dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ...

23
ပည äထာင â သမ တြမန မာန â æ äတာ â æ äတာ စည းပâ æ အäြခခæ ဥပäဒဆ â ရာခâ æ â æ ၂၀၁၂ â တင းလô ာအမ - â æ äတာ သမ ၁။ နာယက၊ ပည äထာင â ô äတာ (၎င း၏က âယ စားြပည äထာင â äရ äနချပ ) ၂။ ဥက ċ၊ ပည ô äတာ ၃။ ဥက ċ၊ အမျ းသားလô äတာ (တင းသည â ) (ပန လည းလင းရမည â /အဖ အစည ) တင းသည â အတ က - ဦးြမင ဝင း၊ ô ïကားäရးမ းချပ ပည äထာင â äရ äနချပ â æ ပန လည းလင းရမည အဖ အစည အတ က () ဦးြမည း၊ â ယနာယက၊ ပည äထာင â ô äတာ â ယဥက ċ အမျ းသားလô äတာ () ဦးန äကျာ ၊ဒâ ယဥက ċ ပည ô äတာ ô äတာ အသ းသ းကဖ စည းထားသည äကာ မတ äကာ မရ အဖ â အား ပည äထာင â အဆင အဖ အစည းအြဖစ ထည းအဓ ါယ â ြခင းသည စည းပâ æ အäြခခæ ဥပäဒပါြပċာန းချက များန ြခင းရ မရ အနက အဓ ါယ â äပးရန စည းပâ æ အäြခခæ ဥပäဒပâ ၃၂၂ â မခ (က) ၃၂၅ â မခ (က) အရ တင းမĂ

Upload: phungxuyen

Post on 29-Aug-2019

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

dddddddddddddd

ြပည ထာငစသမမတြမနမာနငင တာ

နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒဆငရာခရး

၂၀၁၂ ခနစ၊ တငသငးလာအမတ-၁

နငင တာသမမတ နင ၁။ နာယက၊ ြပည ထာငစလတ တာ

(၎ငး၏ကယစားြပည ထာငစ ရ နချပ) ၂။ ဥကက ၊ ြပညသလတ တာ

၃။ ဥကက ၊ အမျးသားလတ တာ

(တငသငးသညပဂဂ လ) (ြပနလညရငးလငးရမညပဂဂ လ/အဖအစညး)

တငသငးသညပဂဂ လအတက - ဦးြမငဝငး၊ ညနကား ရးမးချပ

ြပည ထာငစ ရ နချပရး

ြပနလညရငးလငးရမညအဖအစညး

အတက

(၁)

ဦးြမညမး၊ ဒတယနာယက၊

ြပည ထာငစလတ တာ နင

ဒတယဥကက ၊ အမျးသားလတ တာ ။

(၂) ဦးနနဒ ကျာစာ ၊ဒတယဥကက

ြပညသလတ တာ

လတ တာအသးသးကဖစညးထားသည ကာမတ၊ ကာမရငနင အဖတအား

ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးအြဖစ ထညသငးအဓပပါယဖငဆြခငးသည ဖ စညးပအ ြခခ

ဥပ ဒပါြပ ာနးချကများနငညညတြခငးရမရ အနကအဓပပါယဖငဆ ပးရန ဖ စညးပအ ြခခ

ဥပ ဒပဒမ ၃၂၂ ပဒမခ (က) နင ၃၂၅ ပဒမခ (က) အရ တငသငးမ

 

Page 2: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

2

ဆး ြဖတ ချက

ရကစ၊ ၂၀၁၂ ခနစ၊ မတလ ၂၈ ရက

နငင တာသမမတကယစားြပည ထာငစ ရ နချပက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ နငင တာ

အချပအြခာအာဏာြဖစသည ခကမသးြဖာက ပငးြခားကျငသးရန ြပည ထာငစအဆင၊

တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယအဆငနင ကယပင အပချပခငရ ဒသ အဆငများ၌

အဖ အစညးဖ စညးြခငးနင အဖ အစညးဝငများ ခနအပတာဝန ပးြခငးတကြပ ာနးထား

သာလညး" ြပည ထာငစအဆငအဖအစညး" ဆသည စကားရပနင စပလျဉး၍ ဖ စညးပအ ြခခ

ဥပ ဒတင သးြခားအဓပပါယဖငဆထားြခငး မရသြဖင တကျရငးလငးစာ သရလကနာ ဆာငရက

နငရနအလငာ နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒဆငရာခရးက အနကအဓပပါယဖငဆ ပးရန

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၃၂၂ ပဒမခ (က) နင ပဒမ ၃၂၅ ပဒမခ (က) တအရ လာကထား

တငသငးလာြခငးြဖစသည။

တငသငးလာတင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပါ ြပ ာနးချကများ၌ ဖ စညးပအ ြခခ ဥပ ဒြဖင

ဖ စညး သာအဖ အစညး၊ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညး သာအဖအစညး နင ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒ ြပ ာနးချကနငအည လတ တာအဆငဆငက ဖ စညး သာ အဖ အစညးဟ၍

တရရ ကာငး၊ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒြဖငဖ စညး သာအဖ အစညးများတငယငးဥပ ဒ ပဒမ၂၀၀

အရ ြပည ထာငစအစးရအဖ ကလညး ကာငး၊ပဒမ ၂၀၁ အရ အမျးသားကာကယ ရးနင

လြခ ရး ကာငစကလညး ကာငး၊ ပဒမ ၂၉၄ အရ ြပည ထာငစတရား လတ တာချပက

လညး ကာငး၊ပဒမ၂၂၉ပဒမခ(က)အရ ဘ ာ ရး ကာမရငကလညး ကာငး ၊ပဒမ ၃၂၀ အရ

နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒဆငရာခရးကလညး ကာငး ဖ စညးထား ကာငး၊ ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒ ပဒမ ၃၉၈ အရ နငင တာသမမတကဖ စညး သာ ြပည ထာငစ ရး ကာကပ

ကာမရငနငပဒမ ၂၄၆ အရ ြပည ထာငစရာထးဝနအဖ ကလညး တရ ကာငး၊ထြပင ပဒမ၂၂၇

အရ ြပည ထာငစအစးရကဖစညး သာ ြပည ထာငစဆငရာဝနထမးအဖအစညးများြဖစသည ြပည ထာငစ

ဝန ကးဌာနများ၊ ြပည ထာငစ ရ နချပရးနင ြပည ထာငစစာရငးစစချပရးတသည ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒအရဖ စညးသည ြပည ထာငစဆငရာဝနထမးအဖ အစညးများ ြဖစ ကာငး၊

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ လတ တာအသးသး ပ ပါက ပး နာက ပဒမ၁၁၅ ပဒမခ (က) နင

Page 3: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

3

ပဒမ ၁၄၇ ပဒမခ (က) တတင ြပညသလတ တာနင အမျးသားလတ တာတက

လတ တာကယစားလယများြဖငဖ စညးသည ဥပ ဒကမး ကာမတ၊ ြပညသ ငစာရငး ကာမတ၊

လတ တာအခငအ ရး ကာမတ၊ အစးရ၏အာမခချကများ၊ကတများနင တာဝနခချကများ

စစစ ရး ကာမတတကလညး ကာငး၊ ပဒမ ၁၁၅ ပဒမခ (ဂ) နင ပဒမ ၁၄၇ ပဒမခ (ဂ) တအရ

လအပပါက လတ တာ ကယစားလယများြဖင ကာလသတမတ၍ ဖ စညးသည ဥပ ဒြပ ရး၊

အပချပ ရး၊ တငးရငးသားလမျးများအ ရး၊ စးပား ရး၊ဘ ာ ရး၊ လမ ရး၊ နငငြခား ရး

ကာမတများကလညး ကာငး၊ ပဒမ ၁၁၈ နင ပဒမ ၁၅၀ တအရ အထကပါအ ကာငးကစစများ

မအပကျနအ ကာငးကစစများက လလာရနလအပပါက လတ တာကယစားလယများြဖငြဖစ စ၊

သင လျာသည နငငသားများထညသငး၍ြဖစ စ ဖ စညးသည ကာမရင နင အဖ များက

လညး ကာငး၊ လအပလင ပဒမ ၁၁၆ နင ပဒမ ၁၁၇ တအရ ဖ စညးသည ပး ပါငး ကာမတများ

ကလညး ကာငးဖစညးနငသညက တရ ကာငး၊ ဖစညးပအ ြခခဥပ ဒအရ သကဆငရာ

လတ တာများက ဖ စညးသည ကာမတများ၊ ကာမရငများနင အဖများ၏ဖစညးမနင ဖစညး

ရသညရညရယချကတတညြခငးမရ ကာငး၊ ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးများ၏ ဖ စညးမ၊

သကတမး၊ တာဝနနင လပပငခငတသည ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက သတမတသညအတငး

ြဖစ ကာငး၊ သရာတငလတ တာအသးသးရ ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖတသည သကဆငရာ

