carotenoids: provitamin a, antioxidant activity and ...¸§ารสาร... ·...

Carotenoids: provitamin A, antioxidant activity and potential 153health benef ifitsPattaneeya Prangthip, Emorn Wasantwisut, Harold C. Furr

แคโรทนอยด: โพรวตามนเอ ฤทธในการตานอนมลอสระ และประโยชน 154เชงสขภาพพฒนยา ปรางทพย, เอมอร วสนตวสทธ, แฮรอลด ซ เฟอร

Factors affecting hospital food intake of inpatients in 164Roi Et hospitalAmonrut Janchotikul, Benja Muktabhant

ปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวยในโรงพยาบาลรอยเอด 165อมรรตน จนทโชตกล, เบญจา มกตพนธ

The effects of knowledge and experience sharing for eating behavior 175modification of type 2 diabetic patients in Kamalasai hospital, Kalasin province Tamarin Ngerntip, Benja Muktabhant

ผลของการแลกเปลยนความรและประสบการณเพอการปรบเปลยนพฤตกรรม 176 การบรโภคอาหารของผปวยเบาหวานชนดท 2 โรงพยาบาลกมลาไสย จงหวดกาฬสนธธมารนทร เงนทพย เบญจา มกตพนธ

ปท 45 ฉบบท 1 เดอนมกราคม-มถนายน 2553Vol. 45, No. 1, January-June 2010

วารสาร โภชนาการ ปท 45 ฉบบท 1 เดอนมกราคม-มถนายน 2553 JOURNAL OF NUTRITION ASSOCIATION OF THAILAND Vol. 45, No. 1, January-June 2010

วารสารโภชนาการ ปท 45 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2553

http:www.Nutritionthailand.or.th

บรรณาธการแถลง แคโรทนอยดเปนสารตงตนของเรตนอลหรอโพรวตามนเอในรางกายทมบทบาทส าคญกบสขภาพ

วารสารฉบบนน าเสนอบทความปรทศนเกยวกบฤทธในการตานอนมลอสระของแคโรทนอยดเพอน าไปประโยชนในเชงสขภาพ รวมถง bioavailability, bioconversion และความเปนพษภยหากไดรบมากเกนไป อาหารและโภชนาการมบทบาทส าคญตอผปวยโดยเฉพาะอยางยงยามทตองเขารกษาตวในโรงพยาบาล หากรางกายไดรบอาหารไมเพยงพอจะมความเสยงตอการเกดภาวะทพโภชนาการ หรอผปวยทเปนโรคเบาหวานทไมสามารถควบคมหรอปรบพฤตกรรมการบรโภคอาหารใหเหมาะสมกบโรครวมกบการรกษาดวยยาจะมผลกระทบตอการด าเนนของโรคและคณภาพชวตของผปวย บทวจยในฉบบนจงน าเสนอการศกษาวจยในผปวยทรกษาตวในโรงพยาบาลเกยวกบปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารโรงพยาบาล และการใชการแลกเปลยนความรและประสบการณเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผปวยเบาหวานชนดท 2

ทายสดขอเชญสมาชกทกทาน คณาจารย และนกศกษาระดบบณฑตในสถาบนตาง ๆ ทวประเทศ สงบทวจยและบทความทบทวนทางวชาการเพอพจารณาลงตพมพ โดยสงบทวจยหรอบทความมาไดทงทางไปรษณยหรออเมลตามความสะดวกทานและทานสมาชกสามารถเขาอานวารสารโภชนาการออนไลนไดท www.nutritionthailand.or.th

พบกนฉบบหนาคะ ทพยเนตร บรรณาธการ

Journal of Nutrition Association of Thailand 45(1); January – June, 2010


สารบญ

หนา Review Articles

Carotenoids: provitamin A, antioxidant activity and potential health benefits 153 Pattaneeya Prangthip, Emorn Wasantwisut, Harold C. Furr

แคโรทนอยด: โพรวตามนเอ ฤทธในการตานอนมลอสระ และประโยชนเชงสขภาพ 154 พฒนยา ปรางทพย, เอมอร วสนตวสทธ, แฮรอลด ซ เฟอร

Original Articles

Factors affecting hospital food intake of inpatients in Roi Et hospital 164 Amonrut Janchotikul, Benja Muktabhant

ปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวยในโรงพยาบาลรอยเอด 165 อมรรตน จนทโชตกล, เบญจา มกตพนธ

The effects of knowledge and experience sharing for eating behavior modification of type 2 diabetic patients in Kamalasai hospital, Kalasin province

175

Tamarin Ngerntip, Benja Muktabhant

ผลของการแลกเปลยนความรและประสบการณเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผปวยเบาหวานชนดท 2 โรงพยาบาลกมลาไสย จงหวดกาฬสนธ

176

ธมารนทร เงนทพย เบญจา มกตพนธ

ขอเขยนและรปภาพตลอดจนมมมองของผรวมเสนอบทความในวารสารนเปนความคดเหนสวนบคคล สงวนลขสทธตามกฎหมายหามนาไปเผยแพรซาไมวาบางสวนหรอทงหมดเวนแตไดรบความยนยอมเปนลายลกษณอกษรจากผจดทาวารสารเทานน Disclaimer ขอความโฆษณาใดๆ ทปรากฏในวารสารโภชนาการเปนไปตามเงอนไขทางธรกจ คณะบรรณาธการและสมาคมโภชนาการแหงประเทศไทยในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร มไดเหนดวยเสมอไป ผอานควรใชวจารณญาณตอขอความโฆษณา

http://www.inmu.mahidol.ac.th/eng/about-us/faculties/index.php?cvName=Emorn

http://www.inmu.mahidol.ac.th/th/about-us/faculties/index.php?cvName=furr

วารสารโภชนาการ ปท 45 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2553


การตพมพบทความวชาการในวารสารโภชนาการ วารสารโภชนาการมวตถประสงคเพอเผยแพรผลงานทางวชาการและเปนแหลงขอมลดานอาหาร โภชนาการ และศาสตร

ทเกยวของ โดยตพมพผลงานในรปแบบของบทวจยตนฉบบ (original articles) บทความปรทศน (review articles) บทความพเศษ (special issues) หรอ short communications ทงนผลงานทจะตพมพตองผานการกลนกรองพจารณาของ peer review กอนทกฉบบ ค าแนะน าส าหรบผเขยน 1. ตนฉบบเปนงานทไมเคยตพมพทใดมากอน พมพดวยโปรแกรม Microsoft Word เปนภาษาไทยหรอภาษาองกฤษ เนอหาจ านวนไม

เกน 10 หนากระดาษพมพขนาด A4 พมพหนาเดยว ตวอกษรสด า ขนาดตวหนงสอ Browallia New 15 points พมพเวนจากขอบกระดาษ 1 นว ทง 4 ดาน ระยะหางบรรทดค และมหมายเลขก ากบบรรทดทกหนา (line number) สวนรปหรอแผนภมเกบแยกไฟลจากเนอหา

2. ตนฉบบประกอบดวย 2.1 ใบปะหนา มชอเรองบทวจยทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ ชอ-นามสกล และชอสถานทท างานของผเขยนทกคนทงภาษาไทย

และภาษาองกฤษ ระบทอยผทจะใหตดตอ (corresponding author) พรอมทงสถานท ทอย โทรศพท โทรสาร และอเมลทสามารถตดตอไดสะดวก เพอการแจงผลการพจารณาตนฉบบ

2.2 เนอหา โดยล าดบหวขอและรายละเอยดของบทวจย ดงน ชอเรอง: ควรกระชบ ชดเจน และสอเนอหาของการวจย ใชอกษรพมพใหญเฉพาะอกษรตวแรกและชอเฉพาะ บทคดยอภาษาไทยและภาษาองกฤษ: ระบทมาและความส าคญ วตถประสงค รปแบบการวจย กลมตวอยาง วธการวจย

และการตรวจวเคราะห การวเคราะหผลทางสถต ผลการวจยหลกทสอดคลองกบสมมตฐานแแสดงเปนคาตวเลข บทสรปจากงานวจยนและการประยกตใช เนอหากระชบ ไมยาวเกนไป และระบค าส าคญ 3 ค า

บทน า: กลาวถงภมหลงของงานวจยทเกยวของเทานนเและระบวตถประสงคของงานวจย วธการวจย: ประกอบดวยรปแบบการวจย กลมตวอยาง วสดอปกรณ กระบวนการวจย การตรวจวเคราะห และการ

วเคราะหทางสถตทชดเจน หากเปนการทดลองในคนหรอสตวทดลอง ใหระบวางานวจยผานการอนมตของคณะกรรมการพจารณาการวจยในคนหรอสตวทดลองหรอไม

ผลการวจย: ควรบรรยายอยางกระชบและแสดงคาความแตกตางโดยใชผลการวเคราะหทางสถตอางอง แสดงผลเปนคาตวเลขทชดเจน การแสดงผลในรปกราฟตองแสดงขอมลเชงปรมาณประกอบดวย อาจเขยนแยกหรอรวมกบการวจารณผลตามความเหมาะสม

วจารณผล: ไมเขยนเนอหาซ ากบผลวจย ควรอภปรายผลการวจยทส าคญทคนพบและความเกยวพนกบผลงานวจยทเคยมผรายงาน น าเสนอสงทคนพบใหมหรอค าอธบายทพบในการศกษาน

สรปผลการวจย: สรปผลตามทตงสมมตฐานและตอบโจทยวจยของการศกษาและบอกทศทางทอาจศกษาในการวจยตอไป เอกสารอางอง: แทรกในเนอเรองใหเรยงล าดบกอนหลง โดยใสเลขบนขอความทถกอางทางขวามอ เชน รายงานการวจย

ในหนทดลอง1,3,5-6 พบวา………….. ตารางและรปภาพ มขนาดเหมาะสมกบหนากระดาษตพมพ ขอมลชดเจน มการระบคาเปรยบเทยบทางสถตชดเจน และ

ระบรายละเอยดขอมลประกอบดานลางของตาราง/รปภาพ หากอางองรปภาพ/ตารางโดยตรงจากเอกสารอางองอน ๆ รวมทง website ตองสงใบไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธมาดวย

3. การเขยนเอกสารอางองใชระบบแวนคเวอร ดงตวอยางตอไปน 3.1 วารสาร

วารสารทวไป กรณทผนพนธไมเกน 6 คน ระบชอผนพนธทกคน หากมากกวา 6 คน ใสชอ 3 คนแรก และตามดวย et al (ตวเอยง) 1. Boontaveeyuwat N, Sittisingh U. Body iron in women of reproductive age. J Med Assoc Thailand. 2003:343-7. 2. นยนา บญทวยวฒน, บญทว เบทส, นลน บรบรณธนาลกษณ. ปรมาณวตามนซและกรดแทนนกในผลไมและน าผลไมไทย . วารสารโภชนาการ. 2546;38(1):37-41.



ผแตงเปนคณะหรอกลมบคคล 3. Committee on Nutrition of the American Academy of Pediatrics. Encouraging Breastfeeding: Nutrition immunology,

economic and psychological advantage. Pediatrics. 1980; 65:657-8. หนงสอ ก. ผแตงเขยนเองทงเลม

4. นยนา บญทวยวฒน. ชวเคมทางโภชนาการ. กรงเทพมหานคร: บรษทซกมา ดไซน กราฟฟก; 2546. ข. บรรณาธการผรวบรวม

5. Akoh CC, Hin DB, editors. Food Lipid; Chemistry, Nutrition and Biotechnology. 2nd ed. New York: Marcel Dekker; 1998.

6. สมชาย ดรงคเดช, รจรา มงคละศร, ภารด เตมเจรญ และคณะ. การเลยงลกดวยนมแม: คมอการฝกอบรมบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชยเจรญ; 2533.

ค. บทในหนงสอ 7. Winikoff B, Durongdej S, Cerf B. Infants feeding in Bangkok, Thailand. In: Winikoff B, Castle AM, Loukaren HV,

editors. Feeding infants in four societies: causes and consequences of mother’s choice. New York: Greenwood Press; 1998. p.15-41.

ง. สงตพมพขององคกร 8. World Health Organization. Contemporary pattern of breastfeeding. Report on WHO Collaborating Study on

Breastfeeding. Geneva: World Health Organization;1993. หนงสอพมพ 9. Boueche B. Annals of Medicine: The Santa Claus culture. The New York. 1971. Sept 4:66-81. E-book 10. van Belle G, Fisher LD, Heagerty PJ, Lumley TS. Biostatistics: a methodology for the health sciences [e-book]. 2nd

ed. Somerset (NJ): Wiley InterScience; 2003 [cited 2005 Jun 30]. Available from: Wiley InterScience electronic collection.

บทความใน electronic reference book 11. Widdicombe J. Respiration. In: Blakemore C, Jennett S, editors. The Oxford companion to the body [e-book].

Oxford: Oxford University Press; 2001 [cited 2005 Jun 30]. Available from: Oxford Reference Online. http://www.oxfordreference.com.

E-Journals (Journal article from online full-text database) 12. Allen C, Crake D, Wilson H, Buchholz A. Polycystic ovary syndrome and a low glycemic index diet. Can J Diet Pract

Res [serial online]. 2005 [cited 2005 Jun 30];Summer:3. Available from: ProQuest. http://il.proquest.com. Professional Internet site 13. Australian Insitute of Health and Welfare. Chronic diseases and associated risk factors [document on the Internet].

Canberra: The Institute; 2004 [updated 2005 June 23; cited 2005 Jun 30]. Available from: http://www.aihw.gov.au/cdarf/index.cfm.

Thesis or dissertation 14. Pinkaew, S. Trans fatty acids content in selected foods available in Thailand. MS [thesis]. Bangkok: Faculty of

Graduate Studies, Mahidol University; 2002.

ทานทประสงคจะสงบทความทางวชาการเพอตพมพในวารสารโภชนาการ กรณาสงตนฉบบและส าเนาจ านวน 3 ชด พรอมแผนซดมายงบรรณาธการตามทอยดานลาง หรออเมล: [email protected]

ผศ.ดร. ทพยเนตร อรยปตพนธ คณะสหเวชศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 154 ซอยจฬาฯ 12 ถนนพระราม 1 แขวงวงใหม เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330

โทรศพท 02-218-1069, 081-634-2466, โทรสาร 02-218-1076

http://www.oxfordreference.com/

http://il.proquest.com/

http://www.aihw.gov.au/cdarf/index.cfm

mailto:[email protected]

วารสารโภชนาการ ปท 45 ฉบบท 1 มกราคม–มถนายน 2553


153

Review Articles

Carotenoids: provitamin A, antioxidant activity and potential health benefits

Pattaneeya Prangthip*, Emorn Wasantwisut, Harold C. Furr

Institute of Nutrition, Mahidol University, Salaya, Phuttamonthon 4 Rd., Nakhon Pathom 73210, Thailand

ABSTRACT Carotenoids are the poly-isoprenoid pigments found mostly in plant. In addition to function as

the precursor of retinol known as provitamin A in human beings, this review also concerns carotenoids as an association in health promoting and disease preventing through the possible activity of antioxidants. Keywords: Carotenoids, Poly-isoprenoid, Antioxidants

* Corresponding author: E-mail: [email protected], Tel: 66-85-383-3633, Fax: 662-441-9344

http://www.inmu.mahidol.ac.th/eng/about-us/faculties/index.php?cvName=Emorn

http://www.inmu.mahidol.ac.th/th/about-us/faculties/index.php?cvName=furr



154

บทความปรทศน

แคโรทนอยด: โพรวตามนเอ ฤทธในการตานอนมลอสระ และประโยชนเชงสขภาพ

พฒนยา ปรางทพย*, เอมอร วสนตวสทธ, แฮรอลด ซ เฟอร

สถาบนโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล ถ.พทธมณฑลสาย 4 ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม 73170

บทคดยอ แคโรทนอยดเปนสารสกลมโพล-ไอโซพรนอยดทพบมากในพช มบทบาทเปนสารตงตนของเรตนอล

หรอโพรวตามน เอ ในรางกาย บทความนกลาวถงบทบาทของแคโรทนอยดในการตานอนมลอสระซงเกยวของกบการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค

ค าส าคญ: แคโรทนอยดส โพรวตามน เอ สารตานอนมลอสระ

* Corresponding author. อเมล: [email protected], โทร 66-85-383-3633 โทรสาร 662-441-9344



155

Introduction All carotenoids have similar structures

composed of the series of polyene chains. In addition to give the ability to absorb visible light and reflect the colour, conjugated double bone allows electrons to move along their molecules also1,2. These electrons could act as antioxidants to quench free radicals more actively1. However, because of the presence of double bonds, they are labile to oxygen, light, and heat 3.

