dermatovenerologiya ixtisası üzrə rezidenturada hə ... · 060920 ± ³dermatovenerologiya´...
TRANSCRIPT
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
1
Azərbaycan Respublikası
Səhiyyə Nazirliyinin Kollegiyasının
26.09.2011-ci il tarixli,
37 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir
ALİ TİBB TƏHSİL PİLLƏSİNİN DÖVLƏT STANDARTI
REZİDENTURA SƏVİYYƏSİ UZRƏ 060920 - "DERMATOVENEROLOGİYA" İXTİSASININ
TƏHSİL PROQRAMI
1. ÜMUMİ MÜDDƏALAR
1.1. Rezidentura səviyyəsinin 060920 - «Dermatovenerologiya» ixtisası üzrə Təhsil Proqramı (bundan
sona ixtisas üzrəTəhsil Proqramı) «Təhsil haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununa, Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabinetinin müvafıq qərarları ilə təsdiq olunmuş «Ali təhsil pilləsinin dövlət
standartı və proqramı» tələblərinə, «Rezidentura təhsilinin məzmunu və təşkili Qaydaları"na və
"Rezidenturada həkim-mütəxəssis hazırlığı aparılan ixtisaslarınTəsnifatı"na uyğun hazırlanmışdır.
1.2. 060920 - «Dermatovenerologiya» ixtisası üzrə Təhsil Proqramı tabeliyindən və mülkiyyət
formasından asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən və həmin ixtisas üzrə
rezidentura proqramını həyata keçirən bütün təhsil, elm və tibb müəssisələri üçün rnəcburidir.
1.3. İstifadə olunan işarələr:
İTP–ixtisas üzrə təhsil proqramı
ÜK – ümummədəni kompetensiyalar
PK– peşə kompetensiyaları (bilik və bacarıqlar)
ÜFR – ümumi fənnlər, rotasiyalar
PFR – peşə fənnlər, rotasiyalar
ÜHM – ümumi hazırlığı mövzuları
PHM – peşə hazırlığı mövzuları
MH – Mühazirə (auditoriya saatı)
SM – Seminar (auditoriya saatı)
TM – Təcrübə məşğələ (auditoriya saatı)
SB – Sərbəst məşğələ (auditoriyadan xaric məcburi sərbəst məşğələlər)
As - assistentlik (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
P - sərbəst yerinə yetirilməsi (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
İ - nəticələrin interpretasiyası (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
S - simulyasiya (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
1.4. 060920 - «Dermatovenerologiya» ixtisasının xarakteristikası
İTP –nin mənimsənilməsinin normativ müddəti və məzunlara verilən ixtisas dərəcəsi:
İxtisasın şifri Verilən həkim-mütəxəssis ixtisası Təhsil müddəti Kreditlərin sayı
060920-Dermatovenerologiya Həkim-dermatoveneroloq 4 il 270
2. HƏKIM- DERMATOVENEROLOQUN İXTİSAS XARAKTERİSTİKASI VƏ SƏRIŞTƏLİLİYİ
(KOMPETENSİYASI)
2.1. Həkim-dermatoveneroloqun ixtisas xarakteristikası
Dermatovenerologiya – kliniki təbabətin bir bölməsi olub, dəri və dəri artımlarının xəstəliklərini,
cinsi yolla keçən infeksiyanı, onun diaqnostika, müalicə və profilaktikasını öyrənir. Həkim-
dermatoveneroloqların fundamental və kliniki peşə hazırlığı tələb edən fəaliyyətə, o cümlədən, elmi-
tədqiqat işi aparmağa və pedaqoji fəaliyyətə hazır olmalıdır.
2.2. Proqramın mənimsənilməsi nəticəsində rezidentin kompetensiyasına qoyulan tələblər
2.2.1 Həkim-dermatoveneroloq aşağıdakı ümummədəni kompetensiyalara yiyələnməlidir:
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
2
ÜFR-01. BAZA TƏHSİLİ
Ümumi bilik və bacarıqlar
ÜFR-01.1. Cəmiyyətdə qəbul edilmiş əxlaq və hüquq normaları çərçivəsində səlahiyyətlərini icra etməyə
hazır olmalı və praktiki tibbi fəaliyyət göstərməyi bacarrnalı, həkimlik etikası qaydalanna,
məxfi informasiya ilə işləmək haqqında qanunlara və normativ hüquqi aktlara riayət etməli,
həkimlik sirrini qorumalıdır;
ÜFR-01.2. Sosial əhəmiyyət kəsb edən məsələləri və prosesləri təhlil etməyi bacarmalı, öz professional iş
fəaliyyətinə humanitar, tibbi-bioloji və digər klinik elmlərin müxtəlif metodlarını tətbiq etməyi
bacarmalıdır;
ÜFR-01.3. Səhiyyə haqqında qanunvericiliyin əsasları, tibbi yardım və dermatoveneroloji xidmət
göstərən müəssisələrin fəaliyyətini təyin edən əsas normativ sənədləri bilməlidir;
ÜFR-01.4. Səhiyyə qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş və müalicə müəssisəsi üzrə daxili əmrlərlə təsdiq
olunmuş tibbi sənədləşməni aparmalıdır;
ÜFR-01.5. Məntiqi və əsaslandırılmış təhlil etməyə hazır olmalı, müzakirələr və mübahisələr aparmağı,
professional məzmunlu mətnləri redaktə etməyi bacarmalı, əməkdaşlıq etməli, mübahisələrin
həllində tolerantlıq göstərərək tərbiyəvi və pedaqoji fəaliyyət göstərməlidir;
ÜFR-01.6. İdarəçilik üsullarını və metodlarını bilməli, müxtəlif tərəddüdlü vəziyyətlərdə öz professional
peşə səriştəliliyi çərçivəsində lazımi məsul idarəçilik qərarını verməyi bacarmalıdır;
ÜFR-01.7. Tibbdə və dermatovenerologiyada etika və deontologiya əsasları;
ÜFR-01.8. Tibbi statistika və informatika.