လတ တာက ဖ စညးြခငးြဖစ၍ ယငးအဖ အစညးများ၏ ဖ စညးမနင သကတမး၊ တာဝန၊

လပပငခင၊ ရပငခငတသည သကဆငရာလတ တာကသကမတသညအတငးသာြဖစ ကာငး၊

ထြပငဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညး သာ ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးများအား ဖ စညးပ

အ ြခခ ဥပ ဒ ပဒမ ၇၇ ပဒမခ (ဂ)၊ ပဒမ ၉၀၊ ပဒမ ၉၁၊ ပဒမ ၉၇၊ ပဒမ ၁၀၀ ပဒမခ (က)၊

ပဒမ ၁၄၀ နင ပဒမ ၁၆၀ ပါ ြပ ာနးချကများအရ ဆာငရကပငခငများ ပးအပထား သာလညး

လတ တာအသးသးရ ကာမတ၊ ကာမရငနငအဖ တအား ယငး ဆာငရကပငခငများက ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒက ပးအပထားြခငးမရ ကာငး၊ သြဖစရာ လတ တာအသးသးရ ကာမတ၊

ကာမရငနငအဖ တသည ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညး သာ ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးများနငပသ နအားြဖငြဖစ စ၊အနစသာရအားြဖငြဖစ စြခားနား ကာငး၊ သရာတင

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအာဏာမတညမ နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနငဖ ဖး ရး ကာငစက

Page 4: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

4

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ အ ကာငအထည ဖာ ရးအတက ကတင ဆာငရကသညလပငနးအြဖစ

ြပ ာနး သာ ဥပ ဒအချ ၌ ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးဆသည စကားရပအား သးြခား

အဓပပါယဖငဆကာ ြပည ထာငစလတ တာ၊ ြပညသလတ တာနင အမျးသားလတ တာတက

ဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရင နငအဖ တကလညး ထညသငးဖငဆထား ကာငး၊ ယငးသ

ဥပ ဒအချ တငပါရ သာ အဓပပါယဖငဆချကသည အြခားဥပ ဒက သာလညး ကာငး၊ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒက သာလညး ကာငး သက ရာကြခငးမရနင ကာငး၊ ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးဆ သာစကားရပသည ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒတင သာလညး ကာငး၊ အြခား

ဥပ ဒများတင သာလညး ကာငးပါဝင နရာကျငသးလကနာ ဆာငရကရာတင အကပအတညး

များရလာနင ကာငး စသညြဖင ဖာြပပါရသည။

ြပည ထာငစလတ တာနင အမျးသားလတ တာတကယစား ြပည ထာငစလတ တာ

ဒတယနာယကနငအမျးသားလတ တာဒတယဥကက ဦးြမညမးကြပနလညရငးလငးတငြပရာတင

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒတင ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညးဆသည စကားရပက အခနး (၄)

ဥပ ဒြပ ရးက ၌ ပဒမ ၇၇ ပဒမခ (ဂ)၊ ပဒမ ၉၀၊ ပဒမ ၉၂ပဒမခ(ခ)၊ ပဒမ၉၇ ပဒမခ(က)

ပဒမခငယ(၁)၊ ပဒမ၁၀၀ ပဒမခ(က)၊ ပဒမ ၁၀၁၊ ပဒမ ၁၀၃ ပဒမခ (ခ) ပဒမခငယ (၁)၊

ပဒမ ၁၁၂ပဒမခ (ဂ)၊ ပဒမ ၁၃၈ ပဒမခ(က)၊ ပဒမ ၁၄၀၊ ပဒမ ၁၅၈ ပဒမခ(က) နင ပဒမ ၁၆၀

တတင ဖာြပသးနနးထား ကာငး၊ သရာတင ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးများမာ မညသည

အဖ အစညးြဖစ ကာငး တတကျကျ အနကအဓပပါယဖငဆထားြခငးမရ ကာငး၊ ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒ ပဒမ ၄၅၃ ၌ " ဤဖစညးပအ ြခခဥပ ဒပါစကားရပများက အနကအဓပပါယ

ဖငဆရာတင တညဆစကားရပများ အနကအဓပပါယဖငဆ ရး ဥပ ဒက ကးကားရမည " ဟ

ြပ ာနးထား ကာငး ၊ ၁၉၇၃ခနစ စကားရပများအနက အဓပပါယ ဖငဆ ရးဥပ ဒ ပဒမ ၃

ပဒမခ(ခ) တင " ဥပ ဒြပ ာနးချက တစရပရပ၏ အနကအဓပပါယက ယငးဥပ ဒကြပသည

အာဏာပငအဖအစညး၏ ရညရယချကနင ကကည အာင ဖငဆရမည " ဟြပ ာနးထားသြဖင

ထစကားရပ၏ အနကအဓပပါယကဖငဆပါ က ယခဥပ ဒြပအာဏာပင အဖအစညးြဖစသည

ြပည ထာငစလတ တာ၏ ရညရယချကနင ကကည အာင ဖငဆရမည ြဖစ ကာငး၊ ထြပင

ပဒမ ၄ တငြပ ာနးထားသည " ဥပ ဒြပ ာနးချက တစရပရပ၏ အနကအဓပပါယက ဖငဆရာ၌

Page 5: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

5

ယငးဥပ ဒက မြပ ာနးမက ဥပ ဒ ရးဆ ရး ကာမရင သမဟတ ဥပ ဒြပအာဏာပင

အဖအစညးတင ဆး နးခသညအချက၊ မတတမးများကလညး ကာငး၊ ရးဆခ သာ

ဥပ ဒမကမးများက လညး ကာငး၊ ဥပ ဒြပရြခငး၏ကျး ကာငး ဖာြပချကကလညး ကာငး

ထညသငး စဉးစားနငသည"ဆ သာြပ ာနးချကနငအည ဆာငရကသင ကာငး၊ ဖစညးပအ ြခခ

ဥပ ဒပဒမ ၁၁၅ မ ပဒမ ၁၁၈ အထ ြပညသလတ တာ ကာမတ၊ ကာမရငနင အဖ များ

ဖ စညး ဆာငရကရနြပ ာနးထား ပး ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၄၇ မ ပဒမ ၁၅၀ အထ

အမျးသားလတ တာ၊ ကာမတ၊ ကာမရငနငအဖ များ ဖ စညး ဆာငရကရနြပ ာနးထား ကာငး၊

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၁၈ ပဒမခ(ခ) နင ပဒမ ၁၅၀ တတင " ြပညသလတ တာနင

အမျးသားလတ တာတသည အထကပါ ကာမရငနင အဖများက ဖ စညးသညအခါ

ယငး ကာမရင သမဟတ အဖများ၏ အဖဝငဦး ရ၊ တာဝန၊ လပပငခင၊ ရပငခငနင

သကတမးကပါ သတမတ ပးရမည " ဟ ပါရ ကာငး၊ ထအတ ယငးဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ

ပဒမ၁၄၀ပဒမခ(ခ) တင " ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖစညးသညြပည ထာငစအဆငအဖအစညး

တစရပရပကကယစားြပ သာ အဖအစညးဝငများသည ြပညသလတ တာ ကာမတများ၊

ကာမရငများနငအဖများ၏ အစညးအ ဝးများသ ယငး ကာမတ၊ ကာမရင သမဟတ

အဖအ ကးအမးများ၏ခငြပချကြဖင တက ရာကသညအခါ မမအဖအစညးနငသကဆင သာ

ဥပ ဒကမးများ သမဟတ ကစစရပများနင စပလျဉး၍ ရငးလငး ြပာဆ ဆး နးခင ရသည " ဟ

ြပ ာနးထား ပး ပဒမ ၁၆၀ပဒမခ(ခ) တငလညးအမျးသားလတ တာ ကာမတ၊ ကာမရငနင အဖ

အစညးအ ဝးများသတက ရာက ဆး နးခငနင စပလျဉး၍ အလားတြပ ာနးထား ကာငး၊

ဖ စညးပအ ြခခ ဥပ ဒြဖင ြပ ာနးသတမတ ပးထား သာ ြပညသလတ တာနင

အမျးသားလတ တာဥကက ၊ ဒတယဥကက တ၏ တာဝနလပပငခငနင ရပငခငများသည

လညး ကာငး၊ လတ တာအသးသးက ဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖ များက

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၁၈ ပဒမခ(ခ) နင ပဒမ ၁၅၀ တအရ သတမတ ပးြခငးသည

လညး ကာငး၊ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒနငအည ဆာငရကြခငးြဖစ ကာငး၊ ယငးဥပ ဒပဒမ၇၄ ၌

