biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường trung...
TRANSCRIPT
Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên ở các
trường trung học cơ sở huyện Lâm Thao, tỉnh
Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay: Luận văn
ThS. Giáo dục học: 60 14 05 / Ngô Đức Sáu ;
Nghd. : TS. Từ Đức Văn
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Để thực hiện được mục tiêu GD đã khẳng định trong Luật GD năm 2005
“phải tập trung ưu tiên phát triển đội ngũ nhà giáo; tăng cường xây dựng đội ngũ
cán bộ quản lý GD”.
Chỉ thị 40/CT-TW ngày 15/6/2004 của Ban bí thư Trung ương Đảng về việc
xây dựng nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý GD đã chỉ rõ
“mục tiêu là xây dựng đội ngũ và cán bộ quản lý GD theo hướng chuẩn hóa, nâng
cao chất lượng, đảm bảo đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt trú trọng
nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề nghiệp
và trình độ chuyên môn của nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của sự
nghiệp GD trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.
Mạng lưới trường lớp, các cấp học những năm qua đã phát triển rộng khắp
đáp ứng cơ bản nhu cầu học tập của con, em nhân dân trong huyện.
Hệ thống các trường THCS với nhiệm vụ chủ yếu nâng cao dân trí và thực
hiện nhiệm vụ phổ cập cho thanh thiếu niên trong độ tuổi đi học đồng thời bồi
dưỡng, phát hiện những học sinh có năng lực, phẩm chất trí tuệ, tạo nguồn học
sinh cho các trường THPT của huyện, trong đó có THPT chuyên của tỉnh.
Trong những năm qua, chất lượng giáo dục các trường THCS của huyện
Lâm Thao đã có những tiến bộ đáng kể nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu hiện
nay. Chất lượng giáo dục nói chung nhất là chất lượng giảng dạy, học tập các bộ
2
môn văn hóa có những khoảng cách khá lớn giữa các vùng trong huyện. Nguyên
nhân chính của thực trạng đó là đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn
bộc lộ nhiều hạn chế: Số lượng giáo viên còn thiếu, cơ cấu giáo viên các bộ môn
mất cân đối, chất lượng chuyên môn nghiệp vụ chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục.
Để góp phần khắc phục tình trạng bất cập trên, chúng tôi chọn đề tài: “Biện
pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường THCS huyện Lâm Thao, tỉnh Phú
Thọ trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài nghiên cứu với mong muốn góp phần
nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo nói chung và đội ngũ giáo viên cấp THCS
của huyện Lâm Thao đáp ứng nhu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục
hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên;
khảo sát thực trạng đội ngũ giáo viên các trường THCS huyện Lâm Thao, tỉnh
Phú Thọ; từ đó đề xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện
Lâm Thao đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu: Phát triển đội ngũ giáo viên các trường THCS huyện
Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
3.2 Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường
THCS huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
4. Giả thuyết khoa học
Trong những năm gần đây việc phát triển đội ngũ các trường THCS huyện
Lâm Thao đã đạt được một số tiến bộ nhưng so với yêu cầu còn nhiều bất cập. Các
khâu quy hoạch, dự báo, tuyển chọn, đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên còn
nhiều hạn chế.
Nếu thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các biện pháp do tác giả đề xuất thì đội
ngũ giáo viên THCS huyện Lâm Thao sẽ có thể được đảm bảo về số lượng và cơ
3
cấu bộ môn, phát huy được tiềm năng đội ngũ, đảm bảo chất lượng đáp ứng được
yêu cầu của đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường THCS của
huyện.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên THCS
- Nghiên cứu định hướng phát triển đội ngũ giáo viên của tỉnh Phú Thọ,
khảo sát thực trạng một số trường về phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện
Lâm Thao chỉ ra những điểm mạnh, những hạn chế và tìm hiểu những nguyên
nhân của những hạn chế trong công tác phát triển đội ngũ giáo viên.
- Đề xuất những biện pháp phát triển đội ngũ GV cấp THCS của huyện
Lâm Thao đáp ứng yêu cầu đổi mới giai đoạn hiện nay.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên THCS của
huyện Lâm Thao từ năm học 2005-2006 đến nay. Những biện pháp đề xuất phát
triển đội ngũ giáo viên THCS đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.3 Sử dụng phương pháp toán thống kê
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội
dung luận văn được trình bày trong ba chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận phát triển đội ngũ giáo viên THCS.
Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên các trường THCS huyện
Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
Chương 3: Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường THCS
huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
4
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Vài nét sơ lược các công trình nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên
Đã có nhiều công trình nghiên cứu về xây dựng và phát triển đội ngũ giáo
viên, tuy nhiên, các luận văn này chưa đề cập đến các biện pháp phát triển đội ngũ
giáo viên trường THCS của huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Giáo viên, đội ngũ giáo viên, phát triển đội ngũ giáo viên trong trường
phổ thông
1.2.1.1 Giáo viên
1.2.1.2 Đội ngũ, đội ngũ giáo viên
1.2.1.3 Vai trò của đội ngũ giáo viên
1.2.2 Phát triển đội ngũ giáo viên
1.2.3 Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên
1.3. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên phổ thông
1.3.1. Lập quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên
1.3.2. Tuyển chọn, sử dụng
1.3.3. Đào tạo, bồi dưỡng
1.3.4. Kiểm tra, đánh giá đội ngũ
5
1.3.5. Thực hiện các chế độ chính sách đối với giáo viên
1.4. Phát triển đội ngũ giáo viên là yếu tố quyết định việc nâng cao chất lượng
giáo dục phổ thông
1.4.1. Đặc điểm lao động của người giáo viên THCS
1.4.2. Chất lượng giáo viên THCS
1.4.3 Những yêu cầu về chất lượng đội ngũ giáo viên THCS trong giai đoạn
hiện nay
Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT, ngày 22/10/2009 Quy định chuẩn nghề
nghiệp giáo viên THCS, giáo viên THPT. Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên
THCS, giáo viên THPT bao gồm 6 chuẩn với 25 tiêu chí.
1.5. Những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng giáo viên THCS
- Cơ chế chính sách đối với giáo viên;
- Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên;
- Môi trường, điều kiện làm việc;
- Ý thức trách nhiệm, đạo đức và năng lực nghề nghiệp của giáo viên.
Kết luận chương 1
Những khái nhiệm, những vấn đề lý luận cơ bản, cơ sở pháp lý về phát triển
đội ngũ giáo viên nêu trong chương 1 sẽ là cơ sở cho việc nghiên cứu thực trạng và
đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên THCS được đề cập trong các
chương tiếp theo của luận văn.
6
Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN LÂM THAO, TỈNH PHÚ THỌ
2.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục huyện
Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ
2.1.1. Điều kiện tự nhiên
2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội
2.1.3. Tình hình phát triển giáo dục huyện Lâm Thao
a) Về các cấp học:
Năm học 2010 -2011 toàn huyện có 53 trường học; trong đó có 19 trường
Mầm non; 16 trường tiểu học và 15 trường THCS với 16.527 học sinh. Cấp THPT
có 3 trường với 87 lớp và 4.105 học sinh, số phòng học là 92 phòng đủ mỗi lớp
một phòng học.
b) Về đội ngũ giáo viên:
* Về số lượng, cơ cấu:
Tính đến năm học 2010 – 2011, khối tiểu học và THCS toàn huyện có 819
giáo viên phổ thông (bao gồm: 434 tiểu học; 385 giáo viên THCS).
* Chất lượng giáo viên
Bảng 2.1: Thống kê trình độ giáo viên huyện Lâm Thao năm 2009.
Trình độ
Cấp học
Tổng số
Đạt chuẩn ĐT trở lên
Trên chuẩn ĐT Chưa đạt chuẩn ĐT
SL % SL % SL %
Mầm non 246 246 100 138 52,3 16 7,1
7
Tiểu học 434 434 100 295 67,9 0 0
THCS 385 385 100 191 49,6 0 0
THPT 223 223 100 34 12,8 0 0
Cộng
(Nguồn Phòng GD&ĐT huyện Lâm Thao)
c) Về đầu tư cơ sở vật chất
Bảng 2.4: Tổng số phòng học
Năm học Phòng học Phòng Công vụ Nhà đa năng
2006-2007 259 0 1
2007 - 2008 257 4 1
2008 -2009 263 26 2
2009-2010 275 41 2
2010 - 2011 294 58 2
d) Về công tác xã hội hóa giáo dục
2.2. Khái quát về giáo dục THCS huyện Lâm Thao hiện nay.
2.2.1. Khái quát về phát triển giáo dục THCS huyện Lâm Thao
Toàn huyện năm học 2010 -2011 có 15 trường THCS, 156 lớp với 5252 học
sinh, có 34 trường đạt chuẩn Quốc gia.
Bảng 2.8: Thực trạng quy mô giáo dục THCS 5 năm
Chỉ tiêu 2006- 2007
2007 - 2008
2008-2009
2009 -2010
2010 - 2011
A Số trường 15 15 15 15 15
Trường THCS 14 14 14 14 14
Trường PTCS 1 1 1 1 1
Số trường có học sinh nội trú 0 0 0 0 0
Trường 2 buổi/ngày. 1 1 1 1 1
B Số lớp 138 141 145 148 156
Khối lớp 6 34 38 37 39 42
Khối lớp 7 36 34 38 37 39
Khối lớp 8 33 36 34 38 37
8
Khối lớp 9 35 33 36 34 38
C Số học sinh
Khối lớp 6 1146 1176 1214 1371 1505
Khối lớp 7 1249 1138 1173 1213 1368
Khối lớp 8 1316 1242 1134 1172 1209
Khối lớp 9 1409 1302 1240 1131 1170
D Số tốt nghiệp THCS 1473 1391 1303 1237 1129
Chất lượng dạy và học có nhiều tiến bộ, đánh giá sát kết quả học tập thực tế
của học sinh. Tỷ lệ học sinh khá, giỏi được tăng lên.
