bqsf.dmsc.moph.go.thbqsf.dmsc.moph.go.th/bqsfweb/wp-content/uploads... · 2 สารบัญ...

1

สารบญ การตรวจวเคราะหสงแปลกปลอมในอาหาร (หมหยองปลอม) หนา 1. วตถประสงคการแปรรปเนอสตวโดยท า “หยอง” 1 2. ความหมาย 1 3. ประเภทของเสนใยทตรวจ 3 4. ประเภทของกลามเนอสตว 4 5. ชนดของกลามเนอสตว (Types of Muscle) 5 6. ตวอยางเนอสตว “หยอง” 6 7. เครองมอและอปกรณการตรวจสงแปลกปลอมในอาหาร “หยอง” 7 8. ขนตอนการตรวจหมหยอง ไกหยอง ปลาหยอง 10 8.1 การตรวจดวยตาเปลา (Macroscopic Method) 11 8.2 การตรวจภายใตกลองจลทรรศน (Microscopic Method) 12 8.2.1 การตรวจตวอยางหมหยอง ภายใตกลองจลทรรศน (zoom stereo microscope) 12 8.2.1.1 การตรวจหมหยอง ภายใต zoom stereo microscope ทก าลงขยายตางๆ 15 1. ตวอยางหมหยองไมลางน าหรอไมแชน า 15 - กรณไมตดเสนใย 15 - กรณตดเสนใย 19 2. ตวอยางหมหยองลางน าหรอแชน า 21 - กรณไมตดเสนใย 21 - กรณตดเสนใย 24 8.2.1.2 การตรวจไกหยอง ภายใต zoom stereo microscope ทก าลงขยายตางๆ 27 1. ตวอยางไกหยองไมลางน าหรอไมแชน า 27 - กรณไมตดเสนใย 27 - กรณตดเสนใย 31 2. ตวอยางไกหยองลางน าหรอแชน า 34 - กรณไมตดเสนใย 34 - กรณตดเสนใย 37

2

สารบญ การตรวจวเคราะหสงแปลกปลอมในอาหาร (หมหยองปลอม) หนา 8.2.1.3 การตรวจปลาหยอง ภายใต zoom stereo microscope ทก าลงขยายตางๆ 40

1. ตวอยางปลาหยองไมลางน าหรอไมแชน า 40 - กรณไมตดเสนใย 40 - กรณตดเสนใย 43 2. ตวอยางปลาหยองลางน าหรอแชน า 45 - กรณไมตดเสนใย 45 - กรณตดเสนใย 48 ขอสรปการตรวจเนอสตว “หยอง” ภายใต zoom stereo microscope 50 8.2.2 การตรวจตวอยางเนอสตว “หยอง”ภายใตกลองจลทรรศน (Microscopic Method) 51 8.2.2.1 การตรวจหมหยอง ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ 53 1. กรณไมตดเสนใย 53 2. กรณตดเสนใย 54 8.2.2.2 การตรวจไกหยอง ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ 56 1. กรณไมตดเสนใย 56 2. กรณตดเสนใย 57 8.2.1.3 การตรวจปลาหยอง ภายใต compound microscopeทก าลงขยายตางๆ 59

1. กรณไมตดเสนใย 59 2. กรณตดเสนใย 60 9. เปรยบเทยบเสนใยส าลและเนอสตว “หยอง” ภายใต compound microscope 62 1. กรณไมตดเสนใย 62 2. กรณตดเสนใย 63 10. เปรยบเทยบกลามเนอลายของสตวกบเสนใยเนอสตว “หยอง” ทก าลงขยาย 400 เทา 66 11. สรปความแตกตางเสนใยส าลกบเสนใยหมหยอง ภายใต compound microscope 67 12. เปรยบเทยบเนอสตว “หยอง” 3 ชนด ดวยตาเปลา 67 13. ขอสงเกตดวยตาเปลาในการเลอกซอเนอสตว “หยอง” 68 14. การเลอกซออาหารประเภทเนอสตว “หยอง” 68 15. การรายงานผลการตรวจวเคราะห (กรณตรวจไมพบส าล) 68 16. การรายงานผลการตรวจวเคราะห (กรณตรวจพบส าล) 68

3

สารบญ

การตรวจวเคราะหสงแปลกปลอมในอาหาร (สาหรายปลอม) หนา 1. บทน า 69 2. ความรทวไปเกยวกบสาหราย 69 2.1 สวนประกอบของเซลลสาหราย 69 2.2 รปรางลกษณะ 70 2.3 การสบพนธ 70 2.4 แหลงทอย 70 ในน า 70 1. สาหรายทเจรญในน าจด 70

2. สาหรายทเจรญในน าทะเล 71 แหลงอนๆ 71 3. การจดจ าแนกสาหราย 71 3.1 Division Cyanophyta 71 3.2 Division Chlorophyta 71 3.3 Division Charophyta 71 3.4 Division Euglenophyta 72 3.5 Division Phaeophyta 72 3.6 Division Chrysophyta 72 3.7 Division Pyrrhophyta 72 3.8 Division Cryptophyta 72 3.9 Division Rhodophyta 73 4. ประโยชนของสาหรายดานการน ามาบรโภค 73 4.1 สาหรายทะเล 73 กลมสาหรายสแดง (Rhodophyta, Red algae) 73 1) พอไฟรา (Porphyra spp.) 73 2) กราซลาเรย (Gracilaria spp.) 74 3) ดลส (Dulse; Palmaria palmata) 74 กลมสาหรายสน าตาล (Phaeophyta, Brown algae) 75 1) ลามนาเรย (Laminaria spp.) 75 2) อนดาเรย (Undaria spp.) 76

4

สารบญ

การตรวจวเคราะหสงแปลกปลอมในอาหาร (สาหรายปลอม) หนา กลมสาหรายสเขยว (Chlorophyta, Green Algae) 76 1) ดนาลเอลลา (Dunaliella salina) 76 2) สาหรายพวงองน (Caulerpa lentillifera J. Agardh) 77 4.2 สาหรายน าจด 77 กลมสาหรายสน าเงนแกมเขยว (Cyanophyta, Blue-green algar, Cyanobacteria) 77 1) สไปรไลนา (Spirulina spp. หรอ Arthrospira spp.) 77 2) นอสตอค (Nostoc spp.) 78 กลมสาหรายสเขยว (Chlorophyta, Green Algae) 79 1) คลอเรลลา (Chlorella spp.) 79 2) คลาโดฟอรา (Cladophora spp.) 79

3) สไปโรไจรา (Spirogyra spp.) 80 5. ประโยชนของสาหรายดานอนๆ 81 5.1 การใชสาหรายในอตสาหกรรม 81 5.2 การใชสาหรายเปนยา 81 5.3 การใชสาหรายเพอบ าบดคณภาพน าทงจากโรงงานอตสาหกรรม 81 5.4 การใชสาหรายเปนอาหารสตวหรอเปนสวนผสมในอาหารสตว 81 5.5 การใชสาหรายเปนปยชวภาพ 82 5.6 การใชสารสกดจากสาหรายในการก าจดแมลงศตรพช 82 5.7 การใชสาหรายเพอประโยชนทางดานการเพาะเลยงสตวน า 82 6. ลกษณะโครงสรางของเซลลพช 83 7. การตรวจสาหรายปลอม 84 7.1 เครองมอ 84 7.2 อปกรณ 84 7.3 การตรวจสอบลกษณะทางกายภาพของสาหราย 86 8. ลกษณะภายนอกของสาหรายสแดง (Rhodophyta, Red algae) 87 9. วธตรวจดวยตาเปลาโดยเปรยบเทยบระหวางพลาสตกสด ากบสาหราย 88 10. การตรวจสาหรายภายใตกลองจลทรรศน (compound microscope) 92 11. รงควตถตางๆ ทพบในสาหรายสแดง (Rhodophyta, Red algae) 93

5

สารบญ

การตรวจวเคราะหสงแปลกปลอมในอาหาร (สาหรายปลอม) หนา 12. ภาพรงควตถทพบในเซลลสาหรายภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ 95 - ตวอยางสาหรายรงควตถสเขยว 102 - ตวอยางสาหรายรงควตถสน าตาล 108 - ตวอยางสาหรายรงควตถสมวง 119 - ตวอยางสาหรายรงควตถสน าสม 132 - ตวอยางสาหรายทมรงควตถสแดง 137 - ตวอยางสาหรายรงควตถสเหลอง 140 - ตวอยางสาหรายสแดง (โนร) ชนดแผนหนชน 147 - ตวอยางสาหรายอนดาเรย (สาหรายวากาเมะ) 148 13. พลาสตกคออะไร?? 149 14. พลาสตกมกประเภท?? 149 15. ท าไมถงขยะถงเปนสด า 151 16. โครงสรางพลาสตกสด า ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ 152 17. โครงสรางพลาสตกสด าและสาหราย ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ 153 - ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสเขยว 154 - ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสน าตาล 158 - ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสสม 166 - ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสมวง 170 18. ภาพรงควตถในสาหราย ภายใต compound microscope ทก าลงขยาย 40, 100 และ 400 เทา 178 19. สรปความแตกตางพลาสตกสด ากบสาหรายดวยตาเปลา 197 20. สรปความแตกตางพลาสตกสด ากบสาหราย ภายใต compound microscope 197 21. การรายงานผลการตรวจวเคราะห 197 เอกสารอางอง 198

1

การตรวจสงแปลกปลอมในอาหาร (หมหยองปลอม)

1. วตถประสงคการแปรรปเนอสตวโดยท า “หยอง” เชน หมหยอง ไกหยอง และปลาหยอง 1.1 เพอจะท าใหรสชาตด 1.2 เพอยดอายการเกบใหนานขน 1.3 เพอรกษาคณคาทางอาหาร 1.4 เพอใหความปลอดภยในการบรโภค 1.5 เพอเปนการเพมมลคา 1.6 เพอใหมความหลากหลายของผลตภณฑ 2. ความหมาย

หมหยอง หมายถง ผลตภณฑทไดจากการน าเนอหมสวนสะโพกทเลาะเอาไขมน เอน และพงผดออกลางใหสะอาด ตดเปนชนตามความยาวของกลามเนอ ตมจนเปอย ฉกหรอใชเครองตเปนเสน ปรงรส ดวยเครองปรงรส เชน เกลอ น าตาล ซอวขาว ซอวด า อาจเตมเครองเทศหรอสมนไพร เชน ตะไคร ใบมะกรด น าไปผดหรอควจนแหง อาจน าไปอบหรอไมกได

ทมา : www.Chinatown Yaowarach.com ทมา : porntipinterfood1940.com

วธท าหมหยอง 1. น าเนอหมมาหนเปนชนยาวๆ ตามเสนของเนอหมขนาด 2. ใชสอมหรอมดปลายแหลมจมใหทวชนหมเพอใหเครองซมเขาในเนอหม 3. น าชนหมทไดใสหมอตมเตมน าใหทวมใสเครองพะโล และปรงดวยน าตาลทราย น าตาลปบ เกลอปน ซอวขาว ซอวด า ตมนานประมาณ 45 นาทหรอจนเนอหมสกนม 4. น าหมทตมขนพกไวใหสะเดดน าแลวน ามามาโขลกเบาๆ ในครกหนพอใหเนอหมแตกแลว น ามดปลายแหลมหรอสอมเขยเนอหมใหแยกจากกนเปนชนเลกๆ

http://www.chinatown/

http://www.porntipinterfood1940.com/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A1/

http://www.porntipinterfood1940.com/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A1/

2

5. จากนนน าไปอบทอณหภม 180 องศาเซลเซยส ใชเวลาอบประมาณ 30 นาทหากไมมเตาอบหรอ ไมโครเวฟใหน าไปตากแดดกไดเชนกน 6. น าเนอหมทอบมาโขลกอกครงเพอใหเนอหมฟมากขน 7. น าเนอหมทไดผดในกระทะใชไฟออนๆ จนเนอหมมลกษณะเปนสเหลองตามทตองการ

ไกหยอง หมายถง ผลตภณฑทไดจากการน าเนอไกทเลาะเอาไขมน เอน และพงผดออก ลางใหสะอาด ตดเปนชนตามความยาวของกลามเนอ ตมจนเปอย ฉกหรอใชเครองตเปนเสน ปรงรสดวยเครองปรงรส เชน เกลอ น าตาล ซอวขาว ซอวด า อาจเตมเครองเทศหรอสมนไพร เชน ตะไคร ใบมะกรด น าไปผดหรอคว จนแหง อาจน าไปอบหรอไมกได

ทมา : khunkaewta.blogspot.com

ทมา : wongnai.com ทมา : twitter.com

วธท าไกหยอง 1. น าสนในไกมาลางใหสะอาด แลวนงจนสกนม 2. พกเนอไกไวใหเยนสนท และแหง 3. รดดวยไมคลงแปง หรอใชครกต าแทนได ท าใหเนอไกแตกเปนเสนๆ 4. ผสมเครองปรงคนใหเขากน 5. เตมน ามนร าขาวลงในกระทะ ใสไกฝอยทหมกเครองปรงไวลงไป 6. ผดจนกระทงเนอไกแหง จะไดลกษณะ เนอไกฟๆ กรอบๆ 7. พกไวใหเยนสนท เกบรกษาโดยบรรจในภาชนะทแหงและปดสนท

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://4.bp.blogspot.com/-SgWPWdVNDA0/U2kGNjRJwrI/AAAAAAAAAT8/GBmCgN5GMAU/s1600/%E0%B9%84%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%87.jpg&imgrefurl=http://khunkaewta.blogspot.com/2014/05/blog-post.html&tbnid=EKUr8JaJp1QLiM&vet=12ahUKEwjllOT9jvHnAhWiwnMBHW-rCCAQMygcegQIARBF..i&docid=m6uUZehT_L8aIM&w=444&h=271&q=%E0%B9%84%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%87&ved=2ahUKEwjllOT9jvHnAhWiwnMBHW-rCCAQMygcegQIARBF

