biyomedikal sinyal analizleri - universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal...
TRANSCRIPT
![Page 1: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/1.jpg)
Biyomedikal Sinyal
Analizleri
Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ
YDÜ Tıp Fakültesi
Biyofizik AD
![Page 2: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/2.jpg)
Biyomedikal Sinyal Analizi
• Sinyaller tıpta
– 1D: EEG,EMG,EOG, EKG,
– 2D: X-ışını filmleri, USG, MRG, BT, PET,..
– 3D: MRG, BT,...
![Page 3: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/3.jpg)
Sinyal Nedir? • Taşıyıcı bir medya üzerinde bir noktadan diğer
noktaya hareket eden kodlanmış bilgi • Bir tel üzerinde taşınan elektrik sinyali
• Havada taşınan akustik sinyaller
– Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla
temel frekans içeren başka bir elektriksel sinyali
![Page 4: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/4.jpg)
Sinyal
Analog Sinyal
– Analog sinyal kesintisiz ve süreklidir
– Sonsuz noktadan oluşur
– Bir amfiden çıkıp hoparlöre giden elektriksel ses sinyali
ve hoparlörden çıkıp kulaklarımıza ulaşan akustik ses
sinyali analog sinyal
Dijital Sinyal
– Sayısallaştırılmış sinyal formatı
![Page 5: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/5.jpg)
• Bilgisayar gibi dijital domain de çalışan cihazlara
bir analog bilgi aktarmak istediğinizde bu bilgiyi
öncelikle dijitale çevirmemiz gerekmektedir
![Page 6: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/6.jpg)
• Bu işlem, analog sinyalin zaman içindeki bazı
noktalarının örneklenmesi ile gerçekleştirilmektedir
– 44.1 kHz frekansı ile örneklenen bir analog sinyal için
saniyede 44.100 adet noktasal bilgi alınmaktadır
– Analog sinyalde 1s içinde sonsuz nokta vardır
![Page 7: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/7.jpg)
• Bu sayede sinyali belirli bir kalıbın içine sokmuş
ve bilgisayar gibi sayısal çalışan bir cihaza
anlatabilir hale getirmiş oluruz
![Page 8: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/8.jpg)
• Analog ve dijital teknolojiler arasındaki
farklar nelerdir?
• Analog teknolojide bilgi değişken genlikteki
elektriksel darbelere çevrilmiş
• Dijital teknolojide, bilginin çevirisi iki farklı
genlikle (sıfır veya bir) temsil edilir
![Page 9: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/9.jpg)
Sinyaller ne için kullanılır?
• Analog ve dijital sinyaller genellikle elektrik
sinyaller yoluyla, bilgi aktarmak için kullanılır
– Bu teknolojilerin her ikisinde de ses veya video ile
alınan bilgiler elektrik sinyallerine dönüştürülür
![Page 10: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/10.jpg)
Analog Sinyal
Analog sinyaller sonsuz sayıda değer aldıkları
için sürekli bir biçimde değişiklik gösterir
![Page 11: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/11.jpg)
Dijital Sinyaller
Dijital Sinyaller sadece kesikli ve bilgisayarda depolanabilir değerler alır
![Page 12: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/12.jpg)
Biyomedikal Sinyal ve Sistem
• İnsan vücudunda bulunan birçok biyolojik sinyal sinir hücreleri ya da kas hücrelerinin elektriksel aktivitesi ile izlenir.
• Biyomedikal sinyaller genellikle bir sensör, bir transdüktör ve / veya elektrot ile elde edilir. Sinyalin işlenmesi ve depolanması voltaj ya da akıma dönüştürülmesi ile sağlanır.
![Page 13: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/13.jpg)
Sinyal tipleri-1D
1D: (EEG/ EOG/ EKG/ EMG)
1D signal multichannel 1D signal
![Page 14: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/14.jpg)
Sinyal tipleri-2D
(Rx, USG, Doppler, BT, MR)
![Page 15: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/15.jpg)
Sinyal tipleri-3D
3D MR, 3D BT
![Page 16: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/16.jpg)
Dijital sayıları analog sinyalleri
dönüştürme neden gerekir?