Đặc điểm giáo dục Trung học cơ sở trên địa bàn huyện
Do đặc thù là huyện trung du miền núi thấp, dân cư sống khá tập trung, trình
độ dân trí ở mức trung bình khá. Tuy nhiên do điều kiện địa lý đặc biệt có sự khác
nhau về điều kiện giao thông và công nghiệp giữa các vùng trong huyện cùng với
sự tác động của cơ chế thị trường. Vì vậy, đã có sự khác biệt rõ ràng về chất lượng
dạy học giữa các trường nông thôn và các trường ở khu vực thành thị trung tâm
huyện.
2.2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên các Trường THCS của huyện Lâm
Thao
2.2.2.1. Sự phát triển về số lượng
Bảng 2.10: Thực trạng đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên các trường THCS
Năm học 2006- 2007
2007 - 2008
2008-2009
2009 -2010
2010 - 2011
1. Các số lượng
- Tổng số CB, GV, NV. 920 909 876 865 833
- Tổng số cán bộ quản lý. 90 90 98 95 93
- Tổng số giáo viên. 791 788 740 733 703
- Tổng số cán bộ hành chính. 39 39 38 37 37
2. Các tỷ lệ (%)
- Tỷ lệ CBQL đạt chuẩn (và trên chuẩn) 86 89 90 91 93
- Tỷ lệ GV đạt chuẩn (và trên chuẩn) 68,5 73,6 77,1 79,4 80,2
- Tỷ lệ CBQL được bồi dưỡng QLGD 40 43,3 46.2 47 47.3
9
- Tỷ lệ CBQL được bồi dưỡng LLCT 10.2 13 12.9 25.2 38.7
- Tỷ lệ HS/lớp 30.2 28.7 27.1 27.9 27.3
- Tỷ lệ HS/GV
- Số CBQL/1 trường 2.3 2.2 2.5 2.4 2.3
- Số CBHC/1 trường 1 1 1 1 1
2.2.2.2. Sự phát triển về cơ cấu đội ngũ giáo viên
- Cơ cấu về trình độ đào tạo chuyên môn:
Số lượng giáo viên, cơ cấu bộ môn về cơ bản đáp ứng yêu cầu, còn thiếu ở
một số môn toán, tiếng Anh, thể dục, kỹ thuật và công nghệ. Do chỉ mới đủ số
lượng nên khi giáo viên được cử đi học, nghỉ chế độ ốm, thai sản, tập huấn chuyên
môn… việc bố trí dạy thay rất khó khăn. Trình độ đào tạo Đại học còn ít hầu hết là
học tại chức tại Tỉnh do Sở GD&ĐT tổ chức liên kết với các Trường Đại học để
đào tạo, giáo viên có trình độ Trung cấp tập trung ở các môn thể dục, nhạc họa.
- Về cơ cấu độ tuổi: Giáo viên ở độ tuổi dưới 30 - 40 chiếm tỷ lệ lớn nhất
trong 4 độ tuổi, là độ tuổi tương đối trẻ có khả năng tiếp thu cái mới, được đào tạo
chuẩn, sẵn sàng đáp ứng sự thay đổi.
- Cơ cấu về giới tính, dân tộc năm học 2010 -2011:
Đối với giáo dục THCS: 385 giáo viên, nữ: 264; dân tộc: 3; trình độ đào tạo:
Trung cấp: 21; Cao đẳng: 152; Đại học và trên đại học: 191; tỷ lệ giáo viên trên
lớp đạt 1,94.
- Thực trạng về chất lượng đội ngũ giáo viên:
+ Thực trạng về trình độ đào tạo:
Trình độ đào tạo của giáo viên THCS năm 2010 như sau:
Tổng số giáo viên: 385
Trung cấp: 21
Cao đẳng: 152
Đại học: 188
Sau Đại học: 3
10
+ Thực trạng về phẩm chất chính trị đạo đức nghề nghiệp:
Hầu hết cán bộ, giáo viên có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống tốt, chấp
hành chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, có ý thức đạo đức nghề
nghiệp.
+ Thực trạng về chuyên môn, nghiệp vụ:
Đại đa số các giáo viên yên tâm công tác, có tinh thần trách nhiệm, tâm
huyết với nghề, có ý thức học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp
vụ, đoàn kết, giúp đỡ cùng chia sẻ.
Qua đánh giá xếp loại cuối năm đội ngũ giáo viên THCS còn một số đáng
kể giáo viên còn yếu kém về kiến thức chuyên môn(12 người), non yếu về phương
pháp, nghiệp vụ sư phạm (7 người); có tới 6,18 số giáo viên đánh giá chung còn
yếu, kém.
