DEPREM NEDİR ?DEPREM NEDİR ?

Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi

YERKÜRE

Taşkürenin altında Astenosfer denilen yumuşak üst Manto bulunur.

Burada ısı (konveksiyon) akımları nedeniyle taşkabuk parçalanmakta ve birçok levhalara bülünmektedir.

Halen 10 büyük ve çok sayıda küçük levha bulunmaktadır.

Bu levhalar, üzerinde duran kıtalarla birlikte Astenosfer üzerinde sal gibi yüzmekte ve birbirlerine göre insanların hissedemeyeceği bir hızla hareket etmektedirler.

Fay nasıl oluşur ?

      Bir kuvvetle iki yönden sıkıştırılan kayanın, zamanla şekil değiştirmesi sonucu aniden kırılması ile fay oluşur.

Fay Tipleri

1- Normal Fay1- Normal Fay

Fay Düzleminin bir tarafında blok yükselirken diğer tarafta düşerek uzaklaşır .

2- Ters Fay 2- Ters Fay

Bu tip faylar ,hareket eğim yönünün tersi yönde olmaktadır. .

3- Doğrultu Atımlı Fay3- Doğrultu Atımlı Fay

Bu tip faylar yeryüzüne Bu tip faylar yeryüzüne 90 dereceye yakın dik 90 dereceye yakın dik bir konumda olan ve bir konumda olan ve yerin içine dogru yerin içine dogru eğimlenen yanlız yatay eğimlenen yanlız yatay atımın oluştu yanal atımın oluştu yanal atımlı faylardır.atımlı faylardır.

Sağ ve Sol yönlü Sağ ve Sol yönlü olabilir olabilir K.A.F – sağK.A.F – sağ , , D.A.F – solD.A.F – sol

4- Verev4- Verev (Oblik) (Oblik) Atımlı Fay Atımlı Fay

Fay düzlemi boyunca hareketin hem düşey hemde de yatay yönde olduşan faylardır.

Faylar arazide nasıl Faylar arazide nasıl görülür?görülür?

Deprem Nedir ?

Yeraltındaki çatlamalar ve kırılmalar nedeniyle oluşan hareketlerin dalgalar halinde yayılarak yeryüzeyini sarsmasına DEPREM denir.

SİSMOLOJİ NEDİR ?

- Depremin nasıl oluştuğunu,

- Deprem dalgalarının yeryuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını,

- Ölçü aletlerini ve yöntemlerini kayıtların değerlendirilmesini,

- Deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına

SİSMOLOJİ denir.

SİSMİK DALGALAR : DEPREM DALGALARISİSMİK DALGALAR : DEPREM DALGALARI

1 – Hacim Dalgaları ( Cisim Dalgaları ) : - P Dalgası

- S Dalgası

2 – Yüzey Dalgaları - Love Dalgası (R)- Rayleigh Dalgası (L)

CİSİM DALGALARI :

Yerküre içinde yayılan dalgalardırP dalgası :

Sıkışma veya ilk dalga olarak bilinir .Boyuna dalga olupyayılma dogrultusuTitreşim dogrultusuna pareleldir.

S dalgası:

İkincil dalga olarak bilinir.Enine dalga olup yayılma dogrultusu titreşim dogrultusuna diktir.

YÜZEY DALGALARI :

Yüzeyde yayılan dalgalardır.1-Love Dalgası (L):

Salınım düzlemleri yatay oldugu Halde yayılım dogrultusu dik salınan Parçacık hareketlerinden oluşur.

2-Rayleigh Dalgası (R):

Eliptik yörüngeler boyunca Yayılan ve yayılma dogrultusu Parçacık yönune ters yondedir.

SİSMOGRAM

DEPREM KAYIT CİHAZLARI

Deprem kayıt cihazları iki kısımdan oluşur:

1-  Deprem dalgalarından etkilenen yani onları algılayan SİSMOMETRE ( Algılayıcı ).

2- Deprem Dalgalarını kaydeden kayıtçı bölüm SİSMOGRAF

DEPREM

ÖNCESİNDE, SIRASINDA

VE

SONRASINDA

NELER YAPILMALI ?

DEPREM ÖNCESİNDE NELER YAPILMALI ?

-Oturduğunuz binanın güvenliğini kontrol edin! -Deprem sonrası buluşma planı hazırlayın !-Size ve ailenize ilişkin önemli bilgileri kaybetmemek için önlem alın!-Evinizin içinde güvenliği sağlayın- deprem güvenlik planı yapın!-Eşyaları ve içindekileri güvenceye alın!-Ağır eşyaları sabitleyin!-Ayna ve tabloloları sabitleyin!-Mutfak eşyalarını sabitleyin-Erzak depolayın !-İlkyardım gereçlerini hazır bulundurun!

-Işık kaynaklarını hazır tutun!

DEPREM SIRASINDA NELER

YAPILMALI ?

Deprem sırasında ise neler yapmanız gerektiği bulunduğunuz ortama göre değişiklikler göstermektedir. Bunları sırasıyla şekillerle görelim

KATLI EV İÇİNDE DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞKATLI EV İÇİNDE DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ

APARTMAN İÇİNDE DEPREM DAVRANIŞI ( 3-5 KATLI BİNA)

YÜKSEK YAPILARDA DEPREM DAVRANIŞIYÜKSEK YAPILARDA DEPREM DAVRANIŞI

Üst katlar alt katlara göre çok daha fazla sallanır.Daha çok dikkatli olmak gerekir.

