Deel IV: BIJLAGEN (basis)

BIJLAGEN Omgevingsvisie

22-11-2016

Omgevingsvisie

Samenvatting omgevingsvisie

De omgevingsvisie is een integrale visie en een helder fundament voor het beleid van Hollands kroon en de uitvoering ervan voor de periode tot 2030. Het betreft naast ruimtelijke ordening ook onderwerpen als veiligheid, economische en technologische ontwikkelingen, natuur, milieu en bereikbaarheid. Dit moet meer samenhang brengen in het beleid voor de fysieke leefomgeving om flexibeler in te kunnen spelen op de veranderingen in de maatschappij. Vooral op strategisch niveau is deze samenhang van belang. Daarom worden in deze omgevingsvisie zoveel mogelijk onderwerpen binnen verschillende thema’s zoals algemeen, leven, ondernemen, groen, toerisme & recreatie en water inhoudelijk met elkaar verbonden. Niet de regels staan centraal maar het initiatief! De omgevingsvisie is opgebouwd uit twee hoofdonderdelen; beschreven richtingen en kaarten. Een richting kan een kader, ambitie, proeftuin of een uitwerking betreffen. De kaarten zijn een bundeling van themakaarten en vormen de ruimtelijke weergave van de richtingen. Een kader voldoet aan hogere kaders of nog niet helemaal maar wij gaan hier wel naar handelen. Een ambitie hoeft niet te voldoen aan hogere kaders en / of ligt verder in de toekomst. Een proeftuin loopt vooruit op een uitwerking en betreft gecontroleerd uitproberen. Een uitwerking is nu nog niet concreet te maken.

De volgende hoofdrichtingen zijn onderwerp overstijgende: Voor heel Hollands Kroon gelden dezelfde regels, tenzij het een gebied of object betreft die

conform de meetlat aanvullende regels nodig heeft. De mogelijkheid tot maatwerk die de Omgevingswet gaat bieden omarmen en benutten wij

volledig. Hoofdrichtingen van de beleidskeuzes voor de onderwerpen zijn: Wij willen de ruimtelijke kwaliteit en diversiteit van ons landschap en de dorpen onderbouwd

ontwikkelen, verbeteren en indien nodig transformeren. Wij gaan ervan uit dat inwoners en ondernemers binnen de gestelde kaders in ruimtelijke

plannen zelf zorg dragen voor de landschappelijke inpassing. Bij maatwerk houden wij rekening met de landschappelijke ontwikkeling.

De komende 15 jaar is er op het gebied van fysieke bereikbaarheid veel verandering te verwachten, waarop wij zo goed mogelijk proberen in te spelen. Ook zien wij het belang van de bereikbaarheid door snel internet.

Leegstand van gebouwen is de uitdaging voor de (zeer nabije) toekomst. Wij zetten om deze reden een leegstandsteam in, dat proactief inspeelt op het dynamische onderwerp leegstand.

In Hollands Kroon zijn weinig milieuknelpunten. Dat willen we ook zo houden. Duurzaamheid is leidend en een verbindend principe! Slimme energie is de toekomst! Wij staan voor ruimte om te ondernemen in de agrarische sector. Waarbij er uniforme regels

gelden in de gehele gemeente en veel ruimte is voor nieuwe ontwikkelingen. Aanvullend heeft de bewustwording van de noodzaak in verandering in denken en doen met betrekking tot woningbouw heeft geresulteerd in diverse kaders, hier volgt een compact overzicht.

Ontwikkelingen hier gaan ontzettend snel. Om Agriport A7 ook in de toekomst succesvol te laten blijven zijn coördinatie, visie, slagkracht en flexibiliteit sleutelbegrippen. Dit vraagt om bereidheid deze ontwikkelingen te volgen en hiernaar te handelen. De dialoog met regionale partners verliezen we hierbij niet uit het oog.

Wij juichen ondernemerschap toe! We omarmen lokale bedrijvigheid en hier willen we zo min mogelijk beperkende regels voor opnemen. Dus flexibel waar het kan en streng waar het moet. Op het gebied van bedrijven(terreinen) trekken wij samen op met onze regiopartners en de provincie.

Naast de vissersvloot zijn op het haventerrein in Den Oever ook verschillende aan de visserij gerelateerde bedrijven te vinden: Van visafslag tot scheepmotoren, van visrestaurants tot winkels voor scheepsbenodigdheden.

