Cefnogaeth i rieni a chymorth ariannol gydachostau gofal plant

2

Gall gofal plant ymddangos yn gostus, ond cyn i chi benderfynu na allwch ei fforddio,cofiwch fod hawl gan y mwyafrif o deuluoedd dderbyn cymorth ariannol.

Cymorth ariannol gydachostau gofal plant

Mae’r cymorth yma’n cynnwys:

1. Credyd Treth Plant

2. Credyd Treth Gwaith

3. Elfen gofal plant y credyd treth gwaith

4. Cynlluniau cymorth lleoedd a help llaw

5. Addysg ran amser yn rhad ac am ddim ibob plentyn 3 a 4 oed

6. Talebau gofal plant gan rai cyflogwyr

7. Cynllun Cymeradwy Gofal Plant

8. Dechrau’n Deg

1. Credyd Treth Plant

Mae Credyd Treth Plant yn cefnogi teuluoedd sydd â

phlant. Gallwch hawlio hwn a ydych mewn swydd

neu beidio. Gall bob teulu sydd â phlant ac sy’n

derbyn incwm o hyd at £58,000 y flwyddyn (neu hyd

at £66,000 y flwyddyn os oes plentyn iau na blwydd)

hawlio’r credyd yn yr un ffordd. Caiff y Credyd Treth

Plant ei dalu’n uniongyrchol i’r person sydd â’r prif

gyfrifoldeb am ofalu am y plentyn neu’r plant.

Gallwch ei ddefnyddio i dalu eich costau gofal plant,

ond nid taliad am ofal plant ydyw’n benodol.

3

2. Credyd Treth Gwaith

Mae Credyd Treth Gwaith yn cefnogi pobl sy’n

gweithio (dim ots a ydynt yn gyflogedig neu’n

hunangyflogedig) ac sy’n derbyn incwm isel. Mae’n eu

helpu drwy ychwanegu at eu henillion. Caiff y Credyd

Treth Gwaith ei dalu i’r person sy’n gweithio 16 awr

neu fwy bob wythnos. (Os ydych yn gyfrifol am

blentyn neu berson ifanc, gallwch hawlio Credyd

Treth Gwaith os ydych yn 16 oed neu’n hyn ac yn

gweithio o leiaf 16 awr yr wythnos.) Gyplau – os yw’r

ddau ohonoch yn gweithio 16 awr neu fwy bob

wythnos – mae’n rhaid i chi ddewis pa un ohonoch

fydd yn derbyn y taliad. Ni allwch dderbyn Credyd

Treth Gwaith os nad ydych yn gweithio. Os ydych yn

fyfyriwr nyrsio sy’n derbyn bwrsari neu grant, ni

fyddwch fel arfer wedi’ch ystyried yn rhywun sy’n

gweithio felly ni fyddwch yn gallu cael Credyd Treth

Gwaith heblaw eich bod yn gwneud gwaith arall gyda

chyflog am o leiaf 16 awr yr wythnos neu os oes

gennych bartner sy’n gwneud hynny.

3. Elfen gofal plant y credyd treth gwaith

Gydag Elfen Gofal Plant y Credyd Treth Gwaith efallai

y byddwch yn gallu cael cymorth ychwanegol gyda

chostau gofal plant cofrestredig neu gymeradwy. O

fis Ebrill 2006 cynyddodd cyfran y costau sy’n cael eu

talu yn elfen gofal plant y credyd treth gwaith i 80%,

yn amodol ar gostau uchaf o £175 ar gyfer 1 plentyn

a £300 ar gyfer 2 neu fwy o blant. Nid yw Credyd

Treth Plant a Chredyd Treth Gwaith yn effeithio ar

daliadau Budd-dal Plant, sy’n cael eu talu ar wahân. I

gael rhagor o wybodaeth, ffoniwch y Llinell Gymorth

Credyd Treth Cyllid a Thollau EM ar 0845 300 3900.

