budownictwo za 10 miesiecy_2010
DESCRIPTION
Rynke budowlany w Polsce do końca października 2010 w statystyce.TRANSCRIPT
FUNDACJA WSZECHNICY BUDOWLANEJ
DZIĘKI UPRZEJMOŚCI OBLIGO Sp. z o.o.www.obligo.pl
Sytuacja w budownictwie Sytuacja w budownictwie
po 10 miesiącach 2po 10 miesiącach 2010 roku010 roku
Prof. dr Zofia BolkowskaProf. dr Zofia Bolkowska
Wyższa Szkoła Zarządzania i PrawaWyższa Szkoła Zarządzania i Prawa
Trudny rok 2010 w budownictwie
Produkcja budowlana w okresie styczeń – październik 2010 była wyższa zaledwie o
0,2% w porównaniu z nie najlepszym rokiem ubiegłym.
Tempo zmian produkcji w budownictwie, w przemyśle i sprzedaży w handlu detalicznym (w %)
Do 2009 r. utrzymywała się duża „przewaga” budownictwa. Po 10 miesiącachPo 10 miesiącach 2010 r. budownictwo utrzymuje się na poziomie roku
ubiegłego
0,2
3,7
1,9
9,6
9,6
-3,2
-4
-2
0
2
4
6
8
10
2009 I-X.2010
budownictwo handel detaliczny przemysł
Rok 2010 w budownictwie jest najgorszy
od głębokiego regresu w latach 2000 – 2003
Ponad 15% spadek produkcji budowlanej w 1 kwartale Budownictwo powoli nadrabia zaległości
Dopiero w sierpniu budownictwo weszło na „ścieżkę”
wzrostu, wzrost utrzymywał się we wrześniu i październiku
Wzrost/spadek w budownictwie (w %)
W okresie 1 – 10. 2010 roboty o charakterze inwestycyjnym były niższe niż rok termu o 2,7%, a remontowe wyższe o 6,7%.
15,7
18,2
12,9
1,4
3,7
-24,6
-20,9
-15,2
-11,5
-8,7
-6,1 -5,7
-3,4-1,5
0,2
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
2007 1-6.08 2008 1-6.09 2009 II.2010 I-II.2010 I-III I-IV I-V I-
VI.2010
I-VII I-VIII I-IX I-X.2010
Miesięczne wskaźniki zmian w budownictwie (w %) rzeczywiste i wyrównane sezonowo
7,4
1,9 1,2 0,5 0,2 0,6
10,7
2,7
9,9
3,1
-15,3
-25,6
-10,8
2,3
9,6
0,8
8,5
13,4
9,4
-6,1
5,7
11
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
1.09 3.09 5.09 7.09 9.09 11.09 1.2010 3.2010 5.2010 7.2010 9.2010
rzeczywiste
wyrównane sezonowo
Miesięczny wolumen robót budowlanych w przedsiębiorstwach > 9 osóbw latach 2008 - 2010
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
11000
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
2008
2009
2010
Nie spełniły się prognozy, że budownictwo infrastrukturalne będzie w 2010 r. „motorem” wzrostu
sektora, jak to było w 2009 roku. Nie spodziewano się, że „zaległości” budownictwa infrastrukturalnego będą się utrzymywały tak długo
Zmiany w realizacji wybranych rodzajów budownictwa (w % do roku poprzedniego
13,7
11,9
8,6
16,9
4,5
-1,1-4,1-1,5 -0,3
-5
0
5
10
15
20
inżynieria lądow o - w odna roboty specjalistyczne budynki
2008 2009 I-X.2010
Budownictwo infrastrukturalne Budownictwo infrastrukturalne po 10 miesiącach 2010 r. nadal poniżej po 10 miesiącach 2010 r. nadal poniżej
ubiegłego rokuubiegłego roku
• W 1 kwartale 2010 wartość realizacji obiektów inżynierii lądowo wodnej była niższa o 7,4% niż przed rokiem. Argumentowano, że to z powodu ostrej zimy.
