Collective Voices: ရပရြာအတြငးရ အေျခအေနမနမားအား နားလညႏငရန ရပရြာလထ၏ အသမားအား နားေထာငျခငး“Collective Voices: ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈမားက လကလမးမ ရယရာတြင ၾကေတြ႕ႏငေသာ အဟန႔အတားမားက ေဆြးေႏြးေဖာထတျခငး” အစရငခစာသည ကနးမာေရးႏင႔ အားကစားဝနႀကးဌာန၊ ေထာငစႏစ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ရညမနးခကသးမး ရနပေငြအဖြ႕၊ ေဒသခ အဖြ႕အစညးမားႏင စမခကနယေျမအတြငး႐ ရပ႐ြာလထတ႔၏ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမ ထြကေပၚလာျခငးျဖစပါသည။ ၂၀၁၅ ခႏစအတြငး ျပလပခေသာ ရပရြာလထစညးေဝးပြ (၅၀၀)ေကာမ ေတြ႕ရခကမားက အေျချပထားသည ဤအစရငခစာသည ျမနမာႏငင၏ ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈမားက လကလမးမရယႏငျခငးက အားနညးေစေသာ လမႈေရးဆငရာ အဟန႔အတားမားက ရပရြာလထကယတင၏ အသမားမတဆင ေဆြးေႏြးေဖာထတထားသည။ ရညရြယခကမာ ရပရြာအတြငးရ အေျခေနမနမားအား

အေထာကအထားခငလစြာ တငျပျခငးျဖင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမားအား လကလမးမရယႏငမႈက တးတကေကာငးမြနလာေစရနအတြက လထအေျချပ၍ ေျဖရငးေသာနညးလမးမားက သရႏငေစရနျဖစသည။ ေဒသခ ဥးေဆာငအဖြ႕အစညး (၆)ဖြ႕က လထအေျချပအဖြ႕အစညး (၁၉)ဖြ႕ ႏငအတ တငးေဒသၾကး ႏင ျပညနယ (၆)ခတြင ရပရြာလထႏင ေဆြးေႏြးတငပငပြမားက ျပလပခၾကသည။ Collective Voices မတဖကအဖြ႕အစညးမားသည အားလးပါဝငႏငေသာ နညးလမးမားက အသးျပ၍ ဆငးရၿပး ထခကလြယေသာ အပစမားထမ အသမားက နားေထာငႏငရန ႀကးပမးအားထတချခငးျဖင ျမနမာႏငငရ ကနးမာေရးႏငဆငေသာ အဟန႔အတားမားက သျမငႏငရန ႀကးစားခၾကသည။

COLLECTIVE VOICES

ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈမားက ရယရာတြင ၾကေတြ႕ႏငေသာ အဟန႔အတားမားက ေဆြးေႏြးေဖာထတျခငး

ဓာတပ - အ႐ဏဥး လမႈဖြ႕ၿဖးေရးအသငး

ခငးျပညနယရ ရပရြာလထမ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမားအား မမတ႔ မညကသ႔ လကလမးမရယသညက ေဆြးေႏြးေနၾကပ

“

ေဆာငရြကခကမား

ရပရြာလထ စညးေ၀းပြ (၅၀၀)ေကာက ျပညနယ ႏင တငးေဒသႀကး (၆)ခတြင

ျပလပခသည။

အားလးပါဝငေဆာငရြကႏငေသာ ခဥးကပမႈနညးလမးျဖင႔ ကနးမာေရး

ဝနေဆာငမႈ ရယသမားႏင ဝနေဆာငမႈ ေပးသမား၏ အသမားက

နားေထာငခသည။

သြားလာရခကခေသာ ေဒသမားႏင႔ ဆငးရၿပး ထခကလြယသမားက

အဓကထား ဥးတညခသည။

“ကၽြနမေယာကားက ကၽြနမက ကေလးေတြ အမားႀကးေမြးေစခငတယ။ ကၽြနမက မၾကာခဏ ကယဝနပကကခငသလမး ေတြ႕ႀကရေတာ ၄

ေယာကေျမာကကေလး ေမြးအၿပးမာ သားဆကျခားေဆး သးလကတယ။ ဒါေပမယ သားဆကျခားေဆးရ႕ ေဘးထြကဆးကးန႔ ကနးမာေရးျပနာေတြက

ခစားရၿပးေနာကပငး လငမႈဆငရာန႔ မးဆကပြားကနးမာေရး အေလအထေတြက

မလပရေတာဘး။ ဒါေၾကာင ကၽြနမ ကယဝနထပရသြားမာ ေၾကာကေနတယ။”

[ကေလး ၁၀ ေယာကရေသာ မခငတစဥးႏင အရဏဥးလမႈဖြ႔ၿဖးေရးအသငးမ ေတြ႕ဆေမးျမနးျခငး၊ ခငးျပညနယ]

