Chú cáo Gon

Lời: Nimi Nankichi

Một

Đây là câu chuyện tôi được ông lão tên là Mohei trong làng kể cho nghe hồi

còn nhỏ.

Ngày xửa ngày xưa, ở gần làng chúng tôi ở có nơi tên là Nakayama. Ở đó có

ngôi thành nhỏ và có lãnh chúa tên là Nakayama.

Ở trên ngọn núi vùng Nakayama xa xa có một con cáo tên là Gon. Gon là một

con cáo con cô độc, nó đào hang trong rừng đầy dương xỉ và sống ở đó. Ngày

đêm nó đi vào làng xung quanh và quậy phá. Nào là vào ruộng đào bới khoai

lung tung, nào là đốt lửa vào vỏ hạt cải dầu đang được phơi, nào là lấy ớt đang

được treo ở phía sau ngôi nhà bác nông dân ....

Vào một mùa thu nọ, trời liên tục mưa hai ba ngày nên Gon không thể đi ra

ngoài, cứ ngồi mãi trong hang.

Khi tạnh mưa, Gon vui vẻ ra khỏi hang. Trời nắng chang chang và tiếng hót

của chim bách thanh vang lên thánh thót.

Gon ra đến đê của con sông nhỏ trong làng. Trên cỏ chè vè mọc xung quanh

còn lóng lánh những giọt mưa. Con sông đó thường chỉ có ít nước, nhưng hôm

đó do đã mưa liên tục ba ngày nên nước dâng đầy. Những nhánh cỏ chè vè và

cây hồ chì trên bờ sông bị xô rạp và chìm xuống dưới làn nước đục ngầu màu

vàng. Gon đi dọc con đường đầy bùn đến phía hạ nguồn.

Chợt nó nhìn thấy có người làm gì đó trong sông. Gon vừa cẩn thận để không

bị phát hiện vừa rón rén đi vào sâu trong đám cỏ rồi chăm chú ngó người đó.

Gon nhận ra;

- Ồ, ra là Hyojyu.

Anh chàng Hyojyu xắn cao tay áo kimono rách nát màu đen, ngâm mình trong

nước đến lưng và đang lắc lưới đánh cá. Ở bên đầu quấn khăn có một chiếc lá

cây hồ chì bám dính vạo tựa như một nốt ruồi vậy.

Lát sau, Hyojyu nâng phần túi ở cuối lưới từ dưới nước lên, trong đó có nhiều

thứ linh tinh như rễ cây, lá cây và cành cây mục, cũng có cả mấy thứ màu trắng

lấp lánh. Đó là phần bụng của con lươn to và phần bụng của con cá diếc lớn.

Hyojyu bỏ con lươn, cá diếc và cả rác vào giỏ, rồi buộc miệng túi lại và lại thả

xuống nước.

Sau đó Hyojyu cầm giỏ lên bờ sông, đặt giỏ trên bờ rồi đi đâu đó về phía

thượng nguồn như để tìm kiếm cái gì đó.

Sau khi Hyojyu đi khuất, Gon chợt nhảy ra khỏi bụi cỏ chạy đến gần cái giỏ.

Gon muốn nghịch ngợm một chút. Gon nhặt lấy con cá trong giỏ rồi ném xuống

phía song thấp hơn chỗ đang mắc lưới đánh cá. Con nào cũng kêu “tõm” một

tiếng rồi lặn vào trong đám nước đục.

Cuối cùng Gon với tay ra sờ con lươn to lớn, nhưng thân nó trơn tuột không

thể tóm được. Gon thấy sốt ruột liền chui cả đầu vào giỏ để ngậm đầu con lươn.

Con lươn kêu lên và quấn vào cổ Gon. Đúng lúc đó Hyojyu hét lên từ xa:

- Đồ con cáo ăn trộm!

Gon hết hồn nhảy lên. Con lươn cứ quấn vào cổ Gon không rời. Gon cứ thế

mà nhảy sang bên rồi ba chân bốn cẳng chạy đi.

Gon quay lại ở gốc cây tống quán sủ gần hang, nhưng không thấy Hyojyu đuổi

theo. Gon yên tâm nhai nát đầu con lươn, thả nó khỏi cổ rồi đặt lên trên lá ngoài

hang.

Hai

Khoảng 10 ngày sau, lúc Gon đi qua nhà của anh chàng nông dân tên là

Yasuke, Gon nhìn thấy cô vợ Yasuke nhuộm răng đen ở dưới góc cây sung. Còn

ở phía sau nhà anh chàng thợ rèn tên là Shinbe, Gon lại nhìn thấy cô vợ Shinbe

chải tóc. Gon nghĩ:

- Ồ, chắc làng có sự kiện gì. Gì nhỉ, có phải là lễ hội mùa thu không. Nhưng nếu

là lễ hội thì phải có tiếng trống sáo chứ. Hơn nữa, đáng lẽ trước đình phải có cờ

chứ.

