Η πλη πάει µπρστά µε τ πδήλατ

Περισστερες πληρρίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρένται απ τ Internet µέσω τυ ε$υπηρετητήEuropa (http://europa.eu.int).

Βι2λιγραικ δελτί υπάρει στ τέλς τυ τεύυς.

Λυ$εµ2ύργ: Υπηρεσία Επισήµων Εκδσεων των Ευρωπαϊκών Κιντήτων, 1999

ISBN 92-828-5723-9

© Ευρωπαϊκές Κιντητες, 1999Επιτρέπεται η αναπαραγωγή µε αναρά της πηγής.

Printed in Belgium

ΤΥΠΩΜΕΝJ ΣΕ LΑΡΤΙ ΛΕΥΚΑΣΜΕΝJ LΩΡΙΣ LΛΩΡΙJ

Πληρρίες και διάθεση: Commission européenne, DG XI, boulevard du Triomphe 174, B-1160 BruxellesΤηλ. (32-2) 295 50 10 • α$ (32-2) 296 95 54 • e-mail: Claude.Bochu@dg11.cec.be

Συγγραείς: J. Dekoster, U. SchollaertΣυνεργάτες: C. Bochu (Γ∆ XI), M. Lepelletier (Γ∆ VII «Μεταρές»), M.C. Coppieters (ECF)

Σεδιασµς και µακέτα: C. Hilgers, N. Munarriz (EUR-OP)Φωτγραίες απ τυς συγγραείς και συνεργάτες· ευαριστήρια στυς Pro Velo, ECF, J. Bellier, T. Ledergerber,PD Villiger Söhne AG (CH).

Η πλη πάει µπρστά µε τ πδήλατ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡJΠΗ

Γ∆ LΙ — Περι2άλλν,πυρηνική ασάλεια και πρστασία των πλιτών

άθε µέρα ι ευρωπαϊκές πλεις απδεικνύυν τι ηµείωση της &ρήσης των ιδιωτικών αυτκινήτων δενείναι µν επιθυµητή αλλά και ε)ικτή. ΤΆµστερνταµ, η Βαρκελνη, η Βρέµη, η Κπεγ&άγη, τ

Εδιµ2ύργ, η Φερράρα, τ Γκρατς και τ Στρασ2ύργε)αρµ6υν κίνητρα πυ ενθαρρύνυν τη δηµσιασυγκινωνία, τη συλλγική ιδικτησία τυ αυτκινήτυ καιτ πδήλατ, συνδυά6ντάς τα µε περιριστικά µέτρα στη&ρήση τυ ιδιωτικύ αυτκινήτυ στα κέντρα των πλεων.Αυτές ι πλεις δεν 2λάπτυν την ικνµική τυςανάπτυ8η, ύτε περιρί6υν την πρσ2αση στα εµπρικάτυς κέντρα. Αντίθετα, τις πρωθύν γιατί κατανύν τι ηα&αλίνωτη &ρήση των αυτκινήτων για ατµικέςµετακινήσεις δεν είναι πλέν συµ2ατή µε την µαλήκινητικτητα της πλειψη)ίας των πλιτών.

Η κατεύθυνση πυ ακλυθύν αυτές ι πλεις είναι στηνίδια λγική µε τις διεθνείς δεσµεύσεις της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης σ&ετικά µε τη µείωση των εκπµπών των αερίωνπυ πρκαλύν τ )αινµεν τυ θερµκηπίυ και µε τηνευρωπαϊκή νµθεσία για την πιτητα τυ αέρα. Αυτσυνεπάγεται τι τα τπικά σ&έδια για τη δια&είριση και τη2ελτίωση της πιτητας τυ αέρα στις πλεις πρέπει ναε)αρµστύν και ι πλίτες πρέπει να ενηµερώννται στηνπερίπτωση επεισδίων ρύπανσης. Αυτ συνέ2αινε γιααρκετά &ρνια µε τ 6ν. < τρπς µε τν πί ι πλεις(και κατά συνέπεια ι µεγάλες εταιρείες) ργανώνυν τασυστήµατα των µετα)ρών τυς, πρϊντων και πρσωπικύ,θα είναι συνεπώς ένα κυρίαρ& πρ2ληµα στα επµενα&ρνια, ιδιαίτερα καθώς κάθε &ρν η Επιτρπή θαδηµσιεύει έναν κατάλγ µε τις περι&ές πυ η πιτητατυ αέρα δεν είναι ικανπιητική.

Μέσα σ’ αυτ τ πλαίσι, απ)άσισα µη ακλυθώντας τηνπεπατηµένη, να σας πλησιάσω άµεσα εσάς τυς

εκλεγµένυς διαµρ)ωτές της πλιτικής των µικρών καιµεγάλων πλεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τ 2ι2λί «Η πληπάει µπρστά µε τ πδήλατ» απρρέει απ την ιδέα τι ι&ειρτερι ε&θρί τυ πδηλάτυ στις αστικές περι&ές δενείναι τα αυτκίνητα αλλά ι 8επερασµένες πρκαταλήψεις.Τ 2ι2λί λιπν αντιµά&εται µερικές απ τις πρκαταλήψειςπυ συνδένται µε τη &ρήση τυ πδηλάτυ ως ενς µέσυγια τις καθηµερινές µετακινήσεις. Επίσης, πρτείνει µερικάαπλά, )τηνά και δηµ)ιλή µέτρα, τα πία θα µπρύσαν ναε)αρµστύν άµεσα. Σίγυρα, στ&ς είναι )ιλδ8ς,αλλά τ 2ασικ είναι να κάνεις τ πρώτ 2ήµα, γιατί καθώς η&ρήση τυ πδηλάτυ είναι µια ατµική επιλγή, είναισηµαντικ να πρωθείς τη διαδικασία µε την πία η πλη&τί6ει πάνω στις πρωτ2υλίες και τις συνήθειες µερικώναπ τυς πλίτες της για ένα πι υγιές αστικ περι2άλλν.

Η Ευρωπαϊκή Επιτρπή, ως εργδτης η ίδια, συνε&ί6ει τιςπρσπάθειές της να µειώσει τις συνέπειες τωνδραστηριτήτων της στ αστικ περι2άλλν των Βρυ8ελλών.Τ 1998, ι ενώσεις πδηλατών στις Βρυ8έλλες ανέδει8αντην Επιτρπή ως τν )ρέα εκείν πυ έκανε κάθε δυνατήπρσπάθεια για να ενθαρρύνει τυς εργα6µένυς της να&ρησιµπιύν τ πδήλατ.

Ελπί6ω τι αυτ τ 2ι2λί θα τ &αρείτε και τι θα σαςενθαρρύνει να ε)αρµσετε &ωρίς καθυστέρηση τις 2ασικέςτυ πρτάσεις, εάν αυτ είναι ακµη αναγκαί στην πλησας.

5 ^

Ritt BJERREGAARDEπίτρπς στα θέµατα περι2άλλντς

ΚΠρλγς

2Σελίδα 23

Σελίδα 27

Σελίδα 33

Σελίδα 15

1Π

ΙΝΑ

ΚΑ

Σ Π

ΕΡ

ΙΕL

JΜ

ΕΝ

ΩΝ

Στην πλη σας ι δυναττητες ανάπτυ ης τυ πδηλάτυ πιθαντατα είναιπλύ µεγαλύτερες απ ,τι δια%αίνεται απ τη σηµερινή κατάσταση: εάν ηκαθηµερινή πδηλασία δεν είναι ίσως µία απ τις συνήθειες των συµπλιτώνσας, ωστσ τ πδήλατ δεν παύει να είναι ένα µέσ µετα%ράς πυ µπρείνα διαδραµατίσει έναν καθλυ αµελητέ ρλ στη δια+είριση τηςκινητικτητας. Γιατί ι πλεις πυ .ρίσκνται σε ανάλγη κατάσταση µε τηδική σας ανταπκρίθηκαν στην πρκληση αυτή; Μπρεί τ πδήλατ ναδιαδραµατίσει κάπι ρλ στην επιδίω ή σας για τη .ελτίωση της πιτητας1ωής στην πλη και την αύ ηση της αίγλης των δηµσιων συγκινωνιών;

Τ πδήλατ, η ελευθερία, η καλή υγεία και η καλήδιάθεση συµ.αδί1υν. Τ πδήλατ ανακαλεί παντύ τιςίδιες εικνες ελευθερίας και 1ωντάνιας. Υπάρ+ειπράγµατι αλλαγή της ντρπίας υπέρ των πλιτικώνµετακίνησης πυ σέ.νται τ αστικ περι.άλλν;

3Παλαιτερα, τ πδήλατ απτελύσε τ κατ’ ε +ήν µέσ µετα%ράςσε µεγάλ µέρς των +ωρών µας. 5πυ υπήρ+ε δρµς ή µνπάτι τπδήλατ κυριαρ+ύσε, απ τν Βρρά µέ+ρι τν Ντ της Ευρώπης.Σήµερα µως; 8ρησιµπιείται τ πδήλατ σε άλλες +ώρες εκτς απτις Κάτω 8ώρες και τη ∆ανία; 8ρησιµπιείται τ πδήλατ στις +ώρεςµε ήπι και ηρ κλίµα, µακριά απ τυς άνεµυς τυ Βρρά; Πιεςείναι ι πλεις πυ τ πδήλατ εντάσσεται σε µια νέα πρσέγγισητης κινητικτητας;

4: κίνδυνς ατυ+ήµατς είναι τ µναδικ θεωρητικ µεινέκτηµα τυπδηλάτυ. Πια είναι µως η πραγµατικτητα; Έ+ει απδει+θεί πλέν τιγια ρισµένες ηλικιακές µάδες τ αυτκίνητ απτελεί πλύσηµαντικτερ κίνδυν συνλικά απ’ ,τι τ πδήλατ. Έ+ει επίσηςαπδει+θεί τι ι θετικές συνέπειες τυ πδηλάτυ στην υγεία και στηνπιτητα 1ωής υπερ.αίνυν κατά πλύ τα +ρνια 1ωής πυ +άννται σταατυ+ήµατα…Μλαταύτα, κάθε πλιτική υπέρ τυ πδηλάτυ πρέπει να ελα+ιστπιείτυς κινδύνυς για τυς πδηλάτες. Με πιν τρπ; :ι πδηλατδρµιείναι πάντα συνώνυµ της ασ%άλειας; Η εµπειρία πλλών πλεων και ιεπιστηµνικές έρευνες έ+υν δεί ει τι η ασ%άλεια των πδηλατώνµπρεί να επιτευ+θεί και στ δστρωµα. Με πιν τρπ;

Π:Ι: Τ: :ΦΕΛ:Σ ΤJΥ ΠJ∆ΗΛΑΤJΥ;

Η ΝΕΑ Ν::ΤΡ:ΠΙΑ

ΝΕΑ ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ Π:ΛΕΩΝΠJΥ ΕΥΝJJΥΝ ΤΗΝ ΚΥΚΛJΦJΡΙΑΜΕ ΠJ∆ΗΛΑΤJ

Η ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΤΩΝ ΠJ∆ΗΛΑΤΩΝ

Σελίδα 39

Σελίδα 47

7

8

Εάν ενδια%έρεστε για την πλιτική υπέρ τυπδηλάτυ, δεν είστε µνς. ∆ίκτυα πλεων πυευνύν την κυκλ%ρία µε πδήλατ υπάρ+υν σεπλλές +ώρες. Σ+εδν κάθε +ρν διργανώνεταιένα συνέδρι ή µια διάσκεψη, πυ συγκεντρώννταιλι σι έ+υν µια εµπειρία ή γνώσεις πυ θαµπρύσαν να σας %ανύν +ρήσιµα. Αλλά και κντάσας, στην πλη σας, υπάρ+υν πδηλάτες πυ είναιπρθυµι να σας .ηθήσυν για να κινηθεί η πληστ ρυθµ τυς. Πύ .ρίσκνται ι πρι πυµπρείτε να εκµεταλλευθείτε και πώς µπρείτε ναα ιπιήσετε κατά τν καλύτερ τρπ τιςσυνεργίες;

Σελίδα 55

Εάν +ρεια1ταν ένα µν πράγµα για να εκινήσετε η για να πρ+ωρήσετεγρηγρτερα, πι θα ήταν αυτ; :πρσδιρισµς ενς αρµδιυ ή συντνιστήγια τ πδήλατ. Τ πρσωπ αυτ πρέπει νακατέ+ει θέση πλήρυς απασ+λησης. Πιαείναι τα καθήκντα πυ πρέπει να τυανατεθύν; Πια είναι η κατάλληλη διικητικήδιάρθρωση πυ πρέπει να δηµιυργηθεί καιπια τα απαραίτητα κνδύλια; Τι πρέπει ναγίνει πρώτα απ λα;

5

:ι δυνητικί πδηλάτες είναι πλυάριθµι, γιατί σε λυςαρέσει η πδηλασία ταν συντρέ+υν ρισµένες ελά+ιστεςπρϋπθέσεις. 5ταν έ+ει +αθεί η συνήθεια των πλιτών νασκέπτνται τις µετακινήσεις τυς µε .άση τ πδήλατ,πρέπει να τυς συστήσυµε και να τυς θυµίσυµε τι τπδήλατ µπρεί να απτελέσει έναν απτελεσµατικ καιευ+άριστ τρπ καθηµερινής µετακίνησης. Πρέπει να τυςδεί υµε τ δρµ. Πια είναι η σ+έση µετα ύ τυπδηλάτυ ως µέσυ ψυ+αγωγίας και τυ πδηλάτυ ωςµέσυ µετα%ράς; Πέραν των δύ αυτών σηµαντικώνσυνιστωσών, πια είναι τα υπλιπα στι+εία µιας πλιτικήςυπέρ τυ πδηλάτυ; Πσ θα κστι1ε η πλιτική αυτή; Τιπρέπει να γνωρί1υµε για να γίνυν τα πρώτα (σωστά).ήµατα;

Συ+νά ι πδηλάτες .ρίσκυν α.ίαστα τη θέση τυς στκέντρ των πλεων µετά απ έργα ανάπλασης µε ά νατην κυκλ%ρία των πε1ών. 5ταν τ αυτκίνητ δενκατακυριεύει τ +ώρ, τ πδήλατ .ρίσκει τ δρµτυ. 5ταν µως πρέπει να λη%θεί µια γενναία απ%ασησ+ετικά µε τη διάθεση +ώρυ για την κυκλ%ρία τωναυτκινήτων και τη διάθεση +ώρυ για την κυκλ%ρίατων πδηλάτων, ι επιλγές είναι πλλές %ρέςδυσ+ερέστατες. Είναι λι υπέρ τυ αυτκινήτυ πάσηθυσία; Πώς µπρεί να συµ%ιλιωθεί η 1ήτηση +ωρτα ικώνρυθµίσεων για πδήλατα µε τις «απαιτήσεις» τηςκυκλ%ρίας των αυτκινήτων; Πιι περιρισµίµπρύν να επι.ληθύν σε ένα µέσ µετα%ράς ώστε ναεπιτραπεί η ανάπτυ η ενς άλλυ µέσυ;

Σελίδα 43

ΑΝΑΚΑΤΑΝ:ΜΗ 8ΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝΜΕ ΤJΛΜΗ

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙK:ΥΜΕ

Β:ΗΘΗΜΑΤΑ

ΑΠJ ΠJΥ ΜΠJΡΕΙΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΑΡ8Η;6

$Εισαγωγή

Ως αιρετς άρντας έετε την ευθύνη ναε$ασαλίσετε υγιεινές 2ιτικές συνθήκες στυςκατίκυς της πλης σας. Πρέπει επίσης ναδιευκλύνετε τις επαγγελµατικές µετακινήσειςδηµιυργώντας ευνϊκές συνθήκες ανάπτυ$ης γιατις επιειρήσεις, τις υπηρεσίες και τα καταστήµατα.Επιπλέν, πρέπει να ε$ασαλίσετε καλές συνθήκεςµετακίνησης για λυς παρέντας ευερήπρσ2αση στα καταστήµατα, στα σλεία, στιςδηµσιες υπηρεσίες, στις κινρηστες εγκα-ταστάσεις και στυς τπυς εργασίας.

Jρισµένι δηγί αυτκινήτυ διεκδικύν τ«δικαίωµα κινητικτητας» πυ συνά συγέυν µετ «δικαίωµα ρησιµπίησης τυ αυτκινήτυ υππιεσδήπτε συνθήκες». Αντιλαµ2άννται ταυτκίνητ ως τ «τέλει και αναντικατάστατ»µέσ µεταράς.

Ωστσ, στην πρά$η τ αυτκίνητ δεν καλύπτειλες τις ανάγκες: ένα σηµαντικ µέρς τωννικκυριών στις πλεις δεν διαθέτει µηανκίνητµεταρικ µέσ, ενώ πλλά µέλη των νικκυριώνπυ διαθέτυν αυτκίνητ δεν έυν δίπλωµαδήγησης, δεν έυν δικαίωµα να δηγύν (παιδιά,έη2ι) ή δεν έυν πρσ2αση στ αυτκίνητ.

Η αλγιστη ρήση τυ αυτκινήτυ ιδιωτικήςρήσης έει πλύ σ2αρές επιπτώσεις για τκινωνικ σύνλ. Τ αυτκίνητ συµ2άλλει στησπατάλη τυ αστικύ ώρυ, καταναλώνει τεράστιεςπστητες υσικών πρων και απτελεί 2άρς γιατ περι2άλλν. Η ρύπανση θέτει σε κίνδυν τηνιστρική κληρνµιά, κυρίως µως την υγεία

(ατµσαιρική ρύπανση και ηρύπανση). Τανθρώπιν και ικνµικ κστς των τραίωνατυηµάτων ακλυθεί µεν πτωτική πρεία, αλλάπαραµένει υπέργκ και εν πλλίς δεν γίνεταιγνωστ. Σήµερα ι ικνµικές συνέπειες τηςκυκλριακής συµρησης έυν θάσει σεκρίσιµ σηµεί.

Ήδη τ 1989, ίδις πρεδρς και γενικςδιευθυντής της Volvo διαπίστωνε τι τ αυτκίνητιδιωτικής ρήσης είναι ένα µέσ µεταράς πυ δενείναι πρσαρµσµέν στην πλη.

Τ αυτκίνητ θύµα της επιτυ+ίας τυ

Τ ιδιάν αρακτηριστικ της πλης είναι τιπρσέρει απαράµιλλ πλύτ επιλγών καιδυναττήτων: η πρνµιακή πρσ2αση στ πλήθςτων υπδµών και εγκαταστάσεων τυ αστικύπερι2άλλντς (πλιτισµς, εµπρι, εκπαίδευση,υπηρεσίες, κινωνικές και πλιτικές δραστηρι-τητες) πρέπει να ε$ασαλίεται κατά τν καλύτερδυνατ τρπ για λυς πρς ελς τυ γενικύσυµέρντς.

Πιστέψαµε τι τ αυτκίνητ θα ε$ασάλιε τηδυναττητα πρσ2ασης τσ για τυς κατίκυςτης πλης σ και για τυς κατίκυς των µηαστικών περιών. ∆ιαπιστώνεται µως τι ηεπιτυία τυ αυτκινήτυ λειτύργησε ωςµπύµερανγκ. Εκατµµύρια ώρες άννται ήδηλγω της κυκλριακής συµρησης. Η κινη-τικτητα πυ συνδέεται µε τ αυτκίνητ ιδιωτικής

9 ^

ΝΕΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΣΤ:Ν Τ:ΜΕΑ ΤJΥ ΑΣΤΙΚJΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛJΝΤJΣ

Αριθµς ατµων πυ κυκλ%ρύν σε διάστηµα µιας ώραςσε +ώρ πλάτυς 3,5 µέτρων στην πλη

Τ αυτκίνητ ιδιωτικής &ρήσης είναι µε δια)ρά λιγτερ απτελεσµατικ

απ τα άλλα µέσα µετα)ράς στην πλη, &ωρίς να συνυπλγιστεί &ώρς

πυ καταλαµ2άνεται για τη στάθµευση.

Πηγή: Botma & Papendrecht, Traffic operation of bicycle traffic, TU-Delft.

«Η ΚΙΝΗΤΙΚΤΗΤΑ ΠΥ ΣΥΝ∆ΕΕΤΑΙ ΜΕ Τ ΑΥΤΚΙΝΗΤΙ∆ΙΩΤΙΚΗΣ ΡΗΣΗΣΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ ΤΩΡΑ ΣΕ ΦΕΡΕΣ ΕΙΚΝΕΣΠΑΡΑΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΛΕΩΝ.»

ρα)ική παράσταση: VCÖ

ρήσης παραπέµπει τώρα σε ερές εικνεςπαράλυσης των πλεων.

Η µείωση της ρησιµπίησης τυ αυτκινήτυ έειγίνει απαραίτητη πρϋπθεση για τη διατήρηση τηςκινητικτητας µε τ αυτκίνητ. Απτελεί επίσηςπρϋπθεση για τη διατήρηση της δυναττηταςπρσ2ασης στα κυριτερα κέντρα δραστηριτηταςκαι ενδιαέρντς στις πλεις µας. Η πλειντητατυ πληθυσµύ λων των ευρωπαϊκών ωρώνεπιθυµεί αυτή τη µείωση. Ήδη τ 1991 µια αντι-πρσωπευτική δηµσκπηση πυ πραγµατπιή-θηκε απ τη ∆ιεθνή Ένωση ∆ηµσιων Μεταρών[Union Internationale des Transports Publics (UITP)]µετα$ύ 1 000 πλιτών σε κάθε ώρα µέλς τηςΕυρωπαϊκής Κιντητας έδει$ε τι κατά µέσν ρτ 83 % των Ευρωπαίων τάσσνται υπέρ τηςπρνµιακής µεταείρισης των δηµσιων µετα-ρών σε σέση µε τ αυτκίνητ. Έρευνες πυπραγµατπιύνται σε τπική κλίµακα, πως ιέρευνες πυ πραγµατπιήθηκαν πρσατα στηΓαλλία, ενισύυν αυτά τα συµπεράσµατα.

Πλεις και πδήλατα

Jι δηµσιες µεταρές δεναπτελύν τη µναδικήεναλλακτική λύση έναντι τυαυτκινήτυ.

Η Ένωση Αυτκινήτυ(Automobile Association) τυΗνωµένυ Βασιλείυ τάσσε-ται υπέρ της λύσης να ωθη-

θύν τα µέλη της να ρησιµπιύν συντερα τπδήλατ και εκπνησε µελέτη σετικά µε τυςδηγύς αυτκινήτυ πυ ρησιµπιύν παράλλη-λα και τ πδήλατ («cycling motorists»).

Jι πλεις πυ συνδυάυν τα µέτρα υπέρ τυπδηλάτυ µε µέτρα υπέρ των δηµσιων µετα-ρών κατρθώνυν να µειώσυν τ πσστρησιµπίησης τυ αυτκινήτυ. Κατ’ αυτν τντρπ παρατηρείται µείωση τυ πσστύ ρησι-µπίησης τυ αυτκινήτυ ιδιωτικής ρήσης στιςπλεις αυτές σε σέση µε άλλες πλεις µε παρα-πλήσι πσστ µηανκίνησης.

∆ιαπιστώνεται λιπν τι ι δηγί δένται ναρησιµπιύν τακτικά τ πδήλατ —κρατώνταςπαράλληλα τ ικγενειακ τυς αυτκίνητ— ήτι σι µετακινύνταν µε αυτκίνητ ωςσυνεπι2άτες γίννται αυτνµι κυκλρώνταςµε πδήλατ.

Τύτ απδείτηκε στην πλη Arhus της ∆ανίαςµέσω µιας πρωτ2υλίας πυ νµάστηκεbikebusters (µετακινύµενι µε πδήλατ καιλεωρεί): ακµη και σε µια ώρα πυ έυν ήδηαναπτυθεί εναλλακτικές λύσεις έναντι τυαυτκινήτυ, υπάρυν ακµη περιθώρια αλλαγήςτων συνηθειών των δηγών αυτκινήτυ υπέρµέσων µεταράς πυ σέ2νται περισστερ τπερι2άλλν.

Μια πρσατη έρευνα σετικά µε τις µετακινήσειςσε µικρές απστάσεις, η πία ρηµατδτείται απτην Ευρωπαϊκή Ένωση, επισηµαίνει τ πλύ υψηλπσστ των µετακινήσεων πυ πραγµατπι-

ύνται σήµερα µε αυτκίνητ, ενώ θα µπρύσανκάλλιστα να πραγµατπιύνται µε άλλ µέσµεταράς ωρίς σηµαντική διαρά ως πρς τρν µετακίνησης απ πρτα σε πρτα (Walcyng,σέδι έρευνας τυ τέταρτυ πργράµµατς-πλαισίυ της ΕΕ, Γ∆ VII, 1997).

Lάρη στις τενικές 2ελτιώσεις τα σύγρναπδήλατα έυν υψηλές επιδσεις και είναιεύρηστα. Τ πδήλατ δεν ρυπαίνει, είναι αθρυ-2, ικνµικ, διακριτικ, µπρεί να ρησιµ-πιηθεί απ λα τα µέλη της ικγένειας και είναιασαλώς ταύτερ απ τ αυτκίνητ για τιςµικρές αστικές διαδρµές (απστάσεις 5 λµ.,αλλά και µεγαλύτερες, σ $ύτερα είναι τακυκλριακά πρ2λήµατα). Στην Ευρώπη τ 30%των διαδρµών πυ πραγµατπιύνται µεαυτκίνητ καλύπτει απστάσεις µικρτερες των3λµ., ενώ τ 50% αρά απστάσεις µικρτερεςτων 5λµ.! Για τις διαδρµές αυτύ τυ είδυς τπδήλατ µπρεί κάλλιστα να αντικαταστήσει ταυτκίνητ για µεγάλ µέρς της ήτησης,συµ2άλλντας άµεσα κατ’ αυτν τν τρπ στηµείωση της κυκλριακής συµρησης. ∆ενπρέπει να παραγνωρίνται ι δυναττητες πυπαρέει τ πδήλατ τσ για τις µετακινήσειςπρς τν τπ εργασίας ή τ σλεί (τ 40% τυσυνλυ των µετακινήσεων γίνεται για τυς λγυςαυτύς), σ και για τις υπλιπες µετακινήσεις (τ60% των µετακινήσεων σετίεται µε τις αγρές,τις υπηρεσίες, τις ψυαγωγικές δραστηριτητες, τιςκινωνικές δραστηριτητες κλπ.).

Νες ευθνες στ!ν τ!µα τ!υ αστικ! περι()λλ!ντ!ς

^ ^10

«Τ 30% ΤΩΝ ∆ΙΑ∆ΡΜΩΝ ΠΥΠΡΑΓΜΑΤΠΙΥΝΤΑΙΜΕ ΑΥΤΚΙΝΗΤΚΑΛΥΠΤΕΙ ΑΠΣΤΑΣΕΙΣΜΙΚΡΤΕΡΕΣ ΤΩΝ 3 ΛΜ.»

«Τ 83% ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΡΝΜΙΑΚΗΣΜΕΤΑΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ∆ΗΜΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΡΩΝ ΣΕ ΣΕΣΗ ΜΕ Τ ΑΥΤΚΙΝΗΤ.»

$

11 ^

«Τ 73% ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝΠΙΣΤΕΥΕΙ ΤΙ Τ Π∆ΗΛΑΤΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΥΓΑΝΕΙΠΡΝΜΙΑΚΗΣΜΕΤΑΕΙΡΙΣΗΣ ΣΕ ΣΕΣΗΜΕ Τ ΑΥΤΚΙΝΗΤ.»

Τ πδήλατ δεν απτελεί µεν τη µναδική λύσηστα κυκλριακά και περι2αλλντικά πρ2λήµατατης πλης, απτελεί µως µια λύση πυ συνάδειαπλυτα µε τη γενική πλιτική ανα2άθµισης τυαστικύ περι2άλλντς και 2ελτίωσης της πι-τητας ωής στην πλη, ενώ απαιτεί σετικάπεριρισµένυς ικνµικύς πρυς.

:ι Ευρωπαίι θέλυν να αλλά ει η κατάσταση

Η δηµσκπηση πυ πραναέρεται περιλαµ2άνειένα στιεί λωσδιλυ άγνωστ: τ 73 % τωνΕυρωπαίων πιστεύει τι τ πδήλατ πρέπει νατυγάνει πρνµιακής µεταείρισης σε σέση µε ταυτκίνητ. Συνεπώς, τ πδήλατ αντιµετωπίεταιε$ίσυ ευνϊκά µε τις ατµικές µεταρές.

Και στην περίπτωση αυτή έρευνες σε τπικήκλίµακα ενίσυσαν τ ανωτέρω συµπέρασµα.Μάλιστα δε, ι τπικές έρευνες απδεικνύυν τι ιαιρετί άρντες και τ εκλγικ σώµα, παρτισυµωνύν τι πρέπει να αλλά$ει η πλιτική τωνµετακινήσεων, δεν γνωρίυν τι υπάρει τέτιαµωνία απψεων. Jι αιρετί άρντες νµίυντι θα πρσκψυν στη µαική αντίδραση εάνεπιειρήσυν να αλλά$υν την πλιτική τωνµετακινήσεων, ενώ ι ψηρι πιστεύυν τι ιαιρετί άρντες δεν θέλυν να ακλυθήσυν τηνκινή γνώµη πυ τάσσεται υπέρ µιας διαρετικήςπλιτικής µετακινήσεων.

Για πι λγ; Jι µάδες πίεσης υπέρ τυαυτκινήτυ, πυ δεν απτελύν ωστσ παρά µιαµειντητα, είναι πλύ καλά ργανωµένες και πλύ

δραστήριες. Στην πραγµατικτητα, ι πλεις πυπαρα2λέπυν τις διαµαρτυρίες τυς 2ρίσκυνγρήγρα τη στήρι$η των κατίκων τυς, ακµα καιτων παλαιών τυς αντιπάλων. Η πλιτική «ανήςτυ αυτκινήτυ» πυ εάρµσε δήµς τυFreiburg (Γερµανία) σήµερα έει τη στήρι$η τωνεµπρων, ι πίι αρικά είαν αντιταθεί στηνπεδρµηση τυ κέντρυ.

Ασαλώς, δεν πρέπει να θεωρηθεί τι τ 73% τωνΕυρωπαίων είναι πρθυµ να κυκλρεί καθη-µερινά µε πδήλατ. Υπάρει µως η απδει$η τι ηεπιλγή τυ πδηλάτυ ως εναλλακτικής λύσηςέναντι τυ αυτκινήτυ µπρεί να επηρεαστεί απµια σειρά συγκεκριµένων µέτρων και τι τπδήλατ µπρεί έτσι να συµ2άλει σε µια συνλικήπλιτική κινητικτητας.

Τ πδήλατ στην πλη σας;

Πρσατες µελέτες έυν δεί$ει τι η επιλγή ενςµέσυ µεταράς πως τ πδήλατ ε$αρτάταιτσ απ υπκειµενικύς παράγντες —γητρ,κινωνική απδή, αίσθηµα ανασάλειας,αναγνώριση τυ πδηλάτυ ως µέσυ µεταράςτων ενηλίκων κλπ.— σ και απ αντικειµενικύςπαράγντες —ταύτητα, τπγραία, κλίµα,ασάλεια, πρακτικά θέµατα.