Carotenoids can be mainly distinguished by the groups which are present in the structure in addition to classification by the capacity of being converted into vitamin A. Carotenoids with only hydrogen and carbon are known as carotenes while carotenoids with oxygen are known as xanthophylls. Since carotenoids were investigated initially as singlet oxygen quenchers and peroxyl radical trappers4,5, carotenoids were known to have antioxidant capacities. Many researchers have concentrated on the health benefit effects of carotenoids on chronic diseases mostly caused by oxidative stress. For example, β-carotene was related to retarding the risk of cardio-vascular diseases (CVD) and some cancers6. Lycopene appeared to lower the risk of prostate cancer and CVD7. Lutein and zeaxanthin dis-played potential roles in positive association with photosensitivity diseases and age-related degeneration8-10. However, there are still controversial results in human studies.

Food Sources containing carotenoids of choice

The most abundant carotenoids available in foods consumed by humans are lycopene, lutein, α-carotene, β-carotene, and zeaxan-thin as shown in Figure 111. By assessing inhibition of formation of thiobarbituric acid reactivee substances on the liposome, the capacity of carotenoid antioxidants could be ranked as following: lycopene > α-carotene > zeaxanthin = β-carotene > lutein. Combina-tions of carotenoids acted synergistically more effectively than the individual carotenoids to prevent oxidation. This synergistic effect might occur by reinforcing at different compartment sites of inner and outer parts in liposomes by lipophilic and hydrophilic carotenoids respec-tively12.

β-carotene, a hydrocarbon carotenoid, is commonly found in high levels in carrots. It is also abundant in other yellow and orange fruits such as mangoes and apricots and in dark green vegetables including spinach and broccoli. β-carotene is bioavailable in the human body, albeit less available from plant diets than α-carotene3. Considering the human health aspects of antioxidants, β-carotene could act either as antioxidant or prooxidant. Many reports showed the beneficial relations of β-carotene supplementation and lung cancer but they were not statistically significant. Doses of β-carotene supplementation at 5-10 times higher than normal dietary intake actually were



156

found to exhibit prooxidant activity by increasing the risk of lung cancer in current cigarette smokers13-14. Negative results have been obtained consistently by large scale ran-domized placebo controlled trials15. However, it is probable that foods containing carotenoids could protect against lung cancer16.

Lycopene is a carotene that cannot be converted to vitamin A. It is visible as the red color in many fruits and vegetables such as tomatoes and watermelon. Lycopene has been considered to be the most predominant anti-oxidant carotenoid to quench singlet oxygen by the presence of the longest conjugated double bond chains1. Most lycopene in fruits and vegetables is detected in the form of all-trans-isomers. Some studies nevertheless pro-posed that in the form of cis-lycopene may have more antioxidant effects than that of the trans configuration17. Lycopene displayed protective effects against type II diabetes, CVD, and many types of cancer by being a strong antioxidant1. Interestingly, lycopene supplements are not found to act as pro-oxidants even at high levels of consumption18.

Lutein and zeaxanthin, the xanthophylls, cannot be converted to vitamin A. They are generally available in high concentrations in green leafy vegetables. Egg yolks are com-posed of these xanthophylls in lesser amounts but their bioavailability is higher compared to green leafy vegetables19. Similar to other caro-tenoids, lutein and zeaxanthin have the long polyene chain. However, because of the higher

polarity of the hydroxyl groups, these xantho-phylls could be located at the outer portion of micelles and lipoproteins and then transferred to target cells in easier ways than other caro-tenes20. At the center of the retina back inside of the eye balls is a tissue called macula lutea, it contains the yellow colour spot containing zeaxanthin and mezo-zeaxanthin that was metabolized from lutein21. These xanthophylls were detected in high concen-tration at the eye macula likely to ameliorate the blue light which has short wavelength and high energy. They were found to function as antioxidants to protect the eye cells as well as the skin from oxidative stress occurring by high exposure of light and oxygen22. Bioefficacy and metabolism Factors that influence carotenoid bioavailability and bioconversion as well as metabolism

The general factors that influence the abilities of carotenoids to be utilized by the body are bioavailability (amount absorbed into the body) and bioconversion (amount converted to vitamin A). Numerous factors could affect bioavailability and then affect how much vitamin A could be formed.

For the bioavailability aspect, the food matrix and food preparation are the first influences related to dissociate carotenoids from the tissue matrix in order to be absorbed in the gastrointestinal system1. In fruit, carotenoids are dissolved in oil droplets while carotenoids



157

available in vegetables are bound in chloro-plasts as crystals. It appears that the process of homogenization and heating of foods tends to disrupt carotenoids from the plant cells and increase availability for absorption3. Uncooked diets containing carotenoids seem to enter the body in lower amounts compared to cooked diets containing carotenoids and to the supplement of pure β-carotene in oil. The presence of plant sterols and other types of carotenoids could decrease the bioavailability. The poor nutritional status of the host is significant to lower the absorption of caro-tenoids3.

For the bioconversion aspect, how much carotenoid is converted to vitamin A not only depends on bioavailability, but also on carotenoid types. Because of chemical structures, the only provitamin A carotenoids are β-carotene, α-carotene, and β-crypto-xanthin. All-trans β-carotene seems to be the most effective provitamin A2. It could be seen clearly by the conversion value. Originally, retinol equivalent (RE) was used for 1 ug all-trans retinol equivalent to 2 ug of purified all-trans β-carotene, equivalent to 6 ug of dietary all-trans β-carotene, and equivalent to 12 ug of other provitamin A carotenoids. However, there is a new conversion displaying retinol activity equivalent (RAE) and setting the conversion ratio more closely to human absorption. Those are 1 ug all-trans retinol equivalent to 2 ug of purified all-trans β-

carotene, equivalent to 12 ug of dietary all-trans β-carotene, and equivalent to 24 ug of other provitamin A carotenoids2.

Castenmiller and West have suggested the abbreviation of “SLAMENGHI” to assist to remember the factors affecting the bioavail-ability and bioconversion. Each letter of SLAMENHGI represents Species, Linkage, Amount, Matrix, Effector, Nutritional status, Genetic factor, Host, and Interaction, respect-tively23. Some of their meaning will be given here. For example, the species of polar caro-tenoids is more readily absorbed than non-polar carotenoids. Besides, without an inter-fering food matrix, carotenoids in oil or in water soluble forms are greater absorbed than carotenoids from fruits and vegetables23. Thus, only considering bioavailability pure caro-tenoids supplements are more bioavailable than carotenoids from diets.

Storage and metabolism

Carotenoids share the pathway of fat absorption and transport. They are absorbed through the gastrointestinal mucosal cells by passive diffusion or by transporters2. Before absorption, carotenoids must incorporate into the form of micelles by the presence of dietary fat and bile acids24. The micellular carotenoids are then reincorporated into the form of the chylomicrons at the intestinal site, releasing them into the lymphatic system and the blood stream to target cells subsequently. Hydro-



158

phobic carotenes are oriented at the inner side of chylomicrons while most hydrophilic xanthophylls are oriented at the outer side of chylomicrons. After transport to the target cells, the remains called remnant chylomicrons are then incorporated into lipoproteins at the site of the liver and released into the blood circulation25. Hydrophobic carotenes were found mainly in low-density lipoprotein (LDL). Hydro-philic xanthophylls were found mostly in high-density lipoprotein (HDL)26. The major tissue storage site of carotenoids is the liver and adi-pose tissue. Because carotenoids are absorbed

differentially by different tissues, the exact mechanisms of tissue absorption of caro-tenoids are still a question at this time25,27.

Deficiency or inadequacy and toxicity

A little is known about toxicity and deficiency on carotenoids. Large amounts of carotenoids do not exactly show toxicity but show some disorders instead. For example, high intake of carrots or β-carotene ≥ 30 mg/d for a long time could cause caroteno-dermia, yellow skin. High consumption of tomato and lycopene could result in lycopeno-dermia, expressing orange skin. However, those adverse effects could be reversed with reducing carotenoid intake28. However, low consumption of carotenoid diets is more likely to increase the risk of chronic diseases2.

The potential health benefits via anti-oxidant activities of selected carotenoids

Incidence of chronic diseases such as cancer and CVD is correlated to oxidative stress. Many studies proposed the potential advantages of foods containing carotenoids that could decrease the risk of those chronic diseases by the possible mechanism of anti-oxidation. Their capacities for scavenging oxidants are mainly influenced by the number of conjugated double bonds more than the types of carotenoid end groups29. However it is still not clear how much carotenoids should be consumed or which carotenoids are recom-mended to be taken to prevent disease.

The specific carotenoid with antioxidant property against chronic diseases that should be discussed here firstly is β-carotene. The most controversial topics are on lung cancer. From the past, numerous studies showed a decreased risk of lung cancer by β-carotene rich fruits. Then, there was the study named the Alpha-Tocopherol Beta-Carotene Cancer Prevention Trial (ATBC) which tried to confirm the effectiveness of β-carotene supplements on cigarette smokers. Twenty milligrams of β-carotene were given daily to Finnish male smokers for 5-8 years. The results of ATBC showed the risk of lung cancer increased14. In further examination by the Beta-carotene and Retinol Efficacy Trial (CARET), 30 mg of β-carotene and 25,000 IU of retinyl palmitate were daily given to American male and female



159

smokers. The trend of results also was similar with the ATBC in the approximate time of 4 years13. However, after withdrawing supple-ments for 6 years, the risks appeared to decrease30.

Liu and his colleagues evaluated the mechanism in animal model of ferrets. Ferrets expressed lung pathology similar to humans when induced with cigarettes. β-carotene at high doses equivalent to 30 mg/day in humans were fed to ferrets with cigarette exposure for 6 months. The result showed that high doses of β-carotene could increase the risk of lung cancer by reducing retinoic acid receptor-β (RAR-β), a tumor suppressor gene, and increasing β-carotene oxidation products, carcinogenesis promoters. This research team further investigated high doses of lycopene (60 mg/day) in ferrets. The results are shown to contrast with those from β-carotene31,32.

Because of the longer conjugated chains of lycopene, it is currently known to have the greater singlet oxygen quenching ability compared to β-carotene or alpha-toco-pherol7. Supplementation of tomato products such as tomato juice, tomato paste, tomato puree, tomato ketchup has been suggested to inhibit oxidation and damage to DNA, proteins, lipids, and LDLs by scavenging the free radicals7,33. Similar to β-carotene, dietary fats should be consumed together with lycopene to enhance intestinal absorption.

The health benefits of using lycopene alone still have limited in vivo data. Most of the clinical trials have been on processed tomato products and suggested the positive relation in lowering biomarkers of oxidative stress and carcinogenesis by synergistic action of lycopene itself with other nutrients and phytochemicals. Consumption of processed tomato products could be significantly attributed to the health benefit due to the rich sources of lycopene and com-bination of other nutrients including β-carotene, folate, potassium, and vitamin C available in tomatoes1. There is strong evidence that lyco-pene found in diet consumption in adequate quantities is effective in reducing risk of some cancers, especially in prostate cancer. The prospective cohort study of the Health Professional Follow up Study in the United States suggested that males who consumed lycopene and tomato products could decrease the risk of prostate cancer. Their prostate cancer showed an inverse relation to intake of lycopene and tomato sauce after 12 years34. However, the direct mechanism of lycopene remains to be investigated.

There is the disease related to the lower concentration of lutein and zeaxanthin called age-related macular degeneration (AMD) leading to blindness. AMD could be defined as dry and wet depending on severity22. Age of 65 years or older, smoking, light iris, high sunlight exposure, poor caro-tenoid status, genetics, and sex (female) are



160

understood to be the AMD risk factors35. Landrum and Bone reported that AMD was associated with low levels of lutein and zea-xanthin36. Consumption of high lutein and zeaxanthin containing diets are thus believed to correlate with the lower risk for AMD. In addition to the eye, there was a report of positive relation between these xanthophyll enriched diets and exposure to a single dose of ultraviolet B radiation in female hairless SKH-1 mice. After irradiation 24 and 48 h, skin biopsies of the animals were shown to be protected against hyperproliferation and inflam- mation37. Until now, the benefits of these carotenoids in humans on the skin and the exact mechanism on the eyes are still not known.

Summary

Carotenoid supplements in oil have the greater bioavailability, even though there are still no reports confirming carotenoid toxicity and deficiency. In the studies on health aspects, β-carotene at physiological dose was likely to show the protective effects whereas it could increase adverse effects at pharmaco-logical dose in the high risk population. Some said the adverse effects appeared because of the high risk cofactor of smokers37. There are many knowledge gaps in carotenoids study. For instance, considerable research has intensively emphasized β-carotene and lyco-pene, but other carotenoids may play effective roles in human health as already shown by

lutein and zeaxanthin. More research is needed on carotenoids supplements to receive the right information whether it is suitable for healthy people or it should be avoided by people at risk. Definitely, fruits and vegetables have beneficial effects in health promotion and disease prevention. One of interesting path-ways is likely by the antioxidant capacity of their various native functional substances that they could provide to the body synergistically. It is important to encourage increased con-sumption of fruits and vegetables in at least five servings per day to attain a healthy lifestyle. To acquire carotenoids to nourish the health, bioavail-ability and bioconversion should be concerned. References 1. Bolourch -VS. Dietary Carotenoids in

Health Promotion. In: Meester F, Watson R, editors. Wild-Type Food in Health Promotion and Disease Prevention: The Columbus Concept. 1st ed. New Jersey: Humana Press; 2008.

2. Lindshield B, Erdman J. Carotenoids. In: Bowman B, Russell R, editors. Present Knowledge In Nutrition. 9th

ed. Washington, DC: International Life Science Institute; 2006. p.184-97.

3. Yeum K, Russell R. Carotenoid bioavail-ability and bioconversion. Annu Rev Nutri. 2002;22:483-504.



161

4. Foote C, Denny R. Chemistry of singlet oxygen. VII. Quenching by beta-carotene. J Am Chem Sci. 1968;90(22):6233-5.

5. Burton G, Ingold K. Beta-carotene: an unusual type of lipid antioxidant. Science. 1984;224(4649):569-73.

6. Rao A, Rao J. Carotenoids and human health. Pharmacol Res. 2007;55(3):207-16.

7. Rao A, Agarwal S. Role of antioxidant lycopene in cancer and heart disease. J Am Coll Nutr. 2000;19(5):563-9.

8. Mares-Perlman J, Millen A, Ficek T, Hankinson S. The body of evidence to support a protective role for lutein and zeaxanthin in delaying chronic disease. J Nutr. 2002;132(3):518S-24S.

9. Rousseau E, Davison A, Dunn B. Protection by beta-carotene and related compounds against oxygen-mediated cyto-toxicity and genotoxicity: implications for carcinogenesis and anticarcinogenesis. Free Rad Med Biol. 1992;13(4):407-33.

