@ûc @ûl ûl u @ûc @ûl ûl u 1 u - pathe pathshalapathepathshala.org/download/download/ama akha...

@ûc @ûL_ûL u 1 u@ûc @ûL_ûL u 1 u

iµû\Kúd c]ê clòe Mê¬^ : @^ý eûRýe _ûeµeòK

mû^ I iaiéR^ö ùKûckcZòe âiéR^ aélaòPûe: @eL MQ @«ü\éÁò : @bûa _ìeY _ûAñ @bò̂ a Pò«^-

IWÿò@û QûZâQûZâúu âPò«^ aû•ðûkû_

Advisors :Sri Bishnupada Sethi, IAS

Editor :Dr. Balaram Sahu

Associate Editor:Malabika Sahu

Editorial Address :‘AMA AKHAPAKHA’C/o- Dr. Balaram Sahu

Keshari Enclave, B-401

Bhubaneswar-751012

E-mail : [email protected]

Annual Member Fee : Rs. 150.00 (inclusive postage)

_âòd _ûVK/_ûVòKû MY,@û_Yu _ûLùe ~\ò ùKû÷Yiò ̂ aiéR^, @bò̂ a

C_ûd, mû^ùKû÷gk I _ûeµeòK mû^ ejò[ûG Kò́ ûC_ù~ûM Keê[û«ò, \dûKeò @ûcKê ̂ òcÜfòLôZ VòKYûùeùfLô RYû« êö ùij ò mû^ Cnûa^Kûeú IC_ù~ûMKûeúu ^ûc Cq _ZâòKûùe CùfäL ejòaö

cùêLôaû, cjêcûQòUòG cjê iõMâj Keòaûùaùk `êf ùKû÷Yiò @û_� ò Kùe^û, KûeY ZûjûicûR KfýûY _ûAñ @bòù_âZö

(iµû\K)

"@ûc @ûL_ûL' _ZâòKûUò GK ùZâ÷cûiòK _ZâòKû@ùUö MêReûU _âù\ge @j¹\ûaû\ ijeiÚòZ _âùìe@^úf Kêcûe Mê̄ ûu \ßûeû iµû\òK "j ò̂-aò' cûMûRò̂ þe@û\gðùe @ ê̂_âûYòZ I ùijò ùg÷kúùe ePòZ "@ûc@ûL_ûL' _âZòKûUò IWÿ ògûùe @bòâ C_ûd I_eûµeûMZ mû^ùKû÷gke _âPûe I _âiûe ò̂cù«CŸòÁö

Honey BeeProf. Anil Kumar Gupta

Indian Institure of ManagementVastrapur, Ahmedabad-380015, India,

E-mail : [email protected]

@û_Yu _ûLùe ùKû÷Yiò âiéR^, @bò̂ aC_ûd aû _eµeûMZ mû^ùKû÷gk i´§ùe ~\òùKû÷Yiò Z[ý [ûG, Zûjûùjùf @û_Y C_ùeûqVòKYûùe iò]ûikL ù~ûMûù~ûM Keò_ûe«ò Kò́ û _Q_éÂûùe \ò@û~ûA[ôaû "@ûc @ûL_ûL' VòKYûùe_VûA_ûe«òö G[ô_ûAñ \ßòaûhòðK _âZòù~ûMòZû ùjûA_êeÄûe _â\û^ Keû~ûCQòö GKû\g RûZúd \ßòaûhòðK_âZòù~ûMòZû _ûAñ Z[ý @ûjßû^ Keû~ûCQòö _âZòù~ûMòZû_ûA ñ Z[ý _VûAaûe ùgh Zûe òL ùjCQò:31.03.2019ö

cjêcûQòUòG c]ê iõMâj Keòaû ùakKê, ềf ZûKê ùKùa aò c^û Kùe^û

_eûcgð\ûZû :gâú aò¾ê_\ ùiVú, @ûAGGiþ

iµû\K :Wü akeûc iûjê

ijiµû\òKû :cûkaòKû iûjê

iµû\Kúd VòKYû :"@ûc @ûL_ûL'Wü akeûc iûjêùKgeú G þ̂ùKäbþ, aò-401, bêaù^gße-751012aûhòðK ibý Pû¦û : U.150.00 (WûKù~ûùM)

iõ_û\Kúd...

@ûc ù\g bûeZ bkò aòKûggúk ù\gcûûùe Kcð iõiÚû^ iéÁò I Kcð ̂ ò~êqò _â\û^Keòaû GK @ûjßûê aòhd ùjûAQòö \ò^Kê \ò^ Kcð iõiÚû^ùe iuU I ùaùeûRMûeúiõLýû aé¡ò ùjaûùe fûMòQòö aòbò^Ü aWÿ aWÿ Kµû^ú cû]ýcùe Kcð iõiÚûê ù~ûMûY @ûCC›ûjR^K ̂ êùjñö ÊdõPûkòZ ~ª, KéZòâc aêê¡òc•û (@ûUðò̀ òiò@ûfþ Aù•fòùR þ̂þiþe)e aýajûeCq iciýûKê aXûA ù\AQòö Kcð iõiÚû^ ù~ûMûY Keòaûe icû]û^ iÚû^úd ùlZâùeùjûA_ûeòùf Gjû aýû_K ùja I ùaùeûRMûeúKê KcûAñ ùjaö

G[ô_ûAñ iû]ûeY LûCUò, C_ôû\ _âÉêZòKûeú, Kcðú I @^ýû^ý bûMú\ûecûûc¤ùe ijù~ûM I i«êk^ @ûagýKö ZéYcìkÉeùe [òaû LûCUò ~[û- KéhK, aêYûKûe,Kê¸ûe, Lû\ý _âÉêZKûeúcûû \ßûeû ùjC[ôaû ̂ aiéR^ (Aù^ûùbi^þ) icìje _¬úKeY,PòjÜU I _âiûeY ùjûA_ûeòùf @ù^K Kcð iõiÚû^ MXÿò CV«ûö G[ôc¤ùe aòbò̂ Ü mû^ùKøgk~[û- Äòfþe C_ù~ûM ùjùf, Kcð iõiÚû^ I ̂ ò~êqò còk«ûö a•ðcû^ @ûc ù\gùe aòbò^ÜùKøgk aû Äòfþie ùUâ^òõ _â\û^ Keò cjòkû, ~êêaùMûÂú QûZâQûZâúcûûê Kcð^ò~êqò iéÁòKeû~ûA_ûe«ûö

\ò^Kê \ò^ Kéhò ùlZeê ~êaùMûÂúue @ûgû ZêUò ~ûCQòö ùicûù^ Kéhò Kû~ðý@ù_lû @^ýû^ý ùQûU ùcûU Kû~ðý ~[û- KêfòMòeò, ̂ òcðûY Kû~ðýùe gâcòK ùjaû _ûAñ @ûMâjúùjCQ«òö G[ô_ûAñ KéhòKê fûb\ûdú Keòaû @ûagýKö Kcþ Lyð~êq A þ̂_êU aû K•ûcûfeaýajûe @ûagýKö GVûùe @Mðû^òK `ûcðòõ aû _ûeµeòK Kéhò C_ùe Pyðû Keòùf bfùjaö _ûeµeòK Kéhò ùlZâùe ùMûae, KùµûÁ, jaðûf~êq KúU^ûgK _\û[ðe C_ôû\^ Iaýajûe KéhòKê fûbR^K KeûA_ûeòaö ùijòbkò ùQûU _gê_ûk^ (Small Scale Live-stock) ̀ ûcðòue @ù^K @ûgýKZû ejòQòö Gjû Rkaûdê _eòa•ð^Kê ijYúd ùjûA_ûeòaöK[ûùe @Qò ùQûU jñò iê¦e (Small is beautiful)ö ùQûU ùQûU _gê_ûk^ \ßûeû @ù^K KcðiõiÚû^ iéÁò Keû~ûA_ûeòaö

@û\òaûiú @•kùe cjòkûcûûê aûWÿò @MYûùe KêKêWû _ûk^ i´§úd mû^ùKøgkù~ûMûAaû, Kc Lyð~êq KêKêWû cûõi I @Šû _ûkê ùKøgk ù~ûMûAù\ùf @ù^K KcðiõiÚû^ iéÁò ùjûA_ûeòaö

@ûMKê ùKøgk~êq ùUâ^òõe aò]ôa¡ aýaiÚû ZéYcìkÉeKê _j•òaûe @ûagýKZûejòQòö Gjû ùKak Kcð ̂ ò~êqò iéÁòKeòa Zûjû ̂ êùjñ, Rkaûdê _eòa•ð̂ R ò̂Z iciýûKê c¤_âZòjZ Keò ùjaö


vvvvv c]ê clòe Mê¬^: @^ý eûRýe ̂ aiéR^ I _ûeµeòK mû^

ê̂cbûfò ùbfû^ûcûA(Zûcòfþ bûhûe j ò̂ aò _ZâòKû )_ò. aòùaKû^¦^[email protected]

jaðûf C_ûdùe Lû\ý _âÉêZò: gâú @ûeþ.eaò

jaðûf iê_þ

Zûcòf^ûWê eûRýe @ûeþ. eaòue adi 43 ahðö ùi RùY ùQûU Pûhúö ùi Gùajaðûfþ C_ûdùe ‘iê_þ’ Zò@ûeò Keò ùagþ bf _Aiû ùeûRMûe KeêQ«òö _âZò K_þ iê_þeê10Uuû ùeûRMûe Ke«òö Gjò jaðûf iê_þ _âÉêZò _ûAñ ùi Bgßecìk aû eê\âûRUû _Zâ-10 Mâûcþ, ̀ êU ềUòKû aû Kebò _Zâ-10 Mâûcþ, jûWÿbwû _Zâ 10 Mâûcþ,

ềUòKûKêWò _Zâ-10 Mâûcþ, ZêŠù_ûWû _Zâ-10 Mâûcþ, faw-10 Mâûcþ,Kkû ùMûfceòP-5 Mâûcþ, iaðYû-5 Mâûcþ Gaõ ùi÷§a faY-10 Mâûcþù^A GKûVò ̂ ò@ûñùe ̀ êVûA ù\A QûYò \ò@«òö Zû’_ùe ZûKê iê_þ Keò \ò@«òö

Gjò iê_þe Jh]ôd MêY ejòQòö Gjû Rße^ûgK, Lû\ý jRcKûeúGaõ ù_U @cæ (GiòWòUò) _âZòùeû] Keò_ûùeö

jaðûf ‘ù\ûiû’ _âÉêZò - gâú @ûeþ. eaò

jaðûf ù\ûiû _âÉêZò _ûAñ Zûcòf^ûWêe gâú @ûeþ. eaò PûCk- @]Kò.Mâû., ^ûbò@ûuêeò _Zâ-100 Mâûcþ, `êUòKûKêWò-100 Mâûcþ, Kkû ùMûfceòP- 10 Mâûcþ, Ròeû-10 Mâûcþ,iòcòkû fuû-5 Mâûcþ I fêY- 10 Mâûcþ cògûA _òVC Zò@ûeò Ke«òö

_â[ùc ùi PûCkKê _ûYòùe 3-4 N•û aZêeûA \ò@«ò I Zû’_ùe @^ý iaêKê cògûA aûUò _òVC _âÉêZKe«òö Gjò _òVCKê ù\ûiû _âÉêZò _ûAñ aýajûe Ke«òö

iòcòkû fuûùe RúaûYê̂ ûgK Gaõ KaK^ûgK MêY ejò[ûGö Gjû ù_Ue ùMûkcûk \ìe Kùe Gaõ_òVCKê iõelY Keò eùLö (Arikwe L.U, et .al. J.basic Pharmacol.Toxicol. I (2) 21-26. 2017).

gâú @ûeþ. eaòMâûc- Kêk cwkcþ, C•e @ûfûwêWò, ZûfêKû_êWêùKûUûA-614624, Zûcòf^ûWÿê


Zûcòf^ûWê eûRýe gâú P¦âùKgû jaðûf PòKò›ûgâú P¦âùKgû adi 79 ahðö ùi aòMZ 38 ahð ùjfû jaðûf C_ûdùe _gê

PòKò›û KeêQ«òö ùi MêWòK ùjfû-

@ûŒê MŒò Liò ~ûA[ôùf aû ùMûWÿ bûwò[ôùf PòKò›û

_âûd 20-100 Mâûcþ iR^û _ZâKê aûUò ùi[ôùe 50 Mâûcþ MûB Nò@ cògûA Mec Keò ùMûW bûwò[ôaû_gêKê LûAaûKê \ò@«òö

G[ôijòZ Kê¸ûUê@û fZû aû cêZêeò fZûe _Zâeê \êAcêVû ùÂ bfKeò aûUò GK ù_Á Zò@ûeò Ke«òöZû’_ùe Gjò ù_ÁKê bûwò[ôaû iÚû^ùe fMûA aýûùŠR Keò\ò@«òö Gjò aýûùŠRþ aû§òaû _ìaðeê aûCñg _ûZKêfMûA bwû iÚû^Kê @Pk Keò \ò@«òö \CWò aû§ò \ò@«òö Zû’_ùe Cq ù_ÁKê fMûA aýûùŠRþ Keò \ò@«òö CqaýûùŠRKê _âûd 2i¯ûj eL«òö _âûd 2i¯ûj ùakKê jûW ù~ûWò ùjûA~ûA[ûGö

_Q ùMûW bûwò[ôùf Zû’e PòKò›û

Zòù^ûUò KêKêWÿû @Šûe ]kû @õgKê GKûVò Keò bf bûaùeù`•ò \ò@«òö ùi[ôùe _âûd 50Mâûcþ ùf ế ei cògûA ù\A jûWbwû iÚû^ùe fMûA ù\A Zû’ C_ùe K^û aû§ò \ò@«òö Gjò K^ûaýûùŠR C_ùe _êYò @ûC GK aýûùŠR Keò \ò@«òö

MûBùMûeêue _Zkû SûWÿû

MûBùMûeêue _Zkû SûWû ùjùf gâú P¦âùKg^ Ubû `kKê aýajûe Ke«òö Ubû aû Kû§ò@û `kKêùQûU ùQûU iäûAiþ Keò KûUò \ò@«ò I ùi[ôùe \jò aû Pjäû Kê cògûA _gêKê \ò^Kê 2 [e _ò@ûA \ò@«òö _âûd2\ò̂ ùe _Zkû SûWû a¦ ùjûA~ûGö

(Citrus Medica L.B. reported for anti dysentic

properties C. Shivaraj N. et al Int. J. Curr. Res.

Biosciences, Plant Bio l 4 (1), pp 85-101, 2013).

_gêue ù_U `µû _ûAñ K\kú _òf

K\kú MQ cìkùe ùQûU _òf ùjûA[ûGö Gjò K\kú_òfeê _âûd 100 Mâûcþ ùÂ bf Keò aûUò \ò@û~ûG I 1fòUe aûiò ùZûeûYò (PûCk bûZe _êeêYû ùZûeûYò) ijòZ


cògûA _gêKê \ò̂ Kê \êA[e Keò 2\ò̂ _ò@ûA \ò@û~ûGö Gjû ù_U ̀ µûKê KcûA \òGö Mýûiþ C_ô^Ü jêG ̂ ûjñòö

[Paddy (Oryza Sativa) and butter milk to prevent bloating in animals (SRITI Honey Bee)]

ùMû a§ýû ò̂eûKeY C_ûd

MûB I QWûcûûe a§ýûù\ûg [ôùf gâú P¦âùKg^, ùMûLeû aû aW ùMûLeû MQe _ZâKê ùÂ1.fòUe aûiò ùZûeûYòùe cògûA ò̂@ûñùe `êUûA \ò@«òö Zû’_ùe GjûKê [Šû Keò QûYò ù\A \ò̂ Kê [ùeùfLûGñ _ò@ûA \ò@«òö aýûi _ì‰ðòcû _ìaðeê GjûKê _ò@ûAù\ùf MûB ùMûeêue a§ýûù\ûg PòKò›û \ìe ùjûA[ûGùaûfò ùi _âKûg KeòQ«òö

MûBcûûe Mbðûgdùe Nû’ aû ùeûM [ôùf

@Rðê̂ MQe `kKê KûUò 100 Mâûcþ ùÂ bf Keò aûUò \ò@û~ûGö Gjò aUûKê MûB lúe ijòZ cògûA\ò̂ Kê [ùe ùfLûGñ \êA\ò̂ _ò@ûA \ò@û~ûGö Gjû\ßûeû Mbðûgd iVòK ùjûA~ûGö

(Mukharjee et. al., (Phyto Res. 17(3) : 265-168, 2003) and Chaudhuri, M. et. al. (Phytothe

Res. 209:799-805, 2006) have reported Terminalia arjuna as wound healing agent)

Lû\ý @eêPò I \êaðk ùjûA ~ûC[ôùf

_âûd 250 Mâûcþ IRê _ò@ûRKê ùÂ ùQûU ùQûU Keò KûUò 250 Mâûcþ cAñhò \jòùe cògûA Leûùe3-4 N•û eLû~ûGö Zû’_ùe Gjò cògâYùe 50 Mâûcþ @\ûKê ùQPò cògûA MûBKê LûAaûKê \ò@û~ûGö Gjû \ßûeûMûBe @eêPò QûWò~ûGö \êaðkZû \ìe jêGö

[ Treatement of anorexia with Allium cepa L. B. also repoted by Badar N., et al (Pakistan.

