bio--terror

RORTERBIO

The Iranian Tank during the Iran-Iraq war,Unknown photograph

I want to show you the scenes like a slap in your face that jeopardize your safety and

make you think.

Kaveh Golestan/ Warphotograph/ Part of his notes over time in Halabja/ K.Golestan died in the

Iraq-U.S war

Ayesheh Salehzadeh Aghdam

Rahmat Karimi Vahed

Shahin Karimi Vahed

Ghader Karimi Vahed

Hamid Karimi Vahed

Salah oddin Karimi Vahed

Edris Karimi Vahed

Mostafa Karimi VahedRasoul JangdoustBigard Jangdoust

Fereidoun Jangdoust

Foad Jangdoust

Morovvat Jangdoust

Kolsoum Jangdoust

Abbas Jangdoust

Zeynab Jangdoust

Pari Jangdoust

Ghader Asadzadeh

Zahra Asadzadeh

Rahmat Asadzadeh

Saadat Asadzadeh

Hadi Asadzadeh

Ali Asadzadeh

Shapol Asadzadeh

Abdollah Ghaderi

Rasoul Narimani

عایشه صالح زاده اقدم

رحمت کریمی واحد

حمید کریمی واحد

صالح الدین کریمی واحدادریس کریمی واحد

مصطفی کریمی واحد

رسول جنگدوست

بیگرد جنگدوست

شهین کریمی واحد

قادر کریمی واحد

Face part of the head,p79, inside the human anatomy

Library Humboldt University Berlin Campus North,Few names of victims of iraq's chemical attacks

on 7 july 1987 in Sardasht, Iran

بخش صورت سرص 79، آناتومی داخلی انسان،

کتابخانه دانشگاه هومبولد برلیناسامی بعضی از کشته شده های بمباران شیمیایی

در روز ۲۸ تیر ماه ۱۳۶7 در سردشت، ایران

فریدون جنگدوست

فواد جنگدوست

مروت جنگدوست

کلثوم جنگدوست

عباس جنگدوست

زینب جنگدوست

پری جنگدوست

قادر اسدزاده

زهرا اسدزاده

رحمت اسدزاده

سعادت اسدزاده

هادی اسدزاده

...دود غلیظی آمد. شبیه رنگین کمان بود. آسمان را یک پرده ی رنگی پوشانده بود. پرنده ها از روی

درختها بر زمین می افتادند. برادر بزرگم که در جنگ تحمیلی خدمت کرده بود فهمید بمباران شیمیائی است...

------------------------------------------------

اولین حمله شیمیایی ثبت شده در سازمان ملل در جنگ ایران و عراق به تاریخ ۱۳59/۱0/۲۳)برابر با ۱۳ ژانویه ۱9۸۱( در منطقه ای بین هالله و نی خزر واقع در پنجاه کیلومتری غرب ایالم مر بوط می شود که به کشته شدن

ده تن انجامید.------------------------------------------------

www.hamshahrionline.ir

خاطرات شاهمار کرم ویسی درباره ی تیرماه سال ۶7/ روزنامه الکترونیکی روز آنالین

The first chemical attack in Iran-Iraq war recorded by the UN on 13 January 1981 in the region between Halaleh and Neykhazar, located in fifty kilometers West of Ilam

province, that led to ten people killed.------------------------------------------------

www.hamshahrionline.ir

...a dark smoke was raised, similar to rainbow, the sky

was covered by a color curtain, the birds fell down the trees, my older brother who had been

served in the imposed war understood that it's a chemical bombing....------------------------------------------------

The memories of Shahkar Karamveisi about June 1988 / Rouz Press Online

Human cancerous cellThe Biology of Cancer )Garland Science 2007Library Humboldt University North Campus,

سلول سرطانی شده انسانبیولوژی سرطان)گارلند ساینس(۲007کتابخانه دانشگاه هومبولد برلین

US M40 Gas Mask with hood,on 5th February 2009,

Golestan e Shohada Cemetery, one of the many cemeteries of IranFor those who died in Iran-Iraq war )1980-1988(.Travel Journal in Iran / 2007-2009 Frédéric Linet

قبرستان گلستان شهدا، یکی از بسیاری قبرستانهاهای ایران.برای کسانی که در جنگ ایران و عراق )۱9۸0-۱9۸۸( جان باختند

سفر در ایران، ۲007 تا ۲009 فردریک لینگت

...آنها را با ضایعات پوستی چرکین، برخی نابینا، تلو تلو خوران در راهرو هواپیما و یا

بر روی برانکارد از بؤینگ"ایران ایر" می آوردنشان...

در سال ۱۳6۱ نیز از عوامل اعصاب، گاز نیتروژن و موستارد در آبادان، ساوجی )در شمال مریوان(، ارتفاع ۱75، موسیان، تنکاب )در منطقه شمال غرب(، شلمچه، گردنة بایر )در کردستان( و چند شهر در جنوب استفاده شد

که در مجموع سیزده نفر کشته و بیست و یک نفر مجروح شدند.------------------------------------------------

hamshahrionline.ir

مجله اشپیگل ۱9۸4/۱4------------------------------------------------

In 1982 also used Iraq the Nerve agents, Mustard and Nitrogen gas in Abadan city, Savedji)north of Marivan(, Height 175, Mosian, Tonakab)in North West region(, Shalamcheh, Gardan-e Bayer)in Kurdistan( and several cities in the south which in total, thirteen people were killed and twenty-one injured.

------------------------------------------------

hamshahrionline.ir

...they have been brought in purulent skin lesions, some blind, staggering in the airplane aisle

or on the trolley from Iran Air Boeing....

------------------------------------------------DER SPIEGEL 14/1984

The victims of iraqi's chemical stricks on sardasht in 1987, Iran,

Photo: Tehran peace museum

قربانیان حمالت شیمیایی عراق در سردشت، سال ۱۳۶۶، ایران عکس: موزه صلح تهران

The Victims of chemical attacks, 1988, Sardasht, Iran

قربانیان سالح های شیمیایی،۱۳۶7، سردشت، ایران

Fayegh Fallahi, who was injured in an Iraqi chemical attack during the 1980-1988 Iran-Iraq war,

breathes with an oxygen tank as he and his wife pose next to his medicine in their home in Nowdesheh in Kermanshah province, 425 miles southwest of Tehran

July 5, 2008.

Reuters Agancy, Photographer: Morteza Nikoubazl

فایق فالحی، که در حمله شیمیایی عراق در طول سالهای ۱۳۶7-۱۳۵9 زمان جنگ ایران و عراق مصدوم شد.

با کپسول اکسیژن نفس می کشد. همراه با همسرش کنار داروهایش، در خانه شان در نودشه واقع در استان

کرمانشاه، ۱۵ تیرماه ۱۳۸7

خبرگزاری رویترز، عکاس: نیکوبذل

عراق از تاریخ ۱۳6۲/5/۱9 تا ۱۳6۲/9/4 دوازده بار با استفاده از توپ، خمپاره و هواپیما اقدام به کاربرد گازهای شیمیایی، عمدتًا در غرب کشور از جمله مناطق نظامی و غیر نظامی پیرانشهر، بازی دراز، مریوان، بانه،

.پنجوین و پاوه کرد ساعت ۵ بامداد ۳ آبان ماه ،۶۲ هواپیماهای دشمن روستای باینجان از

توابع بانه را بمباران شیمیایی كردند كه منجر به شهادت و مصدوم شدن جمعی از اهالی روستا شد. در این حمله از بمب های شیمیایی حاوی آرسنیك

و نیتروژن موستارد، موسوم به بمب های تاول زا استفاده شد

------------------------------------------------

...حدود 32 فروند هواپیما به صورت گروه های کوچک و هماهنگ، منطقه را به مدت یک ساعت بمباران

شیمایی کردند...

فصل نامه سیاست خارجی بهار ۱۳67گاه شمار حمالت شیمیایي عراق در هشت سال دفاع مقدس«/

نیکخواه بهرامی

------------------------------------------------ کارنامه و خاطرات هاشمي رفسنجانيسال ۱۳64/ پاورقي جدید ابتکار

From 19/05/1362 till 09/04/1362 Iraq used twelve times the chemical bombs by his artillery, mortars and aircrafts.

Mainly in the West of the Iran, including the military and civilian areas as: Piranshahr, Bazi Daraz, Marivan,

Baneh, Panjavyn and the Paveh.On Nov.3 at 5 pm, 62 Iraqi aircrafts attacked the village

of Bay chan)region of Baneh city( with chemical bombs that the mass of villagers were killed and injured. In this attack they used the Arsenic and Nitrogen

mustard bombs, known as the blistering bombs.

...about 32 aircrafts as the small and coordinate groups, shot the chemical bombs over the region for one hour...

------------------------------------------------Rafsanjani's memories

1985 / New footnotes Ebtekar magazine

------------------------------------------------Foreign Policy Journal, Spring 1988

The calendar of the Iranian chemical attacks during the eight years of sacred defense / Nikkhah Bahrami

Poisened-Dead citizens of Halabja, 1988, Iraq,

Photographer: Ahmad Nateghi

U.S. airforce chemical bombs during the Vietnam War, Russian Live Journal

Photo)detail(

Poisened-Dead citizens of Halabja, 1988, Iraq,

Photographer: Ahmad Nateghi

LABOR-MAUS, The Biology of Cancer )Garland Science(2007Bibliothek Humbold Universität Berlin Kampus Nord,

موش آزمایشگاهی، بیولوژی سرطان)گارلند ساینس(۲007 کتابخانه دانشگاه هومبولد برلین

در ۲و۱۳67/۲/۲۸ چند روستا از جمله بانه، مرزن آباد و بیتوتش از توابع سردشت توسط هواپیماهای عراقی بمباران شد.

ساعت ۱۶:۳0 روز یكشنبه هفتم تیرماه ۱۳۶۶ رژیم عراق چهار نقطه مختلف شهر کردنشین سردشت را هدف حمالت شیمیایی قرار داد که منجر به کشته شدن

۱۳9 تن و مصدومیت 7000 نفر از مردم این شهر شد.۱۳66/۱0/۲۱ عراق اقدام به پرتاب گلوله های شیمیایی در یك منطقه

عملیاتی مقابل سردشت كرد.------------------------------------------------

مرکز اسناد انقالب اسالمی - روزشمار تهاجم شیمیایی عراق به ایران

...مسئله شیمیایی و گاز خردل چیز تازه ای بود و برای مردم ناشناخته. آنها فکر می کردند مانند بمباران قبلی است که می زنند و می روند...

------------------------------------------------خاطرات احمد معروفی، سایت قربانیان شیمیایی.

On 22. April 1988 and 18 May 1988 several villages, including Baneh, ,Beytutesh and Marzan Abad

)of Sardasht's region( bombed by Iraqi planes.16:30pm Sunday, 28. June 1987 Iraq attacked the Kurdish city,

Sardasht, with chemical bombs in four different places in the city. Which killed 139 people

and injured 7,000 people in that day.11. January 1988 Iraq attempted to throw the chemical-

bombs in an operation region around Sardasht.------------------------------------------------

The Documentation Centre of the Islamic Revolution /The history of chemical attacks on Iran.

...Chemical bombing and mustard gas was a new and unknown topic, they thought it is similar to

the previous bombing that they shoot and move away...

------------------------------------------------Die Memorien von Ahmad Maroufi, Website of Chemical-Victims.

The killed Father and his baby, Halabja, 1988, Iran-Iraq war, Iraq. Photographer: Ahmad Nateghi

The human's cells affected by cancer, Biology of Cancer )Garland Science(2007

Humbold university of Berlin north campus,

The human's cancer tumor, Biology of Cancer)Garland Science(2007

Humbold university of berlin)nord campus(

روستای زرده در استان کرمانشاه در۳۱ تیر سال ۶7 توسط چند فروند از هواپیماهای عراقی هدف بمباران شیمیائی قرار گرفت.

در آن روز ۲7۵ نفر کشته شدند که اکثر آنها را زنان و کودکان تشکیل می دادند.

------------------------------------------------روستای زرده، ۲۲ سال بعد از بمباران شیمایی/ سوسن محمدخانی غیاثوند

...یک فیلم مستند هم از وضعیت مردم روستا و مصدومان شیمیایی آن ساخته شده که فقط یکبار در سیمای مرکز کرمانشاه آن را نمایش دادند. هنوز خیلی ها از جمله بسیاری از مسئوالن نمی دانند که روستای زرده

کرمانشاه شیمیایی شده است...------------------------------------------------

/روستای زرده، 22 سال بعد از بمباران شیماییسوسن محمدخانی غیاثوند

The Zardeh village in Kermanshah province bombed by few Iraqi aircrafts on 22. July 1988 with chemical weapons.

On this day were 275 people killed which mostly were women and children.

------------------------------------------------Zardeh Village, 22 years after chemical bombardment/

Susan Mohammadkhani Ghiasvand

...a documentary film has beenmade of the status of the village citizens and the chemical injuries which has been broadcasted just

once on the Kermanshah(iranian-kurdish province) Central Channel. Still many people including the officials don’t

know that Zardeh Village of Kermanshah has been bombed

by chemical bombs....------------------------------------------------

Zardeh Village, 22 years after chemical bombardment/ Susan Mohammadkhani Ghiasvand

Human cancerous cellThe Biology of Cancer )Garland Science 2007

Library of Humboldt University of Berlin North Campus,

سلول سرطانی شده انسانبیولوژی سرطان)گارلند ساینس(۲007کتابخانه دانشگاه هومبولد برلین

Titel: BIOTERROR/ von Golnar Kat Rahmani/

Berlin 2012/

Welcome to Iran, the broken board at entery of Iran's boundary, during the Iran-Iraq war, 1980-88

CHEMICAL BOMBARDMENT

WITH PORPOSE OF

GENOCIDE/

PAGE 140/

N TERMINOLOGY/PAGE 008/

SOURCES/PAGE 204/

IRAN-IRAQ WAR/PAGE 50/

Iraqi Chemical attacks program

based on CIA)CENTRAL INTELLIGENCE AGENCY( reporsts

Location, Weapon Used, Date, Casualties

BLISTERING AGENTS, BLOOD AGENTS, NERVE AGENTS

USING THE CHEMICAL WEAPONS/PAGE 64/

O

IRAQ'SCHEMICAL INDUSTRIES/

PAGE 112/

THE BRIEF NEWS OF WORLD REACTIONS

THAT TIME ABOUT IRAQ CHEMICAL ATTACKS, THROUGH DIFFERENT

MEDIAS

HISTORY OF CHEMICAL DISARMAMENTAND THE PROHIBITION OF CHEMICAL WEAPONS CONVENTION

N

CURRENT

STATE AND THE MEMORIES

OF THE PEOPLE/

PAGE 190/

During the war between Iran and Iraq within 1980-1988 Saddam Husain the former president of Iraq has used more than 3500 chemical bombs for bombing the west, northwest and south regions of Iran.High extensive application of these armaments particularly in the residential and non-military regions such as Sardasht and Halabja, as well as his background in the great murder of Iraqi Kurds created the thoughts of genocide of Iranian Kurds during this war.

Inconsiderable academic and social researches have been conducted never propagated extensively and via public media.

Despite of passing more than two decades of this event, still many victims of chemical weapons spend very difficult conditions, a lot of survivors of these attacks have lost their lives during these years or yet expecting for medical aids in order to only survive longer.

This book has been compiled and designed in fact with the objective of propounding this event again and providing the context for re-attracting the public attentions, discussion on the problems of people injured in this war and chemical bombing, raising this matter may not be a guarantee for non-reuse of this weapon of mass destruction but will prevent its application without any concern.This research is clearly related to the history of war between Iran and Iraq, chemical attacks of Saddam Husain during this war, chemical weapons achievement procedure, probability of genocide of Iranian Kurds as wellas brief review on thememoirs, life and problems of chemical victims of this war.

INTRODUCTION

BIOTERROR004

Simultaneous use of images in this book is a reemphasize and entering the new aspect and strong manifest of catastrophes experienced by these victims and lives therewith; an emphasis on the pains difficulties of which is not demonstrated by the numbers and words.

-----------------------When Saddam Husain has ordered the genocide of Iraqi Kurds, entry of independent foreign

researchers and journalists to this country was

forbidden, therefore, many events such that occurred at the time of events

such as Anfal and Halabcheh were ambiguous for a long period.

In 2011, after the attack of Turkey to nonmilitary region of Sharnakh at the east of this country,

some medias have declared assumptions concerning the use of chemical weapons by the Turkish Army for instance Daily Telegraph British Newspaper in one of its issues discussed

the topic of Turkish Army’s use of chemical weapons

versus P.K.K Kurd irregular troops and informed its consideration by Human

Rights Society of Turkey.

Those who knewwhat was going on here

must give way tothose who know little.And less than little.And finally as little as

nothing.

Wislawa Szymborska

QR Code)video(: A documentary about one of the deadliest chemical agent: VX gas

005

INTRODUCTION

Citizens of Halabja, 1988, Iraq, Photographer: Ahmad Nateghi

BIOTERROR006

Halabja, 1988, Iran-Iraq war, Iraq. Photographer: Ahmad Nateghi 0

07

INTRODUCTION

IRAN-KURDISTAN

Airphotoes of Sardasht city, Iran-Kurdistan, Googlemap 2012.

IRAN

IRAQ

The Iranian part of Kurdistan is in the northwest of Iran, between the 32nd and 40 North latitude and the 44th and 48th

eastern longitude.Its area is about 106,577

square kilometers, including provinces of Ilam, Kermanshah

and Kurdistan and parts of West Azerbaijan province. The northern part of Iranian Kurdistan extends as a strip

of Aras River nearby the mount small-Ararat to the southern

shores of the lake Urmia by an average width of 50 km and a length of about 300 km.

008

BIOTERROR

The Iranian Kurdistan from its northern to the southern end is 900 km long and in the provinces

of Kurdistan, Kermanshah and up to 300 km wide. It is bordered to the north by Azerbaijan

and Turkey, on the west by Turkey and Iraq, on the south by the Iranian provinces of Khuzestan and Lorestan and on the east by the provinces of

Hamedan, Zanjan and eastern Azerbaijan. According to the census in year 2000, the Iranian Kurdistan has

7,851,000 residents, representing 11.7% of the total population of the country of Iran. This statistic does not include the Kurds in the provinces of Tehran, Qazvin and Khorasan and the territory

Kelardasht in Mazandaran province.

Airphotoes of Kurdistan province, Iran-Kurdistan, Googlemap 2012.

TERMINOLOGY009

The Teenagers of Sardasht-Iran. Photogrpher: Mehdi Hassani, Shargh Newspaper, 2008)detail of photo(.

Group dancing of Kurdish womens, Iran-Kurdistan

Specifications panel the city Sardasht-Iran)intrance(Photographer: Golnar Kat, 2011

010

BIOTERROR

In terms of religion, there are no accurate figures

of different trends.But some studies show that the majority of people in Iranian Kurdistan are Sunni Muslim.

A part of them who are living mostly in theprovinces of Kermanshah and Ilam follow the Shiite faith. Some others are part of the religious minorities, including Christians )Assyrians, Armenians(, Yarsaner * and Jews.

Sardasht city is in the southwest of the province of West Azerbaijan. Its area is approx 1411.3 square kilometers. It is bordered by north on the town Piranshahr, in the northwest of Mahabad, Bokan to the east, to the west by Iraq and on the south by Baneh. With its location at 1000-2000 meters above sea level and a slope of 30-50%, it is one of the mountain towns of this province.According to the preliminary results of the last general census of 2010-11 population of Sardasht has increased by 1.81% to 41,230 inhabitants.

TERMINOLOGY011

The nature of Sardasht-Iran. Mehdi Hassani, Shargh Daily, 2008.

012

BIOTERROR

------------------------------------------------------------------Through the Battle of Chaldiran on 23 August 1514 AD in the Safavid era

the territory of Kurdistan was divided for the first time between the Safavid and Ottoman empires. From that time, this part of Kurdistan

is called "Iranian Kurdistan".In the second, the country managed division of Iran in 1938 AD. changed the King Reza Pahlavi for his chauvinistic policy once the territorial limits of Iranian Kurdistan. The provinces: West Azerbaijan, Kurdistan,

Kermanshah and Ilam were separated pulled their limits. Since then Iranian Kurdistan just as the state is perceived,

which was defined by the regime and called.

According to the Article 12 of the constitution of the Islamic Republic of Iran, the official religion of Iran is Islam, sect of Ja'fari Esna Ashari. The followers of other Islamic sects like Hanafi, Shafe'i,

Maliki, Hanbali, Zeidi interpreted as the minorities and the followers of these religions،، Christians, Jews and Zoroastrians having full respect. The other religions such as Yaresan, the followers of Yari religion or the Baha'ies do not have the legal rights. According

to that, there is no name of them in the legal documents of the Islamic Republic of Iran.

TERMINOLOGY013

Clausewitz cogently defines war as a rational instrument of foreign policy:

“an act of violence intended to compel our opponent to fulfill our will.” Modern definitions of war, such as “armed conflict between political

units,” generally disregard the narrow, legalistic definitions characteristic

of the 19th century, which limited the concept to formally declared war between states. Such a definition includes civil wars but

at the same time excludes such phenomena as insurrections, banditry, or piracy. Finally, war is generally understood to embrace only

armed conflicts on a fairly large scale, usually excluding conflicts in which fewer than 50,000

combatants are involved.

The analysis of war may be divided into several categories. Philosophical, political, economic, technological, legal, sociological, and psychological approaches are frequently distinguished. These distinctions indicate

the varying focuses of interest and the different analytical categories employed

by the theoretician, but most of the actual theories are mixed because war is an extremely

complex social phenomenon that cannot be explained by any single factor or through

any single approach.

WAR

014

BIOTERROR

The celebratory event took place on Tuesday evening, November 5, 1946 at the Officers’

Club of the Army War College in Washington, D.C. The occasion was to mark the disbanding of Joint Army-Navy Task Force Number One,

the body that organized and oversaw the first post-war atomic tests in the Pacific.

TERMINOLOGY015

The general and traditional definition of a chemical weapon is a toxic chemical contained in a delivery system, such as a bomb or shell.

The Convention defines chemical weapons much more generally. The term chemical weapon is applied to any toxic chemical or its precursor that can cause

death, injury, temporary incapacitation or sensory irritation through its chemical action.

Munitions or other delivery devices designed to deliver chemical weapons, whether filled or

unfilled, are also considered weapons themselves.

This definition of the chemical weapons is based on the source of "Convention against proliferation, production, stockpiling and use of Chemical Weapons and on their Destruction,"

resolved on 1992, of course, in a complete and detailed manner.

Case of using chemical bombs causes a direct adverse effects on plants and animals

and destroy them.Moreover, these bombs and their ingredients have stable and long-term impact on nature.

CHEMICAL BOMBS

016

BIOTERROR

Some chemicals that used in bombs were transferred through the earth, water and air to plants and other primary

products of ecosystems and accumulated in their cells. Feeding animals with these

primary products transmits the chemicals to their bodies.

They cause malfunction of the internal organs and physiology.

These substances also cause genetic

diseases in animals, fetal growth and even abortion. These bombs are able to change

by the long duration of action over

several generations, the genes of plants

and animals.

U.S. airforce chemical bombs during the Vietnam War,Russian Live Journal

Photo)detail(

TERMINOLOGY017

Killed children in Halabja, Iraq 1988, Iran-Iraq war. Photograph: Ahmad Nateghi, 1988.

018

BIOTERROR

TERMINOLOGY019

\ The shells of the chemical bombs are very thin, so by explosion they wouldn't breaking into pieces of crystallization like common bombs which causes severe damages due to fragments.

\ The explosive sub-stances for chemical bombs are relatively low because they only have to break the thin shell. The sound is relatively quiet when they go off )more silent than usual bombs(. Moreover, their explosions do not have such a big destructive effects with the detonation waves.

\ After the explosion of chemical bombs, the chemical agent forms a mass of chemical gases in thick clouds, which are heavier than air and often have a tendency to accumulate on the ground. Also can be liquid droplets or solid particles observed on the soil and various objects. Mustard gas has a significant effect and penetrates easily into mud, dirt, bricks, concrete or wood.

The differences between the structures of chemical bombs and ordinary bombs are:

020

BIOTERROR

Poisened-dead child in Halabja1988, Iran-Iraq war, Unknown photographer

TERMINOLOGY021

Victims of Chemical weapons in Sardasht-Iran, 1987, Iran-Iraq war.Peace Museum Archive, Teheran-Iran.

The CW agents possess different characteristics

and belong to various classes of compounds with pronounced physicochemical, physiologi-cal and chemical properties. Thus, they are classified in many ways. Based on their

volatility, they are classified as persistent or non-persistent agents. The more volatile an agent, the quicker it evaporates

and disperses.

The more volatile agents like chlorine, phosgene and hydrogen cyanide are non-persistentagents whereas the less volatile agents like sulfur mustard and Vx are persistent agents. Based on their chemical structure, they can be classified as organophosphorus )OP(, organosulfur, organofluorine compounds and arsenicals. In general, classification in terms of physiological effects produced on humans by the CW agents has been used for many decades. Thus, the CW agents used in warfare are classified as follows:

022

BIOTERROR

Nerve agentsVesicants )blistering agents(

Bloods agents )cyanogenic agents(Choking agents )pulmonary agents(Riot-control agents )tear gases(

Psychomimetic agentsToxins

Blistered hand of Victims in Sardasht-Iran, 1987,Peace Museum Archive, Teheran-Iran.

TERMINOLOGY023

A variety of nerve agents were developed till 1960 for military use. Much importance was given to increase their potency and environmental persistence. Thus, the V-agents, as more stable versions of the "G" agents, were developed. Thus VX, a sulfur-containing OP, is more potent than sarin, is more stable, less volatile and less water-soluble, acting through direct skin contact, and persisting in the environment up to several weeks after release.

Nerve agents acquired their name because they affect the functioning of the nervous system. Nerve agents do not occur naturally and belong to a group of OP compounds. The first known nerve agent, Tabun )GA(, was first developed by the German chemist, Gerhard Schrader, in the 1930s during his research in the development of new OP insecticides. Following this, a series of nerve agents known as the G-agents, which include Sarin )GB( and Soman )GD(, were developed. Germany had stockpiles of nerve agent munitions during World War II, but did not use them.

NERVE AGENTS

024

BIOTERROR

Nerve agents are more toxic than the other reported CW agents. They are highly toxic and can cause death within few minutes to few hours after exposure, depending on the concentration. Nerve agents were not used during World War II. The only known battlefield use of nerve agents was in the Iraq-Iran conflict during the 1980-1988 war; Iraq reportedly used nerve agents against Iranian troops and later against members of its Kurdish population in northern Iraq. In pure state, all nerve agents are colorless liquids. The G-agents give off a fruity odor whereas the V-agents give off an amine odor. Sarin is infinitely soluble in water, Soman is sparingly soluble in water and Tabun and Vx are of intermediate character in this respect. The reactions of nerve agents take place through P-X bond cleavage. Thus, the reaction of G-agents with alkali gives non-toxic phosphonic acid. On the other hand, the hydrolysis product of Vx leads to another extremely toxic product. The mode of action of nerve agents is well documented in the literature.

Nerve agents are more toxic than the other reported CW agents. They are highly toxic and can cause death within few minutes to few hours after exposure, depending on the concentration.

Sardasht's farms view, Iran, 2008, Photograph: Mehdi HassaniShargh Daily

TERMINOLOGY025

Nerve agents exert their biological effects by irreversibly inhibiting the enzyme acetyl cholinesterase )AChE(. This enzyme is responsible for hydrolyzing acetylcholine )ACh(, a neurotransmitter liberated at the nerve synapse, nerve-muscle )neuromuscular( junction and nerve-gland junction. In a normal individual, a small quantity of ACh is continuously liberated and hydrolyzed by AChE. Inhibition of AChE causes accumulation of Ach, leading to over excitation or paralysis. As soon as the nerve agents enter the system, symptoms of poisoning appear.

The effects of nerve agents are the result of the action on the muscurinic and nicotinic receptors on the receptors within the central nervous system. They include constriction of the pupil )meiosis(, increased production of saliva, running nose, increased perspiration, urination, defecation, broncho-secretion, bronchoconstriction, decreased heart rate and blood pressure, muscular twitches and cramps, cardiac arrhythmias, tremors and convulsions. The most critical effects are paralysis of the respiratory muscles and inhibition of the respiratory center. Ultimately, death results due to respiratory paralysis. If the concentration of the nerve agent is high, death is immediate.

026

BIOTERROR

TERMINOLOGY027

OP

F

O

028

BIOTERROR

Human cancerious cell, Photo detail

TERMINOLOGY029

Blistering agents or vesicants are toxic compounds that produce skin injuries resembling those caused by burns. These agents on inhalation affect the upper respiratory tract as well as the lungs, producing pulmonary edema. These agents can also cause severe eye injuries. There are two forms of vesicants: mustards and arsenicals. The most important substance in this class of CW agents is sulfur mustard and is called as king of CW agents. Other members include nitrogen mustards )HN1, HN2 and HN3( and lewisites.

Pure sulfur mustard is a colorless and odorless liquid; the impure product has a characteristic smell similar to mustard or garlic. It has low volatility.

It is soluble in organic solvents readily but is barely soluble in water )0.8 g/L(. Nitrogen mustards are also colorless liquids in the pure state. They are less volatile, less soluble and more resistant to oxidizing agents than sulfur mustard, but are less stable in storage. Pure lewisites are also colorless liquids with metallic odor and solubility in water is similar to sulfur mustard, these are but relatively unstable. Thus, nitrogen mustards and lewisites lack the basic requirement, i.e. storage stability of a CW agent.

BLISTERING AGENTS

030

BIOTERROR

Sulfur mustard is the vesicant with the highest military significance since its use in WWI. The nitrogen mustards were Synthesized in the 1930s but were not produced in large amounts for warfare. Mechlorethamine )HN2, Mustargen( has found more peaceful applications as a cancer chemotherapeutic agent and has remained the standard compound for this purpose for many years. Lewisite)L( was synthesized in 1918 for military purpose due to its non-flammable property and toxicity similar to mustard, but has probably not been used on a battlefield.

The mustards are radiomimetic and are extremely toxic to dividing cells. Mustards are lipophilic and readily penetrate the skin, most textiles and rubber. After passing through the cellular membrane, sulfur mustard is converted to highly reactive sulphoniumion. It irreversibly alkylates DNA, RNA and protein, causing cell death; the most important target is DNA.

Mustard alkylates the purine bases of DNA and damages them. Lewisite is absorbed by the skin ten-times faster, and it causes immediate pain and irritation in the affected organ and produces more systematic symptoms. It directly binds to the sulfhydryl groups and inactivates them.

In the form of gas or aerosol, mustard attacks the skin, eyes and the respiratory tract. Chemical damage begins in 1-2 min after contact, but onset of pain is delayed for 4-6 h. Eye damage ranges from conjunctivitis to corneal pacification, ulceration and rupture. Skin injury ranges from sun burn-like erythema to vesicles, which coalesce into blisters. Liquid exposure can cause coagulation necrosis of the dermis.

TERMINOLOGY031

032

BIOTERROR

Victims of Chemical weapons in Sardasht-Iran, 1987, Iran-Iraq war.Peace Museum Archive, Tehran-Iran.

TERMINOLOGY033

There is a danger of bacterial infection of the lungs, which may result in bronchopneumonia. The latter may be

responsible for death following mustard exposure. Severe exposure to mustard may induce bone marrow damage,

leading to leucopenia. Ingestion of food or water contaminated by liquid mustard produces nausea, vomiting,

pain and diarrhea. Even exposure to the skin alone can cause malaise, vomiting and cardiac abnormalities.

Blood agents are cyanide group of chemicals that affect bodily functions by preventing the normal utilization of oxygen by body tissues. The term "blood agent" is a misnomer because these agents do not typically affect the blood, although they may interrupt the production of blood components. Rather, they exert their toxic effect at the cellular level by interrupting the electron transport chain in the inner membranes of the mitochondria. These agents are also known as systemic agents as they inhibit certain specific enzymes. Hydrogen cyanide )HCN( and cyanogen chloride )CNCl( are the main CW agents in this class. Hydrogen cyanide, first discovered by a Swedish chemist in 1872, was used as an industrial chemical long before the realization of its potential as a CW agent during the first World War. The French were the first to consider it for this purpose and used shells made from this material in the battle of Somme in 1916.

BLOOD AGENTS

034

BIOTERROR

The onset and intensity of symptoms depend on the concentration of inhaled toxic vapor and duration of the exposure. Symptoms on exposure to low doses

of HCN are weakness, giddiness, headache, confusion and, sometimes, nausea and vomiting. Clinical signs appear only at high levels of exposure, which include fast and painful respiration, lack of coordination of movement, cardiac

irregularities, hypoxic convulsions, coma and respiratory failure culminating in death. Diagnosis may be aided by characteristic odor of cyanide )bitter almond(

or a faint pale-red hue of the skin.

Cyanogen chloride was also available in plenty as a commercial product having applications as an industrial intermediate during the first World War. It was introduced to overcome the disadvantages encountered in the use of HCN, i.e. a heavier gas with cumulative effects in low concentrations. Cyanogen chloride has powerful lachrymatory and choking effects also. The agent penetrates the filter elements of a gas mask more readily than any other agent. The worldwide industrial development has become a major threat so far as cyanide is concerned. This was used by Iraq in her conflict with Iran during the 1983-88 war. The very high volatility of the blood agents makes them less useful as CW agents, but their use as a terrorist weapon rests on their efficacy if deployed in enclosed spaces.

TERMINOLOGY035

THE HISTORY OFCHEMICAL DISARMAMENTAND THE PROHIBITION OF CHEMICAL WEAPONS

CONVENTIONS

WORLD WAR I: GAS WARFARE. American soldiers demonstrating the different types of gas masks worn by )left to right( U.S., British, French, and German troops.

Aleksandr Rodchenko’s War of the Future, 1930

036

BIOTERROR

Although chemicals had been used as tools of war for thousands of years—e.g. poisoned arrows, boiling tar, arsenic smoke and noxious fumes, etc. modern chemical warfare has its genesis on the battlefields of World War I. During World War I, chlorine and phosgene gases were released from canisters on the battlefield and dispersed by the wind. These chemicals were manufactured in large quantities by the turn of the century and were deployed as weapons during the protracted period of trench warfare.

The first large-scale attack with chlorine gas occurred 22 April 1915 at Ieper in Belgium. The use of several different types of chemical weapons, including mustard gas )yperite(, resulted in 90,000 deaths and over one million casualties during the war. Those injured in chemical warfare suffered from the effects for the rest of their lives; thus the events at Ieper during World War I scarred a generation. By the end of World War I, 124,000 tonnes of chemical agent had been expended.

Chlorine dispersion during a gas attack in World War I.Collier's New Photographic History of the World's War)New York, 1918(

TERMINOLOGY037

The means of delivery for chemical agent evolved over the first half of the twentieth century, increasing these weapons’ already frightening capacity to kill and maim through the development of chemical munitions in the form of artillery shells, mortar projectiles, aerial bombs, spray tanks and landmines.

Since the Geneva Protocol has been in force, some of these States Parties have dropped their reservations and accepted an absolute ban on the use of chemical and biological weapons. In 1971 the Eighteen Nations Disarmament Committee )ENDC( )later to become the Conference on Disarmament(completed negotiations on the text of the Convention on the Pro-hibition of the Development, Production and Stockpiling of Bacteriological )Biological( and Toxin Weapons, commonly referred to as the Biological Weapons Convention or BWC. In conjunction with the 1925 Geneva Protocol, it banned its States Parties from developing, producing, or possessing biological weapons, but contained no mechanism to verify the compliance of States Parties with these prohibitions. Included within the BWC was the stipulation that countries commit themselves to the negotiation of an international treaty banning chemical weapons. Beginning in 1986, the global chemical industry actively participated in these negotiations. On 3 September 1992 the ad hoc committee submitted to the Conference on Disarmament the agreed text of the Convention on the Prohibition of the Development, Production, Stockpiling, and Use of Chemical Weapons, and on Their Destruction, now commonly referred to as the Chemical Weapons Convention or CWC. The Chemical Weapons Convention was opened for signature in Paris on 13 January 1993 and it was subsequently deposited with the United Nations Secretary-General in New York.With the entry into force of the Convention, the OPCW immediately began its work to implement the Convention. Both the Convention and its implementing body are intended to adapt not only to shifts in the international environment and the changing needs of States Parties, but also to respond to the rapid pace of scientific and technological developments.

038

BIOTERROR

After witnessing the effects of such weapons in World War I, it appeared that few countries wanted to be the first to introduce even deadlier chemical weapons onto the World War II battlefields. However, preparations were made by many countries to retaliate in kind should chemical weapons be used in warfare. Chemical weapons were deployed on a large scale in almost all theatres in the First and Second World Wars, leaving behind a legacy of old and abandoned chemical weapons, which still presents a problem for many countries.

TERMINOLOGY039

The main goal of the CWC, highlighted below, is taken from the preamble to the treaty:

Determined for the sake of all mankind, to exclude completely the possibility of the use

of chemical weapons, through the implementation of the provisions of this

Convention."

040

BIOTERROR

Almost exactly 200 years later, in 1874, the next treaty or agreement of this sort was concluded: the Brussels Convention on the Law and Customs of War. The Brussels Convention prohibited the employment of poison or poisoned weapons, and the use of arms, projec-tiles or material to cause unnecessary suffering. Before the turn of the century, a third agreement came into being; an international peace conference held in The Hague in 1899 led to the signing of an agreement that prohibited the use of projectiles filled with poison gas.In the wake of World War I, during which the world wit-nessed the horrors of large-scale chemical warfare, international efforts to ban the use of chemical weapons and prevent such suffering from being inflicted again, on soldiers and civilians, intensified. The result of this renewed global commit-ment was the 1925 Geneva Protocol for the Prohibition of the Use of Asphyxiating, Poisonous or Other Gases, and Bacteriological Methods of Warfare.

During the Cold War, the United States and the Soviet Union both maintained enormous stock-piles of chemical weapons, amounting to tens of thousands of tonnes. The amount of chemical weapons held by these two coun-tries was enough to destroy much of the human and animal life on Earth.

The first international agree-ment limiting the use of chemical weapons dates back to 1675, when France and Germany came to an agreement, signed in Strasbourg, prohibiting the use of poison bullets.

Chlorine dispersion during a gas attack in World War I.Collier's New Photographic History of the World's War)New York, 1918(

TERMINOLOGY041

CI CIS

CI CIS S

CICI

SS

CI CISS

CI

CI

CIAs

CI

CI

CH3CH2

As

CI

CI

CH3

AsClCl

As

Mustard gas:2-Chloroethyl chloromethyl sulfideBis-)2-chloroethylthio(-methaneBis-1,3-)2-chloroethylthio(-n-propaneBis-1,5-)2-chloroethylthio(-n-pentane

Blister Agent:2-chloroethenylarsonous dichloridEthylarsonous dichlorideDichloromethylarsanePhenylarsonous dichloride

Bis-1,4-)2-chloroethylthio(-n-butaneBis)2-chloroethyl(sulfide1,2-Bis-)2-chloroethylthio(-ethane

042

BIOTERROR

O

OCI CIS S

OP

F

O

OP

N

N

OOP

F

O

P

FH3C O

O

CI CI

CI

NCI CIN

CI CIN

CICN CH N

Nerve gas:)Soman(-Phosphonofluoridic acid, methyl-, 1, 2,)Tabun(-Ethyl N,N-Dimethylphosphoramidocyanidate)Cyclosarin(-Cyclohexyl methylphoshonofluoridate)Sarin(-Propan-2-yl methylphosphonofluoridate)Mustard(-Bis-)2-chloroethylthiomethyl(-ether

Nitrogen Mustard:HN2 )bis)2-chloroethyl(methylamine, mustine(HN1 )bis)2-chloroethyl(ethylamine(HN3 )tris)2-chloroethyl(amine(

Blood AgentCarbononitridic chlorideHydridonitridocarbonMustard gasBis-)2-chloroethylthioethyl(-ether

TERMINOLOGY043

The term genocide was'nt there before 1944. This is a very specific term that refers to violent crimes against a group with the intent, to destroy it. The final text of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide was adopted on December 9, 1948 by the 3rd U.N. General Assembly, meeting in Paris.

On 1944 the Polish-Jewish lawyer Raphael Lemkin)1959-1900(,formed the word "genocide" by combination of the word "Geno" )Greek meaning race or tribe( and the word "cide" )from the Latin meaning to kill(.

GENOCIDE

044

BIOTERROR

According to this convention genocide is an international crime that the signatory states are obliged to prohibit and punish it.

