borderline times. het einde van de normaliteit
DESCRIPTION
We leven in borderline tijden. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose. Bovendien is de lijn tussen patiënten en niet-patiënten flinterdun. Zijn wij collectief op weg naar ziekte en ongenoegen? Psychiatrie is de spiegel van de wereld waarin we leven. Dirk De Wachter schetst borderline dan ook als een maatschappelijk ziektebeeld. Eén conclusie staat als een paal boven water: In onze westerse maatschappij zijn de symptomen van borderline niet ver te zoeken. Meer nog, ze kenmerken onze leefwereld. Wij zijn ons brein in de tijd.TRANSCRIPT
![Page 1: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/1.jpg)
BORDERLINE TIMESHET EINDE VAN DE
NORMALITEIT
PROF DR DIRK DE WACHTER
KULeuven Elcker-Ik Centrum, 21/10/13
![Page 2: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/2.jpg)
“psychiater sum, ergo sum”
![Page 3: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/3.jpg)
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
Fourth Edition Text Revision DSM-IV-TR
American Psychiatric Association
![Page 4: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/4.jpg)
Michel Houellebecq
Extension du domaine de la lutte, 1994
Les particules élémentaires, 1998 Rester vivant et autres textes, 1999 Lanzarote, 2000 Plateforme, 2002 La poursuite du bonheur, 2002 La possibilité d’une île, 2005 La carte et le territoire, 2010 Configuration du dernier rivage, 2013
![Page 5: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/5.jpg)
Arnon Grunberg“Het aapje dat geluk pakt”,
2005“Als je jong bent, denk je dat er
normale mensen bestaan, maar dat jij de pech hebt ze niet te kennen. Later kom je erachter dat dat onzin is, dat er geen normale mensen bestaan. Er bestaan alleen patiënten. Sommige patiënten weten zich staande te houden ten koste van andere patiënten en die noemen we daarom geen patiënten. Die noemen we geslaagd”.
![Page 6: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/6.jpg)
(1) Verlatingsangst
Individualisering / eenzaamheid Individuele beslissingsvrijheid Wegvallen van (kern)-gezin als zekerheid “Dood” van universalismen en funderingen“Dood” van consensus, continuïteit en eenheid
![Page 7: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/7.jpg)
The Opportunist, 2011Oil on canvas,160 x190cm
![Page 8: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/8.jpg)
“Certains êtres éprouvent très tôt
une effrayante impossibilité à vivre
par eux-mêmes; au fond ils ne
supportent pas de voir leur propre
vie en face, et de la voir en entier,
sans zones d’ombre, sans arrière-
plans.”
![Page 9: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/9.jpg)
(2) Instabiele en intense relaties
Romantische liefde Wegwerp cultuur Hedonisme Vergankelijkheid / versplintering
complexiteit : efemeriteit “Dood” van geschiedenis
![Page 10: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/10.jpg)
Göricke, 2008Oil, ink on animal bones,25 x 25cm
![Page 11: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/11.jpg)
“Il ne fallait pas se monter la tête,
cela n’arrivait presque jamais;
pourtant dans certains cas,
extrêmement rares, presque
miraculeux cela pouvait arriver”
![Page 12: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/12.jpg)
(3) Onaangepaste agressiebeheersing
Televisie en computer-cultuurHooliganismeCriminaliteit: meer /driesterVerkeersagressieMachteloosheid“Omdat men eindig is, gaat men te ver”
(BATAILLE)Geweld (paradoxaal)
![Page 13: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/13.jpg)
Black Milk Bordering White Fear, 2005Oil on canvas,50 x 70cm, 4 parts
![Page 14: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/14.jpg)
“C’est foutu depuis longtemps, depuis
l’origine….