Aksi takdirde
- Dijital ekranlarda görüntüleyemeyiz
- Sunucular / bilgisayarlarda saklayamayız
- Gürültü elimine için dijital filtreler uygulayamayız
- Otomatik hesaplamalar yapamayız
![Page 17: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/17.jpg)
Sürekli-zaman sinyalin sinyalden ayrık zamanlarda
örnekler alınarak ayrık zamanlı sinyale dönüştürülmesi
süreci
Örnekleme
![Page 18: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/18.jpg)
Nicemleme
• Ayrık-Zamanlı, sürekli-değerli sinyalin ayrık-zamanlı,
ayrık değerli sayısal sinyale dönüştürülmesidir
• Her bir örneğin değeri sonlu bir değer kümesinden
seçilmiş değerler tarafından temsil edilir.
![Page 19: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/19.jpg)
Kodlama
• Kodlama sürecinde, her ayrık değeri, bit uzunluğunda
ikilik tabanda değerlerle temsil edilir.
• Bütün dönüştürücüler sayısal sinyalin noktalarını
birleştirerek bir çeşit ara değerlendirme (enterpolasyon)
yaparlar.
![Page 20: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/20.jpg)
• Sıfır dereceli basamak yaklaşımı adı verilen
basit bir D/A dönüştürücü
![Page 21: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/21.jpg)
Örnekleme Periyodu (T): iki ardışık numune arasındaki
zaman
Örnekleme frekansı (fs=1/T): bir saniyede alınan örnek
sayısı
Örnekleme
![Page 22: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/22.jpg)
Eksik örnekleme-ALIASING
• Uygun örnekleme frekansıyla A/D dönüşümü
yapmazsak bilgi kayıpları,bozulmalar (gürültü vb
gibi) olacaktır.
• Bu dijital verileri tekrar analog sinyallere
dönüştürdüğümüzde aynı sinyal çıktısını elde
edemeyiz. Bu soruna “aliasing” denir
– Önlemek için Nyquist teoremi doğrultusunda uygun
frekans değerleriyle örnekleme işlemi yapılır.
![Page 23: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/23.jpg)
Eksik örnekleme-ALIASING
• Dijital olarak düşük örnekleme oranlı yüksek
frekansları kaydederken meydana gelen
bozulma türüdür
Daireler: örneklenen sinyal noktaları
Kırmızı dalgalar: Analog sinyal
Mavi: yeniden oluşturulmuş analog sinyal
![Page 24: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/24.jpg)
• Grafik analog sinyal ve örneklenmiş hal
• Uygun periyotta örnekleme yapılmadığı için dalgalı
bir yapı gösteren sinyalin örneklenmiş formu lineer
bir şekil almakta, örneklenen veriler sinyalin doğru
şeklini yansıtmamaktadır.
![Page 25: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/25.jpg)
Low-pass filtre
• Alçak geçiren filtre, örneklenmiş sinyali
süzer ve şekli değiştirilmemiş orijinal
işaretin bir benzerini yeniden oluşturur.
![Page 26: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/26.jpg)
• Sinyalin tekrar elde edilebilmesi, vericide işaretin ne
kadar sık örneklendiğine ve alıcıda ne kadar keskin
frekans tepkisine sahip bir alçak geçiren filtre
kullanıldığına bağlıdır.
• Ne örnekleme sinyal frekansı ne de alçak geçiren
filtrenin frekans tepkisi, tek başına bilgi işaretinin en
iyi şekilde tekrar elde edilmesi için yeterli değildir.
• Her ikisinin birlikte olması gerekir.