စမခကလပေဆာငေနသည ေဒသမားႏင လထအေျချပ အဖြ႕အစညးမား

AYO: အရဏဥးလမႈဖြ႔ၿဖးေရးအသငး CAD: လထအကးေဆာငေကးလကဖြ႕ၿဖးေရးအဖြ႕ CDDCET: လမႈဖြ႕ၿဖးေရးႏင စြမးရညျမႇငတငေရးအသငး COM: ဒါန-ေ႐႕ေဆာငျမနမာ KRDO: ေခၚႏးစမေကးလကေဒသဖြ႔ၿဖးေရးအဖြ႔

ခငးျပညနယ

မေကြးတငးေဒသၾကး

ဧရာ၀တ တငးေဒသၾကး

AYO Matupi Women’s Organization `K’ Cho Land Development Association KRDO CAD Chin Youth Organisation Love in Action Greenland Social Development Organisation

COM Social Care Volunteer Group

COM Ayeyarwady Social Development Organisation Development Parami PHAN TEE EAIN Rainbow Women’s Organisation

႐မးျပညနယ

မြနျပညနယ

ရနကန တငးေဒသၾကး

BRIGHT FUTURE La Wee Mon Rainmanya Charity Foundation Hnee Padaw Education Support Group CDDCET Lanpyakye Ah Lin Yaung Paung-Kue Lanpyakyesin

PHAN TEE EAIN Kings N Queens

PHAN TEE EAIN Kings N QueensRainbow Women’s Organisation Triangle Women Support Group

Ayeyarwady

Yangon

Magway

Mon

Shan

Chin

တကၾကြစြာ ပါဝငမႈ Collective Voices စမခက၏ မတဖကအဖြ႕အစညးမားသည

သစေစ႔ ၁၀ ေစ႔နညးလမး၊ဗငးန (သ႔မဟတ) ခာပါတပ ကားခပ၊

လမႈေရး အေျချပေျမပ ေရးဆြျခငး၊ကနးမာေရး ဝနေဆာငမႈမားျပ ေျမပ၊

ျပနာသစပင၊တစဥးခငး ေတြ႕ဆေမးျမနးျခငးစသည ေဖာျပပါအားလးပါဝင

ေလ႔လာသငယေဆာင႐ြကႏငေသာ (PLA) နညးလမးမားက အသးျပကာ ရပ႐ြာလထ၏ အသမားက စစညးေကာကယခ႔ၾကပါသည။

အဆပါ နညးလမးမားက• အသကအရြယမေရြး၊ ကားမ မေရြး၊

လမးမေရြး၊ စာတတေျမာကျခငးရသ/မရသ မညသမဆ တကၾကြစြာ ပးေပါငး ပါဝငႏငျခငး

• ကနးမာေရးအေၾကာငး ေလ႔လာ သငယႏငျခငး

• ရပ႐ြာလထအား ေဒသတြငး အေျခအေနမားအေပၚ အေျခခသည ဥးစားေပးေဆာင႐ြကရမည ကစၥရပမားက ေဖာထတႏငေစျခငး

• ေဆြးေႏြးရာမ ထြကေပၚလာေသာ အခကမားအေပၚ ရပ႐ြာလထကယတင ဥးစးေဆာင႐ြကႏငေစျခငး

• လကေတြ႕ကေသာ ေျဖ႐ငးနညးလမးမား ေဖာထတျခငး စသညတ႔က အားေပးပါသည။

အစရငခစာအေၾကာငးဤအစရငခစာက အပငးႏစပငးခြ၍ ေလ႔လာႏငပါသည။

ပထမပငးတြင ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈ ေပးျခငးႏင႔ စပလဥး၍ ကနးမာေရး အေျခခ အေဆာကအဥ၊ ကနးမာေရးဆငရာ လ႔စြမးအား အရငးအျမစ၊ ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈမား ရ႐ႏငမႈ၊ သေဘာထားခယခကႏင႔ ယၾကညမႈ စသညတ႔အေပၚ ရပ႐ြာလထ၏ သေဘာထား အျမငမားက ဖတ႐ႈၾကရမည ျဖစပါသည။

ဒတယပငးတြင ကနးမာေရးအေပၚ သကေရာကေနေသာ လမႈေရးရာ အခကအလကမားအေၾကာငး ရပ႐ြာလထ၏ ေျပာဆမႈမားက ဖတ႐ႈၾကရမည ျဖစပါသည။

ဤအစရငခစာတြင ရပရြာလထ၏ အသမားက ဥးစားေပး ေဖာျပထားျပး ေတြ႕ရခကမားက ျမနမာႏငင၏ ကနးမာေရး၊ ကားမေရးရာ၊ လမႈ အဖြ႕အစညးႏင႔ ယဥေကးမႈ စသည ပမကယျပန႔ေသာ အေၾကာငးအရာမားက ထညသြငးေဖာျပထားပါသည။

