camping zeevos / hilde vandermeeren (door annie moenaert) groep 3.pdf · camping zeevos / hilde...
TRANSCRIPT
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Camping Zeevos Hilde Vandermeeren
(door Annie Moenaert)
Auteursinfo
lsquoIk ben geboren op 25 september 1970 vergezeld van een
tweelingzus Vanaf het moment dat ik ontdekte dat je letters aan
elkaar kon rijgen tot woorden en zelfs tot verhalen was ik niet meer
uit de bibliotheek weg te slaan Stapels boeken heb ik verslonden Af
en toe krabbelde ik als kind ook enkele verhalen op papier maar die
zijn helaas (of gelukkig) verloren gegaan In 93 studeerde ik af als
psycholoog Ik trouwde en kreeg twee dochters Nu woon ik in
Torhout dat is in West-Vlaanderen Ik heb tien jaar lesgegeven in het
secundair onderwijs In 2001 verscheen mijn eerste boek Een vroege
zomer (10+) uitgegeven bij uitgeverij DavidsfondsInfodok Vanaf
dan ging het snel Omdat schrijven echt datgene is wat ik wil doen
heb ik in 2006 de stap gezet naar fulltime auteur In juni 2007 werd ik
hoofdredacteur van de Kitskrant (actualiteitenkrant voor tien-plussers bij uitgeverij De Eenhoorn)rsquo
Hilde Vandermeeren over schrijven
lsquoDe manier waarop een schrijver zijn verhaal uit zijn pen schudt kan je vergelijken met iemand die
een brood bakt Eerst heb je een idee van wat je wilt maken het soort verhaal zoals je een bruin of een
wit brood kan maken Als het verhaal te flauw is moet er een snuifje spanning in net zoals je zout aan
je brooddeeg toevoegt Soms laat je het beter even rusten Als je een poosje nadien gaat kijken is je
brooddeeg gerezen en dat is misschien ook met je verhaal gebeurd als je er even niet mee bezig bent
Daarna kneed je het nog verder Soms zegt iemand ook dat je er beter nog iets aan toevoegt Als je
verhaal af is en je broodje dus gebakken lijkt denk je aan degenen die ervan zullen proevenrsquo
wwwhildevandermeerenbe
Illustrator Harmen van Straaten
Harmen van Straaten (Arnhem 15 september 1958) was altijd al gek op
tekenen lsquoAls kind won ik kleurwedstrijden Maar ik dacht toen dat tekenen
stom was Dat iedereen dat kon en dat je ook andere dingen moest kunnenrsquo
Daarom ging Harmen rechten studeren in Leiden
copyLona Aalders
Na zijn studie werd hij docent Recht aan de HEAO in Amsterdam Maar dat werk beviel hem niet en
dus begon hij in zijn vrije tijd kinderboeken te illustreren Nadat hij een paar jaar het illustreren had
gecombineerd met zijn baan als jurist besloot hij om de sprong te wagen en zijn brood te gaan
verdienen als illustrator Harmen heeft nu een mooie studio aan een gracht in Amsterdam en hij werkt
voor uitgeverijen in Nederland Belgieuml Groot-Brittannieuml en Duitsland Vertalingen van zijn werk
worden oa in Duitsland Belgieuml Korea Japan Frankrijk Noorwegen Zweden en Denemarken
uitgegeven
Harmen van Straaten illustreerde ruim 400 boeken in binnen en buitenland en schreef ruim 50 boeken
voor alle leeftijden Van prentenboeken voor de allerkleinsten voorleesboeken boeken voor 6+
boeken voor 9+ boeken voor 12+ tot romans voor 15 jarigen en ouder Ook heeft hij voor
Sesamstraat animaties gemaakt
Waarom illustreert Harmen eigenlijk kinderboeken lsquoOmdat ik al een beroemde oom heb Peter van
Straaten die voor volwassenen in kranten tijdschriften kalenders en boeken tekent en ik niet met hem
vergeleken wilde wordenrsquo
httpharmenvanstraatennl
Kort samengevat
Will en zijn kleine broertje Harry wonen samen met hun moeder in een stacaravan in Camping
Zeevos Dat doen ze stiekem want eigenlijk mag je daar alleen maar wonen als je met vakantie bent
Gelukkig knijpt de wet een oogje dicht Dat vindt Will goed want hij heeft al genoeg zorgen aan zijn
hoofd Zo heeft hij een op-en-neer-mama die de ene dag vrolijk is en de volgende verdrietig Zijn
vader vertrok vier jaar geleden om de wereld rond te varen en is nog altijd niet terug Op een dag
verdwijnt ook zijn mama net op het moment dat mijnheer Richard gestorven is Terwijl de hele
camping op zoek gaat naar het verdwenen winnende lottobriefje van mijnheer Richard probeert Will
voor iedereen te verzwijgen dat zijn moeder weg is Waar is zijn mama Waarom nam ze haar
portemonnee en mobieltje niet mee en vooralhellip zal hij haar terugvinden
Vragen
Het boek bevat een aantal illustraties Vind je dat die passen bij het verhaal Staan ze op de
juiste plaats Bij welke scegravene had je graag een illustratie gezien
Vind je de titel passen bij het boek
Wie zijn de personages Kan je wat meer over hen vertellen
Wat is het onderwerp van het boek
Heb je het verhaal graag gelezen
Vond je het verhaal moeilijk om te lezen
Welke gevoelens voelde je bij het lezen van het boek Bijvoorbeeld geluk verdriet schaamte
woede bewondering spanning angst verveling medelijdenhellip Leg eventueel grote papieren
met deze gevoelens op genoteerd op de grond Vraag aan de kinderen om bij het gevoel iets
uit het verhaal neerschrijven dat erbij past
Interview met Hilde Vandermeeren
Hoe kwam dit boek tot stand Zijn de gebeurtenissen in het boek echt gebeurd of is alles fictie
lsquoHoe een boek tot stand komt is iets heel raars Het begint soms met een inval iets wat je ziet op
straat hoort op de trein of iets wat je leest en wat je raakt Voor Camping Zeevos wilde ik het boek
laten afspelen op een camping Waarom precies weet ik niet ik vond dat een bijzondere setting een
soort mini-maatschappij Ik schrijf ook graag over mensen die anders zijn De mama heeft een
bipolaire stoornis (extreme emotionele hoogtes en laagtes) Dat is moeilijk uit te leggen aan kinderen
ik gebruik dat woord ook geen enkele keer in het boek maar beschrijf alles vanuit het standpunt van
de kinderen Mijn opleiding als psychologe helpt daar wel bij Het verdwenen lottobriefje is een
verhaallijn die eraan toegevoegd is om de spanning te vergroten en de karakters uit de verf te laten
komen Alles wat gebeurt heb ik zelf verzonnen behalve eacuteeacuten personage Dat is Erica Zij is
geiumlnspireerd op een documentairereeks van een tijd terug op Eeacuten Het leven zoals het is en dat was
dan op een camping Daar was een personage een transgender die van man naar vrouw was veranderd
(dus geen travestiet) Dat was een tragisch personage dat me aangreep Zij werd gepest door andere
bewoners haar caravan was lek en op een bepaald moment hebben ze iets vernield aan haar caravan
Dat staat allemaal in mijn verhaal Ook dat ze op het eind een beter onderkomen vond via de sociale
dienst Ook dat was toen zo Ik laat in het boek in het midden dat Erica een transgender is dat is iets
wat ik suggereer een diepere laag voor volwassenen dat kinderen dat niet zo interpreteren is niet
nodig voor het verhaal Daarnaast is er nog iets wat ik gebruikt hebt uit mijn persoonlijke leven Ik heb
ooit nog lesgegeven aan een middelbare school voor kinderen met leerproblemen Die school is aan de
kust Er waren toen heel veel sociale problemen in die klassen met leerlingen die op campings
woonden terwijl dat wettelijk niet mocht Dat heeft me ook aangegrepen Die situatie wordt gedoogd
maar tegelijk kan je je afvragen hoe die leefomstandigheden verbeterd kunnen worden en wat de
toekomstkansen zijn van kinderen die daar opgroeien Ook dat is in het boek verwerktrsquo
Heb jijzelf ook iets met campings Zo ja kan je dat omschrijven
lsquoDat is juist het leuke aan schrijven Ik heb niets met campings en kamperen ik houd niet van
insecten en sukkelen in tenten en je sanitair moeten delen enz Maar ik vind het wel leuk om mijn
personages te laten kamperenrsquo
Hoe zijn de cover en de illustraties tot stand gekomen
lsquoDe illustrator is gekozen in samenspraak met de uitgeverij Harmen van Straaten heeft al eerder
boeken van mij geiumlllustreerd zoals Het kistje van Cleorsquo
Had de illustrator de volledige vrijheid of had jij al beelden voor ogen
lsquoIk geef hem de vrijheid Ik ben niet goed met beelden of tekeningen Niet om vooraf te zeggen wat
erop moet en ook niet om in te schatten of het goed is Ik vind dat bijzonder moeilijk de uitgeverij
heeft ook veel te zeggen over de uiteindelijke illustraties en coverrsquo
Wil je nog iets over jezelf vertellen en wil je eventueel nog een woordje richten tot de juryleden
lsquoOp mijn website vind je alvast veel informatie over mij Dit is een persoonlijk woordje voor de
juryleden eerst en vooral vind ik het fantastisch dat jullie bij de KJV zijn en boeken willen lezen en
beoordelen Dat is niet altijd gemakkelijk in een tijd waar computers en tv overal opduiken Ik kan het
weten want ik heb zelf twee dochters (145 en 165 jaar) Dus ik vind het fijn dat jullie mijn boek
en dat van anderen zullen lezen Van lezen word je rijker Dat betekent niet dat er geld uit de lucht valt
natuurlijk maar je wordt door te lezen veel rijker op gebied van woordenschat taal je krijgt zicht op
wat er allemaal in onze wereld gebeurt enzhellip En wie weethellip misschien zit er wel een toekomstige
schrijverschrijfster tussen jullie Ik wens jullie veel leesplezier toe Als jullie eens een mailtje willen
sturen met enkele vraagjes over mijn boeken (Camping Zeevos of een ander boek) of over schrijven
dan krijg je zeker antwoord hildevandermeerentelenetbersquo
Misschien kan je met de groep een mailtje naar Hilde te sturen met eventuele vragen en de
bevindingen over het boek Camping Zeevos
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De grote konijnenreddingsactie Katie Davies en Hannah Shaw (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Katie Davies studeerde Engels en drama aan de universiteit waar ze haar
eerst stuk schreef Ze werkte voor een literair agent als assistente en ze
schreef zowel artikels voor The Spectator en The Idler als komische
sketches voor de Radio 4 show One Ze is getrouwd met de acteur Alan
Davies met wie ze een dochtertje heeft Ze wonen samen in Londen
wwwkatiedaviesbookscom
Hannah Shaw werd geboren in een grote familie van vegetarieumlrs Tijdens
haar jeugdjaren proberen ze goed te zijn in alles van rolschaatsen tot
turnen Maar ze realiseerde zich snel dat er niet zoveel kans wat dat ze als
turnster een medaille zou winnen dus begon ze in plaats daarvan verhalen
te schreven en te tekenen Ze woont samen met haar man en reddingshond
in een kleine cottagehuis in Cotswolds Ze heeft een overactieve
verbeelding die haar rsquos nachts vaak wakker houdt
wwwhannahshawillustratorcouk
Kort samengevat
Omdat zijn vorige konijn gestorven is kreeg Job een nieuw konijn Hij is echter geobsedeerd door het
gevaar dat zijn konijn kan lopen en doet dan ook niets anders dan zijn konijn bewaken Daardoor wil
hij bijna niet meer op straat spelen met zijn vriendinnetjes Anna en Suzanne Maar dan gaat Job bij
zijn vader wonen en zijn konijn mag niet mee Zijn moeder belooft goed voor het konijn te zorgen
maar dat geloven de vriendinnen niet Ze maken hun eigen plannen om het konijn van Job te
verzorgen terwijl hij weg is Maar hun hulp loopt anders dan ze dachtenhellip
Voacuteoacuter het lezen
Toon de kinderen de cover en de titel van het boek en bespreek met hen waarover dit boek zou kunnen
gaan
Themarsquos
Echtscheiding huisdieren verzorgen helpen vriendschap
In het boek staat uiteraard de redding van het konijn van Job centraal Het gaat dus voor een groot deel
over dierenliefde
Welke dieren spelen een rol in het verhaal Welke naam hebben ze
Hoe proberen de Anna en Suzanne het konijn te redden
Ziet Job zijn konijn graag Hoe weet je dat
Heb je huisdieren Indien ja welke Indien nee zou je graag een huisdier hebben Welk
Het boek wordt een lsquohuisdierdetectiversquo genoemd Wat wordt hier mee bedoeld
Hoe ver zou jij gaan om een dier te redden
De ouders van Job zijn gescheiden Daardoor woont Job soms bij zijn mama en soms bij zijn papa
Hoe vind jij het zou jij het vinden als je ouders gescheiden zijn
In het verhaal komen vooral de nadelen van een scheiding naar voor Welke zijn dat
Denk je dat er ook voordelen aan kunnen zijn
Titel
Bespreek met de kinderen de titel van het boek en de titels van de hoofdstukken
Vind je de titel van het boek goed gekozen Waarom welwaarom niet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Noteer de titels van de hoofdstukken op een kaartje Verdeel de kaartjes onder de kinderen en laat hen
het verhaal reconstrueren aan de hand van de titels
Vind je de titels van de hoofdstukken goed gekozen
Verklappen ze waarover het hoofdstuk zal gaan
Personages
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
De grote konijnenreddingsactie
lsquoDit vrolijke verhaal leest erg vlot en zorgt voor heel wat gegrinnik Want wat de meisjes ook
doen met de beste bedoelingen de lezer heeft al snel door dat er iets compleet misloopt Dat
zorgt voor heel wat binnenpretjes en hilariteit De verschillende personages krijgen een
duidelijk karakter mee zijn herkenbaar en voorspelbaar in hun gedrag wat het verhaal ook zo
leuk maakt De vlotte tekst zorgt voor een verhaal vol vaart met de nodige spanning erbijrsquo
Hou een gesprekje over de personages
Welk personage vind je het leukste en waarom
Herken je jezelf in eacuteeacuten van de personages
Zouden Anna en Suzanne vriendinnen van je kunnen zijn Waarom welwaarom niet
Hoe zou je Tom het jongere broertje van Anna omschrijven
De ouders van de kinderen zijn zeer verschillend Hoe merk je dat
Het boek wordt vanuit het perspectief van Anna geschreven We volgen de gebeurtenissen
door haar ogen Hoe zou het zijn als we het verhaal vanuit de ogen van Suzanne Tom het
konijn Jobhellip zouden vertellen
De meisjes uit het verhaal hebben verschillende clubjes opgericht
Welke zijn dat en wat houden die precies in
Wat voor een clubje zou jij graag oprichten
Moeilijke woorden
In het verhaal komen een aantal moeilijke(re) woorden voor De lezer krijgt echter hulp van de meisjes
om de betekenis te weten te komen zij zoeken telkens een paar omschrijvingen uit het woordenboek
op
Waarom zoeken de meisjes de betekenis van moeilijke woorden op in twee woordenboeken
Hoe komt het dat de uitleg van het ene woordenboek verschillend is van die van het andere
woordenboek
Waar zoek jij naar de betekenis van moeilijke woorden
Over de illustraties
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
de illustraties in het boek
lsquoDe illustraties zijn grappig en speels en staan verspreid over de paginarsquos en tussen de tekst
De vormgeving is ook aantrekkelijk door op elke pagina de ringetjes van een spiraalschrift te
tekenen lijkt dit een echt verslag of dagboek van Annarsquo
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek en laat de kinderen zo het verhaal reconstrueren Bespreek
de tekeningen
Vind je de tekeningen mooi Waarom welwaarom niet
Vind je de illustraties bij het boek passen Waarom welwaarom niet
Voegen ze iets extra toe aan het verhaal
Vind je het idee van de ringetjes aan de zijkant tof Welke andere dingen zorgen ervoor dat
het boek nog meer op een dagboek of een soort plakboek lijkt Let op de details op elke
pagina
p 12 en 13 zijn heel bijzonder Hoe komt dit Wat wordt er voorgesteld Zijn er nog
dergelijke speciale bladzijden in het boek Welke
Doorheen het boek worden verschillende lettertypes gebruikt en soms worden bepaalde
woorden en zinnen volledig in hoofdletters geschreven Waarom doet de schrijfster dit
Op deze site httpwwwhannahshawillustratorcoukpicture-bookshtml vind je afbeeldingen van
andere boeken die Hannah Shaw illustreerde Wat valt je op
Meer lezen
De schrijfster van dit verhaal schreef ook De grote hamstermassamoord (Gottmer) waarin dezelfde
personages meespelen Het verhaal gaat als volgt bij Anna thuis gebeuren nare dingen Niet alleen
gaat haar geliefde oma onverwachts dood er wordt ook nog een gruwelijke misdaad gepleegd iets of
iemand heeft een bloedbad aangericht onder haar hamsters Samen met broertje Tom en beste vriendin
Suzanne gaat Anna op onderzoek uit Al gauw brengen ze de lijst verdachten terug tot drie De
Nieuwe Kat de vader van Suzanne en Hamster Nummer Een Met de hulp van buurvrouw
Rotherham die vroeger bij de politie werkte gaan ze de lijst een voor een af in de hoop het mysterie
op te lossen
Spreekt dit verhaal jou aan en zou je het boek lezen Waarom welniet
Leuke afsluiter
In het boek staan veel leuke tekeningen Eeacuten er van is een plattegrond Laat de kinderen een
plattegrond tekenen van hun huis naar hun school of naar de bibliotheek
Creatieve kinderen kunnen ook aan de slag met deze leuke knutselideeeumln
httphannahshawillustratorcoukfun-stuffhtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Na zijn studie werd hij docent Recht aan de HEAO in Amsterdam Maar dat werk beviel hem niet en
dus begon hij in zijn vrije tijd kinderboeken te illustreren Nadat hij een paar jaar het illustreren had
gecombineerd met zijn baan als jurist besloot hij om de sprong te wagen en zijn brood te gaan
verdienen als illustrator Harmen heeft nu een mooie studio aan een gracht in Amsterdam en hij werkt
voor uitgeverijen in Nederland Belgieuml Groot-Brittannieuml en Duitsland Vertalingen van zijn werk
worden oa in Duitsland Belgieuml Korea Japan Frankrijk Noorwegen Zweden en Denemarken
uitgegeven
Harmen van Straaten illustreerde ruim 400 boeken in binnen en buitenland en schreef ruim 50 boeken
voor alle leeftijden Van prentenboeken voor de allerkleinsten voorleesboeken boeken voor 6+
boeken voor 9+ boeken voor 12+ tot romans voor 15 jarigen en ouder Ook heeft hij voor
Sesamstraat animaties gemaakt
Waarom illustreert Harmen eigenlijk kinderboeken lsquoOmdat ik al een beroemde oom heb Peter van
Straaten die voor volwassenen in kranten tijdschriften kalenders en boeken tekent en ik niet met hem
vergeleken wilde wordenrsquo
httpharmenvanstraatennl
Kort samengevat
Will en zijn kleine broertje Harry wonen samen met hun moeder in een stacaravan in Camping
Zeevos Dat doen ze stiekem want eigenlijk mag je daar alleen maar wonen als je met vakantie bent
Gelukkig knijpt de wet een oogje dicht Dat vindt Will goed want hij heeft al genoeg zorgen aan zijn
hoofd Zo heeft hij een op-en-neer-mama die de ene dag vrolijk is en de volgende verdrietig Zijn
vader vertrok vier jaar geleden om de wereld rond te varen en is nog altijd niet terug Op een dag
verdwijnt ook zijn mama net op het moment dat mijnheer Richard gestorven is Terwijl de hele
camping op zoek gaat naar het verdwenen winnende lottobriefje van mijnheer Richard probeert Will
voor iedereen te verzwijgen dat zijn moeder weg is Waar is zijn mama Waarom nam ze haar
portemonnee en mobieltje niet mee en vooralhellip zal hij haar terugvinden
Vragen
Het boek bevat een aantal illustraties Vind je dat die passen bij het verhaal Staan ze op de
juiste plaats Bij welke scegravene had je graag een illustratie gezien
Vind je de titel passen bij het boek
Wie zijn de personages Kan je wat meer over hen vertellen
Wat is het onderwerp van het boek
Heb je het verhaal graag gelezen
Vond je het verhaal moeilijk om te lezen
Welke gevoelens voelde je bij het lezen van het boek Bijvoorbeeld geluk verdriet schaamte
woede bewondering spanning angst verveling medelijdenhellip Leg eventueel grote papieren
met deze gevoelens op genoteerd op de grond Vraag aan de kinderen om bij het gevoel iets
uit het verhaal neerschrijven dat erbij past
Interview met Hilde Vandermeeren
Hoe kwam dit boek tot stand Zijn de gebeurtenissen in het boek echt gebeurd of is alles fictie
lsquoHoe een boek tot stand komt is iets heel raars Het begint soms met een inval iets wat je ziet op
straat hoort op de trein of iets wat je leest en wat je raakt Voor Camping Zeevos wilde ik het boek
laten afspelen op een camping Waarom precies weet ik niet ik vond dat een bijzondere setting een
soort mini-maatschappij Ik schrijf ook graag over mensen die anders zijn De mama heeft een
bipolaire stoornis (extreme emotionele hoogtes en laagtes) Dat is moeilijk uit te leggen aan kinderen
ik gebruik dat woord ook geen enkele keer in het boek maar beschrijf alles vanuit het standpunt van
de kinderen Mijn opleiding als psychologe helpt daar wel bij Het verdwenen lottobriefje is een
verhaallijn die eraan toegevoegd is om de spanning te vergroten en de karakters uit de verf te laten
komen Alles wat gebeurt heb ik zelf verzonnen behalve eacuteeacuten personage Dat is Erica Zij is
geiumlnspireerd op een documentairereeks van een tijd terug op Eeacuten Het leven zoals het is en dat was
