communiceren op (lvb-) niveau - nhg...cognoscere= weten, kennen cognitief : mentale processen leren...
TRANSCRIPT
Communiceren op (LVB-) niveau
Workshop t.b.v. het NHG-Congres
15 november 2019
Drs. Suzanne Kuyper
GZ-psycholoog, orthopedagoog & docent
Pluryn, behandelcentrum Rivierenland, Tiel
Disclosure belangen NHG spreker
(PotentiĂŤle) belangenverstrengeling Geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Geen
Sponsoring of onderzoeksgeldHonorarium of andere (financiĂŤle) vergoedingAandeelhouderAndere relatie, namelijk âŚ
Geen
samenvatting
âŞAanspreekniveau begrip 10 jaar
⪠Zien & doen is beter dan luisteren & praten
âŞDenkprocessen afhankelijk van stress
Wat is LVB?
⪠LVB : Licht Verstandelijke Beperking
âŞGemeten IQ tussen de 55-70
⪠Zwakbegaafd gemeten IQ tussen 70-85
⪠Beter: LVB- âproblematiekâ
⪠16 % van de Nederlandse bevolking
⪠Vooral beperkingen in denkvermogen en zelfsturing
⪠Snel overvraagd en overprikkeld
⪠Stressgevoelig en talig zwak
Criteria LVB
1. Tekorten in intellectuele functies
2. Tekorten in het adaptieve functioneren
3. 1 en 2 moeten al in de kindertijd of adolescentie aanwezig zijn
LVB?
Cognitieve ontwikkeling
Cognoscere= weten, kennen
Cognitief : mentale processen
Leren
Waarnemen
Herinneren
Denken
Interpreteren
Probleemoplossen
8
+ 5
assJ.P. Heije-populatie
Letâs talk about IQ
85 1157050/55
licht verstandelijk gehandicapt / LVG
zwakbegaafd
Normaal begaafd
Matig
verstandelijk
beperkt of
gehandicapt
IQ100gemiddeld
(MVB /
MVG
licht verstandelijk beperkt / LVB
Begaafd Hoog begaafd
IQ grenzen afhankelijk van politiek
Licht verstandelijk beperkt met meervoudige problematiek, een
complex van factoren
+ bijkomende problematiek komen tot uiting in:
LEERPROBLEMEN
PSYCHIATRISCHE STOORNIS
MEDISCH-ORGANISCHE STOORNIS
PROBLEMEN IN GEZIN /
SOCIALE CONTEXT
ERNSTIGE
INTERNALISERENDE
EN
EXTERNALISERENDE
GEDRAGS-
PROBLEMEN
En leiden tot:
CHRONICITEIT / LANGDURIGE BEHOEFTE AAN ONDERSTEUNING
LVB-specifieke kenmerken:
INTELLIGENTIE
IQ
50 - 70
Zwakbegaafd 70-85
BEPERKT
SOCIAAL
AANPASSINGS-
VERMOGEN
BEPERKT
SOCIAAL
AANPASSINGS-
VERMOGEN
Welk gedrag past bij LVB?
⪠Impulsief handelen en slecht anticiperen
⪠Problemen ontkennen (kinderlijke coping)
âŞOnzekerheid overschreeuwen
⪠Verantwoordelijkheid buiten zichzelf leggen
âŞGoedgelovig en naĂŻef -> kwetsbaar
⪠In contact vaak erg direct
⪠10 minuten luisteren is lang; snel afgeleid
Ik los mijn problemen zelf op
VB en ontwikkelingsleeftijden
⪠Zwakbegaafd IQ 70-84 ⼠11 jaar
⪠Lichte VB IQ 50-55 tot 70 ¹ 6-11
âŞMatige VB IQ 35-40 tot 50-55 Âą 3,5-6 jr.
⪠Ernstige VB IQ 20-25 tot 35-40 ¹ 1,5- 3,5
⪠Zeer EVB IQ <20 1,5/2 jr.