မြနျပညနယတြင ျပလပေသာ လငးလကအနာဂတ (Bright Future) ဧ။ ရပ႐ြာေဆြးေႏြးပြတစခတြင ရပ႐ြာလထႏင႔ ေဒသခ ကနးမာေရး ဝနထမးမား

အျပနအလန ေဆြးေႏြးစဥ ဓာတပ - လငးလက အနာဂတ

အဓက ေတြ႕႐ခကမား ရပ႐ြာလထ၏ ေျပာဆခကမားအရ ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈမားက ရယရာတြင ေအာကပါ

အခကမားက သကေရာကမႈ႐သညဟ ဆပါသည

• ဆငးရမြေတမႈ အပါအဝင အျခား လမႈစးပြားေရး အေျခအေနမား

• ကားမျဖစမႈေၾကာင႔ မသားစႏင႔ ရပ႐ြာအတြငး ဆးျဖတခက ခမတပငခြင႔ ရ႐မႈ

• ကနးမာေရးဆငရာ ဗဟသတႏင႔ သတငးအခကအလကမားက ရ႐ႏငမႈ

• ယဥေကးမႈ၊ ဘာသာစကားႏင႔ ႐းရာဓေလ႔မား• စတဒဏရာႏင႔ ခြျခားဆကဆမႈမားေၾကာင႔ ခနလပခရမႈ

• အေျခခ အေဆာကအဥ၊ ေဝးလေခါငသမႈႏင႔ ကနးမာေရး ဝနထမးမား ႐မႈ

• အရပေဆးဆရာမားအေပၚ မခအားထားရမႈ • ျပညသ႕ ကနးမာေရး စနစအေပၚ သေဘာထား အျမငမား• ျပညသ႕ ကနးမာေရး စနစအေပၚ ယၾကညအားကးမႈ• ေဒသတြငး ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈ စနစက

ရပ႐ြာလထ၏ လအပခကအေပၚ ျဖညဆညးႏငမႈ

”