Genocide during the 1992–1995 Bosnian War, Bosnia 1995

Due to the tireless efforts of Lemkin, on 9

December 1948 this name adopted by

the United Nations and its Convention on the Prevention and Punishment of Genocide, as a crime.

TERMINOLOGY045

QR Code)video(: The horror of the Rwandan genocide - World news - guardian.co.uk.flv

046

BIOTERROR

Rwandan Genocide، Genocidal mass slaughter of an estimated 800,000 people in the East African state of Rwanda, 1994

TERMINOLOGY047

However, throughout the history several acts of violence against groups were committed, even after the decision of the Convention. But the international dissemination and explanation of the term genocide was in two historical periods moreemphasised. Since the invention of this term to its acceptance. As an international law )1944-1948( and start applying it to an international criminal court established to prosecute crimes of genocide )1991-1998(. Preventing the genocide, which is the main obli-gations of the Convention, it is still a challenge between the nations and individuals.

\ Killing members of the group.

\ Causing serious bodily or mental harm to members of the group.

\ Deliberately inflicting on the group conditions of life calculated to bring about its physical destruction in whole or in part.

\ Imposing measures intended to prevent births within the group.

\ Forcibly transferring children of the group to another group.

In the present Convention, genocide means any of the follow-ing acts committed with intent to destroy, in whole or in part, a national, ethnical, racial or religious group, as such:

048

BIOTERROR

Genocide during the 1992–1995 Bosnian War, Bosnia 1995

TERMINOLOGY049

IRAN-IRAQ WAR

BIOTERROR050

Memory pictures of

soldiers during the

Iran-Iraq war, 1980-88

Saddam Hosein by his fans, during the Iran-Iraq war, Baghdad

IRAN-IRAQ WAR051

The war between Iran-Iraq which is referred to as

the first Gulf War started on September 22nd, 1980 at 12:00 in Baghdad time. High command center of war in Iraq issued flight orders of 192 bomber and fighter planes for air

attack to Iranian airports. 20 minutes later, Adnan

Kheirollah, defense minister of Iraq reported this issue

to Saddam Hossein.

Marked areas on the maps shows the occupied teritorries of both sides of the war.)1980-88(

As such, air war between Iran and Irag began and continued until August 20th, 1988 when cease-fire was called and 598 Agreement was signed between both parties.

BIOTERROR052

Marked areas on the maps shows the occupied teritorries of both sides of the war.)1980-88(

According to a report on behalf of the general

director of United-Nations on December 9th, 1991, Security Souncil

announced Iraq as aggressor. The council made Iraq bound to pay war indemnity to Iran.

However, no settlement agreement has been signed between these two countries.

1980-1988

Iranian soldiers during the war with Iraq, 1980-88

IRAN-IRAQ WAR053

There is no exact statistics about the dead in this war but several sources have estimated

their number between 300,000 to 1,000,000 people. In total, 76,873 people

were wounded or killed in different Iranian cities due to Iraq’s air attacks.

BIOTERROR054

Memory photo of Iraqi soldiers during the war with Iran,

1982, Iran

IRAN-IRAQ WAR055

Saddam Hosein visiting the front-lines, Iraq Prime minister during the Iran-Iraq war

BIOTERROR056

Rooh ollah Khomeini, Iranian leader during the war Iran-Iraq 1980-88

The material superiority of the Iraqis was weapons of war for the year 1986 with the ratio of 8:1, offsetting Iran

but, by human superiority.

In 1984, Iraq was the world's largest arms importer, with arms worth 7.7 billion dollars. From 1981 to 1985 weapons delivered to Iraq were worth $ 23.9 billion, and deliveries of arm to Iran for the same period were worth

$ 6.4 billion.

IRAN-IRAQ WAR057

Displaced iranian people )south-west of Iran(, 1984, Iran-Iraq war

BIOTERROR058

Memory photo of an Iranian soldiers during the war,

1985, Iran

IRAN-IRAQ WAR059

Iranian soldiers fighting in khorramshahr battle, 1984, Khorramshahr-IranUnknown photographer

BIOTERROR060

Memory photos of Iranian soldiers during the war with

Iraq, 1980-88, Unknown photographer

IRAN-IRAQ WAR061

This war imposed tremendous financial burdens for both parties. The subjects published in websites related to Iranian government indicate that those countries selling weapons to both parties included:

Egypt, Brasil, Western Germany, France, Chile, China, Eastern Germany, Italy, North Korea,

Austria, Spain, Sweden, Switzerland, the United States,

Russia, the Soviet, Denmark and the U.K.

Exchange of the prisoners of war started on August 17th, 1990. Exchange procedure lasted for 12 years. The last group of prisoners of war were exchanged on March 17th, 2003.

Iran and Iraq claimed that other countries also had sold weapons to their opposite countries.

Just delivered to Iraq: Belgium, Egypt, Germany, Jordan, Kuwait, Morocco, Pakistan, Philippines, Poland, Portugal, Saudi Arabia,

Sudan, Czechoslovakia, Hungary and the United Arab Emirates.

Iranian warplane, during the Iran-Iraq war, 1980-88

Fars NEWS Agancy

BIOTERROR062

-------------------------------------------Also, War study and research center in Iran

has presented statistics for commencement of war before September 11th, 1980.

Less than two months after the revolution of 1979 in Iran, Iraq attacked Iran for 48 times, by ground, air and naval forces till the end of the year 1980.

It was just two months after Islamic revolution in 1979 when Iraq transgressed Iranian borders

with air, land and sea attacks in 48 operations. Seddam who was elected as Iraq’s president on July

16th, 1979 after Hasan Albekr, was the leader of the war. He violated Geneva 1925 protocol for the first time and used chemical weapons against

civilians. Iraq attacked an area called Gibandarreh, between the triangle of Saqez, Baneh and Marivan in Kurdestan province with Phosphorous bombs.

Iranian soldiers after regain the Khorramshahr city, 1984, Iran,

Fars NEWS Agancy

IRAN-IRAQ WAR063

The first extensive chemical attack by Iraqi troops was carried out in March 1984, when they used tonnes of sulphur mustard and nerve agents against Iranian soldiers on the Majnoon Islands battlefields )along the southern border(.

Afterward, extensive employment of chemical weapons by Iraqi troops in March 1985 led to huge Iranian casualties both

soldiers and volunteer combatants.

USING THE CHEMICAL WEAPONS IN IRAN-IRAQ'S WAR REPORTED

BY NON-IRANIAN SOURCES

BIOTERROR064

Islamic Republic of Iran, UN specialist teams were sent to Iran in March 1984, April 1985, February/March 1986, April 1987, March, July and Aug 1988. The conclusions, based on field inspections, clinical examinations of casualties, and laboratory analysis of samples, were released as official UN Documents: S/16433, S/17127, S/17911, S/18852, S/19823, S/20060, S/20134.

In July and October 1983, in Valfajr operations,

Iraq used chemical weapons extensively against Iranian forces and for the first time in December 1982 used mustard

gas against infantry men for night attacks.

People who died in Halabja by Iraqi chemical strick, 1988, Halabjah-Iraq, Photograph: Ahmad Nateghi, 1988

When taking a defensive stance along with Iranian attacks, Iraq extensively applied chemical and nuclear weapons against Iranian forces. In 1982, Iraq started using tear gas and non-fatal agents and announced in a radio program addressing Iranian people that there is a kind of pesticide for any species of insects.

S/16433

USING THE CHEMICAL WEAPONS065

Iraq once again in September 1983 warned that it will extensively use poisonous gases against Iranian Forces. High commander of Iraqi forces published

a statement with this content: “we are equipped with modern weapons

and will apply them in this war for the first time which have never been used in previous wars due to human reasons. If you follow Ayatollah Khomeini’s orders, your death is absolute

because this time we are going to use weapons which will annihilate every

living creature”.

The Supervision Committee of UN ,Dr. Manuel Dominguez, visiting the Victims at hospital, Tehran-

Iran,, 1984, Unknown photographer

BIOTERROR066

However, Iraq resumed chemical war in Fav district in 1986 and effectively used mustard gas to defend Basreh. Iraq also found that mustard gas was efficient enough to encounter Iranian forces in northern areas when Iranian forces attacked Iraq in 1987 and early months in 1988.

Two injured soldiers, who were sent to

Stockholm for medical treatment, died there.

Iraqi forces in July, Valfajr operations, and October, Panjvin operations, extensively used fatal chemical weapons. It seems that chemical war reached its peak on August 9th around Piranshahr city and then chemical weapons were applied around Panjvin at the end of October and the beginning of November, 1983. During this attack, two Iranian soldiers were wounded with mustard gas that died after treatment in Vienna.


Another accusation of Iran against Iraq was application of chemical weapons in attacks in March, 1984 in which Majnoon Island was occupied by Iranian forces.It was stated in this accusation that Iraqi forces killed about 1700 Iranian soldier and took advantage of mustard gas as a nervous agent. A lot of consecutive claims of Iran regarding the Iraq’s use of lethal combination of gases are directly related to the combat on different islands.

Chemical weapons seemed to be a potential solution for the problems existing in the mountainous areas and uneven grounds and in many cases provided the requirements for Iraq to establish the security of mountainous areas benefiting from a few soldiers. Iraq had specifically the required preparation for use of chemical gases versus its Kurd citizens who fought them supporting Iran, a group who was deemed as the traitor to the country.

Victims of chemical attacks, Iran during of war with Iraq, 1980-88, Unknown photographer

BIOTERROR068

CI

CI

CIAs


Victims of chemical attacks, Iran

during of war with Iraq, 1980-88,

Unknown photographer

The X-rays photo of human Vertebral column

BIOTERROR070

Cemetery of Halabjah's chemical victims, Iraq,


Since Iran failed in objections to motivate global reactions, it sent the wounded soldiers

of chemical war to London.

-------------------------Then, a board of United

Nations went to Iran and could find some bombs that Spanish letters had been inscribed

therein and used for diffusion of chemicals.


In the current of restoring Faw at the beginning of 1988 and aggressive attacks of

Iraqi forces for strengthening their positions out of Basreh, Iraq used chemical weapons

extensively. According to the acknowledgement of Iran, until April 1988 that

a new period of attacks was commenced, total number of casualties by means of chemical

weapons comparing to the war beginning has been increased about 25600 injured and 260 victims.

These claims will be legal probably.

Within the last months before ceasefire, Iraq used extensive chemical weapons in its attacks to Iranian positions in Mehran, Majnun Island, and Hoveizeh and Dehloran Lagoons. It seems

until the war end, using the chemical weapons by Iraq has resulted in 45000 victims, although there is no way for calculating the severity

of incurred injuries or number of killed people.

The controversial point is that the Kurds Opposition to Iraqi government accused their country’s authorities to the use of chemical gases against the non-combatant Kurd villages

and regions, at the beginning of 1987. According to such reports, within April 15, 1987 and Feb. 26, 1988, 15 attacks have been registered. Three of them had more than 100

casualties: attack to Ardebil, Kanibord, Zeino, Balokua, Sheikh Vesen, Derashir Mountains and Savsi Vaken on April 16, 1987, Dehook-Amadieh

on May 6, 1987 and Soleimanieh, Sergalo, Yakhsemar, Halehdan and Goizila on Feb. 25, 1987.

CH N

BIOTERROR072

CH N

CH N

Injured people leaving the Sardasht city, 1987,

Iran, I.R.I Press


Iran-Kurdistan during the chemical attacks by Iraqi army, Iran-Iraq 1980-88,

Photo: Kurdistan Press

OP

F

O

OP

N

N

OOP

F

O

P

FH3C O

O

BIOTERROR074

Although these accusationsmay not be proved, but the most excruciating example of using chemical gases against the non-military citizens was related to the use of chemical weapons on Halabja a Kurd city of its own )Iraq(, during an attack to Iran on Feb. 26,1988. In this combat, more than 5000 Kurd citizens were killed.

-----------------------------------Hence, mustard gas was the salient preference of Iraq to the infantry force of Iran that mostly spent their times in not mobile positions and without guards, and in addition, they had relatively limited medical equipments behind the frontlines.

A partial contact with mustard gas

can blind a person within 4 to 6 weeks or makes blisters

on his skin


Haij Umran, Mustard, August 1983, fewer than 100 Iranian/Kurdish

Panjwin, Mustard, October–November 1983, 3,001 Iranian/Kurdish

Majnoon Island, Mustard, February–March 1984, 2,500 Iranians

al-Basrah, Tabun, March 1984, 50-100 Iranians

Hawizah Marsh, Mustard & Tabun, March 1985, 3,000 Iranians

al-Faw, Mustard & Tabun, February 1986, 8,000 to 10,000 Iranians

Um ar-Rasas, Mustard, December 1986, 1,000s Iranians

al-Basrah, Mustard & Tabun, April 1987, 5,000 Iranians

Sumar/Mehran, Mustard & nerve agent, October 1987, 3,000 Iranians

Halabjah, Mustard & nerve agent, March 1988, 7,000s Kurdish/Iranian

al-Faw, Mustard & nerve agent, April 1988, 1,000s Iranians

Fish Lake, Mustard & nerve agent, May 1988, 100s or 1,000s Iranians

Majnoon Islands, Mustard & nerve agent, June 1988, 100s or 1,000s Iranians

South-central border, Mustard & nerve agent, July 1988, 100s or 1,000s Iranians

BIOTERROR076

Frontline Iran-Iraq war, 1980-88, Unknown photographer

Iraqi Chemicalattacks program

based on CIA)CENTRAL INTELLIGENCE AGENCY( reporsts Location,

,Weapon UsedDate, Casualties


Professor Hendricks, president of the Institute for ToxicologyGent Belgium, on 10/04/1984 said: Austrian research shows that the Iranian victims who are hospitalized in Belgian hospitals are exposed to the chemical substances and nitrogen gas as "Yellow Cross",and a substance called mycotoxin or "yellow rain" poisoned.

25/12/1362; Esmat Katani, undersecretary of Iraq Foreign minister in

Washington confessed to application of chemical bombs by Iraq against

Iranian forces.

19/01/1985: the UN general director stated in a meeting by security council that he has not succeeded in making Iraq committed to quitting the application of chemical weapons.

30/06/1987: World Health Organization condemned chemical attacks by Iraq to residential areas of Sardasht city.

1/12/1987: German public prosecutor condemned 12 German companies which had sent chemical equipment to Iraq.

4/01/1987: Iranian foreign minister in a message to the general director of the U.N pointing to the application of chemical weapons by Iraq, announced that in case of failing to make an immediate preventive decision against Iraq’s actions, Iran has to recourse to any preventive measure for legal defense.

30/01/1987; Iranian representative in the UN in a letter to the general director stated that Iraq had used chemical weapons on January 16th, 18th, and 20th and asked this issue go under investigation.

7/02/1987; when another chemically wounded person died

in Germany, the total number of chemically wounded people dying in German hospitals

reached 11.

18/04/1987: Dr. Velayati, in a message to the executive manager of the UN environment program

demanded that a board of experts to be sent to investigate Iraq crimes in application

of chemical weapons.

8/07/1987; international commission of human rights condemned Iraq in Paris for using chemical weapons.

16/09/1986; a Dutch company producing chemical products was convicted in Erham Court to pay 100,000 Florin due to illegal exportation of its products to Iraq.

THE BRIEF NEWS OF WORLD REACTIONS AT THAT TIME ABOUT IRAQ CHEMICAL ATTACKS, THROUGH DIFFERENT MEDIAS

BIOTERROR078

30/3/1988; Australian Radio, emphasizing on application of chemical weapons by Iraq against people in Halabja, announced that this is not the first time Iraq is using chemical weapons in straits.

30/03/1988; Dr. Mouris and Dr. George from Belgian borderless medicines organization confirmed application of mustard gas and probably Cianogen by Iraq after visiting Halabja city and examining the chemical wounded people in Brussels.

31/03/1988; about 48 parliament representatives, a number of parliament representatives in Japan, the human rights group in British parliament, international Red Cross and prime minister of Poland asked for condemnation of Saddam for chemical bombardment in Halabja.

4/04/1988; Vahid Monji Oghlu, vice-president of high commission of the UN in refugees’ affairs, after visiting Kurdish immigrants in two Iranian provinces said that he had witnessed chemical bombardment of Kurdish immigrants’ residence, incomparable in the history of high commission of refugees.

29/06/1987; following the application of chemical

weapons by Iraq and bombardments in Sardasht, Iran’s foreign minister in a letter for the general director of the UN asked

the parties to Geneva 1925 protocol to prevent these

actions.

2/07/1988; Mohammad Moshat, Iraq’s ambassador in England, in an interview with London radio announced that since Iran started the attacks to Iraqi land, Iraq has used chemical weapons.

3/8/1987; the UN, based on Iran’s demand, published a series of documents including 30 photos of the wounded women and children in Sardasht.

12/10/1988; 2 representatives from the Red Cross Organization and 31 foreign reporters visited the remaining of the chemical bombardment in Somar and martyrs’ dead bodies.

25/02/1988; the UN condemned Iraq for application of chemical weapons against Iran by which at least 1000 people died.

24/06/1988; the U.S Senate members, issuing a declaration, condemned Iraq for application of chemical weapons against Iran and asked Regan, the U.S. president, to prevent from further application of chemical weapons with diplomatic pressures.

1/07/1988; Tareq Aziz, Iraq’s foreign minister, announced in Germany that Iraq had used chemical weapons against Iran.


Victims of chemical weapons, 1987, Sardasht-Iran, Unknown photographer

Since the first months of war, Iraq began to use this weapon experimentally, but extensive use of chemical weapon was implemented by the Iraqi army after mutual attacks of Iranian force into the Iraq territory in order to confront the attacks of Iranian infantry force. For the first time on Nov.20, 1980 in the second month of invasion of Iraq into Iran, ministry of Islamic Republic of Iran propagating a notification to the inter-national communities warned the use of biological-chemical weapons by Iraq in the war against Iran.

USING THE CHEMICAL WEAPONS IN IRAN-IRAQ'S

WAR REPORTEDBY IRANIAN SOURCES

CICN

BIOTERROR080

But the peak of these attacks was against the nonmilitary citizens in Kurdish regions of Iran )east of Kurdistan(

which has been occurred several times despite

of international restrictions.

CICN

In this notification, referring to the use of chemical weapons by Iraq in the attack to Susangerd, Iranian government declares this crime as the beginning of the use of microbial and biological weapons by Iraqi army that Iraqi army had commenced to produce during 1990s. Nevertheless, the first chemical attack registered with United Nations in the Iran-Iraq war is referred to 13/01/1981 in a region between Halaleh and Neykhazar located within 50km to the west of Ilam that resulted in killing10 people.During the war, Iraq used chemical bombs extensively and later used it many times in other war zones such as Majnun Island and Faw even in the cities involved in the war such as Abadan and Khorramshahr against the people.


Since it was a broad attack, Iran called Panjvin event as a war crime. Iraqi planes at 5:00 A.M, on October 25th, 1983, attacked Gabayanjan Village from Baneh city and Sardasht with chemical weapons leading to martyrdom and injuries to a number of people in these villages.

The regions introduced by the official forums as chemical- stricken areas are as follows: in 1980, Iraq used chemical shots in Hoveizeh, Allah Akbar Heights, Pole Naderi, and Khorramshahr. In 1982, they used nerve stimulators, nitrogen and mustard in Abadan, Savoji, north of Marivan, 175 heights, Musian, Tankab at the northwest, Shalamcheh, Bayer Pass in Kurdistan, and some other cities at the south that altogether 31 people were killed and 21 people were injured.On Tuesday, Aug. 9, 1983, the west of Piranshahr-Ravandooz Road and on Oct. 19 of the same year the lands between Baneh and Marivan in the border regions were attacked by bombs containing chemical gas. At the same time, Iraq bombed near Pinjovin by chemical gases. Since it was a broad attack, Iran called Panjvin event as a war crime.

BIOTERROR082

On November 3rd, 9th and 16th, 1983, Iran’s foreign ministry in letters to the general director of the UNannounced that Iraq had used chemical weapons in different areas, including two villages in Baneh, and asked for dispatching a representative to witness the suffering of the victims and see the chemical weapons. After events of that year, an area in Ilam suffered from chemical bombs in 1986.On June 28th, 1987, Sardasht with a population of 12000 became a target of chemical attacks in which 130 people died simultaneously.


Victims of chemical attacks in sardasht, 1987, Sardasht-Iran, archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims association.

Generally, from Sept. 22nd 1980 to April 8th

1987, Iraq used chemical weapons at least

196 times by which 262 people were died and 27309 people

were wounded.

BIOTERROR084

In march 1984 with start of the Kheybar operation in Majnoon Island- one of the most important oil ports of Iraq- occupied by Iranian troops. Iraq used the Tabun Agent)Nerve Gas( against the Iranian troops to make them to retreat. Through this attack, Iraq has killed and injured around 1700 people there.

In the Operation "Valfajr 2" Iraq had also widely used the chemical bombs )Mustard Gas( around the barracks "Haj Omran" and the border region Piranshahr.In January 1988 Iraq attempts to throw chemical bullet around an Operation area near Sardasht again. In March the same year Iraq attacked its own city Halabja that was due to kill around 5000 people in one day.


Iranian parleman)Mir hosein mousavi( during the war with Iran, 1986,


---------------------------------On November 29th, Iraq wrote to the Secretary General, denying Iran's accusations, labeling them as maneuvers to deceive the inter-national community and a scandal to refuse to stop fighting and accept the Security Council's resolutions. Iraq showed its opposition by calling for a representative or an expert or a group of experts to be sent on behalf of the Secretary-General and called for an end to the war, or at least the implementation of the Security Council Resolution 540.

In five successive letters in February and March 1984, Iran called for the UN to investigate Iraq's extensive use of chemical weapons on Iran in Operation Khyber. Consequently, on the 7th of March 1984, the Secretary General made a short statement saying: "There is no doubt that the use of chemical weapons in any place and any time, and in general is strongly condemned by the Secretary General.", the day after the Secretary expressed his decision by sending a delegation to investigate evidence of the use of chemical weapons.

BIOTERROR086

On the 5th of March, a week before the departure of the delegation, the State Department of America issued a statement declaring: "America has obtained evidence that suggests the interchangeability of chemical weapons by Iraq and condemns it." Four leading experts on chemical weapons from 4 different countries, who were elected by the Chairman of the Board, were investigating in Iran from the 13th to the 19th of March and submitted their report to the Secretary-General on the 21st of March. In paragraph 35 of the report, the experts gave their unanimous opinion that:

1. In locations inspected by the experts, chemical weapons, in the form of aerial bombs have been used in Iran.2. The two types of chemicals used were: base )2-chloroethyl( sulfide also known as mustard gas )dimethyl sulfide phosphor( and amidocyanidate, a nerve gas known as Tabun.

Subsequently, the United Nations repeatedly sent resolutions, denouncing the use of chemical weapons, but Iraq did not comply to any of them.

The Supervision Committee of UN visiting the frontlines and the remains of chemical bombs, South-West of Iran,,

1988, Unknown photographer


28June 1987, at 4:30 p.m., several fighter-bombers of the Iraqi Air Force released seven 250 kg bombs with liquid sulfur mustard warheads over Sardasht, a small city )population 12,000( in the province of West Azerbaijan in northwestern Iran.

Four of the bombs were detonated near the town center, in densely popu-lated residential areas:two directly in the bazaar, two more in residential areas of the city center.

Sardasht city bombed by iraqi chemical bombs, 1987,Iran, Unknown photographer

Twenty people died in the first few hours, tenduring the evacuation to other cities, and about one hundred more died in hospitals inIran and Europe during the next month.


OF SARDASHT

BIOTERROR088

Three of the bombs missed the city itself and fell into small farms and orchards on the outskirts. In the warm summer temperature, the sulfur mustard evaporated quickly, and vapors were carried by the wind over a large area of the city and surroundings. The smell of garlic and sulfur could be detected far from the city center.

Injured child with chemical bombs, 1987,

Sardasht-Iran, archive of Sardasht's Chemical

Warfare Victims association.

Because Sardasht was not considered a military target,

the population was both unprotected and unprepared for a chemical weapons assault. Living close to the border

and to the war front, citizens had become accustomed

to Iraqi bombardment with conventional weapons.


A child from Sardasht injured with chemical bombs, 1987, Tabriz hospital-Iran, archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims association.

Due to the direction of the wind, even the hospital and the convalescent center were

contaminated, and the few doctors and nurses who were working there had to leave. Two public baths were used for decontamination of the victims and a small stadium

was converted to a 150-bed medical facility.

BIOTERROR090

However, people later told physicians that they did not know that the bombs carried chemical weapons; in fact, at first they had been relieved when the bombs did not explode.

Within the first few hours, about 30 people died, mostly young

children and old people, due to severe effects.


Hence many of the rescuers also sustained SM exposure. In the days following the Sardasht gas attack hospitals and medical centers in neighboring cities as well as in Tehran were overwhelmed by civilian victims, women and children with painful, disfiguring burns and life-

threatening lung damage due to the effects of mustard gas.

Included among the 4,500 casualties requiring medical attention were some of the rescuers. Immediately following the attack both volunteers and local medical team units initiated rescue efforts, providing initial treatment for patients at a local polyclinic and the city’s 30 bed general hospital. Some victims were also transferred to nearby medical facilities. Unfortunately the emergency medical response had been under way approximately two hours prior to decontamination of the area by the Iranian military.

BIOTERROR092

It was the first documented large-scale chemical attack against a residential area anywhere in theworld. And what makes the event more inexcusable, according to a team of Iranian medical observers, is the fact that "this atrocity failed to provide the Iraqis with any manner of military advantage." Sardasht bears the tragic distinction of having been the world's first city to be attacked with chemical weapons.

Infants and children tended to exhibit the most profound medical complications due to their

heightened sensitivity to toxic challenge relative to adults. It has also been suggested that the air close to the ground that is breathed by children)because of their short stature( contains thehighest concentrations of the heavier-than-air

chemical vapors. Tragic precedent.


Out of 12,000 inhabitants, according to Dr. Foroutan, 8,000 were exposed.

Of the 4,500 requiring medical care, 1,500 were hospitalized, 600 of them in Tehran. The other 3,000 were treated as outpatients and

discharged.

Many of these 3,000 former outpatients left the city for the villages and attempted to treat themselves, using traditional medicines, etc. These people do not have medical records of their

exposure and now are having difficulty obtaining state benefits.

BIOTERROR094

Victim of chemical weapons, During the war with iraq 1980-

88, Tabriz hospital-Iran,Tehran peace museum archive


Death toll of mustard agent attack on Sardasht, June 1987

Male Female Total 75 34 109 Civilians Military and other total96 34 130

Civilian deaths from attack on Sardasht, June 1987, by age18 and older 5-17 < 5 Total70 28 11 109

Up until 2003, altogether 130 people)109 civilians, 21 military and other Casualties have died from the sulfur mustard attack on Sardasht in June 1987(. )Two or three more have died

between 2003 and 2007.17( Twenty people died in the first few hours, ten during the evacuation

to other cities, and about one hundred more died in hospitals in Iran and Europe during the next month. 18 Of the civilians who died, 39 were under years of age, including 11 under the age

of 5. Thirty-four women and girls died.

BIOTERROR096

According to Iranian doctors who studied the public health impact of the attack, The incident resulted in a spectrum of SM exposures dependent on proximity to impact of each munition. Analysis of both short and long-term effects was additionally comp-licated by the fact that the bombardment resulted in mechanical trauma as well as chemical exposure.

Mustard is not considered a lethal agent, but an in-capacitating agent, causing only3-5 mortality. Many of the 95% who survived developed serious long-term complications over the next few years.


On 3. April 1988 the France NEWS said: «The town of Halabja in Iraqi Kurdistan captured by Iran, was attacked on the 27 and 28 March with chemical bombardments. It is a city, frozen and still, mired in a deep sleep.»The London Guardian reported this heinous crime along with photographic evidence. «No blood, no blast, no injuries can be seen on the bodies. The bodies of dozens of men, women, children and pets cover the homes and streets of this remote part of Iraq occupied by Iran. The skin of these people is strangely discolored and their eyes are open and staring, gray pus protruding from their mouths and their fingers strangely bent and twisted. In one corner lies a mother with her child in her arms for the last time and in the other a father shielding his baby, from the unknown.»

...somebody laghs through the chemical

effects.

Injured skin with chemical weapons, During Iran-Iraq war, 1980-88

BIOTERROR098

Halabja is a city in southern Kurdistan )Iraqi Kurdistan(, 15 kilometers from the Iranian border and 235 km north-east of Baghdad. During the Iran-Iraq War, on 16th of March 1988, during Operation Anfal carried out by the Iraqi regime, the defenseless people of Halabja were attacked with chemical bombs, killing about five thousand people, many of them children, women and the elderly.

At that time Halabja was under the control of Iranian forces and Kurdish parties. Iraqi jets bombed this city with chemical weapons and nerve gases

twenty times that day. This was the most widespread chemical attack against a civilian population, in the

modern history of humankind.

CHEMICAL BOMBARDMENT OF HALABJA

During the Iran-Iraq War, an estimated 1,000,000 Iranians, both military and civilian, were exposed to chemical warfare agents. More than 100,000 Iranians were documented to have received emergency medical care for chemical injuries. Half of those injuries were moderate to severe. During the war, 3,500 Iranians died from chemical injuries)2,500 from nerve or blood agents and 1,000 from mustard agent(. Since the end of the war, several hundred have died of chronic complications due to mustard intoxication.


Victims of Chemical bombs , Halabja, 1988, Iraq, archive of Sardasht Chemical Warfare

Victims Association

BIOTERROR100

On 7.April 1988 The American New York Times wrote: «This is in every way and in every sense a war crime, Iraq's military intelligence chief, and the feeble excuses of non-formal and informal use of a mixed arms is unfair.»

Uthman Ali Ghofoor who was a child of 10 years when this incident occurred, remembers the day: «I saw with my own eyes that people were dying like birds.» Some people were laughing as they died due to the effects of chemicals. When the planes dropped their bombs, there was a good smell, but then all the birds fell out of the sky and the people fell to the ground. All these events began at 11:30 in the morning and continued until the evening.»

QR Code)video(: Saddam's Chemical attack on halabja,1988

BIOTERROR102

On the following Friday Mr.Saadat the Political Deputy Governor of Western Azerbaijan addressed national and foreign reporters at the site of the bombing, 48 hours after the incident. He said that 2,265 people have been injured so far and this number is on the rise. 270 people have been hospitalized in Tabriz, Urmia, Mahabad and Miandoab. Still, after 3 days, more groups of people effected by the bombing have been referring to hospitals and relief centers for treatment and aid. He said anywhere between 400 to 500 households have been affected. The surrounding fields and farmlands have been damaged.Dr.Velayati, Minister for Foreign sends a letter to the Security Council formally requesting the Panel of Experts to be sent to Oshnoyeh.

It is worth noting that bombings, including the bombing of the residential town of Eshnovieh, continued even after the acceptance of peace Resolution 598 from both sides.According to Shafi Khezri a resident of this city: »At 2:45 in the morning of Tuesday 2nd August 1988, several residential areas and their surroundings in the west and southwest, Kachal abad, Bardesard, Mam tamar, all part of Iranian Kurdistan were attacked and bombed by Iraqi planes.»

ESHNOVIEHCHEMICHAL

BOMBARDMENT

Gradually, the next morning breathing problems, headaches, dizziness, itching and burning effects on the skin, appeared on the residents bodies.


Reuters quoted, Li Luye, Chinese President of the Security Council, saying: Mr. Javier

Perez de Cuellar, UN Secretary-General has been put in charge of determining board members and providing arrangements for their deployment and announces that the Security Council,

after a covert meeting, will send a team led by Norwegian Lt. Gen. Martin Vadset

to investigate the chemical bombardment of Oshnoyeh. The United Nations delegation arrived in Urmia and went to Oshnoyeh and on the 23rd of August 1988 they delivered the

report that the UN Security Council has affirmed and emphasized the chemical bombardment of the city in West Oshnoyeh Iran, and announced that on the 2nd of August the number of injured

were 2680 people and reports that:

A- Medical tests conducted in Urumia show all patients have symptoms or injuries due to chemical attacks and this is evidence

and proof of mustard gas used in the bombings.B- Results of chemical analysis confirm the

presence of mustard gas in the attacked region.C- From the results of tests conducted on the remains of bombs found in Oshnoyeh we conclude

that the bombs are similar to bombs used against Irans civilian citizens in 1983, 1986, 1987, 1988. Oshnoyehs chemical bombardment after a ceasefire of Saddam›s eight-year war surprised the world. The New York Times dated 4th of August the same year explained that

Iraq›s UN envoy had no answers in defense for the chemical bombing of Oshnoyeh. On the 3rd of August the same year, the Washington Post made global headlines in a detailed report of the chemical bombardment of Oshnoyeh

and injury of thousands of defenseless people in the city, confirming the re-use of mustard

gas by the Iraqi regime.

BIOTERROR104

Iranian Soldiers leading the victims people with

chemical bombs, near Halabja ,1988


The materials used in the chemical weapons in Kurdistan and the effects of them on the Kurdish towns were: mustard gas, nerve gas, sarin and Tabvn, Luizit and hydrogen cyanide. Some sources have suggested cyanide dysphonia was also detected. Professor Kevin Hendricks, head of the Toxicology Laboratory, Flanders University Hospital)Northern West Belgium( said:» Iraq has used three types of gas against Halabja. He stressed that on the 17th and 18th of March, Iraqi forces bombarded the city of Halabja with mustard gas )Aypryt(, nerve gases )Tabvn, sarin or Svman( and Cyanogens.» He added that the three gases were used separately but in a very short time of each other, creating a very toxic cocktail.

MATERIALS USED IN CHEMICAL

WEAPONS IN KURDISTAN

AND THE EFFECTS

BIOTERROR106

Hydrogen cyanide is an unstable matter, with a very high reaction speed and is very deadly. Body tissue using oxygen causes dysfunction and rapid breathing, affecting the blood

and leading to death.

Mustard gas also known as Sulfur Mustard is a deadly gas and its most consistent factor is its stability. The physiological affect caused by it is blistering and tissue destruction.

Its military application is for creating blisters.

The three gases were used separately but in a very short time of each other,

creating a very toxic cocktail.


Luisit, its chemical name, di chlorophenyl chloro arsin is one of the deadly gases and has a stable life. In the military it is used as a blistering agent. It is a liquid light brown/amber colored with colorless vapor and a smell like fresh cranesbill flowers. This matter initiates the invasion of human tissues and in its pure liquid form causes blindness.

OP

N

N

O H3

Iran-Kurdistan,

BIOTERROR108

In addition to the direct effects of chemical agents used in chemical weapons on the death of humankind, there are also implications of indirect effects. Man-made chemicals enter the food chain and sometimes create abnormalities and genetic changes in plants and animals. O

P

F

O

The use of deadly weapons has left a deep impact on the environment and health of the Kurds. The deposits of different chemicals from this period have been buried on land and in water bodies and these are obvious risks. The leakage of this material can cause soil and water pollution in the area surrounding the leak. The scope and extent of the use of chemical weapons, particularly in Halabja and Sardasht, has put peoples life at risk, not only now in the present, but also their future existence. It has even destroyed the subterranean, waterways, watersheds, animals, nature and sources water supply. After twenty years the widespread effects of chemical attacks is still evident on the Kurdish people.


BIOTERROR110

Sardasht Cemetery, Iran, 2008, photograph: Mehdi Hasani


Both Iran and Iraq, signed the 1925 Geneva Protocol prohibiting the use of poisonous gases and biological warfare on the 1972 Convention

on the prohibition of the production and proliferation of biological weapons. Yet, Iraq's efforts to acquire biological weapons began in

1960 and following the use of chemical weapons of Egypt in Yemen, Iraq bought the chemicals required from the two countries, Egypt and the former Soviet Union.

IRAQ'S ABILITY TO PRODUCE CHEMICAL WEAPONSBASED ON NON-IRANIAN

SOURCES

BIOTERROR112

Although to know the exact timing of Iraqs acquisition of chemical weapons is impossible, it seems Iraq launched its first test in the 1960 October War, and later in 1973 decided to build a plant to produce chemical weapons on its own soil. Evidence suggests that around the same time, some Iraqi officials purchased a limited number of chemical weapons from the former Soviet, and before signing of the Camp David Accords, they received help from Egyptian experts on the access to the technology of production and storage of weapons.

There is evidence that demonstrates that between 1973 and 1975, Iraqi troops used bombs and bullets containing poison gas, against the Kurds in the country.Apparently in response to the reports received from the Israeli and Egyptian forces equipped with chemical weapons in the October war, and the incidence of threats from Iran and Kurdish rebels, Iraq began to build a chemical plant in the mid-1970s.

The Supervision Committee of UN visiting the frontlines and the remains of chemical bombs, South-West of Iran, 1988, archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims association.

QR Code)video(: British Journalists Injured by Iraqi Chemical Weapon

IRAQ'S ABILITY TO PRODUCE CHEMICAL WEAPONS113

In 1975, Iraqs efforts with the companies Pfaudler and Imperial Chemical Industries)ICI( in England was not successful. But the reluctance of European companies did not discourage the Iraqi officials to fulfill their demands, they sought opportunities from other companies in West Germany, Switzerland, France, Holland, Belgium and Italy, and in the end, presumably got most of the items needed. While the exact source of supply of equipment is unknown, apparently Iraq benefited from the support of a unit of the Karl Kolb company, for the construction of a pesticide factory. This unit is a company that is the main supplier of laboratory equipment in West Germany. With the exception of some special pumps, Kolb factory possessed all the equipment needed to make the agent, Sarin.

who also sold them equipment and several chemicals including $ 11 million dollars worth of chloride - a nerve gas ingredient. Iraq also purchased equipment such as pipelines from Quast. Centrifuges and the equipment needed for the reactor was purchased from Hastalloy.

Iraq continued to receive its technical support from the West German company Fritz Werner. It bought commercial pumps and chemical resistant material from Water, an engineering company in Hamburg,

BIOTERROR114

Iraq chemical weapons industry,Samera-Iraq, 2003, U.S. Army Archive


Iraq gained important military advantage by obtaining Mustard gas. Although the deaths caused by mustard gas by direct contact is 10 to 100 times lower than the nerve agent, but the production, control and utilization of it in a real environment is easier. When mustard gas is used against infantry troops or other persons without protective equipment, it is more effective. This gas is more stable and people who breathe it need medical attention.

Iraqi soldiers during the war with Iran, 1980-88, Unknown photographer

BIOTERROR116

Iraqi soldiers during the war with Iran, 1980-88, Unknown photographer

The mortality rate of these gases is not the only issue. Partial exposure to mustard gas can blind a person within 4 to 6 weeks or create blisters on the skin. Thus, the Iraqis had a significant advantage over the Iranian infantry forces, who spent most of their time in one position, unprotected and had relatively limited access to medical equipment behind the front lines.


Iraq could acquire equipment and materials required to produce nerve gas. U.S. Customs office in February 1984, completely by chance, stopped the shipment of 74 gallons of potassium fluoride to Iraq, which was one of the materials used to make the nerve gas, Sarin. The shipment was ordered by the company Alhdad, which was owned by an Iraqi citizen named Saheb Alhdad. The shipment was not illegal because it had not been inspected. While there was no certain way to determine the volume of cargo sent from the United States or other countries...However, at least one Dutch company - Melchemie Holland BV - was convicted of violating export laws for exporting phosphorus oxy chloride, the ingredient used to make nerve gas.

Iraqi delegates also purchased a significant amount of components from a West German company known as Drereich, claiming that the components would be used for making phosphates for producing organic fertilizer, however they could also be used to produce nerve gas. These efforts finally paid off in a short time. Iraq›s main research center for chemical weapons was complete in Salman Pak. Facilities required for the production of mustard gas, Tabun and the nerve agent, Sarin was established in a chemical complex in Samarra, which was one of the factories producing pesticides and its raw materials were supplied by western countries. Samarra facility was guarded with high security and it covered an area of 26 square kilometers, about 100 kilometers from Baghdad. This place was defended by SA-2 missiles and soldiers.

BIOTERROR118

It appears that before the ceasefire, industrial complexes in Fallujah, Iraq, had the necessary

facilities to produce Thiodiglycol and the ingredients used to make nerve gas.


Iraq chemical factories by american army news, 2003

BIOTERROR120

Iraq commenced a new war by unstable Tabun)GA( nerve gas in 1984 and began to mass production of Sarin in 1986.

The main installations of toxins production had been located in Samarra although

another complex located in Flujeh therein the real gas and their ingredients were produced. It seemed, Iraq has tested substances such as Cyanide Hydrogen, Chloride Cyanogens and Lewisite.

