1

Cztery Pory Roku Gazetka szkolna Gimnazjum nr 31 w Katowicach

listopad 2015/nr 3.

Ważne daty 01.11 – Święto Zmarłych

06.11 – Dzień Niesłyszącego

11.11 – Święto Niepodległości

16-20.11 – Podróże po świecie

25-26.11 – Akcja stop wulgaryzmom

30.11 – Andrzejki

Co w numerze?

1. Fotoreportaż z Dnia

Niesłyszącego w Zespole

2. Dzień Wszystkich

Świętych i Zaduszki

3. Nie tylko dla uczniów ...!

11 listopada - Święto Nie-

podległości.

Niektórych zwierząt nie

zobaczysz!

Gdy spotkasz bezdomnego

psa.

Akcja - Nie używamy wulga-

ryzmów.

4. Aktualności szkolne, czyli

co słychać w gimnazjum?

Apel „Dopalacze twój wróg”

Dopalacze kradną życie.

Podróże po świecie.

Andrzejki w gimnazjum

5. Historia wynalazków –

„Aparaty słuchowe”.

6. Gimnazjalisto co warto

przeczytać !

7. Wigilia św. Katarzyny

i św. Andrzeja

8. Rozrywka – horoskop

9. Pomyśl, rozwiąż, wygraj.

Spełnienia marzeń, szczęścia i radości, uśmiechu na każdy

dzień oraz dużo dobrego. Z okazji Dnia Niesłyszącego.

składnym najserdeczniejsze życzenia naszym uczniom oraz

niesłyszącym pracownikom szkoły i rodzicom.

Redakcja gazetki

ZSP Gimnazjum nr 31- ul. Grażyńskiego 17, 40-126 Katowice e-mail: czteryporyroku@zsp-nieslyszacy.katowice.pl Redakcja: A. Gardyjan , pomoc J. Bodzioch Uczniowie, Sandra Bielicka, Stanisław Kwiecień, Kacper Karlik, klasa II a i b.

DZIEŃ NIESŁYSZĄCEGO

2

Fotoreportaż z Dnia Niesłyszącego w Zespole

06 listopada w naszym

Zespole obchodzony był

Dzień Niesłyszącego,

podczas którego odbyło się

między innymi pasowanie

uczniów klas pierwszych na

Gimnazjalistów.

Obchody uroczystości

uświetniły występy zespo-

łu tanecznego „Arabeska”

z Pałacu Młodzieży

w Katowicach.

Mogliśmy również zoba-

czyć i wysłuchać popisów

solowych naszych kolegów.

Grzesia Kaczmarka grające-

go na gitarze i Kajetana

Pasztora w piosence

„Najwięcej witaminy”.

Największą niespodzianką było

przedstawienie pt. „Kopciuszek”

przygotowane przez nauczycieli

naszego Zespołu.

W rolach głównych wystąpili

pani Marta Bednarska oraz

ksiądz Krzysztof Wolnik.

Ostatnim punktem obchodów Dnia Niesłyszącego było wyjście do kina na film

pt. „Rozumiemy się bez słów”.

Serdecznie dziękujemy Radzie Rodziców oraz Śląskiemu Stowarzyszeniu Pomocy Dzieciom Głuchym

za zasponsorowanie biletów do kina uczniom Zespołu.

Stowarzyszenie przygotowało również słodki upominek.

3

Dzień Wszystkich Świętych i Zaduszki

Uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny

zostały wprowadzone do kościoła w średniowieczu na

przełomie IX/XI wieku. Te dwie listopadowe daty są

często ze sobą mylone. W 1 i 2 listopada przypadają

dwa różne święta. 1 listopada to dzień Wszystkich

Świętych, którzy są już w niebie. 2 listopada, czyli

Zaduszki, to dzień wspomnienia wszystkich zmarłych.

Dziady

Dzień zaduszny obchodzony jest przez chrześcijan

już od tysiąca lat. Jednak na jego świętowanie

wpływały ludowe, jeszcze pogańskie zwyczaje

związane z obrzędem „dziadów”.