![Page 27: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/27.jpg)
Orginal bilgi sinyali
Örnekleme sinyali
Örnekleme bilgi sinyali
Yeniden elde edilmiş
bilgi sinyali
Yetersiz örneklendirilmiş sinyal Yeterli örneklendirilmiş sinyal
Genlik
![Page 28: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/28.jpg)
İki boyut için iki örnekleme oranı (veya dönemi) vardır.
2B Sinyal Örnekleme
=>
X-Ray film 2B matris sayısı
![Page 29: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/29.jpg)
Üç boyut için üç örnekleme oranı vardır
3B Sinyal Örnekleme
=>
3D matrix of numbers
=>
![Page 30: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/30.jpg)
• Interpolasyon bilinen veri noktalarından ayrı bir
set aralığında yeni veri noktaları oluşturmak için
kullanılan yöntemdir
• Alt numune alma (Down sampling), bir sinyalin
örnekleme oranının azaltılması işlemi
• Seyreltme, Dijital sinyal örneklerinin sayısını
azaltmak için kullanılan tekniktir. Bu iki aşamalı
bir süreçtir:
– 1. Low-pass filtre,
– 2. Down sampling
![Page 31: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/31.jpg)
Interpolasyon 1D- 1
• Örnek A ‘da sinyalin boş olduğu kısımlar B, C ve D’
de interpolasyon metodu ile doldurulmuştur
![Page 32: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/32.jpg)
• Örnek: Renkli Doppler
görüntüleme (CDI), her
renk bir hıza karşılık gelir
– Birçok pixel görüntü üzerinde
interpolarize edilmektedir
– Bazen, hatalar interpolasyon
nedeniyle görülebilir
Interpolasyon-2D
![Page 33: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/33.jpg)
• Tanımlar
– 1 Byte=8-bit
– 1 kByte=103 byte
– 1 MByte=106 byte
– 1 GByte=109 byte
– 1 TByte=1012 byte
![Page 34: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/34.jpg)
Örnek
• Bir EKG sinyali: 16-bit x 1000 sample/sec
– Bit-rate=16,000 bit/s=2 KByte/s
– EKG 10 kanallıdır, o halde Bit-rate= 8x10 KByte/s
• Bir x-ray filmi 4000x4000 pixel ve her bir pixel
=> 4000x4000x2 bytes =32 Mbytes ile temsil edilir
![Page 35: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/35.jpg)
Filtreler
Spektrum frekansının bir kısmını geçiren ya da
durduran alet ya da programlar
– Low pass filter: sadece düşük frekansları geçirir
– High pass filter: sadece yüksek frekansları geçirir
– Band pass filter: spektrumun sadece bir bandını
geçirir
– Band stop filter: spektrumun sadece bir bandını
durdurur
![Page 36: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/36.jpg)
Filtre Tipleri
Low Pass (LP) filter, cut-off frequency is 0.5 Hz
Band Stop (BS) filter, cut-off frequencies are wL and wH
Band Pass (BP) filter, cut-off frequencies are f1 and f2
High Pass (HP) filter, cut-off frequency is 10 Hz
![Page 37: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/37.jpg)
1. Sürekli zamanlı ve Ayrık zamanlı sinyal
- Bir sinyal her t zamanı için tanımlanıyorsa x (t)’nin sürekli zaman sinyali olduğu söylenir.
![Page 38: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/38.jpg)
![Page 39: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/39.jpg)
2. Deterministik sinyal, random sinyal
– Bir deterministik sinyal sinyalinin her değerinde,
matematiksel ifade, kural veya tabloya göre
belirlenebilen sinyaldir.
– Bu nedenle sinyalin sonraki değerleri tam bir
güvenle önceki değerlerinden hesaplanabilir.
Deterministic signal
![Page 40: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/40.jpg)
– Rastgele (random) sinyal kendi davranışları
hakkında belirsizdir.
– Rastgele sinyalin sonraki değerleri doğru tahmin
edilemez ve genellikle sadece sinyalin set
ortalamalarına göre tahmin edilebilir.