4. Cynlluniau cymorth lleoedd a help llaw

Mae rhai o’r cynlluniau yma’n darparu arian

ychwanegol i ddarparwyr gofal plant a/neu

deuluoedd sydd ar incwm isel neu fudd-daliadau

penodol, fel eu bod yn gallu fforddio derbyn gofal

plant o safon. Mae rhai o’r cynlluniau yma’n galluogi i

ddarparwyr gynnig gwasanaeth hollgynhwysol i bob

plentyn beth bynnag fo’u hanghenion. I gael

manylion y cynlluniau yn eich ardal chi, cysylltwch

â’ch Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd lleol.

5. Lleoedd rhan amser mewn addysg gynnaryn rhad ac am ddim

Yn ogystal, cofiwch fod hawl i bob plentyn 3 a 4 oed

yng Nghymru gael lleoedd rhan amser mewn addysg

gynnar yn rhad ac am ddim.

6. Talebau Gofal Plant

Efallai bod rhai cyflogwyr yn cefnogi gwirfoddolwyr

drwy ddarparu Talebau Gofal Plant iddynt.

4

7. Cynllun Cymeradwy Gofal Plant

Mae’r Cynllun Cymeradwy Gofal Plant (CASW) yn

gynllun gwirfoddol i ofalwyr nad oes gofyn iddynt

gofrestru gyda AGGCC ac sy’n gofalu am blant rhwng

0 a 7 oed. Ei amcanion yw codi safonau gofal yn y

cartref a chaniatáu i fwy o rieni sy’n defnyddio’r math

yma o ofal plant gael Elfen Gofal Plant y Credyd Treth

Gwaith neu ddefnyddio Talebau Gofal Plant.

Gall unrhyw un, heblaw perthynas agos, sy’n darparu

gofal plant yng nghartref y plentyn wneud cais i ddod

yn weithiwr gofal plant cymeradwy.

I gael eu cymeradwyo dan y cynllun yma, mae’n rhaid

i weithwyr gofal plant:

• fod yn 18 oed neu’n hyn

• feddu ar gymhwyster Lefel 2 yn y blynyddoedd

cynnar a gofal plant

• gael tystysgrif cymorth cyntaf

• fod wedi derbyn cliriad y Swyddfa Cofnodion

Troseddol (CRB)

• o fis Hydref 2009, mae gofyn iddynt gofrestru

gyda’r Awdurdod Diogelu Annibynnol (ISA).

8. Dechrau’n Deg

Blynyddoedd cyntaf bywydau plant yw’r pwysicaf a’r

rhai sy’n sylfaenol i’w gallu i ddatblygu i’w potensial

llawn. Mae ein rhaglen Dechrau’n Deg wedi’i llunio’n

benodol i dargedu plant ar y cyfle cyntaf, yn ein

cymunedau difreintiedig, i wneud newid sylweddol

yn eu bywydau.

Mae Dechrau’n Deg wedi’i dargedu at y grwp oedran

0-3 mewn ardaloedd difreintiedig ledled Cymru ac yn

amcanu i ddylanwadu ar ganlyniadau positif yn y

tymor canolig a thymor hir. Mae wedi’i seilio ar

dystiolaeth ryngwladol o’r hyn sy’n gweithio.

Yng nghalon y rhaglen mae gofal plant rhan amser,

rhad ac am ddim o ansawdd da ar gyfer plant 2-3

oed. Mae Dechrau’n Deg hefyd yn darparu:

• gwell gwasanaeth Ymwelwyr Iechyd

• mynediad i Raglenni Rhianta a

• mynediad i sesiynau Iaith a Chwarae

I gael rhagor o wybodaeth, cysylltwch â’ch

Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd lleol

0300 123 7777.

Cymorth ariannol gydachostau gofal plant

I gael rhagor o wybodaeth, cysylltwch â’n llinell gymorth ar 0844 736 0260

neu ewch i www.childcareapprovalschemewales.co.uk

5

Mae Genesis Cymru 2 yn brosiect sydd wedi’i fwriadu’n benodol i helpu pobl iorchfygu nifer o’r rhwystrau y maent yn eu hwynebu pan fyddent eisiau dysgu sgiliaunewydd neu ddychwelyd i’r gwaith.