Μετα$ύ των αντικειµενικών παραγντων πυ δενευνύν τη ρησιµπίηση τυ πδηλάτυ, αυτίπυ πραγµατικά δρυν πλύ απτρεπτικά είναι µνι πλλές και µεγάλες κλίσεις (πέραν τυ 6 έως 8%επί αρκετές δεκάδες µέτρα) και η επικράτηση

ανέµων, 2ρών και πλύ υψηλών θερµκρασιώνγια µεγάλ ρνικ διάστηµα. Στην πραγµατικτηται ευνϊκές αντικειµενικές συνθήκες για τηρησιµπίηση τυ πδηλάτυ συντρέυν πλύσυντερα απ ,τι συνήθως πιστεύυµε. Ακµη καισε ακραίες περιπτώσεις, ι ευνϊκές συνθήκεςσυντρέυν κατά τρπ επιακ (2λέπε τηρησιµπίηση τυ πδηλάτυ στις ώρες πυκαλύπτνται απ ινι τ ειµώνα, πυ ηκυκλρία γίνεται κυρίως µε πδήλατ κατά τηνεπή της καλκαιρίας).

Συγκριτικς πίνακας της τα+ύτητας µετακίνησης στην πλη

Στην πλη τις περισστερες )ρές τ πδήλατ είναι ένα µέσ

µετακίνησης ε8ίσυ γρήγρ µε τ αυτκίνητ (&ρνς απ πρτα σε

πρτα).

Η ανάληψη συντνισµένης δράσης για τηναντιµετώπιση των στιείων στα πία είλεται ηπεριρισµένη ρήση τυ πδηλάτυ στις πλεις µαςθα µπρύσε να επιέρει σηµαντικές αλλαγές στηήτηση: ένα σετικά αµηλ πσστ ρησι-µπίησης τυ πδηλάτυ, ύψυς 5 έως 10 %,µπρεί µάλλν να επιτευθεί άνετα στις περισσ-τερες ευρωπαϊκές πλεις. ταν δε ι γεωγραικέςκαι κλιµατικές συνθήκες είναι ευνϊκές καιεαρµεται µια πλήρης πλιτική κινητικτητας, έναπσστ ρησιµπίησης τυ πδηλάτυ 20-25%είναι απλυτα εικτ στις πλεις µε 50 000 έως500 000 κατίκυς. Jι πλεις µε τα καλύτερα απτε-λέσµατα στν εν λγω τµέα επιτυγάνυν πσστάρησιµπίησης τυ πδηλάτυ πυ υπερ2αίνυν τ30 % (π.. Groningen, Delft, Munster). Jρισµένεςπλεις έυν ήδη υπερ2εί τα πσστά αυτά.

Μια πρωτ.υλία της Επιτρπής

Σε µια πρσατη έρευνα τυ Ευρω2αρµέτρυ πυπραγµατπιήθηκε τ 1995, τ 82% των Ευρωπαίωνδήλωσε τι τα θέµατα τυ περι2άλλντς απτε-λύν πρ2ληµα πρωταρικής σηµασίας πυ ρήειεπείγυσας αντιµετώπισης, ενώ τ 72% θεωρεί τι ηικνµική ανάπτυ$η και η πρστασία τυ περι-2άλλντς πρέπει να συµ2αδίσυν.

σν αρά τις κλιµατικές αλλαγές, «Απλ-γισµς των πέντε πρώτων ετών της δράσης 21 στηνΕυρωπαϊκή Κιντητα» καταλήγει στ συµπέρασµατι πρέπει «να κατα2ληθύν µεγαλύτερες πρσπά-θειες, λαµ2ανµένης υπψη της αύ$ησης της πα-γκσµιας ικνµικής δραστηριτητας, της αύ$ησης

των λήσεων πυ πρέρνται απ τν τµέα τωνµεταρών και των περιρισµένων απτελεσµάτωντων πργραµµάτων ε$ικνµησης ενέργειας καιµείωσης της κατανάλωσης ενέργειας». Απ τ 1990έως τ 1997 ι εκπµπές CO2 µειώθηκαν σε λυςτυς τµείς εκτς απ τν τµέα των µεταρών,πυ αυ$ήθηκαν κατά 9% (λγω κυρίως τυ αυτ-κινήτυ ιδιωτικής ρήσης). Η ρησιµπίηση τυαυτκινήτυ σηµειώνει αύ$ηση παντύ, εκτς απτις πλεις πυ τ θέµα των µετακινήσεων έειτεθεί υπ έλεγ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απσκπεί στην επισήµανσητης παραγωγής CO2 απ τα ήµατα ιδιωτικήςρήσης και στη θέσπιση ενς ρλγικύ πλαισίυευνϊκύ για τη µεγαλύτερη µείωση τυ CO2 στµέλλν. Έυν συναθεί συµωνίες µετα$ύ τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης και των αυτκινητ2ιµη-ανιών για τη µείωση της κατανάλωσης ενέργειαςαπ τα αυτκίνητα πυ πωλύνται στην Ευρώπη.Ωστσ, στην καλύτερη περίπτωση, τύτ θαε$ασαλίσει µν τ 15% της πρσπάθειας µείωσηςτυ CO2 για την πία έει δεσµευθεί η ΕΕ στπρωτκλλ τυ Κιτ, ωρίς να συνεκτιµηθεί τγεγνς τι η κυκλρία στις αστικές περιές καιη κυκλριακή συµρηση συµ2άλλυν στηναύ$ηση της κατανάλωσης (η µέση κατανάλωσηµπρεί να διπλασιαστεί σεδν στις πλεις). Πρέπειλιπν να ληθύν επειγντως µέτρα για τη µείωσητης ρησιµπίησης τυ αυτκινήτυ σε λες τιςπεριπτώσεις πυ είναι εικτές άλλες εναλλακτικέςλύσεις, ε$ίσυ απτελεσµατικές.

Νες ευθνες στ!ν τ!µα τ!υ αστικ! περι()λλ!ντ!ς

^ ^12

«ΑΠ Τ 1990 ΕΩΣ Τ 1997 Ι ΕΚΠΜΠΕΣ CO2 (ΑΕΡΙ ΠΥ ΠΡΚΑΛΕΙ Τ ΦΑΙΝΜΕΝΘΕΡΜΚΗΠΙΥ) ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΣΕ ΛΥΣ ΤΥΣ ΤΜΕΙΣ ΕΚΤΣ ΑΠ ΤΝ ΤΜΕΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΡΩΝ.»

«Τ 82% ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ∆ΗΛΩΝΕΙ ΤΙ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΣΑΠΤΕΛΥΝ ΠΡΒΛΗΜΑΠΡΩΤΑΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ.»

13 ^

σν αρά την πιτητα τυ ατµσαιρικύ αέρακαι την υγεία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έει ήδη εκδώσειδηγίες σετικά µε τις εκπµπές διαρων ρύπων,ιδίως κατπιν τυ ερευνητικύ πργράµµατς«Auto-Oil», πυ πραγµατπιήθηκε σε συνεργασίαµε την αυτκινητ2ιµηανία και την πετρελαϊκή2ιµηανία.

Η Ένωση έει επίσης εκδώσει µια δηγία-πλαίσι(96/62/ΕΚ, ΕΕ L 296 της 21.11.1996) πυ υπρεώνειτις πλεις µε περισστερυς απ 250 000 κατί-κυς (ή κάθε άλλη περιή πυ παρατηρύνταιπρ2λήµατα ρύπανσης) να ενηµερώνυν τνπληθυσµ σετικά µε την πιτητα τυ ατµ-σαιρικύ αέρα και να καταρτίυν σέδια2ελτίωσης για 13 ρύπυς. Έτσι ι πλεις έυν τδικαίωµα να λαµ2άνυν µέτρα διακπής τηςκυκλρίας σε περίπτωση υπέρ2ασης τωνεπιτρεπµενων ανώτατων ρίων. Θυγατρικέςδηγίες πυ διευκρινίνται τα επιτρεπµενα ριαρύπανσης 2ρίσκνται υπ έκδση. Για παράδειγµα, ηπρταση θυγατρικής δηγίας σετικά µε τ2ενλι περιρίει τη συγκέντρωση αυτύ τυρύπυ σε 5 µg/m3 2ραυπρθεσµα.

Κατ’ αυτν τν τρπ ανατίθενται άµεσα αρµδι-τητες στην τπική αυτδιίκηση και η δηγία-πλαίσι καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτρπή ναδηµσιεύει τακτικά στιεία σετικά µε τηνατµσαιρική ρύπανση στις πλεις.

Ένα υλλάδι µε τίτλ «Η δηγία-πλαίσι σετικάµε την πιτητα τυ ατµσαιρικύ αέρα —Καθαρς αέρας στις ευρωπαϊκές πλεις» παρυ-

σιάει τ περιεµεν και τ πνεύµα τηςσηµαντικής αυτής δηγίας (ISBN 92-828-1598-6).

Τα ανωτέρω µέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσηςπρπρεύνται των δεσµεύσεων πυ έυν ανα-ληθεί στ πλαίσι τυ Jργανισµύ ΗνωµένωνΕθνών. Τν Νέµ2ρι τυ 1997, 35 ώρες τηςΠεριερειακής ∆ιάσκεψης της Jικνµικής Επιτρ-πής για την Ευρώπη (UN-ECE) υπέγραψαν µιαδήλωση για τις µεταρές και τ περι2άλλν καθώςκαι ένα πργραµµα δράσης πυ τ πδήλαταναέρεται ως εναλλακτική λύση για τις µετα-κινήσεις µικρής απστασης. Ε$άλλυ, τ Περιε-ρειακ Ευρωπαϊκ Γραεί τυ ΠαγκσµιυJργανισµύ Υγείας ανήγγειλε την έκδση ενςάρτη για τις µεταρές, τ περι2άλλν και τηνυγεία, πυ θα ριστύν πστικί στι στντµέα των µεταρών και στρατηγικές υλπίησηςαυτών των στων.

Τα διάρα µέτρα πυ έυν ληθεί µέρι σήµερααρύν απκλειστικά την ατµσαιρική ρύπανση.Επιπλέν, επίκειται ενίσυση των καννιστικώνρυθµίσεων σε ,τι αρά την ηρύπανση. Η κυκλ-ρία των αυτκινήτων απτελεί την πρωταρικήπηγή θρύ2υ στην πλη. µως, θρυ2ς 2λάπτειτη σωµατική και ψυική υγεία, κυρίως λγω τωνπρ2ληµάτων πυ δηµιυργεί στν ύπν.

Υπ τις συνθήκες αυτές, η λήψη µέτρων πυ θαευνήσυν την επιστρή στ πδήλατ ως µέσµετακίνησης στην πλη καθίσταται επι2ε2ληµένη.

Jι συντάκτες τυ νµυ για τν ατµσαιρικ αέραπυ εκδθηκε τ 1996 στη Γαλλία δεν έκαναν λά-

θς: επανα2ε2αιώνντας τ δικαίωµα στν καθαραέρα επέ2αλαν ήδη την πρώθηση τυ πδηλάτυως στιείυ των σεδίων αστικής µετακίνησης.Απ την 1η Ιανυαρίυ 1998 κάθε έργ ανακα-τασκευής ή κατασκευής δών στις πλεις πρέπει ναπεριλαµ2άνει ωρτα$ικές ρυθµίσεις για τ πδή-λατ. Επιπλέν, απ την 1η Ιανυαρίυ 1999, κάθεπλεδµικ συγκρτηµα στη Γαλλία µε περισσ-τερυς απ 100 000 κατίκυς πρέπει να έειεκδώσει ένα σέδι αστικής µετακίνησης, στςτυ πίυ είναι η µείωση της ρυπγνυ αστικήςκυκλρίας. Απ την 1η Ιανυαρίυ 2000, θαγενικευθύν ι έλεγι της πιτητας τυ ατµ-σαιρικύ αέρα και των επιπτώσεών της στην υγείασε λη τη Γαλλία. Jι δηγί αυτκινήτυ θα είναι ιπρώτι πυ θα επωεληθύν απ τα µέτρα αυτά: τεπίπεδ της ρύπανσης στ εσωτερικ ενς αυτ-κινήτυ είναι πάντα υψηλτερ απ τ πσστρύπανσης τυ ατµσαιρικύ αέρα (ένας δηγςεισπνέει περίπυ δύ ρές περισστερ CO απ,τι ένας πδηλάτης και περίπυ 50% περισστερ$είδια τυ αώτυ).

Μέτρα για την πιτητα τυ ατµσ%αιρικύ αέρα

Μια δηγία της ΕΕ παρέ&ει ρητά στυς δήµυς τ

δικαίωµα να λαµ2άνυν µέτρα διακπής της

κυκλ)ρίας σε περίπτωση υπέρ2ασης των

επιτρεπµενων ανωτάτων ρίων.

«Τ ΕΠΙΠΕ∆ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΣΤ ΕΣΩΤΕΡΙΚ ΕΝΣ ΑΥΤΚΙΝΗΤΥΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΥΨΗΛΤΕΡ ΑΠ Τ ΠΣΣΤ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΥ ΑΤΜΣΦΑΙΡΙΚΥ ΑΕΡΑ.»

« ΘΡΥΒΣ ΒΛΑΠΤΕΙΤΗΝ ΨΥΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ.»

Π!ι! τ! :;ελ!ς τ!υ π!δηλ)τ!υ;

^ ^14

1

15 ^

Μια ευκαιρία για την πλη — Ταυτκίνητ (ηλεκτρκίνητ ή µη)και τ πδήλατ: µε τις δηµσιεςσυγκινωνίες συµ2άλλυµε λιστην κινητικτητα τυ αύρι.

Πια είναι τα %έλη για τ κινωνικ σύνλ;

J κατάλγς των τεκµαιρµενων ή απδεδειγµένωνπλενεκτηµάτων της ρησιµπίησης τυ πδηλάτυδεν µπρεί να είναι ε$αντλητικς. Τ πδήλατπαρυσιάει πλενεκτήµατα απ διάρες απψεις:

• ικνµική (για παράδειγµα, µείωση των πρωνπυ δαπανά κάθε νικκυρι για τ αυτκίνητ,µείωση των ωρών εργασίας πυ άννται λγω τηςκυκλριακής συµρησης, µείωση τυ κστυςτης υγείας άρη στα απτελέσµατα της τακτικήςάσκησης),

• πλιτική (για παράδειγµα, µείωση της ε$άρτησηςπυ δηµιυργείται απ τις ενεργειακές ανάγκες,ε$ικνµηση µη ανανεώσιµων πρων),

• κινωνική (για παράδειγµα, ε$ασάλιση της κινη-τικτητας σε ευρύτερα στρώµατα τυ πληθυσµύ,µεγαλύτερη αυτνµία και δυναττητα πρσ2α-σης σε λες τις εγκαταστάσεις για τυς νέυς,πως και για τυς µεγαλύτερυς),

• ικλγική (διάκριση µετα$ύ των 2ραυπρ-θεσµων τπικών απτελεσµάτων —έννια τυπερι2άλλντς— και των µακρπρθεσµων, µητπικά εντπισµένων απτελεσµάτων —έννιατης ικλγικής ισρρπίας).

Η δυσκλία έγκειται στην πστική έκραση τωνπλενεκτηµάτων τυ πδηλάτυ για τ κινωνικσύνλ (ιδίως των ικνµικών και ικλγικώνπλενεκτηµάτων). Jι παράγντες πυ εµπλέκνταιείναι πλυάριθµι, αλλά και περίπλκι. Για ρισµέ-νυς απ αυτύς δεν υπάρει α$ιπιστη µέθδςυπλγισµύ των ικνµιών πυ επιτρέπει τπδήλατ.

Στην πλη σας ι δυναττητες ανάπτυ ης τυ πδηλάτυ πιθανταταείναι πλύ µεγαλύτερες απ ,τι δια%αίνεται απ τη σηµερινήκατάσταση: εάν η καθηµερινή πδηλασία δεν είναι ίσως ακµη µία απτις συνήθειες των συµπλιτών σας, ωστσ τ πδήλατ δεν παύει ναείναι ένα µέσ µετα%ράς πυ µπρεί να διαδραµατίσει έναν καθλυαµελητέ ρλ στη δια+είριση της κινητικτητας. Γιατί µως πλεις πυ.ρίσκνταν σε παρµια κατάσταση µε τη δική σας ανταπκρίθηκαν σεµια τέτια πρκληση; Μπρεί τ πδήλατ να διαδραµατίσει κάπι ρλστυς στ+υς σας για τη .ελτίωση της πιτητας 1ωής στην πλη καιγια την αύ ηση της αίγλης των δηµσιων µετα%ρών;

Π:Ι: Τ: :ΦΕΛ:ΣΤJΥ ΠJ∆ΗΛΑΤJΥ;

16 Π!ι! τ! :;ελ!ς τ!υ π!δηλ)τ!υ;

^ ^

:%έλη για τυς δήµυς

σν αρά τις πλεις, τα πλενεκτήµατα τυπδηλάτυ για τ κινωνικ σύνλ αρύνκυρίως την πιτητα ωής, την πιτητα τυπερι2άλλντς και την ε$ικνµηση πρων πυεπιτυγάνεται µακρπρθεσµα:

• άµεση µείωση των κυκλριακών πρ2ληµάτωνµέσω της µείωσης τυ αριθµύ των κυκλ-ρύντων αυτκινήτων (επιλγή τυπδηλάτυ ως µέσυ µετακίνησης απ συςρησιµπιύν τ αυτκίνητ για την καθηµερινήµετακίνηση πρς και απ τν τπ εργασίας),έµµεση µείωση των κυκλριακώνπρ2ληµάτων µέσω της στρής πρς τιςδηµσιες µεταρές για τις µετακινήσεις πρςκαι απ τν τπ εργασίας άρη στ συνδυασµτων δηµσιων µεταρών και τυ πδηλάτυ (καισυνεπώς αύ$ηση της απδσης της επένδυσηςστις δηµσιες µεταρές),

• 2ελτίωση της κυκλριακής ρής καιαµηλτερ επίπεδ ρύπανσης,

• ε$ικνµηση ώρυ (δστρώµατς καιστάθµευσης) και συνεπώς µείωση τωνεπενδύσεων στν τµέα τυ δικύ δικτύυ καιδυναττητα ανάπλασης των δηµσιων ώρωνπρκειµένυ να αυ$ηθεί η αίγλη τυ κέντρυ τηςπλης (για ικιστικύς, εµπρικύς, πλιτιστικύςκαι ψυαγωγικύς σκπύς), µείωση τωνεπενδύσεων και των ε$δων των επιειρήσεων(ώρι στάθµευσης) και των δηµσιων αρών(ώρι στάθµευσης, συντήρηση, νέα έργαυπδµής κλπ.),

• γενική 2ελτίωση της πιτητας ωής στην πλη(ατµσαιρική ρύπανση, ηρύπανση, δηµσιι

ώρι, ασάλεια των παιδιών), µεγαλύτερη ελκυ-στικτητα για την κατικία, ιδίως δε την ικγε-νειακή κατικία,

• µείωση της θράς της ιστρικής κληρνµιάς,µείωση τυ κστυς συντήρησης (γιαπαράδειγµα, λιγτερ συνς καθαρισµς).

Ακµη και αν θεωρηθεί τ θέµα απ αυστηράπερι2αλλντική σκπιά (ρύπανση), ωρίς να ρειά-εται να υπεισέλθυµε σε λεπτµέρειες ύτε νααπτιµήσυµε τα ικνµικά πλενεκτήµατα καιµεινεκτήµατα των διαρων µεταρικών µέσων,είναι εύλγ να δθεί στ πδήλατ η πρσή καιι επενδύσεις πυ α$ίει (2λέπε πίνακα 1.1). Η έννιατυ συµ2ι2ασµύ µετα$ύ των πλενεκτηµάτων καιτων µεινεκτηµάτων των διαρων µεταρικώνµέσων νείται µν πρς αυτή την κατεύθυνση.

Ένα παράδειγµα των θετικών συνεπειώνΣτ Γκρατς (Αυστρία) υπλγίστηκαν ι συνέπειεςτης µείωσης της κυκλρίας των αυτκινήτωνκατπιν της τρππίησης της κατανµής τωνµετακινήσεων κατά µέσ µεταράς (2λέπεπίνακα 1.2).

J πίνακας περιέει τα έλη πυ θα απέερε γιαδιάρες παραµέτρυς η µείωση κατά ένα τρίτ τηςρησιµπίησης τυ αυτκινήτυ ιδιωτικής ρήσης.Η απσυµρηση των δρµων µέσω της µείωσηςτυ αριθµύ των ηµάτων και της ελάττωσης τυεπιτρεπµενυ ρίυ ταύτητας (καλύτερη ρή τηςκυκλρίας) συνδεύεται απ πλύ αισθητήµείωση της ατµσαιρικής ρύπανσης.

Τ «ελς» πυ απκµίεται κατ’ αυτν τν τρππλύ δύσκλα µπρεί να εκραστεί αριθµητικά(µείωση των ασθενειών τυ αναπνευστικύ συστή-

. παντελής απυσία αρνητικών συνεπειών στην πιτηταωής στην πλη (ύτε θρυ2ς ύτε ρύπανση),

. πρστασία των µνηµείων και των ώρων πρασίνυ,

. κατάληψη µικρτερυ ώρυ τσ κατά τη µετακίνηση σκαι κατά τη στάθµευση και συνεπώς καλύτερη α$ιπίησητυ ώρυ,

. µικρτερη θρά τυ δικύ δικτύυ και µείωση τωναναγκών για την κατασκευή νέων έργων δπιίας,

. αύ$ηση της αίγλης τυ κέντρυ των πλεων (καταστήµατα,πλιτισµς, διασκέδαση, κινωνική ωή),

. µείωση της κυκλριακής συµρησης και τωνικνµικών ηµιών πυ πρκαλεί,

. 2ελτίωση της ρής της κυκλρίας των αυτκινήτων,

. αύ$ηση της αίγλης των δηµσιων µεταρών,

. 2ελτίωση της πρσ2ασης στις αρακτηριστικά αστικέςυπηρεσίες για λυς (συµπεριλαµ2ανµένων των εή2ωνκαι των νέων),

. κέρδς ρνυ και ρηµάτων για τυς γνείς λγω τηςαπαλλαγής τυς απ την ανάγκη µεταράς των παιδιών,

. σηµαντικ κέρδς ρνυ για τυς πδηλάτες στις µικρέςκαι µεσαίες απστάσεις,

. ενδεµένως ε$άλειψη της ανάγκης ενς δεύτερυαυτκινήτυ ανά νικκυρι (και συνεπώς αύ$ηση τυδιαθέσιµυ εισδήµατς των νικκυριών),

. άλλα.

Κάθε µετακίνηση πυ γίνεται µε πδήλατ αντί τυαυτκινήτυ έ+ει ως απτέλεσµα σηµαντική ε ικνµησηπρων και απ%έρει σηµαντικά πλενεκτήµατα τσ γιατ άτµ σ και για τ κινωνικ σύνλ στις πλεις:

16

17 ^

µατς, µείωση των ικνµικών ηµιών πυ εί-λνται στις άδειες λγω ασθενείας και στις παρέςιατραρµακευτικής περίθαλψης, µείωση των ηµιώνστυς ώρυς πρασίνυ και στα κτίρια, µεγαλύτερηαίγλη τυ κέντρυ µέσω της 2ελτίωσης της πι-τητας ωής στην πλη, µείωση των ενεργειακώνε$δων κλπ.).

Η πληρέστατη και συστηµατική πλιτική τυ Γκρατςυλπιήθηκε εντς µερικών ετών. Εκτς απ τγεγνς τι τα στιεία της πλιτικής κινητικτηταςτυ Γκρατς εαρµστηκαν σταδιακά ύτως ώστε ναδθεί απαραίτητς ρνς πρσαρµγής για τηναλλαγή της ντρπίας, τα απτελέσµατα αυτά δενσυµωνύν απλυτα µε τις αρικές εκτιµήσεις τηςµελέτης, ιδίως λγω «περιερειακών» παραγντων,πως τ γεγνς τι απ τ 1984 µέρι σήµερα η τιµήτων καυσίµων µειώθηκε σε πραγµατικύς ρυς καιτι τ Γκρατς εάρµσε µια πρωτπριακή πλιτική.

Τ 1996 διαπιστώθηκε τι η ρησιµπίηση τυ π-δηλάτυ είε υπερδιπλασιαστεί σε σέση µε τα µέσατης δεκαετίας τυ ’70, πτε είε κατέλθει στ 7 %.

Ένα παράδειγµα απτίµησηςτυ ικνµικύ αντιτίµυJρισµένα θετικά απτελέσµατα της ρησιµπίησηςτυ πδηλάτυ απτιµήθηκαν στ Groningen (ΚάτωLώρες, 199 000 κάτικι. Πηγή: «Bicycle andenvironment in the city — A quantification of someenvironmental effects of a bicycle oriented trafficpolicy in Groningen», στην έκδση Radverkehrspolitikund Radverkehrsanlagen in Europa, ECF/Γ∆ VII, 1988)(2λέπε πίνακα 1.3).

Κατά την περίδ 1987/88, η κατανµή τωνµετακινήσεων µετα$ύ τυ τπυ κατικίας και τυτπυ εργασίας κατά µέσ µεταράς στ Groningenείε ως ε$ής: 50 % των µετακινήσεων πραγµατ-πιύνταν µε πδήλατ και 22 % µε αυτκίνητ.

Σύγκριση των δια%ρων µέσων µετα%ράς απ ικλγικήάπψη σε σ+έση µε τ αυτκίνητ ιδιωτικής +ρήσης για τηνίδια µετακίνηση σν α%ρά τν αριθµ των µετα%ερµενωνατµων και τα διανυµενα +ιλιµετραΒάση = 100 (αυτκίνητ ιδιωτικής &ρήσης &ωρίς καταλύτη)

∞* = αυτκίνητ µε καταλύτη: πρέπει να υπµνησθεί τι η τενική τηςε$άτµισης µε καταλύτη είναι απτελεσµατική µνν ταν κινητήρας είναιθερµς. Για τις µικρές απστάσεις πυ διανύνται στην πλη δεν είναι 2έ2αιτι υπάρει πράγµατι ελς απ άπψη ρύπανσης.Πηγ: Έκθεση UPI, Lαϊδελ2έργη, 1989, παρατίθεται απ τ

γερµανικ Υπυργεί Μεταρών.

Υπλγισµς της ε ικνµησης πρων πυ επιτρέπει η+ρησιµπίηση τυ πδηλάτυ στις µετακινήσεις µετα ύ+ώρυ κατικίας και +ώρυ εργασίας στ Groningen< συντάκτης 2ασί6εται στην υπθεση τι τ πσστ τωνµετακινήσεων µε αυτκίνητ µετα8ύ τυ &ώρυ εργασίας καιτυ &ώρυ κατικίας αυ8άνεται απ 22 σε 37 % (υπθέτνταςτι τ 1/3 των πδηλατών εγκαταλείπει τ πδήλατ υπέρ τυαυτκινήτυ για να µετα2εί στην εργασία τυ). Τα περισστερααπ τα ανωτέρω έ8δα θα 2άρυναν τν πρϋπλγισµ τωννικκυριών, µε απτέλεσµα τη µείωση τυ διαθέσιµυεισδήµατς τυς.

Κατανάλωση ώρυ

Κατανάλωσηπρωτγενύςενέργειας

CO2

J$είδια τυ αώτυ

Υδργνάνθρακες

CO

Συνλικήατµσαιρικήρύπανση

Συνακλυθςκίνδυνςατυηµάτων

100 100 10 8 1 6

100 100 30 0 405 34

100 100 29 0 420 30

100 15 9 0 290 4

100 15 8 0 140 2

100 15 2 0 93 1

100 15 9 0 250 3

100 100 9 2 12 3

∞ ∞* ^ m t

Στι+εί

Ατµσαιρικήρύπανση

Θρυ2ς

Υπδµές

Κατανάλωσηενέργειας

Κυκλριακήσυµρηση

Ακινητπίησηπρων

Βάση απτίµησης τυ κστυς Eτήσι κστς (ευρώ)

Επιπλέν κστς ε$άτµισης µε καταλύτη 220 000Επιπλέν κστς αµλυ2δης 2ενίνης 25 000Φρς επί των καυσίµων για ηητικέςλήσεις 10 000Τέλη για τ ώρ πυ απαιτείται γιατη στάθµευση 3 100 000

Μέση κατανάλωση 400 000

Πρσθετη κατανάλωση λγω της κακήςρής της κυκλρίας επί 5 λεπτά ανάαυτκίνητ κατά µέσν ρ 485 000

Πρι απαιτύµενι για την παραγωγήεπιπλέν 15 000 αυτκινήτων κατ’ έτς 160 000

Απσυµρηση των δρµων 30 %

Μείωση της ρύπανσης απ τα µηανκίνηταήµατα (λων των τύπων) 25 %

Μείωση των εκπµπών µν$ειδίυ τυ άνθρακα (CO) 36 %

Μείωση των εκπµπών υδργνανθράκων(CH, µν αυτκίνητα) 37 %

Μείωση των εκπµπών δι$ειδίυ τυ αώτυ (NO2) 56 %

Μείωση της κατανάλωσης 2ενίνης (µν αυτκίνητα) 25 %

Μείωση τυ αριθµύ των ατµων πυ υπέρυναπ ηητικές λήσεις 9 %

Μείωση τυ αινµένυ απκλεισµύ των µεγάλωνδικών αρτηριών 42 %

Πιθανή .ελτίωση σε σ+έση µε τ 1984 .άσει µιας µελέτης για τις δυναττητες αντικατάστασης τυ αυτκινήτυ απ άλλα µέσαµετα%ράςΕκτίµηση των απτελεσµάτων της πλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυ στ Γκρατς (Αυστρία, 250 000 κάτικι) (*)

(*) Jι υπλγισµί αυτί πραγµατπιήθηκαν µε 2άση τη µείωση των µετακινήσεων µε αυτκίνητ κατά ένα τρίτ (1984: 44% των µετακινήσεων).

Πίνακας 1.1 Πίνακας 1.3

Πίνακας 1.2

Π!ι! τ! :;ελ!ς τ!υ π!δηλ)τ!υ;

^ ^18

∆ιά της εις άτπν απαγωγής συντάκτης τηςµελέτης εκτίµησε τα αρνητικά απτελέσµατα πυθα πρέκυπταν εάν µν τ 5 % των µετακινήσεωνµετα$ύ τυ τπυ κατικίας και τυ τπυ εργασίαςπραγµατπιύνταν µε πδήλατ (θεωρείται τι τ33 % των πδηλατών έγιναν δηγί αυτκινήτων,δηλαδή συνλική αύ$ηση κατά 10 % λων τωνδιαδρµών πυ πραγµατπιύνται µε αυτκίνητστ Groningen σε διάστηµα µιας µέσης ηµέρας).

Jρισµένα µν στιεία κστυς µπρεσαν ναεκραστύν αριθµητικά:

• αύ$ηση τυ θρύ2υ (υπλγισµς τυ κστυςσε συνάρτηση µε ρ επί τυ θρύ2υ πίςεπι2αρύνει κάθε λίτρ καυσίµυ και πρρίεταινα επιδτήσει µέτρα για την καταπλέµηση τυθρύ2υ),

• αύ$ηση της κατανάλωσης ενέργειας (κστς τωνκαυσίµων πυ απαιτύνται για τις διαδρµές,σπατάλη καυσίµων σε συνθήκες κυκλριακήςσυµρησης, κστς της ενέργειας πυαπαιτείται για την παραγωγή περίπυ 15 000επιπλέν ηµάτων),

• κστς τυ µερικύ περιρισµύ της ρύπανσηςαπ τ καυσαέρι µέσω των τρίδωνκαταλυτικών µετατρπέων και τηςρησιµπίησης αµλυ2δης 2ενίνης,

• κστς της «απθήκευσης» των αυτκινήτωνκατά τη στάση: απαραίτητς ώρς στάθµευσηςστ σπίτι και κντά στν τπ εργασίας (περίπυ22 000 m2 συνλικά). Τ κστς στάθµευσηςυπλγίστηκε 2άσει τυ ετήσιυ µισθώµατςπυ ητά δήµς για µια θέση στάθµευσης,δηλαδή 480 ιρίνια ή 240 ευρώ. Τ ενδεµενκστς νέων δικών έργων υπδµής ή της

τακτικτερης επισκευής τυ δστρώµατς δενσυµπεριλαµ2άνεται.