„Dziady” świętowano kilka razy w roku. Obrzęd ten

miał na celu nawiązanie kontaktów ze zmarłymi. W

dawnych wiekach wierzono, że z początkiem listopada

dusze zmarłych wracają na ziemię i należy je tutaj

nakarmić. Żywność oraz napoje miały je wzmocnić i

zapewnić im spokój. Wypiekano specjalne bochenki

chleba oraz przygotowywano posiłki, które

przynoszone ze sobą na cmentarz, na groby bliskich

zmarłych. Poczęstunki stawiano też na stołach.

Zostawiano uchylone drzwi, by dusze zmarłych mogły

w ten szczególny dzień przybywać do swoich dawnych

domów zjeść oraz nabrać sił. Dla żyjących ten obrzęd

wyrażał gościnność, szacunek oraz pamięć i troskę o

bliskich zmarłych.

Poczęstunek i jałmużna Pamiątka po pogańskich zwyczajach była

serdeczność wobec dziadów, czyli żebraków, w

dzień zaduszny. Wierzono, że to to właśnie oni

mają szczególne zdolności do nawiązywania

kontaktu z duszami zmarłych, więc chętnie

częstowano ich ciepłym posiłkiem. W tradycji

chrześcijańskiej żebracy mogli liczyć na jałmużnę,

za którą obiecywali rodzinie swoją modlitwę.

Zaduszki to zapomniane święto. W Polsce 2

listopada to dzień pracujący, lecz w wolny od

pracy 1 listopada Polacy idą na cmentarze na znak

pamięci o swoich bliskich. Na grobach zapalają

znicze oraz stawiają kwiaty. Rodziny spotykają się,

by wspomnieć bliskich oraz wspólnie modlić się za

ich dusze.

Ognie na grobach

Są wyrazem naszej pamięci o tych, którzy

odeszli: również o nieznanych i opuszczonych. W

przeszłości palono je także na polach, na

rozstajach dróg, na grobach zmarłych gwałtowną

śmiercią. Ogień potrzebny był zarówno umarłym,

jak i żywym. Jednych oczyszczał i ogrzewał.

Drugich zabezpieczał przed złem i złośliwymi

istotami z tamtego świata.

Nie tylko dla uczniów ... !

Zadania do realizacji w ramach programu wychowawczego i profilaktycznego na październik

1. Jestem patriotą – pamiętam o historii mojej ojczyzny.

2. Szanujemy i pomagamy zwierzętom – one tez czują

3. Dbamy o kulturę języka – nie używamy wulgaryzmów.

4

Opracował Kacper Karlik I b

5

Niektórych zwierząt nie zobaczysz!

Wymieranie gatunków jest procesem naturalnym w historii Ziemi, jednak działalność człowieka sprawia,

że przebiega on zbyt szybko. Szacuje się, że do 2015 r. może wyginąć około 25% wszystkich istniejących na

Ziemi gatunków. Niektóre z nich przestaną istnieć, zanim ludzie zdążą je poznać i opisać. Dlatego podejmu-

je się wysiłki objęcia ochroną wszystkich zagrożonych organizmów.

Polska Czerwona Księga Zwierząt to spis zwierząt zagrożonych wyginięciem na terenie naszego kraju.

Zawiera dokładny opis ginących organizmów i miejsca występowania. Są tam również propozycje ochrony

zagrożonych gatunków. Księga powstała na wzór międzynarodowej księgi, w której umieszczono spis ga-

tunków zwierząt, roślin i grzybów zagrożonych wyginięciem na świecie.

Tych zwierząt już nie zobaczysz

Gdy spotkasz bezdomnego psa.