Iraq constructed another large factory near Karbala and at least one other compound to produce toxic gases in Fallujah - 65 kilometers West of Baghdad. By 1983, the production of mustard gas for the delivery of a small amount of this substance to artillery units, aircrafts and helicopters Mi-8 would be sufficient. It is not known exactly when Iraq developed bombs containing chemical agents but apparently for this purpose they used 250 kg bombs purchased from Spain using the Fitter aircraft to drop them. It was mustard gas with no impure ingredients which shows that instead of producing dense mustard gas Iraq was still producing this gas under laboratory conditions. Such evidence shows that mustard gas was being produced in Iraq›s chemical weapons plant in the city of Samarra.


In early 1988, Iraq was able

to produce more than 70 tons

of mustard gas and 6 tons of

Tabun and Sarin in a month.

BIOTERROR122

In early 1988, Iraq was able to produce more than 70 tons of mustard gas and 6 tons of Tabun and Sarin in a month.Until late 1985, Iraq was able to generate about 10 tons of emissions, monthly. Apparently, up until late 1986, the capacity was increased to 50 tons per month.Until mid-1989, Iraq constructed at least five major facilities for the research and production of chemical agents. Apparently Iraq was trying very hard to produce biological weapons and to find a way to launch surface to surface missiles containing these gases and biological weapons. Some sources believe, in addition to the development of chemical weapons, the Salman Pak plant, was also Iraqs development center of biological weapons. There was no reliable way to determine which biological weapons were being developed by Iraq and whether these weapons are actually being produced at all. Actual biological weapons contained toxic matter such as Botulism, Anthrax, Tularemia and equine encephalitis. It seems from the evidence that Iraq also produced the stable nerve gas, VX.

BIOTERROR124

On September 22, 1980, Iraq staged an all-out war on Iran from ground, air, and sea and came to occupy a vast part of Iranian territory. But in the following months it was evident that the Iranian nation was determined to reclaim its occupied territories. Contrary to the Iraqis' conception, the continued occupation of Iran required more effective weapons. Saddam Hussein’s chemical warfare development and use can be divided into three phases:Phase 1: January 1981 to June 1983, Iraq started testing chemical weapons.Phase 2: August 1983 to December 1983, chemical weapons were used to a limited extent.Phase 3: February 1984 to the end of the war, chemical weapons were used extensively.Project 922 was the codename for Iraq's third and most successful attempt to produce chemical and biological weapons. Within three years )1978–1981(, Project 922 had gone from concept to production for first generation Iraqi chemical weapons )mustard agent(. By 1984 Iraq started producing its first nerve agents, Tabun and Sarin. In 1986, a five-year plan was drawn up that ultimately led to biological weapons production. By 1988 Iraq had produced VX. The program reached its zenith in the late 1980s during the Iran-Iraq war. From August 1983 to July 1988 Iran was subjected to extensive Iraqi chemical attacks. Between 1981 and 1991, Iraq produced over 3,857 tons of CW agents.


BIOTERROR126

Iraq chemical weapons store, 2003, U.S. Army Reports


As part of Project 922, German firms such as Karl Kobe helped build Iraqi chemical weapons facilities such as laboratories, bunkers, an administrative building, and first production buildings in the early 1980s under the cover of a pesticide plant. Other German firms sent 1,027 tons of precursors of mustard gas, sarin,tabun, and tear gasses in all.

The Supervision Committee of UN visiting the frontlines and the remains of Iraq's chemical bombs, Iraq, 1988, Unknown photographer

BIOTERROR128

This work allowed Iraq to produce 150 tons of mustard agent and 60 tons of Tabun in 1983 and 1984 respectively, continuing throughout the decade. All told, 52% of Iraq's international chemical weapon equipment was of German origin. France also provided glass-lined reactors, tanks, vessels, and columns used for the production of chemical weapons. Around 21% of Iraq’s international chemical weapon equipment was French. 75,000 shells and rockets designed for chemical weapon use also came from Italy.

About 100 tons of mustard gas also came from Brazil. The United States exported $500 million of dual use exports to Iraq that were approved by the Commerce Department. Among them were advanced computers, some of which were used in Iraq’s nuclear program. The United Kingdom paid for a chlorine factory that was intended to be used for manufacturing mustard gas.[3] Austria also provided heat exchangers, tanks, condensers, and columns for the Iraqi chemical weapons infrastructure, 16% of the international sales. Singapore gave 4,515 tons of precursors for VX, sarin, tabun, and mustard gasses to Iraq. The Dutch gave 4,261 tons of precursors for sarin, tabun, mustard, and tear gasses to Iraq.


Britain‘s secretA chemical plant which the US says is a key

component in Iraq's chemical warfare arsenal was secretly built by Britain in 1985 behind the backs

of the Americans, the Guardian can disclose.Documents show British ministers knew at the time that the £14m plant, called Falluja 2, was likely to be used for mustard and nerve gas production.

Egyptgave 2,400 tons of tabun and sarin precursors to Iraq and 28,500 tons of weapons designed for carrying chemical munitions. India gave 2,343 tons of precursors to VX, tabun, Sarin, and mustard gasses. Luxembourg gave Iraq 650 tons of mustard gas precursors. Spain gave Iraq 57,500 munitions designed for carrying chemical weapons. In addition, they provided reactors, condensers, columns and tanks for Iraq’s chemical warfare program, 4.4% of the international sales. Chinaprovided 45,000 munitions designed for chemical warfare.

BIOTERROR130

Iraq chemical weapons industry,Samera-Iraq, 2003, U.S. Army Archive


Saddam Hosein)Iraq's president( meet Mobarak)Egypt's prime minister(, during the Iran-Iraq war, 1980-88

He said top Iraqi officers had been questioned about chemical weapons. "We have an Iraqi general officer, two Iraqi general officers that we have taken prisoner, and they are providing us with information," Abizaid said.The Pentagon has downplayed reports of allied forces having discovered a "huge" chemical weapons factory in central Iraq.

BIOTERROR132

Iraqi President Saddam Hussein greets Reagan administration special envoy

Donald Rumsfeld in Baghdad onDecember 20, 1983, during the Iran-Iraq war

President George W Bush and other US officials have maintained that ridding Iraqi leader Saddam Hussein's regime of chemical and biological weapons is the main objective of the war.Saddam's government denies it has any chemical, biological or nuclear weapons or programs to produce them. Asked at a news conference in Qatar today about reports of the chemical plant, Lieutenant General John Abizaid of US Central Command declined comment.


Nace a French chemical company provided two chemical engineers named Josef M. Calota and Morris Gover for consultation, to the facilities in Samaria.

In 1980 with the transfer of some chemical agents and raw materials from the former Soviet Union storage, as well as purchases of special equipment from European countries and the United States of America, Iraq began an independent production of chemical weapons. In 1982, they signed a contract with the German company )Dray

Rykh(, a supplier of technical equipment for chemicals. One leading Pentagon official also said we know West German factories are assisting Iraq in the production

of chemical weapons.

BIOTERROR134

Iraq's ability to produce chemical weapons dates back to the 1970s. Unofficial sources from the United States claimed that in April 1970 Iraq had started making mustard gas. Also, Iranian official reports indicated that Iraq was attempting

to acquire chemical weapon before 1976.

IRAQ'S ABILITY TO PRODUCE

CHEMICAL WEAPONSBASED ON

IRANIAN SOURCES

Using deceptive titles and claiming they were making organic phosphor insecticides, from 1975, the Iraqis sought to

obtain human resources, specialists, materials, equipment and technology from America, Britain, West Germany, Italy, former Soviet Union, Argentina, Brazil, Spain, Holland,

Egypt, France, Yugoslavia. And gradually the chemical plants Akasheh, Qaim, Salman Bak and Alflvjh Altajy were founded.


Iranian soldiers wearing the Gas-Masks in poluted area, South-west of Iran, 1980-88

BIOTERROR136

According to reports, more than 400 chemical manufacturers supported and helped equip Iraq with chemical weapons, most of which were from Germany and the UK. In the following, we will only briefly point out a few examples of people and companies working in this way with Saddams’ regime.

Mr. Marcel Dassault, a military adviser and French Air Force officer and one of the influential figures of the arms sales to Iraq.

English companies «Baikal» and «Wilcox» signed confidential agreements with Iraq to establish chemical agents with the intention of producing insecticide.

Sahif Al Hadad, Iraqi residing in America, was responsible for the contracts relating to the purchase of chemicals for the Iraqi regime.

Mr. Refry Delul of Palestinian origin, living in London, adviser and agent of Saddam›s regime, helped equip this regime with chemical agents.

The company «KBS» along with Dutch dealer, Dr Ahayn, sold five hundred tons of Thiodiglycol to theIraqi government. The material was sent to Iraq in July 1983.

One of them has a prominent role in this case and still continues to work in Iraq. With the purchase of chemicals from America, Germany, Holland and the help of German experts Iraq was able to produce several tons of nerve gas each week.

Karl Kolbe, a German company, made the equipment and gave the information on how to construct it and put in the hands of Iraqis.


BIOTERROR138

Sardasht's hills attacking wirh iraq's chemical bombs,

1987, Iran, Unknown photographer

Sardasht's hills, 2008, Iran, Photographer: Mehdi Hassani

Shargh Newspaper


According to Mr.Khateri: "Merely in one air raid near the Marivan villages, 300 bombs containing

mustard gas was used and in another

attack on the village «Zardeh»

in »Rijab» 250 people were killed on the spot. "According to

the Geneva Act of the Hague Convention of

1948 genocide is "any act with intent to destroy in whole

or in part a national, ethnic, racial or religious group. This is a crime

against humanity.

Taking the place of Hassan al-Bakr, on 25 Persian date

Tir 1358, Saddam Hussein became president of Iraq and in

violation of the 1925 Geneva Protocol, for the first time in

the history of war, used chemical weapons against civilians. Doctor Shahryar Khateri,

director of public relations for the Support Group of Victims

of Chemical Weapons says: «Sardasht and Oshnoyeh cities in West Azerbaijan -Alut and Bulhasan villages in Bane-

villages Balak, Nei, Nezhmar, Gholeh Jei in Marivan in the Kurdistan province -villages around Sar Pol e Zahab and

West Gilan in the Kermanshah province; are residential areas far from the warzone that have been bombarded with chemical

weapons by Saddam.»


WITH INTENTIONOF GENOCIDE

BIOTERROR140

During the 80s coinciding with the Iran-Iraq War )1980-1988(, with political oppression and the subjugation of the Kurds, a new type of genocide was formed. But long before that, especially from 1973 onwards, numerous towns and villages were destroyed and wasteland development policy was fully implemented in Kurdistan. Hence the use of nerve gas, that the United Nations named «a weapon of mass destruction» in its Resolution 687, was not a diversion or an act of omission and error, but a systematic violent act against the Kurdish nation and was used for the physical destruction and elimination of the entire ethnic and national region. To prove the claim that chemical bombings, genocide and crimes against humanity are among we will only a summary of the Iraqi regime during the operation Anfal that Halabja and Sardasht were only a part of.

CHEMICAL BOMBARDMENT WITH INTENTION OF GENOCIDE141

Victims of the Iraq's chemical attacks in his own city "Hlabjah", 1988, Unknown photographer

BIOTERROR142

According to Saleh Nikbakht, a lawyer from the Department of Justice, Saddam was the major factor in the prolongation of the war, cunningly he used the weakness of Irans diplomacy of the time, he committed war crimes and showed himself as a supporter of peace.

Lawyers say many Iraqi Shiite officials believe that the Iraqi regime was mainly responsible for starting the war and continuing it up until the end, since in the second part of the war, the day after the release of Khorramshahr, Iraq was left with the greatest fatalities and financial losses. Yet despite sending more staff to review the extent of injuries to the victims, there is no appropriate response to the appeal made against the extent of injuries. So one should not forget the massacre of victims in Kermanshah and Zardeh; with more than 500 people martyred and thousands people harmed with chemicals, in the period after the conquest of Khorramshahr.

Chemical attacks on civilian cities in Kurdistan were systematic massacres commanded by the country›s highest authorities. Therefore, the use of chemical weapons against the Kurds )in Iraq and Iran( by the Iraqi regime is without doubt, a crime against humanity and a blatant violation of international law.

BIOTERROR144

Under Article 22 of the Fourth Conference, Hague Convention )1907( leviathan has no right to resort to any means to harm the enemy. The first paragraph of Article 35, Protocol I, 1977, amendment to the four fold 1949 Geneva Convention, states that in any armed conflict, the parties involved do not have unlimited or absolute discretion in the choice of methods or means of warfare.

Under Article 2 of the Convention on the Prohibition of Chemical Weapons Act 1925, to employ chemical weapons even against the military and in battlefields is prohibited, and the user can be condemned, and so the use of these weapons in residential areas is immoral.


Defected human cells, Biology of cancer 2007,

Humbold University Berlin

BIOTERROR146

Attack of the enemy territory takes place with the intent to posses territories or to regain territories lost earlier. From a military standpoint, attack on the border city Sardasht, was not with the purpose to regain it, because this city is counted as an Iranian city and not even one soldier from Iraqi forces entered the city to seize it. Furthermore, in 1366, Iraqi troops had no intentions to enter Iranian, therefore the Sardasht attack had not been planned eiher. The Iraqi government had other purposes for attacking Sardasht, some of which include:Proving Baathist prejudice, an ancient enemy of the Kurdish people, causing confusion among Iran›s military, reducing the Iranian forces attention from the south side where Iraqi forces had suffered terrible defeats.

The killed iranian students during the iraq's airattacks, 1984, west-south of Iran


During the war Saddam Hussein used chemical weapons in other parts of Iran other than the Kurdish areas. Iranian President Hashemi Rafsanjani says in his memoirs, the Iraqi government has used chemical weapons in other situations. Including Faw and the city of Abadan. According to Mr.Hashemi in very one of these attacks there has been thousands of wounded people and victims.

The use of chemical weapons by Iraq, was carried out while it was among the 120 countries that are signatories to the Geneva

Protocol on the Prohibition of the use of poisonous and suffocating weapons, and weapons with bacteriological composition.

BIOTERROR148

At the time of his execution, the chemical attack on Sardasht and Marivan was not mentioned. Chemical Ali was executed, but the scars left on the victims

from the chemical bombardment and photos from the attacked border towns will remain forever.

The person responsible for these bombings was someone named "Ali Hassan Al-Majid Al-Takriti" known as "Chemical Ali". He was the cousin of Saddam Hussein, the former dictator of Iraq and was part of the Iraqi Revolutionary Command Council. For a time he was in charge of theIraqi Ministry of Defence. But he was captured during the invasion of Iraq by America and on the 25th of January this year was executed for the brutal mass murder of five thousand people in Halabja, the murder of 426 Iranian captives, the Kurdish genocide which included burying alive and murdering more than 182 thousand people and the repression of Shiite Muslims in Iraq.


BIOTERROR150

Mothers of the victims of Iran-Iraq war, Iran-Kurdistan


Throughout this period, the Islamic Republic of Iran's governments written complaints against the Iraqi governments actions, which violated the tenets of the law of armed conflict and international treaties, and without a doubt, were defined as war crimes, were submitted to the UN Security Council and each time they were published and recorded as documents of the Security Council. Despite the protests of the Islamic Republic of Iran to the UN Security Council and other international bodies, not only was there no end to the crimes committed by Iraq, but the number of attacks also increased.

BIOTERROR152

Gases and chemicals, that were the most painful and created the most human deaths, were used, and gradually the use of these weapons reached rural and urban areas, where Iraq was already regularly attacking with destructive conventional weapons. In a letter dated April 12 1988.

The UN meeting about Iraq chemical weapons discussions, U.S.A, 1986, Reuters NEWS Agancy

Repeated protests in 1982 and 1983 and daily news reported of the terrible crimes committed by the Iraqi regime raised

public awareness in the West.


He submitted documents to the Islamic Republic News Agency, stating "The documents available at the headquarters include letters about the transport of chemicals from California to the U.S. Air Force Base in Turgan Spain and the transfer of it to Baghdad by a special flight, numbered SR-02-F2 SR-71 on the 21st of January. This letter was signed by a U.S. military officer, Major P.R .Prices."

On September 19, 1984 Hisham Hassan Tofigh -Treasury and Foreign Trade Minister of Iraq- in response to a question about Iraq's use of chemical weapons against Iran, said: «In general we will say that Iraq will certainly use these weapons to defend the prestige and dignity of its people and their borders and the Arab Nations.»

On the other hand, Iran disclosed information on the suppliers of chemical weapons to Iraq. On the 3rd of July 1984, Kamal Kharrazi - head of the war propaganda campaign in Iran - disclosed documents stating, "the delivery of two tons of frozen gas to Iraq by the United States last January".

BIOTERROR154

The victims of Iraq chemical attacks on Iran,



Previously, under an operation called Anfal, the Iraqi government had killed many Kurds. Later, Saddam Hussein was tried for the implementation of this operation. Many genocide researchers assess the Anfal campaign as Saddams efforts for the genocide of the Kurds.

Anfal was the operation where the Baath regime, led by Saddam, killed at least 182 thousand Iraqi Kurds and destroyed nearly 4,000 Kurdish villages, 1,754 schools, 270 hospitals, 2,450 mosques and 27 churches. Interestingly, the word Anfal is from the Anfal )2( verse borrowed and distorted from the Quran and used as a secret code. Although officially it has been recorded that the Anfal campaign occurred at the end of the war )the first Gulf War )Iran - Iraq((, but the beginning of this operation should be recorded as of 1983, when under the leadership of Hassan al-Majid, eight thousand of the Barzan people were killed.

BIOTERROR156

The control of operations against the Kurds was passed from the Iraqi army to the Baath party and this was introduced as »the final solution of the Kurdish problem.» Ground attacks, aerial bombing, systematic destruction of habitation sites, mass displacement of residents, the use fire squads to wipe out anyone who was within range and the use of chemical weapons was the outcome of such a decision. This was actually the only part of the long campaign that destroyed almost all the villages in South Kurdistan and forced the displacement of the native people.The Anfal operation was completed in eight stages where 200 thousand Iraqi troops with support from the navy were involved.

This genocide was different in each stage. According to Hassan al-Majids diary entries, dated 1987, the death penalty consequentially applies to every male, who is potentially capable of bearing arms. Hassan al-Majids, next instructions, dated September 8th, 1987, was the transfer of the Kurdish families to where they said their terrorist relatives resided.

Another major element of the Anfal operation was the Tarib maneuver)Arabisation( which was the extensive division of the population, especially in Kirkuk. Saddam built large residential buildings in Kirkuk, and with the promise of affordable housing to the poverty-stricken Arabs started transferring them from the southern state to Kirkuk. During exile policies, over 400,000 people were driven from their place of residence.


Consistent with regional policy with military attacks from February to September 1988, the Iraqi dictator's regime policies, W.Litu - eliminating enemies and conquer of all the land - Kurds living in villages and towns that were destroyed, were transferred in groups of tens of thousands to large camps and to this day their fate is still unknown.

In the last stages of the Anfal operation many of the Badini people did not even go through the routine interrogation procedure and were lined up in their place of arrest and under the command of local military officers were executed by the firing squad. The Human Rights Watch Middle East)HRW/ME( in a report entitled »The crime of genocide in Iraq» No.ISBN-O-300-6427, writes: »Although it is clear where in Iraqi Kurdistan the women and children disappeared, the men arrested in all areas have disappeared with no trace.On September the first 2004, American troops in Iraq found the bodies of hundreds of women and children near Alhatra which were thought to have been killed in late 1987 or early 1988.

BIOTERROR158

Some believe the chemical bombardment of the Kurdish cities in Iran were also a part of the Anfal operation. The use of chemical weapons is not safe for any living thing. This happened even though Iraq had accepted the 1948 Convention, which prohibits any kind of genocide. It should be mentioned that in December 2005 a court in The Hague ruled that «the killing of thousands of Kurds in the eighties was in fact an act of genocide.» A Dutch court admitted «It is legally and convincingly proven that all the laws of genocide against the Kurdish people as an ethnic group is true.»


The Abadan city's hospital, bombed by iraqi's chemical warfares,

1985, Iran, Unknown photographer

BIOTERROR160

It certainly can be said that the Baath regime of Saddam Hussein committed genocide against the Iraqi Kurds in northern Iraq and there is documentation to support this cause. But one cannot ignore the important fact that is the numerous and extensive use of chemical weapons against Iran in Kurdish rural areas. If Iraq resorted to the use of chemical weapons in the war only to repel the attacks of the armed forces, certainly there was no need to use these weapons against civilians in the Kurdish rural areas, because the binding rules of international law and the principles of conflicts of rights has banned the use of chemical weapons and weapons with increased and long-term suffering and the use of these weapons against civilians, in the first place, is immoral. The use of these weapons against civilians and creating long-term and adverse consequences go beyond it being a war crime, particularly keeping in mind the important fact that all the residential areas attacked had been Kurdish areas, demonstrating the underlying animosity of Iraqs rulers against the Kurds. The crimes committed by Saddam against the Kurds living in western Iran, goes beyond being a war crime and can be called genocide.

The following is an interview with Othman Mazin on this subject, a lawyer and an official from the victims of chemical warfare support group:

Can the attacks and killings of Iraq with chemical weapons in the Iran-Iraq war, be named genocide? Is there evidence to refute or confirm this hypothesis?


The iranian graveyard)part of war's soldjers(, 1998, Iran, Unknown photgrapher

Memory photo of an iranian soldiers, during Iran-Iraq war, 1980-88, Unknown photographer

BIOTERROR162

For this reason, some believe, the massacre victims of the Iranian Kurds in Sardasht, Marivan, Aloot Bane and Zarde in Kermanshah were considered as part of the Anfal policy and regardless of which country the Kurds were living in, Saddam was trying to harm them, because the Iranian Kurds were not directly involved in the war in that country.

Were the killings of Iranian Kurds a part of the Anfal killings, meaning were they recognised as genocide of Kurds in Iraqi courts? In other words, was Saddam Hussein tried for the murder of Iranian Kurds in Iraqi courts?

What is your opinion on the fact that as well as the genocide of Iraqi Kurds (Anfal), Saddam Hussein, attempted the genocide of Iranians and Iranian Kurds with the use of chemical weapons?

As we know Saddam Hussein has repeatedly attacked war zones with chemical weapons. Kurdish conflict. Apart from the Kurdish towns and villages, do you know of other areas that have been targeted by chemical weapons?

In the crimes against Iranians and Iranian Kurds there are many factors pointing to genocide, but proving it to be genocide will be problematic.

In the 8-year war, the most attacks with chemical weapons were on Kurdish residential areas, although reports have been filed on the reasons for the use of chemical weapons in the non-Kurdish areas, but most of those were military areas.

BIOTERROR164

As well as the continuance of the genocide of the Iranian Kurds (with respect to the effects of chemical weapons), was Saddam Hussein's purpose, the genocide of Iranians?

Undoubtedly Saddam had the intention of committing significant crimes including genocide against the Iranians, especially Iranian Kurds. But he himself did not find the power to commit all parts of these inhumane and criminal acts, otherwise the attack on Iran and the occupation of its neighboring country, and involving two countries in an 8-year long war of attrition, can not be justified with a rational and reasonable basis. If his actual intent was not to destroy an ethnic group, a nation, the Kurdish people, or Iranians then for what purpose did Saddam Hussein start such a destructive war?

Proving Saddam Hussein had the intention of genocide and wiping out Iranians based on the notes mentioned above is difficult but one should not forget that the initiator of a sudden attack on Iranian soil, the seizing of its territories, bringing war to the civilian areas of cities and the creation of losses in key infrastructure sees Iran as an enemy and suggests his animosity and hostility towards Iranians.

But the attack on the field hospital in Abadan is considered an attack on civilian areas because according to the law of war, military personnel who are not fighting, who are on leave or are being treated and also field hospitals are considered civilian areas and are protected and treated as civilian areas would.


Victim of chemical weapons, During the war with iraq

1980-88, Tabriz hospital-Iran,Tehran peace museum archiv

BIOTERROR166

But the issue of offenses committed by Saddam against the Kurds of Iran have never been raised in any Iraqi court, but this is a major and non-negligible problem with Saddams’ special court case in Iraq, that why being the initiator of war against Iran and war crimes against the Kurdish civilian areas of Iran were not addressed in this Court.

Also, Saddam was sentenced to death for crimes against the people of Dajil village in Iraq and not for the Anfal operation or the Halabja disaster. Even though Saddam was on trial for the crimes in Halabja, his death sentence was for the crimes he committed in Dajil and before judgment on the Halabja case he was executed.


The issue of offenses committed by Saddam against the Kurds of Iran have never been raised in any Iraqi

court.

BIOTERROR168

The issue of offenses committed by Saddam against the Kurds of Iran have never been raised in any Iraqi

court.

Even though according to articles 11 and 13 of that court's constitution, all non-Iraqi citizens who have been subjected to losses by the »Baath» government›s war crimes are eligible to file suit for their compliants at that court, and the court is obliged to accept them for following, And in accordance with the verdict of «Holland Penal Court» for the «France Anard» case, it is shown that the offences occurred in Sardasht are war crimes and people of Sardasht are the non-Iraqi citizens subjected to losses by Saddam›s crimes, but that court's administration has not been accepting the complaint cases of the Sardasht people and the chemical victims of this town. Also in spite of the hard endeavour of the Iraqi lawyers of «the association for defence of the rights of chemical victims of Sardasht», and 30 chemical victims of the town themselves, the administration of that court in Baghdad refusing to take on these cases based on some illusive reasons which don't have any judicial or law bases and in addition are the opposite of the text of some anticipated cases mentioned in the constitution of that court.

According to the UN genocide prosecution laws, those who have provided conditions for genocide to happen or cooperated in any way, are also punishable. Considering the extensive and open cooperation of many countries with Saddam Hussein in providing materials and supplies needed at the time, can their prosecution be considered in international courts? Is it possible to pursue this matter?


------------------------------------------------------------------------In 2005 this article reformed and the meaning of Iraqi and non-iraqi citizens, arab citizens intrapted, While this kind of interpretation of a term is illogic. Why the non-iraqi citizens is a general concept and any non-iraqi citizens who suffered from Saddam Hosein, regardless of whether Arabs or non-Arabs might be cover. Assigning non-Iraqi citizens as the Arabic speakers shows the ethnocentrism and prejudice of the rulers and legislators of Iraq. The reality is that in addition to Iraqi citizens, the non-Iraqi citizens like: Kuwaiti citizens)Arabic speakers( and non-Arabic speakers Iranians who were Persian and Kurds have been affected by crimes of Iraq. This distinction between victims, causing confusion in the correct decision and justice of the court.


BIOTERROR170

The only judicial action for providing the innocence of chemical injured of the country and people of Sardasht was the complaint of this society in Penal Court of Hague and the judging to the conviction of Frans Fan Anraat accused to committing war crimes through providing and procuring the raw materials for production of chemical weapons for Iraqi Baathist Regime and the Ministry of Foreign Affairs as the defender of Iranian Nationals in the foreign authorities has not taken any measure in this relation. Moreover it has avoided the required cooperation with the popular societies and organizations. As well as, indifference of Ministry of Foreign Affairs caused the special court for proceeding with the accuses of Baathist heads has not pursued the complaint of Iran and Iranian nationals on the 8-year war and declared it out of its natural authority and the legal changes in the charter of that court in practice means violation of rights of Iranians injured by the plenty crimes of Baathist Regime. Whilst, indemnifying Kuwaiti government and nationals and in attention to the frequent losses incurred to Iran and its citizens affected by the crimes of Saddam repeatedly is an evident oppression and discrimination which shall not be accepted.


It shall be notified that chemical weapons in some cases may be used as the tools for committing the genocide crimes.

It is assumed that the users of chemical weapon have the faith of total or partial

destruction of victim group. If the chemical weapon that was firstly classified as war crime or crime against humanity is used together with the faith of destroying

the own victim group will be transformed to genocide crime. Accordingly, the use of chemical weapons majorly against the Kurds )at least Iraqi Kurds( shall be

deemed as genocide, because Iraqi Regime has used chemical weapon for the purpose of destroying the Kurds. Therefore, what distinguishes the genocide crime from two other crimes is the intent of destroying the own victim group by the committer.

BIOTERROR172

Furthermore, there are some other countries which helped that country in manufacturing the chemical weapon during the war between Iran and Iraq, thus it is necessary the Iranian government to oblige the said governments through diplomatic channels to apply the penal and criminal prosecutions on their local companies such as Netherlands. As well as, it is required the international responsibility of these group of governments to be relied and so oblige them to pay the

required indemnifications to the victims and their families. The list of these governments and

the volume of chemical weapons at the disposal of Iraqi Regime is as follows:

Singapore: 4515 tons, Netherlands: 4261 tons,

Egypt: 2400, India: 2343 tons,

West Germany: 1027tonsSome American companies

during the presidency of Reagan: unspecified amount


The destruction of regions and concurrent economic collapse resulted in another genocide referred to as ecocide and means the destruction of ecosystem. This crime is committed against the environment so that it is currently known as proprietary crime in the international law. Destruction of these places resulted in another type of genocide in the name of biocide meaning life destruction.

BIOTERROR174

Therefore, some people believe that chemical attack to Sardasht was a type of ecocide. But these subjects altogether may be propounded in the international authorities or not?



Othman Mazin answers: “the answer is negative about the referral of Sardasht and Zardeh’s chemical injured’s case to the courts mentioned in Para)a( of clause 5 of International Criminal Court, because according to the charter of this court, the temporal jurisdiction of the court is only referred to verifying the crimes committed after enforcing the court charter. As I stated, the court charter was enforced in July 2002, and whereas the respective crimes have been committed before 1990s, it is obvious that the court is not able to convict the committers of these crimes due to lack of temporal jurisdiction.As stated by this attorney-in-law, the subject of this case’s referral to the court mentioned in Para )b(, Clause 5 means the courts established by Security Council, requires the analysis and consideration. In order to convict the accused of Sardasht and Zardeh’s chemical injured’s case according to this mechanism, it is required the Security Council to permit the establishment of this court by virtue of the statement of seventh chapter of United Nation Charter. Considering the regulations of charter for approval of such a statement, it is required to obtain 9 positive votes out of 15 votes of Security Council members, provided that none of fellow members of Security Council uses the negative vote)veto(.

BIOTERROR176

According to the stated decision making procedure, it seems that if convention of such a court is notimpossible but very difficult because the experience has proved that establishment of courts, according to chapter 7 of Charter, require the consensus of governments present at the Security Council particularly the fellow members. Considering the political, executive and financial problems of holding the special courts and passing two decades over occurrence of these crimes, it is very improbable the council to agree to the convention of this court. However, as the activists of Sardasht Chemical Injured Support Community, it seems currently we may hope to the proceedings of local courts to consider this case. In consideration of the foregoing, clearly this term in addition to Iranian courts includes all international courts and specifically the courts of foreign countries. In the interview with Osman Mazin, he expresses “it is required, the Islamic Consultative Assembly to compile a specific law to authorize and qualify the domestic authorities of Iran to prosecute the committers of crimes in Sardasht, Zardeh and other civilian areas invaded by chemical attacks of Iraqi Baathist Regime, but at present it seems the most effective procedure for adjudicating the rights of chemical injured to be referring to the domestic courts of countries accused to cooperation with Iraq in supplying the chemical weapons.


BIOTERROR178

Iranian soldiers wearing the Gas-Masks in poluted areas, South-west of Iran, 1980-88


Despite all emphasis during the course of trials for Ali Hasan Almajid, who was famous as Chemical Ali for ordering chemical bombardments in different Kurdish areas in Iraq and residential and military districts in Iran, the suppressed rights of Iranian victims and wounded was not raised.

Mr. Mozayyan says: with respect to complaints submitted by this assembly concerning chemical bombardment of Sardasht to the aforementioned court and since people in Sardasht were among the first plaintiffs in special court of Iraq, people in Sardasht, chemical victims and other humanists are worried about these actions.

It was worthy that accusations regarding members of Ba’ath Party be respected according to their importance and dimensions, lack of attention to which leads to ignoring many ambiguous aspects of crimes committed under the title of Enfal which is originally considered genocide.

Iranian-kurdish Soldiers leading an injured women with mustard gas, near

Halabja ,1988

BIOTERROR180

The importance and statusof responsibility in

international domains is much more significant than in domestic community.

Legal issues in international community are an environment

in which countries make decisions freely based on their government.

International responsibility is the legal, basic and necessary procedure for

mutual relationships among countries. International

responsibility as an international legal

entity is: commitment to material or spiritual war

indemnity )applicable in international law

followers( for countries and international

organization)this damage must result from avoidance

of encountering with non-human actions(.

Othman Mozayyan, the secretary of legal committee for defending

the rights of the chemical injured in Sardasht said in an interview with ISNA

reporter that Franc Fanrat, a Dutch trademan, had

provided chemical stuff for bombs used in Iraq war against Iran and he

is condemned for preparing and selling primary substance

of chemical weapons to Seddam Government.

He supplied this substance from different countries such as Italy, Japan,

France, Sweden, Holland and the U.S. and transferred them to Iraq by which Iraq made mustard gas and chemical weapons.

THE ROLE OFINTERNATIONAL COMMUNITY


Defected human cells, Biology of cancer 2007, Humbold University Berlin

BIOTERROR182

The secretary of non-profit assembly for defending the rights of Sardasht Chemical injured )established in 2001( said concerning attempts in international court: in the same year, the request for membership in organization of chemical weapons development prohibition was raised and accepted. The organization of prohibition of chemical weapons development has 167 members and 20 assemblies.He added: after raising this issue in Dutch mass media and attendance of Rahim Karimi and Saleh Azizpour Ghadam there, who were chemical wounded of war, the complaint concerning chemical injured people, the first trial session was held on March 18th 2005, with three plaintiffs from Halabcheh and one from Sardasht. According to Dutch regulations, only Dutch residents can have grievance in domestic courts. Therefore, we started this case with two affected people from Halabja and one from Sardasht who was a victim of 1987 event.Mozayyan said: after raising the issue, the prosecutor travelled to Iran in 2005 and stayed in Sardasht for 3 days. He stated that necessary information about chemical attacks were available for the prosecutor and said: Mr. Tiphan, the prosecutor of the case, also travelled to Abadan and Kermanshah and said in a meeting in legal service office of president: we accuse Iraq first for genocide and chemical bombardment of Halabcheh, Zarivar and Badisan. He also stated that secondly we are going to accuse them for war crimes.

BIOTERROR184

...we accuse Iraq first for genocide

and chemical bombardment of Halabcheh, Zarivar

and Badisan...

Citizens of Halabja, 1988, Iraq, Photographer: Ahmad Nateghi


Mozayan continued: the prosecutor condemned Iraq for war crimes due to attacks to Aloot area in

Baneh in 1987, Sardasht in 1987 and Zardeh village in Kermanshah, and attacks to Oshnavieh in 1988and several chemical attacks against civilians

in Abadan in 1986 and its hospital.

BIOTERROR186

The chemical attack victims of sardasht, Iran-Iraq war, 1987, Tabriz-Iran


The chemical bomb of Iraq's warfares

The memory photo of the iranian soldiers during the Iran-Iraq war, 1980-88

He pointed out: Ms. Zigfield, the attorney in fact for 15 Iranian plaintiffs complained in that court and three people from Halabcheh, Iraq, attended the hearing. In order to find clues, the prosecutor travelled to 9 other countries in addition to Iran. Also, some letters were presented in that court written for the UN in 1992,1998 and 2002 by Iraq government in secret and only five member countries were aware of their contents about France Fanrat and some Iraqi authorities. He added: France Fanrat was sentenced to 15 years of prison for assistance in war crimes. He is currently in prison. His attorneys objected to the verdict and recently his case is in the court of appeal in Lahe under investigation.

BIOTERROR188

Violation pf other bounding regulations about prohibition of application of suffocating, microbial and chemical gases and assisting Iraq by some countries means violating impartiality principle which has not been considered for the affected country, Iran, in international domain and international punishments. Undoubtedly, raising this issue in international community and its documentation in the respective judicial documents may provide the necessary basis to administer justice for the victims’ rights. So far, no claim has been raised against the companies and countries assisting Iraq in making chemical weapons. We shouldn’t forget that without their support, occurrence of those calamities and disasters was not possible.


CURRENTCONDITIONS OF

CHEMICALLY AFFECTEDPEOPLE INSARDASHT

Aniversary sardasht's victims of chemical Warfare, Iran, 2008, Photographer: Mehdi hasani)detail of photo(,Shargh Newspaper

BIOTERROR190

The effects of such weapons are inherited

from one generation

to the other.

Kurdish citizen from sardasht-Iran,

2008, photographer:

Mehdi hasani)detail of photo(, Shargh

Newspaper

"Parvin" a victim of chemical weapons

from sardasht,2008, Tehran

From the archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims

association.

CURRENT CONDITIONS OF CHEMICALLY AFFECTED PEOPLE IN SARDASHT191

After two decades from application of chemical weapons by Iraq, human and environmental consequences of them are serious threats for the health of victims and the environment of the area. Thousands of victims are still suffering from chronic complications resulting from fatal and forbidden weapons. Skin burns, severe irritaion of eyes, problems in upper respiratory system and blood symptoms are only some of the problems for survivors. English doctors say that survivors of bombardment in Halabja with more than 5000 killed ones, are suffering from mental, skin and brain disease and a large number of people have cancer.

The most referrals implied paying no required attention to the injured persons for diagnosing their injuries, as well as considering them as the chemical injured that has not been observed by the relative foundations and institutions, as claimed by the injured. Therefore, their ways of encountering the problems was never criticized. Yet despite dispatching several groups to Sardasht for reconsideration of injuries rate, no appropriate reply to be enforced on revision of injuries rate has been presented.

BIOTERROR192

In 2007, almost 20 years after the end of the war, approximately 55,000 Iranians are registered as receiving care for chronic effects from chemical weapons injuries. Of these, 7,500 are civilians )including 3,000 women(. An additional 15,000 civilians including 6,000 women(, are estimated to be currently affected by chemical weapons injuries but not included in the national registry.Referring to the total number of chemically injurred people, Dr. Khateri points out: so far, 100,000 chemically injured are treated in hospitals and have medical files, among which 50,000 are under treatment due to late symptoms. According to evaluations, about 4 millions of people were engaged in the war and at least 1 million of them were exposed to chemical weapons. These people may have late symptoms.


Sardasht's city outskirts, iranian soldiers cleaning the area of chemical bombs, 1987, Iran, From the archive of Sardasht's

Chemical Warfare Victims association.Sardasht's city outskirts, 2008, Iran,

Photographer: Mehdi Hassani

BIOTERROR194

On 16 April 1987, a sulfur mustard bomb dropped on a family farm in the village of Alout in the Baneh

region. The entire S.family was injured, and several other villagers were exposed by wind-borne vapors.

Mr. S., his pregnant wife, their two small daughters, and Mr. S.'s sister were evacuated to Loghmaan hospital,

Tehran The four-year-old girl died two hours after the visit of the UN investigating team. The mother

and unborn baby died about a week later. Mr.S. is 25% disabled and his sister is 70% disabled. The 2-years old girl, Chiman, survived and, despite

her disabilities, has become an inspiration to the anti-chemical weapons movement in Iran.


I don’t want to remember but as soon as I close my eyes as if here has just

been bombarded.Leila takes us to a room. “Look at here also here. My brother, Ibrahim was not home. She stared at the corner of the room.

My son was sleeping here. She was choked with tears: my daughter was playing

with her doll.

The sardasht cemetery, Victims of chemical weapons part, 2008, Iran, Photographer: Mehdi Hasani)detail of photo(Shargh Daily

Bombed houses of sardasht, 1987, Iran, From the archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims association.

BIOTERROR196

Sardasht cemetery -chemical weapon's victims part)the whole family(, 2008, Iran,

Photographer: Mehdi Hasani)detail of photo(, Shargh Daily

Citizens of sardaht gathering in the main square for anniversary of the victims of chemical weapons,

2008, Sardasht-Iran, Photographer: Mehdi Hasani)detail of photo(


She has been waiting since she was 6 months old. She is as old as the

bombardment event. She looked in our eyes. I was six months old when I was affected by chemicals. My mother died at that moment with my sister Sabieh

who was 5 years old.She showed her self-sacrifice card.

First and last name: TimenSaeidpour. City: Sardasht, province:

Western Azarbayjan.

Sardasht after chemical bombardment, 1987, During Iran-Iraq war, 1980-88, From the archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims association.

Cancerious skin's cell

BIOTERROR198

Every day we came back from cemetery

and a new dead person. Someone had a headache

and died. Someone got blind and died.

Pregnant women aborted for 5 years.

For some time, no plant grew here.


