course book p4 aw.indd 1 10/6/11 5:24:54 pm · กล่าวนำ...

Course Book_P4 AW.indd 1 10/6/11 5:24:54 PM

โครงการ โรงเรยนสขาว (Anti-Corruption)

หลกสตร “โตไปไมโกง”

ชนประถมศกษาปท 4 พ.ศ. 2554

สำนกการศกษา กรงเทพมหานคร

ศนยสาธารณประโยชนและประชาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

และองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย

หามจำหนาย


กลาวนำ

เดกและเยาวชน ถอเปนทรพยากรมนษยทมคณคายงของประเทศ เพราะเดก

และเยาวชนในวนนจะเตบโตเปนผใหญในวนหนา การใหการศกษาแกเดกและเยาวชน

จงมความสำคญตอการกำหนดทศทางของสงคมในอนาคต ดงนน จงตองบมเพาะให

เปนผมความรความสามารถควบคไปกบการมคณธรรม จรยธรรมในจตใจ เพอใหเตบโต

เปนผใหญทมคณภาพสรางสรรคสงคมทดมความสขเปนสงคมแหงความดงามโดยม

ครและโรงเรยนทำหนาทถายทอดความรและบมเพาะความดตงแตวยเยาว

การจดทำหลกสตร “โตไปไมโกง”สำหรบเดกในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

เปนโครงการทคำนงถงผลในระยะยาว ดวยความหวงวา เดกและเยาวชนทผาน

กระบวนการเรยนรตามแนวทางของหลกสตรจะไดเรยนรและซมซบคณคาของความ

ซอสตยความรบผดชอบตอหนาทการมจตสาธารณะมชวตพอเพยงและรกความเปน

ธรรม อนจะชวยปลกฝงคานยมและจตสำนกใหเยาวชนไทยเตบโตเปนคนทมศกดศร

เชอมนในความสจรตกลายนหยดในสงทถกตองและตอตานการเอารดเอาเปรยบการ

ทจรตคอรรปชนและการโกงทกประเภท

ผมมความหวงวาดวยความพยายามเชนน จะมผลใหสงคมของกรงเทพมหานคร

เปนสงคมทมความยงยนและกาวหนาเปนเมองทนาอยผคนมความสขและมจตสำนก

แหงความดงาม และขอขอบคณผมสวนเกยวของทกทานทรวมมอกนสรางสรรคเพอ

กรงเทพมหานครของเราทกคน

หมอมราชวงศสขมพนธบรพตร

ผวาราชการกรงเทพมหานคร


นางทยาทปสวรรณ

รองผวาราชการกรงเทพมหานคร


กลาวนำ

จดหมายถงคณคร คณครทรกคะ

ดฉนมความยนดยงทไดมโอกาสฝากขอคดถงคณครผซงอยในวชาชพเดยวกบ

ดฉนถงแมวาวชาชพครของเราจะถกเปรยบเปรยวาเปนเสมอน“เรอจาง”ทหมดความ

สำคญสำหรบผโดยสารเมอเขาไดขามถงฝงแลว แตดฉนเชอเสมอวาความสขทแทจรง

ของคร คอ การไดมโอกาสกระตนใหผเรยนไดเปดมมมองใหม และไดนำเอาขอคดและ

ประเดนจากการเรยนไปขบคด ยอยสลาย และดดซม จนกลายเปนระบบความเชอ

ของเขาเองอยางเปนธรรมชาต

โดยเฉพาะในภาวะปจจบนน คณครคงจะอยากเหนเดกนกเรยนไดเสรมสราง

ความแขงแรงและมนคงทางดานระบบความคด และคานยมทจะเกอเสรมใหเขาเปนคน

ทดมคณธรรมและจรยธรรม ดงเสมอนการไดรบการฉดวคซนเพอปองกนโรครายของ

การโกงกนและเอาเปรยบสงคม หวงวาคณครจะไดใชคมอเปนเครองมอชวยใหนกเรยน

ไดเรยนรและซมซบคานยมหลกของหลกสตรไดอยางสนกสนานและสรางสรรค

ดร.จรวจตรวาทการ

ประธานศนยสาธารณประโยชนและประชาสงคม

เลขาธการองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย


ปราการตานการทจรต กคอจรยธรรมและคณธรรมประจำใจ อนนเปนเรองของอปนสย เปนเรองของการอบรม

การทพอแม ครบาอาจารย เพอนฝง และผใหญในสงคม ทำใหดเปนตวอยาง

นายอานนทปนยารชน

อดตนายกรฐมนตร

ประธานองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย



ชนประถมศกษาปท 4

สารบญ

บทท 1 หลกสตร “โตไปไมโกง”

1.1 ทมาของหลกสตร 10 1.2 หลกสตร“โตไปไมโกง”:ลกษณะพเศษ 11 1.3 วสยทศน 15 1.4 วตถประสงคของหลกสตร 15 1.5 สาระของหลกสตร 16

บทท 2 รปแบบการเรยนการสอนหลกสตร “โตไปไมโกง” สำหรบชนประถมศกษาตอนปลาย

2.1ทฤษฎการเรยนรแบบองครวมเพอสรางอปนสยอนดงาม 24 2.2รปแบบการสอนผานชดกจกรรม 34

บทท 3 โครงสรางหลกสตร “โตไปไมโกง”

3.1ชดกจกรรมพนฐาน 38 3.2ชดกจกรรมเลอก 39 3.3 การออกแบบการเรยนการสอนหลกสตร“โตไปไมโกง” 40

บทท 4 การประเมนผลและทกษะชวต

4.1การประเมนหลกสตรในภาพรวม 49 4.2การประเมนผลอนๆ 49 4.3กรณศกษาเพอประเมนผลและฝกทกษะชวต 52


10

1.1 ทมาของหลกสตร ปญหาการทจรตคอรรปชนในประเทศไทยเปนปญหาทหนกหนวงและบอนทำลาย

ประเทศในทกๆ ดาน พฤตกรรมคอรรปชนฝงรากลกในสงคมไทยมาเปนเวลายาวนาน

และทวความรนแรงขน ความแพรหลายของคอรรปชนในปจจบนมอทธพลอยางสงใน

การแปรเปลยนคานยมดงามเดมของสงคมไทยทยดมนในความสจรต คอยๆกลายมา

เปนการยอมรบการคอรรปชนวาเปนเรองธรรมดา พฤตกรรมการคอรรปชนมความ

สลบซบซอนและมกมผมอำนาจททจรตเขามาเกยวของ การปราบปรามการทจรต

คอรรปชนจงเปนไปโดยลำบากมากขน และความพยายามทผานมากยงไมสามารถทำ

ใหคอรรปชนหมดไปได การปองกนการคอรรปชนจงนาจะเปนอกมาตรการทสำคญ

โดยตองเรมตนทจตสำนกของแตละบคคลทจะตองมความเขมแขงยดมนในความสจรต

และรงเกยจพฤตกรรมการทจรตคอรรปชนและพรอมทจะตอสกบความไมถกตอง

หลกสตรเกยวกบการตานทจรตคอรรปชนสำหรบใชในโรงเรยนในสงกดกรงเทพ-

มหานครนจงกำเนดขนโดยเปนความรวมมอของกรงเทพมหานครศนยสาธารณประโยชน

และประชาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร และองคกรเพอความโปรงใสใน

ประเทศไทย ซงตระหนกถงความสำคญในการสรางคานยมไมยอมรบพฤตกรรมทจรต

คอรรปชนและการโกงทกรปแบบ โดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชน และเชอวาการ

สรางคานยมทถกตองนจะเปนรากฐานสำคญเพอทำใหเดกเตบโตขนเปนพลเมองทม

คณภาพและเปนปราการปองกนและแกไขปญหาทจรตคอรรปชนทไดผลทสด

หลกสตร “โตไปไมโกง” 1 บทท


11

1.2 หลกสตร “โตไปไมโกง” : ลกษณะพเศษ หลกสตร “โตไปไมโกง” มลกษณะทพเศษแตกตางไปจากหลกสตรโดยทวไป

นอกเหนอจากเปนหลกสตรทมงเนนการปลกฝงจตสานกของเดกให “โตไปไมโกง”