Każdemu może się zdarzyć, że spotka bezpańskiego psa. Od razu widać, że pies się tuła, bo nie ma obro-

ży, kagańca, nie widać jego właściciela. Gdy pies się zgubił, czuje się bardzo zaniepokojony. Nie wie, gdzie

jest, chce wrócić do domu, ale nie wie jak. Robi wszystko, żeby odnaleźć swojego właściciela. Pochyla łeb i

zaczyna podchodzić w twoim kierunku, bo podchodzi do wszystkich spotkanych ludzi, mając nadzieję, że to

może jego pan. Co wtedy robić?

Po pierwsze – nie uciekaj. Pies nie jest zwierzęciem niebezpiecznym, jeśli go nie zdenerwujesz. On chce

się dowiedzieć, kim ty jesteś i czy mu pomożesz znaleźć dom. Psy mają słaby wzrok, ale wspaniały węch.

Dlatego nie oglądają nikogo z daleka, tylko chcą podejść jak najbliżej i obwąchać.

Po drugie – zatrzymaj się. Stań spokojnie. Nie próbuj go głaskać, bo nawet jeśli wygląda bardzo milutko i

przyjaźnie, może źle zrozumieć Twój gest i wyszczerzyć zęby.

Psa nie wolno nigdy drażnić. Nie krzycz, nie uciekaj, nie rzucaj w niego, w ogóle się nie odzywaj. Bardzo

powoli odejdź. Nie wołaj do niego z daleka. Jeśli widzisz, że pies jest w złym stanie, poproś kogoś dorosłe-

go, żeby zadzwonił po straż miejską lub do schroniska dla bezdomnych zwierząt czy na policję.

Opracowano na podst. „Victor Junior” X.2011

Dzikie konie w Polsce?

Czy wiesz, że w Polsce żyły kiedyś dzikie konie?

Nazywały się tarpanami i mieszkały w lasach

Europy. Wymarły one w XVII wieku. Jednak do

dziś przetrwali ich potomkowie – koniki polskie,

które są krzyżówką tarpana z koniem domowym.

Koniki polskie

W XVI w. na wyspie Mauritius, położonej u wy-

brzeży Afryki, holenderscy żeglarze odkryli duże

nielotne ptaki. Były powolne, więc nazwali je

„dodo”, co po holendersku znaczy „leń”. Te

spokojne zwierzątka były łatwym łupem. Ptaki

te, jak wynika z opisów, osiągał wysokość do 75

cm i wagę ok. 2kg.

Ptak Dodo

6

Dbamy o kulturę języka - Mówimy nie wulgaryzmom

24 i 25 listopada 2015 roku odbyła się w naszym Zespole akcja „Mówimy nie wulgaryzmom”. Pierwszego

dnia uczniowie gimnazjum wykonywali plakaty na temat „Stop wulgaryzmom”, które prezentowane były

podczas apelu .

Drugiego dnia akcji odbył się apel dla uczniów klas 4-6 SP oraz gimnazjum i liceum. W czasie spotkania ucz-

niowie podawali swoje pomysły oraz określenia zastępujące wulgarne i ordynarne słowa, gesty i migi.

Wspólnie powstał plakat „Mówimy nie wulgaryzmom”. Przewodniczący klas otrzymali przygotowane wcze-

śniej ulotki, które mieli powiesić w klasie.

Młodzież miała również możliwość podpisania deklaracji w „szkolnej księdze”, w której poświadczyli, że

będą starć się nie używać brzydkich słów ani migów. Deklaracja była dobrowolna.

ULOTKA

Ogłoszono został konkurs.

Przez tydzień nauczyciele będą zapisywać na kartkach, umieszczonych w pokoju nauczycielskim, nazwiska

uczniów, którzy złamią zakaz i będą przyłapani na używaniu wulgaryzmów podczas przerwy lub w czasie

lekcji. Po tygodniu, osoby których nazwiska pojawią się na kartkach będą miały do wykonania „karę”. Do-

staną, wybrany przez nauczyciela języka polskiego, wiersz (symbol pięknej mowy ojczystej), który będą mu-

sieli przepisać na dużą kartkę oraz wykonać do niego ilustrację. Wszystkie prace zostaną wywieszone na

korytarzu szkolnym.

