biologiurad aqtiur nivtierebata sintezis ziritadi mimartulebani prof. sota samsonia iv. javaxisvilis...
TRANSCRIPT
![Page 1: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/1.jpg)
biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis
ZiriTadi mimarTulebani
prof. SoTa samsonia
iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti
![Page 2: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/2.jpg)
biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebebia:
– axali qimiuri struqturis, potenciuri biologiuri aqtiurobis mqone naerTebis Seqmna;
– cnobili biologiurad aqtiuri naerTebis qimiuri modifikacia;
– cnobili biologiurad aqtiuri naerTebis struqturuli analogebis miRebis meTodebis damuSaveba da sinTezis racionaluri gzebis Zieba.
![Page 3: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/3.jpg)
1. alizarini (endros fesvebi, Rubia tinktoria). 1868 weli grebe da
libermani, sinTezi antracenidan;
2. vitamini C (askorbinis mJava) – 1928 weli agebulebis dadgena, xolo 1934 weli raixStainis mier misi laboratoriuli sinTezi D-glukozidan da Semdeg sawarmoo sinTezi; 3. 1953 weli, dnm, ormagi spirali – uotsoni da kriki.
korana, dnm-is fragmentis - biologiurad aqtiuri genis sruli sinTezi (nobelis premia);
Oorganuli sinTezis mizani
![Page 4: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/4.jpg)
saqarTvelos samecniero-kvleviTi dawesebulebebi, romlebmac warmoadgines samuSaoebi biologiurad
aqtiuri sinTezuri naerTebis mimarTulebiT:
- javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti - 18
- saqarTvelos teqnikuri universiteti - 8- iovel quTaTelaZis farmakoqimiis instituti - 4 - petre meliqiSvilis fizikuri da organuli qimiis instituti
- 3- saqarTvelos saxelmwifo agraruri universiteti - 1- soxumis saxelmwifo universiteti - 1- niko kecxovelis botanikis instituti - 1
![Page 5: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/5.jpg)
saqarTvelos samecniero-kvleviTi dawesebulebebi, romlebmac warmoadgines samuSaoebi fitoqimiis, mcenareTa dacvis,
analizis, teqnologiis, da farmakologiis mimarTulebiT
- iovel quTaTelaZis farmakoqimiis instituti - 12- Tbilisis saxelmwifo samedicino universiteti - 6- javaxiSvilis saxelobis Tsu - 6- p. meliqiSvilisfizikuri da organuli qimiis inst. - 5- baTumis rusTavelis sax. saxelmwifo universiteti - 3- levan yanCavelis sax. mcenareTa dacvis instituti - 3- niko kecxovelis botanikis instituti - 2- samedicino bioteqnologiis instituti - 2- saqarTvelos agraruri universiteti - 1- durmiSiZis sax. bioqimiis da bioteqnologiis inst. -1
![Page 6: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/6.jpg)
gagrZeleba
- Tbilisis samedicino bioteqnologiis instituti - 1- saqarTvelos mebaReobis, mevenaxeobis da meRvineobis
instituti -1- saqarTvelos maRali teqnologiebis erovnuli centri-1- saqarTvelos teqnikuri universiteti - 1
- Sps “ji-em-pi - 1- a. wereTelis sax. quTaisis saxelmwifo universiteti -1- akad mix. winamZRvriSvilis sax. Kardiologiis inst. -1- a/k rkinigzis e. fifias sax. Klinikuri saavadmyofo -1- samedicino instituti “panacea” -1
![Page 7: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/7.jpg)
samecniero mimarTulebebi
1. aromatuli heterocikluri naerTebi – 9 (Tsu, stu)
2. Sualeduri produqtebi da struqturuli analogebi – 3 (p. meliqiSvilis inst., agraruri uni., Tsu)
3. steroidebis warmoebulebi 3 (farmakoqimiis inst.)4. biodegradirebadi polimeruli masalebi -2 (stu, Tsu)5. adamantanis warmoebulebi – 2 (Tsu)6. naxSirwylebi – 4 (Tsu, p. meliqiSvilis instituti)7. enantiomerebis sinTezi – 1 (farmakoqim. inst., Tsu)8. maTematikuri qimia – 1 (Tsu, soxumis sax. uni.)9. koordinaciuli naerTebi -3 (stu, Tsu, botanikis inst.)
