cap. 11 - trigonometria no triangulo retangulo
TRANSCRIPT
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
1/14
l*s#e*
tni6*na:rntr**s
ara eterminar
seno
e
cda
ngu agu-
o0, azem0s:
carerooposoa
8cm _^,
sen -
-
- - - - .=-
- ' t .A?C
nrporenusa
/ cm
,-"
cateloopostoC
l5cr
n
PoenUSa
l/ cm
Seno eumngulogudo
NO
Num
ringulo
etngulo,
seno
eum
ngulo
egudo dacloe
o
quociente
razo)
ntre cateto
oposo esse ngulo
a hipotenus-
caleloop0s0
x
hipotenusa
Vamos
alcularseno
ecada ngulo gudo
do r ingulo
EF ecatetos cme 8 cm.
Antes recisarnos
eterrninar
medida a
hpotenusi
a=.,GT=rGzl?
d=10cm
,Agora
emos:
senE=
cas0,lemosl
senB= senC=
e
a
e63
d105
I4
d105
q
Seja r ingulo
BC
ctetos crne
15cm.
dehpotenusa7cme
D i=8cm
E
Observe
segur
inguloEF,com po
tenusamedindo cm e catetos ommedidas
3crne4cm.
.1r..i
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
2/14
5Cm 5
^^^r ,
4cm 4
5Cm 5
l : , i"1,
r ' .
i : t r t
1; l
reciprocmente,
cada alor e
seno ssocia-sem
nico ngu
agudo.
Corno s ringulos osemelhantes,
congLtnciantrengu
os
que
se cofres-
ponoem:
.- .
-
-
i -
u'a00esen
se^E
e-enF-sent
su-
gere
nvarinciaoseno equalquer
ngulo:n-
dependentementeo'lamanho"
ecadafin-
^
;,
guo.o anguto
rque
eoeproxrndamente
370)possuiosenovalendo0,6eonguloF(que
mede proximdamente
30)
ossu
seno a-
lendo ,8.
. lustif ic-se,
ssim, exlstnciaeura
abela
contendo
vlor oseno e
cde ngulo gudo
to-
rnads uantidadesnters
e
gLts).
Veja mapane
abel:
mportante
otar ue,
onfoTmeumentame-
did
ongulo gudo, resce
mbm d modo
no
ner-ovalordo
eno ongulo gudo.
Ecsabel p'ese_t
Jrte iunrvoco:
cda
ang-lo
gJdo o|lespo_demunrcoe'or
ose.o ,
Atabela
ompleta,oftendo
seno ecada n-
guio gudode rau mgrau) soutrasazes
trgonomtricasque
ero ists
seguir),
encontra-se
o inl oprxmo
aptulodv
ser onsultada
empre
ue
ecessrio.
D 4cm E
t
ffi ffiKffig',#rtrfffiffififfi
]t.,Os catetos e um tringulo engulomedem
5 cm
e 12cm.
Ccrle valordo seno ecada
ngulo
agudo
desseringo.
a..
Determine
o seno do ngulo
agudo assinalado
a)
-..8
ot'
...'...,.
7' ' )
' '
. t .
rc
DJC
c) ,l
7n
c
f
: - -
-B
i_#
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
3/14
3 .
A respeto
da figura
abai{o,determine:
7.
a) o
senode cada
nguoagudo;
^
b) as
medidas aproximadas
de
B e C
4,
Determine
asmedidas
aproximadas
os ngu-
los agudos
do tringulo
de catetos
d 5 cm e
Z.-.
3
5. Determine medida.rm cad so:
)
b)
c)
" ' /
\
, / \
ra
--
42
Uma escada
e
pecreiro
e 12
m estpoiada
numa
parede forma com o solo
m ngulode
o0".
Uual
e r. lrurd.r l ingi od
eloponl"
"nJ'
alto d escada?
ual
adjstnciado
pd esc
da
parede?
Nocas0,
emos:
cosC=
b
a
6.
Determine a
inedida do
tringulo:
menor lado
deste
20,5cm
Cossenoe
umngulo
gudo
Num ringu retngulo,
cosseno
e
umn_
gu o agudo dado
ela azo ntreo cateto
dicen
te a esse ngulo a hipotenusa.
cateto
dcente
x
cosx=
'
nlpolenusa
t1*
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
4/14
0 cosseno
e um determindongu gudo
tambmno depende o
part icu
r tr ingLrlo
relngulo
omdo
ar
acul '0.