Gon vừa đi vừa suy nghĩ, không biết từ lúc nào đã đến ngôi nhà có cái giếng

màu đỏ của Hyojyu. Ở ngôi nhà nhỏ sắp đổ sập đó có nhiều người dân đang tụ

tập lại. Những người phụ nữ ăn mặc chỉnh chu treo khăn ở thắt lưng đang đốt

lửa bếp ở ngoài nhà. Họ đang ninh thứ gì đó trong cái nồi to.

Gon chợt nghĩ:

- Hoá ra là đám ma. Chắc ai đó nhà Hyojyu đã mất rồi.

Sau buổi trưa, Gon ra nghĩa trang làng và giấu mình ở phía sau sáu vị phật

địa tạngHôm đó trời nắng đẹp, Gon có thể nhìn thấy ngói mái ngôi thành lấp lánh

ở xa. Ở nghĩa trang làng, hoa bỉ ngạn nở rực rỡ như tấm vải màu đỏ. Gon chợt

nghe thấy chuông kêu. Đó là hiệu lệnh bắt đầu đưa tang.

Lát sau Gon nhìn thấy đoàn những người đưa ma mặc áo kimono màu trắng

đến và tiếng trò chuyện cũng dần tiến lại gần. Đoàn người đưa ma vào trong

nghĩa trang. Sau lối đoàn người đi qua, những bông bỉ ngạn bị giẫm nát.

Gon đứng thẳng lưng để nhìn. Hyojyu choàng vải màu trắng và cầm trên tay

bài vị. Hyojyu thường ngày có khuôn mặt khoẻ mạnh, đỏ rực như khoai lang mà

hôm nay trông rất ủ rũ.

- À, chắc mẹ Hyojyu mất rồi.

Gon vừa đoán vậy vừa rụt đầu xuống.

Đêm đó, Gon suy nghĩ trong hang.

- Chắc bà mẹ Hyojyu ốm liệt giường thèm ăn lươn. Vì vậy Hyojyu lấy lưới ra

sông. Thế mà mình nghịch ngợm lấy mất con lươn. Vậy là Hyojyu không thể cho

mẹ ăn lươn. Và vậy là bà mẹ Hyojyu đã mất. Bà qua đời khi trong lòng vẫn đang

thèm ăn lươn. Chết, giá mà mình không quậy phá như vậy.

Ba

Hyojyu vo lúa mì ở bên giếng màu đỏ.

Cho đến nay Hyojyu vẫn sống nghèo khó với mẹ, nhưng bây giờ mẹ đã mất

rồi chỉ còn lại một mình Hyojyu thôi.

- Hyojyu cũng cô đơn giống mình.

Gon vừa nhìn Hyojyu từ phía sau nhà kho vừa nghĩ vậy.

Gon rời khỏi nhà kho đi sang bên kia, chợt nghe thấy tiếng kêu của người bán

rong cá cơm vọng lại từ nơi nào đó.

- Ai mua cá cơm rẻ, ai mua cá cơm tươi.

Gon chạy tới phía có tiếng rao khoẻ mạnh đó, đúng lúc cô vợ Yasuke nói vọng

ra từ cửa sau:

- Cho tôi mua cá cơm.

Chàng bán cá cơm đỗ xe có chất giỏ cá cơm ở bên đường, cầm con cá cơm

lóng lánh bằng hai tay rồi đi vào nhà Yasuke. Lợi dụng lúc sơ hở đó, Gon lấy 5,6

con cá cơm từ trong giỏ và chạy chở lại nơi ban nãy. Gon đến cửa sau nhà

Hyojyu và ném cá cơm vào trong nhà, sau đó nó chạy về hang. Lúc Gon ngoái

lại phia sau khi đang chạy trên đường dốc, Gon có thể nhìn thấy Hyojyu vẫn đang

vo lúa mì ở bên giếng đỏ. Gon nghĩ mình đã làm một việc tốt cho Hyojyu để bù

đắp cho vụ con lươn.

Ngày hôm sau, Gon nhặt lấy hạt dẻ trong núi rồi ôm chúng đến nhà Hyojyu.

Gon rén ngó từ cửa sau, nhìn thấy Hyojyu đang ăn giở bữa trưa, anh ta cứ cầm

bát mà mơ màng suy nghĩ về điều gì đó. Kỳ lạ thật, trên gò má Hyojyu có vết xây

xát. Gon băn khoăn không biết điều gì đã xảy ra, lúc đó Hyojyu lẩm bẩm:

- Không hiểu ai đã ném cá cơm vào nhà mình. Vì thế mình bị coi là kẻ trộm và

bị anh bán cá cơm đánh.

Gon cảm thấy rất ân hận, tội nghiệp cho Hyojyu đã bị anh bán cá cơm đánh

bị thương như thế. Gon vừa nghĩ vậy vừa đi đến nhà kho rồi đặt hạt dẻ ở lối vào

nhà kho.