![Page 8: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/8.jpg)
Aantibiotiki CC-1065gamoyofilia obis sokodan. adreamicinze 400-jer meti simsivnis
sawinaarmdego aqtiuroba
NH
N
O
HN
N
H3CO
HNO
OH
OO
O
NNH2
H
NH
N N
O O NH
CH3
CH2Cl CH2Cl
H3C
NH
NH
HN
HN
O
1
2
sqema 1
![Page 9: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/9.jpg)
oligoindoluri alkaloidebi
NH
NCH3
HN
CH3N
NH
NCH3
NH
NCH3
HN
CH3N
NH
NCH3
HN
CH3N
34
sqema 2
![Page 10: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/10.jpg)
piroloindolebi, indoloindolebi, arilindolebi, bisindolebi
1. Samsonia Sh., Targmadze N., Suvorov N. The Chemistry of Pyrroloindoles. Russian Chemical Reviews 1994, v. 63, № 10, pp. 815-832.
2. Samsoniya Sh., Trapaidze M. The chemistry of indoloindoles. Russian Chemical Reviews, 2007, v. 76, №4, pp. 313-326.
3. Samsoniya Sh., Chikvaidze I., Narindoshvili. 2-Phenylindole derivatives. Selected methods for synthesis and modifikation of heterocycles, Kartsev V.G., Ed., Moskow: IBS Press, 2004, vol. 3, pp. 219-559 (Review)
sqema 3
NH
HN
NH
NH
HN
HN
HN
NH
NHHN
N
N
NH
X
NH
NH N
H
NH
X
NH
NN N
N
1 23 4
5 6 7
8
9
16
HN
HN
HN
NH
NH
NH10
1112
NH
Y
13Y = CH2, C2H4
14
NH
NN
Cl
15
N N
O
O
17
![Page 11: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/11.jpg)
piroloindolebi biciklizaciiT (e. fiSeri)
sqema 4
HN
NHNNHN CC
CH3
COOR
H3C
ROOC
H+
1
2 3 4 5
67
NH
COOEt
EtOOC
HN
COOEt
COOEt
HN
HN
COOEt
NH
NH
NH
COOEt
EtOOC
COOEt
HN
NH
HN
HN
HN
NH
NH
NH
89
![Page 12: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/12.jpg)
indoloindolebi biciklizaciiT
NH
HN
NH
HN
HOOC
COOH
NH
HN
ROOC
COOR
NH
HN
NH
HN COOR
COOR
NH
HN
NHNNHN CC
CH3
COOR
H3C
ROOC
H+
1
23 4
5 6 7
sqema 5
![Page 13: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/13.jpg)
bisindolebi biciklizaciiT
NH
NH
×
R R
X
H2N NH2
X
N NH
C-COOEtN
CH3
CEtOOC
CH3
NH
NH
NH
×
X= -,O,CH2,C2H4 CH=CH,C6H4,S,SO2; R=COOEt,COOH
5 6
7 8
sqema 6
![Page 14: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/14.jpg)
sinTezi indolinis safuZvelze
N
COCH3
NH-N C
CH3
COOC2H5
HN
NCOCH3
COOC2H5
HN
NCOCH3
COOC2H5
N
NH
H3COC
COOC2H5
1
2 3
4 N
NH
H3COC
COOC2H5
5
HN
NH
COOH
6
HN
NH 8
NH
NH
COOH
7
NH
NH
9
sqema 7
![Page 15: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/15.jpg)
sinTezi indolinis safuZvelze
N
COCH3
NH-N C
CH3
COOC2H5
NH
N
H3COC
COOC2H5
NH
N
H3COC
COOC2H5
NH
NH
COOH
NH
NH
NH
NH3COC
C2H5OOC
NH
NH3COC
C2H5OOC
10
1112
1314
15 16
sqema 8
![Page 16: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/16.jpg)