Πια είναι τα %έλη για τα άτµα και τν ιδιωτικ τµέα;

Μη δυσµενής αντιµετώπιση ατµικώνεπιλγών .ασικά υγιών

Η λγική υπαγρεύει τι ι δηµσιες αρές πρέπειτυλάιστν να πρσπαθύν να µην απδυναµώ-νυν ένα µέσ µεταράς σε σέση µε ένα άλλ.Έτσι, θα ήταν υσικ να υπάρει µια θέση για τπδήλατ δίπλα στ αυτκίνητ και µαί µε τιςδηµσιες µεταρές στην πλη. Τ ελάιστ λιπνείναι να διατίθενται για τ πδήλατ τσι πρισι και για τα άλλα µέσα µεταράς, λαµ2άννταςυπψη τις δυναττητες κάθε µέσυ µεταράς καιτ κστς των εγκαταστάσεων πυ απαιτεί. Γιαπαράδειγµα, εάν τ πδήλατ αντιπρσωπεύει τ1 % των µετακινήσεων, θα ήταν λγικ να τυαιερώνεται τ 1% τυ συνλυ των δαπανών πυδιατίθενται για τις δηµσιες µεταρές και για ταδικά έργα υπδµής. Κατ’ αυτν τν τρπ θαέπαυε η δυσµενής αντιµετώπιση ενς µέσυµεταράς, τ πί θα έ2ρισκε παδύς, εάνυπήρε η ανάλγη µέριµνα.

Η πραναερθείσα έρευνα «Ευρω2αρµετρ 1991»επι2ε2αιώνεται απ έρευνα πυ πραγµατπιήθηκετ 1996 µετα$ύ ατµων πυ δεν διαθέτυνπδήλατ στις γαλλικές πλεις. Τα απτελέσµατααυτής της έρευνας είναι πλύ ενθαρρυντικά.Μετα$ύ των ρηστών αυτκινήτυ (54 % τυδείγµατς) µν ένας στυς τρεις εκτιµά τι ταυτκίνητ απτελεί τν ιδεώδη τρπ µεταράς:

τύτ δείνει τι υπάρει δυνητικά πλύ µεγάληδιάθεση να εγκαταλειθεί τ αυτκίνητ, εσνσυντρέυν ι απαραίτητες πρϋπθέσεις.

J γενικς γραµµατέας τυ γαλλικύ συµ2υλίυπδηλατ2ιµηανίας θεωρεί ρεαλιστικ τ στνα πραγµατπιείται τ 14-17% των µετακινήσεωνµε πδήλατ (τη στιγµή πυ σήµερα στη Γαλλία τπδήλατ καταλαµ2άνει κατά µέσν ρ τ 2 %περίπυ στην κατανµή των µετακινήσεων κατάµέσ µεταράς).

Jι έρευνες αυτύ τυ είδυς είναι ακµη σπάνιες.Υπάρυν µως και άλλες ενδεί$εις για την ευνϊκήαντιµετώπιση τυ πδηλάτυ στην Ευρώπη: ηιλιµετρική απσταση πυ διανύεται κάθε ρνµε πδήλατ στις διάρες ευρωπαϊκές πλεις,καθώς και ι πωλήσεις πδηλάτων και συνλικςαριθµς πδηλάτων. Τα στιεία αυτά συντείνυνστη διαπίστωση τι τ πδήλατ ως µέσµεταράς δεν είναι τσ σπάνι σ αίνεται εκπρώτης ψεως. Τα στιεία αυτά απκαλύπτυνεπίσης τις δυναττητες πυ υπάρυν, τανσυγκρίνυµε τις ευρωπαϊκές πλεις µετα$ύ τυς καιαναλγιστύµε τν αριθµ των πδηλάτων πυ τµν πυ περιµένυν ίσως είναι να ρησι-µπιύνται τακτικτερα.

Απ την άλλη πλευρά δεν πρέπει να λησµνύµε τιτ πδήλατ είναι σύµµας των δηµσιωνµεταρών στην πρσπάθεια ελαιστπίησης τωνσυνεπειών τυ αυτκινήτυ στην πλη. Είναιαπαραίτητ ι µν να αυ$ηθεί η ανταγω-νιστικτητα των δύ µέσων µεταράς, αλλά και ναεπιδιωθεί η συµπληρωµατικτητα µετα$ύ τυπδηλάτυ και των δηµσιων µεταρών. Για ναεπιτευθεί τύτ ρειάεται κυρίως να παρέεται ηδυναττητα ασαλύς στάθµευσης στις στάσεις

«Η ΠΡΑΓΜΑΤΠΙΗΣΗ ΤΥ 14-17% ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝΜΕ Π∆ΗΛΑΤ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΣ ΣΤΣ.»

19 ^

Πωλήσεις 1996Συνλικς αριθµςπδηλάτων

Πδήλατα/1 000 κατίκυς

Τακτικί πδηλάτες(τυλάιστν 1-2 ρέςτην ε2δµάδα)

Περιστασιακί πδηλάτες(1-3 ρές τ µήνα)

Σύνλ πδηλατών πυµετακινύνται µεπδήλατ τυλάιστν 1-3ρές τ µήνα

λµ. ανά κάτικ ετησίως

425 000

5 000 000

495

28,9 %

7 %

2 947 000

327

415 000

5 000 000

980

50,1 %

8 %

2 489 000

958

4 600 000

72 000 000

900

33,2 %

10,9 %

29 585 000

300

240 000

2 000 000

200

7,5 %

1,8 %

779 000

91

610 000

9 000 000

231

4,4 %

3,9 %

2 613 000

24

2 257 000

21 000 000

367

8,1 %

6,3 %

6 584 000

87

120 000

1 000 000

250

17,2 %

4 %

553 000

228

1 550 000

25 000 000

440

13,9 %

6,8 %

9 900 000

168

20 000

178 000

430

4,1 %

9,7 %

44 000

40

1 358 000

16 000 000

1 010

65,8 %

7,2 %

9 031 000

1 019

630 000

3 000 000

381

—

—

—

154

380 000

2 500 000

253

2,6 %

2,8 %

430 000

35

230 000

3 000 000

596

—

—

—

282

420 000

4 000 000

463

—

—

—

300

2 100 000

17 000 000

294

13,6 %

0,8 %

6 727 000

81

Βέλγι ∆ανία Γερµανία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιρλανδία Ιταλία Λυ$εµ-2ύργ Κάτω Lώρες Αυστρία Πρτγαλία Φινλανδία Συηδία Ηνωµέν

Βασίλει

ΣΥΝΛΙΚΣ ΑΡΙΘΜΣ ΙΛΙΜΕΤΡΩΝ ΠΥ ∆ΙΑΝΥΝΤΑΙΜΕ Π∆ΗΛΑΤ ΣΤΗΝ ΕΝΩΣΗ: 70 ∆ΙΣ. ΛΜ. ΕΤΗΣΙΩΣ

Πηγή: Ευρω2αρµετρ 1991 (UITP)· «Transport demand not covered by international statistics», 1997, Γ∆ VII/UITP/ECF.

Lρησιµπίηση τυ πδηλάτυ εκραµενη σε ιλιµετρα (1995, σύνλ πληθυσµύ, συµπεριλαµ2ανµένων των ατµων κάτω των 15 ετών)

Lρησιµπίηση τυ πδηλάτυ σύµωνα µε τ Ευρω2αρµετρ τυ 1991 (µν άτµα ηλικίας άνω των 15 ετών) — Αυστρία, Φινλανδία, Συηδία: µη µέλη τ 1991

Π!ι! τ! :;ελ!ς τ!υ π!δηλ)τ!υ;

^ ^

των δηµσιων συγκινωνιών και ρτωσης τυπδηλάτυ στα ήµατα των δηµσιων µεταρών.

Τ %ελς για τις επι+ειρήσεις

πως είναι ανερ, η κυκλριακή συµρησηείναι επιήµια για τις επιειρήσεις. Η πρσ2αση στιςεπιειρήσεις καθίσταται δυσερέστερη, τσ γιατυς πρµηθευτές σ και για τυς επισκέπτες.Επιπλέν, η κυκλριακή συµρηση τυς κστίειασαλώς πλύ ακρι2ά και απ την άπψη τυρνυ πυ άνυν ι πρµηθευτές τυς και κυρίωςι εργαµενί τυς. Η Συνµσπνδία τηςΒρετανικής Βιµηανίας (Confederation of BritishIndustry) υπλγισε τι η κυκλριακή συµρησηστην περιέρεια τυ Λνδίνυ κστίει περισστερααπ 10 δισ. ευρώ ετησίως απ την άπψη τηςπαραγωγής και τυ αµένυ ρνυ.

∆εδµένυ επίσης τι ι πδηλάτες 2ρίσκνται σεκαλύτερη υσική και κυρίως ψυλγική κατά-σταση, ι επιειρήσεις των πίων τ πρσωπικρησιµπιεί τ πδήλατ έυν µεγαλύτερηπαραγωγικτητα. Υπάρει µια λκληρη σειράπλενεκτηµάτων πυ µπρεί να επικαλεστεί µιαπλη η πία διαειρίεται τις µετακινήσειςδίδντας στυς πδηλάτες τη θέση πυ δικαιύνται.

Μια διεθνής εταιρεία πως η Ciba Geigy παρτρύνειτυς εργαµένυς της να πηγαίνυν στην εργασίατυς µε τ πδήλατ εδώ και 20 ρνια (2λέπεπίνακα 1.5). Τα µέσα πυ ρησιµπιύνται είναιανάλγα των ελών πυ απκµίει η επιείρησηαπ τη ρησιµπίηση τυ πδηλάτυ. Τ 1989 ηεταιρεία πρσέερε ένα νέ πδήλατ σε 400περίπυ εργαµένυς πυ δέθηκαν να εγκατα-λείψυν τη θέση πυ τυς είε παραωρηθεί στ

ώρ στάθµευσης της επιείρησης. Κάθε ρν ηεπιείρηση ργανώνει ηµερίδες αιερωµένες στπδήλατ µε διαδρµές, πληρρίες και συνεργείαεπισκευής πδηλάτων. Η Ciba Geigy γνωρίει καλάτα πλενεκτήµατά της: ε$ικνµηση ώρυ στάθ-µευσης, απσυµρηση των δρµων γύρω απ τηνεπιείρηση, 2ελτίωση της εικνας της έναντι τωνπαρδιων κατίκων και των αρών, καλύτερηκινητικτητα των εργαµένων, 2ελτίωση τηςυσικής κατάστασης των εργαµένων και µείωσητων αµένων ωρών εργασίας λγω ασθενείας.

Πδήλατ και εµπρικά καταστήµατα

Η ε$ίσωση «δυναµισµς τυ εµπρίυ = πρσ2ασηµε τ αυτκίνητ» κάθε άλλ παρά έει απδειθείστην πρά$η. Η συµ2λή της πελατείας πυ µετα-κινείται µε τις δηµσιες συγκινωνίες, µε τ πδή-λατ ή µε τα πδια έει υπτιµηθεί κατά πλύ, πωςε$άλλυ και ι αρνητικές συνέπειες για τις πλειςµας και για τ αστικ περι2άλλν της θέσης τωνµεγάλων εταιρειών διανµής και των ιλιάδωνθέσεων στάθµευσης στην περιέρεια.

Μια µελέτη πυ πραγµατπιήθηκε στ Munster(Γερµανία) απκαλύπτει πλλά στιεία πυ µέριτώρα ήταν άγνωστα. Η µελέτη έγινε σε τρία σύπερµάρκετ ή µικραγρές (µε αρκετή πικιλία πρϊντων,ώστε να καλύπτυν τις γενικές πρµήθειες τωννικκυριών πυ γίννται µία ρά την ε2δµάδα ήµία ρά στις 15 µέρες), καθώς και σε έναπλυκατάστηµα µε διάρα επιπλέν τµήµατα (είδηρυισµύ, µπυτίκ, είδη πλυτελείας κλπ.).

• Jι δηγί αυτκινήτυ δεν είναι καλύτεριπελάτες απ τυς πδηλάτες, τυς πεύς ή τυςρήστες των δηµσιων µεταρών. Σε ρισµένες

Μέσµετακίνησης

23

Zνη επιρρς της δηµσιας συγκινωναςΤ πδήλατ µπρεί να συνεισ)έρει κάνντας τηδηµσια συγκινωνία περισστερ ελκυστικήε8ασ)αλί6ντας µεγαλύτερη δυναττητα πρσ2ασης.Στη 2άση ενς αµετά2λητυ τα8ιδιύ διάρκειας 10λεπτών, η ακτίνα επιρρής της δηµσιας συγκινωνίαςπλλαπλασιά6εται επί 15 αν γίνει η υπθεση τι ηπελατεία της πρσεγγί6ει τη στάση µε πδήλατ.

Μέση ∆ιανυµενη απσταση ώνηταύτητα σε 10 λεπτά επιρρής

5 km/h 0,8 km 2 km2

20 km/h 3,2 km 32 km2

8ρνς πυ ε ικνµείται απ τν πδηλάτηΗ αλλαγή µέσυ στη δηµσια συγκινωνία είναι σα)ώςένα µεινέκτηµά της (&άσιµ &ρνυ, αναµνή στηστάση). Τ πδήλατ δίνει µια απτελεσµατικήαπάντηση σ’ αυτ τ πρ2ληµα. < πδηλάτης µπρεί νακερδίσει ένα τέταρτ της ώρας σε σ&έση µε τλεω)ρεί για την ίδια απσταση έως τυ )τάσει σ’ένα γρήγρ µέσ µετα)ράς (σιδηρδρµικςσταθµς, σταθµς µετρ, κλπ.).

*=Σταθµςµετρ ή στάσηλεωρείυ/τραµ

20

Min

Km

αναµνήστσταθµ= 10'

ρνς µε λεωρεί = 5'

ρνς µε πδήλατ = 10'

αναµνή στη στάση = 5'

περπάτηµα = 5'

Κατικία Στάση λεωρείυ

σταθµς τρένυ

Πίνακας 1.4

21 ^

κατηγρίες µάλιστα, ι πδηλάτες είναι καλύτεριπελάτες. Jι πδηλάτες, δεδµένυ τι αγράυνµικρτερες πστητες κάθε ρά, επισκέπτνταιτακτικτερα τ κατάστηµα (έντεκα ρές τ µήνακατά µέσν ρ έναντι επτά για τυς δηγύςαυτκινήτυ) και… εκτίθενται συντερα στνπειρασµ.

• Στα εµπρικά καταστήµατα των πλεων, ι δηγίαυτκινήτυ είναι µειντητα (25 έως 40 % τηςπελατείας, ανάλγα µε τ εάν πρκειται γιακαθηµερινή ή Σά22ατ).

• Μετά 2ίας τ 25% των δηγών εύγει απ ένακατάστηµα µε δύ ή περισστερες σακύλεςεµπρευµάτων (έναντι 17% για τυς πδηλάτες).Συνεπώς, τα τρία τέταρτα των δηγών δεν έυν ναµεταέρυν τίπτα πυ θα τυς εµπδιε ναρησιµπιήσυν ένα άλλ µέσ µεταράς.

• Λαµ2άνντας υπψη τις απστάσεις, τν πρρισµµετά την επίσκεψη στ κατάστηµα και τις αγρα-µενες πστητες, η µελέτη καταλήγει στ συµπέ-ρασµα τι η πλειντητα των δηγών θα µπρύσεπλλές ρές να µη ρησιµπιεί τ αυτκίνητ γιατις αγρές τυς.

Πρέπει επίσης να υπγραµµιστεί τι η κίνηση τωνκαταστηµάτων σετίεται µε την πιτητα τυ περι-2άλλντς. Στ Βερλίν διαπιστώθηκε τι ι µετα-κινήσεις των πεών και των πδηλατών στις συνικίεςαυ$ήθηκαν σηµαντικά µετά τη γενική καθιέρωσηρίυ ταύτητας 30 λµ./ώρα εκτς των µεγάλωνκυκλριακών α$νων. σν αρά τις µετακινή-σεις µετα$ύ κατικίας και εµπρικών καταστηµάτων, ηαύ$ηση αυτή θάνει µερικές ρές τ 40 %.

Jµίως, µια έρευνα πυ πραγµατπιήθηκε στΣτρασ2ύργ έδει$ε τι σηµειώθηκε αύ$ηση της

κίνησης στ κέντρ της πλης σε αναλλίωτες κατάτα λιπά εµπρικές ώνες, πυ µως έγινανπεδρµήσεις και απαγρεύθηκε η κυκλρία τωνδιερµενων ηµάτων.

Στη Βέρνη µια έρευνα επί 1 200 καταναλωτών έδει$επια είναι κατά µέσν ρ και σε ετήσια 2άση η σέσηµετα$ύ της α$ίας των αγρών και τυ ρησι-µπιύµενυ ώρυ στάθµευσης απ κάθε πελάτη.Απτέλεσµα: η απδτικτητα των ώρων στάθµευ-σης είναι µεγαλύτερη ταν αυτί ρησιµπιύνταιαπ πδηλάτες: 7 500 ευρώ ανά τετραγωνικ µέτρ. Jιδηγί αυτκινήτυ ακλυθύν µε 6 625 ευρώ ανάτετραγωνικ µέτρ.

Φαίνεται κάπως παράδ$ ταν, ως γνωστ, ι πδη-λάτες δεν διαθέτυν πρτ µπαγκά για να ρτώσυντα ψώνια τυς και, συνεπώς, αναγκάνται να περιρί-υν τις πστητες πυ αγράυν.

«Ι ∆ΗΓΙΑΥΤΚΙΝΗΤΥ ∆ΕΝ ΕΙΝΑΙΚΑΛΥΤΕΡΙ ΠΕΛΑΤΕΣ ΑΠ ΤΥΣ Π∆ΗΛΑΤΕΣ,ΤΥΣ ΠΕΥΣ C ΤΥΣ ΡΗΣΤΕΣ ΤΩΝ ∆ΗΜΣΙΩΝΜΕΤΑΦΡΩΝ.»

<ι πδηλάτες, δεδµένυ τιαγρά6υν µικρτερεςπστητες κάθε )ρά,επισκέπτνται τακτικτερα τκατάστηµα απ τυς δηγύςκαι… εκτίθενται συ&ντεραστν πειρασµ.

Η Ciba Geigy και τ πδήλατ

1970 1995

Πρσωπικ 12 400 (100 %) 10 400 (100 %)

Μετακινύµενι µε πδήλατ 500 (4 %) 2755 (26 %)

Πδηλάτες καθ’λ τ έτς 80 (1 %) 1235 (12 %)

Επαγγελµατικήρησιµπίησητυ πδηλάτυ - 1325 (13 %)

Αριθµς πδηλάτωντης επιείρησης 360 1600

Θέσειςστάθµευσηςγια πδήλατα 400 3500

Εκ των πίωνστεγασµένες 350 (88 %) 3350 (96 %)

Πδηλατδρµιστις εκτάσειςτης επιείρησης (σε λµ.) - 3

Πηγή: «Τ πδήλατ στην επιείρηση», 1996, IG Velo Suisse.

Πίνακας 1.5

Η να ν!!τρ!πDα

^ ^22

23 ^

Γιατί περιρίστηκε η +ρησιµπίηση τυ πδηλάτυ;

Ένα παρατηρητήρι τυ πδηλάτυ πυ δηµιυργή-θηκε στις Βρυ$έλλες και ι µελέτες πυ εκπνήθη-καν στη Γαλλία στ πλαίσι των σεδίων αστικώνµετακινήσεων πυ πρ2λέπει νµς για τν αέραυπγραµµίυν τις πρσδκίες των δυνητικώνπδηλατών και, κατ’ επέκταση, τυς λγυς για τυςπίυς τ πδήλατ ρησιµπιείται σήµερασπάνια.

Η απυσία (ή η ε$αάνιση) των ωρτα$ικώνρυθµίσεων για πδήλατα είναι 2ασικς παρά-γντας πυ αναστέλλει την εκδήλωση της δυνητικήςήτησης. J γκς της κυκλρίας των αυτκινή-των, η υπερ2λική ταύτητα και τ γεγνς τι ιδηγί δεν λαµ2άνυν υπψη τυς πδηλάτεςαπτελύν ε$ίσυ σηµαντικύς παράγντες.Ε$άλλυ, ανασταλτικά δρα και κίνδυνς κλπήςτυ πδηλάτυ.

Λαµ2άνντας µέτρα σετικά µε τυς τρεις αυτύςπαράγντες θα καταστεί δυνατή η ανάκαµψη τηςήτησης των µετακινήσεων µε πδήλατ µετα$ύαυτών πυ αγαπύν τ πδήλατ, αλλά δεν τλµύννα τ επιλέ$υν ως µέσ µεταράς.

Lρειάνται µως και άλλα µέσα για να πρκληθεί τενδιαέρν και µιας άλλης, ε$ίσυ σηµαντικήςµερίδας τυ πληθυσµύ, πυ απτελείται απ τηµεγάλη µάα αυτών πυ δεν είαν πτέ σκεθεί τηλύση τυ πδηλάτυ. Jι τελευταίι µπρύν ίσως νααρίσυν να κυκλρύν µε πδήλατ µν εάνπεισθύν µέσω µιας ενεργύ πρώθησης 2άσει τηςενηµέρωσης και της 2ελτίωσης τυ γήτρυ τυπδηλάτυ.

Η κινή γνώµη αντιµετωπί1ει λιγτερευνϊκά τ αυτκίνητ

Σε λες τις ευρωπαϊκές ώρες η πλειντητα —καιµερικές ρές η συντριπτική πλειντητα— τυπληθυσµύ πιστεύει τι, ταν υπάρει σύγκρυσηµετα$ύ των αναγκών των πδηλατών και τωναναγκών των δηγών αυτκινήτυ, ι πδηλάτεςείναι αυτί πυ πρέπει να τυγάνυν πρνµιακήςµεταείρισης εις 2άρς των δηγών αυτκινήτυ.

Στην πρά$η σπάνια ρειάεται τέτια αυστηρτητα.Πλύ συνά τα µέτρα για την πρώθηση τυπδηλάτυ δεν συνεπάγνται πραγµατικά δυσµενείςρυς για τ αυτκίνητ ιδιωτικής ρήσης. Έτσι, ηµείωση τυ ρίυ ταύτητας επηρεάει ελαράµν τη µέση ταύτητα. Μάλιστα δε, 2ελτιώνει τηρή της κυκλρίας και µειώνει τυς κινδύνυςπυ διατρέυν ι ίδιι ι δηγί. Jµίως, η

Η ΝΕΑ Ν::ΤΡ:ΠΙΑ

Τ πδήλατ, η ελευθερία, η καλή υγεία και η καλή διάθεση συµ.αδί1υν.Τ πδήλατ ανακαλεί παντύ τις ίδιες εικνες ελευθερίας και 1ωντάνιαςκαι αντιµετωπί1εται µε την ίδια συµπάθεια σε λες τις +ώρες τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρ+ει πράγµατι αλλαγή της ντρπίας υπέρ τωνπλιτικών µετακίνησης πυ σέ.νται τ αστικ περι.άλλν;

7Πρσδκίες για την πρώθηση της +ρησιµπίησηςτυ πδηλάτυ στην πληΗ αγρά πδηλάτυ απτελεί πρϋπθεση για τηναύ8ηση της &ρησιµπίησής τυ. Τ ευρύ κινστην πλειντητά τυ θα ήταν πρθυµ νααγράσει ένα πδήλατ, εάν ι δήµι εκδήλωναντη διάθεση να πρωθήσυν τη &ρησιµπίηση τυπδηλάτυ. Μια άλλη έρευνα απκαλύπτει τι ιίδιι ι πδηλάτες, παρτι ήδη &ρησιµπιύν τπδήλατ, πρσδκύν να γίνυν &ωρτα8ικέςρυθµίσεις για πδήλατα (τ 58 % δηλώνει τι θαµετακινύνταν συ&ντερα µε πδήλατ εάνυπήρ&αν περισστερες παρµιες ρυθµίσεις).

Κίνητρα για την αγρά ή τακτικτερη+ρησιµπίηση τυ πδηλάτυ

. Lωρτα$ικές ρυθµίσεις για πδήλατα, διευκλυνση

της πρσ2ασης, συντµευµένες διαδρµές,

παρακάµψεις για πδηλάτες . . . . . . . . . . . . . . . . .70 %

. Περιρισµί της κυκλρίας

των αυτκινήτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 %

. Φυλασσµενι ώρι στάθµευσης

για πδήλατα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 %

. Εκστρατείες πρώθησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 %

. Εκµίσθωση ή δανεισµς πδηλάτυ . . . . . . . . . . . .8 %

Η να ν!!τρ!πDα

^ ^24

κυκλρία των πδηλάτων και στις δύ κατευ-θύνσεις των µνδρµων, εκτς τυ τι δεν παρυ-σιάει αντικειµενικύς κινδύνυς παρά µν σερισµένα σηµεία πυ είναι απαραίτητες ωρτα$ι-κές ρυθµίσεις, υδλως εµπδίει την καννικήκυκλρία των αυτκινήτων.

µως υπάρυν στιγµές πυ πρέπει να ληθύνπλιτικές απάσεις για να επι2ε2αιωθεί η θέσηπυ επιθυµύµε να δώσυµε στα µέσα µεταράςπυ σέ2νται περισστερ τ περι2άλλν καιειδικτερα στυς πδηλάτες.

µως, ακµη και αν 2µαστε τις θρυ2ώδειςαντιδράσεις απ τις µάδες πίεσης υπέρ τυαυτκινήτυ, είναι ίσως πι επικίνδυν να αγνή-συµε τη σιωπηρή πλειντητα, πυ δεν εκράεταιαπ µάδες πίεσης, αλλά εκδηλώνει απερίραστατην πρσδκία της για µια πι ισρρπη πλιτική

ταν γίννται έρευνες αντιπρσωπευτικές τυσυνλυ τυ πληθυσµύ.

Αρκετές έρευνες έυν µετρήσει ειδικά τ πσσταπδής των πρτεινµενων µέτρων για τη µείωσητης ρησιµπίησης τυ αυτκινήτυ. Jι αιρετίάρντες και ι τενικί είναι αυτί πυ έυν τυςπερισστερυς ενδιασµύς απ κάθε άλλη µάδαερωτηθέντων ατµων, συµπεριλαµ2ανµένων τωνδηγών, ίσως γιατί συγέυν τις δικές τυς ανάγκεςµετακίνησης µε τις ανάγκες τυ µέσυ κατίκυ τηςπλης. Συνεπώς τ κιν είναι ώριµ να δεθεί µιααλλαγή της στάσης των δηµσιων αρών, ι πίεςείναι αυτές πυ 2ρίσκνται σε καθυστέρηση σεσέση µε την κινή γνώµη.

Ακµη και η 2ρετανική Automobile Association (ΑΑ)2λέπει σήµερα τ πδήλατ ως ένα µη αµελητέπλενέκτηµα. Κατπιν µιας έρευνας µετα$ύ των

µελών της («cycling motorists»), η ΑΑ δήλωσε τι«τ πδήλατ απτελεί ένα µέσ µεταράς ιλικπρς τ περι2άλλν (…) και απτελεί µια επαρκήεναλλακτική λύση έναντι τυ αυτκινήτυ για ρι-σµένες διαδρµές».

Τέλς, ι ίδιι ι ικνµικί ρείς δεν εκράυνκατηγρηµατικές απψεις σετικά µε τη ρησι-µπίηση τυ αυτκινήτυ ιδιωτικής ρήσης: ιπλεις πυ έυν θέσει υπ έλεγ την κινητι-κτητα πρσελκύυν τυς επενδυτές και τυςεργαµένυς τυς. Έτσι, γενικς διευθυντής τηςΒρετανικής Βιµηανικής Συνµσπνδίας (ΒΒΣ)δήλωσε τι «η ΒΒΣ εγκρίνει την πρωτ2υλία τηςαύ$ησης της ρησιµπίησης τυ πδηλάτυ, στηνπία µπρύν να συµ2άλυν ι ικνµικί ρείςσε συνεργασία µε άλλυς ρείς µέσω της2ελτίωσης της πρσ2ασης τυ πδηλάτυ στντπ εργασίας».

27,5

27,4

25,2

20,2

27,3

23,1

20,2

49,4

30,2

23,3

20,5

23

29

50,3

58,6

46,9

51,3

39

46,1

48,1

29

40,9

63,3

34,3

52

44,1

77,8

86

72,1

71,5

66,3

69,2

68,3

78,4

71,1

86,6

54,8

75

73,1

86,7

87

81,1

85,4

88,9

81,2

75,4

89,5

82,1

85,5

86,4

86,8

85,1

74,3

78,6

85,1

85,7

90,5

75,8

67

89,5

84,8

84,9

90,1

82,6

83,8

Βέλγι

∆ανία

Γερµανία

Ελλάδα

Ισπανία

Γαλλία

Ιρλανδία

Ιταλία

Λυ εµ.ύργ

Κάτω 8ώρες

Πρτγαλία

Ηνωµέν Βασίλει

5ταν υπάρ+ει σύγκρυση µετα ύ των αναγκών των πδηλατών/πε1ών/δηµσίων µετα%ρών και τωναναγκών των δηγών αυτκινήτυ στ θέµα της δια+είρισης της κυκλ%ρίας, πρέπει να ευνηθύν σα%ώςή είναι πρτιµτερ να ευνηθύν ι πδηλάτες/πε1ί/δηµσιες µετα%ρές απ τα αυτκίνητα;

:ι συνέπειες της κυκλ%ρίαςτυ αυτκινήτυ στ κέντρτων πλεων είναι…

Η υπ.άθµιση της πιτητας τυ ατµσ%αιρικύαέρα στην κέντρ των πλεων %είλεται…

Σύνλ Σύνλ

15,1

11,7

18

43,6

29

17,5

20,8

46,1

24,3

17,9

22,9

22,5

24,8

47,8

15,3

35,9

29,5

33,8

33,8

20,5

37,9

46

39,9

30,8

26,3

33,2

62,9

27

53,9

73,1

62,8

51,3

41,3

84

70,3

57,8

53,7

48,8

58

27,1

21,3

39,9

25,5

32,2

25,4

23,3

51,4

29,6

19,7

31,8

30,4

34,2

51

37,7

38,9

38,8

46,6

47,1

33,9

44,1

45

50,3

43

44

43,6

78,1

59

78,8

64,3

78,8

72,5

57,2

95,5

74,6

70

74,8

74,4

77,8

= Να ευνηθύν σαώς ι πδηλάτες = Πρτιµτερ να ευνηθύν ι πδηλάτες

= Να ευνηθύν ι πδηλάτες (σύνλ) = Να ευνηθύν ι πεί (σύνλ) = Να ευνηθύν ι δηµσιες µεταρές (σύνλ)

= ...αρητες

= δύσκλα υπερτές

= κυρίως στην κυκλρία των αυτκινήτων

= κατά µεγάλ µέρς στην κυκλρία των αυτκινήτων

Ευρώπη (12)

25 ^

Η εµπειρία των πλεων πυ έ&υνδηµιυργήσει λωρίδες αντίθετηςκατεύθυνσης σε µνδρµυς γιατυς πδηλάτες απδεικνύει τηναπτελεσµατικτητα αυτύ τυ µέτρυγια την πρώθηση τυ πδηλάτυ καιτα )έλη πυ παρυσιά6ει στ θέµατης ασ)άλειας. Μν σε ρισµένεςδιασταυρώσεις &ρειά6νται&ωρτα8ικές ρυθµίσεις. Η εκστρατείαενηµέρωσης είναι απαραίτητη για νασυνηθίσυν ι δηγί αυτκινήτυ τηνέα κατάσταση.