J. of Ani & Plant Sc. 27 (2), 2017)]

`ûUê@û Nû’e ~ªYûeê cêqò

MûBùMûeêue `ûUê@û Nû’ ùjûA[ôùf Zûjû _úWÿû\ûdK ùjûA[ûGö Nû’ gêLûAaû _ûAñ Gaõ _úWûKcûAñaû _ûAñ Zûcòf^ûWêe gâúP¦âùKg^ ̂ òc ùZf, jk\ú I K_êðe aýajûe Ke«òö _âûd 100 cò.fò.^òc ùZfùe 20 Mâûcþ jk\ú I 20 Mâûcþ K_êðe MêŠ cògûA ̀ êUûA \ò@«òö UòKòG Chêc ùjûAMùf ZûKêNû’ C_ùe fMûA \ò@«òö _âûd \ò^Kê 2[e jòiûaùe 5 \ò^ _~ðý« fMûA[û«òö Gjû\ßûeû Nû’ gúNâgêLô~ûGö

(Both Neem (Azadyrachte Indica) oil and Haridra (Curumal onga) have proven valuable

in the management of non-healing wounds (Singh A., et al, Ayu, 35 (4): 398, 2014)


MûB ak\u @ùXA Ikò@û Rße

MûBùMûeêue @ùXA Ikò@û Rße aû G ò̀ceûfþ ò̀beþ GK bìZûYêR ò̂Z ùeûMö Gjûe PòKò›û _ûAñZûcòf^ûWê ̂ òaûiú gâúP¦âKòg^ @eL _Zâ aýajûe Ke«òö _ûPò~ûA[ôaû jk\ò@û @eL _Zâeê _âûd 5Uò ùÂùi[ôùe cêVûG Zêkiú _Zâ I 10 Mâûcþ ]ì@ûñ _Zâ cògûA aûUò \ò@«òö ùi[ôùe 9Uò gêLòfû fuû c¤ cògûA aûUò\ò@«òö Gjò cògâYKê ùMûUòG _û^ _Zûùe MêWûA LûAaûKê \ò@«òö \ò^Kê 2[e Keò 3 \ò^ \ò@«òö Gjû\ßûeû@ùXÿA Ikòò@û Rße Kcò~ûG I MûB iêiÚ ùjûA~ûGö

@ûLò ùeûMe PòKò›û

_gêcûûe @ûLô ]eò[ôùf, @ûLô fûf _WòMùf, ùf¬eû aûjûeê [ôùf aû @ûLôùe _ek _Wò~ûA[ôùfZû’e jaðûf PòKò›û _ûAñ gâúP¦âKòg^ ùKûAùfLû MQe _Zâ, Kêeû•ò@û MQe _Zâ I fêY aýajûe Ke«òöG[ô_ûAñ ùi 10 Mâûcþ IRê ùKûAùfLû _Zâ I Kêeû•ò@û _ZâKê aûUò K^ûùe Pê_êWò ei aûjûe Ke«òö Gjòeiùe PòcêUûG fêY _KûA \ò@«ò I ùi[ôeê 5 ùVû_û ùfLûGñ @ûKâû« @ûLôùe _KûA\ò@«òö \ò̂ Kê 2-3 [eKeò 5 \ò̂ ~ûGñ Gjò ei _KûAaû \ßûeû @ûLô ùeûM bf ùjûA~ûGö

(The leaves of the plant are reported for the treatment of bacterial infection (Doss A. et

al. Africa J. of Plant Sci. 7 (4 )137-142, 2013)

Wò. P¦âKòg^KeêwêWò, AÁ ÁâòUþ,ù_ûÁ-KûŠcwkcþ, KûUê cû^ûeùKûA.KêWûùfûe, Zûcòf^ûWê

_gê ùeûMe _ûeµeòK PòKò›û: gâú cêefò]e ùeWØò

@û§â_âù\g eûRýe KéhK gâú cêefú]e ùeWØòu adi 64ahðö ùiù\gú _âRûZòe ùMû_ûk^ I ZûjûKê bò•òKeò ù_ûhYúd Kéhò c¤ Ke«òö ùiIùwûùf _âRûZòe ùMûeê _ûk^ Keò Zû’e C Ü̂Zò KeûA[û«òö Cq Iùwûùf_âRûZòe ùMûeêcûù^ Kéhò Kû~ðý, jk Keòaû I gMWÿ UûYòaû _ûAñ ùagþ C_ù~ûMúö

gâú cêefú]e Rkaûdê I ùR÷aòK @^êKìk^ _¡Zòùe ùMûeêcûû _ûAñLû\ý _âÉêZ Keò LûAaûKê \ò@«ò I cûUòe CaðeZû _ûAñ ùMûaeRûZ KùµûÁ Iiûe aýajûe Ke«òö ùi _âZòahð RûZúd Éeùe ùjûA[ôaû _gê iµ\ _â\gð̂ úùe bûM ò̂@«ò Gaõ eûRý I RòfäûÉeùe c¤ bûM ùÂ[û«òö aòMZ 30ahð c¤ùe ùi _âûd 64Uò _âR^^lc Iùwûùf h‹ _âÉêZ Keò iÚû^úd


ùMû_ûkKcûû c¤ùe aû•òQ«ò I Gjò _âRûZòe ùMûeêue C Ü̂Zò _ûAñ ùPÁòZ @Q«òö aòMZ 50 ahð ]eò ùiIùwûùf _âRûZòe ùgâÂ h‹ _âÉêZ KeêQ«ò I G[ô_ûAñ ùi aòLýûZö Zûu \ßûeû aýajéZ KòQò _ûeµeòK _gêPòKò›û ò̂cÜùe _â\û^ KeûMfûö MûBùMûeêu ù_U aý[û

@ù^K icdùe MûBùMûeêue ù_U aý[û aû KfòKþ ù\Lû ~ûA[ûGö Gjû ù\Lû ù\ùf _gêUò ̂ òùÉRùjûA~ûG Gaõ VòKþùe Kû~ðýlc ùjûA_ûùe ̂ ûjñòö Gjûe _âZòKûe _ûAñ ùi e§û bûZ ijòZ, KLûeê LŠ, fuûGaõ faw aýajûe Keò LûAaûeê \ò@«òö G[ôijòZ _gêe _Q _ûLùe RWÿû ùZf ù\A cŸð̂ Ke«ò Gaõ Z´û_ûZâùe _ûYò _òAaûKê \ò@«òö G_eò Keòaû \ßûeû ù_U aý[û Kcò~ûG ùaûfò gâú cêefú]e ùeWØò _âKûg KeòQ«òö

(Honey Bee 11 (1), 17, 200, 9(3), 11 : 1998, 10 (1), 14: 1999, 7 (2); 16, 1996)

MûBcûûe Mbð eLòaû C_ûdMûBcûûe Mbð]ûeY lcZû aXûAaû _ûAñ gâú cêefú]e

ùeWØò KêkêPò fZû _Zâ, iê̂ ûeú MQe Qûfò _Yi MQe K@ñk _ZâGaõ PòZû_ûeê MQe ùPe ijòZ ùMwêUò MQe _ZâKê cògûA aûUòù\A MûB lúe I MêW ijòZ cògûA MûBUòKê [ùe _ò@ûA \ò@«òöGjû MûBe Mbð]ûeY lcZû aXûA[ûGö a§ýû MûBcûù^Mbð]ûeY Keò_ûe«òö aûQêeòcûûe a\jRcò

aûQêeòcûûe a\jRcò ùjûA[ûGö @]ôK ]û^, KêŠû, ùPûKW LûA \ò@«òö a\jRcò ùjûA~ûGöGjûe PòKò›û _ûAñ gâú cêefú]e ùeWØò @] fòUe RWû ùZf ùÂ aûQêeúKê _ò@ûA \ò@«òö Gjû\ßûeû SûWÿû_eòÃûe ùjûA~ûG, ù_U i`û ùjûA~ûGö _ùe ùi 100 Mâûcþ ùi÷§a faY ijòZ 50 Mâûcþ gêŒò 50 MâûcþPòùeAZû Wûwe MêŠKê cògûA LûAaûKê \ò@«òö Cq cògâYKê i¯ûjKê [ùe ùfLûGñ \ò@«òö

(Honey Bee 10 (4) : 9, 1999 and 11(1) 21, 2000)

Kûc Keê[ôaû ak\cûû ùaK _úWû _ûAñ PòKòiôûak\cûù^ Kûc Keòaû icdùe ~ê@ûkò bûeùe ùaK _úWû jêGö ùaK _úWû _ûAñ gâú cêefú]e ùeWØò

fêMû i`û iûaê̂ I KêKêWÿû @Šû aýajûe Ke«òö ùQûU iûaê̂ LŠcû^ ùÂ Zû’ ijòZ KêKêWÿû @Šûe ]kû@õgKê cògûA ù\A ùaK iÚû^ùe cûfòiþ Keò \ò@«òö Gjò cògâY cûeòaû _ùe ùijò PcWû UòKòG UûYùjûA~ûGö ak\Kê @iêaò]û fûùMö ùMûW _òUû_òUò @ûe¸ Keò\òGö Gjû\ßûeû ùaKe _úWû Kcò~ûGö \ò̂ Kê[ùe ùfLûGñ 2-3 [e fMûAaû @ûagýK jêGö Gjû\ßûeû \eR Kcò~ûGö


MûBcûûe \êMÛ C_ôû\^ aé¡ò _ûAñ C_ûd@û§â_âù\ge ùMû_ûkKcûù^ MûBe \êMÛ C_ôû\^ aé¡ò

_ûAñ bûfò@û `kKê aýajûe Ke«òö G[ô_ûAñ ùicûù^ 4-5Uò bûfò@û ̀ kKê ùÂ ùMûUòG cûUò _ûZâùe _ûYòùe bòRûA\ò@«òö \êA \ò^ _ùe Gjò `kKê bf _eò aûUò ù\A bûZaû KêŠû ijòZ ùMûkûA MûBKê LûAaûKê \ò@«òö \ò̂ Kê [ùeùfLûGñ 7 \ò̂ LûAaûKê ù\ùf \êMÛ C_ôû\^ aXò[ûGö

(Semecarpus onacardium can be helpful in strengthening puberty, increasing milk yeild

and other veterinary practrices Honey Bee 3 (2) : 22, 1992, (8(2); 9, 1997, 9(2): 17-18, 1998)

`òZûKécò _ûAñ eiêY aýajûeMéj_ûkòZ _gêcû^Kê aòbò̂ Ü @«üKécò iõKâcY ùjûA[ûGö Gjò iaê @«üKécò c¤ùe ò̀ZûKécò (ùU_þ

Ißûcð) @^ýZcö ùU_þ Ißûcð eq ùgûhY Ke«òö _gêUò eq jú^Zûe gòKûe jêGö Gjûe _ûeµeòK PòKò›û _ûAñ100 Mâûcþ eiêYKê bf Keò aûUò \ò@û~ûG Gaõ ùi[ôùe KòQò fêY cògûA ù\A _gêKê Zò̂ ò cûiùe [ùeùfLûñLûAaûKê \ò@û~ûGö Gjû ò̀Zû Kécò ò̂aûeY Kùeö

(Alium sativum has been reported as an effective remedy for variety of ailments, including

worms & tumors (Joslivg P. The antiviral effects of Alium Sativum. In : mostly A. Sativum

magazine. The A. Sativum Center 2000)

PcWÿû KêŠò@û _ûAñ jaðûf @G•ùc•_gêcûûe geúeùe KêŠò@û, aòAñPò @û\ò ù\Lû~ûGö PcWÿû @ûKâû« ùjûA[ûG Gaõ eqiâûa aò jêGö

Nû’ gêùL ^ûjñòö Gjûe C_Pûe _ûAñ Kkû aû ]kû \ê\êeû _Zâ, LebìR _ZâKê aýajûe Keû~ûGö GK cêVû\ê\êeû _Zâ, GKcêVû LebìR _ZâKê GKûVò aûUò ùi[ôùe 50 Mâûcþ \jò Gaõ PòcêUûG fêY cògûA GK @G•ùc•_âÉêZ Keû~ûGö GjûKê PcWû C_ùe \ò̂ Kê [ùe jòiûaùe KêŠò@û C_ùe bf ùjaû _~ðý« fMûA \ò@û~ûGö

(The leaves of Datura fastuosa mixed with Curcuma longa showed effective cure against

dermatitis reported by Punjani et al, (Journal of Natural Remedy, 2 (1): 84-87, 2002)

(Cucumis callosus is reported for treatment of eczema according to Rahman (A.J.L.S.

1(2): 77-81-2013)

_gê geúee IR^ aé¡ò _ûAñaòbò̂ Ü Méj_ûkòZ _gêcûûe geúe IR^ aé¡ò _ûAñ gâú ùeWØò jaðûf C_ûd @af´^ Ke«òö G[ô_ûAñ

ùMûUòG _ûKk ̂ Wò@ûe ei aû ]kû @õgKê ùKûeò ùi[ôùe 100 Mâûcþ fêY I 50 Mâûcþ aY ùKûk[ô@û _ZâKê


cògûA aûUò \ò@«ò I 1 fòUe ù_R aû ùZûeûYò ijòZ cògûA \ò^Kê [ùe ùfLûGñ 7\ò^ _ûAñ _ò@ûA \ò@«òöGjû geúee IR^ aé¡ò KeûGö

aòùgh bûùa ùQkò, ùc‹ûcûûe IR^ I cûõi aé¡ò _ûAñ Gjû iûjû~ý Kùeö

(Tephrosia purpurea is reported as a useful tonic for animals to increase their appetite

( Honey Bee of (2) 7, 1997)

MûBùMûeêu geúe C_ùe Nû’ gêLôaû _ûAñ C_ûd

MûBùMûeê, ak\, cAñhòcûûe Nû’ ùjûA[ûGö ahðû\òù^ gúNâ gêùL ^ûjñòö ù_ûK fûM«òö GjûePòKò›û _ûAñ gâú ùeWØò GK jaðûf ù_Á _âÉêZ Ke«òö cêVûG gêLû ùc‹û fŠò, 100 Mâûcþ ùZ«êkò c¬ò, 150Mâûcþ jêuûcûUòKê aýajûe Keò ùi GK ù_Á _âÉêZ Ke«òö

_â[ùc _ûKk ùZ«êkò c¬òKê _ûYòùe bòRûA \ò@«ò û bòRû ùZ«êkò c¬òKê aûUò \ò@«ò I ùi[ôùe ùc‹ûfŠò 100 Mâûcþ, jêuû cûUò 100Mâûcþ cògûA GK ù_Á Zò@ûeò Keò ̂ ò@ûñùe ̀ êUûA \ò@«êö bfKeò ̀ êUòMfû_ùe [Šû Keò ̂ L Chêc (fêýKþ Ißûcð) ùjfû ùakKê Nû’ùe fMûA \ò@«òö \ò̂ Kê \êA[e Keò 5 \ò̂ fMûA\ò@û~ûGö Gjû aWÿ Nû’, _êeêYû Nû’Kê gêLûA \òGö

(Tamarindus indica is reported to be an effective pain & wound healer (Honey Bee,

15(2):13, 2004)

@ùXA Ikò@û Rße _ûAñ Kfeû

ahðû \òù^ MûB ùMûeêcûû @ùXA Ikò@û Rße aûG ò̀ceûfþ ò̀be ùjûA[ûGö Gjû \ßûeû MûB ak\cûûê RßejêGö ak\cûù^ Pûfò _ûe«ò ̂ ûjñòö ùQûùUA ùQûùUA Pûf«òöGjûe _ûeµeòK PòKò›û _ûAñ 1 Kò.Mâû. KfeûKê KûUò ùQûU ùQûUKeò 1 fòUe _ûYòùe cògûAñ ^ò@ûñùe `êUûA \ò@«òö KfeûKê_ûYòùe PKUò GK_âKûe Rêiþ aû _Yû Zò@ûeò jêGö Gjò _YûKê_gêKê \ò̂ Kê 2[e ùfLûGñ 3 \ò̂ _ûAñ _ò@ûA \ò@û~ûGö

Mâûcû•kùe Kfeûe iµì‰ð MQKê c]ý MûB, ak\uê LûAaûKê ù\ùf Gjò Rße C_gc jêGö

{Karela (Momordica charantia), commonly known as bitter gourd has been reported to

have hypo glycemic and antiviral properties. Raza Haider, et al (Biochem. Pharmacol. 52

(10): 1639-1642, 1996 studied the drug matabolizing effect on diabetics, in rats)}


MûB ak\u @ûŒê _úWÿû _ûAñ PòKò›ûMûB ak\u ahðû\òù^ Kûc I _eògâc _ûAñ @ûŒêMŒò _úWû

jêGö aêXû adi ùjûAMùf c¤ @ûŒêMŒò _úWû jêGö @ûŒê _úWûePòKò›û _ûAñ iR^û MQe @« aKkûeê 1 Kò.Mâû. I dêKûfòiþ_UûiMQe \êA cêVû _ZâKê 4 fòUe _ûYòùe cògûA ò̂@ûñùe `êUûA\ò@û~ûGö _ûYòe _eòcûY @]û ùjûAMùf ZûKê [Šû KeûA Chêc@aiÚûùe @ûŒêMŒò C_ùe K^û \ßûeû ùiK \ò@û~ûGö Cq Chêc_ûYòKê c¤ iò]ûikL @ûŒê C_ùe Xûkò ùiK \ò@û~ûGö Gjû\ò̂ Kê [ùe ùfLûGñ bf ùjaû _~ðý« Keû~ûA[ûGö

{The practice is scientificaly reported in human

and rats Dr. Sing V. et al (Natl. J Maxillogac. Sing (2 (2) : 132, 2011) and Martinez- Gonzalez

et al (Biomed. Pharmaco. Ther. 87: 482-488, 2017)}.