The secretary of legal committee for chemically injured people in Sardasht believes that this committee is the first non-profit entity for chemically injured people in the organization of prohibition of chemical weapns development in Lahe, Holland and now Iran has two supervisor chairs in this committee in which the authorities of the "Foundation for Martyrs and Devotees Affairs" determine the rights for 6600 chemical victims in medical commissions of Sardasht.Othman Mozayyan says: the head of Expediency Assembly in 2002 explicitly stated in sermons of Friday Prayers that 8024 people were chemical victims and condemned the crimes committed by Baathi regime.

He added: investigations show that about 9 months after chemical bombardments in Sardasht, Colonel Melopanine, chemical weapons expert, who was a supervisor for dispatched board by the UN, announced the number of victims by referring to their names. Mozayyan expressed that these two historical documents witness the large number of victims and added: unfortunately, after 25 years from that event, authorities in "Foundation for Martyrs and Devotees Affairs" in western Azarbayejan province have issued devotees’ cards only for 1362 people.

The secretary of legal committee for chemically injured people in Sardasht believes that this committee is the first non-profit entity for chemically injured people in the organization of prohibition of chemical weapns development in Lahe, Holland and now Iran has two supervisor chairs in this committee in which the authorities of the "Foundation for Martyrs and Devotees Affairs" determine the rights for 6600 chemical victims in medical commissions of Sardasht.Othman Mozayyan says: the head of Expediency Assembly in 2002 explicitly stated in sermons of Friday Prayers that 8024 people were chemical victims and condemned the crimes committed by Baathi regime.

BIOTERROR200

The member of parliament for Sardasht and Piranshahr in Islamic Consultative Assembly said )as in previous years, criticizing the lack of attention to the plight of the chemical warfare agent victims' of Sardasht( to Mehr News Agency: Unfortunately, after 24 years of this humanitarian disaster the victims situation

is much worse than in previous years. Mohammad Partouvi continued: until last year when the chemical

injuried were facing many problems it had a valid reason: "the lack of codified law for it." But since

last year with the adoption of this comprehensive law on chemical warfare injuries, no reason or excuse for this case is acceptable. The comprehensive law of chemical injuries codification has not yet been

implemented by the previous year.

SARDASHT STILL HAS THE LACK OF MEDICALFACILITIES AND ENOUGH HEALTH PROFESSIONAL CAST


The Foreign Affairs Ministry of Iran is neglecting and

not pressing to seek compensation for the people

of Sardasht from Iraq.

Sardasht city outskirts, 2011, Iran, Photographer: Golnar Kat

BIOTERROR202

In continuation, pointing to the court trials of the Baath leaders in Iraq in relation to the chemical bombing he said: By having this court, the people of Halabja were enabled to file their complaints and defend their rights for obtaining what were their rights. But unfortunately, the complaints of the Association for Support of the Chemical Victims of Sardasht to this court have not had any significant results.

Mr. Partovi by mentioning that less than two months is remaining of the legal deadline time for this court said: For demanding the rights of the chemical victims of Sardasht, the Members of Parliaments for the Kurdish regions have written a letter to the Foreign Affairs minister and the National Security Commission of the parliament, but yet there has not been any answer received in this matter.

According to the representatives of the Parliament Sardasht and Piranshahr, this court will be held accountable if the Iranian government complained about the bombing with chemical weapons and Not a forum.


1- calendar of Iran and Iraq war, edition 4, introduction, page 29, Aubalance, page 30.2- www.irdc.ir/fa/content/6483/default.aspx3- Primary Contributor: Joseph Frankel ,Encyclopædia Britannica4- www.livejournal.ru/themes/id/181675- www.kurdistan.us/6- www.chemical-victims.com/HomePage. aspx?TabID=3975&Site=chemical&Lang=fa-IR7- TOXICOLOGICAL PROFILE FOR SULFUR MUSTARD/ U.S. DEPARTMENT OF HEALTH AND HUMAN SERVICES/ Public Health Service/ Agency for Toxic Substances and Disease Registry/ September 20038- Chemical warfare agents, Journal of Pharmacy and BioAllied Sciences 16-Aug-2010, R Vijayaraghavan, K Ganesan, SK Raza9- Lσpez-Muρoz F, Alamo C, Guerra JA, Garcνa-Garcνa P. The development of neurotoxic agents as chemical weapons during the National Socialist period in Germany. Rev Neurol 2008;47:99-106. Back to cited text no.)15(10-Stuart JA, Ursano RJ, Fullerton CS, Norwood AE, Murray K. Belief in exposure to terrorist agents: Reported exposure to nerve or mustard gas by Gulf War veterans. J Nerv Ment Dis 2003;191:431-6. 11-Hoenig SL. Compendium of chemical warfare agents. Springer Science, New York, USA, 2007.12-www.hra-news.org13-Holstege CP, Kirk M, Sidell FR. Chemical warfare. Nerve agent poisoning. Crit Care Clin. Oct 1997;13)4(:923-42.14-www.fas.org/nuke/guide/usa/doctrine/army/mmcch/NervAgnt. LONG TERM EFFECTS15-www.rahekargar.wordpress.com/2012/05/04/m-36/16-www.lkt.ir/index.php?option=com content&view=article&id=825:11-67- &catid=1:latest-news&Itemid=7117-www.sajedeh.ir18-www.cia.gov/library/reports/general-reports-1/gulfwar/cwagents/index.htm19-http://pmj.bmj.com/content/77/907/336. full Postgraduate Medical journal )Postgrad Med J 2001;77:336 doi:10. 1136/pmj.77.907.336(20-www.ppu.org.uk/genocide/g_bosnia3.html21-www.omdr.com.br/instalador/rwanda-colonization22-www.shelbystark.edublogs.org/2010/11/14/the-bosnia-genocide/23-www.isis-online.org/publications/iraq/tuwaitha.html24-THE KURDS IN SYRIA, The Forgotten People www.uc.irpdf.com/uploads/1316107564.pdf25-www.chemical-victims.com/26-www.ebtekarnews.com/ebtekar/Article.aspx?AID=696727-www.hayat.ir/?a=content.id&id=9446428-www.pathologyoutlines.com/thyroid.html29-www.spiegel.de/spiegel/print/d-13507995.html

204

BIOTERROR

30-Henner Fürtig: Der irakisch-iranische Krieg. Akademie Verlag GmbH, 1992, ISBN 3-05-001905-0.31-http://www.chemical-victims.com/HomePage.aspx?TabID=3975&Site=chemical &Lang=fa-IR32-www.en.wikipedia.org/wiki/Yellow_rain33-http://video.msnbc.msn.com/msnbc/4997957#499795734-http://www.ushmm.org/wlc/fa/article.php?ModuleId=10007043دایره المعارف هولوکاست، نسل کشی چیست ؟35-Ziayi Bigdeli, Mohammad Reze, general international law, 24th edition, Ganje danesh publications, page 456, Tehran 200636-Henner Fürtig: Der irakisch-iranische Krieg. Akademie Verlag GmbH, 1992, ISBN 3-05-001905-0.37-www.tebyan.net/Archive/Occasions/2006/3/16/16596.html38-Lafayette, Lev )July 26, 2002(. "Who armed Saddam?". World History Archives.39-www.guardian.co.uk/politics/2003/mar/06/uk.iraq40-www.ebtekarnews.com/ebtekar/Article.aspx?AID=6967 transcript of Rafsanjani's memoirs, 136441-Dilip Hiro, The Longest War: The Iran-Iraq Military Conflict. New York: Routledge Chapman & Hall, Inc., 1991. S. 25042-www.ebtekarnews.com/ebtekar/Article.aspx?AID=696743-www.theage.com.au/articles/2003/03/24/1048354513413.html44-United Nations )1986(, Report of the Mission Dispatched by the Secretary-General to Investigate Allegations of the Use of Chemical Weapons in the Conflict Between the Islamic Republic of Iran and Iraq, New York, NY: United Nations Security Council. March 12, 1986: 19.45-Dunn P. )1987(, Chemical Aspects of the Gulf War, 1984–1987: Investigations by the United Nations, Ascot Vale, Australia: Materials Research Laboratories.46-www.aftabnews.ir/vdcb8zbrhsbwa.htmlخارجی آرشیو گفتگو سیاسی, پنجشنبه ۸ تیر ۱۳۸۵ ساعت ۱۳:۴947-www.opcw.org/news-publications/publications/history-of-the-chemical- weapons-convention/48-www.telegraph.co.uk/news/worldnews/1541411/EU-plans-far-reaching- genocide-denial-law.html49-www.rasekhoon.net/Article/Show-18358.aspx

Army Support by Iranian women, Beginning of the Iran-Iraq war, 1980, Fars News Agancy

SOURCES205

50- بمباران شیمیایی شهرها / ارتش جمهوری اسالمی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی .۱۳64 /

5۱- ک ن وان س ی ون م ن ع ت وس ع ه ، ت ول ی د، ان ب اش ت و ب ه ک ارگ ی ری س الح ه ای ش ی م ی ای ی و ان ه دام آن ه ا / مترجم احمد میرزایی / دان ش گ اه ص ن ع ت ی م ال ک اش ت ر / ۱۳۸۲.

5۲- حسین عالئی، جنگ شیمیایی و تهدید فزاینده، تهران، انتشارات اطالعات،۱۳675۳- سند شماره S/۱6۱۲۸ شورای امنیت، ۳ نوامبر ۱9۸۳54- سند شماره S/۱6۱۳9 شورای امنیت، 9 نوامبر ۱9۸۳

55- سند شماره S/۱6۱54 شورای امنیت، ۱6 نوامبر ۱9۸۳56- سند شماره S/۱6۱9۳ شورای امنیت، ۲9 نوامبر ۱9۸۳

57- سند شماره S/۱64۳۳ شورای امنیت، 7 مارس ۱9۸45۸- سپاه پاسداران انقالب اسالمی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ / ۱۳۸4 سالح های شیمیایی، میکربی و هسته ای و راههای مقابله با آن / همایون توانا و شهریار

نیک فرجام / الموت / ۱۳64.59- جنگ شیمیایی عراق علیه ایران به روایت اسناد سازمان ملل متحد / تدوین گر

شهریار خاطری / نشر صریر / ۱۳۸6.60- سازمان منع سالح های شیمیایی / وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات /

.۱۳۸66۱- بمباران شیمیایی شهرها / ارتش جمهوری اسالمی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی

۱۳64 /6۲- خضری شفیع -بمباران شیمیایی اشنویه از واقعیت تا فراموشی

هفته نامه صدای آشنا– شماره 77.6۳- عثمان مزین : مدرس دانشگاه و دبیر كمیته حقوقي انجمن حمایت از مصدومین

شیمیایي سردشت, انجمن دفاع از حقوق مصدومین شیمیایی سردشت - ۱۳9۱/4/764- عثمان مزین, یاد بود قربانیان شیمیایي سردشت, منبع: روزنامه اعتماد،

شماره ۲4۳0 به تاریخ 9۱/4/۸، صفحه ۸ 65- فرهمند،رحیم. ,انفال ژینوساید ملت کرد،۱۳۸5،

66- عالیی،حسین و خواجه کاوسی،بابک)۱۳7۱(. صنایع،تسلیحات و خلع سالح شیمیایی ، تهران،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی

67- منبع: فصل نامه سیاست خارجی بهار ۱۳676۸- مارف گول ژینوساید ملك ُكرد، ترجمه بغداد خوشحالي، چاپ دوم، انتشارات

شابك، سال ۱۳۸۲۱۳۸۸/۱۱/۱۱ )odvcw(69- انجمن دفاع از حقوق مصدومین شیمیایي سردشت

70- خاطری،شهریار. « قرن شیمیایی«، روزنامه شرق، شنبه ۱9 اردیبهشت ۱۳۸5، شماره 747،ص ۲۱

206

BIOTERROR

Thanks to:Prof. Alex Jordan

Prof. Dr.Walter ScheiffeleDr. Shahriyar Khateri)head of international communications section of tehran peace museum(

Saleh Poor Aghdam )secretary of chemical-victims

Association of sardasht(Prof. Dr.Wim Westerfeld

Othman Mozayan)lawyer, kurdish activist(

Hojjat Kat RahamniElaheh Sangsari

Mehdi Hasani)photographer(Banafsheh Samgis)journalist(Kaveh Ghoreishi)journalist(

Sareh SangsariDr.Ing. Esfandiar Sangsari

Hamid Nouri

SOURCES207

۲07

با تشکر از:پروفسور الکس جردن

پروفسور دکتر والتر شایفلهشهریار خاطری )مدیر روابط بین

المللی موزه صلح تهران( صالح پوراقدم )رییس انجمن حمایت از قربانیان سالح های

شیمیایی سردشت( عثمان مزین )وکیل فعال کرد(پروفسور دکتر ویم وسترفلد

حجت کت رحمانیالهه سنگسری

مهدی حسنی )عکاس(بنفشه سامگیس )روزنامه نگار(کاوه قریشی )روزنامه نگار(

ساره سنگسریاسفندیار سنگسری

حمید نوری

بیوترور

۲0۶

50- بمباران شیمیایی شهرها / ارتش جمهوری اسالمی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی/ ۱۳64.

5۱- ک ن وان س ی ون م ن ع ت وس ع ه ، ت ول ی د، ان ب اش ت و ب ه ک ارگ ی ری س الح ه ای ش ی م ی ای ی و ان ه دام آن ه ا / مترجم احمد میرزایی / دان ش گ اه ص ن ع ت ی م ال ک اش ت ر / ۱۳۸۲.

5۲- حسین عالئی، جنگ شیمیایی و تهدید فزاینده، تهران، انتشارات اطالعات،۱۳675۳- سند شماره S/۱6۱۲۸ شورای امنیت، ۳ نوامبر ۱9۸۳54- سند شماره S/۱6۱۳9 شورای امنیت، 9 نوامبر ۱9۸۳

55- سند شماره S/۱6۱54 شورای امنیت، ۱6 نوامبر ۱9۸۳56- سند شماره S/۱6۱9۳ شورای امنیت، ۲9 نوامبر ۱9۸۳

57- سند شماره S/۱64۳۳ شورای امنیت، 7 مارس ۱9۸45۸- سپاه پاسداران انقالب اسالمی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ / ۱۳۸4 سالح های شیمیایی، میکربی و هسته ای و راههای مقابله با آن / همایون توانا و شهریار

نیک فرجام / الموت / ۱۳64.59- جنگ شیمیایی عراق علیه ایران به روایت اسناد سازمان ملل متحد / تدوین گر

شهریار خاطری / نشر صریر / ۱۳۸6.60- سازمان منع سالح های شیمیایی / وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات /

.۱۳۸66۱- بمباران شیمیایی شهرها / ارتش جمهوری اسالمی ایران، سازمان عقیدتی سیاسی

۱۳64 /6۲- خضری شفیع -بمباران شیمیایی اشنویه از واقعیت تا فراموشی

هفته نامه صدای آشنا– شماره 77.6۳- عثمان مزین : مدرس دانشگاه و دبیر كمیته حقوقي انجمن حمایت از مصدومین

شیمیایي سردشت, انجمن دفاع از حقوق مصدومین شیمیایی سردشت - ۱۳9۱/4/764- عثمان مزین, یاد بود قربانیان شیمیایي سردشت, منبع: روزنامه اعتماد،

شماره ۲4۳0 به تاریخ 9۱/4/۸، صفحه ۸ 65- فرهمند،رحیم. ,انفال ژینوساید ملت کرد،۱۳۸5،

66- عالیی،حسین و خواجه کاوسی،بابک)۱۳7۱(. صنایع،تسلیحات و خلع سالح شیمیایی ، تهران،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی

67- منبع: فصل نامه سیاست خارجی بهار ۱۳676۸- مارف گول ژینوساید ملك ُكرد، ترجمه بغداد خوشحالي، چاپ دوم، انتشارات

شابك، سال ۱۳۸۲۱۳۸۸/۱۱/۱۱ )odvcw(69- انجمن دفاع از حقوق مصدومین شیمیایي سردشت

70- خاطری،شهریار. « قرن شیمیایی«، روزنامه شرق، شنبه ۱9 اردیبهشت ۱۳۸5، شماره 747،ص ۲۱

منابع

۲0۵

30-Henner Fürtig: Der irakisch-iranische Krieg. Akademie Verlag GmbH, 1992, ISBN 3-05-001905-0.31-http://www.chemical-victims.com/HomePage.aspx?TabID=3975&Site=chemical &Lang=fa-IR32-www.en.wikipedia.org/wiki/Yellow_rain33-http://video.msnbc.msn.com/msnbc/4997957#499795734-http://www.ushmm.org/wlc/fa/article.php?ModuleId=10007043دایره المعارف هولوکاست، نسل کشی چیست ؟35-Ziayi Bigdeli, Mohammad Reze, general international law, 24th edition, Ganje danesh publications, page 456, Tehran 200636-Henner Fürtig: Der irakisch-iranische Krieg. Akademie Verlag GmbH, 1992, ISBN 3-05-001905-0.37-www.tebyan.net/Archive/Occasions/2006/3/16/16596.html38-Lafayette, Lev )July 26, 2002(. "Who armed Saddam?". World History Archives.39-www.guardian.co.uk/politics/2003/mar/06/uk.iraq40-www.ebtekarnews.com/ebtekar/Article.aspx?AID=6967 transcript of Rafsanjani's memoirs, 136441-Dilip Hiro, The Longest War: The Iran-Iraq Military Conflict. New York: Routledge Chapman & Hall, Inc., 1991. S. 25042-www.ebtekarnews.com/ebtekar/Article.aspx?AID=696743-www.theage.com.au/articles/2003/03/24/1048354513413.html44-United Nations )1986(, Report of the Mission Dispatched by the Secretary-General to Investigate Allegations of the Use of Chemical Weapons in the Conflict Between the Islamic Republic of Iran and Iraq, New York, NY: United Nations Security Council. March 12, 1986: 19.45-Dunn P. )1987(, Chemical Aspects of the Gulf War, 1984–1987: Investigations by the United Nations, Ascot Vale, Australia: Materials Research Laboratories.46-www.aftabnews.ir/vdcb8zbrhsbwa.htmlخارجی آرشیو گفتگو سیاسی, پنجشنبه ۸ تیر ۱۳۸۵ ساعت ۱۳:۴947-www.opcw.org/news-publications/publications/history-of-the-chemical- weapons-convention/48-www.telegraph.co.uk/news/worldnews/1541411/EU-plans-far-reaching- genocide-denial-law.html49-www.rasekhoon.net/Article/Show-18358.aspx

Army Support by Iranian women, Beginning of the Iran-Iraq war, 1980, Fars News Agancy

بیوترور

۲0۴

1- calendar of Iran and Iraq war, edition 4, introduction, page 29, Aubalance, page 30.2- www.irdc.ir/fa/content/6483/default.aspx3- Primary Contributor: Joseph Frankel ,Encyclopædia Britannica4- www.livejournal.ru/themes/id/181675- www.kurdistan.us/6- www.chemical-victims.com/HomePage. aspx?TabID=3975&Site=chemical&Lang=fa-IR7- TOXICOLOGICAL PROFILE FOR SULFUR MUSTARD/ U.S. DEPARTMENT OF HEALTH AND HUMAN SERVICES/ Public Health Service/ Agency for Toxic Substances and Disease Registry/ September 20038- Chemical warfare agents, Journal of Pharmacy and BioAllied Sciences 16-Aug-2010, R Vijayaraghavan, K Ganesan, SK Raza9- Lσpez-Muρoz F, Alamo C, Guerra JA, Garcνa-Garcνa P. The development of neurotoxic agents as chemical weapons during the National Socialist period in Germany. Rev Neurol 2008;47:99-106. Back to cited text no.)15(10-Stuart JA, Ursano RJ, Fullerton CS, Norwood AE, Murray K. Belief in exposure to terrorist agents: Reported exposure to nerve or mustard gas by Gulf War veterans. J Nerv Ment Dis 2003;191:431-6. 11-Hoenig SL. Compendium of chemical warfare agents. Springer Science, New York, USA, 2007.12-www.hra-news.org13-Holstege CP, Kirk M, Sidell FR. Chemical warfare. Nerve agent poisoning. Crit Care Clin. Oct 1997;13)4(:923-42.14-www.fas.org/nuke/guide/usa/doctrine/army/mmcch/NervAgnt. LONG TERM EFFECTS15-www.rahekargar.wordpress.com/2012/05/04/m-36/16-www.lkt.ir/index.php?option=com content&view=article&id=825:11-67- &catid=1:latest-news&Itemid=7117-www.sajedeh.ir18-www.cia.gov/library/reports/general-reports-1/gulfwar/cwagents/index.htm19-http://pmj.bmj.com/content/77/907/336. full Postgraduate Medical journal )Postgrad Med J 2001;77:336 doi:10. 1136/pmj.77.907.336(20-www.ppu.org.uk/genocide/g_bosnia3.html21-www.omdr.com.br/instalador/rwanda-colonization22-www.shelbystark.edublogs.org/2010/11/14/the-bosnia-genocide/23-www.isis-online.org/publications/iraq/tuwaitha.html24-THE KURDS IN SYRIA, The Forgotten People www.uc.irpdf.com/uploads/1316107564.pdf25-www.chemical-victims.com/26-www.ebtekarnews.com/ebtekar/Article.aspx?AID=696727-www.hayat.ir/?a=content.id&id=9446428-www.pathologyoutlines.com/thyroid.html29-www.spiegel.de/spiegel/print/d-13507995.html

منابع

وی در ادامه، با اشاره به تشکیل دادگاه محاکمه سران بعثی عراق، در رابطه با بمباران شیمیایی گفت: با تشکیل این دادگاه، مردم حلبچه با طرح شکایت به این دادگاه و دفاع

از حقوق خود توانستند احقاق حق کنند. ولی متاسفانه شکایت انجمن حمایت از مصدومان شیمیایی سردشت به این دادگاه نتیجه

قابل توجهی در برنداشته است.آقای پرتوی با بیان اینکه کمتر از دو ماه از وقت قانونی این دادگاه باقی مانده است، گفت: برای احقاق حق مصدومان شیمیایی سردشت، نمایندگان مناطق کردنشین نامه ای خطاب به وزیر امور خارجه و کمیسیون امنیت ملی مجلس ارائه داده اند،

ولی هنوز تاکنون جوابی در این زمینه دریافت نشده است.

به گفته نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسالمی، این دادگاه تنها در صورت شکایت دولت

جمهوری اسالمی ایران در خصوص بمباران شیمیایی سردشت، پاسخگو خواهد بود و نه یک انجمن.

۲0۳

بیوترور

وزارت امور خارجه ایران در گرفتن غرامت مردم سردشت از کشور عراق کوتاهی می کند

۲0۲

Sardasht city, 2011, Iran, Photographer: Golnar Kat

وضعیت فعلی مصدومین شیمیایی سردشت و خاطراتشان

نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسالمی در گفتگو با خبرنگار مهر همانند سالهای قبل با انتقاد شدید از بی توجهی به وضعیت وخیم مصدومان

شیمیایی سردشت به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه پس از گذشت ۲4 سال از این فاجعه انسانی وضعیت مصدومان خیلی

بدتر از سالهای قبل شده است.محمدعلی پرتوی ادامه داد: تا سال گذشته اگر مصدومان شیمیایی با مشکالت فراوانی دست و پنجه نرم می کردند یک دلیل موجه با عنوان « نبود قانون مدون« تا حدودی پاسخگو بود ولی از سال گذشته با تصویب قانون جامع در خصوص جانبازان شیمیایی هیچ دلیل و بهانه در این زمینه قابل قبول نیست. قانون جامع شناسایی جانبازان

شیمیایی با گذشت یکسال اجرایی نشد.

سردشت هنوز فاقد امکانات و کادر متخصص درمانی است

۲0۱

بیوترور

تاكنون براساس آمار رسمي مسئوالن بنیاد شهید و امور ایثارگران استان آذربایجان غربي حدود ۱۱7 نفر در طول ۲5 سال گذشته از

شمار جانبازان شیمیایي سردشت شهید شده اند.گزارشها نشان می دهد كه در سال ۱۳۸7، هفت جانباز شیمیایي

بنام های «علی احمدی«، «ابراهیم چوبدست«، «خضر امین«، «حاجی احمد رحیمی«، «رسول موسی پور«، «رحمان عزیز سواره«، «ابراهیم

علیزاده« و در سال ۱۳۸۸« فاطمه محمدیان«، «آرمان معروفی آذر«، «غنچه زالوی«، «شهال خضری«، «حسن زبری«، «میرزا حسین پور«، «علی

محمدی«، «عبدهللا معروفی آذر«، «علی حسن پور«، «عزیز عزیزپور«، «حسن حمه ره ش«، «نادر علیپور«، «محمود شریفی« و «عبدالناصر

قادرپور« به كاروان شهدای بمباران شیمیایی سردشت پیوسته اند.

دبیر كمیته حقوقي انجمن مصدومان شیمیایي سردشت معتقد)این انجمن نخستین تشكل غیردولتی مصدومان شیمیایی در سازمان منع توسعه و گسترش سالح های شیمیایی در الهه هلند و هم اكنون دارای دو كرسي ناظر در این سازمان است.( است كه مسئوالن بنیاد شهید و امور ایثارگران حقوق شش هزار و 600 نفر از ساكنان قربانی شیمیایی سردشت را در كمیسیون های پزشكي تعیین درصد جانبازی

پایمال كرده و می كنند.«عثمان مزین« مي گوید كه ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۸۱ در خطبه نماز جمعه تهران به صراحت از مصدومیت و قربانی شدن هشت هزار و ۲4 نفر خبر مي دهد و این حركت و جنایت رژیم

بعثی را به شدت محكوم می كند.

وی افزود: بررسی ها نشان می دهد كه حدود 9 ماه بعد از بمباران شیمیایي سردشت سرهنگ «ملوپانین« كارشناس تسلیحات شیمیایی كه سرپرستی هیات اعزامي شورای امنیت سازمان ملل در بررسی آمار مصدومان شیمیایی سردشت را به عهده داشته است، شمار قربانیان بمباران شیمیایی سردشت را با ذكر نام كوچك و بزرگ به این

شورا اعالم مي كند.مزین این دو سند تاریخی را گواه درصد باالی مصدومان شیمیایی سردشت عنوان كرد و افزود: متاسفانه بعد از گذشت ۲5 سال از این حادثه و ورود به ربع قرن از این رخداد غیرانسانی تاكنون مسئوالن سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران استان آذربایجان غربی تنها براي یك هزار و ۳6۲ نفر كارت جانبازی صادر كرده اند.

۲00


«تیمن« از 6 ماهگی توی صف ایستاده! همسن و سال است با

حادثه بمباران، نگاه بی حالتش را می ریزد توی چشم های ما:

«6 ماهه بودم كه شیمیایی شدم، مادرم همان موقع شهید شد با صبیه

خواهرم كه پنج ساله بود.كارت جانبازی اش را جلو مي آورد:

«نام و نام خانوادگی جانباز: تیمن سعیدپور؛ شهر: سردشت؛ استان:

آذربایجان غربی«

۱99

Sardasht after chemical bombardment, 1987, During Iran-Iraq war, 1980-88, From the archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims association.

Cancerious skin's cell

بیوترور

»...هر روز كه از قبرستان برمی گشتیم می شنیدیم یك نفر مرده. می گفتند: فالنی

سرش درد می كرد، ُمرد! فالنی كور شد، ُمرد!

زن های حامله تا چند سال بچه سقط می كردند.

حتی اینجا گل و گیاه هم درنمی آمد تا یك مدت ...«

۱9۸


« نمی خواهم یادم بیاید اما همین كه چشم هایم را

كه می بندم انگار اینجا را تازه بمباران كرده اند.«لیال ما را دنبال خودش

می كشد داخل اتاق: «اینجا را ببینید همین جا

خوابیده بودم كه شیمیایی زدند. دختر و پسرم هم همین جا بودند، دادا ابراهیم خانه نبود.« نگاهش را می دوزد به

كنج اتاق: «اینجا پسرم خوابیده بود.« بغض می كند: «اینجا دخترم با عروسكش

بازی می كرد.«

۱97

The sardasht cemetery, Victims of chemical weapons part, 2008, Iran, Photographer: Mehdi Hasani)detail of photo(Shargh Daily

Bombed houses of sardasht, 1987, Iran, From the archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims association.

بیوترور

۱9۶

Sardasht cemetery -chemical weapon's victims part)the whole family(, 2008, Iran,

Photographer: Mehdi Hasani)detail of photo(, Shargh Daily

Citizens of sardaht gathering in the main square for anniversary of the victims of chemical weapons,

2008, Sardasht-Iran, Photographer: Mehdi Hasani)detail of photo(


۱9۵ Sardasht's city outskirts, iranian soldiers cleaning the area

of chemical bombs, 1987, Iran, From the archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims association.Sardasht's city outskirts, 2008, Iran,

Photographer: Mehdi Hassani

بیوترور

On 16 April 1987, a sulfur mustard bomb dropped on a family farm in the village of Alout in the Baneh

region. The entire S. family was injured, and several other villagers were exposed by wind-borne vapors.

Mr.S., his pregnant wife, their two small daughters, and Mr. S.›s sister were evacuated to Loghmaan

hospital, Tehran The four-year-old girl died two hours after the visit of the UN investigating team. The mother and unborn baby died about a week later.5

Mr. S. is 25% disabled and his sister is 70% disabled. The 2-year-old girl, Chiman, survived and, despite her

disabilities, has become an inspiration to the anti-chemical-weapons movement in Iran.

۱9۴


بیشترین مراجعات حاکی از عدم توجه الزم به

مصدومین از لحاظ تشخیص مصدومیت آنان وهمچنین

قرار دادن آنان به عنوان مصدومین شیمیایی

است که این امر به ادعای مصدومان از طریق

بنیادها و نهادهای ذی ربط رعایت نشده

است. به همین جهت موج انتقاد از نحوه برخورد با مشکالت آنها پا برجا

بوده است. هنوز علی رغم اعزام چند هیات به سردشت برای بررسی مجدد میزان مصدومیت ها، هیچ

پاسخ مناسبی که موجب تجدید نظر در میزان

مصدومیت ها گردد، ارائه نشده است.

۱9۳

بیوترور

In 2007, almost 20 years after the end of the war,

approximately 55,000 Iranians are registered as receiving care for chronic

effects from chemical weapons injuries.

Of these, 7,500 are civilians )including 3,000

women(. An additional 15,000 civilians including

6,000 women(, are estimated to be currently

affected by chemical weapons injuries but not included in the national

registry.

با گذشت دو دهه از فاجعه کاربرد سالح های شیمیایی،

هنوز پیامدهای انسانی و زیست محیطی این سالح ها تهدیدی جدی برای سالمت قربانیان و محیط

زیست منطقه به شمار می رود و دهها هزار نفر از قربانیان آن هنوز از عوارض و صدمات مزمن ناشی از به کار گیری سالح های

ممنوعه و سمی رنج می برند.

سوختگی های پوستی، تحریک شدید چشم ها، گرفتاری دستگاه

تنفسی فوقانی و عوارض خونی تنها بخشی از مشکالت

بازماندگانی است که از دردهای طوالنی و وخیم در عذابند. پزشکان انگلیسی می گویند:

بازماندگان بمباران شهر حلپچه که بیش از 5هزار کشته داشت به بیماری های روانی، پوستی و

مغزی بسیار خطرناک مبتال هستند و تعداد بیماران سرطانی زیاد است. این سالح ها دارای تاثیر موروثی بوده و از نسلی به نسل

دیگر منتقل می شوند.

دکتر خاطری با اشاره به آمار کل مصدومین شیمیایی کشور می گوید: «تا به امروز ۱00 هزار نفر از مصدومین شیمیایی در

بیمارستان ها معالجه شده اند و دارای پرونده پزشکی هستند.

از این تعداد نزدیک به 50 هزار نفر به علت عوارض و

عالیم دیررس تحت درمان هستند. اما طبق برآوردها؛ حدود 4

میلیون نفر درگیر جنگ بوده اند که دست کم یک میلیون نفر از آنان در معرض سالح های شیمیایی قرار گرفته و آلوده شده اند. امکان دارد

این افراد دارای عوارض دیررس باشند.«

۱9۲


وضعیت فعلیمصدومین شیمیایی

سردشتو خاطراتشان

۱9۱

Aniversary sardasht's victims of chemical Warfare, Iran, 2008, Photographer: Mehdi hasani)detail of photo(,Shargh Daily

بیوترور

این سالح ها دارای تاثیرات موروثی هستند و از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند.

۱90

Kurdish citizen from sardasht-Iran,

2008, photographer:

Mehdi hasani)detail of photo(, Shargh

Daily

"Parvin" a victim of chemical weapons

from sardasht,2008, Tehran

From the archive of Sardasht's Chemical Warfare Victims

association.


نقض سایر مقررات الزام آور درباره ممنوعیت استعمال گازهاي

خفه كننده، میكروبي و شیمیایي و مدد رساندن برخي كشورها به عراق،

در دوران جنگ به معناي زیر پا گذاشتن اصل بي طرفي كشورها بوده، كه تاكنون این موارد از سوي دولت متبوع زیان دیدگان كه كشور ایران

است در عرصه بین المللي و براي اعمال مجازات هاي بین المللي و

مطالبه خسارات قربانیان مورد توجه قرار نگرفته است. بي شك طرح آن در مجامع بین المللي و تثبیت در اسناد قضایي مرتبط، مي تواند

مبناي الزم براي احقاق حداقل حقوق قربانیان را فراهم كند. تاكنون

هیچ دعوایي علیه شركت ها و كشورهایي كه یاري گر كشور عراق در تجهیز و تسلیح وي به سالح شیمیایي بوده اند مطرح نشده: در حالي كه

این امر نباید فراموش شود كه بدون حمایت آنان به عنوان معاون

در ارتكاب جنایات مذكور، وقوع آن فجایع امكان پذیر نبوده و تردیدی

هم در انتساب این جنایات به حكومت عراق و اطالع آنها از قصد صدام در تهیه سالح هاي شیمیایي وجود ندارد.

۱۸9

The chemical bomb of Iraq warfares

The memory photo of the iranian soldjers during the Iran-Iraq war, 1980-88

بیوترور

خانم زیگفلد وكیل ۱5 نفر از شكات ایرانی بود كه در آن

دادگاه طرح دعوی كرده و سه نفر نیز از حلبچه ی عراق در جلسه ی دادگاه حضور داشتند. دادستان

پرونده برای به دست آوردن سرنخ ها، عالوه بر سفر به ایران،

به 9 كشور دیگر نیز مسافرت كرد. همچنین در آن دادگاه

نامه هایی ارایه شد كه در سال های ۱99۲، ۱99۸ و ۲00۲ توسط دولت عراق برای سازمان ملل به صورت محرمانه نگاشته شده بوده كه

صرفا 5 كشور عضو از محتویات آن مطلع بودند كه در آن اطالعاتی در

مورد «فرانس فان رات« و برخی از مقامات عراقی مطرح شده بود. وی افزود: «فرانس فان رات« در دادگاه مذكور، به اتهام معاونت در جنایات جنگی به ۱5 سال حبس محكوم شده كه اكنون نیز در حال سپری كردن دوران محكومیت است.وكالی وی به حكم صادره اعتراض

كردند و اكنون پرونده در دادگاه تجدیدنظر شهر الهه كشور هلند

در حال رسیدگی است.«

۱۸۸

بمباران شیمیایی با هدف نسل کشی

مزین ادامه داد: دادستان پرونده، انتساب اتهام جنایت جنگی را به خاطر حمله به منطقه آلوت در شهر بانه در سال ۱9۸7، حمله به شهر سردشت در سال ۱9۸7، حمله به روستای زرده در استان كرمانشاه و حمله به شهر اشنویه

در سال ۱9۸۸ و حمالت متعدد شیمیایی علیه نظامیان ایرانی در آبادان ۱9۸6 و حمله به بیمارستان این شهر

بیان كرد.

۱۸7

بیوترور

۱۸۶

مجروحان سالح های شیمیایی در سردشت، ایران-بیمارستان های تبریز، ۱۳۶۶،

جنگ ایران-عراق، آرشیو انجمن حمایت از قربانیان سالح های شیمیایی


...ابتدا قصد طرح اتهام نسل كشی، به خاطر بمباران شیمیایی شهرهای حلبچه، زریوار و بادیسان را

داریم...

۱۸۵

قربانیان سالح های شیمیایی در حلبچه، عراق، ۱۳۶۶، جنگ ایران-عراق، آرشیو انجمن حمایت از قربانیان سالح های شیمیایی

بیوترور

دبیر انجمن غیر دولتی دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت )ODVCW( که در سال ۱۳۸0 تاسیس شده در مورد تالش های صورت

گرفته در دادگاه بین المللی می گوید: « در همان سال تقاضای عضویت در سازمان منع گسترش سالح های شیمیایی )OPCW( مطرح شد كه مورد پذیرش قرار گرفت. سازمان منع گسترش سالح های شیمیایی

دارای ۱67 عضو و ۲0 انجمن است. وی افزود: پس از مطرح شدن این مساله در مطبوعات هلند و حضور آقایان «رحیم كریمی واحد« و «صالح عزیز پوراقدم« )دو تن از شیمیاییان( در آن جا، شكایت

مربوط به شیمیاییان سردشت مطرح شده و اولین جلسه ی محاكمه نیز در ۱۸ مارس سال ۲005 با حضور سه نفر از شكات حلبچه یی و یك نفر از سردشت برگزار شد. بر اساس مقررات هلند، صرفا اتباع

هلندی می توانند در دادگاه های داخلی این كشور طرح شكایت كنند، لذا طرح پرونده را با حضور دو تن از مردم حلبچه و یك شهروند

سردشتی كه خود قربانی واقعه ی تیر ماه سال ۱۳66 است، شروع كردیم.

مزین گفت: پس از مطرح شدن موضوع، دادستان پرونده بر اساس دعوت ما در سال ۱۳۸4 به ایران سفر كرده و به مدت سه روز در سردشت اقامت داشت. وی با بیان این كه اطالعات الزم در رابطه با بمباران شیمیایی ایران در اختیار دادستان پرونده قرار گرفت، گفت: آقای تیفن )دادستان پرونده( به كرمانشاه و آبادان نیز مسافرت كرده و در جلسه ای در دفتر خدمات حقوقی ریاست جمهوری گفت در ابتدا قصد طرح اتهام نسل كشی، به خاطر بمباران شیمیایی شهرهای حلبچه، زریوار و بادیسان را داریم كه البته خود نیز احتمال عدم اثبات این اتهام را بیان كرد. ...همچنین گفت كه در درجه ی دوم، اتهام

جنایت جنگی را برای وی مطرح خواهیم كرد.

۱۸۴


۱۸۳

Defected human cells, Biology of cancer 2007, Humbold University Berlin

بیوترور

۱۸۲


در هلند در حال برگزاری است، اظهار داشت: فرانس فان

رات به تهیه و فروش مواد اولیه ی تولید سالح های شیمیایی به حكومت صدام متهم است. وی موادی را از كشورهای مختلفی

مانند ایتالیا، ژاپن، فرانسه، سوئد، هلند و آمریكا تهیه و به كشور عراق منتقل و عراق نیز در تهیه و

تولید سالح های شیمیایی و گاز خردل و اعصاب و روان از این مواد استفاده می كرده است.

نقش جامعه بین المللی

اهمیت و جایگاه مسئولیت در جامعه بین المللی، به مراتب بیش از جامعه داخلی است.

