บทท 2 ความเครยดและการจดการความเครยด

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

วตถประสงค

• มความรเกยวกบความเครยด การจดการกบความเครยด การชวยเหลอผทมความเครยด

• เหนความส าคญของการชวยเหลอผทอยในภาวะเครยด• สามารถชวยเหลอผทอยในภาวะเครยดไดถกตอง

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

ความเครยดคออะไร?

ความเครยดเปนการตอบสนองโดยปกตตอการถกกระตนดานอารมณหรอดานรางกาย กอใหเกดผลกระทบตอภาวะสมดลในบคคลนน

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

คนมปฏกรยาตอบสนองอยางไร

เมอบคคลเผชญกบสงทคกคาม

เกดปฏกรยาตอบสนองโดยสญชาตญาณการเอาตวรอด

ตอส หลบหน

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

สญญาณทวไปของความเครยด

• รางกาย ปวดทอง เหนอยลา นอนไมหลบ เบอหรออยากอาหารผดปกต• จตใจ ขาดสมาธ หลงวนเวลา • อารมณ วตกกงวล ซมเศรา โกรธงาย ฉนเฉยว• การรบรตนเอง สนหวง ชวตไมมจดหมาย ไรคณคา• พฤตกรรม ดมแอลกอฮอล พงพายาเสพตด ขาดความยบย งชงใจ• ความสมพนธ เกบตว ขดแยงกบผอนงาย

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

ชนดของความเครยด

• ความเครยดประจ าวน

• ความเครยดสะสม

• ความเครยดรนแรงหรอ

ความเครยดวกฤต

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

การชวยเหลอผทมความเครยด

- ดแลเบองตน ดานรางกาย

- เอาใจใสใกลชด

- ใหความสะดวกสบายและความมนใจ

- ใหขอมลขาวสารทตองการและส าคญ

- ชวยเหลอใหเขาการรวมกจกรรมทสรางสรรค

- สงตอไปรบการรกษาผเชยวชาญ

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

ชนดของความเครยด

• ความเครยดประจ าวน

ความเครยดพนฐานทมกพบเจอ กระตนท าใหตนตว

• ความเครยดสะสม

เกดขนเมอความเครยดคงอยนาน แทรกแซงการด าเนนชวตปกต

• ความเครยดรนแรงหรอ ความเครยดวกฤต

ไมสามารถรบมอกบเหตการณวกฤตได บางครงเกดอาการชอค ไมสามารถจ าเหตการณนนได ปฏกรยามกเกดขน 24 – 48 ชวโมง และหายไป 6 – 8 สปดาห

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

การชวยเหลอในการจดการความเครยดคอ

เปาหมายไมใชการจดการความเครยดส าหรบผ อนหากแตเปนการชวยเหลอสงทจ าเปนเลกนอย เพอชวยใหผทมความเครยด สามารถ/เรมจดการกบความเครยดโดย เปนประโยชนส าหรบตวเขาเองมากทสด

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

ตวอยางกลยทธการจดการความเครยด (1)

• ท ากจวตรประจ าวตรตามปกต

• การขอความชวยเหลอผอน

• การเสนอความชวยเหลอแกบคคลอน

• การพดคย ท าความเขาใจกบเหตการณทเกดขน

• การหาขอมลเกยวกบสวสดภาพบคคลอนเปนทรกทสญหาย

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

ตวอยางกลยทธการจดการความเครยด (2)

• ซอมแซมบานเรอนและสภาพแวดลอมทเสยหาย• รวมกจกรรมทางศาสนา• วางเปาหมายและจดท าแผนเพอใหบรรลสงทก าหนดไว• เลนกฬา ออกก าลงกาย ท ากจกรรมทสรางสรรค• รวมกจกรรมทางสงคมตามประเพณวฒนธรรม

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

วธสนบสนนการจดการความเครยด?

• เบองตน ใหมงเนนไปทการดแลและปกปองทางดานรางกาย• อยใกลๆ• ชวยเหลอใหเกดความสะดวกสบายและสรางความมนใจ• ใหขอมล• ชวยเหลอกจกรรมตาง ๆ • ชวยเหลอการปรบตวทางดานอารมณ

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

สงตอไปรบการรกษาเฉพาะทาง

หาก ปฏกรยาตอบสนองตอความเครยดไมคลคลายลงตามเวลา

เพอปองกน โรควตกกงวล โรคซมเศราภาวะเครยดภายหลงเผชญเหตการณสะเทอน

ขวญ ( PTSD )

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

เมอใดทตองสงตอไปยงการชวยเหลอโดยผเชยวชาญ?