MûBcûûe aûe´ûe Mbð ejê ^[ôùf@ù^K icdùe MûBcûûe Mbð ejê̂ [ôaû ù\Lû~ûGö h‹ \ßûeû aû KéZòâc _âR^^ \ßûeû c¤ Mbð

]ûeY ùjûA_ûùe ^ûjñòö Gjûe PòKò›û _ûAñ \êA cêVû ^ûM@Aeò _Zâ ijòZ 4-5Uò cê[ûcìkKê cògûA aûUòùi[ôùe 10 Mâûcþ fêY cògûA MûBKê LûAaûKê \ò@û~ûGö Gjò cògâYKê LûAaûKê ù\aû _ùe aû LûAaû ijòZ_ûYò _òAaûKê ^ ù\aû CPòZþö Gjû \ò̂ Kê [ùe Kùf 7\ò̂ ùakKê MûB MecKê @ûùi I h‹ aû KéZâòc_âR^^ Kùf Mbð ejò~ûGö

(Leaves of Lantana camera are reported to be useful for infertility in rats by De Mello et

al. (Vet. Hum Toxicology 45 (1): 20-23, 2003).

iû_ aòh _ûAñ jaðûf C_ûdaòbò̂ Ü aòh]e i_ð \õg^ \ßûeû aòh iõPûeY gúNâ ùjûA~ûGö Gjûe PòKò›û _ûAñ Wûqeu _eûcgð Kâùc

@û•ò-ùb^cþ \ßûeû PòKò›û KeûAaû aû‚^údö _gêcûûê aòh]e iû_ KûcêWòùf Gjûe _âbûaKê ^ûg Keòaû_ûAñ gâú cêefú]e ùeWØú _û ò̂eò MQe _ZâKê aýajûe Ke«òö _û ò̂eò (Aristolchia bracteata) _Zâeê 3 cêVûùÂ aûUò ù\A ùi[ôùe ùiZòKò _eòcûY \jò cògûA _ò@ûA \ò@û~ûGö iR \jò ùjaû @ûagýKö Gjû \ßûeûaòhe Rßûkû Kcò~ûGö Kò«ê iùw iùw Wûqeu _eûcgð \ßûeû aòh \õgê PòKò›û Keòaû @ûagýKö(Aristolchia bracteata was evaluated to serve as a source of material anti oxidants and common

antidote for snake bite. (Sakthivel G. et al. J. Evid based comparative alternative. Med 2013).

gâû cêefú]e ùeWØò KUcþMâûc- cêzêcûeú, Kê̂ êðf Ròfäû, @û§â_âù\g


vvvvv ùfûK gaðYú(MêReûUú bûhûe j ò̂ aò _ZâòKû)

gâú eùcg _ù[email protected]

KúU \c^ _ûAñ jaðûf _òZû~êq Jh]

MêReûU eûRýe Rê̂ ûMWÿ @«MðZ _òùLûe ò̂aûiú gâújcòebûA eûcbûA giý ùlZâùe _w_ûk \c^ _ûAñ 2-5Kò.Mâû. ùfLûGñ @eL, @ûZ _Zâ, ùaf _Zâ, ̂ òc _ZâKê GKûVòKeò 200 fòUe _ûYòùe ùMûùU i¯ûj _ûAñ bòRûA eL«òöZû’_ùe ùijò cògâYKê QûYò ùi[ôùe 15 fòUe _ûYò @]ôKcògûA ùlZùe iò•^ Ke«òö Gjû _w_ûk, Sò•òKû @û\ò \c^Kùeö _âZò i¯ûjùe [ùe ùfLûGñ iò•^ Keòaû @ûagýKö

gâú jcòebûA eûcbûA aûaûeò@û_òùLûeò, cûfòdûjûZcþ ZûfêKRê̂ ûMW, MêReûU

(Caterpillers in cotton can be controlled by Calotropis gigantea (Honey Bee 3 (334): 17

aû\ûc ùlZKê K•û RMê@ûkò

Pò̂ ûaû\ûc MQe _Zâùe UòKÑû ùeûMù\Lû\òGö Gjò ùeûMùe @ûKâcY MQe_Zâùe Kkû ewe PòjÜ ù\Lû~ûGö KâùcGjû aWÿ ùjûA _ZâKê gêLûA \òG Gaõ MQWûkcû^uê c¤ gêLûA \òGö aû\ûc @ckùeaû]û\òGö Gjûe ^òdªY _ûAñ MêReûUeûRýe ùLWÿû Ròfäû @«MðZ Rûcþ̂ ò Mâûce gâúecYbûA cYòbûA _ùUf K•û MQfMûA[û«òö aû\ûc ùlZe Pûeò_ùU K•ûMQ fMûAaû \ßûeû @ûC Gjò ‘UòKÑû’ ùeûMù\Lû\òG ̂ ûjñòö Gjû aýZúZ Gjò K•ûMQe


lúeeê 20 cò.fò. ùÂ 1 fòUe _ûYòùe ùMûkûA ùÆâ Keòùf c¤ Gjò ùeûMe ò̂dªY ùjûA[ûGögâú ecYbûA c ò̂bûA _ùUf

Rûc ò̂ Mâûc , Kû[ùfûf ZûfêKû

Ròfäû-ùLWû , MêReûU

_gêcûûe Nû’ gêLûAaû _ûAñ ZêZùKûkòZêZùKûkò MQe _Zâe eiKê _gêcûû Nû’ùe fMûAùf Nû’ gúNâ gêLô~ûG _âùZýK Zò̂ ò \ò̂ ùe [ùe

GjûKê fMûAaûKê jêGöbòKûRú Kû«òRú [ûKêe

iúe_êe Mâûc, cûŠf ZûfêKû

Ròfäû-@jc\ûaû\, MêReûU

(Mulberry is reported for its wound healing properties (Bhai et al. The journal of Phy to

pharmacology 3 (6): 378: 383, 2014) and antibactrial properties (Tripey et al. Asian pac J.

Trop. Bio . 1 (4): 298-309, 2011) Mulbery is also reported for other veterinary use (Honey Bee

10 (4): 15, 1999, 18 (2): 18, 2006).

_gêcûû _Zkû SûWû _ûAñahðû\òù^ cgû cûQò, KúU, RúaûYêcûû iõLýû

aXò[ûGö iõKâcòZ Nûi LûA MûB ak\cûûê _Zkû SûWûjêGö Gjûe PòKò›û _ûAñ MêReûUe eZ ò̂ùa^ _kûg MQeaKkû C_ù~ûM Ke«òö ùi ùMûUòG _kûg aKkûKê @]fòUe _ûYòùe 2-3 N•û aZêeûA eL«òö Zû’_ùe ùijòaKkûKê PKUò, _ûYò ijòZ MûB ak\uê 2\ò̂ _~ðý«_òAaûKê \ò@«òö Gjû \ßûeû _Zkû SûWû bf ùjûA~ûGöGjûe _ûgßð _âZòKâòdû c¤ ^[ûGö

eZ ò̂ùa^ ùiûcðûbûA _ùUfò@û

Mâûc- iòeþRêcþ, KêŠûKûfò@û, _ûWòdû

Ròfäû-\ûùfûRþ, MêReûU

(Butea monosperma is reported for anti diarrhea properties (Fagenia & Rao I JSRP

516): 2250-3153, 2015; Rana: Mazumdar, IJRPC 2 (4): 2781-2231, 2012; Gunekklinga et al

J. Ethno pharmacol. 26; 98 (3), 2005)


@Mðû^òK aû ùR÷aòK iûe _âÉêZò

MêReûU eûRýe ùLWû Ròfäûe Rûc^ò Mâûc ^òaûiú@ûZàûfûf aùeAdû iõaûkê@û ù_ûKcû^ue ckKê ùR÷aòK LZbûùa aýajûe Ke«òö ùi Gjò iaê ckKê jûZùe ùMäûbiþfMûA iõMâj Ke«òö Lûfò jûZùe iõMâj Keòùf KêŠûA ùjaûei¸ûa^û[ûGö Gjò ùR÷aòK LZKê _ò@ûR MQùe ù\ùf bf_ò@ûR aùXÿö

eûcgòbûA @ûZàûfûfbûA aùeAdûMâûc-Rûcò̂ , K[fûfRòfäû-ùLWû, MêReûU

(Organic manure (Honey Bee 7 (2): 12, 1996 & 10 (4) X7, 1999)

^ûM @Aeò aòh MQ _gê LûAùf

^ûM @Aeò aû fû•û^û Kûùceû MQe _Zâ LûAùf MûBùMûeêcû^ue @ûfRðò jêGö PcWû ̀ êfò~ûGö fûfùjûA KêŠûA jêGö Gjûe aòh _âbûa [ûGö Gjûe PòKò›û _ûAñ MêReûUe \òù^g bûA 500 Mâûcþ Kû¬òfAKêaûUò 500 cò.fò. LûAaû ùZf 100 cò.fò. _ûYòùe ùMûkûA @ûKâû« _gêKê LûAaûKê \ò@«òö2-3 \ò^ _ò@ûAù\ùf @ûfûRðò bf ùjûA~ûGö

\òù^g bûA ^úebûA Lû«Mâûc-Rfc_êe, Lû« ̀ kòdê,ù_û-ùcNeûR, Ròfäû- @ûebûfò, MêRêeûU

(Khativel (Kû¬òfA) is a root vegetable, similar to yam with fruits like grape clusters andleaves like those of beans. The plant comes out as a creeper)

Juice of Khativel root has also been reported effective in reducing swelling after the

cattle got poisoned by Lantana (Honey Bee 16 (2): 16, 2005).

_eòaûùe Mê@ûñe _Zâ ei ùÆâ

aòbò̂ Ü _eòaû ~[û- ùKûaò, aòfûZò aûAMY, aûAMY @û\ò MQe _Zâùe _ZâùcûPû, Kkû \ûM ùeûMùjûA[ûGö MQ gêLô~ûGö Gjûe ̂ òdªY _ûAñ MêReûU eûRýe ùcjgûYû Ròfäûe gâú eùcgbûA ù\aþPû¦bûA_ùUf Mê@ûñe MQe _Zâ ei aýajûe Ke«òö Mê@ûñe _ZâKê aûUò K^ûùe Pò_êWò 500 cò.fò. ei _âÉêZ Ke«òö


ùi[ôùe 1fòUe _ûYò cògûA _eòaû MQùe ùÆâ Ke«òö _âZò 2-3 \ò^ @«eùe ùi Gjû Ke«òö _eòaûùeù_ûK fûM«ò ^ûjñò ùaûfò ùi ò̂ùR _âKûg KeòQ«òö

gâú eùcgbûA ù\aPû¦ bûA _ùUffò̂ þP Zû KeûµRòfäû-ùcjgûYû, MêReûU

aû\ûc ùlZùe iòRê, NòKê@ûñeò ei ùÆâ

aû\ûc MQùe ‘jßûAUþ Mâûaþ’ ̂ ûcK GK ùeûMù\Lû\òGö Gjû\ßûeû aû\ûc MQ ceò~ûGö bf @ckjêG ^ûjóö Gjûe ò̂eûKeY _ûAñ MêReûU eûRýebûa^Me Ròfäû @«MðZ ZûLZMW ò̂aûiú gâú cùjgbûA ̂ ûeRòbûA ]Šûkò@û iòRê MQe Wûw I _Zâ ei,NòKê@ûñeò ei I _ûYò aýajûe Ke«òö G[ò_ûAñ ùi500 Mâûcþ LûWÿò iòRê _Zâ ei, 500 Mâûcþ NòKê@ûñeò_Zâ eiKê 200 fòUe _ûYòùe cògûA 12 N•û cògûA eL«òö Zû’_ùe ùijò cògâYKê QûYò aû\ûc MQ C_ùeùÆâ Ke«òö ùi Gjò _¡ZòKê gâú P¦êbûAuVûeê gòLô[ôùfö P¦êbûA c¤ ̂ òc ùZf, ùMûcìZâ Gaõ 30 \ò̂ ùe_êeêYû \jò _ûYòKê cògûA MQ C_ùe ùÆâ Ke«ò I Gjû\ßûeû ]ak ùeûM bf ùjûA~ûGö

gâú cùjgbûA ^ûeþbûA ]ŠûfòdûMâûc-ZûLZMW, aäK-Zkû\û, Ròfäû-bûa^Me

(Aloe vera is reported to be an effective pesticide (Honey Bee & 3): 12, 1997, 9(2): 7,

1998). Euphorbia species are said to be an effective fertilizer (Honey Bee 8(2): 14, 1997)

and can be used for termite control (Honey Bee 8(21:19, 1997)

Cow urine is effective for various pharmacological and agricultural use (Honey Bee, 3

(1): 15, 1992, Honey Bee 2 (1): 18, 1991, 3 (1): 14, 1992, 9 (2): 7 1985)

ùlZùe ùjfòI[ôiþ ùeûMe ò̂dªY _ûAñ Kfeû I ]ì@ûñ_Zâ

MêReûU eûRýe Mû§ò̂ Me Ròfäû @«MðZ _ûeiû Mâûc ò̂aûiú bêeûbûA bòKû bûA VûKêe ùlZùeùjfòI[ôiþ ùeûMe ò̂dªY _ûAñ Kfeû _Zâ I ]ì@ûñ _Zâ aýajûe Ke«òö Kfeû _Zâ 30 Mâûcþ I ]ì@ûñ _Zâ200 MâûcþKê ù^A 10 fòUe _ûYòùe aZêeûA 2 \ò̂ eL«òö Zû’_ùe ZûKê _ûYòùe cògûA MQùe ùÆâ Ke«òö


GjûKê ùi GK i¯ûj @«eùe _êYò [ùe Ke«òö G[ôùe ùeûM bf ò̂dªY jêGö

gâú bêeûbûA bòKûbûA VûKêeMâûc- _ûeiû, aäK- c^iû, Ròfäû- Mû§ò̂ Me, MêReûU

(Seeds of bitter gourd are stored with grains to prevent insect attack (Honey Bee 5(4) :

13-14, 1994) and otherwise it is reported as an effective insecide and pestiside C HB, 16

(4): 6-7, 2005 It is also useful for repelling termites HB, 3 (1): 15,. 1992)

aél aé¡ò _ûAñ C_ûd

bf MQ, _ ò̂_eòaû aXòaû _ûAñ MêReûU eûRýùe gâú aò¾ bûA iì~ðýcêLú c¬ò I @ceò _Zâ ijòZ ùMûcìZâaýajûe Ke«òö ùi 3 Kò.Mâû. iì~ðýcêLú c¬ò ijòZ 3 Kò.Mâû. @ceò _ZâKê GKûVò aûUò \ò@«ò I 20 fòUeùMûcìZâ ijòZ cògûA _ ò̂_eòaû I @^ýû^ý MQ C_ùe ùÆâ Ke«òö Gjû Keòaû \ßûeû MQ I _ ò̂_eòaû aXò[û«òöGjûKê ‘ùMâû[þ _âùcûUeþ’ jòiûaùe ùi aýajûe Ke«òö

gâú aò¾bûA ùafûbûA ùPø]êeúMâûc- LUû@û´, Ròfäû- Mû§ò̂ Me, MêReûU

(Growing sunflower with mango trees helps increase the yeild of the mangoes. The

Honey Bee attracted to the sunflower also rest with fruit, hence promotes cross pollination

(HB, 12 (3): 12, 2001). Other than that it can be used as fertilizers (Honey Bee 17(2) 36,

2006). Pomea 13 reported as an effective insecticide and pesticide (HB, 3 (2): 17, 1992, 18

(2): 17, 2006 23 (3) 5-7, 2012).

