D. D.

neoterikåiEniÖYMIAI

CONSENSU AMPL. FACULT. PHILOSOPH.IN REGIA ACADEMIA ÜPSALIENSI,

MAG. JOHANNEFLODER0,

IN AUDIT. GUSTAV. DIE XVI. JUNIIA. O. R. cloTaccLXIV. '

H. P. M. C.

PUBLICJE DISQUISITIONI C0MMITT1T

ELIAS GRAAN, v. d, m,JEMTLANDUS.

iseesssss®insögs«>UPS AL I £

2 Tim. II. 22.

DISSERTATIONS GRADUALI,BREVITER EXPLICATiE,

QVAM,

PRAESIDE

Grjec. Litt. PROF. Reg. et Ord.

MONSIEUR,

T/os foins, qui durant V efpace de fix annees rfont"

tendu qu' ä formzr mon coeur, Ef quf d mefaire avancer dans les Hudes s demandent la plus 'vive rfconuoisfance. , Ne vous etonnés donc pas >que je premie part ä tont ce qui vous interejfe, Efque f embrajfe cette occafion pour vous ternoignerla joye que je rejfents, lorsque vous allés donner uupublic de fi grandes preuves de vö'tre érudition. Maplume efi trop foible pour f étendre digncment furles louanges que vous merites, &r vö'tre modeflittrop goande pour le permettre. Mais foyés perfua-dé que les marques famitié, quej' ai regues de vo-tre part, ne feront jamais ejfacees de mon coeur,Que le Ciel daigne répandre fur vous des recom-penjes proportionnées d vos merites, Ef qui répon*dent d mes Voeux, Voild des fouhaits qui partcntdu coeur fincere de celui qui fera toujours avcc laplus parfaite eftrtne

MONSIEUR>

N '•%- ~v /

Vi'tre tres affe&ionm firviteurGEORGE OTTO WALLENCREUTZ

L

D. D.

§■aulus Timotheum fuum faluberri-tmis & a quolibet obfervandis Ec-clefiae mipiftro formaturus prie-ceptis monet,intcr alia, eum (pet-yeivlccs yedlegty.cxs £7t&vfj.las a): qua;ve;ba magno ferme omnium con-fenfu interpretnm explicari folent

.... ^ . „ de cupiditatibus, quarum flainmisefFervekere maxime confvevit juvenilis actas. Sed fue-re tarnen non infimi fubfellii viri, quos inter nominaffefuflfecerit SALMASIUM b), qui aliter h«c verba expo-nenda effe diåitaverint. Et quidem & vocis veaieypgoriginationi St fcriptorum ufui optime fe cqnfulturos cre-diderunt, fi vsooleyxccs bt&vuiiis notare heic dicerent no-väs cupiditates, five novnrum dcfideria verum. Quantumvero vel novx huic explicationi ponderis infiESt mö-menti, vel quo pradidio receptior illa 5c vetuftior firmariqueat, dum explanare in animum induximus, benignam,légentium veniam expetimus, fi temporis prelli anguftiisfumma tantum fequi faftigia rerum cogamur.

N §• H-*

a) 2 Tim. IL 22. b) In adparatu *d Libr. de prim. Papa.

& ) 4 (-;&W 5- ILOmnium ergo primo, ne contraria fententiae patro-ni in notioaé 7S'vkoolegmti ejusque natalibus firmamen-

tura fe -inveniflé putent inexpugnabile, difpiciendumerit, an etiam in nofira? patrocinium fententise quid-quain inde roboris -petrqueat. Et licet negandum nonlit vécv figrdficare novum} juxta tarnen fatendum eft, nonminus frequenter juvenem defignare: fic enim ARISTO¬TELES C) vsov opponit rlto ar^s&ßvls^w' ho) ycio, inquit, 01Hsv v'soi av^s7oi, oi oe Tr^soßvls^ci <Låc1, & mox, 7vv vsvvv&jluv 7r^eo-ßvit^oov lex 0ri.loiäv%. Quomodo etiam HO-MERUS canif dy.