အဓက သတငးစကားမား အေျဖ႐ာရာတြင အသမားက အသးျပျခငး၏ အေရးပါပျမနမာႏငင ေဒသအသးသး႐ ဆငးရႏြမးပါးျပး ထခကလြယေသာ ျပညသမား၏ ထငျမငယဆခကမားႏင႔ အေတြ႕အၾကမားက အားလး ပါဝငႏငသည ကနးမာေရးဆငရာမဝါဒမား ေရးဆြျခငး၊ စမကနး ေရးဆြျခငးႏင႔ ဘ႑ာေငြတြကခကျခငးတ႔တြင ထညသြငးစဥးစား အသးျပႏငပါသည။ အားလး တကၾကြစြာ ပါဝငေစသည ခဥးကပမႈနညးလမးCollective Voices စမခကပစက ျမနမာႏငင တဝနးတြင လကေတြ႕ျဖစေပၚေနသည အေျခအေနမားက ပမနားလည သေဘာေပါကႏငရနႏင႔ ရပ႐ြာလထက ကနးမာေရး ကစၥရပမားတြင ပမ ပါဝငလာေစရန အဆင႔ျမင႔တငရာတြင အသးျပႏငပါသည။ ေဒသေနာကခ အေနအထား၏ အေရးပါပကနးမာေရး ဆငရာ ေျဖ႐ငးနညးမားသည မတကြျပားသည ေနာကခအေနအထား အသးသးႏင႔ လကေလာညေထြမႈ ႐သင႔ျပး ကြျပားျခားနားသည ျမ႕နယမား၊ ေကး႐ြာမား အသးသးတြင ဆေလာစြာ အသးျပႏငေအာင ေဆာင႐ြကရနလအပပါသည။ ဤသ႔ ေျပာငးလြယျပငလြယ႐ျပး ေဒသႏင႔ လကေလာညေထြမႈ႐သည နညးလမးမား ျဖစမသာ ကနးမာေရး ဝနေဆာငမႈမားက ရပ႐ြာလထမ တးျမင႔ရယႏငမည ျဖစပါသည။ ေကာငးမြနသည ဆကဆေရးႏင ယၾကညမႈတ႔ဧ။ အေရးပါပလထဗဟျပ ကနးမာေရး စနစသည ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈ ေပးသမားႏင႔ ရယအသးျပသမားအၾကား ခငမာသည ဆကဆေရးက တညေဆာကေပးပါသည။ ရပ႐ြာအေျချပ အဖြ႕အစညးမားသည ျပညသအားလး ပါဝငေစရန ၾကးပမးရာတြင အေရးပါသည အခနးက႑မ ပါဝငေနပါသည။ ၄ငးအဖြ႕အစညးမားသည ကနးမာေရးဆငရာ အသအျမင၊ ကနးမာေရးဆငရာ အခြင႔အေရးမားႏင႔ပတသကသည ဗဟသတမား ျမင႔တငရနႏင႔ ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကသမားႏင႔ အသးျပသမားအၾကား ယၾကညမႈတညေဆာကရန ပ႔ပးေဆာင႐ြကလက ႐ပါသည။ ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈ ေပးသမားအတြက ပ႔ပးမႈႏင႔ နားလညစာနာမႈတ႔၏ အေရးပါပကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈ ေပးသမားသည ျပညသလထ ပါဝငလာေစေရး ၾကးပမးရာတြင အခကအခမားစြာ ရငဆငၾကရပါသည။ ၄ငးတ႔သည ျပညသလထႏင႔ ခငမာသည ဆကဆေရး တညေဆာကရာတြင ပ႔ပးကညမႈ၊ စြမးေဆာငရညျမင႔တငမႈႏင႔ နညးလမးမား လအပလက႐ပါသည။ ပမေကာငးမြနသည ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈမားအတြက က႑မား ပးေပါငးေဆာင႐ြကေရးကနးမာေရးသည က႑မားစြာျဖင႔ ဆကစပလက႐ပါသည။ ပမေကာငးမြနေသာ ကနးမာေရး ရ႐ရန ကနးမာေရးႏင႔ အားကစားဝနၾကးဌာန၊ အျခား ဝနၾကးဌာနမား၊ ေဒသခ အဖြ႕အစညးမားႏင႔ ရပ႐ြာလထတ႔ အၾကား ပးေပါငးေဆာင႐ြကရန လအပပါသည။ ပမေကာငးမြနေသာ ကနးမာေရး ရလဒေကာငးမားအတြက ပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငးCollective Voices စမခကသည အဓက ဆကစပလက႐ေသာ ကနးမာေရးႏင႔ အားကစားဝနၾကးဌာန၊ ေဒသခအဖြ႕အစညးမားႏင႔ ရပ႐ြာလထတ႔ အခငးခငး အျပသေဘာေဆာင၍ ပးေပါငးေဆာင႐ြကသညအခါ ေကာငးမြနသည ရလဒမား ထြကေပၚလာႏငသညက ျပဆသည ဥပမာေကာငးတစရပ ျဖစပါသည။ အျပနအလန ဆကသြယေျပာဆမႈမားဧ။ အေရးပါပကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈ ေပးသမားအတြက ရပ႐ြာလထဧ။ လအပခကမား၊ လအငမားက အျမတေစ ျဖညဆညးေဆာင႐ြကေပးရန မလြယကလပါ။ ကနးမာေရး ေစာင႔ေ႐ာကမႈ ေပးသမားႏင႔ ရပ႐ြာလထအၾကား ခငမာသည ဆကသြယေရး ထား႐ျခငးသည ၄ငးတ႔အၾကား သတငးအခကအလကမား ရ႐ရာတြင မတညမႈမားက ေကာလႊားႏငရန၊ ေမာမနးခကမားက စမခန႔ခြရနႏင႔ ယၾကညမႈတးျမင႔ရန ထေရာကေသာ နညးလမးတစချဖစပါသည။

“ဒလ သငတနးေတြမာ လငယေတြ အေျမာကအျမား ပါဝငလာျပး တငးျပညအတြက တကတကၾကြၾကြ

ေဆာင႐ြကေနၾကတာက ျမငရပါတယ။ အရငတနးကဆရင ကြနမတ႔ေတြ ျပညသလထန႔ ဆကဆရာမာ အရမးက ေအာငျမငခ႔ၾကပါတယ။ ေနာကပငးမာေတာ႔ တခ႕အေၾကာငးေတြေၾကာင႔

ယၾကညမႈေတြ ပကျပားခ႔ရတယ။ အခအခနမာ ဒလ သငတနးေတြရ႐ျပးေတာ႔ ကြနမတ႔ရ႕ ျပညသလထန႔

ဆကဆေရးက ျပနလည ျပျပငဖ႔ အေကာငးဆး အခနပါပ”

ေဒါကတာ ဥမၼာေအး၊ ျမ႕နယကနးမာေရး ဥးစးဌာနမး၊ မေကြးျမ႕ျပညသလထႏင႔ ထေတြ႕ဆကဆမႈ သငတနး တကေရာကသ၊ ၂၀၁၅ ခႏစ

မြနျပညနယတြင ကငးပခ႔ေသာ ဆယေကာသကလငယဆငရာ လငႏင႔ မးဆကပြားကနးမာေရး ပညာေပးအစအစဥတြင ပါဝငေနၾကေသာ ကေလးမား

ဓာတပ - CDDCET