KêKêWÿû `ûcðùe KûKþUiþ \ßûeû ùeûM ^òdª

MêReûU eûRýe ùeLûùa þ̂ aûeòdû, KûKþUiþ aû iòRê RûZúdMQe KûŠeê _âÉêZ eiKê KêKêWÿû ùeûM ò̂dªY _ûAñ aýajûeKe«òö G[ô_ûAñ ùi 100 Mâûcþ KûKþUiþ eiùe 100 cò.fò._ûYò cògûA KêKêWÿûKê 10 ùVû_û ùfLûGñ iaê\ò̂ _ò@ûA \ò@«òöGjû KêKêWÿû ùeûM ò̂dªY Keò[ûGö

ùeLcûùa þ̂ ^ûMò̂ þ bûA aûeòdûMâûcþ- ù\INe aûeòdû, Ròfäû- \ûùj\þ , MêRêeûU


vvvvv ùKûckcZòe ̂ aiéR^: QûZâQûZâúcûû iéR^gúkZûe Kcðgûkû

2017 ciòjûùe AMþ^ûAUþ @ûIßûWð _â\û^@aieùe iéR^gúk QûZâQûZâúcûû GK Kcðgûkû@^êÂòZ ùjûA[ôfûö Gjò Kcðgûkûùe ùKùZKQûZâQûZâúcûûê aQû ~ûA \òfäúe C_û« @õPk IaÉò @õPkùe aiaûi Keê[ôaû ùfûKcûû \ßûeû@ ê̂bìZ ùjC[ôaû aòbò̂ Ü iciýûe icû]û^, ùijòiciýûMêWÿòK _ûAñ âPò«^ Keòaû fûMò C›ûjòZKeû~ûA[ôfûö iùaðû_eò ùKûckcZò QûZâQûZâúcûûiéR^gúkZûKê Kû~ðýKûeú KeûAaûùe ùicûûêigqúKeY KeûAaû Gjûe CùŸgý [ôfûö QûZâQûZâúcûù^ ò̂ùR ò̂ùR aû ùMûÂú ùjûA G[ôùe bûM ùÂâiéR^cû^ _âKûg Keò[ôùfö _âûd 2 \ò̂ ]eò ùicûù^ aÉò @õPk MÉ Keò aÉòaûiò¦ûcûù^ _âKéZùe KòKò @iêaò]ûe i¹êLú^ ùjCQ«ò; Zûjû @^ê¤û^ Keò Zûjûe Kò_eò icû]û^ ùjûA_ûeòa ùi aòhdùe ̂ òR ̂ òRePò«^ C_iÚû_û^ Keò[ôùfö aòùghZü ̂ òcÜ fòLôZ aòhd C_ùe ùicûù^ \éÁò_ûZ Keò[ôùfö

FFFFF ùicûù^ ùKCñ ùKCñ iciýû / @ûjßûê i¹êLú^ ?

FFFFF icûRùe ùKCñ ùKCñ @ûagýKZû ejòQò?

FFFFF ùKCñ ùKCñ @^ýû^ý iciýû Zûue ò̂Re iéR^gúkZûKê aû]û _j•ûCQ«ò?

_eòùghùe QûZâQûZâúcûù^ ò̂cÜ fòLôZ @ûagýKZû / @ûjßû^ / iciýûe ò̂aûeY I Zjñòe icû]û^C_iÚû_^ Keò[ôùfö

1) akKû @ ê̂_ù~ûMú aûCñge C_ù~ûM:

iciýû:- aûCñg KûUòaû, aûCñg Zò@ûeò Keò aÉê ò̂cðûY Keòaû ùaùk @ù^K aûCñg akò~ûG I ZûKêù`û_ûWò \ò@û~ûGö Gjò KUû akKû aûCñge Kò_eò i\ê_ù~ûM ùjûA_ûeòa?

icû]û^:- akKû aûCñg LŠMêWÿòKê RkûA\ò@û~ûA ùi[ôeê ù~Cñ gqò ò̂MðZ ùja ZûKê GKUeaûA^þ NìeûA ùi[ôeê aò\êýZþ gqò C_ô^ÜKeû~ûA_ûeòaö Gjò gqò akùe aûCñg KUû _ûAñ@ûagýK ùjC[ôaû ~ªKê Pfû~ûA_ûeòaö


QûZâ QûZâúcûù^ ùjùf:- @û\ýûgû \ûg, cù^\òâdû Giþ ùa÷\ý, A¦ê cûYòK_êeú, ̂ òeþRûe Wûùb, cê̂ ÜòKêcûeú, @eòRòZû aò. _ûZâö

2) aûCñg KUûkòcûû jûZe iêelû

iciýû:- ùfûKcûù^ aûCñg KûUòaû icdùe ùciò̂ þùejûZ fûMò jûZ KUò~ûG, lZ jêGö

icû]û^:- G[ô_ûAñ GK ÊZª _âKûe jûZ _ò§û ùMäûbiþ@ûagýK, ~ûjû jûZKê lZeê elû Keò_ûeòaö Leû aû Mâúhà\òù^ Gjò ùMäûbiþùe KYû ùjûA[ôùf aûdê PkûPkùjûA_ûeòa I iêaò]û c¤ ùjaö jûZe @ûwêVòMêWÿòKe ijR Pûk^û _ûAñ Äé iòÁc c¤ ejòaö Gjò KUû ~ªùecýûMùÛþ I jûZ ùMäûbiþùe ic]cðú Pế K fûMòùf Zûjû _eÆeKê aòKhðòZ Keòa I ùciò̂ þ ijòZ jûZ @ûwêkòiõÆgðùe @ûiòa ^ûjñò aû KUò~òa ^ûjñòö

QûZâQûZâúcûù^ ùjùf:- eûùVûeþ eYRòZþ iòõ, bMaû^ iòõ, cûâû\údû iêùeg eùcg bûA, iêeRUòeûKò, _ùUf MòZûõg eûùKg Kêcûeö

3) Kcðúcûû _ûAñ Nì‰ðûdcû^ ùPøKò

iciýû:- cûUò _ûZâ Zò@ûeò ùaùk Kûc Keê[ôaûaýqòuê aêfò aêfò Kûc KeòaûKê jêG; ~ûjûKò KÁ~êqùjûA[ûGö

icû]û^:- ùMûUòG Nì‰ðûdcû^ ùPøKò ~ûjû C_ùeaiò aêfò _ûeòaö GVê ùiVòKò ~ûA _ûeòa Zûjû @ûagýKöGjû\ßûeû gâc I icd Kcþ @ûagýK ùjûA_ûeòaö

QûZâQûZâú cûù^ ùjùf:- Mêfi þ̂ Kêcûe, ùfûjûe Rd«ú \ûg, iûMeKêcûe, ùegc ùiûùWf, iûew ciûùfö

4) ùiøe PûkòZ KûUòaû ~ª (ùiûfûe AùfKþUâòK KUeþ)

iciýû:- jûZùe aûCñg KûUòaû icd iûù_l I KÁKeaýû_ûeö

icû]û^:- ùMûUòG ùiøe PûkòZ aûCñg KUû~ª ~ûjû\ßûeû[eKùe 5Uò KûVò KûUò aûjûe Keò_ûeòaö G[ôùe ùMûUòG


bûKêýcþ Käò̂ eþ ejòaû @ûagýK; ~ûjû\ßûeû aûCñg MêŠ iaêKê GKûVò Keò_ûeê[ôaö

QûZâQûZâú cûù^ ùjùf:- ] ê̂Rðd ù\jêeú, _ûecûe cùj¦âbûA aòKûg \•, eì_û gcðû, ùMûaò¦ gcðû,iêcòZþ cê^òeþ, iûWýûKö

_eòa•ðòZ Uâfò (ùcûWò̀ ûGWþ Uâfò)

1. iciýû: IR ò̂@û Uâfò

icû]û^: jûfêKû _\û[ð / ùcUûfùe_âÉêZ Keö

2. iciýû: ahðû _Wò fêMû Zò«ò ~ûCQòö

icû]û^: ahðû aê¦û _Wê _Wê ùi è̂eGK ùNûWYò fMûAù\Cö

3. iciýû: Uûdûe

icû]û^: ùaeòwþ afþ~êq PK fMû@ö

4. iciýû: jûZUYû Uâfò

icû]û^: ÊdõPûkòZ I fòbe ùcKû ò̂Ròcþ \ßûeû ùjCö

5. iciýû: Uâfòe MZò GKWÿ ùiKWÿ ùjCQòö

icû]û^: ùaâKþ I Áûeòw eWþ fMûAaû @ûagýKö

6. iciýû: UâfòKê ùaûjò ù^A ùjaû I Uâû è̂ù_ûUð Keòaû

icû]û^: Zùk ùeûfeþ fMûAùf _QKê ù^aû iêaò]ûö

7. iciýû: Kcþ Rò̂ òh ]eê[ôùf

icû]û^: G[ôùe WòUûùPafþ aû ùNûWÿûA ùjûA_ûeê[ôaû @õg fMû~ûCö

8. iciýû: ò̂dªY jú^ Uâfò

icû]û^: iµì‰ð ò̂dªY ùaâKþ iòÁcö

QûZâQûZâú cûù^ ùjùf:- iûd^ ùi÷^, _âòduû _Šû, gêbâû iêiàòZû, Rê`û Raûf, @û\eû eòRþbò,@ûKûõlû, Pûecò aò _ûŠýû, cj¹\ jûWò, Gcþ ù\aú, _û[ð, MûdZâú gòeòKþ, cêÄûe, flàY, iòaê¡òö


@ûùfûK iù´\^gúk ùi è̂e (Light Sensitive Sensor)

iciýû:- eûZòùe Kûeþ Pûfòaû ùaùk@ûM@ûWê @ûiê[ôaû MûWòe fûAUþ @ûiò aò_eúZ \òMeê~ûC[òaû WâûAbe @ûLòùe _ùWÿö Gjû\ßûeû \êNðUYûNùUö Gjû iciýû iéÁò Kùeö

icû]û^:- Kûeþ @ûùfûK egàúe aòbò^ÜZâúaâZûKê iõùa\^gúk ùjaû @ûagýKö @ûiê[ôaû@ûùfûK, MûWòe @ûM bûMùe [ôaû IßòŠiòfWþùe [ôaûùi þ̂ieKê QêAñaû \ßûeû Zúaâ @ûùfûK Kcò ~òa I WâûAbeKê MûWò PfûAaû _ûAñ iciýû ùja ^ûjóö

QûZâQûZâú cûù^ ùjùf:- ù\aþ ù\gûA, _âYa Giþ, iûdû þ̂ ùPû]êeúö

\eRòcû^u _ûAñ iàûUð Áû_feþ

iciýû:- \eRò aû ùUfþecûù^ ù_ûhûKiòfûA Keòaû ùaùk jêKþ I aUcþ fMûAaû ùaùkiciýûe i¹êLú^ jê@«òö

icû]û^:- ùMûUòG Áû_feþ bkò@ûWòRûA^þe Áû_feKê aUc C_ùe \aûA ùi[ôùe _ò̂ þKê ù\A K_Wû,K^û, ù_ûhûKùe fMûA ùjaö

C•û_ ijYú ùNûWYú aû KaP

iciýû:- ùIßfWòw aû SkûA Kûc KfûùakKê @Zý« Zúaâ ò̂@ûñ_Wò @ûLô ^Á Keò[ûGö @ûLôùe iciýû iéÁò Kùeö

icû]û^:- ùIßfWòw ùjC[ôaû iÚû^eê @Zò @Ì \ìeùe ùMûUòG Zû_ijYú Kû Ú̂ aû _e\û eLôùf Gjò iciýû ejòa ^ûjñòö

_ûYò^Á ^ùjaû _ûAñ ùUKþ^òK

iciýû:- Uêýaþ ù\A _ûYò @ûYò aýajûe ùaùk _ûYò ^Á ùjaûei¸ûa^û [ûGö

icû]û^:- ùMûUòG aûfþUò aû Wâceê _ûYò @ûiê[ôaû _ûA_þe @^ý


cêŠùe Uýû_þ fMûA ù\ùf c^ cêZûaK _ûYò @ûYòùja I _ûYò ^Á ùja ^ûjñòö ùMûUòG aûfþUòeê @ûC GKaûfþUò _ûYò beòaû ùaùk Gjò Uýû_Kê aýajûe Kùf Gjò iciýûe icû]û^ ùjûA~òaö

eûÉû KW ù\ûKû^ _ûAñ ù_ûùUðafþ [ûK

iciýû:- _û\Pfû eûÉûùe iÚûdú QûZ I iÚûdú [ûK ù\ûKû^PkûAaûö

icû]û^:- ùaûjòùÂ @ûYò ùjC[ôaû [ûK _âÉêZ KeòeûÉûKW ù\Kû^ùe fMû~ûA_ûeòaö Gjû ̂ òeû_\ I @]ôK iÚû^ùeC_ù~ûM ùjûA_ûeòaö

ùLûfû I Ijkò ùjûA[ôaû aò\êýZþ Zûee aýaiÚû

iciýû:- @ù^K icdùe ù\Lû~ûG ù~ aò\êýZþZûe iõù~ûM ùjûA Ijkò [ûG aû ùLûfû c¤ [ûGöMûWòcUe ~ûZûdûZ Keòaû ùaùk Gbkò Zûe QòŠò[ûGGaõ aò\êýZþ gqò aýûjZ jêGö

icû]û^:- Gbkò GK _ûA_þ iòÁcþ [û«û; ~ûjûbòZe ù\A AùfKþUòâK Zûe aû aò\êýZþ ~ûA_ûe«ûöGjû\ßûeû aò\êýZþ gqò ld jê@«û ̂ ûjñò Gaõ Mjkò_ì‰ðiÚû^cûûùe aò\êýZþ _eòaj^ jê@«ûö

aò\êýZ PûkòZ ùVfû aû gMWÿ MûWÿò

iciýû:- Rò^òh _Zâ ùâû @ûYòaû_ûAñ ùVfû MûWòe aýajûe Keò ùâûKÁKe I icd iûù_lö

icû]û^:- ùVfû MûWÿò aû gMWÿPûfòaû \ßûeû UeaûA^þ cû¤cùe Zjñòeêaò\êýZþ gqò C_ô^ ùja I Gjû Mò@ecûûê aêfûAaûùe aýajûe ùjaö C_ôû\òZ aò\êýZþ gqòKê aýûùUeúùeMzòZ Keò eLôùja I Zû’e _ê̂ ü C_ù~ûM ùjûA_ûeòaö Gjû\ßûeû gqò ̂ Á ùja ̂ ûjñò I @ù^K C_KeY Zû’C_ùe eLô PfûA ùjaö

QûZâ- _û[ð aõgûf


ÊûUð SûWê

iciýû:- SûWê Keòaû icdùe iùÀ KcðPûeúcûù^jûZ ùMäûbiþþ aýajûe Keò_ûe«ò ^ûjñò, KûeY ùQûU aWaòbò̂ Ü Kòice jûŠf ^[ûGö

icû]û^:- SûWê ~ûjûe CyZû I jýûŠfKê ùQûU aWKeò ùjaö ]eòaû _ûAñ SûWêe jýûŠfþùe Mâò_þ aû cêVû [ôaöGjû c¤ ùMäûbiþ _ò§òaû _ûAñ iêaò]û _â\û^ Keòaö

QûZââú- c]êe Mê̄ û

\êA aWÿ ùKûVû c¤ùe iûcdòK K^þùbde ùafÖ

iciýû:- \êAUò ùKûVû c¤ùe aòbò̂ Ü Rò̂ òhe iò]ûikL ùâû@ûYòaû i¸a ê̂ùjñö

icû]û^:- GK PûkòZ K^ùbde ùafÖ; ~ûjûKê 2Uò ùKûVû c¤ùefMû~ûA_ûeòa Gaõ \êA ùKûVû c¤ùe Rò̂ òh _Zâ _Vû~ûA_ûeòaö

QûZâ- ùcûj¹\ jûWò eòRbò

AfûÁòKþ gMWÿ UûYòaû ùafÖ

iciýû:- gMW aû ùVfûMûWÿòKê UûYòaû KÁiû]ý K[ûö

icû]û^:- AfûÁòKþ ùafÖ ~ûjû MûWò UûYòaûKê iûjû~ý Keòaö

iòùc• ò̂cðûY Kû~ðý _ûAñ aòbò̂ Ü CyZû ùjûA_ûeê[ôaû ÁûŠþ

iciýû:- iòùc• còÈúcûù^ Kûc Keòaûùaùk cêŠ C_eKê aû Âñ _Wò Kûc KeòaûKêjêGö ̀ kùe @•û _úWû jêGö ùceê \Š KÁ _ûGö

icû]û^:- bwû AUû I akKû iòùc• \ßûeû@iÚûdú ùagþ aû cìk _Uû KeûMùf Zû’ C_ùeaiò còÈúcûù^ Kûc Keò_ûeù«ö