Genesis Cymru 2

Mae’n rhoi cymorth ychwanegol i’r bobl hynny sydd

ei angen i gymryd y camau cyntaf i ddysgu neu

weithio.

Gall ymgynghorydd Genesis weithio ochr yn ochr

â chi i adeiladu eich hyder – naill ai yng

nghyfforddusrwydd eich cartref eich hun gydag

neu mewn grwp yn eich cymuned.

Gall yr ymgynghorydd eich helpu chi i gymryd y

camau syml i addysg neu waith. A fesul dipyn, dangos

y ffordd i chi, gan gychwyn gyda chyrsiau blasu byr

AM DDIM i adeiladu eich hyder.

Fydd yr ymgynghorydd yn trafod gyda chi ba

gymwysterau rydych eu hangen ar gyfer y math o

waith rydych yn chwilio amdano, rhoi cyngor i chi

ar y cyrsiau sy’n iawn i chi, a hyd yn oed dangos i

chi sut i ddod o hyd i gyfleoedd profiad gwaith a

gwaith gwirfoddol.

Gall hefyd eich helpu â’r pethau sydd efallai’n eich

rhwystro rhag cymryd rhan mewn hyfforddiant neu

waith. Er enghraifft, help i ffeindio gofal plant, neu

grantiau i dalu ffioedd cwrs, teithio a chostau offer.

Gallwch gael y manylion cysylltu gan eich

Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd ar

0300 123 7777.

Mae Genesis Cymru 2 wedi’i gyllido’n rhannol gan

Gronfeydd Strwythurol Ewropeaidd drwy Raglenni

Cydgyfeirio Gorllewin Cymru a’r Cymoedd a Rhaglenni

Cystadleurwydd a Chyflogaeth Rhanbarthol Dwyrain Cymru.

6

Cydbwyseddbywyd a gwaithMae Cydbwysedd Bywyd a Gwaith yn ymwneud â mwy na dim ond teuluoedd a gofalplant. Mae’n ymwneud â sicrhau’r cydbwysedd cywir rhwng yr hyn y gall pobl ei gyflawniyn y gwaith ac yn y cartref, a rhoi o’u gorau ar yr un pryd i bob agwedd o’u bywydau.

Mae nifer o gyflogwyr yn cynnig hyblygrwydd yn y

gwaith. Mae eraill yn cynnig buddion megis Talebau

Gofal Plant, egwyl mewn gyrfa neu gymorth i ganfod

gofal plant.

Mae cyfreithiau newydd yn nodi buddion

Cydbwysedd Bywyd a Gwaith allai eich helpu i dreulio

mwy o amser gyda’ch plant/plentyn a’i gwneud hi’n

haws i chi drefnu gofal plant.

Mae’r buddion posibl o ran y cydbwyseddbywyd a gwaith yn cynnwys:

• gweithio hyblyg

• absenoldeb rhiant

• absenoldeb i fabwysiadu

• amser o’r gwaith ar gyfer eraill sy’n ddibynnol

arnoch

Gall eich GwasanaethGwybodaeth i Deuluoedd lleol

roi rhagor o wybodaeth i chi amyr hyn y mae gennych hawl

iddo. Gallent hefyd eich cyfeirioat sefydliadau eraill allai eich

helpu efallai.

7

Mae Canolfan Byd Gwaith yn gorff gweithredol i’r Adran Gwaith a Phensiynau (DWP).Cafodd Canolfan Byd Gwaith ei lansio ym mis Ebrill 2002, gan ddod â’r GwasanaethCyflogaeth ynghyd â rhannau o’r Asiantaeth Budd-daliadau oedd yn darparugwasanaethau i bobl o oedran gweithio.

Nod Canolfan Byd Gwaith yw:

• helpu mwy o bobl i gael swydd gyda chyflog

• helpu cyflogwyr i lenwi eu swyddi gwag

• i roi’r gefnogaeth i bobl o oedran gweithio y

mae ganddynt hawl iddi os na allent weithio

Canolfan Byd Gwaith

8

Canolfan Byd GwaithCynghorwyr personolMae cynghorwyr personol yn swyddfeydd y Ganolfan Byd Gwaith yn cynnig cyngorymarferol ar bob cam o chwilio am waith.