Random signal
![Page 41: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/41.jpg)
3. Periyodik sinyal, nonperiyodik sinyal
– x (t), Periyodik sinyali aşağıdaki koşulu karşılayan bir fonksiyondur:
x(t) = x(t+T) her t için (1)
– Yukarıdaki denklemi karşılayan T, x(t)’nin temel periyodudur
– Frekans f hertz (Hz) veya saniyedeki devir ölçüsü
– Açısal frekans saniyede radyan olarak ölçülür.
Tf 1
T 2
T periyodlu sinyal
![Page 42: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/42.jpg)
Nonperiodic sinyal
[Tüm tler için x (t) = x (t + T)] denklemini karşılayan
herhangi bir T değerinin var olmadığı sinyale aperiyodik
veya periyodik olmayan sinyal denir.
![Page 43: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/43.jpg)
4. Causal, anti-causal ve noncausal sinyaller
– Causal sinyaller tüm negatif zaman sıfır
sinyallerdir.
– Anticausal sinyaller tüm pozitif zaman sıfır
sinyallerdir.
– Noncausal sinyaller sıfırdan farklı değerlere
sahip sinyallerdir
A causal signal An anticausal signal A noncausal signal
![Page 44: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/44.jpg)
A) Causal systems:
Examples:
The output of casual system depends on present and past inputs, it means
y(n) is a function of x(n), x(n-1), x(n-2), x(n-3)…etc. Some examples of
causal systems are given below:
1) y(n) = x(n) + x(n-2)
2) y(n) = x(n-1) – x(n-3)
3) y(n) = 7x(n-5)
![Page 45: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/45.jpg)
B) Anticausal or non-causal system:
Examples:
In this case, output y(n) is function of x(n), x(n-1), x(n-2)…etc. as well as
it is function of x(n+1), x(n+2), x(n+3), … etc. following are some
examples of non-causal systems:
1) Y(n) = x(n) + x(n+1)
![Page 46: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/46.jpg)
5. Right-Handed ve Left-Handed Sinyal
Right-handed signal Left-handed
signal
![Page 47: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/47.jpg)
Biyomedikal sinyal örnekleri
1. Elektrokardiyogram (EKG)
- Kalbin elektriksel aktivitesini (kalbin ritmini, frekansını, kalp atışlarının ritmini, yayılmasını ve reaksiyonun tekrar yok olması) kaydeden cihaz
- ortalama 5-10 dk sürer
![Page 48: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/48.jpg)
Biyomedikal sinyal örnekleri
EKG ne için kullanılır?
- Doğrudan doğruya kalp kasının kasılma şeklini gösterir.
- Kalbin ritim ve iletim bozuklukları belirlenir
- Koroner yetmezliği veya infarktüs tanısı konulabilir.
- Kalp duvarlarında kalınlaşma ve kalp boşluklarında genişleme bulguları saptanabilir.
- Elektronik kalp pilinin işlevleri değerlendirilebilir.
- Bazı kalp ilaçlarının etkileri, elektrolit dengesizliği (özellikle serum potasyum eksikliği veya fazlalığı)
- Kalp dışı hastalıkların kalbe etkileri araştırmada
![Page 49: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/49.jpg)
2. Elektroensefalografi (EEG)
- Beynin elektriksel aktivitesinin değerlendirilmesi amacıyla
- EEG beynin yapısal işlevlerinden çok fonksiyonel durumu hakkında bilgi verir.
EEG Hangi Nedenlerle Yapılır?
