Beter schrijven in de mens- en maatschappijvakken. Effecten van docentprofessionalisering

Jannet van Drie, Tanja Janssen & Talita Groenendijk VELON 2017

Professionali-sering

Verbeterde lespraktijk

Betere leerresultaten

leerlingen

Kenmerken effectieve professionalisering (zie oa van Veen ea 2012; Desiomone, 2009)

Focus op inhoud Kwaliteit inhoud Actief en onderzoekend leren Gezamenlijke deelname Duur en continuïteit Coherentie …

Leerlingen nemen niet mee

wat ze bij Nederlands

geleerd hebben

Leerlingen formuleren slecht en onvolledig

Teksten kennen geen structuur en samenhang

Aandacht voor schrijven? Dat hoort bij Nederlands

Schrijven?! Knippen en plakken van internet zul je bedoelen.

DOEL GSM&M-project: In samenhang ontwikkelen van schrijfvaardigheid en vakspecifiek redeneren

Schrijven in de mens- en maatschappijvakken

Professionalisering Verbeterde lespraktijk

Betere leerresultaten

Training 5 ontwerpprincipes

Vergroten bekwaamheden vakspecifieke

schrijfinstructie

- Betere teksten - Meer kennis over schrijven

Professionaliseringstraject - Inhoud: 5 effectieve ontwerpprincipes, concrete

voorbeelden - Actief & onderzoekend: bestuderen

leerlingteksten; ontwerp lessen eigen context & onderzoek

- Gezamenlijke deelname: 2 docenten van 1 school (M&M – M&M; M&M –Nl); totaal 12 docenten

- Duur: 1 schooljaar, 5 trainingsbijeenkomsten

Aandacht voor formuleren: 5 Ontwerpprincipes (zie Graham & Perin, 2007)

Strategie-instructie

Voorbeeld- teksten Pre-writing

Interactie Authentieke taken

'SEXI': State, Explain, Illustrate

Jij bent dominee Philip Hoedemaker in Veenendaal. Je ziet dagelijks de mensen naar de fabrieken gaan, daaronder zijn ook veel jonge kinderen. … Je richt je brief aan dhr. W.H.J. Roijards, de schoolopzichter in het district Rhenen. Je hoopt hem er van te overtuigen dat er vooral iets gedaan moet worden aan de kinderarbeid.

9 lessenseries

aardrijkskunde ckv economie filosofie geschiedenis maatschappijwetenschappen Nederlands

1 h/v 2 havo 4 havo 4 vwo 5 havo 5 vwo 6 vwo

vergelijken verklaren argumenteren

Docentonderzoek Draagt vakdidactische training van docenten ertoe bij

dat docenten zich beter toegerust achten om geïntegreerd schrijfonderwijs te geven?

Variabele Instrument

Opvattingen over schrijfonderwijs Vragenlijst (zie Rietdijk e.a.)

Vertrouwen in eigen kunnen idem

Leerervaringen Learner report

Lespraktijk Vragenlijst (6 mnd)

Uitkomsten docentonderzoek Opvattingen en vertrouwen in kunnen:

• geen verschillen

Leerervaringen: • concrete handvatten om schrijfinstructie in vakles te

integreren

Lespraktijk

• meer gebruik ontwerpprincipes (t(11) = -5.904; p = .000)

• meer bekwaam in uitvoering ontwerpprincipes (t(11) = -

6.760; p =.000)

Variabele Instrument Kennis over schrijven

Open vraag (obv Schoonen & de Glopper, 1996)

Kwaliteit schrijfproducten

Rubric

Design • Voor- nameting: 4 lessenseries • Voor- nameting met controle groep: 5 lessenseries

Leerlingonderzoek Leiden de ontworpen lessen tot verbetering

schrijfvaardigheid van leerlingen?

Tekstkwaliteit – met controlegroep

19

19,5

20

20,5

21

21,5

22

22,5

23

23,5

24

24,5

1 2

Schr

ijfsc

ore

Tijd: 1=voormeting, 2=nameting

Experimentele conditieControle conditie

Uitkomsten leerlingonderzoek

Nameting significant hogere score dan voormeting Experimenteel significant hogere score dan controle Meer kennis over schrijven na afloop

Conclusies

Training: -5 ontwerpprincipes -Praktische voorbeelden -Zelf ontwerpen & feedback -Samenwerken

Docenten: - Voelen zich meer bekwaam - Zetten ontwerpprincipes blijvend in

Leerlingen: -Betere teksten - Meer kennis over schrijven

Hoe makkelijk het is om naast het aanbrengen van geografische kennis even iets met formuleren te doen.

Contact: j.p.vandrie@uva.nl

WEBSITE http://www.expertisecentrum-mmv.nl/ Zie tabblad Project: Schrijven Publicatie ook aldaar te downloaden.

Opbrengsten