dan op een camping Daar was een personage een transgender die van man naar vrouw was veranderd
(dus geen travestiet) Dat was een tragisch personage dat me aangreep Zij werd gepest door andere
bewoners haar caravan was lek en op een bepaald moment hebben ze iets vernield aan haar caravan
Dat staat allemaal in mijn verhaal Ook dat ze op het eind een beter onderkomen vond via de sociale
dienst Ook dat was toen zo Ik laat in het boek in het midden dat Erica een transgender is dat is iets
wat ik suggereer een diepere laag voor volwassenen dat kinderen dat niet zo interpreteren is niet
nodig voor het verhaal Daarnaast is er nog iets wat ik gebruikt hebt uit mijn persoonlijke leven Ik heb
ooit nog lesgegeven aan een middelbare school voor kinderen met leerproblemen Die school is aan de
kust Er waren toen heel veel sociale problemen in die klassen met leerlingen die op campings
woonden terwijl dat wettelijk niet mocht Dat heeft me ook aangegrepen Die situatie wordt gedoogd
maar tegelijk kan je je afvragen hoe die leefomstandigheden verbeterd kunnen worden en wat de
toekomstkansen zijn van kinderen die daar opgroeien Ook dat is in het boek verwerktrsquo
Heb jijzelf ook iets met campings Zo ja kan je dat omschrijven
lsquoDat is juist het leuke aan schrijven Ik heb niets met campings en kamperen ik houd niet van
insecten en sukkelen in tenten en je sanitair moeten delen enz Maar ik vind het wel leuk om mijn
personages te laten kamperenrsquo
Hoe zijn de cover en de illustraties tot stand gekomen
lsquoDe illustrator is gekozen in samenspraak met de uitgeverij Harmen van Straaten heeft al eerder
boeken van mij geiumlllustreerd zoals Het kistje van Cleorsquo
Had de illustrator de volledige vrijheid of had jij al beelden voor ogen
lsquoIk geef hem de vrijheid Ik ben niet goed met beelden of tekeningen Niet om vooraf te zeggen wat
erop moet en ook niet om in te schatten of het goed is Ik vind dat bijzonder moeilijk de uitgeverij
heeft ook veel te zeggen over de uiteindelijke illustraties en coverrsquo
Wil je nog iets over jezelf vertellen en wil je eventueel nog een woordje richten tot de juryleden
lsquoOp mijn website vind je alvast veel informatie over mij Dit is een persoonlijk woordje voor de
juryleden eerst en vooral vind ik het fantastisch dat jullie bij de KJV zijn en boeken willen lezen en
beoordelen Dat is niet altijd gemakkelijk in een tijd waar computers en tv overal opduiken Ik kan het
weten want ik heb zelf twee dochters (145 en 165 jaar) Dus ik vind het fijn dat jullie mijn boek
en dat van anderen zullen lezen Van lezen word je rijker Dat betekent niet dat er geld uit de lucht valt
natuurlijk maar je wordt door te lezen veel rijker op gebied van woordenschat taal je krijgt zicht op
wat er allemaal in onze wereld gebeurt enzhellip En wie weethellip misschien zit er wel een toekomstige
schrijverschrijfster tussen jullie Ik wens jullie veel leesplezier toe Als jullie eens een mailtje willen
sturen met enkele vraagjes over mijn boeken (Camping Zeevos of een ander boek) of over schrijven
dan krijg je zeker antwoord hildevandermeerentelenetbersquo
Misschien kan je met de groep een mailtje naar Hilde te sturen met eventuele vragen en de
bevindingen over het boek Camping Zeevos
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De grote konijnenreddingsactie Katie Davies en Hannah Shaw (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Katie Davies studeerde Engels en drama aan de universiteit waar ze haar
eerst stuk schreef Ze werkte voor een literair agent als assistente en ze
schreef zowel artikels voor The Spectator en The Idler als komische
sketches voor de Radio 4 show One Ze is getrouwd met de acteur Alan
Davies met wie ze een dochtertje heeft Ze wonen samen in Londen
wwwkatiedaviesbookscom
Hannah Shaw werd geboren in een grote familie van vegetarieumlrs Tijdens
haar jeugdjaren proberen ze goed te zijn in alles van rolschaatsen tot
turnen Maar ze realiseerde zich snel dat er niet zoveel kans wat dat ze als
turnster een medaille zou winnen dus begon ze in plaats daarvan verhalen
te schreven en te tekenen Ze woont samen met haar man en reddingshond
in een kleine cottagehuis in Cotswolds Ze heeft een overactieve
verbeelding die haar rsquos nachts vaak wakker houdt
wwwhannahshawillustratorcouk
Kort samengevat
Omdat zijn vorige konijn gestorven is kreeg Job een nieuw konijn Hij is echter geobsedeerd door het
gevaar dat zijn konijn kan lopen en doet dan ook niets anders dan zijn konijn bewaken Daardoor wil
hij bijna niet meer op straat spelen met zijn vriendinnetjes Anna en Suzanne Maar dan gaat Job bij
zijn vader wonen en zijn konijn mag niet mee Zijn moeder belooft goed voor het konijn te zorgen
maar dat geloven de vriendinnen niet Ze maken hun eigen plannen om het konijn van Job te
verzorgen terwijl hij weg is Maar hun hulp loopt anders dan ze dachtenhellip
Voacuteoacuter het lezen
Toon de kinderen de cover en de titel van het boek en bespreek met hen waarover dit boek zou kunnen
gaan
Themarsquos
Echtscheiding huisdieren verzorgen helpen vriendschap
In het boek staat uiteraard de redding van het konijn van Job centraal Het gaat dus voor een groot deel
over dierenliefde
Welke dieren spelen een rol in het verhaal Welke naam hebben ze
Hoe proberen de Anna en Suzanne het konijn te redden
Ziet Job zijn konijn graag Hoe weet je dat
Heb je huisdieren Indien ja welke Indien nee zou je graag een huisdier hebben Welk
Het boek wordt een lsquohuisdierdetectiversquo genoemd Wat wordt hier mee bedoeld
Hoe ver zou jij gaan om een dier te redden
De ouders van Job zijn gescheiden Daardoor woont Job soms bij zijn mama en soms bij zijn papa
Hoe vind jij het zou jij het vinden als je ouders gescheiden zijn
In het verhaal komen vooral de nadelen van een scheiding naar voor Welke zijn dat
Denk je dat er ook voordelen aan kunnen zijn
Titel
Bespreek met de kinderen de titel van het boek en de titels van de hoofdstukken
Vind je de titel van het boek goed gekozen Waarom welwaarom niet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Noteer de titels van de hoofdstukken op een kaartje Verdeel de kaartjes onder de kinderen en laat hen
het verhaal reconstrueren aan de hand van de titels
Vind je de titels van de hoofdstukken goed gekozen
Verklappen ze waarover het hoofdstuk zal gaan
Personages
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
De grote konijnenreddingsactie
lsquoDit vrolijke verhaal leest erg vlot en zorgt voor heel wat gegrinnik Want wat de meisjes ook
doen met de beste bedoelingen de lezer heeft al snel door dat er iets compleet misloopt Dat
zorgt voor heel wat binnenpretjes en hilariteit De verschillende personages krijgen een
duidelijk karakter mee zijn herkenbaar en voorspelbaar in hun gedrag wat het verhaal ook zo
leuk maakt De vlotte tekst zorgt voor een verhaal vol vaart met de nodige spanning erbijrsquo
Hou een gesprekje over de personages
Welk personage vind je het leukste en waarom
Herken je jezelf in eacuteeacuten van de personages
Zouden Anna en Suzanne vriendinnen van je kunnen zijn Waarom welwaarom niet
Hoe zou je Tom het jongere broertje van Anna omschrijven
De ouders van de kinderen zijn zeer verschillend Hoe merk je dat
Het boek wordt vanuit het perspectief van Anna geschreven We volgen de gebeurtenissen
door haar ogen Hoe zou het zijn als we het verhaal vanuit de ogen van Suzanne Tom het
konijn Jobhellip zouden vertellen
De meisjes uit het verhaal hebben verschillende clubjes opgericht
Welke zijn dat en wat houden die precies in
Wat voor een clubje zou jij graag oprichten
Moeilijke woorden
In het verhaal komen een aantal moeilijke(re) woorden voor De lezer krijgt echter hulp van de meisjes
om de betekenis te weten te komen zij zoeken telkens een paar omschrijvingen uit het woordenboek
op
Waarom zoeken de meisjes de betekenis van moeilijke woorden op in twee woordenboeken
Hoe komt het dat de uitleg van het ene woordenboek verschillend is van die van het andere
woordenboek
Waar zoek jij naar de betekenis van moeilijke woorden
Over de illustraties
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
de illustraties in het boek
lsquoDe illustraties zijn grappig en speels en staan verspreid over de paginarsquos en tussen de tekst
De vormgeving is ook aantrekkelijk door op elke pagina de ringetjes van een spiraalschrift te
tekenen lijkt dit een echt verslag of dagboek van Annarsquo
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek en laat de kinderen zo het verhaal reconstrueren Bespreek
de tekeningen
Vind je de tekeningen mooi Waarom welwaarom niet
Vind je de illustraties bij het boek passen Waarom welwaarom niet
Voegen ze iets extra toe aan het verhaal
Vind je het idee van de ringetjes aan de zijkant tof Welke andere dingen zorgen ervoor dat
het boek nog meer op een dagboek of een soort plakboek lijkt Let op de details op elke
pagina
p 12 en 13 zijn heel bijzonder Hoe komt dit Wat wordt er voorgesteld Zijn er nog
dergelijke speciale bladzijden in het boek Welke
Doorheen het boek worden verschillende lettertypes gebruikt en soms worden bepaalde
woorden en zinnen volledig in hoofdletters geschreven Waarom doet de schrijfster dit
Op deze site httpwwwhannahshawillustratorcoukpicture-bookshtml vind je afbeeldingen van
andere boeken die Hannah Shaw illustreerde Wat valt je op
Meer lezen
De schrijfster van dit verhaal schreef ook De grote hamstermassamoord (Gottmer) waarin dezelfde
personages meespelen Het verhaal gaat als volgt bij Anna thuis gebeuren nare dingen Niet alleen
gaat haar geliefde oma onverwachts dood er wordt ook nog een gruwelijke misdaad gepleegd iets of
iemand heeft een bloedbad aangericht onder haar hamsters Samen met broertje Tom en beste vriendin
Suzanne gaat Anna op onderzoek uit Al gauw brengen ze de lijst verdachten terug tot drie De
Nieuwe Kat de vader van Suzanne en Hamster Nummer Een Met de hulp van buurvrouw
Rotherham die vroeger bij de politie werkte gaan ze de lijst een voor een af in de hoop het mysterie
op te lossen
Spreekt dit verhaal jou aan en zou je het boek lezen Waarom welniet
Leuke afsluiter
In het boek staan veel leuke tekeningen Eeacuten er van is een plattegrond Laat de kinderen een
plattegrond tekenen van hun huis naar hun school of naar de bibliotheek
Creatieve kinderen kunnen ook aan de slag met deze leuke knutselideeeumln
httphannahshawillustratorcoukfun-stuffhtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
met deze gevoelens op genoteerd op de grond Vraag aan de kinderen om bij het gevoel iets
uit het verhaal neerschrijven dat erbij past
Interview met Hilde Vandermeeren
Hoe kwam dit boek tot stand Zijn de gebeurtenissen in het boek echt gebeurd of is alles fictie
lsquoHoe een boek tot stand komt is iets heel raars Het begint soms met een inval iets wat je ziet op
straat hoort op de trein of iets wat je leest en wat je raakt Voor Camping Zeevos wilde ik het boek
laten afspelen op een camping Waarom precies weet ik niet ik vond dat een bijzondere setting een
soort mini-maatschappij Ik schrijf ook graag over mensen die anders zijn De mama heeft een
bipolaire stoornis (extreme emotionele hoogtes en laagtes) Dat is moeilijk uit te leggen aan kinderen
ik gebruik dat woord ook geen enkele keer in het boek maar beschrijf alles vanuit het standpunt van
de kinderen Mijn opleiding als psychologe helpt daar wel bij Het verdwenen lottobriefje is een
verhaallijn die eraan toegevoegd is om de spanning te vergroten en de karakters uit de verf te laten
komen Alles wat gebeurt heb ik zelf verzonnen behalve eacuteeacuten personage Dat is Erica Zij is
geiumlnspireerd op een documentairereeks van een tijd terug op Eeacuten Het leven zoals het is en dat was
dan op een camping Daar was een personage een transgender die van man naar vrouw was veranderd
(dus geen travestiet) Dat was een tragisch personage dat me aangreep Zij werd gepest door andere
bewoners haar caravan was lek en op een bepaald moment hebben ze iets vernield aan haar caravan
Dat staat allemaal in mijn verhaal Ook dat ze op het eind een beter onderkomen vond via de sociale
dienst Ook dat was toen zo Ik laat in het boek in het midden dat Erica een transgender is dat is iets
wat ik suggereer een diepere laag voor volwassenen dat kinderen dat niet zo interpreteren is niet
nodig voor het verhaal Daarnaast is er nog iets wat ik gebruikt hebt uit mijn persoonlijke leven Ik heb
ooit nog lesgegeven aan een middelbare school voor kinderen met leerproblemen Die school is aan de
kust Er waren toen heel veel sociale problemen in die klassen met leerlingen die op campings
woonden terwijl dat wettelijk niet mocht Dat heeft me ook aangegrepen Die situatie wordt gedoogd
maar tegelijk kan je je afvragen hoe die leefomstandigheden verbeterd kunnen worden en wat de
toekomstkansen zijn van kinderen die daar opgroeien Ook dat is in het boek verwerktrsquo
Heb jijzelf ook iets met campings Zo ja kan je dat omschrijven
lsquoDat is juist het leuke aan schrijven Ik heb niets met campings en kamperen ik houd niet van
insecten en sukkelen in tenten en je sanitair moeten delen enz Maar ik vind het wel leuk om mijn
personages te laten kamperenrsquo
Hoe zijn de cover en de illustraties tot stand gekomen
lsquoDe illustrator is gekozen in samenspraak met de uitgeverij Harmen van Straaten heeft al eerder
boeken van mij geiumlllustreerd zoals Het kistje van Cleorsquo
Had de illustrator de volledige vrijheid of had jij al beelden voor ogen
lsquoIk geef hem de vrijheid Ik ben niet goed met beelden of tekeningen Niet om vooraf te zeggen wat
erop moet en ook niet om in te schatten of het goed is Ik vind dat bijzonder moeilijk de uitgeverij
heeft ook veel te zeggen over de uiteindelijke illustraties en coverrsquo
Wil je nog iets over jezelf vertellen en wil je eventueel nog een woordje richten tot de juryleden
lsquoOp mijn website vind je alvast veel informatie over mij Dit is een persoonlijk woordje voor de
juryleden eerst en vooral vind ik het fantastisch dat jullie bij de KJV zijn en boeken willen lezen en
beoordelen Dat is niet altijd gemakkelijk in een tijd waar computers en tv overal opduiken Ik kan het
weten want ik heb zelf twee dochters (145 en 165 jaar) Dus ik vind het fijn dat jullie mijn boek
en dat van anderen zullen lezen Van lezen word je rijker Dat betekent niet dat er geld uit de lucht valt
natuurlijk maar je wordt door te lezen veel rijker op gebied van woordenschat taal je krijgt zicht op
wat er allemaal in onze wereld gebeurt enzhellip En wie weethellip misschien zit er wel een toekomstige
schrijverschrijfster tussen jullie Ik wens jullie veel leesplezier toe Als jullie eens een mailtje willen
sturen met enkele vraagjes over mijn boeken (Camping Zeevos of een ander boek) of over schrijven
dan krijg je zeker antwoord hildevandermeerentelenetbersquo
Misschien kan je met de groep een mailtje naar Hilde te sturen met eventuele vragen en de
bevindingen over het boek Camping Zeevos
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De grote konijnenreddingsactie Katie Davies en Hannah Shaw (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Katie Davies studeerde Engels en drama aan de universiteit waar ze haar
eerst stuk schreef Ze werkte voor een literair agent als assistente en ze
schreef zowel artikels voor The Spectator en The Idler als komische
sketches voor de Radio 4 show One Ze is getrouwd met de acteur Alan
Davies met wie ze een dochtertje heeft Ze wonen samen in Londen
wwwkatiedaviesbookscom
Hannah Shaw werd geboren in een grote familie van vegetarieumlrs Tijdens
haar jeugdjaren proberen ze goed te zijn in alles van rolschaatsen tot
turnen Maar ze realiseerde zich snel dat er niet zoveel kans wat dat ze als
turnster een medaille zou winnen dus begon ze in plaats daarvan verhalen
te schreven en te tekenen Ze woont samen met haar man en reddingshond
in een kleine cottagehuis in Cotswolds Ze heeft een overactieve
verbeelding die haar rsquos nachts vaak wakker houdt
wwwhannahshawillustratorcouk
Kort samengevat
Omdat zijn vorige konijn gestorven is kreeg Job een nieuw konijn Hij is echter geobsedeerd door het
gevaar dat zijn konijn kan lopen en doet dan ook niets anders dan zijn konijn bewaken Daardoor wil
hij bijna niet meer op straat spelen met zijn vriendinnetjes Anna en Suzanne Maar dan gaat Job bij
zijn vader wonen en zijn konijn mag niet mee Zijn moeder belooft goed voor het konijn te zorgen
maar dat geloven de vriendinnen niet Ze maken hun eigen plannen om het konijn van Job te
verzorgen terwijl hij weg is Maar hun hulp loopt anders dan ze dachtenhellip
Voacuteoacuter het lezen
Toon de kinderen de cover en de titel van het boek en bespreek met hen waarover dit boek zou kunnen
gaan
Themarsquos
Echtscheiding huisdieren verzorgen helpen vriendschap
In het boek staat uiteraard de redding van het konijn van Job centraal Het gaat dus voor een groot deel
over dierenliefde
Welke dieren spelen een rol in het verhaal Welke naam hebben ze
Hoe proberen de Anna en Suzanne het konijn te redden
Ziet Job zijn konijn graag Hoe weet je dat
Heb je huisdieren Indien ja welke Indien nee zou je graag een huisdier hebben Welk
Het boek wordt een lsquohuisdierdetectiversquo genoemd Wat wordt hier mee bedoeld
Hoe ver zou jij gaan om een dier te redden
De ouders van Job zijn gescheiden Daardoor woont Job soms bij zijn mama en soms bij zijn papa
Hoe vind jij het zou jij het vinden als je ouders gescheiden zijn
In het verhaal komen vooral de nadelen van een scheiding naar voor Welke zijn dat
Denk je dat er ook voordelen aan kunnen zijn
Titel
Bespreek met de kinderen de titel van het boek en de titels van de hoofdstukken
Vind je de titel van het boek goed gekozen Waarom welwaarom niet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Noteer de titels van de hoofdstukken op een kaartje Verdeel de kaartjes onder de kinderen en laat hen
het verhaal reconstrueren aan de hand van de titels
Vind je de titels van de hoofdstukken goed gekozen
Verklappen ze waarover het hoofdstuk zal gaan
Personages
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
De grote konijnenreddingsactie
lsquoDit vrolijke verhaal leest erg vlot en zorgt voor heel wat gegrinnik Want wat de meisjes ook
doen met de beste bedoelingen de lezer heeft al snel door dat er iets compleet misloopt Dat
zorgt voor heel wat binnenpretjes en hilariteit De verschillende personages krijgen een
duidelijk karakter mee zijn herkenbaar en voorspelbaar in hun gedrag wat het verhaal ook zo
leuk maakt De vlotte tekst zorgt voor een verhaal vol vaart met de nodige spanning erbijrsquo
Hou een gesprekje over de personages
Welk personage vind je het leukste en waarom
Herken je jezelf in eacuteeacuten van de personages
Zouden Anna en Suzanne vriendinnen van je kunnen zijn Waarom welwaarom niet
Hoe zou je Tom het jongere broertje van Anna omschrijven
De ouders van de kinderen zijn zeer verschillend Hoe merk je dat
Het boek wordt vanuit het perspectief van Anna geschreven We volgen de gebeurtenissen
door haar ogen Hoe zou het zijn als we het verhaal vanuit de ogen van Suzanne Tom het
konijn Jobhellip zouden vertellen
De meisjes uit het verhaal hebben verschillende clubjes opgericht
Welke zijn dat en wat houden die precies in
Wat voor een clubje zou jij graag oprichten
Moeilijke woorden
In het verhaal komen een aantal moeilijke(re) woorden voor De lezer krijgt echter hulp van de meisjes
om de betekenis te weten te komen zij zoeken telkens een paar omschrijvingen uit het woordenboek
op
Waarom zoeken de meisjes de betekenis van moeilijke woorden op in twee woordenboeken
Hoe komt het dat de uitleg van het ene woordenboek verschillend is van die van het andere
woordenboek
Waar zoek jij naar de betekenis van moeilijke woorden
Over de illustraties
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
de illustraties in het boek
lsquoDe illustraties zijn grappig en speels en staan verspreid over de paginarsquos en tussen de tekst
De vormgeving is ook aantrekkelijk door op elke pagina de ringetjes van een spiraalschrift te
tekenen lijkt dit een echt verslag of dagboek van Annarsquo
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek en laat de kinderen zo het verhaal reconstrueren Bespreek
de tekeningen