• ปญหาดานการนอนรนแรงขน• อารมณรนแรง• พดเรองฆาตวตาย• อาการเจบปวยทางรางกายเรอรง• พงพายาเสพตดหรอเครองดม

แอลกอฮอล

• มพฤตกรรมทเปนความเสยงตอตนเองหรอผอน

• มอาการผดปกตทางจตใจหรอซมเศราเรอรง

• มความไมแนนอนของพฤตกรรม• มขอบงชถงการทารณกรรมหรอ

อาชญากรรม

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

กจกรรมกลม 10 นาท

จากกรณศกษา ทานจะชวยผทมความเครยดนไดอยางไร

กลม 1 แอน ปวยเปนโรคเอดส รสกกงวลตลอดเวลาเกยวกบอนาคตวาท าอยางไรจงจะมเงนพอส าหรบใชจายและรกษาโรคทเปนอย หากแอนตายลกจะอยอยางไร แอนรสกอบอายเกยวกบโรคเอดสทเปนอย รสกเหมอนตวเองอยคนเดยวในโลก อยากยอนเวลากลบไปตอนทสามยงมชวตอย แอนจะรสกสบายใจเฉพาะเวลาทไดรวมกลมสนบสนนผตดเชอ เนองไดหวเราะและพดคย

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

กจกรรมกลม 10 นาท

กลม 2

โย เดกสาววย 14 ทสญเสยนองสาวจากเหตการณคลนยกษสนาม บานของโยอยใกลหาดกถกคลนซดท าลายในเหตการณครงนนดวยเชนกน โยไมกลาลงไปทชายหาดนานมากกวาสเดอน และไมเพยงเฉพาะโยเทานนทกลว เดกๆ ทรอดชวตแถบนนกหวาดกลวเชนกน

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

กจกรรมกลม 10 นาท

กลม 3

พอและแมของวด เมอวดลกสาวอาย 6 ขวบเสยชวตลงบรรยากาศในบานมแตความเศรา พอและแมของวดเรมหางเหนกน ในขณะทพอเงยบขรมไมพดคย แมกลบเศราโศก พดซ าๆถงการจากไปของวดตลอด และรสกไมสามารถแบงปนความรสกกบสามได ความสมพนธของทงคแยลงเรอยๆ เพราะพอรสกโกรธ แมรสกเศรา ทงครสกผดหวงและปลอยใหอกฝายรสกเสยใจ

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

กจกรรมกลม 10 นาท

กลม 4

อาร สญเสยทรพยสนทงหมดจากเหตการณคลนยกษสนาม และยงรสกสนหวงในอนาคต ไมมความฝน ไมมงานอะไรใหท า ไมมใครใหคย จงไปเปนอาสาสมครชวยเหลอเดก เมอไดชวยเหลอเดกๆ อารลมเรองทเกดขนไปชวขณะและรสกดขนทไดพดคยกบอาสาสมครคนอนๆ ทตกอยในสถานการณเดยวกน

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

กจกรรมกลม 10 นาท

กลม 5

ทพย ก าลงเรยนชนมธยม 6 เทอมสดทาย เรมมอาการมอสนบอยๆ และชอบกดเลบ บางครงขาดเรยนจากการปวยดวยอาการปวดทองรนแรงแบบไมมสาเหต ทพยไมมเพอนสนท ทผานมาทพยขยนเรยนอยางหนกเพอจะเขาเรยนแพทยใหไดตามความตองการของพอ แตผลการเรยนมธยม 6 เทอมแรกของทพยตกลงมาก พอของทพยบอกครวาทพยส าออย ไมตงใจเรยน

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2

• อธบายความเครยดในแตละวน ความเครยดสะสม และความเครยดระดบวกฤต

• วธการชนดตาง ๆ ทคนใชในการจดการความเครยด?

• ทานในฐานะของอาสาสมครหรอเจาหนาทใหความชวยเหลอไดอยางไรบาง

ทบทวน

COMMUNITY-BASED PSYCHOSOCIAL SUPPORT · MODULE 2