asimetriuli bisindolebis sinTezi
NH
NH COOEt
NH COOEt
NH2
H3COC 3) OH-
NH
H3COC
N C
CH3
COOEt
H3COC
NH-N C
CH3
NH COOEt
1 2
3
5
4
NH
NH
6
1) NaNO2/HCl
2) CH3COCH(CH3)COOEt
2,5'-bi s-1H-i ndol i
sqema 9
![Page 17: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/17.jpg)
sqema 10
N2Cl
+NH-N C
CH2 NO2
NH
NO2
NH-N C
CH3
COOEt
CH3COCH
COOEt
NO2
COOEt
COOEt
NH
COOEt NH
NH
R
R
NH-NH2
NH
COOEt
R=COOEt,COOH,H
8
10 11
12 13
7 9
3,5'-bis-1H-i ndol i
CH2
![Page 18: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/18.jpg)
izomeruli triindoluri sistemebi
NH-NH2
NH
COOEt
NH-N
NH
COOEt
CCH3
NH
NHCOOEt
NH
R
H3COC
NH
R
NH
COOEt
NH
NH
NH
11 14
1516
sqema 11
![Page 19: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/19.jpg)
NH2
H3COC
1) NaNO2/HCl2) CH3COCH(CH2-C6H4-NO2)COOEt3) OH-
NH
H3COC
N C
CH2-C6H4-NO2
COOEt
NH
NO2
COOEt
H3COC NH-N=C
NH
COOEt
H3COCCH3
NH
NHCOOEt
H3COCNH-NH2 NH-N
COOEt NH
NHCOOEt COOEt
CCH3
NH N
HNHCOOEt COOEt
NH N
HNH
COOEt
1718
1920
21 22
sqema 12
![Page 20: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/20.jpg)
benzopiroloindolis sinTezi
OH
OH
H2N-NH2NH
NH
NH2
NH2
CH3COCOOEt
NH
NH
N
N
C
CH3
COOEt
C
CH3
COOEt
H+NH
HN
COOEt
EtOOC
NHHN
COOH
HOOC
NHHN
OH-
34
5 6
to
1 2
sqema 13
![Page 21: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/21.jpg)
dihidroindolizinuri fotoqromebi
N
N
N
N
NN
N
N
MeO2C
CO2Me
NN
CO2Me
CO2MeMeO2C
MeO2C
N
NCO2Me
CO2Me
CO2Me
CO2Me
N
NCO2Me
CO2Me
MeO2C CO2Me
+
4
5
6
1
2
3
sqema 14
![Page 22: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/22.jpg)
bis-spiroqromenebisqema 15
N
N
NN
N
N
NN OO R1
R2
R1
R2
NNO OR2
R1
R2
R1
NN
O
O
O2N
NO2
C
O H
OH
R
1
2
36
5a-c
4 a-c
a R1 = NO2, R2 = H; b R1 = R2 = NO2; c R1 = R2 = Br
![Page 23: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/23.jpg)
aril- da diarilindolebi
N
R
R'
N
R
R'
R''80-105°C
PPANH2 R"
CO
Me
+1 2 3
R=H,Me; R'=H,Cl,Br,OMe,Ph;
R''=H,Br,OMe,Ph,CH2Ph, CH2CH2Ph,NO2,NH2,NH-Ac,NHC(S)NH2
sqema 16
![Page 24: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/24.jpg)
indoloindolis molekuluri diagrama (qvantur-qimiuri gaTvlebi)
N
N
3.932 (1.014)
4.074 (1.098)
4.001 (1.032)
3.997 (1.001)
3.932 (1.014)
4.074 (1.098)
4.001 (1.032)
3.997 (1.001)
0.92
6
0.91
7
0.92
6
5.16
6 (1
.759
)
sqema 17
![Page 25: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/25.jpg)
eleqtrofiluri Canacvleba
NHHN
R R
NHHN
R R
NHHN
R
HN NH
R
NHHN
2
1
3
45 R=Ac,CHO, CH2NMe2, N=N-Ar
sqema 18