Vind je de tekeningen mooi Waarom welwaarom niet
Vind je de illustraties bij het boek passen Waarom welwaarom niet
Voegen ze iets extra toe aan het verhaal
Vind je het idee van de ringetjes aan de zijkant tof Welke andere dingen zorgen ervoor dat
het boek nog meer op een dagboek of een soort plakboek lijkt Let op de details op elke
pagina
p 12 en 13 zijn heel bijzonder Hoe komt dit Wat wordt er voorgesteld Zijn er nog
dergelijke speciale bladzijden in het boek Welke
Doorheen het boek worden verschillende lettertypes gebruikt en soms worden bepaalde
woorden en zinnen volledig in hoofdletters geschreven Waarom doet de schrijfster dit
Op deze site httpwwwhannahshawillustratorcoukpicture-bookshtml vind je afbeeldingen van
andere boeken die Hannah Shaw illustreerde Wat valt je op
Meer lezen
De schrijfster van dit verhaal schreef ook De grote hamstermassamoord (Gottmer) waarin dezelfde
personages meespelen Het verhaal gaat als volgt bij Anna thuis gebeuren nare dingen Niet alleen
gaat haar geliefde oma onverwachts dood er wordt ook nog een gruwelijke misdaad gepleegd iets of
iemand heeft een bloedbad aangericht onder haar hamsters Samen met broertje Tom en beste vriendin
Suzanne gaat Anna op onderzoek uit Al gauw brengen ze de lijst verdachten terug tot drie De
Nieuwe Kat de vader van Suzanne en Hamster Nummer Een Met de hulp van buurvrouw
Rotherham die vroeger bij de politie werkte gaan ze de lijst een voor een af in de hoop het mysterie
op te lossen
Spreekt dit verhaal jou aan en zou je het boek lezen Waarom welniet
Leuke afsluiter
In het boek staan veel leuke tekeningen Eeacuten er van is een plattegrond Laat de kinderen een
plattegrond tekenen van hun huis naar hun school of naar de bibliotheek
Creatieve kinderen kunnen ook aan de slag met deze leuke knutselideeeumln
httphannahshawillustratorcoukfun-stuffhtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Wil je nog iets over jezelf vertellen en wil je eventueel nog een woordje richten tot de juryleden
lsquoOp mijn website vind je alvast veel informatie over mij Dit is een persoonlijk woordje voor de
juryleden eerst en vooral vind ik het fantastisch dat jullie bij de KJV zijn en boeken willen lezen en
beoordelen Dat is niet altijd gemakkelijk in een tijd waar computers en tv overal opduiken Ik kan het
weten want ik heb zelf twee dochters (145 en 165 jaar) Dus ik vind het fijn dat jullie mijn boek
en dat van anderen zullen lezen Van lezen word je rijker Dat betekent niet dat er geld uit de lucht valt
natuurlijk maar je wordt door te lezen veel rijker op gebied van woordenschat taal je krijgt zicht op
wat er allemaal in onze wereld gebeurt enzhellip En wie weethellip misschien zit er wel een toekomstige
schrijverschrijfster tussen jullie Ik wens jullie veel leesplezier toe Als jullie eens een mailtje willen
sturen met enkele vraagjes over mijn boeken (Camping Zeevos of een ander boek) of over schrijven
dan krijg je zeker antwoord hildevandermeerentelenetbersquo
Misschien kan je met de groep een mailtje naar Hilde te sturen met eventuele vragen en de
bevindingen over het boek Camping Zeevos
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De grote konijnenreddingsactie Katie Davies en Hannah Shaw (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Katie Davies studeerde Engels en drama aan de universiteit waar ze haar
eerst stuk schreef Ze werkte voor een literair agent als assistente en ze
schreef zowel artikels voor The Spectator en The Idler als komische
sketches voor de Radio 4 show One Ze is getrouwd met de acteur Alan
Davies met wie ze een dochtertje heeft Ze wonen samen in Londen
wwwkatiedaviesbookscom
Hannah Shaw werd geboren in een grote familie van vegetarieumlrs Tijdens
haar jeugdjaren proberen ze goed te zijn in alles van rolschaatsen tot
turnen Maar ze realiseerde zich snel dat er niet zoveel kans wat dat ze als
turnster een medaille zou winnen dus begon ze in plaats daarvan verhalen
te schreven en te tekenen Ze woont samen met haar man en reddingshond
in een kleine cottagehuis in Cotswolds Ze heeft een overactieve
verbeelding die haar rsquos nachts vaak wakker houdt
wwwhannahshawillustratorcouk
Kort samengevat
Omdat zijn vorige konijn gestorven is kreeg Job een nieuw konijn Hij is echter geobsedeerd door het
gevaar dat zijn konijn kan lopen en doet dan ook niets anders dan zijn konijn bewaken Daardoor wil
hij bijna niet meer op straat spelen met zijn vriendinnetjes Anna en Suzanne Maar dan gaat Job bij
zijn vader wonen en zijn konijn mag niet mee Zijn moeder belooft goed voor het konijn te zorgen
maar dat geloven de vriendinnen niet Ze maken hun eigen plannen om het konijn van Job te
verzorgen terwijl hij weg is Maar hun hulp loopt anders dan ze dachtenhellip
Voacuteoacuter het lezen
Toon de kinderen de cover en de titel van het boek en bespreek met hen waarover dit boek zou kunnen
gaan
Themarsquos
Echtscheiding huisdieren verzorgen helpen vriendschap
In het boek staat uiteraard de redding van het konijn van Job centraal Het gaat dus voor een groot deel
over dierenliefde
Welke dieren spelen een rol in het verhaal Welke naam hebben ze
Hoe proberen de Anna en Suzanne het konijn te redden
Ziet Job zijn konijn graag Hoe weet je dat
Heb je huisdieren Indien ja welke Indien nee zou je graag een huisdier hebben Welk
Het boek wordt een lsquohuisdierdetectiversquo genoemd Wat wordt hier mee bedoeld
Hoe ver zou jij gaan om een dier te redden
De ouders van Job zijn gescheiden Daardoor woont Job soms bij zijn mama en soms bij zijn papa
Hoe vind jij het zou jij het vinden als je ouders gescheiden zijn
In het verhaal komen vooral de nadelen van een scheiding naar voor Welke zijn dat
Denk je dat er ook voordelen aan kunnen zijn
Titel
Bespreek met de kinderen de titel van het boek en de titels van de hoofdstukken
Vind je de titel van het boek goed gekozen Waarom welwaarom niet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Noteer de titels van de hoofdstukken op een kaartje Verdeel de kaartjes onder de kinderen en laat hen
het verhaal reconstrueren aan de hand van de titels
Vind je de titels van de hoofdstukken goed gekozen
Verklappen ze waarover het hoofdstuk zal gaan
Personages
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
De grote konijnenreddingsactie
lsquoDit vrolijke verhaal leest erg vlot en zorgt voor heel wat gegrinnik Want wat de meisjes ook
doen met de beste bedoelingen de lezer heeft al snel door dat er iets compleet misloopt Dat
zorgt voor heel wat binnenpretjes en hilariteit De verschillende personages krijgen een
duidelijk karakter mee zijn herkenbaar en voorspelbaar in hun gedrag wat het verhaal ook zo
leuk maakt De vlotte tekst zorgt voor een verhaal vol vaart met de nodige spanning erbijrsquo
Hou een gesprekje over de personages
Welk personage vind je het leukste en waarom
Herken je jezelf in eacuteeacuten van de personages
Zouden Anna en Suzanne vriendinnen van je kunnen zijn Waarom welwaarom niet
Hoe zou je Tom het jongere broertje van Anna omschrijven
De ouders van de kinderen zijn zeer verschillend Hoe merk je dat
Het boek wordt vanuit het perspectief van Anna geschreven We volgen de gebeurtenissen
door haar ogen Hoe zou het zijn als we het verhaal vanuit de ogen van Suzanne Tom het
konijn Jobhellip zouden vertellen
De meisjes uit het verhaal hebben verschillende clubjes opgericht
Welke zijn dat en wat houden die precies in
Wat voor een clubje zou jij graag oprichten
Moeilijke woorden
In het verhaal komen een aantal moeilijke(re) woorden voor De lezer krijgt echter hulp van de meisjes
om de betekenis te weten te komen zij zoeken telkens een paar omschrijvingen uit het woordenboek
op
Waarom zoeken de meisjes de betekenis van moeilijke woorden op in twee woordenboeken
Hoe komt het dat de uitleg van het ene woordenboek verschillend is van die van het andere
woordenboek
Waar zoek jij naar de betekenis van moeilijke woorden
Over de illustraties
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
de illustraties in het boek
lsquoDe illustraties zijn grappig en speels en staan verspreid over de paginarsquos en tussen de tekst
De vormgeving is ook aantrekkelijk door op elke pagina de ringetjes van een spiraalschrift te
tekenen lijkt dit een echt verslag of dagboek van Annarsquo
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek en laat de kinderen zo het verhaal reconstrueren Bespreek
de tekeningen
Vind je de tekeningen mooi Waarom welwaarom niet
Vind je de illustraties bij het boek passen Waarom welwaarom niet
Voegen ze iets extra toe aan het verhaal
Vind je het idee van de ringetjes aan de zijkant tof Welke andere dingen zorgen ervoor dat
het boek nog meer op een dagboek of een soort plakboek lijkt Let op de details op elke
pagina
p 12 en 13 zijn heel bijzonder Hoe komt dit Wat wordt er voorgesteld Zijn er nog
dergelijke speciale bladzijden in het boek Welke
Doorheen het boek worden verschillende lettertypes gebruikt en soms worden bepaalde
woorden en zinnen volledig in hoofdletters geschreven Waarom doet de schrijfster dit
Op deze site httpwwwhannahshawillustratorcoukpicture-bookshtml vind je afbeeldingen van
andere boeken die Hannah Shaw illustreerde Wat valt je op
Meer lezen
De schrijfster van dit verhaal schreef ook De grote hamstermassamoord (Gottmer) waarin dezelfde
personages meespelen Het verhaal gaat als volgt bij Anna thuis gebeuren nare dingen Niet alleen
gaat haar geliefde oma onverwachts dood er wordt ook nog een gruwelijke misdaad gepleegd iets of
iemand heeft een bloedbad aangericht onder haar hamsters Samen met broertje Tom en beste vriendin
Suzanne gaat Anna op onderzoek uit Al gauw brengen ze de lijst verdachten terug tot drie De
Nieuwe Kat de vader van Suzanne en Hamster Nummer Een Met de hulp van buurvrouw
Rotherham die vroeger bij de politie werkte gaan ze de lijst een voor een af in de hoop het mysterie
op te lossen
Spreekt dit verhaal jou aan en zou je het boek lezen Waarom welniet
Leuke afsluiter
In het boek staan veel leuke tekeningen Eeacuten er van is een plattegrond Laat de kinderen een
plattegrond tekenen van hun huis naar hun school of naar de bibliotheek
Creatieve kinderen kunnen ook aan de slag met deze leuke knutselideeeumln
httphannahshawillustratorcoukfun-stuffhtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De grote konijnenreddingsactie Katie Davies en Hannah Shaw (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Katie Davies studeerde Engels en drama aan de universiteit waar ze haar
eerst stuk schreef Ze werkte voor een literair agent als assistente en ze
schreef zowel artikels voor The Spectator en The Idler als komische
sketches voor de Radio 4 show One Ze is getrouwd met de acteur Alan
Davies met wie ze een dochtertje heeft Ze wonen samen in Londen
wwwkatiedaviesbookscom
Hannah Shaw werd geboren in een grote familie van vegetarieumlrs Tijdens
haar jeugdjaren proberen ze goed te zijn in alles van rolschaatsen tot
turnen Maar ze realiseerde zich snel dat er niet zoveel kans wat dat ze als
turnster een medaille zou winnen dus begon ze in plaats daarvan verhalen
te schreven en te tekenen Ze woont samen met haar man en reddingshond
in een kleine cottagehuis in Cotswolds Ze heeft een overactieve
verbeelding die haar rsquos nachts vaak wakker houdt
wwwhannahshawillustratorcouk
Kort samengevat
Omdat zijn vorige konijn gestorven is kreeg Job een nieuw konijn Hij is echter geobsedeerd door het
gevaar dat zijn konijn kan lopen en doet dan ook niets anders dan zijn konijn bewaken Daardoor wil
hij bijna niet meer op straat spelen met zijn vriendinnetjes Anna en Suzanne Maar dan gaat Job bij
zijn vader wonen en zijn konijn mag niet mee Zijn moeder belooft goed voor het konijn te zorgen
maar dat geloven de vriendinnen niet Ze maken hun eigen plannen om het konijn van Job te
verzorgen terwijl hij weg is Maar hun hulp loopt anders dan ze dachtenhellip
Voacuteoacuter het lezen
Toon de kinderen de cover en de titel van het boek en bespreek met hen waarover dit boek zou kunnen
gaan
Themarsquos
Echtscheiding huisdieren verzorgen helpen vriendschap
In het boek staat uiteraard de redding van het konijn van Job centraal Het gaat dus voor een groot deel
over dierenliefde
Welke dieren spelen een rol in het verhaal Welke naam hebben ze
Hoe proberen de Anna en Suzanne het konijn te redden
Ziet Job zijn konijn graag Hoe weet je dat
Heb je huisdieren Indien ja welke Indien nee zou je graag een huisdier hebben Welk
Het boek wordt een lsquohuisdierdetectiversquo genoemd Wat wordt hier mee bedoeld
Hoe ver zou jij gaan om een dier te redden
De ouders van Job zijn gescheiden Daardoor woont Job soms bij zijn mama en soms bij zijn papa
Hoe vind jij het zou jij het vinden als je ouders gescheiden zijn
In het verhaal komen vooral de nadelen van een scheiding naar voor Welke zijn dat
Denk je dat er ook voordelen aan kunnen zijn
Titel
Bespreek met de kinderen de titel van het boek en de titels van de hoofdstukken
Vind je de titel van het boek goed gekozen Waarom welwaarom niet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Noteer de titels van de hoofdstukken op een kaartje Verdeel de kaartjes onder de kinderen en laat hen
het verhaal reconstrueren aan de hand van de titels
Vind je de titels van de hoofdstukken goed gekozen
Verklappen ze waarover het hoofdstuk zal gaan
Personages
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
De grote konijnenreddingsactie
lsquoDit vrolijke verhaal leest erg vlot en zorgt voor heel wat gegrinnik Want wat de meisjes ook
doen met de beste bedoelingen de lezer heeft al snel door dat er iets compleet misloopt Dat
zorgt voor heel wat binnenpretjes en hilariteit De verschillende personages krijgen een
duidelijk karakter mee zijn herkenbaar en voorspelbaar in hun gedrag wat het verhaal ook zo
leuk maakt De vlotte tekst zorgt voor een verhaal vol vaart met de nodige spanning erbijrsquo
Hou een gesprekje over de personages
Welk personage vind je het leukste en waarom
Herken je jezelf in eacuteeacuten van de personages
Zouden Anna en Suzanne vriendinnen van je kunnen zijn Waarom welwaarom niet
Hoe zou je Tom het jongere broertje van Anna omschrijven
De ouders van de kinderen zijn zeer verschillend Hoe merk je dat
Het boek wordt vanuit het perspectief van Anna geschreven We volgen de gebeurtenissen
door haar ogen Hoe zou het zijn als we het verhaal vanuit de ogen van Suzanne Tom het
konijn Jobhellip zouden vertellen
De meisjes uit het verhaal hebben verschillende clubjes opgericht
Welke zijn dat en wat houden die precies in
Wat voor een clubje zou jij graag oprichten
Moeilijke woorden
In het verhaal komen een aantal moeilijke(re) woorden voor De lezer krijgt echter hulp van de meisjes
om de betekenis te weten te komen zij zoeken telkens een paar omschrijvingen uit het woordenboek
op
Waarom zoeken de meisjes de betekenis van moeilijke woorden op in twee woordenboeken
Hoe komt het dat de uitleg van het ene woordenboek verschillend is van die van het andere
woordenboek
Waar zoek jij naar de betekenis van moeilijke woorden
Over de illustraties
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
de illustraties in het boek
lsquoDe illustraties zijn grappig en speels en staan verspreid over de paginarsquos en tussen de tekst
De vormgeving is ook aantrekkelijk door op elke pagina de ringetjes van een spiraalschrift te
tekenen lijkt dit een echt verslag of dagboek van Annarsquo
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek en laat de kinderen zo het verhaal reconstrueren Bespreek
de tekeningen
Vind je de tekeningen mooi Waarom welwaarom niet
Vind je de illustraties bij het boek passen Waarom welwaarom niet
Voegen ze iets extra toe aan het verhaal
Vind je het idee van de ringetjes aan de zijkant tof Welke andere dingen zorgen ervoor dat
het boek nog meer op een dagboek of een soort plakboek lijkt Let op de details op elke
pagina
p 12 en 13 zijn heel bijzonder Hoe komt dit Wat wordt er voorgesteld Zijn er nog
dergelijke speciale bladzijden in het boek Welke
Doorheen het boek worden verschillende lettertypes gebruikt en soms worden bepaalde
woorden en zinnen volledig in hoofdletters geschreven Waarom doet de schrijfster dit
Op deze site httpwwwhannahshawillustratorcoukpicture-bookshtml vind je afbeeldingen van
andere boeken die Hannah Shaw illustreerde Wat valt je op
Meer lezen
De schrijfster van dit verhaal schreef ook De grote hamstermassamoord (Gottmer) waarin dezelfde
personages meespelen Het verhaal gaat als volgt bij Anna thuis gebeuren nare dingen Niet alleen
gaat haar geliefde oma onverwachts dood er wordt ook nog een gruwelijke misdaad gepleegd iets of
iemand heeft een bloedbad aangericht onder haar hamsters Samen met broertje Tom en beste vriendin
Suzanne gaat Anna op onderzoek uit Al gauw brengen ze de lijst verdachten terug tot drie De
Nieuwe Kat de vader van Suzanne en Hamster Nummer Een Met de hulp van buurvrouw
Rotherham die vroeger bij de politie werkte gaan ze de lijst een voor een af in de hoop het mysterie
op te lossen
Spreekt dit verhaal jou aan en zou je het boek lezen Waarom welniet
Leuke afsluiter
In het boek staan veel leuke tekeningen Eeacuten er van is een plattegrond Laat de kinderen een
plattegrond tekenen van hun huis naar hun school of naar de bibliotheek
Creatieve kinderen kunnen ook aan de slag met deze leuke knutselideeeumln
httphannahshawillustratorcoukfun-stuffhtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Voacuteoacuter het lezen
Toon de kinderen de cover en de titel van het boek en bespreek met hen waarover dit boek zou kunnen
gaan
Themarsquos
Echtscheiding huisdieren verzorgen helpen vriendschap
In het boek staat uiteraard de redding van het konijn van Job centraal Het gaat dus voor een groot deel
over dierenliefde
Welke dieren spelen een rol in het verhaal Welke naam hebben ze
Hoe proberen de Anna en Suzanne het konijn te redden
Ziet Job zijn konijn graag Hoe weet je dat
Heb je huisdieren Indien ja welke Indien nee zou je graag een huisdier hebben Welk
Het boek wordt een lsquohuisdierdetectiversquo genoemd Wat wordt hier mee bedoeld
Hoe ver zou jij gaan om een dier te redden
De ouders van Job zijn gescheiden Daardoor woont Job soms bij zijn mama en soms bij zijn papa
Hoe vind jij het zou jij het vinden als je ouders gescheiden zijn
In het verhaal komen vooral de nadelen van een scheiding naar voor Welke zijn dat
Denk je dat er ook voordelen aan kunnen zijn
Titel
Bespreek met de kinderen de titel van het boek en de titels van de hoofdstukken
Vind je de titel van het boek goed gekozen Waarom welwaarom niet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Noteer de titels van de hoofdstukken op een kaartje Verdeel de kaartjes onder de kinderen en laat hen
het verhaal reconstrueren aan de hand van de titels
Vind je de titels van de hoofdstukken goed gekozen
Verklappen ze waarover het hoofdstuk zal gaan
Personages
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
De grote konijnenreddingsactie
lsquoDit vrolijke verhaal leest erg vlot en zorgt voor heel wat gegrinnik Want wat de meisjes ook
doen met de beste bedoelingen de lezer heeft al snel door dat er iets compleet misloopt Dat
zorgt voor heel wat binnenpretjes en hilariteit De verschillende personages krijgen een
duidelijk karakter mee zijn herkenbaar en voorspelbaar in hun gedrag wat het verhaal ook zo
leuk maakt De vlotte tekst zorgt voor een verhaal vol vaart met de nodige spanning erbijrsquo
Hou een gesprekje over de personages
Welk personage vind je het leukste en waarom
Herken je jezelf in eacuteeacuten van de personages
Zouden Anna en Suzanne vriendinnen van je kunnen zijn Waarom welwaarom niet
Hoe zou je Tom het jongere broertje van Anna omschrijven
De ouders van de kinderen zijn zeer verschillend Hoe merk je dat
Het boek wordt vanuit het perspectief van Anna geschreven We volgen de gebeurtenissen
door haar ogen Hoe zou het zijn als we het verhaal vanuit de ogen van Suzanne Tom het
konijn Jobhellip zouden vertellen
De meisjes uit het verhaal hebben verschillende clubjes opgericht
Welke zijn dat en wat houden die precies in
Wat voor een clubje zou jij graag oprichten
Moeilijke woorden
In het verhaal komen een aantal moeilijke(re) woorden voor De lezer krijgt echter hulp van de meisjes