Wij staan voor een gezonde woningvoorraad! Wij verleggen de focus op kwaliteit in plaats van kwantiteit van woningbouw. Dit heeft heeft als consequentie dat er tot 2020 beperkte ruimte is: voor andere private initiatieven voor het bouwen van nieuwe woningen; om leegkomende te herontwikkelen met woningbouw; om vrijkomende agrarische gebouwen om te bouwen tot woningen (eventueel in combinatie

met zorg). We gaan voor een goede kwaliteit van de voorzieningen! Gevolg is dat we het accent leggen op

de vier grote kernen Anna Paulowna, Hippolytushoef, Nieuwe Niedorp - Winkel en Wieringerwerf. Een uitzondering is het aanbod van culturele voorzieningen.

Naast de zorgtaak voor de riolering richten wij de komende jaren de focus op een klimaatbestendige kop van Noord-Holland.

We werken toe naar een volledig circulaire economie: het verbranden van restafval bestaat dan niet meer.

We blijven ons samen met verkeerspartners én inwoners inspannen om het aantal verkeersdoden en gewonden verder terug te dringen. Dit gaan we doen door verdere uitvoering van het Verkeersveiligheidsplan, maar ook door open te staan voor vernieuwde verkeersveiligheids-concepten.

Wij beheren en benutten alle functies en facetten van water optimaal. Het beheer en onderhoud van de bruggen in Hollands Kroon wordt op orde gebracht en is

afgestemd op het gebruik en de functie. Nieuwe bruggen worden hierbij gebouwd volgens de laatste eisen, hebben een lange levensduur en minimaal onderhoud nodig.

Water is voor Hollands Kroon een groot goed en dit gaan we de komende jaren meer uitdragen. We willen ons grondgebied hierbij beter toegankelijk te maken, onder andere voor waterrecreatie, door slim te baggeren!

Vrijetijdsbusiness is voor ons belangrijk, maar voor de regio van levensbelang. Kernwoorden hierbij zijn 'groot door kleinschalig te denken en te doen' en het accent ligt op zien, doen en beleven. Wij gaan hiervoor geen beleid opstellen maar zullen samen met onze partners concrete plannen ontwikkelen en uitwerken.

Het opleggen van extra regels voor cultuurhistorie (bijvoorbeeld door het aanwijzen van nieuwe monumenten) zorgt alleen maar voor kostenverhogingen, beperkingen en vertragingen. Wij gaan er vanuit dat de eigenaren van deze panden hier zelf ook trots op zijn en dit in stand willen houden. Om onze karaktervolle panden, gebieden en elementen te behouden kiezen wij ervoor om te inspireren! Hetzelfde geldt voor onze waardevolle landschappelijke elementen.

Het opleggen van aanvullende archeologische regels op percelen in ruimtelijke plannen zorgt voor beperkingen (zoals: langere doorlooptijden of onderzoekslasten). Wij kiezen er bewust voor archeologie een stap terug te doen.

Wij voeren geen actief natuurbeleid. Binnen Hollands Kroon focussen wij ons op nieuwe natuur in de Natuurnetwerk Nederland (NNN) en het onderhouden van de bestaande natuur.

We streven na dat grote delen van de openbare ruimte participatie beheergebieden zijn geworden waarbij deelnemers zelf kiezen hoe hun leefruimte er uitziet en dit ook realiseren. Ons groene karakter vinden wij belangrijk. Daarom verbeteren we het groenkarakter zodat Hollands Kroon nog aantrekkelijker wordt.

U kunt hier het de overzichtstabel vinden.

Omgevingsvisie

Fysieke leefomgeving

In het proces van de totstandkoming van de omgevingsvisie is er bij de participatie en input ronde, om hier een zo hoog mogelijk rendement uit te halen, niet gestuurd op inbreng alleen over de fysieke leefomgeving. Dit heeft geresulteerd in een veelomvattend en integraal voorontwerp van de omgevingsvisie (werkdocument), dit komt de bruikbaarheid en leesbaarheid niet ten goede. In de verdere procesfasen van de omgevingsvisie wordt de inhoud beperkt tot onderwerpen die de fysieke leefomgeving (kunnen) beïnvloeden of hierdoor beïnvloed (kunnen) worden.

