PROF. DR. YONCA NUHOĞLUPROF. DR. YONCA NUHOĞLUÇOCUK ALERJİ UZMANIÇOCUK ALERJİ UZMANIProf. Dr. Yonca NUHOĞLU

Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Çocuk Alerjisi UzmanıÇocuk Alerjisi Uzmanı

ÇOCUKLARDA GEÇMEYEN ÇOCUKLARDA GEÇMEYEN ÖKSÜRÜK ÖKSÜRÜK

“ALERJİK ASTIM” Habercisi “ALERJİK ASTIM” Habercisi Midir ?Midir ?

KIŞ ENFEKSİYONLARIKIŞ ENFEKSİYONLARI

DOĞAL SAVUNMA MEKANİZMALARIDOĞAL SAVUNMA MEKANİZMALARI

ÖKSÜRÜK

• Öksürük Refleksi • Savunma mekanizması• Mikropları / Yabancı maddeyi vücuttan

atma

BURUN AKINTISI• Savunma mekanizması• Mikrop / Yabancı maddeyi vücuttan atma

Nezle / Soğuk Algınlığı

• Burun Akıntısı• Burun Tıkanıklığı• Geniz akıntısı• Boğaz ağrısı• Öksürük

Soğuk Algınlığı / Nezle Süresi

• Ortalama Süre • 10 gün

• 1 hafta sonunda iyileşme işaretleri

• En fazla 15 gün

Nezle sonrası

• 15 günden uzun süren• Burun tıkanıklığı

• Burun akıntısı• Geniz akıntısı

• SİNÜZİT

ÇOCUKLARDA SİNÜZİT OLUR MU?

SİNÜZİT TANISI

• ÖYKÜ İLE• Soğuk algınlığının• 10 günden uzun süre• Geçmemesi• FİLM GEREKMEZ !• TAM ŞİFA = 1 hafta hiç yakınmasız kalma

SİNÜZİTTE ÖKSÜRÜK

• Geniz akıntısına bağlı Balgamlı• Gece ilk yatınca ve Sabah kalkınca artış

SAĞLIKLI ÇOCUK

• YILDA 8-10 KERE

• NEZLE SOĞUK ALGINLIĞI (10 GÜN)

• YILDA 2-3 SİNÜZİT (> 10 GÜN)

TEKRARLAYAN SİNÜZİT

• 10 günde antibiyotiksiz • Geçmeyen• Burun akıntısı• Burun tıkanıklığı• Geniz akıntısı• Balgamlı öksürük• YILDA 3 VE DAHA SIK TEKRAR

Kronik Sinüzit

• Burun akıntısı• Burun tıkanıklığı• Geniz akıntısı• Balgamlı öksürük• 12 haftadan uzun süre• Kesintisiz devam etmesi

TEKRARLAYAN VE KRONİK SİNÜZİT

• EN SIK NEDENİ

• ALERJİK NEZLE

15 günden uzun süren GENİZ AKINTISI

• Bronşları hassaslaştırır• En ufak uyaran ile • Bronş spazmı• Kriz öksürük• Hırıltılı hastalık

ÖKSÜRÜK

• Kuru• Nöbet şeklinde• Uyandıran• Kusturan• 30 dk’dan uzun süren

• Bronşiyal Öksürük

Bronş spazmı = Hırıltı

• Nefes verirken Hırıltı (ıslık sesi, düdük sesi)

NEFES DARLIĞI

• Göğüs kafesinde

• Çekilmeler

• Hızlı inip kalkma

Burun Kanadı Solunumu

Bronş Daralması = Spastik Bronşit

• Doktor tanılı • Bronş gevşeticilere• Yanıt veren Atak• Yaşam boyunca • 2 ve üzeri tekrar• “ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMI”

BRONŞ İÇİ YANGI

YANIK BRONŞ YÜZEYİ

• KIRMIZI

• ŞİŞ

• HASSAS

ATAK TETİKLEYİCİ

• Kışın Viral Enfeksiyonlar• Sigara dumanı• Kimyasal koku• Küf • Asit Reflü

“Soğuk Algınlığı” olmaksızın

• Egzersiz

• Gülme

• Ağlama ile

• ÖKSÜRÜK / KISITLILIK = ASTIM

BRONŞ YÜZEYİNDE YANGI

• KIRMIZI

• ŞİŞ

• HASSAS

• NEDENİ ?

ALERJİ

• Çocuklarda % 90

• Erişkinlerde % 60

• ASTIM NEDENİ

ALERJİ NEDİR ?