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=https://img.wongnai.com/p/1920x0/2016/04/26/3e9194b1f66943bda3eb1756afe67b40.jpg&imgrefurl=https://www.wongnai.com/restaurants/232044QY-%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1/photos/3e9194b1f66943bda3eb1756afe67b40&docid=qUJhGTcFHA3iUM&tbnid=HMFEOtr-LHuvfM:&vet=10ahUKEwjOr4a42O3lAhUszjgGHVfYCmAQMwjCAShOME4..i&w=480&h=480&bih=721&biw=1600&q=%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%87&ved=0ahUKEwjOr4a42O3lAhUszjgGHVfYCmAQMwjCAShOME4&iact=mrc&uact=8





3

ปลาหยอง หมายถง ผลตภณฑทไดจากการน าเนอปลาสดมาลางใหสะอาด ท าใหสก ปรงรสดวยเครองปรงรส เชน เกลอ น าตาล ซอวขาว ซอวด า อาจเตมเครองเทศหรอสมนไพร เชน ตะไคร ใบมะกรด น าไปผานกรรมวธท าใหกลามเนอแยกออกเปนเสน แลวท าใหแหง อาจน าไปอบหรอไมกได

ทมา : youtube.com

\

ทมา : otoptoday.com ทมา : www.babygiftretail.com

วธท าปลาหยอง 1. น าปลามาขอดเกลด ตดหวผาทองเอาไสพงออก ลางใหสะอาด 2. แลเนอปลาแลวลางดวยน าเกลอ 4% (เกลอ 40 กรม/น า 1 กโลกรม คนใหละลาย) วางผงใหสะเดดน า 3. น าเนอปลาแลมานงใหสก (ใชเวลาประมาณ 30 นาท) 4. แยกเนอปลาออกจากกางและหนงใหไดแตเนอลวนๆ 5. น าสวนผสมใสกระทะตงไฟออน คนใหละลายเขากนด แลวใสเนอปลา คนใหเขากน ตงไฟตอจน สวนผสมงวด แลวจงยเนอปลาและผดตอจนแหง 6. น าไปผงใหเยน แลวเกบรกษาโดยบรรจในภาชนะทแหงและปดสนท

3. ประเภทของเสนใยทตรวจ

3.1 เสนใยหมหยอง: เปนเสนใยกลามเนอสตว (Muscle Fiber) ทมลกษณะเปนเสนบางและยาว มสวน ประกอบส าคญคอ โปรตน 3.2 เสนใยส าล: เปนเสนใยพช (Fiber Crops) ทมลกษณะเปนเสนยาวเรยว มสวนประกอบทางเคม สวนใหญเปนเซลลโลส ซงไดจากหลายสวนของพช

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=&url=https://www.youtube.com/watch?v=8jv0fPaIC_M&psig=AOvVaw3wMZGJuWzyfA9HmrIAsibr&ust=1573953378132535

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=&url=http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=&url=http://www.otoptoday.com/newweb/view_product.php?product_id=1829&psig=AOvVaw3wMZGJuWzyfA9HmrIAsibr&ust=1573953378132535&psig=AOvVaw3wMZGJuWzyfA9HmrIAsibr&ust=1573953378132535

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=&url=http://www.babygiftretail.com/product/kiddifish-%E0%B9%81%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%87-%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%94-72-g-6-%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%87/&psig=AOvVaw3wMZGJuWzyfA9HmrIAsibr&ust=1573953378132535







4

4. ประเภทของกลามเนอสตว

4.1 กลามเนอลาย (Skeletal Muscle) อยภายใตอ านาจจตใจ เกาะอยกบกระดก และมบทบาทตอ การเคลอนไหวของรางกาย

อางอง http://www.pibul.ac.th/vichakan/sciweb/Biology42042/Movement/pic-movemen…

4.2 กลามเนอเรยบ (Smooth Muscle) อยนอกอ านาจจตใจ พบทอวยวะภายใน เชน หลอดอาหาร หลอดเลอด เปนตน


4.3 กลามเนอหวใจ (Cardiac Muscle) อยนอกอ านาจจตใจ พบท หวใจแหงเดยว


http://www.pibul.ac.th/vichakan/sciweb/Biology42042/Movement/pic-movement/m1.PNG



5

5. ชนดของกลามเนอสตว (Types of Muscle)

Skeletal Muscle Smooth Muscle Cardiac Muscle (ทมา: http://devilbio501.exteen.com/20070717/muscular-tissue)

เปรยบเทยบกลามเนอ 3 ประเภท

กลามเนอลาย กลามเนอเรยบ กลามเนอหวใจ - เซลลเปนเสนยาว - เซลลรปรางคลายกระสวย - เซลลเปนเสนยาว - ใยกลามเนอมลายตามขวาง -ใยกลามเนอไมมลาย - ใยกลามเนอมลายตามขวาง - เซลลเรยงตวหลายทศทาง

เสนใยพช (ส าล)

Cotton 400x, From: Antimicrobial Textiles, 2016 (courtesy of the Journal of the International Forum for Cotton Promotion.)

mhtml:file://C:/Users/Boyd/Desktop/โครงสรางใยฝาย/Cotton%20Fiber%20-%20an%20overview%20%20ScienceDirect%20Topics.mht!https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780081005767000171

6

6. ตวอยางเนอสตว “หยอง”

หมหยอง ไกหยอง

ปลาหยอง

ตวอยางรองเรยน “หมหยองท ามาจากส าล”

หมหยองท าไสแซนดวช หมหยองท าไสขนมปง

7

7. เครองมอและอปกรณการตรวจสงแปลกปลอมในอาหาร “หยอง” 7.1 เครองมอ 7.1.1 zoom stereo microscope: เปนกลองจลทรรศนทมก าลงขยาย 7-75 เทา ใชตรวจวตถโปรงแสง และทบแสง ดลกษณะภายนอกและขนาด เชน เศษแกว เศษพลาสตก แมลง ชนสวนแมลง ขนคนและขนสตว เปนตน ภาพทปรากฏจะเปน 3 มต (กวาง×ยาว×หนา) โดยวางตวอยางบน แทนวางวตถ (stage) ทก าลงขยาย 30 เทา สามารถเหนลกษณะและขนาดตวอยางไดชดเจน

zoom stereo microscope

7.1.2 compound microscope: เปนกลองจลทรรศนทมก าลงขยาย 40-1000 เทา ใชตรวจวตถทบาง และแสงผานได ดลกษณะโครงสรางของเซลลพชหรอเซลลสตว เชน สาหราย หมหยอง ชนสวนแมลง ขนสตว พยาธและโปรโตซว เปนตน ภาพทปรากฏจะเปน 2 มต (กวาง×ยาว) โดยวางตวอยางบน slide และปดทบดวย cover glass แลวน าไปวางบนแทนวางวตถ (stage) ทก าลงขยาย 400 เทา สามารถเหนโครงสรางของเซลลไดชดเจน

compound microscope

8

7.2 อปกรณ 7.2.1 จานสขาวและชอน : ใชในขนตอนตรวจหมหยองดวยตาเปลาโดยใชชอนเขยตวอยางทละ นอยๆ ลงในจานสขาว เพอหาสงแปลกปลอม (ส าล) ในตวอยางหมหยอง

ตวอยางหมหยอง

7.2.2 ปากคบ (forceps) และเขมเขย (needle): ใชหยบ/เขย/ดงตวอยางเสนใยหมหยองใหแยกออก จากกนเปนเสนเดยวๆ เพอหาสงทสงสยวาเปนสงแปลกปลอม (ส าล)

การแยกเสนใยหมหยอง

7.2.3 petri dish: ใชใสตวอยางหมหยอง เพอน าไปตรวจภายใต zoom stereo microscope และใช เปนภาชนะในการลางสทเปนสวนประกอบในหมหยอง เชนสของน าปลา น าตาล ซอว หรอ ซอสปรงรสอนๆ เปนตน

9

petri dish ใสหมหยอง

7.2.4 ขวดน า: ใชฉดลางตวอยางหมหยอง เพอลางสทมาจากเครองปรงแตงรส เชน น าตาล น าปลา ซอว ซอสปรงรส โปยกกและอบเชย เปนตน แลวน าเสนใยหมหยองทลางน าไปเปรยบเทยบ กบสของส าล

การลางสจากเครองปรงในหมหยอง

7.2.5 มดผาตด, slide และ cover glass: มดผาตดใชตดเสนใยหมหยองและเสนใยส าล สวน slide และ cover glass ใชส าหรบเตรยมตวอยางเสนใยหมหยองและส าลทตดแลวเพอน าไปตรวจด โครงสรางภายในของเซลล ภายใต compound microscope โดยดรอยตดจากคมมดของเสน ใยหมหยองแตกตางจากเสนใยส าลหรอไม และดลายขวางบนเสนใยหมหยอง

10

เครองมอเตรยมตวอยาง

7.2.6 beaker, dropper: ใชใสน าเปลาส าหรบการเตรยมตวอยาง โดยใช dropper หยดน าลงบน slide ในการเตรยมตวอยางเสนใยหมหยองและส าล เพอน าไปตรวจภายใต compound microscope

การเตรยมตวอยาง

8. ขนตอนการตรวจหมหยอง ไกหยอง ปลาหยอง 8.1 ตรวจดวยตาเปลา (Macroscopic Method) 8.2 ตรวจภายใตกลองจลทรรศน (Microscopic Method) 8.2.1 zoom stereo microscope 8.2.2 compound microscope

11

8.1 การตรวจดวยตาเปลา (Macroscopic Method) โดย

1. เทหรอเขยตวอยางหมหยองดวยชอนในจ านวนนอยๆ เพอสะดวกในการตรวจหาสงแปลกปลอม (ส าล) ดวยตาเปลา

ตวอยางหมหยอง อปกรณตรวจหมหยอง

2. ใชชอนและ needle เขยหรอดงตวอยางหมหยองใหเสนใยแยกออกจากกนเปนเสนเดยวๆ เพอหา สงแปลกปลอม (ส าล) หากพบสงทนาสงสยใหใช forceps หยบใสลงใน petri dish เพอน าไปตรวจ ภายใต zoom stereo microscope

การตรวจตวอยาง การแยกเสนใยหมหยอง

3. หากตรวจตวอยางหมหยองดวยตาเปลาแลวไมพบสงแปลกปลอม (ส าล) ใหแบงตวอยางใสใน petri dish น าไปตรวจภายใต zoom stereo microscope

12

ตวอยางหมหยองและส าลทมองเหนดวยตาเปลา

ตวอยางหมหยองและส าล

8.2 การตรวจภายใตกลองจลทรรศน (Microscopic Method) 8.2.1 การตรวจตวอยางหมหยอง ภายใตกลองจลทรรศน (zoom stereo microscope) โดย 1. น า petri dish ใสหมหยองทตรวจดวยตาเปลา (แบงจ านวนนอยๆ เพองายในการตรวจ) ไป ตรวจภายใตกลองจลทรรศน (zoom stereo microscope) เพอตรวจหาสงแปลกปลอม (ส าล)

ตวอยางหมหยองใน petri dish

2. น า petri dish ใสหมหยองทตรวจดวยตาเปลา และส าล ไปตรวจภายใตกลองจลทรรศน (zoom stereo microscope) เพอเปรยบเทยบลกษณะและความแตกตางของเสนใยหมหยอง กบเสนใยส าล

13

ตวอยางหมหยองและส าล ภายใต zoom stereo microscope

3. ตรวจหาสงแปลกปลอมภายใตกลองจลทรรศน (zoom stereo microscope) โดยใชเขมเขย หมหยองใหกระจายออกเปนเสนใยเดยวๆ แยกไวอกมมของ petri dish เรมตรวจภายใต กลองจลทรรศน ทก าลงขยาย 7 เทา โดยดลกษณะภายนอกของ เสนใย เชน ขนาดความ กวาง ความยาว และส เปนตน เพอใชในการเปรยบเทยบหาความแตกตางระหวางหมหยอง กบส าล เมอพบสงทสงสย ใหใชก าลงขยายท 60-75 เทา จะท าใหเหนรายละเอยดไดมากขน ซงสามารถบอกความเหมอนหรอความแตกตางของเสนใยส าลกบเสนใยหมหยองได

การใช เขมเขยตวอยางภายใตกลอง การแยกเสนใยใหเปนเสนเดยวๆ ภายใตกลอง

4. น าสงทตรวจพบซงไมสามารถจ าแนกชนดไดดวย zoom stereo microscope ไป mount ลง slide และปดทบดวย cover glass แลวน าไปตรวจภายใต compound microscope

14

การเตรยมตวอยางลงบน slide การแยกเสนใยบน slide

5. น า slide ไปตรวจภายใต compound microscope

ตวอยางเสนใยบน slide

6. ตรวจตวอยางหมหยองภายใตกลองจลทรรศน (compound microscope)

ตรวจตวอยางบน slide ภายใตกลองจลทรรศน

15

8.2.1.1 การตรวจหมหยอง ภายใต zoom stereo microscope ทก าลงขยายตางๆ 1. ตวอยางหมหยองไมลางน าหรอไมแชน า - กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย

เสนใยส าล เสนใยหมหยอง

เสนใยส าลและเสนใยหมหยอง ทก าลงขยาย 7 เทา

2. ทก าลงขยาย 10 เทา ดเสนใยส าลบด 10 %



16




4. ทก าลงขยาย 30 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน 40 %



17







18

7 . ทก าลงขยาย 60 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน 100 %






19

- กรณตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย






20

4. ทก าลงขยาย 30 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน 40%


5. ทก าลงขยาย 40 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน 60 % และรอยตดไมเรยบ




21





2. ตวอยางหมหยองลางน าหรอแชในน า - กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกทวไป เชน ขนาดความกวาง/ความหนาและส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย


22







23







24



- กรณตดเสนใย ดลกษณะภายนอกทวไป เชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน

1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย




25







26







27

8.2.1.2 การตรวจไกหยอง ภายใต zoom stereo microscope ทก าลงขยายตางๆ

1. ตวอยางไกหยองไมลางน าหรอไมแชน า - กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง / ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย

เสนใยส าล เสนใยไกหยอง

เสนใยส าลและเสนใยไกหยอง ทก าลงขยาย 7 เทา

28







29







30







31




- กรณตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย


32







33




เสนใยส าลและเสนใยไกหยอง ทก าลงขยาย 50 เทา 7. ทก าลงขยาย 60 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน 100 % และรอยตดไมเรยบ


34



2. ตวอยางไกหยองลางน าหรอแชในน า - กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกทวไป เชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย




35





5 . ทก าลงขยาย 40 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน 60 % บด


36

6. ทก าลงขยาย 50 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน 80 % บด






37

- กรณตดเสนใย ดลกษณะภายนอกทวไป เชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย






38



5. ทก าลงขยาย 40 เทา ดเสนใยส าลบด 60 % และรอยตดไมเรยบ




39







40

8.2.1.3 การตรวจปลาหยอง ภายใต zoom stereo microscope ทก าลงขยายตางๆ

ตวอยางปลาหยอง

1. ตวอยางปลาหยองไมลางหรอไมแชในน า - กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกทวไป เชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย

ปลาหยอง ปลาหยองและส าล



41





5. ก าลงขยาย 40 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน 60 %


42







43


ปลาหยองและส าล





44







45





2. ตวอยางปลาหยองลางน าหรอแชในน า - กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกทวไป เชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 7 เทา ดขนาดและสของเสนใย


46









47







48


ปลาหยองและส าล ทก าลงขยาย 7 เทา





49







50





ขอสรปจากการตรวจเนอสตว “หยอง” ภายใตกลอง zoom stereo microscope 1. ขนาดของเสนใยส าลจะเลกกวาเสนใยหมหยองประมาณ 3-4 เทา 2. เสนใยส าลมองเหนเปนสขาวสวนเสนใยหมหยองมองเหนเปนสเหลอง 3. เสนใยส าลบดและแบน 4. เสนใยหมหยองจะกลมไมบดหรอแบน 5. รอยตดของเสนใยส าลจะไมเรยบแตของเสนใยหมหยองคอนขางเรยบ

51

8.2.2 การตรวจตวอยางเนอสตว “หยอง” ภายใตกลองจลทรรศน (compound microscope) โดย 1. น าตวอยางหมหยอง ไกหยอง ปลาหยอง และส าล ทตรวจภายใต zoom stereo microscope มา แยกเปนเสนเดยวๆ และตดเสนใยใหเปนชนเลกๆ น าไปวางบน slide และเกลยเสนใยกระจาย ใหทวแผน slide แลวปดดวยแผน cover glass เพอน าไปตรวจภายใต compound microscope

อปกรณการเตรยมตวอยาง การเตรยมตวอยาง

การแยกเสนใย การเตรยมตวอยาง

slide หมหยอง ไกหยอง ปลาหยองและส าล

52

compound microscope

2. น า slide หมหยอง ไกหยอง ปลาหยองและส าล ตรวจภายใต compound microscope

การตรวจตวอยางภายใต compound microscope

ภาพตวอยางหมหยองภายใต compound microscope

53

8.2.2.1 การตรวจหมหยอง ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ 1. กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 40 เทา ดขนาด ส และเสนใยส าลบด



2. ทก าลงขยาย 100 เทา ดเสนใยส าลบดและแบน



54

3. ทก าลงขยาย 400 เทา ดเสนใยส าลบดและแบน เสนใยหมหยองมลายขวาง



2. กรณตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 40 เทา ดขนาด ส และเสนใยส าลบด



55

2. ทก าลงขยาย 100 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน รอยตดไมเรยบ เสนใยหมหยองรอยตดเรยบ



3. ทก าลงขยาย 400 เทา ดเสนใยส าลรอยตดไมเรยบ เสนใยหมหยองรอยตดเรยบและมลายขวาง



56

8.2.2.2 การตรวจไกหยอง ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ 1. กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 40 เทา ดขนาด ส และเสนใยส าลบด






57

3. ทก าลงขยาย 400 เทา ดเสนใยส าลบดและแบน เสนใยไกหยองมลายขวาง






58

2. ทก าลงขยาย 100 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน รอยตดไมเรยบ เสนใยไกหยองรอยตดเรยบ



3. ทก าลงขยาย 400 เทา ดเสนใยส าลรอยตดไมเรยบ เสนใยไกหยองรอยตดเรยบและมลายขวาง



59

8.2.2.3 การตรวจปลาหยอง ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ 1. กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน 1. ทก าลงขยาย 40 เทา ดขนาด ส และเสนใยส าลบด

เสนใยส าล เสนใยปลาหยอง

เสนใยส าลและเสนใยปลาหยอง ทก าลงขยาย 40 เทา




60

3. ทก าลงขยาย 400 เสนใยส าลบดและแบน เสนใยปลาหยองมลายขวาง






61

2. ทก าลงขยาย 100 เทา ดเสนใยส าลบด-แบน รอยตดไมเรยบ เสนใยปลาหยองรอยตดเรยบ



3. ทก าลงขยาย 400 เทา ดเสนใยส าลรอยตดไมเรยบ เสนใยปลาหยองรอยตดเรยบและมลายขวาง



62

9. เปรยบเทยบเสนใยส าล และเนอสตวหยอง ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ

1. กรณไมตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน

1. ทก าลงขยาย 40 เทา เสนใยส าลบด สด า และขนาดเลกกวาเสนใยเนอสตว


เสนใยไกหยอง เสนใยปลาหยอง เสนใยส าลและเนอสตวหยอง ภายใต compound microscope ทก าลงขยาย 40 เทา

2. ทก าลงขยาย 100 เทา เสนใยส าลบดและแบน สด า และขนาดเลกกวาเสนใยเนอสตว


เสนใยไกหยอง เสนใยปลาหยอง เสนใยส าลและเนอสตวหยองภายใต compound microscope ทก าลงขยาย 100 เทา

63

3. ทก าลงขยาย 400 เทา เสนใยส าลบดและแบน เสนใยเนอสตวมลายขวาง



2. กรณตดเสนใย ดลกษณะภายนอกเชน ขนาดความกวาง/ความหนา และส เปนตน

1. ทก าลงขยาย 40 เทา เสนใยส าลบด สด า และขนาดเลกกวาเสนใยเนอสตว



64

2. ทก าลงขยาย 100 เทา เสนใยส าลบดและแบน รอยตดไมเรยบ เสนใยเนอสตวรอยตดเรยบ


เสนใยไกหยอง เสนใยปลาหยอง เสนใยส าลและเนอสตวหยองภายใต compound microscope ทก าลงขยาย 100 เทา

3. ทก าลงขยาย 400 เทา เสนใยส าลบดและแบน รอยตดไมเรยบ เสนใยเนอสตวรอยตดเรยบและ มลายขวาง


เสนใยไกหยอง เสนใยปลาหยอง

65

4. ทก าลงขยาย 400 เทา เสนใยส าลบดและแบน รอยตดไมเรยบ

เสนใยส าล ทก าลงขยาย 400 เทา

5. ทก าลงขยาย 400 เทา เสนใยหมหยองรอยตดเรยบ และมลายขวาง

เสนใยหมหยอง ทก าลงขยาย 400 เทา

6. ทก าลงขยาย 400 เทา เสนส าลรอยตดไมเรยบ เสนใยหมหยองรอยตดเรยบและมลายขวาง

เสนใยหมหยอง-ส าล (ดรอยตด และลายขวาง) ทก าลงขยาย 400 เทา

66

7. ทก าลงขยาย 400 เทา เสนใยส าลรอยตดไมเรยบ เสนใยเนอสตวรอยตดเรยบและมลายขวาง

เสนใยส าล ทก าลงขยาย 400 เทา เสนใยเนอสตว ทก าลงขยาย 400 เทา 10. เปรยบเทยบกลามเนอลายของสตวกบเสนใยเนอสตว “หยอง” ทก าลงขยาย 400 เทา

หมหยอง

ไกหยอง ปลาหยอง เสนใยเนอสตวภายใต compound microscope ทก าลงขยาย 400 เทา (เหนลายขวาง)

67

11. สรป ความแตกตางเสนใยส าลกบเสนใยหมหยอง ภายใต compound microscope

ลกษณะเดน เสนใยส าล เสนใยเนอสตว 1. ขนาด: ขนาดเลก ขนาดใหญกวา 3-4 เทา 2. ลกษณะทก าลงขยาย 40 เทา: บดและแบน ทรงกลม (เปนมด) 3. รอยตดทก าลงขยาย 40 เทา: รอยตดไมเรยบ รอยตดเรยบ 4. โครงสรางทก าลงขยาย 400 เทา: ไมมลายขวาง เหนลายขวางของกลามเนอ

12. เปรยบเทยบเนอสตวหยอง 3 ชนด ดวยตาเปลา

เนอสตว “หยอง”

หมหยอง ไกหยอง

ปลาหยอง

68

13. ขอสงเกตดวยตาเปลาในการเลอกซอ เนอสตว “หยอง” การเลอกซออาหารประเภททเรยกวาหยอง โดยดลกษณะของเสนใย - หมหยอง: ลกษณะเปนเสนใยขนาดแตกตางกน - ไกหยอง: ลกษณะเปนเสนสนๆ - ปลาหยอง: เปนผงหยาบๆ

14. การเลอกซออาหารประเภทเนอสตว “หยอง” - ไมมกลนหน - ไมมเศษวสดอนเจอปน - มเลขสารบบอาหาร (เลขทะเบยน อย. จ านวน 13 หลก)

15. การรายงานผลการตรวจวเคราะห (กรณตรวจไมพบส าล) ผลการตรวจวเคราะห รายการ ทางกายภาพ ผล วธวเคราะห 1. สงแปลกปลอมทมองเหนดวยตาเปลา ไมพบ Macroscopic Method ในตวอยาง ....... กรม 2. สงแปลกปลอม (ส าล) ภายใตกลองจลทรรศน ไมพบ Microscopic Method ทก าลงขยาย 30 เทา ในตวอยาง ...... กรม

16. การรายงานผลการตรวจวเคราะห (กรณตรวจพบส าล) ผลการตรวจวเคราะห รายการ ทางกายภาพ ผล วธวเคราะห 1. สงแปลกปลอมทมองเหนดวยตาเปลา ไมพบ Macroscopic Method ในตวอยาง ....... กรม 2. สงแปลกปลอม (ส าล) ภายใตกลองจลทรรศน พบโครงสราง Microscopic Method ทก าลงขยาย 30 เทา ในตวอยาง ...... กรม ลกษณะคลายส าล

69

การตรวจสงแปลกปลอมในอาหาร (สาหรายปลอม)

1. บทน า

สาหราย (Algae) เปนกลมของสงมชวตทพบแพรกระจายอยท วไปตามธรรมชาตจดเปนพชชนต า ไมมสวนทเปนราก ล าตน และใบทแทจรง (CHAPMAN, 1970) สาหรายด ารงชวตอยไดหลายรปแบบ ไมวาจะเปนแพลงกตอนลองลอยอยในมวลน าหรอยดตดกบพนทะเลหรอวสดอนๆ เชน กลมของสาหรายหลายเซลลทเรยกรวมวา สาหรายทะเล (Seaweeds) นอกจากนยงอาจด ารงชวตอยรวมกบสงมชวตอนๆ ในลกษณะความสมพนธแบบพงพา เชน ไลเคน ซงเปนสาหรายทด ารงชวตรวมกบรา (สรวศ, 2543)

สาหราย มประโยชนมากมาย โดยชาวจนเปนชนชาตแรกทรจกน าสาหรายมาใชประโยชนในการน ามาประกอบเปนอาหาร และยงมประเทศอนๆ ทนยมน าสาหรายมาใชเปนอาหารกนมาก เชน ญปน เกาหล ฟลปปนส ฯลฯ นอกจากน สาหรายยงมประโยชนดานอนๆ เชน ยา อาหารสตว ปย และอตสาหกรรม ในปจจบน จะเหนไดวา สาหรายและผลตภณฑไดเขามามบทบาทในชวตประจ าวนของคนไทยมากขน โดยเฉพาะดานอาหาร ไมวาจะเปนอาหารจน อาหารญปน วน คารราจแนน หรอแมกระทงการน ามาผลตเปนผลตภณฑเสรมอาหาร นอกจากนยงมงานวจยตางๆ ทใหความส าคญกบสาหราย ไมวาจะเปนงานวจยดานความหลากหลายและนเวศวทยาหรอดานอาหาร ซงน าสาหรายมาพฒนาไปสการผลตในอตสาหกรรม

2. ความรทวไปเกยวกบสาหราย 2.1 สวนประกอบของเซลลสาหราย ประกอบดวยโครงสราง 3 สวนทส าคญ ไดแก 1. ผนงเซลล (Cell wall) ประกอบดวยสารจ าพวกคารโบไฮเดรต บางชนดเปนพวกซลเกต และบางชนดประกอบดวยโปรตน ซงมหนปน เหลก หรอไคตนหมอย สาหรายโดยทวไปจะมผนงเซลล 2 ชน โดยผนงชนนอกจะเปนสารพวกเพกตน มลกษณะออนนม เปนเมอก สวนผนงชนในเปนสารพวกเซลลโลส ท าหนาทใหความแขงแรงกบเซลล ท าใหเซลลคงรปอยได 2. นวเคลยส (Nucleous) เปนสวนทส าคญทสดของเซลล สาหรายบางชนดเปนพวกโปรแครโอต (procaryote) เชน สาหรายสเขยวแกมน าเงน (Blue-green algae) ไมมนวเคลยสทแทจรง โดยเกบดเอนเอไวในนวคลอยด รเจยน (Nucleoid Region) และไมมออรแกแนลลทมเยอหมเมมเบรน สวนสาหรายบางชนดทเปนยแครโอต (Eukaryote) จะมนวเคลยสทแทจรง นนคอ ดเอนเอจะถกเกบไวในออรแกแนลลทหมดวยเยอเมมเบรน ท าใหโครโมโซมซงมอยเปนจ านวนมากอยภายในนวเคลยส ไมออกมาปะปนกบออรแกเนลล (Organelle) อนๆ ทอยในไซโทพลาสซม