QûZâ- aòKûg \•û


aRðýaÉê CVûAaû _ûAñ iàûUð aýaiÚû

iciýû:- jûZùe aòbò̂ Ü @kò@û @ûaRð̂ û CVûAaûÊûiÚý _âZò jû ò̂KûeKö

icû]û^:- iàûUð eýûMþ _òKeþ ~ûjû Zkê aòbò^ÜaRðýaÉê Êdõ PûkòZ bûùa CVûA_ûeòaö Gjûe iêAPþc]ý [ôa ~ûjû @_ùeUeþ jûZùe PûkòZ ùjaö

ùi[ôùe ùMûUòG ùeûfe [ôa ~ûjû K•û I @^ýû^ý_\û[ð c¤ CVûA _ûeòaö Gjûe iêAPþ c¤ [òa; ~ûjû fêjûI @^ýû^ý _\û[ðKê CVûA @ûYòaö

QûZâQûZâúcûù^ ùjùf:- gêbâû iêPòiàòZû _ùUf, Gcþ ù\aú

ÊdõPûkòZ Kcðú

@ûAWò@û-1: ~\ò RùY aûjûùe KòQò Rò̂ òh _KûAfû;Zûjû ùjùf ùi^ie Zûjû RûYò jßòiòfþ aRûAaö Rò̂ òhKê ^CVûAaû _~ðý« Zûjû jßòiòfþ cûeò Pûfòaö

@ûAWò@û-2: ùMûUòG iàûUð ùUaêf ù~Cñ[ôùe KµûUðùc•cû^ [ôa; ~ûjûKê iêAPþ cû¤cùe PfûA RùY ù\ûKû^úaòbò̂ Ü Rò̂ òhKê ùiVûùe ù\LûA_ûeòaö

QûZâQûZâú- gêbâû iêPòiàòZû _ùUf, Gcþ ù\aú

]ìkò ùMûUûC [ôaû SûWê

iciýû :- SûWê Keòaû _ùe ]ìkò CùWÿ I @^ý iÚû^ùe Rcò~ûGö

icû]û^:- GcòZò GK SûWê aûjûeê; ~ûjûe iêAPþ Uò_ò ù\ùf Zûjû Kû~ðýlc ùja I ]ìkòKYû, ]ìkòKêGKûVò Keò _KûA ù\aö

QûZâ - iûdû þ̂ iA þ̂

iòùc• Kûc _ûAñ Nì‰ðûdcû^ ù_äU/KWÿûA

iciýû:- iòùc• còÈúcûù^ Kûc Keòaû ùaùk @•ûKê ̂ ê@ûAñ iòùc•ù\A PòKþKY Ke«òö Gjû KÁKe aýû_ûeö


icû]û^:- GcòZò iòùc• KWÿûA ~ûjû Nì‰ðdcû^ I Zk C_e Keò ùjaö @•û ̂ ê@ûñA @ûC Kûc Keòaû@ûagýK ùja ^ûjñò Gaõ iVòKþ ùi_þ aû @ûKéZòe iòùc• Kûc Keò ùjaö

QûZâú:- @\ýûgû \ûg

KûV Kûc _ûAñ aò\êýZþPûkòZ K•û fMû ~ª

@ûAWò@û:- GcòZò GK ùciò^þjê@«û ~ûjûe GK iaêR aU þ̂ [ôa;~ûjûKê Pò_ò ù\ùf ùijò ùciò̂ eê K•û~ûA VòKþ ~ûMûùe _òUò ùjûA~òaö K•û_òUòaû _ûAñ ^ûfòaU þ̂ [ôa; ~ûjû K•û _òUòaö

Uâfòùe ùPøKò

iciýû:- aWÿ aWÿ Rò̂ òh CVûAaû ùaùk @•û _úWû jêGöùMûUòG ~ûMûeê @ûC GK ~ûMûKê Rò̂ òh ù^aû icdùeö

icû]û^:- ùMûUòG ajêcêLú ajê [ûKò@û ùPøKò; ~ûjûeUâûùbfþ Uâfò bkò @ûKéZò [ôaö ùi[ôùe c¤ [ûKeê Zk C_eKeòaû _ûAñ @ûWþRÁ aýaiÚû [ôaö Rò̂ òh eLôaû, Rò̂ òh IjäûAaû_ûAñ Gjû ijRùe Zk C_e ùjûA_ûe«ûö G[ôùe ùMûUòG iòUþbkò [ûK c¤ [û«û, aiò jê@«û I @•û ê̂@ûñAaûKê _Wÿ«û ^ûjñòö

QûZâ- iò¡eûc ciûùfö

còÈúcû^uê iêaò]ûùe Kûc _ûAñ Zk C_e ùjûA_ûeê[ôaû `äûU`cð

@ûAWò@û:- ùMûUòG _äûU`cðKê iêAPþ \ßûeû Zk C_e KeòùjA_ûeê[ôaû @ûagýKö ùaeòw iòÁcþ [ôa, Nì‰ðdcû^ _äûU`cð IùafÖ @ûjêeò iêaò]û\ûdKö Gjû KûVùe ùjûA[ôaû @ûagýK I aò\êýZþiKþ _î̀ þ ùjaû @ûagýKö

QûZâQûZâú cûù^ ùjùf- gcðû eì_û, ùK÷kûgbûA gcðû, ùMûaò¦ùK÷kûgbûA ö


ùiøe PûkòZ aûCñg KUû I aûCñg aQû ~ª

@ûAWò@û:- ajêcêLú ò̀Wþe [ôaû I Lû_ Lê@ûC [ôaû gqò C›;~ûjûe Nì‰ðdcû^ Áòf ù_äU [ûG, G[ôùe iUðe Gaõ ùMâWeþcû^ [ûGö bf aûCñg I ̂ Á aûCñgKê @fMû Keò ùjC[ûGöGjû ùiøe gqò PûkòZ ùjûA[ôaû @ûagýKö

QûZâ- _ûeþcûeþ cùj¦â Kêcûe

ajêcêLú gMWÿ

iciýû:- ajêcêLú gMWÿ ̂ ûjñò

icû]û^:- ùVfû MûWòe _äûU`cðùe_âùKûÁ aû KµûUðùc• cû^ [ûGö G[ôùe Rò̂ òhcû^ MzòZ Keò eLô jêGö ùMûUòG QZû ~ûjûKêbûwò jêG I ù~Cñ[ôùe ùiûfûe _ýûù^fþ fMû~ûA[ûG; ZûjûKê ùVfûMûWòe aû gMWÿùe fMûAjêGö ùMûUòG aýûùUeúe aýaiÚû [ûG; ù~Cñ[ôùeùiøe gqò iõelY Keò jêGö G[ôùe `ýû^þPûfò_ûùeö QZû Zùk RùY `ýû þ̂ Zùk ùgûAc¤ _ûeòùaö Gjò ùVfû MûWòùe @ù^K PK

fûMò[ûG; ~ûjû UûdûeKê aýajûe Keò[ûGö @]ôK Uûdûe PK [ôaû \ßûeû ùagú gqò @ûagýK jêG ^ûjñòöaýajûeKûeúcûù^ cýûMù^Uþ aû Pế K [ôaû jûZ ùMäûbiþ _ò§ò [òùf ùagò ak @ûagýK ùja ^ûjóö

QûZâú- gêbû iêPòiàòZû _ùUf, jòcûõgê eûùUeò@û

iàûUð _ûYò Uûuò

iciýû:- ùMûUòG aW ùUùµûùe ùQûU Uûuò ejòaû\ßûeû ùMûUòG Uýû_þ [ûGö ùagò gqò ̂ Á jêGö ùagú _ûYò c¤^Á jêGö

icû]û^:- ùijò ùUùµûùe aW _ûYòUûuò ejòa I @ù^KUýû_þKê Cbd _ûgßðùe fMûA ù\ùf _ûYò ^Á ùja ^ûjñòö

QûZâ- gâú fje ùRýûZò \ûg


MûWÿòe ]ì@ûñ ^òR MûWÿòùe MzòZ ùjûA ejòaû iêaò]û

iciýû:- cUeMûWÿòeê ]ì@ûñ aûjûeò _eòùag I aûdêcŠk \ìhòZ Kùe; ~ûjû @ûc ÊûiÚý _ûAñ lZòKûeKö

icû]û^:- cUeMûWÿòeê aûjûeê [ôaû ]ì@ûñKê ùijò MûWÿòe ùMûUòG Uûuòùe b•ðò Keò MQòZ Keò Zû’e _ê̂ üaò̂ òòòòù~ûM ùjûA_ûe«ûö GjûKê MûWÿòe Kêfòwþ aû gúZZû_ ̂ òdªY _ûAñ aýajûe ùjûA_ûe«ûö Gjû _eòùag@ ê̂Kìk^ @ùU Gaõ A§^ I aò\êýZþ gqò LyðKê KcûA_ûe«ûö

cj¹\ _eùaRþ

Pòc ò̂ùe ò̀fUeþ aýaiÚû

iciýû:- Pòc^ò ù\A ]ì@ûñ aûjûùeö aûdê _â\ìhYKùe û aòùghZü KkKûeLû^ûcû^ueê Kkû]ì@ûñ, _ûCñg,MêŠ iaê aûjûeKê @ûiò _eòùag _â\ìhY Kùeö

icû]û^:- Pòc^òe C_e @õgùe `òfUe iòUþfMûAùf, Gjû _â\ìhYKûeú MêŠKê QûYò \ò@«û Gaõ_eòùagKê _eòÃûe aûdê QûW«û Gjû aýZúZ ]ìkò I _ûCñgKêùMûUòG ùKûVeú c¤ùe MzòZ Keò eL; ~ûjûKê _ùe i`ûKeòaûjûe Keò jê@«ûö Gjû Kûað̂ e aòùÇûeYKê a¦ Keò\ò@«û I _eòùag iêelû eL«ûö

iêcò cê̂ òeþ

ÊdõPûkòZ Pk^gúk ùPøKò

iciýû:- KûeòMe I Kȩ̂ Kûecû̂ uê @•ûê̂@ûñA Kûc KeòaûKê _ùWÿö aûe´ûe Gbkò

Keòaû \ßûeû @•û _úWû jêGö

icû]û^:- ùMûUòG iÚûdú _äûU`cðùe Kûcjê@«û, Kò«ê ùPøKòUò Êdõ PûkòZ jê@«ûö GjûùMûfûKûeùe Nì‰ð̂ ùjaû @ûagýKö aU þ̂\ßûeû Gjû Êdõ PûkòZ jê@«ûö Æâòw \ßûeû ZkC_e Keò jê@«ûö ùMûfûKûe UâûKþ C_ùe ùPøKòUò Nìeò _ûe«ûö Kȩ̂ Kûe, _ûZâ _âÉêZKûeúcû^uê iêaò]û jê@«ûö


vvvvv aél aòPûe: @eL MQ

aél aòPûe _éÂûùe @ûc eûRý IWògûùe ù\Lû~ûC[ôaû aéleûRò C_ùe @ûùfP^û jêGö \ò̂ Kê \ò̂ @ûc@ûL_ûLùe [ôaû aòbò̂ Ü aéleûRò aòhdùe R^ iû]ûeYue mû^ Kcòaûùe fûMòQòö aòùgh Keò ~êa _òXÿú I@ûMûcú _òXÿúe _òfûcûûê aòbò̂ Ü aéleûRò, Zû’e C_ù~ûM, ùa÷mû ò̂K MV^ aòhdùe @aMZ KeûAaû _ûAñaél aòPûe _éÂûe iéÁòö Gjò iaê aélcûû aòhdùe mûZ ùjùf aél I _eòùag aòhdùe _òfûcûûe @ûMâjiéÁò ùja I Zû’e iõelY _ûAñ cù^ûbûa iéÁò ùjaö ùR÷a aòaò]Zû aû aûùdûWûAbiðòUòe iõelY @ûce_eòùag _ûAñ aòùgh @ûagýKZû ejòQòö \ò̂ Kê \ò̂ Rkaûdê _eòa•ð̂ ùjûA Pûfò[ôaû \éÁòeê @ûc _eòùagei«êk^ elû Keòaû ùlZâùe Gjò mû^ iûjû~ý Keòaö

@ûgû, ~êa I ùKûckcZò QûZâQûZâúcûù^ @ûce @cìfý aéleûRò C_ùe @]ôKeê @]ôK mû^ @ûjûeYKeòùa I Kû~ðýùe c¤ fMûAùaö@eL - @^ý ^ûc @ûKû¦ùa÷mû ò̂K ^ûc - Calotropis giganteaAõeûRú ^ûc - ÊûùfûIßûUðiõÄéZ ^ûc - cûù^fûeûjò¦ú - @ûùKûŠawkû - @K¦ûMêRêeûUú - @ûKûùWûZûcòf - GcêfûCiòõjkú - GfûiûeûaýajéZ @õg - cìk, MQ, cìk aKk, ềf, eiMV ̂Z•ß - _Zâ- cê\ûeûA þ̂ (Mudarine), MäëùKûiûAWþ (Glucoside),

KûùfûUâû_ò̂ þ (Colotropin), dêùi^ûeò̂ þ (Usenarini),KûùfûUKèò̂ þ (Calotoxin)ö

C_ù~ûM : MQ - lûeúd, _Zkû SûWû a¦Kûeú (Astringent), jéZ_òŠ U ò̂Kþ (Heart tonic),aý[û ^ûgK (Pain killer), gßûi^kú ùeûM ò̂aûeK (Expectorant),rubifacient

aòùgh C_ù~ûM: - KêÂùeûM, iò̀ òfòiþ, _êeêYû @ûŒêMŒò _úWû, PcðùeûM, Rùkû\eú,‘@û^ûiKðû’ Kécò̂ ûgKö

_Zâ - ùÙ ềfû, ̀ ûUê@û ùeûMöMec _Zâ - ùWwê Rße


MQ MúZ

@eL @cìfý, @eL @û]ûeajê Jh]e Ne,

‘Kûùfû Uâû_ò̂ þ’e Z•ßùe Zò@ûeò‘cê\ûeûA þ̂’e aeö

MQ, ềf, _Zâ @ûC Zû’e eilúeúd MêYùe iûe,

_ZâKê iòSûA _ûYò Zû’ _òAùfbf jêG _ûkò Rßeö

ềfKê gêLûA Pê‰ð Keò \ò@_gêu Lû\ýùe [ùe,

[Šû, K` @ûC gßûi^kú ùeûMejò[ôa \ìùe \ìùeö

`k, ềf, fêY Zû’ iûùw cA\ûGKûVò ùMûkûA eL

cògâYKê ùQkò Pcðùe ùf_òùfùfûc ^ SWÿòa ù\Lö

jaðûf C_ûd MêY aXÿûCQòPcWÿû jêG C_ô̂ Ü,

ùi PcWû ù^A ùRûZûe _âÉêZòCy eùj Zû’e cû^ö


vvvvv @«ü\éÁò: IWÿògûe âiéR^ I _ûeµeòK mû^ùKøgk

aògòÁ iÜûdê ùbhRaòZþ ùa^þ Kûei^þu cZùe _âùZýK c^êhýe cÉòÃùe _âûd 80 jRûeeê @]ôKiÜûdaòKþ RúaùKûh ( ê̂ýùeû þ̂) Kû~ðýlc @U«òö Gjû\ßûeû RùY c ê̂hý _ûV _Xò[û«ê aû ^[û«ê 80 jRûePò«û Keò_ûeòùaö Gjò Pò«û Keòaûe lcZû bMaûû _â\•ö RùY iû]ûeY c ê̂hý KéhK, QûZâQûZâú,aýaiûdú, ùMû_ûkKuVûeê @ûe¸ Keò aW ùa÷mû ò̂K, _âùìe, eûRù^Zû, _âgûiKu _~ðý« Gjò 80jRûe Pò«û Keòaûe lcZû ejòQòö Gjû c^êhýe _ûV _Xÿû_Xÿòe iÚòZò C_ùe ̂ òbðegúk ̂ êùjñö @_Xÿû c^êhýUòG c]ý Gjû Keò_ûùeö @ûc Mûñ Mjkòùe Gbkò @ù^K iû]ûeY c ê̂hý @Q«ò; ù~Cñcûù^ @^^ý bûùa Pò«ûKeò_ûe«òö iû]ûeY iciýûe icû]û^ ̂ òùR ̂ òR aûUùe Keò_ûe«òö G[ôùe Zûue iéR^gúkZû [ûGö ̂ òRRúa^ ~ûZâûùe i¹êLú^ ùjC[ôaû iciýûe _ûeµeòK bûaùe icû]û^ c]ý ùi Keò[ûGö @ûc eûRý IWògûùec]ý Gbkò @ù^K aýqò aòùgh @Q«ò; ù~Cñcûù^ Gjò ̂ aiéR^ Ke«ò aû _ûeµeòK mû^ùKøgkKê C_ù~ûMKeò Kcþ Lyðùe iciýûe iek icû]û^ Keò[û«òö @ûRòe @«ü\éÁò _éÂûùe ùibkò KòQò mû^ùKøgk]ûeúu_ûeµeòK mû^ aòhdùe Pyðû ùjûAQò; ~ûjû ùicûûê aòbò̂ Ü Rúa^RúaòKû _ Ú̂ûùe iûjû~ý Keê@Qòö ùicûù^C_Ké• c]ý ùjCQ«òö ùibkò KòQò mû^ùKøgkKê ò̂cÜùe _â\û^ KeûMfû; ~ûjû @ûc IWÿògûe KéhK I_gê_ûk^Kûeúuê iûjû~ý Keòaö