ÜFR-02. ANATOMİYA
Ümumi bilikləri
ÜFR-02.1. Dərinin anatomik quruluşu;
ÜFR-02.2. Tüklərin anatomik quruluşu;
ÜFR-02.3. Dırnaqların anatomik quruluşu;
ÜFR-02.4. Piy vəzilərinin anatomik quruluşu;
ÜFR-02.5. Tər vəzilərinin anatomik quruluşu;
ÜFR-02.6. Dərinin damar torunun yerləşməsi;
ÜFR-02.7. Sinir kələflərinin, sərbəst sinir uclarının və inkapsulyasiya olunmuş sinir reseptorlarının
yerləşməsi (Meysner, Paçini, Ruffinin cisimcikləri, Merkel hüceyrələri);
Ümumi bacarıqları
ÜFR-02.8. Langer xətlərini ayırd etmək;
ÜFR-02.9. Blaşko xətlərini ayırd etmək;
ÜFR-02.10. Uzun, cod və zərif tükləri ayırd etmək;
ÜFR-02.11. Lokalizasiya yerlərini, piy və tər vəzilərinin olmadığı zonaları ayırd etmək;
ÜFR-02.12. Tüklərin inkişaf dövrünün fazalarını interpretasiya etmək (anagen,katagen, telogen).
ÜFR-03. HİSTOLOGİYA
Ümumi bilikləri
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
3
ÜFR-03.1. Epidermisin histoloji quruluşu;
ÜFR-03.2. Dermanın histoloji quruluşu;
ÜFR-03.3. Piy vəzilərinin histoloji quruluşu;
ÜFR-03.4. Tər vəzilərinin histoloji quruluşu;
ÜFR-03.5. Tüklərin histoloji quruluşu;
ÜFR-03.6. Dırnaqların histoloji quruluşu;
ÜFR-03.7. Dəri əzələlərinin histoloji quruluşu;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-03.8. Bioptat götürmə texnikasını bilməlidir;
ÜFR-03.9. Biopsiya materialının boyanma görüntüsünün (hematoksim-eozin) metdikasını bilməlidir;
ÜFR-03.10. Dəri patologiyasından asılı olaraq biopsiya materialının əlavə boyanmasının differensiasiyasını
aparmaq (Şiff reaktivi, toluidin göyü, qırmızı konqo, qırmızı Şarlax, pikrofuksin – fukselin,
gümüş nitrat, Gimz üsulu, Tsil-Nils üsulu, Kos üsulu və s.).
ÜFR-04. FİZİOLOGİYA
Ümumi bilikləri
ÜFR-04.1. Dərinin mühafizəedici funksiyası;
ÜFR-04.2. Dərinin termorequləedici funksiyası;
ÜFR-04.3. Dərinin tənəffüs funksiyası;
ÜFR-04.4. Dərinin sekretor funksiyası;
ÜFR-04.5. Dərinin mübadilə funksiyası;
ÜFR-04.6. Dərinin absorbsion funksiyası;
ÜFR-04.7. Dərinin reseptor funksiyası;
ÜFR-04.8. Dərinin immunrequlə edici funksiyası;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-04.9. Dermoqrafizmin təyin edilməsi;
ÜFR-04.10. Dəri turqorunun təyin edilməsi;
ÜFR-04.11. Vazomotor pozuntuların təyin edilməsi (xardal yaxması və ya 0,1%-li histaminlə sınaq);
ÜFR-04.12. Sekretor pozuntuların təyin edilməsi (2-5%-li Yod və nişasta məhlulu Minor sınağı və ya
elektrometrik metod).