70

3. ไซโตพลาสซม (Cytoplasm) ประกอบดวยน า สารประกอบเคมทจ าเปนและออรแกเนลลตางๆ เชน พลาสตด (Plastid) ซงเปนแหลงรวมของรงควตถตางๆ ในเซลล หากพลาสตดมคลอโรฟลล (Chlorophyll) จะใหสเขยวเรยกคลอโรพลาสต (Chloroplast) แตถามแคโรทนอยด (Carotenoid) จะให สเหลอง สม แดง เรยกโครโมพลาสต (Chromoplast) ไพรนอยด (Pyrenoid) ท าหนาทเกยวกบการสงเคราะหแปง สตกมา (Stigma) พบในเซลลทเคลอนไหวได แวควโอล (Vacuole) ท าหนาทขบน าและของเสยออกจากเซลล ฯลฯ

2.2 รปรางลกษณะ สาหรายมรปรางลกษณะหลายแบบดวยกน เชน แบบเซลลเดยว แบบกลมเซลลซงมรปรางลกษณะเหมอนกน ท าหนาทอยางเดยวกนและมาอยรวมกน แบบเสนสาย ซงเปนการเรยงตวแบบเซลลตอเซลลไดเปนเสนสาย และแบบหลอดหรอทอ

2.3 การสบพนธ การสบพนธของสาหรายม 2 แบบ ไดแก แบบไมอาศยเพศและอาศยเพศ 1. แบบไมอาศยเพศ (Asexual reproduction) การสบพนธแบบไมอาศยเพศมหลายวธ ไดแก การแบงเซลลจาก 1 เซลลเปน 2 เซลล การแตกตวของกลมเซลล ท าใหไดเซลลเลกๆ จ านวนมาก การขาดทอน พบในพวกเสนสาย โดยแตละทอนทขาดออก สามารถเจรญเตบโตเปนสายใหมไดตอไป การสรางอะคนต (Akinete) พบเฉพาะในพวกเสนสาย เปนเซลลทงอกออกมา ซงอาจเปนตนใหมไดเลย และการสรางสปอร ซงเกดจากการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมกะทนหน 2. แบบอาศยเพศ (Sexual reproduction) เปนการสรางเซลลสบพนธทเรยกวา แกมต (Gamete) แยกเปนเพศผและเพศเมย หากแกมตรวมตวกนจะไดไซโกต (Zygote) หลงจากนนจะสงเคราะหแสงและสะสมอาหารไวในรปของแปงแลวเปลยนเปนน ามน เมอสภาวะเหมาะสมไซโกตจะงอกเปนตนได

2.4 แหลงทอย สาหรายมแหลงทอยตางๆ กน ไดแก ในน า เปนแหลงทอยทสาหรายสามารถเจรญไดดทสด มทงน าจดและน าเคม โดยอาจอยในรปแบบแพลงกตอนลองลอยอยในมวลน าหรออยในรปแบบยดเกาะกบสงตางๆ เชน หน โคลน ทราย พช และ สตว เปนตน 1. สาหรายทเจรญในน าจด (Freshwater algae) สภาพของแหลงน าทแตกตางกน อาจท าใหพบชนดของสาหรายไดแตกตางกน ไดแก สาหรายทขนในสภาพทมน าไหล เชน แมน าล าคลองตางๆ จะมโครงสรางภายนอกไวยดเกาะไดด ส าหรบแหลงน าทมสภาพน าคอนขางนง เชน ในบอน าและสระน า จะพบสาหรายไดหลายชนด ทงนขนอยกบอณหภมและความอดมสมบรณของอนทรยสารในแหลงน านน สวนแหลงน าขนาดใหญ เชน ทะเลสาบ ปรมาณแสง อณหภม และลม จะท าใหสภาพน าในทะเลสาบแตละฤดกาลแตกตางกน มผลท าใหประชากรสตวน าในทะเลสาบมปรมาณเปลยนแปลงในแตละฤดกาลแตกตางกนดวย ในบางครงเราอาจสงเกตเหนสาหรายรวมตวกนลอยเปนแพตามผวน า มลกษณะเปน

71

เมอกๆ เรยกปรากฏการณนวา วอเตอรบลม (Water bloom) หรอพอนดสคม (Pond scum) เกดจากสาหรายหลายๆ ชนดเจรญขนมากมากภายใตสภาวะทเหมาะสม (จงกล, 2552) 2. สาหรายทเจรญในน าทะเล (Seaweed) สาหรายทเจรญในแตละบรเวณของทะเลจะแตกตางกน เชน สาหรายทเจรญเตบโตบรเวณชายฝง อาจมสวนทคลายรากฝงลงไปในพนทราย สวนบรเวณกลางทะเลและมหาสมทรจะมพวกแพลงกตอนพชลองลอยอยเปนจ านวนมาก ในทะเลจะมปรากฏการณทเรยกวา เรดดชบลม (Reddish bloom) จากการเจรญเตบโตจ านวนมากของสาหรายสเขยวแกมน าเงนจ าพวก Oscillatoria เนองจากสภาพแวดลอมเหมาะสม ปรากฏการณอกประเภทหนงเรยกวา เรดไทด (Red tide) หรอขปลาวาฬ เกดจากสาหรายไดโนแฟกเจลเลต Gonyaulax และ Gymnodinium เจรญขนจ านวนมากแลวท าใหน าทะเลเปลยนสกลายเปนสแดง น าตาล หรอเขยว (จงกล, 2552; สรวศ, 2543)

แหลงอนๆ สาหรายทเจรญเตบโตในแหลงอนๆ เชน ในอากาศ สวนมากเปนสาหรายเซลลเดยว หรอกลมเซลลทแหงและถกลมพดปลวมาในอากาศ ในทชนเปนสาหรายสเขยวแกมน าเงน ในดน ทงผวดนและใตดน มหลายชนดดวยกนทงสาหรายสเขยวแกมน าเงน สาหรายสแดง ฯลฯ สาหรายบางชนดสามารถเจรญเตบโตไดในสภาพอากาศเยนจด เชน บนหมะ บางชนดอยรวมแบบพงพาอาศยกบสงมชวตชนดอน เชน ไลเคน อยรวมกบรา แตสาหรายบางชนดเมออยรวมกบสงมชวตชนดอนแลวจะท าใหเกดโรคกบสงมชวตชนดนน

3. การจดจ าแนกสาหราย (กาญจนภาชน, 2527) แบงสาหรายออกเปน 9 ดวชน ไดแก 3.1 Division Cyanophyta ไดแก สาหรายสเขยวแกมน าเงน (Blue-green algae, Cyanobacteria)

เปนสงมชวตชนต าจ าพวกโปรคารโอตทมขนาดเลก จงไมมนวเคลยสและผนงเซลล พบไดทวไปทงในน า บนดน บรเวณชนแฉะ จดเปนแบคทเรยแตมลกษณะแตกตางจากแบคทเรยตรงทมคลอโรฟลลเอจงสามารถสงเคราะหแสงไดและใหออกซเจน

3.2 Division Chlorophyta ไดแก สาหรายสเขยว (Green algae) มสเขยวเหมอนหญา สวนประกอบของรงควตถจะเปนเชนเดยวกบทพบในพชชนสง คอมคลอโรฟลลเอ คลอโรฟลลบ แคโรทน และแซนโทฟลล พบไดทวไปทงในทะเล น าจด น ากรอย หรอแมแตบนดน

3.3 Division Charophyta ไดแก สาหรายไฟ (Stoneworts, Brittleworts) เปนสาหรายสเขยวทมลกษณะคลายพชชนสง มสวนคลายล าตนซงเหนเปนขอและปลองไดชดเจน มรงควตถ คอคลอโรฟลลเอและบอยในคลอโรพลาสต สาหรายไฟยงมชอทชาวบานเรยกกนทวไปวา มาดไฟหรอสายรอน เนองจากเชอวาสาหรายไฟจะใหความรอนสงท าใหน าบรเวณนนรอน สาหรายไฟมการแพรกระจายกวางขวางทงในน าจดและน ากรอย ขนอยไดในน าทเปนพชทรายหรอโคลน โดยมรากยดเกาะ บางชนดขนในบรเวณทเปนหนปน สามารถเจรญเตบโตไดรวดเรวมากจงอาจปดกนทางเดนของน าได แตมประโยชนคอเพม

72

ออกซเจนใหแกแหลงน าและท าใหน าใส โดยสาหรายไฟสามารถดกตะกอนไวได นอกจากนยงใหรมเงาแกสตวน าและเปนทยดเกาะของสงมชวตเลกๆในน า ซงเปนอาหารของปลา

3.4 Division Euglenophyta ไดแก สาหรายยกลนอยด (Euglenoids) แตเดมรวมอยใน Division Chlorophyta เนองจากมคลอโรฟลลเอและบเหมอนกน แตภายหลงพบวามบางอยางแตกตางไปจากสาหรายสเขยวประเภทอนๆ เชน อาหารสะสมจะอยในรปของแปงทไมละลายน า สามารถพบยกลนอยดไดทวไปทงในน าจด น ากรอย และน าเคม หรอตามทชนแฉะ และจะยงพบมากในแหลงน าจดทมพวกสารอนทรยอดมสมบรณ บางชนดขนอยบนสาหรายหรอซากเนาเปอยของพช บางชนดอาศยอยในหนอนตวกลม ตวแบน และสตวครงบกครงน า 3.5 Division Phaeophyta ไดแก สาหรายสน าตาล (Brown algae) สาหรายสน าตาลมสตงแต สเขยวมะกอก (Olive green) ถงสน าตาลเขม (Dark brown) โดยม รงควตถคอ ฟวโคแซนทน (Fucoxanthin) อยางไรกตาม กลมสาหรายสน าตาลนมลกษณะคลายกบสาหรายชนดอนๆ โดยเฉพาะกลมสาหรายสแดงทบางชนดมสน าตาลเชนกน ดงนน หากมองเพยงผวเผน จะพบวามความคลายคลงกนมาก (DUDDINGTON, 1966) สาหรายสน าตาลชอบขนในเขตอบอนและเขตหนาวมากกวาเขตรอน อาจพบวาขนบนกอนหนหรอบนสาหรายบางชนด 3.6 Division Chrysophyta ไดแก สาหรายสน าตาลแกมทอง (Golden-brown Algae) สาหราย สเขยวแกมเหลอง (Yellow-green algae) และไดอะตอม (Diatom) สาหรายทงสามพวกนมลกษณะเหมอนกนหลายอยาง เชน มรงควตถจ าพวกแคโรทนอยดมากกวาคลอโรฟลล แตมสวนประกอบของ รงควตถ ผนงเซลลทแตกตางกน 3.7 Division Pyrrhophyta ไดแก สาหรายไดโนแฟกเจลเลต (Dinoflagellates) สามารถพบไดทงในน าจด น ากรอย และน าเคม ในลกษณะเปนแพลงกตอน บางชนดสามารถเรองแสงในเวลากลางคน บางชนดท าใหเกดปรากฏการณเรดไทดในทะเล ซงเปนอนตรายตอสตวน าและมนษยทบรโภคสตวน านนๆ โดยสาหรายไดโนแฟกเจลเลตทเปนอาหารของหอย ไดแก สกล Gonyaulax เมอมการบลมท าใหเกดกระแสน าแดงและสะสมอยในหอย และเมอคนน าหอยมารบประทาน จงท าใหเกดอาการชาตามลน รมฝปาก และสวนตางๆของรางกาย จนท าใหรางกายเปนอมพาต และอาจรายแรงถงขนท าใหเสยชวตได

3.8 Division Cryptophyta ไดแก สาหรายครปโตโมแนส (Cryptomonas) เปนดวชนเลกๆ มลกษณะแบนจากบนลงลาง รปรางรๆ ลกษณะไมสมมาตร พบในน าจดและน าเคม บางชนดมความทนทานตอการเปลยนแปลงความเคมไดด ปกตเปนเซลลเดยว หรออาจสรางระยะทมเมอกหม อยเปนอสระ แตมบางชนดอยในเนอเยอของสตวไมมกระดกสนหลง โดยสาหรายดวชนนมสวนท าใหเกดปรากฏการณเรดไทดเมอมการบลมขน

73

3.9 Division Rhodophyta ไดแก สาหรายสแดง (Red algae) มจ านวนมากกวาสาหรายชนดอนๆ สวนใหญเปนสาหรายทะเล เจรญเตบโตอยแถบชายฝงหรออยใตทะเลลกทแสงแดดสองถง มขนาดตงแตเลกไปจนถงใหญ ขนอยกบลกษณะทางภมศาสตร โดยพวกทมขนาดใหญมกขนอยในเขตอบอนและเขตหนาว สวนในเขตรอนมกมขนาดเลก สาหรายสแดงมกขนตดพนหรอขนบนสาหรายชนดอน พวกทขนในน าจด จะขนในทน าไหลโดยยดเกาะกบพน กงไม รากไม หรอกอนหน

4. ประโยชนของสาหรายดานการนามาบรโภค สาหรายมประโยชนหลายดานซงมความส าคญทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยง การน ามาใชเปนอาหาร ประเทศทนยมน าสาหรายมาใชเปนอาหารกนมาก เชน จน ญปน เกาหล ฯลฯ สาหรายนนจดเปนอาหารทใหพลงงานนอย สวนใหญมปรมาณแคลอร โปรตน ไขมน และคารโบไฮเดรตไมสงมากนก แตมแรธาตและวตามนซงเปนประโยชนตอรางกาย เชน ไอโอดน วตามนเอ วตามนบ วตามนซ เปนตน โดยประเภทของสาหรายทนยมน ามาบรโภค มดงน