7

Aktualności szkolne, czyli co słychać w gimnazjum?

APEL – „DOPALACZE TWÓJ WRÓG”

30 października 2015r. klasy II gimnazjum w ramach

realizowanego projektu edukacyjnego przygotowały

apel dla uczniów gimnazjum i liceum. Tematem były

dopalacze. Młodzież:

przygotowała ulotki informujące o niebez-

piecznych skutkach substancji psychoaktyw-

nych;

przedstawiła krótkie scenki pokazujące za-

chowanie po zażyciu dopalaczy;

zorganizowała wystawę konkursowych prac

plastycznych pt. „Stop dopalaczom”;

przeprowadziła głosowanie na najciekawszy

plakat informujący o skutkach zażywania

dopalaczy.

ULOTKA

DOPALACZE:

- to substancje, które można przedawkować,

także ze skutkiem śmiertelnym;

- działają na ośrodkowy układ nerwowy, po-

dobnie jak nielegalne narkotyki mogą uzależ-

niać;

- jedna mieszanka działa w różny sposób na

różne osoby, sięgając po nią kolejny raz, mo-

że zadziałać inaczej.

Stały klient – uzależniony klient –

wzrastające stałe zyski

DOPALACZ – SUBSTANCJA PSYCHOAKTYWNA

powoduje:

przekrwienie oczu ● szum w uszach ● wymio-

ty ● dreszcze ● kołatanie serca ● problemy z

mową ● duszności ● urojenia ● atak paniki ●

leki, stany depresyjne ● złość i agresję ● nie-

naturalne rozbawienie – euforię ● osłabienie

potencji seksualnej ● zwolnione reakcje ●

utratę przytomności oraz coraz częściej

śmierć.

CHCESZ ŻYĆ NIE BIERZ!!!!

I miejsce II miejsce III miejsce

8

Dopalacze to nowy rodzaj narkotyków, działający

na ośrodkowy układ nerwowy, mogące

doprowadzić do nieodwracalnych, wielonarządo-

wych uszkodzeń. Jak bardzo są niebezpieczne,

pokazały wydarzenia, które miały miejsce latem tego

roku, kiedy do szpitali trafiło bardzo wiele osób

zatrutych tymi substancjami. Niestety część tych

osób, zmarła.

Nowe narkotyki sprzedawana bywają jako sole do

kąpieli, nawozy do roślin, pochłaniacze wilgoci,

talizmany itp.

Musimy wiedzieć, że zażywanie dopalaczy

pozostaje bardzo groźne dla zdrowia i życia osób,

które je przyjmują. Efektem ich używania, oprócz

utraty pamięci są: zaburzenia świadomości,

nadmierne pobudzenie psychoruchowe, zaburzenia

pracy poszczególnych narządów – nerek, wątroby.

Nierzadko w wyniku zażywania dopalaczy dochodzi

do zatrzymania oddechu, zaburzeń pracy serca, a w

rezultacie do śmierci osoby, która przyjęła te

substancje.

Jak zachować się, kiedy podejrzewamy, że dana

osoba znajduje się pod wpływem dopalaczy?

Bezwzględnie należy wezwać pomoc medyczną

dzwoniąc pod numer 112. Do czasu przybycia

pogotowia ratunkowego należy pozostać przy

poszkodowanym, sprawdzając jego funkcje życiowe

– oddech oraz akcję serca, a w przypadku zaburzenia

tych funkcji, udzielić właściwej pomocy poprzez

wykonanie masażu serca wraz ze sztucznym

oddychaniem.

Używanie dopalaczy może prowadzić do ostrego

uzależnienia fizycznego objawiającego się głodem

zażycia danej substancji, a w przypadku nie

uczynienia tego, ostrymi objawami fizycznymi takimi

jak: drgawki, silne pocenie się, skrajne problemy z

koncentracją.