แลวยงมความพเศษในประเดนหลกๆทเกยวของกบครนกเรยนและการจดการเรยน

การสอนดงตอไปน

1) ปรชญาความเชอ:เดกทกคนมความบรสทธไมมเดกทมความชวรายเลวราย

ทตดมากบตว เชน พนธกรรมกำหนด เรองเลอดชว สนดานไมด เกดมาก

คดโกงหรอขาดจตสำนกและคณธรรมเปนเรองทขาดการพสจนเชงประจกษ

พนองทมพนธกรรมคลายกน มทงเปนคนดและคนเลว ดงนน กระบวนการ

หลอหลอม กลอมเกลาประสบการณตางๆ โดยเฉพาะในวยเดก ยอมม

อทธพลตอการปลกฝงจตสำนกความคด ความเชอ และระบบคานยมของ

แตละคน

2) เปาประสงคของโครงการ ใหโอกาสการเรยนรทดทสดในวยเดกวาดวยเรอง

ปลกฝงจตสำนกและระบบคณคาความคด ความเชอ ดวยวธการตางๆ ท

ผสมผสานสาระกบการเรยนรผานประสบการณตางๆ เชน การฟงและการ

อานหนงสอ และการถกคย อภปรายถงสาระของสงทเรยนร การใชสอการ

เรยนรอนๆทสนก เชน เพลงการเลนเกมการเลนละครการทำงานศลปะ

เพอใหเกดความประทบใจกบสาระทควรร

3) กระบวนการเรยนรทเดกมสวนรวมและใหเดกเปนผปฏบตเอง คดเอง ทำเอง

และขบคดแกปญหาเอง จะเปนวธการทสรางความประทบใจใหแกเดกได

มากทสด และจะเปนการเรยนรทฝงรากลกลงในจตใจและความทรงจำของ

เดกไดยาวนานทสด

4) หลกสตรนมความพเศษและความเฉพาะเจาะจง เพราะเปนการนำรองใน

ความพยายามทจะสกดคานยมหลกทเชอวา จะชวยสรางภมคมกนอยางด

ตอการถกยวยใหกระทำการทจรตประพฤตมชอบหรอคอรรปชน


12

5) ความพเศษนรวมถงวธการเรยนการสอนทไมยดวธการทวไป เชน ครจะม

บทบาทเปนผนำผชแนะผกำกบควบคมกจกรรมตางๆและเดกนกเรยนจะ

เปนฝายปฏบตทดลองทำ โดยมสวนรวมในทกกระบวนการและทกขนตอน

ในทกครงทมการเรยนการสอนหรอทำกจกรรม

6) เพอใหครเขาใจสงเสรมและสนบสนนการทดลองนำรองหลกสตรไดรวมถง

คมอใหคร การอบรมคร และการบานทฝากใหครทสนใจชวยรวมพฒนา

หลกสตรตอไป นอกจากน ยงมกลองอปกรณสำหรบทกหองเรยนในทก

ระดบชนทเขารวมโครงการ โดยทกหองจะมกระเปาทมสอการเรยนการ

สอนครบถวน อาท คมอคร หนงสอ ซดเพลง ครจะไมตองกงวลในการ

เตรยมสอการเรยนการสอนทจะดำเนนการในวชาน ครสามารถจะเปด

กระเปาทมสอการเรยนการสอนมาใชประโยชนไดทกสปดาหตามสาระ

การเรยนทคมอไดกำหนดไว

7) เนองจากเปนหลกสตรพเศษและหลกสตรเสรมทผบรหารกรงเทพมหานคร

เหนวาสำคญตอการสรางเดกเพอสรางชาต กระบวนการเรยนรของหลกสตร

จงถกออกแบบใหมความแตกตางจากการสอนทวไป โดยเฉพาะอยางยง

การปลกฝงเรองคณคา คานยม ตองเนนวธการทางตรง แตตองไมละเลย

วธการทางออม เพราะเดกตองเกดความประทบใจ และเกดการดดซม

ซมซบคณคาและคานยมอยางเปนธรรมชาตโดยไมถกบงคบ ยดเยยดความ

ประทบใจนจะมผลกระทบตอการยดรากฐานของความเชออยางลกซง ถา

เดกไดรบการตอกยำคณคาอยางสนกชวนคดถกกระตนและปลกเราใหคด

ใหทำอยางสมำเสมอผานสอ และวธการตางๆ ตวอยางทด คอ เมอเดก

ไดยนเพลงใดเพลงหนงทเคยรอง หรอจะเปนเพลงหลกของโครงการกได

เดกจะเกดความทรงจำอนหลากหลายเกยวกบประสบการณของการฟง

เรองเลา การอาน การละเลน การลงมอทำกจกรรมหรอจากละคร และ

จากการทถกคยกนทกครงหลงจากไดทำกจกรรม


13

กระบวนการทวนความจำ (recall) ของมนษยสามารถจะถกกระตนหรอ

ปลกเราจากสมผสตางๆไดดงนนหลกสตรจงมงเนนใหเดกเกดความประทบ-

ใจ และใหมแรงบนดาลใจจากสอสมผสตางๆ ซงจะทำใหเกดการคดและ

ไตรตรองเมอมเหตการณทาทายหรอลอแหลมทตองเผชญดวย

8) หลกสตร “โตไปไมโกง” ในระดบประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะม

ความซบซอนขน และเนนกจกรรมทใหนกเรยนลงมอปฏบต เพราะเดก

นกเรยนเรมมความรทางวชาการสามารถอานหนงสอและสามารถรบผดชอบ

ทำงานรวมกนเปนกลมได ลกษณะของหลกสตรจงเปนการสรางประสบการณ

การเรยนรคณคาความดทอยในสาระหลกสตรผานชดกจกรรมตางๆ ไดแก

การเรยนรความดของบคคลตางๆ ทงทเปนบคคลในประวตศาสตรและ

บคคลในยคปจจบน การอานวรรณกรรมและหนงสอทชวยสรางแรงบนดาลใจ

ในการทำความด การเรยนรเหตการณสำคญ การรองเพลงทชวยตอกยำ

และสรางความประทบใจการปฏบตตนตามวถชวตทพอดมความพอเพยง

โดยสรป หลกสตรมงหวงจะฉดวคซนอนมประสทธภาพเพอใหเดกไดมภมคมกน

สามารถจะชวยตานทานสงทไมดและสงทจะมายวยในภายภาคหนาของชวต เปรยบ

เสมอนถาเราเคยฉดวคซนทดมคณภาพและประสทธภาพ เราสามารถจะมภมคมกน

ตอโรคภยทหอมลอมเราทำใหเรายงแขงแรงไมตดเชอตดโรคเหลานน


14

การจดทำหลกสตรนจงเปรยบเสมอนการคดคนศกษาวจย วเคราะห และผลต

วคซนของการสรางภมคมกนตอความไมดใหแกเดกนกเรยนของกรงเทพมหานคร ถา

เดกนกเรยนไดรบในปรมาณทเพยงพอและเหมาะสมยอมจะสงผลใหมภมตานทานทด

ทงนมการถามวาจะเหนผลไดอยางไรหรอจะเหนผลไดเรวแคไหนคำตอบคอในชวง

ทดลองนำรองดำเนนการหลกสตรนจะมการประเมนวาหลกสตรไดถกนำไปปฏบตจรง

หรอไม มปญหาอปสรรคอยางใดหรอไม เดกนกเรยนและครมความรสกอยางไรกบ

หลกสตร มความพงพอใจมากนอยเพยงใด เครองมอ สอ และวธการตางๆ ใชได

สะดวกและเปนประโยชนหรอไม การประเมนในขนแรกคอการประเมนศกยภาพและ

การดำเนนการของหลกสตร รวมถงความพงพอใจของผใชซงรวมถงครและนกเรยน

ดวย

สวนผลลพธและผลกระทบในระยะยาวของการปลกฝงคานยม คงตองใหเวลา

ฟมฟก หยงรากฝงในและบมเพาะในตวเดกระยะหนงกอน จงจะประเมนไดอยาง

แทจรงวาไดเกดผลมากนอยเพยงใด


15

1.3 วสยทศน หลกสตร“โตไปไมโกง”มงหลอหลอมปลกฝงใหเดกเตบโตเปนผใหญทมคณภาพ

เปยมไปดวยคานยมและคณสมบตทพงปรารถนา ไดแก ซอสตยสจรต มจตสาธารณะ

และรบผดชอบตอสงคมสวนรวม รวมทงมความรกในความถกตองและเปนธรรม โดย

ยดหลกความพอเพยงในการดำเนนชวต ซงจะเปนพนฐานทขาดเสยมไดในการสราง

ภมคมกนตอการทจรตและประพฤตมชอบ และตอตานการเอารดเอาเปรยบผอน สงคม

และประเทศชาต

1.4 วตถประสงคของหลกสตร 1)เพอพฒนากระบวนการเรยนรของผเรยนใหรจกการอยรวมกบผอนอยางสนต

ดวยพนฐานของความถกตองและเปนธรรม

2)เพอสรางจตสำนกคณธรรมของผเรยนใหไมเหนแกตว ไมเอาเปรยบผอน รจก

จำแนกชวดสามารถแยกแยะความผดและความถกตองเพอเปนภมคมกนตอ

ปญหาทจรตคอรรปชน

3)เพอพฒนาใหผเรยนมคณลกษณะอนพงประสงค ไดแก ความซอสตยสจรต

การมจตสาธารณะ ความเปนธรรมทางสงคม การกระทำอยางรบผดชอบ

และการเปนอยอยางพอเพยง

4)เพอพฒนาสมรรถนะในการคดและมวจารณญาณในการแกไขปญหาของ

ผเรยนใหคดเปนและปฏบตอยางถกตองกลาหาญและมคณธรรม


16

1.5 สาระของหลกสตร คานยมและคณคาทดงามของสงคมนนมอยมากมาย ดงนน ในหลกสตรนจงได

คดเลอกคานยมหลกทเกยวของโดยตรงในการสรางจตสำนกจะนำไปสเปาหมายการ

สรางสรรคสงคมสจรต นำมาเปนเนอหาในการถายทอดบทเรยนตางๆ กระบวนการคด

เลอกคณคาเหลานไดมการคดสรรและวเคราะหจากผเชยวชาญในสาขาทเกยวของเพอ

ใหมความครอบคลมมากทสด และเหมาะสมกบสถานการณและบรบทสงคมไทยใน

ปจจบน

สาระหลกของหลกสตรโตไปไมโกงประกอบไปดวยคณคาความด5ประการ

ไดแก

• ความซอสตยสจรต(honestyandintegrity)

• การมจตสาธารณะ(greatergood)

• ความเปนธรรมทางสงคม(fairnessandjustice)

• การกระทำอยางรบผดชอบ(responsibilityandaccountability)

• การเปนอยอยางพอเพยง(sufficiencyandmoderation)

คณคาเหลานมความเชอมโยงและสรางเสรมซงกนและกนใหแขงแรงขน เสมอน

เปนการวางเสาหลกหลายๆ ตนเพอเปนรากฐานใหเดกๆ มจตสำนกทมนคงในความ

สจรตรงเกยจการคดโกงและเหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน


17

ความซอสตยสจรตHonestyand

Integrity

การมจตสาธารณะGreaterGood

ความเปนธรรมทางสงคม

FairnessandJustice

การกระทำอยาง รบผดชอบ

Responsibilityand

Accountability

การเปนอยอยาง พอเพยง

SufficiencyandModeration

รปท1คณคาความด5ประการในสาระหลกสตร“โตไปไมโกง”


18

• ความซอสตยสจรต (Honesty and Integrity)

แนวคด ความซอสตยสจรตเปนคานยมพนฐานทสำคญและจำเปนอยางยงในการดำเนน

ชวตทดงามและนำไปสสงคมทสจรตและใสสะอาด ความซอสตยเปนสงทเขาใจงาย แต

การสรางจตสำนกของความซอสตยสจรตใหเขมแขงอยางแทจรงนนตองอาศยการ

บมเพาะและตอกยำ ฝกฝนทงความคดและพฤตกรรมใหมความซอสตยไมวาเรองเลก

หรอใหญ โดยเฉพาะการซอสตยตอตนเองและดวยตนเองยามไมมใครกำกบควบคม

ทงน เพอใหเดกๆ สามารถดำรงตนดวยความซอสตยไดภายใตสภาวะสงลอใจตางๆ

โดยจะตองสรางความเขาใจใหเหนวาผทยอมแพตอความทจรต มพฤตกรรมคดโกงยอม

แลกความซอสตยสจรตเพอใหไดมาซงชอเสยงอำนาจและเงนทองนน เปนผทม

พฤตกรรมนาละอาย เนองจากความไมซอสตยและทจรตนนทำรายตนเองและผอน

บคคลทจรตมไดเปนผทประสบความสำเรจอยางแทจรง ไมนานบถอ และไมสามารถม

ความสขในระยะยาวได ในทางตรงกนขามผทยดมนอยในความซอสตยสจรตเปนผทม

เกยรตและศกดศรและมชวตทเจรญงอกงามอยางแทจรง

ความหมาย ความซอสตยสจรต คอ การยดมนในความสตยจรงและในสงทถกตองดงาม ม

ความซอตรงและมเจตนาทบรสทธประพฤตปฏบตตอตนเองและผอนโดยชอบไมคดโกง

การนำไปใชในเชงพฤตกรรม • พดความจรง

• ไมลกขโมย

• ทำตวเปนทนาเชอถอทำตามสญญา

• ตรงไปตรงมา

• กลาเปดเผยความจรง

• รจกแยกแยะประโยชนสวนตวสวนรวม


19

• การมจตสาธารณะ (Greater Good)