Sociaal aanpassingsvermogen
⢠Praktische vaardigheden
⢠Sociale en communicatieve vaardigheden
⢠Probleemoplossende vaardigheden en zelfcontrole
⢠(sociale) redzaamheid
⢠Contacteigenschappen; taalvaardigheden
⢠Sociale cognities en executieve functies
Taal is zeg maar niet hun ding
Beperkt begrip (non)-verbale informatie ⢠leert weinig van wat hij/zij hoort⢠mist de kern van een verhaal⢠begrijpt grapjes vaak niet⢠vat zaken letterlijk op
Moeite met verwoorden⢠heeft een beperkte woordenschat⢠gebruikt taal âzonder inhoudâ⢠vertelt van de hak op de tak, associatief⢠sluit niet aan bij gespreksonderwerp of
Executieve functies zijn denkprocessen
1. Weerstand bieden aan impulsen
2. EfficiĂŤnte plannen maken en uitvoeren
3. Omgaan met verandering
4. Actief je geheugen gebruiken
5. Inzicht hebben in je eigen gedrag en houding
E M O
1. Impulscontrole
2. Planning
3. Flexibiliteit
4. Werkgeheugen
5. Zelfinzicht
T I E S
impulscontrole
inhibitie Prikkels onderdrukken
⢠Je inhouden en wachten
⢠Je gedrag stopzetten
⢠Je niet laten afleiden=
⢠Storende prikkels filteren
Ik wil er twee!!!!
Training planning: rush hour& tower of London /Hanoi
PAARS GEEL ROOD
BLAUW ZWART ORANJE
GEEL GROEN ROOD
BLAUW PAARS GROEN
Werkgeheugen
âŞInformatie onthouden om te bewerken
âŞVerbaal werkgeheugen (taal, cijfers)
âŞVisio-spatieel (zien en ruimte)
âŞAlgemeen: ZIEN en DOEN gaat beter dan PRATEN en LUISTEREN
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
Kalender Sociaal Cognitief Fysiek Emotioneel
Ontwikkelingsleeftijden
23
24
⢠Verwachtingen benoemen en doel consult verwoorden
⢠Het probleem achter de fysieke klacht ⢠Overvraging: een mail sturen kan een dag kosten⢠Wees alert op overschatting patiÍnt door
(schijnbare) verbale vaardigheid
Communicatietips (1)
25
⢠Stem af op het begripsniveau van een kind van tien⢠Wees concreet, maak korte zinnen. ⢠Schakeltijd geven (bij vraag en na een antwoord)⢠Woorden aanreiken: is het dit of dat of iets anders?⢠Samenvatten: begrijp ik het zo goed?
Communicatietips (2)
⢠Bij uitleg visualiseren: dingen tekenen, een tijdlijn.⢠Vergeetachtigheid:
â 3x daags 1 tablet â dan maar ineens innemen als oplossing â Een tablet bij ontbijt, avondeten en voor het slapen gaan.
⢠Koppel woorden aan een gebeurtenis als voorbeeld, âstekendâ is alsâŚ;⢠Tijdsbegrip : koppel aan Kerst, marktdag, zomervakantie, verjaardag.⢠Tijdsbegrip: afspraak in telefoon, app sturen, bellen, briefje, buurvrouw
Communicatietips (3)
Licht verstandelijk beperkt met meervoudige problematiek, een
complex van factoren
+ bijkomende problematiek komen tot uiting in:
LEERPROBLEMEN
PSYCHIATRISCHE STOORNIS
MEDISCH-ORGANISCHE STOORNIS
PROBLEMEN IN GEZIN /
SOCIALE CONTEXT
ERNSTIGE
INTERNALISERENDE
EN
EXTERNALISERENDE
GEDRAGS-
PROBLEMEN
En leiden tot:
CHRONICITEIT / LANGDURIGE BEHOEFTE AAN ONDERSTEUNING
LVB-specifieke kenmerken:
INTELLIGENTIE
IQ
50 - 70
Zwakbegaafd 70-85
BEPERKT
SOCIAAL
AANPASSINGS-
VERMOGEN
BEPERKT
SOCIAAL
AANPASSINGS-
VERMOGEN
28
Hartelijk dank voor uw aandacht
Meer informatie
âŞMeer informatie kunt u vinden ophttps://www.vobc.nu/publicaties/product/15-factsheet-
jeugdigen-met-een-licht-verstandelijke-beperking
⪠Diana Smidts & Mariette Huizinga:
Gedrag in uitvoering. Over executieve functies bij kinderen en pubers.
Email [email protected] 06 12 32 50 37