Daigdig: Saan ka ba nagmula?

May iba’t ibang paniniwala kung saan nagmulaang daigdig

PANRELIHIYON/MAKA-DIYO S

MITOLOHIYA/KWENTONG BAYAN/ DIYOS-DIYOSAN

SIYENTIPIKO/AGHAM

Pinagmulan ng daigdig batay sa mga relihiyosongpananaw

• Tinatayang may 19 na pangunahing relihiyonsa daigdig at ang mga ito ay maaari pang hatiin sa 270 malalaking sangay at libo-libong maliliit pa. Sa dami rami ng mgapaniniwalang ito, tinatayang may halos 500 salaysay tungkol sa pinagmulan at pagkalikhang daigdig. Ang bawat isa ay natatangi saisang partikular na relihiyon o pangkat.

• Ang daigdig ay nilikha ng dakilang maykapal, na noo’y “Ama” angkanilang tawag dito. Nilikha ang daigdig sa loob ng anim na araw.

• Noong bago ang lahat, ang daigdig ay isa lamang na bolang madilim. Nakita ito ng Ama, at sinimulan niya ang pag-ayos nito. Sa unang araw, pinaghiwalay niya ang liwanag sa dilim. Tinawag niya ang maliwanag nabahagi na “araw”, at ang madilim naman na bahagi ang gabi. Nilagyanniya din ng araw upang magbigay ng mas higit na liwanag kapag umaga, at ang buwan at mga bituin para kumuti-kutitap kapag gabi.

• Sa pangalawang araw, pinaghiwalay niya ang nagngangalit na tubig at ang tuyong bahagi ng mundo. Pinaurong niya ang tubig sa ibangnasasakupan nito upang lumitaw ang tuyong bahagi. Tinawag niya angbasang bahagi na “karagatan”, at ang tuyon bahagi na “lupa”. At iyonang pangalawang araw.

• Sa ikatlong araw, nilikha niya ang mga hayop sa lupa upang manirahandito at maalagaan ito. Lahat ng uri ng hayop ay kanyang nilikha, mula sapinakamaliit hanggang sa mga pinakamalalaki, at mula sapinakamababagal hanggang sa mga pinakamabibilis. Nilikha niya din angmga pang-himpapawid. At sa ikaapat na araw, nilikha niya ang mgahayop na lalangoy at maninirahan sa tubig.

• Sa ikalimang araw, nilikha niya ang unang tao.. Si Adan. Nilikha niya ito gamit ang putik, at kawangis niya. Hiningahan niya ito upang magkaroon ng buhay, at upangsi Adan ang mangalaga sa kanyang iba pang mga nilikha. At nabuhay na si Adan.

• Sa ikaanim na araw, nakita niya ang kalungkutan ni Adan. Napansin niya na naghahanap ito ng mga kauri upangmakasama niya sa mundo. Nag-isip ang Ama.

• Pinatulog niya si Adan, at mula sa tadyang ng lalaking ito, nilikha niya si Eba.. Upang makasama ni Adan at makatulong sa pangangalaga ng kanyang nilikha. At siyaang kauna-unahang babae. At sila ang unang-unang mag-asawa.

• Sa ikapitong araw, nagpahinga ang Diyos. At nakita niya angkagandahan ng kanyang mga nilikha, at siya’y lubos nanasiyahan.

Creationism- ay ang relihiyon na paniniwala na ang buhay, Earth, at ang uniberso ay ang paglikha ng isang kahima-himala.Bilang aghambinuo sa panahon ng ika-18 na siglo at ipasa, ang mga iba’t-ibangtanawin naglalayong reconciling ng agham ang Abrahamic paglikhapasalaysay na binuo sa western lipunan. [1] Yaong Holding na species ay nilikha hiwalay (tulad ng Philip Gosse sa 1847) ay sa pangkalahatanay tinatawag na “tagapagtaguyodng paglikha “ngunit ay tinatawag din na” creationists “, sa pribadong pagsusulatan sa pagitan ng Charles Darwin at ang kanyang mga kaibigan. Bilang ang paglikha paglakikontrobersya na binuo sa paglipas ng panahon, ang salitang “anti-evolutionists” ay naging pangkaraniwan. Noong 1929 sa EstadosUnidos, ang terminong “creationism” unang naging nauugnay saChristian fundamentalists, partikular sa kanilang mga kawalang-paniwala sa tao ebolusyon at paniniwala sa isang batang Daigdig-bagaman ang paggamit na ito ay contested sa pamamagitan ng ibapang mga pangkat, tulad ng mga lumang mga creationists sa Earth at sa gitna ng ebolusyon creationists , na pinanghahawakan ng iba’t ibangmga konsepto ng paglikha.

• Ang naniniwala sa Creationism ay nahahati-hati sa iba’t ibang mga pangkat. Nariyan angmga tagapag-taguyod ng Old Earth Creationism at ang Young Earth Creationism. Ang Old Earth Creationism ay ang paniniwala na ang kalawakan ay nilikhang isang diyos bilyon-bilyong taon na angnakalilipas. Samantala, ang Young Earth Creationism ay naniniwala na ang kalangitan, mundo, at lahat ng nilalang ay nilikha ngisang diyos mga 6,000 hanggang 10,000 pa lamang ang nakakaraan.

Pinagmulan ng daigdig batay sa Mitolohiya

• Creation Myth paniniwala at salaysayukol sa pinagmulan ng mga bagay-bagayalinsunod sa kultura ng isang grupo ngtao Ang katagang ito ay hindi angkop at nakapagpapababa ng tingin sa mgakuwentong pinaniniwalaan ng karamihandahil sa katagang mito o myth (hindikapani-paniwala at hindi makatotohanan).