10. Riso P, Pinder A, Santangelo A, Porrini M. Does tomato consumption effectively increase the resistance of lymphocyte DNA to oxidative damage? Am J Clin Nutr. 1999;69(4):712-8.

11. Halsted C. Dietary supplements and functional foods: 2 sides of a coin. J Clin Nutr. 2003;77(4):1001S-7S.

12. Stahl W, Junghans A, De Boer B, Driomina E, Briviba K, Sies H. Carotenoid mixtures protect multilamellar liposomes

against oxidative damage: synergistic effects of lycopene and lutein. FEBS Lett. 1998;427(2):305-8.

13. Omenn G, Goodman G, Thornquist M, al. e. Risk factors for lung cancer and for intervention effects in CARET, the Beta-Carotene and Retinol Efficacy Trial. J Natl Cancer Inst. 1996;88(21):1550-9.

14. The Alpha-Tocopherol BCCPSG. The effect of vitamin E and beta carotene on the incidence of lung cancer and other cancers in male smokers. N Engl J Med. 1994;330(15):1029-35.

15. Mayne S, Handelman G, Beecher G. Beta-carotene and lung cancer promotion in heavy smokers-a plausible relationship? J Natl Cancer Inst. 1996;88(21):1513-5.

16. Gallicchio L, Boyd K, Matanoski G, Tao X, Chen L, Lam T, et al. Carotenoids and the risk of developing lung cancer: a systematic review. Am J Clin Nutr. 2008; 88(2):372-83.

17. Levin G, Yeshurun M, Mokady S. In vivo antioxidative effect of 9-cis-β-carotene compared with that of all-trans isomer. Nutr Cancer. 1997;27(3):293-7.

18. Trumbo P. Are there adverse effects of lycopene exposure? J Nutr. 2005:2060S-1S.

19. Roberts R, Green J, Lewis B. Lutein and zeaxanthin in eye and skin health. Clin Dermatol. 2009;27(2):195-201.

20. Sujak A, Okulski W, Gruszecki W. Organisation of xanthophyllpigments lutein



162

and zeaxanthin in lipid membranes formed with dipalmitoylphosphatidylcholine. Bio-chem Biophys Acta. 2000;1509(1-2):255-63.

21. Johnson E, Neuringer M, Russell R, Schalch W, Snodderly D. Nutritional manipulation of primate retinas, III: Effects of lutein or zeaxanthin supplementation on adipose tissue and retina of xanthophyll-free monkeys. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2005;46(2):692-702.

22. Beatty S, Boulton M, Henson D, Koh H, Murray I. Macular pigment and age-related macular degeneration. Br J Ophthalmol. 1999;83(7):867-77.

23. Castenmiller J, West C. Bioavailability and bioconversion of carotenoids. Annu Rev Nutr. 1998;18:19-38.

24. Parker R. Absorption, metabolism and transport of carotenoids. FASEB J. 1996;10(5):542-51.

25. Erdman J, Bierer T, Gugger E. Absorption and transport of carotenoids. Ann NY Acad Sci. 1993;691:76-85.

26. Furr H, Clark R. Transport, uptake, and target tissue storage of carotenoids. In: Krinsky N, Mayne S, Site H, editors. Carotenoids in health and disease. New York: Marcel Dekker; 2004. p.229-78.

27. Gerster H. The potential role of lycopene for human health. J Am Coll Nutr. 1997; 16(2):109-26.

28. Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Vitamin C, Vitamin E,

Selenium, and Carotenoids. Washington, DC: National Academics Press; 2000. Available from: http:// www.nap.edu./ openbook/0309069351/html/index.html.

29. Stahl W, Sies H. Lycopene: A biologically important carotenoid for humans? Arc Biochem Biophys. 1996;336(1):1-9.

30. Goodman G, Thornquist M, Balmes J, Cullen M, Meyskens F, Omenn G, et al. The beta-carotene and retinol efficacy trial: incidence of lung cancer and cardio-vascular disease mortality during 6-year follow-up after stopping beta-carotene and retinol supplements. J Natl Cancer Inst. 2004;96(23):1743-50.

31. Liu C, Wang X, Bronson R, Smith D, Krinsky N, Russell R. Effects of physio-logical versus pharmacological β-carotene supplementation on cell proliferation and histopathological changes in the lungs of cigarette smoke-exposed ferrets. Carcino-genesis. 2000;211(2):2245-53.

32. Liu C, Russell R, Wang X. Exposing ferrets to cigarette smoke and a pharmaco-logical dose of β-carotene supplementation enhance in vitro retinoic acid catabolism in lungs via induction of cytochrome p450 enzymes. Nutr. 2003;133(1):173-9.

33. Di Mascio P, Kaiser S, Sies H. Lycopene as the most efficient biological carotenoid singlet oxygen quencher. Arch Biochem Biophys. 1989;274(2):532-8.

34. Giovannucci E, Rimm E, Liu Y, Stampfer M, Willett W. A prospective study of



163

tomato products, lycopene and prostate cancer risk. J Natl Cancer Inst. 2002; 94(5):391-8.

35. Klein R, Zeiss C, Chew E, Tsai J-Y, Sackler R, Haynes C, et al. Complement factor H polymorphism in age-related macular degeneration. Science 2005; 308(5720):385-9.

36. Landrum J, Bone R. Mechanistic evidence for eye diseases and carotenoids. In: Krinsky N, editor. Carotenoids in health and disease. New York: Marcel Dekker, Inc; 2004. p.445–72 .

37. González S, Astner S, Wu A, Goukassian D, Pathak M. Dietary lutein/zeaxanthin decreases ultraviolet B-induced epidermal hyperproliferation and acute inflammation in hairless mice. J Invest Dermatol. 2003; 121(2):399-405.

-------------------



164

Original Articles

Factors affecting hospital food intake of inpatients in Roi Et hospital Amonrut Janchotikul1, Benja Muktabhant2*

1Graduate student of Master of Public Health (Nutrition for Health), Khon Kaen University 2 Department of Nutrition, Faculty of Public Health, Khon Kaen University

ABSTRACT

Adequate food intake is an important aspect in helping patients to recover as soon as possible. The aim of this study was to investigate factors affecting hospital food intake of inpatients. The investigation was conducted as an analytical study. From the Roi-Et hospital, 130 patients on a normal diet participated in this study. Data including demography, socioeconomic data, appetite, knowledge, attitude and satisfaction concerning hospital food service were collected using a questionnaire. The nutritional status of the inpatients was measured by calculating BMI. The amount of food consumed was assessed by weighing the food being served as well as the leftover of food for each patient. The patient had been also asked about additional food consumed besides the meals being served. Energy and nutrient intakes were analyzed by using the INMUCAL program version 1.0. The food intake was analyzed in terms of percentage of energy intake from the hospital diet compared to total energy expenditure for hospitalization (%TEE). A multiple stepwise regression analysis was used for analyzing factors related to energy intake from hospital food. The results revealed that 55.4% of the study patients were male, the median age were 49 years. The median length of stay in the hospital was 4 days. The patients classified as overweight (BMI ≥ 23.0-24.9 kg/m2), obese (BMI ≥ 25.0 kg/m2), and underweight (BMI 18.5 kg/m2) were found 12.2%, 21.1%, and 18.7%, respectively. Approximately 47.7% of the patients had moderate knowledge level while 21.5% had low knowledge level. Most of the patients had the score of attitude and the satisfaction about hospital food service in moderate level as 68.5% and 62.3% respectively. Thirty percent of patients reported did not have much appetite. During being treated in the hospital, 49.2% of patients consumed food served by the hospital together with food from their relative preparing. However 46.9% of them consumed only food served by the hospital. Mean energy intake of the patients was 1,605 + 300 kcal per day and 64.6% of this was derived from food served while staying in the hospital. Energy intake from the hospital food was 54.4% or 53.4% of Thai’s DRI. According to the outcome of the multivariate regression, male gender, age, and appetite positively influenced the variation of %TEE. In contrast, BMI had negative effect on it. These factors could describe the variation of hospital food intake by 43% (R2 = 0.43).

Keywords: food intake, hospital food, inpatients * Corresponding author: E-mail: [email protected], [email protected], Tel: 089-153-6250




165

นพนธตนฉบบ

ปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวยใน โรงพยาบาลรอยเอด อมรรตน จนทโชตกล1, เบญจา มกตพนธ2*

1หลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาโภชนศาสตรเพอสขภาพ มหาวทยาลยขอนแกน* 2ภาควชาโภชนวทยา คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

บทคดยอ

ในภาวะเจบปวยการไดรบอาหารทเพยงพอเปนสงส าคญทชวยใหผปวยฟนตวเรวขน การศกษานจงมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวยใน เปนการศกษาเชงวเคราะห กลมตวอยางทศกษาคอผปวยในโรงพยาบาลรอยเอดทบรโภคอาหารธรรมดาจ านวน 130 คน เกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณประกอบดวยขอมลดานประชากร เศรษฐกจ สงคม ความอยากอาหาร ความร ทศนคต และความพงพอใจอาหารโรงพยาบาล และประเมนภาวะโภชนาการโดยใชคาดชนมวลกาย ขอมลปรมาณอาหารทบรโภคเกบขอมลโดยการชงน าหนกอาหารทโรงพยาบาลบรการ และน าหนกอาหารทเหลอของผปวยแตละรายรวมกบการสมภาษณอาหารทบรโภค วเคราะหพลงงานและสารอาหารทไดรบโดยใชโปรแกรม INMUCAL Version 1.0 วเคราะหการบรโภคอาหารของผปวยเปนคารอยละของพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาลเปรยบเทยบกบพลงงานทรางกายตองการในภาวะเจบปวย (%TEE) วเคราะหปจจยตางๆ ทมผลตอพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาล โดยใชสถต Multiple regression analysis ดวยวธ Stepwise method ผลการศกษาพบวา ผปวยทศกษาเปนเพศชายรอยละ 55.4 มมธยฐานของอาย 49 ป ระยะเวลานอนโรงพยาบาลมมธยฐาน 4 วน ผปวยรอยละ 12.2 มน าหนกเกน (BMI ≥ 23.0-24.9 กโลกรม/เมตร2) รอยละ 21.1 มน าหนกอยในภาวะอวน (BMI ≥ 25.0 กโลกรม/เมตร2) และรอยละ 18.7 มน าหนกต ากวาเกณฑ (BMI 18.5 กโลกรม/เมตร2) ผปวยรอยละ 47.7 มคะแนนความรเกยวกบอาหารส าหรบผปวยในระดบปานกลาง และรอยละ 21.5 มคะแนนความรในระดบต า ผปวยสวนใหญมคะแนนทศนคตและความพงพอใจการบรการอาหารโรงพยาบาลอยในระดบปานกลางรอยละ 68.5 และ 62.3 ตามล าดบ ผปวยรอยละ 30 มความอยากอาหารลดลงในชวงทอยโรงพยาบาล มผปวยรอยละ 49.2 ทบรโภคอาหารทโรงพยาบาลจดใหรวมกบอาหารทญาตน ามาให อยางไรกตาม มผปวยรอยละ 46.9 ทบรโภคเฉพาะอาหารทโรงพยาบาลจด โดยมผปวยประมาณ 1/3 ทบรโภคอาหารของโรงพยาบาลหมดในแตละมอ ผปวยไดรบปรมาณพลงงานจากอาหารทงหมดเฉลย 1,605 + 300 กโลแคลอรตอวน พลงงานทไดรบมาจากอาหารโรงพยาบาลรอยละ 64.6 ของพลงงานทไดรบทงหมด และคดเปนรอยละ 54.36 ของ TEE หรอรอยละ 53.37 ของปรมาณสารอาหารอางองของไทย จากการวเคราะหปจจยทมผลตอ %TEE พบวาเพศชาย อาย และความอยากอาหารเปนปจจยทมผลทางบวก คาดชนมวลกายมผลทางลบตอ % TEE อยางมนยส าคญทางสถต (p-value < 0.05) โดยปจจยเหลานอธบายความผนแปรการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวยไดรอยละ 43 (R2 = 0.43) ค าส าคญ: การไดรบอาหาร อาหารโรงพยาบาล ผปวยใน

* Corresponding author. อเมล: [email protected], [email protected], โทร 089-1536250




166

บทน า ภาวะเจบปวยรางกายตองการพลงงานและ

สารอาหารทเพยงพอ ซงเปนสงส าคญทชวยใหผปวยพกฟนตวเรวขน และมผลกระทบตอภาวะโภชนาการของผปวย มรายงานจากการศกษาพบวาผปวยในโรงพยาบาลรอยละ 25-50 มภาวะทพโภชนาการ1 ,2 โดยปรมาณอาหารทผปวยบรโภคมากหรอนอยแตกตางกนไปในแตละคน เนองจากมปจจยตางๆ เกยวกบการบรโภคอาหาร ไดแก ความอยากอาหาร ลกษณะอาหาร นสยการบรโภคอาหาร โรคทผปวยเปน ความร ทศนคต และความพงพอใจของผปวย ฝายโภชนาการเปนหน วยงานหน ง ใน โ รงพยาบาล ทม บทบาทสนบสนนการรกษาทางการแพทยโดยมภารกจหลกคอ ผลตและใหบรการอาหารแกผปวยถกตองตามหลกโภชนาการและโภชนบ าบด3 เพอชวยใหผปวยไดรบสารอาหารทมประโยชนสงผลใหรางกายแขงแรง รกษาภาวะทพโภชนาการของผปวย และปองกนภาวะโรคแทรกซอน รวมทงมร ะ ย ะ พ ก ฟ น ส น แ ล ะ ล ด ค า ใ ช จ า ย ใ น ก า รรกษาพยาบาล

จากการส ารวจขอมลการใหบรการอาหารผปวยในของโรงพยาบาลรอยเอดป พ.ศ.2548-2550 พบวามปญหาบางอยางทตองไดรบการแกไข แมวาอบตการณทเกดจะไมมากกตาม เชน ความคดเหนหรอขอรองเรยนจากผปวยหรอญาตวาอาหารมรสชาตไมอรอย ไมนาบรโภค และอาหารมการปนเปอน ท าใหมผลกระทบตอการบรโภคอาหารและความพงพอใจของผปวยตอการใหบรการ

วตถประสงคการวจย

เพอศกษาปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวยในโรงพยาบาลรอยเอดและ

น าผลการวจยมาวางแผนปรบปรงและแกไขขอบกพรองในการจดอาหารใหบรการแกผปวย ซงอาจชวยใหผปวยบรโภคอาหารไดมากขนและเปนแนวทางในการใหบรการอาหารแกผปวยตอไป วธการวจย

รปแบบการวจยเปนการวจยเชงวเคราะห (analytical study) โดยศกษาในผปวยในทรบการรกษาทโรงพยาบาลรอยเอด จงหวดรอยเอด มอายตงแต 15 ปขนไปทบรโภคอาหารธรรมดา เกบขอมลระหวางเดอนพฤษภาคม – มถนายน พ.ศ.2 5 5 3 ก า ร ว จ ย น ผ า น ก า ร พ จ า ร ณ า จ า กคณะกรรมการจร ยธรรมการว จ ย ในมนษยมหาวทยาลยขอนแกนโดยไดรบอนมตเมอวนท 23 เมษายน พ.ศ.2553 กลมตวอยาง

ค านวณขนาดตวอยางโดยใชสตร Pearson product moment correlation analysis4 ดงน

n = 1

12

/

2

/

UR

R

XY

XY

เงอนไขในการก าหนดคา คา ทระดบ power = 0.95 และระดบ

ความเชอมนรอยละ 95 จ านวนปจจยพยากรณเทากบ 12 ปจจย (U = 12) จะไดคา จากตารางเทากบ 25.86