ြပည ထာငစလတ တာတင ြပညသလတ တာနင အမျးသားလတ တာတ ပါဝငသညဟ

ြပ ာနးထားြခငး ကာင ြပညသလတ တာ နင အမျ းသားလတ တာတသည

Page 6: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

6

ြပည ထာငစအဆငြဖစသညက အြငငးထကစရာမရ ကာငး၊ ြပညသလတ တာနင

အမျးသားလတ တာတက ရး ကာကတင ြမာက သာ ဥကက များ၊ ဒတယဥကက များသည

လညး ကာငး၊ ြပညသလတ တာနင အမျ းသားလတ တာတက ဖစညး သာ ကာမတ၊

ကာမရငနငအဖများသညလညး ကာငး၊ လတ တာကယစားလယများသည လညး ကာငး၊

ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးများနင ြပည ထာငစအဆငပဂဂလများ ြဖစြခငးမတစပါးအြခား

မြဖစနင ကာငး၊လတ တာများတင ကာမတ၊ ကာမရငနငအဖ များက အ ကာငး အရာအလက

ဖ စညးြခငးြဖစ၍ ဖ စညးမနင ရညရယချကများမတညနင ကာငး၊ ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးအသးသး၏ သကဆငရာက အလကအပချပ ရး၊ တရားစရင ရး၊ ဥပ ဒြပ ရး

စသညတက တ ြပးည ဆာငရက စြခငးြဖငလညး ကာငး၊ အြပနအလနထနး ကျာငးြခငး

အားြဖင လညး ကာငး ဆာငရက နြခငးြဖစ ကာငး၊ ယငးကသ ဆာငရကသညအတက

အကပအတညးတစစတစရာ ပ ပါကြခငးမရ ကာငး၊ အကပအတညးများရလာနငသညဟ

တငြပချကသည တးဆချက သကသကသာြဖစ ကာငး၊ ဖ စညးပအ ြခခ ဥပ ဒ ပဒမ ၁၄၀ နင

ပဒမ ၁၆၀ တ၏ ြခဆငးတင " ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖစညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖအစညးတစရပရပကကယစားြပ သာ အဖအစညးဝငများသည" ဟ ဖာြပသးနနးထားသြဖင

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ လတ တာကဖ စညးသည အဖ အစညးများသညလညး

ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးများသာြဖစ ကာငး၊ ယငး ပဒမ၁၄၀ နင ပဒမ၁၆၀ တပါ

"ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖစညး သာ ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးတစရပရပ"

ဆသညစကားရပနငဆနကျင၍ အဓပပါယဖငဆရနမသင ကာငး၊ အကယ၍ ထစကားရပက

ြပငဆငလပါက ဖ စညးပ အ ြခခဥပ ဒပဒမ ၄၃၃ ၊ ပဒမ ၄၃၄၊ ပဒမ ၄၃၅၊ ပဒမ ၄၃၆ တပါ

ြပ ာနးချကနငအည ြပငဆငရနလမညြဖစ ကာငး၊ ြပည ထာငစလတ တာဆငရာဥပ ဒ၊

ြပညသလတ တာဆငရာဥပ ဒ၊ အမျးသားလတ တာဆငရာဥပ ဒများက နငင တာ အးချမး

သာယာ ရး နငဖ ဖး ရး ကာငစက ြပ ာနးရာတင ယငးဥပ ဒများ၏ နဒါနး၌ ဖ စညးပအ ြခခ

ဥပ ဒ ပဒမ ၄၄၃ အရ ြပ ာနးသညဟ ဖာြပထား ကာငး၊ ယငးဥပ ဒပဒမ ၄၄၃ တင

"ဤဖစညးပအ ြခခဥပ ဒ အာဏာတညသည နမတငမ နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနင

ဖ ဖး ရး ကာငစက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအ ကာငအထည ဖာ ရးအတက ကတင

Page 7: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

7

ဆာငရကသညလပငနးရပများသည ဤဖစညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဆာငရကသညဟ မတယ

ရမည။ "ဟ ြပ ာနးထား ကာငး၊ ထအတ ပဒမ ၄၄၅ တင " ြပည ထာငစသမမတြမနမာ

နငင တာသည နငင တာ ငမဝပပြပားမတည ဆာက ရးအဖနငနငင တာ အးချမးသာယာ ရးနင

ဖ ဖး ရး ကာငစတ၏ မဝါဒလမးညနမများ၊ ဥပ ဒများ၊ နညးဥပ ဒများ၊ စညးမျဉးများ၊

အမနြပနတမးများ၊ ကြငာချကများကလညး ကာငး၊ နငင တာငမဝပပြပားမတည ဆာက ရးအဖနင

နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနင ဖ ဖး ရး ကာငစတ၏ ဆာငရကချကများ၊ တာဝနများနင

ရပငခငများကလညး ကာငး ဆကခသည" ဟ ြပ ာနးထား ကာငး၊ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ

ပဒမ ၁၄၀ နင ပဒမ ၁၆၀ တတင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညး တစရပရပဟ သးနနးထားသညအြပင သကဆငရာ လတ တာအသးသး၏

အဓပပါယဖငဆချကတင ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးက အဓပပါယဖငဆထား ကာငး၊

ယငး ဖငဆချကက ြပငဆငပါက ဥပ ဒ(၃)ရပလးက ြပငဆငရနလအပမည ြဖစ ကာငး၊

ြပည ထာငစလတ တာ၏အတညြပချကြဖငသာြပငဆငရမညြဖစ ကာငး၊လတ တာ များတင

ပး ပါငး ကာမတ၊ ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖ များ ဖ စညး ဆာငရကြခငး မာ

ခင မ သာကျငစဉတစရပြဖစသညက ြပည ထာငစြမနမာနငငတင ၁၉၄၇ ခနစနင ၁၉၇၄ ခနစ

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒများအရ ဖ စညး ဆာငရကခသည ကာမတ၊ ကာမရငများ၏

သာဓကအရထငရား ကာငး၊ ယငးသဖ စညး ဆာငရကြခငးမာ အြပညြပညဆငရာကျငစဉလညး

ြဖစ ကာငး၊ ြပည ထာငစလတ တာ၊ြပညသလတ တာနင အမျးသားလတ တာတက ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖ များသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးများတင အကျးဝငြခငး မရဟ ဆးြဖတပါက အ ြခခဥပ ဒ၏ အဓပပါယသ ဘာက

ကျဉး ြမာငး အာင ကာကယသည သ ဘာသက ရာက စနင ကာငး စသညြဖင ရငးလငး

တငြပသည။

ြပညသလတ တာကယစား ြပညသလတ တာဒတယဥကက ဦးနနဒ ကျာစာက ြပနလည

ရငးလငးရာတင ဖ စညးပ အ ြခခဥပ ဒအရ အာဏာ(၃)ရပက ကျငသးရာတင ဥပ ဒြပ ရး၊

အပချပ ရးနင တရားစရင ရးဟ၍ ခြခားြပဌာနးထား ကာငး၊ ယငးအာဏာပင အဖ (၃) ဖ ၏

လပပငခင အသးသးကလညး ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒတင ခြခားြပ ာနးထား ကာငး၊

Page 8: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

8

လတ တာနင ပတသကလင ပဒမ ၁၁၅၊ ပဒမ ၁၁၈၊ ပဒမ ၁၅၀ တြဖစ ကာငး၊ လတ တာ

အသးသးက ဖ စညးထား သာ ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖ များသညလညး

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက ပးအပထား သာ အခငအာဏာအရ ဖ စညး သာ အဖ အစညး

များြဖစ ကာငး၊ ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညးဆရာတင ြပည ထာငစအဆင

ဥပ ဒြပ ရးအဖ ၊ ြပည ထာငစအဆငအပချပ ရးအဖ နငြပည ထာငစအဆငတရားစရင ရးအဖ

ဟ၍ သကဆငရာက အလက ခြခားဖ စညးထား ကာငး၊ တငသငးလာပါ

အမျးသားကာကယ ရး နငလြခ ရး ကာငစ၊ ဘ ာ ရး ကာမရင ၊ နငင တာဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒဆငရာခရးနင ြပည ထာငစ ရး ကာကပ ကာမရငတသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးဟ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒတင အတအလငး ဖာြပထားြခငး မရ ကာငး၊

ဖ စညးပအ ြခခ ဥပ ဒနငအည ဖ စညးသည တစနငငလးအတငးအတာြဖင တာဝနယရ သာ

အဖ အစညးများက ြပည ထာငစအဆင သတမတရန လသြဖင လတ တာဆငရာ

ဥပ ဒများတငလညး ကာငး၊ ြပည ထာငစအစးရအဖ ဥပ ဒတငလညး ကာငးထညသငး

ြပ ာနးရြခငးြဖစ ကာငး၊ ထ ကာငလတ တာအသးသးကဖ စညး သာ ကာမတ၊ ကာမရငနင

အဖ များသညလညး လတ တာဆငရာ ဥပ ဒများအရ ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညး

ြဖစလာြခငးြဖစ ကာငး၊ အဖ အစညးများသညတစခနငတစခ လပငနးသ ဘာသဘာဝ

မတညသြဖင ဖ စညးပ၊ ဖ စညးရသည ရညရယချက၊ လပပငခင၊ တာဝနနင

သကတမးများလညးတညြခငးမရနင ကာငး၊ လတ တာ၏လပငနးသဘာဝအရ ဖ စညး သာ

ကစစြဖစသြဖင သကဆငရာလတ တာက ဖ စညးသည အမန ကာြငာစာတငသာ အ သးစတ

ဖာြပထားမညြဖစ ကာငး၊ ယငးသ ကာမတ၊ ကာမရငနငအဖ များဖ စညးခနထားသည

ကစစကလညး သကဆငရာလတ တာများကအတညြပ ပးြဖစ ကာငး၊ ယငးကစစအတက

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ ပဒမ ၁၁၅ ပဒမခ(ဃ)၊ပဒမ၁၁၈ပဒမခ(က)နငပဒမခ(ခ) တတင

ြပ ာနးထား ပးြဖစ ကာငး၊ လတ တာအသးသးရ ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖတအား

ဆာငရကပငခငက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက ပးအပထား ကာငးမ တရဟ တငသငးလာတင

ဆထား သာလညး ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၄၀ ပဒမ ခ (ခ) တင " ြပညသလတ တာ

ကာမတများ၊ ကာမရငများနင အဖများ၏ အစညးအ ဝးများသ ယငး ကာမတ၊ ကာမရင

Page 9: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

9

သမဟတ အဖအ ကးအမး၏ ခငြပချကြဖင တက ရာကသညအခါ မမအဖအစညးနင

သကဆင သာ ဥပ ဒကမးများသမဟတ ကစစရပများနငစပလျဉး၍ ရငးလငး ြပာဆခငရသည "

ဟ ြပ ာနးထားသညအတက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက ပငလင လတ တာအသးသး၏

ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖ များ၏ လပငနး ဆာငရကချကများက အသအမတြပ

ထား ကာငး၊ အလားတ ပဒမ ၁၆၀ ပဒမခ(ခ) တင " အမျးသားလတ တာ ကာမတများ၊

ကာမရငများနင အဖများ၏အစညးအ ဝးများသ ယငး ကာမတ၊ ကာမရင သမဟတ

အဖအ ကးအမး၏ ခငြပချကြဖင တက ရာကသညအခါ မမအဖအစညးနငသကဆင သာ

ဥပ ဒကမးများ သမဟတ ကစစရပများနင စပလျဉး၍ ရငးလငး ြပာဆ ဆး နးခငရသည "

ဟ၍လညး ြပ ာနးထား ကာငး၊ ြပည ထာငစလတ တာဆငရာဥပ ဒ၊ ြပညသလတ တာဆငရာ

ဥပ ဒ၊ အမျးသားလတ တာဆငရာဥပ ဒများသည ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ ပဒမ ၄၄၃ အရ

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက ပးအပ သာ အခငအာဏာအရ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက

အ ကာငအထည ဖာရန ြပ ာနးခြခငးြဖစ ကာငး၊ ြပည ထာငစအဆငဆသည စကားရပက

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒတင ယဘယျသာ ဖာြပခသြဖင ြပည ထာငစအဆင အပချပ ရးဆငရာ

အဖ အစညးများက ြပည ထာငစအစးရအဖ ဥပ ဒ ပဒမ ၉ တင လညး ကာငး၊

ြပည ထာငစအဆင ဥပ ဒြပလတ တာဆငရာ အဖအစညးများက ြပည ထာငစလတ တာ

ဆငရာ ဥပ ဒပဒမ ၂ ပဒမခ(စ) တငလညး ကာငး၊ ြပညသ လတ တာနင အမျ းသား

လတ တာဥပ ဒ ပဒမ၂ ပဒမခ(ဇ) တတင လညး ကာငး ထညသငးဖငဆထားြခငးြဖစရာ

ယငးသဖငဆြခငးများသည ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက ကျာလနရာ မ ရာက ကာငး၊

ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးအသးသးသည မမသကဆငရာ က အလက ဥပ ဒြပ ရး၊

အပချပ ရး၊ တရားစရင ရး၊ စာရငးစစ ဆး ရး စသညတက တ ြပးည ဆာငရက စြခငးြဖင

လညး ကာငး၊ အြပနအလနထနး ကျာငးြခငး အားြဖငလညး ကာငး၊ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက

ြဖညဆညး ဖာ ဆာင နကြခငး ြဖစ ကာငး၊ ယငးသ ဆာငရကြခငး ကာင ယ နအထ

အကပအတညးတစစတစရာ ပ ပါကြခငးမရ ကာငး၊ အနကအဓပပါယ ဖငဆပါက

ဥပ ဒြပအာဏာပင အဖအစညး ြဖစသည ြပည ထာငစလတ တာ၏ ရညရယချက နင

ကကည အာငဖငဆရမည ြဖစ ကာငး၊ ယငးသဖငဆြခငးမြပပါက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ

Page 10: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

10

ပဒမ ၄၅၃ ပါ ြပ ာနးချကက မျကကယြပရာ ရာက ကာငး၊ ြပညသလတ တာနင

အမျးသားလတ တာတက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရငနင

အဖ များသည ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးများတင အကျးဝငြခငးမရဟ ဆးြဖတပါက

အ ြခခဥပ ဒ၏ အဓပပါယသ ဘာက ကျဉး ြမာငး အာင ကာကယရာ ရာကမည ြဖစ ကာငး၊

ခရး၏ အဆးအြဖတ ပးရန ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၃၂၂ ပဒမခ(က) က အကးအကား

ြပထား သာလညး ဖာြပထားသည ြပဿနာ(၂)ရပမာ ပဒမ ၃၂၂ ပဒမခ(ခ) နငသာ

သကဆင ကာငး၊ခရးသတငသငးသညတငသငးလာသည မားယငး သာ တငသငးလာ ြဖစ၍

နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒဆငရာခရးမ ပဒမ ၃၂၂ ပဒမခ(က)အရ အနကအဓပပါယ ဖငဆရန

လအပြခငး မရ ကာငး၊ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၃၂၂ ပဒမခ(ခ) နင နငင တာဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒဆငရာခရးဥပ ဒပဒမ၁၂ပဒမခ(ခ)တအရ ခရး၏ လပငနးတာဝနမာ " ြပည ထာငစ

လတ တာ၊ တငး ဒသကးလတ တာ၊ ြပညနယလတ တာ သမဟတ ကယပငအပချပခငရ

တငးဦးစးအဖ နင ကယပငအပချပခငရ ဒသဦးစးအဖတက ြပ ာနးသညဥပ ဒများသည ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒနငညညတြခငးရမရ စစစြခငး" ဟ ြပ ာနးထား ကာငး၊ ယခစစစရမညဥပ ဒများသည

နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနငဖ ဖ း ရး ကာငစက ြပ ာနးခ သာ ြပည ထာငစလတ တာ

ဆငရာဥပ ဒ၊ ြပညသလတ တာဆငရာဥပ ဒနင အမျးသားလတ တာဆငရာဥပ ဒများ

ြဖစ ကာငး၊ ယငးဥပ ဒများမာ ြပည ထာငစလတ တာက ြပ ာနးခသည ဥပ ဒများ

မဟတ သာ ကာင ခရး၌စစစခငမရသြဖငပဏာမအဆငမာပင တငသငးလာက ပလပသင ကာငး

ရငးလငးတငြပသည။

နငင တာသမမတကတငသငး သာတငသငးလာနငစပလျဉး၍ နငင တာဖ စညးပအ ြခခ

ဥပ ဒဆငရာခရးက အာကပါြပဿနာက အဓကဆးြဖတရမညြဖစသည-

" လတ တာအသးသးက ဖ စညးထားသည ကာမတ၊ ကာမရငနငအဖတအား

ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးအြဖစ ထညသငးအဓပပါယဖငဆြခငးသည ဖစညးပအ ြခခ

ဥပ ဒပါ ြပ ာနးချကများနင ညညတြခငး ရ/မရ "

Page 11: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

11

အထကပါြပဿနာနငစပလျဉး၍ စစစသးသပရလင ြပည ထာငစလတ တာဆငရာ

ဥပ ဒပဒမ၂ပဒမခ (စ)တငလညး ကာငး၊ ြပညသလတ တာဆငရာဥပ ဒပဒမ ၂ ပဒမခ (ဇ) တင

လညး ကာငး၊ အမျးသားလတ တာဆငရာဥပ ဒ ပဒမ ၂ ပဒမခ (ဇ) တငလညး ကာငး

ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးက အာကပါအတငးအသးသးအဓပပါယဖငဆထားသည -

"ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးဆသညမာ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညး သာ

ြပည ထာငစအစးရအဖ ၊အမျ းသားကာကယ ရးနင လြခ ရး ကာငစ၊ ဘ ာ ရး

ကာမရင၊ြပည ထာငစတရားလတ တာချ ပ၊ နငင တာဖစညးပအ ြခခဥပ ဒဆငရာ

ခရး၊ြပည ထာငစ ရး ကာကပ ကာမရင၊ြပည ထာငစစာရငးစစချ ပနင ြပည ထာငစ

ရာထးဝနအဖတကလညး ကာငး၊ ြပည ထာငစလတ တာ၊ ြပညသလတ တာနင

အမျးသားလတ တာတက ဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရငနင အဖတက

လညး ကာငး ဆသည။ "