– Sara (Epilepsi) hastalığı,
– Bilinç ve algı bozuklukları,
– Unutkanlık, dikkat bozukluğu veya bunama,
– Bazı psikiyatrik hastalıklar,
– Uyku bozuklukları,
– Koma, beyin ölümü,
– Santral sinir sistemi iltihabı
![Page 50: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/50.jpg)
EEG /EKG aktif ve referans elektrotlar arasındaki voltaj ya da potansiyel farkı ölçer
![Page 51: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/51.jpg)
X-Işını Görüntüleme Teknikleri
• Uzaysal çözüme gücünün yüksek olması
• Anatomik yapıyı ayrıntılı şekilde vermesinden
dolayı günümüzde hala en etkin olarak
kullanılan görüntüle teknikleridir
![Page 52: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/52.jpg)
Diğer Teknikler
• x-ışının ayıramadığı patolojik yapıları ayırmada,
• yüksek çözme gücünün gerekmediği
• radyasyonun sakıncalı olduğu durumlarda
kullanılır
![Page 53: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/53.jpg)
Röntgen
• Kullanılan ışın X-ışını
• Hızları ışık hızına eşit olan em radyasyonlar
geçtikleri ortama enerji transfer ederler
• Boşlukta düz bir çizgi boyunca yayılan x
ışınlarının şiddetleri maddeye geçerken azalır
• Absorbsiyon
• Saçılma
![Page 54: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/54.jpg)
• X- ışınının diyagnostik radyolojide
kullanılmasının sağlayan temel özelliği
– X ışınları, cam ve kurşun hariç insan vücudu, tahta,
kauçuk, plastik vb bir çok maddeden kolaylıkla
geçebilir
– Dokuyu geçebilmesidir
![Page 55: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/55.jpg)
• İnsan vücudu değişik atom ağırlıklarında, değişik
kalınlıklarda ve yoğunluklarda dokulardan
oluştuğu için X-ışını absorbsiyonları da farklı
olacaktır
– Farklı absorbsiyon ve girginlik sonucunda, röntgen
filmi (röntgenogram) üzerine değişik oranlarda düşen
x-ışınları geçtikleri vücut bölgesinin görüntüsünü
oluşturur
![Page 56: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/56.jpg)
• Görüntü siyahtan beyaz kadar değişen gri
tonlardan oluşur
– Siyah-film üzerine düşen ışın fazla
– Beyaz film üzerine düşen ışın az
• X ışınının zayıflaması ortamın yoğunluğuna,
kalınlığına ve bileşimindeki atomların atom
ağırlığına bağlıdır
![Page 57: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/57.jpg)
Görüntünün İyileştirilmesi
• Bulanık olan görütünün iyileştirilmesinde
genellikle – Bucky diyaframı: Vücudu geçerken özellikle Compton
saçılması yüzünden görüntünün bulanıklaşmasına
neden olan ikincil fotonları soğuran kurşun şeritlerden
yapılmış ızgara
– Kontrast maddeler: örneğin, x-ışınlarını çok iyi
soğuran Baryum sülfat
![Page 58: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/58.jpg)
Röntgen Filminde Görüntü Oluşumu
• Vücudu geçen x-ışınları, üzerine gümüş bromür (AgBr)
emülsiyonu sürülmüş plastik bir yapraktan ibaret olan
film üzerine düşürülür
• X-ışını alan AgBr molekül bağları gevşer
• Ag ve Br birbirinden ayrılır
• Ag oksitlenerek röntgen filmi üzerindeki siyah kesimleri
oluşturur
• Işın düşmemiş kesimdeki AgBr molekülleri ise film
üzerinden alınır ve beyaz olan plastik baz ortaya çıkar
![Page 59: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/59.jpg)
Bilgisayarlı Tomografi (BT/ CT)
• CT, x-ışınları yardımı ile vücuttan yatay kesitler
alarak çalışan bir tanı ve teşhis cihazıdır
• Vücudun belli bölgelerinden kesitsel görüntü
elde edilmesinde
• X ışını tüpüne sahiptir
– Sabit tüp yerine Gantry (basitçe dönen bir halka)
üzerine monte edilmiş bir tüp yapısı
– Sürekli ve belli hızda dönerek şüpheli vücut
bölgesinin üzeri taranmış olur
![Page 60: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/60.jpg)
• Tarama; x-ışını dedektörüne gelen veriler
doğrultusunda görüntü işleme bilgisayarlarıyla
CT görüntüleri oluşturulur
• CT cihazı kemikli dokuların incelenmesinde
daha başarılı sonuçlar vermektedir
– Göğüs kafesi ve batın içi
![Page 61: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/61.jpg)
Pozitron Emisyon Teknolojisi (PET)
• Bazı radyonüklidlerin pozitron saldığı, ancak çok
kararsız tanecik olan pozitronun doku içinde çok
kısa bir yol (1mm) alıdığında bile elektronla
çarpışarak ikisi birden yok olur
• Taneciklerin yok olması ile 2 adet gama ışını
fotonu ortaya çıkmaktadır.