Βέλγι

∆ανία

Γερµανία

Ελλάδα

Ισπανία

Γαλλία

Ιρλανδία

Ιταλία

Λυ εµ.ύργ

Κάτω 8ώρες

Πρτγαλία

Ην. Βασίλει

21,5

44,9

22,5

21,9

28,4

32,5

36,2

16

33,2

30,2

36,3

29,7

26,9

53

35,4

49,3

54,3

50,6

47,1

48,3

56,7

48

43,7

46,2

49,4

49,5

25,5

19,7

28,1

23,8

21

17,7

15,5

27,3

18,8

26,1

17,5

20,9

23,6

69,1

84,2

75

72,1

77,3

67,5

79,8

81,8

75,2

77

79,3

79,4

75,8

45,7

68,8

67,6

74,3

64,5

42

83,7

40,8

77,8

55,1

75,9

69,2

57,3

82,6

61,2

73,7

83

87,1

82

82,8

84,8

76,3

76,5

87,7

83,2

80,7

Πώς κρίνετε τη δράση των αρ+ώνσε ,τι α%ρά τη δια+είρισητης κυκλ%ρίας;

Μια απτελεσµατική λύση για τη µείωση τηςκυκλ%ρίας θα ήταν…

… ευρύςπεριρισµς τηςπρσ2ασης στ

κέντρ των πλεων

… ευρύςπεριρισµς τηςστάθµευσης στ

κέντρ των πλεων

…η δηµιυργίαπερισστερων

πεδρµων στκέντρ των πλεων

. Η συντριπτική πλειντητα των πλιτών θέλει ναγίνυν αλλαγές υπέρ µέσων µεταράς πυ σέ2νταιπερισστερ τ περι2άλλν.

. Τ αυτκίνητ θεωρείται απ τη µεγάλη µάα τωνπλιτών ως ληση. µως ι δηγί αυτκινήτυ θαήταν ι πρώτι πυ θα ωελύνταν απ τη µείωση τηςρύπανσης πυ πρκαλύν, καθτι αέρας στεσωτερικ τυ αυτκινήτυ περιέει σαώςπερισστερυς ρύπυς απ ,τι αέρας τυπερι2άλλντς.

. Ήδη τ 1991 η κινή γνώµη ήταν ώριµη για τηναλλαγή της πλιτικής των µετακινήσεων. Η τάση αυτήεπιτείνεται συνεώς µε την αύ$ηση της κυκλρίαςτων αυτκινήτων και την έντνη συνειδητπίηση καιπρ2λή απ τα µέσα ενηµέρωσης τωνπερι2αλλντικών θεµάτων και της υγείας.

Πηγή: Ευρω2αρµετρ 1991 (1 000 άτµα ανά ώρα· πλην Αυστρίας, Φινλανδίας,Συηδίας).

YΥπέρ τ δέν δυσµενήςγια τ αυτκίνητ

Υπέρ τ δέν ευνϊκήγια τ αυτκίνητΙκανπιητική

Απαιτείται λίγς +ώρς για τις διαµρ%ώσεις για τ πδήλατΣτην πλη, έ&ει λγική να πρτείνυµε τη µείωση τωνυπερδιαστασιλγηµένων δρµων πυ επιτρέπυν υψηλέςτα&ύτητες και πυ δυσκλεύυν την εγκάρσια κίνηση τωνπε6ών. < απαραίτητς &ώρς για τις διαµρ)ώσεις για τπδήλατ µπρεί επµένως να ε8ικνµηθεί &ωρίς να2λα)τεί η κίνηση των αυτκινήτων.

Συνήθης δρµς τεσσάρων λωρίδων.Τρέυµε γρήγρα, η εγκάρσια κίνηση τωνπεών είναι πλύ επικίνδυνη.

Αµίδρµη κίνηση δύ «λωρίδων» σεσυνλικ πλάτς 10,40 µέτρων. Πρσπέρασηρτηγών µπρεί να γίνει µν µε µειωµένεςταύτητες. Ε$ικνµηση ώρυ σε σέση µετν καννικ δρµ: 3,60 µέτρα.

Αµίδρµη κίνηση δύ «λωρίδων» σεσυνλικ πλάτς 9 µέτρων. ∆εν µπρεί ναγίνει πρσπέραση ρτηγύ. Έντας ωςδεδµέν τι τ πσστ των ρτηγώνκυµαίνεται σε γενικές γραµµές ανάµεσα στ5 και τ 10 %, η µείωση της ωρητικτηταςτυ δρµυ είναι τυ ίδιυ µεγέθυς. Ηε$ικνµηση τυ ώρυ σε σέση µε τνκαννικ δρµ είναι 5 µέτρα ή 30 %.

Ευρώπη (12)

Πηγή: «Le temps des rues», Lydia Bonanomi.

Να παραδεDγµατα π:λεων π!υ ευν!!ν την κυκλ!;!ρDα µε π!δGλατ!

^ ^26

3

#

#

#$

E

E

E

E

$$

27 ^

Πδήλατ: µν στις επίπεδες +ώρες;

Συνήθως τ πδήλατ συνδέεται µε δύ ώρες καιδύ πρωτεύυσες: τις Κάτω Lώρες και τη ∆ανία, τΆµστερνταµ και την Κπεγάγη.

J λγς είναι απλς: τ πδήλατ απαιτεί µυϊκήπρσπάθεια. Πιστεύεται λιπν τι πρέπει ναρησιµπιείται στις επίπεδες ώρες.

Ωστσ, τ πδήλατ ρησιµπιείται τακτικά σελη την Ευρώπη, έστω και αν η ρήση τυ είναιπεριρισµένη. Jι λγι για τυς πίυς η ρήσητυ είναι σπάνια στις ντιες ώρες συνδένται κατάµεγάλ µέρς µε τ γητρ τυ πδηλάτυ, πυθεωρείται συνά ως απαραιωµέν µέσ µετα-ράς, ως παινίδι για παιδιά ή ως µέσ άθλησης.

Ωστσ, πις θα τ περίµενε τι µια ντια πληπως η Πάρµα (Ιταλία) παρυσιάει ένα δείκτηρησιµπίησης τυ πδηλάτυ ε$ίσυ υψηλ µε τΆµστερνταµ; Στην Πάρµα (176 000 κάτικι), τ 19%τυ συνλυ των µετακινήσεων πραγµατπιείταιµε πδήλατ, έναντι 20% στ Άµστερνταµ (κατά τιλιγτερ απ 1 000 000 κάτικι). Στη Φερράρα

(160 000 κάτικι) η ρησιµπίηση τυ πδηλάτυθάνει τ 31% στις µετακινήσεις µετα$ύ τυ τπυκατικίας και τυ τπυ εργασίας.

Η Συηδία είναι µια ώρα µε ψυρ κλίµα: ωστσ,τ 33% τυ συνλυ των µετακινήσεων στην πληVästerås (115 000 κάτικι) πραγµατπιείται µεπδήλατ. Στις ντιες ώρες ι υψηλές θερµκρα-σίες µπρεί να απτελύν εµπδι για τη ρησι-µπίηση τυ πδηλάτυ σε ρισµένες περιδυςτυ έτυς, αλλά απ την άλλη πλευρά επικρατεί ήπικλίµα για µεγάλ διάστηµα τυ έτυς.

Η Ελ2ετία δεν είναι επίπεδη ώρα: ωστσ τπδήλατ ρησιµπιείται για τ 23% τυ συνλυτων µετακινήσεων στη Βασιλεία (230 000 κάτικι),πυ είναι κτισµένη στις θες µιας καµπής τυΡήνυ, καθώς και για τ 15% στη Βέρνη πυπλλί δρµι έυν κλίση 7%.

Τ Ηνωµέν Βασίλει είναι µια ώρα µε υψηλή2ρπτωση: µλντύτ στ Καίµπριτ (100 000κάτικι) τ 27 % των µετακινήσεων πραγµατ-πιύνται µε πδήλατ.

Πλύ συνά τ πδήλατ ρησιµπιείται ευρέωςµλις τ επιτρέψει καιρς (µλις πάψυν ι 2ρέςκαι τα ινια, πως για παράδειγµα στη Συηδία).

Στην πραγµατικτητα, λίγες είναι ι καταστάσειςπυ δεν επιτρέπυν τη συνή ρησιµπίηση τυπδηλάτυ. Jι καιρικές συνθήκες δρυν πράγµατιανασταλτικά στυς πδηλάτες µνν ταν επικρατείκαταρρακτώδης 2ρή ή αρητη έστη. Ωστσ, ισύντµες απστάσεις των αστικών διαδρµών, κατάλληλς ρυισµς και η ύπαρ$η επαρκύςυπδµής στν τπ πρρισµύ µειώνυν κατά

ΝΕΑ ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ ΠJΛΕΩΝΠ:Υ ΕΥΝ::ΥΝ ΤΗΝ ΚΥΚΛ:Φ:ΡΙΑ

ΜΕ Π:∆ΗΛΑΤ:Παλαιτερα τ πδήλατ απτελύσε τ κατ’ ε +ήν µέσ µετα%ράς σεµεγάλ µέρς των +ωρών µας. 5πυ υπήρ+ε δρµς ή µνπάτι τπδήλατ κυριαρ+ύσε, απ τν Βρρά µέ+ρι τν Ντ της Ευρώπης.Σήµερα µως; 8ρησιµπιείται τ πδήλατ σε άλλες +ώρες εκτς απ τιςΚάτω 8ώρες και τη ∆ανία; 8ρησιµπιείται τ πδήλατ στις +ώρες µε ήπικαι ηρ κλίµα, µακριά απ τυς άνεµυς τυ Βρρά; Πιες είναι ι πλειςπυ τ πδήλατ εντάσσεται σε µια νέα πρσέγγιση της κινητικτητας;

Ένα µέσ µετακίνησηςµν για τις ψυ&ρές και επίπεδες &ώρες;

Να παραδεDγµατα π:λεων π!υ ευν!!ν την κυκλ!;!ρDα µε π!δGλατ!

^ ^28

πλύ τις δυσµενείς συνέπειες των καιρικώνσυνθηκών πυ είναι πλύ λιγτερ απαγρευτικέςγια την καθηµερινή πδηλασία απ ,τι πιστεύεται.

Jι κλίσεις απτελύν µη αµελητέ εµπδι για τυςπδηλάτες πυ δεν είναι αρκετά πρπνηµένι καιρησιµπιύν παλαιά πδήλατα ακατάλληλα για τιςπλεις πυ υπάρυν αρκετί και µεγάλι δρµιµε κλίση µεγαλύτερη τυ 5%. Ακµη και υπ αυτέςτις συνθήκες υπάρυν περιθώρια ανάπτυ$ης τυπδηλάτυ, πως απδεικνύεται σε πλεις µεκυµατειδές έδας. Τ Trondheim (Νρ2ηγία), πυιλ$ένησε τη διάσκεψη Velo Borealis τ 1998, έειδείκτη ρησιµπίησης τυ πδηλάτυ 8 % καιδιαθέτει τν πρώτ ανα2ατήρα για πδηλάτες στνκσµ.

σν αρά τις Κάτω Lώρες και τη ∆ανία πυ ενγένει έυν επίπεδ έδας, πρέπει να πρστεθείτι ι δύ αυτές ώρες σαρώννται συνά απσδρύς ανέµυς πυ απαιτύν σηµαντικήενέργεια απ τν πδηλάτη πυ τυς αντιµετωπίει..

Φερράρα

Η Φερράρα έει 160 000 κατίκυς και 100 000πδήλατα. Άνω τυ 30% των µετακινήσεων πρς τσλεί ή τν τπ εργασίας πραγµατπιείται µεπδήλατ.

Ωστσ, δήµς δεν σταµατά τις πρσπάθειές τυγια να διατηρηθεί, αλλά και να αυ$ηθεί ηρησιµπίηση τυ πδηλάτυ και να µειωθεί ηρησιµπίηση τυ αυτκινήτυ.

Τ κέντρ της πλης (5 εκτάρια) έει πεδρµηθεί,αλλά είναι πρσπελάσιµ στυς πδηλάτες. Γύρωαπ τ κέντρ, σε µια ώνη 50 εκταρίων επιτρέπεται

η κυκλρία τυ αυτκινήτυ, αλλά µε πλλύςπεριρισµύς.

Η Φερράρα αναπτύσσει σταδιακά τ πδηλατικδίκτυ στυς µεγάλυς κυκλριακύς ά$νες,αυ$άνει τν αριθµ των περιών κατικιών πυ ιπδηλάτες και ι πεί έυν πρτεραιτητα έναντιτων αυτκινήτων, επιτρέπει την κυκλρία τωνπδηλάτων και στις δύ κατευθύνσεις των µνδρ-µων και 2ελτιώνει τις συνθήκες στάθµευσης τωνπδηλάτων (2 500 δωρεάν θέσεις, 300 επιτηρύ-µενες θέσεις, 800 θέσεις στ σταθµ).

Για να πρωθηθύν τ πδήλατ και η πεπρία στιστρικ κέντρ της πλης, δήµς δεν δίστασε νααντικαταστήσει τα παλαιά ά2λα λιθστρωτα απεπίπεδα λιθστρωτα σε πλάτς 80 cm!

Μάλιστα δε, στη Φερράρα δηµιυργήθηκανρισµένι µνδρµι, ι για να διευκλύνυν τηνκυκλρία των αυτκινήτων ή για να δηµιυργηθείπερισστερς ώρς στάθµευσης, αλλά ειδικά γιανα 2ρεθεί ώρς για τυς πδηλάτες στυς δρµυςπυ επιδιώθηκε να δηµιυργηθεί έναςπδηλατδρµς σε κάθε κατεύθυνση. Σε άλλυςδρµυς περιρίστηκε η διερµενη κυκλρία,ώστε να διευκλυνθεί η κυκλρία των πδηλατώνµετα$ύ της κυκλρίας των αυτκινήτων πυ έγινεαυστηρά τπική.

J τυρισµς και ι ψυαγωγικές δραστηριτητεςευνύνται απ τη δηµιυργία µιας διαδρµής163 λµ. κατά µήκς τυ Πάδυ, καθώς και απ τηδιργάνωση επισκέψεων στη Φερράρα µε πδήλατ.

Απ πλευράς τπικής ικνµίας και µικρµεσαίωνεπιειρήσεων πυ απασλύν πρσωπικ µετενική κατάρτιση, η δηµτικτητα τυ πδηλάτυεπιτρέπει τη συνύπαρ$η 31 επιειρήσεων επισκευής.

Επίδραση των ατµσ%αιρικών συνθηκών στη +ρησιµπίηση τυπδηλάτυ για τις καθηµερινές µετακινήσεις πρς και απ τν τπεργασίας (:υάσιγκτν):

Μν η 2ρ&ή και τ &ινι λειτυργύν πραγµατικά απτρεπτικά.

Lινι

Βρή

Σκτάδι

Ρύπανση

Αέρας

Κρύ

έστη

Υγρασία

29 ^

Μπιλµπά και Βισκάια

Η επαρία της Βισκάιας στη Lώρα των Βάσκων έειαρκετές µεγάλες πλεις, µία απ τις πίες είναι καιτ Μπιλµπά. Πρσατα $εκίνησε τη δηµιυργίαενς πδηλατικύ δικτύυ 200 λµ. πυ θα συν-δέσει εν καιρώ λα τα µεγάλα αστικά κέντρα τηςεπαρίας, αλλά και τις µικρές πλεις και τα ωριά.

Αρικς στς τυ εν λγω σεδίυ είναι να2ελτιωθεί η πιτητα τυ περι2άλλντς (µείωσητης ρησιµπίησης τυ αυτκινήτυ) και η πι-τητα ωής (δηµιυργία έργων υπδµής γιαψυαγωγικές δραστηριτητες). Ταυτρνα µως,τ έργ θα έει και ικνµικές συνέπειες(τυρισµς).

Τ δίκτυ αυτ 2ασίεται σε ένα γενικ ωρτα$ικσήµα της επαρίας, πυ σεδιάστηκαν ι συν-δέσεις πυ πρκειται να γίνυν. Έτσι, σεδιάστηκανεννέα διαδρµές. Η άρα$ή τυς εκµεταλλεύεται ενµέρει σιδηρδρµικές γραµµές πυ 2ρίσκνταιεκτς λειτυργίας (50 λµ.), αλλά ακλυθεί καιασαλτστρωµένες δύς και δρµυς (80 λµ.),δασικές ή ε$µιύµενες δύς (40 λµ.). Θακατασκευαστύν 20 λµ. δών για πεύς καιπδηλάτες, ειδικά για να δηµιυργηθύν συνδέσειςπυ δεν υπάρυν. Jι διαδρµές θα ε$υπη-ρετήσυν τυς καθηµερινύς πδηλάτες (κυρίωςγιατί συνδέυν κντινά πλεδµικά συγκρτήµατακαι παρέυν πλλές συνδέσεις µε τ δίκτυδηµσιων µεταρών), αλλά θα α$ιπιηθύν καιγια ψυαγωγικές δραστηριτητες (2λτα µε ταπδια ή µε πδήλατ).

∆υ.λίν

Στ ∆υ2λίν τ 11% των ατµων πυ πηγαίνυνστην εργασία τυς δηλώνυν τι τ πδήλατ είναιτ κύρι µέσ µεταράς τυς. Συνλικά τ 5%λων των µετακινήσεων πραγµατπιύνται µεπδήλατ (δηλαδή περίπυ τ ένα πέµπτ τηςρησιµπίησης τυ πδηλάτυ τ 1960). Ωστσ, ιµετρήσεις δείνυν µείωση της ρησιµπίησης τυπδηλάτυ µετα$ύ των ετών 1987 και 1991. Αντίθε-τα, επιδιωκµενς στς είναι να διπλασιαστεί ηρησιµπίηση τυ πδηλάτυ, ώστε να θάσει τ10 % µέσα σε µια δεκαετία.

Μια έρευνα αγράς έδει$ε τι ι κάτικι τυ ∆υ-2λίνυ σε πσστ 18% δήλωσαν τι είναι πρθυµινα µετακινύνται τακτικά µε πδήλατ, εσνυπήραν ωρτα$ικές ρυθµίσεις για πδήλατα.Ε$άλλυ, τ 16% των ∆υ2λινέων πυ µετακινείταιήδη περιστασιακά µε πδήλατ δήλωσε τι θα τρησιµπιύσε συντερα εάν υπήραν ωρτα-$ικές ρυθµίσεις για πδήλατα. Συνλικά, τ 34% τυπληθυσµύ πρσδκά απ τη διίκηση να λά2ειµέτρα υπέρ τυ πδηλάτυ.

Για να ενισυθεί η ρησιµπίηση τυ πδηλάτυ, ηαρµδια για τις µεταρές υπηρεσία τυ ∆υ2λίνυσυνέτα$ε τη µελέτη ενς δικτύυ πδηλατικώνδιαδρµών. Η σύσταση για τη διάθεση ετήσιυπρϋπλγισµύ 3 εκατ. ευρώ τηρήθηκε σε πλιτικεπίπεδ. J συνλικς πρϋπλγισµς για τηνπερίδ 1994-1999 ανέρεται σε 18 εκατ. ευρώ καιλαµ2άνει στήρι$η απ την Ευρωπαϊκή Ένωση στπλαίσι της πλιτικής συνής.

J δήµς συνέστησε µια διικητική µνάδα για τηνανάπτυ$η τυ πδηλάτυ, στ πλαίσι της πίαςπραγµατπιύνται τακτικές συσκέψεις µετα$ύ τηςδιίκησης και των ρηστών. Πργραµµατίστηκε ηυλπίηση ενς µέρυς τυ δικτύυ πδηλατικώνδιαδρµών µήκυς 120 λµ. σε περίδ πέντε ετών.Τ 1996 και τ 1997 υλπιήθηκαν 50 λµ. ωρτα-$ικών διευθετήσεων για τ πδήλατ.

Ε$άλλυ, τ ∆υ2λίν στεύει να διαθέτυν λι ιδηµσιι ώρι στάθµευσης ώρ για πδήλατα ίσµε τ 15% των θέσεων για αυτκίνητα.

Επιπλέν, τ ∆υ2λίν µπρεί να α$ιπιήσει τντυρισµ µε πδήλατ: κάθε ρν 10 000 τυ-ρίστες θάνυν στ αερδρµι µε τ πδήλαττυς και αριθµς αυτς αυ$άνεται συνεώς.

Κύπρς

Μέσω τυ πργράµµατς LIFE (ρηµατδτικ µέσπυ διαειρίεται η Γενική ∆ιεύθυνση Περι2άλ-λντς), η Ευρωπαϊκή Ένωση ρηµατδτεί τηµελέτη πδηλατικών δικτύων σε τέσσερις κυπρια-κές πλεις: τη Λευκωσία, τη Λάρνακα, τη Λεµεσ καιτην Πά.

J γενικς στς είναι να µειωθεί η πίεση τηςκυκλρίας των αυτκινήτων και να 2ελτιωθείτσ η πιτητα των µετακινήσεων σ και ηπιτητα ωής στις πλεις.

Τ σέδι περιλαµ2άνει ένα πργραµµα πρώθησηςτυ πδηλάτυ στ ευρύ κιν, τ πί θα

λκληρωθεί σε τρία ρνια (διασκέψεις, συητή-σεις, συνεδριάσεις µάδων πίεσης κλπ.) και δύέρευνες σετικά µε τ πώς γίνεται αντιληπτ τπδήλατ.

J συνλικς πρϋπλγισµς τυ έργυ ανέρεταισε 330 000 ευρώ, καθεµία δε πλη παρεµ2αίνει µε18 000 ευρώ περίπυ.

Η έναρ$η τυ πργράµµατς σηµατδτήθηκε απτ γύρ της Λευκωσίας µε πδήλατ, στν πίσυµµετείαν ι δήµαρι των ενδιαερµενωνπλεων.

Freiburg

Τ Freiburg (Μέλας ∆ρυµς, Γερµανία) πεδρµησεσταδιακά τ κέντρ της πλης: παρά την αρικήσθεναρή αντίδραση των εµπρων, η στάση τυςάλλα$ε άρδην µλις παραδθηκαν ι πρώτιπεδρµι και εντέλει ι έµπρι ήταν αυτί πυήτησαν να πρωρήσει γρηγρτερα η πεδρ-µηση. Τ Στρασ2ύργ έπρα$ε τ ίδι. Στις δύαυτές πλεις τ γεγνς τι τ κέντρ της πληςείναι πρσπελάσιµ στυς πδηλάτες απτελεί ένασαές πλενέκτηµα για τ πδήλατ.

Στ Freiburg η πλιτική υπέρ τυ πδηλάτυ πυ$εκίνησε τ 1976 (δίκτυ πδηλατικών διαδρµώνµήκυς 135 λµ., επενδύσεις 13 εκατ. ευρώ, ριταύτητας 30 λµ./ώρα σε µεγάλ µέρς της πλης)επωελήθηκε απ την πεδρµηση και απ µιασυνλική πλιτική κινητικτητας: η ρησιµπίησητυ πδηλάτυ διπλασιάστηκε µετα$ύ τυ 1976 καιτυ 1992 και υπερ2αίνει τ 20%.

Στρασ.ύργ

Στ Στρασ2ύργ, πυ πρωθείται τ πδήλαταπκλείντας τ αυτκίνητ απ τ κέντρ τηςπλης και επανεγκαθιστώντας τ τραµ, ι µετα-κινήσεις µε πδήλατ αυ$ήθηκαν απ 8% τ 1988 σε12% τ 1994.

Απτέλεσµα: αύ$ηση κατά 33% τυ συνλυ τωνµετακινήσεων πρς τα εµπρικά καταστήµατα τυκέντρυ (ωρίς να αλλά$ει η έκταση της εµπρικήςώνης). Μια πρσατη έρευνα µετα$ύ δηγώναυτκινήτυ απκαλύπτει τι τ 63% εκτιµά τι «ταυτκίνητ στην πλη είναι $επερασµέν». Μάλισταδε τ 80% θεωρεί τι «για να 2ελτιωθεί η κυκλ-ρία στην πλη πρέπει να περιριστεί η ρησιµ-πίηση τυ αυτκινήτυ».

Στ Στρασ2ύργ υπάρυν 77 λµ. πδηλατ-δρµων και λωρίδων για πδήλατα, 12 λµ. µν-δρµων µε περιρισµύς, 15 λµ. πεδρµίωνπυ επιτρέπεται η κυκλρία των πδηλατών. Σερισµένες λωρίδες λεωρείων επιτρέπεται ηκυκλρία των πδηλατών.

Υιθετήθηκε ένα πργραµµα κατευθυντηρίωνγραµµών για τα δίτρα και ένας πδηλατικςάρτης (πυ περιλαµ2άνει ωρτα$ικές ρυθµίσειςγια πδήλατα, µέτρα κατά της κλπής, ανακι-νώσεις, υπηρεσιακά πδήλατα) για να επιτευθείένας ιλδ$ς στς: να πραγµατπιείται τ25% των µετακινήσεων µε πδήλατ.

Να παραδεDγµατα π:λεων π!υ ευν!!ν την κυκλ!;!ρDα µε π!δGλατ!

^ ^30

31 ^

Γενεύη

Τ δίκτυ 13 πδηλατικών διαδρµών της Γενεύης,πυ εγκρίθηκε τ 1987, θα εκτείνεται σε 100 λµ. καιθα κστίσει περίπυ 4 εκατ. ευρώ.

Μέσα σε δέκα ρνια η ρησιµπίηση τυ πδη-λάτυ αυ$ήθηκε απ 2 σε 4 %. Σήµερα η ρησι-µπίηση τυ πδηλάτυ αυ$άνεται µε ρυθµπερίπυ 0,5 % τ ρν. Η ρησιµτητα τωνωρτα$ικών ρυθµίσεων για πδήλατα απδει-κνύεται απ τ γεγνς τι η πρδς τυ πδη-λάτυ είναι µικρτερη στις συνικίες πυ δενέυν πραγµατπιηθεί ακµη ι διαδρµές.

Τ 1995/96 δήµς ργάνωσε µια εκστρατείαπρώθησης για την πία δαπανήθηκαν 100 000ευρώ. Κάθε ρν δηµσιεύει τη νέα έκδση τυάρτη πδηλατικών διαδρµών.

Η περι%έρεια της Βαλλνίας

Στ Βέλγι τ πδήλατ απτελεί πρνµι κυρίωςτυ Βρρά της ώρας: απ τα 5 εκατµµύριαπερίπυ πδήλατα στ Βέλγι τα 4 εκατµµύριατυλάιστν 2ρίσκνται στη Φλάνδρα.

Ωστσ, η περιέρεια της Βαλλνίας ανέλα2επρσατα µια αρκετά σπάνια πρωτ2υλία: ρηµα-τδτησε πρτυπες µελέτες δικτύων πδηλατικώνδιαδρµών σε τέσσερις µεγάλες πλεις (Λιέγη,Σαρλερυά, Ναµύρ και Μνς) και σε πλλές αστικέςκιντητες.

Jι τπικές αρές διαθέτυν έτσι µια πυ$ίδα για τµέλλν: 2άσει τυ εν λγω σεδίυ, τ δικ τυςέργ είναι να συγκεκριµενπιήσυν την υλπίησητων δικτύων, ιδίως µε την παρέµ2αση της περι-ερειακής ε$υσίας πυ επιδτεί τις εργασίες σετπικ επίπεδ και διαειρίεται τυς περιε-ρειακύς δρµυς πυ ρησιµπιύνται ή διασί-νται απ τα πδηλατικά δίκτυα.

Ε$άλλυ, η περιέρεια της Βαλλνίας δηµιυργείένα δίκτυ πυ θα εκµεταλλευθεί κυρίως τυςδρµυς µλων σε κανάλια και πτάµια, καθώς καιεγκαταλελειµµένες σιδηρδρµικές γραµµές. Ταυτνµ δίκτυ δρµων 2ραδείας κυκλρίας[réseau autonome de voies lentes (RAVEL)] πυρησιµεύει ενίτε για τις καθηµερινές µετακινήσειςε$υπηρετεί κυρίως τις ψυαγωγικές δραστηριτητεςκαι θα συνδέσει τις περισστερες µεγάλες πλεις.

^^EEEE

Η ευθνη για την ασ;)λεια των π!δηλ)των

^ ^32

E

EEEiE

4EEE

^

^^

E^ ^

33 ^

Υπεράσπιση τυ πδηλάτυ:µια λγική επιλγή

Ασαλώς συµ2αίνυν πλλά ατυήµατα µε πδη-λάτες. Πλλά λάθη µως γίννται στις συγκρίσεις τωνστατιστικών, καθώς και στα µέτρα πυ υπτίθεται τι2ελτιώνυν την ασάλεια των πδηλατών.

: κίνδυνς: µια σ+ετική έννια

Τ πρ2ληµα της ασάλειας των πδηλατών πως καιτων πεών είναι πραγµατικ. Καθώς κυκλρύνανάµεσα σε ήµατα πυ συνά κινύνται πλύ πιγρήγρα, ι πδηλάτες 2ρίσκνται στ έλες τωναυτκινητιστών.

Ωστσ, ι στατιστικές ανατρέπυν τις στερετυπεςαπψεις. Για παράδειγµα, εάν υπλγιστεί κίνδυνς2άσει των ηλικιακών µάδων και επιέρντας τιςαπαραίτητες στατιστικές διρθώσεις, διαπιστώνεταιτι συνλικς κίνδυνς ατυήµατς πυ διατρέειένα άτµ 18 έως 50 ετών είναι µικρτερς για τπδήλατ (2λέπε πίνακα 4.1).

Μια διαπίστωση είναι αδιαµισ2ήτητη: ι νεαρίπδηλάτες (ιδίως τα αγρια) είναι πι εκτεθειµένι σεκίνδυν, διτι δεν γνωρίυν καλά τυς καννεςδήγησης, γεγνς πυ είναι απαραίτητ για νααµ2λυνθεί η ωηρτητα των εή2ων.