Başınızı çanta, minder, kitap, klasör gibi şeylerle koruyun.Dolap, kahve makinası ve sebil gibi şeylerden uzak, kolonlara yakın durun. Masaya yakınsanız altına girin.Asansörde iseniz bütün düğmelere basın durduğu ilk katta asansörden inin, Eğer kapısı sıkışmamış ise.

BÜYÜK MARKET VE MAĞAZALARIN İÇİNDE DEPREM DAVRANIŞI

KENTİN İŞ MERKEZİNDE SOKAKTA DEPREMKENTİN İŞ MERKEZİNDE SOKAKTA DEPREM SIRASINDA SIRASINDA DAVRANIŞIDAVRANIŞI

TİYATRO VE SİNEMALARDA DEPREM DAVRANIŞI

YERALTIYERALTI ÇARŞISI YA DA YAYA GEÇİDİ İÇİNDE DEPREM DAVRANIŞI

TREN İSTASYONUNDA DEPREM DAVRANIŞI

YAYAYAYA ÜST GEÇİDİNDE YA DA KÖPRÜ ÜSTÜNDE DEPREM ÜST GEÇİDİNDE YA DA KÖPRÜ ÜSTÜNDE DEPREM DAVRANIŞIDAVRANIŞI

Köprünün yıkılma ya da devrilme olasılığı olsada parmaklıklara tutunmak dahagüvenlidir. Parmaklıklara ve trabzanlara tutunun.  Sarsıntının bitmesini bekleyin.

 Parmaklıklara tutunun sonra merdivenlerden inip uzaklaşın.

KENTİN İŞ MERKEZİNDE SOKAKTA DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ

ARABA KULLANIRKENARABA KULLANIRKEN

STADYUMDA DEPREM DAVRANIŞI

DERE VE IRMAK KENARINDA DEPREM DAVRANIŞIDERE VE IRMAK KENARINDA DEPREM DAVRANIŞI

DENİZ KENARINDA VE RIHTIMDA DEPREM DAVRANIŞI

Küçük bir depremde bile Tsunami Küçük bir depremde bile Tsunami olabilir. Hemen yüksek yerlere doğru olabilir. Hemen yüksek yerlere doğru gidilmelidir.gidilmelidir.

ELEKTRİKLİ TREN VE OTOBÜSDE DEPREM DAVRANIŞI

OKULDA DEPREM DAVRANIŞOKULDA DEPREM DAVRANIŞ

DEPREM SONRASINDA NELER YAPILMALI ?

Paniğe kapılmamaya çalışın. Bir iki dakika durarak sakinleşmeye çalışın.

Eğer karanlıktaysanız fener kullanın. Bir gaz sızıntısı olmadığından emin olana kadar kibrit kullanmayın ve ışıkları YAKMAYIN

Ayaklarınızı, ellerinizi ve başınızı koruyun. Sağlam, sert ayakkabılar, deri eldiven, varsa sert bir şapka giyin. Yüzünüze, tozdan korunmak için bir maske takmak ya da maske yerine geçebilecek başka bir şeyle ağız ve burnunuzu örtmek de iyi bir fikir olabilir.

Eşyalarınızı sabitleyip hareket edip etmediğini kontrol ediniz

Ayrıntıları dinlemek için yanınızda pilli bir radyo bulundurun.

Tüpleri, elektriği, suyu ve varsa doğalgazı kontrol edin. Gerekirse hepsini ana vanadan kapatın. Evdeki tüm aletleri kapatıp fişten çekmeyi unutmayın .

Ailenize, sevdiklerinize ulaşmak için aracınıza atlayıp yollara ÇIKMAYIN. Trafiğin tıkanması ambulans, itfaiye ve yardım araçlarının, zamanında gereksinimi olanlara ulaşmasını engelleyecektir.

 

Çok acil durumlar dışında telefonu kullanmayın .

Yangın kontrolü yapın. KÜÇÜK ÇAPLI yangınları söndürmeye çalışabilirsiniz.

    Yangına neden olan yakıtı kesin.

Yangın söndürücüleri ateşin üst kısmına değil, her zaman ateşin alt kısmına doğru tutun.

Yalnızca uzmanların ve resmi kaynakların açıklama ve uyarılarına uyun. Kulaktan kulağa yayılan söylentilere itibar etmeyin. Çünkü bu gibi durumlarda hırsızlar, yağmacılar gibi kötü niyetli kişiler evler boşalsın diye yanlış deprem alarmı verebilirler.

Deprem sonrası, çadırlarınızı yetkililerin gösterdikleri yerlere kurun. Çadırlar açık alanlara kurulmalı ve geçiş yollarını kapamamalıdır. Çadırları evlerinizin yanına kurmakta ısrarcı davranmayın

Size yardıma gelen görevlileri gerçekten gereksinim duymadıkça MEŞGUL ETMEYİN. Sizler gibi herkes panik halinde ve zor durumda olabilir. Görevlileri gereksiz yere meşgul etmeniz yardım hizmetlerinin aksamasına neden olacaktır.

Depremden sonra kendinizin ve ailenizin güvenliğinden emin olduktan sonra çevrenize de yardımcı olmak elinizde...

UNUTMAYIN! KENDİ YAŞAMINIZI TEHLİKEYE ATARAK KAHRAMAN OLMAYA ÇALIŞMAYIN. FİZİKSEL KAPASİTENİZİN ÜZERİNDE BİR İŞE KALKIŞIRSANIZ ÖLEBİLİR YA DA SİZE YARDIMA GELMEYE ÇALIŞANLARIN YAŞAMLARINI TEHLİKEYE SOKABiLİRSİNİZ. BAZEN YARDIM İÇİN BEKLEMEK DE SABIR VE CESARET GEREKTİRİR.