om de betekenis te weten te komen zij zoeken telkens een paar omschrijvingen uit het woordenboek
op
Waarom zoeken de meisjes de betekenis van moeilijke woorden op in twee woordenboeken
Hoe komt het dat de uitleg van het ene woordenboek verschillend is van die van het andere
woordenboek
Waar zoek jij naar de betekenis van moeilijke woorden
Over de illustraties
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
de illustraties in het boek
lsquoDe illustraties zijn grappig en speels en staan verspreid over de paginarsquos en tussen de tekst
De vormgeving is ook aantrekkelijk door op elke pagina de ringetjes van een spiraalschrift te
tekenen lijkt dit een echt verslag of dagboek van Annarsquo
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek en laat de kinderen zo het verhaal reconstrueren Bespreek
de tekeningen
Vind je de tekeningen mooi Waarom welwaarom niet
Vind je de illustraties bij het boek passen Waarom welwaarom niet
Voegen ze iets extra toe aan het verhaal
Vind je het idee van de ringetjes aan de zijkant tof Welke andere dingen zorgen ervoor dat
het boek nog meer op een dagboek of een soort plakboek lijkt Let op de details op elke
pagina
p 12 en 13 zijn heel bijzonder Hoe komt dit Wat wordt er voorgesteld Zijn er nog
dergelijke speciale bladzijden in het boek Welke
Doorheen het boek worden verschillende lettertypes gebruikt en soms worden bepaalde
woorden en zinnen volledig in hoofdletters geschreven Waarom doet de schrijfster dit
Op deze site httpwwwhannahshawillustratorcoukpicture-bookshtml vind je afbeeldingen van
andere boeken die Hannah Shaw illustreerde Wat valt je op
Meer lezen
De schrijfster van dit verhaal schreef ook De grote hamstermassamoord (Gottmer) waarin dezelfde
personages meespelen Het verhaal gaat als volgt bij Anna thuis gebeuren nare dingen Niet alleen
gaat haar geliefde oma onverwachts dood er wordt ook nog een gruwelijke misdaad gepleegd iets of
iemand heeft een bloedbad aangericht onder haar hamsters Samen met broertje Tom en beste vriendin
Suzanne gaat Anna op onderzoek uit Al gauw brengen ze de lijst verdachten terug tot drie De
Nieuwe Kat de vader van Suzanne en Hamster Nummer Een Met de hulp van buurvrouw
Rotherham die vroeger bij de politie werkte gaan ze de lijst een voor een af in de hoop het mysterie
op te lossen
Spreekt dit verhaal jou aan en zou je het boek lezen Waarom welniet
Leuke afsluiter
In het boek staan veel leuke tekeningen Eeacuten er van is een plattegrond Laat de kinderen een
plattegrond tekenen van hun huis naar hun school of naar de bibliotheek
Creatieve kinderen kunnen ook aan de slag met deze leuke knutselideeeumln
httphannahshawillustratorcoukfun-stuffhtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
duidelijk karakter mee zijn herkenbaar en voorspelbaar in hun gedrag wat het verhaal ook zo
leuk maakt De vlotte tekst zorgt voor een verhaal vol vaart met de nodige spanning erbijrsquo
Hou een gesprekje over de personages
Welk personage vind je het leukste en waarom
Herken je jezelf in eacuteeacuten van de personages
Zouden Anna en Suzanne vriendinnen van je kunnen zijn Waarom welwaarom niet
Hoe zou je Tom het jongere broertje van Anna omschrijven
De ouders van de kinderen zijn zeer verschillend Hoe merk je dat
Het boek wordt vanuit het perspectief van Anna geschreven We volgen de gebeurtenissen
door haar ogen Hoe zou het zijn als we het verhaal vanuit de ogen van Suzanne Tom het
konijn Jobhellip zouden vertellen
De meisjes uit het verhaal hebben verschillende clubjes opgericht
Welke zijn dat en wat houden die precies in
Wat voor een clubje zou jij graag oprichten
Moeilijke woorden
In het verhaal komen een aantal moeilijke(re) woorden voor De lezer krijgt echter hulp van de meisjes
om de betekenis te weten te komen zij zoeken telkens een paar omschrijvingen uit het woordenboek
op
Waarom zoeken de meisjes de betekenis van moeilijke woorden op in twee woordenboeken
Hoe komt het dat de uitleg van het ene woordenboek verschillend is van die van het andere
woordenboek
Waar zoek jij naar de betekenis van moeilijke woorden
Over de illustraties
Dit zegt recensente Mik Ghys op httpwwwpluizuitbe130422De20grote20konijnenhtm over
de illustraties in het boek
lsquoDe illustraties zijn grappig en speels en staan verspreid over de paginarsquos en tussen de tekst
De vormgeving is ook aantrekkelijk door op elke pagina de ringetjes van een spiraalschrift te
tekenen lijkt dit een echt verslag of dagboek van Annarsquo
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek en laat de kinderen zo het verhaal reconstrueren Bespreek
de tekeningen
Vind je de tekeningen mooi Waarom welwaarom niet
Vind je de illustraties bij het boek passen Waarom welwaarom niet
Voegen ze iets extra toe aan het verhaal
Vind je het idee van de ringetjes aan de zijkant tof Welke andere dingen zorgen ervoor dat
het boek nog meer op een dagboek of een soort plakboek lijkt Let op de details op elke
pagina
p 12 en 13 zijn heel bijzonder Hoe komt dit Wat wordt er voorgesteld Zijn er nog
dergelijke speciale bladzijden in het boek Welke
Doorheen het boek worden verschillende lettertypes gebruikt en soms worden bepaalde
woorden en zinnen volledig in hoofdletters geschreven Waarom doet de schrijfster dit
Op deze site httpwwwhannahshawillustratorcoukpicture-bookshtml vind je afbeeldingen van
andere boeken die Hannah Shaw illustreerde Wat valt je op
Meer lezen
De schrijfster van dit verhaal schreef ook De grote hamstermassamoord (Gottmer) waarin dezelfde
personages meespelen Het verhaal gaat als volgt bij Anna thuis gebeuren nare dingen Niet alleen
gaat haar geliefde oma onverwachts dood er wordt ook nog een gruwelijke misdaad gepleegd iets of
iemand heeft een bloedbad aangericht onder haar hamsters Samen met broertje Tom en beste vriendin
Suzanne gaat Anna op onderzoek uit Al gauw brengen ze de lijst verdachten terug tot drie De
Nieuwe Kat de vader van Suzanne en Hamster Nummer Een Met de hulp van buurvrouw
Rotherham die vroeger bij de politie werkte gaan ze de lijst een voor een af in de hoop het mysterie
op te lossen
Spreekt dit verhaal jou aan en zou je het boek lezen Waarom welniet
Leuke afsluiter
In het boek staan veel leuke tekeningen Eeacuten er van is een plattegrond Laat de kinderen een
plattegrond tekenen van hun huis naar hun school of naar de bibliotheek
Creatieve kinderen kunnen ook aan de slag met deze leuke knutselideeeumln
httphannahshawillustratorcoukfun-stuffhtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Vind je het idee van de ringetjes aan de zijkant tof Welke andere dingen zorgen ervoor dat
het boek nog meer op een dagboek of een soort plakboek lijkt Let op de details op elke
pagina
p 12 en 13 zijn heel bijzonder Hoe komt dit Wat wordt er voorgesteld Zijn er nog
dergelijke speciale bladzijden in het boek Welke
Doorheen het boek worden verschillende lettertypes gebruikt en soms worden bepaalde
woorden en zinnen volledig in hoofdletters geschreven Waarom doet de schrijfster dit
Op deze site httpwwwhannahshawillustratorcoukpicture-bookshtml vind je afbeeldingen van
andere boeken die Hannah Shaw illustreerde Wat valt je op
Meer lezen
De schrijfster van dit verhaal schreef ook De grote hamstermassamoord (Gottmer) waarin dezelfde
personages meespelen Het verhaal gaat als volgt bij Anna thuis gebeuren nare dingen Niet alleen
gaat haar geliefde oma onverwachts dood er wordt ook nog een gruwelijke misdaad gepleegd iets of
iemand heeft een bloedbad aangericht onder haar hamsters Samen met broertje Tom en beste vriendin
Suzanne gaat Anna op onderzoek uit Al gauw brengen ze de lijst verdachten terug tot drie De
Nieuwe Kat de vader van Suzanne en Hamster Nummer Een Met de hulp van buurvrouw
Rotherham die vroeger bij de politie werkte gaan ze de lijst een voor een af in de hoop het mysterie
op te lossen
Spreekt dit verhaal jou aan en zou je het boek lezen Waarom welniet
Leuke afsluiter
In het boek staan veel leuke tekeningen Eeacuten er van is een plattegrond Laat de kinderen een
plattegrond tekenen van hun huis naar hun school of naar de bibliotheek
Creatieve kinderen kunnen ook aan de slag met deze leuke knutselideeeumln
httphannahshawillustratorcoukfun-stuffhtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De kronieken van Qrom vuurtoren Stephan Dierickx en Judith Vanistendael
(door Els Debuyck)
Auteursinfo
Stephan Dierickx studeerde Wijsbegeerte aan de VUB Hij werkte een tijd als
cultuurbeleidscooumlrdinator bij een Brusselse gemeente en is nu leraar aan de Victor Hortaschool in
Brussel De kronieken van Qrom vuurtoren is zijn eerste boek
Judith Vanistendael heeft na haar middelbare school een jaar in Berlijn gewoond waar ze aan de
Hochschule der Kuumlnste studeerde Daarna studeerde ze Kunstwetenschappen aan de Universiteit van
Gent en volgde ze de opleiding Beeldverhaal aan de Hogeschool Sint Lukas Ze illustreerde
kinderboeken voor verschillende uitgeverijen Haar strips zijn twee jaar na elkaar genomineerd voor
de prestigieuze Grand Prix Angoulecircme Judith Vanistendael is docent Beeldverhaal aan Sint-Lucas in
Brussel
httpjudithvanistendaelwordpresscom
Kort samengevat
Allles op het eiland Qrom is krom Dat komt door de harde wind die zorgt ervoor dat alles ombuigt
In dit boek ontmoet je de excentrieke bewoners van het eiland Door de kapotte vuurtonen wonen die
al jaren afgezonderd van de rest van de wereld Maar dan spoelt er een nieuwe vuurtorenlamp aanhellip
Personages
HANK
TOEK
TIM amp TOM
MOEDER VOS EN HAAR 3 JONGEN
DE INKTVISSER (die gedichten schrijft)
JOZEFIEN
HET PONYLEGER
JOHANNA
OMA BULTRUG
EPPE amp PYLK
DE PLAAGVOGELS
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
DE POTVIS
Bespreking
Over lsquoIk vindhelliprsquo (eacuteeacuten van mijn stokpaardjes)
Beste begeleider laat de lezers als je praat over boeken altijd beginnen met lsquoIk vindhelliprsquo en niet met
lsquoHet ishelliprsquo Wie met lsquoIk vindhelliprsquo begint toont meteen respect voor de mening van de ander
Je kan werken met twee stoelen vooraan Bij elke vraag mag iemand op een stoel komen zitten om
antwoord te geven Wie iets bijkomends wil zeggen mag plaatsnemen op de andere stoel Als een
derde persoon iets te zeggen heeft steekt die zijn hand op Dan moet er een stoel vrijgemaakt worden
Heb je een groep dolenthousiaste sprekers dan werk je met drie stoelen
Wat is een kroniek
Wat vind je het belangrijkste in dit boek Het verhaal of de illustraties Kan het eacuteeacuten zonder
het ander Vertelhellip
Welk personage zou je zelf willen zijn
Kan je nog een nieuw personage bedenken
Wie kan nog iets vertellen over het verhaal door enkel naar de tekeningen te kijken (begeleider
bladert het boek door voor de lezers)
Vind je het krom-zijn van de dingen een meerwaarde voor het verhaal Heb je dingen in het
boek ontdekt die helemaal niet krom zijn
Zijn er dingen waar je je aan stoorde
Zijn er dingen die je niet goed begrijpt
Herbekijk de illustratie waar de twee kampen te zien zijn Het kamp met mensen die willen dat
de vuurtorenlamp geiumlnstalleerd wordt en het kamp met de mensen die geen vuurtorenlicht
willen Zonder de tekst te lezen kan je toch zien waar de voor- en tegenstanders zijn Vertelhellip
Op Qrom worden enkel lsquoouderwetsersquo spelletjes gespeeld Hoe komt dat
Wat betekent het gesprek tussen Oma Bultrug en Hank de piraat
lsquoIk denk dat het tijd wordt om ze de waarheid te vertellen Dat Eppe en Pylk dan eindelijk het
verhaal kennen van hun vader en moeder De piraat snuit zijn neus en knikt stil van jarsquo
Wie heeft zin in een vervolg op dit verhaal
(wikipedia) Een kroniek is een verhaal of boek met chronologisch geordende gedenkwaardige enof
historische feitenhellip Het is een dag-tot-dag relaas dat geen literaire pretentie heeft
Over auteurs en illustratoren
Welke auteurs ken je Welke illustratoren ken je (doelpubliek = alle leeftijden) Maak twee
lijsten Welke lijst wordt het langst Wijs de kinderen erop dat het belangrijk is om te
onthouden wie een boek geschreven heeft en wie de illustraties maakte bij een boek
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Zijn er auteurs wiens boeken je graag leest Zou je nog een boek van deze auteur lezen
Zijn er illustratoren van wiens werk je houdt
Heb jij zelf schrijftalent of tekentalent
Als je zelf auteur was welke (soort) boeken zou je dan schrijven
Als je zelf illustrator was hoe en met welk materiaal zou je het liefst werken
Vind je de cover illustraties en lay-out van een boek belangrijk Beiumlnvloedt dat je keuze om
een boek te lenen of te kopen Judith Vanistendael maakte al enkele graphic novels Ken je
dit genre Toon voorbeelden en geef meer uitleg
Verwijs naar enkele websites waar je meer info kan vinden over auteurs illustratoren en hun
boeken Moedig hen aan om eens een mailtje te sturen ofhellip
wwwkjvbe
wwwvillakakelbontbe
wwwleespleinnl
(wikipedia) Een striproman of beeldroman (in het Engels een graphic novel) is de benaming voor
strips die in boekvorm worden uitgegeven De strip in boekvorm onderscheidt zich van het klassieke
stripalbum door een veelal literaire inslag met uitgebreide en ingewikkelde verhaallijnen en is
gewoonlijk bedoeld voor volwassenen Een striproman kan ook bestaan uit een verzameling korte
verhalen
Activiteiten
Vinden de kinderen De kronieken van Qrom een mooie titel Past de titel bij het verhaal Ga op de
achterflap van een strip van Suske en Wiske op zoek naar titels met een alliteratie Kunnen de
kinderen zelf zorsquon titels bedenken
Bekijk de illustratie waarbij het bootje steeds kleiner wordt Zou dat moeilijk zijn om te tekenen
Kunnen de lezers zelf iets tekenen van dichtbij tot erg ver weg (vier keer zoals in het boek)
Herbekijk de tekst uit het verhaal Sommige woorden zijn groter en in stukjes gehakt of vet gedrukt
Helpt dit om de tekst beter te begrijpen Vinden de kinderen dit mooier of overbodig Kennen de
kinderen boeken waar nog meer gespeeld wordt met lettertypeshellip Kunnen ze zelf verschillende
manieren bedenken om een woord te schrijven zodat je ook ziet wat het woord betekent (Denk aan
bibberen lang breed krom lief booshellip) Ook kleuren kunnen hier van belang zijn Experimenteren
maar
De fotoboeken van Philip Plisson spreken tot de verbeelding Zorg voor enkele exemplaren Bekijk
samen met de lezers fotorsquos van de zee van vuurtorenshellip Hoe zou het leven zijn van een
vuurtorenwachter Lijkt jou dat een leuk beroep Zou je durven overnachten in een vuurtoren (in
sommige vuurtorens kan dat echt bijvoorbeeld in de kleine vuurtoren van Harlingen in Nederland)
Welke vuurtorens vinden de lezers het mooist Welke zouden ze kiezen om in te overnachten een
vuurtoren op het land of eentje die in zee staat
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Onthoudspelletje de begeleider begint met lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp meersquo
Iemand vult aan lsquoIk ga naar de vuurtoren en ik neem de nieuwe lamp en hellip meersquo Enzovoort
Over soorten illustraties laat de kinderen twee boeken zoeken of meebrengen waarvan ze de
illustraties mooi vinden Kunnen ze ook zeggen welk materiaal de illustrator gebruikt heeft
Blader met de kinderen in het boek Buiten de lijntjes gekleurd ndash uitgelezen Vlaamse illustratoren in de
kijker Marita Vermeulen (Lannoo) Wat herkennen de kinderen Weten ze dat onze Vlaamse
illustratoren tot ver buiten Belgieuml gekend zijn dat ze vaak internationaal in de prijzen vallen
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
De reus van de zomerflat Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill)
(door Emilie Vanpeteghem)
Auteursinfo
Stefan Boonen volgde in de middelbare school eerst schrijnwerkerij en
daarna Bijzondere Jeugdzorg Na zijn burgerdienst trok hij naar Leuven
waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette Hij engageerde zich ook in
de culturele sector hij werd voorzitter van Artforum een vereniging die
kunsteducatie en artistieke projecten organiseert en eacuteeacuten van de
bezielers van het literaire tijdschrift Zulma
In 1999 werd Stefan Boonen fulltime schrijver Sindsdien heeft hij meer
dan 70 titels op zijn naam staan voor kinderen en jongeren tussen drie
en vijftien jaar Hij schrijft zowel prentenboeken voorleesboeken
boeken voor eerste lezers informatieve boeken en leesboeken Dat
kunnen spannende avontuurlijke grappige verhalen zijn maar ook boeken over ernstige themarsquos
zoals zelfmoord of armoede Meerdere boeken werden vertaald een aantal titels werden bewerkt
voor theater of televisie
Naast boeken schrijft Stefan Boonen teksten voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat
hij graag en vaak vertellen en voorlezen in scholen en bibliotheken Sinds 2008 maakt hij deel uit van
het theatergezelschap De Goesting (Bron wwwvillakakelbontbe)
wwwstefanboonenbe
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Na een jaar les van Tom Schamp aan het Sint-Lucasinstituut in
Antwerpen kreeg Tom Schoonooghe echt zin in meer illustratiewerk
Na zijn studie was hij een van de laureaten van de illustratiewedstrijd
Vlaamse Reuzen Hij noemt het zijn start want er volgden losse
tekenopdrachten voor Leesgoed i-D Kokodi Focus Flair en Libelle
Nadat hij de cover voor Bubi 2000 (IcarusStandaard) had ontworpen
werkte hij samen met Geert De Kockere aan Houd de dief (De
Eenhoorn) waarvoor hij de boekenpluim won in 2002 In datzelfde
jaar maakte hij de illustratie voor de affiche van de Voorleesdag in Ziekenhuizen
Tom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat hij
kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en hebben vaak
een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars als Miro en Picasso
die hem sterk boeien (Bron wwwvillakakelbontbe)
Kort samengevat
Dit is het verhaal van Albert Lofloos bewoner van de zomerflat Albert is een jongen die maar eacuteeacuten
ding hoopt dat er eens iets gebeurt Iets waarmee hij de wereld en vooral zijn moeder kan verbazen
Die kans biedt zich in het begin van de zomer aan maar de zaken lopen helemaal anders dan
verwacht Er komt een nieuw meisje in de flat wonen er valt een hond uit de lucht Albert sluit
vriendschap met een reus er raast een hevige storm over de stad en de zomerflat eacuten Albert
verdwijnt
Eerste indruk
Spreekt de kaft je aan Werd je nieuwsgierig
Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek
Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las
Wat was jullie eerste indruk voacuteoacuter je het verhaal las
Vragen over het verhaal
Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet Vind je het origineel
Wilde je verder lezen Waarom Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou
eindigen
Is De reus van de zomerflat een vrolijk boek Moet je erbij lachen of huilen Of beide Kan je
voorbeelden geven
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Zouden jullie graag in de Zomerflat wonen
Daar is hij dan
Schrijf deze zin op een groot blad Laat de kinderen de openingszin nog eens lezen
lsquoDe grond kraakte De oude eik sidderde Het was nacht (hellip) Nee het was het rotsblok zelf dat
bewoog Langzaam schoof het opzij (hellip) ldquoOei hier ben ik danrdquo mompelde een stem die klonk als een
ver onweerrsquo
Is dit een goede openingszin
Heb je meteen zin om verder te lezen Wil je weten wat er gebeurt Met andere woorden
maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer
Illustraties
Kijk samen met de kinderen naar enkele illustraties Je kan de illustraties op p 1 p 34 p 38 p 51 p
72-73 en p 162 eventueel kopieumlren en verder bespreken
Kennen jullie illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl
Wat vinden jullie van de illustraties in het boek
Passen de illustraties bij het verhaal
Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt Sluiten de tekeningen aan bij de
sfeer van het verhaal Waarom (niet)
Komen de tekeningen soms ietwat kinderlijk over Is dat juist de troef van de illustraties
of stoort het
Bespreek deze uitspraak over de stijl van Tom Schoonooghe
lsquoTom Schoonooghe houdt van felle potloodkleuren en gebruikt bewust geen contourlijnen omdat
hij kleurvlakken van elkaar wil scheiden met nuances Zijn illustraties zijn vrolijk speels en
hebben vaak een dubbele bodem Je ziet in zijn lijnvoering wel wat raaklijnen met kunstenaars
als Miro en Picasso die hem sterk boeienrsquo