ÜFR-05. BİOKİMYA
Ümumi bilikləri
ÜFR-05.1. Hüceyrənin molekulyar komponentləri;
ÜFR-05.2. Karbohidratların biosintezi;
ÜFR-05.3. Zülalların biosintezi;
ÜFR-05.4. Lipidlərin biosintezi;
ÜFR-05.5. Fermentlərin biosintezi;
ÜFR-05.6. Vitaminlərin biosintezi;
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
4
ÜFR-05.7. Porfirinin biosintezi və dəyişməsi;
ÜFR-05.8. Xitin, gialuron turşusu və heparin komponenti kimi qlikozaminin rolu;
ÜFR-05.9. Orqanizmin laxtalanma və antilaxtalanma sisteminin komponentləri və təsir mexanizmi;
ÜFR-05.10. Orqanizmin oksidant və antioksidant sisteminin komponentləri və təsir mexanizmi;
ÜFR-05.11. Melanin, keratin və vitamin D3 hasil edilməsində dərinin rolu;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-05.12. Koaquloqramın göstəricilərinin interpretasiyası;
ÜFR-05.13. Zülal spektrinin göstəricilərinin interpretasiyası;
ÜFR-05.14. Lipid spektrinin göstəricilərinin interpretasiyası;
ÜFR-05.15. Transaminaz göstəricilərinin interpretasiyası;
ÜFR-05.16. Bilirubin spektrinin göstəricilərinin interpretasiyası;
ÜFR-05.17. Qanda və sidikdə porfirin göstəricilərinin interpretasiyası;
ÜFR-05.18. Sidikdə kreatinin və qanda kreatinkinazın göstəricilərinin interpretasiyası;
ÜFR-05.19. Qanda LE-hüceyrələrinin və antinuklear anticisimlərin miqdarının göstəricilərinin
interpretasiyası;
ÜFR-06. MİKROBİOLOGİYA
Ümumi bilikləri
ÜFR-06.1. Mikroorqanizmlər qrupu;
ÜFR-06.2. Bakteriyaların növləri və infeksion xəstəliklərin və CYKİ-nın inkişafında onların rolu;
ÜFR-06.3. Göbələklərin növləri və infeksion xəstəliklərin və CYKİ-nın inkişafında onların rolu;
ÜFR-06.4. Virusların növləri və infeksion xəstəliklərin və CYKİ-nın inkişafında onların rolu;
ÜFR-06.5. İbtidailərin növləri və infeksion xəstəliklərin və CYKİ-nın inkişafında onların rolu;
ÜFR-06.6. Parazitar sistem haqqında anlayış. Dermatozların inkişafında parazitlərin rolu;
ÜFR-06.7. İnfeksion və parazitar dermatozların patogenezi;
ÜFR-06.8. İnfeksion və parazitar dermatozların patogenezində ekzo- və endogen faktorların rolu;
ÜFR-06.9. İnfeksiyaların mənbəyi və ötürülmə yolları haqqında anlayış (ekzogen, endogen, transmissiv);
Ümumi bacarıqları
ÜFR-06.10. Bakterial dermatozlar və onların törədiciləri haqqında informasiyalara yiyələnmək;
ÜFR-06.11. Dermatomikozlar və onların törədiciləri haqqında informasiyalara yiyələnmək;
ÜFR-06.12. Virus dermatozları və onların törədiciləri haqqında informasiyalara yiyələnmək;
ÜFR-06.13. Protozoy dermatozları və onların törədiciləri haqqında informasiyalara yiyələnmək;
ÜFR-06.14. Parazitar dermatozlar və onların törədiciləri haqqında informasiyalara yiyələnmək;
ÜFR-06.15. CYKİ və onların törədiciləri haqqında informasiyalara yiyələnmək.
ÜFR-07. GENETİKA
Ümumi bilikləri
ÜFR-07.1. Genetikanın öyrənilməsi obyekti kimi orqanizmin irsilik və dəyişkənliyi;
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
5
ÜFR-07.2. Genetik tədqiqatın metodları (genetik analiz, oxşarlar metodu və s.);
ÜFR-07.3. İrsi xəstəliklərin profilaktikasında tibi-genetik konsultasiyaların rolu;
ÜFR-07.4. Gen mühəndisliyi haqqında anlayış;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-07.5. İrsi dermatozlarla assosiasiyada autosom-dominant tipli irsiyyətin interpretasiyası;
ÜFR-07.6. İrsi dermatozlarla assosiasiyada autosom-resessiv tipli irsiyyətin interpretasiyası;
ÜFR-07.7. İrsi dermatozlarla assosiasiyada cins ilə resessiv ilişmiş olan irsiyyətin interpretasiyası;
ÜFR-08. İMMUNOLOGİYA
Ümumi bilikləri
ÜFR-08.1. Dəri – immun orqan kimi;
ÜFR-08.2. İmmun prosesdə Langerhans hüceyrələrinin rolu;
ÜFR-08.3. İmmun prosesdə keratinositlər və tosqun hüceyrələrin rolu;
ÜFR-08.4. Hüceyrə immunitetinin parametrləri;
ÜFR-08.5. Humoral immunitetin parametrləri;
ÜFR-08.6. Qeyri-spesifik immunitetin parametrləri;
ÜFR-08.7. Sitokin spektrinin parametrləri;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-08.8. Hüceyrə immunitetinin parametrlərinin interpretasiyası;
ÜFR-08.9. Humoral immunitetin parametrlərinin interpretasiyası;
ÜFR-08.10. Sitokin spektrinin parametrlərinin interpretasiyası;
ÜFR-08.11. İnfeksion dermatozlar və CYKİ zamanı təzə və ya xroniki proseslərin göstəricisi kimi İgM və
İgG parametrlərinin interpretasiyası.
