CHE en Lelie zorg-groep werken op dit moment samen in:

• Instelling associate lectoraat voor onderzoek naar identiteit en professionaliteit

• Opleiding 90 verpleegkundigen in verpleegkundig indiceren. Dit gebeurt volgens de OMAHA-systematiek en daarbij wordt gebruik gemaakt van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD)

• Omscholingsroute van 3 jaar voor 12 mbo’ers tot hbo-verpleegkundige volgens nieuw beroepsprofiel 2020

“Net als met verkering. Je weet nooit precies wanneer het begonnen

is”, antwoordt Johan van der Ham, voorzitter Raad van Bestuur Lelie

zorggroep op de vraag hoe hij en de CHE elkaar vonden. Al jaren

voorzien de organisaties van de Lelie zorggroep (zie kader) in stage- en

afstudeerplekken voor CHE-studenten. In 2014 maakten de partijen

de samenwerking nog serieuzer met de aanstelling van een associate

lector CHE bij de Lelie zorggroep en de noodzakelijke op- en bijscholing

van zorggroepmedewerkers.

Van der Ham: “In 2014 hebben we een raam-overeenkomst gemaakt die vastlegt hoe we elkaars goede naam en faam willen bevorde-ren. Het kortste antwoord op de vraag waarom, is dat we ons beiden als christen-professionals bewegen in de samenleving.”

Een samenleving waarin de vanzelfsprekend-heid van beschikbare zorg in rap tempo verandert. 2015 startte met verschuiving van (gekorte) budgetten en overheveling van

verantwoordelijkheden van het rijk naar de gemeenten: het woord ‘Make Over’ schiet tekort. Van der Ham: “We hebben met een van de grootste transities in de geschiedenis van de zorg te maken. Het betekent het meest voor ons als zorgaanbieders. Wij moeten met alle gemeenten waar we werken om tafel, maar zijn ook degenen die de moeilijke brief van de gemeente moeten uitleggen aan mevrouw Jansen, die niet begrijpt wat er gebeurt met haar ‘zorgzwaartepakket’.”

‘Make Over’ van binnenuit

CHE en Lelie zorggroep versterken zorgprofessie samen

Johan van der Ham

14 CHE SCHERP

COVERSTORY

Identiteit is voor

ons meer dan een

onderwerpje uit

onze statuten

Lelie zorggroep

Bovenop de stapel!

Lelie zorggroep biedt op vele plaatsen in Nederland zorg- en hulpverlening. Onder Lelie zorggroep vallen: Agathos (thuiszorg en ambulante hulpverlening), Curadomi (thuiszorg), De Driehoek (kerkmaatschappelijk werk), Cruciaal (christelijke GGZ), In de Bres (christelijke GGZ), STAGG (christelijke GGZ) en Lelie zorggroep wonen, zorg en welzijn (ver-zorgings- en verpleeghuizen). Met bijna 4.000 medewerkers en 800 vrijwilligers biedt Lelie zorggroep ondersteuning en hulpverlening vanuit een christelijke levensovertuiging.

Meer informatie: www.leliezorggroep.nl

OnhoudbaarDe ingrepen in de organisatie en financiering van de zorg zijn onvermijdelijk vindt Van der Ham en hij vraagt zich persoonlijk af of ze houdbaar zijn voor over 10 en 20 jaar. “Het ziet er naar uit dat in 2030 een half miljoen mensen psychogeriatrische zorg nodig hebben. Dat kan onze samenleving niet aan met de huidige middelen. Van de 250 miljard euro die de BV Nederland te besteden heeft, wordt er al 70 miljard door de zorg opgeslurpt. Het is niet meer de vraag of we onze ouders in huis zullen nemen, maar hoe we dat gaan doen. Krijgen we meergeneratiewoningen of een port-a-cabin in de tuin voor oma, waar de wijkverpleegkundige zorg aan ‘huis’ biedt?

ToekomstklaarLelie zorggroep is volop bezig om te transfor-meren. Van der Ham: “In onze verzorgings-huizen scheiden we ‘zorg en wonen’. Ouderen gaan een kamer van ons huren en zorg kopen ze in alsof ze thuis wonen.” De zorgverzekeraar betaalt via de Zorgverzekeringswet (ZvW) sinds 1 januari de verpleegkundige thuiszorg. Bij de nieuwe taken van de verpleegkundigen hoort het indiceren van zorg: het bepalen wat de cliënt nodig heeft. Het is de hbo-opgeleide verpleegkundige, met minimaal de kennis van een wijkverpleegkundige, die kan beschrijven en onderbouwen hoe die vraagverheldering en zorgtoewijzing verloopt. Zorg gericht op eigen regie en zelfredzaamheid.