2

/ XYR = คาสมประสทธของสมการถดถอย (การศกษาครงนคา R2 เทากบ 0.2)5

จากการค านวณได n = 117 คน เพอชดเชยกรณขอมลไมสมบรณจงเพมขนาดตวอยางเปน 130 คน



167

การประเมนความรและทศนคตตออาหารโรงพยาบาล และความพงพอใจในการบรการอาหารโรงพยาบาล

เ ก บ ข อ ม ล จ า กกล ม ต ว อย า ง โ ด ย ใ ชแบบสอบถามสมภาษณขอมลทวไปของผปวย ไดแก ประชากร เศรษฐกจ สงคม และภาวะโภชนาการ ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพเกษตรกรรมหรอรบจาง รายได โรคทปวย ความรเกยวกบอาหารส าหรบผปวย ทศนคตตออาหารโรงพยาบาล และความพงพอใจตอการบรการอาหารโรงพยาบาล น าขอมลทไดไปจดระดบความรโดยใชเกณฑของบม6 ระดบทศนคตและความพงพอใจใชเกณฑของเบสท7 โดยแบงออกเปน 3 ระดบคอ ระดบนอย ระดบปานกลาง และระดบมาก

การประเมนภาวะโภชนาการและการประเมนอาหารทบรโภคในหนงวน

ชงน าหนกและวดสวนสงผปวย น ามาประเมนคาดชนมวลกาย (body mass index, BMI) โดยใชเกณฑของคนเอเชยในการตดสน9

ขอมลการบรโภคอาหารโรงพยาบาลใน 1 วน ประเมนโดยท าการชงน าหนกอาหารทตกบรการผปวยและน าหนกอาหารทเหลอหลงการบรโภคในแตละมอของผปวยแตละราย และสมภาษณแหลงอาหารอนๆ ทผปวยบร โภคเพมเตม น าขอมลทงสองสวนมาค านวณปรมาณอาหารทบรโภคทงหมดในแตละวน วเคราะหปรมาณพลงงานและสารอาหารทไดรบใน 1 วน โดยใชโปรแกรม INMUCAL Version 1.0 ของสถาบนโภชนาการมหาวทยาลยมหดล โดยแสดงเปนคารอยละของพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาลเปรยบเทยบกบพลงงานทรางกาย

ตองการในภาวะเจบปวย (% total energy expenditure, %TEE)8 การวเคราะหขอมลทางสถต

ว เคราะหความสมพนธหลายต วแปรระหวางตวแปรอสระ กบตวแปรตามใชสถต multiple regression analysis ดวยวธแบบมขนตอน (stepwise method) ทนยส าคญทางสถต p-value < 0.05 ตวแปรอสระทศกษาประกอบดวยปจจยดานประชากร เศรษฐกจ สงคม และภาวะโภชนาการ ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพเกษตรกรรมหรอรบจาง รายได โรคทปวย ระยะเวลานอนโรงพยาบาล ความอยากอาหาร และคาดชนมวลกาย ปจจยดานความร ทศนคต และความพงพอใจการบรการอาหารโรงพยาบาล สวนตวแปรตามคอปรมาณพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาล (%TEE) ผลการวจย ขอมลดานประชากร เศรษฐกจ สงคม และภาวะโภชนาการ

ผปวยเปนเพศชายรอยละ 55.4 อายของผปวยมคามธยฐาน 49 ป จบการศกษาระดบประถมศกษารอยละ 55.4 ประกอบอาชพเกษตรกรรมรอยละ 49.2 กลมตวอยางทศกษาปวยเปนโรคกลามเนอและกระดกรอยละ 23.9 โรคทางเดนหายใจรอยละ 23.1 ระยะเวลาทนอนพกรกษาตวในโรงพยาบาลมคามธยฐาน 4 วน ผปวยมภาวะโภชนาการเกนและอวนรอยละ 12.2, 21.1 และต ากวาเกณฑรอยละ 18.7 (ตารางท 1)



168

ความรเกยวกบอาหารส าหรบผปวย ทศนคตแล ะคว ามพ ง พอ ใ จก า รบร ก า รอาหา รโรงพยาบาลของผปวย

ผ ป วยร อยละ 47 . 7 มคะแนนความรเกยวกบอาหารส าหรบผปวยระดบปานกลาง และรอยละ 21.5 มคะแนนความรระดบต า ส าหรบทศนคตตออาหารโรงพยาบาลผปวยรอยละ 68.5 อยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอพบวา ผปวยสวนมากเหนวาอาหารโรงพยาบาลมรสชาตจด และรายการอาหารโรงพยาบาลซ าซากจ าเจ และความพงพอใจการบรการอาหารโรงพยาบาลของผปวยอย ในระดบปานกลางรอยละ 62.3 (ตารางท 2) เมอพจารณาความพงพอใจดานตางๆ พบวา ในดานอาหารผปวยมความพงพอใจปานกลาง สวนวสดอปกรณการบรโภคอาหาร และเจาหนาทบรการอาหารผปวยมความพงพอใจมาก (ตารางท 2) การบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวย

ชวงทอยโรงพยาบาลผปวยรอยละ 46.9 มความรสกอยากอาหารเทาเดม และรอยละ 30.0 มความอยากอาหารลดลง ผปวยทกนอาหารเฉพาะอาหารทโรงพยาบาลจดใหมเพยงรอยละ 46.9 และผปวยทกนอาหารของโรงพยาบาลรวมกบอาหารทซอหรอญาตน ามาใหพบรอยละ 49.2 ปรมาณอาหารของโรงพยาบาลทผปวยบรโภคหมดในมอเชารอยละ 36.9 มอกลางวนรอยละ 37.7 มอเยนรอยละ 39.2 และผปวยทบรโภคอาหารโรงพยาบาลปรมาณมากกวาครงหนงของปรมาณทจดบรการทรอยละ 28.5, 26.9 และ 27.7 ตามล าดบ (ตารางท 3, 4)

ปรมาณพลงงานและสารอาหารทไดรบ อาหาร ทผ ป วยได ร บ ท งจากอาหาร

โรงพยาบาลและจากทผป วยจดหามาเองมพลงงานเฉลย 1,605 กโลแคลอรตอวน คดเปนรอยละ 84.78 ของ TEE หรอรอยละ 84.55 ของ DRI และมการกระจายพลงงานของสารอาหารโปรตนรอยละ 19.09 คารโบไฮเดรตรอยละ 54.17 และไขมนรอยละ 26.74 ส าหรบพลงงานทผปวยไดรบมาจากการบรโภคอาหารโรงพยาบาลเพยงรอยละ 64.59 ของพลงงานทไดรบทงหมดใน 1 วน คดเปนรอยละ 54.36 ของ TEE หรอรอยละ 53.37 ของ DRI ผปวยไดรบแคลเซยมจากอาหารทงหมดรอยละ 52.40 ของ DRI โดยผปวยไดรบแคลเซยมจากอาหารโรงพยาบาลรอยละ 23.73 และวตามนเอผปวยไดรบรอยละ 41ของ DRI โดยไดรบจากอาหารโรงพยาบาลรอยละ 24 สวนสารอาหารอนผปวยไดรบเพยงพอ (ตารางท 5, 6) ปจจยทมผลตอปรมาณพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาล

จากการวเคราะหความสมพนธหลายตวแปรพบวา เพศชาย อาย และความอยากอาหารมผลทางบวกตอปรมาณพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาล (%TEE) ในขณะทคาดชนมวลกายมผลทางลบตอปรมาณพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาลและไดสมการถดถอยพหเชงเสนซงเปนสมการท านายการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวย ดงน

ปรมาณพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาล (%TEE) = 44.53 + 7.24 (เพศชาย) + 0.35 (อาย) - 1.01

(คาดชนมวลกาย) + 9.23 (ความอยากอาหาร)



169

โดยปจจยเหลานสามารถท านายปรมาณพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาล (%TEE) ของผปวยไดรอยละ 43 (R2 = 0.4323) (ตารางท 7) ตารางท 1 ภาวะโภชนาการของผปวย

ดชนมวลกาย จ านวน (คน) รอยละ น าหนกต ากวาเกณฑ (BMI < 18.5 กโลกรม/เมตร2) 23 18.7 น าหนกปกต (BMI 18.5- 22.9 กโลกรม/เมตร2) 59 48.0 น าหนกเกน (BMI 23.0 - 24.9 กโลกรม/เมตร2) 15 12.2 อวน (BMI ≥ 25 กโลกรม/เมตร2) 26 21.1

ตารางท 2 ระดบความรเกยวกบอาหารส าหรบผปวย ทศนคตตออาหารโรงพยาบาล และความพงพอใจการบรการอาหารโรงพยาบาลของผปวย

ระดบ รอยละ (จ านวน) ความร ทศนคต ความพงพอใจ

นอย 21.5 (28) 2.3 (3) - ปานกลาง 47.7 (62) 68.5 (89) 62.3 (81) มาก 30.8 (40) 29.2 (38) 37.7 (49)

ตารางท 3 การบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวย

การบรโภคอาหารของโรงพยาบาล จ านวน (คน) รอยละ ความอยากอาหาร ความอยากอาหารเพมขน 30 23.1 ความอยากอาหารเทาเดม 61 46.9 ความอยากอาหารลดลงและไมอยากอาหาร 39 30.0 แหลงอาหารทผปวยบรโภคเมออยโรงพยาบาล เฉพาะอาหารโรงพยาบาล 61 46.9 อาหารโรงพยาบาลและซอ/ญาตหรอเพอนปรงอาหารมาให 64 49.2 ซออาหาร/ญาตหรอเพอนปรงอาหารมาให 5 3.9



170

ตารางท 4 ปรมาณอาหารโรงพยาบาลทผปวยบรโภคในแตละมอ ปรมาณอาหารทบรโภค รอยละ (จ านวน)

มอเชา มอกลางวน มอเยน

บรโภคทงหมด 36.9 (48) 37.7 (49) 39.2 (51)

บรโภคมากกวาครงหนง 28.5 (37) 26.9 (35) 27.7 (36)

บรโภคครงหนง 18.5 (24) 19.3 (25) 15.4 (20)

บรโภคนอยกวาครงหนง 14.6 (19) 14.6 (19) 14.6 (19)

ไมบรโภคอาหารโรงพยาบาล 1.5 (2) 1.5 (2) 3.1 (4)

ตารางท 5 ปรมาณพลงงานและสารอาหารทผปวยไดรบใน 1 วนจากอาหารทบรโภคทงหมดและอาหารโรงพยาบาล

พลงงานและสารอาหาร อาหารโรงพยาบาลและแหลงอนๆ median (Q1, Q3)

อาหารโรงพยาบาล ปรมาณทไดรบ

median (Q1, Q3) รอยละของ

ปรมาณทงหมด พลงงาน ปรมาณ (กโลแคลอร) 1,605 + 300* 1,040 (872,1135) 64.59 %TEE 84.78 (76.17,97.90) 54.36 (45.97, 62.25) - %DRI 84.55 (72.75,95.04) 53.37 (43.83, 61.64) - โปรตน ปรมาณ (กรม) 74.58 (65.61,87.65) 53.95 (45.45, 59.90) 74.00 %DRI 134.57 (117.81,155.77) 98.56 (80.96, 108.09) - คารโบไฮเดรต (กรม) 214.94 (185.81, 248.09) 137.92 (114.36, 151.93) 63.73 ไขมน (กรม) 46.41 (39.58, 56.70) 29.32 (23.77, 33.56) 62.96

หมายเหต * เปนคาเฉลย เนองจากขอมลมการแจกแจงปกต



171

ตารางท 6 ปรมาณวตามนและเกลอแรทผปวยไดรบใน 1 วน วตามนและเกลอแร อาหารโรงพยาบาลและแหลงอนๆ อาหารโรงพยาบาล

ปรมาณทไดรบ %DRI ปรมาณทไดรบ %DRI แคลเซยม (มลลกรม) 455.34

(323.54, 635.64) 52.40

(36.44, 70.33) 206.89

(158.01, 300.92) 23.73

(17.01, 33.58) เหลก (มลลกรม) 11.03

(9.10, 13.10) 101.51

(66.84, 127.04) 7.16

(5.33,8.84) 61.74

(39.68, 83.07) วตามนบ 1 (มลลกรม) 2.26

(1.65, 2.73) 191.11

(144.77, 235.56) 1.65

(1.27, 2.27) 145.68

(107.88, 192.41) วตามนบ 2 (มลลกรม) 1.20

(0.82, 1.54) 95.47

(70.86, 134.79) 0.56

(0.42, 0.67) 45.81

(34.19, 56.41) วตามนเอ (ไมโครกรม R.E)

256 (176, 411)

41 (26, 66)

156 (84, 236)

24 (13, 4)

หมายเหต คาในตารางแสดงดวยคา median (Q1, Q3) ตารางท 7 การวเคราะหความสมพนธหลายตวแปรวธถดถอยเชงพหระหวางปจจยตางๆ ทมผลตอปรมาณ พลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาล (%TEE)

ตวแปร b Beta p-value เพศชาย 7.24 0.27 < 0.001 อาย 0.35 0.49 < 0.001 คาดชนมวลกาย -1.01 -0.32 < 0.001 ความอยากอาหาร 9.23 0.31 < 0.001 คาคงท = 44.53 R2 = 0.4323, F = 18.89, p-value < 0.001

การวจารณผล

ผปวยสวนมากมความรระดบปานกลาง โดยแหล งขอมลข าวสารมาจากบคลากรในโรงพยาบาล บคคลในครอบครวซงสอดคลองกบผลการศกษาของนวลพรรณ บางทพย10 และเจยมจต แสงสวรรณ และคณะ11 พบวาผปวยมความรระดบปานกลาง ดานทศนคต ผปวยมทศนคต

ระดบปานกลาง (ตารางท 1) ซงผปวยสวนมากเหนวาอาหารโรงพยาบาลมรสชาตจด เนองจากอาหารทจดบรการปรงรสอาหารไมจด และรสชาตอาจไมตรงกบความตองการของผปวยสอดคลองกบผลการศกษาของประกจ เชอชมและคณะ12 พบวาผปวยอยากใหมการปรบปรงรสชาตอาหาร และรายการอาหารโรงพยาบาลซ าซากจ าเจ



172

สอดคลองกบผลการศกษาของเยาวลกษณ พลภกด13 และจยารช พมสารและคณะ 14 พบวารายการอาหารทจดบรการซ าซากจ าเจ

ความพงพอใจการบรการอาหาร ผปวยสวนมากมความพงพอใจระดบปานกลาง เมอพจารณาความพงพอใจแบงเปน 3 ดาน ไดแก ดานอาหาร วสดอปกรณการบร โภคอาหาร เจาหนาทบรการ พบวาผปวยสวนมากมความพงพอใจปานกลางดานอาหารสอดคลองกบผลการศกษาของเรณา หมนแสน15 พบวาผปวยมความพงพอใจปานกลางเกยวกบรายการอาหาร รสชาตความอรอย กลน อณหภม สสน และปรมาณอาหาร สวนวสดอปกรณการบรโภคอาหาร และเจาหนาทบรการ ผปวยมความพงพอใจมาก (ตารางท 2)