مسائل حقوقی جامعه بین المللی محیطی است که کشورها براساس حاکمیتشان آزادانه تصمیم

میگیرند. مسئولیت بین المللی به عنوان ساز و کار قانونمند، اساسی و ضروری روابط متقابل

کشورهاست.مسئولیت بین المللی به مثابه یک نهاد حقوقی بین المللی عبارت است از: الزام جبران خسارت )مادی یا معنوی( وارد به تابعان حقوق بین الملل )کشورها و سازمانهای بین

المللی( که این خسارت باید ناشی از عمل یا خودداری از برخورد با عمل غیرانساني

باشد.عثمان مزین، دبیر كمیته ی حقوقی انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت در گفت وگو با خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران

)ایسنا( با اشاره به این كه اكنون دادگاه تجدیدنظر «فرانس فان رات« )تاجر هلندی كه در تامین مواد شیمیایی استفاده

شده در بمب های شیمیایی به كار رفته در جنگ عراق علیه ایران

نقش داشته(

۱۸۱

بیوترور

۱۸0

سربازان ایرانی در حال امداد رسانی به مجروحان

حلبچه، ۱۳۶۶

با وجود این تاکید ها در جریان جلسات محاكمه علي حسن المجید كه به اتهام صدور دستور بمباران هاي شیمیایي مناطق مختلف

كردستان عراق و نقاط مسكوني و نظامي در ایران به علی شیمیایی معروف شد موضوع حقوق پایمال شده قربانیان و مصدومین شیمیایی

ایران مطرح نشد.اما آقای مزین می گوید: «با توجه به شكوائیه ای كه این انجمن

در خصوص بمباران شیمیایی سردشت به محضر دادگاه نامبرده تسلیم کرده و مردم زیاندیده سردشت جزء اولین شاکیان در دادگاه ویژه عراق بوده اند، موجبات نگراني مردم سردشت و قربانیان شیمیایی

این شهر و دیگر افراد بشر دوست را فراهم مي آورد.عالوه بر آن شایسته بود در این محاكمه اتهامات وارده به اعضای حزب بعث بر اساس اهمیت و ابعاد آن مورد رسیدگی قرار می گرفت كه بی توجهي به این مهم موجبات مخفی ماندن بسیاری از زوایای

مبهم جنایات ارتكابی تحت عنوان انفال كه در اصل نسل كشی محسوب می شود و همچنین چگونگی دسترسی به دانش الزم برای تولید و

بکارگیری سالحهای ممنوعه شیمیایي گردیده است.«


۱79

بیوترور

۱7۸

سرباز های ایرانی با ماسک های ضد شیمیای در مناطق آلوده به

گازهای سمی، زمان جنگ ایران-عراق، جنوبغربی ایران، ۱۳۵9-۱۳۶7


عثمان مزین پاسخ می دهد: «در مورد ارجاع پرونده ی مصدومین شیمیایي سردشت و زرده به دادگاههاي مندرج در

قسمت الف بند 5 یعنی دیوان بین المللي كیفري، پاسخ منفي است به این دلیل كه بر اساس اساسنامه ي این دادگاه،

صالحیت زماني دیوان تنها معطوف به بررسي جرایمي است كه پس از الزم االجرا شدن اساسنامه ی دادگاه ارتكاب یافته اند. همچنانكه عرض كردم اساسنامه ی دادگاه در ژوییه

۲00۲ الزم االجرا گردید و از آنجا كه جنایات مورد نظر ما قبل از دهه ی 90 میالدي روي داده اند لذا بدیهي است كه

دیوان به دلیل عدم صالحیت زماني قادر به محاكمه ی مرتكبان این جرایم نیست.«

به گفته این وکیل دادگستری موضوع ارجاع این پرونده به دادگاه مندرج در قسمت ب بند 5 یعنی دادگاههایی كه شورای امنیت تأسیس مي كند، نیازمند تحلیل و بررسي است. برای آنكه متهمان پرونده ی مصدومین شیمیایی سردشت و زرده را

بتوان بر اساس این سازوكار محاكمه نمود الزم است كه شورای امنیت طی قطعنامه ای به موجب فصل هفتم منشور ملل متحد،

تشكیل این دادگاه را اجازه دهد. با توجه به مقررات منشور برای تصویب چنین قطعنامه ای الزم است كه از مجموع ۱5 رأی

اعضای شورای امنیت ، 9 رأي مثبت به دست آید و البته مشروط به آنكه هیچ كدام از اعضای دایم شورای امنیت از

رای منفی )حق وتو( استفاده نكند.

با توجه به روند تصمیم گیری كه عرض شد به نظر می رسد كه تشكیل چنین دادگاهی اگر غیر ممكن نباشد بسیار مشكل است زیرا تجربه ثابت نموده است كه ایجاد دادگاهها بر اساس

فصل هفت منشور نیازمند اجماع نظر دول حاضر در شورای امنیت به خصوص اعضای دایم مي باشد و با توجه به مشكالت سیاسی، اجرایی و مالی تشكیل دادگاههای ویژه و گذشت دو

دهه از وقوع این جنایات اصوالً بسیار بعید است كه شورا با تشكیل این دادگاه موافقت نماید.

با این همه آنطور که فعاالن انجمن دفاع از مصدومان شیمیایی سردشت می گویند به نظر می رسد كه در حال حاضر

تنها می توان به رسیدگیهای دادگاههای داخلی در بررسي این پرونده امیدوار بود. با توجه به توضیحاتي كه در بندهاي

اولیه عرض كردم روشن است كه این عبارت عالوه بر دادگاههای ایران تمامي دادگاههای غیر بین المللی و به صورت مشخص

دادگاههاي كشورهای خارجي را نیز در بر می گیرد.

۱77

بیوترور

در این ارتباط عثمان مزین که با او مصاحبه کرده ایم، می گوید الزم است كه مجلس شوراي اسالمي با تدوین قانوني خاص به مراجع

داخلي ایران اجازه و صالحیت تعقیب مرتكبان جنایات ارتكابي در سردشت ، زرده و دیگر مناطق غیر نظامي كه مورد حمله شیمیایي

رژیم بعث عراق قرار گرفته اند را بدهد. اما در برهه فعلی به نظر مي رسد. كه موثرترین سازوكار براي احقاق حقوق مصدومین

شیمیایی، مراجعه به دادگاههای داخلي كشورهاي متهم به همکاری با عراق در تامین سالحهای شیمیایی است. با توجه به این واقعیت

كه بسیاري از شركتهای اروپایي دست اندركار تجهیز عراق به سالحهاي سمي بوده اند ، از منظر حقوقی؛ دولتهای متبوع آنها و

یا دولتهاي تصویب كننده ي قوانیِن موضوِع صالحیت جهانی ، بهترین مراجع براي رسیدگي به شكایات مصدومین شیمیایی هستند. بدیهی

است كه تحصیل موفقیت در این موضوع، ارتباطی مستقیم با انتخاب محل مناسب برای اقامه ی دعوا و تدوین استراتژی صحیح حقوقی دارد.

۱7۶


به همین خاطر برخی بر این باورند که حمله شیمیایی به شهر سردشت هم حامل نوعی اکو ساید بوده است. اما آیا این موضوعات

را رویهمرفته می توان در مراجع بین المللی طرح کرد یا خیر؟

۱7۵

سرباز های ایرانی با ماسک های ضد شیمیای در مناطق آلوده به گازهای سمی،زمان جنگ ایران-عراق، جنوبغربی ایران، ۱۳۵9-۱۳۶7

بیوترور

نابودی مناطق ، ویرانی اقتصادی توأمان منجر به ژینوساید دیگری به نام اكوساید )Ekocide( مي شود و به معنی نابودی اكوسیستم

است این جنایت علیه محیط انجام داده مي شود تا جایی كه امروزه به جرم اختصاصی در حقوق بین الملل شناخته شده است. «نابودی این مكانها مجر به نوع دیگری از ژینوساید می شود كه بیوساید

)biocide( نام دارد كه این كلمه به معنای «نابودی حیات« است.«

۱7۴


الزم به توضیح است که کشورهای دیگری نیز وجود دارند که در طول جنگ ایران و عراق به آن کشور در ساخت سالح شیمیایی یاری رساندند لذا ضرورت دارد که دولت ایران از طریق مجاری دیپلماتیک دول مزبور را ملزم نماید که آنها نیز همچون

هلند شرکت های داخلیشان را تحت تعقیب کیفری و حقوقی قرار دهند. همچنین الزم است به مسئولیت بین المللی این گروه از دولتها استناد شود و آنها مجبور به پرداخت غرامات الزم به قربانیان و خانواده های انها شوند. فهرست این دولتها و مقادیر سالح شیمیایی که در اختیار دولت عراق

نهاده اند به شرح ذیل می باشد: سنگاپور : 4/5۱5 تن

هلند : 4/۲6۱ مصر :۲/400 هند : ۲/۳4۳

آلمان غربی : ۱/0۲7 برخی شرکت های آمریکایی در دوران ریاست

جمهوری ریگان : میزان مواد نامشخص

۱7۳

بیوترور

به این نكته می بایست توجه نمود كه ممكن است استفاده از سالح شیمیایی در مواردی به عنوان ابزاری در جهت ارتكاب جنایت ژنوسید مورد استفاده قرار گیرد. وقوع جنایت مذكور در فرضي است كه استفاده كنندگان از سالح شیمیایی ،نیت

نابودی كلی یا جزیی گروه قربانی را دارند. در این مورد، كاربرد سالح شیمیایي كه در بدو امر تحت عنوان جنایت جنگي یا جنایت علیه بشریت طبقه بندي مي گردید اگر توأم با نیت نابودی خودگروه قرباني انجام شود ، به جنایت ژنوسید تغییر

ماهیت خواهد داد. بر این اساس بسیاری از موارد استفاده از سالحهای شیمیایي علیه ُكردها )حداقل كردهای عراق( را می بایست تحت عنوان ژنوسید توصیف نمود زیرا دولت عراق با نیت نابودی كردها از سالح شیمیایی استفاده می كرد. بنابراین وجه تمایز جنایت ژنوسید از دو جنایت دیگر،

داشتن نیت نابودی خود گروه قربانی توسط مرتكب عمل می باشد.

۱7۲


تنها اقدام قضایی برای اثبات مظلومیت مصدومین شیمیایی کشور و مردم سردشت طرح شکایت این انجمن در دادگاه جزایی الهه و صدور حکم بر محکومیت فرانس فان آنراد به اتهام ارتکاب جنایات جنگی از طریق تهیه وتدارک مواد اولیه تولید سالح های شیمیایی برای حکومت بعث عراق بوده است و وزارت امور خارجه به عنوان متولی

دفاع از حقوق اتباع ایرانی در مراجع خارجی اقدامی در این خصوص معمول نداشته ومضاف بر آن از همکاری الزم با انجمن ها و سازمانهای

مردم نهاد خوداری شده است.

همچنین عدم اقدام وزارت خارجه این نتیجه رادر پی داشته که دادگاه ویژه رسیدگی با اتهامات سران بعث رسیدگی به شکایت ایران و اتباع ایرانی ناشی از جنگ ۸ ساله را مورد پیگرد قرار نداده و آن را خارج

از صالحیت ذاتی خود دانسته و تغییرات قانونی در اساسنامه آن دادگاه در عمل به معنای تضییع حقوق ایرانیان زیاندیده از جنایات عدیده حکومت بعث است واین در حالی است که پرداخت خسارت دولت واتباع

کویت وعدم توجه به خسارات فراوان وارده به ایران وشهروندان آن که کرارًا ازجنایات صدام متضرر شده اند ظلم وتبعیض فاحشی است که

نباید مورد پذیرش قرار گیرد.

۱7۱


بیوترور

۱70

---------------------------------------------------------------------البته در سال ۲005 این ماده اصالح و منظور از شهروندان غیر عراقی، شهروندان

عرب زبان تفسیر شده است. در حالیكه این نوع تفسیر یك واژه امری بدیع و خالف منطق است. زیرا شهروندان غیر عراقی یك مفهوم عام بوده و هر شهروند غیر

عراقی متضرر از جنایات صدام، فارغ از اینكه عرب زبان یا غیر عرب زبان باشد را دربر می گیرد. تخصیص دادن شهروندان غیر عراقی به فقط عرب زبان بیانگر وجود نوعی روحیه عصبیت و قوم پرستی عربی موجود در برخي از حكام و قانون گذاران عراقی است. واقعیت آن است كه عالوه بر شهروندان عراقی، شهروندان

غیر عراقی از جمله اتباع كویتی عرب زبان و ایرانیان غیر عرب كه كرد و فارس بوده اند از جنایات عراق متضرر شده اند. این تبعیض بین زیان دیدگان موجب

ابهام در عدالت و رسیدگی صحیح دادگاه ویژه خواهد بود.


هیچگاه جرایم ارتكابی صدام علیه كردهای

هیچگاه جرایم ارتكابی صدام علیه كردهای

ایران در هیچ

مطرح نشددادگاه عراقی

مطرح نشددادگاه عراقی

۱۶9

بیوترور

هرچند كه طبق مواد ۱۱ و ۱۳ اساسنامه آن دادگاه كلیه شهروندان غیر عراقی متضرر از جنایت جنگی حكومت بعث مي

توانند شكایت خود را در آن دادگاه طرح و آن دادگاه هم مكلف به رسیدگی است

و وفق رأی صادره از دادگاه جزایی هلند در پرونده فرانس آنراد، جرایم صورت

گرفته علیه سردشت قطعًا جنایت جنگی بوده و مردم سردشت هم شهروندان غیر عراقی

متضرر از جنایات صدام محسوب می گردند اما دادسرای آن دادگاه حاضر به پذیرش شكایات مردم سردشت و قربانیان شیمیایی این شهر نشده و علیرغم تالش هاي فراوان وكالی عراقی انجمن دفاع از حقوق مصدومین شیمیایی سردشت و ۳0 نفر از قربانیان

شیمیایی این شهر، دادسرای آن دادگاه در بغداد به دالیل واهی و فاقد مبنای حقوقی و قضایی و خالف نّص موارد پیش بینی شده در اساسنامه آن دادگاه رفتار و حاضر به

رسیدگی به شکایت نیست.

۶- بر اساس قوانین مجازات نسل کشی سازمان ملل متحد کسانی که شرایط را برای نسل کشی فراهم کرده باشند یا به هر طریقی همکاری

کرده باشند هم دارای مجازات هستند . با توجه به همکاری های گسترده و علنی بسیاری از کشور ها با صدام حسین در تامین مواد

و لوازم مورد نیاز وی در آن زمان، آیا می توان مجازاتی در دادگاههای بین المللی برایشان در نظر گرفت؟ امکان پی گیری

این موضوع وجود دارد؟

۱۶۸


۱۶7

سرباز مجروح شیمیایی، ایران، ۱۳۵9-۱۳۶7،جنگ ایران-عراق، آرشیو انجمن

حمایت از قربانیان سالح های شیمیایی

بیوترور

ضمنًا علت صدور حكم اعدام براي صدام ارتكاب جنایت

علیه مردم روستای دجیل عراق بوده و به خاطر انفال و

فاجعه حلبچه به اعدام محكوم نشده است. هرچند كه صدام

به علت ارتكاب جنایت حلبچه محاكمه شده اما صدور حكم اعدام وی به خاطر جنایات دجیل بوده و قبل از صدور

رأی قضیه حلبچه صدام اعدام گردیده است.

اما هیچگاه جرایم ارتكابی صدام علیه كردهای ایران در هیچ دادگاه عراقی طرح نشده

و این اشكال اساسی و غیر قابل اغماض بر دادگاه ویژه جنایات صدام در عراق وارد

است كه چرا آغازگر بودن جنگ علیه ایرانیان و ارتكاب

جنایات جنگی علیه اماكن مسكونی كردنشین در ایران در

این دادگاه مورد رسیدگی قرار نگرفته است.

۱۶۶


بالشك صدام دارای قصد و انگیزه انجام جرایم بزرگ از جمله ژنوسید علیه ایرانیان خصوصًا كردهای ایران

بوده است. اما توان عملی كردن تمامی ابعاد این قصد غیرانسانی و مجرمانه خودش را پیدا نكرده است وگرنه

حمله به ایران و تصرف خاك كشور همسایه و درگیر كردن دو كشور به مدت طوالنی ۸ ساله با یك جنگ فرسایشی فاقد

توجیه و مبنای عقلی و منطقی بوده و هست. اگر قصد واقعی وی از بین بردن یك قوم یا گروه یا ملت كرد یا ایرانیان نبوده پس صدام حسین دارای چه هدفی در

شروع این جنگ خانمان سوز بوده است.

اثبات واجد قصد عملی بودن صدام حسین برای نسل كشي و نابود كردن ایرانیان بنا به موارد پیش گفته با مشكل

مواجه خواهد بود اما نباید فراموش كرد كه آغازگر بودن آن كشور حمله ناگهانی به خاك ایران و تصرف خاك این

كشور و كشاندن جنگ به مناطق غیر نظامی و شهرهای عمقی ایران و وارد كردن خسارات اساسي و عمده به تأسیسات زیر بنایی ایران حاكی از عداوت و دشمنی وی با ایرانیان و خوی

قساوت و عداوت نسبت به ایرانیان است.

۵- هدف صدام حسین غیر از ادامه نسل کشی کردهای ایران، (با توجه به عوارض بمب های شیمیایی) نسل کشی ایرانیان هم بوده؟

۱۶۵

بیوترور

به همین دلیل برخی ها معتقدند كه كشتار كردهای ایران در سردشت – مریوان- آلوت بانه و زرده كرمانشاه هم

جزئی از سیاست های انفال محسوب مي شده و صدام بدون توجه به اینكه كردها ساكن كدام كشور هستند در صدد

وارد كردن ضربه به آنها بوده است زیرا كردهای ایرانی به طور مستقیم درگیر جنگ به آن كشور نبوده اند.

2- آیا کشتار کردهای ایران هم جزیی از کشتار انفال، یعنی بخشی از نسل کشی کردها حساب شده در دادگاه های عراق؟ به عبارتی

دیگر آیا صدام حسین به دلیل کشتار کردهای ایران در دادگاه های عراق محاکمه شد؟

3- نظر شما درباره اینکه صدام حسین عالوه بر نسل کشی کردهای عراق(انفال) به نسل کشی ایرانیان و کردهای ایرانی با سالح های

شیمیایی اقدام کرده بود چیست؟

بیشترین مواردي كه در جنگ ۸ ساله مورد اصابت با سالح های شیمیایی قرار گرفته اماكن مسكونی كرد نشین

بوده هر چند گزارش ها و دالیلی هم بر استعمال سالح های شیمیایی علیه مناطق غیر كرد نشین واصل شده اما

آن مناطق بیشتر مناطق نظامي بوده اند. اما حمله به بیمارستان صحرایي در آبادان حمله به اماكن غیر

نظامي تلقی مي شود چون طبق حقوق جنگ افراد نظامی كه درگیر جنگ نبوده یا در حال مرخصي و یا مداوا هستند و همچنین مراكز درماني پشت جبهه جنگ غیرنظامی محسوب

شده و از تمامي مصونیت ها و حمایت های مربوط به غیرنظامیان مربوط هستند.

در جرایم صورت گرفته علیه ایرانیان و كردهای ایرانی رگه ها و عواملی از ژنوسید دیده می شود اما اثبات

ژنوسید با مشكل مواجه خواهد شد.

۴- همانطور که می دانید صدام حسین بارها و بارها مناطق جنگی را بمباران شیمیایی کرد. آیا به غیر از شهرها و روستاهای کردنشین، مناطق دیگری می شناسید که هدف بمب های شیمیایی

قرار گرفته باشند؟

۱۶۴


۱۶۳

بیوترور

۱۶۲

قبرستان شهدای جنگ،زمان جنگ ایران-عراق،

۱۳79، ایران،عکاس ناشناس

عکس یادگاری از سرباز ایرانی،

زمان جنگ ایران-عراق،۱۳۶7-۱۳۵9، ایران،

عکاس ناشناس


۱۶۱

بیمارستان شهر آبادان، زمان جنگ ایران-عراق با بمب های شیمیایی بمباران شد، ۱۳۶۴، ایران،


بیوترور

آیا اسم این حمالت و کشتارهای عراق با سالح شیمیایی را در جنگ بین ایران و عراق، می توان نسل کشی گذاشت؟ آیا

مستنداتی برای رد یا تائید این فرضیه وجود دارد؟

به طور قطع و یقین مي توان گفت كه صدام

حسین و حكومت بعث عراق مرتكب نسل كشي كردها در شمال عراق شده و براي اثبات این امر دالیل و مستندات فراواني وجود

دارد. اما نمي توان این نكته مهم را از نظر دور داشت كه موارد عدیده و وسیع

استعمال سالح هاي شیمیایي علیه ایران در مناطق مسكوني كرد نشین بوده است. قطعًا

اگر توسل عراق برای كاربرد سالح هاي شیمیایي به قصد دفع حمالت نیروهاي نظامي ایران در جنگ بود نیازي به استعمال این

سالح ها علیه غیر نظامیان آن هم در مناطق مسكوني كردنشین نبوده زیرا وفق مقررات الزام آور حقوق بین الملل و اصول حقوق مخاصمات بكار گیري سالح هاي شیمیایي و جنگ افزارهایي كه داراي رنج مضاعف و

طوالني مدت هستند منع شده و به طور اولي استفاده از این سالح ها علیه غیر نظامیان

قبیح تر است و استفاده از این سالح ها علیه افراد غیر نظامي و درگیر كردن این

افراد به طور طوالني مدت با آثار و تبعات ناگوار جنگ جرمي است فراتر از جنایت

جنگي خصوصًا با در نظر داشتن این مهم كه تمامي اماكن مسكوني كه مورد حمله قرار

گرفته اند كرد نشین بوده اند بیانگر دشمني و عداوت ریشه اي حكام عراق با ملت

كرد است و این مهم جنایات صدام علیه كردهاي ساكن در غرب ایران را فراتر از

جنایت جنگي و تا حدودي در حد ژنوسید قرار مي دهد.

در این زمینه با عثمان

مزین، وکیل دادگستری و

از مسوالن انجمن حمایت از مصدومان

شیمیایی سردشت مصاحبه ای

کرده ایم که در پی می آید:

۱۶0


همسو با سیاست های منطقه ای طی حمالت ارتش، از فوریه تا سپتامبر ۱9۸۸ رژیم دیکتاتور عراق با اجرای سیاست دبلیو-لیتو –محو دشمن و تصرف تمامی سرزمین ها- کردهای ساکن در روستاها

و شهرهای نابود شده به صورت گروههای ده هزار نفری را به اردوگاههای بزرگی انتقال داد که هنوز هم از سرنوشت بسیاری

از آنها خبری در دست نسیت.

بسیاری از مردم اهالی بادینان در آخرین مراحل انفال حتی مراحل معمولی بازجویی را طی نکرده و صرفُا در محل دستگیری به خط شده

و توسط جوخه های آتش تحت فرمان افسر نظامی محلی اعدام می شدند. دیده بان حقوق بشر خاورمیانه)HRW/ME( در گزارشی تحت

عنوان « جرم های نسل کشی عراق« تحت شماره ISBN-O-300-6427می نویسد: «گر چه زنان و کودکان در مناطقی

کامال مشخص در کردستان عراق محو شدند، اما افراد مذکر دستگیر شده در همه جا، ناپدید شده اند.

در یکم سپتامبر ۲004 نیروهای آمریکایی در عراق جسد صدها زن و کودک را در محوطه ای نزدیک الحترا پیدا کردند که گمان می

رفت در اوایل ۱9۸۸ یا اواخر ۱9۸7 قتل عام شده اند.

۱۵9

بیوترور

برخی اما معققدند که بمباران شیمیایی شهرهای کردستان ایران نیز بخشی از عملیات «انفال« بود. کاربرد سالح های شیمیایی هیچ

موجود زنده ای را مصون نمی دارد. این در حالی بود که عراق کنوانسیون ۱94۸ که هر نوع نسل کشی را ممنوع می دارد پذیرفته بود. الزم به یادآوری است که در دسامبر سال ۲005 یک دادگاه در الهه رای داد که« قتل هزاران کرد در دهه هشتاد در حقیقت

اقدامی نسل کشی بوده است« .دادگاه هلندی اعتراف کرد « قانونُا و به صورت قانع کننده ثابت شده است که همه قوانین نسل کشی در

مورد جمعیت کرد به عنوان یک گروه قومی صادق است.«

۱۵۸


کنترل عملیات بر علیه کردها از ارتش عراق به حزب بعث واگذار شد و این مقدمه ای بود برای « حل نهایی مسئله کردها«.

تهاجمات زمینی، بمباران هوایی، تخریب سیستماتیک محل های سکونت، جابجایی انبوه ساکنین،

)Arabization(یکی دیگر از عناصر عمده انفال عملیات تعریبشامل تقسیم گسترده جمعیت به ویژه در کرکوک بود.

رژیم صدام مجتمع های مسکونی وسیعی در کرکوک ایجاد و با وعده مسکن ارزان به انتقال اعراب فقیر نواحی جنوب کشور به کرکوک پرداخت. طی سیاست تبعید نیز بیش از 400000 نفر از محل سکونت

خود رانده شدند.

استفاده از جوخه های آتش برای محو هر کسی که در تیررس قرار داشت و استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی پیامد چنین تصمیمی

بود. این در واقع تنها بخشی از عملیات دراز مدتی بود که تقریبا تمامی روستاهای جنوب کردستان را نابود کرد و موجب جا

به جایی اجباری ساکنان بومی شد.

انفال در هشت مرحله انجام گرفت که ۲00 هزار سرباز عراقی با پشتیبانی هوایی وارد عمل شدند. این نسل کشی از مرحله ای به

مرحله دیگر متفاوت بود. مطابق دست نوشته های روزانه حسن المجید به تاریخ ۱9۸7 مرگ سزای اتوماتیک هر فرد مذکری است که بالقوه قادر به حمل سالح است. دستور العمل بعدی حسن المجید به تاریخ ۸ سپتامبر ۱9۸7 در مورد جابه جایی خانواده های کرد به مناطقی است که به گفته آنها وابستگان تروریستشان اقامت دارند.

۱۵7

بیوترور

پیش از این دولت عراق در چهارچوب عملیاتی به اسم انفال دست به کشتار کردها زده بود. صدام حسین بعدها به خاطر اجرای این عملیات محاکمه شد. بسیاری از پژوهشگران نسل کشی، عملیات انفال

را تالش صدام برای نسل کشی کردها ارزیابی می کنند.

انفال عملیاتی بود که حکومت بعث تحت رهبری صدام حداقل ۱۸۲ هزار نفر از مردم کرد عراقی را به قتل رساند و حدود 4000

روستای کردنشین، ۱754 مدرسه،۲70 بیمارستان، ۲450 مسجد و ۲7 کلیسا را نابود کرد.

جالب آنکه کلمه انفال از سوره انفال)۲( در قران مجید اقتباس و تحریف شده و به عنوان کد رمزی از آن استفاده می شد.

اگرچه منابع رسمی عملیات انفال را اواخر جنگ تحمیلی)جنگ اول خلیج )ایران-عراق(( ثبت کرده اند اما باید نقطه آغاز چنین عملیاتی را کشتار هشت هزار نفر از مردم بارزان تحت رهبری

حسن المجید، در سال ۱9۸۳ دانست.

۱۵۶


وي با ارائه اسنادي به خبرگزاري جمهوري اسالمي، گفت:

«اسنادي كه در این ستاد موجود است از جمله نامه اي در مورد انتقال مواد شیمیایي از كالیفرنیا به پایگاه نیروي

هوایي ایاالت متحده در تورگان اسپانیا و سپس حمل آن به

بغداد توسط دو پرواز ویژه به شماره هاي SR-02-F2 SR-71 در 21 ژانویه مي باشد. این نامه

توسط یك افسر نظامي ایاالت متحده )P.R.Prices(سرگرد پي.آر.پرایسز

امضا شده است«.

هشام حسن توفیق- وزیر خزانه داري و تجارت خارجي رژیم عراق- در ۱9 سپتامبر ۱9۸4 در

مصاحبه اي با روزنامه كویتي االنباء در پاسخ به سؤالي در

مورد استفاده عراق از سالح هاي شیمیایي علیه جمهوري اسالمي

ایران گفت: «به طور كلي مي گویم كه عراق در صورت لزوم از این

قبیل سالح ها یقینًا استفاده خواهد كرد تا از حیثیت و شأن

مردم خود و نیز از مرزهاي كشورش و ملت عرب دفاع نماید«.

از سوي دیگر، جمهوري اسالمي ایران به افشاگري

علیه تأمین كنندگان سالح هاي شیمیایي عراق دست زد و

كمال خرازي- رئیس وقت ستاد تبلیغات جنگ ایران- در ۳

جوالي ۱9۸4 با افشاي اسنادي از «تحویل دو تن گاز منجمد

به عراق از سوي ایاالت متحده در ژانویه گذشته« پرده داشت.

۱۵۵

بیوترور

۱۵۴

قربانیان سالح های شیمیایی در حلبچه، عراق، ۱۳۶۶،

جنگ ایران-عراق،آرشیو انجمن حمایت از

قزبانیان سالح های شیمیایی


گازها و مواد شیمیایی که ضایعات انسانی بیشتر و دردناکتری ایجاد

می کردند، مورد استفاده قرار گرفتند و بکارگیری این سالح ها به

تدریج به مناطق مسکونی روستایی و شهری که البته قبالً هم به طور

مستمر ولی با سالح های متعارف اما مخرب توسط عراق مورد حمله قرار

گرفته بودند، توسعه پیدا کرد. در نامه مورخ ۱۲ آوریل ۱9۸۸ نماینده دائم وقت جمهوری اسالمی ایران به

رئیس کنفرانس خلع سالح، که تحت شماره ۸۲7 به ثبت رسیده است.

۱۵۳

بیوترور

در تمام طول این دوره اعتراض های کتبی دولت جمهوری اسالمی ایران به این عمل دولت عراق که ناقض اصول مسلم حقوق مخاصمات مسلحانه و معاهدات بین المللی بود و بدون تردید، عنوان جنایت جنگی به

آن اطالق می گردد، به طور مستمر به شورای امنیت سازمان ملل متحد تسلیم می شدند و هر بار به عنوان اسناد شورای امنیت به ثبت می

رسیدند و انتشار می یافتند. علی رغم اعتراضات دولت جمهوری اسالمی ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد و سایر مجامع بین المللی، نه تنها وقفه ای در ارتکاب جنایت مزبور توسط عراق ایجاد نگردید،

بلکه بر تعداد حمالت افزوده شد.

اعتراضات مکرر ایران در سال های ۱9۸۲ و ۱9۸۳ و انتشار اخبار جنایات هولناکی که به طور روزانه توسط رژیم عراق صورت می

گرفت، موجب شد تا افکار عمومی در کشورهای غربی برانگیخته شود.

The UN meeting about Iraq chemical weapons discussions, U.S.A, 1986, Reuters NEWS Agancy

۱۵۲


۱۵۱

بیوترور

۱۵0

مادر قربانیان جنگ ایران-عراق، کردستان ایران


به کارگیری سالح های شیمیایی از سوی عراق، در حالی صورت می گرفت که این کشور جزو 120 کشور امضا کننده

پروتکل ژنو راجع به منع استفاده از

سالح های سمی، خفه کنندهو ترکیبات باکتریولوژیک

قرار داشت.

۱۴9

بیوترور

در زمان اعدام او، هیچ صحبتی از بمباران شیمیایی سردشت و مریوان نشد. علی شیمیایی اعدام شد، اما زخمهای جانبازان شیمیایی و عکس های به جا مانده از بمباران شیمیایی شهرهای

مرزی ایران برای همیشه باقی ماند.

صدام حسین در زمان جنگ به غیر از مناطق کردنشین، در برخی دیگر از مناطق ایران نیز از سالح شیمیایی استفاده کرد.

هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت ایران در کتاب خاطرات خود می گوید در دولت عراق در موارد دیگری هم از سالح شیمیایی

استفاده کرده است. از جمله شهرستان فاو و حتی شهر آبادان. به نوشته گفته آقای هاشمی هر یک از این حمله ها هزاران مجروح

و قربانی در پی داشته است.

عامل اصلی این بمباران ها فردی به نام «علی حسن المجید التکریتی« معروف به «علی شیمیایی« بود.

او پسر عموی «صدام حسین« دیکتاتور سابق عراق و عضو شورای فرماندهی انقالبی عراق بود. برای مدتی نیز وزارت دفاع عراق را به عهده داشت. اما در جریان اشغال عراق توسط آمریکا دستگیر شد و در ۲5 ژانویه سال جاری میالدی به جرم کشتار بی رحمانه پنج

هزار نفر کرد ساکن حلبچه و 4۲6 نفر از اسیران ایرانی، نسل کشی کردهای و قتل و زنده به گور کردن بیش از ۱۸۲ هزار نفر از آنان

و شرکت در کشتار و سرکوب شیعیان عراق، اعدام شد.

۱۴۸


The student

۱۴7

بیوترور

Defected human cells, Biology of cancer 2007,

Humbold University Berlin

۱۴۶


به موجب ماده ۲۲ عهدنامه چهارم كنفرانس الهه )سال ۱907( متخاصمان حق ندارند به هر وسیله اي براي زیان رساندن به

دشمن متوسل شوند. بند اول ماده ۳5، پروتكل اول ۱977، الحاقی به كنوانسیونهاي چهارگانه ۱949 ژنو، تصریح مي كند كه در هر درگیري و جنگ مسلحانه اي، طرفهاي درگیر در انتخاب روشها یا

وسایل جنگي اختیار مطلق و نامحدود ندارند.

به موجب ماده ۲ كنوانسیون منع به كارگیري سالحهاي شیمیایي مصوب ۱9۲5 میالدي استفاده از تسلیحات شیمیایي حتي در جبهه های جنگ و علیه نیروهاي نظامي ممنوع و استفاده كننده از آن قابل تعقیب است پس به طریق اولی استفاده از این تسلیحات در مناطق

مسكوتي قبیح تر است.

۱۴۵

بیوترور

حمالت نظامی، بیشتر به قصد تصرف سرزمین دشمن یا بازپسگیری مناطق از دست رفته قبلي، صورت می گیرند. از ُبعد نظامي، حمله به شهرستان مرزی سردشت، به قصد بازپسگیری آن نبوده، چون این

شهر یك شهر ایرانی محسوب مي شود و حتي یك نفر از نیروهای عراقي وارد این شهر نشده و آن را تصرف نكرده بودند. فراتر از این، نیروهاي عراقي در سال 66 برنامه اي براي ورود به

خاك ایران نداشتند و لذا قصد تصرف سردشت نیز در میان نبوده است. حكومت عراق در حمله به سردشت مقاصد دیگري داشته است

كه برخي از آنها عبارتند از: اثبات عصبیت بعثي، دشمن دیرینه با ملت ُكرد، ایجاد سردرگمي در بین نظامیان ایران، كاستن از توجه نیروهاي ایراني به جبهه هاي جنوب كه در آن جبهه ها،

نیروهای عراقي شكستهای فجیعي را متحمل شده بودند.

حمالت شیمیایی به شهرهای غیر نظامی کردستان* یک کشتار سیستماتیک بود که به فرمان عالی ترین مقام کشور صورت گرفت. به همین خاطر بکارگیری سالح های شیمیایی علیه کردها ) چه در عراق و چه در ایران( توسط رژیم عراق بدون شک «جنایت علیه

بشریت« و «نقض آشکار قوانین بین المللی« به شمار می رود.

وکالی دادگستری می گویند بسیاری از مقامات شیعه عراقی حاکم اعتقاد دارند که مسئولیت اصلی شروع جنگ تحمیلی و ادامه آن

از اول تا آخر به عهده رژیم عراق بوده است. زیرا عراق در بخش دوم جنگ که از فردای آزادی خرمشهر شروع شد، بیشترین تلفات

جانی و مالی را بجا گذاشت. “هنوز علی رغم اعزام چند هیات به سردشت برای بررسی مجدد میزان مصدومیت ها، هیچ پاسخ مناسبی که موجب تجدید نظر در میزان مصدومیت ها گردد، ارائه نشده است”.

برای همین نباید فراموش کرد مسأله قتل عام مردم سردشت و زرده کرمانشاه؛ با جمعیتی بیش از 500 نفر شهید و هزاران نفر مصدومین شیمیایی، در دوره بعد از فتح خرمشهر بوده است.

۱۴۴


۱۴۳

قربانیان سالح های شیمیایی در حلبچه، عراق، ۱۳۶۶،

جنگ ایران-عراق،آرشیو انجمن حمایت از

قزبانیان سالح های شیمیایی

بیوترور

۱۴۲


طی دهه ۸0 مصادف با جنگ ایران و عراق )۱9۸0-۸۸(، سیاست سرکوب و قلع و قمع کردها شکل نوین نسل کشی به خود گرفت.

البته سالها قبل از آن به ویژه از سال ۱97۳ به بعد شهرها و روستاهای بی شماری از بین رفت و سیاست توسعه زمین های بایر در کردستان کامال به اجرا درآمد. از این رو استفاده از گازهای اعصاب که سازمان ملل متحد در قطعنامه 6۸7 خود

آن را «سالح کشتار جمعی« نامید، یک عمل انحرافی یا از روی سهو و اشتباه نبود بلکه خشونتی سیستماتیک علیه ملت کرد و

جهت نابودی و حذف فیزیکی کلیت نژادی و ملی، این منطقه بود. جهت اثبات این ادعا که بمباران شیمیایی، نسل کشی و از زمره جنایات علیه بشریت است، تنها به طور خالصه به اقدامات رژیم

عراق طی عملیات «انفال« که «حلبچه« و «سردشت« نیز تنها بخشی از آن بود، می پردازیم.

۱۴۱

بیوترور

به گفته دکتر شهریار خاطری:« تنها در یک حمله هوایی به روستاهای اطراف مریوان فقط از ۳00 بمب حاوی گاز

خردل استفاده شده و در حمله دیگری به روستای «زرده« در منطقه «ریجاب« ۲50 نفر از مردم در دم کشته شده اند.«

نسل کشی یا ژنو ساید بر طبق قرارداد الهه مصوب ۱94۸ عبارت است از « هر اقدامی

که به قصد نابودی کامل و یا قسمی یک گروه ملی، قومی و یا نژادی- مذهبی انجام می شود«. بنابراین این اقدام

جنایت علیه بشریت است.

صدام حسین در ۲5 تیر ۱۳5۸ به جای حسن البکر، رئیس جمهور عراق شد و با نقض پروتکل ۱9۲5 ژنو، برای

نخستین بار در تاریخ جنگ ها، از کاربرد سالح شیمیایی علیه مردم غیرنظامی استفاده کرددکتر شهریاری خاطری؛ مدیر

روابط عمومی «انجمن حمایت از قربانیان سالح های شیمیایی« می گوید: «شهرهای سردشت و

اشنویه در آذربایجان غربی – روستاهای آلوت، بوالحسن در بانه و روستاهای بالک، نی، نژمار، قلعه جی در مریوان

از استان کردستان –روستاهای اطراف سر پل ذهاب و گیالن

غرب در استان کرمانشاه؛مناطق مسکونی دور از جنگ هستند که توسط صدام بمباران شیمیایی

شده اند.«

بمباران شیمیاییبا هدف نسل کشی

۱۴0


۱۳9

بیوترور

بمباران های شیمیایی در تپه های اطراف سردشت، ۱۳۶7، آرشیو انجمن حمایت ازقزبانیان سالح های شیمیایی

تپه های اطراف سردشت، ۱۳90، عکاس: گلنار کت

۱۳۸

چگونگی دستیابی عراق به سالح های شیمیایی

برابر گزارش ها، بیش از 400 شرکت تولید کننده

مواد شیمیایی ازعراق برای تجهیز به سالح های شیمیایی

حمایت کردند، که اکثر آنها از آلمان و انگلیس هستند. در ادامه به طور

مختصر تنها به چند نمونه از اشخاص و شرکت ها که در

این مسیر با حکومت صدام همکاری داشتند، اشاره

خواهد شد.

آقای «رفری دلول«،فلسطینی تبار آواره مقیم لندن مشاور و دالل رژیم صدام در تجهیز این رژیم

به عوامل شیمیایی.

آقای مارسل داسو،مشاور نظامی و صاحب منصب نیروی

هوایی فرانسه و یکی از مهره های با نفوذ فروش

تسلیحات به عراق.

شرکت های فرانسوی«تامسون c.s.f«, «آلکتال«,

«ماترا«.

شرکت «K.B.S«هلند که با داللی دگتر«اهاین« پانصد تن تیودی

گلیکول را به دولت عراق فروخت که این مواد در ژوئیه ۱9۸۳ به

عراق منتقل شد.

شرکت های انگلیسی« بایکال« و « ویلکاکس« که

قرارداد محرمانه تاسیس عوامل شیمیایی با ماهیت

حشره کشی را با عراق امظاء کردند.

یکی از آنها نقش برجسته ای در این مورد دارد و هنوزم در عراق به کار خود ادامه می دهد«.این کشور با خرید مواد شیمیایی از

آمریکا،آلمان غربی، هلند و کمک کارشناسان آلمانی موفق شد چندین تن

گاز اعصاب در هر هفته تولید کند.

صحیف الحداد«- عراقی مقیم آمریکا- که امور مربوط به قراردادهای

خرید مواد شیمیایی برای رژیم عراق را انجام می

داده است.

شرکت آلمانی karl Kolbeکه تجهیزات و نحوه ساخت را در

اختیار عراقی ها قرار داده بود.

۱۳7

بیوترور

۱۳۶



شرکت شیمیایی Nace فرانسوی که زمینه الزم را برای اعزام دو مهندس شیمیایی به نام های «جورف.ام .کالوتا« و «موریس

گرورو« جهت مشاوره به تاسیسات سامره را فراهم ساخت.