Met andere woorden, het eigen netwerk moet eerst in actie komen. Zo’n 90 wijkverpleeg-kundigen van Lelie zorggroep krijgen van

CHE-docenten Aline Zaaijer en Hetty Smilde training in indicatiestelling. Dit gebeurt volgens de OMAHA-systematiek en daarbij wordt gebruik gemaakt van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Daarmee kun je ook onderzoek doen en zorgresultaten volgen. Daarnaast is er een groep mbo’ers van Lelie zorggroep die door de CHE wordt opgeleid tot hbo-verpleegkundige volgens de eisen van het beroepsprofiel verpleegkundige 2020. “Geen quick and dirty cursusje, het is een traject van 3 jaar”, zegt Van der Ham. “Deze verpleegkundigen zijn straks de spil in het regelen van zorg aan huis, de patiënt moet immers zo lang mogelijk thuis blijven.” IdentiteitsvraagstukEen ‘Make Over’ in professionele vaardigheden is te doen, lastiger wordt het om de keur aan merken die onder Lelie zorggroep vallen in een sterke identiteit te vangen. En die wens leeft, zegt Van der Ham: “Identiteit is voor ons meer dan een onderwerpje uit onze statuten. Het gaat over onze genen, ons bestaansrecht en onze bezieling. In navolging van Christus een blik op de samenleving hebben. Er is behoefte bij collega’s binnen en buiten de zorggroep om te weten waar we voor staan. We hebben daarover allemaal onze gedachten. Maar de onderbouwing en de visie is er nog niet.” Daar ligt de motivatie om een associate lector aan te stellen die deels vanuit de CHE en deels vanuit Lelie zorggroep wordt bekostigd (zie interview met Simon Polinder) en die zich richt op onderzoek naar de christelijke professionaliteit in de zorg. In theorie, maar vooral in de praktijk.

Toerusting“Bieden wij meer kwaliteit dan een neutrale instelling? Ik durf dat niet te stellen. Maar ik wil in alle bescheidenheid propageren dat wij navolgers van Christus willen zijn die ons werk voor iedereen doen. Onderstreep ‘iedereen’. Voor moslims, agnosten, atheïsten, gelovigen en niet-gelovigen, kortom de gehele samen-leving, vanuit een christelijk geluid. Maar hoe doe je dat? En hoe rust je toe? Hoe doen we dat over tien jaar? Die vraag willen we nu beantwoorden.”

Lees het vervolg van de coverstory met Simon Polinder op pagina 16

›

Gerrit van der Heijden, directeur Academie Gezondheidszorg CHE, legt uit wat de CHE-student heeft aan de intensieve samen-werking tussen school en de Lelie zorggroep. “Samenwerking met het werkveld vinden we als CHE erg belangrijk. We moeten weten wat er leeft binnen instellingen om ervoor te zorgen dat iemand die zijn CHE-diploma op zak heeft meteen kan beginnen. Het zou mooi zijn als een diploma van de CHE ervoor zorgt dat brieven van CHE-studenten boven op de stapel sollicitatiebrieven komen! De samen-werking met de Lelie zorggroep en andere partners levert het onderwijs realistische casuïstiek. Het werkveld ziet op zijn beurt hoe de CHE staat voor theoretische onder-bouwing, methodisch werken en praktiseren. Als een van de eerste onderwijsinstellingen in Nederland hebben we het elektronisch patiëntendossier (EPD) integraal onderdeel gemaakt van ons zorgonderwijs. Zo leveren we nieuwe werknemers af die goed zijn toegerust om in de dagelijkse praktijk met de technologie om te kunnen gaan.”

Johan van der Ham

CHE SCHERP 15

De aanstelling van Polinder volgt het initiatief dat Lelie zorggroep en de CHE in augustus 2014 namen om hun samenwerking te verbreden en te verdiepen.

Hoe ziet het onderzoek eruit binnen Lelie zorggroep?“Er lopen twee onderzoeken naast elkaar: een theologisch onderzoek gericht op de christelijke identiteit in professionaliteit: waaruit en waarvan bestaat de christelijke beroepsuitoefening? Het tweede onderzoek is praktischer en richt zich op de christelijke identiteit binnen de Leliegroep. Hoe daaraan vorm te geven? Daarvoor gaan we de organisatie in met vragenlijsten en organiseren we interviews, focusgroepen, etc. Hieruit volgt een plan van aanpak om bij te dragen aan een christelijke corporate identity. We zullen deze aanpak testen en evalueren. We willen de ervaringen ook in kunnen zetten bij andere christelijke organisaties.”

Hoe maak je de relevantie van jouw onderzoek duidelijk aan medewerkers in de zorg?“Door zo iemand bijvoorbeeld de vraag te

stellen ‘Helpt het jou of hindert het jou in de uitvoering van je werk dat je christen bent?’ Een vraag die je ook kunt stellen aan bijvoor-beeld de instellingskok en de zorgmanager.”

Wat zie je als hinderen?“Geloven kan een professionele uitoefening van je werk in de weg staan. Denk aan een teveel of een verkeerde religiositeit. Een voorbeeld van het eerste is als iemand denkt alleen een goede gelovige te kunnen zijn als hij of zij mensen probeert te bekeren op het werk. Het andere uiterste is te weinig religiositeit, door je geloof strikt te scheiden van wie je bent en hoe je je werk doet.”