7iwlss cfj.v]ye^sss rj ysv vsoi ylqovlss.Et quodad comparatiyum veoolevov attinet,unde vox no*fira proximum repetit örtum, itidem concedimus quidempro novo id ufurpari nonnunquam, ut vedfleqot, ^^ccllstvvel ßtXheiv, res no vas facere, machinari, unde veooleqQTruoz 9md aliquid novi moiitur, &; veoolegorfoiety^ idem quod vsoo-leql^siv & K&ivclcuiiv novum moliri. Sed fic tamen nobisconcedatur oportet, juvenem illud fignificare frequentis*fime. Hoc fenfu occurrit apud HOMERUM pailim; utquum Meneiaus adfatur Äntilochum é).

bl is Es7o veooleqos ocKKos cl%uivv.Et Antilochus viciffim Menelaum/)

- - 7TcåKcv yco§ syvys vedflsßos hfxt -Zdb, ävetfc Msvsåms - - -

Quod fl porro N. T. tabulas infpexerimus, ubique fer-me eamdcm regnare notionem videbimus: u/eV vevr?$o<?apud LUCAM g) eft filius naturniinor, & olt 'fc vsdre-tjcs apud JOHÄNNEM b) de puniori dici eetatc docentfequentia, ubi7e y^doon vsvis^v cvh opponitur: quo-

modo

c) Rhet. L. III. c. i2. d) II. ß. ytfo. e) II. o rf o.f) Tl. ^ 58y. g) c. XV. i2. b) XXI. i8.

JK- ) f ( -JK

modo alias itfeaßvTtgos opponi folet 7w vsoflégari). A quafignificatione nec abhorruille %s o conftat, nt qüi He-brreorum "ip,> py} "VyV {&p per 7o vsoolegcv paffim redde-re fveverint: fic C3HPVI DVJ? k) dicitur ß'sto) roov vsécre-

gav, ^cqjüod Jether dicitur "lyj /) id 01 o reddunt&'pervadoc^ev & velrt^ov. Pariratione, ut ex filiabus Lothimajor natu in Hcbräo textu HTD3 & a reis o 7r^s(jßvr^ccdicitur, ita junior nT^Vr? ab his interpretibiis vocaturveootseoc m): quomodo Cham dicitur Npachi ppD p areis o vios vedregos n). Jam vero fatendüm quidem eft,hinc dedu&um vocabulum veoors^iKov ufus eile aliquan-tum infrequentioris, quod fi vero illi perluftrentur Gra>ci feriptores, qui aliquem ipfi locum ponceflere, confidi-mus fore, ut, fi pro novo vel reccnti usquam adhibituminveniatur, nee* dehnt exempla, qute noftram tueanturexplicationem. In hurte utique fön (um aeeipio JOSEPHIverbao), quibus quam exercitum ab Merode in gnatosfuos, Äiexandrum & Ariftobulum, immanem crudeü-tatem expofuiflet, accufare quempiam pofle dicit filio-rum ocvSeiohtxv veoorsgurjv, quod nimium tribuerint Patrisobtrectatoribus, juftoque iniquiores exfliterint inquifi-tores in a£ta & vitam ejus. Ubi, _ut noftra quidem fertfotentia, vsooregixrjv du&ccpsiocv nequaquam expiieari pos-fe per novam, inauditam, fed juvenilem potius adrogan-tiam> ipfa orationis »feries docuerit: dicit enim porro, ma*^imam tarnen culpam inclinan debere in patrem ipfum,ut cujus errori juvenilis ignorantia & imperitia obtendinon poflpt. Idem efto judicium de \eoore^iyf gocSvylu inLibro III. Machabasorump): quisquis feiiieet ipfum con-

A 2 con-- - '

i Tim V'. i. 2: u. i Pet. V. j. k) i &br. X.\ 14. I)jfud. VIII. so. m) Gen. XIX. 31. conf. Gen. XXIX. 26. >■-v) Gen. IX. 24. conf. XXVII. ij. XXIX. 16. 0) Ant.Jud. L. XVL c. /7. p) c. IV. v. 8.