2.3. Thực trạng các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên của các trường THCS
huyện Lâm Thao
2.3.1. Thực trạng về quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên
2.3.2 Thực trạng về bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên
2.3.3 Thực trạng về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý và đội ngũ GV
2.3.4 Thực trạng việc thanh tra, đánh giá, xếp loại đội ngũ giáo viên
Bảng 2.15: Đánh giá xếp loại GV THCS năm học 2010-2011
Bảng 2.15: Đánh giá xếp loại giáo viên THCS năm học 2010 -2011
Tổng số
được
đánh giá
xếp loại
Kết quả xếp loại từng nội dung
Thanh tra, kiểm tra Chuẩn nghề nghiệp XS Khá TB Kém
Tốt Khá TB Kém XS Khá TB Kém TS % TS % TS % TS %
378 214 142 20 2 279 69 29 1 214 57 142 37 22 6
(Nguồn: Báo cáo tổng kết của Phòng GD&ĐT Lâm Thao năm 2010 -2011)
2.3.5. Thực trạng việc thực hiện chế độ chính sách đãi ngộ giáo viên
11
2.4. Đánh giá chung về thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên các
trường THCS huyện Lâm Thao những năm qua
2.4.1. Ưu điểm
2.4.2. Hạn chế
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên
Bảng 2.19: Các chỉ số phát triển GD THCS
Nội dung 05-06 10-11 15-16 20-21
A Số trường 25 27 27 27
B Số lớp 261 203 202 198
C Số học sinh
Tổng số học sinh THCS 8316 6010 5704 5686
Tỷ lệ tốt nghiệp THCS 99,1 99,5 99,8 99,9
D GV, CBQL, CBHC khác 530 673 709 209
Cán bộ quản lý 41 56 56 56
Tổng số giáo viên 447 484 453 455
Giáo viên đạt chuẩn trở lên 285 484 453 455
Giáo viên chưa đạt chuẩn trở lên 162 0 0 0
Cán bộ hành chính 42 133 135 135
E Các tỷ lệ
Tỷ lệ nhập học THCS (%) 94,1 98,0 98,8 99,9
Tỷ lệ chuyển cấp từ TH lên THCS 99,0 99,5 99,8 99,9
Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn (%) 75,0 100,0 100,0 100,0
Tỷ lệ trên chuẩn (%) 9,0 15,0 20,0 25,0
Tỷ lệ học sinh/lớp 31,9 28,5 28,5 28,5
Tỷ lệ học sinh/giáo viên 18,6 12,4 12,0 12,0
12
Tỷ lệ trường đạt chuẩn Quốc gia 0 3,7 14,8 22,2
Kết luận chương 2
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng đội ngũ giáo viên
THCS huyện Lâm Thao, việc phát triển đội ngũ những năm qua đã có nhiều tiến
bộ:
- Số lượng giáo viên hàng năm được bổ sung, cơ cấu giáo viên được cải
thiện, đến nay về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu.
- Chất lượng giáo viên đã được nâng lên, lỷ lệ chuẩn đào tạo tăng lên qua
các năm, năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm được cải thiện, khoảng cách về
chất lượng đội ngũ giữa các vùng ngày càng được thu hẹp.
- Phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, khả năng hoạt động xã hội của giáo
viên được nâng lên, làm gương tốt cho học sinh noi theo và được cộng đồng ủng
hộ.
- Công tác lập kế hoạch, quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên bước đầu
được quan tâm, mặc dù nội dung này mới chỉ là một nội dung trong kế hoạch, quy
hoạch phát triển giáo dục của huyện.
Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay và những năm tiếp
theo cần phải có những biện pháp hiệu quả ở tất cả các khâu của công tác phát
triển đội ngũ giáo viên.
Căn cứ cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên cấp THCS ở chương 1,
chương 2, tôi xin được trình bày các biện pháp chủ yếu phát triển đội ngũ giáo
viên THCS huyện Lâm Thao đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đòi hỏi của xã
hội hiện nay trong chương 3.
13
Chương 3
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN LÂM THAO, TỈNH PHÚ THỌ
3.1. Những cơ sở định hướng và nguyên tắc đề xuất các biện pháp
3.1.1. Cơ sở định hướng các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường
THCS huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ
3.1.1.1. Căn cứ định hướng phát triển giáo dục và đào tạo của Việt Nam
3.1.1.2. Căn cứ định hướng phát triển của sự nghiệp GD - ĐT tỉnh Phú Thọ.
3.1.2 Các nguyên tắc các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường
THCS huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ
Việc đề xuất các biện pháp quản lý nhằm phát triển đội ngũ giáo viên các
Trường THCS huyện Lâm Thao cần phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
3.1.2.1. Đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp
3.1.2.2 Đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp
3.1.2.3 Đảm bảo tính khả thi của các biện pháp
3.2. Dự báo quy mô phát triển giáo dục THCS và những điều kiện hướng tới
phát triển đội ngũ giáo viên THCS
Theo Chi cục Thống kê huyện và Kế hoạch phát triển giáo dục THCS huyện
Lâm Thao giai đoạn 2010 – 2015, định hướng đến năm 2020 của UBND huyên thì
quy mô dân số trong khoảng 5 năm tới không có biến động lớn nếu các biện pháp
tổng hợp thực hiên chính sách dân số- kế hoạch hóa gia đình có kết quả.
14
Như vậy, trong những năm tới quy mô trường lớp, số học sinh THCS tăng
không đáng kể, vì vậy, việc phát triển đội ngũ giáo viên sẽ phải tập trung chủ yếu
nâng cao về chất lượng để đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo
dục.
3.3. Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Lâm Thao.