แนวคด เราทกคนเปนสมาชกของสงคม ซงทกคนลวนปรารถนาทจะอยในสงคมทดและ

เปนสข สงคมจะดไดขนอยกบสมาชกในสงคมทจะตองรวมกนสรางและชวยกนประคบ

ประคองโดยการอยรวมกนของสมาชกในสงคมหนงนนตองอาศยความเออเฟอเผอแผ

ความเขาใจซงกนและกน รวมทงการทสมาชกในสงคมคดและทำเพอสวนรวม รจก

การใหเพอสงคม ไมเหนแกประโยชนสวนตนเปนใหญ และพรอมทจะเสยสละหรอชวย

ปกปองผลประโยชนของสวนรวม การปลกฝงจตสาธารณะตงแตเลกนจะเปนพนฐาน

สำคญในการสรางคนดทมใชเกงเพยงอยางเดยวหรอเกงแตเอาเปรยบผอน แตเปนคนด

ทจะสามารถโอบอมสงคมและพฒนาประเทศชาต โดยในระดบเยาวชนอาจเรมฝกฝน

จากสงคมเลกเชนจตสาธารณะในโรงเรยนหรอชมชน

ความหมาย การมจตสาธารณะ คอ การมจตสำนกเพอสวนรวมมความตระหนกรและคำนง

ถงสงคมสวนรวม มความรบผดชอบตอตวเองในการกระทำใดๆ เพอไมใหเกดผล

กระทบเสยหายตอสวนรวม และพรอมทจะเสยสละประโยชนสวนตนเพอรกษาผล

ประโยชนของสวนรวม

การนำไปใชในเชงพฤตกรรม • รวมดแลสงคม

• รบผดชอบสวนรวม

• เสยสละเพอสวนรวม

• เออเฟอเมตตามนำใจ

• ไมเหนแกตว


20

• ความเปนธรรมทางสงคม (Fairness and Justice)

แนวคด ทกคนควรไดรบความเปนธรรมอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน ไมวาจะแตกตาง

กนดวยเชอชาตศาสนาภมกำเนดฐานะหรอการศกษาดงนนการใหความเคารพใน

ศกดศรความเปนมนษยของผอน การไมเอาเปรยบผอน การเขาใจสทธและหนาทของ

ตนเอง และไมละเมดสทธของผอน จะชวยใหรกษาความเปนธรรมในสงคมไดมากขน

ผทเขาใจและรกความเปนธรรมจะไมเอาเปรยบผอน ผนำทมความเปนธรรมจะไม

คดโกงจากสวนรวมหรอใหผลประโยชนแตเพยงพวกพอง แตคำนงถงทกๆ คนอยาง

เทาเทยมและยตธรรม

ความหมาย ความเปนธรรมทางสงคมคอการปฏบตตอผอนอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน

และอยางมเหตผล โดยไมเลอกปฏบตตอ เพศ เชอชาต ชนชน สถานะทางเศรษฐกจ

และสงคม

การนำไปใชในเชงพฤตกรรม • นกถงใจเขาใจเรา

• ไมเอาเปรยบผอน

• รบฟงผอน

• เคารพใหเกยรตผอน

• กตญญอยางมเหตผล

• คำนงถงความยตธรรมโดยตลอด


21

• การกระทำอยางรบผดชอบ (Responsibility and Accountability)

แนวคด ทกสงคมประกอบดวยสมาชกหรอบคคลทแตกตางหลากหลาย แตละคนตาง กมบทบาทและหนาทตางๆ ทเหมอนกนบางและตางกนบาง ตงแตเปนสมาชกของ ครอบครวสมาชกของโรงเรยนสมาชกของททำงานและสมาชกของสงคมดงนนการ อยรวมกนอยางสนตสข สมาชกทกคนจะตองเขาใจความรบผดชอบในบทบาทและ หนาทของตนเอง ปฏบตหนาทตางๆ อยางมความรบผดชอบไมใหขาดตกบกพรอง ม ความเขาใจซงกนและกน ไมละเมดผอน มวนยและมความเคารพตอกฎเกณฑกตกาท ตกลงรวมกนเพอความผาสกและเปนธรรมของสงคม ผทมความรบผดชอบจะตองม ความเปดเผยและโปรงใสพรอมทจะใหมการตรวจสอบไดและหากกระทำผดกพรอมท จะยอมรบผดและปรบปรงแกไขในการกระทำทผดพลาดของตนเอง คณคาของความ รบผดชอบนเปนอกหนงจตสำนกทจำตองสรางและฝกฝน ผทขาดจตสำนกของความ รบผดชอบนอกจากจะมแนวโนมทจะละเลยหนาทของตวเอง อาจนำไปสการใชอำนาจ หนาทในการหลบเลยงกฎกตกาหรอกอบโกยผลประโยชน โดยไมคำนงถงความ

เดอดรอนของผอน

ความหมาย การกระทำอยางรบผดชอบ คอ การมจตสำนกในบทบาทและหนาทของตวเอง

และปฏบตหนาทใหดทสด เคารพกฎเกณฑกตกา พรอมใหตรวจสอบการกระทำได

เสมอหากมการกระทำผดกพรอมทจะยอมรบและแกไขในสงทผด

การนำไปใชในเชงพฤตกรรม • ทำหนาทของตวเองใหดทสด • มระเบยบวนย • เคารพกตกา • รบผดชอบในสงททำกลายอมรบผดและรบการลงโทษ • รจกสำนกผดและขอโทษแกไขในสงผด • กลาทำในสงทถกตอง


22

• การเปนอยอยางพอเพยง (Sufficiency and Moderation)

...พอเพยง มความหมายกวางขวางยงกวานอก

คอคำวาพอ กพอเพยงนกพอแคนนเอง

คนเราถาพอในความตองการกมความโลภนอย เมอมความโลภนอย

กเบยดเบยนคนอนนอย ถาประเทศใดมความคดอนน

มความคดวาทำอะไรตองพอเพยงหมายความวาพอประมาณ

ซอตรง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข

พอเพยงนอาจจะม มมาก อาจจะมของหรหรากได

แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน... พระราชดำรส เนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา

ณ ศาลาดสดาลย วนท 4 ธนวาคม 2541


23

แนวคด การดำเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ถอวาเปนแบบอยางทด ท

ควรถอปฏบต การรจกความพอด พอประมาณในการใชชวต การรสกพอใจในสงท

ตนเองมอย การรประหยดและรคณคาสงของเปนเรองสำคญในการสรางนสยทเปนอย

อยางพอเพยง จะไมทำใหเกดการดนรนแบบเหนแกตวและขาดสต จนกระทงนำไปส

การทจรตและคดโกง ความพอเพยงนนยงสงผลใหเราไมเอาเปรยบผอนและสงคม

ในภาพรวมดวย

ความหมาย การเปนอยอยางพอเพยง คอ การดำเนนชวตโดยยดหลกความพอประมาณ

ซอตรง ไมละโมบโลภมาก รจกยบยงชงใจ และตองไมเอาเปรยบหรอเบยดเบยนทง

ตวเองและผอน

การนำไปใชในเชงพฤตกรรม • รจกความเพยงพอความพอด

• มความอดทนอดกลนรจกบงคบตวเอง

• ไมกลวความยากลำบาก

• ไมทำอะไรแบบสดขวหรอสดโตง

• มสตและเหตผล


24

รปแบบการเรยนการสอน หลกสตร “โตไปไมโกง” สำหรบชนประถมศกษาตอนปลาย

2 บทท

การปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และจตสำนกทดมความแตกตางจากการเรยน

การสอนโดยทวไป การปลกฝงคานยมเพอใหยดมนในความสจรตดงามใหประสบความ

สำเรจไดนน สำคญทนกเรยนจะตองรสก เขาใจ และเหนคณคาของความดงามอยาง

แทจรง และพรอมทจะนำเขามาเปนวถการดำเนนชวตของเขา มฉะนนแลวการเรยน

การสอนกจะเปนเพยงการทองจำเพอสอบเพยงอยางเดยวแตมไดนำไปปฏบตหลกสตร

นจงถกพฒนาขนเพอใหนกเรยนสามารถซมซบสาระและคณคาตางๆ ทถายทอดผาน

หลกสตรนไดอยางลกซง โดยไมเนนการทองจำ และสรางความมนใจในศกยภาพความด

ในตวเองเพอใหจตสำนกนแขงแรงและคงอยกบนกเรยนแมเมอเขาเตบโตขน

2.1 ทฤษฎการเรยนรแบบองครวม

เพอสรางอปนสยอนดงาม การสรางอปนสยอนดงามใหแกเดกๆ มใชสงใหม ทกๆ สงคมไมวาชาตหรอ

ศาสนาใดลวนมความพยายามในการบมเพาะลกหลานของตนใหเตบใหญขนเปนคนด

ของสงคม เนองจากในปจจบนเดกๆ สวนใหญไดรบการศกษาและอบรมผานกระบวน

การการศกษาในโรงเรยน ผปกครองและสงคมจงคาดหวงใหเดกๆ ไดรบการศกษา

ควบคไปกบการบมเพาะคณธรรมอนดงาม จากการทบทวนประสบการณการเรยน

การสอนในโรงเรยนเพอสรางอปนสยทดใหแกนกเรยนทงในและตางประเทศพบวา

ยงมขอจำกดทเกดจากปญหาในการเรยนแบบทองจำเพอสอบ โดยมไดมการนำไป

ปฏบตจรงหลายประเทศจงไดมการศกษาและวจยเพอปรบปรงแนวคดในการเรยนการ

สอนใหมความครอบคลมและไดผลยงขน


25

การเรยนรแบบองครวมเพอสรางอปนสยอนดงามเปนแนวคดหนงทไดรบความ

สนใจอยางมาก แนวคดนมใชเทคนคเฉพาะแตเปนการนำเสนอภาพรวมของกระบวนการ

เรยนการสอน โดยเฉพาะในการทำความเขาใจถงองคประกอบตางๆ ของการสอนเพอ

สรางอปนสยอนดงามใหไดผล โดยเชอวาการสอนจะประสบความสำเรจไดตองประกอบ

ดวยองคประกอบ3สวน1หรอเรยกโดยงายวาโมเดล3Hไดแก

1)ความร(Knowing,“HEAD”)

2)จตสำนก(MoralEffect,“HEART”)

3)การกระทำ(Action,“HAND”)

1Lickona,T.andRyan,K.1992.“CharacterDevelopment:theChallengeandtheModel”inLickona,T.andRyan.K.(eds.).CharacterDevelopmentinSchoolandBeyond(2nded.). WashingtonDC:CouncilforResearchinValueandPhilosophy.