Asslm,
possvel nclLr lr
s
ve
ores
dos
'o: \ -
o. dosdngulo. " be
"
ci lad" er ior .
n er l. q
. l nbe'r
-no-1r
'
d erb i .n voLo
entre meddae
cda
ngulo gudo o vlor o
respect ivoosseno. orm, i fefentemefteo
.no,
co\sano eun a g' 6 gudo e e.Le
proporoueaumenta medlda o ng(rlo. ro
c rre bservarsse tona abe cornplete
o l-
naldoprximoap1u.
Sero studdso
cp tu lo
4s rzes
l
tr igonomtricas
osnguloso guclos.es-
tecptulo,uando
ecessrio,se en900 1
l
e.o\ 900
n
.
:
-
3i
Seja
rlngu retnguloBC seguir.
c
Sbemos, eo leoremde Pitgoras, ue
Dividndo,
embro membro,
or
2, btemos:
12
^2
1fla gulo
G
clcu r os cossenos
osngulos
6Hl,azemos:
do
a?
=sen2+cos2
para rm n-
^2 ^2
ib\2 lc\?
L- t
+ l
l
\ /
\ar
H6
6 2 2\r5
3\15 \15
5
.E
3\15 V5
5
Se,
or
Lrtroado, alcularmosssenos os
ngulosgudoso ringulo Hl, bteremos
sen
=
:=l I
e senG=
9
3\ '5
5
3 5
0bservemos
ue
en
=
cosGeser-
=
cos
sen
=
cos
90o
x)
Demodo era, o demosscrever,
guoxquqlter:
senzx+cos2x=1
que chmada
elaoundamental
215
5
LembrandoLre
s
ngulos
gudos
eum
rin'
g lo
retngu socomplementres,urge Tna
propriedadempotanteenvo endo senos e
cossen0s:
Tomemos,ara
xemplif lcar,m ngLlo e
320 ,mediante
usoda abela,omprovemos
relo
undamental
emos:
sen320
0,52992 sen'z2"
=
0,ZB0B1
f+
cos320
0,84805
cos2 2"
=
0,21918
,
se- l2o
co5 J?o 0,zB0B10,/ l9lB
cos
=
sen
90"
x)
Note
sse
ton
ebe
a de razes
mtricas.eja,orexemp ,que en20
e que os
900
200) cos700 0,34202
tr igono
0,34202
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
5/14
.3.. Sendo:c
m nguoagudo, ecosx
=
a,
quanro
12" letermine
o vaorde x erncadacaso:
al\
t\
\r"
\\
f,
,.
t
80" 0,98481 0,17365
I exercrcrosru
o, u\ cdlero(oe um
r tJnguto
meoetn cm e
24 cm. Determineo vaor do cosseno e cada
nglroagudodesseringulo.
5.
In
cadac.
o
lo rprc\(nr. 'dJ\
nedida' do'
ldos de utn tringuo retguonos quarsd
represent hipoteusae r e a, os catetos. e-
ternineo cosseno ecadaumdos ngulos gu
dos,B e C, opostos, espectivamente,
e ..
a) b=3ctnec=4cnl
b) a=12cmeb=7cm
c) a=2smeb=7n
d) a=6mec=60m
5,3. Seja angulo
r al
1ue
oscr
=
14,
Se
P
e
nguloagudoal
que
sen
=
vale os
J3?
3
7
.
Detenine
)
qmnto
.7
N{"e'sst:-:
+". : , , . , "^ ,
-
*-
{6Lf : :Ut | ,
Tangenteeumngulo gudo
N-r
lr i ; .gL o rra'1gulo.
dngente
e
-T
n-
gul0 gudo dada ela
azo ntTeceteto posto
esse
ngulo
o cateto djacenteele.
10. Determinea medidax em cadacaso:
rfl
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
6/14
.
cateto posto x
"
cateto djacentex
Div idindo
m 11neamentenumeTadoro
denornnador
a rao or
(medida
ahipotenusa
do1ingu ),
oblemos:
tpB=+,ouseta,qB=ls
-
cosB
a
Demodo
eral, screvemos:
No aso,emos:
tgb=
c
Ie
rgc
J
No necessrio
ue
conheemos
tenusa
ara
chartg eg e.
Ea chmad
elaoundmentall
Vamos
abel omplete.
Seja
=
290.
emossen29"
=
0,48481
cos290
0,87462.
Div
indo .48481 o-0.87162.brenos:
0,48481
0,874620,5543 g
29"
,
para
odo ngulo gudox.
e
hrp0-
Vela:
hr ,
A5B
Podenosno questange
esdosngL s
gudoso nversasmadaoutr.
'e
-brdo
ue
or a,gLoc
B
e f soconple-
n"
"1n-.
p6d" ro-
o. '
. ' .
g edl i l do
tgx tg
(900
x)=1
(s
90"
x)=
L
-
tgx
0bservetringuloBC bxo.odemosscre
VerRb=-.
ffiffi ffiHffirflrflf#gfi
.t i,
Num tringulo
retngulo,os catelosnedcm
6
l:m
c
5 cm. Deterine a medidaaproxmrada
do menor
nguodo tdrguo.