Πρέπει να επισηµανθεί τι ι µτπδηλάτες και ιµτσικλετιστές διατρέυν µεγαλύτερ κίνδυν απτυς πδηλάτες, διτι κινύνται µε σαώς µεγα-λύτερη ταύτητα ωρίς µεγαλύτερη πρστασία απτυς πδηλάτες (τ κράνς πρστατεύει µν τ

Η ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠJ∆ΗΛΑΤΩΝ

: κίνδυνς ατυ+ήµατς είναι τ µναδικ θεωρητικ µεινέκτηµα τυπδηλάτυ. Πια είναι µως η πραγµατικτητα; Έ+ει απδει+θεί πλέν τιγια ρισµένες ηλικιακές µάδες τ αυτκίνητ απτελεί πλύσηµαντικτερ κίνδυν συνλικά απ’ ,τι τ πδήλατ. Έ+ει επίσηςαπδει+θεί τι ι θετικές συνέπειες τυ πδηλάτυ στην υγεία και στηνπιτητα 1ωής υπερ.αίνυν κατά πλύ τα +ρνια 1ωής πυ +άννται σταατυ+ήµατα…

Μλαταύτα, κάθε πλιτική υπέρ τυ πδηλάτυ πρέπει να ελα+ιστπιείτυς κίνδυνυς για τυς πδηλάτες. Με πιν τρπ; :ι πδηλατδρµιείναι πάντα συνώνυµ της ασ%άλειας; Η εµπειρία πλλών πλεων και ιεπιστηµνικές έρευνες έ+υν δεί ει τι η ασ%άλεια των πδηλατώνµπρεί να επιτευ+θεί και στ δστρωµα. Με πιν τρπ;

Πδηλατδρµι:ένας τρπςµετα8ύ άλλων για την εγγύησητης ασ)άλειας

Η ευθνη για την ασ;)λεια των π!δηλ)των

^ ^34

κεάλι, αλλά ι απλυτα σε µεγάλες ταύτητες, καιλ τ υπλιπ σώµα είναι εκτεθειµέν σε τραυ-µατισµύς είτε µιραίυς είτε ικανύς να πρκα-λέσυν αναπηρίες, των πίων η σ2αρτητααυ$άνεται σ µεγαλύτερη είναι η ταύτητα). Πρέπεινα υπγραµµιστεί τι ι πδηλάτες, ι µτπ-δηλάτες και ι µτσικλετιστές δεν 2ρίσκνται σεπαρµια κατάσταση και δεν πρέπει πτέ νασυµπεριλαµ2άννται αδιακρίτως σε µια κινή στα-τιστική κατηγρία των λεγµενων «δικυκλιστών».

Μετα$ύ λων των ρηστών των δρµων, ι δηγίαυτκινήτυ είναι ασαλώς ι καλύτερα πρστα-τευµένι. Είναι δε ασαλώς ι πι επικίνδυνι γιατυς πεύς και τυς πδηλάτες. J κίνδυνς πυδηµιυργύν ι δηγί για τυς άλλυς αυ$άνειγεωµετρικά µε την ταύτητα.

Συνεκτίµηση τυ %έλυς για την υγεία

Σε µια έκθεση πυ ε$ετάει λες τις µρές υσικήςάσκησης µε τις πίες µπρεί να ασληθεί τακτικάπισδήπτε στην καθηµερινή τυ ωή (2άδισµα,τρέ$ιµ, κλύµ2ηση και πδηλασία), η ΈνωσηΒρετανών Γιατρών (BMA) καταλγίει στις αρές τιδεν πρωθύν τη ρησιµπίηση τυ πδηλάτυ. ΗΒΜΑ καταγγέλλει τι λγω της αδράνειάς της ηκυ2έρνηση θέτει σε κίνδυν τη δηµσια υγεία τηςώρας.

Η έκθεση απρρίπτει τ θαρµέν πλέν άλλθι πυρησιµπιύν συνά ι αιρετί άρντες («η ρη-σιµπίηση τυ πδηλάτυ θα έπρεπε να ευνηθεί,εάν δεν ήταν τσ επικίνδυνη»), διτι τα πλενεκτή-µατα τυ πδηλάτυ για τη δηµσια υγεία (υγιεινήωή άρη στην τακτική άσκηση) υπερ2αίνυν κατάπλύ τα µεινεκτήµατά τυ (κίνδυνς ατυηµάτων).

Στην πραγµατικτητα για πλλύς ανθρώπυς τπδήλατ απτελεί τ µν µέσ µε τ πί µπ-ρύν να ασκύνται τακτικά µε ήπι τρπ, ωρίς ναρειάεται για τ λγ αυτν να ανατρέψυν τιςσυνήθειές τυς. Ένα άτµ πυ δεν ασκείταιτακτικά διατρέει ε$ίσυ µεγάλ κίνδυν να πάθειστεανιαία νσ µε έναν καπνιστή πυ καταναλώνει20 τσιγάρα την ηµέρα. Η πδηλασία είναι ε$ίσυωέλιµη µε την κλύµ2ηση, αλλά µπρεί πλύευκλτερα να γίνει καθηµερινή συνήθεια: δενρειάεται να της αιερώνεται ιδιαίτερς ρνς,ενώ ι απαραίτητες δηµσιες εγκαταστάσεις (ιδρµι) υπάρυν ήδη παντύ και τ µν πυαπαιτείται είναι µερικές πρσαρµγές. ∆ύ δια-δρµές των 15 λεπτών µε πδήλατ κάθε µέρααρκύν για να διατηρείται υγιής η καρδιά. σ για τηρύπανση, σήµερα είναι γνωστ τι ι δηγίαυτκινήτυ υίστανται περισστερ τις συνέπειέςτης απ’ ,τι ι πδηλάτες!

Η έκθεση της ΒΜΑ συστήνει να δηµιυργηθύνπερισστερα πδηλατικά δρµλγια και περισσ-τερι ώρι στάθµευσης για πδήλατα, να γίνειηπιτερη η κυκλρία, να µειωθεί τ ρι ταύ-τητας και να πρωθηθεί η εκπαίδευση τυ κινύ µεστ ι δηγί αυτκινήτων να αντιµετωπίυν µεµεγαλύτερ σε2ασµ τυς πδηλάτες.

Μια έρευνα πυ πραγµατπιήθηκε στην Jυάσιγκτνεπί 600 ανδρών και γυναικών ηλικίας 18 έως 56 ετώνπυ µετακινύνται απ και πρς την εργασία τυς µεπδήλατ τυλάιστν τέσσερις ρές την ε2δµά-δα διανύντας απστάσεις 16 λµ. (µετά2αση καιεπιστρή) ή µεγαλύτερες έδει$ε τι ι πδηλάτεςέυν καλύτερη υσική και ψυική υγεία απ τυςµη πδηλάτες. ∆ιαπιστώθηκε τι τ πσστπδηλατών µε καρδιακά πρ2λήµατα ανέρεται

«Η ΕΝΩΣΗ ΒΡΕΤΑΝΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝΚΑΤΑΛΓΙΕΙ ΣΤΙΣ ΑΡΕΣ ΤΙ ∆ΕΝ ΠΡΩΘΥΝΤΗ ΡΗΣΙΜΠΙΗΣΗ ΤΥ Π∆ΗΛΑΤΥ.»

Ηλικιακές µάδες Jδηγί Πδηλάτες

12 - 14 - 16,815 - 17 - 18,218 - 24 33,5 7,725 - 29 17,0 8,230 - 39 9,7 7,040 - 49 9,7 9,250 - 59 5,9 17,260 - 64 10,4 32,1> 64 39,9 79,1

Σύνλ 20,8 21,0

Πίνακας 4.1

Κίνδυνς ατυ+ήµατς ανά εκατ. +ιλιµετραΣτ παράδειγµα αυτ λλανδικών στατιστικών ρθάδιρθώθηκαν τα δεδµένα 2άσει δύ συντελεστών:

• ενς συντελεστή µε τν πί επιτυγ&άνεται η ε8άλειψητων &ιλιµέτρων σε αυτκινητδρµυς (τ ένα τρίτ τωναπστάσεων πυ διανύνται µε αυτκίνητ), διτι κίνδυνς σε αυτύς είναι δέκα )ρές µικρτερς απ ,τιστ υπλιπ δικ δίκτυ και δεν υπάρ&ει κάτι ανάλγγια τυς πδηλάτες,

• ενς συντελεστή µε τν πί επιτυγ&άνεται ησυνεκτίµηση των κινδύνων πυ πρκαλύν ι δηγίαυτκινήτυ στυς πε6ύς και τυς πδηλάτες (κίνδυνς πυ πρκαλεί ένας πδηλάτης για τυς άλλυςείναι σ&εδν ανύπαρκτς).

Πρέπει να σηµειωθεί τι συνλικς µέσς κίνδυνς δίνειεσ)αλµένες εντυπώσεις εις 2άρς των πδηλατών, γιατί έ&ειδιαµρ)ωθεί λαµ2άνντας υπψη δύ ηλικιακές µάδες πυδεν υπάρ&υν µετα8ύ των δηγών και ι πίες ε8άλλυπεριλαµ2άνυν πδηλάτες πυ δεν έ&υν τη σύνεση και τηνεµπειρία των µεγαλυτέρων τυς.

35 ^

«Ι Π∆ΗΛΑΤΕΣ ΕΥΝΚΑΛΥΤΕΡΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΨΥΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΑΠ ΤΥΣ ΜΗ Π∆ΗΛΑΤΕΣ.»

µλις σε 42,7 έναντι 84,7 ‰ για τυς µη πδηλάτες(ι ασθένειες τυ καρδιαγγειακύ συστήµατςαπτελύν µία απ τις 2ασικές αιτίες θνησιµτηταςστις ώρες µας). Ε$ίσυ θεαµατικά αµηλτεραπσστά παρατηρήθηκαν επίσης µετα$ύ των πδη-λατών σε ,τι αρά την υπέρταση, τη ρνια2ργίτιδα, τ άσθµα, τα ρθπεδικά πρ2λήµατα,τις ασθένειες των σµηγµατγνων αδένων και τυςκιρσύς των κάτω άκρων.

Απ την έρευνα πρέκυψε επίσης τι ι πδηλάτεςέυν τετραπλάσιες πιθαντητες να θεωρύν τυςεαυτύς τυς «ευτυισµένυς» ή «πλύ ευτυισµέ-νυς» απ ,τι γενικς πληθυσµς.

Μια αγγλική µελέτη κατέλη$ε στ συµπέρασµα τιέει αυ$ηθεί αριθµς των παιδιών µε ανεπαρκέςεπίπεδ τακτικής υσικής άσκησης λγω τηςµεταράς τυς στ σλεί µε τ αυτκίνητ. Jισυντάκτες της υπγραµµίυν τν κίνδυν να πρ-ετιµάυµε γενιές παύσαρκων µε εύθραυσταστά, διτι δεν καλλιεργείται η συνήθεια της τακτι-κής υσικής άσκησης στυς νέυς (The School Run— Blessing or Blight, Child Health Monitoring Unit,Child Health Institute).

Συνδυασµς των µέτρων ασ%αλείας

Απαραίτητη πρϋπθεση για την πρώθηση τυπδηλάτυ ως µέσυ καθηµερινής µεταράς στηνπλη σας είναι η δηµιυργία ασαλών συνθηκώνκυκλρίας για τυς πδηλάτες. Πλλί δυνητικίπδηλάτες σκέπτνται ήδη τ πδήλατ σήµερα.Περιµένυν απλώς τ σύνθηµα των δηµσιων αρώνγια να αρίσυν να κυκλρύν µε πδήλατ: «Τπδήλατ είναι ασαλές µέσ µεταράς — J δή-µς σας ρντίει γι’ αυτ».

Η σ+έση ασ%άλειας/τα+ύτητας

Τις περισστερες ρές ι πδηλάτες πρέπει ναµιράνται τ δστρωµα µε τυς δηγύς αυτ-κινήτων. Συνεπώς, κατά τη διαείριση των δρµωνπρέπει να λαµ2άννται υπψη τσ ι πδηλάτεςσ και ι δηγί αυτκινήτων.

Jι δρµι είναι πλυλειτυργικί ώρι στυςπίυς λι ι ρήστες πρέπει να έυν ίσµερίδι. Η ιδέα της ηπιτερης κυκλρίας έει ωςαετηρία την ανάγκη πρσαρµγής της κυκλ-ρίας των αυτκινήτων στις υπλιπες ρήσειςτων δρµων: ώνη διέλευσης πεών, εµπρική ώνη(εµπρικά καταστήµατα, καετερίες), κινωνικίώρι (ώρι παινιδιύ για τα παιδιά, συητήσειςστ πεδρµι) και κυρίως ώρι κατικιών.

Η ταύτητα των 30 λµ./ώρα είναι συµ2ατή µε τιςπλλαπλές λειτυργίες πυ συνυπάρυν σε µιαπλη. Με την ταύτητα αυτή ι διαδρµές µε ταυτκίνητ διαρκύν κατά τι περισστερ απ ,τιταν η ταύτητα θάνει περιστασιακά µια ακραίατιµή. Τ επίπεδ τυ θρύ2υ µειώνεται αισθητά. Jιδηγί έυν καλύτερη αντίληψη τυ περι2άλ-λντς, µπρύν να αντιδράσυν καλύτερα στααπρπτα, τα τραία ατυήµατα είναι λιγτερσ2αρά, η κυκλρία είναι πι ήρεµη.

Η µείωση της ταύτητας έει ιδιαίτερα αισθητέςσυνέπειες στην αντίληψη τυ αστικύ περι2άλ-λντς απ τυς πεύς και τυς πδηλάτες (η αργήκυκλρία δηµιυργεί λιγτερ άγς απ’ ,τι ηγρήγρη κυκλρία).

Η µείωση της ταύτητας έει επίσης σηµαντικήεπίδραση στην ασάλεια. Πράγµατι, τ 65% τωνατυηµάτων συµ2αίνει σε κατικηµένες περιές.Υπάρει επίσης σέση µετα$ύ, αενς, της ταύ-

Ανώτατς µέσς ρς της συγκέντρωσης ρύπων πυ εισπνέυνσε µία ώρα ι πδηλάτες και ι δηγί αυτκινήτυ στην ίδιαδιαδρµή κατά τν ίδι +ρνΗ µελέτη αυτή, πως και πλλές άλλες, απκαλύπτει τι ιδηγί αυτκινήτυ εκτίθενται σε πλύ υψηλτερα επίπεδαρύπανσης. Ακµη και εάν λη)θεί υπψη η πρσπάθεια (έναςπδηλάτης εισπνέει κατά µέσν ρ 2,3 )ρές µεγαλύτεργκ αέρα απ έναν δηγ), πδηλάτης 2γαίνει κερδισµένςαπ τη σύγκριση, πλλώ µάλλν εάν συνεκτιµηθεί τ γεγνςτι η )υσική άσκηση ενισ&ύει την αντίστασή τυ στις συνέπειεςτης ρύπανσης.

«ΥΠΑΡΕΙ ΚΙΝ∆ΥΝΣ ΝΑ ΠΡΕΤΙΜΑΥΜΕ ΓΕΝΙΕΣΠΑΥΣΑΡΚΩΝ ΜΕ ΕΥΘΡΑΥΣΤΑ ΣΤΑ,∆ΙΤΙ ∆ΕΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΤΑΙ Η ΣΥΝΗΘΕΙΑΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΥΣ ΝΕΥΣ.»

Πδηλάτες Jδηγί (µg/m³) (µg/m³)

Μν$είδι τυ άνθρακα (CO) 2 670 6 730∆ι$είδιτυ αώτυ (NO2) 156 277Βενλι 23 138Τλυλι 72 373υλλι 46 193

Πηγή: «The exposure of cyclists, car drivers and pedestrians totraffic-related air-pollutants», VanWijnen/Verhoeff/Henk/Van Bruggen, 1995 (Int. Arch. Occup.Environ. Health 67: 187-193).

Πίνακας 4.2

Τα+ύτητα και κίνδυνι για έναν πε1 ή πδηλάτη πυ εµ%ανί1εταισε απσταση 15 µέτρων µπρστά απ ένα αυτκίνητΗ µείωση της τα&ύτητας είναι εγγύηση για την ασ)άλεια. Για ένανπε6 ή πδηλάτη η δια)ρά µετα8ύ των 30 και των 50 &λµ./ώραµπρεί να είναι καθριστική για τη 6ωή τυ (ή να τυ κστίσει µιαµνιµη αναπηρία). Για έναν δηγ σε µια µέση διαδρµή 15 λεπτώνστην πλη η µείωση τυ ρίυ τα&ύτητας σε 30 &λµ./ώρα στυςδευτερεύντες δρµυς πρσθέτει ένα λεπτ στη διάρκεια τηςδιαδρµής.

Αρ+ική Απσταση Τα+ύτητα Κίνδυνς Σύγκρυση/

τα+ύτητα %ρεναρίσµατς σύγκρυσης θανάτυ πτώση απ…

40 λµ./ώρα 20 µέτρα 31 λµ./ώρα 10 % 3,6 µέτρα

Πίνακας 4.4

30 λµ./ώρα 13,5 µέτρα – – –

50 λµ./ώρα 28 µέτρα 50 λµ./ώρα 80 % 10 µέτρα

Η ευθνη για την ασ;)λεια των π!δηλ)των

^ ^36

τητας και, αετέρυ, τυ κινδύνυ ατυήµατς καιτης σ2αρτητας τυ ατυήµατς: ακµη και ταν ηδιαρά της ταύτητας είναι αινµενικά ασή-µαντη, πως η διαρά µετα$ύ των 30 λµ./ώρα καιτων 40 λµ./ώρα, η απσταση πυ απαιτείται για νασταµατήσει τ αυτκίνητ µετά τ ρενάρισµααυ$άνεται απ 13,5 σε 20 µέτρα.

Στις αστικές διαδρµές τα αυτκίνητα συνά επι-2ραδύνυν ταύτητα, ενώ ι ευκαιρίες ανάπτυ$ηςµεγάλης ταύτητας είναι περιρισµένες (ανάρια,πρτεραιτητα απ τα δε$ιά, ελιγµί στάθµευσηςάλλων δηγών, δια2άσεις πεών, στάσεις σε διπλήσειρά, λεωρεία πυ αναωρύν απ στάσειςκλπ.). Η κυκλρία µε ρι ταύτητας 30 λµ./ώραείναι κατά τι 2ραδύτερη απ την κυκλρία µερι ταύτητας 50 λµ./ώρα (ρειάνται 4 λεπτάγια να διανυθύν 20 λµ. µε ταύτητα 30 λµ./ώραωρίς εµπδι, έναντι 3 λεπτών µε ταύτητα40 λµ./ώρα και 2½ λεπτών µε ταύτητα50 λµ./ώρα).

Η εκπαίδευση στ θέµα της ασ%άλειας:πδηλάτες και δηγί

Ένας πδηλάτης είναι σετικά αργς, γίνεταισετικά δύσκλα αντιληπτς και είναι σετικάευάλωτς σε σύγκριση µε τυς ρήστες «µεγάλυεκτπίσµατς» (αυτκίνητα, λεωρεία, ρτηγά,τραµ). Η ασάλειά τυ ε$αρτάται ασαλώς απ ταυσικά αρακτηριστικά της διαδρµής πυακλυθεί (καλή ασαλτστρωση, καλή σήµανση,σαής επισήµανση της διαδρµής, ενδεµένωςδιαωρισµς της κυκλρίας αυτκινήτων/πδηλάτων). Ε$αρτάται µως σε µεγάλ 2αθµ καιαπ τις υσικές τυ ικαντητες, απ την τεν-

γνωσία τυ και απ την πείρα τυ («πρ2λεπτική»συµπεριρά). Ε$αρτάται επίσης απ τη συµπε-ριρά των δηγών αυτκινήτυ.

Η τενγνωσία αρά τσ τν έλεγ τυ πδη-λάτυ («τενική») σ και τη γνώση ρισµένων«θεωρητικών» δεδµένων, κυρίως τη γνώση τωνπιθανών συγκρύσεων µετα$ύ πδηλάτυ και αυτ-κινήτυ και την επίγνωση των κινδύνων πυµπρύν να παρυσιαστύν στ δρµ.

Απ την άλλη πλευρά ι δηγί αυτκινήτων ή2αρέων ηµάτων θα έπρεπε κατά την εκµάθησητης δήγησης να µαθαίνυν να λαµ2άνυν υπψητις ιδιαιτερτητες και τη συµπεριρά των πδη-λατών.

Η λειτυργία των +ωρτα ικών ρυθµίσεων

Ανάλγα µε τις υσικές τυ ικαντητες, την ισρ-ρπία τυ, την ευκινησία τυ, την ταύτητα τωναντανακλαστικών τυ και την $ύτητα της αντίλη-ψής τυ ενήλικς πδηλάτης επιλέγει ενστικτω-δώς τις διαδρµές πυ ακλυθεί (κύριι ήδευτερεύντες δρµι, δστρωµα ή πδηλα-τδρµι, άµεση αλλαγή κατεύθυνσης ή διά2αση µετα πδια). Πρέπει λιπν να επιτρέπεται η κυκλ-ρία των πδηλατών παντύ, στυς δευτε-ρεύντες δρµυς, αλλά και στυς κύριυς δικύςά$νες.

Τα παιδιά απτελύν $εωριστή κατηγρία. Είναιλιγτερ ικανά απ τυς ενηλίκυς να επιλέ$υν τηδιαδρµή τυς σε συνάρτηση µε τις ικαντητέςτυς και έυν ανάγκη καθδήγησης και ωρτα-$ικών ρυθµίσεων σε λη τη διαδρµή πυ ακλυ-θύν. Συνεπώς, διαδρµές πυ δηγύν σε σλεία

Κατά µέσν ρ µιαδιαδρµή πυ διαρκεί 15λεπτά µε τ αυτκίνητ στηνπλη ταν τ επιτρεπµενρι τα&ύτητας είναι 50&λµ./ώρα επιµηκύνεται µλιςκατά ένα λεπτ κατά µέσνρ ταν στυςπερισστερυς δρµυςισ&ύει ρι τα&ύτητας30 &λµ./ώρα.

:πτικ πεδί µε τα+ύτητα 30 και 50 +λµ./ώραΜε τα&ύτητα 50 &λµ./ώρα δηγς είναι υπ&ρεωµένς να

συγκεντρώσει την πρσ&ή τυ σε ,τι συµ2αίνει µπρστά

τυ. Τ πτικ τυ πεδί δεν είναι ευρύ: ένας πδηλάτης

πυ 2ρίσκεται στ δστρωµα σε απσταση 15 µέτρων είναι

«αρατς». Αντιθέτως, µε τα&ύτητα 30 &λµ./ώρα τ πτικ

πεδί είναι ευρύτερ: δηγς θα δει τν πδηλάτη και θα

µπρέσει να αντιδράσει εγκαίρως.

Γρα%ική παράσταση 4.3

v = 50 km/h

v = 30 km/h

37 ^

πρέπει να αντιµετωπίνται µε ιδιαίτερη πρσή(ε$άλλυ ι γνείς και ι µαθητές µπρύν ναδώσυν πλύ καλές συµ2υλές σετικά µε τιςδυνατές 2ελτιώσεις).

Στην πλη Courtrai (Βέλγι) δήµς έει λά2ειιδιαίτερη µέριµνα για τις διαδρµές αυτές και δενδιστάει να λαµ2άνει ιδιαίτερα µέτρα κατά τις ώρεςαιµής των σλικών διαδρµών (απαγρεύεται ηκυκλρία σε µία κατεύθυνση σε ρισµένυςδρµυς, υπάρυν τρνµι στις διασταυρώσειςπυ µπρύν να δηµιυργηθύν πρ2λήµατα λγωτης έλλειψης ιδιαίτερων ωρτα$ικών ρυθµίσεων).Απτέλεσµα: τ 60 % των µετακινήσεων των µαθη-τών γίνεται µε πδήλατ.

: ρλς της τρ+αίας: η ε%αρµγή των καννων

Κατά τ σεδιασµ των ωρτα$ικών ρυθµίσεων γιαπδήλατα είναι πρτιµτερ να πρ2λέπεται, στµέτρ τυ δυνατύ, µια τέτια διαµρωση τυώρυ ώστε να µην µπρύν ι δηγί να ρά$υντη δίδ απ αµέλεια (µερικές ρές µπρεί νααρκεί η τπθέτηση µικρών πασσάλων σε στρατη-γικά σηµεία).

µως σε λες τις άλλες περιπτώσεις πυ δενυπάρει καµία πρστασία κατά των παρα2άσεων, ητραία πρέπει να παρεµ2αίνει συστηµατικά, ώστενα επιτευθεί σε2ασµς των ωρτα$ικώνρυθµίσεων για πδήλατ. ∆ιαρετικά, απτελύνηµιγν επένδυση. Στην περίπτωση των πδηλα-τδρµων πυ αρηστεύνται (παράνµη στάθµευ-ση, καταστρή της ασαλτστρωσης) η ηµίαµπρεί να είναι µεγάλη, τσ απ ικνµική άπψησ και απ άπψη α$ιπιστίας.

Η τρ&αία πρέπει ναπαρεµ2αίνεισυστηµατικά, ώστε ναεπιτευ&θεί σε2ασµς των&ωρτα8ικώνρυθµίσεων γιαπδήλατ.∆ια)ρετικά,απτελύν 6ηµιγνεπένδυση.

<ι σ&λές πδηλασίαςαπευθύννται τσστυς ενηλίκυς σκαι στα παιδιά.Απτελύν απαραίτητµέσ για την αύ8ησητης ασ)άλειας τωνπδηλατών.

«Ι ∆ΙΑ∆ΡΜΕΣ ΠΥ ∆ΗΓΥΝ ΣΕ ΣΛΕΙΑ

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΝΤΑΙ

ΜΕ Ι∆ΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΣΗ.»

Ανακαταν!µG HIρων και µσων µε τ:λµη

^ ^38

5]

#

39 ^

ΑΝΑΚΑΤΑΝ:ΜΗ 8ΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝΜΕ ΤJΛΜΗ

Η πλειντητα τυ πληθυσµύ είναι υπέρ των +ωρτα ικών ρυθµίσεων για πδήλατα

Jρισµένες πλεις διαθέτυν λιγστ ώρ, ακµηκαι στυς µεγάλυς δικύς ά$νες. Η λήψη µιαςπλιτικής απασης για τη µείωση τυ ώρυ πυδιατίθεται στ αυτκίνητ (τσ για την κυκλρίασ και για τη στάθµευση) απαιτεί επιδέ$ιυςειρισµύς, διευκρινίσεις πρς τυς πλίτες καισταδιακή εαρµγή.

Υπενθυµίυµε τι η πραναερµενη έρευνα τυΕυρω2αρµέτρυ δείνει τι η συντριπτική πλει-ντητα τυ πληθυσµύ λων των ωρών της Ευρω-παϊκής Ένωσης είναι υπέρ τυ πδηλάτυ.

Έρευνες πυ έυν διε$αθεί σε τπική κλίµακαδηγύν σε παρµια συµπεράσµατα. Στη Γαλλία σε

συνάρτηση µε την έκδση και εαρµγή τυ νέυνµυ για τν αέρα διαπιστώννται τα ε$ής:

• περισστερι απ έ$ι στυς δέκα Γάλλυς εκτι-µύν τι η κυκλρία των αυτκινήτων στηνπλη είναι δύσκλα υπερτή,

• περισστερι απ επτά στυς δέκα Γάλλυς είναιυπέρ της απαγρευσης της κυκλρίας στκέντρ της πλης, τυλάιστν ρισµένες µέρες,

• περισστερι απ εννέα στυς δέκα Γάλλυςθεωρύν επιθυµητή τη δηµιυργία διευθετήσεωνγια πδήλατα.

Πρέπει να υπγραµµιστεί τι, ακµη και µετα$ύ τωνδηγών αυτκινήτυ, λίγι είναι αυτί πυ θεωρύντι τ αυτκίνητ πρέπει πάση θυσία να παραµείνειτ κυρίαρ µέσ µεταράς. Πλλές ρές ι ίδιιι δηγί είναι ευαισθητπιηµένι στα επιει-ρήµατα σετικά µε την ασάλεια και την πιτηταωής.

Επενδύσεις στη σωστή ενηµέρωση τυ κινύ

Η επιτυία και η απδή µιας καιντµυ πλιτικήςµετακινήσεων ε$αρτάται σε µεγάλ 2αθµ απ τηνεπικινωνιακή στρατηγική.

Jι δηγί στυς πίυς ε$ηγύνται µε σαήνεια ταεπιειρήµατα υπέρ της ανακατανµής τυ ώρυ ήτα επιειρήµατα υπέρ ρισµένων περιρισµώνασπάνται τ αίτηµα της ηπιτερης κυκλρίας ή

Συ+νά ι πδηλάτες .ρίσκυν α.ίαστα τη θέση τυς στ κέντρ τωνπλεων µετά απ έργα ανάπλασης µε ά να την κυκλ%ρία των πε1ών.5ταν τ αυτκίνητ δεν κατακυριεύει τ +ώρ, τ πδήλατ .ρίσκει τδρµ τυ. 5ταν µως πρέπει να λη%θεί µια γενναία απ%αση σ+ετικά µετη διάθεση +ώρυ για την κυκλ%ρία των αυτκινήτων και τη διάθεση+ώρυ για την κυκλ%ρία των πδηλάτων, ι επιλγές είναι πλλές%ρές δυσ+ερέστατες. Πώς µπρεί να συµ%ιλιωθεί η 1ήτηση +ωρτα ικώνρυθµίσεων για πδήλατα µε τις «απαιτήσεις» της κυκλ%ρίας τωναυτκινήτων; Πιι περιρισµί µπρύν να επι.ληθύν σε ένα µέσµετα%ράς ώστε να επιτραπεί η ανάπτυ η ενς άλλυ µέσυ;

bώρς για τ πδήλατ στη 6ωή της πλης

Ανακαταν!µG HIρων και µσων µε τ:λµη

^ ^40

της µείωσης τυ ρίυ ταύτητας και δεν επηρεά-νται απ τις αδιάλλακτες µάδες πίεσης.

Για παράδειγµα, πρτύ θεσπίσει µέτρα για τηµείωση τυ ρίυ ταύτητας, δήµς τυ Γκρατς(Αυστρία) ργάνωσε µια ενηµερωτική εκστρατείαπυ διήρκεσε αρκετύς µήνες. Jι δηγί ενηµε-ρώθηκαν κυρίως για τυς κινδύνυς στυς πίυςεκθέτυν τυς συνανθρώπυς τυς κινύµενι µεταύτητα 50 λµ./ώρα στις δύς τπικής κυκλ-ρίας ή για τν λιγστ ρν πυ θα έαναν εάντ ρι των 50 λµ./ώρα διατηρύνταν µν στυςµεγάλυς δικύς ά$νες.

Τ ρι των 30 λµ./ώρα εαρµστηκε άπα$ κατάτην έναρ$η τυ σλικύ έτυς (για να υπ-γραµµιστεί τ θέµα της ασάλειας). Τα µνα µέτραπυ ελήθησαν ήταν η ανάρτηση ενηµερωτικώνπινακίδων και η υπµνηση τυ ρίυ ταύτητας µεσήµανση τυ δστρώµατς στις δύς τπικήςκυκλρίας. Jι έλεγι είναι απαραίτητι για ναυπενθυµίεται στς των 30 λµ./ώρα και για ναδίννται κλήσεις σε µια µικρή µειντητα δηγών,αλλά η µεγάλη πλειντητα τυ πληθυσµύ και τωνδηγών εγκρίνει και απδέεται την ηπιτερηκυκλρία.

Υιθέτηση µιας πρδευτικής πρσέγγισης και εναλλακτικών λύσεων

Η δηµιυργία έργων υπδµής πυ ευνύν τηνεπιστρή στ πδήλατ δεν θέτει απαραίτηταάλυτα διλήµµατα σε ,τι αρά την κατανµή τυώρυ.