& ) « C $fulucrit contextum, videbit, • opinor, facillime, nonalio iftam ffio-tv explicari poffe modo, quam per juvenileotiunti exponit enim Auetor Libri gravißimas, quas aPtolemseoPhilopatre Tibi inflikas calamitates perpefli TuntJudsei, atque, per partes eundo, ubi ad juniorem per-1venerat a;tatem, dicit v. g. novos maritos laqueis coro-narum loco, in vigenti & juvenili xtate, revinctos proconviviis y&j uodts^ik^ (>ct$vyJ<x reliquos nuptiarum diesin luctu traxiße. Et ne in fueé robur fententEe advocetSALMAS1US verba , qua; in Epißolarum, quse IGNA-TIO tribuuntur, quadam ad Magneßos (cripta occur-

'

A*unt, ubi Epifcopaie munus vocatur veoore^ tcc£is, Cuaeffecit egregia opera JOH. ANDR, BOSIUS ^), multoargumentorum adparatu oßendens rr\v vsarréfucw roc^itin iflo loco non fignificare novellum orEinern, uti a pie-risque exponitur, led Epifcopatus munus in JunioribusDamae humeros translatum, quem ideo, quod juveniseßet, contemnendum non eile a Magnehis monet I-GNATIUS,vel quisquis alius Epißo!a;au£tor fuerit. Quovero plenior benevolo Lecdori detur copia de hac expo-ßtiorre exißimandi, dabimus ipfa IGNATII verba, pro-nt ex editione ISAACI VOSSII ea adfert BÖSIUS: snh'£v rjZixBnv Idslv VfJLcZs $ICC ACC[AcZ,T& CC^ioSés VfJLMV €7HGY.G7tii

7r^saßvTs^wv cc^toov, ßcc<7<Ti$ x&j- AttcIAoovIx, x&j T8 avv-düAzi duv.cvg EgotIoovos, k fyoo cvocI/xyiv , crc t7nrderererotitog em<TK07roj, cos yocgtri ©88, H&j tco Trsgßoregicp cos vo/uco17]cr& yyi~8 Kcs; vy.7\ oe errßessi fjcrj ervyy^dSai rif ijAixlaT8 hrt<xxj?7t'& uÄÅx y.oLToi duvofjuw ©fS Ttarqcs 7sS.<joc hr^o-7t.ii}y oIvtoo oc7rovéueiv, xoc&oos eyvcov yctf t8s dylas tr^eaßvre-%8s 8 7ru§eihv)0ot»$ ty]v vecötsglmjV toifyv, osaa' cos <fi(>cvl[u8s

k>

q) Diffbrt. de vecoTSPiv.oui s7riBvf/ldis, inferta parti II.Tbefmiri Theolegico-Philbl. editi a MENTHEN10 amßel.MDCCII.

- & ) 7 C &

tv Gea> ov/xguvtcts)ccutoj. Id eft, ut BOSIUS interpre-tatur', quoniam itaque dignus-fum babitus, qui vos vide-rem per Damavi, Deo digmim Epifcopum veflrum Ef di-gnos Presbyteros, Baffum Ef ApoUonium, ac conjervummeutn, Sotionem Diaconum (quo utinam ego fruar), quodfubje&i eftis Epifcopo, tamquam gratice Dei, Éf Presbyte-'ris, ut legi Jeju Cbrifti: etiam decet vos nan couti juven-tute Epifcopi (vel una uti Ulis, quibits Juvenis Epifcopasutitur) fed fecnndum virtutem Dei Patris omnem reveren-tiam ei tribuere: ficut cognovi Ef J'anßos Presbytcros nanadfimentes (ad fe trabentes) \ea, qua manifefto fuvenis(Epifcopi) funt munin, fed ut prudentes in Deo, conceden-tes ipfu Ed ergo, ut BOSIUS vu'it, vesore^y.yj tu^is di-&a pro vevTsqn rechts, officium Juvenile veljuvenis:denotat enim, quod pluribus probari poteft exemplis,1å£ is idem nonnunquäm, quou officium, munia, par¬tes, ordo, dignitas,