Head Heart Hand

ความร จตสำนก การกระทำ


“ใหเดกของเรารความหมายของคำวามเกยรต …. เกยรตทแทจรงคอเกยรตทรอยกบตววาไดกระทำดถกตอง มคณคาควรแกการยกยองแลวกภาคภมใจในตวเอง …. ดวยการสามารถยกมอไหวตนเอง … ถายกมอไหวตวเองได มนกไมมเรองทจรต…”

พทธทาสภกขสวนโมกขพลาราม“คณธรรมของคร”


27

รเนอหาและความหมาย

การปลกฝงคณธรรมจรยธรรมในชนเรยนจะเรมจากการสอนเนอหา โดยครอาจ

ใชการบรรยายนำหรอทำกจกรรมทนาสนใจเพอนำเขาสบทเรยน และใหขอมลทเปน

เนอหากบนกเรยน (ตวอยางเชน ในหลกสตรโตไปไมโกงน ครสามารถสอนความหมาย

ของคณคาตางๆ ทเปนสาระทงหาประการในหลกสตร เปนตน) ขนตอนนเปนการ

สรางความเขาใจของนกเรยนใหชดเจนวาคณลกษณะตางๆ เหลานคออะไร นกเรยนร

ความหมายของสงทเรยนเชนความซอสตยความพอเพยงวาคออะไร

นอกจากน เพอเปนการตอกยำความเขาใจครสามารถใชกระบวนการมสวนรวม

เชนการตงคำถามใหนกเรยนตอบหรอใหนกเรยนยกตวอยางทใกลตว เพราะนอกจาก

นกเรยนจะรเนอหาแลวสงทสำคญคอ ในการ“ร”นนนกเรยนจะตองสามารถบอกได

วาเมออยในสถานการณจรงการทคนเราจะมคณลกษณะนนๆ เขาจะตองมพฤตกรรม

อยางไรเชน

หากเกบกระเปาสตางคไดคนท“ซอสตย”จะทำอยางไร

เวลาคณครใหการบานนกเรยนทม“ความรบผดชอบ”จะตองทำอยางไร

รเหตผล

ในการเรยนรดานเนอหาของคณธรรมจรยธรรมนนนอกจากจะรความหมายแลว

นกเรยนจะตองสามารถเขาใจในตรรกะ รทมาทไป สามารถใหเหตผลไดวาทำไมเราจง

ตองยดถอคณคาตางๆ เหลานไวเปนคณธรรมประจำใจ โดยครผสอนอาจถามคำถาม

เพอกระตนใหนกเรยนคนหาเหตผลเชน

ทำไมเราจงไมควรลอกขอสอบ

ทำไมเราจะตองนกถงใจผอน

ทำไมเราจะตองเคารพกฎกตกา

ทำไมเราถงตองชวยกนดแลของสวนรวม

คำถามในลกษณะนจะชวยใหนกเรยนไดคด ไดใชเหตผล ไดใชจนตนาการ และ

ในทสดแลวจะนำไปสความเขาใจในเนอหามากขน และเนองจากเปนความรทนกเรยน

สงเคราะหขนเองความรนจงตราตรงอยกบนกเรยนโดยไมตองกลวลม

• ความร ... รอะไร


ดาบทด...ตองมฝก ความสามารถทด...ตองมจรยธรรม

พระมหาวฒชยวชรเมธ(ว.วชรเมธ)


29

สงทมกจะขาดหายไปในการสอนคณธรรมจรยธรรมนน คอการเชอมโยงจาก

ความเขาใจในระดบของความคด ไปสระดบของจตใจ แทจรงแลวลกลงไปในจตใจของ

นกเรยนมความเชอมนในคณธรรมและความดแคไหน จตสำนกนตองไดรบการบมเพาะ

ควบคไปกบการใหความร เพอทบคคลทมคณธรรมจะไมเพยงแตแยกแยะไดวาอะไรด

หรอไมดแตจะตองรกความดและรงเกยจความชวความรสกในระดบจตใจนเองซงเปน

แรงขบเคลอนใหบคคลมจตสำนกทจะนำไปสพฤตกรรมทมคณธรรม

ดงนนการปลกฝงคณธรรมในเดกครผสอนจงมความจำเปนทจะตองใชสอตางๆ

เพอเปนการตอกยำความเขาใจและเชอมโยงความรเขากบความรสก เชน การสอนผาน

เลานทาน วรรณกรรม การเลนละคร จะสามารถทำใหนกเรยนเขาถงความรสกเหลาน

ได ไมวาจะเปนความเสยใจของคนทถกทำราย หรอความกลาหาญ ความเมตตาและ

ความมงมนของตวละครทเปนคนดความเขาใจประกอบกบความรสกนจะประกอบกน

เปนจตสำนกทฝงรากลกมความรสกผดชอบชวดทชดเจนและสรางแรงบนดาลใจเมอ

เดกๆ เตบโตไปสถานการณทจะเขามาทาทายความดของแตละคนจะมแตจะยากและ

ซบซอนขนจตสำนกนเองจะเปนสงนำทางใหเขายดมนในความดไมอยากทำความชว

• จตสำนก...รสกอยางไร


30

การนำความรบวกกบความรสกมาสการกระทำใหได เปนอกหนงกระบวนการ

ทมความสำคญในการปลกฝงคณธรรม ซงกระบวนการขนสดทายนมกเปนจดออนของ

การเรยนการสอนทเนนทฤษฎหรอเนนความรเชงสาระเพยงอยางเดยว หรอเนนความ

รสกเพยงอยางเดยว การขาดความเชอมโยงความรเขาสจตใจและการกระทำเปนหนง

ในคำอธบายวาทงๆททกคนรวาความดคออะไรแตทำไมบางคนทำบางคนไมทำหรอ

บางคนทำไมได

ในตางประเทศไดมการทำการทดลองขนเพอทดสอบความสมพนธระหวางทกษะ

และพฤตกรรมในการทำความด2 โดยสงเกตเดกๆ วาจะมพฤตกรรมอยางไรเมอไดยน

เสยงคนตะโกนเรยกขอความชวยเหลอมาจากหองขางๆทงน ในการทดลองไดแบงเดก

ออกเปน2กลม

กลมแรกไดรบการอบรมโดยใชบทบาทสมมต โดยจำลองสถานการณทาทายในชวตจรง

หลายๆ สถานการณ และใหเดกไดมสวนรวมและลองทำจรง (ผานกจกรรมบทบาท

สมมต)วาเดกจะสามารถชวยเหลอผอนไดอยางไรและ

กลมทสองเปนกลมเดกทไมเคยไดรบการอบรมโดยใชบทบาทสมมต ซงผลของการ

ทดลองนพบวา เดกกลมทเคยผานการเลนบทบาทสมมตสวนใหญจะลกไปสำรวจด

วามอะไรเกดขนมากกวาเดกกลมทไมไดรบการอบรม ซงสวนใหญมกจะวางเฉยหรอ

ไมกลาลกไป ซงผลการทดลองนกสอดคลองกบขอสรปของงานวจยตอๆ มาวา ผทม

ความมนใจวาจะสามารถจดการกบสถานการณตางๆ ไดมแนวโนมทจะยนมอเขาไป

ชวยเหลอผอนมากกวา3

• การกระทำ...ทำอยางไร

2Staub,E.1979.PositiveSocialBehaviorandMorality:SocializationandDevelopment(Vol.2).NewYork:AcademicPress.3Huston,T.,&Korte,C.1976.“TheResponsiveBystander:WhyHeHelp.”inLickona,T.(ed.).MoralDevelopmentandBehavior.NewYork:Holt,Rinehart&Winston.


31

การทเราจะตดสนใจและลงมอทำสงใด และโดยเฉพาะทำบอยจนเปนพฤตกรรม

ปรกตนนทฤษฎ3Hนกลาวไววาประกอบไปดวยองคประกอบพนฐานสามประการคอ

ความมงมนตงใจทกษะความสามารถและอปนสย

ความมงมนตงใจ ทกษะความสามารถ

อปนสย

“รแลว..เขาใจ ดแลวแต•ทนแรงกดดน ไมไหว•ผลประโยชนไม เขาใคร ออกใคร”

“รแลว..เขาใจ ดแลวแต•ไมรจะทำอยางไร•ทำดไมเคยไดด”

“รแลว..เขาใจ ดแลวแต•เราจะไปทำอะไรได •ขเกยจทำ•ทำไมไหว•นาเบอ•อยากสบายๆ”