Ανε$άρτητα απ τη δηµιυργία διαδρµών σηµειω-µένης κατεύθυνσης πυ ρησιµπιύν δρµυςπυ η διερµενη κυκλρία είναι αµηλή ή έειπεριριστεί, ρισµένες διευθετήσεις σε επιλεγµένασηµεία µπρύν να συµ2άλυν τα µέγιστα στη2ελτίωση της ασάλειας των πδηλατών:

• πιτητα τυ δστρώµατς (µείωση τυ κινδύ-νυ πτώσης ή απτµης παρέκκλισης απ την π-ρεία, πδηλάτης συγκεντρώνει την πρσή τυστην κυκλρία),

• σαήνεια της πρτεραιτητας στις διασταυρώσεις(λιγτερες συγκρύσεις),

• τρππίηση της ρύθµισης των ωτεινών σηµατ-δτών (λιγτερες συγκρύσεις),

• περισστερι µικρί κυκλικί κµ2ι (λιγτερεςσυγκρύσεις, λιγτερη απώλεια ρνυ για τυςπδηλάτες),

• λωρίδες για πδήλατα.

Η συνεκτίµηση της εµπειρίας των καθηµερινώνπδηλατών, η αντασία και η $υδέρκεια των συ-ντακτών των σεδίων είναι ι καλύτερες εγγυήσειςέ$υπνων λύσεων, πυ πλλές ρές πρέπει ναπρσαρµνται ειδικά στις εκάσττε συνθήκες.

Ωστσ, µν µια µελέτη τυ δικτύυ διαδρµώνεπιτρέπει να γίνει σαώς αντιληπτή η κατάσταση, ναεντπισθύν τα µελανά σηµεία και να ληθύνστθετηµένα και απτελεσµατικά µέτρα.

Κατά τν καθρισµ των πδηλατικών διαδρµώνείναι επι2ε2ληµέν να επιδιωθύν τα ε$ής: ι δια-δρµές πρέπει να είναι ταυτρνα καλά σεδια-σµένες, ευθείες, ευάριστες και ι διευθετήσεις σταδρµλγια αυτά πρέπει να είναι ταυτρναασαλείς και άνετες.

Σε συνάρτηση µε τ µέγεθς και τη δµή της πληςσας, είναι απλυτα εικτ να µην πρκληθύνµεγάλα πρ2λήµατα ανακατανµής τυ ώρυλγω των πδηλατικών διαδρµών: πράγµατι, ταπδηλατικά δρµλγια πυ πρτιµύν ι νε-ώτιστι είναι αυτά πυ είναι απµακρυσµένα απτη µεγάλη ρή της κυκλρίας των αυτκινήτων(κριτήρι τέρψης) και συνεπώς µπρύν να ακ-λυθήσυν δρµυς κυρίως τπικής κυκλρίας,αρκεί τ δρµλγι να παραµένει ευθύ, ωρίςάρηστες ή υπερ2λικές παρακάµψεις.

Εσν τα δρµλγια ακλυθύν δρµυς τ-πικής κυκλρίας, µπρύν να ληθύν καταράςµέτρα µείωσης της ταύτητας και κατά τ µέτρ τυδυνατύ µέτρα επι2ράδυνσης της κυκλρίας.Στην περίπτωση αυτή, δεν απαιτύνται ιδιαίτεριπεριρισµί της κυκλρίας των αυτκινήτων καιη ενδεµενη αντίδραση των µάδων πίεσης υπέρτυ αυτκινήτυ µπρεί εύκλα να ε$υδετερωθείαπ µια καλή ενηµερωτική εκστρατεία και απ µιασυµµετική διαδικασία.

Η δηµιυργία συγκεκριµένων διευθετήσεων πυ θααπαιτύσαν ενδεµένως µείωση τυ διαθέσιµυ

«ΑΚΜΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑJΥ ΤΩΝ ∆ΗΓΩΝΑΥΤΚΙΝΗΤΥ, ΛΙΓΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΙ ΠΥ ΘΕΩΡΥΝ ΤΙ Τ ΑΥΤΚΙΝΗΤΠΡΕΠΕΙ ΠΑΣΗ ΘΥΣΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙΤ ΚΥΡΙΑΡ ΜΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ.»

41 ^

δστρώµατς (δηλαδή περιστασιακή απαγρευσητης στάθµευσης) είναι απαραίτητη µν ταν τπδηλατικ δίκτυ συναντά ά$νες κυκλρίας ήεµπδια (γέυρες, σήραγγες).

Συνά, αρκύν λγικά µέτρα µετριασµύ της κυκλ-ρίας µε στ την τήρηση τυ ρίυ ταύτητας(εν γένει 50 λµ./ώρα) για να µειωθεί τ πλάτς τωνλωρίδων κυκλρίας και να δηµιυργηθεί κατ’αυτν τν τρπ απαραίτητς ώρς για τυςπδηλάτες.

Η συνεκτίµηση των δηγών αυτκινήτυ

Κατά τ σεδιασµ των ωρτα$ικών ρυθµίσεων γιαπδήλατα πρέπει να συνεκτιµάται τ γεγνς τι ιδηγί δεν έυν συνηθίσει να µιράνται τδρµ µε ήµατα πλύ µικρτερα, των πίων τηνπρεία δυσκλεύνται να πρ2λέψυν. Jι ωρτα-$ικές ρυθµίσεις µπρύν να συµ2άλυν τα µέγισταστην ε$άλειψη τυ στιείυ τυ αινιδιασµύ κατάτη συνάντηση αυτκινήτων και πδηλάτων.

Ένα απ τα µεινεκτήµατα των πδηλατδρµωνείναι ακρι2ώς τ γεγνς τι τσ ι πδηλάτες σκαι ι δηγί λησµνύν αλλήλυς µέρι τη δια-σταύρωση, πυ η ενσωµάτωση των πδηλατώνστην κυκλρία είναι αναπευκτη. Για να είναι ιπδηλάτες πι ρατί στυς δηγύς και νααπεύγεται αινιδιασµς, πρέπει ι διασταυρώ-σεις να είναι ελεύθερες επί 20 µέτρα τυλάιστν ήνα πρ2λεθεί ώρς για τυς πδηλάτες στδστρωµα.

Τ επιείρηµα αυτ της συνεκτίµησης των αναγκώντσ των δηγών σ και των πδηλατών πρέπει ναυπγραµµιστεί απ την επικινωνιακή στρατηγική.

Η σ+έση ασ%άλειας/+ωρτα ικών ρυθµίσεωνγια πδήλατα

Oι πδηλατδρµι (δηλαδή ώρι πρρισµένιαπκλειστικά για τυς πδηλάτες, διαωρισµένιαπ τ δστρωµα, κατά καννα κατασκευασµένιστ πεδρµι κατά µήκς τυ δρµυ) απαιτύνώρ. Συνήθως η ρησιµπίησή τυς δεν µπρείνα γενικευθεί (δεν είναι δυνατ να κατασκευαστείπλήρες δίκτυ πδηλατδρµων σε µια υπάρυσαπλη). Πρέπει λιπν να υλπιύνται µε σύνεση, σεσυνάρτηση µε τις συνδέσεις πυ πρέπει να γίνυνκαι µε τν ενδεικνυµεν τρπ:

. εάν δεν σεδιαστύν σωστά, ι πδηλατδρµιπαρέυν µια ψευδαίσθηση ασάλειας τσστν δηγ σ και στν πδηλάτη (καθέναςαισθάνεται τι 2ρίσκεται «σε δικ τυ έδας»και τι δικαιύται να απαιτήσει τ σε2ασµ τυάλλυ). Σήµερα είναι γνωστ τι ι πδηλα-τδρµι απτελύν ρεαλιστική λύση µν υπρισµένες συνθήκες και 2ελτιώνυν την ασά-λεια των πδηλατών µν υπ ρισµένες, πλύαυστηρές πρϋπθέσεις. Μάλιστα δε, ι πδηλα-τδρµι πυ δεν είναι σωστά σεδιασµένιαυ$άνυν τν κίνδυν ατυήµατς·

. η κατασκευή πδηλατδρµων είναι εικτή µνταν υπάρυν τα µέσα να γίνει σωστς σε-διασµς (διτι, σε περίπτωση λανθασµένωνεπιλγών, ι πδηλατδρµι δεν ρησιµ-πιύνται, και ώρς, αλλά και ι επενδύσειςπυ τυς έυν διατεθεί, παραµένυν ανεκµε-τάλλευτα).

«ΜΝ ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗΤΥ ∆ΙΚΤΥΥ∆ΙΑ∆ΡΜΩΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΑΦΩΣΑΝΤΙΛΗΠΤΗ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.»

Ελευθέρωση πδηλατδρµων στις διασταυρώσειςΓια να επιτευ&θεί η ασ)άλεια των πδηλατών και για να ε8ασ)αλιστεί τδικαίωµα πρτεραιτητάς τυς πρέπει απαραίτητα να υπάρ&ει ελεύθερς&ώρς στις διασταυρώσεις για να διατηρηθεί η 2έλτιστη δυνατή ραττηταακµη και µε σταθερή καννική τα&ύτητα.

Πηγή: Kassack/Ohrnberger

Τι πρπει να γνωρDK!υµε

^ ^42

6

43 ^

:ι συνιστώσες µιας πλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυ και ι αλληλεπιδράσεις τυς

Η επιστρή στ πδήλατ θα γίνει µαλτερα εάνη συνλική πλιτική µετακινήσεων απσκπεί στηνπρώθηση µιας ήπιας κινητικτητας, ευνϊκής γιαικιστικύς και εµπρικύς σκπύς, για τυς πε-ύς, για τις δηµσιες µεταρές, για µια πι αλα-ρή ατµσαιρα στις πλεις σε ένα ευάριστ αστικπλαίσι µε τη σωστή θέση για τ αυτκίνητ.

Συνήθως πιστεύεται τι τα «µέτρα υπέρ τυ πδη-λάτυ» περιρίνται στ σύνλ των µέτρων πυσυµ2άλλυν στη διευκλυνση των µετακινήσεων µεπδήλατ. Ωστσ, τα µέτρα αυτά αρύν µν

την υλική πλευρά τυ θέµατς, πρκειται δηλαδήγια µέτρα τενικής ύσεως (ωρτα$ικές παρεµ2ά-σεις και συµπληρωµατικτητα µετα$ύ πδηλάτυκαι δηµσιων µεταρών).

Απµένυν ωστσ λα τα συνδευτικά µέτρα πυδεν είναι µν απαραίτητα αυτά καθεαυτά, αλλά2ελτιώνυν κατά πλύ τα απτελέσµατα τωντενικών µέτρων. Τα ωρτα$ικά µέτρα έυνµεγαλύτερη απήηση και επιτυία ταν συν-δεύνται απ εκστρατείες πρώθησης τυ πδηλά-τυ πυ διργανώννται απ τις δηµσιες αρές.

Ε$άλλυ, εσν τ πδήλατ συνά θεωρείται ωςµέσ ψυαγωγίας, δεν πρέπει κυρίως να παραγνω-ριστεί η ανάγκη να πρωθηθεί τ δίκτυ ψυαγω-γικών διαδρµών ταυτρνα µε τ δίκτυκαθηµερινών διαδρµών. Jι δύ αυτές λγικέςαλληλσυµπληρώννται και αλληλενισύνται.

:ι νµι της αγράς:η επιλγή πρϋπθέτει τη γνώση

Jι έρευνες πυ πραγµατπιύνται µετα$ύ των µηπδηλατών απκαλύπτυν τι τ ευρύ κιν είναιανεπαρκώς ενηµερωµέν σετικά µε τ πδήλατ.

Σε µια έρευνα πυ πραγµατπιήθηκε στις ΚάτωLώρες, ι δηγί πυ αναγκάστηκαν να καταύγυνστ πδήλατ κατά τ διάστηµα πυ τ αυτκίνητ

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙK:ΥΜΕ

Πλλές %ρές ι δυνητικί πδηλάτες είναι πλυάριθµι, γιατί σε λυςαρέσει η πδηλασία ταν συντρέ+υν ρισµένες ελά+ιστεςπρϋπθέσεις. 5ταν έ+ει +αθεί η συνήθεια των πλιτών να σκέπτνταιτις µετακινήσεις τυς µε .άση τ πδήλατ, πρέπει να τυςσυστήσυµε και να τυς θυµίσυµε τι τ πδήλατ µπρεί νααπτελέσει έναν απτελεσµατικ και ευ+άριστ τρπ καθηµερινήςµετακίνησης. Για να τυς κάνυµε να σκε%θύν τ πδήλατ, πρέπει νατυς δεί υµε τ δρµ. Πια είναι η σ+έση µετα ύ τυ πδηλάτυ ωςµέσυ ψυ+αγωγίας και τυ πδηλάτυ ως µέσυ µετα%ράς; Πέραν τωνδύ αυτών σηµαντικών συνιστωσών, πια είναι τα υπλιπα στι+είαµιας πλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυ; Πσ θα κστι1ε η πλιτική αυτή; Τιπρέπει να γνωρί1υµε για να γίνυν τα πρώτα (σωστά) .ήµατα;

Τι πρπει να γνωρDK!υµε

^ ^44

τυς 2ρισκταν για επισκευή ανέεραν τιδκίµασαν µια ευάριστη έκπλη$η απ τιςαντικειµενικές ιδιτητες τυ πδηλάτυ, για τπί είαν ανερά κακή γνώµη πρτύ τδκιµάσυν. Ειδικτερα, άλλα$αν γνώµη σε ,τιαρά τις καιρικές συνθήκες, τη υσική πρσπάθειακαι τη µεταρά αντικειµένων.

Επικρατεί επίσης ευρέως η αντίληψη τι τπδήλατ απτελεί ένα 2αρύ µηάνηµα, µε δύσκλειρισµ, αναπτελεσµατικ και ωρίς καµία τενικήε$έλι$η.

Στην πραγµατικτητα τα σύγρνα πδήλατα είναιελαρύτερα, η αλλαγή των ταυτήτων δεν παρυ-σιάει πλέν καµία δυσκλία ειρισµύ, τα ελαστικάκαι ι σαµπρέλες έυν µεγαλύτερη αντή στασκασίµατα, τα ρένα και τα συστήµατα ωτισµύέυν 2ελτιωθεί κλπ.

Jµίως, πλλί λίγι δηγί γνωρίυν πράγµατι τιτυς κστίει τ αυτκίνητ και πση ικνµίαµπρύν να κάνυν µε τ πδήλατ.

Η άγνια των ιδιτήτων και των αντικειµενικώνπλενεκτηµάτων τυ πδηλάτυ είναι ένα απ ταπρωταρικά εµπδια πυ µπρεί να άρει µιαεκστρατεία ενηµέρωσης.

Είναι σετικά εύκλ να διετευθύν στ κιναντικειµενικές πληρρίες (γεγντα) πυ µπ-ρύν να επηρεάσυν τις επιλγές των ατµων πυµετακινύνται µε αυτκίνητ. ∆ιάρες πρακτικέςλύσεις µπρύν να υιθετηθύν ανάλγα µε τιςδυναττητες (άκελς τεκµηρίωσης, πληρρίεςστην πίσω πλευρά ενς πδηλατικύ άρτη, αίσες,διαηµιστικά υλλάδια πυ διανέµνται δωρεάν σελα τα γραµµατκι2ώτια, πληρρίες συνηµµένες

στ εκκαθαριστικ σηµείωµα της ερίας, διανµήυλλαδίων στις επιειρήσεις κλπ.).

Μια πραγµατιστική πρσέγγιση

Η ργάνωση µιας πλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυαπαιτεί τη συνεργασία διαρων τµέων τηςδιίκησης (πλεδµία, δηµσια έργα, δηµσιεςµεταρές, εκπαίδευση, τραία) και, ιδεωδώς, τυιδιωτικύ τµέα (έµπρι, επιειρήσεις, πωλητές καιεπισκευαστές πδηλάτων).

Υπ ιδανικές συνθήκες η πλιτική ε$υσία απ-ασίει να εαρµσει µια πλιτική υπέρ τυ πδη-λάτυ, εγκρίνει τα σετικά κνδύλια, ργανώνει τστελειακ δυναµικ για την υλπίηση συγκεκρι-µένων δράσεων και εισάγει κριτήρια επιλγώνευνϊκών για τ πδήλατ σε λες τις 2αθµίδες τηςδιίκησης.

Ωστσ, η αδυναµία να επιτευθεί άµεσα πλιτικήσυµωνία ή να εγκριθύν τα κνδύλια ή να ργα-νωθεί τ στελειακ δυναµικ δεν απκλείει τηδυναττητα να 2ελτιωθεί συνυπλγισµς τωνπδηλατών στην κυκλρία.

Ανάλγα µε τα αρακτηριστικά και τα µέσα τυ, κάθεδήµς πρέπει να θέσει τις δικές τυ πρτεραιτητεςή να λά2ει ειδικά µέτρα δράσης. Η µίµηση µέτρωνπυ απδείθηκαν απτελεσµατικά σε άλλες πλειςµπρεί να έει αρνητικές συνέπειες, εάν δενσυνεκτιµηθεί τ σύνλ τυ µελετηµένυ καισυνεκτικύ πργράµµατς στ πί εντάσσνται.Αντίθετα, είναι πρτιµτερ να εµπνεµαστε µεσύνεση απ τα γνωστά παραδείγµατα και, ένταςπάντα κατά νυ ρισµένες σταθερές µιας καλάαµιωµένης πλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυ, να

«Ι ∆ΗΓΙ ΠΥ ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΑΝ ΝΑ ΚΑΤΑΦΥΓΥΝ ΣΤ Π∆ΗΛΑΤ ΚΑΤΑ Τ ∆ΙΑΣΤΗΜΑΠΥ Τ ΑΥΤΚΙΝΗΤ ΤΥΣ ΒΡΙΣΚΤΑΝ ΓΙΑ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΑΝΕΦΕΡΑΝ ΤΙ ∆ΚΙΜΑΣΑΝ ΜΙΑ ΕΥΑΡΙΣΤΗ ΕΚΠΛΗJΗ ΑΠ ΤΙΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΕΣΙ∆ΙΤΗΤΕΣ ΤΥ Π∆ΗΛΑΤΥ.»

Αναθεώρηση ρισµένων πρκαταλήψεων έναντι τυ πδηλάτυαπ δηγύς αυτκινήτυ πυ κατέ)υγαν στ πδήλατ λγωακινητπίησης τυ αυτκινήτυ τυς. Η γρα)ική παράστασηδεί&νει πσ ι πρκαταλήψεις σων δεν έ&υν δκιµάσει ναµετακινύνται µε τ πδήλατ µπρύν πράγµατι ναανα&αιτίσυν τη &ρησιµπίησή τυ: η ανακάλυψη τυπδηλάτυ απτελεί γενικά ευ&άριστη έκπλη8η. cσιαναγκαστικά πειραµατίστηκαν µε τ πδήλατ και δήλωσαν τιτ 2ρήκαν &ειρτερ απ ,τι περίµεναν είναι µια µικρήµειντητα.

Πρσπάθεια

Ατµσαιρικέςσυνθήκες

Αντικείµενα γιαµεταρά

Άνεση

Ταύτητα αππρτα σε πρτα

= καλύτερ απ τ αναµενµεν

= πως τ αναµενµεν

= ειρτερ απ τ αναµενµεν

45 ^

α$ιπιύµε τη αντασία, τυς τπικύς πρυςκαι να πρ2αίνυµε σε πειραµατισµύς µε σύνεση.Jρισµένες ιδέες παρυσιάνται στ επµενκεάλαι.

Τ κστς της πλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυ

J υπλγισµς τυ κστυς της διικητικήςµνάδας για τ πδήλατ είναι σετικά απλς,καθτι συνίσταται κυρίως στ άθρισµα τυκστυς των θέσεων εργασίας (ένας συντνιστήςµερικής απασλησης κατ’ ελάιστ).

Ε$άλλυ, τ κστς των επενδύσεων µπρεί ναπαρυσιάει µεγάλες διαρπιήσεις. Σε κάθεπερίπτωση, τα έργα πυ πραγµατπιύνται ειδικάγια τ πδήλατ είναι απείρως λιγτερ δαπανηράαπ τα έργα πυ κατασκευάνται για τα άλλα µέσαµεταράς. Επιπλέν, σε πλλές περιπτώσεις, τααµηλά επιπλέν έ$δα πυ απαιτύνται για τπδήλατ µειώννται περαιτέρω εάν λαµ2άννταιυπψη ι πδηλάτες ήδη απ τ στάδι τυσεδιασµύ των ωρτα$ικών ρυθµίσεων ή τωνδών. Jι δαπανηρές ωρτα$ικές ρυθµίσεις είναισπάνιες (πρκειται κυρίως για τυς πδηλα-τδρµυς και τυς ωτεινύς σηµατδτες µεειδικές εντλές). Τ κστς των υπλιπων πτυώντης πλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυ (κυρίως τηςεκπαίδευσης και της ενηµέρωσης) µπρεί επίσης ναπαρυσιάει µεγάλες διαρπιήσεις ανάλγα µετις ρησιµπιύµενες τενικές εκπαίδευσης καιενηµέρωσης.

Για παράδειγµα, στην πλιτεία τυ ρεγκν (ΗΠΑ)και σε άλλα κράτη και πλεις η νµθεσία υπ-ρεώνει τυς δήµυς να αιερώνυν στ πδήλαττυλάιστν 1 % των επιρηγήσεων πυ λαµ2ά-

νυν απ τ κράτς για τ δικ δίκτυ. Τελάιστ αυτ πσστ των ε$δων επιτρέπει ήδητην κάλυψη πλλών αναγκών, λαµ2ανµένυυπψη τυ περιρισµένυ κστυς των περισσ-τερων ωρτα$ικών ρυθµίσεων πυ πρρίνταιειδικά για τυς πδηλάτες.

Μια άλλη 2άση υπλγισµύ πυ µπρεί ναρησιµπιηθεί είναι η ε$έταση των πραγµατικώνκνδυλίων πυ έυν διαθέσει διάρες γερµα-νικές πλεις: η τά$η µεγέθυς των συνλικών απαι-τύµενων κνδυλίων µπρεί να υπλγιστείλαµ2άνντας ως 2άση τα πέντε ευρώ ανά κάτικετησίως επί πέντε έως επτά ρνια (ανάλγα µε τµέγεθς της πλης) για την εαρµγή τυ συνλυµιας πλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυ (δίκτυ,ενηµέρωση, πρώθηση).

Η +ρησιµτητα ενς υπεύθυνυ για τ πδήλατ

Ένα απ τα καθήκντα τυ συντνιστή στν τµέατυ πδηλάτυ πρέπει ασαλώς να είναι εντπισµς λων των δυνατών πηγών επιρή-γησης απ τις αρµδιες δηµσιες αρές.

Jρισµένα κνδύλια ανίγυν µερικές ρέςαπρσδκητες πρπτικές για την ανάπτυ$η τηςπλιτικής υπέρ τυ πδηλάτυ. Ασαλώς πρτε-ραιτητα δίδεται στις επενδύσεις για ωρτα$ικέςρυθµίσεις. Ωστσ, πλλές πηγές επιρήγησηςµπρύν να ρησιµπιηθύν για τις υπλιπεςπτυές µιας λκληρωµένης πλιτικής υπέρ τυπδηλάτυ (εκπαίδευση και ενηµέρωση/ενθάρ-ρυνση): έτσι, πργράµµατα σετικά µε τ πδήλατµπρύν να επιρηγύνται στ πλαίσι εθνικών ήπεριερειακών πλιτικών στυς τµείς της ασά-

λειας, της εκπαίδευσης, της νετητας, τυ αθλητι-σµύ, της υγείας, της ψυαγωγίας, τυ τυρισµύ,τυ περι2άλλντς, της ανάπλασης των πλεων,της πρστασίας της πλιτιστικής κληρνµιάς, τηςαπασλησης των ανέργων (για παράδειγµα,απστλές έρευνας) ή της δηµιυργίας θέσεωνεργασίας.

«ΑJΙΠΙΗΣΗ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ,ΤΩΝ ΤΠΙΚΩΝ ΠΡΩΝ ΚΑΙ ΤΥ ΣΥΝΕΤΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΥ»

Β!ηθGµατα

^ ^46

∆ρµς κλειστς στηδιαµπερή κυκλ)ρία, αλλάι πδηλάτες περνύν.

Εκεί πυ η κυκλ)ρία είναισηµαντική, η αντίθετη στη)ρά µνδρµησης κίνησητυ πδηλάτυ περνά ανάµεσααπ τα σταθµευµένααυτκίνητα και τ πε6δρµι.

< πδηλατδρµς είναιυψηλτερα απ τδστρωµα.

<ι πδηλάτες πυσυνε&ί6υν τη διαδρµήτυς ευθεία είναι σα)ώςδια&ωρισµένι απ αυτύςπυ στρί2υν δε8ιά.

Συνύπαρ8η λεω)ρείυ καιπδηλάτυ σε µια )αρδιάλωρίδα αντίθετης πρς τη)ρά µνδρµησης κίνησης

< διάδρµς για τπδήλατεπανεντάσσεται στδρµ µαλά.

Αµ)ίδρµη κίνησηπδηλάτυ µε διακεκµµένηδιαγράµµιση

Μ' ένα σµπάρ δυτρυγνια για τπερι2άλλν

«Απκλειστικς δρµςγια τ πδήλατ» µεπρσ2αση στη δηµσιασυγκινωνία

Γραµµικά στηρίγµατα, µιαλύση απλή,απτελεσµατική,αισθητικά λιτή

47 ^

7 Β:ΗΘΗΜΑΤΑ

Η διαθέσιµη τεκµηρίωση είναιαρκετά πλύσια. <ι µερικί τίτλιπυ ανα)έρνται στη συνέ&ειαδεν απτελύν παρά έναν πλύσύντµ κατάλγ εκδσεων πυπαρέ&υν τ πλενέκτηµα τιείναι γραµµένες στις συνήθειςγλώσσες εργασίας καισυγκεντρώνυν σε έναν µντµ ένα ευρύ )άσµαπληρ)ριών.

Κµ.ι στ Internet πυ έ+υνδηµιυργηθεί απ την ΕυρωπαϊκήΈνωση ή µε πρωτ.υλία των Γενικών∆ιευθύνσεων VII και XI τηςΕυρωπαϊκής Επιτρπής

• ∆κιµες ευρωπαϊκές πρακτικές στντµέα των 2ιώσιµων πλεωνhttp://europa.eu.int/comm/urban

• Τπικές µεταρές:http://www.eltis.org

• Ερευνητικά σέδια:http://www.cordis.lu

• Legal and Regulatory Measures forSustainable Transport in cities:http://www.leda.org

Η Ευρωπαϊκή :µσπνδία Πδηλατώνπρτείνει επίσης έναν κµ2 στInternet: http://www.dcf.dk/ecf/

Περιδικά και δηµσιεύσεις

• Η Ευρωπαϊκή JµσπνδίαΠδηλατών (ECF) και τ δίκτυπλεων Cities for cyclistsδηµσιεύυν ένα ενηµερωτικέντυπ µε τίτλ «European Cyclist»καθώς και απψεις και περιλήψειςµελετών στ «Bicycle ResearchReport» (η διεύθυνση 2ρίσκεταικατωτέρω).

• J γαλλικς µιλς πλεων πυευνύν την κυκλρία µεπδήλατ δηµσιεύει ένα τριµηνιαίδελτί.

• Τ δίκτυ Car Free Cities δηµσιεύειένα έντυπ επικινωνίας.

• Jι εθνικές ενώσεις πδηλατώνδηµσιεύυν συνήθως ένα περιδική ένα έντυπ επικινωνίας (µπρείτενα 2ρείτε τις διευθύνσεις απ τηνECF).

• Στ Ηνωµέν Βασίλει, η Sustransδηµσιεύει τ «Network News» καιτ «Safe Routes to School»:Sustrans 35 King StreetBristol, BS1 4DZUnited KingdomΤηλ. (44-117) 926 88 93Φα$ (44-117) 929 41 73

Έργα ανα%ράς

«Best Practice to Promote Cyclingand Walking», 1998 (310 σ.)Adonis (ανάλυση και ανάπτυ8η νέωνµεθδων αντικατάστασης των µικρώναυτκινητικών διαδρµών απ τπδήλατ και τ 2άδισµα), ερευνητικσ&έδι τυ πργράµµατς Ε & ΤΑ τηςΕΕ στν τµέα των µετα)ρώνDanish Road Directorate,PO Box 1569,DK-1020 København K

Εάν ενδια%έρεστε για την πλιτική υπέρ τυ πδηλάτυ, δεν είστε µνς. ∆ίκτυαπλεων πυ ευνύν την κυκλ%ρία µε πδήλατ υπάρ+υν σε πλλές +ώρες. Σ+εδνκάθε +ρν διργανώνεται ένα συνέδρι ή µια διάσκεψη, πυ συγκεντρώννται λι σιέ+υν µια εµπειρία ή γνώσεις πυ θα µπρύσαν να σας %ανύν +ρήσιµα. Αλλά και κντάσας, στην πλη σας, υπάρ+υν πδηλάτες πυ είναι πρθυµι να σας .ηθήσυν για νακινηθεί η πλη στ ρυθµ τυς. Πύ .ρίσκνται ι πρι πυ µπρείτε ναεκµεταλλευθείτε και πώς µπρείτε να α ιπιήσετε κατά τν καλύτερ τρπ τιςσυνεργίες;

Τεκµηρίωση

*

Β!ηθGµατα

^ ^48

Τηλ. (45-33) 93 33 38Φα$ (45-33) 15 63 35E-mail: vd@vd.dk

«Sign up for the bike», 1993-1996(320 σ.)Εγ&ειρίδι σ&ετικά µε τ σ&εδιασµτων &ωρτα8ικών ρυθµίσεων γιαπδήλαταCROW, PO Box 376710 BA EdeNederlandΤηλ. (31-318) 62 04 10Φα$ (31-318) 62 11 12E-mail: crow@pi.net

«National Cycling Strategy», 1996Αιτιλγηση και περιε&µεν µιαςπλιτικής πρώθησης τυ πδηλάτυDepartment of Transport, DITM Division,Zone 3/23 Great Minster House,76 Marsham Street London SW IP 4DRUnited KingdomΤηλ. (44-171) 271 51 75

«Cycle-friendly Infrastructure», 1996(100 σ.)Cyclists Touring Club69 Meadrow, GodalmingSurrey, GU7 3HSUnited KingdomΤηλ. (44-148) 341 72 17«The National Cycle Network —Guidelines and Practical Details»,1997 (180 σ.)Sustrans 35 King Street Bristol BS1 4DZ

United KingdomΤηλ. (44-117) 926 88 93Φα$ (44-117) 929 41 73

«Vade-mecum des aménagementscyclables», 1999 (150 σ.)Υπυργεί Περιέρειας ΒαλλνίαςΥπυργεί Ε$πλισµύ και Μεταρών ∆ιεύθυνση Εκδσεων και Τεκµηρίωσης Ναµύρ (Βέλγι)Τηλ. (32-81) 30 86 84«Conceptions pour l’intégration desdeux-roues légers», 1988 (53 σ.)bωρτα8ία, &ρησιµπίηση καιργάνωση των εκτάσεων πυ&ρησιµπιύνται για την κυκλ)ρία

Υπηρεσία Γευρών και Jδστρωµάτωντυ καντνίυ της ΒέρνηςReiterstrasse 11CH-3011 Bern

«Aménagement d’espaces réservésaux cyclistes et aux cyclomotoristes»(16 σ.)Jµσπνδιακ Τµήµα ∆ικαισύνης καιΑστυνµίαςΕλ2ετική Υπηρεσία ΠρληψηςΑτυηµάτωνPO Box 8236CH-3001 Bern«Empfehlungen fürRadverkehrsanlagen», 1995 (90 σ.)Γερµανικ Υπυργεί ΜεταρώνFGSV VerlagKonrad-Adenauer-Straße 13D-50996 Köln

Car Free Cities∆ίκτυ ανταλλαγής πληρριών,εµπειριών και δκιµων πρακτικών.Ασκεί δραστηριτητες σε διάρυςτµείς και ργανώνει τακτικάσεµινάρια. Ένας απ τυς τµείςδραστηριτητάς τυ είναι τπδήλατ.Car Free CitiesSquare de Meeus 18B-1050 BruxellesΤηλ. (32-2) 552 08 74E-mail: cfc@eurocities.be

Εκστρατεία των .ιώσιµων πλεων

Περισστερι απ 400 ευρωπαϊκίδήµι συµµετέυν στην εκστρατείατων 2ιώσιµων πλεων πυ $εκίνησεστ Aalborg τ 1994. Πέντε µεγάλαδίκτυα ρέων τπικής αυτδιίκησης2ηθύν συς έυν υπγράψει τάρτη τυ Aalborg να εαρµσυν τηνAgenda 21 σε τπικ επίπεδ (άρτηςτων ευρωπαϊκών πλεων για τη2ιώσιµη ανάπτυ$η).