အထက ဖာြပပါအတငး လတ တာဆငရာဥပ ဒအသးသးတင ြပည ထာငစအဆင

အဖအစညး က အနကအဓပပါယဖငဆထား သာလညး ြပည ထာငစသမမတြမနမာနငင တာ

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒတင ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညးဟ သာ စကားရပနငစပလျဉး၍

အနကအဓပပါယဖငဆြပ ာနးထားြခငး မရ ပ။ သရာတင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၇၇

ပဒမခ (ဂ)၊ ပဒမ ၉၀၊ ပဒမ ၉၁၊ ပဒမ ၉၂ ပဒမခ(ခ)၊ ပဒမ၉၇ ပဒမခ(က) ပဒမခငယ (၁)၊

ပဒမ ၁၀၀ ပဒမခ (က)၊ ပဒမ ၁၀၁၊ ပဒမ ၁၀၃ ပဒမခ (ခ) ပဒမခငယ (၁)၊ ပဒမ ၁၁၂ ပဒမခ (ဂ)၊

ပဒမ ၁၃၈ ပဒမခ (က)၊ ပဒမ ၁၄၀၊ ပဒမ ၁၅၈ ပဒမခ (က)၊ ပဒမ ၁၆၀၊ ပဒမ ၂၃၀ ပဒမခ (က)

တတင " ဖ စညးပ အ ြခခဥပ ဒအရဖစညးသည ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးတစရပရပ " နင

"ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖစညးသည ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးတစရပရပက

ကယစားြပ သာ အဖအစညးဝငများ သမဟတ ပဂဂ လများ " ဟ၍ သးနနး ဖာြပ ထားသည။

ထ ကာင တငသငးလာတင ဖာြပပါရသည ြပဿနာက ြဖဆရနအတက ြပည ထာငစ

သမမတြမနမာနငင တာဖစညးပအ ြခခဥပ ဒပါ ြပ ာနးချကများအ ပ တင အဓကထား၍စစစရန

ြဖစသည။

Page 12: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

12

ြပည ထာငစသမမတြမနမာနငင တာ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပါ ြပ ာနးချကများအရ

ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးဟ သာစကားရပနင စပလျဉးသညအသးအနနးက ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒ အခနး (၄)၊ ဥပ ဒြပ ရးအခနးတင သးနနးထားသည။ ယငးဥပ ဒြပ ရးအခနးပါ

ြပည ထာငစလတ တာနာယက၏ လပငနးတာဝနအပငး၊ ပဒမ ၇၇ ပဒမခ (ဂ) တင အာကပါ

အတငးြပ ာနးထားသည-

(ဂ) ြပည ထာငစလတ တာအစညးအ ဝး၌ ဆး နး ဆာငရကဆ အ ကာငး အရာ

တစရပရပနငစပလျဉး၍ လအပလင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည

ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးတစရပရပက ကယစားြပ သာ အဖအစညးများ

သမဟတ ပဂဂ လများက ြပည ထာငစလတ တာသ တက ရာကရငးလငး

တငြပ စရန ဖတကားခငရသည။

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၉၁ တင အလားတ ြပ ာနးထားသကသ ပဒမ ၁၁၂

ြပညသလတ တာဥကက ၏ လပငနးတာဝနတင အာကပါအတငးြပ ာနးထားသည -

(ဂ) ြပညသလတ တာအစညးအ ဝး၌ ဆး နး ဆာငရကဆ အ ကာငးအရာ

တစရပရပနငစပလျဉး၍ လအပလင ဖစညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖစညးသည

ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးတစရပရပကကယစားြပ သာအဖအစညးဝငများ သမဟတ

ပဂဂ လများက ြပညသလတ တာအစညးအ ဝးသ တက ရာကရငးလငး ြဖကား

စရန ဖတကားခငရသည။

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၄၄ တင အမျးသားလတ တာဥကက ၏လပငနး တာဝနက

ပဒမ ၁၁၂ ပါ ြပညသလတ တာဥကက ၏ လပငနးတာဝနဆငရာ ြပ ာနးချက များအတငး

ြဖစသညဟ ဖာြပထားသည။

ဖစညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖစညးသည ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးတစရပရပက

ကယစားြပ သာ အဖ အစညးဝငများသည မမတနငသကဆငသည ဥပ ဒကမးများ သမဟတ

ကစစရပများနငစပလျဉး၍ ရငးလငး ြပာဆ ဆး နးရာတင ြပည ထာငစ လတ တာြဖစလင

Page 13: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

13

နာယက၏ခငြပချကြဖငလညး ကာငး၊ ြပညသလတ တာြဖစလင ြပညသလတ တာဥကက ၏

ခငြပချကြဖငလညး ကာငး၊ အမျးသားလတ တာြဖစလင အမျးသားလတ တာဥကက ၏

ခငြပချကြဖငလညး ကာငးရငးလငး ြပာဆ ဆး နးခငရသည။ ထသဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ

ဖ စညးသညြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးတစရပရပကကယစားြပ သာ အဖ အစညးဝငများက

ြပည ထာငစလတ တာ၊ ြပညသလတ တာနင အမျးသားလတ တာတ၌ ရငးလငး ြပာဆ

ဆး နးခငက ဖ စညးပအ ြခခ ဥပ ဒပဒမ ၉၀၊ ပဒမ ၁၄၀ နင ပဒမ ၁၆၀ တ၌ အသးသး

ြပ ာနးထားသည။ ယငးပဒမများပါ ြပ ာနးချကများက ဆကစပသးသပကညပါက

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖ စညး သာ ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညး၊ ယငးအဖ အစညး

တစရပရပက ကယစားြပ သာအဖ အစညးဝငများ သမဟတ ပဂဂ လများသည ြပည ထာငစ

လတ တာ၊ ြပညသလတ တာနင အမျးသားလတ တာတမ ကယစားလယများ ြဖစသညဟ

ရညညနးထားြခငး မရ ပ။

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ အခနး(၄)၊ ဥပ ဒြပ ရးအခနး၊ ဥပ ဒကမးများ တငသငးြခငးနင

စပလျဉးသည ြပ ာနးချကများတင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးများဟ သာစကားရပက ထညသငးသးနနး ြပ ာနးထားသည။ ဖ စညးပအ ြခခ

ဥပ ဒ ပဒမ၁၀၀ပဒမခ(က)တင " ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖစညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖအစညးများသညြပည ထာငစဥပ ဒြပစာရငးတငပါရ သာကစစရပများအနကမမတစမခနခသည

ကစစရပများနငစပလျဉးသည ဥပ ဒကမးများက သတမတထားသည နညးလမးများနငအည

ြပည ထာငစလတ တာသ တငသငးခငရသည"ဟ ြပ ာနးထားသည။ ယငးြပ ာနးချကနင

ဆကစပလျက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒဇယား(၁)ပါ ြပည ထာငစဥပ ဒြပစာရငး တင နငင တာ

ကာကယ ရးနင လြခ ရးက မအစြပလျက တရားစရင ရးက အထ ဝနကးဌာန

အသးသးက စမခနခခငရသည ဥပ ဒြပစာရငးက တရသည။ တစနညးအားြဖင ယငးဥပ ဒြပ

စာရငးများမာ အပချပ ရးနင တရားစရင ရးက အသးသးကစမခနခခငရသည ဥပ ဒြပ

စာရငးများြဖစသည။ အပချပ ရးနင တရားစရင ရးက အသးသးက စမခနခခငရသည

ဥပ ဒကမး အသးသးကအာဏာသက ရာက စရန ြပည ထာငစလတ တာက ဥပ ဒြပခင

ရ ကာငး ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၉၆ တင ြပ ာနးထား ပးြဖစသည။

Page 14: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

14

ြပည ထာငစလတ တာ၌ ဆး နးဆးြဖတရမညဟ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ၌

သတမတ သာ ဥပ ဒကမးများမအပ မမတစမခနခပငခငရသည ကစစရပများနင စပလျဉးသည

ဥပ ဒကမးများက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးဝငများသည ြပညသလတ တာတငြဖစ စ၊ အမျးသားလတ တာတငြဖစ စ စတင

ဆး နး ဆာငရကခငရ ကာငး ပဒမ ၁၀၁ တငြပ ာနးထားသည။ ပဒမ ၁၀၁ ြပ ာနးချကပါ

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖ စညးသည အဖ အစညးများဟ သာစကားရပကလညး ပဒမ ၁၀၀

တင ရညညနး ဖာြပသညအတငး အဓပပါယ ကာကယရမညြဖစသည။

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရြပည ထာငစလတ တာသဥပ ဒကမးများက တငသငးရာတင

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးများ သာမက

ြပညသလတ တာကယစားလယများနင အမျးသားလတ တာ ကယစားလယများသည

ြပည ထာငစဥပ ဒြပစာရငးတင ပါရ သာကစစရပများအနက ြပည ထာငစလတ တာ၌သာ

တငသငးဆးြဖတရမညဟ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ၌ သတမတြပ ာနးထားသည ကစစရပများမအပ