ขณะทอยโรงพยาบาลผปวยไดรบปรมาณพลงงานเฉลย 1,605 กโลแคลอรตอวน โดยพลงงานทไดรบคดเปนรอยละ 84.78 ของ TEE หรอรอยละ 84.55 ของ DRI สอดคลองกบผลการศกษาของเจยมจต แสงสวรรณ และคณะ11 พบวาผปวยไดรบพลงงานใน 1 วนนอยกวาความตองการพล งงานของร า งกาย ในช วง ทอยโรงพยาบาล ผปวยไมได กนเฉพาะอาหารทโรงพยาบาลจดให มผปวยประมาณครงหนงทกนอาหารของโรงพยาบาลรวมกบกนอาหารทจดหามาเอง ซงพลงงานทผปวยไดรบจากการกนอาหารโรงพยาบาลเพยงรอยละ 64.59 ของปรมาณพลงงานทงหมดทไดรบ คดเปนรอยละ 54.36 ของ TEE หรอรอยละ 53.37 ของ DRIสอดคลองกบผลการศกษาของประกจ เชอชม และคณะ12 พบวาผปวยรอยละ 56.7 ซออาหารจากภายนอกมาบรโภคนอกจากอาหารทโรงพยาบาลจดบรการ ส าหรบวตามนและเกลอแรทผปวยไดรบมปรมาณเพยงพอจากอาหารโรงพยาบาล ไดแก วตามนบ 1

เนองจากฝายโภชนาการบรการขาวกลองแกผปวย สวนแคลเซยมและวตามนเอผปวยไดรบปรมาณนอย โดยผปวยไดรบเพมจากแหลงอาหารอนประเภทนม ผลตภณฑนมและผลไม

ระหวางปจจยตางๆ ทมผลตอปรมาณพลงงานทไดรบจากอาหารโรงพยาบาลพบวา เพศชาย อาย และความอยากอาหารมความสมพนธทางบวกโดยมผลใหผปวยไดรบพลงงานจากอาหารโรงพยาบาลเพมขน ในขณะทคาดชนมวลกายมความสมพนธทางลบคอผปวยไดรบพลงงานจากอาหารโรงพยาบาลนอย สอดคลองกบผลการศกษาของ Dupertuis et al.16 พบวาเพศชายมความสมพนธทางบวก และผลการศกษาของ Stanga et al.17 พบวาความรสกอยากอาหารมความสมพนธกบปรมาณอาหารของผปวย อยางไรกตาม ผลกา รศ กษาน ไ ม ส อดคล อ ง กบผลการศกษาของ Sahin et al.5 ทพบวาเพศ อายไมมความสมพนธกบปรมาณอาหารของผปวย และผลการศกษาของ Dupertuis et al.16 พบวาคาดชนมวลกายมความสมพนธทางบวกกบปรมาณพลงงานทผปวยไดรบจากอาหารโรงพยาบาล สรปผลวจย

ปรมาณพลงงาน ทผป วยได รบมาจากอาหารโรงพยาบาลประมาณรอยละ 60 ของปรมาณพลงงานทงหมดทผปวยไดรบใน 1 วน ซงคดเปนครงหนงของรอยละ TEE หรอ DRI โดยปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวยไดแก เพศชาย อาย และความอยากอาหารซงมความสมพนธทางบวก สวนปจจยคาดชนมวลกายมความสมพนธทางลบกบการบรโภคอาหารโรงพยาบาลของผปวย



173

กตตกรรมประกาศ ขอขอบพระคณผปวย และฝายโภชนาการ

ของโรงพยาบาลรอยเอดทใหความรวมมอ และความชวยเหลอ ขอขอบพระคณคณะอาจารยภาควชาโภชนวทยา คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ส าหรบค า ปรกษาดานตางๆ เอกสารอางอง 1. Mullen JL. Consequences of Malnutrition in

the surgical patient. Surgical Clinics of North America. 1981;61(3):465-87.

2. อ านาจ จตรวรนนท. การใหอาหารผปวยในโรงพยาบาล. วารสารโรงพยาบาลเจรญกรงประชารกษ. 2548;1(2):67-78.

3. รจรา สมมะสต. อาหารผปวยในโรงพยาบาลและหล กการส ง อาหาร . พ มพ คร ง ท 5 . กรงเทพฯ: โรงพมพพมพด; 2538.

4. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. 2nd ed. Hillsdall, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates; 1988.

5. Sahin B, Demir C, Aycicek H, Cihangiroglu N. Evaluation of factors affecting the food consumption levels of inpatients in a Turkish armed forces training hospital. Food Quality and Preference. 2007;18:555-9.

6. Bloom BS. Learning: Theory and practice. New York: Holt, Rinehart and Winston; 1971.

7. Best JW. Research in Education. 3rd ed. Engle Wood Clift, New Jersey: Prentice Hall; 1977.

8. วมลรตน จงเจรญ. โภชนบ าบดส าหรบพยาบาลในการดแลผปวยเรอรง. พมพครงท 1. สงขลา: โรงพมพชานเมอง; 2543.

9. Weisell RC. Body mass index as an indicator of obesity. Clinical Nutrition. 2002;15(5):101-2.

10. นวลพรรณ บางทพย. ความรและทศนคตตออาหารธรรมดาและอาหารเฉพาะโรคของผปวยอายรกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาโภชนศาสตรศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม: 2544.

11. เจยมจต แสงสวรรณ, วไลลกษณ วงศอาษา, อมพรพรรณ ธรานตร และสมาล โพธศร . รายงานการวจยเร องการศกษาภาวะทพโภชนาการของผปวยศลยกรรมทวไประหวางการรบการรกษาในโรงพยาบาลศนยขอนแกน. วารสารคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลย-ขอนแกน. 2541;21(2):28-39.

12. ประกจ เชอชม, ดวงปราชญ ศรกลวงศ, นรศ โชตรสนรมตร, วรดา ค าอาษา, วราพร วรอน, อภรด เมนแตง และคณะ. งานวจยเรองความพงพอใจของผปวยตออาหารในโรงพยาบาลศรนครนทร. ขอนแกน: คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน; 2541.

13. เยาวลกษณ พลภกด. ความคดเหนของผปวยโรคเบาหวานทมตออาหารของโรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม. เชยงใหม: งานโภชนากา ร โ ร งพยาบาลมหาร าชนครเชยงใหม; 2539.

14. จยารช พมสาร, จตรา จนารตน, ขนษฐา ศรคง และสมลณ วงศหาญ. รายงานการวจยเรองการส ารวจความพงพอใจและความตองการดานโภชนาการของผปวยในโรงพยาบาล



174

พระศรมหาโพธ. โรงพยาบาลพระศรมหาโพธอบลราชธาน สถาบนสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข; 2537.

15. เรณา หมนแสน. ความพงพอใจในการบรการอาหารพเศษของผปวยโรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาโภชนศาสตรศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม ; 2546.

16. Dupertuis YM, Kossovsky MP, Kyle UG, Raguso CA, Genton L, Pichard C. Food intake in 1707 hospitalised patients: a prospective comprehensive hospital survey. Clinical Nutrition. 2003;22(2):115-23.

17. Stanga Z, Zurfluh Y, Roselli M, Sterchi AB, Tanner B, Knecht G. Hospital food: a survey of patients’ perceptions. Clinical Nutrition. 2003;23(3):241-6.

-----------------



175

Original Articles

The effects of knowledge and experience sharing for eating behavior modification of type 2 diabetic patients in Kamalasai hospital, Kalasin province

Tamarin Ngerntip1, Benja Muktabhant2 1Graduate student of Master of Public Health (Nutrition for Health), Khon Kaen University

2 Department of Nutrition, Faculty of Public Health, Khon Kaen University

ABSTRACT Dietary intervention is recognized as a key component in management of type 2 diabetes

(T2DM). This study aimed to determine the effects of knowledge and experience sharing on eating behavior modification of patients with type 2 diabetes with hyperglycaemia and HbA1c level > 7%. The Quasi experiment was performed on thirty-two of T2DM patients attending the diabetic outpatient clinics at Nongbualumphu hospital and thirty-two of control subjects. The experimental group was provided the activities for sharing of knowledge and experience among group members. Patients who had good dietary practices were chosen as role models. These activities were conducted for 5 times within 8 weeks. The information of knowledge, attitude, and practice related to food consumption for T2DM were collected by interviewing using a structured questionnaire. Serum HbA1c was also determined. Dietary intake was assessed by 24 hour dietary recall. The data were collected at baseline and after intervention, and analysed for the difference between before and after intervention, and between an experiment group and a control group by using Independent t-test. The results revealed that T2DM patients of both groups were similar characteristics. The majority of 78.1% and 84.4% were female, respectively. The average duration of suffering from diabetes was 6 years. At baseline, both groups had no statistical different in mean scores of knowledge, attitudes, and practices on food consumption. After implementation, the intervention resulted in significantly higher scores in knowledge, attitudes, and practices on food consumption compared to the control (p-value <0.05). Median energy intake of the experiment group at baseline was almost the same as after intervention (~1,600 kcal/day). While the median energy intake of the control group increased from 1,226 kcal/day at baseline to 1,654 kcal/day after intervention. The HbA1c levels between the intervention and control groups were not significantly different. In conclusion, using activities of knowledge and experience sharing could increase the level of knowledge, attitudes, and practices on food consumption, but did not affect the blood glucose level because of the short duration of the study.

Keywords: Dietary modification, Type 2 diabetes, Experience sharing * Corresponding author: E-mail: [email protected], [email protected]




176

นพนธตนฉบบ

ผลของการแลกเปลยนความรและประสบการณเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผปวยเบาหวานชนดท 2 โรงพยาบาลกมลาไสย จงหวดกาฬสนธ

ธมารนทร เงนทพย1 เบญจา มกตพนธ2* 1หลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาโภชนศาสตรเพอสขภาพ มหาวทยาลยขอนแกน

2ภาควชาโภชนวทยา คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

บทคดยอ การควบคมอาหารเปนหวใจส าคญของการควบคมโรคเบาหวาน อยางไรกตามผปวยสวนใหญยงไม

สามารถควบคมระดบน าตาลในเลอดได การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของการแลกเปลยนความรและประสบการณตอการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผปวยเบาหวานชนดท 2 ทไมสามารถควบคมระดบน าตาลในเลอดได ซงมระดบน าตาลในเลอดสะสม (HbA1c) > รอยละ 7 โดยเปนการศกษากงทดลองในผปวยเบาหวานกลมควบคม 32 คน และกลมทดลอง 32 คน ทมารบการรกษาทโรงพยาบาลกมลาไสย จงหวดกาฬสนธ ในกลมทดลองจดใหมกจกรรมกลมการแลกเปลยนความรและประสบการณตดตอกน 5 ครง รวม 8 สปดาห โดยกจกรรมเนนย าความรและแลกเปลยนวธปฏบตดานการบรโภคอาหารระหวางผปวยกบผปวยและระหวางผปวยกบเจาหนาท มการใชบคคลตนแบบทปฏบตตวไดด ประเมนผลของโปรแกรมโดยประเมนการเปลยนแปลงความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารกอนและหลงทดลอง และระหวางกลมทดลองและกลมควบคมโดยใชแบบสอบถาม รวมถงมการศกษาการเปลยนแปลงระดบน าตาลในเลอดสะสมและเปรยบเทยบความแตกตางทางสถตดวย Independent t-test ประเมนปรมาณพลงงานและสารอาหารทไดรบโดยการสมภาษณอาหารยอนหลง 24 ชวโมง ผลการศกษาพบวาผปวยเบาหวานทงกลมทดลองและกลมควบคมมลกษณะทคลายคลงกน สวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 78.1 และ รอยละ 84.4) และ มอายเฉลย 62 และ 57 ป ตามล าดบ มระยะเวลาการปวยเปนเบาหวาน 6 ป กอนการทดลองผปวยกลมทดลองและกลมควบคมมคะแนนเฉลยความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารไมแตกตางกนทางสถต ภายหลงการทดลองพบวาผปวยกลมทดลองมคะแนนเฉลยความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารเพมขนและมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (p-value <0.05) พลงงานทไดรบของผปวยกลมทดลองกอนและหลงทดลองมปรมาณทใกลเคยงกน (~1,600 กโลแคลอรตอวน) สวนผปวยกลมควบคมหลงการทดลองไดรบพลงงานจากอาหารเพมขนจาก 1,226 กโลแคลอรตอวนเปน 1,654 กโลแคลอรตอวน ผปวยกลมทดลองมระดบน าตาลสะสมใหนเลอดลดลงเลกนอย แตการลดลงไมกอนทดลองแตกตางจากกลมควบคม ดงนน การใชกจกรรรมการแลกเปลยนความรและประสบการณมผลท าใหผปวยเบาหวานมระดบความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารดขน แตไมมผลตอระดบน าตาลสะสมในเลอดอาจเนองจากเปนการทดลองในระยะเวลาสน ค าส าคญ: การปรบเปลยนการบรโภคอาหาร, ผปวยเบาหวานชนดท 2, การแลกเปลยนประสบการณ

* Corresponding author. อเมล: [email protected], [email protected]




177

บทน า โรคเบาหวานเปนโรคเรอรงทเปนปญหา

สขภาพทส าคญของโลก ประเทศไทยมผปวยเบาหวานอยในอนดบ 4 ของทวปเอเชย1 และปญหาทส าคญของผปวยโรคเบาหวาน คอ ผปวยสวนใหญไมสามารถควบคมโรคได ท าใหมระดบน าตาลในเลอดสงอยางเรอรงจนเกดภาวะแทรก ซอนตางๆ จากขอมลสถานกาณโรค เบาหวานของไทยพบวาผปวยเบาหวานทสามารถควบคมระดบน าตาลในเลอดไดดมเพยงรอยละ 30 การควบคมระดบน าตาลใหอยในเกณฑปกต ตองอาศยปจจยหลายประการ ทงการควบคมอาหาร การออกก าลงกายและการใชยา ในการรกษาแพทยจะใชการควบคมอาหารเปนอนดบแรก 2 เพราะการควบคมอาหารทถกตองจะชวยท าใหการควบคมเบาหวานไดดข น โดยเฉพาะผปวยโรคเบาหวานชนดท 2 ในระยะเรมตน การควบคมอาหารอยางเดยวอาจใหผลในการรกษาโดยไมตองใชยาได3

กลาวไดวาการควบคมอาหารเปนส ง ทส าคญของการควบคมโรคเบาหวาน แตพบวาผปวยโรคเบาหวานสวนใหญมปญหาในการปฏบตตวดานการควบคมโรค การปรบพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผปวยเบาหวาน โดยการใหความรหรอการใชโปรแกรมโภชนศกษาโดยเจาหนาทเปนหลก อาจไมสามารถท าใหผปวยเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมได จงมการศกษาโดยใชแนวคดใหมทปรบเปลยนจากการใชเจาหนาทเปนหลกเปนการใชการใชขบวนการกลมในการชวยเหลอกนเองของผปวยและมการแลกเปลยนประสบการณโดยมเจาหนาทเปนผสนบสนนพบวา เปนโปรแกรมทมประสทธภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผปวย4-6

วตถประสงคการวจย การศกษาครงมวตถประสงคเพอศกษาผล

ของการแลกเปลยนความรและประสบการณระหวางผปวยเบาหวานดวยกนเองและระหวางผปวยเบาหวานกบเจาหนาทเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผปวยเบาหวานชนดท 2 ในกลมทไมสามารถคมระดบน าตาลในเลอดไดทมารบการรกษาทโรงพยาบาลกมลาไสย จงหวดกาฬสนธ เพอเปนแนวทางในการสงเสรมให ผ ป วย โ รค เบาหวานม การ เปล ยนแปลงพฤตกรรมการบร โภคอาหาร ทถกตองและเหมาะสม วธการวจย

การวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi Experimental Research) ศกษากลมผปวยเบาหวานชนดท 2 ทไมสามารถควบคมระดบน าตาลได (HbA1C > รอยละ 7) ทมาเขารบการตรวจและรบยาทคลนกเบาหวานโรงพยาบาลกมลาไสย อ าเภอกมลาไสย จงหวดกาฬสนธ โดยไดผานการรบรองจรยธรรมจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษยมหาวทยาลยขอนแกน

กลมตวอยางทศกษา ค านวณขนาดตวอยางโดยใชสตร7

2

22

2

2

/

groupn

จากการค านวณ ได n = 26 คน เพอ

ปองกนการสญหายจงเพมขนาดตวอยางเปน 32 คน/กลม เลอกกลมตวอยางดวยวธการสมตวอยางแบบเปนระบบ (systematic sampling)



178

ก จ ก ร ร มก า ร แ ลก เ ปล ย น ค ว า ม ร แ ล ะประสบการณ

ผปวยกลมทดลองเขารวมกจกรรมกลม โดยการรวมกจกรรมแตละครงจะไดรบความรดานการบรโภคอาหารและแลกเปลยนความรและประสบการณดานการบรโภคอาหารระหวางนกโภชนาการกบผปวยเบาหวาน และระหวางผปวยเบาหวานดวยกนทเขากลมทดลองและใหผปวยทสามารถควบคมระดบน าตาลไดด เปนบคคลตนแบบมาอธบายแลกเปลยนการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารใหผปวยคนอนไดรบทราบจ านวน 5 ครง หางกนครงละ 2 สปดาห รวม 8 สปดาห สวนผปวยกลมควบคมไดรบความรตามปกตจากโรงพยาบาล

การเกบขอมลและวเคราะหความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหาร

เกบขอมลกลมทดลองและกลมควบคมโดยใชแบบสมภาษณความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารกอนและหลงทดลอง มการทดสอบความเทยงของแบบสมภาษณความรและทศนคตดานการบรโภคอาหารโดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาช (Cronbach Alpha’ Coefficient) คาความเทยงของความรเทากบ 0.78 และคาความเทยงของทศนคตเทากบ 0.75 โดยจดระดบความรและการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารใชเกณฑของบม8 ทศนคตดานการบรโภคอาหารใชเกณฑของเบสท8 โดยแบงเปน 3 ระดบคอ ระดบต า ระดบปานกลาง และระดบสง

การประเมนภาวะโภชนาการและการบรโภคอาหาร

สมภาษณอาหารทบรโภค 24 ชวโมงกอนและหลงทดลอง และใช โปรแกรม INMUCAL Version 1.0 ของสถาบนโภชนาการมหาวทยาลย-มหดล วเคราะหปรมาณพลงงานและสารอาหารทผปวยไดรบ ประเมนภาวะโภชนาการโดยใชคาดชนมวลกายและเสนรอบเอวโดยใชเกณฑของคนเอเชย ตรวจวดระดบน าตาลสะสมในเลอด (HbA1C) กอนและหลงทดลอง เกบขอมลระหวางเดอนเมษายน – มถนายน พ.ศ. 2553

การวเคราะหขอมลทางสถต ว เคราะห เปรยบเ ทยบความแตกตาง

ระหวางคาเฉลยของคะแนนความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหาร และระดบน าตาลสะสมในเลอดกอนและหลงทดลอง และระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต Independent t-test ทนยส าคญทางสถต p-value < 0.05 ผลการวจย ขอมลดานเพศ อายเฉลย และระยะเวลาการเปนเบาหวาน

ผปวยเบาหวานชนดท 2 ทไมสามารถคมระดบน าตาลในเลอดไดทงกลมทดลองและกลมควบคมสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 78.1 และ รอยละ 84.4 ตามล าดบ กลมทดลองมอายเฉลย 62 ป และกลมควบคมมอายเฉลย 57 ป กลมทดลองและกลมควบคมสวนใหญมอายระยะเวลาทปวยเปนเบาหวานเฉลย 6 ป



179

ภาวะโภชนาการและเสนรอบเอว กอนทดลองทงผปวยทงสองกลมมสดสวน

ของภาวะโภชนาการและเสนรอบเอวลกษณะเดยวกนคอ มคาดชนมวลกายอยในภาวะอวน รอยละ 44 และน าหนกเกนรอยละ 28 หลงทดลองพบวา กลมทดลองมภาวะโภชนาการดขน คอคนทมภาวะอวนลดลงเหลอ รอยละ 38 โดยเปลยนไปเปนกลมภาวะน าหนกเกนซงมรอยละ 34 สวนกลมควบคมมภาวะโภชนาการเหมอนกอนการทดลอง ส าหรบเสนรอบเอว กอนทดลองผปวยทงสองกลมสวนใหญมภาวะอวนลงพงรอยละ 59 และ รอยละ 69 ตามล าดบ หลงทดลองพบวาทงกลมทดลองและกลมควบคมมสดสวนเสนรอบเอวเหมอนกอนการทดลอง (ตารางท1)

ความรดานการบรโภคอาหาร กอนการทดลองผปวยกลมทดลองและกลม

ควบคมสวนใหญมคะแนนความรอยในระดบปานกลาง รอยละ 78.1 และรอยละ 90.6 ตามล าดบ หลงการทดลองผปวยกลมทดลองสวนใหญมคะแนนความร เพมขนโดยผปวยทมความรในระดบสงเพมจากรอยละ 21.9 เปนรอยละ 62.5 กลมควบคมมระดบความรเพมขนเชนกน โดยมความรระดบสงเพมจากรอยละ 9.4 เปนรอยละ 34.4 แต เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนความร กอนและหลงทดลองของกลมทดลองพบวา มคะแนนความร เฉลย เพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.001) (ตารางท 2) อยางไรกตาม ยงมบางขอความรทผปวยยงมความรไมถกตองทงกอนและหลงการทดลอง คอความรในเรองเครองดมทควรหลกเลยง เครองปรงรสทควรหลกเลยง และปรมาณอาหารทควรบรโภค

ทศนคตดานการบรโภคอาหาร กอนการทดลองผปวยกลมทดลองและกลม

ควบคมสวนใหญ (รอยละ 96.9) มคะแนนทศนคตดานการบรโภคอาหารอยในระดบปานกลาง หลงการทดลองผปวยกลมทดลองมคะแนนทศนคตระดบดเพมขนจากเดมรอยละ 3.1 เปนรอยละ 53.1 ส าหรบกลมควบคมผปวยมคะแนนทศนคตดานการบรโภคอาหารหลงการทดลองในระดบดเพมขนเชนกนแตนอยกวากลมทดลอง โดยมทศนคตในระดบดรอยละ 12.5 เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนทศนคตเฉลยกอนและหลงทดลองพบวา กลมทดลองมคะแนนทศนคตดขนกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.001)(ตารางท 2) อยางไรกตาม ยงมบางทศนคตทไมดทยงพบในผปวยทงกอนและหลงการทดลอง ไดแก ทศนคตทคดวาสามารถดมนมเปรยวและบรโภคผลไมทมรสเปรยวไดไมจ ากดปรมาณ ผ ป วย เบาหวานคดว าการบร โภคผลตภณฑเสรมอาหารชวยควบคมระดบน าตาล และถากนยาแลวไมจ าเปนตองควบคมอาหารกได

การปฏบตตวดานการบรโภคอาหาร กอนการทดลองทงผปวยกลมทดลองและ

กลมควบคมสวนใหญมคะแนนการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารอยในระดบปานกลาง หลงการทดลองผปวยกลมทดลองสวนใหญมคะแนนการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารเพมขน โดยมการปฏบตตวในระดบดเพมจากรอยละ 9.4 เปนรอยละ 28.13 สวนกลมควบคมหลงการทดลอง ระดบการปฏ บ ต ต ว ด า นก า ร บ ร โ ภ คอาห า ร ไ ม ค อ ยเปลยนแปลง (ตารางท 2)



180

ตารางท 1 ภาวะโภชนาการและเสนรอบเอวของผปวยเบาหวานกอนและหลงการทดลอง ภาวะโภชนาการ กลมทดลอง รอยละ (จ านวน) กลมควบคม รอยละ(จ านวน)

กอนทดลอง หลงทดลอง กอนทดลอง หลงทดลอง ดชนมวลกาย

น าหนกปกต (18.5-22.9 กโลกรม/เมตร2) 28.1 (9) 28.1 (9) 28.1 (9) 28.1 (9)

น าหนกเกน (23-24.9 กโลกรม/เมตร2) 28.1 (9) 34.4 (11) 28.1 (9) 28.1 (9)

อวน (>25 กโลกรม/เมตร2) 43.8(14) 37.5 (12) 43.8(14) 43.8(14)

คาดชนมวลกายเฉลย1 (กโลกรม/เมตร2) 24.70 ± 2.86 24.64 ± 2.80 24.85 ± 3.18 24.81 ± 3.15

เสนรอบเอว ปกต 40.6 (13) 40.6 (13) 31.25 (10) 31.25 (10)

อวนลงพง 59.4 (19) 59.4 (19) 68.75 (22) 68.75 (22) 1Mean + SD

ตารางท 2 ระดบความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารของผปวยเบาหวานกอนและหลงการทดลอง ระดบความร/ทศนคต

และการปฏบต กลมทดลอง รอยละ (จ านวน) กลมควบคม รอยละ(จ านวน) p-value2

กอนทดลอง หลงทดลอง กอนทดลอง หลงทดลอง ความรดานการบรโภคอาหาร ระดบสง 21.9 (7) 62.5 (20) 9.4 (3) 34.4 (11) ระดบปานกลาง 78.1 (25) 37.5 (12) 90.6 (29) 65.6 (21) ระดบต า 0.00 (0) 0.00 (0) 0.00 (0) 0.00(0) คะแนนเฉลย1 9.59 ± 1.19 10.75 ± 1.22 9.56 ± 0.76 9.97 ± 0.89 <0.001

ทศนคตดานการบรโภคอาหาร ระดบสง 3.1 (1) 53.1 (17) 3.1 (1) 12.5 (4) ระดบปานกลาง 96.9 (31) 46.9 (15) 96.9 (31) 87.5 (28) ระดบต า 0.00 (0) 0.00 (0) 0.00 (0) 0.00 (0) คะแนนเฉลย1 45.6 ± 3.4 51.2 ± 3.4 45.4 ± 3.4 47.1 ± 3.5 <0.001

การปฏบตตวดดานการบรโภคอาหาร ระดบสง 9.4 (3) 28.1 (9) 18.7 (6) 18.8 (6) ระดบปานกลาง 75.0 (24) 59.4 (19) 71.9 (23) 75.0 (24) ระดบต า 15.6 (5) 12.5 (4) 9.4 (4) 6.2 (2) คะแนนเฉลย1 35.3 ± 2.8 36.1 ± 1.9 35.0 ± 2.5 35.3 ± 2.6 0.01

1Mean + SD 2Independent t-test ความแตกตางของคะแนนเฉลยกอนและหลงทดลองระหวางกลมทดลองและกลมควบคม



181

เมอเปรยบเทยบความแตกตางของการเปลยนแปลงคะแนนการปฏบตตวหลงทดลองระหวางกลมทดลองและกลมควบคมพบวา กลมทดลองมคะแนนการปฏบตตวเพมขนกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต (p = 0.01) (ตารางท 2) เมอพจารณาการปฏบตเปนรายขอพบวา ผปวยทศกษาทงกลมทดลองบรโภคขาวเหนยวเปนอาหารหลก ภายหลงการทดลองผปวยกลมทดลองมการปฏบตตวดขน ดงน ผปวยทบรโภคอาหารตรงเวลาเพมขนจากรอยละ 65.6 เปนรอยละ 81.3 แตยงมผปวยอกประมาณ 1 ใน 5 ทบรโภคอาหารไมตรงเวลา ผปวยมการควบคมปรมาณขาวเหนยวทบรโภคโดยมการแยกกระตบขาวจากครอบครวเพมขน เพอใหควบคมปรมาณขาวทบรโภคไดงายขน อยางไรกตาม ยงมผปวยรอยละ 78 ทยงบรโภคขาวเหนยวโดยหยบจากกระตบเดยวกนกบสมาชกในครอบครว ผปวยมการจ า กดการบร โภคผลไมรสหวานจดและหลกเลยงการบรโภคเนอสตวตดมนเพมมากขน สวนกลมควบคมมการปฏบตดานการบรโภคอาหารคอนขางเหมอนเดม (ตารางท 3)

ปรมาณพลงงานและสารอาหารทไดรบ ผปวยกลมทดลองไดรบพลงงานจากอาหาร

กอนและหลงการทดลองในปรมาณใกลเคยงกน ประมาณ 1,600 กโลแคลอรตอวน สวนกลมควบคมกอนทดลองไดรบพลงงานเฉลย1,226 กโลแคลอรตอวน และ หลงทดลองไดรบ1,655 กโลแคลอรตอวน สวนปรมาณโปรตน คารโบไฮเดรต และไขมนททงสองกลมไดรบกอนและหลงทดลองไมแตกตางกน (ตารางท 4)

ระดบน าตาลสะสมในเลอด กอนการทดลองผปวยกลมทดลองและกลม

ควบคมทกคนม ระดบน าตาลสะสมในเลอด (HbA1C) มากกวารอยละ 7 เนองจากเปนเกณฑในการคด เลอกกลมทศกษา หลงการทดลองกลมทดลองมระดบน าตาลสะสมในเลอดเฉลยลดลงจากรอยละ 10.56 เปนรอยละ 9.9 สวนกลมควบคมหลงการทดลองมระดบน าตาลสะสมในเลอดเฉลยจากรอยละ 10.08 เปนรอยละ 9.84 เมอเปรยบ เทยบความแตกตางของการเปลยนแปลงคาเฉลยระดบน าตาลสะสมในเลอดระหวางกลมทดลองและกลมควบคมพบวา กลมทดลองมคาเฉลยระดบน าตาลสะสมในเลอดลดลงไมแตกตางจากกลมควบคม (ตารางท 5) การวจารณผล

การจดกจกรรมเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของผปวยเบาหวาน โดยใหผปวยเปนศนยกลาง มการจดกจกรรมกลมเพอใหมการแลกเปลยนความรและประสบการณระหวางผปวยเบาหวานดวยกนเองรวมกบการใชคนต น แบบ ทปฏ บ ต ต ว ไ ด ด เ ป น คนถ า ยทอดประสบการณ มเจาหนาทเปนเพยงผสนบสนน มผลท าใหผปวยเบาหวานมความร ทศนคต และการปฏบตตนเกยวกบการบรโภคอาหารดขนอยางมนยส าคญทางสถตและดขนกวากลมควบคม ซงสอดคลองกบการศกษาของธระ ภกดจรง9 พบวาภายหลงทผปวยเบาหวานไดรบการสอนโดยกระบวนการกลมร วมกบแรงสนบสนนของครอบครวท าใหผปวยมความร ทศนคต และการปฏบต ด านการบร โภคอาหาร เพ มข น จากการศกษาของนยนา กลาขยน10 ทใชกระบวนการกลม เพอปรบเปล ยนพฤตกรรมการควบคมโรคเบาหวานท าใหผปวยมการรบรและมการ



182

ตารางท 3 ปรมาณพลงงานและสารอาหารทไดรบของผปวยเบาหวานกอนและหลงการทดลอง

* ขอมลมการแจกแจงแบบไมปกต ตารางท 4 การปฏบตตวดานการบรโภคอาหารรายขอของผปวยเบาหวานกลมทดลองและกลมควบคม

การปฏบตตว กลมทดลอง รอยละ(จ านวน) กลมควบคม รอยละ(จ านวน) กอนทดลอง หลงทดลอง กอนทดลอง หลงทดลอง

1. การบรโภคอาหารมอหลกตรงเวลา ไมตรงเวลาเปนสวนมาก 34.4 (11) 18.8 (6) 37.5 (12) 43.8 (14) ตรงเวลาเปนสวนมาก 65.6 (21) 81.2 (26) 62.5 (20) 56.2 (18)

