Basistraining groepsmaatschappelijk

werkOntwikkelen van expertise in het

werken met groepen: Van intuïtief doen naar

bewust methodisch handelen!September 2013

Programma13.00 Welkom + kennismaken

14.30 Pauze

14.45 Kracht van de groep

15.30 Groepsontwikkeling/voorfase

Vragen- Van welke groepen ben je momenteel lid?- Wat betekenen die groepen voor jou?- Wat zou er gebeuren als deze groepen voor je wegvallen?- Wat kun je vanuit bovenstaande vragen leren over de

kracht van groepswerk?

De kracht van groepswerk • Vragen van cliënten• Problematiek in

ruimer kader• Helperprincipe• Minder

individualiserend• Leren van elkaar/

veilig leerklimaat• Anonimiteit

• Uitbreiding sociaal netwerk

• Efficiënte informatieoverdracht

• Positioneel gelijkwaardiger

• Preventief• Emanciperend

De groep komt in zijn kracht wanneer(1):

• de positieve krachten in de groep worden benut;

• overeenstemming over het doel is ontstaan;• de activiteiten en werkwijze de deelnemers

aanspreken;• deelnemers iets voor elkaar kunnen

betekenen en elkaar iets te bieden hebben;

De groep komt in zijn kracht wanneer(2):

• Individualisering wordt verminderd en herkenning wordt bevorderd;

• er interactief leren plaatsvindt;• gezamenlijke belangen en solidariteit wordt

ervaren.• …………………………..• ……………………………

Groepsmaatschappelijk werk Type groepen:

• Hoofd- groepen: Cognitief Georiënteerde groepen (voorlichtings/thema-avonden)

• Hart-groepen: Beleving en Ervaringsgeoriënteerde groepen

• Handen-groepen: Gedrag en vaardigheid georiënteerde groepen

Processen in groepen

Model Integrale Procesbegeleiding van Groepen (IPG) zoekt een samenhang tussen:– Groepsontwikkeling (fases)– Niveaus– Leiderschap– De context van de groep

Leiderschapsstijl

Groepsontwikkeling Niveaus

Context

Leiderschapsstijlen

Niveaus in groepen:

1. Inhoudsniveau = WAT2. Procedureniveau = HOE3. Interactieniveau = Tussen de deelnemers4. Bestaansniveau = Binnenwereld deelnemers5. Contextniveau = Invloed omgeving

Fases in groepen / groepsontwikkeling:

1. Voorfase 2. Oriëntatiefase 3. Machtsfase4. Affectiefase5. Autonome groep6. Afsluitingsfase

Fenomenen in de voorfase van de groepsontwikkeling:

• zoeken naar gezamenlijk belang, vraag of probleem• aangesproken worden door doelen, activiteiten of deelnemers

van de groep• invulling van niet vervulde behoefte in de eigen context• ontwikkelen voorlopig groepsimago/groepsontwerp• creëren “wensenpakket m.b.t. persoonlijke verwachtingen,

doelstellingen en activiteiten• onderzoeken randvoorwaarden voor deelname c.q.

voorbereidingen• bewegen in de polariteit hoop en vrees • inclusievragen: wil ik bij deze groep horen of niet?

Beginfasen van groepsontwikkeling:

1. VOORFASE – vragen van de deelnemers:- Aangesproken door doelen en activiteiten- Kosten en batenanalyse maken- Provisorisch beeld maken van de deelnemers

én van de begeleiders- Hoop en vrees- Confrontatie met vorige groepservaringen

en andere groepswerkers

Beginfasen van groepsontwikkeling:1. VOORFASE – vragen van de werker:- Wie is de doelgroep? - Wat zijn de doelen?- Welke type groep wil ik ontwikkelen?- Vormaspecten: waar, wanneer, hoe vaak?- Programma: inhoud, opbouw, werkwijze etc.

Fenomenen in de oriëntatiefase van de groepsontwikkeling:

• afhankelijkheid van de leiding• behoefte aan externe sturing• ontwikkeling van een eigen taakstructuur• onzekerheden naar de eigen positie• helder krijgen van ieders taak en bijdrage• discussies/ strijd over de doelen• nuanceren van stereotypen en vooroordelen• Schutz: inclusie ---> lidmaatschap

Beginfasen van groepsontwikkeling:2. Oriëntatiefase- Wie nam de leiding?- Wie keek de kat uit de boom?- Welk interactiepatroon is ingezet?- Welke verhouding is er met de begeleiders

gecreëerd ?- Welke fenomenen en kenmerken zijn er

waargenomen?

De start van bijeenkomst 1

• Hoe introduceer ik mijzelf?

• Hoe maak ik de doelstelling duidelijk?

• Hoe werkt de werkvorm die ik gebruik voor de kennismaking?

• Hoe bouw ik aan een klimaat van veiligheid en vertrouwen?

Niveaus in groepen:

1. Inhoudsniveau = WAT2. Procedureniveau = HOE3. Interactieniveau = Tussen de deelnemers4. Bestaansniveau = Binnenwereld deelnemers5. Contextniveau = Invloed omgeving

Reflectieopdracht- Wat heb ik geleerd over groepsprocessen en

dynamieken?

- Wat heb ik geleerd over het vak van de groepswerker?

- Wat heb ik geleerd over mezelf als groepswerker?