Zijn jullie het hiermee eens Zoek samen voorbeelden haal er eventueel ook andere boeken
van Tom Schoonooghe bij
Wat valt je nog op aan de tekeningen
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Personages
Op de eerste pagina staat een illustratie van de Zomerflat en al zijn inwoners Kopieer die illustratie
en bespreek met de kinderen de belangrijkste personages
Albert
Kalinda
Snelle Djie
Rosie
Dokter Korzy
En natuurlijk Pjiep
Mogelijke vragen
Welk personage vind je het leukst en waarom
Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
(niet)
Wat weet je over dit personage
Wat vind je van dit personage
Hoe zou je dit personage omschrijven
Zou je je ermee kunnen identificeren of liever met iemand anders Kan je ook aangeven
waarom
Relaties
De relaties tussen de personages worden vaak subtiel weergegeven en dat is belangrijk voor het
verhaal Kunnen de kinderen enkele relaties benoemen en bespreken
De relatie tussen Albert zijn moeder en zussen
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De vriendschap tussen de reus en Albert
De relatie tussen Albert en de andere bewoners
Albert en de Zomerflat
Bijvoorbeeld
Hoe is de relatie tussen Albert zijn mama en zijn zussen
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Hoe beschrijft de auteur die relatie
Lees je doorheen het verhaal hoe Alberts mama hem afstoot
Hoe gaat Albert hiermee om
Hoe zien de andere bewoners Albert Wat vinden ze van hem
Maar vooral zien de kinderen de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages (die je vaak
tussen de regels moet lezen) en de uitvergrootte gebeurtenissen Vullen ze elkaar aan Of hebben zij
dat niet zo ervaren
Wat betekent Albert voor de Zomerflat En omgekeerd Heeft de auteur die gevoelens mooi
beschreven
Geloofwaardigheid
Dit verhaal bevat een aantal heel speciale gebeurtenissen Stelden de kinderen zich hier vragen bij
Of kan de auteur zo goed schrijvenvertellen dat ze het verhaal helemaal geloven Je kan hier een
gesprek over starten Overdrijft de auteur soms Waar Ergert dat de kinderen of past het bij het
verhaal
De gebeurtenissen volgen elkaar in snel tempo op Stoort dit de kinderen of brengt het juist vaart in
het verhaal
Themarsquos
Vraag de kinderen om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden koppelen (bijvoorbeeld
eenzaamheid of vriendschap) Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij dit thema
Je kan de themarsquos op een grote vellen papier schrijven Maak briefjes met woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal op Vervolgens vraag je aan de kinderen om de woorden of
gebeurtenissen uit het verhaal bij de themarsquos te plaatsen Vraag hen waarom ze dit woord of deze
gebeurtenis bij dit thema plaatsen
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Bijzondere gebeurtenissen
Je kan het hier hebben over de meest bijzondere gebeurtenissen en er wat dieper op ingaan Het
verhaal nodigt immers uit om tussen de regels te lezen en de auteur laat de lezer zelf nadenken over
bepaalde zaken Hebben de kinderen dat ook zo ervaren
Bijvoorbeeld
Albert wil dat er iets bijzonders of avontuurlijks gebeurt
Waarom heeft hij dit nodig
Albert en de reus
Waarom is de reus zo belangrijk voor Albert
Ontstaat er een vriendschap
Bekijk de lijst met dingen die je met een reus kan doen op p 28 Is dit avontuurlijk genoeg
De vriendschap tussen Kalinda en Albert
De storm
De zomerflat verdwijnt
Albert verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Citaten
Verzamel citaten uit het boek om te bespreken met de kinderen Dit zijn bijvoorbeeld een aantal
citaten die je uitdagen om verder over na te denken
lsquoIk denk dat jij een vergissing bentrsquo had ze ooit gezegd (p 12)
lsquoAlbert vreesde dat het weer een lange en saaie zomer zou worden Terwijl hij hoopte dat er
iets gebeurde Maakte niet uit wat Iets grappigs iets gevaarlijk met wat avontuur [hellip]
Andere kinderen hadden het vaak over verre landen of geweldige zwembaden Hij niet
Nooitrsquo
lsquoMisschien kon hij zelf iets bedenken Iets waar ze van zouden opkijken De kinderen van zijn
klas zijn moeder zijn hele wereld Wow is dat Albert Loofbos van de Zomerflatrsquo (p 13)
lsquoMeneer Vanderaa [hellip] zei dat je vanuit de Zomerflat alleen maar dieptrieste lelijkheid zag
Waar je ook keek Wie in de Zomerflat woonde had pech Simpel Zelfs de schaduw van het
gebouw kon je niet vertrouwenrsquo (p 14)
lsquoAchteraf zouden Kalinda en Albert zeggen dat hun vriendschap begon dankzij Snelle Djiersquo (p
20)
lsquoWeemoed is de pijn van het hart Of van de buik Ernstig ja Maar zeer geneeslijkrsquo (p 73)
lsquoAlbert wist niet of zijn buik ook zou terugwillenrsquo (p 73)
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
lsquoMensen zoals wij daar houdt geen hond rekening meersquo (p 78)
hellip
Einde
Wat vinden jullie ervan dat de Zomerflat verdwijnt
Snappen jullie de keuze van Albert om mee te gaan met de Overgrote reus
Methode Aidan Chambers
Het is altijd interessant om te werken met de methode Chambers
lsquoDoor te praten over boeken leren kinderen logisch na te denken gedachten te ordenen een eigen
mening eacuten een eigen smaak te ontwikkelen Goede gesprekken overstijgen antwoorden als ldquoIk vond
dit boek (niet) leukrdquo en vormen een goede basis om boeken gefundeerd te beoordelen Maar hoe pak je
die gesprekken aanrsquo (Uit de lestips op wwwjeugdboekenweekbe)
Aan de slag hoe spelen
Knip alle vragen uit of schrijf ze op kaartjes De kinderen vormen een kring In het midden ligt de
stapel kaartjes met de vragen naar beneden Om de beurt neemt een kind een kaartje leest de vraag en
beantwoordt die Vervolgens reageren de andere kinderen hierop Daarna wordt het kaartje onder in de
stapel geschoven en neemt het volgende kind in de kring een kaartje Je kan hen ook vragen om een
kaartje te trekken en de vraag te stellen aan een ander jurylid Als die geantwoord heeft neemt hijzij
de volgende vraag enzovoort
Basisvragen (A-vragen)
Wat vond je leuk mooi of goed aan dit boek
Was vond je niet leuk
Waren er stukken die je vervelend vond
Wat was er moeilijk of onduidelijk
Wat vind je grappig
Waar had je meer over willen horen
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Algemene vragen (B-vragen)
Is het verhaal geloofwaardig
Als de schrijver je zou vragen wat er anders of beter zou kunnen wat zou je dan zeggen
Wil je nog iets anders lezen van deze schrijver
Wil je het nog een keer lezen
Als jij dit geschreven had wat had je dan anders of beter gedaan
Kan je een fragment noemen dat nooit gebeurd kan zijn
Wat ga je aan je vrienden vertellen over het boek
Was er iets in het boek wat je zelf al eens hebt meegemaakt
Speciale vragen (C-vragen)
Doet eacuteeacuten van de personages je denken aan iemand die je kent Of aan personages in
andere boeken
Waar speelt het verhaal zich af Op eacuteeacuten plek of op verschillende plekken
In welke tijd speelt het verhaal zich af
Welke personages vind je leuk
Welke personages vind je niet leuk
Wie is de belangrijkste persoon
Welk personage boeit je het meest Het hoofdpersonage of iemand anders
Beschouw jezelf eens als toeschouwer Door wiens ogen heb je het verhaal dan
gevolgd
Steek er bijvoorbeeld ook deze vragen tussen
Bedenk zelf een vraag en stel die aan je buurman of buurvrouw
Geen vraag voor jou wacht eacuteeacuten beurt
Je kan ook kiezen voor de vier-kolommen-methode om over het gelezen boek te praten ( Meer info
vind je op httpwwwjeugdboekenweekbe2010Algemene_lestipspdf of in het Handboek van de
KJV op httpwwwkjvbebegeleiders_docs1213MethodeChamberspdf maar ook in Chambers
boek Vertel eens (DavidsfondsInfodok) Blader in het bijzonder naar de hoofdstukken 13 en 14 die
spreken over het onderwerp van gesprek (p 93-104) en een raamwerk van vragen (p 105-115)
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Dertien rennende hertjes Edward van de Vendel en Mattias De Leeuw (ill)
(door Miche Bekaert)
Auteursinfo
Edward van de Vendel is geboren in Leerdam op 01081964 Hij groeide op in een
onderwijzersfamilie Zijn vader was schooldirecteur van een basisschool zijn moeder kleuterleidster
Later zou hij zelf les geven en zelfs een tijd schooldirecteur zijn
Al tijdens zijn middelbare jaren was Edward bezig met cabaret en liedjes schrijven Wanneer hij in
contact komt met jeugdpoeumlzie gaat hij zelf aan het schrijven In 1996 komt zijn eerste bundel uit
Betrap me Later volgt nog meer poeumlzie maar ook jeugdromans kinderboeken prentenboeken en
zelfs stripgedichten Sinds 2001 is hij voltijds schrijver
Zowel in zijn poeumlzie als zijn jeugdromans komen themarsquos als jezelf zoeken groeipijnen je van jezelf
en je omgeving bewust worden Typisch zijn de verrassende vergelijkingen die in zijn poeumlzie en proza
opduiken zoals de voetbalmetafoor in De dagen van de bluegrass liefde Zijn gedichten spelen ook
sterk en origineel met klank en ritme
Edward van de Vendel is meermaals bekroond hij kreeg de Woutertje Pieterse Prijs Gouden Zoenen
Zilveren Griffels Vlag en Wimpelshellip Hij is eacuteeacuten van de topschrijvers in de jeugdliteratuur van de lage
landen
wwwedwardvandevendelcom
Mattias De Leeuw studeerde illustratieve vormgeving aan Sint Lucas Antwerpen (afstudeerjaar 2011)
Hij illustreert voor tijdschriften (oa Knack Weekend Nest en Blikopener) en won in 2010 de Picturale
van Ronse voor jong talent Zijn debuut het woordenloze prentenboek De steltenloper kreeg veel lof
(en is genomineerd in groep 1) Mattias is behalve een illustrator ook een echte verhalenverteller
httpmattiasdeleeuwwordpresscom
Kort samengevat
Maantje ziet op een dag plots hertjes uit de bloemenvaas springen Zijn ze echt Is ze gek geworden
Zullen ze nog terugkomen In ieder geval is het eacuteeacuten van de mooiste dingen die ze ooit heeft
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
meegemaakt Dan blijkt haar broer ook dieren te zien Hij verbiedt haar om er met iemand over te
praten
Themarsquos
Familie emotie fantasie geheim broers en zussen ruzie
Recensies
lsquoOp een dag ziet Maantje dertien hertjes uit een blauwe vaas ziet stappen ldquoZe kwamen niet uit
het water ze waren niet nat Ze kwamen niet vanachter een luikje Of door een deurtjerdquo Ze
beklimmen Maantjes arm en schouder en noemen haar plechtig ldquohertoginrdquo De hertjes zijn
wonderlijk ze zijn een raadsel Meer echter dan een fantastisch verhaal is Dertien rennende
hertjes een ontroerend verhaal over de kracht van fantasie Het verhaal over Maantje ook die
moet oppassen voor haar opvliegende broer Raf
Edward van de Vendel en Mattias de Leeuw pakken dit best zware onderwerp heerlijk speels
aan De taal is van de eenvoud die ook poeumlzie heet en de illustraties zijn zwierig luchtig en
haast onbezorgd ndash ze contrasteren fijn met de constante dreiging van de vuurwerkfabriek in
Rafs hoofd Dertien rennende hertjes is een bijzonder beeldverhaal met eacuteeacuten belangrijke
boodschap therersquos more in the sky than meets the eyersquo
An Stessens op wwwcobrabecmcobraboekboek-recensieboek-fictie-recensie11540888)
lsquoDe dunne grens tussen waan en werkelijkheid is de rode draad van Dertien rennende hertjes
Het thema is niet nieuw in veel jeugdboeken komen denkbeeldige vriendjes en figuren voor
die de karakters helpen om zich door het leven te slaan Meestal gaat daar een traumatische
gebeurtenis aan vooraf of zijn de sociale omstandigheden de aanleiding In Dertien rennende
hertjes is zoiets niet aan de hand en dat is aanvankelijk wat verwarrend Maantje leidt een
gewoon leven met een normale vader en een moeder en alleen een broer bij wie af en toe wat
bommetjes in het hoofd ontploffen
Meteen aan het begin van het boek ziet Maantje de hertjes die zich zomaar los van een vaas
maken Ze klimmen over haar heen en deze magische ervaring is het mooiste en
ongelooflijkste dat ze ooit heeft gezien Zeker nadat ze met zijn allen ldquohertoginrdquo in haar oor
fluisteren Van de Vendel maakt het volledig aannemelijk en invoelbaar hoe bijzonder deze
ervaring is Voor Maantje is het gewone leven daarna niet meer hetzelfde ze verlangt heftig
terug naar de hertjes Totaal onverwacht voor Maantje en de lezer blijkt haar explosieve
broer Raf de ervaring te delen en hij waarschuwt haar er met niemand over te praten Broer en
zus groeien naar elkaar toe en hopen beide het ongelooflijkste uit hun leven opnieuw mee te
maken
Van de Vendel doseert goed en houdt daarmee de spanningsboog in tact De zinnen zijn kort
maar niet altijd makkelijk Misschien ligt de lat soms wel iets te hoog en bestaat het gevaar dat
kinderen afhaken Maar dan zijn er nog de illustraties van Mattias De Leeuw die dezelfde
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
magie bezitten als de teksten Er zweeft iets onuitgesprokens door de wasco-achtige prenten
De Leeuw is op zijn best in de grotere dromerige prenten waar sommige plaatjes wel erg
illustratief zijn in de letterlijke zin van het woord
Dertien rennende hertjes komt tot een geweldige apotheose om daarna rustig en prettig te
eindigen Niet alles in het verhaal is te begrijpen maar dat hoort bij de charme en magie Een
bijzonder boek dat nog een tijd in het hoofd blijft doorzwevenrsquo
Jaap Friso op wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekprentenboekde-mooiste-en-
ongelooflijkste-ervaring-ooit
lsquoDertien rennende hertjes is een subtiel en poeumltisch verhaal over een alledaags gezin en de
verborgen gevoelens die daar huizen De tere dansende hertjes en de brullende leeuw
vertolken de gevoelens van Maantje en haar grote broer Raf krijgt zijn hevige
stemmingswissels niet onder controle en dat zorgt voor driftbuien en pesterig gedrag Hij
verstoort het gezinsleven op een kinderachtige manier De hertjes maken zijn zusje Maantje
weerbaar Ze is niet langer de kleine gewillige zus de speelbal van Rafs onvoorspelbaar
gedrag maar wordt een gelijkwaardige speler de hertogin Hertogin Maantje haalt Raf uit zijn
isolement zodat hij kan groeien en de rol kan opnemen die hem toekomt grote broer Want
Raf is toch ook een hertog Dertien rennende hertjes sluit goed aan bij het magisch denken
van kinderen
De illustraties spelen in dit boek een belangrijke rol Daarom spreken we ook van een graphic
novel of beeldroman Mattias De Leeuw schept in sierlijke ijle beelden de fantastische
werkelijkheid die Maantjes wereld en zeker ook die van de jonge lezers binnendringtrsquo
Rita Ghesquiere op httpwwwlees-wijzerbebegeleiderboekdertien-rennende-hertjes
Aan de slag
Hebben de kinderen de Engelse woorden in de tekst ontdekt en weten ze wat ze betekenen
(bijvoorbeeld bike gekilld) Gebruiken ze zelf vaak Engelse woorden Of woorden uit een
andere taal Waar leren of vinden ze die
Welk dier past het best bij elk kind Waarom Welk dier past best bij broers en zussen van de
kinderen en hoe zou het kunnen gaan tussen die verschillende dieren Je kan in de bibliotheek
op zoek gaan naar de verschillende eigenschappen van de dieren
Bekijk de reportage van Magazinski over Mattias De Leeuw
wwwyoutubecomwatchv=vYjhKb_I5lQ
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Elvis De Draak en de zeven zombies Stefan Boonen en Bart Schoofs (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Stefan Boonen werd geboren in Hamont op 28 oktober 1966 Hij volgde schrijnwerkerij tijdens de
middelbare school Daarna ging hij bijzondere jeugdzorg studeren Na zijn burgerdienst trok hij naar
Leuven waar hij zijn opleiding in de praktijk omzette In 1999 werd Stefan fulltime schrijver Zijn
eerste boek verscheen een jaar later Sindsdien heeft hij al meer dan 70 titels voor kinderen en
jongeren tussen drie en vijftien jaar op zijn naam staan Naast boeken schrijft Stefan ook teksten
voor theater geeft hij af en toe schrijfcursussen en gaat hij vaak vertellen en voorlezen in scholen en
bibliotheken
wwwstefanboonenbe
Bart Schoofs de illustrator van dit boek werd geboren in Watermaal-Bosvoorde op 26 december
1969 Hij woonde 18 jaar in Werchter en verhuisde later naar Leuven Al op jonge leeftijd tekende hij
figuurtjes en krabbeltjes Aan het Sint-Lukasinstituut te Brussel volgde hij de richting Toegepaste
Grafiek Momenteel werkt hij aan drie stripverhalen Daarnaast is hij muzikant bij de Banger Pet
Band
wwwgoddijncomschoofs
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Kort samengevat
Elvisrsquo familie is niet bepaald reislustig Daarom sturen zijn ouders hem als afgevaardigde naar de
begrafenis van zijn oudtante Ursula ergens in het noorden Elvis belandt in Walkandol een dorp waar
vreemde dingen gebeuren In Walkandol leert hij Freda en Opa Helm kennen Door hen komt hij te
weten dat oudtante al meer dan tien jaar samenleeft met een zestal zombies Al snel is het hele
gezelschap op de vlucht voor de Gruizaards een circusgezelschap dat op zombies jaagt Ze willen de
zombies in dienst nemen ndash als dat niet lukt worden ze vernietigd Wat volgt is een kat-en-muis-spel
tussen de zombies en de Gruizaards
Stefan Boonen aan het woord
lsquoIk ben uiteraard erg blij met de nominatie voor de KJV Mijn dochter Emma heeft me (deels)
geholpen bij het bedenken van dit verhaal Tenminste zij kwam met het idee van de zombies Na wat
gedachten uitwisselen besloten we dat de Zombies eerder klungelig dan eng moesten zijn eerder
grappig dan gevaarlijk Het was trouwens de eerste keer dat mijn dochter meewerkte aan een
verhaalrsquo
Bij het verhaal
Het verhaal gaat over zombies Verhalen over zombies zijn meestal erg griezelig Zijn de zombies uit
dit verhaal griezelig Zijn de kinderen bang geweest Op de illustratie op bladzijde 57 staan de
zombies getekend Zien ze eruit zoals de kinderen dachten
Aan de slag
Sfeer
Breng het lokaal in de juiste sfeer Verduister de ruimte waarin het boek besproken wordt Je kan
eventueel voor een tent zorgen
Stefan Boonen vertelt dat hij een nacht op het kerkhof doorgebracht heeft om de sfeer op te snuiven
voor zijn boek Zouden de kinderen dit ook durven Durven ze het na het lezen van dit boek Een
sfeerbeeld van enkele Zweeds kerkhoven
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Zombies
Laat de kinderen een zombie tekenen Laat hen erover vertellen Hoe zou een zombie eruit zien
Zombies bestaan niet maar zouden ze eruit kunnen zien zoals de illustrator ze voorstelt Hadden de
kinderen iets als dit verwacht
Als je een pc ter beschikking hebt kan je van jezelf een zombie maken via
httpmakemezombiecom Je hebt natuurlijk een digitale foto van jezelf nodig Dit kan het resultaat
zijn
Op onderzoek
Stefan Boonen vindt het heel belangrijk om vooraf onderzoek te doen voor zijn boeken Dit betekent
dat hij de gebeurtenissen of de avonturen uit de boeken zelf wil beleven Op deze website zie je
enkele fotorsquos van zijn reizen en uitstappen De sfeer die de fotorsquos uitstralen heeft hij gebruikt in de
boeken over Elvis de Draak
wwwelvisdedraaknetonderzoekhtml
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Ga ook met de kinderen op onderzoek in de omgeving Zijn er enge of inspirerende hoekjes en
plekjes te vinden Maak er een foto van Misschien geven ze wel inspiratie voor een volgend boek
over Elvis de Draak Je kan het verhaal ook al meteen zelf schijven ndash en naar Stefan Boonen mailen
Je kan hem ook mailen als je iets wil vragen over de boeken stefanboonentelenetbe
Elvis De Draak
Elvis de Draak en de zeven zombies is het vijfde boek van de reeks Hebben de kinderen de andere
boeken gelezen Hier vind je meer informatie over de reeks wwwelvisdedraaknet
Elvis de Draak en de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak bezoekt een oom op een ver eiland Eindelijk gebeurt er iets
spannends in zijn leven Elvis reist de halve wereld rond wordt achtervolgd
door dokter Wankel en ontsnapt aan mensenvreters en levensgevaarlijke
beesten Maar bovenal maakt hij kennis met Wub de voorlaatste dronzel
Elvis de Draak en het geheim van Grimp
Elvis denk rustig te kunnen terugkeren naar zijn gewone leventje Maar dat
lukt niet helemaal Voor hij het weet komt hij terecht in een maalstroom van
avonturen donkere gangen en vreemde wezens
Elvis de Draak en de jacht op Liru
Het derde verhaal van Elvis speelt zich af in Spanje De vader van Elvis heeft
immers een nieuwe baan Hij wordt directeur van een nog te bouwen
vakantiepark Elvis en zijn ouders gaan zelf in een oud kasteel wonen Elvis