ÜFR-09. PATOMORFOLOGİYA
Ümumi bilikləri
ÜFR-09.1. Ümumi patomorfoloji təzahürlər haqqında anlayış;
ÜFR-09.2. Kəskin və xroniki dermatitlər, neyrodermit, ekzemada patomorfoloji təzahürlər;
ÜFR-09.3. Psoriaz, qırmızı yastı dəmrov, parasoriazda patomorfoloji təzahürlər;
ÜFR-09.4. Pemfiqus, Dürinq dermatiti, pemfiqoiddə patomorfoloji təzahürlər;
ÜFR-09.5. Angiit, çoxformalı ekssudativ eritemada patomorfoloji təzahürlər;
ÜFR-09.6. Vərəm, cüzam, sarkoidoz, sifilis, lipoidli nekrobioz, halqavari qranulemada patomorfoloji
təzahürlər;
ÜFR-09.7. Qırmızı qurd eşənəyi, sklerodermiya, dermatomiozitdə patomorfoloji təzahürlər;
ÜFR-09.8. Limfoma, Kapoşi sarkoması, psevdolimfoma patomorfoloji təzahürlər;
ÜFR-09.9. Bazalioma, yastıhüceyrəli xərçəng zamanı patomorfoloji təzahürlər;
ÜFR-09.10. İxtioz, Darye və Deverji xəstəlikləri zamanı patomorfoloji təzahürlər;
ÜFR-09.11. Nevus, hemangioma, limfangioma, kistalar zamanı patomorfoloji təzahürlər;
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
6
ÜFR-09.12. Amiloidoz, musinoz, ksantomatoz zamanı patomorfoloji təzahürlər;
Ümumi bacarıqları
ÜFR-09.13. Epidermisdə patomorfoloji təzahürlərin aşkar etməyi bilməlidir (akantoz, hiperkeratoz,
qranulez, spangioz, vakuol digenerasiya, ekzositoz, epidermotropizm, Munro mikroabsesləri,
Potrie psevdoabsesləri);
ÜFR-09.14. Dermada patomorfoloji təzahürləri aşkar etməyi bilməlidir (infiltrasiya, proliferasiya, kollagen
degenerasiya, xromatoforlar, melanoforlar);
2.2.2. Həkim- dermatoveneroloq aşağıdakı peşə kompetensiyalarına (PK) yiyələnməlidir:
PFR-01. ALLERQOLOGİYA
Peşə bilikləri
PFR-01.01. Allergik reaksiyalar haqqında anlayış;
PFR-01.02. Tez və asta tipli allergik reaksiyaların təzahürü kimi allergik dermatozlar;
PFR-01.03. Ölkədə allerqoloji yardımın təşkilinin ümumi məsələləri, xəstəxana-ambulator müəssisələrin
işinin, əhaliyə təcili və təxirəsalınmaz yardımın təşkili;
PFR-01.04. İntensiv terapiya və allerqologiya şöbələrinə təcili hospitalizasiyası tələb olunan
dermatovenerologiya xəstəlikləri üzrə təxirəsalınmaz halların siyahısı;
PFR-01.05. Allerqoloji klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri
qrupunun təsir mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
Peşə bacarıqları
PFR-01.06. Zəruri təcili yardım göstərmək;
PFR-01.07. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-01.08. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-01.09. Xəstəliyin etiologiyasını aşkar etmək;
PFR-01.10. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-01.11. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-01.12. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-01.13. Reanimasiya tədbirlərinin həcmi və ardıcıllığını təyin etmək;
PFR-01.14. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək;
PFR-01.15. Allergik testlərin qoyuluşu metodikasını bilməlidir və onları interpretasiya etmək.
PFR-02. ENDOKRİNOLOGİYA
Peşə bilikləri
PFR-02.01. Dermatozlarin patogenezində endokrin pozuntuların rolu;
PFR-02.02. Ölkədə endokrinoloji yardımın təşkilinin ümumi məsələləri, xəstəxana-ambulator
müəssisələrin işinin, əhaliyə təcili və təxirəsalınmaz yardımın təşkili;
PFR-02.03. Endokrinoloji klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri
qrupunun təsir mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
Peşə bacarıqları
PFR-02.04. Zəruri təcili yardım göstərmək;
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
7
PFR-02.05. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-02.06. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-02.07. Xəstəliyin etiologiyasını aşkar etmək;
PFR-02.08. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-02.09. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-02.10. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-02.11. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək;
PFR-02.12. Seboreya, vulqar sızanaq, rozasea, hamilələrin dermatozlarının patognezində cinsiyyət
hormonlarının disfunksiyasının interpretasiyası;
PFR-02.13. Piqment dermatozlarının patogenezində böyrəküstü vəzilərin hormonlarının
disfunksiyasının interpretasiyası;
PFR-02.14. Skleromiksedema və miksedematoz lixenin patogenezində qalxanabənzər vəzinin
hormonlarının disfunksiyasının interpretasiyası;
PFR-02.15. Yaşlıların Buşke skleredeması, lipoid nekrobiozu, halqavari eritemanın patogenezində
mədəaltı vəzininin hormonlarının disfunksiyasının interpretasiyası.