2. ชนดขาวทบรโภคเปนประจ า ขาวเจา 3.1 (1) 0.0 (0) 3.1 (1) 9.4 (3) ขาวหนยว 96.9 (31) 100.0 (32) 96.9 (31) 90.6 (29)

3. การปฏบตในการบรโภคขาวเหนยว แยกระตบตางหากจากสมาชกในครอบครว 0.0 (0) 15.6 (5) 0.0 (0) 6.2 (2) แยกใสจานเลกไว 6.2 (2) 6.2 (2) 9.4 (3) 9.4 (3) หย บจ ากกระต บ เด ยวกนก บสมาช ก ในครอบครว

93.8 (30) 78.2 (25) 90.6 (29) 84.4 (27)

4. การบรโภคผลไมรสหวานจด บรโภคตามความตองการ 15.6 (5) 0.0 (0) 12.50 (4) 6.2 (2) บรโภคในปรมาณทจ ากดหรอแคพอหายอยาก 62.5 (20) 71.9 (23) 62.5 (20) 62.5 (20) ไมบรโภค 21.9 (7) 28.1 (9) 25.0 (8) 31.2 (10) ไมหลกเลยง/บรโภคตามปกต 21.9 (7) 0.0 (0) 28.1 (9) 9.4 (3) พยายามหลกเลยง/บรโภคในปรมาณนอย 68.7 (22) 87.5 (28) 65.7 (21) 81.2 (26) หลกเลยง/ไมบรโภคเลย 9.4 (3) 12.5 (4) 6.2 (2) 9.4 (3)

พลงงานและสารอาหาร กลมทดลอง Median (Q1 - Q3) กลมควบคม Median (Q1 - Q3) กอนทดลอง หลงทดลอง กอนทดลอง หลงทดลอง

พลงงาน (กโลแคลอร) 1,662 (1,445 - 1,790)*

1,664 (1,435 - 1,892)*

1,226 (932 – 1,768)*

1,655 (1,489 - 1,881)*

โปรตน (กรม) 61.2 (54.1 - 73.0)*

75.5 (59.8 – 89.7)

66.3 (36.2 - 77.1)*

75.2 (59.8 - 89.7)

คารโบไฮเดรต (กรม) 285.8 (226.4 - 340.1 )

246.8 (11.9 - 30.7)

181.2 (145.4 - 281.3)*

259.0 (224.7 - 300.6)*

ไขมน (กรม) 16.9 (11.9 - 30.7)

24.5 (18.1 - 51.1)

19.5 (9.8 - 27)

35.9 (18 - 51.0)



183

ตารางท 5 ระดบน าตาลสะสมในเลอดของผปวยเบาหวานกลมทดลองและกลมควบคม ระดบน าตาลสะสมในเลอด กลมทดลอง

รอยละ (จ านวน) กลมควบคม

รอยละ (จ านวน) p-value2

กอนทดลอง หลงทดลอง กอนทดลอง หลงทดลอง < รอยละ7 0 (0) 9.4 (3) 0 (0) 6.2 (2) > รอยละ7 100 (32) 90.6 (29) 100 (32) 93.8 (30) คาเฉลย1 10.6 ± 2.24 9.9 ± 2.16 10.1 ± 1.94 9.8 ± 2.13 0.26

1Mean + SD 2Independent t-test ความแตกตางของคา HbA1C กอนและหลงทดลองระหวางกลมทดลองและกลมควบคม

เปลยนแปลงพฤตกรรมการควบคมโรคเบาหวานดขนอยางมนยส าคญทางสถตและการศกษาของ อนชดา ใสบาล พบวา หลงจากใชกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวม ผปวยกลมทดลองมการปฏบตตวในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารทดขน การศกษาของ Chaveepojnkamjorn W5 โดยการใชโปรแกรมการชวยเหลอกนเองของกลมผปวยเบาหวานโดยเจาหนาทเปนผแนะน าและสนบสนนใหก าลงใจเพอปรบคณภาพชวตของผปวยเบาหวาน เปนโปรแกรมทมประสทธภาพในการท าใหผปวยเบาหวานมการรบร เ กยวกบคณภาพชวตของผปวยเบาหวานดขน

แม ว าหล งการทดลองผ ป วยมความร ทศนคต และการปฏบตเกยวกบการบรโภคอาหารดขน แตยงมขอความรบางประเดนทผปวยยงรไมถกตองในเรองเครองดมทผปวยเบาหวานควรหลกเลยง ความร เร องเครองปรงรสทผปวยเบ าหวานไม คว รบร โ ภค ในปร ม าณ ทมาก สอดคลองกบการศกษาของจนทนา แสงเพชร11 ซงพบวา ผปวยเบาหวานมความรในระดบสง แตยงมความรบางเรองทยงมความรไมถกตอง ดงนนการใหความรผปวยควรเนนในรายละเอยดประเดนทผปวยยงมความรนอยอยางตอเนองจะสงผลใหผปวยมความรเพมขน

ส าหรบทศนคตหลงทดลองพบวา กลมทดลองมทศนคตดานการบรโภคอาหารอยในระดบด แตยงมทศนคตทยงเปนปญหาอยคอ ผปวยความคดวาสามารถสามารถดมนมเปรยวและบรโภคผลไม ทมรสเปรยวไดไมจ ากดปรมาณ เพราะผปวยเขาใจวาผลไมรสเปรยวไมหวานสามารถบรโภคมากๆ ได สอดคลองการศกษาของจนทนา แสงเพชร11 และมยรา อนทรบตร12 ทพบวา ผปวยเบาหวานประมาณหนงในสามมทศนคตหรอการรบรวาผลไมรสเปรยวอมหวานผปวยไมจ าเปนตองควบคมปรมาณ

ในดานการปฏบตตว เปนไปในท านองเดยวกนกบความรและทศนคต กลาวคอ ถงแมหลงการทดลองผปวยมคะแนนการปฏบตดานการบรโภคอาหารดขน แตกยงมการปฏบตบางขอทผปวยยงไมสามารถควบคมได โดยผปวยสองในสามทยงมการบรโภคขาวเหนยวโดยหยบขาวเหนยวจากกระตบเดยวกนทงครอบครว ท าใหยากในการควบคมปรมาณขาวทบรโภค สอดคลองกบการศกษาของมยรา อนทรบตร12 ทพบวา ผปวยเบาหวานสวนใหญบรโภคขาวเหนยวรวมกบคนในครอบครวโดยหยบจากกระตบเดยวกน แตการเปลยนแปลงพฤตกรรมทจะใหผปวยแยกกระตบเปนไปไดยาก เนองจากเปนวฒนธรรมของคนอสาน ดงนน ตองมการศกษาเพอหาวธการท

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Chaveepojnkamjorn%20W%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract




184

เหมาะสมในการก าหนดปรมาณขาวเหนยวทบรโภค

ส าหรบปรมาณพลงงานและสารอาหารทผปวยไดรบทงกอนและหลงการทดลองประมาณ 1,600 กโลแคลอรตอวน ซงนอยกวาปรมาณทควรไดรบ แตเมอพจารณาภาวะโภชนาการของผปวยพบวา ผปวยสวนใหญมน าหนกเกนและอวน และเสนรอบเอวอยในภาวะอวนลงพง สอดคลองกบการศกษาของมยรา อนทรบตร9 ทพบเชนกนวาผปวยไดรบพลงงานนอยแตมภาวะอวน และจากการศกษาของ Muktabhant B13 ทพบวาผปวยเบาหวานสวนใหญมภาวะอวน อาจมสาเหตมาจากผปวยมภาวะอวนมากอนและบางคนใชพลงงานนอยไมออกก าลงกาย และการจดกจกรรมการแลกเปลยนความรและประสบการณครงนไมไดมการเนนใหผปวยออกก าลงกาย แตเนนในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารเปนสวนใหญ

ส าหรบระดบน าตาลสะสมในเลอดพบวา กลมทดลองมระดบน าตาลลดลงเลกนอยหลงทดลอง ซงไมตางจากกอนทดลองและไมตางจากกลมควบคม เนองจากระยะเวลาทศกษาเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารนเปนระยะเวลาสนเพยง 8 สปดาห ซงอาจไมเพยงพอทจะท าใหระดบน าตาลในเลอดสะสมลดลง ผลการศกษาโดยวธทาง meta-analysis จากหลายๆ การศกษาพบวา โปรแกรมการใหการศกษาผปวยเบาหวานแบบกลมทสามารถท าใหระดบ HbA1c ลดลงรอยละ 1.4 ภายใน 4 - 6 เดอน นอกจากนระดบ HbA1c ของกลมควบคมหลงการทดลองกลดลงเลกนอยเชนกน แตลดลงนอยกวากลมทดลอง อาจเนองจากระยะทเกบขอมลกอนการทดลองเปนฤดทมผลไมรสหวานออกมากและราคาถก ท าใหผปวยบรโภคมาก แตในชวงทเกบขอมล

หลงการทดลองผลไมรสหวานเรมมนอยลงและราคาสงขน อาจท าใหผปวยบรโภคลดลงจงเปนผลใหระดบน าตาลในเลอดหลงการทดลองลดลงทงกลมทดลองและกลมควบคม ดงนน ในการศกษาเกยวกบระดบน าตาล และ HbA1c ในเลอดของผปวยเบาหวานตองค านงถงความแตกตางของชนดอาหารในแตละฤดกาลรวมดวย

สรปผลวจย

จากการทดลองสรปไดวา การแลกเปลยนความรและประสบการณมผลท าใหผปวยเบาหวานมความร ทศนคต และการปฏบตตวดานการบรโภคอาหารดขน และการแลกเปลยนความรและประสบการณไมมผลตอภาวะโภชนาการ เสนรอบเอว และระดบน าตาลสะสมในเลอด การศกษาครงนเปนการศกษาในระยะเวลาสน เพยง 2 เดอน ดงนน หากมการศกษาตอยอดเพมระยะเวลาการศกษาใหนานขน อาจสงผลใหมการลดลงของภาวะโภชนาการ เสนรอบเอว และระดบน าตาลสะสมในเลอดไดชดเจนยงขน และการเขากลมซงผปวยมโอกาสเรยนรจากผปวยดวยกนเองจะท าใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมได14

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระ คณผป วยเบาหวาน และเจาหนาทโรงพยาบาลกมลาไสยทใหความรวมมอเปนอยางด และขอขอบพระคณคณาอาจารยภาควชาโภชนวทยา คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ทใหค าแนะน าเปนอยางด เอกสารอางอง 1. International Diabetes Federation IDF.

Executive summary. Diabetes atlas. 3rd edition, 2005, World Health Organization.



185

Diabetes Mellitus. [Online] n.d. [cited 2009 May 15]; Available from: http://www.who.int/ ncd/dia/databases4.html

2. วทยา ศรดามา, บรรณาธการ. ต าราอายรศาสตร 3. พมพครงท 3 กรงเทพฯ: โรงพมพยนตพบลเคชน; 2542.

3. The Diabetes Provention Program Research Group. The Diabetes Provention Program: Design and methods for a clinical trial in provention of type 2 diabetes. Diabetes Care 1999;22:623-34.

4. Deakin T, McShane CE, Cade JE, Williams RD. Group based training for self-management strategies in people with type 2 diabetes mellitus. Cochrane Data-base Syst Rev. 2005;18(2):CD003417

5. Chaveepojnkamjorn W, Pichainarong N, Schelp FP, Mahaweerawat U. A randomized controlled trial to improve the quality of life of type 2 diabetic patients using a self-help group program. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2009;40(1):169-76.

6. Steffen V. Life stories and shared experience. Soc Sci Med. 1997;45:99-111.

7. อรณ จรวฒนกล. ชวสถตส าหรบงานวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ. พมพครงท 3. ขอนแกน: ภาควชาชวสถตและประชากร ศาสตร คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลย ขอนแกน. 2547.

8. บญธรรม กจปรดาบรสทธ. การวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม SPSS FOR DOS & WINDOW. กรงเทพมหานคร: เจรญดการพมพ; 2546.

9. ธระ ภกดจรง. การใชกระบวนการกลมรวมกบแรงสนบสนนของครอบครว ในการควบคมโรคของผปวยเบาหวานชนดท 2 ศนยสขภาพชมชนชองสามหมอ อ าเภอคอนสวรรค จงหวดชยภม.

[วทยานพนธปรญญาสาธารณสขศาสตรมหาบ ณ ฑ ต ] ข อ น แ ก น ; บ ณ ฑ ต ว ท ย า ล ย มหาวทยาลยขอนแกน; 2549.

10. นยนา กลาขยน, รงนภา เอกตาแสง. ประสทธผลของโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการควบคมโรคของผปวยเบาหวาน โรงพยาบาลสหสขนธ อ าเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ. วารสารวจยและพฒนาระบบสขภาพ. 2552;2(2):59-69.

11. จนทนา แสงเพชร. พฤตกรรมการบรโภคอาหารและการดแลตนเองของผปวยเบาหวานชนดท 2 ทมารบบรการในคลนกเบาหวานบรการแบบเบดเสรจ โรงพยาบาลขอนแกน. [วทยานพนธป รญญาสาธา รณ สขศาสต รมหาบณฑ ต ] ขอนแกน ; บณฑตวทยา ลย มหาวทยา ลย ขอนแกน; 2549.

12. มยรา อนทรบตร, เบญจา มกตพนธ. การรบรและการปฏบตดานการควบคมอาหารของผปวยเบาหวานประเภทท 2. ศรนครนทรเวชสาร. 2550;22(3):283-9.

13. Muktabhant B, Thonguthaisiri A. Eating patterns and status of type 2 diabetic patients with good and poor glycemic control in Nongbualumphu Hospital, Thailand. Journal of Science Medical and Pharmacy Issue. Hue University. 2010;27(61):297-302.

14. Muhlestein,Joseph B et al. Effect of fasting glucose levels on mortality rate in patients with and without diabetes mellitus. American Health Journal. 2003;146(2):351-8.