§. III.Quod fi jam porro confideraverimns ftructuram vo-

cabuli skiS-v/aIccs , a facris inprimis frequentatam fcripto-ribus, novum inveniemus argumentum, unde noflramuniatur fententia. Nunquam fcilicet ufu venire de-prehendemus, ut objectum, in quod fertur n s7ti%/jilu,alio efferatur modo, quam interventu prcepofitionis fub-flantivo adjectse, vel genitivo nominis objeftum deno-tantis. Qua? ftruäura ut profanis frequentiffima ed fcri-ptoribus,ita nec inulitata prörfus facris in pandectis r), ut,fi yeecrtfitnf) eKtSvfjiloct dengnarent cupiditates rernm no¬varum , dicere debniflet Apoftolus, ufui convenienterfcribendi: (plvye tccs toov veairegikoov vel tus tu \eca-Tsqtkct five veooTe^u bTiSvfjilus. Adjeffivum autem fub-ftantivo emSvplus jun&um alio non referendum efle,

quam

r) Vtd. Marci IV. i

» ) «c &qnam vel ad fubje&um & cauflam, unde concupifcentiaemanat, vel ad qualitatem quamdam & nafuram concu¬pifcentia; defignandam exempla paflim occurrentia nosedocent. In priorcm claflem conjecero illa N. T. ioca,tibi ce'cct biiBvylcci nominantur, cupiditates, qua; hominipropriac (unt, emanantes ex depravata natura/): ad po-fleriorem ordinem referuntur ifta%di&a, in quibus no-minan tur e7fiBvjxlcci kookoci ff)y buBvylx ävövyros ju ßAccßeqct t)Z7tåvfjilcu v.QGjAiKcci u) sTTtBypiloit (TotgxtKcli v). Neque enkri elbcur hincexcipere quisquam nitaturin&vplus Koaf.uxezs^u-kfi,adjectivtim xoo-yixcv fignificatum inferret obje6ii,circa quodr\z7ri$vjMc(, verfetur, utsmiBvyiou kgp/aikcci forent concupifcen¬tia; in rebus occupatashujusmundi fluxis 6c inanibus: namlicet nemo facile negare queatjpbjectum toöv Koo-yatw Itt;-Bvy.iZv eile mundum & inania feculi, nefcio tarnen anto xcay.ixov non potius referri debeat ad fubje^um con-cupifcens, quam ad objectum concupitum: id utiquenovimus ra Kccry* nomine notari in fcriptura facra im-pios homines x)'y quid ergo obflat, quo minus xoayivMssmBvylocs idem fonare dicamus, quod b.nBvylott ra nccrya,cupiditates, queis mundu.i, hoc eft, unpii & fkgitioflhomines indulgent: quemadmodum <rcxfyjH&) i^évylcciesedem funq ac di rye toc^kos briBvyicci, refpiciente voca-bulo coigyjxcs non objectum concupifcentia;, fed fubje-ctum & cauflam. Ut vero <ret<?£ n&} uvevyoc- fibi ita op-poni folent, ut aot<>Y.cs nomine indicetur depravata natu¬ra y), fons 6c origo malorum, ita im&vyiou aoc^xos (untilla; cupiditates omnes, qua; ex tam impuro emanantfonte, in quod demum cunque objectum ferantur &)

At-

J) conf. jfuc. I 14.. 2 Tim. IV. 3. 2 P< t. III. 3. ff-ud. 18.(T) Col. III. /. t) 1 Tim. VI. 9. 11) Tit. II. 12. v) 1 Fet.II. 11. x) conf. Job. XV. i$. XVII. 9. 1 j-oh. III. 1. 13. IV.4. j. j) Rom. Vill. 1. XIII. 14. z)Gal, V. iS. 2 Fet. 11.1$.

'--"v v'::-

$ > 9 C » .

Atque ob eamdem rationem iflas cupiditates vocari exLftimavero accfKtxcce, forma eadem, qua, ut obfervatBOSIUS a), a; \pv^e i7nBvfXicit a JOSEPHO yq-eantur \pvxtK9^ in/Bvjuloe/, & ra rå a-®puros abeodem illo au£lore dicuntur eTriBv/xloti coofxocrty.ui Quo-modo etiam in Stoicorum Philolophia éTnSvpiuivocantup cupiditates, qu« in anima excitantur fenfu pra>dita,& opponuntur rcus fyxrncute b.T&vyJcttc, ex naturaproficifcentibus fenfu deftituta: fignifieatu diverfo ab il-lo, quem in Ariftotelica Schola obtinet; ibij enim sto»Bvfjilots \Jjv%r*,us vocari novimus cupiditates cum Omni¬bus communes hominibus.