عراق در سال ۱9۸0، با انتقال مقادیری ازعوامل شیمیایی و مواد اولیه مربوطه از ذخایر شوروی سابق، وهمچنین خرید تجهیزات ویژه از کشورهای اروپایی و ایاالت متحده آمریکا به تولید مستقل جنگ افزارهای شیمیایی،اقدام کرد. در سال ۱9۸۲، با کمپانی)درای ریخ(آلمان که تامین کننده وسایل فنی شیمیایی است قراردادی را منعقد کرد. یکی از مقام های برجسته پنتاگون نیز گفته بود«ما میدانیم کارخانه های آلمان غربی، عراق را

در تولید جنگ افزارهای شیمیایی یاری می کنند.

۱۳۵

بیوترور

توانایی عراقیها برای ساخت جنگ افزارهای شیمیایی به دهه ۱970 برمی گردد. منابع اطالعاتی غیر رسمی ایاالت متحده مدعی بودند که عراق ساخت موستارد را در آوریل ۱970 آغاز کرده است. همچنین گزارشات رسمی مقامات ایرانی حاکی از آن بود که تالش عراق برای دستیابی به سالح های شیمیایی به پیش از سال ۱976 برمی گردد.

عراقی ها در پناه عناوین پوششی فریبنده و با ادعای ساخت حشره کش های اورگانوفسفر که از سال ۱975 در پی کسب و به دست آوردن نیروهای انسانی متخصص،مواد، تجهیزات و فن آوری الزم از کشورهای آمریکا،انگلستان، آلمان)غربی(، ایتالیا،اتحاد جماهیر شوروی

سابق ،آرژانتین، برزیل، اسپانیا، هلند، مصر، فرانسه و یوگسالوی برآمدند و به تدریج کارخانه های تولید مواد شیمیایی عکاشه،

القائم، سلمان باک، التاجی و الفلوجه را بنا نهادند.

چگونگی دستیابی عراقبه سالح های شیمیایی

به گفتهمنابع ایرانی

۱۳۴


He said top Iraqi officers had been questioned about chemical weapons. "We have an Iraqi general officer, two Iraqi general officers that we have taken prisoner, and they are providing us with information," Abizaid said.The Pentagon has downplayed reports of allied forces having discovered a "huge" chemical weapons factory in central Iraq.

۱۳۳

مالقات صدام حسین با ریس جمهور وقت مصر)مبارک(،زمان جنگ ایران-عراق، ۱۳۵9-۱۳۶7

بیوترور

President George W Bush and other US officials have maintained that ridding Iraqi leader Saddam Hussein's regime of chemical and biological weapons is the main objective of the war.Saddam's government denies it has any chemical, biological or nuclear weapons or programs to produce them. Asked at a news conference in Qatar today about reports of the chemical plant, Lieutenant General John Abizaid of US Central Command declined comment. ۱

۳۲

مالقات صدام حسین با ریس جمهور وقت آمریکا،زمان جنگ ایران-عراق، ۱۳۵9-۱۳۶7


راز انگلیس

یک نیروگاه مواد شیمیایی که در آن امریکا عنصر کلیدی در زرادخانه شیمیایی جنگ در عراق است، بطور مخفیانه در سال ۱9۸5 در انگلیس ساخته شد و روزنامه گاردین آنرا توانست افشا کند. اسناد نشان می دهند وزای انگلیس می دانستند که

در این زمان نیروگاه ۱4 میلیون دالری ، فلوجه ۲ احتماال برای تولید گاز عصبی و خردل استفاده می شده است.

مصر۲400 تن تابون و سرین و ۲۸500 تن سالح های اختصاص یافته را برای حمل مهمات شیمیایی به عراق داد. هند ۲۳4۳ تن مواد شیمیایی

فوق و گازهای خردل را به این کشور داد. لوکزامبورگ 650 تن از این گازها را به عراق داد. اسپانیا 57،500 مهمات طراحی شده برای حمل سالح های شیمیایی را در اختیار این کشور قرار داد.

عالوه بر این، آنها راکتور، خازن ها، ستون ها و مخازن شیمیایی جنگی را به عراق دادند که، 4.4 درصد ازفروش بین المللی این کشور بود. چین 45000 تن مهمات شیمیایی را به این کشور داد.

۱۳۱

کارخانه تولید سالح های شیمیایی،سامرا-عراق، ۱۳۸۱، آرشیو ارتش آمریکا

بیوترور

۱۳0



این کار به عراق اجازه داد ۱50 تن عامل خردل و 60 تن تابن را در سال های ۱9۸۳ تا ۱9۸4 تولیدکندکه در طول دهه ادامه یافت. 5۲٪ از تجهیزات بین المللی سالح های

شیمیایی عراق را از مبدا آلمان بود. فرانسه نیز ارائه کننده شیشه اندود راکتور، مخازن، کشتی ها، و ستون های استفاده شده برای تولید سالح های شیمیایی بود . حدود ۲۱ درصد از تجهیزات بین المللی سالح های شیمیایی عراق مربوط به فرانسه بود.75،000 سکو و راکت های طراحی شده برای استفاده از سالح های شیمیایی نیز از ایتالیا آمد.

حدود ۱00 تن از گاز خردل نیز از برزیل آمد. ایاالت متحده 500 میلیون دالر صادرات دوگانه به عراق داشت که توسط وزارت بازرگانی تصویب شد. در میان آنها، کامپیوتر های پیشرفته، نیز قرار داشتند و برخی از آنها در برنامه هسته ای عراق استفاده شدند. انگلیس به کارخانه کلر توجه کرد که برای

تولید گاز خردل بکار می رفت .اتریش نیز به ارائه مبدلهای حرارتی، مخازن، خازن و ستون ها برای زیرساخت های سالح های شیمیایی عراق، پرداخت که ۱6 درصد از فروش بین المللی این کشور را شکل می داد. سنگاپور 45۱5 تن از مواد التهاب آور همانند تابون، سرین و گاز خردل را به عراق داد. هلند 46۱

تن از این نوع مواد را به عراق داد.

۱۲9

بیوترور

به عنوان بخشی از پروژه 9۲۲، شرکت آلمانی کارل کوبه به ساخت سالح های شیمیایی عراق از امکانات مانند آزمایشگاه ها، پناهگاه ها، یک ساختمان اداری، ساختمان و تولید برای اولین

بار در اوایل ۱9۸0s تحت پوشش آفت کش های گیاهی کمک کرده است. شرکت آلمانی دیگری ۱0۲7 تن گاز خردل، سرین، تابون و گازهای اشک آور

را تولید کرد.

۱۲۸

بازدید کمیته بررسی سازمان ملل از مناطق جنگی ایران، باقیمانده بمب های شیمیایی، جنوبغربی ایران،

۱۳۶7، عکاس ناشناس


۱۲7

بیوترور

۱۲۶

انبار سالح های شیمیایی، عراق، ۱۳۸۱، آرشیو ارتش آمریکا


در ۲۲ سپتامبر ۱9۸0، عراق یک جنگ تمام عیار را با ایران از زمین، هوا و دریا شروع کرد و بخش وسیعی از خاک ایران را اشغال کرد. اما در ماه های بعدی مشخص شد که ملت ایران مصمم به بازپس

گیری سرزمین های اشغال شده خود می باشد. بر خالف تصور عراقی ها، ادامه اشغال ایران نیاز به سالح های کارآمدتری داشت، توسعه جنگ

و استفاده از مواد شیمیایی توسط صدامحسین را می توان به سه مرحله تقسیم کرد:

مرحله ۱ : ژانویه ۱9۸۱ تا ژوئن ۱9۸۳ ، عراق استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی را شروع کرد

مرحله ۲ : آگوست ۱9۸۳ تا دسامبر ۱9۸۳ ، جنگ افزارهای شیمیایی تا اندازه ای محدودتر استفاده شدند.

مرحله ۳ : فوریه ۱9۸4 تا پایان جنگ ، سالح های شیمیایی به طور گسترده استفاده شدند.

پروژه 9۲۲ موسوم به عراق سوم و موفق ترین تالش برای تولید سالح های شیمیایی و بیولوژیکی بود. ظرف مدت سه سال )۱9۸۱-۱97۸(،

9۲۲ پروژه برای اولین بار نسل جدید سالح های شیمیایی عراق )عامل خردل( استفاده شد . از سال ۱9۸4 عراق تولید عوامل عصبی را

اولین بار با نام تابون و سرین شروع کرد . در سال ۱9۸6 ، یک برنامه پنج ساله کشیده شده بود که در نهایت منجر به تولید سالح های بیولوژیکی است. در سال ۱9۸۸، عراق VX تولید کرده است. این برنامه اوج آن در اواخر ۱9۸0s در طول جنگ ایران و عراق رسیده

است. از اوت ۱9۸۳ تا جوالی سال ۱9۸۸ ایران بطور گسترده مورد حمالت شیمیایی عراق قرار گرفت . بین سال های ۱9۸۱ و ۱99۱، بیش از ۳۸57

تن سالح CW توسط عراق تولید شد.

۱۲۵

بیوترور

تا اواخر سال ۱9۸5، عراق توانست ماهانه حدود ۱0 تن از انواع گازها را تولید كند. از قرار معلوم، تا اواخر سال ۱9۸6 این

ظرفیت تا بیش از 50 تن در هر ماه قابل افزایش بود. تا اواسط سال ۱9۸9، عراق الاقل 5 تاسیسات بزرگ برای تحقیق

و تولید عامل شیمیایي احداث كرده بود. ظاهرًا این كشور برای تولید سال حهاي بیولوژیكي و یافتن راهي براي پرتاب سالح های

گازی و بیولوژیكي بوسیله موشك های سطح به سطح شبانه روز تالش می كرد. برخی منابع گمان می كردند كه كارخانه سلمان پاك

عالوه بر توسعه سالح هاي شیمایي، مركز توسعه و تولید سالح های بیولوژیكی عراق نیز می باشد. براي تعیین اینكه عراق در حال توسعه چه سالح بیولوژیكی است و اینكه آیا این سالح ها واقعًا در حال تولید مي باشند هیچ راه قابل اطمیناني وجود ندارد. سالح های بیولوژیكي واقعی شامل ماده سمي بوتولین، آنتراكس،

توالرمیا و اكوئین انسفالیتیس بود. از قرائن چنین به نظر می آید كه عراق در حال تولید گاز اعصاب پایدار VX نیز بوده است.

۱۲۴


در اوایل سال 1988، عراق

می توانست بیش از 70 تن گاز خردل و 6 تن گاز تابن و سارین در ماه

تولید کند.

۱۲۳

بیوترور

۱۲۲


عراق تولید مقادیر قابل توجهی از گاز اعصاب غیر پایدار تابن یا GA را در سال ۱9۸4 آغاز كرده است و گاز سارین یا GB را

در سال ۱9۸6 وارد چرخه تولید انبوه كرد. تاسیسات اصلی تولید مواد سمی در شهر سامرا واقع شده بود هرچند كه مجتمعی نیز در فلوجه قرار داشت كه گاز واقعي و مواد سازنده آنها را تولید می كرد. به نظر مي رسد كه عراق موادی نظیر سیانید هیدروژن،

كلرید سیانوژن و لویسیت را آزمایش كرده است.

عراق كارخانه بزرگ دیگری در نزدیكی كربال و حداقل یك مجتمع دیگر برای تولید گازهای سمی تولید گاز خردل برای تحویل مقادیر

اندكی از این ماده به واحد توپخانه، جنگنده ها و بالگردهای می-۸ كافی بود. دقیقًا مشخص نیست عراق چه زمانی بمب های حاوی

عامل شیمیایی را توسعه داد اما ظاهرًا براي این منظور از بمب هاي ۲50 كیلوگرمی خریداری شده از اسپانیا و برای پرتاب

آنها از هواپیماي تهاجمی Fitter بهره می گرفتند. این گاز خردل استثنائًا بدون مواد ناخالص بوده كه نشان مي دهد عراق

به جاي تولید انبوه گاز خردل ، این گاز را همچنان تحت شرایط آزمایشگاهی تولید مي كند.

از شواهد چنین بر می آید كه گاز خردل در كارخانه سالح های شیمیایی عراق در شهر سامرا در دست تولید بود.

۱۲۱

بیوترور

۱۲0

کارخانه های تولید سالح های شیمیایی،عراق، ۱۳۸۱، آرشیو ارتش آمریکا


عراق توانست به تجهیزات و مواد الزم برای تهیه گاز اعصاب دست پیدا كند. اداره گمرك آمریكا

به طور كامالً اتفاقی در فوریه ۱9۸4 سفارش دیگر عراق به میزان

74 بشكه پتاسیم فلورید را متوقف كرد كه یكی از مواد سازنده گاز اعصاب سارین بودند. این محموله

از طرف شركت تجاری الحداد سفارش داده شده بود كه مالك آن شخصی

با نام صاحب الحداد یكي از اتباع عراق بود. پس محموله فوق

غیرقانونی نبود زیرا تا آن لحظه درون بسته ها مورد بررسی قرار

نگرفته بود . ضمن اینكه هیچ شیوه مشخصی برای تعیین حجم دیگر

محموالت ارسالی از ایاالت متحده آمریكا یا كشورهای دیگر وجود

نداشت . معهذا، دست كم یك شركت -.Melchemie Holland B.V-هلندی

محكوم به نقض قانون صادرات فسفر اكسی كلرید، یكی از مواد سازنده

گاز اعصاب گردید.

نمایندگان عراقی همچنین میزان قابل توجهی از

تجهیزات خود را از شركتی در آلمان غربی با عنوان Drereich خریداری كرده و مدعی بودند از اقالم فوق برای تهیه كود آلی فسفات استفاده خواهند

كرد، اما ازآنها می توان در تهیه گاز اعصاب نیز بهره برد. این تالشها در مدت زمان كوتاهی باالخره

نتیجه دادند. مركز تحقیقات اصلی عراق برای تولید تسلیحات شیمیایی در منطقه سلمان پاك

تكمیل گردید. تاسیسات موردنیاز برای تولید

گاز خردل و تابن و عامل اعصاب سارین در مجتمع شیمیایی شهر سامرا راه اندازی گردید كه یكی از كارخانجات تولید حشره كش بوده و مواد اولیه خود

را از كشورهای غربی تهیه می كرد. تاسیسات سامرا تحت مراقبت امنیتی شدید بوده و در منطقه ای به

وسعت ۲6 كیلومتر مربع در حدود ۱00 كیلومتری بغداد قرار داشت .این محل توسط ۲-SA سربازان و موشك های

دفاع می گردید.

۱۱9

بیوترور

ظواهر امر چنین نشان می دهد كه تا پیش از آتش بس، مجتمع صنعتی عراق در فلوجه امكانات الزم برای تهیه تیودیگلیكول و ماده سازنده گاز اعصاب را داشت.

۱۱۸


میزان مرگ آوری گازهای فوق تنها موضوع مورد بحث نیست. تماس جزئي با گاز خردل مي تواند ظرف 4 تا

6 هفته فرد را كور كرده یا بر روي پوست فرد تاول ایجاد كند. از اینرو، گاز خردل برتری چشمگیری

به عراق علیه نیروهای پیاده نظام ایران می داد كه بیشتر اوقات خود را در موقعیت های ثابت بدون

حفاظ سپری می كردند و از طرفی تجهیزات پزشكی نسبتًا محدودی در خطوط پشت جبهه داشتند.

۱۱7

بیوترور

گاز خردل امتیازات نظامی مهمی را نصیب عراق كرد. هر چند كه مرگ آوری گاز خردل در صورت تماس مستقیم

۱0 تا ۱00 برابر كمتر از عامل اعصاب است اما تولید و كنترل و بهره گیری از آن در محیط واقعی ساده تر

است. زمانیكه گاز خردل علیه نیروهای پیاده نظام یا افراد بدون محافظ در تاسیسات دیگر بكار گرفته شود، به مراتب موثرتر خواهد بود. این گاز پایدارتر بوده و افرادی كه آن را استشمام كنند به خدمات پزشكی بسیاری

نیاز پیدا می كنند.

۱۱۶

عکس های یادگاری سربازان عراقی زمان جنگ ایران-عراق،

۱۳۵9-۱۳۶7، عکاس ناشناس


تالش های عراق در سال ۱975 با شركت Pfaudler و شرکت صنایع شیمیایي سلطنتی)ICI( انگلستان موفقیت آمیز نبود. اما این عدم تمایل شركت های اروپایی، عراق را دلسرد نكرد بطوریكه مقامات این كشور برای تحقق خواسته های خود مترصد آن شدند كه شركتهای دیگری در آلمان غربی، سوئیس، فرانسه، هلند، بلژیك و ایتالیا بیابند و از قرار معلوم در نهایت بیشتر اقالم مورد نیاز خود را بدست آوردند. در حالیكه منبع دقیق تامین تجهیزات نامشخص است، اما ظاهرًا عراق برای احداث كارخانه تولید كننده سموم )Karl Kolb( آفات كش از پشتیباني- واحدی از شركت كارل كولب- سود جسته است. واحد مزبور از شركت های اصلی تامین كننده تجهیزات آزمایشگاهي آلمان غربی است. كارخانه Kolb برخی از

تجهیزات مورد نیاز به استثنای پمپ های مخصوص برای تهیه عامل سارین را در اختیار داشت.

عراق همچنان اصرار داشت تا پشتیبانی های

فنی خود را از شركت Fritz Werner آلمان

غربی دریافت كند. این كشور پمپ ها و مواد شیمیایی مقاوم را از شركت تجاری مهندسی

واتر)Water( در هامبورگ خریداری کرد كه تجهیزات و چندین تن ماده شیمیایی از

جمله تری كلرید - ماده سازنده گاز اعصاب - را به ارزش ۱۱ میلیون دالر از این شركت تهیه كرد.

عراق همچنین تجهیزاتی نظیر حوضچه ها و سانتر-

یفوژهای مورد نیاز Quast راكتور را از شركتو خطوط لوله را از شركت

Hastalloy خرید.

۱۱۵

بیوترور

۱۱۴



هر چند تعیین زمان دقیق دستیابی عراق به تسلیحات شیمیایی امری محال است، اما به نظر می رسد كه عراق اولین آزمایشات

خود را در دهه ۱960 آغاز و پس از جنگ اكتبر در سال ۱97۳ تصمیم گرفت كه تأسیسات تولید سالحهای شیمیایی را در خاك خود احداث كند. شواهد نشان می دهند كه در همین زمان مقامات این كشور

تعداد محدودی سالح شیمیایی از شوروی سابق خریداری كردند و پیش از امضای قرارداد كمپ دیوید، در دستیابی به فن آوری تولید

و ذخیری این تسلیحات از كارشناسان مصری نیز كمك گرفتند.

مداركی در دست است كه ثابت مي كند بین سالهای ۱97۳ تا ۱975 نظامیان عراق از بمب ها و گلوله های حاوی گاز سمي بر ضد

كردهای این كشور استفاده کرده اند. از قرار معلوم در واكنش به گزارشات واصله از تجهیز نیروهای اسرائیل و مصر به سالح شیمیایی در جنگ اكتبر و بروز تهدیداتی از جانب ایران و شورشیان كرد،

عراق ساخت تاسیسات شیمیایی را در اواسط دهه ۱970 آغاز كرد.

۱۱۳

بازدید کمیته بررسی سازمان ملل از مناطق جنگی ایران، باقیمانده بمب های شیمیایی، جنوبغربی ایران، ۱۳۶7، عکاس ناشناس

QR Code:British Journalists Injured by Iraqi Chemical Weapon

بیوترور

هر دو كشور ایران و عراق پروتكل ۱9۲5 ژنو با مضمون منع استفاده از گازهای سّمی و

كنوانسیون ۱97۲ پیرامون جنگ بیولوژیكی در چارچوب ممنوعیت تولید، تكثیر و استقرار

سالحهای بیولوژیكی را امضا كرده اند. با این وجود عراق از سال ۱960 تالش برای دستیابی به سالح های بیولوژیكی را آغاز و متعاقب استفاده مصر از تسلیحات شیمیایی در یمن، مواد شیمیایی مورد نیاز را از دو كشور مصر و شوروی سابق

خریداری نمود.

۱۱۲



به گفته منابعغیر ایرانی

۱۱۱

بیوترور

۱۱0

قبرستان سردشت، کردستان ایران، ۱۳۸۶، عکاس: مهدی حسنی

کاربرد سالح های شیمیایی

OP

F

O

عالوه بر تاثیر مستقیم عوامل شیمیایی به کار رفته در سالح های شیمیایی بر مرگ و میر انسانها، به

آثار غیر مستقیم آنها نیز اشاراتی شده است. مواد شیمیایی ساخته بشر

وارد چرخه غذایی می شود و گاهی در حیوانات و گیاهان نابهنجاری

و تغییرات ژنتیکی ایجاد می کنند.

کاربرد سالح های مرگبار بر محیط زیست و سالمت کردها آثار عمیقی بر جای گذاشته است. ذخایری از مواد شیمیایی مختلف وجود دارد که در آن دوره در خشکی یا آبها مدفون شده اند و خطرات این امر آشکار

است. در صورتی که این مواد دچار نشت گردند عوامل آنها می تواند

در خاک و حتی منابع آبی پیرامون آنها آلودگی ایجاد کنند. دامنه و میزان استفاده از سالحهای شیمیایی که به ویژه در سردشت و حلبچه به کار رفته شد، نه تنها وضع حاضر بلکه موجودیت آینده آنان را به

خطر انداخت و جدا از جان انسانها حتی قنات ها، آبراه ها، آبخیزها، حیوانات، طبیعت و منابع ذخیره آب

را ویران ساخت. پس از گذشت بیست سال هنوز تبعات گسترده حمالت شیمیایی در کردستان و بر روی مردم مشهود است.

۱09

بیوترور

لویزیت نام شیمیایی آن ۲-کلروفینیل دی کلرو آرسین است، جزو خانواده عوامل کشنده و

پایدار است. کاربرد نظامی آن مربوط به عوامل تاول زا است و مایعی قهوه ای روشن کهربایی

است با بخار بی رنگ و بوی شبیه گیاه شمعدانی تازه دارد. این ماده موجب حمله به بافت های

انسان نیز شده و در حالت مایع خالص موجب نابینایی می شود.

OP

N

N

O H3

۱0۸

کردستان ایران


سیانید هیدروژن، بسیار کشنده است، جزو عوامل ناپایدار بوده و سرعت عمل خیلی

سریعی دارد. با مصرف اکسیژن به وسیله بافت های بدن، اختالل ایجاد می کند، تند شدن

نفس را به همراه دارد و موجب می شود تا با تاثیر بر روی خون مرگ شخص را رقم زند.

گاز خردل HD موسوم به سولفور موستاد جزو عوامل کشنده محسوب می شود و پایداری آن در زمره عوامل بسیار پایدارها قرار می گیرد. واکنش فیزیولوژیکی آن موجب تاول و تخریب بافت ها می شود. کاربرد نظامی

آن به تاول زایی آن مربوط می شود.

این سه نوع سالح به صورت مجزا ولی با فاصله ای کوتاه و به طوری که

به صورت یک کوکتل بسیار سمی درآیند مورداستفاده

قرار گرفته اند«.

۱07

بیوترور

در حمله شیمیایی به شهرهای کردستان از گازهای متنوع خردل، اعصاب, سارین و تابون, لویزیت و سیانید هیدروژن استفاده شد. بعضی منابع هم به عامل فونی سیانید اشاره کرده اند. پروفسور«اوین هندریکس« رییس آزمایشگاه سم شناسی بیمارستان دانشگاه

فالندر )در شمال غرب بلژیک (می گوید: «عراق از سه نوع گاز مختلف علیه حلبچه استفاده کرده است. وی تاکید کرد که نیروهای عراق شهر حلبچه را در روزهای ۱7 و ۱۸ مارس )۲7 و ۲۸ اسفند ۱۳66( با گاز خردل )ایپریت(، گازهای اعصاب)تابون،سارین یا سومان( و با سیانوژن بمباران کرده اند. او افزوده است که این سه نوع سالح به صورت مجزا ولی با فاصله ای کوتاه و به طوری که به صورت یک

)کوکتل بسیار سمی( درآیند مورد استفاده قرار گرفته اند«.

مواد به کار رفته در تسلیحات شیمیاییدر کردستان و عوارض آن

۱0۶


سربازان ایرانی در حال امداد رسانی به مجروحان حلبچه،

۱۳۶۶

۱0۵

بیوترور

خبرگزاری رویتر به نقل از ))لی لویه(( رییس چینی شورای امنیت می گوید: تعیین اعضای هیئت و فراهم آوردن مقدمات اعزام هیئت بر عهده دبیر کل سازمان ملل آقای ))خاویر پرز دوکویار(( می گذارد و اعالم می دارد که شورای امنیت در جلسه محرمانه خواستار اعزام تیمی به سرپرستی سرلشکر نروژی ))مارتین رادست(( برای بررسی بمباران شیمیایی اشنویه نموده است. هیئت سازمان ملل وارد ارومیه شده و بعد شهر اشنویه آمدند و گزارش خود

را بشرح ذیل در تاریخ ۲۳ آگوست ۱9۸۸ تحویل شورای امنیت سازمان ملل نمودند که در آن ضمن تأیید و تأکید بر بمباران شیمیایی شهر اشنویه در غرب کشور ایران در تاریخ دوم آگوست تعداد مجروحان را ۲6۸0 نفر اعالم نمود

و گزارش می نماید:

الف – آزمایشات پزشکی در ارومیه انجام پذیرفته نشان می دهد که تمام بیماران بر اثر حمله شیمیایی مصدوم و مجروح شده اند و عالئم و شواهد حاکی از وجود گاز خردل

در بمب های پرتاب شده می باشد.

ب- نتایج حاصله از تجزیه های شیمیایی وجود گاز خردل در منطقه حمله شیمیایی را تأیید می نماید.

ج- از آزمایشات انجام یافته ازبقایای بمب های اشنویه می توان به این نتیجه رسید که بمب ها شبیه بمب های

هستند که در سال های ۱9۸۳ ، ۱9۸6 ، ۱9۸7 ، ۱9۸۸ علیه اتباع غیر نظامی ایران استفاده شده است. بمباران

شیمیایی اشنویه بعد از آتش بس جنگ هشت ساله و تجاوز صدام مایه تعجب جهانیان بود. روزنامه )نیویورک تایمز(

در مورخه چهارم آگوست همان سال ضمن تشریح آثار بمباران شیمیایی اشنویه می گوید که، نماینده عراق در

سازمان ملل هیچگونه پاسخی برای دفاع نداشت. روزنامه )واشنگتن پست( در مورخه سوم اگوست همان سال

طی گزارش مبسوطی در صدر اخبار جهانی خود با توجه به بمباران شیمیایی اشنویه و مصدومیت هزاران نفر از اهالی بی دفاع شهر، کاربرد مجدد گاز خردل توسط رژیم

عراق را مورد تأیید قرار می دهد.

۱0۴


آقای سعادت معاون سیاسی استانداری

آذربایجانغربی در جمع خبرنگاران داخلی و خارجی در روزجمعه

در محل بمباران تعداد مجروحان را

تا 4۸ ساعت بعد از واقعه ۲۲65 نفر اعالم

کرده که در حال افزایش است و تعداد دویست و هفتاد نفر

در بیمارستان شهرهای تبریز، ارومیه،

مهاباد، میاندوآب بستری هستند و بعد

از سه روز هنوز گروههای دیگری از مردم که اثر این بمب ها بر آنها

مشاهده می شوند به بیمارستان و محل

های امدادی مراجعه و تحت درمان قرار

می گیرند. وی تعداد خانوارهای آسیب دیده را چهارصد تا پانصد

خانوار اعالم می کند. باغها و مزارع اطراف شهر آسیب دیده است.

دکتر والیتی وزیر امور خارجه وقت

طی نامه ای رسمًا از شورای امنیت

درخواست می کند هیئت کارشناسی را به اشنویه بفرستند.

قابل ذکر است که بمباران های وسیعی همچون بمباران شهر مسکونی اشنویه بعد از پذیرفتن قطعنامه صلح 59۸ از هر دو

طرف جنگ اتفاق افتاده است. به گفته شفیع خضری از ساکنان ابن

شهر: در ساعت ۲/45 دقیقه بامداد روز سه شنبه مورخه 67/5/۱۱ مطابق دوم

آگوست ۱9۸۸ چندین محل مسکونی و اطراف آنها درسمت غرب و جنوب غربی در منطقه

کچل آباد، برده زرد، مام تمر در کردستان ایران مورد حمله هواپیماهای عراقی و بمباران آنها قرار گرفتند.

بمباران شیمیاییاشنویه

صبح روز بعد کم کم مشکالت تنفسی، سردرد و سرگیجه، خارش پوست و آثار سوختگی و.. بر روی بدن

مردم نمایان می شد.

۱0۳

بیوترور

نیویورک تایمز آمریکا در ۱۳67/۱/۱6نوشت :«این عمل از هر جهت و به هر مفهوم یک جنایت جنگی است که با انکارهای سست

و رسمی عراق و عذر و بهانه های غیر رسمی در مورد استفاده از یک سالح ناجوانمردانه در آمیخته است«.

عثمان علی غفور که در زمان رویداد کودکی ۱0 ساله بود، آن روز را این چنین به خاطر می آورد:

«من با چشم خود دیدم که مردم مثل پرندگان جان می دادند. بعضی از مردم به سبب تاثیرات مواد شیمیایی در حال مرگ

می خندیدند. وقتی هواپیماها بمب هایشان را می انداختند، ابتدا بوی خوبی به مشام می رسید، اما بعد همه پرنده ها از

آسمان بر زمین می افتادند و بعد انسانها روی زمین می افتادند. این همه اتفاقات از ساعت یازده و نیم صبح شروع شد و تا عصر

ادامه داشت.«

۱0۲

During the Iran-Iraq War, an estimated 1,000,000 Iranians, both military and civilian, were exposed to chemical warfare agents. More than 100,000 Iranians were documented to have

received emergency medical care for chemical injuries. Half of those injuries were moderate to severe. During the war, 3,500 Iranians died from chemical injuries)2,500 from nerve or blood agents and 1,000 from mustard agent(. Since the end of the war, several hundred have died of chronic

complications due to mustard intoxication.


۱0۱

قربانیان سالح شیمیایی، حلبچه، ۱9۸۸، جنگ ایران-عراق، آرشیو موزه صلح تهران

بیوترور

۱00


خبر گذاری فرانسه در تاریخ ۱۳67/۱/۱۲ اعالم کرد: «حلبچه شهری از کردستان عراق که به تصرف ایران در آمده و طی روزهای ۲7و۲۸

اسفندماه توسط عراق بمباران شیمیایی شده، منجمد و ساکن در خوابی

عمیق فرو رفته است«.روزنامه گاردین چاپ

لندن گزارش این جنایت فجیع را همراه عكس هایی

به چاپ رساند «هیچ جراحت و خون و اثری

از انفجار روی اجساد دیده نمی شود. اجساد

ده ها مرد، زن، كودك و حیوانات دست آموز در

سطح منازل و خیابان های این بخش دورافتاده در

كردستان عراق تحت اشغال ایران را پوشانیده اند. پوست این اجساد به طرز عجیبی تغییر رنگ داده

و چشم هایشان باز و خیره، چرك خاكستری رنگی از دهانشان بیرون زده

و انگشتان دست آنها به طرز عجیبی كج و كوله

است. این طرف مادری بچه اش را برای آخرین بار

در آغوش فشرده و آن طرف پدری خود را سپر

نوزادی، از آنچه نمی- دانستند چیست، كرده است.«

...بعضی از مردم به سبب تاثیرات

مواد شیمیایی در حال مرگ می خندیدند...

پوست سرطانی شده انسان، بیولوژی سرطان،

دلنشگاه هومبولد برلین

099

بیوترور

حلبچه از شهرهای جنوب کردستان )کردستان عراق( در پانزده کیلومتری مرز ایران و ۲۳5 کیلومتری شمال شرقی بغداد است. مردم بی دفاع حلبچه در جریان جنگ ایران و عراق، در تاریخ

۱6 مارس ۱9۸۸ توسط رژیم عراق طی عملیاتی موسوم به عملیات انفال بمباران شیمیایی شدند و حدود پنج هزار نفر و تعداد

زیادی از کودکان، زنان و سالخوردگان کشته شدند.

حلبچه در آن زمان تحت کنترل نیروهای ایرانی و احزاب کرد بود. جت های جنگنده عراق بیست بار در آن روز این شهر را با بمب های شیمیایی و گازهای اعصاب

بمباران کردند. این حمله از نظر مقیاس، گسترده ترین حمله شیمیایی بر علیه یک

جمعیت بشری غیر نظامی در عصر حاضر بود.

بمباران شیمیایی حلبچه

09۸


Death toll of mustard agent attack on Sardasht, June 1987

Male Female Total 75 34 109 Civilians Military and other total96 34 130

Civilian deaths from attack on Sardasht, June 1987, by age18 and older 5-17 < 5 Total70 28 11 109

Up until 2003, altogether 130 people)109 civilians, 21 military and other Casualties have died from the sulfur mustard attack on Sardasht in June 1987(. )Two or three more have died

between 2003 and 2007.17( Twenty people died in the first few hours, ten during the evacuation

to other cities, and about one hundred more died in hospitals in Iran and Europe during the next month. 18 Of the civilians who died, 39 were

under years of age, including 11 under the age of 5. Thirty-four women and girls died.

097

بیوترور

Mustard is not considered a lethal agent, but an incapacitating agent, causing only3-5 mortality. Many of the 95% who survived developed serious long-term complications over the next few years.

09۶

According to Iranian doctors who studied the public health impact of the attack, The incident resulted in a spectrum of SM exposures dependent on proximity to impact of each munition. Analysis of both short and long-term effects was additionally comp-licated by the fact that the bombardment resulted in mechanical trauma as well as chemical exposure.

QR Code)video(: Saddam's Chemical attack on halabja,1988


Out of 12,000 inhabitants, according to Dr. Foroutan, 8,000 were exposed.

Of the 4,500 requiring medical care, 1,500 were hospitalized, 600 of them in Tehran. The other 3,000 were treated as outpatients and

discharged.

Many of these 3,000 former outpatients left the city for the villages and attempted to treat themselves, using traditional medicines, etc. These people do not have medical records of their

exposure and now are having difficulty obtaining state benefits.

09۵

بیوترور

09۴

سرباز مجروح شیمیایی، ایران، ۱۳۵9-۱۳۶7،جنگ ایران-عراق،

آرشیو موزه صلح تهران


Hence many of the rescuers also sustained SM exposure. In the days following the Sardasht gas attack hospitals and medical centers in neighboring cities as well as in Tehran were overwhelmed by civilian victims, women and children with painful, disfiguring burns and life-

threatening lung damage due to the effects of mustard gas.

Included among the 4,500 casualties requiring medical attention were some of the rescuers. Immediately following the attack both volunteers and local medical team units initiated rescue efforts, providing initial treatment for patients at a local polyclinic and the city’s 30 bed general hospital. Some victims were also transferred to nearby medical facilities. Unfortunately the emergency medical response had been under way approximately two hours prior to decontamination of the area by the Iranian military.

09۳

بیوترور

It was the first documented large-scale chemical attack against a residential area anywhere in theworld. And what makes the event more inexcusable, according to a team of Iranian medical observers, is the fact that "this atrocity failed to provide the Iraqis with any manner of military advantage." Sardasht bears the tragic distinction of having been the world's first city to be attacked with chemical weapons.

Infants and children tended to exhibit the most profound medical complications due to their

heightened sensitivity to toxic challenge relative to adults.

It has also been suggested that the air close to the ground that is breathed by children

)because of their short stature( contains thehighest concentrations of the heavier-than-air

chemical vapors. Tragic precedent.

09۲


Dr. Manuel Dominguez of UN mission with child from Sardasht.

Due to the direction of the wind, even the hospital and the convalescent center were

contaminated, and the few doctors and nurses who were working there had to leave.Two public baths

were used for decontamination of the victims and a small stadium

was converted to a 150-bed medical facility.

09۱

قربانیان سالح های شیمیایی در سردشت، ایران، ۱۳۶۶،

جنگ ایران-عراق،آرشیو موزه صلح تهران

بیوترور

However, people later told physicians that they did not know that the bombs carried chemical weapons; in fact, at first they had been relieved when the bombs did not explode.

12 Within the first few hours, about 30 people died, mostly young

children and old people, due to severe.

090


0۸9

28June 1987, at 4:30 p.m., several fighter-bombers of the Iraqi Air Force released seven 250 kg bombs with liquid sulfur mustard warheads over Sardasht, a small city )population 12,000( in the province of West Azerbaijan in northwestern Iran.

Four of the bombs were detonated near the town center, in densely popu-lated residential areas:two directly in the bazaar, two more in residential areas of the city center.

Twenty people died in the first few hours, tenduring the evacuation to other cities, and about one hundred more died in hospitals inIran and Europe during the next month.


OF SARDASHT

بیوترور

0۸۸

شهرستان سردشت پس از بمباران،

دوران جنگ ایران-عراق، ۱۳۶۶،

خبرگزاری کردستان

Three of the bombs missed the city itself and fell into small farms and orchards on the outskirts. In the warm summer temperature, the sulfur mustard evaporated quickly, and vapors were carried by the wind over a large area of the city and surroundings. The smell of garlic and sulfur could be detected far from the city center.

Because Sardasht was not considered a military target,

the population was both unprotected and unprepared for a chemical weapons assault. Living close to the border

and to the war front, citizens had become accustomed

to Iraqi bombardment with conventional weapons.




بعد از آن بارها قطعنامه هایی بر

محکوم کردن سالح های شیمیایی از طرف سازمان ملل متحد صادر شد ولی هیچکدام عراق را مجبور

به اطاعت نکردند.

0۸7

مجلس جمهوری اسالمی ایران،)میرحسین موسوی(

دوران جنگ ایران-عراق، ۱۳۶۵،خبرگزاری جمهوری اسالمی ایران

بیوترور

----------------------------------در پنجم مارس، یعنی یک هفته قبل

از عزیمت هیات فرستاده شده از طرف سازمان ملل، وزارت خارجه امریکا

اطالعیه ای منتشر کرد و اعالم داشت: «آمریکا مدارکی در دست دارد که حاکی

از به کاربردن سالحهای شیمیایی از طرف عراق است و آن را محکوم می کند.«

هیات منتخب دبیرکل، متشکل از چهار کارشناس برجسته سالحهای شیمیایی از

چهار کشور جهان از سیزدهم تا نوزدهم مارس در ایران به سر برد و در تاریخ

بیست ویکم مارس گزارش خود را به دبیرکل سازمان ملل تسلیم کرد.

کارشناسان در بند سی وپنجم گزارش خود به اتفاق آرا نظر دادند:

سالحهای شیمیایی به شکل بمبهای هوایی در نقاطی از ایران که توسط کارشناسان مورد بازرسی قرار گرفته به کار رفته

است. انواع مواد شیمیایی مورد استفاده عبارت بودند از:

بیس )2ــ کلروتیل(، سولفید معروف به گاز خردل، دیمتیل فسفر و امیدو-

سیانیدات، گاز اعصاب معروف به تابون.

بعد از آن بارها و بارها قطعنامه- هایی بر محکوم کردن سالح های

شیمیایی از طرف سازمان ملل متحد صادر شد ولی هیچکدام عراق را

مجبور به اطاعت نکردند.جمهوری اسالمی ایران در پی کاربرد گستردة سالحهای شیمیایی توسط عراق

در عملیات خیبر، طی پنج نامة پی درپی در فوریه و مارس ۱9۸4

خواستار رسیدگی سازمان ملل به این امر شد. به دنبال آن، دبیرکل

در تاریخ هفتم مارس ۱9۸4 با صدور بیانیه ای کوتاه اعالم داشت: «شک نیست که دبیرکل، کاربرد سالحهای شیمیایی را در هر جا و هر زمان

که انجام گیرد، اصوال و قویاً محکوم می نماید.« روز بعد دبیرکل

تصمیم خود را مبنی بر اعزام هیاتی برای بررسی شواهد کاربرد

سالح شیمیایی ابراز کرد.

*عراق نیز در بیست و نهم نوامبر طی نامه ای خطاب به دبیرکل، ضمن

رد اتهامات ایران، آنها را مانورهای مفتضح برای فریب جامعه

جهانی و امتناع از توقف جنگ و پذیرش قطعنامه های شورای امنیت دانست. عراق مخالفت خود را با اعزام نماینده یا کارشناس یا

گروه کارشناسان از طرف دبیرکل اعالم کرد و خواستار خاتمه جنگ و یا حداقل اجرای قطعنامة 540

شورای امنیت شد.

0۸۶

بازدید کمیته بررسی سازمان ملل از مناطق جنگی ایران، باقیمانده بمب های شیمیایی،

جنوبغربی ایران، ۱۳۶7، عکاس ناشناس


...و در مجموع از 22 سپتامبر 1980 تا 8 آوریل 87 عراق حداقل 196 بار از سالح شیمیایی استفاده کرد که 262 کشته و 27309 مجروح

به جای گذاشته است.