• Çevremizde bulunan • Normalde zararsız • Bazı maddelere• BAĞIŞIKLIK

Sisteminin• ANORMAL TEPKİSİ

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ

• Asıl görevi• Vücudu savunmak !

• Anormal Alerjik Yanıt ile• Vücuda Zarar !

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ

TH2 Lenfositler

ALERJİ

TH1 Lenfositler

ENFEKSİYONLARLA SAVAŞ VE

ALERJİYİ BASKILAMA !

MEMELİLERDE (İNSAN) DA GEBELİK

Th2 lenfosit baskın

YENİDOĞAN

Th2 (alerji) baskın

AMAÇ: BEBEĞİN ATILMASINI ÖNLEMEK

TH1 TH2GENETİK ÇEVRE

ÇOCUKTA

• Mikroplarla temas

• Th1 sisteme uyarı

• Alerjiye yatkınlığı (TH2 ) yi dengeler

• Aşırı hijyen merakı

• Aşılar

• Şehir ortamı

• ALERJİYE YATKINLIĞI ARTIRIYOR !

Bebeklerde Alerji

• Alerjik egzama• Cilt kuruluğu• Kaşıntı• Döküntü

Atopik dermatit (Alerjik egzama)

•Gıda alerjileri•İnek sütü•Yumurta•Buğday unu

Okul Öncesi Dönemde

HAVAYOLU ALERJİLERİ(Ev tozu akarları, Küf)

ALERJİK ASTIM BRONŞİTALERJİK RİNİT (NEZLE)

ERGENLİK

• ASTIM + ALERJİK RİNİT • POLENLER

ALERJİK RİNİT VE ASTIM %70 BİRLİKTE

ALERJİALERJİ

TEK HAVAYOLU /TEK HAVAYOLU /

TEK HASTALIKTEK HASTALIK

““ALERJİK KRONİK HAVAYOLU ALERJİK KRONİK HAVAYOLU HASTALIĞI”HASTALIĞI”

ALERJİK HAVAYOLU HASTALIKLARI

• Geçmeyen Öksürük

• En sık yakınma

ÖKSÜRÜK

KURU MU?

BALGAMLI MI?

KURU BAŞLAYIP BALGAMLI MI DEVAM EDİYOR?

ASTIMDA ÖKSÜRÜK

KURU

KURU BAŞLAYIP

BALGAMLI DEVAM

BALGAM

Beyaz Balgam = ASTIM

Sarı-Yeşil Balgam = ENFEKSİYON

(Basit Viral Enfeksiyon))

(Sinüzit)

ÖKSÜRÜK

TEK TÜK MÜ?

NÖBET ŞEKLİNDE Mİ?

ASTIM ÖKSÜRÜĞÜ

NÖBET ŞEKLİNDE

UYANDIRAN ŞİDDETTE

ÖKSÜRÜK ARDINDAN KUSMA

GÜNÜN HANGİ SAATİNDE?

GECE Mİ?ilk yattığında mı?sabaha karşı mı?

SABAH KALKINCA MI?

GECE YATIŞTAN KISA SÜRE SONRA VEYA

SABAH KALKTIKTAN HEMEN SONRA BALGAMLI

GENİZ AKINTISI

GECE SABAHA KARŞI veya

ENFEKSİYON OLMAKSIZIN EGZERSİZ SONRASI

ASTIM

BURUNDA MI?

GÖĞÜSTE Mİ?

NEFES DARLIĞI EŞLİK EDİYOR MU?

HORLAMA SESİ

ISLIK VEYA DÜDÜK

• Kronik öksürük• Hırıltı• Kronik burun tıkanıklığı• Sık antibiyotik gereksinimi varsa• ALERJİ TESTLERİ YAPILMALI !

HAVA YOLU ALERJİLERİ AHAVA YOLU ALERJİLERİ ALERJİ TESTLERJİ TESTLERİLERİ

ALERJİ DERİ TESTİ:ALERJİ DERİ TESTİ:

• En hassas ve özgün test (Altın standard)• Her yaşta uygulanabilir• 3 yaşından sonra TERCİH !• 3 yaş altı (+) rx vermeyebilir ama verirse anlamlı• Gözle değerlendirme• TEKNİK VE DEĞERLENDİRME ÇOK ÖNEMLİ

KANDAN ALERJİ TESTİ

ALERJİ DERİ TESTİNİN YAPILMADIĞI

DURUMLARDA:

Ağır dermografizm Ağır egzama Testi etkileyen ilaçlar (antihistaminik)

kesilemediğinde Anafilaksi riski varsa Komplians sağlanamıyorsa

GIDA ALERJİLERİ

• KLASİK ALERJİ DERİ TESTİ • Hazır gıda solüsyonlarının dayanıklılığı düşük• Bunlarla test anlamlı değil

• KANDAN ALERJİ TESTİ: • Alerjiyi yakalayamayabilir. • Negatiflik anlamlı değil.