3.3.1. Biện pháp 1: Lập quy hoạch, kế hoạch, phát triển đội ngũ giáo viên
3.3.1.1. Mục đích biện pháp
- Lập quy hoạch, kế hoạch thực hiện từng năm, giai đoạn 5 năm, dự báo nhu
cầu phát triển đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ của các cấp quản lý giáo dục nhằm
đảm bảo số lượng, chất lượng, cơ cấu đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu phát triển
của giáo dục THCS.
- Đáp ứng được yêu cầu, mục tiêu phát triển giáo dục, đảm bảo thực hiện tốt
nhất chương trình, nội dung, kế hoạch giáo dục.
- Làm cơ sở để các cấp quản lý bố trí nguồn lực vật chất, các điều kiện đảm
bảo, xây dựng và thực hiện kế hoạch tuyển chọn, sử dụng, đào tạo bồi dưỡng... làm
cho đội ngũ giáo viên ngày càng phát triển phù hợp với yêu cầu phát triển giáo dục
của mỗi giai đoạn.
3.3.1.2. Nội dung biện pháp
- Thu thập thông tin quy mô phát triển giáo dục THCS, về đội ngũ giáo viên.
- Lập quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, cơ sở vật
chất trong 5 năm và 10 năm.
- Lập kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên hàng năm.
3.3.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp
- Xây dựng quy hoạch.
- Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch.
- Định kỳ kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch.
3.3.1.4. Điều kiện đảm bảo thực hiện biện pháp
15
- Lãnh đạo Huyện ủy, UBND huyện, phòng GD&ĐT chỉ đạo đối với giáo
dục.
- Hiệu trưởng các trường THCS có khả năng xây dựng quy hoạch và kế
hoạch phát triển đội ngũ.
- Đảm bảo kinh phí thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp nêu trong
quy hoạch.
3.3.2. Biện pháp 2: Tuyển chọn và sử dụng đội ngũ giáo viên
3.3.2.1. Mục đích và biện pháp
- Tuyển chọn đội ngũ giáo viên nhằm lựa chọn được những người có đủ các
tiêu chuẩn theo quy định chuẩn nghề nghiệp đối với giáo viên THCS, mục tiêu
đảm bảo về cơ cấu, đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu chất lượng.
- Bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên hợp lý, phát huy tối đa năng lực, sở
trường của từng người.
3.3.2.2. Nội dung biện pháp
- Về tuyển chọn giáo viên
- Về sử dụng giáo viên
3.3.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp
- Tuyển chọn giáo viên
Thực hiện quy trình tổ chức tuyển dụng như sau:
+ Quyết định thành lập Hội đồng tuyển dụng.
+ Thông báo tuyển dụng.
+ Tổ chức tiếp nhận hồ sơ đăng ký tuyển dụng.
+ Tổng hợp danh sách, hồ sơ đăng ký dự tuyển.
+ Thông qua danh sách trúng tuyển (nếu xét tuyển).
+ Công bố danh sách những người đủ điều kiện và tiêu chuẩn dự tuyển, tổ
chức thi tuyển (nếu thi tuyển).
16
+ Về công nhận thí sinh trúng tuyển (kể cả xét tuyển và thi tuyển).
+ Công bố danh sách trúng tuyển.
+ Giải quyết khiếu nại, tố cáo.
+ Quyết định tuyển dụng và ký hợp đồng làm việc.
- Sử dụng giáo viên
3.3.2.4. Điều kiện đảm bảo thực hiện biện pháp
3.3.3. Biện pháp 3: Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng phát triển đội ngũ giáo
viên
3.3.3.1. Mục đích của biện pháp
- Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao, hoàn thiện nhân
cách giáo viên (phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, trách nhiệm nghề nghiệp);
nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, khả năng sáng tạo, thích ứng
với sự thay đổi đáp ứng yêu cầu đổi mới của giáo dục trong giai đoạn mới.
- Nhằm đến năm 2015 đội ngũ giáo viên các trường đáp ứng tiêu chí trường
chuẩn Quốc gia.
3.3.3.2. Nội dung biện pháp
- Đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, phẩm chất đạo đức, lương tâm nghề
nghiệp.
- Đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn.
- Bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ sư phạm.
3.3.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp
- xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng: Hàng năm, thường vào cuối năm
phòng GD&ĐT tham mưu trình UBND huyện phê duyệt kế hoạch đào tạo, bồi
dưỡng giáo viên.
- Tổ chức thực hiện kế hoạch:
17
Đối với phòng GD&ĐT: Là cơ quan tham mưu, chủ trì việc đào tạo, bồi
dưỡng.
Đối với các Trường THCS:
+ Lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng của trường.
+ Tổ chức thực hiện các nhiệm vụ và nội dung bồi dưỡng theo chức năng.
3.3.3.4. Điều kiện đảm bảo thực hiện các biện pháp.
3.3.4. Biện pháp 4: Tổ chức thanh tra, kiểm tra, đánh giá xếp loại và sắp xếp đội
ngũ giáo viên.