Kolejne zagrożenie płynące z odurzania się

dopalaczami to pogorszenie funkcjonowanie,

społecznego osób odurzających się – konflikty w

rodzinie, problemy w szkole, złe porozumiewanie

się z rówieśnikami. Elementy te stanowią

dodatkowe utrudnienie w walce z zażywaniem

dopalaczy, stanowiąc niewłaściwą motywację do

ich dalszego zażywania.

Wytwarza się wówczas schemat: zażywam

dopalacze - gorzej się po nich czuję - nie potrafię

nawiązywać poprawnych relacji z innymi

więc - więc znów zażywam dopalacze. Powstaje

więc tzw. błędne koło Wówczas już osobie tak

działającej konieczna jest pomoc specjalistów

zajmujących się leczeniem uzależnień.

Pamiętajmy jednocześnie, że prowadzenie

pojazdów (jakichkolwiek) po zażyciu narkotyków,

a takimi są dopalacze, to przestępstwo, śmiertelna

pułapka stwarzająca zagrożenie dla wszystkich

użytkowników dróg.

Wprowadzanie do obiegu dopalaczy wg

polskiego prawa to poważne przestępstwo.

Za ich sprzedaż lub produkcję grozi nawet 10 lat

pozbawienia wolności.

Więcej informacji nt. negatywnych skutków

działania dopalaczy, a także poszukiwania pomocy

w kwestii uwolnienia się z ich nałogu, znajdziecie

na stronach kampanii „Dopalacze kradną życie”

oraz na facebooku.

Opracowała Sandra Bielicka II a

9

Tydzień podróży po świecie

W dniach od 16 do 20 listopada odbył się tydzień podróży po świecie. Każdego dnia uczniowie mogli od-wiedzić jedno z pięciu wybranych państw: Hiszpanię, Grecję, Holandię, Niemcy i Arktykę. Mieli również

przygotować informacje na temat tych państw oraz stworzyć wspólnie plakat.

Pierwszego dnia poznaliśmy Hiszpanię. Można było się przebrać, potańczyć oraz posłuchać muzyki w rytmie flamenco.

Drugiego dnia odwiedziliśmy Grecję.

Uczyliśmy się tradycyjnych tańców greckich. Była super zabawa.

Trzeciego dnia przybyliśmy do Holandii.

Wspólnie malowaliśmy wiatraki i robiliśmy tulipany z papieru. Wiatraki i tulipany to symbole Holandii.

Czwartego dnia pojechaliśmy do Niemiec.

Uczniowie mogli wybrać jedną z niemieckich marek samochodów i zrobić sobie w nim zdjęcie. Ogłoszony

został również konkurs na króla strzelców. Przygotowano również słodką niespodziankę.

Królami strzelców zostali: I – Jakub Zorychta 1ag, II – Dawid Folta 3al, III – Michał Langosz 1bg

10

Piątego dnia dotarliśmy do Arktyki.

Uczniowie mogli przebrać się jak również obejrzeć teatrzyk cieni pt. „Przygody Anaruka”.

Podsumowanie tygodnia podróży po świecie

Plakat podróży po świecie

Wiatraki

Tulipany

Andrzejki w gimnazjum

30 listopada br. odbyły się Andrzejki.

Młodzież przebrała się oraz przygotowała cie-

kawe i zabawne wróżby. Było między innymi:

lanie wosku, magiczne kubeczki, karteczki z

wróżbami, zabawa z butami oraz wiele innych.

Uczniowie gimnazjum mogli poznać co ich czeka

w przyszłości. Była fajna zabawa i dużo śmiechu.

27 listopada br. obył się

Andrzejkowy Kiermasz Ciasteczkowy.

Chętni uczniowie gimnazjum przynieśli na

niego pyszne ciasta i pierniczki. Były również

wróżby ukryte w „Pierniczkach św. Katarzyny”

oraz „Ciasteczkach św. Andrzeja”.