ตวอยางของ อปสรรคการทำด


32

ความมงมนตงใจ

ในการดำเนนชวตประจำวน เราทกคนตองมการเลอกอยเสมอวาจะทำหรอไมทำ

อะไร เราใหนำหนกถงขอดขอเสยของการกระทำ จนนำไปสการตดสนใจเลอกในทสด

และเนองจากการทำดนนเราอาจตองเสยสละอะไรบางอยาง เชน เสยเวลา หรอเสย

ประโยชนสวนตนเพอใหไดประโยชนสวนรวม ความมงมนตงใจจงเปนแรงขบเคลอน

ภายในทสำคญในการยนหยดเพอการทำด ทำสงทจตสำนกบอกวาเปนสงทถกทควร

และสามารถเอาชนะแรงกดดนตางๆ ทเขามา ไมวาจะเปนผลประโยชน ชอเสยง เงน

ทองพวกพอง

ทกษะความสามารถ

ความมงมนเพยงอยางเดยวคงไมสามารถทำใหการทำดบรรลผลไดโดยงาย

บางครงเจตนาดแตพอลงมอทำอยางขาดทกษะความสามารถหรอขาดความรอาจไม

เกดผลลพธทดดงทคาดหวง ซงในทสดอาจจะเปนการบนทอนกำลงใจของคนด การ

ทำความดใหสำเรจจงตองใชสตปญญาและทกษะความสามารถดวย เชน ทกษะการ

สอสาร ทกษะการแกปญหา การวางแผนทด เปนตน ดงนน การสอนคณธรรม

จรยธรรมจงตองผนวกการสรางทกษะ โดยเฉพาะการลงมอทำจรงดวย เชน ผานการ

เลนละครจำลองสถานการณหรอผานการทำกจกรรมเพอใหนกเรยนไดมโอกาสฝกฝน

ทกษะทเรยนมา ลองผดลองถก และรจกแกปญหา นกเรยนจะเกดความมนใจในความ

สามารถของการทำดของตวเอง


33

อปนสย

อปนสยทดจะเปนเหมอนวคซนทอยในตวนกเรยน จะทำใหเขาคดดทำดโดย

ธรรมชาต เดกๆ ทกคนมธรรมชาตทดอยในตวอยแลว หากไดรบการบมเพาะและ

ตอกยำจะทำใหอปนสยทดนแขงแรงขนและเอาชนะอปสรรคตางๆเชนความขลาดกลว

หรอความขเกยจของเดกได การมโอกาสไดทำความดบอยๆ จนเปนนสยมสวนชวย

อยางมาก เพราะเปนการสรางประสบการณในการทำด ตอกยำความรสกทด ดงนน

ในการสอนจงตองเปดโอกาสใหมากทสดใหนกเรยนไดนำเอาสงทเรยนมาลองทำ โดย

เรมจากความดงายๆ แตใหทำบอยๆ จนเปนนสย เชน สรางนสยรบผดชอบโดยเรมให

เดกรบผดชอบในงานทงายๆ เชน เวรทำความสะอาดหอง สอนใหมจตสาธารณะโดย

การใหดแลสงแวดลอมภายในหองเรยนหรอโรงเรยน บางโรงเรยนมการทดลองทำ

รานคาซอสตยโดยใหผซอนำเงนจำนวนทถกตองใสลงกลองดวยตวเองเปนตน


34

2.2 รปแบบการสอนผานชดกจกรรม

เนองจากเปนหลกสตรพเศษและหลกสตรเสรมทผบรหารกรงเทพมหานคร

เหนวาสำคญตอการสรางเดกเพอสรางชาต กระบวนการเรยนรของหลกสตรจงถก

ออกแบบใหมความแตกตางจากการสอนทวไป โดยเฉพาะอยางยง การปลกฝงเรอง

คณคา คานยม นกเรยนตองเกดแรงบนดาลใจ และเกดการดดซมซมซบคณคาและ

คานยมอยางเปนธรรมชาตโดยไมถกบงคบยดเยยด ใหนกเรยนไดรบการตอกยำคณคา

อยางสนกชวนคดถกกระตนและปลกเราใหคดใหโอกาสฝกฝนทำจรงจงจะสงผลตอ

การสรางรากฐานของอปนสยอนดงามอยางมนคง และยงสามารถทำใหเกดการคดและ

แกปญหาไดดวยตนเองเมอมเหตการณทาทายหรอลอแหลมทตองเผชญ

ชดกจกรรมตางๆ จงถกคดคนขนและนำมาบรรจไวในหลกสตร เพอใหนกเรยน

ไดเรยนรโดยเรมตงแตกระบวนการทำความเขาใจสาระของคณคาตางๆ ทงหาประการ

และการบมเพาะความรสกนกคด และจตสำนกเพอการทำด ผานการลงมอทำกจกรรม

รวมกน

นอกจากนน ในการจดหลกสตรนยงคำนงถงขอเทจจรงทวานกเรยนแตละคนม

ความชอบ ความถนด และการเรยนรทไมเหมอนกน ดงนน จงมการนำสอการสอนท

หลากหลายเหมาะสมกบลกษณะการเรยนรของนกเรยนเขามาเปนเครองมอของ

หลกสตร ไมวาจะเปนวรรณกรรม ศลปะ ดนตร เกมส และสอสรางสรรคใหมๆ จะ

ทำใหการเรยนรไดผลดยงขน โดยเครองมอเหลานจะถกสอดแทรกไปในการสอนใน

แตละชดกจกรรม เพอเปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบต ทำกจกรรม ฝกฝนทกษะ

การเรยนรและทกษะอนๆ เชน การแกปญหา การบรหารงานกลม การบรหารจดการ

กจกรรมเปนตน


35

โครงสรางหลกสตร “โตไปไมโกง”

3 บทท

หลกสตร “โตไปไมโกง” ในชนประถมศกษาตอนปลายประกอบดวยชดกจกรรม

2สวนคอ

1) ชดกจกรรมพนฐาน

การสอนจะเรมจากกจกรรมในชดกจกรรมพนฐานเพอเปนการวางพนฐาน

ความเขาใจในสาระตางๆใหแกนกเรยนอยางเขมขนและเพอเปนการเตรยม

ความพรอมของนกเรยนใหการมสวนรวมไดอยางเตมทในชดกจกรรมเลอก

ตางๆ

2) ชดกจกรรมเลอก

ชดกจกรรมเลอกมทงหมด5ชดโดยมวตถประสงคเพอเปนการตอกยำ

ความเขาใจในสาระผานกจกรรมตางๆทครและนกเรยนสนใจโดยครผสอน

สามารถออกแบบการสอนโดยเลอกสอนทงชดกจกรรมหรอเลอกผสมผสาน

กจกรรมไดตามเหมาะสม

นกเรยนจะไดเรยนรเนอหาสาระในหลกสตรจากชดกจกรรมพนฐานและไดทบทวน

และตอกยำการเรยนรผานกจกรรมเลอกตางๆทบรรจอยในแตละชดกจกรรมเลอก


36

เรยนรคณคาความดทง5ประการทอยในสาระของหลกสตร

กจกรรมท 1 เรยนรสาระผานเพลงโตไปไมโกง

กจกรรมท 2 อกษรศลป

กจกรรมท 3 สมดบนทกหลกสตร“โตไปไมโกง”

กจกรรม

1. ซเปอรฮโร

2. แมฟาหลวง

3. หนอยากเปนอะไร

4. ตนไมซอสตย1

5. ตนไมซอสตย2

6. ความดทยงใหญ

7. แดนซามไร

8. ความดของฉน

คนดทำด เรยนรผานชวประวตและความด

ของบคคลตางๆเรยนรผานการอานวรรณกรรมทสราง

แรงบนดาลใจ

กจกรรม

1. “โตไปไมโกง”เดอะบกคลบ

2. อานการตนในหองเรยน

3. เมอฉนเปนนกเขยนการตน

4. เรองมาเหมยวและเพอน

ชดกจกรรมเลอก

ภาพรวมชดกจกรรมพนฐานและกจกรรมเลอก

ชดกจกรรมพนฐาน

“โตไปไมโกง” เดอะบกคลบ


37

มวสกคลบ เรยนรผานดนตรทประทบใจ

กจกรรม

1. ทองไวในใจ

2. ตนตระกลไทย

3. นทานยกษ

4. สวนรวมตองมากอน

5. พอใจเทาทเราม

6. แรพคบเดกสรางชาต

7. เลอกเพลงทชอบเพลงทใช1

8. เลอกเพลงทชอบเพลงทใช2

เรองจรงผานตา เรยนรผานเหตการณสำคญ

กจกรรม

1. เรองเลาจาก...ขยะ

2. สรางเมองใหมสะอาดสดใสไรขยะ

3. สำรวจทำไม1

4. สำรวจทำไม2

5. สรางโคลนนงเดกไทย

6. แรงบนดาลใจสรางโคลนนงเดกไทย

7. กระจายพนธกรรมใหม

ชวตพอด มความพอเพยง เรยนรผานวถชวตพอดมความพอเพยง

กจกรรม

1. พอดพอด

2. นาฬกาชวต

3. ละครพอดพอด

4. คณพอเพยง

5. เทาทนฟมเฟอย1





38

3.1 ชดกจกรรมพนฐาน

วตถประสงคของชดกจกรรมพนฐาน

1) เพอใหนกเรยนไดเรยนรและเขาใจความหมายของสาระหลกของหลกสตร

“โตไปไมโกง”ประกอบไปดวยคณคาความด5ประการไดแก

• ความซอสตยสจรต(honestyandintegrity)

• การมจตสาธารณะ(greatergood)

• ความเปนธรรมทางสงคม(fairnessandjustice)

• การกระทำอยางรบผดชอบ(responsibilityandaccountability)

• การเปนอยอยางพอเพยง(sufficiencyandmoderation)

2)เพอสรางความคนเคยและทศนคตทดของนกเรยนในการเรยนในรปแบบ

กจกรรมและพรอมทจะมสวนรวมในการเรยนรในขนตอไป

กจกรรม กจกรรมพนฐานของชนประถมศกษาปท4ประกอบไปดวย3กจกรรม

กจกรรมท 1 เรยนรสาระผานเพลงโตไปไมโกง

เวลาสอน:1คาบเรยน

กจกรรมท 2 อกษรศลป


กจกรรมท 3 สมดบนทกหลกสตร“โตไปไมโกง”