3.3.4.1. Mục đích biện pháp
- Kiểm tra, đánh giá xếp loại đội ngũ giáo viên nhằm đánh giá thực trạng
làm cơ sở cho việc sử dụng, đề bạt, khen thưởng, bố trí, sắp xếp lại, tiếp tục đào
tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.
- Tăng cường kiểm tra, đánh giá các hoạt động giáo dục của giáo viên
nhằm đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ
3.3.4.2. Nội dung biện pháp
Trưởng phòng GD&ĐT căn cứ hướng dẫn, chỉ đạo của Sở GD&ĐT xây
dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm học.
3.3.4.3. Cách thức thực hiện biện pháp
Tổ chức hội nghị chuyên đề về công tác thanh tra, kiểm tra cấp huyện mà
đối tượng là lãnh đạo, chuyên viên phòng, ban giám hiệu, tổ trưởng tổ chuyên
môn, chủ tịch công đoàn các trường THCS.
Tổ chức thanh tra, kiểm tra.
Việc kiểm tra, đánh giá, xếp loại và sử dụng kết quả đó phải đảm bảo công
khai, công bằng, dân chủ và đúng quy chế.
3.3.4.4. Điều kiện đảm bảo thực hiện biện pháp
- Các cấp quản lý phải coi trọng việc kiểm tra, đánh giá, coi đó là biện pháp
quản lý hữu hiệu, là động lực để giáo viên phấn đấu vươn lên.
18
- Tạo được sự đồng thuận cao trong tập thể, cá nhân các trường; coi kiểm
tra đánh giá là việc bình thường , thường xuyên và là dịp để mỗi cá nhân bộc lộ
năng lực bản thân.
- Công cụ phương pháp đánh giá phải đầy đủ rõ ràng, các minh chứng đưa
ra phải có sức thuyết phục cao.
3.3.5 Biện pháp 5: Tạo động lực cho đội ngũ giáo viên phát triển
3.3.5.1. Mục đích biện pháp
- Tạo động lực cho đội ngũ giáo viên thực hiện các nhiệm vụ bằng cách: tổ
chức thực hiện các chế độc chính sách về tiền lương, thưởng, vật chất khác; các
hình thức khen thưởng tinh thần; các danh hiệu thi đua, đề bạt, thăng chức;…
- Làm cho mỗi giáo viên đều có cơ hội phát huy khả năng được làm việc
hết mình với chất lượng tốt nhất.
- Xây dựng được đội ngũ giáo viên đoàn kết, đủ năng lực hoàn thành tốt
nhiệm vụ.
3.3.5.2. Nội dung biện pháp
- Thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách Nhà nước đối với giáo
viên.
- Xây dựng thực hiện chế độ, chính sách đãi ngộ vật chất, tinh thần cho
giáo viên của địa phương, của nhà trường phù hợp với kinh tế - xã hội địa phương
và khả năng của nhà trường.
- Thực hiện sử dụng đội ngũ giáo viên có hiệu quả, đúng với yêu cầu,
nhiệm vụ, năng lực và cống hiến của mỗi người.
- Tạo được môi trường làm việc tốt, tạo cơ hội cho mỗi giáo viên có cơ hội
để phát huy năng lực bản thân và đóng góp cho sự thành công của nhà trường.
3.3.5.3. Cách thức hiện biện pháp
19
* Phòng GD&ĐT phối hợp với các chức năng tham mưu, rà soát, điều
chỉnh, bổ sung cơ chế chính sách của tỉnh, của huyện về chế độ đãi ngộ giáo viên
nói chung và giáo viên THCS nói riêng.
- Thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng; chống bệnh thành tích có
hiệu quả; tránh tình trạng thi đua kiểu phong trào, nặng về hình thức, khen thưởng
có tính chất cào bằng.
- Tham mưu cho các cấp quản lý đầu tư cơ sở vật chất cho nhà trường,
trước hết đầu tư nhà công vụ giáo viên ở những trường khó khăn mà giáo viên phải
ở lại; trang bị phương tiện sinh hoạt, làm việc đáp ứng yêu cầu tối thiểu để giáo
viện vơi bớt khó khăn.
Đảm bảo nguồn kinh phí chi thường xuyên từ nguồn ngân sách; cân đối các
khoản được thu từ học sinh và nguồn khác theo quy định với tỷ lệ: ít nhất 80% chi
cho lương và các khoản phụ cấp, dành 20% chi hoạt động chuyên môn và chi
khác.
* Các trường THCS:
- Thực hiện tốt các chế độ chính sách hiện hành về tiền lương, thưởng, phụ
cấp, cân đối nguồn thu thực hiện thu nhập tăng thêm cho người lao động trên cơ sở
xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ.
- Quan tâm đầu tư cho các hoạt động văn nghệ, thể thao tạo bầu không khí
vui tươi, phấn khởi. Dành kinh phí cho phần tổ chức thăm quan, du lịch, nghỉ ngơi
trong dịp lễ, tết, nghỉ hè. Quan tâm thăm hỏi, hỗ trợ kịp thời những giáo viên khó
khăn, ốm đau hoạn nạn. Chia sẻ động viên, giúp đỡ đồng nghiệp đang công tác ở
những trường tại các vùng khó khăn.
