CLΒ . V. D.DISSERTATIO PHILOSOPHICA ,

T Η Ε Μ Α TUMΤ R I U Μ

Breviflimam continens expofitfonem.Ρ A Μ

Cum confenfu irfmplisfim#FacultatisPbilofophic#, in cckberrimaAcadc-

miaVfjalienßΡ R JE S I D Ε

V. CL.

M. MARTINO BRUNNEROGrarc. Ling. ProfeiT. Ord.Publica ventilationi fubmittit

ERICUS STEUCHIUS.r r ■ · ' v? ' \ T' '

Ad diem 6 Maij in Auditorio Gu ftavianomajori hor. pomerid. Anno 166f.

ÜPSALIΜ

Excudit henricws Curio S.R.M.&Acad. Upf. Bibliop.

FlurimumKeverendoDOMINO

DN. M.PETROSTEUCHIOEcclefiarum Dei per Norlandias Occi-dentales Superintendent! gravisiimo.

Parenti optimo.Qui

Quot antiös numerat 8c dies,Totidem eximix pietatismerita

DeEcclefia, de Suis,De Bonis, qua licet, in univerfum omnibus

Pius & fedulus cumulat,utqui

iEtatc non magis quam curiscanusHoc jam diu faxum volvit:

Hoc qualecunqucIngenii (pecimen

Pietatis tcftimonium

Öbiequii documentumAnimo bumili, pio, officioib

DatdicatqucFilius,E< S,

I

Etfi a corpore corporisqae temperamentto multum afficiatar amma: fimpli-citer tarnen temperamenti vis tantanoη ef, ut contra iIlad nihil valeatinflitatio &ftudiumvirtutis.

virtus a natura non eft, quate-natura Iibertati Sc confue-opponirur ita nec redemorum fimpticitera na¬

tura arceffuntur. Virtutern a natura nonefte fic probavit Ariftotoles Eth. Iib. 2, c. 1.Quod a natura eft, illud χκ ώίζιταιid eft , aliter non aßvefcit. At vero vir-tutes aflvefadioni multis modis fubja-cent. Praeterea in Ulis quae a natura infunt,facultas ad perfedam operationem, anteomnem operationem ineft. At virtus quaeperfede operetur, non ineft ante omnemoperationem.E, virtus a natura non eft. Po-tentia naturalis V. G. vifiva, perfedionemiuam habet ante omnem operationem. Et

A z quam-

quamquam ubiimpedimenta qua? forte Or¬gana occuparunt, idoneis adminiculis iub-lata funt, adhis perfedtior exeat: ipia tamenpotentia in fe, ftudio & labore noftro nonangetur, aut gradus plures recipit. Sed vir-tus aliter eft comparata. ejus enim perfedti-onem multae adtionespra cedunt. Deniquecum naturale omne. fi modo vocem fenfuqui huic negotio propriusfit capias, pcrpc-tuae 8c neceflaria? cuidam legi fit fabjedtum,fruftraomnis fuicipietur admonitio, fruftraeritomnis inftitutio, fi virtus a natura eflet.Quam fententiam etiam arbitrii libertatemtollere, jam dudum exiftimarunt eruditi:Alttrum fuit nec vitiorum originem a natu¬ra aut temperamento deducendam eiTe.Repugnareid videtur non tantumdignita-ti rationalis qua? in homine eft natura?, fed8c fandHtati atquebonitati Dei, qui bomi-nem cum tall neceftitate ad vitia, non tan-tum creare, fed&fua culpa miiere prola-pium , etiam a lapiu talem efte n.oluit ,ut etiam moralis virtutis per naturam8c conftitutionem temperament! inca¬pax eftet. Dixi vtrtutis Moralis, ne quis

v w exi-

exiftimet me ftatuere natnram ut nunc&perie eft, ad fpirituales virtutes pronam eile.Ergovirtutem moralem in ipfa natura ratio¬nal i iuahabere fundamentaler ejus natura¬lem propenfionem potius afiirmandum eft.Quae quoniam variis illigata (unt impedi-mentis, necefte eft ea per frequentes a&uscontrarios tolli, quomodo fimul ad id quodnatura dedit, gradus accedent plures&iupe-riores, quos virrutis nomine comple&imur.A<ftus autem ifti inftitutio funt &ftudiumvfttutis. Quod autem apud quosdam etiammagni conan inis inftitutio nihil efficiat, idnon ex infuperabili quadam proprietatePhyfica, neceihtate tempcramenti, aut im-mutabili conditione materia? eiTeexiftima-mus.Sed vel inde quod fera nimis fit inftitu-tio.autvehemens potius quam fedula&con-tinua,aut quod afperitate nimia modum ex-cedat, aut quod oppofitis fortioribus exem-plis aut illecebris malis, tanquam contrariaquadam moralitate, vis ejus hebetetur.