39

3.2 ชดกจกรรมเลอก

ชดกจกรรมเลอกประกอบไปดวยกจกรรมทมความหลากหลาย โดยประกอบไป

ดวยชดกจกรรม 5 ชด เพอเปนแนวทางใหครผสอนสามารถเลอกสอนไดตามความ

สนใจและความเหมาะสม เพอเปนการทบทวนและตอกยำเนอหาสาระของหลกสตร

วตถประสงคของชดกจกรรมเลอก 1)เพอเปนการตอกยำความเขาใจในคณคาความดทง5ประการไดแก

ความซอสตยสจรตการมจตสาธารณะความเปนธรรมทางสงคม

การกระทำอยางรบผดชอบและการเปนอยอยางพอเพยง

2)เพอใหนกเรยนสามารถเชอมโยงสาระและคณคาความดตางๆเขากบวถชวต

โดยผานเรยนรและการทำกจกรรมตางๆทครและนกเรยนสนใจ

ชดกจกรรมเลอก ชนประถมศกษาปท 4 1.คนดทำด

2.“โตไปไมโกง”เดอะบกคลบ

3.เรองจรงผานตา

4.ชวตพอดมความพอเพยง

5.มวสกคลบ


40

3.3 การออกแบบการเรยนการสอน


หลกสตร “โตไปไมโกง” ไดออกแบบไวใชสำหรบการจดการเรยนการสอนใน

คาบเรยนจำนวน 40 คาบเรยนตลอดทงปการศกษา ใชเวลาเรยน 1 คาบตอสปดาห

โดยครผสอนสามารถวางแผนการสอนไดทงปการศกษา ดวยการใชตารางออกแบบ

การเรยนการสอนทคณะผจดทำหลกสตรไดออกแบบไวใหเปนเครองมอชวยครผสอน

วางแผนการสอนไดอยางมประสทธภาพ ตารางออกแบบการเรยนการสอนนแสดง

ความสมพนธระหวางกจกรรมการเรยนการสอน เวลาทสอน และสาระทเนนในแตละ

กจกรรมทเลอกใช การใชตารางออกแบบการเรยนการสอนนจะชวยครผสอนจดการ

สอนไดอยางครอบคลมเนอหาสาระในหลกสตร สามารถเลอกใชเครองมอไดอยาง

หลากหลายตามความสนใจของนกเรยนและความถนดของครผสอนและออกแบบเวลา

เรยนทใชไดอยางสมพนธสอดคลองกบการจดเวลาเรยนและกจกรรมของโรงเรยน

อกทงจะชวยทำใหครผสอนสามารถออกแบบการประเมนผลขนตนไดอกดวย

ในการออกแบบการเรยนการสอนในหลกสตร“โตไปไมโกง”ครผสอนควรคำนง

ถงหลกการเบองตนดงน

1)ควรเรมตนการเรยนการสอนในหลกสตร “โตไปไมโกง” ดวยชดกจกรรม

พนฐาน เพราะชดกจกรรมพนฐานจะเปนการปพนฐานความเขาใจและความ

คนเคยตอแนวคดและความหมายของคณคาความด 5 ประการทเปนสาระ

ของหลกสตร และจะเปนการทบทวนความจำและตอกยำคณคาความด

รวมทงเตรยมนกเรยนเขาสบทเรยนตอไปซงคณะผจดทำไดออกแบบกจกรรม

พนฐานไว3คาบเรยน


ถาคณทำถกตอง ยดความถกตอง คณจะเผชญหนากบใครกได

ดร.สเมธตนตเวชกล

ประธานมลนธประเทศไทยใสสะอาด


43

2)ในสวนชดกจกรรมเลอกนนขนอยกบครผสอนพจารณาวานกเรยนและคร

พรอมจะดำเนนกจกรรมใด ซงแตละชดกจกรรมประกอบดวยกจกรรมยอยท

ใชเวลารวม 8 สปดาห ครผสอนอาจจดการเรยนการสอนทละชดกจกรรม

หรออาจจดสลบกจกรรมกไดแตสงสำคญในการดำเนนกจกรรมแตละกจกรรม

ตองคำนงถงความตอเนอง เชน หากครผสอนเลอกใชกจกรรมบกคลบ กตอง

ใชสอนจนกระทงนกเรยนอานหนงสอจบเรองและดำเนนกจกรรมตอเนองกบ

หนงสอเลมนนจนจบ

3)การจดการเรยนการสอนอาจมการผสมผสานกนระหวางชดกจกรรมเชนเมอ

จดการเรยนการสอนกจกรรม “คนด ทำด” ไปแลวระยะหนง อาจสลบดวย

กจกรรม“มวสกคลบ”ทมเนอหาสอดคลองกบสาระทสอนในกจกรรม“คนด

ทำด”เพอตอกยำและสรางความสนกสนานแกเดกนกเรยน

4)ในการจดการเรยนการสอนแตละกจกรรม ครผสอนสามารถจดเวลาไดตาม

ความพรอม แตละกจกรรมสามารถขยายหรอลดระยะเวลาตามเงอนไขของ

หองเรยน ทงน ครผสอนควรคำนงถงความครอบคลมดานสาระและความ

หลากหลายของกจกรรมดวย

5)ในการประเมนผล ครผสอนสามารถออกแบบการเรยนการสอนโดยจดเวลา

คาบสดทายไวสำหรบกรณศกษาเพอระดมสมองไดอกดวย

(โปรดพจารณาตวอยางการออกแบบการเรยนการสอนขางทาย)


ตารา

งการ

ออกแ

บบกา

รเรย

นการ

สอนช

นประ

ถมศก

ษาปท

4

คาบท

ชด

กจกร

รมพ

นฐาน

ชดกจ

กรรม

เลอก

สา

ระกา

รเรย

นร

คนด

ทำด

เรอง

จรงผ

านตา

ชว

ตพอด

มค

วาม

พอเ

พยง

“โตไ

ปไมโ

กง”

เดอะ

บกคล

บ มว

สกคล

บ ซส

. รช

. รธ

. พ

พ.

จส.

1

เพลง

“โต

ไปไม

โกง”

*

**

**

2

อกษร

ศลป

*

**

**

โตไป

ไมโก

ง

3

สมดบ

นทก

**

**

*

“โตไ

ปไมโ

กง”

4

ซเ

ปอรฮ

โร

**

**

*

5

แม

ฟาหล

วง

*

6

หน

อยาก

*

*

เป

นอะไ

ร

7

ตน

ตระก

ลไทย

*

*

8

ตน

ไมซอ

สตย

1

*

9

ตน

ไมซอ

สตย

2

*

10

ทองไวใ

นใจ

*

•ซส.-

ความ

ซอสต

ยสจร

ต•

รช.-

การ

กระท

ำอยา

งรบผ

ดชอบ

•รธ.-

ความ

เปนธ

รรมท

างสง

คม•

พพ.

-กา

รเปน

อยอย

างพอ

เพยง

•จ

ส.-

การม

จตสา

ธารณ

ะ


ตารา

งการ

ออกแ

บบกา

รเรย

นการ

สอนช

นประ

ถมศก

ษาปท

4

คาบท

ชด

กจกร

รมพ

นฐาน

ชดกจ

กรรม

เลอก

สา

ระกา

รเรย

นร

คนด

ทำด

เรอง

จรงผ

านตา

ชว

ตพอด

มค

วาม

พอเ

พยง

“โตไ

ปไมโ

กง”

เดอะ

บกคล

บ มว

สกคล

บ ซส

. รช

. รธ

. พ

พ.

จส.

11

พอด

พอด

*

12

นาฬก

าชวต

*

13

ละคร

พอด

พอ

ด

*

14

คณพอ

เพยง

*

15

พอใจ

เทาท

เราม

*

16

เรอง

เลาจ

ากขย

ะ

*

*

17

สร

างเม

องให

ม

*

*

สะอา

ดสดใ

ส

ไรขย

ะ

18

สำ

รวจท

ำไม

1

*

*

19

สำ

รวจท

ำไม

2

*

20

สวนร

วมตอ

งมาก

อน

*

21

เด

อะบก

คลบ

*

•ซส.-

ความ

ซอสต

ยสจร

ต•

รช.-

การ

กระท

ำอยา

งรบผ

ดชอบ

•รธ.-

ความ

เปนธ

รรมท

างสง

คม•

พพ.

-กา

รเปน

อยอย

างพอ

เพยง

•จ

ส.-

การม

จตสา

ธารณ

ะ


ตารา

งการ

ออกแ

บบกา

รเรย

นการ

สอนช

นประ

ถมศก

ษาปท

4

คาบท

ชด

กจกร

รมพ

นฐาน

ชดกจ

กรรม

เลอก

สา

ระกา

รเรย

นร

คนด

ทำด

เรอง

จรงผ

านตา

ชว

ตพอด

มค

วาม

พอเ

พยง

“โตไ

ปไมโ

กง”

เดอะ

บกคล

บ มว

สกคล

บ ซส

. รช

. รธ

. พ

พ.

จส.

22

อา

นการ

ตนใน

หองเร

ยน

23

เม

อฉนเ

ปนนก

เขยน

*

*

*

กา

รตน

23

เม

อฉนเ

ปนนก

เขยน

*

*

*

กา

รตน

25

นทาน

ยกษ

**

**

*

26

เทาท

น

*

ฟม

เฟอย

1

27

เท

าทน

*

ฟม

เฟอย

2

28

เทาท

น

*

ฟมเฟ

อย3

29

เทาท

น

*

ฟมเฟ

อย4

30

ความ

ดท

**

**

*

ยงให

ญ

•ซส.-

ความ

ซอสต

ยสจร

ต•

รช.-

การ

กระท

ำอยา

งรบผ

ดชอบ

•รธ.-

ความ

เปนธ

รรมท

างสง

คม•

พพ.

-กา

รเปน

อยอย

างพอ

เพยง

•จ

ส.-

การม

จตสา

ธารณ

ะ


ตารา

งการ

ออกแ

บบกา

รเรย

นการ

สอนช

นประ

ถมศก

ษาปท

4

คาบท

ชด

กจกร

รมพ

นฐาน

ชดกจ

กรรม

เลอก

สา

ระกา

รเรย

นร

คนด

ทำด

เรอง

จรงผ

านตา

ชว

ตพอด

มค

วาม

พอเ

พยง

“โตไ

ปไมโ

กง”

เดอะ

บกคล

บ มว

สกคล

บ ซส

. รช

. รธ

. พ

พ.

จส.

31

แดนซ

ามไร

**

**

*

32

ความ

ดของ

ฉน

**

**

*

33

โค

ลนนง

เดกไ

ทย

*

**

**

34

แร

งบนด

าลใจ

**

**

*

35

กร

ะจาย

**

**

*

พน

ธกรร

มใหม

36

แรพค

บเดก

*

**

**

สร

างชา

ต

37

มา

เหมย

วและ

เพอน

1

*

**

**

38

มา

เหมย

วและ

เพอน

2

*

**

**

39

เพลง

ทชอบ

*

**

**

เพ

ลงทใ

ช1

40

กร

ณศก

ษา

เพลง

ทชอบ

*

**

**

เพอป

ระเม

นผล

เพลง

ทใช

2

•ซส.-

ความ

ซอสต

ยสจร

ต•

รช.-

การ

กระท

ำอยา

งรบผ

ดชอบ

•รธ.-

ความ

เปนธ

รรมท

างสง

คม•

พพ.