![Page 26: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/26.jpg)
eleqtrofiluri Canacvlebasqema 19
NH
HN
R
R
NH
HN
NHHN
NHHN
NHHN
R
R
R
R=CHO, CH2N(CH3)2, N=N-Ar, Ac
5 6
7
8
9
![Page 27: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/27.jpg)
anomaluri reaqciebi
NH
N
R
N
CO2EtNH
NH2
CO2Et
Cl-
NH
NH
Cl
EtO2C
CO2Et
Me C CH
CH3
CO2Et
NH
N
R
R''
N
Me
R'OOC
CO2Et
NaNO2 / HCl
1
2, 3
2 R = H; 3 R = Cl; 4 R = R'' = H, R' = Et; 5 R = Cl, R' = Et, R'' = H; 6 R = Cl, R' = R'' = H; 7 R = Cl, R' = R'' = Et
8
+
45 oC
8%
in ethanol, refluxed 25h
1.
2.
4,
25%
5-7
KOH (in ethanol)0-5 oC
H2SO4
O
sqema 20
![Page 28: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/28.jpg)
Ddeformilireba
sqema 21
N
R
R''
R'
HO
N
R
R''
R'
NH
XH
O
CO2Et
a R=Me; R'=Ph, R''=H; b R=H, R'=Ph, R''=H; c R=H, R'=C6H4CH2Ph, R'' = H;
d R=H, R'=C6H4CH2CH2Ph, R'' = H; e R =H, R' = CO2Et, R'' = Me;
polyatomic alcohols
100-150°C
1a-f 2 a-f
X=CH2 or O R'' =f R = H, R' = CO2Et,
![Page 29: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/29.jpg)
1,7-migracia
N
CH2
C6H5
R
NH
R
CH2
C6H5
1
R= Me, CO2Et, Ar; Ar=C6H5,C6H4-NO2,C6H4-Br, C6H4-OMe, C6H4-Ph, C6H4-CH2-Ph
100-1500CPPA
2
sqema 22
![Page 30: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/30.jpg)
savaraudo meqanizmi
NH
R
H
+
N
CH2
R
N
CH2
H
+ RN
CH2
H
R
N
R
H
+I
IVV
IIIII
+H+
-H+
sqema 23
![Page 31: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/31.jpg)
1. narTi 5-is 4’-amino- da 4’-Tioureidonawarmebi – maRali citosta- tikuri da antimikrobuli aqtiuroba;
2. monoazonaerTebi 8,9 R=H,Cl– maRali tuberkulostatikuri moqmedeba;
3. formilwarmoebulebi 5, 6 R=H, R=R=CHO – maRali tuberkulosta- tikuri da maRali aqtiuroba fitopaTogenuri baqteriebis
mimarT;4. graminis bisanalogebis hidroqloridebi 10 R4=H; 11 R4=COOEt,
10, 11 R5=R6=CH2N(CH3)2 – maRali simsivnis sawinaaRmdego aqtiur- oba;
5. azonaerTi 14 AAr= p-C6H4-Cl – tuberkulostatikuri aqtiuroba da maRali aqtiuroba fitopaTogenuri baqteriebis mimarT;
- Самсония Ш.А., Трапаидзе М.В., Купрашвили Н.А. Хим.-Фарм. Журнал, 2009, 43, 2, 23-25- Самсония Ш.А., Чикваидзе И.Ш., Каджришвили Д.О., Таргамадзе Н.Л. ХГС, 2010, в
печати, рег. №151-08 (Tsu)
HN
NH
N=N R
2-4, 7-9
N
R
R'
X
5
24
![Page 32: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/32.jpg)
• Самсония Ш.А., Медведев Г.А., Машковский М.Д. и др. Синтез и фармакологическая активность некоторых пирролоиндольных и бисиндольных четвертичных аммониевых солей. Химико-Фармацевтический Журнал, 1982, № 11, с.55-58.