• Po 10 miesiącach nie osiągnięto jeszcze poziomu roku ubiegłego, „zaległości” są powoli zmniejszane.
Obecnie jest o 1,5% mniej niż rok temu.
W innych rodzajach budownictwa zmniejszają się W innych rodzajach budownictwa zmniejszają się straty pierwszych miesięcy rokustraty pierwszych miesięcy roku
• Wartość robót specjalistycznych po 10 miesiącach 2010 była wyższa o 4,5% niż rok temu.
• Wartość budownictwa usługowego (budowa budynków) była niższa o 0,3%.
• Mieszkań do użytku oddano (po 10 miesiącach) o 17,5% mniej.
Czy zbliża się koniec problemów w budownictwie mieszkaniowym?
Sytuacja w budownictwem mieszkaniowym jest lepsza niż poprzednio przewidywano. Na takie opinie wpływa rosnąca liczba
rozpoczynanych mieszkań, głównie przez developerów.
Zwiększa się aktywność inwestycyjna developerów, ale na razie nie przekłada się to na liczbę mieszkań zakończonych.
W budownictwie indywidualnym zmiany są niewielkie.
Może to wskazywać, że regres w budownictwie mieszkaniowym nie będzie tak głęboki jak oceniano poprzednio.
Mieszkania oddane do użytku w tys. W okresie styczeń – październik 2010
Oddano do użytku 17,5% mniej mieszkań ogółemIndywidualne o 2,1% mniej Developerzy o 31,2% mniej
130,3
57,161,4
107,5
55,942,2
0
50
100
150
ogółem jednorodzinne developerzy
1-10.2010
1-10.2009
Rozpoczyna się więcej mieszkań niż rok temuW okresie styczeń – październik 2010
Rozpoczęto o 12,6% więcej mieszkań ogółemIndywidualne o 2,1% mniej Developerzy o 50,5% więcej
124,3
139,9
81,4 79,6
35,3
53,1
0
20
40
60
80
100
120
140
ogółem jednorodzinne developerzy
1-10.2009 1-10.2010
Przewiduje się, że w 2010 r. liczba mieszkań zakończonych i oddanych do użytku wyniesie 140 tys.
165,2 160140
83,372
75
66,772,3
52
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
ogółem jednorodzinne dev eloperzy
* szacunki własne
Mieszkania oddane do użytku w tysiącach
2008
2009
2010* szacunki
Przyczyny słabych wyników budownictwa w 2010 r.
• Obiektywne – bardzo niekorzystne warunki atmosferyczne; w pierwszym kwartale bardzo ostre mrozy i śniegi, w drugim kwartale powódź.
• Trudności organizacyjne - podjęto olbrzymie zadania, które „przerastają” możliwości systemowego i logistycznego zabezpieczenia wykonawstwa zadań budownictwa infrastrukturalnego.
• Skutki kryzysu na rynkach finansowych – głównie w budownictwie mieszkaniowym i niektórych rodzajach budownictwa usługowego.
Prognozy wzrostu budownictwa w 2010 r.w przedsiębiorstwach > 9 osób
Drugie półrocze 2010 r. będzie w budownictwie znacznie korzystniejsze niż pierwsze, wskazują na to dobre wyniki osiągane przez budownictwo od sierpnia do października.
Niektóre projekty w trakcie realizacji będą zakończone jeszcze w tym roku.
Koncentracja oddawania zadań nastąpi w 2011 r. i wtedy efekty w budownictwie będą odczuwalne.
Wiele zadań planowanych do zrealizowania do 2012 r. „przesunie” się na dalsze lata.Szacuje się, że budownictwo w 2010 r. osiągnie wzrost w granicach 2% – 3% w porównaniu z nie najlepszym rokiem
2009.