ကျနကစစရပများနင စပလျဉး သာ ဥပ ဒကမးများက ဥပ ဒနငအည ြပညသလတ တာ

သမဟတ အမျးသားလတ တာသ စတငတငသငးခငရရ ကသည။ ထကသ ဖ စညးပအ ြခခ

ဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညးများသာမက ြပညသလတ တာ

ကယစားလယများကလညး သကဆငရာ လတ တာများတင ဥပ ဒကမး တငသငးခငက

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၃၈ ပဒမခ (က) နင (ခ)၊ ပဒမ ၁၅၈ ပဒမခ (က) နင (ခ) တတင

ြပ ာနးထားသညက ထာကရြခငးအားြဖင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည

ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးတစရပရပ ဟ သာစကားရပသည ြပညသလတ တာ သမဟတ

အမျးသားလတ တာ သမဟတ ြပညသလတ တာကယစားလယ သမဟတ

အမျးသားလတ တာ ကယစားလယတနင တည သာအဖ အစညး သမဟတ ပဂဂ လများ

မဟတ ကာငး ြမငသာသည။

အထကတင သးသပ ဖာြပခသည ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပါ ြပ ာနးချကများက

အ ထာကအထားြပ၍ ပဒမ တစခချငးတင ဖာြပပါရသညအ ကာငးအရာများက ဆကစပ

အဓပပါယ ကာကယလင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင

Page 15: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

15

အဖ အစညး တစရပရပနင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညး တစရပရပက ကယစားြပ သာ အဖ အစညးဝငများ သမဟတ ပဂဂလများသည

ြပည ထာငစလတ တာ၊ ြပညသလတ တာ၊ အမျးသားလတ တာ နင ယငးလတ တာတ၏

ကယစားလယများ မဟတက ကာငး အဓပပါယ ကာကယဖငဆရ ပမည။

ဥပ ဒအနကအဓပပါယ ကာကယြခငး နစမျးနစစား ရသည။ ပထမတစမျ းမာ ဥပ ဒ၏

စာသားများက တကရကအဓပပါယ ကာကယ ပး ယငးစာသားများ ပ တင ပ လငသညအတငး

အဓပပါယ ကာကယြခငးြဖစသည။ ဒတယတစမျ းမာ ယငးစာသား များတငပင ဥပ ဒြပသတ၏

သ ဘာထား မညကသ ရခသညက ချငချန၍ အဓပပါယ ကာကယြခငး ြဖစသည။

ထြပငအ ြခခဥပ ဒများနင ၎ငးတတငပါရ သာ ပဒမများ၊ ြပ ာနးချကများ၏

သ ဘာအဓပပါယက ကာကယရာတင လကနာ လရသည ထးတမးစဉလာနင ဥပ ဒသများ

ရသည။ ၎ငးတအနက အချ မာ အ ြခခဥပ ဒ ရးဆသညအဖ အစညး၏ ရညရယချက နင

သ ဘာထားများအတငး ြဖစ စရန အလားတအ ကာငးချငးရာများ နငစပလျဉး သာ

ြပ ာနးချကများကပါ ထညသငးစဉးစား ပးမ အဓပပါယသ ဘာက ကာကယရမည။ ပဒမတစခ

သမဟတ ြပ ာနးချကတစခ၏ သ ဘာအဓပပါယသည မရငးလငးမြပတသားလင အြခား

အလားတပဒမများ၊ ြပ ာနးချကများကပါထညသငး စဉးစားလင အဓပပါယ ပ လင ထငရား၍

လာနငသည။

အထကတင ဖာြပခသည ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒြပ ာနးချကများတင ပါရသည

လတ တာတင ရငးလငး ဆး နး ြပာဆခငနငစပလျဉးသည အ ကာငးအရာပါပဒမများ၊

ဥပ ဒကမး တငသငးခငနင စပလျဉးသည အ ကာငးအရာပါပဒမများအရ အဓပပါယ

ကာကယလင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးတစရပရပနင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညး တစရပရပက ကယစားြပ သာ အဖ အစညးဝငများ သမဟတ ပဂဂလများသည

လတ တာ အဖ အစညးအသးသးနင ယငးလတ တာအသးသးတမ ကယစားလယများနင

အဓပပါယတညြခငး မရ ကာငး ပ ပါကလာ ပသည။

Page 16: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

16

နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ အခနး (၄) ဥပ ဒြပ ရးအခနးတင ြပညသလတ တာ

ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖ များ၊ အမျးသားလတ တာ ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖ များ

ဖ စညးြခငးက သးြခား ခါငးစဉြဖင သတမတြပ ာနးထားသည။ ြပညသလတ တာက ကာမတ၊

ကာမရငနင အဖ များ ဖ စညးြခငးနင စပလျဉး၍ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၁၅ မ ပဒမ ၁၁၈

အထလညး ကာငး၊ အမျးသားလတ တာက ကာမတ၊ ကာမရငနင အဖ များ

ဖ စညးြခငးနငစပလျဉး၍ ပဒမ ၁၄၇ မ ပဒမ ၁၅၀ အထလညး ကာငး ြပ ာနးထားသည။

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညး တစရပရပသည

လတ တာ ကာမတ၊ ကာမရင နင အဖ များ နင တညြခငး ရ မရ ဆကလက စစစရမည

ြဖစသည။ ယငးအခနးတငပါရသည ဖာြပပါဥပ ဒ ြပ ာနးချကများတင သးနနးထားသည

စကားရပများအရ ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညးဆသညမာ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ

ဖ စညးသည အဖ အစညးများြဖစ ပး လတ တာအသးသးကဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရင နင

အဖ များနငမတ သးြခားြဖစ ကာငး တရသည။ ဥပ ဒြပ ာနးချကများပါ စာသားများအတငး

တကရက အဓပပါယ ကာကယပါက ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးဆသညမာ ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည အဖ အစညးများြဖစသည။ ကာမတ၊ ကာမရင နင

အဖ များသည ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၁၅ နင ပဒမ ၁၄၇ ြပ ာနးချကတအရ

ြပညသလတ တာနင အမျ းသားလတ တာတက ဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရငနင

အဖ အသးသးတြဖစကသည။ ထကသ ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညးနင လတ တာ ကာမတ၊

ကာမရငနငအဖ တမာ ဖ စညးမသဘာဝ မတညက သာ ကာင ြပညသလတ တာဆငရာ

ဥပ ဒပဒမ ၂ ပဒမခ (ဆ) တင လညး ကာငး ၊ အမျးသားလတ တာဆငရာဥပ ဒပဒမ ၂

ပဒမခ (ဆ) တင လညး ကာငး လတ တာအဖ အစညးများ၏ အနကအဓပပါယက သးြခား

အဓပပါယဖငဆထားြခငး ြဖစသည။ ထသ လတ တာအဖ အစညးများ၏ အနကအဓပပါယက

ဖငဆ ပးြဖစပါလျက လတ တာအသးသးဆငရာဥပ ဒများပါ“ ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညး”

ဟ သာအဓပပါယဖငဆချကတင လတ တာအဖ အစညးများြဖစကသည ကာမတ၊ ကာမရငနင

အဖ များက ထပမထညသငးအဓပပါယဖငဆထား ကာငး တရရသည။

Page 17: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

17

အ ြခခဥပ ဒနင ၎ငးတတငပါဝင သာ ပဒမများ၊ ြပ ာနးချကများ၏ သ ဘာအဓပပါယ က

ကာကယရာတင ပဒမတစခ သမဟတ ြပ ာနးချကတစခချငးအလက တကရကအဓပပါယ

ကာကယရသကသ အ ြခခဥပ ဒ ရးဆသည အဖ အစညး၏ ရညရယချကနင သ ဘာထား

အတငးြဖစ စရနလညး အဓပပါယ ကာကယရမညြဖစသည။

ယငး ယဘယျသ ဘာတရားက ၁၉၇၃ ခနစ၊ စကားရပများအနကအဓပပါယဖငဆ ရး

ဥပ ဒတင အာကပါအတငး ဖာြပထားသည-

ပဒမ ၃ (ခ) ဥပ ဒြပ ာနးချက တစရပရပ၏ အနကအဓပပါယက ယငးဥပ ဒက ြပသည

အာဏာပငအဖအစညး၏ ရညရယချကနင ကကည အာင ဖငဆရမည။

ြပည ထာငစသမမတြမနမာနငင တာ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ(၂၀၀၈ခနစ)က ရးဆ

ြပ ာနးရာတင အ ြခခဥပ ဒ ရးဆသည အဖ အစညး၏ ရညရယချကက သရရန ြမနမာနငင၏

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒသမငးက ြပန ြပာငးကညရနလသည။ သမငးအစဉအလာ ကးမား သာ