![Page 62: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/62.jpg)
• Vücudun belli bir bölgesinin anatomik yapısının aksine
fizyolojisini gösterir
• PET cihazı, daire şeklinde dizilmiş dedektör setlerinden
oluşur
• Dedektörler vücuttan gelen ışınları (pozitron ışımaları)
algılayarak dokuların kontraslı görüntüsünü oluşturur
• Bu görüntüler bize çekim anında ışıma yapan bölgenin o
andaki fizyolojisi hakkında bilgi verir
![Page 63: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/63.jpg)
• Emisyon tekniğine dayalı görüntüleme yöntemi
PET
– Hastaya verilen düşük dozdaki radyoaktif
çekirdeklerden yayılan ışınlarını saptanarak vücut
içerisindeki dağılımları belirleyen ve 3 boyutlu
görüntülere çeviren en gelişmiş nükleer tıp yöntemidir
![Page 64: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/64.jpg)
• PET de kullanılan pozitron yayıcı radyoaktif
çekirdekler radyoaktif F-18, C-11, N-13, O-15’ tir.
• PET’in en önemli özelliği
– Henüz yapısal değişiklerin gözlenmediği hastalığın
erken dönemlerinde vücuttaki fonksiyonel/metabolik
değişiklikleri saptayabilmesidir
![Page 65: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/65.jpg)
Manyetik Rezonans Görüntüleme
(MRG)
• Manyetizmaya (manyetik titreşime) dayanır
• Cihaz manyetik alan altında atomların manyetik
alan yönüne yönelmesi ve belirli bir frekansta
salınım yapmalarına dayanır
• Üzerlerine radyo dalgalarına uygulanan bu
atomlar belirli bir frekansta bu radyo dalgalarını
geri yansıtacaklardır. Bu yansıyan dalgaları alan
MR cihazı görüntülerini oluşturur
![Page 66: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/66.jpg)
• Cihazda bulunan güçlü mıknatıslar, insan
hücresinde bulunan atom çekirdeklerinin titreşim
yapmasını sağlayacak alanlar yaratılır
• Titreşen atomlar üzerine gönderilen RD onların
salınım yapmalarını sağlayacak ve bu salınımlar
sonucunda bu atomlar bir RD yayılımı yapmaya
başlayacaklardır
• Bu yayımlanan dalgalar bir PC yardımıyla
hareketsiz veya hareketli 3B yapıları oluşur
![Page 67: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/67.jpg)
• Manyetik rezonans manyetik titreşim anlamına
gelir
• MR cihazı protonların manyetik alan altındaki
titreşimlerinden yola çıkarak oluşturulmuştur
• MR Cihazının amacı düzgün ve görüntü
alabilecek bir stabil manyetik alan yaratmaktır
• Manyetik alanın en kolay yaratılabileceği yöntem
mıknatıslardır
![Page 68: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/68.jpg)
• Protonlar yani H+ iyonları normal ortamlarda
kendi eksenlerinde spin (titreşim) hareketi
yaparlar.
• Bu iyonlar bir manyetik alana girdiklerinde ise
manyetik alanın yönüne göre (N kutbuna)
dizilme eğilimi gösterir ve
• Bu yön doğrultusunda spin hareketlerine devam
ederler.