heeft het gevoel dat zijn leven eacuteeacuten grote vakantie wordt Maar dit gevoel gaat
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
snel over Hij ontmoet een spokenjager en een meisje met veel gevoel voor drama
Elvis de Draak en het ei van Zirzoel
Elvis wordt in het vierde verhaal letterlijk van het toilet geplukt door Freddie
Viervingers Vanaf dan gaat het van kwaad naar erger Elvis wordt ontvoerd hij
komt terecht in de klauwen van Zirzoel wordt bijna opgevreten door Zorro en
er is een meisje dat denkt dat hij een robot is
In de nabije toekomst zijn er geen concrete plannen voor nog meer boeken over Elvis de Draak maar
Stefan Boonen denkt dat die er wel zullen komen Hij en de illustrator hebben er in elk geval zin in
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Voor een foto van Hans Hagen en Philip Hopman
wwwsevendaysnluploadspicturescachenewsartimage_175541_560_9999_scljpg
Hans Hagen (rechts op de foto) (deg1955) begon als leerkracht en maakte met de theatergroep Sternis
heel wat schoolvoorstellingen In 1985 werd hij redacteur voor jeugdmagazines in 1987 werd hij
voltijds schrijver Hij is een veelzijdig auteur Hoewel hij in ons land de laatste jaren vooral bekend is
om dichtbundels voor kinderen als Jij bent de liefste heeft hij ook heel ander werk op zijn naam staan
Zijn poeumlzie voor kinderen is helder ritmisch eenvoudig humoristisch en af en toe ook heel ernstig
Hij kreeg een Gouden Griffel voor De dans van de drummers en een Zilveren Griffel voor Zwaantje
en Lolly Londen Het gouden oog Het is nacht we gaan op jacht en De kat en de adelaar Voor
Verkocht ontving hij de Woutertje Pieterse Prijs Zijn werk is in elf landen vertaald Hij hoort bij de
beste Nederlandse jeugdauteurs
wwwhanshagennl
Dit zegt Philip Hopman (links op de foto) over zichzelf
lsquoIn Egmond ben ik tussen de bollen geboren in 1961 Mijn vader kweekte tulpen die namen
droegen als Apricot Perrot Arabian Mystery en Lustige Witwe Net als mijn opa en ook al
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
mijn ooms was ik voorbestemd om bollenboer te worden Op school zat ik altijd te tekenen en
mijn juffrouw Schoenmaker gaf mij altijd vreselijk op mijn donder als ik weer eens mijn
rekenschrift had volgekladderd Al kreeg ik wel een 10+ van haar voor een tekening
Na de middelbare school in Bergen ging ik in 1980 naar de Rietveld Academie in Amsterdam
Eigenlijk wilde ik mode-ontwerper worden maar al snel bleek dat ik beter overweg kon met
een pen dan met een naaimachine Ik stapte over naar de afdeling illustratie waar ik les kreeg
van onder andere Theacute Tjong Khing
Toen ik klaar was met mijn studie heb ik allerlei baantjes gehad ober ndash het boek Een ober
van niks is uit het leven gegrepen ndash cacaobonen-sjouwer gids op een rondvaartboot etc Na
een baantje bij een tekenfilmstudio kreeg ik langzaamaan mijn eerste illustratie-opdrachten
Mijn eerste boekje heette Een reuze heksentoer Dat was in 1988 Nu heb ik al meer dan 150
boeken geiumlllustreerd Ik heb veel boeken geiumlllustreerd van Hans Hagen bijvoorbeeld
Jubelientje Verder werk ik veel samen met Tjibbe Veldkamp Nannie Kuiper en Wouter
Klootwijk Mijn prentenboek Temmer Tom kreeg een vlag en wimpel en 22 wezen een
zilveren penseelrsquo
wwwphiliphopmannl
Tip bekijk samen met de kinderen de mooie interactieve website van Philip Hopman
Kort samengevat
De vader van het straatarme Filippijnse jongetje Pio is werkloos geworden nadat hij bij
hanengevechten zijn fietstaxi heeft vergokt Daardoor is er geen geld meer voor eten en schoolboeken
en is Pio genoodzaakt om zware sjouwwerkzaamheden voor toeristen te verrichten die op weg zijn
naar een waterval Maar dan vindt hij daar zomaar een haan Door het vinden van deze haan droomt
Pio van een hanengevecht waarbij zijn haan wint en veel geld waard zal worden Dan hoeft hij niet
meer te werken en kan hij weer naar school
(Bron Mom Biblion)
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Titel
Welke associaties roept de titel Het hanengevecht bij de kinderen op
Waar zou deze titel naar kunnen verwijzen
Maakt de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Wisten de kinderen dat er hanengevechten gehouden worden Wat is hun mening hierover
Het onderwerp kan voor deze leeftijdsgroep gevoelig liggen
Cover
Spreekt de cover de kinderen aan Maakte die hen nieuwsgierig naar het verhaal
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Tip op de website van Philip Hopman staat een leuk YouTube-filmpje (duur 543 min) waarin de
illustrator zichzelf voorstelt Je kan dit samen met de kinderen bekijken
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt Is dit een realistische weergave of fantasie Hoe zie je dat
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Meer lezen
Kennen de kinderen andere boeken die geschreven werden door Hans Hagen Hebben ze zin om nog
een boek van Hans Hagen en Philip Hopman te lezen Breng een paar boeken mee naar de
bijeenkomst en stel ze (kort) voor Je kan de boeken tentoonstellen op een aparte tafel Toon de boeken
aan de kinderen of laat hen er in bladeren Laat hen vertellen wat ze zien
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Zien ze gelijkenissen met Het Hanengevecht
De stem van de schildpad (1989)
Het is nacht we gaan op jacht (1991)
De prins en de slak (1993)
Vreemde gasten tien families en een huis (1994)
De kat en de adelaar (1997)
Iedereen min eacuteeacuten (1998)
Jubelientje-reeks (vanaf 1998)
Ik wil er twee (2000)
Zwaantje en Lolly Londen (2003)
Wilde beesten de avonturen van Maliff en Djit (2004)
De dans van de drummers (2004)
Verkocht (2007)
Vlammen (2008)
Ik wil geen kus (2012)
Je kan ook boeken die Philip Hopman voor andere auteurs geiumlllustreerd heeft presenteren Enkele
titels
Vlieg Marco Kunst (2013)
Toen kwam Sam (2011) en De raadsels van Sam (2012) Edward van de Vendel
Valentijn en zijn viool tekst en ill Philip Hopman (2012) (genomineerd in groep 1)
Ridder Florian Marjet Huiberts (2010)
Wiplala en Wiplala weer Annie MG Schmidt (2010)
hellip
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal Waarom
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Verhaallijn
Maak een kopie van de illustraties (op p 12 p 22 p 27 p 34 p 39 p 52 p 64 p 69 p 82-
83 en p 97) en bouw zo samen met de kinderen het verhaal opnieuw op Laat hen vertellen
wat ze op de prenten zien
Je kan dit eveneens aan de hand van de inhoudstafel doen Het verhaal is onderverdeeld in 18
korte hoofdstukjes met korte titels
o Pio
o Lita
o De taxi-motor
o De waterval
o De haan
o Vier kaartjes
o De tijger
o Julie de zus van
o Wedden
o Het mes
o Oparsquos doping
o Links en rechts
o Op scherp
o Het gevecht
o De zucht
o Werk
o Geluk
Je kan de titels van de hoofdstukjes op strookjes schrijven en de kinderen elk om de beurt een
strookje laten trekken Waar verwijst de hoofdstuktitel naar Kunnen ze het verhaal aan de
hand van de hoofdstuktitels opnieuw opbouwen
Recensies
Hieronder vind je enkele citaten uit de talrijke recensies die over dit boek verschenen De volledige
recensies vind je onderaan dit werkmodel Bespreek ze samen met de kinderen Zijn zij het met de
recensent eens of niet Welke argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders
Waar letten ze ook of net niet op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
De knappe zwart-witillustraties vullen de tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt
herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de
herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische
sfeer op en hebben een expressief karakter De emoties en de sfeer worden versterkt door een spel
met grootte en perspectief Heel knap is hoe themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod
komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op
te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en
het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt afrdquo
Ann Schatteman De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr 7)
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso op wwwjaapleestnl
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Katrien van Tongerloo op wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige vaart
en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als lezer een beter
beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die hoopt dat zijn haan zal
winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar Philip Hopman verbeelden
perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij bijvoorbeeld het hanengevecht in
de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je als toeschouwer nauw verbonden met het
schouwspel Je blijft hopen op een goede afloophellip
Hilde Umans op wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Pjotr van Lenteren in De Volkskrant op 13-10-2012
wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-hanengevechthtml
Hans Hagen brengt een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een
klein meisje spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht
dat Pio met zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip
Hopman Het is weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen
Edward van de Vendel (auteur) op httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-
hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014
Groep 3
Het hanengevecht Hans Hagen en Philip Hopman (ill)
Pio is op weg naar de Cockpit het stadion waar hanengevechten plaatsvinden In zijn armen ligt zijn
enige haan Hij streelt de veren lsquotot ze glimmen als goud de kleur van rijkdomrsquo Pio heeft het dier
wekenlang getraind Deze haan moet en zal het leven van hem en zijn familie veranderen Als hij
wint - en hij zal winnen hij moet winnen - kan zijn vader een nieuwe taxi aanschaffen hoeft Pio geen
klusjes meer te doen en nog beter dan kan hij weer naar school
Volgens Piorsquos vader kun je in het stadion zakken vol geld winnen lsquoGewoon bij elk gevecht weddenrsquo
Bij elke weddenschap droomt Piorsquos vader van een huis op de berg weg van de snelweg het lawaai en
het vuil Hij gokt eerst voorzichtig maar steeds zet hij hoger in lsquoEerst vloog paparsquos weekloon weg
Eerst eacuteeacuten week nauwelijks te eten Toen twee Toen een maandrsquo Maar telkens gokt de man mis Nog
eacuteeacuten keer dacht hij alles of niets Hij zette zijn taximotor in maar weer ging het fout Zo verloor hij
zijn werk en zijn inkomen Pio moest van school om geld bij te verdienen met allerhande vervelende
klussen Bij een van zijn klusjes waarbij Pio rijke toeristen begeleidt tijdens een afdaling naar de
waterval redt Pio een bange magere haan uit een boom Thuis ziet vader de haan als een kostbaar
geschenk dat zijn dromen weer doet opflakkeren
In het stadion krijgt Pio last van twijfels als hij de tegenstander ziet de haan van Nonoy Dit dier is
veel groter en sterker door krachtvoer en doping Nonoyrsquos vader is een rijke kippenfokker die de
beste rassen kweekt Nonoy bulkt van zelfvertrouwen en Pio wordt steeds banger Gelukkig spreken
zijn zusje Lita en opa Tongh hem moed in zodat Pio weer in zijn haan kan geloven
de vechters op Dan gaat het snel al na een halve minuut zakt een van de vechters in elkaar Op de
tribune wordt gefloten De scheidsrechter zet de haan weer in het midden neer Nog eacuteeacuten aanval en het
is voorbij Piorsquos haan wil nog vechten maar hij kan niet meer lsquoEr druppelt bloed uit zijn snavel
Rode tranenrsquo Pio is alles kwijt zijn enige dier zijn hoop zijn toekomst lsquoNatte strepen op zijn
wangen Zijn ogen branden Zijn lippen trillenrsquo
Over de hele wereld bezoekt Hans Hagen samen met zijn echtgenote de schrijfster Monique Hagen
Nederlandse schooltjes die een bron van inspiratie eacuten wondermooie verhalen opleveren Hagen nam
zijn lezers via zijn boeken eerder al mee naar Ghana Dubai Syrieuml Pakistan en Jordanieuml Het verhaal
van Pio vond hij op de Filippijnen Dit sobere verhaal lijkt op het eerste gezicht vrij droevig maar dat
is het niet echt Het is vooral een verhaal van hoop Dat Hans Hagen alsnog voor een goede afloop
kiest past in dit plaatje het is bovendien een bewijs dat Hagen zijn doelgroep (lezers vanaf acht) door
en door kent
Hagen laat de jonge onervaren lezer proeven van een aangrijpend verhaal verbonden aan een kind
dat ongeveer even oud is als het doelpubliek Dat Hagen deze doelgroep bijzonder kan bespelen liet
hij al merken in de reeks rond Jubelientje Ook in Het hanengevecht slaagt hij erin om vaak in vijf-
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
woorden-zinnetjes een bijzondere sfeer te creeumlren In achttien hoofdstukjes weet de auteur telkens de
nodige spanning op te bouwen vaak gewoon door woorden kracht bij te zetten in de vorm van
herhaling (lsquoWin Win Winnaarrsquo of lsquoHet moet Het moet Het moet Je moet de weddenschap
winnenrsquo)
Meest intrigerend is het feit dat hij afstapt van de grote herkenbaarheid In tegenstelling tot de
lsquoJubelientjesrsquo-boeken kiest Hagen voor een onbekende nieuwe wereld die hij bijzonder beeldend
beschrijft Een wereld waar jonge kinderen nauwelijks weet van (kunnen) hebben Leesbevorderaars
stellen dat lezen het wereldbeeld van kinderen verruimt Dit boek van Hans Hagen slaagt hierin met
glas Maar niet zonder het vakwerk van Philip Hopman De knappe zwart-witillustraties vullen de
tekst perfect aan Het onbekende in het verhaal wordt herkenbaar gemaakt in de potloodtekeningen
met bijzonder veel oog voor detail (bijvoorbeeld de herkenbaarheid van blanke toeristen tussen de
vele Filippinorsquos) De illustraties roepen een exotische sfeer op en hebben een expressief karakter De
emoties en de sfeer worden versterkt door een spel met grootte en perspectief Heel knap is hoe
themarsquos als angst twijfel en hoop in de prenten aan bod komen Hoogtepunt is het hanengevecht dat
een spread beslaat waarin zoveel details uit de tekst op te vinden zijn dat je er niet op uitgekeken
raakt Een heel mooie cover in warme exotische kleuren en het hoofdfiguurtje Pio die een mengeling
van angst en spanning uitstraalt maken het geheel echt af
Ann Schatteman
De Leeswelp 2012 jaargang 18 nr7
LEEFTIJD 8+
AMSTERDAM QUERIDO
ISBN 978-90-451-1367-8
FICTIE 105 P GEBONDEN
2012 euro1250
Het hanengevecht
auteur Hans Hagen - illustrator Philip Hopman
De Filippijnse jongen Pio heeft het thuis niet erg breed Door de gokverslaving van zijn vader is al het
geld op Alles vergokt op de hanengevechten Nu moet hij net als zijn vader klusjes gaan doen om
geld te verdienen Naar school gaan kan niet meer hellip
Op een dag kan Pio een klusje uitvoeren bij de waterval Daar vindt hij een haan Het dier is helemaal
verwilderd maar Pio slaagt er toch in om de haan mee te nemen naar huis Dit is zijn grote kans
denkt hij Nu kan hij zelf een haan laten vechten en als die wint kan hij er in eacuteeacuten klap veel geld mee
verdienen Hij droomt al van weer naar school gaan een scooter voor zijn vader voldoende eten hellip
Win win win
Samen met zijn grootvader verzorgt Pio de haan en de haan komt er weer bovenop Als uiteindelijk
de dag aangebroken is waarop hij moet gaan vechten valt op hoe tenger de haan nog steeds is in
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
vergelijking met de andere vechthanen Toch blijft Pio hopen Win win win
Vlak voor de wedstrijd begint ontmoet Pio het baasje van de tegenstander Nonoy een rijke jongen
van zijn leeftijd Ze sluiten een weddingschap af Pio wedt dat zijn opa op de winnende haan zal
wedden De winnaar krijgt een haan en zeven kippen Als dat maar goed afloopt want waar gaat Pio
dat allemaal vandaan moeten halen Win win win
Een spannend verhaal over een oude Filipijnse traditie het hanengevecht Achteraan in het boek geeft
Hans Hagen wat meer duiding aan de lezers over het onderwerp Dat vind ik een meerwaarde voor
het boek
Het verhaal zelf is minder lyrisch geschreven dan De dans van de drummersrsquo maar het sleurt je wel
helemaal mee naar de Filippijnen Hans Hagen bewijst dat hij als geen ander met woorden alle
zintuigen kan aanspreken je ruikt voelt hoort proeft en ziet het verhaal voor je De illustraties van
Philip Hopman hebben meer weg van schetsen dan van afgewerkte tekeningen Ik hou wel van die
stijl want dan blijft er nog ruimte over voor een eigen invulling
Knap boek dat kinderen de kans biedt om een ander stukje van de wereld te ontdekken
Katrien Van Tongerloo
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenhet-hanengevecht
Pio heeft de haan die hij bij een waterval heeft gevonden goed getraind voor het gevecht in
de ring Als zijn haan wint kan Pio hem voor veel geld verkopen Dan kan zijn papa een
nieuwe taxi-motor met zijspan kopen en kan hij terug aan het werk Op die manier komt er
terug geld in het laatje en zou Pio terug naar school kunnen Daarom is het zo belangrijk dat
zijn haan wint
Prachtig verhaal verteld in krachtige zinnen en in korte hoofdstukken dat zorgt voor de nodige
vaart en spanning Hans Hagen schetst de buitenlandse omgeving (Filippijnen) zodat je als
lezer een beter beeld krijgt van deze cultuur en gewoonten Je leeft helemaal mee met Pio die
hoopt dat zijn haan zal winnen De paginagrote zwart-wit tekeningen van meester-tekenaar
Philip Hopman verbeelden perfect de gevoelens en gedachten van Pio Echt meesterlijk hoe hij
bijvoorbeeld het hanengevecht in de arena op een dubbele pagina in beeld brengt je voelt je
als toeschouwer nauw verbonden met het schouwspel Je blijft hopen op een goede afloop
Achteraan het boek vertelt Hans Hagen wat de aanleiding was voor dit verhaal en geeft wat
meer achtergrondinformatie over hanengevechten die in bepaalde landen echt als een
onderdeel van hun traditie en cultuur worden beschouwd en blijven bestaan
Hilde Umans november 2012
wwwpluizuitbe121220Het20hanengevechthtm
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Het hanengevecht
STEEKT MET KOP EN SCHOUDERS UIT BOVEN ALLE GOEDBEDOELDE
DERDEWERELDVLIJT
Pio vindt op een dag een haan bij de waterval waar hij drankjes uitdeelt aan toeristen Als hij die nu
eens traint voor de komende hanengevechten Dan kan zijn werkloze vader een nieuwe motortaxi
kopen En mag Pio weer naar school Maar dan moet zijn haan wel eerst die dikke dure
dopingkampioenen van de rijke fokkers verslaan
Verhalen over mensen in arme landen kunnen spannend zijn Niet omdat je er wat van leert over de
wereld maar omdat er in geleefd wordt en keuzen er echt toe doen Als er iets misgaat dan is het
meteen heel erg Zon verhaal is Het hanengevecht van Hans Hagen Van alle boeken die naar
aanleiding van het thema van de kinderboekenweek (Hallo wereld) verschenen is dit veruit het
beste
Laten we eerlijk zijn het leven van het gemiddelde Nederlandse kind is een beetje saai Wie het
avontuur zoekt in boeken moet het hebben van sprookjes historische romans griezelverhalen en
andere fictie Of buitenlandboeken vaak gesitueerd in derdewereldlanden Dit vaak wat zoetige
genre was populair in de idealistische jaren zeventig en is dankzij de Kinderboekenweek weer even
helemaal terug
Hagen nam een goede beslissing toen hij zijn onderwerp koos Stoere vechthanen zijn vrijwel overal
buiten West-Europa populair en vaak niet eens verboden In de zogenoemde cockpits gaat het er niet
mals aan toe Pios haan krijgt een vlijmscherp mes aan zijn poot en opa knipt zonder verdoving of
scrupules de kam en de lellen van zijn kop De verliezers gaan in de kookpot van Cecil
Hagen slaagt er in om deze wereld indringend maar ook objectief te beschrijven Hij bespaart de
lezer geen enkel detail maar oordeelt niet Het is dierenleed in een land met mensenleed Kies maar
wat je het ergste vindt Je mag er het jouwe van vinden
Alleen met twee krantenknipsels over hanen die hun trainers dodelijk verwonden en in de laatste zin
van zijn nawoord (Aan de hanen wordt niets gevraagd) laat hij even doorschemeren naar wie zijn
sympathie uitgaat
Hagen schrijft prettig proza precies kort en krachtig Aan de steeds op een nieuwe regel geplaatste
zinnen van boekjes voor beginnende lezers is bij zijn collegas meestal weinig te beleven maar deze
schrijver is ook dichter en kan zulke zinnetjes laten swingen
En hij weet het tot eenvoud uitgeklede verhaal - ondanks een iets te ingewikkelde flashback en een