Zgromadzone z tej okazji fundusze przezna-

czone zostaną na coroczny Piknik Rodzinny

organizowany w czerwcu.

Bardzo dziękujemy wszystkim nauczycielom,

uczniom oraz ich rodzicom za przygotowanie

przepysznych wypieków.

11

Historia wynalazków – „Aparaty słuchowe”

Pierwsze aparaty słuchowe

Najprostszym "aparatem słuchowych" była tuba

słuchowa.

Przez stulecia pełniła funkcje pomostu między

światem osób niedosłyszących ze światem ludzi

dobrze słyszących. Zasada działania była niezmier-

ne prosta - źródło dźwięku było przybliżanie po-

przez wąską, zwężająco się, elastyczną tubę do

ucha osoby niedosłyszącej. Na początku trąbki słu-

chowe (tuby) robione były po prostu z rogów byków

lub innych zwierząt. Następnie wytwarzano je z

drewna, na kształt naturalnych rogów zwierzęcych.

Na końcu zaczęto eksperymentować z innymi mate-

riałami typu: srebro, pancerza żółwia obecnie wy-

twarzane są z plastiku.

W ciągu lat tuba

słuchowa była poddawana wielu modyfikacjom, by

zapewnić rozmówcom odrobinę dyskrecji.

Przybierała formę np.: wazonu na kwiaty który

przesyłał sygnał poprzez tubę do słuchającego. W

XIX wieku pojawiło się (w dużym uproszczeniu)

pierwsze urządzenie wspomagające słuch na

przewodnictwo kostne - dentafon. Było połączone

poprzez drut opasany jedwabną osłoną z kawałkiem

drewna.

Ludzie starali się ukrywać swoją wadę słuchu. Trąbki

słuchowe ukrywano w wachlarzach albo wbudo-

wywano w laski. Niekiedy udawały one nawet wy-

sadzane diamentami elementy biżuterii.

Nowoczesne aparaty słuchowe

Pierwsze elektryczne wzmacniacze stały się

dostępne mniej więcej na początku XX-go wieku.

Wynaleziono wtedy pierwsze aparaty słuchowe. Do

lat dwudziestych XX-go wieku stały się one

wystarczająco małe, aby można je było nosić w

torebce.

Od 1902 r. możemy mówić

o pierwszej elektrycznej

pomocy słuchowej.

Węglowy aparat zasilany

3 lub 6-cio voltową baterią

był popularny do lat 40-

stych, mógł być używany do

kompensacji średnich ubyt-

ków słuchu.

Dzisiejsze aparaty słu-

uchowe wykorzystują technologię cyfrową i są wy-

posażone w komputerowe układy scalone o dużej

mocy. Bogata funkcjonalność zapewniająca lepszą

jakość dźwięku, łączność bezprzewodowa i wciąż

zmniejszające się wymiary aparatów to cechy no-

woczesnych rozwiązań wspomagających słyszenie.

Wraz z rozwojem technologii zmieniał się też stosu-

nek ludzi do aparatów słuchowych. Mniejsze urzą-

dzenia, nowe wzornictwo i elegancka kolorystyka

pomagają użytkownikom nosić aparaty słuchowe

swobodnie i z pewnością siebie.

Stanisław Kwiecień I a

12

Gimnazjalisto, co warto przeczytać i obejrzeć!

Listopadowa propozycja na deszczowe wieczory

Gwiazd naszych wina

Główni bohaterowie – Ha-zel i Gus to nastolatkowie, którzy mimo młodego wie-ku musieli stawić czoła przeciwnościom losu. Ona 16-latka ze zdiagnozowanym

rakiem i nadopiekuńczymi rodzicami, on –

były koszykarz, któremu świat się zawalił, gdy

amputowano mu nogę. Poznali się na spotkaniu

grupy wsparcia dla chorych na raka. Oprócz cięż-

kich doświadczeń połączyła ich miłość do książek.