• Чикваидзе И.Ш., Медведев Б.А., Самсония Ш.А., Машковский М.Д., Суворов Н.Н. синтез и фармакологическая активность бис-индольных аммониевых солей. Химико-Фармацевтический Журнал, 1980, №5, с. 36-39.
NH
NH
×
R R
R=COOEt,H; X=CH2,CH2-CH2,O,SO2; y=CH3SO4, I
(H3C)3NH2C CH2N(CH3)3
2Y
R
R
R=COOEt,H; y=CH3SO4, I
CH2N(CH3)3
(H3C)3NH2C
2YNH
HN
kurares msgavsi aqtiuroba (Tsu)
25
![Page 33: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/33.jpg)
benzimidazol- da benzotriazolSemcveli heterocikluri sistemebi benzoTiofenis, benzofuranisa da
karbazolis safuZvelze (stu)
• sadac X= O, S, N; R= amino, alkil, arilalkili, qlorfenil, aminofenil, hidroqsifenil, qlormeTili, da a.S.
26
![Page 34: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/34.jpg)
aqtiuri anTrapiridonuli naerTebi – axali fluorescentuli markerebi (stu)
27
![Page 35: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/35.jpg)
Sualeduri produqtebi da struqturuli analogebi
• 3-hidroqsi-2-eTil-6-meTilpiridinis hidroqloridisa da suqcinitis, Sesa-bamisad, sisxlis gamaTxelebelis - emoqsipinisa da tvinSi sisxlis mimoq-cevis regulatoris – meqsadolis sinTezis aqtiuri sawyisis 2-propio-nil-5-meTilfuranis (87%) furanidan miRebis gaumjobesebuli meTodi. (Микадзе И.И., Алавидзе Т.Г. и др. Известия НАН Грузии, 2009, 2, 35, 254-256);
• yurZnis Wiis, aRmosavleTis qliavis, vaSlis nayofWamias, arafarda parkmx- veviasa da mbeWdavi qerqiWamias sqesis feromonebis racionaluri sinTe-zis gzebi. mwerebSi kanis cvlis damamuxruWebeli iuvenaluri hormonis analogebis sinTezi (fenoqsikarbi). blok-sintonebis gamoyeneba qrizante- mis mJavas nawarmebis – piretroidebis sinTezSi (Цицаги М.В., Церодзе Н.П. и др. GEN, 2002, 2. 86-87). P/p. meliqiSvilis instituti/;
• antimikrobuli, baqteriostatikuri da baqtericiduli preparatis tri-oninis – 3’ 4’, 5-tribromsalicilanilidis analogis ГЗ-048 miRebis meTo-dis gaumjobeseba (86%). dadgenilia preparatis maRali anthelminTuri moqmedeba “heqsiqolTan” da meTilinTan” SedarebiT. gentamicinTan Seda-rebiT amJRavnebs maRal aqtiurobas sxvadasxva mikroorganizmebis mi-marT (Зурабишвиди В., Гоголашвили И.Н. и др. Известия аграрной науки, 2006, 4, 3, 77-83). /Tsu/
28
![Page 36: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/36.jpg)
steroidebis warmoebulebi(farmakoqimiis instituti)
• steroiduli sapogeninis tigogeninis miRebis meTodi mowode-buli iqna farmakoqimiis institutis mier (Кемертелидзе Э.П., Пхеидзе Т.А. Хим.-Фарм. Журнал, 1972, 44).