Kan jullie onderzoek leiden tot het advies dat mensen hun geloof en werk strikt scheiden?“Als de onderzoeksresultaten hier aanleiding toe geven? In theorie: ja. Maar het is naïef te denken dat we bij Lelie zorggroep, waar merendeels christenen werken, een strenge scheiding tussen geloof en werk aantreffen of dat de onderzoeksgroep zo’n scheiding wenst. Bij Lelie zorggroep leeft het verlangen om de

Inspireert je geloof je professie of laat je je levensbeschouwing liever

thuis als je op kantoor bent of aan het bed staat? De antwoorden op

deze en andere vragen hebben de interesse van Simon Polinder, de nieuwe

associate lector op de CHE. In september 2014 werd hij aangesteld om

bij Lelie zorggroep uitvoering te geven aan onderzoek met de titel

‘Christelijke Professie’.

‘ Geloven op je werk...hindernis of hulpmiddel?’

De presentatie en installatie van het associate lectoraat ‘Christelijke Professie’ vindt plaats op donderdag 16 april op de CHE van 15.00-17.00 uur. Inloop 14.30 uur.

Graag aanmelden op www.che.nl/christelijkeprofessie

Welkom!

16 CHE SCHERP

COVERSTORY

›

Christelijke Professie

christelijke identiteit duurzaam in de organi-satie te verankeren. Wat ik persoonlijk vind of hoop mag echter niet de uitkomsten van het onderzoek op voorhand bepalen. Maar geen wetenschapper laat zijn of haar visie thuis in zijn werk, dat geldt zowel voor een christen als voor iemand die vanuit een atheïstische levensbeschouwing zijn werk doet.”

Hoe bevalt de overgang van de Rijksuniversiteit Groningen naar de CHE, een hogeschool met een christelijke identiteit?“De stap vanuit de seculiere universiteit naar de CHE was niet heel groot. Ik heb weliswaar geen zorgachtergrond en ook geen theologische achtergrond, maar wel een wetenschappelijke achtergrond in de vraag hoe het christelijke terugkomt in de politiek en hoe het christelijk geloof zich verhoudt tot de wetenschap. Daarnaast ben ik er blij mee dat vragen die mij privé interesseren nu in mijn baan terugkomen. Ik vind het waardevol dat onderzoek binnen het hbo een praktische toepassing moet hebben. Gaat wat we bedenken aan oplossingen de toets van de praktijk doorstaan?”

Is dit een onderzoek dat alleen werkt in een christelijke instelling?“We willen lessen kunnen trekken uit wat we vinden en een methodiek ontwikkelen in het onderzoeken van identiteit die in principe overal te gebruiken is, dus ook in instel-lingen met een andere levensbeschouwelijke grondslag. Ik denk dat wat wij onderzoeken zal aanslaan bij iedereen die vanuit bezieling en identiteit wil werken. Ik ben persoonlijk overtuigd van de kracht van een christelijke identiteit, maar zeker ook geïnteresseerd in hoe het in andere identiteitsgebonden instel-lingen zou functioneren.”

Wanneer verwacht je de eerste resultaten?“We werven nu kenniskringleden, ook buiten de CHE, om het praktische onderzoek mee in te vullen. Dit onderzoek neemt 2 tot 4 jaar in beslag. We hebben de hoop en verwachting dat de resultaten van dit onderzoek niet alleen dienstbaar zijn aan de zorgsector, maar ook aan andere sectoren. Geïnteresseerden moeten zeker contact met ons zoeken.”

Het associate lectoraat ‘Christelijke Professie’ werkt aan een theologische doordenking van beroeps-praktijken in christelijke zorgorganisaties en Lelie zorggroep in het bijzonder. Het associate lectoraat is een strategische samenwerking tussen Lelie zorggroep en de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en maakt deel uit van het CHE-lectoraat ‘Geloven in context’. Simon Polinder is lid van de CHE-kenniskring ‘Geloven in Context’ van lector Rene Erwich aan de Academie Theologie aan de CHE en is associate lector van de kenniskring ‘Christelijke Professie’. Hij is bereikbaar via spolinder@che.nl.

Simon PolinderSimon Polinder (1983) studeerde geschiedenis van de internationale betrekkingen aan de Universiteit van Utrecht en christelijke filosofie aan de Vrije Universiteit. Daarnaast studeerde hij een half jaar aan het Berkley Center for Religion, Peace and World Affairs aan Georgetown University (Washington D.C.) Hij werkt aan de afronding van zijn promotieonderzoek naar de rol van religie in de internationale betrekkingen aan de faculteit Theologie en Godsdienstwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. Naast dit onderzoek werkte hij als deeltijd docent internationale betrekkingen aan de Rijksuniversiteit Groningen en twee jaar deeltijds als onderzoeker aan Prisma, vereniging van christelijke ontwikkelingsorganisaties.

Simon Polinder

CHE SCHERP 17