- Kịp thời khen thưởng những giáo viên có thành tích cao trong công tác,
thực hiện nghiêm túc chế độ 3 công khai nhất là công khai trong việc sử dụng
nguồn kinh phí.
3.3.5.4. Điều kiện đảm bảo thực hiện biện pháp
20
- Huyện ủy, UBND huyện chủ động phối hợp các cơ quan có liên quan rà
soát, điều chỉnh chế độ chính sách hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền ban hành
chính sách ưu đãi nhà giáo mà trước hết là thu nhập, điều kiện sinh hoạt và làm
việc của giáo viên.
- Lãnh đạo nhà trường phối hợp chặt chẽ với công đoàn trường thường
xuyên lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của giáo viên; kịp thời giải quyết khó khăn,
thắc mắc của các đoàn viên; đề xuất kịp thời lên cấp trên để xem xét giải quyết.
- Xây dựng được môi trường làm việc văn hóa và sư phạm trong các nhà
trường, sử dụng đúng năng lực, sở trường, tạo cơ hội cho mỗi người thành công
trong sự nghiệp.
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện
Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ
Phát triển đội ngũ giáo viên THCS trong giai đoạn hiện nay phải thực hiện
đồng bộ các biện pháp đã nêu trên. Mỗi biện pháp đều có một vị trí, vai trò nhất
định ảnh hưởng đến việc phát triển đội ngũ. Chúng tương tác, hỗ trợ, thúc đẩy phụ
thuộc lẫn nhau:
Chú thích:
3.4.1 Lập quy hoạch, kế hoạch, phát triển đội ngũ giáo viên.
3.4.2 Tuyển chọn và sử dụng đội ngũ giáo viên.
3.4.3 Đẩy mạnh công tác đào tạo bồi dưỡng phát triển đội ngũ giáo viên.
3.4.4 Tổ chức thanh tra, kiểm tra, đánh giá xếp loại và sắp xếp đội ngũ giáo
viên.
3.4.5 Tạo động lực cho đội ngũ giáo viên phát triển
3.5. Khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp phát triển
đội ngũ giáo viên THCS huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
Để đánh giá mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất,
chúng tôi đã tiến hành khảo sát bằng phương pháp điều tra qua phiếu trưng cầu ý
kiến giành cho lãnh đạo, chuyên viên phòng Giáo dục và Đào tạo huyện,
21
Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, Tổ trưởng chuyên môn, và một số giáo viên giỏi,
giáo viên có kinh nghiệm của 14 trường THCS trong huyện.
Tổng số người được xin ý kiến: 99 người; trong đó:
Lãnh đạo, chuyên viên phòng giáo dục: 6 người
Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng: 40 người
Tổ trưởng, tổ phó chuyên môn: 53 người
Chúng tôi đã phát phiếu hỏi và đề nghị cho ý kiến và tổng hợp kết quả theo
bảng 3.1.
TT Tên biện pháp
Tính cần thiết Tính khả thi
Rất cần thiết
Cần thiết Không cần
thiết Khả thi
Không khả thi
SL % SL % SL % SL % SL %
1 Lập quy hoạch, kế
hoạch, phát triển đội ngũ giáo viên
86 86,9 13 13,1 0 0 86 86,9 13 13,1
2 Tuyển chọn và
sử dụng đội ngũ giáo viên
82 82,8 17 17,2 82 82,8 17 17,2
3
Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi
dưỡng phát triển đội ngũ giáo viên
89 90 9 9,0 1 1,0 82 82,8 17 17,2
4
Tổ chức thanh tra, kiểm tra đánh giá
xếp loại và sắp xếp đội ngũ giáo
viên
79 79,7 20 20,3 0 0 77 77,7 22 22,3
5 Tạo động lực cho đội ngũ giáo viên
phát triển 91 92,0 8 8,0 0 0 88 88,9 11 11,1
Theo bảng 3.1, chúng ta thấy: Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên
THCS huyện Lâm Thao mà tác giả đề xuất được đại đa số phiếu ủng hộ, tán thành,
được đánh giá là có tính
Kết luận chương 3
22
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận tại chương 1, phân tích, đánh giá thực trạng
đội ngũ giáo viên và việc phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Lâm Thao, tỉnh
Phú Thọ, căn cứ định hướng phát triển giáo dục của tỉnh, huyện chúng tôi đã đề
xuất 5 biện pháp để phát triển đội ngũ giáo viên THCs của huyện cho giai đoạn
hiện nay.
Các biện pháp đó liên kết, tác động qua lại và thúc đẩy lẫn nhau và không
thể bỏ qua hoặc coi nhẹ biện pháp nào trong quá trình phát triển đội ngũ giáo viên
THCS; việc phân tích, khảo sát, đánh giá các biện pháp được thực hiện chặt chẽ,
kỹ lưỡng; kết quả xin ý kiến chuyên gia cho thấy các biện pháp nêu trên là cần
thiết và có tính khả thi cao.