Ngày hôm sau và ngày hôm sau nữa Gon cũng lấy hạt dẻ và mang đến nhà

Hyojyu. Còn hôm sau nữa Gon không chỉ mang hạt dẻ mà còn mang hai, ba cây

nấm thông nữa.

Bốn

Một đêm trăng đẹp. Gon đi chơi lang thang. Nó đi qua ngôi thành chúa

Nakayama thì chợt thấy có người đang đi đến từ phía kia con ngõ. Gon nghe

thấy tiếng chuyện trò, Gon cũng nghe thấy dế gáy.

Nó nép mình vào một bên đường và lặng im. Tiếng chuyện trò dẫn vọng đến

thật gần, đó là giọng của Hyojyu và một chàng nông dân tên là Kasuke.

Hyojyu nói:

- Này Kasuke.

- Gì cơ?

- Gần đây tôi có một chuyện thật kỳ lạ.

- Chuyện gì vậy?

- Sau khi mẹ tôi mất, không biết ai đó đã cho tôi nào là hạt dẻ nào là nấm thông.

- Vậy hả, ai đã làm việc ấy?

- Tôi không biết. Có người để lại thứ đó trong khi tôi không để ý.

Gon rén đi theo hai người.

- Thật hả?

- Tôi nói thật mà. Nếu cậu vẫn nghi ngờ tôi nói dối, ngày mai cậu hãy đến nhà

tôi xem. Tôi cho cậu xem những hạt dẻ đó.

- Thế hả, trên đời có lắm chuyện lạ kì nhỉ.

Sau đó hai người im bặt và đi xa dần.

Kasuke chợt quay lại phía sau. Gon giật mình dừng bước và co rúm người lại.

Kasuke không nhận ra Gon mà cứ đi tiếp.

Hai người đi đến nhà chàng nông dân tên là Kichibe rồi vào đó. Ở đó có tiếng

gõ mõ. Trên cửa sổ được ánh sáng chiếu vào, có bóng đầu trọc của vi sư. Gon

ngồi xổm xuống bên giếng và nghĩ:

- À, chắc sư thầy đến tụng kinh.

Lát sau, lại có nhóm ba người đến và vào nhà Kichibe. Rồi Gon nghe thấy

tiếng tụng kinh vang lên.

Năm

Gon cứ ngồi xổm ở bên giếng cho đến khi sư thầy tụng kinh xong. Hyojyu và

Kasuke lại cùng nhau đi về. Gon định nghe hai người nói chuyện nên liền bám

theo. Gon vừa đi vừa giẫm lên bóng Hyojyu.

Khi đến trước ngôi thành, Kasuke chợt nói:

- Chuyện vừa nãy ấy, chắc đó là vị thần làm đó.

- Hả?

Hyojyu ngạc nhiên nhìn vào mặt Kasuke.

- Sau nghe cậu kể chuyện ấy, tôi đã suy nghĩ mãi mà không thể nghĩ đó là do

con người làm. Chắc đó là một vị thần. Vị thần linh cảm thấy tội nghiệp cậu chỉ

có một mình nên đã tặng nhiều thứ cho cậu.

- Có phải như thế không nhỉ.

- Chắc chắn. Vì vậy hàng ngày cậu phải cảm ơn ông trời đi nhé.

- Ừ.

Gon nghĩ:

- Ối chán quá. Chính tôi đem hạt dẻ hoặc nấm thông cho Hyojyu, thế mà Hyojyu

không cảm ơn tôi lại đi cảm ơn ông trởi ấy hả? Thật là uổng công phí sức!

Sáu

Ngày hôm sau, Gon cũng mang hạt dẻ đi đến nhà Hyojyu. Hyojyu đang đan

dây thừng ở nhà kho. Vì vậy Gon rén bước vào nhà từ cửa sau.

Đúng lúc đó Hyojyu chợt ngẩng mặt lên. Thế là Hyojyu nhìn thấy con cáo đi

vào nhà. Hyojyu nghĩ:

- Con cáo ác ôn hồi trước đã trộm con lươn của mình lại đến quậy phá thì phải.

Hyojyu đứng lên đi lấy khẩu súng hoả mai được treo trong lán rồi cho thuốc

nổ vào.

Xong xuôi anh ta khẽ đi đến gần rồi bắn Gon đúng lúc nó đang định bước ra

khỏi cửa. Gon ngã xuống. Hyojyu chạy đến gần. Anh ta thấy trong nhà có hạt dẻ

chất trên sàn đất.

- Ôi.

Hyojyu ngạc nhiên nhìn xuống Gon.

- Gon, hoá ra là chính cậu đã tặng hạt dẻ cho tôi hả?

Gon gật đầu mắt vẫn nhắm nghiền.

Hyojyu đánh rơi khẩu súng hoả mai. Một cột khói nho nhỏ màu xanh vẫn còn

bốc lên từ miệng súng.