bdh relacionale - weebly · 2019. 8. 12. · 5 modelimi (diagrami e-r) entity-relationship...
TRANSCRIPT
![Page 1: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/1.jpg)
1
BDH Relacionale
Pjesa 2: Modelimi Entity-Relationship
Dr. Mihane Berisha
UNIVERSITETI I PRISHTINËS
FAKULTETI EKONOMIK
Studime postdiplomike
![Page 2: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Qëllimi
Pas kësaj ligjërate do të jeni në gjendje :
• Të përshkruani se si përdoren entitetet,
atributet dhe relacionet në modelimin e të
dhënave;
• Të përshkruani në ndonjë model entitetin,
atributet dhe relacionet
• Të përcaktoni shkallën e relacionit;
• Të krijoni një diagram të relacionit i cili do të
jetë bazë për punë të më tutjeshme në
procesin e menaxhmentit të BDH.
![Page 3: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Lexoni:
• Dr.Mihane Berisha: Informatika e biznesit-Ligjerata
(2004)
• J.O.Hicks; Management Information Systems
• MS\Access
• Modern database management
• Robert Manger:Baza Podataka, Zagreb, 2005
• www.wikipedia.org
• http://databases.about.com
![Page 4: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/4.jpg)
4
• Ligjërata e fundit na mundësoi të kuptojm se çka
është relacioni midis entiteteve:
– Principet ishin, “Të gjitha informatat në BDH duhet të
jenë në mënyrë eksplicite në relacion njëra me
tjetrën, dhe nuk mund të jetë ndryshe”
• Si të analizojmë/modelojmë të dhënat si hap i
parë në dizajnimin e BDH-relacionale
![Page 5: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship
• Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për
të dhëna në mënyrë sistematike, në mënyrë që ti
ndihmohet shfrytëzuesit për një dizajnim më të
mirë të BDH.
• Modelimi E-R gjithmon duhet të kompletohet me
herët se sa të implementohet BDH.
• Çdo gjë duhet të modelohet në kuptim të tri
koncepteve kyqe:
– Entiteve,
– Atributeve
– Relacionit.
![Page 6: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Entitetet dhe llojet e Entiteteve?
• Entiteti paraqet “çdo gjë rreth se cilës ne dëshirojm të
deponojm të dhënat”.
• Entitetet klasifikohen sipas llojit të tyre në:
Entiteti Lloji i Entitit
Ju Studenti
Ne Ligjëruesi
Kjo ligjëratë Ligjërimi
![Page 7: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Diagrami E-R
Në modelimin E-R e përdorim katrorin për të
treguar llojin e Entitetit:
Studenti
Ligjëruesi
Ligjërata
![Page 8: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Relacionet dhe llojet e relacioneve?
• Entitetet marrin pjesë në relacione. Mund të
identifikojmë relacionet nga mënyra e të
shprehurit:
• P.sh.
– ju ndëgjoni këtë ligjëratë,
– Unë mbajë ligjërata.
• Ngjajshëm me entitetet, ne mund të klasifikojm
relacionet mvarësisht nga lloji i relacionit:
– Studenti ndëgjon ligjërata;
– Ligjëruesi mbanë ligjerata.
![Page 9: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Diagrami E-R
• llojin e relacionit e kemi emruar me katror me
kënde të ngushta dhe me vija
Studenti Ligjëraten
Ligjeruesi
Paraqitja grafike: Lloji i relacionit E-R dhe lloji i entitetit
mba
n
ndëgjo
n
![Page 10: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Shkalla e relacionit?
• Shkalla e relacionit ka të bëjë me numrin
maksimal të relacioneve në të cilat mund të merr
pjesë një entitet.
• Relacionet mund të jenë: 1:1, 1:M, M-1 ose M:M.
– Relacioni 1:1 - Secili student mund të ketë vetëm një
indeks
– Lloji i relacionit ndermjet ligjëruesit dhe ligjëratave
mund të jetë 1:M ose M:M
– Relacioni „ndëgjojnë‟ është M:M.
![Page 11: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Diagrami E-R dhe shkalla e relacionit
Studenti Ligjërata
Ligjërues
Paraqitja grafike: Diagrami E-R i zgjëruar me paraqitje të
shkallës së relacionit.
mba
n
ndëgjo
n
M
1
M M
![Page 12: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Pjesëmarrja?
• Cili është numri minimal i relacioneve në të cilat
mund të merr pjesë entiteti?
• “A duhet të merr pjesë secili entitet i një lloji në
relacionin e dhënë të një lloji tjetër?”
![Page 13: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Diagrami E-R me relacion dhe me pjesëmarrje
Studenti Ligjerata
Ligjeruesi
Paraqitja grafike: Diagrami E-R i zgjeruar me pjesëmarrje.
mba
n
ndegjo
n
M
1
M M
![Page 14: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Atributet
Ligjërata
koha data
kohëzgjatja
vendi
![Page 15: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Atributet me më shumë vlera
Ligjërata
koha
datakohëzgjatja
AmfiteatërMbahet
në
M M
![Page 16: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Diagrami E-R
Studenti Ligjerata
Ligjeruesi
Diagrami E-R per relacionin studenti-ligjerata-
ligjeruesi
ndegjojn
e
mban
M M
1
M
emri mbiemri
titulli
emri mbiemri
titulli
koha data
kohezgja
tjah
vendi
Nr. Regj.
![Page 17: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Atributi ose lloji i Entitetit?
• Për të vendosur se a do të modelohet koncepti
si atribut ose si entitetit?
• A dëshirojmë të deponojmë ndonjë informatë
lidhur me këtë koncept?
• A ka vlerë të vetme?
![Page 18: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Promovimi nga atributi në lloj të entitetit
Ligjërata
koha
data
moduli
kohëzgjatja
![Page 19: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Promovimi nga atributi në entitet
Ligjërata
koha
data
kohëzgjatja
I përket Modulet
kodi
titulli Kredi
(cedits)M
1
![Page 20: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Promovimi nga atributi ne entitet
Ligjërata
koha
data
objektivat
kohëzgjatja
![Page 21: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Promovimi nga atributi në entitet
Ligjërata
koha
data
kohëzgjatja
Adresat Objektivat
përshkrimi
M
M
![Page 22: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/22.jpg)
22
PAUZË!
![Page 23: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/23.jpg)
23
• PAUZË!
![Page 24: BDH Relacionale - Weebly · 2019. 8. 12. · 5 Modelimi (Diagrami E-R) Entity-Relationship •Modeli Entity-relationship analizon kërkesat për të dhëna në mënyrë sistematike,](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081523/5fe46f771d57a94104641f79/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Percaktimi i komponentave te nje Diagrami E-R
(respektivisht i objekteve te nje BDH)
• Nga pershkrimi:
• Nenvizoni
– Kandidatet per llojin e
entitetit (entity-types)
– Kandidatet per llojin e
relacionit
– Vertetoj edhe nje here
entietet e nevojshme
– Largoi ato qe nuk nevojiten