Trong giai đoạn hiện nay nếu thực hiện đồng bộ các biện pháp mà tác giả
đề xuất, đội ngũ giáo viên THCS huyện Lâm Thao sẽ phát triển đáp ứng yêu cầu
về số lượng, đảm bảo mặt chất lượng, năng lực đội ngũ được nâng cao, đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Những biện pháp này có thể vận dụng được tại
các huyện có điều kiện kinh tế xã hội và đặc điểm giáo dục và đào tạo tương tự
huyện Lâm Thao.
Thông qua việc nghiên cứu lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên THCS và
căn cứ thực trạng đội ngũ giáo viên THCS của huyện Lâm Thao, chúng tôi đề xuất
5 biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Lâm Thao nhằm nâng cao
chất lượng đội ngũ giai đoạn hiện nay.
23
Biện pháp 1: Lập quy hoạch, kế hoạch, phát triển đội ngũ giáo viên.
Biện pháp 2: Tuyển chọn và sử dụng đội ngũ giáo viên.
Biện pháp 3: Đẩy mạnh công tác đào tạo bồi dưỡng, phát triển đội ngũ giáo
viên.
Biện pháp 4: Tổ chức thanh tra, kiểm tra, đánh giá xếp loại và sắp xếp đội
ngũ giáo viên.
Biện pháp 5: Tạo động lực cho đội ngũ giáo viên phát triển.
Những biện pháp trên đã được các chuyên gia đồng tình, có khả năng thực
hiện. Nếu thực hiện tốt các biện pháp trên sẽ phát triển được đội ngũ giáo viên đáp
ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với UBND tỉnh, Sở GD&ĐT
- Khẩn trương hướng dẫn để các trường chủ động về biên chế, đội ngũ theo
Thông tư số 35/TTLT-BD ĐT-BNV ngày 14/7/2008.
- Sớm hoàn thành quy hoạch phát triển GD&ĐT.
- Quan tâm đổi mới công tác ĐTBD, hết sức coi trọng hiệu quả, kiểm tra
hiệu quả của việc ĐT, bồi dưỡng để điều chỉnh phù hợp.
- Tỉnh cần cấp đủ kinh phí hoạt động cho các trường đảm bảo tỷ lệ quy định
ít nhất 20% chi cho hoạt động chuyên môn, ĐTBD.
- Tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường, lớp nhất là nhà công
vụ GV, có chính sách hỗ trợ, luân chuyển GV, ưu tiên ĐTGV vùng khó khăn.
2.2. Đối với UBND huyện, Phòng GD&ĐT
- Hoàn chỉnh quy hoạch phát triển GD,ĐT giai đoạn 2011-2015, định hướng
đến 2020, bố trí nguồn lực đảm bảo thực hiện được quy hoạch.
- Tuyển chọn, sử dụng hiệu quả đội ngũ GV, thực hiện luân chuyển GV theo
định kỳ, đảm bảo công bằng; có chính sách riêng ưu đãi, hỗ trợ đối với GV công
tác vùng khó khăn.
24
- Đảm bảo kinh phí chi thường xuyên cho các trường đúng quy định, tăng
cường đầu tư cơ sở vật chất, mua trang thiết bị nhất là thư viện trường học của các
trường.
- Bố trí nguồn lực, tổ chức thực hiện tốt kế hoạch ĐT, bồi dưỡng nghiên cứu
đổi mới phương pháp bồi dưỡng, nâng cao hiệu quả có tác dụng thiết thực nâng
cao chất lượng đội ngũ.
- Tiếp tục duy trì việc bố trí 25% nguồn Ngân sách thu trên địa bàn từ Cấp
đất, đấu giá quyền sử dụng đất (phần Ngân sách huyện được hưởng) để chi cho
việc tăng cường cơ sở vật chất trường học, trang thiết bị phục vụ cho việc dậy và
học.
- Tăng cường thanh tra, kiểm tra, đánh giá, xếp loại GV đảm bảo đúng năng
lực thực tế của mỗi GV, thực hiện đổi mới công tác thi đua khen thưởng, kiên
quyết chống biểu hiện nể nang, né tránh.
2.3. Đối với các Trường THCS
- Thực hiện kiểm tra hoạt động GD của GV thường xuyên, thực hiện tốt quy
chế dân chủ, thu nhận thông tin liên quan đến GV thông qua các biện pháp nghiệp
vụ, hỏi ý kiến học sinh, GV, dự luận cộng đồng… làm cơ sở cho việc xếp loại cuối
năm.
- Nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn, các hoạt động hội nghị, hội
thảo theo chuyên đề, xây dựng quy định về bồi dưỡng tự bồi dưỡng.
- Đánh giá xếp loại GV đúng quy định, công bằng, khách quan.
2.4. Đối với đội ngũ giáo viên
- Tích cực tham gia và học tập đạt kết quả các khóa ĐT, bồi dưỡng được tổ
chức; phải có ý thức và nhận thức đầy đủ về việc ĐT bồi dưỡng nâng cao năng lực,
trình độ, phẩm chất của GV; không ngừng tự học, tự bồi dưỡng kiến thức cho bản
thân.
25
- Thường xuyên đóng góp, đề xuất đổi mới nội dung, phương pháp bồi
dưỡng, đáp ứng được nguyện vọng cá nhân và yêu cầu nâng cao chất lượng đội
ngũ./.