• mowodebulia 3-adiolis sinTezis gamartivebuli sqema: tigo- genini gadayavT pregnenolonis acetatSi, Semdgom epiandroste- ronis acetatSi da Semdgomi aRdgeniT 5-androstan-3,17-dio-lSi (Сообщ. АН Грузинской ССР, 1988, 132, 3, 537; Сб. науч. Тр. ВНИХФИ им. С. Орджоникидзе, 1982, 10, 83).
• mowodebulia 5-ketosteroidebis izonikotinoilhidrazonebis miRebis meTodi. naCvenebia sinTezirebuli naerTebis maRali antituberkulozuri aqtiuroba (Chemistry of Natural Compounds, 2009, 45, 3, 389-91).
• tigogeninis safuZvelze sinTezirebulia antituberkulozuri aqtiurobis mqone 5-androstanis rigis najeri da ujeri А birTvis mqone aminosteroidi.
29
![Page 37: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/37.jpg)
Bbiodegradirebadi polimeruli masalebi
• ganxorcielebulia wamlis gadamtani axali biodegradirebadi mikrokonteinerebis sinTezi bis-azalaqtonebis safuZvelze. naC-venebia micelebis gamoyenebis SesaZlebloba wamlebis nanokon-teinerebad gamoyenebis mizniT (Acta Polymerica, 1985, 36, 1, 29-38; J.Polym. Sci.: Part A: Polym. Chem., 1999, 37, 4, 391-407). /stu, Tsu/;
• miRebulia wyalSi xsnadi, biodegradirebadi, axali klasis po-likationebi polifunqciuri aminomJava L-argininis safuZvelze. isini gacilebiT nakleb toksikurni arian vidre genoTerapiaSi amJamad gamoyenebuli cnobili sinTezuri polikationebi poli-eTileniminiP(PEI), poli-L-lizini(PLL) da poliarginini(Poly-Arg). L-arginiis safuZvelze miRebuli polikationebi dnm-Tan war-moqmnian stabilur nanokompleqsebs 200-250nm zomiT, romlebic perspeqtiuli da efeqturi reagentebia ujredis transfeqciis-Tvis (stu, Tsu).
30
![Page 38: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/38.jpg)
Aadamantanis warmoebulebi
• mowodebulia 2-(1-adamantil)benzimidazolebis miRebis meTodi da dadgenilia sinTezis optomaluri pirobebi. 5(6)-(1-adaman-til)benzimidazolebisaTvis gamovlenilia antimikrobuli da anthelminTuri aqtiuroba. lipofiluri bunebis adamantanis fragmenti xels uwyobs heterocikluri fragmentis Seyvanas ujredSi (ХГС, 1997, 12, 1646-1649; ХГС, 2008, 8, 1172-11). /Tsu/;
• aminoadamantanis, adamantan-1-karbonmJavasa da p-aminobenzois mJavas nawarmebis biologiuri aqtiurobis farTo speqtridan gamomdinare damuSavebulia adamantanis rigis p-aminobenzoisa da p-aminoacetofenonis nawarmebis miRebis meTodebi. miRebulia agreTve N-adamantil-p-aminobenzois mJavas nitrirebis produq- tebi, xolo misi qloranhidridis urTierTqmedebiT aminoadaman- tanis hidroqloridTan – Sesabamisi benzamidebi (Tsu).