• Marami ring mga haka-haka o alamat at mito tungkolsa pinagmulan ng daigdig. Ilan dito ay ang mga ito:Ayon sa mga Negrito, may isang alamat kung saannagmula at kung paano nagkaroon ng mga unang taosa Pilipinas. Ganito ang buod ng isang bersyon ngkuwentong ito: Matapos awayin ng isangibong lawin ang diyos na panginoon ng karagatan, lumapag ito sa isang pulo upang makapagpahinga. Habang namamahinga, namataan niya ang isangmatayog at malaking puno ng kawayanna kaniyangtinuka ng maraming ulit. Dahil sa pagtutukang ito, nabiyak ang puno ng kawayan. Sa pagbiyak na ito, lumabas mula sa kawayan ang unang lalaki at babae. Malakas ang pangalan ng lalaki, habang Magandanaman ang naging tawag sa babae. Kung pagbabatayan ang alamat na ito, sina Malakasat Maganda ang mga unang taong namuhay saPilipinas.

Ang Pinagmulan ng Daigdig Ayon sa Agham

• Ang araw ay matatagpuan sa gitna ng solar system. Walong planeta ang nalalamang umiikotdito. Anim sa mga planetang ito ay nagtataglay ngisa o higit pang buwan na umiikot naman sa mgaito. Dahil sa kaayusang ito ng solar system, angmga astronomo ay naniniwalang ang lahat ng mgabahagi nito ay halos sabay-sabay na nabuo mulasa magkakaparehong primordial material. Angprimordial material ay binubuo ng 80% hydrogen, 15% helium, at 5% na mga heavy element tuladng carbon at nitrogen.

• Dahil sa kaayusan ng solar system, naniniwala ang ibang astronomo na ang ng

bahagi nito ay sabay-sabay na nabuo buhat sa magkakaparehong primordial

material. Na binubuo ng 80% Hydrogen, 15% Helium at 5% na mabigat na

elemento. Ang paliwanag na ito ay tinawag na Nebular Hypothesis na ipinanukala

ni Immanuel Kant noong 1955 at isang kahalintulad na model ang ipinahayag ni

Pierre-Simon noong 1796.

Ayon naman sa Capture Theory ni James Jeans, sa pagdaan ng isang napakalaking

protostar sa araw, nagdulot ito ng napakatinding epekto ng pag-alon sa mismong

araw at solar disruption sa araw. Ang pwersa ng alon ay nagdulot ng pagkatanggal

ng ilang mga materyales mula sa araw sa hugis na filament, na nagkahati-hati at

nagpira-piraso na tila mga bula. Nagipin-ipon ang mga bulang ito upang makabuo

ng tinatawag na mga protoplanet. Ayon yon ditto ang mga planeta ay nabuo ,ula sa

pangyayaring ito.

Isa pang teyorya ay ang Big Bang Theory. Ayon dito ang kalawakan ay umusbong

sa napakainit at napakasiksik na kalagayan. Nagmula din daw ang lahat ng galaxy

sa isang punto. Ang isang puntong ito ay sumabog at abilisang kumalat. Ang

teyoryang ito napag-aralan na ng ilang siyentista kanilang na sina Georges Lemaitre

at Carl Wilhem Wirtz.

Kilala su Fred Hoyle sa pagapanukala ng katunggali ng Big Bang Theory. Ayon

dito, panibagong sangkap ang nabubuo habang patuloy na lmalayo ang mga galaxy

sa isa’t isa. Sa modelong ito, ang klagayan ng kalawakan a magakahalintulad

anumang yugto ng panahon.

• Teoryang Kondensasyon

Ang Teoryang Kondensasyon ni Robert

Jostrow, ang isang araw o bituin ay nagsimula

sa pamumuno ng mga masa ng hydrogen, gas,

at ng atomic dust. Sa kalawakan na tumatanda,

sumasambulat at nagsasabog ng mga pira-

pirasong masa at sumasama sa mga bagong

namumuong mga araw tulad ng mga planeta at

bituin. Ang pangyayari ay paulit-ulit at walang

katapusan.

• Teorya ng Tulay na LupaAng teoryang ito ay inihayag ni Fritj of Voss.

Isinasaad ng teoryang ito na kabit-kabit dati angmga lupain ng mundo at nagmukha lamang hiwa-hiwalay dahil natunaw ang mga bundok ng yelo. Ito ang naging dahilan ang paglalakbay ng mgaTao sa iba't ibang kontinente.

• Teorya ng Bulkanismo Ito ay inilahad ni Bailey Willis. Sinasabi ng

teoryang ito na ang Pilipinas ay sumulpot dahil samalakas na puwersa at pag-galaw na naganap sakailaliman ng dagat may 200 milyong taon angnakalipas.

• Teorya ng Diyastropismo Ang diyastropismo ay ang ang pag-galaw ng ibabaw na lupa

na nagsanhi ng pagkawala ng hugis ng mga bato. Napaibabaw sa tubig ang mga magagang bato at ibangmateryal na tumaas kaysa sa dagat.

• Teorya ng Pagkaanod ng Kontinente (Continental Drift) Inalahad ito ni Alfred Wegener noong 1912. Isinasaad dito

na noong 200 milyong taong nakakalipas, iisa lamang angkontinente sa mundo, ang Pangea. Malipas ang ilang daangtaon, Ito ay nahati sa sa dalawang kontinente, ang Laurasiaat Gondwanaland, at nahati pa ang mga ito sa iba't ibanglupa na katulad ng sa kasalukuyan.

GROUP 1

Members: • Apor, Shimmer Angel• Cazon, Jasmin• Bonsukan, Jean• Bangcale, Jayson• Sibay, Sharmaine• Bentulan, Maria Althea• Taburnal, Kirk• Cababan, John Laurenze• Baro, Aira• Baluntang, Rodel