Γραεί της εκστρατείας για τις2ιώσιµες ευρωπαϊκές πλεις

Rue de Trêves 49-51B-1000 BruxellesΤηλ. (32-2) 230 53 51E-mail: campaign.office@skynet.be

Cities for cyclists

Πρκειται για διεθνή µιλ πλεωνπυ ευνύν την κυκλρία µεπδήλατ, πίς περιλαµ2άνει 30περίπυ πλεις. Υπεύθυνηεπικινωνίας είναι η ∆ανική ΈνωσηΠδηλατών.

Γραµµατεία τυ δικτύυ Cities forcyclists

Dansk Cyclist ForbundRomersgrade 7DK-1362 København KΤηλ. (45-1) 33 32 31 21Φα$ (45-1) 33 32 76 83E-mail: dcf@inet.uni2.dk

Εθνικί µιλι πλεων πυ ευνύντην κυκλ%ρία µε πδήλατ

• ΓαλλίαClub des villes cyclablesΤηλ. (33) 140 56 30 60Φα$ (33) 145 67 80 39• Ιταλία:Associazione italiana delle cittàciclabili, c/o ANCMAVia Mauro Macchi, 32I-20124 MilanΤηλ. (39) 02 66 98 18 18Φα$ (39) 02 66 98 20 72

∆ίκτυα

+

49 ^

• Βέλγι∆ιεύθυνση επικινωνίας:κ. De Boeck, Ville de Bruxelles,Τηλ. (32-2) 279 43 15

Ελ.ετικς µιλς υπευθύνων+ωρτα ικών ρυθµίσεων για πδήλατα:CORACConférence des responsablesd’aménagements cyclablesc/o police cantonale de Bâle-Ville(υπψη αστυνµίας καντνίυ ∆ήµυΒασιλείας)

κ. A. StäheliCase postaleCH-4001 Bâle

Association européenne des voiesvertes (Ευρωπαϊκή Ένωση Πράσινων∆ρµων)Gare de NamurBoîte 27B-5000 NamurΤηλ./Φα$ (32-81) 22 42 56E-mail: aev v.egwa@gate71.be

Ευρωπαϊκή :µσπνδία Πδηλατών(ECF)Η ECF περιλαµ2άνει 52 ργανώσειςαπ 31 ώρες. Τα µέλη τηςυπερ2αίνυν τις 400 000. Τενηµερωτικ δελτί πυ διανέµειδωρεάν µε τίτλ «European Cyclist»περιέει πάρα πλλές συνπτικέςπληρρίες σετικά µε τις εκδσεις,τις διασκέψεις και τα συνέδρια, τιςµελέτες κλπ.

Η ECF δηµσιεύει επίσης στα αγγλικά,γαλλικά, γερµανικά και ισπανικάπεριλήψεις επιστηµνικών µελετών µετίτλ Bicycle Research Report(συνδρµή: 50 ευρώ ετησίως).

Η ECF συντνίει ένα έργ δώδεκαευρωπαϊκών διαδρµών µε τηννµασία Euro Velo πυ συνδέυν τιςπλεις µε τη στήρι$η της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης.

ECFAvenue de Broqueville 158B-1200 BruxellesΤηλ. (32-2) 771 87 68Φα$ (32-2) 762 30 03Ε-mail: ecf_brussels@compuserve.com

∆ιασκέψειςJι διασκέψεις Velo-City®

πραγµατπιύνται κάθε δύ ρνιακαι έυν ευρωπαϊκή διάσταση.∆ιργανώννται απ την ECF σεσυνεργασία µε τις τπικές αρές.Άλλες διασκέψεις µε παγκσµιαδιάσταση (Velo Mondiale) ή µεπεριερειακή διάστασηπραγµατπιύνται τα άλλα ρνια.Η δέκατη και η ενδέκατη διάσκεψηVelo-City® πραγµατπιήθηκαν στηΒαρκελνη και στ Graz/Maribor(Αυστρία/Σλ2ενία).Τα πρακτικά της διάσκεψης τηςΒαρκελνης διατίθενται σε CD-ROMαπ την ακλυθη διεύθυνση:AproB: α$ (34) 934 31 53 79Ε-mail: derirtja@pangea.orgΗ διργάνωση της διάσκεψηςε$ασαλίεται σε επίπεδ ECF στηνακλυθη διεύθυνση επικινωνίας:ECF Conference Directorateκ. Oliver Hatch31 Arodene RoadLondon SW2 2BQUnited KingdomΕ-mail: oh@velo-city.org

Τακτικά διργανώννται εκδηλώσειςµε ευρωπαϊκή ή εθνική διάσταση στιςπίες µπρεί να συµµετάσει δήµςσας. J σύντµς κατάλγς πυακλυθεί είναι ενδεικτικς και ιε$αντλητικς. Σε σας επαίεται νααναλά2ετε µια πρωτ2υλία στην πλησας ή στην περιέρειά σας, πωςέυν κάνει πλλές πλεις µε ετήσιεςεκδηλώσεις.Παραδείγµατα εκδηλώσεων πυπραγµατπιύνται µε θέµα τπδήλατ:• Ευρωπαϊκή ηµέρα πδηλάτυ (ECF)• Ηµέρες ωρίς αυτκίνητ (Γαλλία)• Ε2δµάδα πδηλάτυ (Ηνωµέν

Βασίλει)• Σλικ ράλι µε την νµασία

«Vel’Usep» (στις γαλλικές Αρδέννες)

∆ιά%ρες εκδηλώσεις

+

Β!ηθGµατα

^ ^50

Η αναήτηση της γνώµης τωνενώσεων των πδηλατών της πληςµπρεί να σας 2ηθήσει πλύ. Ηγνώση της πλης, η εµπειρία τυς, ιδυσκλίες πυ αντιµετωπίυν, ιεπιθυµίες τυς, η α$ιλγησή τυς γιατα µέτρα πυ έυν ληθεί υπέρ τυπδηλάτυ, απτελύν λα πλύτιµεςπληρρίες πυ µπρύν νασυγκεντρωθύν σετικά εύκλα. Ησυνεισρά των ενώσεων τωνπδηλατών µπρεί να απτελέσειπηγή ε$ικνµησης πρων(διενέργεια ερευνών, µετρήσεις,σύλληψη των σεδίων, σλιασµς,έλεγς της εαρµγής τυ σεδίυστην πρά$η, γνώση των συνικιών,τεκµηρίωση, πληρρίες, κλπ.).

Τ ιδεώδες είναι να διαθέτει δήµςέναν ειδικ πρϋπλγισµ για τηνπρώθηση τυ πδηλάτυ και για τηνυλπίηση ωρτα$ικών ρυθµίσεωνγια πδήλατα.Βάσει της εµπειρίας αρκετών πλεων,µπρύµε να δώσυµε ένα σηµείαναράς για την τά$η µεγέθυς πυαπαιτεί πρϋπλγισµς αυτς:πρέπει να υπλγίνται περίπυπέντε ευρώ ανά κάτικ ετησίως επίεπτά ρνια (5 έως 10 ρνια ανάλγαµε τ µέγεθς της πλης).Ωστσ, ρισµένες πλεις εάρµσανπλιτική υπέρ τυ πδηλάτυ (ή ενπάση περιπτώσει την $εκίνησαν) ωρίςειδικ πρϋπλγισµ. Πράγµατι, λατα έργα πυ αρύν ωρτα$ικέςρυθµίσεις για πδήλατα µπρύν ναενσωµατωθύν συστηµατικά στνπργραµµατισµ των δικών έργωνκαι στν γενικ πρϋπλγισµ (πως,για παράδειγµα, στην πλη τηςΒέρνης).Εσν καταρτιστεί τ σέδι τυδικτύυ, αρκεί ένα εργαλεί ελέγυγια να διασαλιστεί τι, πτεπργραµµατίνται έργα, θαπεριλαµ2άνυν την κατασκευή των

επιθυµητών ωρτα$ικών ρυθµίσεωνγια πδήλατα. Για παράδειγµα, µιααλα2ητική κατάσταση των νµασιώντων δών απ πυ πρ2λέπεται ναπεράσυν τα πδηλατικά δρµλγιαµπρεί να διανεµηθεί σε λες τιςυπηρεσίες ή, αντίστρα, αρµδιςγια τ πδήλατα µπρεί ναενηµερώνεται εκ των πρτέρων γιαλα τα πργραµµατιµενα έργα καινα ελέγει ίδις τι δεν έυνπαρα2λεθεί ι ωρτα$ικέςρυθµίσεις για τα πδήλατα.Ε$άλλυ, συνά υπάρυν ειδικέςπηγές ρηµατδτησης πυ µπρύννα ρησιµπιηθύν για τηνυλπίηση ωρτα$ικών ρυθµίσεωνγια πδήλατα ή «ιλικών πρς ταπδήλατα». Για παράδειγµα, τακνδύλια πυ πρρίνται για τηνασαλή κυκλρία γύρω απσλεία, µπρύν να ρησιµπιηθύνγια την κατασκευή πδηλατδρµωνστυς κυκλριακύς ά$νες πυ2ρίσκνται κντά σε σλεία ή για τηνκατασκευή λωρίδας αντίθετηςκατεύθυνσης για την κυκλρία τωνπδηλατών σε µνδρµυς πυδηγύν σε σλεία.πως αίνεται και απ τπραναερµεν παράδειγµα τηςΚύπρυ (σ. 29), ρισµένι πρι τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπυν τηρηµατδτηση µελετών σετικά µετ πδήλατ. Η πλη σας µπρεί νααντλήσει αυτύς τυς πρυς για τηµελέτη τυ πδηλατικύ δικτύυ.

Πλύ συνά τ πδήλατ θεωρείταιπρωτίστως ως ψυαγωγικ µέσ.Τύτ συµ2άλλει στη θετική εικνατυ πδηλάτυ: αλάρωση, καλήδιάθεση, υγιεινή δραστηριτητα.Έρευνες πυ έυν πραγµατπιηθείστη Γαλλία απδεικνύυν πσ µεγάληείναι πράγµατι η δηµτικτητα τυπδηλάτυ: περίπυ τ 60% τωνερωτηθέντων συνδυάει τ πδήλατµε την ψυαγωγία.Συνεπώς, η ψυαγωγία απτελεί µίααπ τις ασαλέστερες δύς για ναπρωθηθεί η επανάκαµψη τυπδηλάτυ. Τ δίκτυ πδηλατικώνδιαδρµών πρέπει πάνττε νασεδιάεται εν µέρει ως µέσσύνδεσης των ψυαγωγικώνδιαδρµών (πυ είναι κατά κανναδρµι µλων, δασικές δί,εγκαταλελειµµένες και αναπλασθείσεςσιδηρδρµικές γραµµές).Τα δρµλγια θα πρσελκύσυνπωσδήπτε καταράς τυςπδηλάτες της Κυριακής. Απ τηστιγµή πυ κάπις αγράει έναπδήλατ και δκιµάει τηνευαρίστηση της πδηλασίας, είναιευκλτερ να αππειραθεί να

Πρέπει να τείνυµε ευήκνυς στις ατµικές εµπειρίεςτων πδηλατών Α ιπίηση των συνεργιών

Α ιπίηση της δηµτικτηταςτυ πδηλάτυ ως ψυ+αγωγικύ µέσυ

51 ^

ρησιµπιήσει τ πδηλατικ δίκτυσε καθηµερινή 2άση.Ε$άλλυ, η σύνδεση µετα$ύ τυδικτύυ των καθηµερινών διαδρµώνκαι τυ δικτύυ των ψυαγωγικώνδιαδρµών µπρεί να έει θετικέςικνµικές συνέπειες άρη στντυρισµ. Στις Κάτω Lώρεςυπλγίστηκε τι τ δίκτυυπεραστικών πδηλατικών διαδρµώναπέρει τυλάιστν 7 εκατ. ευρώετησίως.Απ τα ανωτέρω στιεία καθίσταταικατανητς λγς για τν πί ηΕλ2ετία, τ Ηνωµέν Βασίλει ή ηΙσπανία επιδιώκυν την ανάπτυ$η τυδικτύυ τυριστικών διαδρµών.Στ Ηνωµέν Βασίλει, τ NationalCycle Network θα έει µήκς άνω των10 000 λµ. και αναµένεται ναλκληρωθεί έως τ 2005. Επιπλέν τΗνωµέν Βασίλει πρ2λέπει τδιπλασιασµ της ρησιµπίησης τυπδηλάτυ απ τ 1996 µέρι τ 2002.Η κατασκευή εννέα εθνικώνπδηλατδρµων ευρείας ρήσηςστην Ελ2ετία απσκπεί στηνανάπτυ$η τυ ικτυρισµύ, πυεπι2αρύνει λιγτερ τ περι2άλλν.Περίπυ 650 $ενδεία και $ενώνεςπυ ιλ$ενύν πδηλάτεςεπελέγησαν σε σηµατδτηµένεςδιαδρµές µήκυς 3 300 λµ. ΣτηνΕλ2ετία σήµερα η εταιρεία πυµισθώνει πδήλατα στυςσιδηρδρµικύς σταθµύςπραγµατπιεί περισστερες απ120 000 µισθώσεις ετησίως.

Στην Ισπανία υπάρυν ήδηπερισστερα απ 30 δρµλγιασηµειωµένης κατεύθυνσης µε τηννµασία «Vias Verdes» µε µήκςπερίπυ 150 λµ. Άλλα 50 περίπυδρµλγια µήκυς 250 λµ.2ρίσκνται υπ εκτέλεση. Απµένυνµως ακµη περισστερα απ 6 500λµ. εγκαταλελειµµένωνσιδηρδρµικών γραµµών πυπεριµένυν να α$ιπιηθύν πρςελς τυ τπικύ πληθυσµύ καιτης άνθησης τυ ικλγικύ ήαθλητικύ τυρισµύ.Σε ευρωπαϊκ επίπεδ η ΕυρωπαϊκήJµσπνδία Πδηλατών (ECF)πρωθεί, µε τη 2ήθεια τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης, ένα δίκτυδώδεκα διευρωπαϊκών διαδρµών, µετην νµασία «Euro Velo». Jιπερισστερες ενώσεις πυπρσέρυν τη συνεργασία τυς γιατ σκπ αυτ δραστηριπιύνται σεεθνικ επίπεδ και µπρύν ναρησιµεύσυν ως σύνδεσµς εάν ηπλη σας ενδιαέρεται για τ δίκτυαυτ.Μέρι σήµερα, τ «Euro Velo» έεικινήσει έντν ενδιαέρν εκ µέρυςδιαρων τµέων: 52 ρηγί απ 22ώρες έυν παράσει ικνµικήυπστήρι$η για την εκκίνηση τυσεδίυ.Ε$άλλυ, η Ευρωπαϊκή ΈνωσηΠράσινων ∆ρµων (AEVV) εργάεταιγια την ανάπτυ$η ενς δικτύυαυτνµων δών απκλειστικάπρρισµένων για την κυκλρίαηµάτων ωρίς κινητήρα.

«ΑΝΘΗΣΗ ΤΥ ΙΚΛΓΙΚΥ CΑΘΛΗΤΙΚΥ ΤΥΡΙΣΜΥ»

Β!ηθGµατα

^ ^52

Η µεταρά των παιδιών στ σλείµε τ αυτκίνητ µπρεί να απτελείµέρι και τ 20% των µετακινήσεωνκατά τις ώρες αιµής στις πλεις.Ωστσ, τ 50% των µαθητών δηλώνειτι θα πρτιµύσε τ πδήλατ ωςµέσ µεταράς στ σλεί. Jιαπστάσεις µετα$ύ τυ τπυκατικίας και τυ σλείυ είναι κατάκαννα πλύ µικρτερες των 3 λµ.(δηλαδή περίπυ 10 λεπτά µε τπδήλατ). Η υγιής αυτή στάση θαέπρεπε να συναντάται συντερα. Κατ’αυτν τν τρπ ι νέι εκράυντην επιθυµία τυς να έυν ένα 2αθµαυτνµίας και ανε$αρτησίας και ταπαιδιά ηλικίας 10 έως 16 ετώναπτελύν µια µάδα-στ µε πλύδυναµικές πρπτικές.Επιλέγντας τα σλεία ως τπυςπρρισµύ των πδηλατικώνδιαδρµών ή των ωρτα$ικώνρυθµίσεων για πδήλατα καιεαρµντας συµπληρωµατικάµέτρα, πως η ασάλεια τυπδηλάτυ µέρι τν τππρρισµύ και η ενηµέρωση τωνγνέων και των παιδιών, είναι 2έ2αιτι ι επενδύσεις πυ θαπραγµατπιηθύν θα έυν άµεσααπτελέσµατα, σν αρά τηρησιµπίηση.

Τα απτελέσµατα µπρύν να είναιθεαµατικά. Ενώ τ µέσ πσστρησιµπίησης τυ πδηλάτυ στΗνωµέν Βασίλει είναι πλύ αµηλ(2% επί τυ συνλυ τωνµετακινήσεων), στ δρµ πρς ένασλεί της µέσης εκπαίδευσης στηνπεριέρεια τυ Ipswitch (130 000κάτικι) µε 1 000 περίπυ µαθητές τµέσ πσστ ρησιµπίησης τυπδηλάτυ θάνει τ 61%. Ενώµάλιστα τ πσστ ρησιµπίησηςτυ πδηλάτυ ήταν ήδη 45%,κατα2λήθηκαν πρσπάθειες για νααυ$ηθεί ακµη περισστερ ώστε ναθάσει στα επίπεδα πυ καταλαµ2άνειτ πδήλατ στις πρτιµήσεις πυεκδηλώνυν ι µαθητές στις σετικέςέρευνες. Η αύ$ηση τηςρησιµπίησης τυ πδηλάτυσηµειώθηκε σε λες τις µάδεςηλικιών: ακµη και µετα$ύ τωνµαθητών 16-18 ετών, πυ συνήθωςρησιµπιύν τ πδήλατ λιγτεραπ τυς µικρτερυς, περισστεριαπ τυς µισύς είναι καθηµερινίπδηλάτες. Ένα πλήρες δίκτυπδηλατδρµων και πδηλατικώνδιαδρµών συνδέει τ σλεί µε τηνπεριή πυ ανήκει στην περιέρειάτυ. Σε ένα γειτνικ δηµτικσλεί παρατηρήθηκε επίσης αύ$ησητυ πσστύ ρησιµπίησης τυπδηλάτυ απ τυς µαθητές.Τ πδήλατ είναι ένα καλ µέσ µετ πί µπρύν να δηγηθύν ινέι να ασκύνται καθηµερινά.Αρκετές έρευνες έυν δεί$ει τι ησυνήθεια της υσικής άσκησηςαπκτάται 2ασικά κατά τα σλικάρνια. Στις Ηνωµένες Πλιτείες, πυη ε$άρτηση απ τ αυτκίνητ θάνει

σε ακραί 2αθµ, ένα στα πέντε παιδιάπάσει απ παυσαρκία λγω έλλειψηςυσικής δραστηριτητας, και τ 33%τυ συνλικύ πληθυσµύ είναιπαύσαρκ (έναντι 10% στηνΕυρώπη). Μια µελέτη πυπραγµατπιήθηκε στ ΗνωµένΒασίλει απέδει$ε τι η υσικήάσκηση αυ$άνει την πυκντητα τηςστικής µάας, γεγνς πυ µειώνειτυς κινδύνυς καταγµάτων µετά τηνενηλικίωση. J διπλασιασµς τυαριθµύ των καταγµάτων τυ αυένατυ µηριαίυ στύ κατά τα 30τελευταία ρνια απδίδεται κυρίωςστην έντνη µείωση της υσικήςδραστηριτητας τυ µέσυπληθυσµύ στ Ηνωµέν Βασίλει.Για να παρτρυνθύν ι γνείς νααήνυν τα παιδιά τυς να πηγαίνυνστ σλεί µε τ πδήλατ µερικάσλεία ργανώνυν τη µεταρά τωνπαιδιών πρς/απ τ σλεί µεπδήλατ: µε τη 2ήθεια γνέων ήεκπαιδευτικών πυ πρσέρνται να2ηθήσυν, ργανώνυν διαδρµέςκατά τις πίες ένας ενήλικς παίρνειαπ τα σπίτια τυς ή απ τ σλείπέντε έως επτά τ πλύ παιδιά. Ένατέτι σύστηµα λειτυργεί κυρίωςστ Hasselt (Βέλγι) εδώ και µερικάρνια.Η διργάνωση µαθηµάτων για τα µικράπαιδιά έει τν ίδι στ: να ληθείµέριµνα για την ασάλεια των παιδιώνκαι να καθησυαστύν ι γνείς. Ταµαθήµατα αυτά πρέπει να είναι καλάργανωµένα για να επιτυγάννται τα2έλτιστα δυνατά απτελέσµατα.

«Τ 50% ΠΕΡΙΠΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ∆ΗΛΩΝΕΙΤΙ ΘΑ ΠΡΤΙΜΥΣΕ Τ Π∆ΗΛΑΤ ΩΣ ΜΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΣΤ ΣΛΕΙ.»

Σύµ2λ αυτνµίας, τπδήλατ 2ρίσκει πάνταπαδύς µετα8ύ των νέων.

Α ιπίηση της δηµτικτηταςτυ πδηλάτυ µετα ύ των µαθητών

53 ^

J ιδιωτικς τµέας µπρεί ναπαρέµ2ει µε διάρυς τρπυς.Jι δήµι πρέπει να απευθυνθύνστις τπικές επιειρήσεις και να τιςπαρτρύνυν να πρωθήσυν τηρησιµπίηση τυ πδηλάτυ απτυς εργαµένυς τυς(εκστρατείες ενηµέρωσης,εγκατάσταση ώρων στάθµευσης µεντυς και απδυτήρια, υλικάπλενεκτήµατα πρς τυςεργαµενυς πυ ρησιµπιύν τπδήλατ για τις καθηµερινέςµετακινήσεις απ και πρς τν τπεργασίας και κατ’ αυτν τν τρπεπιτρέπυν τη µείωση τωνεπενδύσεων σε ώρυςστάθµευσης).Η 2ιµηανία πδηλάτυ, ι πωλητέςκαι επισκευαστές (τενικάεπαγγέλµατα τυ πδηλάτυ)µπρύν να ρηµατδτήσυν τηνέκδση ενς πδηλατικύ άρτη ήενς ενηµερωτικύ ακέλυ µέσωτης αγράς διαηµιστικύ ώρυ,για παράδειγµα.Υπάρυν µως και άλλεςδυναττητες: µπρύν να 2ρεθύν

ρηγί για ενδεικτικές πινακίδες(τπθέτηση πασσάλων ήενδεί$εων), να ρηµατδτηθύνεκδσεις µε τη ρηγίαασαλιστικών εταιρειών ή τραπεών,να παρέεται εκπαίδευση στπδήλατ στα σλεία µε τη ρηγίαεκδτών ή παραγωγώνεκπαιδευτικύ υλικύ, να εκδθείπδηλατικς άρτης µε τη ρηγίαεκδτικύ ίκυ δικών αρτών, ναδηµιυργηθύν ώρι στάθµευσης ήενικίασης πδηλάτων µπρστά απεµπρικά καταστήµατα και στιςστάσεις των δηµσιων συγκινωνιώνρηµατδτύµενι απ τιςδιαηµίσεις πυ θα έρυν κλπ.Μνν ένας συντνιστής σε θέµαταπδηλάτυ ή τα µέλη της διικητικήςµνάδας για τ πδήλατ µπρύννα α$ιπιήσυν λες τις σετικέςδυναττητες.Ένα δίκτυ επισκευαστών καιπωλητών πδηλάτων είναιαπαραίτητ ώστε να υπάρει γιατυς πδηλάτες µια υπδµήε$ειδικευµένων καταστηµάτων πυανταπκρίννται στις ανάγκες τυς.Ενδεµένως, ι δηµσιες αρέςµπρύν να συνεργαστύν µε τνιδιωτικ τµέα για να διασαλίσυντη δηµιυργία ή διατήρησηκαταστηµάτων για τ πδήλατ(κυρίως µέσω της αγράς πδηλάτωνγια τις δηµσιες υπηρεσίες, πωςαστυνµία, διίκηση, ταυδρµεία,σλεία).

Στήρι η απ τυςικνµικύς %ρείς

Απ: π! µπ!ρεD να γDνει η αρHG;

^ ^54

8

55 ^

ΑΠJ ΠJΥ ΜΠJΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΑΡ8Η;

Τα .ασικά εργαλεία: ένας αρµδις ή µια διικητική µνάδα για τ πδήλατ και µια επιτρπή

Σε ργανωτικ επίπεδ, η δηµιυργία µιας διι-κητικής µνάδας για τ πδήλατ απτελεί εκ τωνων υκ άνευ πρϋπθεση για την ανάπτυ$η µιαςρεαλιστικής και απτελεσµατικής πλιτικής υπέρτυ πδηλάτυ.

Η διικητική µνάδα για τ πδήλατ πρέπει ναπεριλαµ2άνει τυλάιστν έναν συντνιστή στυςκλπυς της διίκησης. Έργ τυ συντνιστή θαείναι να υπενθυµίει την ανάγκη συνυπλγισµύτυ πδηλάτυ και ενδεµένως να ρησιµπιείταιως κεντρικ πρσωπ σε λες τις 2αθµίδες τυδήµυ (σε επίπεδ πλιτικής, λήψης απάσεων,εκτέλεσης και ελέγυ) και σε λες τις υπηρεσίεςπυ έυν άµεση ή έµµεση σέση µε τ θέµα τηςµετακίνησης µε πδήλατ (πλεδµία, περι2άλλν,δηµσια έργα, ικνµικά, εκπαίδευση και νετητα,τραία, µεταρές κλπ.).

Τ ιδεώδες θα ήταν να είναι ίδις πδηλάτης ή ενπάση περιπτώσει κάπις πυ θα τυ ρηγηθεί έναυπηρεσιακ πδήλατ καλής πιτητας και θα τρησιµπιεί στ πλαίσι των καθηκντων τυ,καθώς και για τη µετά2αση στην εργασία τυ.

Με 2άση αυτ τ ελάιστ επίπεδ ργάνωσης,µπρεί να ενισυθεί η διικητική µνάδα για τπδήλατ ή να εµπλυτισθεί µε διάρυς τρ-πυς, ανάλγα µε τις ιδιαιτερτητες της πλης καιτις δυναττητες. Για παράδειγµα, µπρεί να γίνειυπρεωτική η υπ2λή λων των σεδίων στσυντνιστή ή να γίνει υπρεωτική η έγκριση τυσυντνιστή για λα τα σέδια στυς τµείς τηςπλεδµίας, των µεταρών και των δηµσίωνέργων. Απ την άλλη πλευρά, συντνιστής µπρείνα πλαισιωθεί απ µια γραµµατεία.

Τέλς, µπρύν να διριστύν µνιµι συνεργάτεςµερικής ή πλήρυς απασλησης στις υπηρεσίεςπλεδµίας και δηµσίων έργων, καθώς και ναριστύν µέλη της µνάδας σε άλλες αρµδιεςυπηρεσίες και στην τραία. λα αυτά τα πρσωπαθα πρέπει απαραίτητα να διάκεινται ευνϊκά πρς τπδήλατ ή καλύτερα να είναι ι ίδιι πδηλάτεςείτε σε καθηµερινή 2άση ή τυλάιστν στνελεύθερ ρν τυς.

Στ στάδι αυτ η λειτυργία της µνάδας µπρείνα λκληρωθεί πλήρως (ρνδιάγραµµα εργασίαςκαι συνεδριάσεων, υπρεωτική έγκριση λων τωνπλεδµικών σεδίων και σεδιαµενωνδηµσίων έργων απ τη διικητική µνάδα για τπδήλατ, ε$υσία υπ2λής πρτάσεων, έγκρισηλειτυργικών δαπανών της διικητικής µνάδας γιατ πδήλατ στν τµέα των δηµσίων σέσεων,ενδεµένως έγκριση ωριστύ πρϋπλγισµύεπενδύσεων ή διάθεση ενς µέρυς τυ πρϋ-

? Εάν +ρεια1ταν ένα µν πράγµα για να εκινήσετε ή για να πρ+ωρήσετεγρηγρτερα, πι θα ήταν αυτ; Αυτ πυ λείπει συνήθως είναι έναςαρµδις ή συντνιστής για τ πδήλατ. Τ πρσωπ αυτ πρέπει νακατέ+ει θέση πλήρυς απασ+λησης. Πια είναι τα καθήκντα πυ πρέπεινα τυ ανατεθύν; Πια είναι η κατάλληλη διικητική διάρθρωση πυπρέπει να δηµιυργηθεί και πια τα απαραίτητα κνδύλια; Τι πρέπει ναγίνει πρώτα απ λα;

< συντνιστής για τ πδήλατ,τ απαραίτητ δε8ί &έρι

Πώς µπρεί να λη%θεί υπψη τπδήλατ κατά τη δια+είριση τωνδηµσιων +ώρων;Τ πδηλατικ δίκτυ: πια είναι ηκατάλληλη πρσέγγιση;Τ δίκτυ µπρεί να δηµιυργηθείσταδιακά 2άσει µιας σ)αιρικήςθεώρησης (πρκαταρκτικ σ&έδι).Υπ ιδανικές συνθήκες, τ σ&έδιαυτ θα έπρεπε να καταρτισθεί2άσει πδηλατικών διαδρµών πυέ&υν µελετηθεί. Ως 2άση µπρείεπίσης να &ρησιµεύσει η υπάρ&υσαιεραρ&ία των δρµων και να γίνυν2ελτιώσεις. Εάν δεν είναι δυνατή ησυστηµατική αναδιαµρ)ωση τυδικτύυ ώστε να καλύπτνταικαλύτερα ι ανάγκες τωνπδηλατών, µπρύν να γίνυν πιπεριρισµένης εµ2έλειαςπαρεµ2άσεις κάθε )ρά πυεκτελείται κάπι έργ. Τιςπερισστερες )ρές η κάλυψη τωναναγκών των πδηλατών δηµιυργείσ&ετικά µικρά επιπλέν έ8δα.

Πλιτική .ασισµένηστη .ύληση

;Συνλική πρσέγγισηΜελέτη και υλπίηση ενςδικτύυ µε µεσπρθεσµπργραµµατισµ (5 έως 10

ρνια)

;. Ανάλυση των διαδρµών µετα$ύ

τπυ πρέλευσης και τπυπρρισµύ (καταµέτρηση,απγραή, στατιστική,συνεντεύ$εις)

. Σεδιασµς δικτύυ

. Υλπίηση τυ δικτύυ 2άσειπαρεµ2άσεων µε πρτεραιτητακαι ρνδιαγράµµατς

Πλιτικήσυµ.ι.ασµύ

;Μέτρα µικρής κλίµακας

Βελτίωση συγκεκριµένωνκαταστάσεων

;. Ανάλυση καταστάσεων (είδς

δρµυ, επίπεδ κίνησης,συντητα ατυηµάτων, εγγύτηταεγκαταστάσεων κλπ.)