Het kernbegrip van de Omgevingswet is 'de fysieke leefomgeving'. Artikel 1.2 bepaalt dat de Omgevingswet gaat over de fysieke leefomgeving en de activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving. Uit dit artikel blijkt verder dat het in ieder geval gaat om fysieke onderdelen van de omgeving zoals bouwwerken, infrastructuur, watersystemen, water, bodem, lucht, cultureel erfgoed, landschappen en natuur. ‘De fysieke leefomgeving' is daarmee een breed begrip dat ziet op zowel natuurlijke als geconstrueerde elementen. De opsomming is niet-limitatief, wat aan vooral de gemeenten een grotere afwegingsruimte geeft dan voorheen.

Om duidelijk aan te geven wat de reikwijdte van de omgevingsvisie betreft, wordt hier toegelicht wat Hollandskroon verstaat onder de fysieke leefomgeving en welke onderwerpen daarbij horen. Voor sommige onderwerpen is dit direct duidelijk. Andere onderwerpen kunnen indirect, of slechts gedeeltelijk, de fysieke leefomgeving beïnvloeden en hier is dat dus minder duidelijk.

De fysieke leefomgeving bestaat uit alles wat je zintuigelijk waarneemt als je ‘buiten’ bent: zoals bebouwing, vegetatie, water, grond, klimaat, geur, lucht en geluid. Dit alles komt tot leven door dat mensen en dieren deze waar te nemen omgeving gebruiken. Dit gebruiken, zoals wonen, verblijven en werken behoort ook tot de fysieke leefomgeving.

De fysieke leefomgeving kan direct en indirect beïnvloed worden, hier gaat de omgevingsvisie over. De richtingen (kaders / ambities / uitwerkingen / proeftuinen) beschreven in de omgevingsvisie beperken zich tot deze reikwijdte. (reikwijdte 1)

Voorbeeld: Leegstand en Breedband

De fysieke leefomgeving kan ook direct en indirect onderwerpen beïnvloeden. Hier kan in de omgevingsvisie wel aan gerefereerd worden, maar is altijd verhalend bedoeld. (reikwijdte 2)

Voorbeeld: Leefkwaliteit

Onderwerpen die de fysieke leefomgeving niet (of nagenoeg niet) beïnvloeden of onderwerpen die door de fysieke leefomgeving niet (of nagenoeg niet) beïnvloed worden zullen niet terugkomen in de omgevingsvisie. (reikwijdte 3)

Voorbeeld: Welk onderwijs er gegeven wordt.

Bron: www.sab.nl

Afbeelding: Reikwijdte omgevingsvisie

Omgevingsvisie

Participatieproces

Een goede beslissing neem je niet alleen, die neem je samen. Hoe zorgen wij ervoor dat we samen kunnen werken met meerdere partijen en hoe kunnen wij iedereen zijn of haar inbreng laten geven? De manier waarop vindt gedeeltelijk door co-creatie plaats. Dat wil zeggen dat co-creatie een belangrijke rol zal spelen binnen het traject om tot een vernieuwende omgevingsvisie te komen. Het proces van co-creatie heeft een aantal voordelen. Deze zijn: een kwalitatieve hoogwaardige ontwikkeling wegens onder meer kennisuitwisseling. de uitkomst wordt breed gedragen. Tijdens het proces worden vele partijen bij het project betrokken waardoor de omgevingsvisie uiteindelijk op minder weerstand zal stuiten. de sociale binding wordt vergroot. Het ‘wij-gevoel’ versterkt. Co-creatie zorgt voor positieve communicatie zowel naar buiten als naar binnen toe.

De co-creatie bestaat uit de hieronder genoemde onderdelen. Ring van invloed/stakeholdersanalyse.

Het in kaart brengen van de stakeholders en deze onderverdelen in mate van benaderbaarheid zal een belangrijk onderdeel vormen van de ontwikkelfase.

Partners betrekken en enthousiasmeren. Belangrijk is om de partners, van binnen en van buiten de regio, te enthousiasmeren en warm te maken voor dit gehele traject. Er moet voor iedereen duidelijk zijn wat er verwacht wordt. Verwachtingsmanagement zal hier een grote rol in spelen.

Inhoudelijke discussie. Voor wat hoort wat, geven en nemen. Samen met de partners bepalen wij het programma.

Uitwerken. Alle belangen worden in het ontwerp van de omgevingsvisie meegewogen en waar nodig uitgewerkt. De versterking van (en de identiteit van) gemeente Hollands Kroon en de regio Kop van Noord-Holland is hierbij het uitgangspunt.