ÖNERİLEN

• DELME / DELME TESTİ: • Taze gıdaya batırıp

• ALTIN STANDARD• Açık Deneme testleri

DERİDEN veya KANDAN ALERJİ TESTİ POZİTİFLİĞİ ALERJİK HASTALIK TANISI KOYDURMAZ !

KLİNİK TABLO İLE İLİŞKİLİ OLMALIDIR!

• ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMINDA TEDAVİ

1- ÇEVRE ÖNLEMLERİ

2- MEDİKAL TEDAVİ

3- İMMÜNOTERAPİ

ÇEVRE ÖNLEMLERİ:

NONSPESİFİKSigara dumanından uzak durmaHava kirliliğinden uzak durmaKimyasal madde dumanından uzak durmaViral enfeksiyonlardan uzak durma

SPESİFİKDuyarlı olunan ev içi allerjenler (ev tozu,

küf, hayvan) den uzak durma

TEDAVİDE AMAÇ:

MEVCUT HASTALIK BULGULARINI AZALTMAK:

2. Kronik öksürük, hırıltı, nefes darlığı şikayetlerinin azalması

3. Seyrek nefes açıcı ilaç kullanımı4. Normal aktivite düzeyi sağlanması

TEDAVİDE AMAÇ:

İLERİYE DÖNÜK RİSKLERİ AZALTMAK:

• 1. Tekrarlayan astım ataklarını önleme• 2. İlerleyici akciğer fonksiyon kaybını

önleme• 3. Minimal veya hiç yan etkiye neden

olmadan ilaç uygulamak

Her 3 ayda bir

• Çevre kontrolü ve hasta eğitimi yapılmalı

• 4-6 hafta sonra belirgin düzelme yoksa; uygulama tekniği, tedaviye uyum, çevre

kontrolü, alternatif ve birlikte bulunabilecek tanılar ?

• Tedavi yeniden ayarlanmalı

KONTROL EDİCİ İLAÇLAR: Kortizon

Alerjiyi baskılıyor Alerjiye bağlı atak sıklığını azaltıyor Kalıcı hasarı kısmen azaltıyor Altta yatan sorunu düzeltmiyor !

ÇOCUK ASTIMINDA İMMÜNOTERAPİ (aşı tedavisi)

• DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ, NIH

• “ÇOCUKLUK ÇAĞI ASTIMINDA DOĞAL SEYRİ DEĞİŞTİREBİLEN TEK TEDAVİ YÖNTEMİ”

Aşı Tedavisi Etkileri

• Doğru tanı ve standardize solüsyonlar kullanılarak yapıldığında;

1- Kontrol edici ilaçlara (kortizon) ihtiyaç ortadan kalkmakta

2- İleride başka maddelere alerji gelişimi azalmakta

3- Tek başına alerjik rinit tedavisi için uygulandığında astıma gidişi önlemekte

İmmünoterapi tipleri:

• Subkütan ve sublingual yol• Sublingual immünoterapi 20 yıllık bir

geçmiş• Avrupa’da ağırlıklı olarak yüksek doz

SLIT• ABD’de yeni kullanıma girdi

SLIT avantajları:

• Anafilaksi riski hemen hemen hiç yok• İğne kullanılmıyor• Doktor bağımlı değil• Mukozal immun sistem üzerinden

hareket imkanı sağlıyor (İmmun tolerans daha güçlü)

ÖZET

• Gece artan • Çocuğu uyutmayan• 30 dk’ı geçen• Kusturan• ÖKSÜRÜK KRİZLERİ• ALERJİK ASTIM BRONŞİT ?

• 15 Günden uzun süren• Antibiyotiksiz geçmeyen• Balgamlı öksürük• Burun akıntısı • Geniz akıntısı• Burun tıkanıklığı• TEKRARLAYAN / KRONİK SİNÜZİT?• ALERJİK RİNİT ?

• ALERJİ TESTLERİ YAPILMALI !

• ÇEVRE ÖNLEMLERİ ALINMALI !

• AŞI TEDAVİSİ (DİL ALTI DAMLA) TEDAVİSİ BAŞLANMALI !

AŞI TEDAVİSİ

• ERKEN YAŞTA TEDAVİ

• ETKİLİ ÇÖZÜM !

Alerjik Bronşit / Astım HastalarıNasıl Beslenmelidir?

24 ŞUBAT CUMA St 14:00

Prof. Dr. Yonca NUHOĞLU