IIIn Vhilofophia civili verumnonefltlbd

A 3 Solo*

Solms nemo ante obkum felix.Contra hanc Solonis fententiam Arifto-

telesIib. i. Eth. c. 10. &alii in hunc fereienium difputant. Si felix quisquam poftmortem dicetur, erit illud utique in refpe-ftu ad antca&am vitam, in qua bene, 8c adpraefcriptum virtutis vixerat. At cur idemfelix dici non potuit cnm viveret ? Mortuuscnim jam non amplius cft felix, fedfuir.Neque firma fatis eft Solonis ratio, qui pro-pter adverfitates, quae vulgo mortalibus ac-cidere iolent, neminem in hae vita felicemdici polTe putavit. Etenim felicitas civilis nofortunae ut animi bonis definitur, quae cala-mitatibus non per inde everti poiTunt. Facitquidem ifta fortunat commutatio ut integri·tati ejus aliquid decedat, ied non tarnen excffentia ejus aliquid pei it, ut vulgo Pbiloio-pbi loquuntur. Et fi ifta rerum commuta¬tio felicitatcm omncm inhacvita fuftulit,quomodo mors per ie aliquid felicitatis ad-jccit ? Quin potius fic Soloni concluden*dum fuific videtur. Quia multis adverfita-

ribas

tibus premitur mortaliurn vita, danda eftopera, ut id iemper ad manum fit, quo illacrede fcruntur, &quam optari poteftfeli-cifiime fupcrantur. In hoc enim felicitashujus vitae, quantulacunque ea demum eft,confiftit. "Locus Syrach. cap. XI. v. 30.non de fclicitate ipfa, ied dejudicio noftroloqui videtur, jubereque ne id praecipite-mus. At ex eo non fequitur felicem nonfuiiTe aliquem, etiam tum, cum an illc eflfet,nos incerti eflemus. Et praeterea aliud fue-rit de fclicitate, aliud de ejus continuatio-nc loqui.

III

Ordo,pulchrkudo, &fihle, nonjunt affecliones tranfcen-dentes a vulgaribus difiinäa.

Vifbm fuit Henrico Alftedio Fncyclo-patdiaeMcthaph. parte 1. cap. 10 8c 12. hisvocabulis numerum iftarum afFe&ionumaegere. Ordo autem il Ii eftmodus Fntis quoEns inconfujum ejjc intclligitur. At ubi ordo

Ibi

ibi quoque multitudo , afferente id ipfbquoque Alftcdio. jam etiam exmente ejusin Ente uno in fe fpe&ato eft ordo. Ergo inEnte uno eft multitudo , quod manifeftecontradi&orium eft. Ordo itaque nihil ali¬ud denotat quamprius Scpoftcrius. Pulchri-tudo proprie ad bonitatem form# pertinet,& ad qualitatis praedicamentum refcrtur ;late vero ^ iu re unaquaq; notat. Pos-fibile vel non eft affe&io; velada<ftus&potenti# doåxinam fpe&at. Impoftibilenihilponitin re, fedremovet. "Novaigiturmagis quam iölida videtur haec Alftediifententia.

E~~ Ρ I G R AMMA-Κλυδ/jUiv « K.d<ri, woivpot, πω ίνικάτδεο év/χω.

trwuAfc oiptT»f , οίξ&τη <Γ &υ κυ^©" ύ'ar«£«·Σπεν^' »ν τ»?ν άξίτν,ν "πι, « <τοι Kvfe&eKfcag,'Tv <τπζν£οντι Θεβί πξόφξων %τι [λχλ,Κο* άξηζ«,

Amoris & fraterm affettus conteftatidigratia, quid fic commodum fu'it,

b<tc pauca untum appofuitM. S.