azərbaycan kənd təsərrüfatı nazirliyi azərbaycan dövlət aqrar universiteti
DESCRIPTION
Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti. Torpaqşunaslıq,aqrokimya və ekoloji kənd təsərrüfatı kafedrası Assistent.Vəliyeva Aytəkin Məmməd.q. Mühazirə I. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı NazirliyiAzərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti
Torpaqşunaslıq,aqrokimya və ekoloji kənd
təsərrüfatı kafedrası
Assistent.Vəliyeva Aytəkin Məmməd.q
Mühazirə IMühazirə I
Mövzu: Torpağın ekoloji qiymətləndirilməsi
fənninin məqsədi, mahiyyəti və
vəzifələri
P l a n:P l a n:
Torpaq ekologiya fənninin mahiyyəti
və məqsədi.Torpaq ekologiya probleminin elmi-
nəzəri əsasları.Azərbaycan alimlərinin torpaqların ekoloji
qiymətləndirilməsinə həsr olunmuş elmi tədqiqatları.
Torpaq ekologiya fənninin mahiyyəti və Torpaq ekologiya fənninin mahiyyəti və məqsədiməqsədi
Torpaq ekologiyası terminin elmə gətirilməsi və bu anlayışın elmi nəzəri cəhətdən əsaslandırılması Azərbaycan Elmlər Akademiyasının mərhum akademiki V.R.Volobuyevin(1953,1963,1974)nəzəri tədqiqatları ilə bağlıdır.Məlumdur ki,torpaq müstəqil
təbiət cismi kimi torpaq əmələ gətirən amillərin (rel -
yef,iqlim,ana suxur, bitki örtüyü, insan fəaliyyəti,on-
ların qarşılıqlı əlaqə və inkişafı akademik V.R.Volo-
buyevə görə (1963) torpaq ekologiyasının predmetini
təşkil edir.
Torpağın ekologiyası analizi bu və ya digər torpağın xassə-
lərinin formalaşmasında ayrı - ayrı yerli amillərin rolunun
düzgün izahı üçün də vacibdir.Yalnız bu əsasda torpağın
düzgün izahını vermək və təbii komplekslərdən səmərəli
istifadə və kənd təsərrüfatı istehsalının bütün sahələrində
az əmək və vəsait sərf etməklə yüksək məhsuldarlığa nail
olmaq mümkündür.
Torpaq ekologiyası probleminin elmi-Torpaq ekologiyası probleminin elmi-nəzəri əsaslarınəzəri əsasları
Torpaq ekologiyası probleminin elmi nəzəri əsasları V.H.Dokuçatev(1883)tərəfindən torpaq əmələ gətirən amillərvə təbii zonalar haqqında təlimdə qoyulmuşdur.N.N.Sibirt-sev(1903)tərəfindən ekoloji prinsiplərə əsaslanmışdır.V.V.Vernadiskinin(1948) biosfer təlimində torpağın vacib eko-loji rolu və ya torpağın ekologiyası haqqında çoxlu müd-düalar vardır.Elmi ədəbiyyatlarda çox geniş tətbiq edilən-Aqroekologiya termini kənd təsərrüfat sahələrinə(Y.M.Qo-delman 1984)və ayrı-ayrı kənd təsərrüfatı bir-birinə (Assi-1959) təsir göstərən ətraf mühit amillərinin və onların qar-şılıqlı əlaqəsini öyrənən ekologiyanın xüsusi bölməsi başa
düşülür.Əslində o kənt təsərrüfatı bitkilərinin ekologiyasın-
dan bəhs edən elmdir.Respublikamız müstəqillik əldə etdik-
dən sonra torpaqların bonitirovkası və müstəqilliyi onoloji
modellərinin hazırlanması istiqaməti ilə yanaşı daha iki is-
tiqamətdə Azərbayca Dövlət Kadastr xidmətlərinin elmi
nəzəri praktik əsaslarının işlənməsi və Azərbaycan aqrar
istehsalatı və onun nəticələrinin elmi təhlili və proqnozlaş-
dırılması sahəsində araşdırmaların aparılmasına başlanır.
Azərbaycan alimlərinin torpaqların ekoloji Azərbaycan alimlərinin torpaqların ekoloji qiymətləndirilməsinə həsr olunmuş elmi qiymətləndirilməsinə həsr olunmuş elmi
tədqiqatları.tədqiqatları.H.Əliyevin ,,Böyük Qafqazın şimal-şərq hissəsinin meşə və
meşə bozqır torpaqlar“(Bakı 1964, 233s), ,,Qəhvəyi meşə
torpaqları“əsərləri çap olunmuşdur.Ələkbərovun ,,Azərbay-
can torpaq eroziyası və onunla mübarizə“ monoqrafiyası
(Bakı 1961, 220s) və Azərbaycanın torpaq eroziyası xəritəsi
torpaq eroziyası ilə məşqul olan kollektivin böyük müvəffəqiyyəti olmuşdur.Respublikamızın subasar torpaqla-
rının genezisinin öyrənilməsinə də tədqiqatlar həsr olunmuş-
dur(V.Həsənov).Bu sahədə M.Balayev,Salayev,Məmmədov,
İsgəndərovun xidmətləri də çox böyük olmuşdur.
Diqqətinizə görə sağolun