§. IV..

Denique fi ipfum infpexerimus Paulin« Orationlseontextum, habebimus argumentum, unde alterius fen-*tenti« nervi infringi nonnihil potTe videantur. Quodfi enim vecarsqnioov eTnS-v/utav nomine ill« notarentur cu¬piditates, quae in res feruntur novas, oportuerat Pau-lum , dum in fequentibus indicare videtur, quid diTisiilis opponatur cupiditatibus, conftans commendareftudium eorum, quar ufu recepta eflent. Sed vero,qnas in fequentibus laudat Timotheoque féåari fvadet,virtutes taks ferme funt omnes, ut fi, quod plerumquefierifvevit, confideraverimus, juvenilem ornare animumnon folent. Quum enim in ifto sefatis lubrico cupidita-tum impetu abrepti non facile audire fveverimus ratio-nis habenas, accidit, ut jufli «quique non adeo femperfunus tenaces: ob quam etiam rationem, rrjv JtKocio<rvvtjvopponit Apoflolus rede vecorsgncode bn&vjuicue. Et ficutJuvenis, ut ARISTOTELES de hae loquitur «täte b)cft ivjjisroißoKos 7{cy d^lm^cs tiqos rccs ^7i^vjxlc£s, v

Sublimis cnpichtsqite c? amata rdinquere pernix c),

__ B queisiJob. IL 16. a) citat. Dijfert. b) Rbet.L IL c. 12. elHORAT. ars Poet. v. 16q.

äflf ) w ( $queis ferme confona funt qua; BARCLAJUS habet d):anhnus in hoc atatis flore non diu eadern confilia prohare fe*let aut exfequi facilis, nec fatis atnicitias fölet eligere autpoflea adverfus fuccrefcensfaftidinm tuen: ita ad hare incon-ftantis vitia stads refpexiftc videtnr Paulus, dum lvadecTimotheo ayaTpjv y$j 71htv , charitatem & fidem in ver-bis, ae diftorum conftantiam. Denique contentiones in-anes fugere & feftari iignvvfv, 7tqotcrn\rcc n&f ndtorvircty con-firmata? rerumque ufu fuba&a; artatis virtutes, rariores inadolefcentibus efte folent, quos ARISTOTELES obfer-vavit efle Sv/AiKts? xcct o^v^vfj.8c, cixcÅxS&vTc&s rrj og/uij, y\t-785 78 $U/U8, 8K <X,Ve%0VT0CS CÅiyoofitcåoCl OCAA' CCyc&VCCZTtVTOCS;,

olwvToit aJweicåccie). Sunt quidem prseterea, qnod A-RISTOTELES notavit, alii mores, quibus a conftandorisetate internofcantur juvenes, ut (ptÅoatftct, evTqovneKloc,r\ 7regt tcc d(p(>o(i'tatet ocK^drstct &:C. qüa; ftudia omnia cumceteris enumeratis uno fi coérceantur complexu, confti-tuere dixero, quas improbat Apoftolus, 7dic veoore^tycicfTrtSvfJttacs. Id utique majori dici jure videtur, quamfi anftiori illas ambitu adftringeremus,&: vel cum GRO-TIO f) explicaremus per gloriolam, cni qui fludent ve-ttveveäoct dicuntur, vel cum CORNELIO a LAPIDE g)per curiofitatem, ambitionem & inanem gloriam, quam-juvenes ambiunt, ut velint videri fubtilesj fapientes cete-risque doftiores,vel denique, quodTHEODORETUSÅ)facit, per r^vfpvjv, yehooros dperftctv, doj*oiv y.svqv. Idasquidem non nego cupiditates veoo7e^ty,wv nomine notari,folas vero id tuew nominis, nec praeter eas ab Apoltolo intelligi alias nonjrquc concefféro: Sed quocunque cupiditatis genere effervefcere fölet ju¬venilis setas, id ut fugiat, Timotheum monere exiftimavero Paulum fepe no-

minatis verhis, qua? uberius a nobis illuftrarentur, nin urgens feftinariotiimultuariar operae heic modum faceré juberet.

dy Tcon. anim.C, L e) L, c. f) obf. ad. h. 1. g) commetit. in h, I„b) 7 om. III, op.

*** *** ***