PFR-03. FARMAKOLOGİYA
Peşə bilikləri
PFR-03.01. Dermatozlar və CYKİ-nın sistem farmakoterapiyasının aparılma prinsipləri (etioloji,
simptomatik);
PFR-03.02. Dermatozların topik terapiyasının aparılma prinsipləri;
PFR-03.03. Dermatovenerologiyada antibakterial, antifunqal, antivirus, antiprotozoy və antiparazitar
dərman preparatlarının tətbiq edilmə spektri;
PFR-03.04. Dermatovenerologiyada antihistamin dərman preparatlarının tətbiq edilmə spektri;
PFR-03.05. Dermatovenerologiyada steroidli hormonların tətbiq edilmə spektri;
PFR-03.06. Dermatologiyada sitostatiklərin tətbiq edilmə spektri;
PFR-03.07. Dermatologiyada retinoidlərin tətbiq edilmə spektri;
PFR-03.08. Dermatozlar zamanı fizioterapiyanın tətbiq edilməsinin zəruriliyi;
Peşə bacarıqları
PFR-03.09. Müxtəlif dermatozlar zamanı steroid hormonlarının azaldılması metodikasına yiyələnmək;
PFR-03.10. Sifilisin və digər CYKİ-ın müalicə sxeminə uyğün sifilisli xəstələrin müalicəsinə differensial
yanaşma;
PFR-03.11. Müxtəlif dermatozlar zamanı topik dərman preparatlarının differensial seçimi;
PFR-03.12. Fizioterapiya metodikalarına yiyələnmək (elektrofarez, PUVA-terapiya, fotodinamik
terapiya və s.);
PFR-03.13. Topik təsirə malik müxtəlif formalı preparatlarına reseptin yazılması (məlhəmlər, pastalar,
kremlər, losyonlar, boltuşkalar, anilin boyaları və s.);
PFR-04. ÜMUMİ DERMATOLOGİYA
Peşə bilikləri
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
8
PFR-04.01. Birincili morfoloji elementlərin növləri;
PFR-04.02. İkincili morfoloji elementlərin növləri;
PFR-04.03. Dermatoloji və CYKİ-lı xəstələrin obyektiv müayinə prinsipləri. Mono- və polimorfizm
haqqında anlayış;
Peşə bacarıqları
PFR-04.04. Dermatoloji xəstələrin xüsusi müayinə metodlara yiyələnmək (palpasiya, qrattaj,
diaskopiya);
PFR-04.05. Dermatoqrafizmin təyin edilməsi;
PFR-05. KLİNİK DERMATOLOGİYA
Peşə bilikləri
PFR-05.01. İnfeksion və parazitar dermatozlar (epidemiologiya, etiopatogenez, klinika, diaqnostika,
differensial diaqnostika);
PFR-05.02. Sadə və allergik dermatitlər, toksidermiyalar, peşə dermatozları, neyrodermatozlar
(epidemiologiya, etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika);
PFR-05.03. Xroniki multifaktorial dermatozlar (psoriaz, parapsoriaz, qırmızı yastı dəmrov, Dürinq
dermatiti, pemfiqoid) - etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostikası;
PFR-05.04. Autoimmun dermatozlar (pemfiqus, qırmızı qurd eşənəyi, dermatomiozitlər,
sklerodermiyalar, vaskulitlər) - etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial
diaqnostikası;
PFR-05.05. Proliferativ dermatozlar (limfomalar, Kapoşi sarkoması), xoşxassəli və bədxassəli yeni
törəmələr - etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostikası;
PFR-05.06. Dəri artımlarnın xəstəlikləri və piqment əmələgəlmənin pozulması ilə əlaqəsi (seboreya,
vulqar və çəhrayı sızanaqlar, alopesiya, onixodistrofiyalar, vitiliqo, melazma) -
etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostikası;
PFR-05.07. Genodermatozlar və dərinin inkişafında qüsurlar - etiopatogenez, klinika, diaqnostika,
differensial diaqnostikası;
PFR-05.08. Hamilələrin dermatozu və daxili orqanların patologiyası, metabolizmin pozulması ilə əlaqəsi
(sarkoidoz, ksantomatoz, amiloidoz, skleromiksedema, halqavari qranulema, lipoid
nekrobioz) - etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostikası;
Peşə bacarıqları
PFR-05.09. Mantu, lepromin testləri və Kebner reaksiyalarının interpretasiyası;