4.1 สาหรายทะเล สาหรายทะเลทเปนทรจกและนยมบรโภค สวนใหญจะเปนสาหรายทะเลขนาดใหญหรอทเรยกทวไปวา Seaweed ยกตวอยางดงน กลมสาหรายสแดง (Rhodophyta, Red algae) 1) พอไฟรา (Porphyra spp.) รจกกนทวไปในชอสายใบ (ภาษาไทย) หรอโนร (ภาษาญปน) หรอจฉาย (ภาษาจน) จดเปนสาหรายทนยมบรโภคอยางมาก ท าใหมการเพาะเลยงพอไฟรากนอยางกวางขวาง โดยเฉพาะในประเทศญปน จดเปนสาหรายทมคณคาทางอาหารสง มปรมาณโปรตนสง และอดมไปดวยวตามนบและซ (DUDDINGTON, 1966) จะจ าหนายในรปของผลตภณฑทเปนแผนแหง ซงอาจน ามายางไฟใหเกดกลนหอมกอนน าไปปรงอาหาร เชน ใสในน าซปหรอซอสตางๆ โดยอาหารทรจกกนเปนอยางด คอ สาหรายทใชหอขาวในขาวหอสาหราย (Sushi) ในปจจบนยงสามารถพบพอไฟราในรปแบบสาหรายทะเลแผนปรงรสอบกรอบ ใชทานเปนขนมขบเคยว

ขาวหอสาหรายโนร (ซช) สาหรายโนรชนดแผน

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=https://www.hungryfatguy.com/wp-content/uploads/2015/01/hosomaki-650x433.jpg&imgrefurl=https://www.hungryfatguy.com/2015/01/sushi-%E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B4/&docid=ez6swkwNueAjEM&tbnid=a4sHdHVxGGwA4M:&vet=12ahUKEwjWz9ih8sDmAhU473MBHZ-PCVk4rAIQMyg1MDV6BAgBEDs..i&w=650&h=433&bih=517&biw=1584&q=%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7 %E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B4&ved=2ahUKEwjWz9ih8sDmAhU473MBHZ-PCVk4rAIQMyg1MDV6BAgBEDs&iact=mrc&uact=8

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=https://inwfile.com/s-dl/4iinqt.jpg&imgrefurl=https://www.mjsushi.com/category/7/%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B5-%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7&docid=YOFZDZOyb3DELM&tbnid=elsWuQT56UyAVM:&vet=10ahUKEwifq9SE8sDmAhVEIbcAHSwcAA8QMwiNASguMC4..i&w=322&h=197&bih=517&biw=1584&q=%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7 %E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B4&ved=0ahUKEwifq9SE8sDmAhVEIbcAHSwcAA8QMwiNASguMC4&iact=mrc&uact=8

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=https://www.hungryfatguy.com/wp-content/uploads/2015/01/hosomaki-650x433.jpg&imgrefurl=https://www.hungryfatguy.com/2015/01/sushi-%E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B4/&docid=ez6swkwNueAjEM&tbnid=a4sHdHVxGGwA4M:&vet=12ahUKEwjWz9ih8sDmAhU473MBHZ-PCVk4rAIQMyg1MDV6BAgBEDs..i&w=650&h=433&bih=517&biw=1584&q=%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7 %E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B4&ved=2ahUKEwjWz9ih8sDmAhU473MBHZ-PCVk4rAIQMyg1MDV6BAgBEDs&iact=mrc&uact=8

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=https://inwfile.com/s-dl/4iinqt.jpg&imgrefurl=https://www.mjsushi.com/category/7/%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B5-%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7&docid=YOFZDZOyb3DELM&tbnid=elsWuQT56UyAVM:&vet=10ahUKEwifq9SE8sDmAhVEIbcAHSwcAA8QMwiNASguMC4..i&w=322&h=197&bih=517&biw=1584&q=%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7 %E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B4&ved=0ahUKEwifq9SE8sDmAhVEIbcAHSwcAA8QMwiNASguMC4&iact=mrc&uact=8

74

ชาวจนเรยก จฉาย จฉายในแกงจด

2) กราซลาเรย (Gracilaria spp.) ในประเทศไทยรจกในชอวา วน ขอ เขากวาง ผมนาง หรอตนเครามงกร พบวา มปรมาณไขมนนอยมาก มโปรตน แปง เสนใย ไอโอดน และวตามนเอ เปนองคประกอบ โดยคณคาทางอาหารเหลานจะเปลยนแปลงไปขนอยกบสภาพแวดลอม เชน ความเคม ความขน หรอปรมาณสารไนเตรทของน าทะเล ซงสงผลตอการเจรญเตบโตของสาหรายทงสน การน าสาหรายกราซลาเรยมาบรโภค ยงมอกหลายรปแบบทแตกตางกน เชน น ามารบประทานสด ปรงอาหารประเภทย า ลวกจมน าพรก ผด ท าเปนสลด หรอปรงรสดวยเครองปรงรส หรอน ามาสกดเปนวน เพอใชประโยชนในดานตางๆ ไดแก ผลตภณฑอาหาร ผลตภณฑยา ผลตภณฑเครองส าอาง ผลตภณฑสงทอผลตภณฑกระดาษ และเคลอบผวอาหารทจะแชแขง

สาหรายเครามงกร

3) ดลส (Dulse; Palmaria palmata) เปนสาหรายทนยมบรโภคกนมากในแถบยโรป แคนาดา ไอรแลนด สกอตแลนด ในรปแบบอาหารและยา มโปรตน วตามน และเกลอแรสง โดยเฉพาะไอโอดน สามารถน ามารบประทานเปนอาหารไดในหลายรปแบบ เชน อบกบเนยแขง ท าซป สลด แซนวช ฯลฯ หากน ามาใชเปนยา สามารถใชเปนยาถายพยาธ แกอาการทองผก ลดไข รกษาเลอดออกตาม

https://th.openrice.com/th/recipe/%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B7%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%84%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2/3501

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiu1uPdp8TeAhVScCsKHRKcD_8QjRx6BAgBEAU&url=https://thai.alibaba.com/product-detail/red-algae-gracilaria-140232115.html&psig=AOvVaw3QufIyzoJKM1gUi42493M9&ust=1541749804731641





75

ไรฟน บ ารงสายตา บ าบดโรคทเกยวกบตอมไทรอยดเนองจากมไอโอดนสง ปจจบน มสาหรายดลสพนธใหมทไดรบการพฒนาสายพนธและจดสทธบตรโดยนกวจยมหาวทยาลยแหงรฐโอเรกอน สหรฐอเมรกา โดยไดพฒนาใหมรสชาตคลายเบคอน แตใหคณคาทางโภชนาการคลายกบผก อดมดวยแรธาต วตามน และสารตานอนมลอสระ (Oregon State University, 2015)

สาหรายเบคอน

กลมสาหรายสน าตาล (Phaeophyta, Brown algae) 1) ลามนาเรย (Laminaria spp.) รจกทวไปในชอภาษาญปนวา สาหรายคอมบ (Kombu) ม

การเจรญเตบโตมากบรเวณฝงทะเลของเกาะฮอกไกโด มขนาดยาวประมาณ 2 เมตร โดยการเกบเกยวจะเกบตงแตบรเวณรากของสาหราย แลวน ามาตากแหง นยมบรโภคมากในประเทศญปน โดยถกใชเปนวตถดบในการปรงแตงอาหารใหมรสชาตกลมกลอมนยมใสในน าซป มคณคาทางโภชนาการสง อดมไปดวยเสนใยและสารอาหารทมประโยชนตอรางกาย เชน ธาตเหลก และแคลเซยม นอกจากนยงมการบรโภคในอกหลายรปแบบ เชน ปรงรสดวยซอสถวเหลอง น าไปหอปลาแหงแลวปรงรส บดเปนผง ชงเหมอนชา หออาหารกอนน าไปยาง ฯลฯ นอกจากน สาหรายคอมบยงเปนทนยมทวโลกในการน ามารบประทาน เชน สกอตแลนด ทวปอเมรกาเหนอ ยโรป (อาภารตน, 2547)

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwidpezD_cLmAhUz83MBHYwTCTMQjRx6BAgBEAQ&url=https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99/14909&psig=AOvVaw1H--A2-3E5GpgE0tFbZfkv&ust=1576888183173265

https://kingdomprotista1.files.wordpress.com/2014/09/laminaria2.jpg

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwidpezD_cLmAhUz83MBHYwTCTMQjRx6BAgBEAQ&url=https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99/14909&psig=AOvVaw1H--A2-3E5GpgE0tFbZfkv&ust=1576888183173265

https://kingdomprotista1.files.wordpress.com/2014/09/laminaria2.jpg

76

2) อนดาเรย (Undaria spp.) รจกทวไปในชอภาษาญปนวา สาหรายวากาเมะ (Wakame) โดยพบวา ในสาหรายวากาเมะนนมสารอาหารตางๆ มากมายทงโปรตน โพลแซคคาไรด เกลอแร วตามน และยงมไขมนในปรมาณนอย สามารถรบประทานไดในหลายรปแบบ เชน การน าไปใสในซปซงเปนทนยมมาก เนองจากสามารถบรโภครวมกบอาหารอนไดทกมอ น ามายางไฟ หรออาจน ามาปรงเปนสลดผก

สาหรายวากาเมะ

กลมสาหรายสเขยว (Chlorophyta, Green Algae) 1) ดนาลเอลลา (Dunaliella salina) เปนสาหรายทะเลขนาดเลก และถงแมจะอยในกลมสาหรายสเขยว แตสามารถผลตรงควตถในกลมแคโรทนอยดซงเปนรงควตถทมสเหลอง สม แดง และสม-แดงได โดยชนดทส าคญคอเบตา-แคโรทน (β-carotene) โดยไดมการพฒนาเทคโนโลยเพาะเลยงสาหรายชนดนเพอน าไปใชเปนอาหารสขภาพในดานตางๆ โดยสวนใหญจะน ามาผลตเปนผลตภณฑเสรมอาหารซงมผบรโภคสนใจกนมาก

สาหรายดนาลเอลลา

https://women.thaiza.com/beauty/316488/

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://algaenica.com/assets/images/salina.png&imgrefurl=http://algaenica.com/en/algaepedia/algae/dunaliella-salina&docid=afwH6Qr_38e6LM&tbnid=eZ6_5sx2idqC1M:&vet=12ahUKEwjI_s63gcPmAhXWIbcAHY_ACZs4yAEQMygBMAF6BAgBEAI..i&w=800&h=280&bih=721&biw=1600&q=dunaliella salina algae&ved=2ahUKEwjI_s63gcPmAhXWIbcAHY_ACZs4yAEQMygBMAF6BAgBEAI&iact=mrc&uact=8

https://women.thaiza.com/beauty/316488/

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=http://algaenica.com/assets/images/salina.png&imgrefurl=http://algaenica.com/en/algaepedia/algae/dunaliella-salina&docid=afwH6Qr_38e6LM&tbnid=eZ6_5sx2idqC1M:&vet=12ahUKEwjI_s63gcPmAhXWIbcAHY_ACZs4yAEQMygBMAF6BAgBEAI..i&w=800&h=280&bih=721&biw=1600&q=dunaliella salina algae&ved=2ahUKEwjI_s63gcPmAhXWIbcAHY_ACZs4yAEQMygBMAF6BAgBEAI&iact=mrc&uact=8

77

2) สาหรายพวงองน (Caulerpa lentillifera J. Agardh) มลกษณะคลายองน สเขยวสด พบไดในประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส เวยดนาม ญปน และในประเทศไทยพบตามแนวชายฝงอนดามน มคณคาทางโภชนาการสง โดยเฉพาะโปรตน มวตามนหลายชนด อดมดวยแรธาตและไอโอดน ชาวบานนยมน ามาท าเปนอาหารจ าพวกย า ผด ตมจมน าพรก นอกจากน ยงเปนทนยมรบประทานในหมชาวฟลปปนส จน เกาหล ญปน โดยรบประทานเปนสลด หรอรบประทานกบซช ใชเปนสวนประกอบใน salmon roll และอาหารทะเลตาง ๆ รบประทานกบมนฝรง ปรงเหมอนไขปลาคารเวยร (ปรญญ, 2557)

สาหรายพวงองน

4.2 สาหรายน าจด กลมสาหรายสน าเงนแกมเขยว (Cyanophyta, Blue-green algar, Cyanobacteria) 1) สไปรไลนา (Spirulina spp. หรอ Arthrospira spp.) หรอสาหรายเกลยวทอง จดเปนแหลงอาหารทมคณคาทางโภชนาการสง มโปรตนถงรอยละ 55-70 โดยน าหนกแหง มสารอาหารทส าคญในสาหรายสไปรไลนา (HABIB et al., 2008) ไดแก กรดอะมโนทจ าเปนอยอยางครบถวน กรดไขมนจ าเปนชนดไมอมตวในปรมาณสง วตามนซ วตามนด วตามนอ วตามนบ 1, 2, 3, 6, 9 และ 12 เปนแหลงของเกลอแรตางๆ โดยเฉพาะ โพแทสเซยม แคลเซยม โครเมยม ทองแดง เหลก แมกนเซยม แมงกานส ฟอสฟอรส ซลเนยม โซเดยมและสงกะส และมรงควตถสงเคราะหแสงหลายชนด เชน คลอโรฟลลเอ แซนโทฟล เบตา-แคโรทน เอคนโนน ไมโซแซนฟล และซแซนทน เปนตน สาหรายสไปรไลนาไดถกน ามาผลตเชงการคาในหลายแหงทวโลก โดยประเทศทมการผลตมาก ไดแก อเมรกา เมกซโก ญปน จน และไทย โดยน ามาผลตเปนผลตภณฑเสรมอาหาร ไมวาจะในรปแบบของผง เมด แคปซล หรอสารสกด รวมทงไดมการน าไปดดแปลงเปนสวนประกอบของอาหารเสรมสขภาพชนดตางๆ เชน เวเฟอร เสนหม เสนพาสตา ลกอม เนยแขง โยเกรต เตาห ฯลฯ นอกจากการน ามาบรโภคเปนอาหารคนแลว ยงมการน าสาหรายสไปรไลนาไปเปนสวนผสมในอาหารสตว ตลอดจนน ามาเปนสวนประกอบของผลตภณฑบ ารงผวและเครองส าอางอกดวย

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=2ahUKEwj20JfHgMPmAhWm73MBHdmWAw8QjRx6BAgBEAQ&url=https://www.matichon.co.th/sme/news_97127&psig=AOvVaw2bSy9i8MTfvlti3GQkMgge&ust=1576889263158491