Dziewczyna pragnie poznać autora ulubionej po-

wieści, Petera van Houtena , jednak mimo prób

kontaktu, spotkanie nie doszło do skutku, ale Gus

nie poddaje się łatwo. Udaje mu się skontaktować

i zdobyć zaproszenie na spotkanie z pisarzem w

Amsterdamie. Postanawia jako towarzyszkę po-

dróży zabrać dziewczynę.

Polecamy również film, który powstał na podsta-

wie światowego bestsellera.

Kilka słów o autorze

JOHN GREEN

Jest autorem światowych bestsellerów,

laureatem licznych nagród literackich. Najwięk-

szą sławę przyniosła mu powieść

Gwiazd naszych wina.

Polecamy powieści jednego z najpopularniej-

szych obecnie autorów literatury młodzieżo-

wej, ogłoszonego w USA autorem roku 2012 i

zaliczanego przez magazyn „Time” do grona

najbardziej wpływowych ludzi.

Uczniowie polecają - tym razem film

Rozumiemy się bez słów

Państwo Belier to urocza rodzina. Dobrzy sąsiedzi, kochający rodzice. Może czasem

zbyt impulsywni, nadmiernie okazujący swoje uczucia. I jeszcze jedno: są niesłyszą-

cy. Tylko ich córka, nastoletnia Paula urodziła się bez tej niepełnosprawności. Stała

się więc ich naturalnym łącznikiem ze światem dźwięków, niezastąpionym prze-

wodnikiem i pomocnikiem w codziennym życiu. Osiągnęła jednak już wiek, gdy

dzieci zaczynają, opuszczać rodzinny dom, szukać swojego miejsca, miłości. Idąc za

głosem serca, Paula zapisuje się do szkolnego chóru, w którym śpiewa pewien

chłopak. Nauczyciel muzyki odkrywa w niej wielki talent wokalny i proponuje szkołę

muzyczną w Paryżu. Jak powiedzieć o tym rodzicom? Jak opisać im radość, którą

daje muzyka? Jak zostawić zwariowane życie rodzinne i ruszyć w nieznane?

Złota myśl

„Kiedy przeczytam nową książkę, to tak jak-

bym znalazł nowego przyjaciela, a gdy prze-

czytam książkę, którą już czytałem - to tak

jakbym spotkał się ze starym przyjacielem."

przysłowie chińskie

13

Wigilia św. Katarzyny i św. Andrzeja

Były to wieczory wróżb poświęconych miłości i mał-

żeństwu. Podczas pierwszego kawalerowie mogli się

dowiedzieć, jaka przypadnie im żona, a drugiego –

panny odgadywały, kto zostanie ich mężem. Kata-

rzynki (24 listopada), jako dzień

wróżb wyłącznie chłopców, ode-

szły w zapomnienie. Pozostały

andrzejki (29 listopada), będące

już tylko zabawą połączoną ze

wspólnymi wróżbami dziewcząt i

chłopców.

Katarzynki

Św. Katarzyna uznawana była za patronkę kawa-

lerów troszczącą się o ich udany związek małżeński.

Katarzynki obchodzono na kilka dni przed andrzej-

kami – w wigilię Św. Katarzyny czyli w noc z 24 na

25 listopada.

Zwyczaj Katarzynek, powszechnie znany w Pol-

sce jeszcze pod koniec XIX wieku, podobnie jak

Andrzejki przypadał na okres jesieni, a więc zakoń-

czenia prac polowych, uważanego za czas najwła-

ściwszy nawiązywaniu kontaktu z zaświatami i

ostatnich zabaw przedadwentowych.

Dla ludzi młodych, mających wkroczyć w dorosłe

życie i założyć rodzinę był to czas rozterek, wątpli-

wości, nadziei i niepewności, czas oczekiwania na

nowe.