Goedkeuren. Wij betrekken de gemeenteraad nauw bij alle voorgaande stappen.

Doorgeven. De ervaringen, de kennis en de uitkomsten moeten door en aan alle partijen gedeeld worden. Dit zorgt voor stimulans van nieuwe initiatieven

U kunt hier het de verzamelde input vinden.

Omgevingsvisie

Hollands Kroon NU

De plattelandsgemeente die sinds 01-01-2012 bestaat en waar ruimte en rust, het water (Waddenzee, het IJsselmeer, Amstelmeer en de binnenwateren) duidelijke kernkwaliteiten zijn. Circa 47.000 inwoners, bijna 20.000 huishoudens, 22 dorpen en kernen en 37.000 ha landoppervlak. Tel daar het water bij op en je komt op een gebied van ongeveer 66.000 ha uit. Hollands Kroon is ontzettend Hollands. Ruimte, water, wind, veelzijdig, groot en tegelijkertijd gericht op kleinschaligheid. Deze kwaliteiten gebruiken we voor het benutten van onze ambities. De ambities en opgaven die er liggen, houden niet op bij de gemeentegrens. Daarom blijven we ook actief investeren in de relaties en samenwerking met de omliggende gemeenten. Vertrekpunt Hollands Kroon staat voor actief investeren in de relaties en samenwerking met de omliggende gemeenten. Echt samenwerken houdt in 'delen van visies', 'samen beleid maken', 'samen kiezen en uitvoeren', 'brengen in plaats van halen' en 'elkaar iets gunnen'. Welke gemeente de leiding neemt of de regie voert, hangt van het onderwerp af. Natuurlijk, we moeten het één doen en het andere niet laten. We zijn de Kop, maar hebben ook belang bij een goede samenwerking met de overige buurgemeenten (o.a. de Westfriese). De focus is naar buiten gericht, maar we hebben ook intern het nodige te doen, namelijk de gemeente verder vormgeven. Deze omgevingsvisie is een belangrijke stap in die richting. Denken over de toekomst start bij de bestaande kernkwaliteiten: groen en gastvrij. Hollands Kroon als gebied waar het aangenaam wonen, werken en verblijven is. Deze kernkwaliteiten vormen de basis voor het patroon voor een herkenbare en onderscheidende ontwikkeling. Dat betekent wonen en werken in een landelijke omgeving. Een economie, gericht op duurzaamheid en vernieuwing. Actieve kernen en buurtschappen die worden uitgenodigd om bij te dragen aan de kwaliteit van hun eigen fysieke omgeving. Schaalsprong De vorming van Hollands Kroon betekende een schaalsprong. Inwoners, ondernemers, instellingen, buurgemeenten en de provincie zullen andere en hogere verwachtingen hebben, het gaat om professionaliteit, efficiëntie en maatschappelijke effectiviteit. Hollands Kroon houdt zich nadrukkelijk bezig met regionale vraagstukken. Vraagstukken op het terrein van het creëren van werkgelegenheid, impuls aan recreatie & toerisme, investeren in duurzame bedrijvigheid e.d. vereisen een regionale benadering en aanpak. Waarom? De opgaven houden niet op bij de gemeentegrens. Een gezamenlijke en gedeelde visie en aanpak zijn veel effectiever dan afzonderlijke - vaak tegenstrijdige - ontwikkelingsrichtingen. Samen betekent meer - bestuurs-, organisatie- en financiële kracht om de opgaven te lijf te gaan. Kortom, we moeten ons niet focussen op het onderscheidende karakter van Hollands Kroon maar veel meer op de regio Kop van Noord-Holland (en soms verder dan dat). De Kop is een begrip, een merk. We moeten niet concurreren met de regio maar samenwerken aan een groot aantal gezamenlijke inhoudelijke opgaven en belangen.

De opgaven en acties van ‘de Kop werkt’ kunt u hier vinden. Het Regionaal Ambitiedocument kunt u hier vinden.