ùQkò ùfŠò MêŠ MQcìkùe,`ùk aûAMY \êA MêYùeö

i´f_êe Ròfäûe ùeXÿûùLûf@«MðZ ̂ ûKþUòù\Ck aäK @]ú^ ùKùfûMâûc ò̂aûiú KéhK gâú UòùKgße _â]û^GK @^^ý C_ûdùe aûAMY PûhKe«òö bf aûAMY `kòaû _ûAñ ùiùQkò ùfŠòKê gêLûA \ò@«òö gêLôfû ùQkò ùfŠòKê ùÂ Pêfò C_ùe Mec ùjûA[ôaû Mec UòY ù_äUùe eLôbûRò \ò@«òö Gjò bRû ùQkò ùfŠòKê MêŠ Keò aûAMY MQ cìkùe ù\A _ûYò \ò@«òö Gjû\ßûeû aûAMY MQbf aùX I bf ̀ k c]ý ]ùeö Gjò C_ûd Keò ùi _âûd 2MêY @]ôK aûAMY ̀ kûCQ«òö Gjò _¡ZòKê ùiaòMZ 20 ahð ùjfû aýajûe Keò C_KéZ ùjCQ«òö

gâú UòùKgße _â]û^Mâûc-ùKùfû, ù_û.-afc^ûKUòù\Ckò, ùeXûùLûf, i´f_êe


aûCñg KeWò fêYùe còùg,cCñhòcûû [ŠûKê ^ûùgö

ùeXÿûùLûf @õPkùe RwfcAñhò ù\Lû~û@û«òö Gjò cAñhòcûùâhðû\òù^ Rwfùe Peòaêfò Lû@û«òöahðûùe ejòaû \ßûeû [Šû gŸðò ùjùfcAñhòcûûê aûCñg _òfKê KûUò ùQûUùQûU Keò ùi[ôùe fêY cògûA LûAaûKê \ò@«ò, ùKùfû Mâûce KéhK gâú \ge[ _â]û^ö ùi _âûd @] Kò.Mâû.aûCñg KeWòùe 100 Mâûcþ fêY ùMûkûA cAñhòKê LûAaûKê \ò@«òö Gbkò 2-3 \ò̂ Keòaû \ßûeû [Šû, gŸðòQûWò~ûG ùaûfò ùKùfû Mâûc \ge[ _â]û^ _âKûg KeòQ«òö Gjû Zûue _ûeµeòK mû^ùKøgk I GjûKêaýajûe Keò ùi _âûd 15-20 ahð ]eò C_KéZ ùjAQ«ò ùaûfò gâú _â]û^ _âKûg KeòQ«òö

gâú \ge[ _â]û^Mâûc-ùKùfû, ù_û-afc^ûKUòù\Ckò, i´f_êe

@i^, gûk Qûfòe ]ì@ûñ,cAñhò Mêjûùk cgûKê bì@ûñö

i´f_êe Ròfäû ùeXÿûùLûf iaþWòbòR^ @«MðZ ^ûKUòù\CkòaäKe ùKùfû Mâûce KéhK gâú \ge[ _â]û^ cAñhò _ûk^ Ke«òö GjòùeXûùLûf _âRûZòe cAñhòcûù^ UòKòG aYê@ûñ I ahðiûeû Rwfùe aêfê[û@«òö ahðû\òù^ Rwf bòZùe @iÚûdú aûWÿ ùMûeWûùe ej«òö eûZòùecgû, Wû@ûñge _âû\êbðûa @]ôKö Gjò cgû, Wû@ûñgcûù^ cAñhòcûûeq ùgûh«òö cgû, Wû@ûñgu _âû\ébðûaeê elû _ûAñ gâú \ge[ _â]û^ @i^ I gûk MQe Qûfòùe ò̂@ûñ RkûA]ì@ûñ Ke«òö Gjò ]ì@ûñ cgû, Wû@ûñgKê ZWò \òGö

gâú _â]û^ Gjò aýaiÚûKê aòMZ 20ahð ùjfû aýajûe KeêQ«ò I C_KéZ ùjCQ«òö ùi Gjòmû^ùKøgkKê Zû’u aû_û, @RûuVûeê gòLô [ôùf ùaûfò _âKûg KeòQ«òö



Rwfò _âRûZò _òZû Kfeû,cýûùfeò@û _ûAñ \ò@ jûRòeûö

ùeXûùLûf @•ke Rwfùe aYê@ûñ cAñhò _ûk^ Ke«òPhû iõ_â\ûde KéhKcûù^ö Rwfùe aiaûi Keòaû ùaùkcgû KûcêWû LûAaûKê jêG Gaõ cýûùfeò@û ùjaûe i¸ûa^û[ûGö cýûùfeò@ûe _âZòùh] _ûAñ ùKùfû Mâûce gâú \ge[_â]û^ ùijò Rwfò KfeûKê @ûYò bûRò, ù_ûWò, ZeKûeú Keò Lû@û«òö Gjû\ßûeû @ûC ahðûiûeû cýûùfeò@û jêG^ûjñòö aòùghZü ùi ahðû\òù^ Gjò Rwfò KfeûKê iõMâj Keò ùMûUòG cûi LûA[û«òö aòùghZü @ûhûX-gâûaYcûiùe Gjò aYê@ûñ KfeûKê @ûYò LûAùf @ûC cýûùfeò@û jêG ^ûjñò ùaûfò _âKûg KeòQ«ò gâú \ge[ _â]û^öGjò Kfeûe ei aû RêiþKê _òAùf cýûùfeò@ûe _âZòùeû] ùjA_ûùeö


Wòcòeò ùPeeê eie Se,ù_U ùMûkcûk ùjCQò \ìeö

Rwfùe Wòcòeò MQ [ûGö Wòcòeò MQe cìkaû ùPeKê KûUòùf ei Sùeö ùijò KUû ùPeZùk GK cûVò@û ù[ûA Wòcòeò ei iõMâj jêGö Gjòei _òAùf ù_U ùMûkcûk, MûÁâòKþ \ìe jêG ùaûfò ùeXÿûùLûfe ùKùfû Mâûce gâú \ûge[ô _â]û^ Kêj«òö GjûGK _ûeµeòK Lû\ý ̂ ùjûA[ôùf c¤ Wòcòeò eiùe Jh]ôd MêY ejò[ôaû ù~ûMêñ a•ðcû^ @]ôK Pûjò\û ejòQòöaòùgh Keò MûÁâòKþ ùeûMùe _úWÿòZu _ûAñ Gjû bf Kûc \òGö


aûiò ùZûeûYòùe cûŠò@û Pê̂ û,lúe aXûAaûKê Ke ù~ûR^ûö

M¬ûc Ròfäû @«MðZ b¬^Me Lûeò@ûMêWû Mâûce _gê_ûkKgâú P¦â ùMøW, ù\gú Nêcieú _âRûZòe MûB eLôQ«òö ùi Gjò _âRûZòe


MûB aû_û-@Rû @ckeê _ûk^ Keò @ûiêQ«òö Cq _âRûZò MûBeGK aWÿ MêY ùjfû ù~ Gjûe ùeûM _âZòùeû]Kgqò @]ôK I @]ôK C•¯ Rkaûdêùe c¤ aõgaé¡ò Keò_ûùeö ò̂R Nùe ùi eLô[ôaû MûBe \êMÛ C_ôû\âXûAaû _ûAñ GK _ûeµeòK ùKøgk C_ù~ûM Ke«òö G[ô_ûAñ ùi 2-3 \ò̂ e aûiò LUû ùZûeûYú (èùcùŠWþeûAiþ MîGfþ) ijòZ cûŠò@û Pì̂ û (eûMò _ûCWe) aýajûe Ke«òö _âûd @]aûfUòG aûiò ùZûeûYú (5fòUe)ùe 250 Mâûcþ cûŠò@û Pì^û ùMûkûA ùi[ôùe 50 Mâûcþ fêY cògûA MûBKê _òAaûKê iaê\ò̂ \ò@«òöGbkò 7\ò̂ Ke«òö Gjû \ßûeû lúe C_ôû\^ aXò[ûG ùaûfò Kj«ò gâú P¦â ùMøWö ùi Gjò ùKøgk aòMZ 10ahð ùjfû aýajûe KeêQ«ò I iề k c¤ _ûCQ«òö

gâú P¦â ùMøWLûeò@ûMêWû, \\âûfêŠûb¬^Me, M¬ûc-Ròfäû

gûcêKû, ùMŠûùe KUòùf ùMûWÿ,ù_ûKiêwû _Zâ Ke ù~ûMûWÿö

_êeú Ròfäûe aâjàMòeò aäK @«MðZ iò_Kê\û I @^ýû^ý Mâûccûûùe aòfùe ahðiûeû _ûYòKû\ê@eaûZûaeY [ûGö ahðû \òù^ aòfùe ùMŠû I gûcêKûcûûe _âû\êbðûa ùagòö aòfaûWòùe Kûc KfûùaùkgûcêKû, ùMŠû ùLûkùe ùMûW_Wò, ùMûW KUò~ûGö ]ûeê@û gûcêKû, ùMŠû LŠ \ßûeû eqûZ jêG _û\ö Gbkòùjùf KòQò ù_ûKiêwû MQe _Zâ ùÂ aûUò Zû’ ijòZ UòKòG fêY cògûA ùijò ù_ÁþKê fMûA\ò@«ò iò_Kê\ûMâûce KéhK gâú jòeYý ùR^ûö Gjû\ßûeû eq Seòaû Kcò~ûG Gaõ Nû’ gêLô~ûGö Gjû ùi ̂ òùR Keò C_KéZùjûAQ«ò ùaûfò _âKûg Ke«ò gâú jòeYý ùR^ûö

gâú jòeYý ùR^û

iò_Kê\û, aâjàMòeò, _êeú

cMe(cûQ) ùZfùe QYû _KêWÿò,@ûŒê MŒò aûZ ~ûCQò QûWÿòö

PòòfòKû I @ûL_ûL @•kùe cMe cûQù\Lû~û@û«òö Gjû GK _âRûZòe cûQ ~ûjû @^ý ùQûUcûQcûûê LûA~û@û«òö Gjò cûQe ùZfùe Jh]ôdMêY ejòQò ùaûfò _âKûg Ke«ò aâjàMòeò @«MðZ iò_Kê\ûMâûce KéhK gâú jòeYý ùR^ûö ùi cMe cûQ ùZfùeùai^ Zò@ûeò _KêWò QûYò LûAùf @ûŒêMŒò aûZ aû


@û[âðûAUòiþ bf ùjûA[ûG ùaûfò _âKûg KeòQ«òö Gjû GK _ûeµeòK mû^ùKøgkö Zûu aû_û I aêXûaû_û@ckeê Gjû _âPk^ ùjC[ôaû I ùfûKcûù^ C_KéZ ùjC[ôùf ùaûfò _âKûg Ke«ò gâú ùR^ûö

gâú jòeYý ùR^û

iò_Kê\û, aâjàMòeò, _êeú

MûB, aûQêeúu ù\jùe ~û\ê,ùMûcìZâ iûwùe fêYKê ùb\êö

MûBùMûeê, aûQêeúcû^ue ù\jùe ~û\êù\Lû~ûGö aòùghKeò ahðû \òù^ Gjò ~û\ê ù\Lû~ûGö

ò̀µò aû `wiþ iõKâcY \ßûeû Gjû ùjûA[ûGö Gjò~û\êe ò̂dªY _ûAñ M¬ûc Ròfäû b¬^Me @«MðZLûeò@ûMêWû Mâûce ùMû_ûkK gâú _ì‰ðP¦â ùMøW GK_ûeµeòK PòKò›û @af´^ Ke«òö ~û\ê PòKò›û _ûAñ 100 Mâûcþ ùMûcìZâ iõMâj Keò ùi[ôùe 50 Mâûcþ fêYcògûA \ò@«òö Gjò fêY cògû ùMûcìZâKê \ò̂ Kê \êA[e Keò ~û\êùe fMûA\ò@«òö gâú ùMøW Gjûe aýajûe Keò_âûd 10Uò MûB aûQêeúu ~û\ê bf KeòQ«òö

gâú _ì‰ðP¦â ùMøW

Mâûc- Lûeò@ûMêWû

b¬^Me, Rò- M¬ûc

bûfò@û eiùe Jh]ô MêY,~û\ê, KêŠò@ûKê iêceò @ûYö

MûBùMûeêu ù\jùe ~û\ê KêŠò@û ùjùf, @_eòÃûe _eòiÚòZò ù~ûMñê @aiÚû @ûjêeò ùgûP^úd ùjûACùVö a òùghZü ah ð û \ òù^MûBùMûeêue ~û\ê I KêŠò@û `òµò aû`wi þ iõK âcY ù~ûM ê ñ ùagúù\Lû~ûGö Gjûe PòKò›û _ûAñ M¬ûcRòfäûe b¬^Me @•kùe aiaûiKeê[ôaû ùMû_ûkKcûù^ bûfò@û c¬òKêaýajûe Ke«òö G[ô_ûAñ ùicûù^


1-2Uû bûfò@û c¬òKê ù^A ùiûeòh ùZfùe _KûA `êUûA \ò@«òö ùZfùe `êUòaû \ßûeû bûfò@û c¬òbòZee ei ùiûeòh ùZfùe còùgö ùijò ùZfùe UòKòG fêY cògûA, ~û\ê ùjûA[ôaû iÚû^ùe \ò^Kê 2-3 [e fMûA\ò@«òö Gbkò _âûd 5-7 \ò^ fMûA \ò@û~ûGö ~û\ê bf ùjûA~ûG Gaõ KêŠò@û Kcò~ûGö

gâú _ì‰ðP¦â ùMøWLûeò@ûMêWûb¬^Me, M¬ûc

RWûùZf @ûC jk\ú aUû,MûBu _ûLeê cûQòKê jUûö

MûB R^à ùjaû _ùe _ùeR^ù^¦âòd aû R à̂ \ßûe _ûLùe fûk eqfûMò ejò[ûGö GjûKê _eòÄûe Keò ù\aû@ûagýKö Z[û_ò R^à\ßûe _ûLùecûQòcûù^ fûMò ej«òö cûQòcû^u _âû\êbðûa ahðû\òù^ ùagú ù\Lû~ûGö cûQò NCWûAaû _ûAñ Mâûcû•kùe_gê_ûkKcûù^ jk\úKê aûUò RWû ùZf ijòZ cògûA GK cògâY ù_Á _âÉêZ Ke«òö R^à \ßûe aû _âia \ßûe_ûLùe Gjò cògâYKê fMûA ù\aû \ßûeû cûQòcûù^ CWò_kû«òö cûQò iõKâcYR ò̂Z @^ýû^ý ùeûM iõKâcYe@ûguû Kcò~ûGö Gjò mû^ùKøgkKê Gùa c¤ b¬^Me @•kùe Lûeò@ûMêWû @•ke ùMû_ûkKcûù^ C_ù~ûMKe«ò ùaûfò _âKûg KeòQ«ò gâú _ì‰ðP¦â ùMøWö

gâú _ì‰ðP¦â ùMøWLûeò@ûMêWû, b¬^Me

MûB Mêjûkùe aehû cûùi,Nò@\ú_ Rûkò cûCiú aùiö

ahðû\òù^ MûB Mêjûkùe cgû, Wû@ûñg I RúaûYê iõKâcYe i¸ûa^û @]ôKö Mêjûke _eòck aýaiÚû@]ôK bûùa \éÁò ù\aûKê jêG ahðû \òù^ö Mêjûk bòZùe cgû IRúaûYê iõKâcY a¦ _ûAñ Nùe aùdûùRýÂ cjòkûcûù^, cû’ cûù^MûB Nò@ùe \ú_ fMûA[û«òö Gjû _âùZýK iõ¤ûùe 2-3 N•û_~ðý« Rùkö Gjû \ßûeû Mêjûk bòZùe iõKâcY Kcò[ûG ùaûfò_âKûg Ke«ò; ùMû_ûkK gâú _ì‰ðP¦â ùMøWö Gjò aýaiÚû @Zò _êeêYûKûkeê _âPkòZ ùaûfò _âKûg Ke«ò gâú ùMøWö GjûKê aýajûe Keò