wat flauwe droom waarvan we pas naderhand merken dat het een droom is - opmerkelijk meeslepend
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
te krijgen
De illustraties zijn spectaculair vooral die met de krottenbuurt en de natuur als decor Philip Hopman
is bekend om zijn volvette pasteltinten maar dit ruige zwart-wit gaat hem erg goed af
Met eacuteeacuten lijn kan Hopman een landschap neerzetten met een paar krabbels de wereld van verschil
tussen een tanig derdewereldjongetje en een vadsige Hollandse toeristengroep Die rauwe
tegenstelling tussen de mollige zoon van een rijke fokker en die van een arme gokker wordt niet
onnodig zoet gemaakt met kleurtjes
De hanenbusiness levert ook te veel ellende op voor zoetigheid Mooi dat Hagen er na het bloederige
einde van de naamloze haan toch nog een geestige positieve draai aan weet te geven Zwartgallig is
hij nergens en dat is knap
Nee braver dan dit jaar kon het thema van de Kinderboekenweek niet Maar Het hanengevecht steekt
met kop en schouders uit boven alle goedbedoelde derdewereldvlijt waar de boekwinkels deze week
mee vol liggen
Pjotr van Lenteren
De Volkskrant op 13-10-2012 wwwvolkskrantnlwca_itemboeken_detail453248181Het-
hanengevechthtml
Pio doet tegen wil en dank mee aan een hanengevecht met een haan die hij bij de watervallen heeft
gevonden Hij vreest dat zijn haan het niet overleeft maar hoopt tegen beter weten in er veel geld mee
te verdienen Zijn vader heeft zijn werk verloren door het gokken op hanengevechten en Pio denkt
een slag te slaan waardoor hij zijn taxibusje terug kan kopen Het loopt iets anders maar het is
ondanks de armoede en de nare omstandigheden en dierenmishandeling toch een feel-good boek dat
je met een glimlach dicht slaat
Dat komt door het geloofwaardige verloop van het verhaal dat heel dicht bij de gedachtenwereld van
de jongen blijft Hagen kruipt in zijn hoofd en in de hem typerende poeumltische stijl met korte
zinnetjes word de lezer meegenomen naar een andere cultuur en naar de geuren gewoontes en
gevoelens die daarbij horen Het is een soort dansend proza dat je heel naturel en ritmisch meevoert
Bij het onderwerp van Het hanengevecht denk ik eerst we weten dit nu wel Een cultureel
antropologisch zeer verantwoord verhaal dat niet heel veel toevoegt aan zijn prijswinnende
boeken De dans van de drummers en Verkocht Hagen signaleert een misstand beschrijft de realiteit
en de lezer wordt er een beetje ongemakkelijk van Anderzijds kan er niet genoeg geschreven worden
over kinderen die in heel andere omstandigheden opgroeien en voor wie een XBox en uumlberhaupt een
boterham geen vanzelfsprekendheid zijn
Interessant is Hagens beschouwing achteraf over de hanengevechten want je vraagt je al lezende
inderdaad af of deze gruwelijke sport niet net zo omstreden hoort te zijn als stierenvechten Hagen
legt uit dat hij de hanengechten echt heeft meegemaakt op de Fillipijnen en dat mensen soms alles
wat ze verdienen ermee vergokken De Fillipinos halen hun schouders op als hen naar de wreedheid
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
wordt gevraagd Het is een volkssport Hagen relativeert en plaatst het in perspectief Tsja dacht
ik wij slachten koeien en schapen en kippen Hanengevechten zijn in Nederland verboden maar dicht
bij huis in Noord-Frankrijk en op de Canaritsche eilanden nog steeds populair Hagen oordeelt niet
maar zijn slotzinnetje is overduidelijk Wat de hanen ervan vinden is niet bekend Aan hen wordt
niets gevraagd
De tekeningen van Philip Hopman krijgen hier telkens een volledige pagina toebedeeld waardoor ze
beter uit de verf komen dan de plaatjes in Mollie krijgt een staart waar ik kritisch over was Toch
denk ik dat de tekst zijn werk in voldoende mate doet en illustraties eigenlijk overbodig zijn
Kinderen hebben genoeg verbeelding en weten wel hoe een haan eruit ziet of twee die met elkaar aan
het vechten zijn
Jaap Friso
wwwjaapleestnlrecensiesjeugdboekaan-de-hanen-wordt-niets-gevraagd
DINSDAG 14 AUGUSTUS 2012
HET HANENGEVECHT - Hans Hagen en Philip Hopman (Querido)
Onlangs werden Hans Hagens VERKOCHT en DE DANS VAN DE DRUMMERS opnieuw
uitgegeven In die reeks mooie boeken past dit nieuwe verhaal ook weer perfect Hans Hagen brengt
een ver deel van de wereld dichtbij door het verhaal van een kleine jongen of een klein meisje
spannend op te schrijven In dit geval lezen we in heldere zinnen over het hanengevecht dat Pio met
zijn door hem zelf gevonden haan wil aangaan Even beeldend is het werk van Philip Hopman Het is
weer ruimschoots genieten van de prachtige zwart-wittekeningen Die kwaaie robuuste hanen Die
vader op zijn motor Dat hanengevechtenstadion En die schitterende spread van de arena en het
gevecht
Edward van de Vendel
httpedwardvandevendelleestipsblogspotbe201208het-hanengevecht-hans-hagen-en-philiphtml
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
(door Delphine Cattrysse)
Auteursinfo
Janet Foxley (deg1944) werd aan het einde van WOII in Leicester (Engeland)
geboren Haar vader verbleef toen in India ndash ze zag hem pas voor het eerst
toen ze al twee jaar oud was Toen haar vader terug in Engeland was ging
hij aan de slag in een bank Omwille van haar vaders werk verhuisde het
gezin om de twee agrave drie jaar naar een andere stad Janet Foxley ging in het
totaal naar vijf verschillende scholen Daarna studeerde ze talen (Duits
Frans en een beetje Noors) aan de universiteit van Newcastle Ze heeft na
haar studies enkele jaren in Duitsland gewoond Toen ze terugkeerde naar
Engeland trouwde ze en kreeg ze twee kinderen Janet werkte als administrateur maar na haar
pensioen is ze een tweede carriegravere begonnen als schrijfster Ze woont met haar man die kunstenaar is
in een oude boerderij in Engeland waar ze schildert en schrijft
Haar kinderboekendebuut Munkel Trog won de TimesChicken House Childrenrsquos Fiction Competition
2010 en is in meer dan twintig landen vertaald Ze schreef al een vervolg op Munkel Trog (voorlopig
nog niet vertaald in het Nederlands) en de filmrechten zouden al verkocht zijn
wwwjanetfoxleycouk
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Dit zegt Georgien Overwater (deg1958) over zichzelf
lsquoIk ben geboren in 1958 in Gorinchem (van de files)
Van 1978 tot 1983 zat ik op de kunstacademie in Arnhem
Ik had illustratieles van Friso Henstra en Pim van Boxsel
Na de academie heb ik stage gelopen bij de Toonder Studio en heb ik gewerkt als illustrator bij de
NOS Bij tekenfilms van Paul Driessen heb ik achtergronden geschilderd
Ik heb een tijdje alleen gewerkt in Den Haag maar op den duur was dat een beetje saai Nu werk ik in
Amsterdam met Gitte Spee en Gertie Jaquet we delen een studio
Heel veel kinderboeken heb ik al geillustreerd ook buitenlandse
De Engelse boeken vind ik erg leuk om te doen de verhalen zijn vaak grappig
Voor de lol ga ik wel eens buiten tekenen koeien bomen en oude schuren
Mijn hobbys zijn schaatsen en fietsen lezen en snoepenrsquo
wwwdeillustratiestudionlgeoverwaterhtml
Kort samengevat
Munkel is het zwarte schaap van de reuzenfamilie Trog Hij lijkt ndash in tegenstelling tot de rest van de
familie ndash in de verste verte niet op een reus eerder op een Kriel (spotnaam voor een mens) Hoewel hij
meer weet dan zijn examinatoren zakt Munkel tot overmaat van ramp voor zijn examens
Drakenkunde en Krielstudies Voor hem geldt echter dat wie niet groot is wel degelijk slim kan zijn
Munkel redt Krielmeisje Emilie uit handen van Reuzenkoning Holbol en verricht een heldendaad door
samen met wraakdraak Snark opstandige Krielen te weren van de Bulderberg de vulkanische
woonplek van de reuzen (Bron MOM Biblion)
Titel
Welke associaties riep de titel Munkel Trog bij de kinderen op Waar denken ze dat de titel
naar verwijst
Maakte de titel de kinderen nieuwsgierig naar het boek
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Als je dit gesprekje houdt voacuteoacuter de kinderen het boek lezen kan je achteraf nagaan of de
verwachtingen klopten (of niet)
Cover
Duid de kinderen op het belang van illustraties Een illustrator is vaak even belangrijk als de auteur
van een boek
Spreekt de cover de kinderen aan Werden ze nieuwsgierig
Wat kunnen ze vertellen over de omslagillustratie Past die bij het verhaal
Illustraties
Welke techniek(en) werd(en) er in dit boek gebruikt Bekijk samen met de kinderen hoe alles
afgebeeld wordt
Vertellen de prenten meer dan de tekst of beelden ze de tekst gewoon uit
Vinden de kinderen de tekeningen mooi Kunnen ze ook aangeven waarom welniet
Georgien Overwater werd gevraagd om de illustraties voor de Nederlandse vertaling te
voorzien Haar stijl wordt vergeleken met die van Quentin Blake (cf recensie Jan Van Coillie
voor De Leeswelp zie onderaan dit werkmodel) Gaan de kinderen hiermee akkoord Breng
wat boeken van Georgien Overwater en van Quentin Blake mee naar de bijeenkomst
OrsquoKif (alias Alejandro OrsquoKeeffe) illustreerde de oorspronkelijke uitgave Vergelijk de
tekenstijl van OrsquoKif met die van Georgien Overwater (zie onderaan dit werkmodel) Naar
welke illustraties gaat de voorkeur van de kinderen uit
Personages
Welke personages komen in het boek voor Bespreek met de kinderen hoe de personages
geschetst worden
Wie zijn de belangrijkste personages Welk personage vinden de kinderen het leukst en
waarom Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal
Welke invloed hebben de personages op elkaar
Zijn alle personages even belangrijk Zou je een personage kunnen weglaten Waarom
welniet
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Themarsquos
De belangrijkste themarsquos in Munkel Trog zijn anders zijn pesten reuzen en draken
Anders zijn
Munkel wordt als een buitenbeentje beschouwd in de Bulderberg Het thema lsquoanders zijnrsquo uit zich
eveneens in het verschil tussen de schoonheidsidealen van de Krielen en die van de reuzen in de
Bulderberg Waaraan merken de kinderen dat Je kan oa de afbeelding op p 9 tonen om hierover een
gesprekje te starten
Taal
Janet Foxley heeft voor Munkel Trog een lsquoreuzentaalrsquo gecreeumlerd We zien in het verhaal de mensen- of
Krielwereld door de ogen van de reuzen Hoe zouden de kinderen zelf alledaagse zaken uit onze
wereld omschrijven Laat hen woorden in lsquoreuzentaalrsquo zoeken voor bijvoorbeeld auto TV gsm mp3-
speler boek zwembadhellip
Recensies
Hieronder vind je enkele recensies die over dit boek verschenen Bespreek eacuteeacuten of meerdere
(fragmenten uit) recensies met de kinderen Zijn zij het met de recensent eens of niet Welke
argumenten herkennen ze Over welke argumenten denken zij anders Waar letten ze ook of net niet
op
Je kan de kinderen op deze manier kennis laten maken met verschillende bronnen (tijdschriften
kranten blogshellip) voor recensies al dan niet door professionele recensenten geschreven
De held in dit fantasierijke debuut van Janet Foxley is Munkel een lsquomisluktersquo reus die niet wil
groeien Hij is al meteen de underdog lsquoldquoMardquo gilde Munkel ldquoGrub opsekopt merdquorsquo Om dat taaltje te
begrijpen moet je naar de illustratie kijken waarop grote broer Grub Munkel ondersteboven houdt
De karikaturale stijl van Georgien Overwaters prenten verwant aan Quentin Blake laat de reuzen
helemaal tot hun recht komen in een mengeling van grappige en griezelige details Sinds de mensen
(door de reuzen lsquoKrielenrsquo genoemd) lsquomagische moordstokkenrsquo (wapens) hebben leven de reuzen
teruggetrokken in een vulkaan samen met de draken die ze gekortwiekt als huisdieren houden
Munkel die vanwege zijn gestokte lichaam wat op een mens lijkt wil weten hoe mensen echt zijn
Die kennismaking zet zijn eigen denken helemaal op zijn kop wat een beproefd maar erg leuk
middel is om humor te genereren lsquoHij sloop voorzichtig langs het hek tot een geluid dat leek op het
spinnen van een pas gevoederde draak hem zo nieuwsgierig maakte dat hij op zijn tenen ging staan
om over de rand te kijken Het spinnende ding was een machine Hij beet het gras af en spuwde het in
een bak Erachter liep een man die de machine met twee handen vasthield Zijn eerste Kriel Wat was
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
die in grottelsnaam aan het doenrsquo Door de ogen van de reuzendwerg ziet de lezer de mensenwereld
op een andere manier waardoor ook de vertrouwdste dingen als nieuw worden
Humor volgt ook uit taboedoorbreking De reuzen zijn erg vies althans naar onze normen Ze zien er
groezelig uit en hebben talloze wratten Ze eten zwammenpap en suikerspin van spinrag Hun fijnste
feest is de lsquoBoeren- en Schetencompetitiersquo En er worden taboes doorbroken Als Munkel zijn tweede
mens ziet vermoedt hij dat het een vrouw is Hoewel ze een broek draagt heeft ze lsquotwee dingen die
leken op borstenrsquo lsquoJa het moesten borsten zijn Maar ze zaten op een rare plek heel hoge En ze
staken naar voren in plaats van dat ze lekker op hun gemak op haar buik lagen zoals bij mamarsquo De
illustratie zet extra in de verf hoe hier ons schoonheidsideaal gerelativeerd wordt
Soms komt Janet Foxley ironisch uit de hoek Zo blijkt Biblios de voornaamste raadgever van de
koning helemaal niet zo slim te zijn Hij noemt elk voorstel van Munkel briljant maar dat komt
omdat hij zelf niets beters kan bedenken Uiteindelijk is hij het wel die Munkel de kans biedt om een
held te worden en op het einde vraagt hij de koning om Munkel als zijn opvolger aan te stellen Daar
gaat de koning die zo mogelijk nog dwazer is gretig op in Overigens blijkt Munkels sluwheid ook
uit de manier waarop hij alle dwaze reuzen het gevoel geeft dat zij slimmer zijn dan hij Zo geeft hij
voortdurend goede raad aan zijn vader maar wel op zorsquon manier dat die er zich goed bij voelt
Verder valt ook veel plezier te beleven aan de creatieve taal Niet alleen is de reuzentaal doorspekt
met nieuwe samenstellingen als lsquohagendissenlollyrsquosrsquo of nonsenswoorden als lsquoKrielenrsquo lsquoopsekopsenrsquo
en lsquoin grottelsnaamrsquo Foxley verzint ook grappige vergelijkingen als lsquoze was zo snoezig als een padrsquo
lsquozo doddig als een deegbalrsquo of lsquoik ken deze tunnel als de wratten op mijn duimrsquo
De spanning gaat in dit boek gepaard met emotie Munkel raakt voortdurend in gevaarlijke situaties
maar dankzij zijn slimheid en lef weet hij zich er altijd weer uit te redden Hij wordt bijna
doodgeknuffeld door de reuzenprinses verbrand door een draak en geplet door de kapitein van de
Koninklijke Drakendivisie maar niets of niemand krijgt hem klein - of toch niet kleiner dan hij al is
Daarnaast is Munkel het prototype van de underdog die zich overal doorheen slaat Wat hem extra
sympathiek maak is zijn liefde voor draken Hij vindt het vreselijk dat ze kort gehouden worden en
sluit een bijzondere vriendschap met Snark de enige draak die zijn vleugels nog heeft Hij benadert
het dier vol genegenheid en met respect voor zijn eigenheid waardoor het zijn trouwste bondgenoot
wordt Ook Munkels vriendschap met het mensenkind Emilie is bijzonder Als zij door reuzen
gevangen wordt redt hij haar en brengt haar terug naar haar ouders ook al loopt hij daarbij zelf groot
gevaar
Uiteindelijk wordt de kleine Munkel de grote held van de reuzen als hij de mensen op de vlucht weet
te jagen Dit einde ligt voor de hand en is zelfs iets te gemakkelijk net als een reeks lsquobofslagenrsquo
waardoor Munkel telkens opnieuw uit benarde situaties weet te ontsnappen Die maken dat het
verhaal de verwachtigen toch niet helemaal inlost en af en toe een inzinking kent Maar gelukkig
herpakt het zich telkens met de vaart van een vliegend draak
Jan Van Coillie
De Leeswelp 2013 jaargang 19 nr 2
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
UK TUSSEN DE KRIELEN
Het ergste wat een reuzenkind kan overkomen is dat hij klein blijft Munkel Trog is zorsquon uk dat hij
met gemak kan doorgaan voor een Kriel (een mens) Dat is een ramp in de reuzenkolonie die in de
krater van de Bulderberg huist Het zijn immers de Krielen met hun lsquomagische moordstokkenrsquo die de
reuzen eeuwen geleden de bergen eacuten de vergetelheid in hebben gejaagd Munkel is daarom het
pispaaltje
In zorsquon geval zit er maar eacuteeacuten ding op wie niet groot is moet slim zijn En dat is ook de
wensvervullende ontwikkeling die de 67-jarige debutante Janet Foxley haar gevoelige Munkel gunt
Voor zijn rol als Kriel in een toneelstuk mag hij de kostbare Krielkleding uit het museum lenen Die
gebruikt hij voor een kort stiekem bezoek aan de Krielstad onderaan de Bulderberg Wat hij daar
over Krielen leert komt later goed van pas Als zijn broer Grub tegen alle regels in een Krielmeisje
ontvoert en daarmee een opsporingsactie van de Krielen uitlokt dreigt de reuzenkolonie te worden
ontdekt Een aardige omdraaiing reuzen zijn bang voor mensen Munkel is de enige die genoeg
verstand van Krielen heeft om zijn stad te redden
Ergens is het jammer dat Munkel niet wat langer in de mensenwereld vertoeft want dat had meer
spannende confrontaties kunnen opleveren Daar staat tegenover dat Foxley de reuzensamenleving in
geuren en kleuren en met veel humor oproept
Het schoonheidsideaal onder de reuzen is bijvoorbeeld een grijze huid met flink wat harige wratten
mooie uitpuilende ogen en scheve gele tanden Munkels babyzusje Flots lsquois zo snoezig als een padrsquo
staat er De reuzen hebben klinkende namen als Bul Lodder en Bonk Ploeter eten koude uilentaart en
hagedissenlollyrsquos aanbidden Zijne Immensheid koning Holbol de dertiende en houden waakdraken
Het lukt Munkel als enige om op de vurige schooldraak Snark te vliegen alweer zorsquon glorieuze
overwinning voor het onderdeurtje
Dit soort beschrijvingen zijn de smaakmakers van het boek want van een bijzondere stijl moet
Foxley het niet hebben Het is een ongecompliceerd levendig en fantasievol avontuur waarin moed
en vindingrijkheid worden beloond voor kinderen die nog niet toe zijn aan het beste reuzenboek aller
tijden De GVR van Roald Dahl De filmrechten zijn al verkocht deel twee is in het Engels
verschenen
Bas Maliepaard
wwwbasmaliepaardnlpublicatiestrouw-recensiemunkel-trog
Munkel Trog
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
origineel Muncle Trogg (Engels)
Het zal je maar gebeuren geboren worden in Reuzenland en klein zijn en blijven Dat is wat Munkel
Trog overkomt in dit grappige boek Reuzen zijn geen doetjes en ze springen dus niet zachtzinnig om
met Munkel Vooral zijn drie jaar jongere broer Grub kan er iets van Maar Munkel is dan wel niet
sterk hij is slim De reuzen wonen in de Bulderberg een slapende vulkaan Ze hebben een koning
een koningin en een prinses en zoals mensen vee houden hebben zij draken Die draken kunnen
temmen is de hoogste reuzenkunst Op school is Drakenkunde dus een hoofdvak Reuzen kunnen niet
lezen behalve eacuteeacuten de oude Biblos Hij is zowel bibliothecaris als conservator van het Museum voor
Krielkunde De Krielen dat zijn de mensen die buiten de berg wonen Sinds ze over vuurwapens
beschikken is er geen rechtstreeks contact meer tussen de Reuzen en de Krielen Alleen s nachts dan
gaan sommige reuzen waaronder de vader van Munkel op rooftocht in Krielland Omdat Munkel
klein is is hij de enige die in de krielkleding van het museum past Munkel spijbelt vaak om aan de
pesterijen te ontsnappen en dan gaat hij naar het museum Biblos ziet dat Munkel slim is hij toont
hem het toverboek en maant Munkel aan om te leren lezen en de krielwereld te gaan verkennen Hij
geeft Munkel ook een drakenfluit waarmee je draken kan temmen Op zijn terugweg uit Krielstad
vindt hij de ontsnapte draak Snark van zijn broer gewond terug Munkel verzorgt hem en vliegt op de
rug van de draak terug naar de berg Op het feest van de koning bieden zijn broer en diens vriend een
geschaakt Krielmeisje Emilie aan de koning aan De prinses wil haar als huisdier maar Munkel
besluit haar te redden Ondertussen zijn de Krielen in aantocht met hun geweren Munkel fluit Snark
en die spuwt vuur en ook de berg en de draken mengen zich in de strijd Munkel wordt de held in
Reuzenland
Dit is een spannend en grappig boek De illustraties zijn zeer expressief en sluiten perfect aan bij het
verhaal Een ideaal boek om te lezen en voor te lezen in een derde en vierde klas
Annie Beullens
wwwpluizerbekinderboeken-jeugdboekenmunkel-trog