0۸۵

بیوترور

در عملیات موسوم به والفجر۲ نیز عراق در دو مرحله از طریق بمباران شیمیایی در اطراف پادگان «حاج عمران« و مناطق مرزی پیرانشهر

به طور گسترده از گاز خردل استفاده کرد.

در ۱۳66/۱0/۲۱ عراق مجددُا اقدام به پرتاب گلوله های شیمیایی در یک منطقه عملیاتی

مقابل سردشت کرد.در ۲6 اسفند ماه همان سال حمله شیمیایی

به حلبچه اتفاق افتاد که منجر به کشته شدن پنج هزار نفر در یک روز شد.

در اسفندماه ۱۳6۲، با آغاز عملیات خیبر، جزیره مجنون ــ یکی از مراکز استخراج نفت

عراق ــ به تصرف نیروهای ایران در آمد. عراق به منظور عقب راندن نیروهای ایران

عامل عصبی تابون را علیه آنها به کاربرد. با اجرای این حمله شیمیایی عراق، نزدیک

به هزار و هفتصد تن در آنجا کشته و مجروح شدند.

قربانیان حمالت شیمیایی عراق در سردشت، سال ۱۳۶۶، ایران، عکس: موزه صلح تهران

0۸۴


در 7 تیر 1366 شهر دوازده هزار نفری

و غیر نظامی سردشت مورد حمالت شیمیایی قرار گرفت که باعث کشته شدن 130 نفر در همان موقع شد.

0۸۳

بیوترور

به دلیل گستردگی این حمله، ایران حادثه پینجوین را

«جنایت جنگی« نامید.

ساعت پنج بامداد سوم آبان ماه ۱۳6۲ هواپیماهای عراق

روستای «باینجان« از توابع بانه و در همین سال منطقه

«شیوه ره ش« از توابع سردشت را مورد حمله شیمیایی قرار

دادند که باعث مصدومیت و کشته شدن عده ای از اهالی

این روستاها شد. پس از حوادث این سال، در سال ۱۳65 منطقه ای در ایالم مورد

اصابت بمب های شیمیاییقرار گرفت.

در اینجا به مناطقی اشاره شده است که از سوی مجامع رسمی نیز به عنوان مناطق

شیمیایی زده شناخته شده اند.در سال۱۳60، عراق در مناطق هویزه، ارتفاعات هللا اکبر، پل نادری و خرمشهر از گلوله

شیمیایی استفاده کرد. در سال ۱۳6۱ نیز از عوامل

اعصاب، گاز نیتروژن و موستارد در آبادان، ساوجی )در شمال مریوان(، ارتفاع ۱75، موسیان، تنکاب )در منطقه شمال غرب(، شلمچه، گردنة بایر )در کردستان(

و چند شهر در جنوب استفاده شد که در مجموع سیزده نفر

کشته و بیست و یک نفر مجروح شدند.

روز سه شنبه ۱۸ مرداد سال ۱۳6۲ غرب جاده پیرانشهر-

رواندوز و ۲7 مهر همان سال اراضی بین بانه و مریوان در مناطق مرزی مورد حمله

بمب های حاوی گازهای شیمیایی قرار گرفتند. در همین زمان عراق حوالی «پینجوین« را نیز بمباران شیمیایی کرد.

0۸۲


اما اوج حمالت وی بر علیه شهروندان غیر

نظامی در مناطق کرد نشین ایران)شرق کردستان(علی رغم ممنوعیت های بین المللی بارها

اتفاق افتاد.

CICN

در این اطالعیه با اشاره به استفاده عراق از سالحهای

شیمیایی در حمله به سوسنگرد آمده بود که دولت جمهوری اسالمی

ایران این جنایت را مقدمه استفاده ارتش عراق از سالحهای

میکروبی و بیولوژیک قلمداد می کند که ارتش عراق در طول

دهه هفتاد به تهیه انواع آن اقدام کرده است. با این وجود،

اولین حمله شیمیایی ثبت شده در سازمان ملل متحد در زمان جنگ ایران و عراق به تاریخ

۱۳59/۱0/۲۳ )برابر با ۱۳ ژانویه ۱9۸۱( در منطقه ای بین هالله و نی خزر واقع در پنجاه

کیلومتری غرب ایالم مر بوط می شود که به کشته شدن ده تن انجامید.

عراق در طول جنگ به صورت گسترده از بمب های شیمیایی

استفاده کرد و بارها در مناطق دیگر جنگی مانند جزیره مجنون

و فاو و حتی در شهر های درگیر جنگ، همچون آبادان و خرمشهر بمب های شیمیایی را بر علیه

مردم به کار برد.

0۸۱

بیوترور

عراق از نخستین ماههای شروع جنگ، استفاده آزمایشی از

این سالح را آغاز کرد، اما به کارگیری گسترده از سالح

شیمیایی پس از حمالت متقابل نیروهای ایران به داخل خاک

عراق ــ به منظور مقابله با موج حمالت نیروهای پیاده ایران

ــ در دستور کار ارتش عراق قرار گرفت. اولین بار در بیست و نهم آبان ماه ۱۳59 ــ دومین

ماه تجاوز نظامی عراق به ایران ــ وزارت خارجه جمهوری اسالمی

ایران با انتشار اطالعیه ای به مجامع بین المللی هشدار داد

که عراق از سالحهای بیولوژیکی ـ شیمیایی در جنگ علیه ایران

استفاده کرده است.

کاربرد سالح های شیمیایی در ایران به گزارش از منابع

ایرانی

CICN

0۸0




۱۳6۲/۱۲/۲0؛ پروفسور هندریکس، رییس مؤسسه سم شناسی گهنت بلژیک، گفت که نتیجه تحقیقات نشان می دهد که مجروحین ایرانی بستری در اتریش بر اثر ماده شیمیایی گاز ازت معروف به «صلیب زرد« و ماده ای به نام میتوتوکسین یا «باران زرد« مسموم شده اند.

۱۳6۲/۱۲/۲5؛ عصمت کتانی، معاون وزیر

خارجه عراق، در واشنگتن تلویحًا به استفاده عراق از بمب های شیمیایی علیه نیروهای ایران

اعتراف کرد.

۱۳6۳/۱0/۲9:دبیرکل سازمان ملل در جلسه شورای امنیت گفت که نتوانسته است از عراق در مورد عدم استفاده از سالح های شیمیایی در جنگ با ایران تعهد بگیرد.

۱۳66/4/9؛ سازمان بهداشت جهانی حمالت شیمیایی عراق به مناطق مسکونی شهر «سردشت« را تقبیح کرد.

۱۳66/9/۱0؛دادستان آلمان علیه ۱۲ شرکت آلمانی متهم به ارسال تأسیسات شیمیایی به عراق، اعالم جرم کرد.

۱۳65/۱0/۱4؛ وزیر امور خارجه ایران در پیامی به دبیر کل سازمان ملل با اشاره به کاربرد سالح شیمیایی توسط عراق، اعالم کرد که ایران در صورت عدم اتخاذ تصمیم فوری باز دارنده علیه اعمال عراق، خود را ملزم می داند در جهت دفاع مشروع، به هر وسیله بازدارنده متوسل شود.

۱۳65/۱۱/۱0؛ نماینده ایران در سازمان ملل طی نامه ای به دبیرکل ضمن اعالم

این که عراق در روزهای ۲6، ۲۸، ۳0 دی ماه 65 از سالح شیمیایی استفاده کرده است، خواستار اعزام هیأتی به ایران

برای بررسی این مسئله شد.

۱۳65/۱۱/۱۸؛ با شهادت یک تن دیگر از مجروحین شیمیایی در آلمان، جمع مجروحین

شیمیایی که در بیمارستان های آلمان به شهادت رسیدند، به

۱۱ نفر رسید.

- ۱۳66/۱/۲9؛ دکتر والیتی در پیامی به مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل، خواستار اعزام هیأتی جهت رسیدگی به جنایات عراق در به

کارگیری سالح های شیمیایی شد.

۱۳66/4/۱7؛ کمیسیون بین المللی حقوق بشر در پاریس رژیم عراق را به دلیل استفاده از سالح های شیمیایی محکوم کرد.

65/6/۲5؛ یک شرکت هلندی تولید کننده فرآورده های شیمیایی به خاطر صدور غیرقانونی محصوالت خود به عراق، در دادگاه شهر ارهم به پرداخت ۱00 هزار فلورن محکوم شد.

گزیده ای از اخبار آنزمان از عکس العمل های بین المللی در رابطه

با بمباران های شیمیایی عراق در رسانه های

مختلف

079

بیوترور

۱۳67/۱/۱0؛ رادیو استرالیا ضمن تأکید بر استفاده عراق از سالح شیمیایی علیه مردم حلبچه گفت که نخستین بار

نیست که عراق هنگامی که در تنگنا قرار می گیرد، از سالح

شیمیایی استفاده می کند.

۱۳67/۱/۱0؛ دکتر موریس و دکتر ژرژ از سازمان «پزشکان بدون مرز« بلژیک پس از بازدید از شهر حلبچه و معاینه مجروحان شیمیایی، در بروکسل به کارگیری گاز خردل و احتماالً سیانوژن توسط عراق را تأیید کردند.

۱۳67/۱/۱۱؛ حدود 4۸ نماینده پارلمان انگلیس، گروهی از نمایندگان مجلس ژاپن، گروه حقوق بشر پارلمان انگلیس، صلیب سرخ جهانی و نخست وزیر لهستان خواستار محکومیت صدام به خاطر بمباران شیمیایی حلبچه شدند.

۱۳67/۱/۱5؛ وحید منجی اوغلو، قائم مقام کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، پس از بازدید از مهاجرین کرد عراق در دو استان کشورمان گفت که خود شاهد بمباران شیمیایی محل اقامت مهاجرین کرد بوده که در تاریخ پناهندگی کمیساریای عالی بی نظیر بوده است.

۱۳66/4/۸؛ در پی به کارگیری مجدد سالح های شیمیایی توسط عراق و

بمباران شیمیایی شهر سردشت وزارت امور خارجه ایران طی یادداشتی به دبیرکل سازمان

ملل از امضا کنندگان پروتکل ۱9۲5 ژنو خواست تا برای جلوگیری از این

اعمال، تالش کنند.

۱۳67/4/۱۱؛محمد مشاط، سفیر عراق در انگلیس، در مصاحبه با رادیو لندن گفت که از زمانی که ایران حمالت خود را به خاک عراق آغاز کرد، عراق از سالح های شیمیایی استفاده کرده است.

۱۳66/5/۱۲؛ سازمان ملل بنا به درخواست ایران یک سری اسناد شامل ۳0 صفحه عکس مربوط به زنان و کودکان مجروح شیمیایی سردشت را منتشر کرد.

۱۳66/7/۲0؛ ۲ تن از نمایندگان صلیب سرخ جهانی و ۳۱ خبرنگار خارجی از آثار بمباران شیمیایی عراق در سومار و اجساد شهدا بازدید کردند.

۱۳66/۱۲/6؛ سازمان ملل عراق را متهم کرد که علیه ایران از سالح های شیمیایی استفاده کرده و دست کم به یک هزار تن از این طریق جان سپرده اند.

۱۳67/4/۳؛ اعضای مجلس سنای امریکا با صدور قطعنامه ای ضمن محکوم کردن عراق به خاطر استفاده از سالح های شیمیایی در جنگ با ایران، از ریگان خواستند با ادامه فشارهای سیاسی، مانع استفاده بیشتر عراق از این سالح شود.

۱۳67/4/۱0؛ طارق عزیز، وزیر خارجه عراق، در آلمان اعالم کرد که عراق در جنگ علیه ایران از سالح شیمیایی استفاده کرده است.


حاج عمران, موستارد, آگوست ۱9۸۳, کمتر از ۱00 ایرانی/ کرد

پنجوین , موستارد, اکتبر-نوامبر ۱9۸۳, ۳,00۱ ایرانی/ کرد

جزیره مجنون , موستارد, فوریه-مارچ ۱9۸4, ۲,500 ایرانی

بصره, تابون, مارچ ۱9۸4 , 50-۱00 ایرانی

هویزه, موستارد و تابون, مارچ ۱9۸5, ۳,000 ایرانی

فاو, موستارد و تابون, فوریه ۱9۸6 , ۸,000 تا ۱0,000 ایرانی

عمرصاص, موستارد, دسامبر ۱9۸6 , ۱,000 ایرانی

بصره, موستارد و تابون, آپریل ۱9۸7 , 5,000 ایرانی

سومار-مهران , موستارد و عوامل اعصاب , اکتبر ۱9۸7,۳,000 ایرانی

حلبچه, موستارد و عوامل اعصاب, مارچ ۱9۸۸ , 7,000 ایرانی/ کرد

فاو, موستارد و عوامل اعصاب, آپریل ۱9۸۸ , ۱,000 ایرانی

جزیره ماهی, موستارد و عوامل اعصاب, می ۱9۸۸ , ۱00 یا ۱,000 ایرانی

جزیره مجنون , موستارد و عوامل اعصاب , جون ۱9۸۸, ۱00 یا ۱,000 ایرانی

مرزهای جنوبی-مرکزی, موستارد و عوامل اعصاب, جوالی ۱9۸۸,۱00 یا ۱,000 ایرانی

077

بیوترور

برنامه حمالت شیمیایی عراق)CIA(بر اساس گزارش سیا

محل, سالح های مورد استفاده, تاریخ, تلفات 0

7۶

خط مقدم جنگ ایران-عراق ۱۳۵9-۱۳۶7، عکاس ناشناس


OP

F

O

OP

N

N

OOP

F

O

P

FH3C O

O

07۵

کردستان ایران زمان بمباران شیمیایی، جنگ ایران-عراق ۱۳۵9-۱۳۶7،


بیوترور

هرچند كه این اتهامات را نمی توان تایید كرد، اما اسف بارترین نمونه

استفاده از گازهای شیمیایی علیه شهروندان غیرنظامی

زمانی اتفاق افتاد كه عراق در جریان حمله به شهر

كردنشین حلبچه در ۲6 فوریه ۱9۸۸ از سالح های شیمیایی بهره برد. در این نبرد،

بالغ بر 5000 شهروند كرد كشته شدند.

---------------------------...از اینرو گاز خردل برتری

چشمگیری به عراق علیه نیروهای پیاده نظام ایران مي داد كه بیشتر اوقات خود را در موقعیت های ثابت

بدون حفاظ سپری می كردند و از طرفی تجهیزات پزشكی نسبتًا محدودی در

خطوط پشت جبهه داشتند.

تماس جزئی با گاز خردل مي تواند ظرف

4 تا 6 هفته فرد را كور كرده یا بر روی پوست فرد تاول

ایجاد كند.

07۴


عراق در جریان باز پس گیري فاو در اوایل سال ۱9۸۸ و حمالت تهاجمي نیروهاي عراق در راستاي تقویت مواضع خود در بیرون از شهر بصره، از تسلیحات

شیمیایي در مقیاس وسیع سود جست. ایران ادعا كرد تا آوریل سال ۱9۸۸ كه دور جدیدي از حمالت آغاز

گردید، تعداد كل تلفات ناشي از سالح های شیمیایي در مقایسه با ابتداي جنگ تا حدود ۲5600 مجروح و ۲60 كشته افزایش یافته است. این ادعاها احتماالً

قانوني خواهد بود.

طي ماههاي آخر قبل از آتش بس، عراق در حمالت خود به مواضع ایران در مهران، جزیره مجنون و تاالب هاي هویزه و دهلران از تسلیحات شیمیایي بسیار استفاده كرد. چنین به نظر مي رسد كه تا زمان پایان جنگ، استفاده عراق از سالح هاي شیمیایي در حدود 45000 نفر تلفات بر جاي گذاشت، هرچند كه براي محاسبه

وخامت صدمات وارده یا تعداد كشته شدگان راهي وجود ندارد.

نكته بحث انگیز آنكه، كردهاي مخالف دولت عراق مقامات كشور خود را متهم كردند كه در اوایل سال ۱9۸7 علیه روستاها و مناطق كردنشین غیرمحارب از گازهاي شیمیایي استفاده نموده است. براساس چنین گزارشاتي، بین ۱5 آوریل ۱9۸7 و ۲6 فوریه ۱9۸۸ تعداد پانزده مورد حمله ثبت شده است . سه مورد از این حمالت بیش از ۱00 یا بیشتر تلفات بر جاي

گذاشت: حمله به اربیل، كاني برد، زینو، بالوكوآ، شیخ وسن، كوههاي دراشیر و منطقه ساوسي واكن در ۱6 آوریل سال ۱9۸7، منطقه دهوك/ آمادیه در 6 مه ۱9۸7

و سلیمانیه/ سرگالو، یخسمار، هاله دان، منطقه گویزیال در ۲5 فوریه ۱9۸7 .

CH N

07۳

بیوترور

CH N

CH N

CH N

07۲

مجروحان سالح های شیمیایی سردشت در حال ترک شهر بعد از بمباران، ایران، ۱۳۶۶، جنگ ایران-عراق،



پس از آنكه اعتراضات ایران در برانگیختن

واكنش جهانی ناكام ماند، مجروحان جنگ شیمیایی را به لندن اعزام كردند.

---------------------------------سپس, هیئتي از سازمان ملل متحد به

ایران رفتند و توانستند در آنجا چندین بمب پیدا كنند كه حروف اسپانیایي بر روي آنها حك شده و براي انتشار عوامل

شیمیایي بكار گرفته شده بودند.

07۱

قبرستان قربانیان سالح های شیمیایی در حلبچه، عراق،

عکاس: ناشناس

بیوترور

ناسنا تارقف نوتس زا هدش یراگنوترپ سکع

070

،تشدرس رد ییایمیش یاه حالس ناینابرق

،۱۳۶۶ ،ناریا

،قارع-ناریا گنج

نارهت حلص هزوم ویشرآ


CI

CI

CIAs

0۶9

بیوترور

از دیگر اتهامات ایران علیه عراق، استفاده این كشور از تسلیحات شیمیایی در حمله مارس ۱9۸4 بود كه در جریان آن جزیره مجنون به

اشغال نیروهاي ایراني در آمد. در این اتهامات چنین مطرح شده كه عراق در حدود ۱700 تن از سربازان ایرانی را به قتل رسانده است كه در جریان آن عالوه بر گاز خردل، از عامل اعصاب GD و GB نیز

بهره گرفته بود. بسیاری از ادعاهاي بعدی ایران در مورد استفاده عراق از گازهاي تركیبی مرگ آور مستقیمًا به نبرد بر روی جزایر

مختلف ارتباط پیدا می كند.

تسلیحات شیمیایی راه حل بالقوه ای برای مشكالتی موجود در مناطق كوهستانی و زمینهای ناهموار به نظر مي رسید و در بسیاری از

موارد، به عراق این امكان را مي داد تا امنیت مناطق كوهستانی را با تعداد اندكي از سربازان خود حفظ كند. عراق به طور خاص

آمادگی الزم جهت استفاده از گازهای شیمیایی علیه شهروندان كرد خود را نیز داشت كه به طرفیت ایران با آنها مبارزه می كردند،

گروهی كه دولت آنها را افرادی خائن به مملكت می دانست.

0۶۸

قربانیان سالح های شیمیایی در سردشت، ایران، ۱۳۶۶، جنگ ایران-عراق، آرشیو موزه صلح تهران


عراق در ماه سپتامبر ۱9۸۳ یكبار دیگر به ایران هشدار داد كه علیه نیروهای این كشور به استفاده گسترده از گازهای سمي مبادرت خواهد كرد. فرماندهی عالي عراق بیانیه ای با این مضمون منتشر ساخت كه: ما به تسلیحات مدرنی مجهز شده ایم كه

برای اولین بار در این جنگ از آنها سود خواهیم جست ... كه بنا به دالیل انساني هیچگاه در جنگ هاي پیشین مورد استفاده قرار نگرفتند .... چنانچه از فرامین

رژیم آیت ا... خمینی تبعیت كنید ... مرگ شما حتمی است زیرا این بار از سالحی بهره می گیریم كه هر جنبده ای در خط مقدم را

نابود خواهد كرد.

0۶7

بازدید کمیته بررسی سازمان ملل از مجروحان ایرانی در تهران،

۱۳۶۳، عکاس ناشناس

بیوترور

در هر صورت، عراق جنگ شیمیایی را در دفاع از منطقه فاو در سال

۱9۸6 به طور گسترده دوباره از سر گرفت و در دفاع از بصره در سال

۱9۸7 به نحو موثری از این گازها استفاده نمود. عراق همچنین دریافت كه گاز خردل و اعصاب برای مقابله با نیروهای ایرانی حاضر در مناطق

شمالی در جریان حمالت آنها به عراق در ۱9۸7 و ماههای ابتدایی سال

۱9۸۸، كارآیی الزم را داشتند.

نیروهاي این كشور در ماه جوالی )عملیات والفجر ۲( و اكتبر )حمالت پنجوین( ۱9۸۳ از سالح های شیمیایی مرگ آوری در مقیاس وسیع استفاده

كردند. به نظر می رسد كه جنگ شیمیایی در روز 9 اوت در حوالی

پیرانشهر به اوج خود رسید و پس از آن در اطراف پنجوین در اواخر ماه اكتبر و اوایل نوامبر ۱9۸۳ مورد

استفاده گسترده قرار گرفت. در جریان این حمله، دو سرباز ایراني بوسیله عامل خردل مجروح شدند كه

پس از انتقال به شهر وین برای درمان، جان خود را از دست دادند.

دو تن از سربازان آسیب دیده گروه دوم برای درمان پزشكی به استكهلم انتقال

یافتند كه در آنجادرگذشتند.

0۶۶


عراق در جوالی )عملیات والفجر 2( و اكتبر )حمله پنجوین( 1983 تعداد كثیری از سالح های شیمیایی خود را علیه نیروهای ایرانی بكار گرفت. عراق برای اولین بار در دسامبر

1982 از گاز خردل برای مقابله با نیروی پیاده نظام و حمالت شبانه

آنها استفاده نمود.

عراق اولین بار زمانیكه در جریان حمالت ایران حالت تدافعی به خود گرفت، اقدام به استفاده گسترده از

تسلیحات شیمیایی علیه نیروهای ایرانی نمود. با آغاز سال ۱9۸۲، عراق از گازهای اشك آور و عوامل غیر

كشنده بهره گرفت و در صدای رادیو Masses بغداد خطاب به ایرانیان اعالم كرد كه برای هر نوع حشره ای، یك سم

آفت كش وجود دارد.

16433/S0۶۵

اهالی حلبچه پس از حمالت شیمیایی عراق، ۱9۸۸،

جنگ ایران-عراق،عکاس: احمد ناطقی

بیوترور

تیم های تخصصی سازمان ملل متحد در مارس ۱9۸4 و مارس

سال ۱9۸6، آوریل ۱9۸7، مارس، جوالی و آگوست ۱9۸۸

به ایران اعزام شدند. نتایج براساس بررسی های میدانی ، معاینه بالینی

از تلفات، و تجزیه و تحلیل های آزمایشگاهی نمونه ها

انجام شد که به عنوان اسناد رسمی سازمان ملل

منتشر شدند.

اولین حمله شیمیایی گسترده توسط نیروهای عراقی در مارس ۱9۸4 انجام شد، در زمانی که آنها از تن گاز

خردل و عوامل اعصاب بر علیه سربازان ایرانی در جبهه جزایر مجنون )در امتداد مرز جنوبی(

استفاده کردند. پس از آن بکارگیری گسترده جنگ افزارهای شیمیایی توسط نیروهای عراقی در مارس ۱9۸5 به

تلفات زیاد سربازان و غیرنظامیان ایرانی منجر شد.

استفاده از تسلیحات شیمیاییو بیولوژیكی در جنگ ایران - عراق

به گزارش منابع غیر ایرانی

۱64۳۳/S۱7۱۲7/S۱79۱۱/S۱۸۸5۲/S۱9۸۲۳/S۲0060/S۲0۱۳4/S

0۶۴


-----------------------------------همچنین مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در ایران نیز آماری از شروع جنگ قبل از ۲0 شهریور ۱۳59 ارائه

داده است . کمتر از دو ماه از انقالب 57 ایران سپری نشده که با حمله های زمینی، هوایی و دریایی عراق در 4۸ عملیات، به مرزهای جمهوری اسالمی تا پایان

سال 5۸ تجاوز می کنند.

صدام که در ۲5 تیر ۱۳5۸ به جاي حسن البکر، رئیس جمهور عراق شد؛ سکان جنگ را در دست گرفت و با نقض پروتکل ۱9۲5 ژنو، برای نخستین بار در تاریخ جنگ ها، از سالح شیمیایی علیه مردم غیرنظامی استفاده کرد. در سال ۱۳59 عراق به منطقه «بیاندره« بین مثلث سقز، بانه و مریوان در استان کردستان با

استفاده از بمب های فسفر حمله کرد.

0۶۳

سربازان ایرانی بعد از بازپسگیری خرمشهر، ۱۳۶۳،

عکس: خبرگزاری فارس

بیوترور

جنگ ایران و عراق به لحاظ مالی هزینه های مال هنگفتی برای دو طرف به بار

آورد. مطالبی که در وب سایت های نزدیک به حکومت ایران منتشر شده نشان می دهد

کشورهایی که به هر دو طرف اسلحه فروخته اند:

مصر، برزیل،آلمان غربی، فرانسه، شیلی، چین، آلمان شرقی، فرانسه، ایتالیا، کره شمالی، اتریش، اسپانیا، سوئد، سوئیس، ایاالت متحده آمریکا، روسیه

شوروی، دانمارک و بریتانیا بوده اند.

مبادلٔه اسیران بین دو کشور از تاریخ ۲۶

مرداد۱۳۶9 مصادف با ۱99۱ شروع

شد. روند تبادل اسیران بین دو

کشور ۱۲ سال به طول انجامید.

آخرین گروه از اسرای جنگی

ایرانی و عراقی در تاریخ ۲۶

اسفند۱۳۸۱ مقارن با ۱7 مارس ۲00۳

به طور همزمان مبادله شدند.

در این میان دو کشور نیز مدعی شدند که کشورهای دیگری هم به کشورهای

مقابل آنها اسلحه فروخته است.

کشورهایی که فقط به عراق اسلحه فروختند: بلژیک, مصر, آلمان, جوردن,

کویت, مراکش, پاکستان, فیلیپین, لهستان, پرتغال, عربستان سعودی, سودان, چک اسلواکی, مجارستان و

عمارات متحده عربی.

0۶۲

هواپیمای جنگنده ایرانی، زمان جنگ ایران-عراق،


جنگ ایران و عراق

0۶۱

مبارزه سربازان ایرانی در خرمشهر، ۱۳۶۳،


بیوترور

0۶0

عکس های یادگاری سربازان ایرانی در خطوط مقدم زمان

جنگ ایران-عراق، ۱۳۶7-۱۳۵9، عکاس ناشناس


045

0۵9

آوارگان ایرانی)شهرهای جنوبی ایران( زمان جنگ ایران-عراق، ۱۳۶7-۱۳۵9، عکاس ناشناس

بیوترور

046

0۵۸

عکس یادگاری از سرباز ایرانی،زمان جنگ ایران-عراق،

۱۳۶۴، عکاس ناشناس


0۵7 بازدید صدام حسین از خط مقدم،

زمان جنگ ایران-عراق، ۱۳۶7-۱۳۵9، عکاس ناشناس

بیوترور

Henner Fürtig: Der irakisch-iranische Krieg. Akademie Verlag GmbH, 1992, ISBN

3-05-001905-0.

The material superiority of the Iraqis had weapons of war for the year 1986 the ratio of 8:1, offsetting Iran but by human

superiority.

In 1984, Iraq was the world's largest arms importer, with arms

worth 7.7 billion dollars. From 1981 to 1985 weapons were delivered to Iraq for $ 23.9 billion. To Iran

during the same period arms worth $ 6.4 billion.

0۵۶

روح هللا خمینی، رهبر ایران زمان جنگ ایران-عراق،

۱۳۶7-۱۳۵9، عکاس ناشناس


آمار دقیقی در مورد کشته شدگان این جنگ در دست نیست. ولی منابع مختلف این رقم را بین ۳00 هزار تا ۱ میلیون نفر تخمین زده اند. در مجموع 76 هزار و ۸7۳ نفر تنها در

اثر حمالت هوایی عراق به شهرهای مختلف ایران کشته و یا مجروح شدند.

0۵۵

بیوترور

0۵۴

عکس های یادگاری سربازان عراقی زمان جنگ ایران-عراق،

۱۳۶۱، عکاس ناشناس


شورای امنیت در تاریخ ۱۸ آذر۱۳70 مصادف با 9 دسامبر۱99۱ طی گزارشی

که از جانب دبیرکل وقت سازمان ملل متحد دریافت

کرده بود، عراق را به عنوان متجاوز جنگ معرفی

کرد. این شورا همچنین عراق را موظف به پرداخت

غرامت جنگ به ایران نمود.

با این حال تا این لحظه هیچ گونه قرارداد صلحی بین دو کشور

امضا نشده است.

13۵9-13۶7

سربازان ایرانی زمان جنگ ایران-عراق، ۱۳۵9-۱۳۶7،


0۵۳

بیوترور

جنگ ایران و عراق که از آن به عنوان جنگ اول خلیج هم یاد می شود،

از روز ۳۱ شهریور ۱۳59 تا۲۲ سپتامبر۱9۸0 راس ساعت ۱۲

به وقت بغداد، مرکز فرماندهی جنگ در عراق دستور پرواز ۱9۲ بمب افکن و جنگنده را برای حمله هوایی به

فرودگاه های ایران صادر کرد شروع شد. بیست دقیقه بعد، عدنان خیرهللا وزیر دفاع عراق در گزارشی این موضوع را

به صدام حسین اعالم کرد.

به این ترتیب جنگ هوایی بین ایران و عراق آغاز شد و تا ۲0 آگوست ۱9۸۸ /۳0

مردادماه ۱۳67 که قرارداد آتش بس موسوم 59۸ بین دو طرف امضا شد ادامه داشت.

پیشروی های نظامی هر دو کشور ایران و عراق زمان جنگ

0۵۲



0۵۱

بیوترور

نازابرس یراکدای یاه سکع

،قارع-ناریا گنج نامز

سانشان ساکع ،۱۳۵9-۱۳۶7

صدام حسین میان طرفدارانش،زمان جنگ ایران-عراق،۱۳۶7-۱۳۵9، بغداد،


0۵0


نسل کشی در بین سالهای ۱99۵-۱99۲ در جنگبوسنی، بوسنی ۱99۵

0۴9

بیوترور

با وجود این که موارد متعددی از خشونت علیه گروه ها در طول تاریخ و حتی پس از تصویب این

کنوانسیون صورت گرفته است، ولی شرح و بسط قانونی و بین المللی این اصطالح در دو دوره تاریخی مجزا برجسته تر است: از زمان ابداع این اصطالح تا پذیرش آن به عنوان قانون بین المللی

)۱94۸-۱944( و زمان آغاز بکارگیری آن با پایه گذاری دادگاه های جنایی بین المللی برای پیگرد قانونی جنایات نسل كشی )۱99۸-

۱99۱(. جلوگیری از نسل كشی، که از تعهدات اصلی این کنوانسیون می باشد، هنوز هم به صورت یك چالش در بین ملت ها و اشخاص

مطرح است.

/ كشتن اعضای گروه؛

/ وارد کردن صدمات جسمی یا روحی شدید به اعضای گروه؛

/ تحمیل تعمدی نوعی از شرایط خاص زندگی بر یک گروه با هدف نابودی فیزیکی بخش یا تمامیت

گروه؛/ تحمیل اقداماتی جهت

جلوگیری از زاد و ولد در گروه؛

/ انتقال اجباری گروه؛

نسل كشی یعنی هر یك از اعمال زیر كه با هدف نابود كردن بخش یا تمامیت یك ملت، قوم، گروه نژادی یا مذهبی انجام گیرد:

0۴۸

ترمینولوژی

QR Code)video(: The horror of the Rwandan genocide - World news - guardian.co.uk.flv

0۴7

بیوترور

نسل کشی راواندا، در بین سالهای ۱99۴ در جنگ داخلی راواندا که که به کشتار حدود ۸00 هزار توتسی رواندایی و هوتوهای میانه رو

در مدت ۱00 روز توسط هوتوهای تندرو منجر شد

0۴۶


طبق این کنوانسیون «نسل کشی« جرم بین المللی شناخته شد و کشورهای امضاكننده آن ملزم به «منع و

مجازات« آن شدند. این کنوانسیون نسل كشی را این گونه تعریف می كند:

در 9 دسامبر ۱94۸، سازمان ملل متحد به دلیل تالش های لمكین، کنوانسیون منع و

مجازات جرم نسل كشی را به تصویب رساند.

نسل کشی در بین سالهای ۱99۵-۱99۲ در جنگبوسنی، بوسنی ۱99۵

0۴۵

بیوترور

اصطالح )نسل كشی( تا پیش از سال ۱944 وجود نداشت. این اصطالح بسیار خاص به جنایات خشونت باری اطالق می گردد که علیه یک گروه به قصد نابودی آن صورت

می گیرد.

در۱944، یك وكیل یهودی لهستانی به نام رافائل لمكین

)۱959-۱900( كلمه ژنوساید را از تركیب کلمه ژنو )از زبان یونانی به معنی نژاد یا قبیله( با کلمه ساید )از زبان التین به معنی

كشتن( ساخت.

نسل كشی

0۴۴


CI CIS

CI CIS S

CICI

SS

CI CISS

CI

CI

CIAs

CI

CI

CH3CH2

As

CI

CI

CH3

AsClCl

As

گاز خردل:2-Chloroethyl chloromethyl sulfide

Bis-)2-chloroethylthio(-متانBis-1,3-)2-chloroethylthio(-n-پروپانBis-1,5-)2-chloroethylthio(-n-پنتان

عامل تاول زا:2-chloroethenylarsonous dichlorid

Ethylarsonous dichlorideDichloromethylarsane

Phenylarsonous dichloride

Bis-1,4-)2-chloroethylthio(-n-butaneBis)2-chloroethyl(sulfide

1,2-Bis-)2-chloroethylthio(-ethane

0۴۳

بیوترور

O

OCI CIS S

OP

F

O

OP

N

N

OOP

F

O

P

FH3C O

O

CI CI

CI

NCI CIN

CI CIN

CICN CH N

گاز اعصاب:Phosphonofluoridic acid, methyl-, 1, 2,-)سومان(

Ethyl N,N-Dimethylphosphoramidocyanidate-)تابون(Cyclohexyl methylphoshonofluoridate-)سیکلوسارین(

Propan-2-yl methylphosphonofluoridate-)سارین(Bis-)2-chloroethylthiomethyl(-ether-)موستارد(

نیتروژن موستارد:HN2 )bis)2-chloroethyl(methylamine, mustine(

HN1 )bis)2-chloroethyl(ethylamine(HN3 )tris)2-chloroethyl(amine(

عامل خون:Carbononitridic chloride

Hydridonitridocarbonگاز خردل

Bis-)2-chloroethylthioethyl(-ether

0۴۲


The main goal of the CWC, highlighted below, is taken from the preamble to the treaty:

Determined for the sake of all mankind, to exclude completely the possibility of the use

of chemical weapons, through the implementation of the provisions of this

Convention."

0۴۱

بیوترور

پخش کردن گاز کلر در دوران جنگ جهانی اول،

عکاسی نوین کلیر، تاریخ جنگ های جهانی،

نیویورک، ۱9۱۸

Almost exactly 200 years later, in 1874, the next treaty or agreement of this sort was concluded: the Brussels Convention on the Law and Customs of War. The Brussels Convention prohibited the employment of poison or poisoned weapons, and the use of arms, projec-tiles or material to cause unnecessary suffering. Before the turn of the century, a third agreement came into being; an international peace conference held in The Hague in 1899 led to the signing of an agreement that prohibited the use of projectiles filled with poison gas.In the wake of World War I, during which the world wit-nessed the horrors of large-scale chemical warfare, international efforts to ban the use of chemical weapons and prevent such suffering from being inflicted again, on soldiers and civilians, intensified. The result of this renewed global commitment was the 1925 Geneva Protocol for the Prohibition of the Use of Asphyxiating, Poisonous or Other Gases, and Bacteriologi-cal Methods of Warfare.

During the Cold War, the United States and the Soviet Union both maintained enormous stockpiles of chemi-cal weapons, amounting to tens of thousands of tonnes. The amount of chemical weapons held by these two countries was enough to destroy much of the human and animal life on Earth.

The first international agreement limiting the use of chemical weapons dates back to 1675, when France and Germany came to an agreement, signed in Strasbourg, prohib-iting the use of poison bullets.

0۴0


THE HISTORY OFCHEMICAL DISARMAMENTAND THE PROHIBITION OF CHEMICAL WEAPONS

CONVENTIONS

جنگ جهانی اول: سالح های شیمیایی، اعتراض سربازان آمریکایی با انواع مختلف ماسک های ضد گاز شیمیایی،

)چپ به راست( آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی و ارتش آلمانی.الکساندر رودچنکو، جنگ آینده، ۱9۳0

0۳9

بیوترور

Although chemicals had been used as tools of war for thousands of years—e.g. poisoned arrows, boiling tar, arsenic smoke and noxious fumes, etc. modern chemical warfare has its genesis on the battlefields of World War I. During World War I, chlorine and phosgene gases were released from canisters on the battlefield and dispersed by the wind. These chemicals were manufactured in large quantities by the turn of the century and were deployed as weapons during the protracted period of trench warfare.

The first large-scale attack with chlorine gas occurred 22 April 1915 at Ieper in Belgium. The use of several different types of chemical weapons, including mustard gas )yperite(, resulted in 90,000 deaths and over one million casualties during the war. Those injured in chemical warfare suffered from the effects for the rest of their lives; thus the events at Ieper during World War I scarred a generation. By the end of World War I, 124,000 tonnes of chemical agent had been expended.

پخش کردن گاز کلر در دوران جنگ جهانی اول،عکاسی نوین کلیر، تاریخ جنگ های جهانی،

نیویورک، ۱9۱۸ 0۳۸


The means of delivery for chemical agent evolved over the first half of the twentieth century, increasing these weapons’ already frightening capacity to kill and maim through the development of chemical munitions in the form of artillery shells, mortar projectiles, aerial bombs, spray tanks and landmines.

Since the Geneva Protocol has been in force, some of these States Parties have dropped their reservations and accepted an absolute ban on the use of chemical and biological weapons. In 1971 the Eighteen Nations Disarmament Committee )ENDC( )later to become the Conference on Disarmament(completed negotiations on the text of the Convention on the Pro-hibition of the Development, Production and Stockpiling of Bacteriological )Biological( and Toxin Weapons, commonly referred to as the Biological Weapons Convention or BWC. In conjunction with the 1925 Geneva Protocol, it banned its States Parties from developing, producing, or possessing biological weapons, but contained no mechanism to verify the compliance of States Parties with these prohibitions. Included within the BWC was the stipulation that countries commit themselves to the negotiation of an international treaty banning chemical weapons. Beginning in 1986, the global chemical industry actively participated in these negotiations. On 3 September 1992 the ad hoc committee submitted to the Conference on Disarmament the agreed text of the Convention on the Prohibition of the Development, Production, Stockpiling, and Use of Chemical Weapons, and on Their Destruction, now commonly referred to as the Chemical Weapons Convention or CWC. The Chemical Weapons Convention was opened for signature in Paris on 13 January 1993 and it was subsequently deposited with the United Nations Secretary-General in New York.With the entry into force of the Convention, the OPCW immediately began its work to implement the Convention. Both the Convention and its implementing body are intended to adapt not only to shifts in the international environment and the changing needs of States Parties, but also to respond to the rapid pace of scientific and technological developments.

0۳7

بیوترور

After witnessing the effects of such weapons in World War I, it appeared that few countries wanted to be the first to introduce even deadlier chemical weapons onto the World War II battlefields. However, preparations were made by many countries to retaliate in kind should chemical weapons be used in warfare. Chemical weapons were deployed on a large scale in almost all theatres in the First and Second World Wars, leaving behind a legacy of old and abandoned chemical weapons, which still presents a problem for many countries.

0۳۶


There is a danger of bacterial infection of the lungs, which may result in bronchopneumonia. The latter may be

responsible for death following mustard exposure. Severe exposure to mustard may induce bone marrow damage,

leading to leucopenia. Ingestion of food or water contaminated by liquid mustard produces nausea, vomiting,

pain and diarrhea. Even exposure to the skin alone can cause malaise, vomiting and cardiac abnormalities.