ùi C_KéZ ùjûAQ«ò I Gjû ùMøW ùMûÂúe _ûeµeòK mû^ ùaûfò _âKûg Ke«ò gâú _ì‰ðP¦â ùMøWö

gâú _ì‰ðP¦â ùMøWLûeò@ûMêWû, \\eûNêŠûb¬^Me, M¬ûc

jk\ú iwùe ùiûeòh aUû,Nû’ gêLûAaû aW KûcUûö

MûBùMûeê, ùQkò-ùc‹ûcûûe ù_ûKfMû Nû’ ahðû\òù^ ùagúù\Lû~ûGö cûQò fûMò~û@û«ò, Nû’ gêùL ̂ ûjñòö ùaùk ùaùk ù_ûK c¤fûMò gêLôaû KûcKê @ûjêeò RUòk Keò \ò@«òö Gjò iciýûe icû]ûîek bûaùe Ke«ò, b¬^Me @•k ùMøW ùMûÂúe ùMû_ûkKcûù^\êA cêVû ùiûeòhKê aûUò \ò@«òö ùi[ôùe ic_eòcûYùe jk\ú aUûùMûkûA cògâYKê GK eûZò _ûAñ eLô \ò@«òö Gjû \ßûeû ùiûeòh-jk\úaUû UòKòG aûiò ùjûA~ûGö Gjò aûiò ùiûeòh-jk\ú aUûKê LŠò@ûNû’ùe fMûA \ò@«ò b¬^Me @•ke Lûeò@ûMêWû ò̂aûiú gâú aò_âPeY ùMøWö Gjû \êA [e bûùa 7 \ò̂_~ðý« aû Nû’ gêLôaû _~ðý« fMûA \ò@û~ûG ùaûfò _âKûg KeòQ«ò gâú aò_âPeY ùMøWö Gjò C_ûdùe gâú ùMøW_âûd 7Uò MûB aûQêeúe ù_ûKfMû Nû’Kê PòKò›û KeûAQ«òö

gâú aò_âPeY ùMøWLûeò@ûMêWû, b¬^Me

K•û gûM @ûC bûZ ùZûeûYò,lúe C_ôû\^ aXòaû _ûAñö

cdìeb¬ Ròfäûe gêkò@û_\û @«MðZ SûUòùNûWû Mûñ ̂ òaûiú ~êa KéhK gâú Kûkò_\ cjû« RùY _gê_ûkKI _gêPûeKö G[ô aýZúZ ùi iÚû^úd _âRûZòe jñûifò KêKêWÿûc¤ _ûk^Ke«òö MûBcûû \êMÛ C_ôû\^ aé¡ò _ûAñ K•ûgûMC_ù~ûM Ke«òö Rwfùe còkê[ôaû K•ûgûMKê _âûd 500Mâûc ùÂ @]Kòùfû PûCk bûZ ijòZ ùMûkûA ̂ ò@ûñùe ̀ êUûA\ò@«òö Gjò bûZ cògû K•ûgûMKê ùi _âZò\ò̂ [ùe LûAaûKê\ò@«òö _âûd iaê\òù^ GjûKê LûAaûKê \ò@«òö Gjû MûBe \êMÛC_ôû\^ gqò aXûA\òGö gâú cjû« Gjò mû^ùKøgkKê aòMZ


10 ahð ùjfû C_ù~ûM KeêQ«ò I C_KéZ ùjCQ«ò ö

gâú Kûkò_\ cjû«SûUòùNûWû, \ûeêWjògêkò@û_\û, cdìeb¬

Kkc gûMe MêY @cû_,lúe C_ôû\ù^ @ù^K ]û_ö

cAñhò_ûk^ fûbKûeúö Peòaêfò LûAcAñhòcûù^ lúe ù\A[û«òö cAñhòe lúe C_ôû\^aê¡ò _ûAñ cdìeb¬ Ròfäûe gêkò@û_\û @õPkùe GK_ûeµeòK _â[û @af´^ Keû~ûGö G[ô_ûAñ ùicûù^cAñhòKê Kkc gûM LûAaûKê \ò@«òö _âùZýj 1 Kò.Mâû.Kkc gûM \ò̂ Kê [ùe ùfLûGñ 7 \ò̂ LûAaûKê \ò@û~ûGö Gjû\ßûeû cAñhòe \êMÛ C_ôû\^ aXò[ûGö Gjò _â[û@af´^ Keò gêkò@û_\û @«MðZ SûUòùNûWÿû ̂ òaûiú gâú Kûkò_\ cjû« aòMZ 10 ahð ùjfû C_KéZ ùjCQ«òùaûfò _âKûg KeòQ«òö

gâú Kûkò_\ cjû«SûUòùNûWû, gêkò@û_\û, cdìeb¬

aòeò aUû iùw @Šû ùMûkûA,MûB MecKê @ûiòa Zjñòö

MûB MecKê ̂ @ûiòaû iÚòZò ù\Lû~ûGö MecKê ̂ @ûiòùf _âR^^ i¸a ̂ êùjñö MûBe _âR^^ @õge\êaðkZû ù~ûMêñ Gjû ùjûA[ûGö jeùcû^ leYe @bûa, Lû\ýûbûa ù~ûMñê Gbkò iÚòZò @ûiò[ûGö MûB aû


QWûKê MecKê @ûYòaû _ûAñ cdìeb¬ Ròfäûe gêkò@û_\û @«MðZ SûUòùNûWû Mâûce ~êa KéhK Kûkò_\ cjû«ùMû_ûk^ ijòZ ù\gú KêKêWÿû Pûh c¤ Ke«òö MûBKê MecKê @ûYòaû _ûAñ ùi GK _ûeµeòK mû^ C_ù~ûMKe«òö G[ô_ûAñ ùi 200 Mâûcþ Kkû aòeò ùÂ aZêeûA \ò@«òö _ùe ZûjûKê aûUò ù_Á Zò@ûeò Ke«òö GjòaUûùe ùMûUòG ù\gú @Šû cògûA bf bûaùe ùMûkûA \ò@«ò I MecKê ̂ @ûiò[ôaû MûB aû QWûKê _âùZýK\ò̂ [ùe ùfLûñ 15 \ò̂ LûAaûKê \ò@«òö Gjû\ßûeû MûB aû QWû MecKê @ûiò[ûGö Zû’_ùe KéZâòc _âR^âû h‹ \ßûeû Kâiòõ KeûA[û«ò gâú cjû«ö

ùi C_ùeûq mû^ùKøgk C_ù~ûM Keò _âûd 6Uò MûBe MecKê ^ @ûiê [ôaû iÚòZò (@ûù^Áâi)Kêiê]ûeòQ«ò I _âR^^ KeûA aûQêeú R^à KeûAQ«òö

ùMŠû, ùaw LûA KêKêWÿû aùXÿ,K@c LeP ZjñòKê _ùWÿö

aûWò @MYûùe KêKêWÿû _ûk^ fûbR^Kö aòùghZü ù\gú _âRûZòe KêKêWÿûcûûê _ûk^ Keòaûe Pûjò\ûaXò PûfòQòö KûeY, ù\gú KêKêWÿûcûù^ Peòaêfò Lû@û«òö @]òK ùeûM _âZòùeû]K MêY c¤ [ûGö PeòaêfòLûAùf c¤ Mâûcû•kùeKéhKcûù^ KêKêWÿûcûûê_âûKéZòK ù_âûUò̂ þ ~êq Lû\ýù\A[û@û«òö cdìeb¬Ròfäûe gêkò@û_\û @«MðZSûUòùNûWû Mâûce gâú Kûkò_\ cjû«ò KêKêWÿû Lû\ý _ûAñ ùMŠû I ùaw aýajûe Ke«òö ahðû\òù^ aòfaûWòùeùMŠû ùaw iõLýû @]ôKö ùaw I ùMŠûKê iõMâj Keò ùQPò LûAaûKê \ò@«òö Peû KêKêWÿûcûù^ Gjò Lû\ýKêLêaþ @ûMâje ijòZ LûA[û«ò I gúNâ aXò[û«òö @Šû c¤ ù\A[û«òö ahð Zcûc ùi Gjò Lû\ýKê KêKêWÿûcûûêù\A _ûk^ Keò[û«ò ùaûfò gâú cjû« _âKûg KeòQ«òö Gjû \ßûeû Kcþ Lyðùe aûWò @MYûùe KêKêWÿû PûhùjûA[ûGö


KêKêWÿû Nû’Kê gúNâ gêLûG,

bûfò@ûe ei KûcKê \òGö

KêKêWÿû fùXÿA GK cù^ûe¬^ _ûAñ aýaiÚûö aòùghZü @û\òaûiúMâûcû•kcûûùe KêKêWÿû fùXÿA jêGö cdìeb¬ Ròfäûe @û\òaûiúcûù^


KêKêWÿû fùXA Ke«ò I ùi[ôùe @ù^K KêKêWÿû lZûq jê@«ò c¤ö KêKêWÿûe geúeùe lZKê gúNâ gêLûAaû _ûAñaû _úWÿûcêq Keòaû _ûAñ GK _ûeµeòK aýaiÚû Keò[ôaû K[û _âKûg Ke«ò KêKêWÿû Pûhú gâú Kûkò_\ cjû«öKêKêWÿû geúeùe lZ gêLûAaû _ûAñ ùi bûfò@û c¬òe ùZf aýajûe Ke«òö bûfò@û c¬òKê 50 cò.fò. ùiûeòhùZfùe cògûA ò̂@ûñùe `êUûA \ò@û~ûGö ùMûUòG c¬òeê ei aû ùZf ~ûA ùiûeòh ùZfùe cògò~ûGö GjòùZfKê ̂ L Chêc Keò Nû’ùe fMûA [û«ò gâú Kûkò_\ cjû«ö Gjò C_ûdùe ùi 60eê @]ôK KêKêWÿûue lZgêLûAQ«òö

gâú Kûkò_\ cjû«

SûUòùNûWû, gêkò@û_\û, cdìeb¬

ùjwê MêŠ iùw SêYû cògûA,KêKêWÿû lZKê \ò@ gêLûAö

cdìeb¬ Ròfäûe @û\òaûiú ajêk Mâûcû•kcû^uùe KêKêWÿû fùXA GK _ûeµeòK _â[ûö KêKêWÿû fùXAùaùk @ù^K KêKêWÿû lZûq ùjûA[û«òö KêKêWÿû lZKê gúNâ gêLûAaû _ûAñ gêkò@û_\û @«MðZ SûUòùNûWû ̂ òaûiúgâú ^òLòf cjû« ùjwê MêŠ ijòZ SêYû MêŠ cògûA aýajûe Ke«òö ùi 1 Mâûcþ ùjwê MêŠ ijòZ 3-4 MâûcþIR^e SêYû MêŠ cògûA lZùe fMûA \ò@«òö Gjû \ò̂ Kê [ùe ùfLûGñ 4-5 \ò̂ fMûA \ò@û~ûGö _âûd GKi¯ûj ùakKê Gjò lZ gêLô~ûGö _úWû c]ý Kcò~ûGö

gâú ò̂Lôf cjû«SûUòùNûWû, jûeêWòjògêkò@û_\û, cdìeb¬

aû\ûc _òWò@û KêjêK Kùe,ùbŠò `kò [ûG \êA MêYùeö

cdìeb¬ Ròfäûe gêkò@û_\ûe @«MðZ SûUòùNûWû Mâûce KéhK gâú Kûkò_\ cjû«ò GK ì̂Z^ @bò̂ aC_ûdùe ùbŠòPûh Ke«ò; ~ûjû\ßûeû ùbŠò \êAMêY @]ôK ̀ kò[ûGö ùi _â[ùc ùbŠò MQ fMûA \ò@«ò I ̀ k`kò iûeòaû _ùe cìkKê 6-7 A• QûWò KûUò \ò@«òö MQcìkùe aû\ûc _òWò@ûKê MêŠ Keò \ò@«ò I ̂ òdcòZ bûùa_ûYò \ò@«òö Gjû\ßûeû ùijò [ê•û MQùe @]ôK gûLû _âgûLû aûjûùe @]ôK _eòcûYe ềf `k jêGö Gjò@bò̂ a C_ûdùe ùi aòMZ 10 ahð ùjfû ùbŠòPûh KeêQ«ò I ùi[ôeê iề k _ûCQ«òö



vvvvv @bûa _ìeY _ûAñ @bò̂ a Pò«^: Äêf QûZâQûZâúu â Pò«^

@ûce ù\÷̂ ¦ò̂ RúaòKû, _ûeòaûeòK Rúa^ I iûaðR^ú^ Rúa^ùe Gbkò @ù^K @bûa @iêaò]ûe@ûùc i¹êLú^ ùjûA[ûCö Gjò iaê iciýû @ûc ù\jiêjû ùjûA~ûGö @iêaò]ûKê PùkA ù^Cö Kò«ê a•ðcûê~êa I K ò̂Â _úXòe _òfûcûù^ Gjò iaê iciýûe icû]û^ _ûAñ aòbò̂ Ü Pò«û Keò_ûe«ò I aûU c¤ ù\LûA_ûe«òöGVûùe ùMûUòG C\ûjeY ù\ùf bf ùjaö @ûùc \êAPKò@û cUeiûAùKfùe ~òaû ùaùk cêŠùe ùjfþùcUþù\aû @ûagýKö @ù^K icdùe @ûùc ùjfUùcUþ ̂ _ò§ò MûWò PkûAaû \ßûeû \êNðUYûe gòKûe ùjC I ]^Rúa^ lZòe @ûguû ù\Lû~ûGö G aûa\ùe @ûcKê ù_ûfòi ùPKòwþe iûcÜû KeòaûKê jêGö ù_ûfòiþ ùPKòwþ\ßûeû ùjfùcUþ aýajûe ̂ Keòaûe iciýû jêGZ iûcdòK bûùa \ìe ùjûA_ûùe, Kò«ê ù_ûfòiþe ̂ òdc ZûMò\@ù_lû iùPZ^Zû @Zý« @ûagýKö ùjfùcUþ ^ _ò§ò MûWò PkûAaû \ßûeû ùjC[ôaû lZò aòhdùe icùÉ@aMZ [ôùf c¤ iVòKþ Kûc ùjûA_ûùe ^ûjñòö Gjò K[ûKê Zûcòf^ûWêe QûZâQûZâúcûù^ GK âPò«^Keò[ôùfö cUeiûAùKf I ùjfùcUþùe G_eò ùMùRUþ fûM«û; ~ûjû`kùe cêŠùe ùjfùcUþ ̂ fMûAùfcUeiûAùKf ÁûUð jê@«û ̂ ûjñòö cUeiûAùKf Pûfòaû _ùe _ùe cêŠeê ùjfùcUþ aûjûe Keòù\ùf _êYòcUeiûAùKf a¦ ùjûA~û@û«ûö Gbkò Pò«ê Cù\âK QûZâQûZâúcûûVûùe ùjûA[ôfû I ùijò Pò«^KêiZùe _eòYZ KeûAQ«ò; @ûCRùY Aù^ûùbUe @ûc IWògûe @ ê̂ùMûke ̂ òKUa•ðú akeûc_âiû\ Mâûce gâúRòùZ¦â iûjêö ùi Gbkò GK ùjfùcUþ I Pò_þþiþ Cbûa^ KeòQ«ò; ~ûjûKê ùjfùcUþùe I MûWòùe fMûA jêGöùjfùcUþ cêŠùe fMûAfû _ùe jñò MûWò iÖûUð jêG, ^ ùjùf jêG ^ûjñòö Gbkò GK ~ûªòK @bûaKê @ûùcCaf²ò Keê[ôùf c¤ @ûùc ~ûjû Keò_ûeêù^ ùKûckcZò QûZâQûZâúcûù^ Pò«^ Keò Zû’e icû]û^ _ûAñ aûUù\LûA_ûe«òö ùibkò KòQò QûZâQûZâúcûû \ßûeû Pò«^ ~ûjû @bûa _ìeY _ûAñ icû]û^ aûU ù\LûAa, ZûjûKêò̂cÜùe _â\û^ KeûMfûö Gbkò Pò«^ Kûc KeòaûKê _âa•ðûAa I icû]ûê aûU ùLûfò~òaö

aûdêùe ùUâ^þ

iciýû:- ùUâ^þ Uâû ò̀Kþ ùagúö ùeûWþ Rûcþ ùjCQòö

icû]û^:- a•ðcû^ iÚk_[ùe @ù^K ùUâ̂ þ PkûPk Keê@Qòö \ò̂ Kê \ò̂ ùfûKiõLýû I ~ûZâúu iõLýûaXòaûùe fûMòQòö Uâû ò̀Kþ Rûcþ c¤ ajêZö G[ô_ûAñ @ûKûgùe ùUâ̂ þ PkûPk Keòùf bf jê@«ûö Pế KúdùlZâ iéÁò Keò aûdêùe ùUâ^þ Pûfò_ûe«ûö

gâú aògûf ùiVú_òZû-gâú ù\ùa¦â ùiVújûZú@û UûweRò- ùKCñSe


ijeùe ùQûU aW ùiûKþ _òUþ

iciýû- ahðû \òù^ @]ôK _ûYò ù~ûMêñ ùWâ̂ þ _ì‰ð ùjCQòö eûÉûùe _ûYò bûiêQòö Leû\òù^ Kì@ gêLô~ûCQò,_ûYòcòkê̂ òö

icû]û^- ijecûûùe ùQûU aW @ù^K ùiûKþ _òUþ ̂ òcðòZ ùjaû \eKûeö ùWâ̂ þ_ûYò Gjò iaê ùiûKþ_òUþùe beò jê@«ûö bìZk RkÉe aé¡ò _û@û«ûö Leû\òù^ Kì@ gêL«û ̂ ûjñòö ahðû\òù^ Rk\ßûeû ijeùe aXòjê@«û ̂ ûjñòö

gZû±ú ggòùeLû@Ác ùgâYú, C}kcYò dê_ò ÄêfùK¦ê_ûUYû, ùLû¡ðû

aYê@û jûZú C_\âaeê elû

iciýû:- aYê@û jûZúcûù^ Rwfeê @ûiò RâiZòùe _gò C_\âa KeêQ«òö

icû]û^:-(1) aYê@û jûZú @ûiê[ôaû eûÉûùe @ùUûùcUòKþ Æâòufeþ fMû~òaû @ûagýKö Gjò Æâòwfeþcû¤cùe jûZú ckKê _ûYòùe cògûA QUûAùf jûZúcûù^ _kûAùaö