PFR-05.10. Balzer, Yadasson, Uikhem sınağının aparılması;
PFR-05.11. Nikolski, Asbo-Hansen, “qadın kabluku”, “alma jelesi”, “zond”, Benye-Meşerskiy,
“alovlanma” , “knopka”, psoriatik triada simptomlarının təyin edilməsi;
PFR-05.12. Vud lampası altında tüklərin və zədələnmiş dərinin müayinə edilməsi;
Həkim-dermatoveneroloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı
PFR-05.13. İnfeksion və parazitar dermatozlu xəstələrin müayinəsi 100 (P)
PFR-05.14. Sadə və allergik dermatit, toksidermiya, peşə dermatozları, neyrodermatozlu xəstələrin
müayinəsi 40 (P)
PFR-05.15. Xroniki multifaktorial dermatozlarlu xəstələrin müayinəsi 60 (P)
PFR-05.16. Autoimmun dermatozlu xəstələrin müayinəsi 50 (P)
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
9
PFR-05.17. Dəri artımlarının xəstəlikləri və piqment əmələgəlməsi pozulmuş müayinəsi 50 (P)
PFR-06. UŞAQ DERMATOLOGİYASI
Peşə bilikləri
PFR-06.01. Uşaqlarda infeksion və parazitar dermatozların gedişatının xüsusiyyətləri;
PFR-06.02. Manifest dəri təzahürləri ilə uşaq infeksiyaları (skarlatina, qızılca, məxmərək, su çiçəyi,
infeksion eritema);
PFR-06.03. Uşaqlarda xroniki və autoimmun dermatozların gedişinin xüsusiyyətləri;
Peşə bacarıqları
PFR-06.04. Koplik-Filatov ləkəsinin, qırmızımtıl və ağımtıl çiyələk dilin təyin edilməsi;
Həkim-dermatoveneroloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı
PFR-06.05. Infeksion və parazitar dermatozlarla xəstə uşaqların müayinəsi 50 (P)
PFR-06.06. Manifest dəri təzahürləri ilə uşaq infeksiyalarının müayinəsi 20 (P)
PFR-06.07. Xroniki və autoimmun dermatozla xəstə uşaqların müayinəsi 20 (P)
PFR-07. HERİATRİK DERMATOLOGİYA
Peşə bilikləri
PFR-07.01. Dərinin təbii qocalma əlamətləri;
PFR-07.02. Yaşlı şəxslərin dermatozu (kseroz, seboreya keratozu, dəri qaşınması, qocalıq lentiqosu,
düyünlü elastoz, rozasea, qocalıq keratozu, akroxordonlar, piy vəzilərinin hiperplaziya,
kapilyar hemangioma, Bouen xəstəliyi, bazalioma, yastıhüceyrəli xərçəng);
Peşə bacarıqları
PFR-07.03. Bazal hüceyrəli və yastı hüceyrəli dəri xərçənginin differensiasiyası;
PFR-08. TƏXİRƏSALINMAZ DERMATOLOGİYA
Peşə bilikləri
PFR-08.01. Yanmış dəri, toksiki şok sindromu və intensiv terapiya metodları;
PFR-08.02. Layell sindromu, Kvinke ödemi və intensiv terapiya metodları;
PFR-08.03. Stivens-Conson, Svit sindromu və intensiv terapiya metodları;
PFR-08.04. Pemfiqus, kəskin qırmızı qurd eşənəyi, dermatomiozit və intensiv terapiya metodları;
Peşə bacarıqları
PFR-08.05. İntensiv terapiya şöbələrində xəstələrə qulluq edilməsi;
PFR-08.06. İntensiv terapiyanın aparılma mərhələlərinə riayət edilməsi.
PFR-09. ESTETİK DERMATOLOGİYA
Peşə bilikləri
PFR-09.01. Dərinin kontur modelləşdirilməsi (auqmentasiya) haqqında anlayış;
PFR-09.02. Lazer dermatologiyasının tətbiq edilməsi;
PFR-09.03. Kriodestruksiya və krioterapiya;
PFR-09.04. Pilinq və onun növləri;
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
10
PFR-09.05. Üzün dermabraziya və şliflənməsi;
PFR-09.06. Skleroterapiya və mezoterapiya haqqında anlayış;
PFR-09.07. Elektrocərrahiyə metodları;
PFR-09.08. Moxs üsulu ilə cərrahiyə;
Peşə bacarıqları
PFR-09.09. Kriodestruksiya və kriomassaj metodlarına yiyələnmək;
PFR-09.10. Elektrokoaqulyasiya metoduna yiyələnmək;
PFR-09.11. Dermabraziya metoduna yiyələnmək;
PFR-09.12. Lazer terapiyası və lazer epilyasiyasına yiyələnmək;
PFR-09.13. Mezoterapiya və skleroterapiyanın tətbiq edilməsini öyrənmək.