-กา

รเปน

อยอย

างพอ

เพยง

•จ

ส.-

การม

จตสา

ธารณ

ะ


การประเมนผลและทกษะชวต 4 บทท

ในการประเมนผลการเรยนการสอนของหลกสตร “โตไปไมโกง” จะไมใชวธการ

สอบหรอการวดผล เพราะการทจะเหนผลสำเรจจากปลกฝงคณคาใหแกเดกตองใช

เวลายาวนาน ซงการทคณคาจะแสดงตวเปนพฤตกรรมและอปนสยไดนนตองใชเวลา

จนกระทงเดกเตบโตเปนผใหญ และยงขนกบเงอนไขอนๆ ทเกยวของกบการกลอมเกลา

เดกเมอเขาเตบโตขนไป ไมวาจะเปน ครอบครว กลมเพอน หรอสอทไดรบ อกทงการ

วดผลดวยการคาดหวงใหเดกตอบใหถกตองนน เปนการวดไดในระดบความรความ

เขาใจเทานน ไมสามารถบงชไดวามการเปลยนแปลงในระดบจตสำนกหรอไม อกทง

การประเมนหรอวดผลหลงการเรยนการสอนยงอาจทำใหบรรยากาศการเรยนการสอน

ไมเอออำนวยตอการเรยนใหสนกและมความสขทำใหวชา“โตไปไมโกง”เปนวชาทไม

แตกตางจากวชาอนๆทตองมการสอบและประเมนผานหรอไมผาน

อยางไรกตาม ในหลกสตรกไดมการจดใหมการประเมนผลเพอพจารณาผลการ

เรยนการสอนระยะสน เพอเปนการศกษาทงปจจยสำเรจและอปสรรค และบนทก

ประสบการณตางๆ เพอนำไปสการปรบปรงแกไขในสวนทยงบกพรองใหดขน และเผย

แพรบทเรยนตางๆ เพอใหผเกยวของและผสนใจไดนำหลกสตรไปปรบใชอยางแพร

หลายมากขน

48


49

4.1 การประเมนหลกสตรในภาพรวม

ในชวงทดลองนำรองดำเนนการหลกสตรนจะมการประเมนจากผเชยวชาญ วา

หลกสตรไดถกนำไปปฏบตจรงหรอไม มปญหาอปสรรคอยางใดหรอไม เดกนกเรยน

และครมความรสกอยางไรกบหลกสตรมความพงพอใจมากนอยเพยงใด เครองมอสอ

และวธการตางๆใชไดสะดวกและเปนประโยชนหรอไม การประเมนในขนแรกคอการ

ประเมนศกยภาพและการดำเนนการของหลกสตรรวมถงความพงพอใจของผใชซงรวม

ถงครและนกเรยนดวย สวนผลลพธและผลกระทบในระยะยาวของการปลกฝงคานยม

คงตองใหเวลาฟมฟก หยงรากฝงในและบมเพาะในตวเดกระยะหนงกอน จงจะ

ประเมนไดอยางแทจรงวาไดเกดผลมากนอยเพยงใด

4.2 การประเมนผลอนๆ

• สมดบนทก

ในระหวางชวโมงเรยนกจกรรมพนฐานในชวงตนของหลกสตรจะมการให

นกเรยนทำสมดบนทก ซงนกเรยนสามารถใชสำหรบบนทกกจกรรมตางๆ ทเรยนใน

หลกสตร “โตไปไมโกง” ผลงานของนกเรยนในสมดบนทกนถอเปนสวนหนงในการ

แสดงผลวานกเรยนไดทำกจกรรมอะไรไปบาง อยางไรกตามผลงานเหลานเปนการนำ

เสนอผลในเชงผลงาน (output) วานกเรยนไดเรยนรหรอรวมทำกจกรรมอะไร สวน

การประเมนผลลพธนน เนองจากหลกสตรนเปนการปลกฝงจตสำนกจงจะตองดจาก

พฤตกรรมวานกเรยนมการนำสงทเรยนไปใชมากนอยแคไหนมการเปลยนแปลงในเชง

พฤตกรรมทดขนหรอไมทงในระยะสนและระยะยาว

• การสงเกตพฤตกรรมและการเปลยนแปลงตางๆ ภายในโรงเรยน

อยางไรกตาม เมอพจารณาความสำเรจในระยะสน ครตองมการตดตามสงเกต

พฤตกรรมของนกเรยนแตละคนวามการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทางทดขนหรอไม

รวมทงการสนทนากบเดกอยางไมเปนทางการและการสอบถามพฤตกรรมของเดกจาก

ผปกครองโดยพฤตกรรมในแตละสาระอาจพจารณาไดจากพฤตกรรมตอไปน


50

สาระ

• การไมพดโกหกพดความจรงอยเสมอ• ไมลกขโมย• ทำตวเปนทนาเชอถอ• ทำตามสญญา• ตรงไปตรงมา• กลาเปดเผยความจรง• เกบของแลวคน• ไมหยบของโดยไมไดรบอนญาต• ยมของแลวคน

ตวอยางพฤตกรรม

• ความซอสตยสจรต

• การมจตสาธารณะ

• ความเปนธรรมทางสงคม

• การรวมดแลสงคม• ความรบผดชอบตอเรองสวนรวม• การอาสาและเสยสละเพอประโยชนของ สวนรวมความเออเฟอ• การมเมตตากรณา• การมนำใจ• การไมเหนแกตว• รกษาของสวนรวมรจกปดนำปดไฟ• ทำความสะอาดหองเรยนทำงานของ สวนรวมโดยไมเกยงวาเปนภาระเพม• ปกปองทรพยสนสวนรวม ดแลสงแวดลอมทางธรรมชาต

• การนกถงใจเขาใจเรา• การรบฟงผอน• การเคารพใหเกยรตผอน• รจกกตญญและตอบแทนบญคณอยาง มเหตผล• คำนงถงความยตธรรมและความถกตอง ไมวาจะมอะไรเกดขนกตาม• การรกษากฎเกณฑกตกาของสวนรวม• ไมรงแกใคร• ปกปองผทออนแอกวา• ไมนงเฉยตอสงทไมถกตอง• ไมแซงคว• ไมเอาเปรยบใครและรกษาสทธของตนเอง• ไมเหนดวยกบเพอนในทางทผด


51

• การกระทำอยางรบผดชอบ • ทำหนาทของตวเองใหดทสด• มระเบยบวนย• เคารพกตกา• รบผดชอบในสงททำ• กลายอมรบผดและรบการลงโทษ• รจกสำนกผดและขอโทษ• ยนดแกไขในสงผดกลาทำในสงทถกตอง• การสงการบานตรงเวลา• รบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย• รบผดชอบเวรทำความสะอาดของหอง

• การเปนอยอยางพอเพยง • การรจกความเพยงพอความพอด• มความอดทนอดกลน• รจกบงคบตวเองใหมความพอประมาณ• ไมกลวความยากลำบากเพยรพยายาม• ไมทำอะไรแบบสดขวหรอสดโตง• มสตและเหตผล• ไมฟมเฟอย• ใชของอยางประหยดและรคณคา• การรจกพอเมอไดรบของแจก

สาระ ตวอยางพฤตกรรม


52

4.3 กรณศกษาเพอประเมนผลและฝกทกษะชวต

ในขนตอนสดทายของการดำเนนกจกรรมในหลกสตรนจะมชวโมงสำหรบใชเปน

การสรปบทเรยนทไดเรยนมาโดยใชกรณศกษาและกจกรรมทกษะชวตเปนเครองมอ

นำการสรปโดยการนำกรณศกษามาใชในขนตอนนมจดประสงคดงน

1)นกเรยนจะไดใชความรความเขาใจทเรยนมาตลอดหลกสตรนำมาประมวล

ใชในการแกไขสถานการณทเกดขนในกรณศกษา

2)เปนการเสรมสรางทกษะใหนกเรยนไดทดลองลงมอทำจรงกรณศกษาเหลาน

สามารถจะถายทอดเปนกจกรรมไดหลายรปแบบเชนการเลนบทบาทสมมต

หรอแบงกลมระดมสมองเพอใหนกเรยนไดใชจนตนาการสรางสรรค

ฝกแกปญหาและรวมแสดงความคดเหนไดอยางเตมท

3)ครจะสามารถทราบไดวานกเรยนจะสามารถรบมอกบสถานการณทาทาย

ตางๆไดอยางเหมาะสมโดยการนำคณคาในสาระตางๆมาใชไดหรอไม


กรณศกษาเพอสรปบทเรยนของชนประถมศกษาปท 4


54

ในการจดกจกรรมกรณศกษาน ครสามารถนำกรณศกษาตางๆ มาปรบใชใหเขา

กบกจกรรมตามความเหมาะสม อยางไรกตาม ในการดำเนนกจกรรมควรจะคำนงถง

การสรางความเขาใจใหกบนกเรยนอยางถกตองและยงเปนโอกาสอนดทจะแกไขไดตรง

จดหากนกเรยนยงไมเขาใจ มากกวาการมงประเมนผลเพยงอยางเดยว โดยครผสอน

สามารถใชกรณศกษาตอไปน


55

สาระ ความซอสตยสจรต

การประเมน นกเรยนเขาใจและใหความสำคญกบการรกษาสญญาอยางถกตอง• เมอสญญาแลวตองพยายามทสดทจะรกษาสญญา• กอนจะใหสญญาจะตองคำนงวาเปนสญญาทสจรต

กรณศกษา 1 นกเรยนสญญากบคณแมวาทกๆวนจะทำการบานใหเสรจกอนจะดทวหรอออกไปเลนกบเพอนแตวนนนกเรยนยงทำการบานไมทนเสรจเพอนๆมาทบานหลายคนมาชวนไปเลนของเลนใหมทบานเพอนและยงบอกวาถาไมไปตอนนกจะอดเลนนกเรยนจะทำอยางไร

ตวอยางประเดนการระดมสมอง • หากนกเรยนออกไปเลนกบเพอนจะเกดอะไรขน• หากนกเรยนอยากออกไปเลนกบเพอนจะบอกคณแมวาอยางไร• หากนกเรยนไมไปกบเพอนจะบอกเพอนวาอยางไรเพอไมใหเพอนเสย นำใจหรอไมมาชวนเราเลนอก

กรณศกษา 2 เพอนสนทของนกเรยนมาปรกษาวาอานหนงสอสอบไมทนและตงใจจะแอบลอกตอนทำขอสอบและขอรองใหนกเรยนใหสญญาวาจะไมไปบอกครหากเหนวาเขาลอกขอสอบนกเรยนจะทำอยางไร

ตวอยางประเดนการระดมสมอง • หากนกเรยนใหสญญาจะเกดอะไรขนไดบางลองคดในหลายๆมมมอง• หากนกเรยนใหสญญาจะสงผลดตอเพอนหรอไม• หากนกเรยนไมใหสญญาเพอนของนกเรยนจะโกรธหรอไม นกเรยนคดวาจะมวธพดกบเพอนอยางไร• ถานกเรยนเปนเพอนทดจะมคำแนะนำเพอนคนนอยางไรบาง

เรอง การรกษาสญญาและทำตวใหเปนทนาเชอถอ


56

สาระ การมจตสาธารณะ

การประเมน นกเรยนเขาใจเรองการมจตสำนกเพอสวนรวม• เขาใจวาการทำเพอสวนรวมบางครงตองยอมเสยสละประโยชน สวนตวบาง

กรณศกษา เวลาหลงกนขาวเทยงเปนเวลาทนกเรยนมกจะไปเลนสนกสนานกบเพอนๆ โดยเฉพาะวนนนกเรยนรมาวาเพอนคนหนงจะนำของเลนทนกเรยนชอบให ยมเลนพอดวนนนฝนตกหนกมเพอนคนหนงมาชวนนกเรยนไปชวยกน ทำความสะอาดพนหนาหองทเปยกอยกลวเพอนคนอนจะลนถานกเรยนรวา หากไปชวยเชดพนกจะอดไปเลนของเลนนกเรยนจะทำอยางไร