• Üzerlerine yüksek frekanslı RF dalgası
uygulandığında ise protonlar RF dalgalarının
bazılarını soğurur bazılarını ise yayarlar
![Page 69: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/69.jpg)
• Bu durum protonların yoğunluk, dağılım ve
dizilişlerine göre değişiklik gösterir
• İnsan vücudunun büyük kısmı sudan
oluştuğu için bir çok hastalığın özellikle
tümörlerin teşhisinde kullanılır
![Page 70: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/70.jpg)
MRG Klinik Avantajları
• Yüksek yumuşak doku kontrast çözümleme
gücüne sahiptir
• Sadece aksiyel değil koronal ve sagital
düzlemlerde de inceleme olanağı sağlar
• X ışını yerine, güçlü bir manyetik alan RF
dalgalarının kullanıldığından iyonizasyon
radyasyon riski bulunmamaktadır
![Page 71: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/71.jpg)
MRG Dezavantajları
• Tetkik süresinin uzun olması
• Tettik ücretinin pahalı olması
• Hastalar için dar ve kapalı alanda uzun süre
kalmak
• RF min de olsa vücutta ısı artışına yol açabilir
![Page 72: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/72.jpg)
• MRG yumuşak dokularda başarılı sonuç verir
• Kemikli dokularda MR görüntü alınamaz
• Kemikli dokularda yoğun olarak Ca+2 vardır ve bu
atomun elektron dizilişinde tek elektron çiftinin
olmayışı uygulanan manyetik alan altında herhangi
bir eğilim göstermemesidir
![Page 73: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/73.jpg)
H’in manyetik alan altındaki davranışı
• MR cihazının gantry bölgesinde manyetik alan şiddetinin
max olduğu kürenin tam ortasıdır
• Dokular içinde bulundukları manyetik alanda
barındırdıkları H elementinin yoğunluğuna göre farklı
tepkiler verirler
• H’ın manyetik alan vektörü ile aynı yönde mevcut
elektronların hareket ekseni genişleyerek elips halini alır
• Bu anda H elementi artık sabit olmaktan çıkıp, salınım
hareketi yapmaya başlar
• Salınım hareketinin sebebi üzerlerine uygulanan
manyetik alan nedeni ile elektronların eksenlerinin
değişmesi ve manyetik kutupların kaymasıdır
![Page 74: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/74.jpg)
MRG ve BT
• BT de yoğunluk önemli iken MRG da atom
dağılımı önemlidir
• Yoğunlukları farklı olmayan yumuşak dokuları BT
ayıramazken, atomik içerikleri farklı yumuşak
dokular MRG yöntemiyle ayrımlanabilmektedir
![Page 75: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/75.jpg)
Kayıt Cihazları 1. Elektrokardiyografi (ECG)
2. Elektromiyografi (EMG)
3. Elektro ensefalografi (EEG)
4. Ekspirografi
5. Fonokardiyografi
6. Pletismografi
7. Termografi
8. Tomografi
9. Ultra sonografi
10. Radiografi ( x-ray)
![Page 76: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/76.jpg)
İzleme Cihazları
1.Bed – yan monitor
2.Bio – monitor
3.Fetal monitor
Analiz Cihazları
1. Kolorimetre
2. Spektrometre
3. Flame fotometre
![Page 77: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/77.jpg)
Veri Günlüğü Cihazı
• PC
Denetleme Araçları
1. Defibrilatör
2. Diyaliz cihazı
3. Kalp Akciğer makinesi
![Page 78: Biyomedikal Sinyal Analizleri - Universitydocs.neu.edu.tr/staff/asli.aykac/biyomedikal sinyal analizleri-2015_92.pdf · –Aşağıda temel bir sinüs sinyali ve içinde birden fazla](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040201/5e4bb72986eec13d200ebb37/html5/thumbnails/78.jpg)