Beelbepalende elementen Elk van de voormalige gemeenten heeft een eigen landschap vanwege ontstaansgeschiedenis. De sterke punten zijn de huidige kwaliteit van het landschap (rust, ruimte, agrarisch gebied, open en groen), het blauwe netwerk en kleinschalige dorpen. Beeldbepalende elementen zijn onder andere:

De agri-gerelateerde bedrijvigheid is alom vertegenwoordigd. Dit zie je ook terug in de omgeving: boerderijen, weilanden en akkers bepalen het beeld. Door de komst van Agriport, de schaalvergroting en modernisering van de landbouw heeft het begrip "agribusiness" een nieuwe impuls en betekenis gekregen in Hollands Kroon. De aanwezigheid van de A7 aan de Oostkant van Hollands Kroon is een belangrijke factor voor bedrijven om zich juist in Hollands Kroon te vestigen. De A7 is vanuit Amsterdam en/of Randstad geredeneerd, één van de economische aders richting het Noorden. Hollands Kroon kent in totaal 4.930 bedrijfsvestigingen, met in totaal ruim 16.000 arbeidsplaatsen. Het merendeel (70%) van de bedrijfsvestigingen bevindt zich in het segment midden en kleinbedrijf.

De totale gebiedsanalyse kunt u hier vinden.

Omgevingsvisie

Uitvoeringsparagraaf

Status uitvoeringsparagraaf De omgevingsvisie is gelijktijdig met een indicatieve uitvoeringsparagraaf aan de raad aangeboden. Deze uitvoeringsparagraaf is indicatief en biedt zicht op de globale fasering van activiteiten en projecten en de uitvoeringskosten van de omgevingsvisie (indicatief). Ook is een eerste indicatie gegeven over de indicatieve fasering van de realisatie (initiatief, ontwerp, uitvoering). Met deze uitvoeringsparagraaf voldoen we aan de eisen die vanuit de Wro aan een structuurvisie worden gesteld. Dit uitvoeringsprogramma wordt ingepast in de reguliere planning en control cyclus van de Hollands Kroon.

Maatschappelijke effecten Dat is ook de reden waarom in de compacte uitvoeringsparagraaf ruimte is voor maatschappelijke effecten en daarbij passende doelstellingen. Deze zijn voor nu nog leeg gelaten, maar worden ingevuld nadat de raadsleden deze geformuleerd hebben. Dit is een mooie kans, aangezien het goed in kaart brengt welke effecten de omgevingsvisie beoogt.

Uitwerking in samenwerking Na vaststelling van de omgevingsvisie wordt de inhoud verder uitgewerkt in programma’s en (uitvoerings-)projecten. Alleen op die manier kunnen we de omgevingsvisie daadwerkelijke realiseren. De nadruk ligt daarbij op de haalbaarheid en uitvoerbaarheid en vooral op de rol van ons en van andere partijen. Bij dit uitvoeringsprogramma gaat het niet alleen om gemeentelijke projecten, maar ook om projecten van andere organisaties die betrokken zijn bij het realiseren van de in deze omgevingsvisie geformuleerde doelen. We willen resultaat bereiken. Enthousiasmeren, verbinden en faciliteren zijn de sleutelwoorden voor ons handelen. Dit betekent echter niet achterover leunen en wachten tot partijen zich vanzelf aandienen. Het vraagt om kansen te zien en creëren, ruimte bieden, partijen bij elkaar brengen en aan te moedigen om te komen tot een resultaat met een ruimtelijke, maatschappelijke of economische meerwaarde die bijdraagt aan de kwaliteit van onze gemeente.

Beschikbare financieringsmogelijkheden Voor de financiering van de activiteiten en projecten zijn diverse financiële bronnen te onderkennen. Naast de inkomsten uit het gemeentefonds, gemeentelijke belastingen (waaronder de inkomsten uit de WOZ) en subsidies van EU, rijk en provincie is ook de grondexploitatie/GREX een belangrijk gemeentelijk instrument om ontwikkelingen te financieren. Het grondbeleid is in het omgevingsplan zelf al omschreven. Ook kent Hollands Kroon diverse fondsen om de realisatie van beleidsdoelen te bevorderen en private partijen daarbij te ondersteunen. Hollands Kroon overweegt het instellen van nieuwe fondsen zoals een bomenfonds en burgerbudget voor het ondersteunen van beheer en onderhoud in het buitengebied. De uitvoering van deze omgevingsvisie is afhankelijk van aanvragen van derden. Vanuit het rijk zijn subsidies beschikbaar, op basis waarvan diverse aanvragen worden verwacht. De kosten van de te voeren procedures in het kader van de WABO-vergunningen kunnen worden gedekt door de leges. Indien nodig en mogelijk spannen wij ons in om de gewenste projecten te realiseren via vormen van publiek-private samenwerking. Of we maken gebruik van nieuwe instrumenten zoals crowdfunding.