Blood agents are cyanide group of chemicals that affect bodily functions by preventing the normal utilization of oxygen by body tissues. The term "blood agent" is a misnomer because these agents do not typically affect the blood, although they may interrupt the production of blood components. Rather, they exert their toxic effect at the cellular level by interrupting the electron transport chain in the inner membranes of the mitochondria. These agents are also known as systemic agents as they inhibit certain specific enzymes. Hydrogen cyanide )HCN( and cyanogen chloride )CNCl( are the main CW agents in this class. Hydrogen cyanide, first discovered by a Swedish chemist in 1872, was used as an industrial chemical long before the realization of its potential as a CW agent during the first World War. The French were the first to consider it for this purpose and used shells made from this material in the battle of Somme in 1916.

BLOOD AGENTS

0۳۵

بیوترور

The onset and intensity of symptoms depend on the concentration of inhaled toxic vapor and duration of the exposure. Symptoms on exposure to low doses

of HCN are weakness, giddiness, headache, confusion and, sometimes, nausea and vomiting. Clinical signs appear only at high levels of exposure, which include fast and painful respiration, lack of coordination of movement, cardiac

irregularities, hypoxic convulsions, coma and respiratory failure culminating in death. Diagnosis may be aided by characteristic odor of cyanide )bitter almond(

or a faint pale-red hue of the skin.

Cyanogen chloride was also available in plenty as a commercial product having applications as an industrial intermediate during the first World War. It was introduced to overcome the disadvantages encountered in the use of HCN, i.e. a heavier gas with cumulative effects in low concentrations. Cyanogen chloride has powerful lachrymatory and choking effects also. The agent penetrates the filter elements of a gas mask more readily than any other agent. The worldwide industrial development has become a major threat so far as cyanide is concerned. This was used by Iraq in her conflict with Iran during the 1983-88 war. The very high volatility of the blood agents makes them less useful as CW agents, but their use as a terrorist weapon rests on their efficacy if deployed in enclosed spaces.

0۳۴


0۳۳

بیوترور

قربانیان سالح های شیمیایی در سردشت، ایران، ۱۳۶۶،جنگ ایران-عراق، آرشیو موزه صلح تهران

0۳۲


عوامل تاول زا ترکیبات سمی هستند که آسیب های پوستی جدی نظیر سوختگی را ایجاد می کنند. این عوامل در استنشاق بر دستگاه

تنفسی فوقانی و همچنین شش ها ، ایجاد ادمای ریوی اثر می گذارند. این عوامل می توانند به چشم صدمات جدی وارد کنند.

دو شکل عوامل تاول زا وجود دارد: گاز خردل و مواد آرسنیک دار. مهم ترین ماده در این طبقه

عوامل CW سولفور موستارد است و سلطان عوامل CW نامیده )HN۳ و HN۲ ,HN۱( می شود. عوامل دیگر شامل موستاردهای نیتروژن

و گاز خردل )L۲ ,L۱ و L۳(می باشند.

گاز خردل خالص یک مایع بی رنگ و بی بو است ؛ محصول ناخالص دارای بوی شبیه به خردل یا سیر می باشد. این محصول پایداری

کمی دارد. و در محلول های ارگانیک قابل حل است اما به آسانی در آب حل می شود) 0.۸ گرم در لیتر(. نیتروژن خردل نیز مایعی بی رنگ در حالت خالص است. آنها ناپایداری کمتر، انحالل کمتر،

و مقاومت بیشتری در برابر عوامل اکسیدکننده نسبت به گاز خردل دارند، اما بصورت انبار پایداری کمتری دارند. مواد تاول زای

خالص نیز مایعاتی بی رنگ با طعم فلزی و محلول در آب هستند که همانند گاز خردل می باشند. این مواد بطور نسبی ناپایدار هستند. بنابراین خردل نیتروژن و گاز خردل فاقد نیاز اساسی

.CW می باشند، یعنی پایداری ذخیره یک عامل

0۳۱

بیوترور

پورین DNA را آلکیالت می کند و به آنها آسیب می رساند. خردل ده برابر توسط پوست سریع تر جذب می شود و سبب درد فوری و سوزش

در اندام آسیب دیده و ایچاد عالئم سیستماتیک تر می شود. و بطور مستقیم با گروه های سولفوهیدریل ترکیب می شود و آنها را

غیرفعال می سازد . خردل در قالب گاز یا مواد معلق، به پوست، چشم هغ و دستگاه

تنفسی حمله می کند . آسیب شیمیایی در ظرف ۱ تا ۲ دقیقه پس از تماس روی می دهد، اما شروع درد 6 تا 4 ساعت به تعویق می افتد. محدوده آسیب چشم از ورم ملتحمه به کدورت قرنیه، زخم و پارگی.محدوده آسیب پوست از آفتاب سوختگی مانند اریتم به وزیکول می

باشد. قرار گرفتن در معرضاین مایع می تواند باعث نکروز انعقادی از درم شود. خطر عفونت باکتریایی در ریه ها وجود دارد، که ممکن است به عفونت ریوی منجر شود. دومی ممکن است مسبب مرگ ناشی از

مواجهه با گاز خردل باشد. مجاورت زباد با گاز خردل ممکن است سبب آسیب رساندن به مغز استخوان شود. بلع غذا یا آلوده به مایع خردل تهوع، استفراغ، درد و اسهال را ایجاد می کند. حتی مواجه شدن با

پوست می تواند سبب ضعف، استفراغ و اختالالت قلبی شود.

گاز خردل از زمان جنگ جهانی اول بیشترین اهمیت نظامی خود را در تاول زایی داشت. خردل نیتروژن در دهه ۳0 ترکیب شد اما برای جنگ به مقدار زیادی تولید نشد . مکلورتامین )HN۲ ، موستارگن ( کاربردهای صلح آمیزی تری به عنوان یک عامل شیمی درمانی سرطان

داشته و ترکیبی استاندارد برای این منظور به مدت چند سال بوده است. عامل تاول زا )L( در سال ۱9۱۸ بخاطر اهداف نظامی و با توجه

به ویژگی غیر قابل اشتعال و سمیت آن مشابه به خردل ترکیب شد، اما احتماال در میدان جنگ استفاده نمی شده است.

گازهای خردل رادیومتریک هستند و برای تقسیم سلول ها شدیدا سمی می باشند. خردل ها لیپوفیل هستند و به آسانی در پوست، و بسیاری از منسوجات و الستیک نفوذ می کند. پس از عبور از غشای سلولی ، گاز خردل به یک سولفوآمین با واکنش باال تبدیل می شود. و بطور برگشت ناپذیر DNA, RNA و پروتئین را آلکیالت می کند و سبب مرگ

DNA است. خردل مبنای پورین DNA پوست می شود، و مهم ترین هدف آنرا آلکیالت می کند و به آنها آسیب می رساند.

0۳0


OP

F

O

0۲9

بیوترور

سلول سرطانی شده انسان، بریده ای از عکس، کتاب بیولوژی داخلی، دانشگاه هومبولد برلین

0۲۸


1- Holstege CP, Kirk M, Sidell FR. Chemical warfare. Nerve agent poisoning. Crit Care Clin. Oct

1997;13)4(:923-42.

Nerve agents exert their biological effects by irreversibly inhibiting the enzyme acetyl cholinesterase )AChE(. This enzyme is responsible for hydrolyzing acetylcholine )ACh(, a neurotransmitter liberated at the nerve synapse, nerve-muscle )neuromuscular( junction and nerve-gland junction. In a normal individual, a small quantity of ACh is continuously liberated and hydrolyzed by AChE. Inhibition of AChE causes accumulation of Ach, leading to over excitation or paralysis. As soon as the nerve agents enter the system, symptoms of poisoning appear.

The effects of nerve agents are the result of the action on the muscurinic and nicotinic receptors on the receptors within the central nervous system. They include constriction of the pupil )meiosis(, increased production of saliva, running nose, increased perspiration, urination, defecation, broncho-secretion, bronchoconstriction, decreased heart rate and blood pressure, muscular twitches and cramps, cardiac arrhythmias, tremors and convulsions. The most critical effects are paralysis of the respiratory muscles and inhibition of the respiratory center. Ultimately, death results due to respiratory paralysis. If the concentration of the nerve agent is high, death is immediate.

0۲7

بیوترور

1- Holstege CP, Kirk M, Sidell FR. Chemical warfare. Nerve agent poisoning. Crit Care Clin. Oct

1997;13)4(:923-42.

0۲۶


انواع عوامل اعصاب تا دهه 60 برای کاربرد نظامی ابداع

شدند . اهمیت زیادی برای افزایش قدرت و پایداری زیست محیطی قائل شدند . بنابراین عوامل V به عنوان نسخه های

پایدارتر عوامل G ایجاد شدند. لذا VX ، یک سولفور

حاوی OP می باشد که قوی تر از سرین با پایداری بیشتر ، ناپایداری کمتر و محلول آبی

کمتر است که از طریق تماس پوستی مستقیم ایجاد می شود و در محیط تا چندین دهه پس از انتشار پابرجا می ماند.

عوامل اعصاب مهلک تر از CW عوامل دیگر گزارش شده

می باشند . آنها به شدت سمی هستند و می توانند در عرض

چند دقیقه تا چند ساعت بسته به غلظت آن سبب مرگ شوند .

عوامل اعصاب به این خاطر نام گذاری شده اند چون بر کارکرد سیستم عصبی اثر می گذارند . عوامل اعصاب بطور

طبیعی روی نمی دهند و به گروهی از ترکیبات OP تعلق دارد . اولیت عامل عصبی شناخته شده ، بنام تابون ، ابتدا توسط شیمی دان آلمانی به نام گرهارد شرودر ، در دهه ۳0 و در زمان تحقیق وی برای ایجاد حشره کش های جدید OP کشف شد . پس از آن ، یک سری از عوامل اعصاب شناخته شده به نام عوامل G ؛ که شامل سرین

وسمان می باشند ، ابداع شد . آلمان انبارهای مهمات عصبی را از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون داشته است اما

از آنها استفاده نمی کرد .

عوامل اعصاب

0۲۵

بیوترور

عوامل اعصاب در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار نگرفت. تنها

استفاده جنگی شناخته شده از عوامل عصبی در جنگ ایران و عراق

طی سال های ۱9۸0 تا ۱9۸7 صورت گرفت که عراق از این عوامل علیه

سربازان ایرانی استفاده کرد وبعدها در برابر کردنشین های

شمال عراق بکار گرفت .ساختارهای شیمیایی و برخی ویژگی های عوامل

اعصاب قوی تر در زیر مشخص شده اند . در وضعیت خالص ، تمامی

عوامل عصبی مایعات بی رنگ هستند . عوامل G یک بوی میوه ای دارند

در حالی که عوامل V یک بودی آمین را دارند . سرین به طور مشخص محلول آبی است ، سومان

قابلیت انحالل کمی در آب دارد و تابون و Vx ویژگی فوری در این

زمینه دارند . واکنش های عوامل P-X اعصاب از طریق تسهیم باند

روی می دهد . بنابراین ، واکنش عوامل G با مواد اسیدی اسید

فسفات غیرسمی را مشخص می کند . از سویی دیگر ، محصول هیدرولیز

Vx به محصول خیلی سمی دیگری منجر می شود . حالت کارکرد

عوامل اعصاب بخوبی در تحقیقات سابق نشان داده شده است.

Nerve agents are more toxic than the oth-

er reported CW agents. They are

highly toxic and can cause

death within few minutes to few

hours after ex-posure, depend-ing on the con-

centration.

مزارع اطراف سردشت،۱۳۸۶، ایران،عکاس: مهدی حسنی

0۲۴


قربانیان سالح های شیمیایی در سردشت،ایران، ۱۳۶۶،جنگ ایران-عراق،آرشیو موزه صلح تهران

Nerve agentsVesicants )blistering agents(

Bloods agents )cyanogenic agents(Choking agents )pulmonary agents(Riot-control agents )tear gases(

Psychomimetic agentsToxins

0۲۳

بیوترور

قربانیان سالح های شیمیایی در سردشت،ایران، ۱۳۶۶،جنگ ایران-عراق،آرشیو موزه صلح تهران

The CW agents possess different characteristics

and belong to various classes of compounds with pronounced physicochemical, physiologi-cal and chemical properties. Thus, they are classified in many ways. Based on their

volatility, they are classified as persistent or non-persistent agents. The more volatile an agent, the quicker it evaporates

and disperses.

The more volatile agents like chlorine, phosgene

and hydrogen cyanide are non-persistentagents

whereas the less volatile agents like sulfur mustard

and Vx are persistent agents. Based on their

chemical structure, they can be classified

as organophosphorus )OP(, organosulfur,

organofluorine compounds and arsenicals.

In general, classification in terms of physiological

effects produced on humans by the CW agents has been

used for many decades. Thus, the CW agents used in warfare are classified

as follows:

0۲۲


کودکان کشته شده در حلبچه، ۱9۸۸، جنگ ایران-عراق، عکاس ناشناس

0۲۱

بیوترور

\ پوسته ی بمبهای شیمیایی بسیار نازک بوده و در صورت

تکه تکه شدن به شکل ترکش های کریستالیزه خاص بمبهای عادی

در نمی آیند و معموالً آسیبهای شدید ناشی از ترکش ایجاد

نمی کنند.

\ خرج انفجاری موجود در بمبهای شیمیایی نسبتًا ناچیز

است. زیرا فقط جهت پاره کردن پوسته ی نازک آن و نیز پخش کردن عوامل موجود در آن

مورد استفاده قرار می گیرد و در نتیجه صدای انفجار

این گونه بمبها نسبتًا خفیف تر )خفه تر( از بمبهاي عادی

است. همچنین آثار تخریبی ناشی از امواج شدید انفجاری

وجود ندارد.

\ پس از انفجار بمبهای شیمیایی به علت وجود

عوامل شیمیایی موجود در آن، توده های ابر مانند از

گازهای شیمیایی دیده می شود که غالبًا سنگین تر از هوا

بوده و میل به تجمع در سطح زمین دارند. همچنین ذرات و

قطرات مایع یا جامد ممکن است روی زمین و تجهیزات

مختلف مشاهده گردد.قدرت نفوذ خردل نیز قابل

توجه است به طوری که در گل و خاک، آجر، بتون و چوب به

راحتی نفوذ می کند.

از تفاوت های ساختمان یک بمب شیمیایی با بمب معمولی

می توان به موارد زیر اشاره کرد:

0۲0


کودکان کشته شده در حلبچه، ۱9۸۸، جنگ ایران-عراق، 0عکاس: احمد ناطقی

۱9

بیوترور

0۱۸


بعضی از مواد شیمیایی مورد استفاده در بمب ها، با انتقال از خاک، آب و هوا به گیاهان و سایر تولید کننده اولیه

اکوسیستم ها، در آنها تجمع می کنند. جانوران نیز با تغذیه از این تولید کنندگان، مواد را به بدن خود منتقل می کنند و این عوامل باعث اختالل در عملکرد

اندام ها و فیزیولوژی داخلی آن می شود. این مواد همچنین موجب اختالل ژنتیکی در جانوران شده و باعث عدم رشد جنین آنها و حتی

سقط نیز می شوند.

این بمب ها در دراز مدت قادرند تا در نسل های متوالی، ژن های جانوران و گیاهان را

دستخوش تغییر کنند.

0۱7

بمب های هواپیماهای نیروی هوایی امریکا در جنگ با ویتنام،

عکس از الیو جورنال روسی)بریده ای از عکس(

بیوترور

اختالف نظر چندانی در مورد تعریف سالح شیمیایی وجود ندارد.

در اکثر پژوهش هایی که در این رابطه صورت گرفته از این سالح

نظامی به عنوان آن دسته از مواد یا ترکیبات شیمیایی نام برده می شود که در صورت انتشار

و تاثیر شیمیایی منجر به مرگ، آسیب و ناتوانی در انسان و حیوان و یا از بین رفتن گیاه می شوند. وسایل کاربرد این مواد را در

عملیات جنگی، جنگ افزار شیمیایی می گویند.

همین تعریف مبنای تعریف سالح های شیمیایی در «کنوانسیون منع گسترش، تولید، انباشت و به کارگیری سالح های شیمیایی و انهدام آنها« ، مصوب ۱99۲، البته با شکلی کاملتر و با ذکر

جزئیات قرار گرفته است.

بمب های شیمیایی در موقع استفاده، باعث اثرات

تخریبی مستقیم روی گیاهان و جانوران منطقه می شوند و آنها را از بین می برند. عالوه بر این، این بمب ها و مواد تشکیل دهنده آنها اثرات پایدار و دراز مدتی را نیز در طبیعت از خود به

جا می گذارند.

بمب شیمیایی

0۱۶


برنامه جشنی که در سه شنبه ۵ نوامبر ۱9۴۶ در کلوب رسمی کالج جنگ واشنگتن برگزار شد. بمناسبت امضای رفع ممنوعیت از اجماع گروه ضربت شماره یک ارتش و نیروی دریایی، بعنوان یک بدنه سازمان یافته و بازبینی آزمایش انفجار بمب اتمی در اقیانوس آرام.

0۱۵

بیوترور

کالوس ویتس جنگ را ابزار منطقی سیاست خارجی تلقی می کند. یک عمل خشن با هدف وادار

کردن حریف برای انجام خواسته های خودمان. تعاریف مدرن جنگ، همانند درگیری مسلحانه

بین واحدهای سیاسی، عموما ویژگی های تعاریف حقوقی قرن ۱9 را نادیده گرفته است که محدود به مفهوم جنگ بین دولت ها بود. چنین تعریفی شامل جنگ های داخلی بود، اما در همان حال چنین پدیده هایی را به صورت شورش، راهزنی،

یا دزدی دریایی مستثنی می کند. سرانجام، جنگ به طور کلی تنها برای پذیرش تنش های مسلحانه در یک مقیاس نسبتا بزرگ شناخته شد که معموال درگیری هایی که در آن کمتر از 50000 نفر

مبارز درگیر هستند را شامل نمی شود.

تحلیل های جنگ ممکن است به چندین رویکرد فلسفی، سیاسی، فن آوری، حقوقی، جامعه شناسی و روانشناسی طبقه بندی شود که غالبا شناخته شده اند. این تفاوت ها عالئق مختلف سود و

طبقات تحلیلی مختلف را نشان می دهند که توسط نظریه پردازان بکار گرفته شدند،اما بیشتر

نظریات واقعی ترکیبی هستند.

جنگ

0۱۴


--------------------------------------------------------------بعد از جنگ چالدران در دوره صفویه )۱6۲۳ـ۱640م( براى اولین بار سرزمین كردستان میان دو امپراتورى صفوى و عثمانى تقسیم گردید.

از آن تاریخ به بعد این بخش از كردستان به نام «كردستان ایران« مصطلح شد.در دومین تقسیمات كشورى كه در سال ۱۳۱6 شمسى صورت گرفت،

بر اثر اعمال سیاست هاى شوونیستى رضا شاه* محدوده هاى ارضى كردستان ایران به عمد در هم ریخته شد و چهارچوبه استان هاى آذربایجان غربى و كردستان و كرمانشاهان و ایالم از هم تفكیك گردید. از آن زمان به بعد كردستان ایران

كه منظور و استنباط رژیم از آن تنها استان كردستان بوده است در فرهنگ جغرافیایى ایران قالبگیرى شد.

بر طبق اصل ۱۲ قانون اساسی دین رسمی جمهوری اسالمی ایران، اسالم، مذهب جعفری اثنی عشری است. از پیروان دیگر مذاهب اسالمی چون حنفی، شافعی، مالكی، حنبلی، زیدی به اقلیت تعبیر شده و در همان اصل عنوان شده كه پیروان این مذاهب،

مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان از احترام كامل برخوردارند. سایر ادیان از جمله یارسان یا پیروان آیین یاری یا بهایی ها از حقوق قانونی برخوردار نیستند. بر

این اساس اسمی از آنها در مستندات حقوقی جمهوری اسالمی برده نمی شود.

0۱۳

بیوترور

طبیعت سردشت، کردستان-ایران، ۱۳۸7،عکاس: مهدی حسنی، روزنامه شرق

0۱۲


گروه دختران و زنان کردی در حال رقصیدن،کردستان ایران، عکاس ناشناس

تابلو ورودی شهرستان سردشت، کردستان ایران، ۱۳90، عکاس: گلنار کت

نوجوانان سردشت، ایران، ۱۳۸7،عکاس: مهدی حسنی، روزنامه شرق،

)بریده ای از عکس(

0۱۱

بیوترور

به لحاظ دینی آمار دقیقی از گرایشات مختلف کرد های ایران

وجود ندارد. اما بر اساس برخی از پژوهش هااکثریت مردم كردستان، مسلمان و سنی مذهب

هستند.

بخشی از آنها که عمدتًا ساکن استان های کرمانشاه و ایالم اند, پیرو مذهب تشیع هستند. بعضی دیگر، جزیی از اقلیت هاى مذهبى، اعم از مسیحى )آسورى و ارمنى(،

یهودى و یارسان* به شمار می آیند.

شهرستان سردشت در جنوب غربي استان آذربایجان غربي واقع شده است. وسعت آن در حدود ۱4۱۱/۳

کیلومتر مربع بوده و از شمال به شهرستان پیرانشهر، از جنوب به بانه، از شمال غرب

به مهاباد و از شرق به بوکان و از غرب به کردستان عراق محدود شده است. سردشت از شهر های کوهستاني استان بشمار می آید، بطوریکه

قسمت اعظم آن از ارتفاعات ۱000-۲000 متر از سطح دریا و از شیب ۳0-۵0 درصد برخوردار است.

بر اساس نتایج اولیه جدیدترین سرشماري عمومي در سال ۱۳90 جمعیت شهر سردشت با ۱/۸۱ ٪ رشد

به 4۱۲۳0 نفر افزایش یافته است.

0۱0


فاصله شمالى ـ جنوبى كردستان 900 كیلومتر طول و پهناى آن در استانهاى كردستان و كرمانشاهان به ۳00 كیلومتر میرسد. از شمال با جمهورى آذربایجان و تركیه

از غرب با تركیه و عراق هم مرز است. از جنوب با استان خوزستان و از شرق با استانهاى لرستان و همدان و زنجان و آذربایجان

شرقى همسایه است.طبق سرشمارى سال ۲000 میالدى جمعیت كردستان ایران 7۸5۱000 نفر بوده است كه ۱۱/7٪ كل

جمعیت كشور را تشكیل می داده است. این آمار بدون احتساب كردهاى مقیم تهران، قزوین،

كالردشت مازندران و خراسان است.

عکس هوایی از جغرافیای استان کردستان،کردستان ایران، نقشه-گوگل ۱۳9۱

009

بیوترور

كردستان ایران در منتهاالیه شمال غربى ایران و در حد فاصل بین ۳۲ تا 40 درجه

عرض شمالى و °44 تا °4۸ طول شرقى.

مساحت آن حدود ۱06577 كیلومتر مربع می باشد و

استانهاى ایالم و كرمانشاهان و كردستان و بخش هایی از استان آذربایجان غربى را در بر می گیرد. بخش شمالى

كردستان ایران بصورت باریكه اى از رود ارس در جوار كوه آرارات كوچك تا جنوب دریاچه

ارومیه با عرض متوسط 50 كیلومتر و طول بیش از ۳00

كیلومتر كشیده شده، سپس عرض آن از جنوب دریاچه گسترش مى

یابد.

كردستان ایران

IRAN

IRAQ

عکس هوایی از جغرافیای شهر سردشت،کردستان ایران، نقشه-گوگل ۱۳9۱

00۸


اهالی حلبچه، ۱9۸۸، جنگ ایران-عراق،عکاس: احمد ناطقی

007

بیوترور

حلبچه، ۱9۸۸، جنگ ایران-عراق،عکاس: احمد ناطقی 0

0۶

مقدمه

استفاده همزمان از تصاویر در این کتاب تاکیدی دوباره

و وارد کردن بعد جدید و نموِد قوی تری است از فجایعی که این قربانیان تجربه کرده و با آن زیسته اند؛ تأکیدی بر رنج-

هایی که از میان عدد و کلمات سنگینی شان حس نمی شود.

کسانی که می دانند اینجا چه می گذرد، باید

راهی برای دانستنش به آنهایی که کم می دانند نشان دهند. و کمتر از کم. و در نهایت کم به اندازه

هیچ.ویسالو سیمبورسکا

-----------------------

*زمانی که صدام حسین نسل کشی کردهای این کشور را در دستور

کار خود قرار داد، ورود پژوهشگران و روزنامه نگاران مستقل خارجی به این کشور ممنوع بود. به همین خاطر

بسیاری از آنچه در زمان وقوع حوادثی مانند انفال و حلبچه و... روی داد تا مدت ها در

پرده ابهام باقی ماند.

در سال ۲0۱۱ بعد از حمله دولت ترکیه به منطقه

غیر نظامی شرناخ در شرق این کشور بعضی از رسانه ها گمانه

هایی را مبنی بر استفاده ارتش ترکیه از سالح های

شیمیایی مطرح کردند. از جمله روزنامه بریتانیایی، دیلی

تلگراف، در یکی از شماره های خود به موضوع استفاده ارتش ترکیه از سالح های شیمیایی علیه چریک های کرد پ.ک.ک پرداخت و خبر از بررسی آن توسط انجمن حقوق بشر ترکیه

داده است.کد: فیلمی مستند درباره یکی از کشنده

VX ترین عامل های شیمیایی: گاز

00۵

بیوترور

در طول سال های جنگ ایران- عراق)۱9۸0-۸۸( صدام حسین

)رییس جمهور پیشین عراق( بیش از ۳500 بمب شیمیایی را در

مناطق غرب، شمال غربی و جنوب ایران استفاده کرد. وسعت و

مقدار بسیار زیاد کاربرد این جنگ افزارها، بخصوص در مناطق

مسکونی و غیر جنگی همچون سردشت و حلبچه، همینطور سابقه طوالنی

او در کشتار بزرگ کردهای عراق، باعث تأمل در امکان وجود نسل کشی کردهای ایران در طول این

جنگ شد.

تحقیقات علمی و اجتماعی بسیار کمی در این زمینه انجام شده

است. آنچه قبالً کار شده، نیز به صورت گسترده و از طریق رسانه-

های عمومی منتشر نگردید.

علیرغم گذشت بیش از دو دهه از روی دادن این حادثه هنوز بسیاری از قربانیان سالحهای شیمیایی در

شرایط دشواری به سر می برند. تعداد زیادی از بازماندگان این حمالت در طول این سال ها جانشان را از دست داده اند و یا همچنان در انتظار کمک های پزشکی تنها

برای گذران زندگیشان هستند.

جمع آوری و طراحی این کتاب در واقع به هدف مطرح کردن دوباره این اتفاق و ایجاد

زمینه ای برای جلب توجه دوباره افکار عمومی، بحث

و گفتگو پیرامون مشکالت آسیب دیدگان این جنگ

و بمباران شیمیایی صورت گرفته است.* مطرح کردن

این بحث شاید تضمینی بر عدم استفاده دوباره از

این نوع سالح کشتار جمعی نباشد، اما باعث جلوگیری

از کاربرد بی دغدغه آن خواهد شد.

این پژوهش به صورت مشخص

به توضیح تاریخچه جنگ ایران و عراق، حمالت شیمیایی

صدام حسین در طول این جنگ، نحوه دستیابی او به سالح های شیمیایی، بررسی احتمال نسل کشی کردهای ایران و همینطور کوتاه

به خاطرات، زندگی و مشکالت قربانیان شیمیایی این جنگ

می پردازد.

00۴

مقدمه

/ییایمی شنارابمب

/یش کلس نفد هاب

/۱۴0 هحفص

N ترمینولوژی/صفحه 00۸/

منابع\صفحه ۲0۴\

جنگ ایران و عراق/ صفحه0۵0/

ییایمیش نارابمب

هچبلح و هیونشا ،تشدرس

استفاده از تسلیحات شیمیایيو بیولوژیكي در جنگ ایران - عراق

به گزارش منابع غیر ایرانی

کاربردسالح های شیمیایی/صفحه 0۶۴/

O

کارخانه های شیمیایی/صفحه ۱۱۲/

ینون کتیعضو

ناینابر قتارطا خو

/ییایمی شیا هحالس

/۱90 هحفص

تاریخچه و کنوانسیونممنوعیت سالح های شیمیایی

چگونگی دستیابی عراق به سالح های شیمیاییبه گفته منابع مختلف

N

بیوترور/ گلنار َکت رحمانی/

۱۳9۱

به ایران حوش آمدید، تابلوی آسیب دیده ورود به مرز ایران،

سال های جنگ ایران-عراق ۱۳۵9-۶7

White-Blood human's cell, Human biology, Humbold university of berlin

سلول گلبول سفید خون انسان، بیولوژی انسان، دانشگاه هومبولد برلین

X-ray photo of a tomor in human brain

عکس پرتونگاری از تومور مغزی انسان

در شانزدهم مهر ماه سال ۱۳66 رژیم بعثی عراق شهر سومار را مورد هجوم شیمیایی خود قرار داد.

در مرداد ماه ۱۳67 نیروهای عراقی با بهر گیری از سالح های شیمیایی در مناطق گیالنغرب و سرپل ذهاب پیشروی كرده

و مناطقی را به اشغال خود درآوردند.------------------------------------------------

مرکز اسناد انقالب اسالمی - روزشمار تهاجم شیمیایی عراق به ایران

...با دیدن این صحنه تازه فهمیدم مفهوم سالح کشتار جمعی چیست! سالحی که هر جانداری را بیجان می کند...

متاسفانه تا آخر سفر هم نفهمیدم که نام این روستای کوچک چیست، چون تمام مردم آن کشته شده اند آن هم با گاز

شیمیایی اعصاب...------------------------------------------------

کتاب خاطرات سوخته، برگ هایی از دفتر خاطرات یک کشته شیمیاییروزنامه همشهری، تهران، ۱۳۸۶

On 8. October 1987, the Baathist regimeattacked the Sumar city with chemical weapons.

In August 1988, Iraqi troops occupied some regions with chemical weapons in Gilan Gharb and Sarpol Zahab

and had some progress.------------------------------------------------

The Documentation Centre of the Islamic Revolution/The calender of chemical attacks on Iran.

...by watching these scene, i just realised what the population-killing weapons means! The weapons which kill every living beings...

Unfortunatly till the end of the journy i didn't get what was the name of that little village, cause all of it's citizens were

killed with nerve chemical gases... ------------------------------------------------

The burened memories, A book written by a victim of chemical weapons,Hamshahri Newspaper, Iran, 2007

Human lungs, the inner Anathomy, Humbold University of Berlin

شش انسان، آناتومی داخلی، دانشگاه هومبولد برلین

Poisoned dead people on street's of Halabjah. Right after iraqi chemical attack on 1988, Iraq

Photographer: Mohammad Nateghi

Experimental atom explosion cloud in see, 1964, انفجار آزمایشی بمب اتم در دریا، ۱۳۴7

در۲۱ فروردین ۱۳67هواپیماهای عراقی یك روستا در منطقه مریوان و همچنین شهر مریوان را بمباران شیمیایی كردند.

------------------------------------------------مرکز اسناد انقالب اسالمی - روزشمار تهاجم شیمیایی عراق به ایران

...در میان سمومی كه روی پوست اثر می گذارد,این تنها ماده ای است كه به آسانی می توان آن را تولید كرد؛ یك میلیاردم گرم از این

سم(باران زرد از سموم تریكوتسین) بر هر سانتیمتر مربع پوست باعث حساسیت خواهد شد و مقادیری

به اندازه یك میكروگرم آن سلولهای پوست را از بین می برد...

------------------------------------------------وال استریت ژورنال در شماره ۱۳ مارس ۱9۸4

On 10 April 1988 the Iraqi aircrafts attackeda village in Marivan territory and also this city

with chemical bombs. ------------------------------------------------

The Documentation Centre of the Islamic Revolution/The calender of Iranian chemical attacks on Iran.

... under the toxins which affects the skin, this is the only substance

that can be made so easily. The nanograms of this poisen

(the yellow rain, of trichothecenes toxins) on every square centimeter

of the skin will become sensitive. One microgram quantities of it destroys the skin's cells...

------------------------------------------------Wall Street Journal. 13 March 1984. p.15

سرباز های ایرانی در حال پوشیدن ماسک در مناطق آلوده به گاز های های شیمیایی، زمان جنگ ایران و عراق،

جنوبغربی ایران، ۱۳۶7-۱۳۵9

Iranian Soldiers wearing the Gas-Masks in poluted area, South-west of Iran, 1980-88

عکس پرتونگاری شده، برشی از نخاع انسان

The X-Ray photo of human's spinal cord

Victims of iraqi's chemical stricks on sardasht in 1987, Iran-

Kurdistan, Photographer: Mehdi Hassani, 2008, Sardasht-Iran

مرد زخمی شده در حمالت بمباران شیمیایی عراق در سردشت، سال ۱۳۶۶، ایران

عکاس: مهدی حسنی، ۱۳۸۶، سردشت-ایران

در۱0 فروردین ۱۳67 هواپیماهای عراقی روستای كالی در حومه پاوه را هدف بمباران شیمیایی قرار دادند.

------------------------------------------------مرکز اسناد انقالب اسالمی - روزشمار تهاجم شیمیایی عراق به ایران

...االن نیز حیوانهایی که در محل های شیمیایی شده چرا می کنند، پوستشان تاول می زند و حالت زخم

پیدا می کند. سپس به تدریج می میرند. بچه ها و بزرگترها بعد از مصرف گوشت یا شیر این حیوانها،

سیاه زخم می گیرند...------------------------------------------------/روستای زرده، 22 سال بعد از بمباران شیمایی

سوسن محمدخانی غیاثوند

...well, now the animals which feed in these poluted fields,

their skin belisters and turns the wound and they dying stepwisely. Children and adults also getting disease like anthrax of consuming

their milk and meat...------------------------------------------------

Zardeh village, 22 years after the chemical bombardment/ Susan Mohammadkhani Ghiasvand

On 30. March 1988 the Iraqis airplanes attacked the Kolai village, near Paveh city, with chemical bombs.

------------------------------------------------The Documentation Centre of the Islamic Revolution/

The calender of chemical attacks on Iran.

A kind of human cancer tumor, The cancer biology, Humbold university of berlin

گونه ای از تومور سرطانی در بدن انسان، بیولوژیسرطان، دانشگاه هومبولد برلین

An injured child during the iraqi's chemical stricks on sardasht, 1987, Iran,

Photo: Archiev of peace museum of tehran

کودک زخمی شده در حمالت بمباران شیمیایی عراق در سردشت، ،۱۳۶۶، ایران

عکس: آرشیو موزه صلح تهران

The red blood cell of human, Human biology, Humbold university of berlin

سلول گلبول قرمز خون انسان، بیولوژی انسان، دانشگاه هومبولد برلین

Poisoned-Dead citizens of Halabjah, 1988, Iraq, Photographer: Ahmad Nateghi

ساکنان کشته-مسموم حلبچه، ۱۳۶۶، عراق، عکاس: احمد ناطق

در تاریخ ۲5 اسفند ۱۳67 حلبچه توسط رژیم عراق طی عملیاتی موسوم به عملیات انفال بمباران شیمیایی شد. حدود پنج هزار نفر به ویژه کودکان، زنان و سالخوردگان کشته شدند. حلبچه در آن زمان تحت کنترل

نیروهای ایرانی و احزاب کرد بود. جت های جنگنده عراق بیست بار در آن روز این شهر را با بمب های شیمیایی و گازهای اعصاب بمباران کردند.

------------------------------------------------وب سایت خبری مرکز اسناد انقالب اسالمی

...من با چشم خود دیدم که مردم

مثل پرندگان جان می دادند. بعضی از مردم به سبب تاثیرات مواد شیمیایی در حال مرگ می خندیدند...

------------------------------------------------عثمان علی غفور که در زمان رویداد کودکی ۱0 ساله بود

سایت قربانیان شیمیایی.

...i saw with my eyes, the people died like the birds.

Some people were laughed of effects of the chemical-

weapons while they were dying...------------------------------------------------

Othman Ali Ghafoor, who was 10 years old at that time,chemical victims website

On 16th march 1988 the Halabja city attacked by Iraqi's regiem in following of the Anfal operation with chemical weapons.

Almost 5,000 people specially children, women and old people were killed. The Iraqi's army jets

bombed this city about 20 times with chemical bombs and nerve gases.

------------------------------------------------The Documentation Centre of the Islamic Revolution, News-Website

The white blood cell of human, Human biology, Humbold university of berlin

سلول گلبول سفید خون انسان، بیولوژی انسان، دانشگاه هومبولد برلین

The hills of Sardasht, 2008, Photographer: Mehdi Hassani

تپه های اطراف سردشت، ۱۳۸۶، عکاس: مهدی حسنی

An injured child during the iraqi's chemical stricks on sardasht, 1987, Iran,

Photo: Archiev of peace museum of tehran

کودک زخمی شده در حمالت بمباران شیمیایی عراق در سردشت، ،۱۳۶۶، ایران

عکس: آرشیو موزه صلح تهران

The human white blood cells, the inner anathomy, Humbold university berlin

گلبول سفید انسان، بیولوژی داخلی، دانشگاه هومبولد برلین

در ۱۱ مرداد سال ۱۳67 رژیم بعثی عراق در کمتر از ۱5 روز بعد از قبول قطعنامه 59۸ توسط ایران در نیمه های شب شهر اشنویه

را مورد حمله شیمیایی قرار داد که طی آن ۲670 نفر از مردم به شدت مجروح شدند.

------------------------------------------------وب سایت خبری مرکز اسناد انقالب اسالمی

...همه در تعجب بودند که چرا بعد از اصابت بمب، صدای انفجار

نیامد. فکر کردند که حتمًا راکت منفجر نشده...اما یک دفعه دیدند که از محل انفجار ها دود سبز، زرد، قرمز، سیاه برخاسته بود. بعضی به سوی محل انفجار ها حرکت کرده بودند

که ببینند چه شده... ------------------------------------------------

خاطرات یکی از شهروندان قلعه جی، روستایی در نزدیکی مریوان که در اسفند ۱۳67

بمباران شیمیایی شد.

On 2 August 1988 Iraqi regime in less than 15 days after Iran accepted the UN Resolution 598,

attacks overnight the Eshnavieh city with chemical bombs. 2670 people were seriously injured during this bombardment.

------------------------------------------------The Documentation Centre of the Islamic Revolution, News-Website

...everyone wonders why after the attack there was no sound of the explosion, they thought there was an unexploded rocket...but

suddenly all that green, yellow, red and black smoke have been on.

Some people were there to see what has happened...----------------------------------

The memories of the citizens of Ghal e chi,a village in the near of Marivan city on March 1988

Ghader Namini

Abd ol baghi VaeziRahman Bazrchi

Nouzad Sheikhi

Rozhin Sheikhi

Sabri Afandi

Zahra Alizadeh

Ahmad Hassanpour

Ibrahim Edalat

Mohammad Malai

Mohammad Bayazidi

Rasoul Narimani

Ameneh Carami

Hassan Atashak

Goli Carami

Maryam Ebrahimi

Navid Pirkhezri

Shoukat Feizeh

Seyyed Jalal Hoseini

Amir Goudarzi

Hosein Carimnezhad

Omar Mohammadian

زهرا علیزاده

رسول نریمانی

آمنه کرمی

محمد مالیی

محمد بایزیدی

حسن آتشک

گلی کرمی

قادر نمینی

عبدالباقی واعظی

رحمان بذرچی

نوزاد شیخی

صبری افندی

احمد حسن پور

ابراهیم عدالت

روژین شیخی

نوید پیرخضری

شوکت فیضه

مریم ابراهیمی

Inside the human anatomyLibrary Humboldt University

Berlin Campus North,Few names of victims of iraq's

chemical attacks on 7 july 1987 in Sardasht, Iran

آناتومی داخلی انسان، کتابخانه دانشگاه هومبولد برلیناسامی بعضی از کشته شده های

بمباران شیمیایی عراقدر روز ۲۸ تیر ماه ۱۳۶7 در سردشت، ایران

The Iranian Tank during the Iran-Iraq war,Unknown photograph

می خواهم صحنه هایی را به تو نشان دهم که مانند سیلی

به صورتت بخورد و امنیتت را خدشه دار کند و تو را

به فکر بیاندازد.

کاوه گلستان/ عکاس جنگ/ قسمت هایی از نوشته هایش در زمان

بمباران حلبچه/ کاوه کلستان در زمان جنگ آمریکا

و عراق کشته شد.

تر-بیو

-ور

bio--terror

Documents

iraniraq war

iran air boeing

chemical bombing

imposed war

victims of chemical

iraqi chemical attack

tonakabin north west

golestan e shohada cemetery