Həkim-dermatoveneroloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı
PFR-09.14. Kriodestruksiya və kriomassaj 20 (P)
PFR-10. CYKİ
Peşə bilikləri
PFR-10.01. CYKİ haqqında anlayış, epidemiologiya, nozoloji spektr;
PFR-10.02. Sifilis (etiopatogenezi, gedişi, təsnifatı);
PFR-10.03. Qazanılmış sifilisin təzə forması (klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika);
PFR-10.04. Qazanılmış sifilisin gecikmiş forması (klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika);
PFR-10.05. Anadngəlmə sifilis (klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika);
PFR-10.06. Qonoreya (etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika);
PFR-10.07. Şankroid, veneroloji limfaqranulematoz, donovanoz (etiopatogenez, klinika, diaqnostika,
differensial diaqnostika);
PFR-10.08. Qeyri-qonoreyalı urogenital xəstəliklər (xlamidioz, trixomoniaz, mikoplazmoz, kandidoz,
genital herpes) - etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika;
PFR-10.09. İÇV-infeksiyası (etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika);
PFR-10.10. CYKİ-nın prinsipləri və müalicə metodikası;
Peşə bacarıqları
PFR-10.11. CYKİ-lı xəstələrdə epidanamnezin yığılmasını bilməlidir;
PFR-10.12. CYKİ-lı xəstələrin müalicəsinə differensial yanaşma;
PFR-10.13. Sifilisin kliniki təzahürü ilə dermatozların kliniki təzahürünü differensiasiya etməyi
bacarmalıdır;
PFR-10.14. Uretritli xəstələrin müayinəsi zamanı iki stəkan üsulunu (Tompson sınağı) bilməlidir;
PFR-10.15. CYKİ-ya fərdi profilaktik yardım metodikalarını bilməlidir;
Həkim-dermatoveneroloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı
PFR-10.16. Qazanılmış sifilisin təzə və gecikmiş forması olan xəstələrin müayinəsi 30 (P)
PFR-10.17. Urogenital və CYKİ-lı xəstələrin müayinəsi 50 (P)
PFR-11. LABORATOR DIAGNOSTIKA
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
11
Peşə bilikləri
PFR-11.01. Dermatovenerologiyada işıq və lüminissent mikroskopiyanın istifadə olunması (göbələyin,
qoturluq gənəsinin, leyşmaniyanın, Hanzen çöplərinin, Tsank hüceyrələri, solğun treponema,
qonokokklar, trixomonadlar, xlamidiyaların tədqiq edilməsi);
PFR-11.02. CYKİ zamanı seroloji diaqnostikanın metodları (Vasserman reaksiyası, mikroreaksiya, RPR,
RİBT, RİF, İFA, RPQA, immunoblotinq);
PFR-11.03. CYKİ və infeksion dermatozların diaqnostikasında PZR-dən istifadə edimə imkanları;
Peşə bacarıqları
PFR-11.04. PZR və işıq lüminissent mikroskopiyasını aparmaq materialın götürülməsi (urogenital
traktdan ifrazat, pulcuqar, tüklər, dırnaqlar, zədə ocağından yaxma);
PFR-11.05. Tsil-Nilsen, Romanovskiy-Gimz, Qramı üsulu ilə boyanma texnikasını bilməlidir;
PFR-11.06. Treponemalı və qeyri-treponemalı antigenlərin seroloji reaksiyalarının nəticələrinin
interpretasiyası;
Həkim-dermatoveneroloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı
PFR-11.07. Treponemalı və qeyri-treponemalı antigenlərin seroloji reaksiyaları 100 (İ)
PFR-12. PFR -20. DERMATOVENEROLOGİYADA MENECMENTLİK
Peşə bilikləri
PFR-12.01. Dematoloji və CYKİ-lı xəstələrin ambulator kartının, xəstəlik tarixinin tərtib edilməsi
xüsusiyyətləri;
PFR-12.02. Dermatovenerologiyada statistik sənədləşdirmə (№9 hesabat forması, CYKİ-lılı, infeksion
və parazitar dermatozlu xəstələr haqqında məlumat vermək, HƏEK);
PFR-12.03. Dermatovenerologiyada deontologiyanın prinsipləri;
Peşə bacarıqları
PFR-12.04. Dermatoloji və CYKİ-lı xəstələrdə ambulator kartın və xəstəlik tarixinin tərtib edilməsini
bilməlidir;
PFR-12.05. HƏEK aktının tərtib edilməsini bilməlidir;
PFR-12.06. Xəstəlik vərəqinin tərtib edilməsini bilməlidir;
PFR-12.07. Sifilisli, qotur, dermatomikozlu, leyşmaniyalı xəstələr haqqında bildirişin tərtib edilməsi.
3. Təhsilin məzmununa və səviyyəsinə qoyulan minimum tələblər
3.1. Peşə fəaliyyətinin xarakteristikası
Həkim – dermatoveneroloq dərin fundamental və kliniki peşə hazırlığı tələb edən müasir
profilaktika, diaqnostika, müalicə və reabilitasiya üsullarından istifadə etməklə əhaliyə ixtisaslaşmış
dermatoveneroloji yardımın göstərilməsinə hazır olmalıdır.
3.1.1. Həkim dermatoveneroloq peşə fəaliyyətinin əsas istiqamətləri:
- praktiki tibbi;
- elmi-tədqiqat;
- təşkilati-inzibatçılıq;
- elmi-pedaqoji sahə üzrə.
3.1.2. Peşə fəaliyyəti üzrə hazırlıq səviyyəsinə qoyulan tələblər:
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
12
3.1.2.1. praktik tibb sahəsi üzrə: (ÜFR-01. və PFR-01 — PFR-12. bəndlər aiddir)
3.1.2.2. elmi-tədqiqat sahəsi üzrə:
- dermatoveneroloji xəstəliklərin inkişafında tibbi-sosial amillərin rolunu qiymətləndirmə
üsullarını bilməlidir;
- elmi-tədqiqat işlərini planlaşdırmalıdır;
- tədqiqat mövzusunun seçilməsini bacarmalıdır;
- elmi-tədqiqat işini aparmalıdır;
- elmi-tədqiqat işinin nəticələrinin təhlil etməlidir;
- alınmış nəticələrin praktik əhəmiyyətini və onun tətbiqi imkanlarını müəyyənləşdirməli, nəşr
materiallarının hazırlanmasında iştirak etməlidir.