78

สาหรายสไปรไลนา หรอ สาหรายเกลยวทอง

ส าหรบประเทศไทย โดยส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) กระทรวงอตสาหกรรม ไดพฒนาและจดท ามาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช.) ทเกยวของกบผลตภณฑอาหารประเภทสาหรายสไปรไลนา ไดแก มผช.482/2547 น าสาหรายสไปรไลนา มผช.540/2549 สาหรายสไปรไลนาผงส าเรจรป และ มผช.542/2549 สาหรายสไปรไลนาแหง

2) นอสตอค (Nostoc spp.) รจกทวไปในชอภาษาไทยวา ไขหน ดอกหน หรอเหดลาบ เปนสาหรายสน าเงนแกมเขยวทมการเจรญเตบโตแบบเปนเสนสายมเมอกหอหม ชนดทนยมบรโภคมาก คอ Nostoc commune มการบรโภคในหลายประเทศ เชน ญปน จน ฯลฯ รวมถงประเทศไทย พบไดแถบภาคอสาน เจรญเตบโตไดดในฤดฝน โดยเชอวามสรรพคณทางยาในการชวยรกษาระบบกระเพาะอาหารและล าไส มคณคาทางอาหารสง มโปรตนรอยละ 20 ซงมกรดอะมโนจ าเปนอยครบถวน มไขมนต าเพยงรอยละ 0.02 และมใยอาหารสงถงรอยละ 43 ดวยการทสาหรายชนดนมคณคาทางอาหารสง จงสามารถน ามาพฒนาเปนผลตภณฑอาหารสขภาพในรปแบบตางๆ ทสามารถรบประทานในชวตประจ าวนได (อาภารตน และคณะ, 2549)

สาหรายนอสตอค

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiWm-X7wsPmAhUL6XMBHYLCCU0QjRx6BAgBEAQ&url=http://bewty-drink.blogspot.com/2012/02/blog-post.html&psig=AOvVaw3Lm1V7hsoqrEJ9b37youMs&ust=1576907084669432

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiWm-X7wsPmAhUL6XMBHYLCCU0QjRx6BAgBEAQ&url=http://bewty-drink.blogspot.com/2012/02/blog-post.html&psig=AOvVaw3Lm1V7hsoqrEJ9b37youMs&ust=1576907084669432

79

กลมสาหรายสเขยว (Chlorophyta, Green Algae) 1) คลอเรลลา (Chlorella spp.) จดเปนแหลงของโปรตน วตามน และเกลอแร โดยมโปรตนทอยในรปของกรดนวคลอกคอ อารเอนเอ (RNA) สงมาก คลอเรลลาไดรบความสนใจเปนอยางมากเนองจากเจรญเตบโตงายและมคณคาทางอาหารสง ประกอบไปดวยโปรตนรอยละ 55.5 ของน าหนกแหง ไขมน รอยละ 7.5 คารโบไฮเดรต รอยละ 17.8 และอนๆ (กาญจนภาชน, 2527) มวตามนซ เบตา-แคโรทน บ1 บ2 บ6 บ12 ไนอาซน กรดโฟลก ไบโอตน โคลน อนโนซทอล พเอบเอ อ และเค เกลอแร ไดแก ฟอสฟอรส โพแทสเซยม แมกนเซยม ก ามะถน เหลก แคลเซยม แมงกานส ทองแดง สงกะส ไอโอดน และโคบอลต รวมทงมกรดไขมนไลโปอกดวย (อาภารตน, 2547)

สาหรายคลอเรลลา

2) คลาโดฟอรา (Cladophora spp.) ชอภาษาไทยวา ไก และภาษาญปนวา มารโมะ (Marimo) เปนสาหรายสกลใหญ พบไดทวไปทงในน าจด น ากรอย และน าเคม เจรญเตบโตในแหลงน าตามธรรมชาตโดยยดเกาะกบหนและขนปกคลมเปนแผนหนา อาจพบในลกษณะเปนกอนกลม เรยกวา “Lake ball” หรอ “Cladophora ball” บางครงมลกษณะคลายผาหมขนสตว เรยกวา “Blanket weed”

สาหรายคลาโดฟอรา

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=https://kingdomprotista1.files.wordpress.com/2014/09/chlorella-algae2.jpg&imgrefurl=https://kingdomprotista1.wordpress.com/6-%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%95%E0%B8%B2/&docid=2p0ZSaLkD_dvxM&tbnid=zyAQlQAEfi2gnM:&vet=10ahUKEwjNxtf17sPmAhUe6nMBHaazBnMQMwh5KB4wHg..i&w=400&h=271&bih=721&biw=1600&q=%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B2 %E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C&ved=0ahUKEwjNxtf17sPmAhUe6nMBHaazBnMQMwh5KB4wHg&iact=mrc&uact=8

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=2ahUKEwiC7a_l8MPmAhXDIbcAHSnTA5oQjRx6BAgBEAQ&url=https://alchetron.com/Cladophora&psig=AOvVaw37CHCu1TB5dWAjuA-tJGBb&ust=1576919399215739

https://www.google.co.th/imgres?imgurl=https://kingdomprotista1.files.wordpress.com/2014/09/chlorella-algae2.jpg&imgrefurl=https://kingdomprotista1.wordpress.com/6-%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%95%E0%B8%B2/&docid=2p0ZSaLkD_dvxM&tbnid=zyAQlQAEfi2gnM:&vet=10ahUKEwjNxtf17sPmAhUe6nMBHaazBnMQMwh5KB4wHg..i&w=400&h=271&bih=721&biw=1600&q=%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B2 %E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C&ved=0ahUKEwjNxtf17sPmAhUe6nMBHaazBnMQMwh5KB4wHg&iact=mrc&uact=8

https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=2ahUKEwiC7a_l8MPmAhXDIbcAHSnTA5oQjRx6BAgBEAQ&url=https://alchetron.com/Cladophora&psig=AOvVaw37CHCu1TB5dWAjuA-tJGBb&ust=1576919399215739

80

ส าหรบประเทศไทยจะพบสาหรายชนดนไดทางภาคเหนอโดยเฉพาะจงหวดนานและเชยงราย น าไปท าเปนเมนอาหารพนบานตางๆ หรอน าไปตากแหงหรอแปรรปเปนอาหารชนดตางๆ ตอไป เชน สาหรายไกแผนปรงรส คกกไก ขนมปงไก เสนบะหมไก หมยอสาหรายไก ลกชนหมสาหรายไก ไสกรอกเปรยวผสมสาหรายไก แครกเกอรหนาไกย และไกแผนชบแปงทอด 3) สไปโรไจรา (Spirogyra spp.) ชอภาษาไทยวา “เตา” หรอ “เทาน า” มกพบลอยเปนแพหรอตดกบวตถ มลกษณะเปนเสนสายไมแตกแขนง มสเขยวสด มเมอกปกคลม เมอจบดจะรสกลนมอ และเนองจากมคลอโรพลาสตจงสามารถสรางอาหารไดเองโดยอาศยกระบวนการสงเคราะหแสง มกพบอยในแหลงน าตามธรรมชาตซงเปนน านงหรอน าไหลเออยๆ และพบมากในฤดฝน

สาหรายสไปโรไจรา

สาหรายชนดนนยมบรโภคเปนอาหารในหลายประเทศแถบอนโดจน เชน พมา ลาว ไทย ส าหรบประเทศไทยนนจะเปนอาหารพนเมองของภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยน ามาปรงเปนอาหารประเภทย า ลาบ น าพรก ตมจด เจยวไข แกงสม โดยมคณคาทางโภชนาการโดยคดเปนรอยละของน าหนกแหงประกอบดวยโปรตนรอยละ 18.63-23.76 ไขมนรอยละ 2.86-5.21 คารโบไฮเดรตรอยละ 53.98-56.31 เสนใยรอยละ 6.24-7.66 และเถารอยละ 11.78 (ภณฑลา, 2557) นกวจย โดยชวนพศ (2555) ไดศกษาผลของสภาวะการอบแหงตอการเปลยนแปลงคณภาพและกจกรรมตานอนมลอสระของสาหรายเทาน าอบแหงปรงรส โดยมจดมงหมายเพอศกษาการใชประโยชนจากสาหรายเทาน าทมราคาถกเพอเพมมลคาโดยพบวากระบวนการท าแหงและอณหภมมผลตอการเปลยนแปลงคณภาพและฤทธตานอนมลอสระของสาหรายเทาน า

https://puechkaset.com/wp-content/uploads/2016/02/ไก.jpg

81

5. ประโยชนของสาหรายดานอนๆ นอกจากการน าสาหรายมาใชประโยชนในการน ามาเปนอาหาร 5.1 การใชสาหรายในอตสาหกรรม

นอกจากการน าสาหรายมาบรโภคเปนอาหารหรอใชเปนสวนประกอบของอาหารโดยตรงแลว ยงนยมน าสารสกดจากสาหรายมาใชในอตสาหกรรมการผลตวน แอลจเนต และคารราจแนนอกดวย 1. วน (Agar) เปนสารจ าพวกโพลแซคคาไรด สกดไดจากสาหรายสแดง องคประกอบทส าคญของวนคอ อะกาโรส (Agarose) และอะกาโรเพคตน (Agaropectin) โดยปรมาณและคณภาพของวนจะขน อยกบชนดของสาหราย ซงอาจเปลยนแปลงไปตามฤดกาล สามารถน าวนจากสาหรายมาประกอบอาหาร ใชเปนอาหารเลยงจลนทรยในหองปฏบตการจลชววทยา ใชเปนสารคงรป (Stabilizer) หรอใชเปนสวนผสมของเครองส าอางบ ารงผว ฯลฯ 2. แอลจเนต (Alginate) สกดไดจากสาหรายสน าตาล ปกตเมออยในเซลลจะอยในรปของกรดแอลจนกซงไมละลายน า แตเมอสกดออกมาแลวจะอยในรปของเกลอแอลจเนตซงละลายน าได เมอละลายน าจะไดสารละลายขน เหนยว นยมใชในอตสาหกรรมอาหาร เชน นม ไอศกรม ฯลฯ นอกจากนยงใชในอตสาหกรรมผลตกระดาษ และเครองส าอางอกดวย 3. คารราจแนน (Carrageenan) สกดไดจากสาหรายสแดง สามารถละลายน าไดด ม 2 ชนด 1) แคปปา คารราจแนน (Kappa Carrageenan) ละลายไดในน ารอน ตกตะกอนไดในสารละลายทมโปตสเซยม ถามแคปปาคารราจแนนมากจะมความแขงสง 2) แลมบดา คารราจแนน (Lambda Carrageenan) ละลายไดในน าเยน ไมตกตะกอนในสารละลายทมโปตสเซยม คารราจแนนใชเปนสารคงรปในผลตภณฑอาหาร เชน ไอศกรม และผลตภณฑขนม นอกจากนยงใชในอตสาหกรรมผลตกระดาษ และเครองส าอาง 5.2 การใชสาหรายเปนยา สาหรายบางชนดมสรรพคณทางยา เชน สาหรายสน าตาลบางชนดสามารถรกษาคอพอก แกรอนในได สาหรายสเขยวแกมน าเงนบางชนดใหสารออกฤทธรกษามะเรง นอกจากน สาหรายทะเลบางชนดยงสามารถรกษาอาการทองรวง โรคทางเดนปสสาวะ และล าไสอกเสบได 5.3 การใชสาหรายเพอบ าบดคณภาพน าทงจากโรงงานอตสาหกรรม การใชสาหรายบ าบดน าทงนนมมานานแลว โดยเฉพาะการใชสาหรายสไปรไลนาซงเมอเลยงในน าทงของการเกษตรและอตสาหกรรมทมปรมาณไนเตรท แอมโมเนย และฟอสเฟตสง นอกจากจะชวยบ าบดคณภาพน าแลว ผลผลตของสาหรายทไดยงสามารถน ามาใชประโยชนไดอกและมราคาด 5.4 การใชสาหรายเปนอาหารสตวหรอเปนสวนผสมในอาหารสตว ในประเทศแถบยโรป นยมใชสาหรายทะเลเปนอาหารสตว เชน กระบอ โค แพะ แกะ เนองจาก สตวพวกนมน ายอยพเศษสามารถยอยสลายผนงเซลลของสาหรายซงเปนพวกเซลลโลสได