lance-toi des ce soir dans la carrière de
meurtre; crois-moi mon ami, c’est la
seule chance qu’il te reste. “
![Page 15: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/15.jpg)
(4) Identiteitsstoornissen
Vervagen van sekserollenGeen traditionele sjablonenMode / lifestyle / looks / design“Dood” van de mens : het subject“Wie ben ik” : zonder woorden
![Page 16: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/16.jpg)
Together, 2010Oil on porcelain, wood, wax,84 x 36,5 x 8cm
![Page 17: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/17.jpg)
“La difficulté, c’est qu’il ne suffit pas
exactement de vivre selon la règle …
la règle est complexe, multiforme ….
le domaine de la règle ne vous suffisait
plus; vous ne pouviez vivre plus
longtemps dans le domaine de la
règle…”
![Page 18: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/18.jpg)
(5) Affectlabiliteit
Afwezigheid van diepteGenotscultuur / genotseconomieVluchtige / nieuwePermanent nu (einde van de geschiedenis)
![Page 19: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/19.jpg)
Josefine, 2010Oil on skull,Mirror, wood,31,7 x 27,5cm
![Page 20: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/20.jpg)
“Le désir lui-même disparaît; il ne reste que
l’amertume, la jalousie et la peur. Surtout, il
reste l’amertume; une immense, une
inconcevable amertume. Aucune civilisation,
aucune époque n’ont été capables de
développer chez leurs sujets une telle quantité
d’amertume.”
![Page 21: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/21.jpg)
(6) Impulsiviteit
Seksualiteit Middelengebruik Voeding Geld Autorijden
Fast / short / kicking / new
![Page 22: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/22.jpg)
Die Zueignung, 2009Oil, X-ray on paper,125 x 80cm
![Page 23: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/23.jpg)
“L’objectif principal de sa vie avait été sexuel; il n’était plus possible d’en changer.”
“Et puis je prends des calmants, et tout s’arrange. Tout s’arrange.”
![Page 24: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/24.jpg)
(7) Voorbijgaande, stress-gebonden paranoïde / dissociatiesymptomen
Hype-cultuur “Second life” Virtuele illusies Game-escapisme
![Page 25: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/25.jpg)
Es spukt, 2005C-print on diasec,250 x 180cm, 4 parts
![Page 26: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/26.jpg)
“ Nous voulons retourner dans l’ancienne demeure où nos pères ont vécu sous l’aile d’un archange.Nous voulons retrouver cette morale étrange qui sanctifait la vie jusqu’à la dernière heure”.
![Page 27: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/27.jpg)
(8) Automutilatie / Suicidaliteit
Lichaamscultuur Directe actie Absurditeit: “extreme make-over” Paradoxaal zoeken van “subject” Euthanasie
![Page 28: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/28.jpg)
Last Supper, 2010Oil on grave plates,Wood, glass93 x 108
![Page 29: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/29.jpg)
"J’ai deux paires de ciseaux ….l’envie persiste, grandit et se transforme. Cette fois mon projet est de prendre une paire de ciseaux, de les planter dans mes yeux et d’arracher."
![Page 30: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/30.jpg)
(9) Zinloosheid / leegte
Ontkerkelijking Einde van de ideologieën Einde van de grote verhalen Relativisme / scepticisme Twijfel
“A la carte”religiositeit “Situatie-ethiek”
![Page 31: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/31.jpg)
The Count, 2010Oil on canvas,160x 190cm
![Page 32: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/32.jpg)
“J’ai si peu vécu que j’ai tendance à
m’imaginer que je ne vais pas mourir; il
paraît invraisemblable qu’une vie humaine
se réduise à si peu de chose.”
![Page 33: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/33.jpg)
Besluit: Enkele subversieve vragen
Zijn we nu allemaal ziek ? Moeten we de hele wereld genezen ? Is dit beroep nog wel doenbaar ? Is er een plaats voor “kunst” ? Was het vroeger dan beter ? Wat moeten we daar nu allemaal
mee ?
![Page 34: Borderline Times. Het einde van de normaliteit](https://reader037.vdocuments.net/reader037/viewer/2022110121/5587a5a8d8b42aef678b45b6/html5/thumbnails/34.jpg)
Epiloog : LEVINAS’ petite bonté…