ตวอยางประเดนการระดมสมอง • นกเรยนมวธการจดการกบสถานการณนอยางไร• หากไมมใครยอมไปเชดจะเกดอะไรขนไดบาง• นกเรยนจะรสกอยางไรหากอดเลนของเลน• นกเรยนจะรสกอยางไรหากไมมใครไปเชดแลวเกดมคนหกลมลนหวแตก• นกเรยนจะรสกอยางไรหากเปนผยอมเสยสละเพอไปชวยทำความสะอาด

เรอง จตสาธารณะในโรงเรยน


57

สาระ ความเปนธรรมทางสงคม

การประเมน นกเรยนเขาใจเรองความเปนธรรมการยนหยดในสงทถกตอง• ไมนงเฉยเมอเกดเหตการณ

กรณศกษา หลงเลกเรยนขณะนกเรยนเตรยมเดนทางกลบบานนกเรยนเหนเพอนสนท ของนกเรยนนำลกฟตบอลของโรงเรยนกลบบานเพอนของนกเรยนบอกวา ไมไดขโมยแคยมกลบไปเลนทบานแลวจะนำมาคนเชาวนรงขนเมอคณคร ตรวจนบลกฟตบอลพบวาหายไปจงถามนกเรยนในหองวาใครเปนคนเอาไป และถาไมมใครยอมรบครจะลงโทษนกเรยนทงหอง

ตวอยางประเดนการระดมสมอง • จะเกดอะไรขนถาไมมใครบอกคร • นกเรยนคดวานกเรยนจะบอกครหรอไมอยางไร

เรอง ความเปนธรรม


58

สาระ การกระทำอยางรบผดชอบ

การประเมน นกเรยนเขาใจและใหความสำคญกบความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย• พยายามทำหนาททไดรบมอบหมายใหดทสด• กลารบผดเมอบกพรองตอหนาทและพรอมแกไขใหดขน

กรณศกษา ทกหองเรยนจะมการสลบเวรกนทำความสะอาดหองทกวนกลมของนกเรยน และเพอนๆไดรบมอบหมายใหทำเวรหองทกวนพฤหสบดแตพฤหสบดนมงาน โรงเรยนเกอบทงวนเมอนกเรยนและเพอนบางคนกลบมาทหองเรยนตอนเยน เพอมาทำเวรกกลบพบวาเพอนๆสวนใหญไมมาทำเวรหองเพอนทตงใจมา ทำเวรเมอเหนคนอนไมมากมความเหนวานาจะกลบบานบางนกเรยนจะทำ อยางไรควรจะชวนเพอนทเหลอกลบบานหรอชวนเพอนทเหลอชวยกนทำเวร หองเพราะเหตใด

ตวอยางประเดนการระดมสมอง • ถาหากนกเรยนและเพอนกลบบานกนไปหมดไมมใครอยทำเวรจะเกดอะไรขน ถาหากนกเรยนตดสนใจชวนเพอนทเหลอชวยกนทำเวร (ก)ขอใหนกเรยนอธบายวาเพราะอะไรถงตดสนใจเลอกแบบน (ข)นกเรยนจะมวธบอกเพอนอยางไรวาใหอยชวยกนทำเวร• หากในวนรงขนคณครตำหนวาเวรหองเมอวานทำเวรไมสะอาด นกเรยนคดวาใครมความผดและควรจะทำอยางไร

เรอง ทำหนาทของตวเองใหดทสด


59

สาระ การเปนอยอยางพอเพยง

การประเมน นกเรยนเขาใจเรองความพอเพยงและมความมนใจทจะดำเนนชวตใหพอดและพอเพยง• เขาใจเรองความพอเพยงและสามารถอดทนตอการลอเลยนและดถกได• อดทนตอความอยากไดและตอสงลอใจใหกระทำผดเพอใหไดมา ซงสงของตางๆ

กรณศกษา 1 ในวนเปดเทอมเพอนหลายคนมรองเทานกเรยนรนใหมใสมาโรงเรยนแตนกเรยนยงสามารถใสคเกาไดจงไมไดซอใหมมเพอนบางคนมาลอวารองเทาของนกเรยนทงเชยและเกานกเรยนจะทำอยางไร

ตวอยางประเดนการระดมสมอง • นกเรยนเคยไดพบเหตการณเชนนหรอคลายกบเหตการณนหรอไม • นกเรยนคดวาทำไมจงมการลอเลยนกน• เมอนกเรยนโดนลอนกเรยนรสกอยางไร• นกเรยนจะทำอยางไรไดบางในสถานการณน

กรณศกษา 2 นกเรยนอยากไดชดสไมแบบเดยวกบของเพอนเนองจากสสวยมหลายสและทำงานศลปะออกมาดดแมบอกวาใหใชทมอยไปกอนแตเพอนแนะนำใหทบกระปกออมสนทสะสมเงนไวเพอเปนทนการศกษาสวนเพอนอกคนบอกวาจะยกสไมใหหากนกเรยนทำการบานใหเพอนนกเรยนจะทำอยางไร

ตวอยางประเดนการระดมสมอง • หากนกเรยนทบกระปกแลวเอาเงนมาใชจะเกดอะไรขน• หากนกเรยนทำการบานใหเพอนผลทตามมาจะเปนอยางไร เกดอะไรขนไดบาง

เรอง เชอมนในความพอเพยง


60

ผอำนวยการสำนกการศกษากรงเทพมหานคร(นายอรรถพรสวธนเดชา)รองผอำนวยการสำนกการศกษากรงเทพมหานคร(นายโกสนเทศวงษ)ผอำนวยการสำนกงานยทธศาสตรการศกษา(นางดาวรรณปญญาภรณ)

พระราชญาณกว(ปยโสภณ)คณหญงอมพรมศขพล.ต.อ.วสษฐเดชกญชรนางผาณตนตทณฑประภาศศ.นพ.วจารณพานชศ.ดร.สมบตธำรงธญวงศศ.นพ.เทพหมะทองคำรศ.อรชมายทธวงศดร.อมรวทยนาครทรรพนายวระศกดขขนธนนายชาญชยพณทเสน

ทปรกษาโครงการ

นายอานนทปนยารชนดร.สเมธตนตเวชกลนายมชยวระไวทยะนายปานเทพกลาณรงคราญนายภญโญทองชยศ.ดร.อมมารสยามวาลาศ.ดร.ยงยทธยทธวงศนางสรางคเปรมปรดนายวลลภตงคณานรกษนางอษาถนอมพงษพนธ

ขอขอบคณ

ทปรกษาการจดทำหลกสตร

ผวาราชการกรงเทพมหานคร(ม.ร.ว.สขมพนธบรพตร)รองผวาราชการกรงเทพมหานคร(นางทยาทปสวรรณ)ปลดกรงเทพมหานคร(นายเจรญรตนชตกาญจน)รองปลดกรงเทพมหานคร(นางนนนาทชลตานนท)

คณะกรรมการดำเนนการ (ฝายกรงเทพมหานคร)


61

รศ.ดร.จรวจตรวาทการดร.กนกกาญจนอนแกนทรายผศ.ดร.ตรวทยอศวศรศลปนางสาวรสนาโตสตระกลนายประสงคเลศรตนวสทธ

รศ.ดร.จรวจตรวาทการผศ.ดร.วฒเทพอนทปญญาดร.กนกกาญจนอนแกนทรายผศ.ดร.ตรวทยอศวศรศลปดร.พมพรำไพพนธวชาตกลนางรชนมณโรจนนางสาวสตพรมทาพรนางแกวตาประภาโส

ผศ.ดร.จรวรรณภกดบตรรศ.ดร.ทพวรรณหลอสวรรณรตนดร.ศทธนาวจตรานนทนพ.มล.ทยากตยากรนางสาวศรญญการเทยมบญกจนางจตราภาหมะทองคำนางสาวพรรณทพาทพยโสตถนางดาราวลยมวงนอย

ผศ.ดร.จรวรรณภกดบตรดร.ศทธนาวจตรานนทรศ.ดร.ตอตระกลยมนาคนายวนชยวงศมชย

ผเชยวชาญดานการเสรมสรางธรรมาภบาลและการตอตานคอรรปชน

นางสรางคเปรมปรดนายวรตตวจตรวาทการนายสนตแตพานช

นายสนตแตพานชนายบรรจงเวยงพลนายประกอบสทธกาโมทยนายรตนชยนาคปานเสอ

นายจตรการแกวถนคอยนางสาวสจนตนาภาวสทธนายคณศรทบทม

ดร.สมชาตวศษฐชยชาญนางสาวจฑาทพยวงศไพศาล

ผเชยวชาญดานการผลตสอประกอบหลกสตร

ผเชยวชาญดานสอรณรงคและการประชาสมพนธ

คณะกรรมการดำเนนการ


62

คณะครและนกเรยนโรงเรยนพรอมมตรพทยานายประกอบสทธกาโมทยนายคณศรทบทมนางสาวเฉลมพรสโสภานายปฐมพงศสกใสเมอง

เพลงตนตระกลไทยอนเคราะหโดยนายวชรตนวจตรวาทการ

เรณปญญาดนายปฎฐวจนเฟองเพชรนายฐตภทรมงคลชนางสาวสรมาสวรรณไตรภพ

รศ.ดร.นงลกษณจนตนาดลกนางศลดารงสกรรพมดร.นชชาภวสจจานนท

รศ.อรชมายทธวงศนายบรรจงเวยงพลนายจตรการแกวถนคอย

นางสาวเสาวนยวงศจนดานายนพนธเลศพรยกมลนายพายพแกวเกรด

รศ.กรรณการวจตรสคนธนางสาวลดดาทองศรแกว

ผเชยวชาญดานเครองมอการเรยนการสอน

ผเชยวชาญดานพฒนาการและจตวทยาเดก

ภาพประกอบ

สอการเรยนการสอนประกอบหลกสตร

คณะสาธตเตรยมความพรอมหลกสตรและทดสอบเครองมอ

ผศ.ดร.ตรวทยอศวศรศลปนางสาวสจนตนาภาวสทธนายรตนชยนาคปานเสอนางสาวฐาลนสงฆจนทร

นายไตรรงคประสทธผล(หจก.หวแจกน)นายอรรถพลเชดชยฤทธนางสาวสมญญาสทธกาญจน


course book p4 aw.indd 1 10/6/11 5:24:54 pm · กล่าวนำ...

Documents