နငင တာတင လတလပ ရးအြမနရရရနအတက ဖ စညးအပချ ပပအ ြခခဥပ ဒက အလျငအြမန

ရးဆကာ ၁၉၄၇ခနစ၊ စကတငဘာလ ၂၄ ရက နတင တငးြပညြပလတ တာက အတညြပ ြပ ာနး

ခသည။ လတလပ ရးရရ သာအခါ နငင တာတင အဆပါဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒြဖင ပါလမန

ဒမက ရစစနစက ဖာ ဆာငကျငသးခသည။

၁၉၇၄ ခနစတင တစပါတပစက အ ြခခ၍ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒတစရပက ရးဆ ပး

ြပညလးကတဆနဒခယပကျငးပ၍ အတညြပြပ ာနးခသည။ ၁၉၈၈ ခနစတင နငင တာ၌

ြဖစ ပ လာသည အ ြခအ နအရပရပ ကာင အဆပါဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒမာလညး ရပဆငး

သားခရသည။

အနာဂတနငင တာတင ရရညအကျးရ ပး ခငမာသညဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ

တစရပမရမြဖစလအပသညအတက နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနငဖ ဖး ရး ကာငစသည

၁၉၉၃ ခနစ မစ၍ အမျးသားညလာခက ခ ယကျငးပ ပးခသည။ အမျးသားညလာခတင

နငင ရး၊ လြခ ရး၊ အပချပ ရး၊ စးပား ရး၊ လမ ရးနင ဥပ ဒ ရးရာစသည ရ ထာငမျ းစမ

အ တအက ကယဝသညပဂဂလများပါဝငခသည။ နငင တာအတငးတညရသည မ နယ

Page 18: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

18

အားလးမ တငးရငးသားကယစားလယများလညး ပါဝငခ ကသည။ ခငမာ သာ နငင တာ

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒတစရပ ပ ပါကရနအတက အ ြခခရမညမများနင အ သးစတ

အ ြခခရမညမများက အနစသာရြပညဝစာ ချမတနငခသည။ အမျးသားညလာခက ချမတ

ပးခသည အ ြခခမများနင အ သးစတ အ ြခခရမညမများနငအည ြပည ထာငစသမမတ

ြမနမာနငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ(၂၀၀၈ခနစ)က ရးဆအတညြပြပ ာနးခြခငးြဖစသည။

အမျ းသားညလာခကချမတသညအ ြခခမများနင အ သးစတအ ြခခရမညမများသည

အ ြခခဥပ ဒြပသည ရညရယချကနင သ ဘာထားများပငြဖစသည။ အ ြခခမများတင

ထငရားသညြပ ာနးချကတစရပမာ " နငင တာအချပအြခာအာဏာ၏ ခကမသးြဖာြဖစသည

ဥပ ဒြပ ရးအာဏာ၊ အပချပ ရးအာဏာနင တရားစရင ရးအာဏာတက တတနငသမ ပငးြခား

သးစြခငးနင အချငးချငးအြပနအလနထနး ကျာငးြခငးတြပသည။" ဟ သာ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ

ပဒမ ၁၁ ပဒမခ (က) ပါ ြပ ာနးချကြဖစသည။

သြဖစရာ အမျးသားညလာခကချမတသည အ ြခခမနငအည အဓပပါယဖငဆရလင

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအခနး(၄)၊ဥပ ဒြပ ရးအခနး၌ြပည ထာငစလတ တာ၊ ြပညသလတ တာ

နငအမျးသားလတ တာတ၏ဖ စညးြခငး၊လပငနးတာဝနသတမတြခငး၊ဥပ ဒြပြခငး၊ဥပ ဒကမး

တငသငးြခငးဟ၍ ဥပ ဒြပ ရးအာဏာကျငသး ဆာငရကနငရန ြပ ာနးသတမတ ပးထား

သည။ ယငးဥပ ဒြပြခငး အခနးက တင ဥပ ဒြပအဖ အစညးများြဖစသည လတ တာ

အသးသးနင ယငးလတ တာများက ဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရငနင အဖ များနင ခြခား

ကြပား စရန ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးဟ၍

သးြခား ဖာြပသးနနးထားြခငးြဖစသည။

အမျးသားညလာခက နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ ရးဆရာတင ပါဝငမည

ဥပ ဒြပ ရးဆငရာ အာဏာခ ဝမအပငးအတက အ သးစတအ ြခခရမညမများနင စပလျဉး၍

အမျးသားညလာခကျငးပ ရးလပငနး ကာမတဥကက ဦး အာငတး၏ ရငးလငး ြပာကားချက

များက လညးထညသငးစဉးစားရနလသည။

Page 19: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

19

၁၉၇၃ ခနစ၊ စကားရပများအနကအဓပပါယဖငဆ ရးဥပ ဒပဒမ ၄ တင " ဥပ ဒ

ြပ ာနးချကတစရပရပ၏ အနကအဓပပါယကဖငဆရာ၌ ယငးဥပ ဒက မြပ ာနးမက ဥပ ဒ

ရးဆ ရး ကာမရင သမဟတ ဥပ ဒြပအာဏာပငအဖအစညးတင ဆး နးခသညအချက၊

မတတမးများကလညး ကာငး၊ ဥပ ဒြပရြခငး၏ အကျးအ ကာငး ဖာြပချကကလညး ကာငး

ထညသငးစဉးစားနငသည။" ဟ သာဥပ ဒြပ ာနးချကလညးရ ပးြဖစသည။

အမျးသားညလာခကျငးပ ရးလပငနး ကာမတဥကက ၏ ရငးလငးချကများအနက

ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးနင စပလျဉးသည

ရငးလငးချကမာ အာကပါအတငးြဖစသည-

"အမျးသားညလာခကချမတ ပးြဖစတ အ သးစတအ ြခခရမယမများမာ ြပည ထာငစ

လတ တာက ဆာငရကရမယ ကစစရပများ ပါဝငပါတယ။ နငင တာ

နယနမတြပငဆငတကစစ၊ တငး ဒသကး သမဟတ ြပညနယနယနမတြပငဆငတကစစ၊

ြပည ထာငစအစးရဝန ကးဌာနများန ဝန ကးဦး ရသတမတ ရးကစစ၊ ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒအရဖစညးမယ ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးများရ အဖ ဝငများ

ခနအပတာဝန ပး ရးကစစ စသညတက နငင တာသမမတက တငြပ လာတအခါ

ြပည ထာငစ လတ တာမာ ဆး နးသးသပပး တငြပချကကသ ဘာတမတအဆးအြဖတ

ပးရမာ ြဖစပါတယ။ " (1)

အမျ းသားညလာခကျငးပ ရးလပငနး ကာမတဥကက ၏ရငးလငးချကအရဆပါ က ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးမည ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညးများ၊ ယငးအဖ အစညးများ၏

အဖ ဝငများမာနငင တာသမမတက ြပည ထာငစလတ တာ၏သ ဘာတညချက တငြပရယ ပး

ခနအပသည အဖ အစညးများြဖစသည။

                                                            (1)   အမျ းသားညလာခ၌ နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ ရးဆရာတင ဥပ ဒြပ ရးအခနးတငပါဝငမည ဥပ ဒြပြခငး ဆငရာ

လပငနးများအတက ချမတသငသည အ သးစတအ ြခခရမညမများနငစပလျဉး၍ အမျးသားညလာခကျငးပ ရး လပငနး ကာမတဥကက ဦး အာငတး၏ ရငးလငး ြပားကားချကများ၊ စာ-၁၁၊ ၃၅ (၃၆)။   

Page 20: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

20

၎ငးအြပင အမျးသားညလာခကျငးပ ရးလပငနး ကာမတဥကက က အာကပါအတငး

ရငးလငးထားသညကလညး တရသည-(1)

" ဒါ ကာင ဥပ ဒတစရပြပ ာနးတအခါ အဒဥပ ဒနသကဆငတ နညးဥပ ဒ၊ စညးမျဉး

ဥပ ဒန စညးကမးဥပ ဒများ ထတြပနခငက ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးတ

ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးများအား အပနငးသငပါ ကာငး တငြပလပါတယ။ အမန

ကာြငာစာ၊ အမန၊ညနကားချကန လပထးလပနညးများ ထတြပနခငက တာ သကဆငရာ

အဖအစညး သမဟတ အာဏာပငများအား အပနငးဖ သတမတသငပါတယ။ " (၁)

အထကပါရငးလငးချကအတငး ဖစညးပအ ြခခဥပ ဒ ပဒမ၉၇ပဒမခ(က)ပဒမခငယ (၁) နင (၂)

တက ြပ ာနးထား ကာငး တရသည။ ယငးရငးလငးချကအရ ဖ စညးပအ ြခခ ဥပ ဒအရ

ဖ စညးသညြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးတစရပရပသည သကဆငရာလတ တာ အသးသးက

ဖ စညးသည လတ တာဆငရာအဖ အစညးနင မတဘ နငင တာသမမတက

ြပည ထာငစလတ တာ၏ သ ဘာတညချကကရယ၍ ခနအပသည ြပည ထာငစအဆင

အဖ အစညးြဖစသည။

ထ ကာင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအခနး (၄) ဥပ ဒြပ ရးတင ြပ ာနးပါရသည