82

นอกจากนยงมกใชสาหรายสไปรไลนาเปนสวนผสมในอาหารสตวน าเพอเรงส เนองจากสทเกดขนบนตวปลาโดยทวไปจะเปนสของรงควตถทเปนสารกลมแคโรทนอยด และเนองจากสตวไมสามารถสงเคราะหแคโรทนอยดไดเอง จงจ าเปนตองไดรบจากอาหารเทานน ดงนน ความเขมของสทปรากฏบนผวปลาจะขนอยกบปรมาณแคโรทนอยดทไดจากอาหารนนเอง 5.5 การใชสาหรายเปนปยชวภาพ: สาหรายทะเลทถกพดมากองบรเวณชายหาดในบางฤดกาลสามารถน ามาตากแหงและใชเปนปยคณภาพดได เนองจากมคณสมบตในการอมน าท าใหดนชมชนอยเสมอ นอกจากน สาหรายสเขยวแกมน าเงนหลายชนดยงมความสามารถในการตรงไนโตรเจนจากอากาศเพอใชในกระบวนการทางชวเคมภายในเซลล ท าใหไมจ าเปนตองใหสารอาหารอนนทรยไนโตรเจนแกสาหรายชนดน สาหรายสเขยวแกมน าเงนสามารถพบไดในดนทวไปโดยเฉพาะในทชนแฉะ เชน ในนาขาว จงไดมงานวจยมากมายทมแนวคดทจะน าสาหรายสเขยวแกมน าเงนนมาเปนปยชวภาพใหนาขาว เพอลดปรมาณการใชปยเคมไนโตรเจนซงมราคาแพง โดยขอมลเกยวกบประโยชนของการใชปยชวภาพจากสาหรายสเขยวแกม น าเงน (สรวศ, 2543) สรปไดดงน 1) ปยชวภาพชวยพฒนาคณภาพดน โดยไมเพยงแตจะใหธาตอาหารไนโตรเจนเทานน แตยงมธาตอาหารหลกและรองอนๆ ดวย โดยชวยเพมอนทรยวตถใหดน 2) ชวยประหยดการใชปยเคมลงไดครงหนงหรอหนงในสามของทเคยใช เปนการลดตนทน 3) ชวยผลตและใหออกซเจนแกรากขาวในสภาพน าขง ชวยปองกนและลดปญหารากขาวเนาเนองจากแบคทเรยและราในสภาพขาดออกซเจน 4) สามารถปลดปลอยฮอรโมนพชและกรดแอสคอรบกลงในนาขาว ชวยใหขาวมการเจรญเตบโตดขนและตานทานโรคมากขน 5) สาหรายในปยชวภาพจะสรางสปอรเพอขยายพนธโดยฝงตวปะปนอยในดน ซงจะสามารถงอกเจรญขนเพอตรงไนโตรเจนไดใหมในฤดฝนของปตอๆ ไป 6) สาหรายในนาขาวจะเปนอาหารใหปลาในโครงการเลยงปลาในนาขาวไดอก 5.6 การใชสารสกดจากสาหรายในการก าจดแมลงศตรพช: ไดมการศกษาสารออกฤทธทางชวภาพของสาหราย โดยพบวา สาหรายมทงสารออกฤทธตานจลชพ (แบคทเรย ยสต และรา) สารออกฤทธตานราทกอโรคพช และสารออกฤทธตานสตวในกลมแมลง อยางไรกตาม อาจมการศกษาใหมากขน รวมถงมการพฒนารปแบบและวธการใชใหเหมาะสม เพอใหสามารถน าไปใชงานจรงไดอยางมประสทธภาพ 5.7 การใชสาหรายเพอประโยชนทางดานการเพาะเลยงสตวน า: สาหรายเปนอาหารตามธรรมชาตของสตวทะเลโดยเปนจดเรมตนของการถายทอดพลงงานในหวงโซอาหาร ดงนน ในการเพาะเลยงสตวน าจงจ าเปนตองใชสาหรายเพอเปนอาหารสตวน าทงในทางตรงและทางออม โดยในทางตรงคอ การใช

83

เปนอาหารของลกสตวน า โดยเฉพาะลกกง หรอหอยสองฝา และทางออมคอการใชสาหรายเปนอาหารของแพลงกตอนสตว แลวน าแพลงกตอนสตวไปเปนอาหารของลกปลาอกทหนง

6. ลกษณะโครงสรางของเซลลพช

เซลลพช

ทมา : พลาสตด - วกพเดย th.wikipedia.org

โครงสรางของเซลลพช

ทมา : https://biochemix.wordpress.com/page/2/

https://www.google.co.th/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%259E%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2594&psig=AOvVaw2lipuJOZQSYCMUS1iW4HTl&ust=1582863103818000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwjSucLZ7vDnAhW0ieYKHfOXAQUQr4kDegUIARDxAQ

https://www.google.co.th/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%259E%25E0%25B8%25A5%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2594&psig=AOvVaw2lipuJOZQSYCMUS1iW4HTl&ust=1582863103818000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwjSucLZ7vDnAhW0ieYKHfOXAQUQr4kDegUIARDxAQ

84

7. การตรวจสาหรายปลอม

7.1 เครองมอ กลองจลทรรศนชนด compound microscope เปนกลองทก าลงขยาย 40-400 เทา

compound microscope

7.2 อปกรณ 1. จานสขาวและกรรไกร: จานใชส าหรบวางตวอยางสาหรายเพอตรวจดวยตาเปลา และใชวางตวอยาง สาหรายทสมมาและตดดวยกรรไกรแลว เพอน าไปแชน า

สาหรายแผน สาหรายทถกตดเปนชนเลก

2. มดผาตด ปากคบ (forceps) และ เขมเขยตวอยาง (needle): มดใชตดสาหรายใหมขนาดเลกเพอวาง บน slide สวน forceps และ needle ใชจบและคลสาหรายใหเรยบขณะวางบน slide

อปกรณเตรยมตวอยาง ขนตอนใช forceps และ needle

85

3. แผนสไลด (slide) และแผนกระจกปดสไลด (cover glass): ใชส าหรบเตรยมตวอยางเพอน าไปตรวจ ภายใต compound microscope

slide และ cover glass slide และ cover glass 2 ประเภท (สนและยาว)

4. จานแกวเลยงเชอ (petri dish): ใชแชตวอยางสาหรายทตดและสมมาเพอแชน าใหแผนสาหรายคลออก กอนน ามาตดเปนชนเลกๆ เพอน าไปวางบน slide

สาหรายทตดเปนชนเลกน ามาแชน า ชนสาหรายทจะน าไป mount บน slide

5. บกเกอร (beaker) และ dropper: ใชใสน าเพอแชตวอยางและการเตรยมตวอยางลงบน slide

ใช dropper เตรยมตวอยาง ตวอยางทเตรยมเสรจ beaker และ dropper

86

6. ตวอยางสาหรายทเตรยมเสรจส าหรบน าไปตรวจภายใต compound microscope

slide ชนสวนสาหรายทจะน าไปตรวจภายใต compound microscope

slide ชนสวนสาหรายทจะน าไปตรวจภายใต compound microscope

7.3 การตรวจสอบลกษณะทางกายภาพของสาหราย การตรวจพสจนจากลกษณะภายนอก: - ลกษณะของความเหนยว เมอใชมอดง สาหรายจะขาดงาย - ดมกลนจะมกลนคาว - ลกษณะการพองตวเมอแชน า ซงสาหรายจะมการพองตวและมผวสมผสทเปนเมอก การตรวจพสจนลกษณะภายใตกลองจลทรรศน: - โดยใช compound Microscope ทก าลงขยาย 100 เทา ตรวจดโครงสรางภายในเซลลของ สาหรายซงจะ เหนเซลลสาหรายไดอยางชดเจน

87

8. ลกษณะภายนอกของสาหรายสแดง (Rhodophyta, Red algae)

สด า สมวงปนสด า

สมวงปนสเขยวและสด า สเขยวปนสด า

สด าและสเขยวปนสมวง สเขยวปนสด า

สาหรายแผน (โนร) สาหราย (วากาเมะ)

88

9. วธตรวจดวยตาเปลาโดยเปรยบเทยบระหวางพลาสตกสด ากบสาหราย 1. ดส (เปรยบเทยบสาหรายกบพลาสตกสด า)

พลาสตกสด า สาหราย

สาหรายและพลาสตกสด า

พลาสตกสด า สาหราย

สาหรายและพลาสตกสด า

89

2. ดมกลน (เปรยบเทยบสาหรายกบพลาสตกสด า)

สาหรายกลนคาว พลาสตกกลนเหมนสารเคม

3. การดง (เปรยบเทยบความเหนยวระหวางสาหรายกบพลาสตกสด า)

สาหรายจะกรอบ พลาสตกจะเหนยว

สาหรายจะกรอบ พลาสตกจะเหนยว

สาหรายดงขาดไดงาย พลาสตกดงจะยด

90

4. เผาไฟ (เปรยบเทยบสาหรายกบพลาสตกสด า)

สาหรายกลนเหมนคาวคลายกลนพช พลาสตกมกลนเหมนของพลาสตกและสารเคม

แผนสาหรายไมหด แผนพลาสตกจะหด

สารายจะเปนผงละเอยด พลาสตกจะเปนกอนแขง

สารายจะเปนผงละเอยด พลาสตกจะเปนกอนแขง

91

5. แชน า (เปรยบเทยบสาหรายกบพลาสตกสด า)

สาหราย พลาสตก

สาหรายจะพองและมผวสมผสเปนเมอก พลาสตกไมพอง



92

10. การตรวจสาหรายภายใตกลองจลทรรศน (compound microscope) 1. สมตวอยางดงรปขางลาง

ตวอยางสาหราย ตดตวอยางครงท 1 ตดตวอยางครงท 2 ตดตวอยางครงท 3

ชนสวนสาหรายทสมมาเพอตรวจ

2. น าตวอยางทสมมาแชน า เพอแยกเปนเซลลเดยว

ชนสวนสาหรายแชน า ชนสวนสาหรายสตางๆ

93

3. น าเซลลสาหรายทเปนเซลลเดยวมาตดเปนชนเลก เพอน าไปตรวจภายใตกลองจลทรรศน

ตวอยางสาหรายทเตรยมเสรจเพอน าไปตรวจภายใต compound microscope

11. รงควตถตางๆ ทพบในสาหรายสแดง (Rhodophyta, Red algae)

สาหรายแชในน าระยะพองตว

สาหรายแชในน าทพองตวเตมท

94

สาหรายทมรงควตถสเขยวออน

การเตรยมตวอยาง

ใช forceps และ needle คลแผนสาหรายใหเรยบ

ปด slide ดวย cover glass

95

12. ภาพรงควตถทพบในเซลลสาหรายภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ

สาหรายทมรงควตถสเขยว ตวอยางสาหรายบน slide

ภาพสาหราย ทก าลงขยาย 40 เทา ภาพสาหราย ทก าลงขยาย 100 เทา

ภาพสาหรายภายใต compound microscope ทก าลงขยาย 400 เทา



96

ตวอยางสาหราย ภายใต compound microscope

สาหรายทมรงควตถสมวง ตวอยางสาหรายบน slide





97


สาหรายทมรงควตถสมวง ตวอยางสาหรายบน slide





98


สาหรายทมรงควตถสน าตาล ตวอยางสาหรายบน slide





99







100







101


สาหรายทมรงควตถสน าตาล ตวอยางสาหรายบน slide





102

ตวอยางสาหรายรงควตถสเขยว

ตวอยางสาหรายบน slide ภาพสาหราย ทก าลงขยาย 40 เทา





103


ตวอยางสาหรายชน slide ภาพสาหราย ทก าลงขยาย 40 เทา





104




ตวอยางสาหรายรงควตถสน าเขยว



105







106







107







108

ตวอยางสาหรายรงควตถสน าตาล






109







110







111







112







113







114







115







116







117







118







119




ตวอยางสาหรายรงควตถสมวง



120







121







122







123







124







125







126







127







128







129







130







131







132




ตวอยางสาหรายรงควตถสน าสม


สาหราย ทก าลงขยาย 100 เทา ภาพสาหราย ทก าลงขยาย 400 เทา

133







134

ตวอยางสาหรายรงควตถสสม






135




ตวอยางสาหรายรงควตถสม



136




ตวอยางสาหรายรงควตถสม



137

ตวอยางสาหรายทมรงควตถสแดง



ตวอยางสาหรายรงควตถสแดง



138







139







140

ตวอยางสาหรายรงควตถสเหลอง






141







142




ตวอยางสาหรายรงควตถสน าตาล/เหลอง



143

ตวอยางสาหรายรงควตถสน าเหลอง






144







145







146







147

ตวอยางสาหรายสแดง (โนร) ชนดแผนหนชน

สาหรายโนรหนชน

ตวอยางสาหรายบน slide


ภาพสาหราย ทก าลงขยาย 400 เทา

148

ตวอยางสาหรายอนดาเรย (สาหรายวากาเมะ)

สาหรายวากาเมะ (แหง)

สาหรายวากาเมะ (แชน า) ตวอยางสาหรายบน slide


ภาพสาหราย ทก าลงขยาย 400 เทา

149

13. พลาสตกคออะไร?? พลาสตกเปนวสดสงเคราะหทมนษยรจกมานานกวา 130 ป และน ามาใชประโยชน แทนโลหะ

ไม หรอวสดธรรมชาตอนๆ เชน ท าเสนใยส าหรบผลตสงทอ หลอเปนล าเรอและชนสวนของยานยนต ภาชนะ และวสด บรรจภณฑตางๆ รวมทงอปกรณและเครองใชอนๆอกมาก ปจจบนพลาสตกมบทบาทอยางยงใน ชวตประจ าวน เราจะพบเหนพลาสตกในรปของผลตภณฑทหลากหลาย ตงแตตนนอน ตอนเชาจนกระทงเขานอนในตอนกลางคน เรมตงแตแปรงสฟน หว กลองใสสบ ขวด กระปกเครองส าอาง เครองประดบของ สตร หวกอกน า ฝกบวและสายยาง ประต หองน า เสอผา กระดม ถงเทา รองเทา เครองใชไฟฟา วทย โทรทศน ถวย จาน โตะ เกาอ เครองตกแตงบาน สทาบาน กระเบองมงหลงคาแบบโปรงแสง ชนสวน รถยนตและพาหนะอนๆ กระเปา เครองใชส านกงานตางๆ ตลอดจนอปกรณการแพทยและชนสวนอวยวะเทยม

พลาสตกเปนวสดทมนษยประดษฐขน โดยการน าวตถดบทไดจากธรรมชาต เชน น ามนปโตรเลยม มาแยกเปนสารประกอบ บรสทธหลายชนด ซงสวนใหญเปนสารประกอบระหวางคารบอน (ถาน) กบกาซไฮโดรเจน เมอน าเอาสารประกอบแตละชนดมาท าปฏกรยาใหมลกษณะตอๆ กนเปนเสน สายยาวมากๆ กจะไดวสดทมสมบตเปน พลาสตก พลาสตกทเกดจากสารประกอบ ทตางกนจะมสมบตแตกตางกนไปดวย และ พลาสตกบางชนดอาจเกดจากสารประกอบ มากกวา 1 ชนดกได

14. พลาสตกมกประเภท?? พลาสตกแบงออกเปน 2 ประเภท คอ เทอรโมพลาสตก และ เทอรโมเซตตงพลาสตก 1. เทอรโมพลาสตก (Thermoplastic) หรอเรซน เปนพลาสตกทใชกนแพรหลายทสดในโลก