-------------------

http://www.who.int/%20ncd/dia/databases4.html

http://www.who.int/%20ncd/dia/databases4.html

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Deakin%20T%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22McShane%20CE%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Cade%20JE%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Williams%20RD%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Williams%20RD%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract


http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Pichainarong%20N%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Schelp%20FP%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=%22Mahaweerawat%20U%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVAbstract



186



Nutrition Website เวบไซตสมาคมโภชนาการแหงประเทศไทยฯ

(www.nutritionthailand.or.th)

ตลอดระยะเวลากวา 40 ป ทผานมา สมาคมโภชนาการแหงประเทศไทยในพระราชปถมภสมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร กาวเดนไปตามวตถประสงคหลกอนเปนภารกจส าคญตงแตเมอแรกกอตง

สมาคมฯ นนคอการบ าเพญประโยชนดานอาหารและโภชนาการโดยการสงเสรมวทยาการใหเจรญกาวหนาและ

เผยแพรความรแกประชาชนผานสอตางๆ ณ วนน สมาคมฯ ยงคงยดมนปณธานดงกลาวอยางมนคงและตอเนอง

จงไดพฒนาชองทางสอสารใหมดานอาหารออนไลนผานเวบไซต www.nutritionthailand.or.th เพอชวยใหการท าหนาทเปนศนยกลางขอมลวชาการทางอาหารและโภชนาการมความสมบรณแบบมากขน อกทงการแลกเปลยน

ความรทเปนปจจบนระหวางมวลสมาชกและผเกยวของมความสะดวก รวดเรว และทนกบสถานการณของโลกในยค

โลกาภวตน

ศนยรวมขอมลวชาการทางดานอาหารและโภชนาการเพอสขภาพ สมาชกสามารถเขามาศกษาหาขอมลจาก “สาระนาร” ซงเปนบรการหนงของเวบไซตทมการจดหมวดหม

เกรดความรทางดานอาหารและโภชนาการตามความสนใจของสมาชก ประกอบดวยหมวดอาหารเพอสขภาพ การ

ออกก าลงกายเพอสขภาพ ยาและอาหารเสรม อปกรณเครองใชตรวจสขภาพ และปกณกะ นอกจากนภายในเวบไซต

ยงใหบรการความรในรปแบบของภาพเคลอนไหว หรอ VDO Streaming อกดวย

ศนยกลางการแลกเปลยนความรและแสดงความคดเหนทางดานอาหารและโภชนาการ สมาชกสามารถตงประเดนซกถามในสงทตองการจะทราบทางดานอาหารและโภชนาการในสวนของ “ถาม-

ตอบ” สมาคมฯ มผทรงคณวฒทมความรความเชยวชาญเฉพาะดานมากมายทสามารถไขของใจของสมาชกไดทก

เรอง ไมวาจะเปนทางดานวชาการ ศพททางอาหารและโภชนาการ หรอแมกระทงเรองทวๆไปทสมาชกมความสนใจ

วารสารโภชนาการออนไลน (E-Magazine) เวบไซต Nutritionthailand มอบบรการพเศษแกสมาชกดวยบรการวารสารโภชนาการออนไลน ซงสมาชก

สามารถเขามาอานวารสารฉบบเตมเลมลาสดหรอฉบบยอนหลงไดตลอดเวลา พรอมทงสามารถดาวนโหลด

วารสารไดโดยไมตองเสยคาใชจายใดๆ ทงสน

ชองทางการสอสารระหวางสมาคมฯ กบสมาชก นอกจากการเปนศนยรวมความรแลว เวบไซต Nutritionthailand ยงเปนชองทางการกระจายขาวสารความ

เคลอนไหวในแวดวงอาหารและโภชนาการจากสมาคมฯไปสสมาชก อาทเชน โครงการเพอสขภาพตางๆ งาน

นทรรศการทเกยวของกบวงการอาหารและโภชนาการ งานสมมนา หรอการประชมทางวชาการ เปนตน

http://www.nutritionthailand.or.th/




การซอ – ขาย ออนไลน: (http://shop.nutritionthailand.or.th) เพอเปนการเปดชองทางใหความสะดวกแกสมาชกในกรณทตองการซอหนงสอ เอกสารสงพมพ หรอ DVD

การประชมวชาการ ในเวบไซตจงเปดบรการพเศษในสวนของ “ซอ – ขาย ออนไลน” โดยมรายละเอยดเกยวกบสนคาแตละชน โดยเฉพาะ DVD นน สมาชกหรอผสนใจสามารถดาวนโหลดดตวอยางเนอหาใน DVD และสงซอไดทนททางออนไลน

สทธประโยชนทสมาชกสมาคมฯ จะไดรบ สมาชกสมาคมโภชนาการแหงประเทศไทย ฯ นอกเหนอจากทไดรบสทธเขารวมกจกรรมตางๆ ทสมาคมฯ

จดขนและมสทธเสนอขอคดเหนเกยวกบการด าเนนการของสมาคมฯ ยงมสทธไดรบสวสดการตาง ๆ ทสมาคมฯ

จดใหมขนในอนาคต และทส าคญไดรบสทธเปนสมาชกเวบไซต Nutritionthailand โดยอตโนมต โดยสามารถเขามาอานขาวประชาสมพนธ อานและดาวนโหลดวารสารโภชนาการฉบบเตม (E-Magazine) ตลอดจนไดรบการแจงเตอนผานอเมลลเมอสถานภาพการเปนสมาชกใกลหมดลง เพอใหสมาชกสามารถตออายไดทนเวลาและรกษา

สภาพสมาชกไดอยางตอเนอง

สมาคมฯ จงขอเชญชวนใหสมาชกทกทานเขาไปเยยมชมและใชงานเวบไซต Nutritionthailand และยนดรบค าตชมและ/หรอขอเสนอแนะ เพอน ามาปรบปรงและพฒนาเวบไซตใหเปยมไปดวยเนอหาสาระ เปนศนยกลางใน

การแลกเปลยนความรและเทคโนโลยดานอาหารและโภชนาการททนยคสมย และท าหนาทเผยแพรความรทเปน

ประโยชนใหแกสมาชกและผสนใจทวไปสมดงปณธานทตงไว

ในทายน ทางสมาคมฯ จะแจงขาวใหสมาชกไดรบทราบความคบหนาของเวบไซต Nutritionthailand ในโอกาสตอไป ส าหรบผทตองการสมครเปนสมาชกสมาคมโภชนาการแหงประเทศไทยฯ สามารถดาวนโหลดแบบฟอรมใบสมคร

ผานทางเวบไซตไดแลววนนท www.Nutritionthailand.or.th !


แบบฟอรมสงบทวจย/บทความเพอพจารณาตพมพในวารสารโภชนาการ สมาคมโภชนาการแหงประเทศไทยในพระราชปถมภ สมเดจเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (ส.ภ.ท.)

เรยน บรรณาธการ

ขาพเจา (นาย/นาง/นางสาว) ................................................................................................................................... ค าน าหนาชอ ................................ ต าแหนง ............................................. อาชพ ................................................ สถานทท างาน ................................................................................หมท............. ซอย ....................................... ถนน..................................... ต าบล/แขวง ....................................... อ าเภอ/เขต................................................... จงหวด....................................... รหส ............................. โทรศพท ............................. มอถอ ............................ โทรสาร ................................. อเมล ............................................... ทอยทสามารถตดตอไดสะดวก ทท างาน ทบาน บานเลขท ................................หมท.................. ซอย .................................. ถนน.............................................ต าบล/แขวง .............................. อ าเภอ/เขต................................ จงหวด................................. รหส .................... โทรศพท ........................... มอถอ ........................ โทรสาร .......................... อเมล ............................................

มความประสงคสงตนฉบบ บทวจยตนฉบบ (original articles) บทความพเศษ (special issues) บทความทบทวนทางวชาการ (review articles)

ชอเรอง (ภาษาไทย)............................................................................................................................................... ............................................................................................................. .................................................................. ชอเรอง (ภาษาองกฤษ) ......................................................................................................... .................................. ............................................................................................ ................................................................................... ชอผเขยน (ภาษาไทย)............................................................................................................. ............................... ............................................................................................................. .................................................................. ชอผเขยน (ภาษาองกฤษ) ...................................................................................................................................... ............................................................................................................. .................................................................. ค าส าคญ (ภาษาไทย 3 ค า) ..................................................................................................... ............................... Keyword (ภาษาองกฤษ3 ค า) .................................................................................................................................

ขาพเจาขอรบรองวาบทความนไมเคยตพมพทใดมากอน และไมไดน าสงเพอพจารณาลงตพมพในวารสารอนนอก เหนอจากวารสารโภชนาการ และเปนผลงานของขาพเจาและผรวมงานตามทระบไวจรง โดยมสดสวนผลงานดงน

ชอผวจย/รวมงาน สดสวน (%) ชอผวจย/รวมงาน สดสวน (%)

ลงชอ …………………………………………...… (…………………………………………….)

วน/เดอน/ป…………………………...……………

ใบสมครสมาชกสมาคมโภชนาการแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (ส.ภ.ท.)

ส.ภ.ท. เปนสมาชกวชาชพส าหรบผปฏบตงานในดานอาหารและโภชนาการ หรอสาขาวชาอนทเกยวของทงภาครฐและเอกชน หากทานประสงคจะเปนสมาชก โปรดกรอบรายละเอยดในใบสมครใหชดเจนและสงตามทอยทระบดานลาง

วนท ____/ ________/______ โปรดระบทอยทตองการใหสงวารสารโภชนาการ ทบาน ทท างาน

ขอมลทวไป ขาพเจา (นาย/นาง/นางสาว) ……………………………………………...... (ภาษาองกฤษ) ………......…………….......…………........... ค าน าหนาชอ …………..…... อาย …….…… ป เลขทบตรประจ าตวประชาชน ……..………………..……………………………........... บานเลขท ……....…. หมท …….….. ซอย……………………ถนน…….……….……...……..………………..……………………………. ต าบล/แขวง …….……...…….... อ าเภอ/เขต ………………….…… จงหวด ………………...…… รหสไปรษณย …………….………… โทรศพท………………….……… มอถอ …………………………... โทรสาร ………………..………. อเมล ………..………..…….........

การท างาน ภาครฐ เอกชน กจการสวนตว องคกรอสระ เกษยณอาย

อาชพ ……………………………………………………..………….. ต าแหนง …….………..………………..…………………………….. สถานทท างาน …………...…………………………………………. หมท ………... ซอย………….…………ถนน……….……..……..... ต าบล/แขวง …….……….…..... อ าเภอ/เขต ………….….………… จงหวด ……….………….……… รหสไปรษณย …………….….… โทรศพท…….……..………….… มอถอ ……………………..…….…… โทรสาร ………………….……… อเมล ……….….………..….

การศกษา

ปรญญาเอก สาขาวชา………………………………….....….… ปรญญาโท สาขาวชา……….………..……………...…….…. ปรญญาตร สาขาวชา………………………………..………….. ปวช./ปวส. สาขาวชา………..………………...…………..…. อนๆ (ระบ) ………………………………………………………….………….……………………………………………………..…..

ขาพเจาขอสมครเปนสมาชก* สมาชกสามญรายป คาสมาชกภาพปละ 400 บาท โดยเปนสมาชก ใหม เกา เลขทสมาชก …………….……..….. สมาชกทวไป คาสมาชกภาพปละ 400 บาท สมาชกประเภทนกศกษา คาสมาชกภาพปละ 200 บาท สมาชกวารสารโภชนาการ คาบ ารงปละ 500 บาท

พรอมใบสมครขาพเจาไดจายคาสมาชกโดย โอนเขาบญช สมาคมโภชนาการแหงประเทศฯ ธนาคารทหารไทย สาขาพฒนพงศ บญชออมทรพยเลขท 170-2-08152-0 ธนาคารกสกรไทย สาขาพฒนพงศ 018-2-91303-0

จ านวน....................................บาท (..................................................................)

พรอมทงแฟกซหลกฐานการโอนเงนถง นางมยร แปลงเงน โทรสาร 0-2590-4333 และสงเอกสารการสมครตวจรงพรอมส าเนาใบโอนเงนมาท 88/22 ถนนตวานนท ต าบลตลาดขวญ อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000 โทรศพท 0-2590-4333 โทรศพทมอถอ 08-3604-3117 (หากมการเปลยนแปลงทอยหรอขอมลใหม กรณาแจงใหสมาคมฯ ทราบดวย)

ลงนามผสมคร …….…….………….………….…….. ลงนามผรบรอง …….…….………….………….…….. (………….………….……….……….) (………….………….……….……….) (กรณนกศกษาตองมอาจารยทปรกษาลงนามรบรอง)

*สมาชกสามญ ไดแก ผส าเรจการศกษาวชาอาหารและโภชนาการ หรอสาขาอนทเกยวของ หรอผเคยปฏบตหรอก าลงปฏบตหนาท ในดานอาหารและโภชนาการในวงการตางๆ ทงของรฐและเอกชน *สมาชกทวไป ไดแก ผสนใจในงานอาหารและโภชนาการ *สมาชกประเภทนกศกษา ไดแก นสต/นกศกษาทก าลงศกษาในสาขาวชาอาหารและโภชนาการหรอสาขาทเกยวของทกระดบการศกษา *สมาชกวารสารโภชนาการ ไดแก หนวยงานทสนใจรบวารสารโภชนาการ

การลงโฆษณาในวารสารโภชนาการ

วตถประสงคของวารสารสมาคมโภชนาการแหงประเทศไทย

1. เพอเผยแพรผลงานทางวชาการและเปนแหลงขอมลดานอาหารและโภชนาการ 2. เพอเผยแพรความรทางอาหาร โภชนาการ และศาสตรทเกยวของ 3. เพอใหขอมลขาวสารดานอาหารและโภชนาการ

กลมเปาหมาย สมาชกสมาคมและผสนใจในสายงานอาหาร โภชนาการ การก าหนดอาหาร วทยาศาสตรการแพทย

รายละเอยดของวารสาร ขนาด: 21 เซนตเมตร x 27 เซนตเมตร (กวาง x สง) หนาปก: กระดาษอารตการด 260 แกรม พมพ 4 ส อาบยว เนอใน: กระดาษอารตดาน 85 แกรม พมพขาวด า 4 ส จ านวน 40 หนา

จ านวนหนา: ~ 40 หนา การเขาเลม : เยบมงหลงคา

จ านวนพมพ: 1,200 เลม

ก าหนดออกวารสาร: ราย 6 เดอน รวมปละ 2 ฉบบ

ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน

ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม

อตราคาโฆษณา

ต าแหนงพเศษ ปกหลงนอก 40,000 บาทตอฉบบ

ปกหนาใน 30,000 บาทตอฉบบ

ปกหลงใน 30,000 บาทตอฉบบ

หนาแทรกดานในแผนหลงตรงขามปกหลงใน

เตมหนา 4 ส 25,000 บาทตอฉบบ

ครงหนา 4 ส 15,000 บาทตอฉบบ

เตมหนา ขาว–ด า 10,000 บาทตอฉบบ

-----------------------------------------------------------------------------------------

ใบตอบรบสนบสนนการจดพมพ/ลงโฆษณาในวารสารโภชนาการ

1. ชอ/บรษท ...............................................................................................................................................................................................

ทอย ..........................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................................

โทรศพท ...................................................... โทรสาร ......................................................... อเมล ......................................................

2. มความประสงคสนบสนน (ท าเครองหมายในชองสเหลยม)

คาลงโฆษณาใน "วารสารโภชนาการ"

ปกหนา-หลง ปกหนาใน ปกหลงใน ปกหลงนอก หนาแทรกดานใน เตมหนา 4 ส ครงหนา 4 ส เตมหนา ขาว–ด า

เปนเงนทงสน ............................................. บาท ตวอกษร (…..................................................................................................)

ตองการลงโฆษณาทงสน.................ฉบบ ตงแตฉบบท............เดอน......................... ถงฉบบท............เดอน........................

คาจดพมพ รวมเปนเงนทงสน ...................................... บาท ตวอกษร (................................................................................)

ลงชอ ………………………………………..……….………

(...........................................................)

ต าแหนง ………………………………………………………

วนท .................................................................

½ Page

Full Page

½ Page

ดวยพนธกจของสมาคมโภชนาการแหงประเทศไทย ในพระราชปถมภสมเดจ

พระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทมงมนในการสงเสรมและเผยแพรความร

ดานอาหารและโภชนาการสสงคมและบ าเพญประโยชนเพอโภชนาการทดของประชาชน

คณะกรรมการอ านวยการสมาคมฯ จงมมตใหกอตง “มลนธพฒนาโภชนาการ” โดยม

วตถประสงค ดงน

1. ด าเนนงานเพอเสรมสรางความรดานโภชนาการซงเปนจดเชอมโยงดานอาหารและสขภาพ

2. สงเสรมและสนบสนนการน าความรดานอาหาร โภชนาการและสขภาพไปประยกตใชในชวตประจ าวนเพอน าไปสภาวะโภชนาการทดและยงยน

3. เสรมสรางขดความสามารถของสมาชกและประชาชนในการน าความรไปสการปฏบตเพอสขภาวะทด

สนใจตดตอบรจาคไดท

มลนธพฒนาโภชนาการ

88/22 ถนนตวานนท ต าบลตลาดขวญ อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

โทรศพท 0-2590-4333 โทรสาร 0-2590-4333

carotenoids: provitamin a, antioxidant activity and ...¸§ารสาร... ·...

Documents