Gallent eich helpu:

• os nad ydych yn siwr beth hoffech ei wneud

• pan fyddwch angen cyngor am eich opsiynau

a chynllunio ymlaen llaw

• pan fyddwch yn chwilio am waith

• pan fyddwch eisiau cael hyfforddiant ar gyfer

swydd

• ar ôl i chi ddechrau gweithio

Gall eich cynghorwr personol hefyd:

• weithio allan faint yn well y gallech fod yn ariannol

trwy fod mewn swydd

• esbonio effaith cychwyn gweithio ar eich budd-

daliadau neu gredydau treth

• esbonio pa fudd-daliadau neu gredydau treth y

gallech fod â hawl iddynt pan ddechreuwch weithio

• gael gafael ar gyngor arbenigol am gyflogaeth os

oes gennych anabledd neu broblem iechyd

• eich helpu i ganfod gofal plant cofrestredig o

ansawdd da yn eich ardal

• helpu gyda chostau mynd i gyfarfodydd,

cyfweliadau am swyddi neu hyfforddiant, gan

gynnwys costau teithio a chostau gofal plant

cofrestredig

9

Credydau Treth Gwaith achymhellion ariannol eraill

Efallai bod hawl gennych i gael

Credyd Treth Gwaith (gan

gynnwys cymorth tuag at gostau

gofal plant) a buddion ariannol

eraill pan ddechreuwch weithio

mewn swydd. Gall eich cynghorwr

personol esbonio

Ble i fynd i gael rhagor owybodaeth

I ganfod rhagor am wasanaethau

Canolfan Byd Gwaith ewch i

www.direct.gov.uk

Os ydych yn chwilio am waith gall

ein gwasanaeth ffôn, Canolfan

Byd Gwaith, eich helpu.

Ffoniwch Canolfan Byd Gwaith ar

0845 6060 234.

Os oes gennych anawsterau

clywed neu siarad, gallwch

ddefnyddio ein gwasanaeth ffôn

testun ar 0845 6055 255 a bydd

ein cynghorwyr yn eich helpu.

(Byddwch yn ffonio am gost

galwad lleol ond gallai’r gost fod

yn uwch ar ffôn symudol). Neu,

gallwch gysylltu â’ch swyddfa

Canolfan Byd Gwaith ar

0845 604 3719 (Saesneg) neu

0845 604 4248 (Cymraeg).

10

Mae’r Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yn wasanaeth gwybodaeth rhad ac amddim i BOB rhiant a gofalwr sydd â phlant rhwng 0 a 19 oed.

Gwasanaethau Gwybodaethi Deuluoedd (GGD)

Maent yno i roi gwybodaeth a chyngor i chi i’ch helpu

i ganfod a dewis gofal plant. Gallent hefyd eich helpu

i ganfod rhagor am yr ystod o wasanaethau i blant,

teuluoedd a phobl ifainc sydd ar gael yn eich ardal.

Gallwch naill ai ffonio neu ymweld â’ch Gwasanaeth

Gwybodaeth i Deuluoedd lleol. Byddwch yn gallu

siarad gyda phobl sy’n gallu esbonio pa wasanaethau

plant a gofal plant sydd ar gael yn eich ardal. Gallent

eich cynghori am unrhyw gefnogaeth ariannol y mae

hawl gennych i’w derbyn i’ch helpu i dalu cost eich

gofal plant.

Nhw yw eich man cychwyn delfrydol os oes gennych

unrhyw gwestiynau am unrhyw beth yn ymwneud

â’ch teulu. Felly ffoniwch nhw’n gyntaf.

Mae Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd i’w gael

ymhob awdurdod lleol. Ffoniwch 0300 123 7777

i ganfod yr un sydd agosaf atoch chi. Neu, ewch

i’r adran ‘Cysylltiadau Defnyddiol’ ar wefan

www.ChwaraeDysguTyfuCymru.gov.uk

*sef Gwasanaethau Gwybodaeth Plant

(GGP) gynt

11

CMK-22-07-459 19096 Choosing Childcare Booklets 978 0 7504 5570 1