(2) _Pû @ŠûKê GK aûfþZò _ûYòùe ùMûkûA Ne Kû Ú̂ùe fò_òùf Gjûe M§ùe jûZú_f _kûAùaö

cûîú ùaùjeû_ò- ò̂cûAñ PeY ùaùjeû@ñkû ùaùeYú, Kûcûl^Me, ùXuû^ûk

ÊdõPûkòZ ùefþùIß Kâiòõ

iciýû:- @ûc ù\gùe @ù^K ùefþùIß ùfùafþ @Qò; ù~CñVûùe RMê@ûkò aû ùMUþ ^ [ûGö ùUâ̂ þ\êNðUYû NUò R^Rúa^ ^Á jêGö

icû]û^:- _âùZýK ùfùaf Kâiòõ e 1 Kò.cò. C_e I 1 Kò.cò. Zk cêŠùe GK ùcûUe [û«û ~ûjû ùefþfûA þ̂ ijòZ iõ~êq [û«ûö ùUâ̂ þ @ûiòùf ùijò ùMUþUò Pû_òùjûA KäKþ IßûARþ Nìe«û I iêAPþ @ þ̂ ùjûA ùekùMUþ _Wò~û@û«ûö ùijòbkò ùUâ̂ þUò ùek ùMUþ _ûiþ Keòaû _ùe 1 Kò.cò. Zk cêŠùe @^ý ùcûUeKê Pû_ò\ò@«û I Gjû @û•òKäKþùe aêfò ùMUþ ùLûfò\ò@«ûö RMê@ûkò \eKûe jê@«û ^ûjñòö

ùiÜjûgòh cjû«òMWcû, aûeò_\û, RMZiòõj_êe


KûeLû^û _ûAñ ]ìcjú^ Pòc^ò

iciýû:- KûeLû^û @•kùe ]ì@ûñ _â\ìhY @]ôKö Pòc ò̂ ù\A @âeZ ]ì@ûñ I ]ìkò aûjûeKê @ûiò_eòùah _â\ìhY Kùeö

icû]û^:- gòÌû•kùe [ôaû Pòcò̂ òe C_e bûMùe bòZe _ûLùe AùfKþUâòKþ KGfþ MêWûA ùjûA ej«ûöGjû ]ì@ûñùe [ôaû aòbò̂ Ü C_û\û^Kê PûRð KeûA \ò@«ûö PûRð ùjûA Gjò _ûUòðKfþ cû^ ù_âiò_òùUUþ ùjûA_W«û,@ûC aûjûeùe ]ì@ûñ aûjûe«û ^ûjñòö CW«û ]ìkò c¤ GKûVò ùjûA Zùk _Wò~û@û«ûö

_âòdõgê \ûgfû¬MW, KkûjûŠò

Äêfe _ûjûPeê aò\êýZþ

iciýû:- aò\êýZþ ieaeûj ù~ûMûY ̂ [ôaûeê Äêfùe @§ûe ù\Lû~ûG, ùgâYú Kl @ûùfûKòZ jêG ̂ ûjóö

icû]û^:- Äêfùe ù~ùZ _ûjûP @Qòö Zû’_ùe ùjûA _òfûcûù^ @âeZ ~û’@ûi Ke«òö _âùZýK_ûjûP Zùk ùMûUòG UeaûA þ̂ fûMòò[û«ûö _û\Pû_ò _ûjûP Zùk [ôaû UeaûA þ̂ Nìe«ûö UeaûA þ̂ Nìeò aò\êýZþaûjûùe; ~ûjûKê aýûùUeú cû¤cùe iõelY Keò eLû~û@û«ûö

eûùRgßeú iûjê

_òZû- eûùR¦â Kêcûe iûjê

\ûg ÁâòUþ, iê^ûeú iûjò

Rd_êe, ùKûeû ềU

ijecûûùe Rk iõelY I _òAaû _ûYòe @bûa \ìe Keòaû @ûagýK

iciýû:- ijecûûùe _âùZýK Nùe @]ôK Rk ̂ Á jêGö Mûù]ûAaû Neê, ùeûùhA Neê _ûYò aûjûe^kû ù\A ^Á jêG; Kò«ê @ù^K iÚû^ùe _ûYò _òAaûKê còùk ^ûjñòö

icû]û^:- \ìhòZ I aýajéZ RkKê _êYò [ùe ùiûfûe Pûé aû ùiøe PûkòZ Klùe eLô, _ûYòKê ̀ êUûAùi[ôeê WòÁòùfi þ̂ cû¤cùe bf _ûYò iõMâj Keû ~ûA_ûeòaö Gjû _òAaû ù~ûMý I aýajûe ù~ûMýùjûA_ûeòaö

aò¾ê\• Ke_ò- gâú ùK\ûùegße Ke@wûeò@û, @û¦_êe, ùKCñSe


MûWòùcûUe ù_ùUâûf Lyð Kcþ C_ûd

iciýû:- ùcûUe MûWò PkûAaû _ûAñ ù_ùUâûfþ aû WòùRf @û\ò A§^ @ûùÉ @ûùÉ ùgh ùjûA~òa I Gjûc¤ _â\ìhY aXûGö

icû]û^:- MûWòe A§^ bûùa aýajéZ ù_ùUâûf ijòZ A[ûAfþ @ûfùKûùjûfþ cògûAùf ù_ùUâûf Kcþ@ûagýK ùja û Gjò A[ûAfþ @ûfùKûùjûfþ Nee ùeûùhA Neeê C_ô̂ akKû Lû\ý, _Zâ @^ýû^ý ùR÷a_\û[ðKê aýajûe Keò _âÉêZ Keû~ûA_ûeòaö ù_ùUâûfþ ijòZ ic_eòcûYe A[ûAf @ûfùKûùjûfþ cògûMùfA§^ Lyð Kcò~òa û ù_ùUâûfe iõelY ùjûA_ûeòaö

PòZâûõg _…^ûdKfû¬òMW, ùa\û«UûC þ̂iò_þfû¬òMW, KkûjûŠò

ù`û_Wû ~ûC[ôaû _äûÁòKe _ê^üC_ù~ûM

iciýû:- a•ðcû^ _æûÁòKe ajêk aýajûe I ZûjûKê ù`û_ûWò ù\aû \ßûeû Rk, Rcò _â\ìhòZ ùjCQòö

icû]û^:- ù`û_ûWò \ò@û~ûC[ôaû _äûÁòKþ cêYò I @^ýû^ý aÉêKê ZekûA ùi[ôeê Zek _äûÁòKþ _âÉêZ Keòùi[ôùe aRêeò KõKâòUþ cògûA eûÉû _âÉêZ Keû~ûA_ûeòaö Gjû\ßûeû _äûÁòKþe _ê^ü C_ù~ûM ùja I _â\ìhYKcò~òaö

aòù^û\ Kêcûe aòWòKû

aòeòMêWû, iòeòMêWû

^ûeûdY _ûUYû, ùKûeû_êU

]û^ ^Wûe iêaò̂ òù~ûM

iciýû:- ]û^aòòf aû Mjc @ck _ùe ^Wû eùjö GjûKê RkûA \ò@û~ûG; ~ûjû _eòùahKê _â\ìhòZKùeö @aiÚû iûõNûZòK ùjûA[ûGö

icû]û^:- ]û^ ̂ WûKê _ûYòùe aêWûAù\ùf ùi[ôeê @KþRûfòK GiòWò aûjûeò~òaö ùijò ̂ Wûùe ‘dòÁ’eiõPûeKê ùÆâ Keò MûB ùMûeêuê LûAaûKê ù\ùf Gjû CKéÁ ùMûLû\ý ùjûA~ûGö Gjû ùMû ÊûiÚý _ûAñfûb\ûdKö

LâúÁò̂ û ù ä̀ûùe^iþ@ÁcùgâYú, ùKûeû_êU


Mýûiþ fòKþ WòùUKÖe aýaiÚû

iciýû:- ùeûhA _ûAñ \eKûe ùjC[ôaû Mýûiþ iòfòŠeeê fûMò[ôaû _ûA_þùe Mýûiþ fòKþ ùjûA ̂ ò@ûñ fûùMI R^Rúa^ ^Á jêGö

icû]û^:- Mýûiþ iòfòŠe fûMò[ôaû _ûA_þeê Mýûiþ fòKþ ùjùf iòfòŠeùe fûMò[ôaû GK @ûfûcð aûRò CVòaI Gjû \ßûeû Mýûi iòfòŠeùe ù^ûRfþUò @ûù_ @ûù_ @ þ̀ aû a¦ ùjûA~òaö Gjû \ßûeû Mýûiþ fòKþ ùja ̂ ûjñòöG[ôùe Mýûi ùi þ̂ie fûMòaû @ûagýKö

iêb\âû gêb\gð̂ ú cjû_ûZâ\gcùgâYúbù\âgße jûAÄêfiûù\A_êe, eNê̂ û[_êe, RMZiòõ_êe

WûqeLû^ûe aRðýaÉêe _eòPûk^û

icûiý:- WûqeLû^ûeê _âZò\ò̂ Lûfò AõùRKè̂ , _äûÁòKþ, ùMäûbiþ @û\ò aRðýaÉê ̂ òMðZ ùjûA[ûG I GjûKêRkûAùf WûA@KèòùR þ̂ ^ûcK Mýûiþ aûjûe Keò aûdê _â\ìhY Kùeö

icû]û^:- WûqeLû^ûeê aûjûeê[ôaû aRðýaÉêKê _äûRcû Uyð \ßûeû \j^ KeûMùf ùi[ôeê _â\ìhYKûeúMýûi C_ô̂ ùja ̂ ûjñòö Gjò _äûRcû Uyðe C•û_ùe icÉ aRðýaÉê Rkò~ûG I @Zò _â\ìhYKûeú Mýûiþ ̂ òMðZjêG ^ûjñòö Cq MýûiþKê Rkúd Keò (fòKßò̀ ûG) Keò Zûjûe C_ù~ûM KeûAaû ö

~ûmùi ò̂ iòõ_ò- aòRdùKZ^ iòõ@ùgûK ùeûWþ, CceùKûUþ, ^aew_êe


vvvvv aû•ðûkû_

ùcûe ùQkòe _Zkû SûWÿû ùjC[ôfûö ‘_ù[ _ûVgûkû’eê gòLô[ôaû cêZûaK jeòWÿû MêŠ 50Mâûcþ @ûC \jò@] Mò̂ ûùe ùMûkûA LûAaûKê ù\fòö ùMûUòG cûZâûùe bf ùjûAMfûö

gâú eûc bZâûRd_êe, ùKûeû_êU

‘_ù[ _ûVgûkûùe’ gòLô[ôaû KêKêWÿû ùeûM PòKò›û Kûc ù\CQòö _ò@ûR ei, NòKê@ûñeò eiKê ic_eòcûYùecògûA _âZò KêKêWÿûKê 10 ùVû_û _ò@ûAfêö ceêWÿò ùeûM @ûC ùjC ^ûjñòö

gâú _â`êf cjû«VûKêecêŠû, cdìeb¬

‘@ûc @ûL _ûL’ _ZâòKû ùIßaþiûAUþeê _Xò_ûeêQêö G[ôùe @ù^K gòlYúd @ûùfûP^û ejêQòö

gâú aûaêfû iûjê , bûdû jßûUè@_þ_êù^, cjûeûÁâ

‘@ûc @ûL _ûL’ _ZâòKûùe \ò@û~ûC[ôaû ^aiéR^cû^ QûZâQûZâúu _ûAñ C_ûù\dö Gjû ajêZ Kûcù\CQòö G[ôùe aýaiûd c¤ Keò ùjaö

gâú e¬òZþ cfäòK, bûdû Aùcfþ,

\òfäú

ùcû aûQêeúe _ZkûSûWÿû ùjC[ôfûö ùUfò ùbUþ cû¤cùe @û_YuêVûeê gêYò jeòWÿû MêŠ 50 Mâûcþ \jò@] Mò̂ ûùe cògûA LûAaûKê ù\fòö bf ùjûAMfûö ùagú Lyðû« ùjfò ^ûjñòö

gâú ^ûeûdY \ûgc]êeMŠ LcûecûgðûNûA, ùK¦â_Wÿû

@ûce 10 fòUe lúe ù\C[ôaû MûB MêWûG @û´ LûA ù\A[ôfûö ù_U ̀ ûµòMfûö @ûùc WeòMfêö @û_YuùUfò ùbUþ Kû~ðýKâc @ ê̂iûùe 4Uò _û^_Zâ I 50 Mâûcþ @\û aûUò LûAaûKê ù\fê MûB a•òMfûö

gâú Mòeúg P¦âiûjê

Zêkiú_ûk, @ ê̂ùMûk


‘_ù[ _ûVgûkû’ ùe gòLûA[ôaû KêKêWÿû ]kû SûWûe Jh] bf Kûc ù\CQòö _ò@ûR ei I NòKê@ûñeò eiKêGKûVò ic_eòcûYùe cògûA _âZò KêKêWÿûKê 10 ùVû_û _ò@ûAfêö ]kû SûWû bf ùjfûö

gâú flàú Kjñe

eêaò_òWÿò@û, ̀ êfaûYú

Mâûcû•kùe ZéYcìkÉeúd KéhKcû^u _ûLKê ‘_ù[ _ûVgûkû’ cû¤cùe mû^ùKøgk _j•òaû Kû~ðýKâcGK @^^ý _âùPÁû Gjû @ûjêeò @]ôK ùjCö

W. AfþùR ùKûjäe ùeûùf þ̀i þ̂, bûdû UêAUeþ

ùIß́ aýûKþ, Rcðû^ú

MûB Mec @ûiê ^ûjñòö K’Y Keòaò ùaûfò bûaò @û_Yuê ù`û^þ Keòfòö KòQò _eûcgð \ò@«êö Kjò[ôaû@ ê̂iûùe RûA`kUòG LûAaûKê ù\fòö Gùa MecKê @ûiòQòö _âR^^ KeûA MûB `k ~ûAQòö

gâú _âùcû\ eûCZ

@ûVMWÿ

MûB ̀ k ùfCUûCQòö Mbð eLê ̂ ûjñòö @û_Y Kjò[ôaû cêZûaK NòKê@ûñeò ei Zò̂ ò \ò̂ , \òù^ QWÿû \òù^Zò^ò[e _ò@ûAfòö _âùZýK [e GK K_þ ùfLûGñö _êYò _âR^^ KeòQòö Gùa Qê@û ejòQòö

gâú aògß´e ùaùjeû

cú^ûMûWÿò@û, ̂ dûMWÿ

‘_ù[ _ûVgûkû’eê gòLô[ôaû jaðûf PòKò›ûMêWÿòK ijR I Kûc ù\CQòö Gjû Keò C_KéZ ùjCQêö

gâú ùcûj^ cògâ

ùWfûw, _êeú

vvvvv vvvvv vvvvv

@ûc @ûl ûl u @ûc @ûl ûl u 1 u - pathe pathshalapathepathshala.org/download/download/ama akha...

Documents