Szacunki przewidywanej produkcji budowlanej w 2010 r. w przedsiębiorstwach > 9 osób
10,9
3,7
-6,1-1,5
0,2
3
-6
-3
0
3
6
9
12
2008 2009 1-6.2010 1-9.2010 1-10.2010 2010*
* szacunki własne
Budow nictw o - zmiany w %
Koniunktura w budownictwie
Wskaźniki koniunktury w budownictwie wykazują duże wahania, w trzecim kwartale były gorsze niż w drugim, chociaż trzeci kwartał – to szczyt sezonu.
W październiku i listopadzie oceny przedsiębiorstw są jeszcze gorsze.
Przedsiębiorcy odnotowują spadek portfela zamówień.
We listopadzie 2010 poprawę koniunktury sygnalizowało 14% przedsiębiorstw, a jej pogorszenie 22%.
Zaskakujące opinie przedsiębiorstw
Na oceny koniunktury w budownictwie (wyrażane przez szefów firm) wpływają (niezależnie od trudności w
realizacji zadań) czynniki psychologiczne i opinie medialne.
Wśród barier wzrostu budownictwa przedsiębiorstwa nie wymieniają „długiego okresu” przygotowania zadania do realizacji.
Miesięczne wskaźniki ogólnego klimatu koniunktury, prognozowanego portfela zamówień w budownictwie i wskaźniki wzrostu/spadku rzeczywiste w 2010 roku
-30
-20
-10
0
10
20
30
I.2010 II III IV V VI VII VIII IX X XI
dane rzeczywiste
ogólny klimat koniunktury
prognoza portfela zamówień
Bariery wzrostu budownictwa wg badań ankietowychBariery wzrostu budownictwa wg badań ankietowychw % deklaracji w listopadzie 2009 i 2010 w % deklaracji w listopadzie 2009 i 2010
Konkurencja, koszty zatrudnienia, brak popytu – to najważniejsze bariery wg Konkurencja, koszty zatrudnienia, brak popytu – to najważniejsze bariery wg przedsiębiorstw.przedsiębiorstw.
6256
52 53
47
38
0
10
20
30
40
50
60
konkurencja koszty zatrudnienia brak popytu
XI.2009 XI.2010
Słabym wynikom osiąganym przez budownictwo w 2010 r. towarzyszą niewielkie zmiany na budowlanym rynku pracy, poziomu zarobków
i stabilne ceny produkcji budowlanej
W 2010 r. nie ma zmian na budowlanym rynku pracy
Głęboka restrukturyzacja budowlanego rynku pracy została przeprowadzona jeszcze przed przystąpieniem Polski do UE.
Mimo emigracji zarobkowej i wielu problemów nękających budownictwo stan zatrudnienia w budownictwie
zwiększył się w okresie 4 lat o około 120 tys. osób. Wg wielu opinii obecne zaawansowanie robót budowlanych nie
wymaga wzrostu zatrudnienia. Ponadto na rynku funkcjonują jeszcze firmy mniejsze: „mikro”,
rzemieślnicze, rodzinne i sezonowe. Stanowią one dodatkową rezerwę (w zakresie nie wszystkich, ale
wielu prac). Elastyczność zmian w zatrudnieniu jest w tym obszarze bardzo
duża i na ogół trudna do uchwycenia. Szacuje się, że jest to ponad 100 tys. osób.
445
444437423
427
438
317
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
2005 2009 I.2010 III.2010 VI.2010 IX.2010 X.2010
Niewielkie zmiany zatrudnienia w budownictwie w 2010 r.
W zakładach > 9 osób
NA BUDOWLANYM RYNKU PRACY MOGĄ NASTĄPIĆ ZMIANY W NAJBLIŻSZYCH LATACH
Budownictwo ma do zrealizowania olbrzymie zadania, głównie infrastrukturalne (w tym budowa dróg i autostrad). Wiele projektów jest rozpoczętych (z opóźnionymi terminami zakończenia). Jeżeli zadania te będą (w trybie „przyśpieszonym”) realizowanie, to zatrudnienie może wzrastać, szczególnie w grupie przedsiębiorstw wykonujących obiekty inżynierii lądowej i wodnej i w budownictwie drogowym.