U kunt het uitvoeringsprogramma hier vinden.

Omgevingsvisie

Spelregels en ateliers

Spelregels:

Ateliers: De omgevingsvisie is dus ook relevant voor plannen die nu (nog) niet kunnen worden gerealiseerd op basis van geldend beleid en regels. Om de benodigde dynamiek te verkrijgen kan er gebruik gemaakt gaan worden van ateliers. Een atelier kan bij een kleine of eenvoudige ontwikkeling een ‘keukentafelgesprek’ zijn. Bij een grotere ontwikkeling of een project met tegenstrijdige belangen wordt het een “projectatelier”. Voor het opstellen van gebiedsvisies gaan we gebruik maken van de meest uitgebreide aanpak, namelijk het “gebiedsatelier”. Keukentafelgesprek Ondernemers of bewoners met eenvoudig initiatief in de fysieke leefomgeving (b.v. transformatie-, uitbreidings- of nieuwbouwplannen) kunnen gebruikmaken van een zogenaamd keukentafelgesprek. Hollands Kroon gaat in een vroeg stadium met de initiatiefnemer om tafel (op ons initiatief of op verzoek van de aanvrager) om de randvoorwaarden waaraan het plan moet voldoen door te nemen en samen naar oplossingen te zoeken. Grote winst van deze aanpak is de klantgerichtheid en de mogelijkheid om maatwerk te leveren. Projectatelier Bij grotere ontwikkelingen of projecten met tegenstrijdige belangen gaan we gebruikmaken van een projectatelier. Deze werkvorm passen we ook toe om een oplossing te vinden voor ruimtelijke- en/of omgevingsproblemen of ontwikkelingen die op meerdere plekken in Hollands Kroon spelen. Voorbeelden zijn:

- Vrijkomende agrarische bebouwing. - Veranderingen in de detailhandel. - Initiatieven (complexe / bijzondere) vanuit de markt.

De werkwijze die we hierbij hanteren is dat Hollands Kroon samen met betrokken burgers en instanties (en afhankelijk van het onderwerp ondersteund door externe deskundigen), het onderwerp in een aantal sessies behandelen:

- In de eerste sessie wordt een analyse van het project, probleem of keuze gepresenteerd samen met een aantal oplossingsrichtingen.

- De tweede sessie is bedoeld om door middel van een werkatelier te onderzoeken wat de verschillende standpunten zijn en waar de belangen botsen.

- In de laatste sessie wordt onderzocht wat de meest haalbare oplossing is om daarmee een weloverwogen en breed gedragen advies / initiatief te kunnen presenteren.

Deze aanpak heeft verschillende voordelen:

- Burgerparticipatie bij concrete onderwerpen. - Creëren van een breed draagvlak voor een gekozen oplossing. - Integraal en eenduidig beleid.

Gebiedsatelier Hollands Kroon is te groot en te divers om de sectorale richtlijnen, kaders en ambities uit deze omgevingsvisie in één omgevingsplan uit te werken. De landschappen en de dorpen waaruit Hollands Kroon is opgebouwd zijn hiervoor te verschillend. Door het maken van zogenaamde gebiedsvisies voor de landschappen en de dorpen waaruit Hollands Kroon is opgebouwd, doen we recht aan de verschillen en kunnen we door maatwerk beter inspelen op specifieke kansen en problemen. De gebiedsvisies vormen de basis voor de omgevingsplannen die de bestemmingsplannen gaan vervangen. Door middel van een gebiedsatelier gaat Hollands Kroon samen met bewoners, ondernemers en overige belanghebbenden (eventueel aangevuld met externe deskundigen) voor een gebied een gebiedsvisie opstellen waarbij we de volgende aanpak hanteren: Stap 1: Analyse: In de eerste fase gaan we het landschap of dorp onderzoeken op de huidige stand van zaken. We doen dit door het in kaart brengen van:

- De landschappelijke onderlegger van het gebied (hoe zit het in elkaar?). - De kwaliteiten en de knelpunten (wat is er goed, wat kan het beter?). - De ruimtelijke ontwikkelingen (wat zijn de huidige plannen?). - De toekomstige demografische ontwikkelingen (waar gaat er veranderen?).

We sluiten deze fase af met het vastleggen van de verschillende opgaven.