.#,
Determine
em cadacaso:
a)
f , .
n
' i
L-
5Oo
'..
7
t0
_. -
'-2.]
i
.:...
bl
f''"
:1'r.,,.
F
- t
j
1\?.
e agudo
tgx?
I
.=
j '
:
quanto
vaecos x?
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
7/14
.8"
Na figura
abaixo,
quanto
vae g
x?
Quanto
19,
letermine
a medid em cadacaso:
-1
-v ,
\endor
agudo.\esen
_e
tgx
-
;
.qudnro
vle cos x?
Qual
a medida aproximada
de;r?
21
. Um
poste
de B m
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
8/14
rnportnte:
um
ringLrloetnguloossul m
30', a hipotenu saede dobro
o
esse ng u
."
0bserve, or
exemplo, v or de
sen
45.
Nessa
./ .
lbel
pa.e'
ovalot
"
,
er1ente
o
T.es0.
.-
z
mero qLe.oost
n ldbela
'
ornple 'a
5e1
450
=
0,?4711).
A ai t
reqncl
om
que
os nguos notves
aperen
us c
aoresentdaodabe a
'
ro
Com la, s
c cu os icam c i i tados.
0bsefvndo
figur baixo,odemos
alcu-
iarsmedidas
os egmentos
D CD.
ngulo
catet0
*
ringulosetngulosue presentmsdois
or led ndo. rd n.4,0.VejTos
i^
rngulo-
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
9/14
37"
Determine:
a) a medidadeCD
c) BA
b) cosBC
S. 1UF-SC,daptaaol eiao enunciado seguir
julgue
o verdadeiro
u falso:Um
poste
na
po
siovertica,
colocadonum
plano
honzonrar,
encontr-se
3 m de uma prede ana
e verti-
cal. Em dado nstante,
o Sol
projeta
a sombra
do
poste
prede
est ombm em 17m de
altur.
Sea altua do
poste
de 20 m, entoa
indinao
dos raios solares, m reao o pa-
no
horizontI, de45o.
?S.
Determine
s ngulos gudos o tringuo e
catetos edindo cm e
3\5cm.
3
0" Oerermine.
medidaqos egmenro,Ce Ar-
da figura
abaixo.ABC tinguo retngulo?
'A
31.
Determine
medida em
cada aso:
)
c)
3?, um
observador
mir, mediante
um ngulo de
60u,o topo
de uma tore veical
apoiadanum
plano
horizontal.
Mastando-se
0 m do
p
da
tore, pass mirar seu opo de um ngdode
30".Determine
a
altura da torre.
3 3
"
Determine
osvaores
e x e
1,
na gura abaixo.
34. letermine c e B,sabendoque a soma deles re-
sulta
90o.
, t ' \
-
5^/
l \
1Y
p/ ' .
AB
?c
^
,.
JJ.
^
nlPorenusa
e tnangutoquepo\\LU
5me-
didas
dos ngulos
em
pmgresso
ritntica mede
15 cm.
Quanto
meden s catetosdo tianguo?
36.1uf-co) uma aocha fixada l etamentea
parede
de
um banheio. O direcionamento
do
jato
d'gua feito
modicando o nguo entre
a ducha
e a
parede.
Considerando
que
essadu
cha
prduz
um
jato
d'gua retilineo,
uma
pes-
soaem
p,
dianteda ducha, ecebe-o a
suaca-
bea cluando
o ngo entre a ducha e
a
parede
de
60'. Modifrcando
o ngulo
para
44oe man-
tendo
a
pessoa
n mesma posio,
o
jato
atin
ge-a
0,70
m abaixoda
posiFo
anterior
Nessas
condies,
determine a distncia dessa
pessoa
parede,
na qua
est nstalada a ducha.
(Dadosi
g 44o
=
0,96e
tg 60o
=
1,73.)
?
193
-
7/25/2019 Cap. 11 - Trigonometria No Triangulo Retangulo
10/14
37,
(up-nN
e figura segui ormada
or
rs
tinguosetnguos.
As medidas
dos catetos do
primeiro
tringulo
so
guis
a 1. Nos demais ringl
os, um dos
cJteto' igudl hipolenu.,r o rri , ingrlo
nle
dor e o outro cateto
em medida guala 1.Con
sideando
os ngos o,
p
e
y,
atenda ssolicita-
es
seguintes.
a) Calcule
g oL g
p
e tg
..
b)
Calcule svaores
eol e'y.
c)
lustifique
or que
105"