31
![Page 39: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/39.jpg)
naxSirwylebi
• D-glukozisa da D-galaqtozis zogierTi warmoebulebis urTi- erTqmedebiT 4,4,8,8-tetrameTil-2,3,6,7-dibenzo-9-oqsabiciklo(3,3,1)- (3,3,1)nonan-1-amino(alkilamino)-5-olTan (5-hidroqsi-dibenz-oqsabi- ciklononani), vercxlis karbonatis Tanaobisas miRebulia Sesa- bamisi heterociklebis Semcveli -glikozidebis rigi (Tsu);
• damuSavebulia selenglukozis, selengalaqtozisa da maTi sili-ciumisa da dariSxanis Semcveli warmoebulebis miRebis meTodi. naCvenebia maTi SerCeviTi biociduri moqmedeba (Tsu);
• izomeruli aminofenolebis N-glikozilireba homomorfuli al-dozebiT – D-manoziTa da L-ramnoziT. (r. kublaSvili, N-gliko-zidebi mailardis reaqciaSi, Tsu, 2009, 210 gv). Seswavlilia nare-vebis izomeruli da anomeruli Sedgeniloba (Tsu);
• sinTezirebulia N-karboqsifenil-L-arabinozilaminebi da Seswav-lilia miRebuli N-glikozidebis anomeruli Sedgeniloba (Tsu, petre meliqiSvilis fizikuri da organuli qimiis instituti)
32
![Page 40: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/40.jpg)
Eenantiomerebis sinTezi
• mcenare SYMPHYTUM ASPERUM AND S.CAUCASICUM-dan gamoyofi- li biologiurad aqtiuri polieTeris struqturuli rgolis Sesabamisi 3-(3,4-dihidroqsifenil)-glicerinis mJavas enantiose- leqtiuri sinTezi (farmakoqimiis instituti, Tsu);
reaqciis meqanizmis kvantur-qimiuri modelireba
• kvanturi qimiis araempiriuli Tanamedrove meTodis _ simkvri-vis funqcionalis Teoriis ((DFT) gamoyenebiT, agebulia pepti-duri bmebis warmoqmnis meqanizmis modeli. modelis mixedviT adgili aqvs wylis gamoyofas da peptiduri bmis warmoqmnas. gadajgufebas safuZvlad udevs muxtis ganawileba moreagire molekulebSi. sakvlevi obieqtebia: valini, alanini, asparginis mJava, da glicini (Tsu, soxumis universiteti).
33
![Page 41: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/41.jpg)
Kkoordinaciuli naerTebi
• potenciuri biologiuri aqtiurobis mqone nivTierebebis Ziebis mizniT miRebulia koordinaciuli naerTebi adamantanis N,N-dia-cilhidrazidebisa da Cu(II), Fe(II) safuZvelze (Tsu);
• orTo(L’)- da meta(L)nitrobenzoilhidrazinTan kobaltisa da rkinis sulfatebis koordinaciuli naerTebis sinTezi. miRebu-li naerTebi sxvadasxva intensivobiT avlenen baqtericidul da aqtinomicidur Tvisebebs test-mikroorganizmebis mimarT: Agro-bacterium tumefaciens, Xanthomonas campestris, Pectobacterium aroideae, Nocar-diopsis dassonvillei.
(stu, Tbilisis botanikuri baRisa da botanikis institutis mikrobiologiis ganyofilebis mikroorganizmTa muzeumi);
34
![Page 42: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/42.jpg)
• 20 wevriani makrocikluri poliazomeTinuri naerTebis (Sifis fuZeebis) mdgradi metalkompleqsebi orvalentovani Ni, Co, Cu qloridebTan da sulfatebTan;
• SesaZlebelia mdgradi kompleqsebis miReba fermWer saRebrebis Tanaobisas, (stu).
35
![Page 43: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/43.jpg)
madloba
• konferenciis yvela monawiles
• prof. nokoloz suvorovi moskovis mendeleevis saxelobis qimiur-teqnologiuri universiteti
• prof. hainc diuri da prof. uli kacmaieri, saarlandis universiteti • Tsu qimiis departamenti
• “DFG” proeqti (1996-2000); “GNSF” grantebi (2005, 2007-2010, 2009-2012)
• Tsu TanamSromlebi
• prof. e. elizbaraSvili
![Page 44: Biologiurad aqtiur nivTierebaTa sinTezis ZiriTadi mimarTulebani prof. SoTa samsonia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti shota.samsonia@tsu.ge](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062304/56649f585503460f94c7e692/html5/thumbnails/44.jpg)
gmadlobT yuradRebisaTvis!