Stap 2: Modellenstudie: In deze tweede fase gaan we kijken naar verschillende oplossingen voor de problemen en het benutten van kansen voor het verbeteren van de woon-, werk-, leef- en recreatieve kwaliteit van het landschap of dorp. Tegenstrijdige belangen en oplossingen worden door middel van verschillende modellen inzichtelijk gemaakt voor bewoners, ondernemers, overige belanghebbenden en de politiek. Door middel van een afwegingsmatrix wordt onderzocht wat de voor- en nadelen van de verschillende modellen zijn. Ook wordt gekeken wat mogelijk en realistisch is. Deze fase wordt afgesloten met de keuze voor de verdere uitwerking van één model in een gebiedsvisie. Stap 3: Gebiedsvisie: Het gekozen model wordt in deze fase uitgewerkt tot een volwaardige gebiedsvisie. Hierin wordt verwoord wat de kaders en de ambities zijn voor het betreffende landschap of dorp. Het gaat hierbij om het beantwoorden van de volgende vragen:

- Wat willen we op korte termijn in het gebied bereiken? - Wat zijn onze ambities voor de langere termijn? - Welk beeld streven we na? - Hoe worden de verschillende ontwikkelingen in het gebied op elkaar afgestemd? - Aan welke kaders moeten de huidige en toekomstige ontwikkelingen voldoen?

Stap 4: Uitwerkingsprogramma: Gebiedsontwikkeling is een meerjarig proces waarbij verschillende deelprojecten elk een eigen ontwikkelsnelheid kennen. Het uitwerkingsprogramma van de gebiedsvisie wordt daarom een dynamisch document waarbij we werken met een lijst van verschillende uit te werken deelprojecten. Afgeronde projecten verdwijnen van de lijst, nieuwe projecten worden eraan toegevoegd. De nieuwe plattegrond Wieringerwerf: Het eerste dorp waarbij we gebruik gaan maken van een gebiedsatelier is Wieringerwerf. Vooral in het centrale deel van het dorp zijn er momenteel allerlei ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving gaande die om onderlinge afstemming vragen. De nieuwe plattegrond voor Wieringerwerf is een proeftuin voor de gebiedsatelier-aanpak.

Omgevingsvisie

Meetlat voor gebieden waar aanvullende regels nodig zijn

In ruimtelijke plannen gelden regels voor gebruik en bouwen. Regels voor bouwen gaan bijvoorbeeld over de oppervlakte van gebouwen en de bouwhoogte. Regels voor gebruik gaan over op welke wijze je een stuk grond kan gebruiken, bijvoorbeeld voor wonen of agrarisch gebruik. Ook kunnen er regels zijn voor werkzaamheden (aanlegvergunningen) voor bijvoorbeeld afgraven en/of egaliseren, het graven in de grond in archeologisch waardevol gebied, het realiseren van nieuwe sloten of het dempen van oude sloten. Wij willen zoveel mogelijk algemene regels. Echter gelden er voor specifieke gebieden aanvullende regels, om te voorkomen dat de ruimtelijke kwaliteit of het onderscheidend vermogen dat een landschap heeft aangetast wordt.

Hoe bepaal je voor welke gebieden aanvullende regels moeten gelden? In een bebouwde omgeving worden waardevolle plekken al enigszins beschermd. Bijvoorbeeld door een monumentale status of een economische waarde. Aanvullende regels zullen daarom vooral buiten de bebouwde kom aan de orde zijn. Hiervoor bekijken we gebieden waarvan het landschap onderscheidend is ten opzichte van andere landschappen of waar sprake is van een specifieke ruimtelijke kwaliteit. Een landschap is opgebouwd uit de compositie van patronen, vormen en hoogteverschillen. Omdat we bij deze gebieden willen voorkomen dat het onder druk komt te staan. Binnen de bebouwde kom kan vooral gedacht worden aan historische plekken en gebouwen.

De gebieden waarin de volgende elementen zich bevinden komen geheel of gedeeltelijk in aanmerking voor aanvullende regels: 1. Historische kavels en sloten patronen of elementen, gebouwen en kernen; 2. Aardkundige elementen; 3. Gewoon bijzonder voor Hollands Kroon; 4. De Opperdoezer Ronde Gronden.

Historische kavels en sloten patronen, elementen en kernen We kijken naar kavels en sloten, patronen, elementen en kernen van voor 1800. Van belang hierbij is dat het historische aspect nu nog daadwerkelijk te zien is. De beoordeling voor na deze periode wordt door een nieuwe generatie gedaan. Op deze manier blijft het dynamisch, wordt het aangevuld en verrijkt.