ไดรบความรอนจะออนตว และเมอเยนลงจะแขงตว สามารถเปลยนรปได พลาสตกประเภทนโครงสรางโมเลกลเปนโซตรงยาว มการเชอมตอระหวางโซพอลเมอรนอย จงสามารถหลอมเหลวหรอเมอผานการอดแรงมากจะไมท าลายโครงสรางเดม ตวอยาง พอลเอทลน พอลโพรพลน พอลสไตรน มสมบตพเศษคอ เมอหลอมแลวสามารถน ามาขนรปกลบมาใชใหมได ชนดของพลาสตกในตระกลเทอรโมพลาสตก ไดแก

- โพลเอทลน (Polyethylene: PE) เปนพลาสตกทไอน าซมผานไดเลกนอย แตอากาศผานเขาออกได มลกษณะขนและทนความรอนไดพอควร น ามาใชมากทสดในอตสาหกรรม เชน ทอน า ถง ถง ขวด แทนรองรบสนคา

- โพลโพรพลน (Polypropylene: PP) เปนพลาสตกทไอน าซมผานไดเลกนอย แขงกวาโพลเอทลนทนตอสารไขมนและความรอนสงใชท าแผนพลาสตถงพลาสตกบรรจอาหารททนรอน หลอดดดพลาสตก เปนตน

- โพลสไตรน (Polystyrene: PS) มลกษณะโปรงใส เปราะ ทนตอกรดและดาง ไอน าและอากาศซมผานไดพอควร ใชท าชนสวนอปกรณไฟฟาและอเลกทรอนกส เครองใชส านกงาน เปนตน

150

- SAN (styrene-acrylonitrile) เปนพลาสตกโปรงใส ใชผลตชนสวน เครองใชไฟฟา ชนสวนยานยนต เปนตน

- ABS (acrylonitrile-butadiene-styrene) สมบตคลายโพลสไตรน แตทนสารเคมดกวา เหนยวกวา โปรงแสง ใชผลตถวย ถาด เปนตน

- โพลไวนลคลอไรด (Polyvinylchloride: PVC) ไอน าและอากาศซมผานไดพอควร แตปองกนไขมนไดดมลกษณะใส ใชท าขวดบรรจน ามน และไขมนปรงอาหาร ขวดบรรจเครองดมทมแอลกอฮอล เชน ไวน เบยร ใชท าแผนพลาสตก หอเนยแขง ท าแผนแลมเนตชนในของถงพลาสตก - ไนลอน (Nylon) เปนพลาสตกทมความเหนยวมาก คงทนตอการเพมอณหภม ท าแผนแลมเนตส าหรบท าถงพลาสตกบรรจอาหารแบบสญญากาศ - โพลเอทลน เทอรฟะธาเลต (Polyethylene terephthalate: PET) เหนยวมากโปรงใส ราคาแพง ใชท าแผนฟลมบาง ๆ บรรจอาหาร - โพลคารบอเนต (Polycarbonate: PC) มลกษณะโปรงใส แขง ทนแรงยดและแรงกระแทกไดด ทนความรอนสง ทนกรด แตไมทนดาง เปนรอยหรอคราบอาหาร จบยาก ใชท าถวย จาน ชาม ขวดนมเดก และขวดบรรจอาหารเดก

2. เทอรโมเซตตงพลาสตก (Thermosetting Plastic) เปนพลาสตกทมสมบตพเศษ คอทนทานตอการเปลยนแปลงอณหภมและทนปฏกรยาเคมไดด เกดคราบและรอยเปอนไดยาก คงรปหลงการผานความรอนหรอแรงดนเพยงครงเดยว เมอเยนลงจะแขงมาก ทนความรอนและความดน ไมออนตวและ เปลยนรปรางไมได แตถาอณหภมสงกจะแตกและไหมเปนขเถาสด า พลาสตกประเภทนโมเลกลจะเชอมโยงกนเปนรางแหจบกนแนน แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลแขงแรงมาก จงไมสามารถน ามาหลอมเหลวได กลาวคอ เกดการเชอมตอขามไปมาระหวางสายโซของโมเลกลของโพลเมอร (cross linking among polymer chains) เหตนหลงจาก พลาสตกเยนจนแขงตวแลว จะไมสามารถท าใหออนไดอกโดยใชความรอน หากแตจะสลายตวทนททอณหภมสงถงระดบ การท าพลาสตกชนดนใหเปนรปลกษณะตาง ๆ ตองใชความรอนสง และโดยมากตองการแรงอดดวย เทอรโมเซตตงพลาสตก ไดแก - เมลามน ฟอรมาลดไฮด (melamine formaldehyde) มสมบตทางเคมทนแรงดนได 7,000-135,000 ปอนดตอตารางนว ทนแรงอดได 25,000-50,000 ปอนดตอตารางนว ทนแรงกระแทกได 0.25-0.35 ทนทานตอการเปลยนแปลงอณหภม ทนความรอนไดถง 140 องศาเซลเซยส และทนปฏกรยาเคมไดด เกดคราบและรอยเปอนยาก เมลามนใชท าภาชนะบรรจอาหารหลายชนด และนยมใชกนมาก มทงทเปนสเรยบและลวดลายสวยงาม ขอเสยคอ น าสมสายชจะซมเขาเนอพลาสตกไดงาย ท าใหเกดรอยดาง แตไมมพษภยเพราะไมมปฏกรยากบพลาสตก

151

- ฟนอลฟอรมาดไฮต (phenol-formaldehyde) มความตานทานตอตวท าละลายสารละลายเกลอและน ามน แตพลาสตกอาจพองบวมไดเนองจากน าหรอแอลกอฮอลพลาสตกชนดนใชท าฝาจกขวดและหมอ - อพอกซ (epoxy) ใชเคลอบผวของอปกรณภายในบานเรอน และทอเกบกาซ ใชในการเชอมสวนประกอบโลหะ แกว และเซรามก ใชในการหลออปกรณท ท าจากโลหะและเคลอบผวอปกรณ ใชใสในสวนประกอบของอปกรณไฟฟา เสนใยของทอ และทอความดน ใชเคลอบผวของพนและผนง ใชเปนวสดของแผนก าบงนวตรอน ซเมนต และปนขาว ใชเคลอบผวถนน เพอกนลน ใชท าโฟมแขง ใชเปนสารในการท าสของแกว - โพลเอสเตอร (polyester) กลมของโพลเมอรทมหมเอสเทอร (-O„CO-) ในหนวยซ าเปนโพลเมอรทน ามาใชงานไดหลากหลาย เชน ใชท าพลาสตกส าหรบเคลอบผว ขวดน า เสนใย ฟลมและยาง เปนตน ตวอยางโพลเมอรในกลมน เชน โพลเอทลนเทเรฟทาเลต โพลบวทลนเทเรฟทาเลต และโพลเมอรผลกเหลวบางชนด - โพลยรเทน (polyurethane) โพลเมอรประกอบดวยหมยรเทน (‟NH„CO„O-) ซงจะเตรยมไดจากปฏกรยาระหวางไดไอโซยาเนต (di-isocyanates) กบ ไดออล (diols) หรอไทรออล (triols) ทเ ห ม า ะ ส ม ใ ช เ ป น ก า ว แ ล ะ น า ม น ช ก เ ง า พ ล า ส ต ก แ ล ะ ย า ง ช อ ย อ ค อ PU

15. ท าไมถงขยะถงเปนสด า ถงขยะ (องกฤษ: garbage bag หรอ bin bag) โดยปกตจะผลตดวยพลาสตกพอลเอทลนเหมอนกบถงพลาสตกทวไป แตมกจะผลตเปนสด าทบ ท าใหนยมเรยกกนวาถงด า เกดจากการน าพลาสตกทใชงานแลวหรอทผลตไมตรงตามความตองการของลกคาน ามาหลอมใหม (recycle) ท าใหคณสมบตดอยลง เมอมการผลตวนซ าไปเรอยๆ สจะเขมขนเรอยๆ ซงสสดทายทไดจะเปนสด า

ถงขยะสด า

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%99

152

16. โครงสรางพลาสตกสด า ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ

ชนสวนของพลาสตกสด า

พลาสตกสด าบน slide

พลาสตกสด า ก าลงขยาย 40 เทา พลาสตกสด า ทก าลงขยาย 100 เทา

พลาสตกสด า ทก าลงขยาย 400 เทา

153

17. โครงสรางพลาสตกสด าและสาหราย ภายใต compound microscope ทก าลงขยายตางๆ

พลาสตกสด าและสาหราย

พลาสตกสด าและสาหรายบน slide

พลาสตกสด าและสาหราย ทก าลงขยาย 40 เทา พลาสตกสด าและสาหราย ทก าลงขยาย 100 เทา

พลาสตกสด าและสาหราย ทก าลงขยาย 400 เทา

154

ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสเขยว (สาหรายวากาเมะ)


พลาสตกสด า ทก าลงขยาย 40 เทา สาหราย ทก าลงขยาย 40 เทา



155

ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสเขยว

ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายบน slide พลาสตกสด าและสาหราย ทก าลงขยาย 40 เทา





156

ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสเขยว (ตอ)






157






158




ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสน าตาล



159

ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสน าตาล (ตอ)






160






161







162







163






164







165







166

ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสสม





167







168

ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสสม (ตอ)






169






170




ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสมวง



171

ตวอยางพลาสตกสด าและสาหรายรงควตถสมวง (ตอ)






172






173







174







175






176







177







178

18. ภาพรงควตถในสาหราย ภายใต compound microscope ทก าลงขยาย 40, 100 และ 400 เทา

179

18. ภาพรงควตถในสาหราย ภายใต compound microscope ทก าลงขยาย 40, 100 และ 400 เทา (ตอ)

180


181


.

182


183


184


185


186


187


188


189


190


.

191


192


.

193


.

194


.

.

195


196


.

197


19. สรปความแตกตางพลาสตกสด ากบสาหรายดวยตาเปลา พลาสตกสด า สาหราย 1. ดส: สด าเขมผวเปนมน สด าหรอมวงเขม 2. ดมกลน: กลนเหมนของน ามนและพลาสตก กลนคาวของสาหราย 3. การดง: เหนยวและยดได กรอบและขาดงาย 4. เผาไฟ: - เหมนกลนสารเคมและละพลาสตก - กลนของพช - เถาทเหลอเปนกอนแขง - เถาทเหลอเปนผง 5. แชน า: ไมพองตวและไมมเมอก พองตวและมเมอกลนมอ

20. สรปความแตกตางพลาสตกสด ากบสาหราย ภายใต compound microscope พลาสตกสด า สาหราย 1. ส: สน าตาล มหลายสตามรงควตถ 2. โครงสรางของเซลล: ไมสม าเสมอ มรปแบบเดยวกนทงแผน

21. การรายงานผลการตรวจวเคราะห ผลการตรวจวเคราะห รายการ ทางกายภาพ ผล วธวเคราะห ตรวจโครงสรางภายใตกลองจลทรรศน พบโครงสรางลกษณะ Microscopic Method (Compound Microscope) ทก าลงขยาย 100 เทา เหมอนเซลลสาหราย

198

เอกสารอางอง

1. สพจน ใชเทยมวงศ. Microbiology. ภาคชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง พ.ศ. 2524. หนา 2-14. (SD 20-900-038) 2. จลชววทยาปฏบตการ. ภาคชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มถนายน พ.ศ. 2536. หนา 6-11. (SD 20-900-039) 3. เอกสารการใชและบ ารงรกษากลองจลทรรศน “OLYMPUS” ของหางหนสวนจ ากด รชมอร 111 ทองหลอ ซอยสขมวท 15 กรงเทพฯ. หนา 1-11. (SD 20-302-139) 4. Scientific Equipment: Maintenance and Calibration (SEMAC) กรมวทยาศาสตรการแพทย กลองจลทรรศน MICROSCOPE 6650-002-00 หนา 1-3. (SD 20-300-001) 5. มาตรฐานผลตภณฑชมชน หมหยอง (มผช. 99/2553). ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม. กระทรวง กระทรวงอตสาหกรรม. จ านวน 6 หนา. 6. มาตรฐานผลตภณฑชมชน ไกหยอง (มผช. 878/2553). ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม. กระทรวง กระทรวงอตสาหกรรม. จ านวน 6 หนา. 7. มาตรฐานผลตภณฑชมชน ปลาหยอง (มผช. 300/2553). ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม. กระทรวง กระทรวงอตสาหกรรม. จ านวน 6 หนา. 8. ประมวลสารสนเทศพรอมใช สาหราย (Algae). 2558. สานกหอสมดและศนยสารสนเทศวทยาศาสตร และเทคโนโลย กรมวทยาศาสตรบรการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 32 หนา 9. ทพวรรณ ประเสรฐสนธ. สาหรายสแดง (Red algae) Division Rhodophyta. มหาวทยาลยราชภฏ เชยงราย. 13 หนา 10. Charles Ww. Hock, Robert C. Ramsay, and Milton Harris. 1941. MICROSOPIC STRUCTUR OF THE COTTON FIBER. Research Paper RP1362, Part of Journal of Research of the National Bureau of Standards, Volume 26, February 1941. National Bureau of Standards, U.S. Department of Commerce. 20 Pages. 11. อญชล เลศสงคราม. สาหรายทะเล (Seaweeds). กลมวจยชววเคราะห องคการเภสชกรรม. [ออนไลน]. [สบคน 13 ม.ค. 2562]; [3 หนา]. เขาถงไดท: URL: https://www.gpo.or.th › Portals › Newsletter 12. พลาสตกมกประเภท. บรษท เบสท เวลล พลาสตก จ ากด. [ออนไลน]. [สบคน 13 ม.ค. 2562]; [3 หนา]. เขาถงไดท URL: https://bestwellplastic.com › พลาสตกมกประเภท 13. ท าไมถงขยะถงเปนสด า . บรษท แอดวานซด โนวฮาว จ ากด. [ออนไลน]. [สบคน 13 ม.ค. 2562]; [1 หนา]. เขาถงไดท URL: https://advancebio11.com › ท าไมถงขยะถงเปนสด า

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)



bqsf.dmsc.moph.go.thbqsf.dmsc.moph.go.th/bqsfweb/wp-content/uploads... · 2 สารบัญ...

Documents