. Συνεκτίµηση των πδηλατών κατάτ σεδιασµ νέων ωρτα$ικώνρυθµίσεων 2άσει των ακλυθωνκριτηρίων:

α) Τπικ ή κιντικ δίκτυ. µη παρεµπδιση της ελεύθερης

κυκλρίας (άνιγµασυνδέσεων, συνέεια τωνδιαδρµών),

. πλήρης ή λική απυγή τυδιαωρισµύ της κυκλρίαςαυτκινήτων/πδηλάτων,

. απυγή των υσικών εµπδίωνγια τυς πδηλάτες,

. µείωση της ταύτηταςκυκλρίας των αυτκινήτων,

. διευκλυνση της στάθµευσης τωνπδηλάτων.

.) Αστικ δίκτυ

. διασάλιση της συνέειας τωνδιαδρµών στυς µεγάλυςά$νες µέσω µέτρων µικρήςκλίµακας (λωρίδες πδηλάτυ,ώνες πρωρηµένης θέσηςκλπ.),

. µείωση της ταύτηταςκυκλρίας των αυτκινήτων,

. υλπίηση ωρτα$ικώνρυθµίσεων µεγάλης κλίµακας(πδηλατδρµι) µε σύνεση,2άσει ενς σεδίυ διασύνδεσηςτυ δικτύυ.

Πρσέγγιση εκ των κάτωΠρσέγγιση εκ των άνω

Απ: π!υ µπ!ρεD να γDνει η αρHG;

^ ^56

πλγισµύ των δηµσίων έργων, µηανισµί δια-2ύλευσης µε τις ενώσεις πδηλατών κλπ.).

Εκτς απ την εν λγω διικητική µνάδα η σύστασηµιας επιτρπής για τ πδήλατ στην πία θασυµµετέυν αιρετί άρντες, εκπρσωπι της διί-κησης, εταιρείες µέσων µαικής συγκινωνίας καιενώσεις πυ αντιπρσωπεύυν τυς πδηλάτεςµπρεί να δώσει νέα ώθηση στην πλιτική υπέρ τυπδηλάτυ της πλης σας.

Μια συνετή πρσέγγιση:τ ελά+ιστ επίπεδ λειτυργίας

Lωρίς τη διικητική µνάδα για τ πδήλατ ή έναναρµδι για τ πδήλατ, δεν µπρεί ακµη να γίνειλγς για πλιτική αυτή καθεαυτήν. Ωστσ, ακµηκαι στην περίπτωση αυτή, είναι δυνατ να ενθαρ-ρυνθύν ι πδηλάτες.

Έτσι, στν πίνακα µε τίτλ «Jδηγς γενικών καιειδικών µέτρων υπέρ τυ πδηλάτυ», λα ταωρτα$ικά µέτρα πυ απαιτύν ελάιστ σεδιασµµπρύν να εαρµστύν ωρίς µεγάλ κίνδυνλάθυς ή ηµίας. Τα περισστερα ωρτα$ικά µέτρατων περιπτώσεων 1, 2 και 3 δεν είναι δαπανηρά, ηυλπίηση και µελέτη τυς είναι απλή και είναι σε-τικά ανε$άρτητα απ την ύπαρ$η ενς πδηλατικύδικτύυ.

Λγω τυ αµηλύ κστυς τυς, της λιγστήςεπιπλέν εργασίας πυ απαιτύν και της δυναττηταςδιρθωσης των ενδεµενων σαλµάτων, παρµιαµέτρα µπρύν να ληθύν αυτµατα. Θα απέρυνκάπια απτελέσµατα, έστω και σπραδικά (2ελτίωσητης άνεσης των πδηλατών, ευαισθητπίηση τωνδηγών, ενθάρρυνση της µερίδας των µη πδηλατών

Πίνακας 8.1

57 ^

πυ έει τις περισστερες πιθαντητες να αρίσει νακυκλρεί µε πδήλατ).

Επιπλέν, εάν σε µεταγενέστερ στάδι υιθετηθείένα σέδι πδηλατικύ δικτύυ και µια πραγµατικήπλιτική υπέρ τυ πδηλάτυ, λες αυτές ιωρτα$ικές ρυθµίσεις θα απτελύν συγκεκριµέναστιεία πυ θα συµ2άλυν στην αύ$ηση τηςδηµιυργίας τυ δικτύυ.

Η µελέτη ενς δικτύυ έει ε$ίσυ µεγάλη σηµασία µετη δηµιυργία µιας διικητικής µνάδας για τπδήλατ ή µε τ συντνιστή για τ πδήλατ.Ωστσ, εάν η µελέτη ενς πδηλατικύ σεδίυ είναιπράγµατι αδύνατη λγω έλλειψης µέσων, πρέπει ναυλπιηθύν ωρτα$ικά µέτρα περιρισµένηςεµ2έλειας 2άσει µιας καθαρά πραγµατιστικήςπρσέγγισης.

Η πρσέγγιση αυτή µπρεί να αρκεί ταν δενυπάρυν αρκετά µέσα για να γίνει η αρή. µως, γιανα ε$ασαλιστεί κάπια συνή στην πρσέγγιση καιένας 2αθµς επιτυίας, πρέπει να µπρεί να ριστείένας συντνιστής για τ πδήλατ, έστω και εάνπρκειται για ένα άτµ πυ θα διατυπώνει πάνττεγνώµη για λα τα σέδια έργων ως πρσωπαναράς για τ πδήλατ. Κατ’ αυτν τν τρπµπρεί να γίνει πλλή και υσιαστική εργασία, ωρίςιδιαίτερα κνδύλια, εντάσσντας κάθε ρά τηδιάσταση τυ πδηλάτυ στ σεδιασµ µικρώνέργων:

• διευθέτηση των δρµων ή των διασταυρώσεων πυσυµ2αίνυν ατυήµατα,

• παρεµ2άσεις κντά σε σλεία στ πλαίσι µέτρωνασάλειας γύρω απ σλεία,

«ΣΤΗΝ ΠΛΗ ΥΠΑΡΥΝΠΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΥΜΠΡΥΝ ΝΑ ΑΡΘΥΝΕΜΠ∆ΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΦΡΙΑ ΤΩΝ Π∆ΗΛΑΤΩΝ.»

:δηγς γενικών και ειδικών µέτρων υπέρ τυ πδηλάτυ

Γενικά µέτρα πυ δεν απαιτύν σ+εδιασµυπέρ τυ πδηλάτυ(έργα απαραίτητα για λυς τυς ρήστες)

Μείωση της ταύτηταςκυκλρίας των αυτκινήτων

Βελτίωση της ασαλτστρωσης

Βελτίωση τυ ωτισµύ

Περιρισµς της δηµιυργίαςνέων µνδρµων στ ελάιστ απαραίτητ

Γενικά µέτρα µε συνυπλγισµ τυ πδηλάτυ(έργα πυ δίνυν την ευκαιρία νασυνυπλγιστύν ι πδηλάτες)

Νέα διαγράµµιση δών µετά απνέα ασαλτστρωση (διεύρυνση της δε$ιάςλωρίδας, λωρίδα πδηλάτυ)

Τπθέτηση/εκ νέυ τπθέτηση ωτεινώνσηµατδτών (επιλγή της ρύθµισης)

Τπθέτηση/εκ νέυ τπθέτηση ωτεινώνσηµατδτών (µε ειδικύς σηµατδτες γιατυς πδηλάτες, επαγωγικς 2ρς)

Τρππιήσεις των δρµων (διευθέτησητων δια2άσεων, επιλγή της ασαλτστρωσης,πλάτς των δρµων ή των λωρίδων κυκλρίας)

Είδς ώρων στάθµευσης για τα αυτκίνητα

Λωρίδες κινές για λεωρεία/πδήλατα

Μελέτη µνδρµων (άδεια διέλευσης τωνπδηλάτων, για να απεύγνται δρµι µεκλίση και παρακάµψεις)

∆ηµιυργία κυκλριακών 2ρων στ κέντρµε πρνµιακή πρσ2αση των πδηλάτων

Πεδρµι (άδεια διέλευσηςπδηλάτων)

Ειδικά µέτρα υπέρ τυ πδηλάτυ για τα πία δεν απαιτείταισ+εδιασµς(έργα πυ υλπιύνται ειδικά για να 2ελτιωθεί η κατάσταση τωνπδηλατών)

Στάθµευση (τυππιηµένη κατασκευή στήρι$ης:σταθµί τρένυ, στάσεις δηµσιων µεταρών,σλεία, εµπρικί δρµι ή εµπρικά κέντρα,πλιτιστικά κέντρα κλπ.)

Τρππίηση της υπάρυσας διαγράµµισηςτυ δστρώµατς (λωρίδες πδηλάτυ,διαπλάτυνση δε$ιάς λωρίδας)

∆ιαγράµµιση των λωρίδων πρσέγγισης καιτων διαπλατυµένων λωρίδων στις πλυσύναστεςδιασταυρώσεις

Άδεια κυκλρίας πδηλατών σεµνδρµ (τπική δς)

Τρππίηση των υπαρντωνωτεινών σηµατδτών

Ειδικά µέτρα για τ πδήλατ για τα πίααπαιτείται σ+εδιασµς(έργα πυ πρέπει να σεδιαστύν και πρρίνται ειδικά για τυςπδηλάτες)

∆ηµιυργία δικτύυπδηλατικών διαδρµών

Κατασκευή πδηλατδρµων

∆ηµιυργία συντµευµένων διαδρµών

Λωρίδα αντίθετης κατεύθυνσης για τυςπδηλάτες σε δευτερεύντες ή κύριυςµνδρµυς (π.. σε συνδυασµ µελωρίδες λεωρείων)

Τρππίηση επικίνδυνωνδιασταυρώσεων (ατυήµατα)

Πίνακας 8.2

= µέτρ πυ µπρεί να ληθεί ανε$άρτητα τυ σεδιασµύ/εύκληεαρµγή ή διρθωση

= απαραίτητς σεδιασµς/δύσκληεαρµγή ή διρθωση

= ανάλγα µε τις συνθήκες, σεδιασµς απαραίτητς ή µηκαι εύκλη ή δύσκλη εαρµγή ή διρθώσεις

= απυσία επιπλέν ε$δων ειδικά για τ πδήλατ ή πλύ αµηλάεπιπλέν έ$δα και ενταγµένα στ σύνλ

= µη δαπανηρ έως δαπανηρ µέτρ, ανάλγα µε τις συνθήκες, επιπλένέ$δα συµπεριλαµ2ανµενα στ σύνλ ή ειδικά κνδύλια, ανάλγα µε τιςσυνθήκες

= απαραίτητα ειδικά κνδύλια, δαπανηρ µέτρ

Απ: π! µπ!ρεD να γDνει η αρHG;

^ ^58

• δηµιυργία λωρίδων πδηλάτων και θυλάκωναναµνής ή λωρίδων αναµνής κάθε ρά πυ ηδιαγράµµιση των µεγάλων δικών αρτηριών πρέπεινα ανανεωθεί,

• συνεκτίµηση των πδηλατών κατά την εκ νέυδιευθέτηση των διασταυρώσεων,

• συστηµατική κατασκευή ώρων στάθµευσης σταπλυσύναστα µέρη,

• δυναττητα κυκλρίας διπλής κατεύθυνσης γιατυς πδηλάτες σε µνδρµυς.

Η έννια τυ δικτύυ

Τ ιδανικ θα ήταν να γίνει απ την αρή η µελέτηενς πδηλατικύ δικτύυ στεύντας κατάπρτεραιτητα στυς νεώτιστυς και διστακτι-κύς πδηλάτες («ελώνες»), πυ θα έπρεπε µωςεπίσης, ει δυνατν, να ικανπιεί και τυς γρήγ-ρυς και έµπειρυς πδηλάτες («λαγί»).

Τα απτελέσµατα µιας τέτιας µελέτης είναι πλύπι λκληρωµένα απ ,τι µια πρσέγγιση αυστηράπραγµατιστική και εστιασµένη σε συγκεκριµένασηµεία, η δε ύπαρ$η ενς σεδίυ πλλαπλασιάειτην απτελεσµατικτητα κάθε επιµέρυς παρέµ2α-σης υπέρ τυ πδηλάτυ µέσω της αµι2αίαςενίσυσης των διαρων µέτρων ή ωρτα$ικώνρυθµίσεων.

Βάσει ενς καλά µελετηµένυ σεδίυ, µπρεί ναε$εταστεί τ κατά πσν είναι δυνατ να απα-γρευθεί η κυκλρία των αυτκινήτων σε ρι-σµένυς δρµυς ή να δηµιυργηθύν 2ρικυκλρίας ή να συγκριθύν τα πλενεκτήµατα

διαρων λύσεων για την άρση των εµπδίων στιςµετακινήσεις µε πδήλατ.

Η πλήρης απυσία λήσεων και τ µέγεθς τυπδηλάτυ επιτρέπυν άνετα στυς πδηλάτες ναεγκαταλείψυν την «πεπατηµένη». Τ πδηλατικδίκτυ µπρεί εύκλα να συµπεριλά2ει συντ-µευµένες διαδρµές ή ακµη και µικρές παρακάµ-ψεις µη πρσ2άσιµες στα 2αρέα ήµατα.

Στην πλη υπάρυν πλλά σηµεία πυ µπρύν νααρθύν εµπδια στην κυκλρία των πδηλάτων:πεγέυρες και πεδρµι, ιδιωτικί δρµι, δρ-µι µέσα σε πάρκα, πλωτές γέυρες, ώρι στάθ-µευσης και α$ιέ$δι δρµι, µνδρµι, δρµιµλων, µικρές σκάλες στις πίες µπρύν ναεγκατασταθύν ράµπες κλπ.

Ενηµέρωση

∆ηµσιες σ+έσεις

Εάν δεν είναι πάνττε δυνατ να υλπιηθύν µεγά-λες εκστρατείες ενηµέρωσης για τη 2ελτίωση τυγήτρυ των πδηλατών σε µια µικρή ή µεσαία πλη,θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να ενηµερωθεί τκιν για λα τα µέτρα και για λες τις ωρτα$ικέςρυθµίσεις υπέρ των µετακινήσεων µε πδήλατ.

Τ απτέλεσµα αυτής της εργασίας γνωστπίησηςτων ωρτα$ικών ρυθµίσεων για πδήλατα ή άλλωντενικών µέτρων είναι διπλ: αυ$άνει τις πιθαν-τητες ρησιµπίησης των ρυθµίσεων πυ έυνγίνει (ενίσυση της ρησιµπίησης των ωρτα-$ικών ρυθµίσεων και απδση των έργων πυ έυνεκτελεσθεί) και συµ2άλλει στη 2ελτίωση τυγήτρυ τυ πδηλάτυ παρέντας µία ακµη

Ένας &άρτης για τυςπδηλάτες µπρεί να εκδίδεταικάθε &ρν ή κάθε δύ &ρνια

για να περιλά2ει τις έ8υπνεςδιαδρµές ή τις υπάρ&υσες

διαδρµές µε σήµανση και γιανα σηµειώνει την πρδ πυ

σηµειώνεται στα έργα.

«ΕΝΑΣ Π∆ΗΛΑΤΙΚΣΑΡΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΕΙΠΛΛΑ ΠΛΕΝΕΚΤΗΜΑΤΑ.»

59 ^

απδει$η για τ γεγνς τι η διίκηση λαµ2άνειυπψη της τυς πδηλάτες.

∆εν είναι µως απαραίτητ να υπάρυν ωρτα-$ικές ρυθµίσεις πυ µπρύν να διαηµιστύν:καταράς, η ργάνωση περιπάτων µε πδήλατστην πλη µπρεί να έει απλώς ως στ ναπρ2ληθεί τ πδήλατ και να δθεί στν καθένα ηευκαιρία να δκιµάσει την ευαρίστηση της περιή-γησης στην πλη τυ µε πδήλατ. Στ Μντρεαλµια παρµια εκδήλωση, «γύρς τυ Ιλ» συγκε-ντρώνει κάθε ρν 45 000 πδηλάτες! Και «γύρς των παιδιών» συγκεντρώνει 10 000εκκλαπτµενυς πδηλάτες 6 έως 12 ρνων µεπλύ µεγάλη πρ2λή απ τα µέσα ενηµέρωσης. Jιδύ αυτί γύρι γίννται σε κλειστ κύκλωµα, σεπλήρη απµνωση απ την κυκλρία τωναυτκινήτων: κατ’ αυτν τν τρπ µπρεί ναανέ2ει στ πδήλατ πισδήπτε θέλει ναασκηθεί ή να πάει περίπατ.

Μεί1ν εργαλεί ενηµέρωσης: πδηλατικς +άρτης

Στν τµέα της ενηµέρωσης τυ κινύ µπρύν ναρησιµπιηθύν πλλά και διάρα µέσα ανάλγαµε τις συνθήκες (τακτική δηµσίευση µιας εη-µερίδας, άρθρα στν τπικ τύπ και στις εκδσειςπυ πρρίνται για µάδες-στυς, ραδιω-νικές ή τηλεπτικές εκπµπές, τεκµηρίωση,υλλάδια, αίσες, τελετές εγκαινίων, τηλεωνικήγραµµή κλπ.).

Ειδικτερα, ένας πδηλατικς άρτης συγκεντρώνειπλλά πλενεκτήµατα:

• πρκειται για ένα εργαλεί τυ πίυ η πρακτικήρησιµτητα είναι άµεση,

• πδηλατικς άρτης είναι πλύ πιθαν τι θαδιατηρηθεί απ τν κάτ τυ µέρι την επµενηέκδση,

• η πίσω πλευρά τυ άρτη µπρεί να περιλαµ2άνειάλλες πληρρίες και ανακινώσεις,

• άρτης µπρεί να ρησιµεύσει ως διδακτικεργαλεί στα σλεία,

• εάν περιέει τ δίκτυ των δηµσιων µεταρών,η ρησιµτητά τυ θα είναι διπλή.

Ήδη απ την αρή, ακµη και αν δεν έει υλπιηθείκανένα συγκεκριµέν έργ, η δηµσίευση ενςάρτη ειδικά για τυς πδηλάτες δικαιλγείταιάνετα. Θα µπρεί σε κάθε περίπτωση να περι-λαµ2άνει τις διαδρµές πυ ρησιµπιύνται ήδηαπ τυς πδηλάτες. Εάν δεν υπάρυν τέτιεςδιαδρµές, θα µπρεί να αναέρει τα µέρη πυπρέπει πωσδήπτε να απεύγνται ή τιςσυνιστώµενες διαδρµές (πι σίγυρες διαδρµές,µε µικρές παρακάµψεις, συντµευµένες διαδρµές,πι άνετες παρακάµψεις, κακή ασαλτστρωση).

Η επισήµανση των δρµων µε κλίση ή των ισϋψώνκαµπυλών, πυ συνήθως απυσιάυν απ τυςάρτες, απτελεί σηµαντικ στιεί για κάθεπδηλάτη πυ θέλει να καθρίσει ένα δρµλγι.Lρήσιµη είναι επίσης η διαίρεση τυ άρτη σετετράγωνα, ώστε να επιτρέπεται ένας κατάπρσέγγιση υπλγισµς των απστάσεων. Ταανυπέρ2λητα εµπδια, ι έµπρι και τα συνεργείαπδηλάτυ πρέπει επίσης να περιλαµ2άννται σεέναν τέτι άρτη. Πρέπει επίσης να ληθείµέριµνα ώστε να συµπεριληθεί τ δίκτυ των

δηµσιων µεταρών και των στάσεων των τα$ί(συµπληρωµατικτητα µετα$ύ τυ πδηλάτυ καιτων δηµσιων µεταρών).

Στη συνέεια άρτης µπρεί να επανεκδίδεταιταν πραγµατπιύνται νέες διαδρµές σηµειω-µένης κατεύθυνσης, ώρι στάθµευσης, λωρίδεςπδηλάτυ, πδηλατδρµι κλπ.

σ καιρ η διικητική µνάδα πδηλάτυ θαπαραµένει περιρισµένη, η 2ήθεια των ενώσεωνπδηλατών θα είναι ιδιαίτερα ρήσιµη (πρακτικέςσυµ2υλές, καταγραές, έ$υπνα δρµλγια, επι-κίνδυνα σηµεία, διευθύνσεις εµπρων και συνερ-γείων επισκευής, κακ δστρωµα κλπ.).

Συµµετ+ή τυ ιδιωτικύ τµέα

J ιδιωτικς τµέας µπρεί να συµ2άλει και αυτςστην πλιτική υπέρ τυ πδηλάτυ. Για παράδειγµα,η υπρέωση των επιειρήσεων να καταρτίσυν ένασέδι µετακίνησης για τυς υπαλλήλυς τυςαπτελεί ένα µέσ για να αναγκαστύν να πρω-θήσυν τη ρησιµπίηση τυ πδηλάτυ απ τπρσωπικ τυς. Jρισµένι εργδτες παρέυνµια πλειάδα κινήτρων πρς τυς πδηλάτες υπαλ-λήλυς τυς (απηµίωση ανά ιλιµετρ, ευκλίεςγια την αγρά πδηλάτυ, ντυς και απδυτήρια,δωρεάν αναψυκτικά, παινίδια µε ειδικά 2ρα2εία γιατυς πδηλάτες κλπ.).

Πρέπει να υπγραµµιστεί τ ικνµικ ελς τωνεπιειρήσεων απ τη ρησιµπίηση τυ πδηλά-τυ: ι ικνµίες πυ πραγµατπιύνται στντµέα της στάθµευσης των αυτκινήτων είναισηµαντικές (ανέρνται σε 4 000 ευρώ ανά θέση σευπαίθρι ώρ στάθµευσης, 8 000 ευρώ ανά θέση σεώρ στάθµευσης τενητύ πλατώµατς και σε

«ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΓΡΑΜΜΙΣΤΕΙΤ ΙΚΝΜΙΚ ΦΕΛΣ ΤΩΝ ΕΠΙΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΠ ΤΗ ΡΗΣΙΜΠΙΗΣΗ ΤΥ Π∆ΗΛΑΤΥ.»

16 000 ευρώ στυς υπγειυς ώρυς στάθµευσης). Ηεκµίσθωση θέσεων στάθµευσης πυ δεν διατίθενταιπλέν στ πρσωπικ µπρεί να απτελέσει άλλη µίαπηγή εσδων και σε κάθε περίπτωση η πρσ2αση τηςπελατείας διευκλύνεται. Η µείωση των απυσιών(καλύτερη υγεία και καλύτερη ψυλγική κατάσταση)απτελεί επίσης µη αµελητέ ελς.

Στις Βρυ$έλλες µια επιείρηση πρτείνει στιςδηµσιες αρές τη δωρεάν δηµιυργία ώρων στάθ-µευσης για πδήλατα. J ε$πλισµς και η συντήρησήτυς ρηµατδτύνται απ τα έσδα πυ απέρει ηανάρτηση αισών πλιτιστικύ περιεµένυ στιςκατασκευές στήρι$ης των πδηλάτων. Κατ’ αυτν τντρπ ι ώρι στάθµευσης πδηλάτων εντπίνταιεύκλα απ τυς πδηλάτες (µέσω της παρυσίας τηςδιαηµιστικής αίσας πλιτιστικύ περιεµένυ),αλλά κυρίως ι δηµσιες αρές δεν αναλαµ2άνυνκανέναν επιειρηµατικ κίνδυν και δεν επι2α-ρύννται µε έ$δα, γεγνς πυ αίρει ένα σηµαντικεµπδι κατά τ στάδι εκκίνησης της πλιτικής υπέρτυ πδηλάτυ. Η Ευρωπαϊκή Επιτρπή στ πλαίσιτυ πρτυπυ σεδίυ της για τις µετακινήσειςρησιµπίησε παρµιες κατασκευές µπρστά αππλλά κτίριά της.

Στ Στρασ2ύργ µετα$ύ των ενδιαερυσών πρωτ-2υλιών τυ δήµυ πρέπει να σηµειωθύν ι µν τα150 υπηρεσιακά πδήλατα (παράδειγµα για τις επιει-ρήσεις), αλλά και η εκµίσθωση 800 πδηλάτων σετέσσερα σηµεία (τ 1998 έγιναν 31 500 συνδρµέςιτητών και 4 500 συνδρµές µισθωτών, επί συνλυ63 000 µισθώσεων). Η εκµίσθωση πδηλάτων είναι ένακαλ µέσ πυ επιτρέπει σε πλλύς ανθρώπυς ναδκιµάσυν τ πδήλατ πρτύ πρωρήσυν στηναγρά ενς πδηλάτυ. Παρµιες υπηρεσίεςµπρύν κατά καννα να ργανώννται απ τν ιδιω-

τικ τµέα, αλλά σπάνια µπρύν να είναι συµέρυ-σες σε µια πλη πυ τ πδήλατ δεν έει γίνειακµη µέσ καθηµερινής µετακίνησης: συνεπώς,συνά είναι απαραίτητη η συνεργασία µετα$ύ τωνδηµσιων αρών και τυ ιδιωτικύ τµέα.

Ένα πρσωπ επιρτισµέν µε τ συντνισµ σεθέµατα πδηλάτυ είναι απαραίτητ για να ε$ασα-λιστεί η συνεργασία των ιδιωτικών επιειρήσεων γιατην επίτευ$η των στων της πλιτικής υπέρ τυπδηλάτυ. Τ πρσωπ αυτ πρέπει κυρίως ναέρεται σε επικινωνία µε τυς διευθυντές επιειρή-σεων για να τυς εκθέτει τα έλη πυ µπρύν νααπκµίσυν απ τη µεγαλύτερη ρησιµπίηση τυπδηλάτυ απ τυς εργαµένυς τυς.

Συµµετ+ή των ενώσεων

Υπάρυν πάρα πλλά παραδείγµατα συνεργασίαςµετα$ύ των δηµσιων αρών και των ενώσεων τωνπδηλατών: ργανώσεις συνδείας των παιδιών στσλεί µε τ πδήλατ, συνεργασία για τη δηµιυρ-γία ενς άρτη, συνεργασία για τν καθρισµ τυδικτύυ, εκπαίδευση των εκκλαπτµενων πδη-λατών, ργάνωση εκδηλώσεων µεγάλης κλίµακας µετην ικνµική στήρι$η των δηµσιων αρών κλπ.

Απ: π! µπ!ρεD να γDνει η αρHG;

^ ^60

Αναµενµενς αριθµς µελλντικών πδηλατών, 23

Αναψυή, 51

Αριθµς πδηλατών, 19

Αριθµς ιλιµέτρων/ρν (ρήση πδηλάτυ), 19

Αστυνµία, 37

Ασάλεια και εκπαίδευση, 36

Ασάλεια, ηλικία και εµπειρία, 34

Ασάλεια και υγιεινή, 34

Ασάλεια και ταύτητα, 35, 36

∆ηµσια συγκινωνία, 20

∆ιαµρώσεις, 37, 40, 43, 46, 57

∆ίκτυα, 51, 58

∆υναµική τυ πδηλάτυ, 11, 18

Εµπρι/ικνµία, 20, 53, 59

Επιειρήσεις/ικνµία, 20, 53, 59

Κινή γνώµη, 12, 24, 39

Κυκλρία αυτκινήτυ, 10, 25

Jικνµική α$ία τυ πδηλάτυ, 17

Πληρρία και εικνα, 39, 43, 47, 58

Πρϋπλγισµί, 17, 18, 45, 57

Πωλήσεις, 19

Ρύπανση µέσα στ αυτκίνητ, 13, 35

Ρύπανση τυ αέρα, 12, 24, 35

Στλς πδηλάτων, 19

Σύγκριση αυτκινήτυ µε άλλα µέσα, 11, 17

Συντνισµς, 45, 50, 55

Σλεία, 52

Lρήση τυ πδηλάτυ, 11, 19

ΕΥΡΕΤHPIO

Ευρωπαϊκή Επιτρπή

Η πλη πάει µπρστά µε τ πδήλατ

Λυ$εµ2ύργ: Υπηρεσία Επισήµων Εκδσεων των Ευρωπαϊκών Κιντήτων

1999 — 61 σ. — 21 x 29,7 cm

ISBN 92-828-5723-9

Αναήτηση των ενώσεων πυ αντιπρσωπεύυν τυςπδηλάτες (σε τπικ επίπεδ ή, εάν δεν υπάρυν,σε περιερειακ ή εθνικ επίπεδ) και διργάνωσηµιας πρώτης συνάντησης µαί τυς

Συλλγή πληρριών σετικά µε τα δίκτυα πλεων,τ πργραµµα δραστηριτήτων τυς, τις δηµσιεύσειςτυς, τις πρϋπθέσεις έντα%ης στ δίκτυ

Παραγγελία 'ασικών εγγράων (έγγραα αναράς,συνδρµή σε περιδικ, συνδρµή στις δηµσιεύσειςτης ECF)

Συλλγή πληρριών για την εγγραή στην επµενηδιάσκεψη Velo City

Ανάθεση σε κάπι πρσωπ να επισκεθεί τυςκµ'υς τυ Internet σετικά µε τ εν λγω θέµα

Κατάρτιση κατάστασης µε λυς τυς ρείς πυ θαµπρύσαν να λειτυργήσυν ως σύνδεσµι στπλαίσι µιας πλιτικής πρώθησης τυ πδηλάτυ(τενικά επαγγέλµατα πδηλάτυ, ενώσεις πδηλατών,ενώσεις πυ ασλύνται µε τν ικλγικ τυρισµ,ενώσεις πυ ασλύνται µε τν αθλητισµ στασλεία, ργανώσεις σε περιερειακ, εθνικ ήδιεθνές επίπεδ)

Ανάθεση σε έναν υπάλληλ να αναητήσει τκατάλληλ πρσωπ για τη θέση τυ εκπρσώπυ γιατ πδήλατ µε καθεστώς µερικής απασλησης

Ανάθεση σε έναν υπάλληλ να διργανώσει µιασύσκεψη µετα%ύ λων των συναρµδιων υπηρεσιών(υπηρεσίες δηµσίων έργων, πλεδµίας καισεδιασµύ, εκπαίδευσης, αστυνµίας, τυρισµύ καιψυαγωγίας) για µια πρώτη επαή και συήτηση τυθέµατς

Συλλγή πληρριών σετικά µε την αγράυπηρεσιακών πδηλάτων απ τις υπηρεσίες δηµσίωνέργων και πλεδµίας

7ργάνωση συνάντησης µε τν επικεαλής τηςτραίας για να συητηθεί τ θέµα µιαςπδηλατκινύµενης αστυνµικής µνάδας

Ανάθεση σε έναν υπάλληλ να συντά%ει µια πρώτηέκθεση επισκπησης της κατάστασης (10-15 σελίδων)εντς τριών µηνών

και......

∆ιάδση τυ παρντς υλλαδίυ

πρωτ'υλίες πυ µπρύν να αναληθύνάµεσα για να %εκινήσετε την πλιτική σας υπέρτυ πδηλάτυ ή για να της δώσετε νέα ώθηση…12

ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΕΚ∆ΣΕΩΝΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΙΝΤΗΤΩΝ

L-2985 Luxembourg

14 7 4C

R-17-98-693-G

R-C

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΕΠΙΤΡΠΗ

ISBN 92-828-5723-9

,!7IJ2I2-ifhcdg!›