We focussen op elementen die vanuit economisch oogpunt minder waardevol zijn voor de grondeigenaar. Om die reden hoeven de grote rechthoekig verkavelde percelen in de bijvoorbeeld de Wieringermeer of andere droogmakerijen geen extra bescherming en de kleinschalige kavels die op sommige plekken in het buitengebied van Niedorp aanwezig zijn wel. Vanuit economisch oogpunt is het namelijk aantrekkelijker om deze percelen te herverkavelen en ook grotere percelen van te maken. Daarnaast kan gedacht worden aan bijvoorbeeld de volgende historische elementen: de Wierdijk, West-Friese omringdijk of eendenkooien. Wij vinden daarnaast dat de inrichting van de openbare ruimte van historische kernen een andere benadering nodig heeft dan andere gebieden.

Aardkundige elementen Het gaat hierbij om landschappelijke elementen die in het verleden door de natuur zijn gevormd. Hierbij kan gedacht worden aan een oude zee erosie geul en stuwwallen. De bedreiging bij deze gebieden zit hem vooral in het afgraven en/of egaliseren. Deze aardkundige elementen zijn bijzonder voor Hollands Kroon en Nederland. Willen we deze elementen behouden voor het nageslacht dan is bescherming nodig. We beschermen alleen die gebieden waar deze landschappelijke elementen duidelijk waarneembaar zijn. In de gebieden waar de aardkundige waarde niet waarneembaar zijn is het draagvlak en het begrip om aanvullende bescherming op te nemen onvoldoende aanwezig.

Figuur: Aardkundige elementen.

Gewoon bijzonder voor Hollands Kroon Sommige aspecten zijn niet te vatten in een algemene benadering maar zijn in hun uniekheid voor ons aanleiding om aanvullende regels op te stellen.

Zo kan worden gedacht aan de begraafplaats in Middenmeer. Omdat hier het grondwater zo hoog staat mag er niet dieper gegraven worden dan 40 centimeter. Dit is voor onze gemeente een unieke plek en dat maakt het bijzonder. Belangrijk vinden wij dat wij onze voeten droog houden. De gehele kuststrook moeten we daarom beschermen. De kuststrook langs de Waddenzee en het IJsselmeer, maar ook het gedeelte langs het Amstelmeer bieden ons nu de veiligheid die wij nodig hebben. Deze veiligheid moeten wij als gemeente in stand houden en waarborgen. Wat ook bijzonder voor Hollands Kroon is zijn de weidse uitzichten over het typische Hollandse landschap. Om dit te behouden zijn echter geen aanvullende regels nodig en volstaan de algemene regels. Bouwen is namelijk niet overal in het landschap mogelijk.

1. Historische kavels en sloten patronen, elementen en kernen De Wierdijk West-Friese omringdijk Eendenkooi aan de Hoelmerkruisweg De Stroeerkoog De eendenboeten in De Haukes Het historische deel van Barsingerhorn Het historische deel van Kolhorn Het historische deel van Hippolytushoef Delen van het buitengebied rondom Barsingerhorn en Kolhorn, waar de kleinschalige

kavelstructuur nog aanwezig is.

2. Aardkundige elementen Het lage oude veer De duidelijk waarneembare hoogte verschillen op delen van Wieringen

3. Gewoon bijzonder voor Hollands Kroon Robbenoordbos Begraafplaats Middenmeer De Terp in Wieringerwerf De Waddenzee Het Kooibos bij Hippolytushoef De kuststroken.

Voor de reikwijdte van de aanvullende regels voor specifieke gebieden geldt de volgende tabel:

Element

Gebruiksmogelijkheden Bouwmogelijkheden Werkzaamheden Openbare ruimte

Binnen bouwblok

Buiten bouwblok

Binnen bouwblok

Buiten bouwblok

Binnen bouwblok

Buiten bouwblok

Materialisatie

Historische elementen X X X

Aardkundige elementen X

Gewoon bijzonder voor Hollands Kroon

De aanvullende regels zullen later (per gebied) uitgewerkt worden, maar gedacht kan worden aan de

mogelijkheid om op locaties geen nieuwe bouwblokken te mogen realiseren of om voor bepaalde werkzaamheden een aanlegvergunning nodig te hebben.

U kunt hier de gebieden kaart vinden.