W 2010 r. nie ma presji płacowej w budownictwie,
płace wzrastają o 1 – 2%.
Poziom płac w budownictwie przez wiele lat był „tradycyjnie” niższy niż w innych dziedzinach gospodarki.
Po wejściu Polski w struktury unijne koniunktura się poprawiała i coraz silniej odczuwano brak pracowników - niezbędne okazało
się tworzenie atrakcyjniejszych warunków płacowych dla „przyciągania” pracowników.
Płace w budownictwie wyprzedzały tempo wzrostu i poziom płac w sektorze przedsiębiorstw.
Najsilniej (nawet o 15 – 20%) płace wzrastały w latach 2006 – 2008. Obecnie płace wzrastają o 1 – 2%.
Wzrost płac w sektorze przedsiębiorstw Wzrost płac w sektorze przedsiębiorstw i w budownictwie w %i w budownictwie w %
4,13,2
5,1
9,2
10,3
4,43,94,3
5,5
9,9
15,5
13
2,82,9
1,21,3
0
5
10
15
20
2004 2005 2006 2007 2008 2009 1-10.2010 X.2010
ogółem sektor przedsiębiorstw
budownictwo
Wzrost płac w budownictwie jest coraz mniejszy
17,917,2
15,7
18,7
13,8
15,2 14,8
11,512,1
11
6,6
9,7
4,9
6,9
2,5 2,6
1,31,9
3,2
0,9
-0,8
0,7
4,2
-1,5
1,4
4,4
2,2
4,15
1,3
3 3,5
1,3
11,5
-5
0
5
10
15
20
25
I II III IV V VI
VII
VIII IX X X
I
XII
I.09 II III IV V VI
VII
VIII IX X X
I
XII
1.20
10
II III IV V VI
VII
VIII IX X
Ceny produkcji budowlanej są obecnie stabilne ale należy oczekiwać ich wzrostu
Wzrostu cen produkcji budowlanej można się spodziewać, ale w niewielkim stopniu wpłynie na to zwiększony VAT (o około 0,5%).
Nastąpi wzrost cen materiałów (już teraz obserwuje się to w niektórych grupach wyrobów), ale będzie oddziaływał rosnący popyt na materiały i dążenie producentów do niwelowania strat ponoszonych przez prawie dwa lata na skutek niskich cen.
Obecnie inne czynniki wpływające na wzrost cen produkcji budowlanej nie mają dużego wpływu:
płace wzrastają „łagodnie”, przedsiębiorstwa nie mogą wywierać presji na ceny w okresie
stagnacji rynku budowlanego.
Zmiany cen produkcji budowlanej i materiałów stosowanych w budownictwie
Wskaźniki średnie wg. GUS
-10
-5
0
5
10
2007 2008 2009 1-9.2010 9.2010
mineralne drzewne
hutnicze budownictwo
Ceny produkcji budowlanej
Obecnie ani ceny materiałów ani płace nie mają dużego wpływu na wzrost cen produkcji budowlanej :
płace prawie nie wzrastaja, przedsiębiorstwa nie mogą wywierać presji na ceny w okresie
stagnacji rynku budowlanego.
W najbliższym czasie ceny materiałów budowlanych będą silniej oddziaływały na wzrost cen budownictwa.
Sytuacja w przemyśle Sytuacja w przemyśle mineralnych materiałów mineralnych materiałów
budowlanych budowlanych
po 10 miesiącach 2po 10 miesiącach 2010 roku010 roku
Wzrost produkcji w przemyśle materiałów coraz większy
Wartość produkcji sprzedanej materiałów mineralnych
była w 2009 r. niższa o 6,4%.
Jeszcze w okresie 2 miesięcy 2010 r. nadal produkcja była niższa niż rok temu, ale od marca rozpoczął się
wzrost.