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Een illustratie van Quentin Blake
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014
Groep 3
Munkel Trog Janet Foxley en Georgien Overwater (ill)
Illustraties van OrsquoKif
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
(door Frederic Vercaemst)
Auteursinfo
Anne Provoost werd op 26 juli 1964 in Woesten een deelgemeente van Poperinge geboren Ze
groeide op in een gezin van vier kinderen Ze begon al heel vroeg met het schrijven van verhalen
Zelfs toen ze nog niet echt kon schrijven dicteerde ze verhalen aan haar moeder Aan de universiteit
van Kortrijk (en later in Leuven) studeerde ze Germaanse talen In haar laatste jaar werd ze ziek en
besloot ze een verhaal te schrijven en dat in te sturen voor een wedstrijd Tot haar grote verbazing won
ze de wedstrijd Een jaar later nam ze deel aan een wedstrijd van Knack Weekend waarbij ze tweede
eindigde
Anne studeerde nog een jaar pedagogische wetenschappen voor ze met haar man naar de VS trok In
de VS schreef ze Mijn tante is een grindewal Terug in Belgieuml schreef ze Vallen Haar volledige
bibliografie vind je op httpwwwanneprovoostbenlpmwikiphpWerkWerk Sinds 1995 is ze
fulltime schrijver
wwwanneprovoostbe
An Candaele de illustrator van dit boek werd geboren in Gent Ze groeide op in Beveren-Waas Ze
heeft school gelopen in Antwerpen waar ze grafische vormgeving studeerde aan het Sint-Lucas
Instituut An trok met haar man naar Boston (VS) Pas bij haar terugkeer naar Belgieuml in 1995 startte
haar carriegravere als illustrator
Kort samengevat
Zsofi springt en valt van een ster naar de wereld met haar koffertje in de hand Het is haar Springdag
Uit de koffer van Zsofi klimt een vrouw die het meisje oppakt en tegen zich aandrukt Ze stelt zich
voor als de vrouw van haar leven en geeft het kind melk Ook zij heeft een koffer bij zich waar ze van
alles uit tevoorschijn tovert om een tent mee te bouwen In haar koffer is een man meegereisd die op
zijn beurt ook een koffer bij zich heeft Daarin zit een paard met een lange vlassen staart Naast het
paard zit er in zijn koffer ook een vrouw Kej de moeder van de man Kej is oud en ziek en vertelt
Zsofi dat haar Springdag nadert Kej is meegereisd om afscheid te nemen Ze bereidt zich heel sereen
voor op haar vertrek Ze reist naar het einde van de wereld zonder haar koffer Zsofi warmt zich aan
haar geur die is achtergebleven in haar lege koffer
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
De auteur en illustrator zelf aan het woord
In dit filmpje vertellen Anne Provoost en An Candaele over het boek
wwwyoutubecomwatchv=jYvsyjotG3E
Dit vertelt Anne Provoost over het ontstaan van het boek
lsquoIk wilde een boek maken waarin de gangbare kijk op het leven helemaal wordt omgekeerd In
plaats van ervan uit te gaan dat de wereld bij aanvang bestaat en dat elk kind dat geboren
wordt er een plaats in krijgt wilde ik vertrekken van de ervaring die ik zelf als kind had ik
dacht dat de wereld zich pas ontvouwde als ik hem betrad In de literatuur noemt men dat
gevoel lsquosolipsismersquo In gesprekken met jonge kinderen hoor ik regelmatig echorsquos van deze
ervaring ze denken dat de wereld bij hen begint en zich pas ontwikkelt naarmate zij die
wereld ontdekken Ik vind dat een mooie gedachte die gelukkig stemt Ouder worden betekent
voor mij het omgekeerde beseffen dat de wereld al heel lang bestaat en dat het leven ook
zonder mij zal blijven doorgaan En dat is opnieuw een troostende gedachte
Ik kreeg het verzoek van een Australische uitgever om een allegorisch verhaal te schrijven
over leven en dood Ik stelde aan An voor dat als de Australische uitgever het verhaal goed
vond ik zou vragen of An de tekeningen mocht maken De Australische uitgever reageerde
enthousiast An begon te tekenen en ik begon te schrijven Ik had een verhaallijn maar nog
geen tekst An had nog nooit eerder geiumlllustreerd zonder tekst We belden elkaar lang en veel
op om over het boek te praten An tekende met een rietpen en inkt Ze maakte gebruik van
haar verzameling wikkels en pakpapiertjes om de personages herkenbaar te maken Het motief
van de binnenkant van de koffer stemt telkens overeen met de kledij van ieder personage Zo
kan de lezer blijven volgen wie bij welk koffertje hoort Ik vroeg An om in de leegte van de
steppe een plaatsaanduiding te voorzien An zorgde voor een keitje een doodsimpel idee
waardoor de lezer toch altijd weer ziet waar Zsofi zich bevindt Ze experimenteerde met
transparantie omdat de tekeningen niet te vol mochten worden maakte ze delen van de
tekening doorzichtig Ze verzon het warme deken waarin Zsofi zich wikkelt en waarop de
lezer de patronen en de voorwerpen kan terugvinden die Kej heeft achtergelaten Ze zorgde
dat de gedachte zichtbaar werd van een wereld die zich gaandeweg vult Helemaal op het
einde als de lente komt en Kej springt verschijnt er groen nieuw leven
De onderhandelingen met de Australische uitgever sprongen af Een tijdlang werkten we
verder zonder uitgever We konden alleen maar hopen dat we iemand zouden vinden liefst in
de Lage Landen die het zou uitgeven An sprak over het project met De Eenhoorn Daar was
men meteen tot publicatie bereidrsquo
(e-mail Anne Provoost 6 juli 2013)
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Aan de slag
Een koffer vol
Geef de kinderen de opdracht om iets mee te brengen van toen ze een baby waren Steek alle
voorwerpen in een koffer en haal ze er eacuteeacuten voor eacuteeacuten uit Laat de kinderen vertellen wat het voorwerp
voor hen betekent
Een gesprek
Deze vragen kunnen op aangeven van Anne Provoost gesteld worden over de inhoud van het boek
Wie is de manvrouw van je leven
Hoe zijn de personages aan elkaar verwand
Waarom is de koffer van Kej zo vol
Waar komt Kej terecht
Laat Kej ook dingen achter
Wat zat er in jouw koffer toen je werd geboren
Zitten er dingen in je koffer die je nog niet hebt gevonden
Heeft mijn vriend(in) meer geluk met wat er in haar koffer zit
Als ik op een ander continent was geboren had ik dan evenveel in mijn koffer zitten
Zijn er kinderen die met een lege koffer aankomen
Geluidseffecten
WHOEPSSS
JAAAAH
ZZZOEEEFF
In de tekst wordt veel gebruikt gemaakt van onomatopeeeumln of klanknabootsingen Anne Provoost
denkt dat voor een boreling vooral de geluiden overweldigend zijn Het licht kan een baby nog
buitensluiten met zijn oogleden maar tegen al het plotse lawaai om zich heen heeft hij geen verweer
Om de geluiden te benadrukken heeft Dries Desseyn (die de lay-out van het boek verzorgde) een
afzonderlijk lettertype gebruikt in een andere kleur Bekijk samen met de kinderen deze lsquogeluidenrsquo
Bedenk samen met hen andere onomatopeeeumln en noteer deze op een groot blad
Springdag
lsquoZe pakt haar pen en schrijft een datum op die van vandaag mijn Springdag ldquoZo weten we
wanneer je jarig bentrdquo zegt zersquo
Noteer van elk kind de datum van zijn of haar springdag Kennen details van hun geboorte
lsquoldquoMijn Springdag nadert Zsofi als je begrijpt wat ik bedoelrdquo En ze zet haar koffer bij de
deurrsquo
Springdag is ook een verhaal over sterven Anne en An vonden het mooi dat Kej zelf kon
beslissen wanneer haar tijd is gekomen Voor de grap noemden de auteur en de illustrator het
boek wel eens lsquoons boek over levensbeeumlindigingrsquo Misschien kan je met de kinderen een
gesprekje over sterven houden Wat vinden ze van de wijze waarop de auteur het sterven van
Kej beschreven heeft
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Illustraties
De tekeningen spelen een belangrijke rol in het boek Achteraan dit werkmodel vind je enkele fotorsquos
die Anne Provoost en An Candaele inspireerden Herkennen de kinderen die inspiratie in het verhaal
De tekeningen en de tekst communiceren met elkaar Dit kan je zien in de symboliek van het hemdje
van Zsofi Zsofi is naakt tot Kej verschijnt Als Kej arriveert hangt uit haar koffer een hemdje met een
motief van lsquoeierdooiersrsquo zoals An dat graag noemde In de tekst wordt nergens melding van dat
hemdje gemaakt maar als wordt verteld dat Kej en Zsofi onafscheidelijk zijn zie je op een kleine
tekening hoe Kej Zsofi aankleedt Op de laatste tekening zie je hoe Zsofi nadat Kej is weggegaan nog
steeds het hemdje draagt met daar bovenop het wikkeldeken met de materieumlle en immaterieumlle inhoud
van Kejsr koffer
Achteraan dit werkmodel vind je enkele schetsen van het werkproces van An Candaele Met haar
illustratietechniek kan je ook zelf aan de slag gaan teken figuren met zwarte inkt en vul de motieven
in met behangpapier stof of gescheurde snippers uit tijdschriften
Meer
Op Facebook vind je een pagina die volledig gewijd is aan Springdag Je kan daar zeker eens een
kijkje op nemen
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Deze beelden inspireerden Anne Provoost en An Candaele
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014
Groep 3
Springdag Anne Provoost en An Candaele (ill)
Zo ging An Candaele te werk bij het illustreren van Springdag
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
KJV 2013-2014 (GROEP 3)
Wat vind jij Emma Weetal Elizabeth Honey en Annet Schaap (ill)
(door Ellen Erpels)
Auteursinfo
Elizabeth Honey (1947) werd geboren in Australieuml Daar woonde ze
op een boerderij en groeide op tussen de dieren Ze las als kind heel
veel en schreef verhalen in een schrift die ze illustreerde Na de
middelbare school studeerde ze aan de kunstacademie Ze heeft veel
verschillende banen gehad reisde door Europa Zuid-Amerika en de
Verenigde Staten en woonde een paar jaar in Londen Toen ze
terugkeerde naar Australieuml ging ze aan het werk als illustrator Het leukste vond ze het om
kinderboeken te illustreren In 1988 verscheen haar eerste prentenboek daarna schreef ze een flink
aantal kinderboeken geschreven Nu is ze eacuteeacuten van de meest beroemde Australische
kinderboekenschrijvers Ze is in Nederland vooral bekend door haar boeken over de kinderen uit de
Steenstraat In die boeken vertelt Henni wat er allemaal gebeurt met haar haar familie en haar
vrienden Ze gaan op vakantie beleven veel spannende maar ook grappige avonturen
Annet Schaap (1965) ging naar de kunstacademie in
Kampen en specialiseerde zich in illustreren In 1990-1991
vervolgde ze haar studie aan de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag Ook ging ze naar de
schrijversvakschool acutet Colofon (Amsterdam) Ze gaf een
aantal jaren les in toneelschrijven aan de toneelschool in
Arnhem Vanaf 2000 is ze fulltime illustratrice Ondertussen
heeft ze ruim 100 boeken geiumlllustreerd van bijvoorbeeld
Jacques Vriens Vivian den Hollander Mieke van Hooft en
Liesbeth van der Jagt Ook maakte ze veel boekomslagen
onder andere van de Hoe overleef ik-serie van Francine
Oomen Annet Schaap tekent het liefst met pen en kleurt haar
tekeningen in met inkt of aquarelverf Haar illustraties zijn speels en vrolijk
Ze houdt zich naast het tekenen ook bezig met schrijven vooral van toneelstukken voor kinderen Zo
schreef zij het libretto van de kinderopera De Tweeling gespeeld door theatergroep Xynix en maakte
ze stukken voor kindertheatergroep Saga Ook illustreert ze onderwijsmethodes (Malmberg De
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
Ruiter) en worden haar illustraties gepubliceerd in kinder- en jeugdtijdschriften als Okki Taptoe
Hello You en in Bulkboek
Kort samengevat
We maken kennis met Bean een rijkeluiskind dat net verhuisd is naar Sydney Haar moeder Dido is
een zeer bekende bloemenkunstenares en haar vader heeft een groot bedrijf Geen wonder dus dat ze in
een exclusief penthouse belanden omringd door glazen wanden die een spectaculair uitzicht bieden
over de stad Maar voor Bean is het letterlijk een glazen kooi want zelf op ontdekking gaan in de stad
is haar niet gegund Ze wordt dag na dag lsquobewaaktrsquo door een (andere) oppas die ze telkens met een
ander hondenras vergelijkt Bean vraagt zich luidop af waarom ze geen echte waakhond krijgt Bean
voelt zich namelijk bedreigd ze is ervan overtuigd dat ze ontvoerd zal worden In die fantasiewereld
krijgt ze hulp van haar poppenvriendjes Emma Weetal Juffrouw Takkenbos Maanmannetje Lakman
en Hagedis Tot er (eindelijk) echt iets gebeurt hellip
Themarsquos
Verhuizen vriendschap met dieren avontuur
Ben jij al eens verhuisd Vond je dit fijn Waarom welniet
Heb jij huisdieren Welk huisdier zou je graag hebben
Titel
Waar komt de titel van het boek vandaan
Vind je deze titel goed gekozen Waarom welniet
Welke titel zou jij aan het boek geven
Cover
Bekijk de cover
Wie staat er allemaal op de cover
Waar bevinden de personages zich
Bij welk deel van het boek zou je deze tekening plaatsen
Beginzin
lsquoTwee dolgelukkige weken lang dacht Bean dat ze een hond zou krijgen Haar ouders deden al een
tijdje heel geheimzinnig ze liepen te glimlachen en te smoezen en gedroegen zich alsof ze een
verrassing hadden-voor haarrsquo
Is dit een goede beginzin Waarom welwaarom niet
Zet deze opener je aan om verder te lezen
Het feit dat Bean dol is op honden vormt de rode draad doorheen heen het verhaal Hoe merk
je dat
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
De personages
Schrijf onderstaande uitspraken op kaartjes (of zoek er nog meer op) en laat de kinderen raden van wie
de uitspraak is Bespreek telkens wat er verteld wordt en waarom het personage dit zegt
Bean
Waar komt de naam Bean vandaan
Vinden jullie deze passen Waarom wel waarom niet
lsquoCreativiteit is leuk zolang je er maar niet van hoeft te levenrsquo bromde Bean terwijl ze haar
vier favoriete speeltjes in zakdoeken wikkelde en opborg in een sigarendoos (p 11)
Hoe heten de speeltjes van Bean
Wat is hun rol in het verhaal
Welk speeltje vind jij het leukst Waarom
lsquoWaar moet ik mijn boeken neerzetten vroeg Beanrsquo (p39)
lsquoIk sta in de kaartenbak van de oppascentrale onder ldquolastigrdquorsquo (p75)
lsquoIk weet niet wie het was maar eacuteeacuten ding weet ik wel zei Bean Ik ben op zoek naar een boek
een groot ldquoEr was eensrdquo-boek met plaatje en als ik dat gevonden heb dan weet ik hoe het zit
met meneer Mistlamprsquo (p91)
Over welk boek gaat het
Waar vindt Bean het boek uiteindelijk terug
Wat is er bijzonder aan dit boek
lsquoKen je dat rare gevoel dat de dingen die gebeuren al eerder gebeurd zijn vroeg Bean aan
haar vaderrsquo (p122)
Over welke lsquodingenrsquo heeft Bean het
lsquoEr is maar eacuteeacuten persoon in Sydney die tot nu toe echt naar me heeft geluisterdhellip (ze lacht)
Nou ja als het ware Zal ik Andy de glazenwasser bellen Wat vind jij Emma Weetalrsquo (p
115)
Waarom moet Emma lachen en zegt ze lsquoals het warersquo
lsquoHeb alsjeblieft geduld Als jullie je netjes gedragen kies ik misschien een van jullie uit om me
gezelschap te houden Maar nu moet ik me voorbereidenrsquo (p 124)
Waarop moet Bean zich voorbereiden
Wie bedoelt ze met lsquojulliersquo
Wie mag er uiteindelijk mee en waarom
lsquoEen pakje-in-een-pakje-in-een-pakjersquo (p 203)
Van wie komt dit pakje Wat zit er in Waarom krijgt Bean dit cadeautje
Warwick
Vind je Warick een goede papa voor Bean Waarom welwaarom niet
lsquoJa prinsesje zei haar vader trots Dit is je nieuwe huisrsquo (p25)
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
lsquoKijk eens prinsesje van me dit is me nogal wat De Boot is een meesterwerk van
hedendaagse beveiligingssnufjes bedacht door Roger Mac Valey Een ware tovenaar Moet je
zien zonder sleutelrsquo (p31)
lsquoIk heb een paar grote rivalen zei Warwick al laten die nog niet het achterste van hun tong
zien Er is een bedrijf bij dat Flavel Jackman heet maar wij noemen het Flash Jack Ze zijn
daar keihard in hun onderhandelingen Ik wil hun rioolfotografen geen enkele kans bieden Ze
bedenken vast een of andere ranzige invalshoekrsquo (p47)
Dido
lsquoHet spijt me Bloempje zei Dido ik wou dat ik het niet zo druk had Na Nieuwjaar als alles
weer rustig is gaan we iets leuks doenrsquo (p46)
Welke koosnaampjes heeft Dido nog voor haar dochter
Wat is het verband tussen de verschillende namen Hoe komt dit
lsquoHet gaat goed zei Dido maar het is een hoop geregel Waren Jean en Steff en de rest van het
team maar hier De mensen van mijn nieuwe ploeg weten telkens niet wat de volgende stap is
Ik moet ze alles voorkauwen Ik wil geen woord meer zeggen zo moe ben ikrsquo (p 113-114)
Juffrouw Takkenbos
lsquoHebt u zwarte maillots voor takken in mijn maat Doet u er maar twintig zei Juffrouw
Takkenbosrsquo (p 44)
Gerard Mistlamp
Hoe zou je meneer Mistlamp omschrijven Geef zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken
lsquoO nee Maar u zie dat ik precies moest intoetsen wat u zegt Zeg dan ook niks extrarsquosrsquo (p
143)
lsquoMoet ik iets sluiten Ik doe echt mijn best maar ik weet niet wat u bedoelt Ik ben Tom Cruise
niet hoor Dit is Mission Impossible niet Wat is het hekje Niet dat ding waar je smileys mee
maakt Ik heb al die cijfers en letters ingetoetst en het was allemaal goed en nu moet ik een
hekje doen en ik weet niet hoe dat eruitzietrsquo (p 145)
lsquoDat is hethellip ehhellip dehellip het is een meisje zei Mistlamp Van de van dehellip ehhellip Blauwe Bootrsquo
lsquoU hebt me uw Harley-Davidson beloofd U zei dat ik hemhelliprsquo (p 159)
Beeldspraak
Dit schrijft recensente Magali Haesendonck over het boek op httpwwwpluizerbekinderboeken-
jeugdboekenwat-vind-jij-emma-weetal
lsquoDe fantasiewereld die de schrijfster Honey in deze roman oproept is perfect om je na een
drukke dag op school in onder te laten dompelen Avontuurlijk en fantasierijk maar met een
hoog literair gehalte Zo slaagt Honey erin om heel wat metaforen op kindermaat te brengen
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is
zonder dat er te veel gewicht aan haar teksten komt te hangen Beelden die overigens naadloos
aansluiten bij de soms dolle gedachtegang van het hoofdpersonage Dit resulteert in een
verhaal dat zowel schrijftechnisch als inhoudelijk veel hedendaagse boeken uit een
gelijkaardig genre inhaaltrsquo
Weten de kinderen wat een metafoor is Een metafoor is een vorm van beeldspraak
(httpnlwikipediaorgwikiBeeldspraak)- waarbij geen vergelijkingswoord (als zoals net een )
gebruikt wordt Zoek zelf op voorhand een aantal metaforen enof ga samen met de kinderen op zoek
in het boek
Bij de illustraties
Kopieer een aantal tekeningen uit het boek Bespreek met de kinderen in welk hoofdstuk de prent
voorkomt en wat de link met het verhaal is
Wat vind je van de tekeningen Ondersteunen ze het verhaal of vertellen ze nog iets extra
Hoe vind je de briefjes die getekend worden En het gesprek op de ruit Vind je dit leuk
origineel overbodig grappighellip
Bean ziet elke babysitter van Oppascentrale Opgepast Staat Netjes als een hond Dit wordt er ook
telkens bij getekend
Met welke hond zou je jezelf vergelijken en waarom De kinderen kunnen eventueel
afbeeldingen opzoeken
Eind(zin)
Op het einde van het boek zegt Maanmannetje lsquoJe hebt een nieuw verhaal gemaaktrsquo Wat
bedoelt hij hiermee
Het verhaal bevat zaken die echt kunnen gebeuren maar er veel dingen zijn pure fantasie
Kan jij een aantal voorbeelden geven
Leuke afsluiter
In het hoofdstuk De wonderonderbroek (p 128) vraagt Bean zich af hoe je je moet voorbereiden als je
ontvoerd zou worden en wat je zou meenemen Ze maakt een lijstje Speel met de kinderen een variant
op het geheugenspelletje lsquoIk ga op reis en neem hellip meersquo De eerste speler die aan de beurt is zegt de
zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem mee rsquo Vervolgens noemt hij of zij een voorwerp De beurt gaat
dan over naar de tweede persoon Ook hijzij zegt de zin lsquoIk word ontvoerd en ik neem meehelliprsquo
Vervolgens noemt hijzij het voorwerp dat de eerste persoon heeft gezegd en verzint zelf een nieuw
artikel De nummer drie noemt dan in de juiste volgorde de artikelen op die de eerste twee personen
hebben opgenoemd en verzint er weer een voorbeeld bij Op deze manier wordt de keten van woorden
steeds langer Het jurylid dat een vergissing maakt met het opnoemen van de voorwerpen (verkeerde
volgorde of verkeerd voorwerp) valt af en mag niet meer meedoen met het spel Wanneer dit spel met
meerdere personen wordt gespeeld gaat het door tot er nog maar eacuteeacuten speler over is