Wróżby chłopięce nie były zbyt urozmaicone i

nie stały się tak popularny, jak panieńskie wróżby

andrzejkowe. Kawaler, kładąc się spać, wkładał pod

prześcieradło kobiecą bieliznę, a pod poduszkę kar-

teczki z wypisanymi imionami dziewcząt. I gotowe!

W nocy śnił o ukochanej, a rankiem sięgał pod po-

duszkę i już wiedział, jak ma ona na imię. Mógł też

wstawić do wody ściętą gałązkę wiśni lub czereśni.

Jak zakwitła w wigilię Bożego Narodzenia, oznaczało

to szybki ślub z ukochaną.

Andrzejki to magiczny wie-

czór wróżb i odgadywania

przyszłości (z 29 na 30 listopa-

da) – znany od XII wieku. Przy-

pada on w dzień św. Andrzeja,

którego imieniny przypadają

tuż przed początkiem Adwentu – okresu rozpoczy-

nającego nowy rok kościelny. Św. Andrzej jako pa-

tron trudnych spraw, miał w tym czasie uchylać

rąbka tajemnicy dla osób chcących poznać przy-

szłość.

Początek roku zawsze był okazją, aby dowiady-

wać się co nadchodzący rok przyniesie dobrego.

Młode panny i kawalerowie pragnęli uzyskać odpo-

wiedzi na pytania: kiedy wyjdą za mąż, kiedy się

ożenią i kim będą ich wybrani. Pytania te, zawsze

uważane były przez młodzież za najważniejsze. Po-

niżej przedstawiamy Wam kilka wróżb, które w wie-

czór Andrzejkowy miały pokazać przyszłość.

Lubi… a może coś więcej?

Wieczór andrzejkowy dziewczęta wróżyły sobie

kiedy wyjdą za mąż. Żeby to ustalić panny ustawiały

w długim rządku swoje obuwie. Dziewczynie, której

but znalazł się za progiem jako pierwszy, wróżono

wyjście za mąż w pierwszej kolejności.

Co los przyniesie?

Inna popularna wróżba polegała na wyjmowaniu

różnych ukrytych przedmiotów spod talerza. Loso-

wany przedmiot miał pokazywać przeznaczenie

człowieka. Pod naczynia wkładano np. pierścionek

będący symbolem szybkiego ślubu, pieniądze, które

wróżyły szczęście w interesach, ukryty zaś różaniec

był symbolem duchowego powołania, a grudka

ziemi z kolei oznaczała śmierć.

Lanie wosku Najpopularniejszą andrzejkową przepowiednią,

jest lanie gorącego wosku do wody przez dziurkę w

kluczu. Zastygły w wodzie kawałek wosku, dokład-

nie oglądano, i z kształtu jaki cień woskowej bryły

rzucał na ścianę, próbowano odczytać przyszłość.

Sandra Bielicka IIa

14

ROZRYWKA - HOROSKOP

pół serio, pół żartem

Horoskop

15

POMYŚL – WYGRAJ - ROZWIĄŻ

Pitagoras - (ok. 572- ok. 487 p.n.e.) Grecki matematyk i filozof, założyciel tzw. szkoły pitagorejskiej w Krotonie

(południe Włoch). Do klasycznej wiedzy matematycznej przeszło słynne twierdzenie, powszechne

zwane twierdzeniem Pitagorasa.

Czy wiesz że:

To nie Pitagoras wymyślił twierdzenie Pitagorasa.

Przed Pitagorasem znano to twierdzenie w Egipcie, Chi-

nach, Indiach i Babilonii.

Rozwiąż rebus matematyczny:

.....................................................................

Uśmiechnij się

Prawidłowe rozwiązania zadań proszę wrzucać do skrzynki na odpowiedzi znajdującej się w sali nr 5 - języka polskiego oraz w sali nr 6 - matematy-ka. Co miesiąc będziemy wywieszać listę osób, które prawidłowo roz-wiązały nasze zadania. Najlepsi uczniowie zo-staną nagrodzeni na ko-niec roku szkolnego. Zapraszamy do zabawy i powodzenia.

16