Po 10 miesiącach 2010 produkcja sprzedana wzrosła o 16,4%.
Mineralne materiały budowlaneDuże wahania miesięcznego tempa zmian
-26,7
-29,4
-8,3
-11,3
0,5
-5,4
-3
1,7
-4,3
7,5
-0,5
-8,6
18,9
14,4
9,8
27
22,3
27,5
19,2
18,4
-2,8
0
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
1.09 3 5 7 9 11 1.2010 3 5 7 9
Mineralne materiały budowlane – od marca 2010 odwrócenie negatywnych tendencji.
po 12 miesiącach 2009 r. spadek o 6,4%W 1 kwartale 2010 wzrost o 4,2%W 2 kwartale 2010 wzrost o 13,2%
W pierwszym półroczu 2010 produkcja wzrosła o 9,5%Po dziesięciu miesiącach 2010 wzrost o 16,4%
-22,2
-12,2
-8,2-6,4
13,2
9,5
4,2
16,4
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
1-3.09 1-6.09 1-9.09 1-12.09 1kw.2010 2 kw.2010 1-6.2010 1-10.2010
Wolumen produkcji sprzedanej mineralnych materiałów budowlanych (w cenach bieżących, przy spadku cen) od maja
przekracza poziom 2008 i 2009 r.
3212
2855
2198
3466
3154
2099
2704
2954
31573191
3329
1910
1500
2000
2500
3000
3500
4000
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
2008 2009
2010
OD POŁOWY 2007 R. SPADEK CEN MINERALNYCH MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH w % do roku poprzedniego
W ostatnich 4 miesiącach spadek cen został zahamowany, ale ceny są jeszcze niższe niż rok temu
-12
-8
-4
0
4
8
12
VII IX XI I.08 III V VII IX XI I.09 III V VII IX XI I.2010 III V VII IX
Ilość produkcji wybranych grup materiałów budowlanych 2009 rok do 2008 w %
-1,5
-8,9
-9,8
-10,7
-12,6
-24,5
-25 -20 -15 -10 -5 0
masa bet pref
izolac ja termiczna
cement
beton lekki
cegły
silikaty
Ilość produkcji wybranych grup materiałów budowlanych w październiku 2010 r. do roku ubiegłego w %
4,9
40,6
-8,2
26,8
39,1
22,4
-10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35 40
cegły
cegła silikatowa
beton lekki
izolacja termiczna
masa bet pref
cement
Materiały budowlane mineralne
Podsumowanie po 10 miesiącach 2010
W marcu 2010 po raz pierwszy od wielu miesięcy wzrastała produkcja mineralnych materiałów budowlanych, wzrost utrzymał się w kolejnych miesiącach i był coraz większy.
Wprawdzie w 1 kwartale 2010 r. po bardzo słabych wynikach w styczniu i lutym, nadal produkcja ilościowa była niższa niż rok
temu, ale w drugim kwartale widoczny już był wzrost produkcji w wielu
grupach wyrobów, w kolejnych miesiącach produkcja wzrastała.
Po 10 miesiącach 2010 w większości wyrobów notowano wzrost produkcji, w tych gdzie jeszcze nie
osiągano poziomu roku ubiegłego – „spadek” był niewielki.
.
Materiały budowlane mineralne
Podsumowanie po 10 miesiącach 2010 W ocenie danych GUS ilustrujących sytuację mineralnych materiałów budowlanych nasuwają się następujące uwagi.
Bardzo wysoka jest (8,5%) średnia rentowność przedsiębiorstw, chociaż ponad 30% z nich nie wykazuje zysku.
Zaskakujące są relacje: producenci materiałów – budownictwo.W okresie bardzo dobrej koniunktury w budownictwie, produkcja
materiałów spadała.Obecnie działalność budownictwa jest słaba, a produkcja
materiałów dynamicznie rośnie.Skąd „pochodziły” materiały poprzednio ?
Dla kogo są przeznaczane materiały obecnie ?.