ပဒမများက ဆကစပသးသပြခငးအားြဖငလညး ကာငး၊ ပဒမတစခစတင ဖာြပပါရသညအတငး

တကရကအဓပပါယ ကာကယြခငးအားြဖငလညး ကာငး၊ အမျးသားညလာခက ချမတသည

အ ြခခမများနငအ သးစတအ ြခခရမညမများအရလညး ကာငး " ဖစညးပအ ြခခဥပ ဒအရ

ဖစညးသည ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးတစရပရပ " နင " ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ

ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးတစရပရပက ကယစားြပ သာ အဖအစညးဝင

သမဟတ ပဂဂလများ " သည လတ တာ အသးသးက ဖ စညးသည ကာမတ၊ ကာမရင နင

အဖ များ နင တညမမရသညမာ ထငရားသည။

                                                            (1) အမျ းသားညလာခ၌ နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ ရးဆရာတင ဥပ ဒြပ ရးအခနးတငပါဝငမည ဥပ ဒြပြခငး ဆငရာ

လပငနးများအတက ချမတသငသည အ သးစတအ ြခခရမညမများနငစပလျဉး၍ အမျးသားညလာခကျငးပ ရး လပငနး ကာမတဥကက ဦး အာငတး၏ ရငးလငး ြပာကားချကများ။

Page 21: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

21

နငင တာသမမတကယစား ြပည ထာငစ ရ နချပက တငသငးသညမာ ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒပါ " ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖစညးသည ြပည ထာငစအဆင အဖအစညး

တစရပရပနင ယငးအဖအစညးတစရပရပ၏ အဖဝင သမဟတ ပဂဂ လ " ဟ သာ စကားရပက

အနကအဓပပါယဖငဆ ပးရန လာကထားြခငးြဖစသည။ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၄၄၃ အရ

နငင တာ အးချမးသာယာ ရးနငဖ ဖ း ရး ကာငစက ြပ ာနးသည လတ တာအသးသးဆငရာ

ဥပ ဒများပါ " ြပည ထာငစအဆငအဖအစညး" ဟ သာ အဓပပါယဖငဆချကက အနကအဓပပါယ

ဖငဆ ပးရန တငသငးြခငးမဟတ ပ။ ယငးလတ တာအသးသးဆငရာဥပ ဒများပါ အဓပပါယ

ဖငဆချကမာ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒနငညညတြခငးရမရ ဆကစပစစစဆးြဖတရနသာြဖစသည။

ထ ကာင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၄၄၃ နင ပဒမ ၄၄၅ ပါ ြပ ာနးချကများအ ပ

သးသပရနအ ကာငး မ ပ ပါက ပ။

ထအတ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၁၄၀ နင ပဒမ ၁၆၀ တ၏ ြခဆငးတင " ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒအရဖစညးသည ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးတစရပရပက ကယစားြပ သာ

အဖအစညးဝငများသည" ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးြဖစ ကာငး ပ လငသညအတက

ယငးပဒမ ၁၄၀ နင ပဒမ ၁၆၀ တပါစကားရပက ြပငဆငပယဖျကရန အ ကာငး ပ ပါကမည

မဟတ ပ။

နငင တာသမမတကတငသငးသည တငသငးလာမာ တညဆဥပ ဒတစရပ ြဖစ သာ

လတ တာအသးသးဆငရာဥပ ဒများပါစကားရပကအဓပပါယဖငဆရနတငြပြခငးမဟတ၊ဖ စညးပ

အ ြခခဥပ ဒပါစကားရပြဖစသည" ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရဖစညးသည ြပည ထာငစအဆင

အဖအစညး " ဆသည စကားရပက အဓပပါယဖငဆရနသာ ြဖစသည။

၁၉၇၃ခနစ၊စကားရပများအနကအဓပပါယဖငဆ ရးဥပ ဒပဒမ၃ပဒမခ(ခ) ြပ ာနးချကမာ

ဥပ ဒတစရပရပ၏ အနကအဓပပါယကဖငဆရာတင ဥပ ဒြပအာဏာပငအဖ အစညး၏

ရညရယချကနငကကည အာငဖငဆရနြဖစသည။ တငသငးလာအရ အနကအဓပပါယဖငဆရနမာ

Page 22: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

22

အ ြခခဥပ ဒြပ ာနးချကပါစကားရပက အဓပပါယဖငဆရနြဖစ ပး တညဆဥပ ဒတစရပရပပါ

ြပ ာနးချကက အဓပပါယဖငဆရနမဟတ၊ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒကြပသညအာဏာပင

အဖအစညးမာ ယခဥပ ဒြပအာဏာပငြဖစသည ြပည ထာငစလတ တာမဟတ၊

အမျးသားညလာခက ချမတခသည အ ြခခမများနငအ သးစတ အ ြခခရမညမများနငအညသာ

ဤဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒက အဓပပါယဖငဆရမညြဖစသည။

ြခ၍သးသပရလင ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအခနး(၄)၊ဥပ ဒြပ ရးအခနးပါ ပဒမတစခချငး

အ ပ ဆကစပ၍ အနကအဓပပါယ ကာကယချကအရ " ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ ဖ စညးသည

ြပည ထာငစအဆငအဖ အစညးတစရပရပနင ယငးအဖ အစညးတစရပရပက ကယစားြပ သာ

အဖ အစညးဝငများ သမဟတ ပဂဂ လများသည နငင တာသမမတက ြပည ထာငစလတ တာ၏

သ ဘာတအတညြပချကရယ ပး ခနထားသည ြပည ထာငစအဆင အဖ အစညးများနင

အဖ အစညးဝငပဂဂလများ ြဖစကသည။ ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒ အခနး (၄)၊ ဥပ ဒြပ ရးအခနး၌

သးြခား ခါငးစဉသတမတ ပး ြပ ာနးထားသည သကဆငရာလတ တာအသးသးက ဖ စညး သာ

ကာမတ၊ ကာမရငနင အဖ များသည လတ တာဆငရာအဖ အစညးများြဖစသည။

ထ ကာင နငင တာဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒပဒမ ၇၇ ပဒမခ (ဂ)၊ ပဒမ ၉၀၊ ပဒမ ၉၁၊

ပဒမ ၉၂ပဒမခ(ခ)၊ ပဒမ၉၇ ပဒမခ(က)ပဒမခငယ(၁)၊ ပဒမ ၁၀၀ ပဒမခ(က)၊ ပဒမ ၁၀၁၊

ပဒမ ၁၀၃ ပဒမခ(ခ) ပဒမခငယ(၁)၊ ပဒမ ၁၁၂ ပဒမခ(ဂ)၊ ပဒမ ၁၃၈ ပဒမခ(က)၊ပဒမ ၁၄၀၊

ပဒမ ၁၅၈ ပဒမ ခ(က)၊ ပဒမ ၁၆၀၊ ပဒမ ၂၃၀ ပဒမခ(က) တတင " ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ

ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးတစရပရပ" နင " ဖ စညးပအ ြခခဥပ ဒအရ

ဖ စညးသည ြပည ထာငစအဆင အဖအစညးတစရပရပက ကယစားြပ သာ အဖအစညးဝငများ

သမဟတ ပဂဂ လများ " သည နငင တာသမမတက ြပည ထာငစလတ တာ၏ သ ဘာတည

ချကက ရယ ပး ခနထားသည ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးနင ယငးအဖ အစညးဝင သမဟတ

ပဂဂလများြဖစက ကာငး အနကအဓပပါယဖငဆရမညြဖစ ပသည။

Page 23: dddddddddddddd - constitutionaltribunal.gov.mm · ဥပဒပဒ်မ ၁၁၅ မှ ပဒ်မ ၁၁၈ အထိ ြပည်သူလ့ တ်တာ် ကာ်မတီ၊

 

  

23

အထကပါအ ကာငးများ ကာင နငင တာသမမတ၏ တငသငးလာက ခငြပ၍

တငသငးလာပါြပဿနာက အာကပါအတငး ြဖဆလကသည-

" လတ တာအသးသးက ဖ စညးထားသည ကာမတ၊ ကာမရငနင အဖတအား

ြပည ထာငစအဆငအဖအစညးအြဖစ ထညသငးအဓပပါယဖငဆြခငးသည ဖ စညးပအ ြခခ

ဥပ ဒပါ ြပ ာနးချကများနင ညညတြခငး မရ ကာငး "

x x x

(သနးစး) ဥကက

x x x

(ခငလြမင) အဖ ဝင

x x x

( ဒါကတာတင အာင အး) အဖ ဝင

x x x

(ထနးကည) အဖ ဝင

x x x

(စးသနး) အဖ ဝင

x x x

(ခငထနး) အဖ ဝင

x x x

(ဆနးြမင) အဖ ဝင

x x x

(ြမငက င) အဖ ဝင

x x x

(မမရ) အဖ ဝင