3.1.2.3. təşkilati-inzibatçılıq sahəsi üzrə:
- səhiyyə sistemində qəbul edilmiş normativ sənədlərdən (Azərbaycan Respublikasının
qanunlarını, texniki reqlamentləri, beynəlxalq və milli standartları, əmrləri, tövsiyələri,
beynəlxalq vahidlər sistemini, fəaliyyətdə olan beynəlxalq təsnifatları) istifadə etməyi,
həmçinin tibbi müəssisələrin işinin keyfiyyətini və effektivliyini qiymətləndirmək üçün
aparılmış sənədləşmələrdən istifadə etməyi bacarmalıdır.
- dermatovenerologiya sahəsinin təşkilati quruluşunu, tibbi yardım göstərən müxtəlif tibbi
müəssisələrin idarəçilik fəaliyyətini bilməli, müəssisələrin struktur bölmələrinin (ixtisas
profilinə görə) iş göstəricilərini təhlil etməli, xəstələrə (allerqologiya ixtisası profilinə görə)
tibbi xidmətin göstərilməsində müasir tibbi-təşkilati və sosial-iqtisadi texnologiyaların
səmərəsini qiymətləndirməyi bacarmalıdır.
- peşə səriştəsinin formalaşması üçün professional biliklər, bacarıqlar, vərdişlər sisteminə
yiyələnməlidir.
3.1.2.4. elmi-pedaqoji sahə üzrə:
- orta ixtisas təhsil müəssisələrində və ali təhsilin bakalavriat səviyyəsində ixtisasa uyğun
olaraq tədris etməlidir (mühazirə oxumağı, seminar aparmağı, laboratoriya işləri və s.)
3.2. 060920-«Dermatovenerologiya» ixtisası üzrə fənn bölümləri, fənlərin kreditləri, onların
mənimsənilməsinin nəticələri (bilik, bacarıq və vərdişlər baxımından) və qazanılması nəzərdə tutulan
kompetensiyaların kodları (Əlavə 2-də illər üzrə açıqlanır).
Fənn bölümünün
kodu
Fənn bölümünün (tematik rotasiyanın) adı
(bilik, bacarıqlıq və vərdişlər baxımından)
Kreditlərin
sayı
Qazanılması nəzərdə tutulan
kompetensiyaların kodları
Ümumi hazırlıq fənləri
ÜFR-01 Baza təhsili 4 ÜFR-01.01-ÜFR-01.08.
ÜFR-02 Anatomiya 4 ÜFR-01.01.- ÜFR-01.12.
ÜFR-03 Histologiya 4 ÜFR-02.01.- ÜFR-02.10.
ÜFR-04 Fiziologiya 4 ÜFR-03.01.- ÜFR-03.12.
ÜFR-05 Biokimya 4 ÜFR-04.01.- ÜFR-04.19.
ÜFR-06 Mikrobiologiya 4 ÜFR-05.01.- ÜFR-05.15.
ÜFR-07 Genetika 4 ÜFR-06.01.- ÜFR-06.07.
ÜFR-08 Immunologiya 3 ÜFR-07.01.- ÜFR-07.11.
ÜFR-09 Patomorfologiya 16 ÜFR-18.01.- ÜFR-18.14.
Peşə fənləri və rotasiyaları
PFR-01 Allerqologiya 2 PFR-01.01- PFR-01.15.
PFR-02 Endokrinologiya 6 PFR-02.01.- PFR-02.15.
PFR-03 Farmakologiya 5 PFR-03.01.- PFR-03.13.
PFR-04 Ümumi dermatologiya 13 PFR-04.01.- PFR-04.05.
PFR-05 Klinik dermatologiya 100 PFR-05.01.- PFR-05.17.
PFR-06 Uşaq dermatologiyası 4 PFR-06.01.- PFR-06.07.
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
13
PFR-07 Heriatrik dermatologiya 4 PFR-07.01.- PFR-07.03.
PFR-08 Təxirəsalınmaz dermatologiya 4 PFR-08.01.- PFR-08.06.
PFR-09 Estetik dermatologiya 12 PFR-09.01.- PFR-09.14.
PFR-10 CYKİ 9 PFR-10.01.- PFR-10.17.
PFR-11 Laborator diaqnostika 11 PFR-11.01- PFR-11.07.
PFR-12 Dermatovenerologiyada menecmentlik 6 PFR-12.01.- PFR-12.07.
Könüllü seçilmiş fənnin dərindən öyrənilmə dövrü 6
Elmi-tədqiqat işi (kliniki və/və ya baza elmi) 7
Dövrü və yekun attestasiya 4
CƏMİ 240
3.3. 060920-“ Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezident hazırlığını təmin edən auditoriyada olan təhsil
proqramının strukturu və əsas hazırlıq mövzuları, dörd il ərzində saatlarla (Əlavə 1-də illər üzrə
açıqlanır)
Əsas tədris fənləri/mövzuları MH SM TM
ÜHM Ümumi hazırlıq mövzuları 12 14 14
ÜHM-B 01 Səhiyyə sisteminin təşkilinin əsasları 6 4 2
ÜHM-B 02 Tibbi statistika və informatika 2 6 8
ÜHM-B 03 Dəri və dəri artımlarının anatomiya, histologiya və fiziologiyası 2 2 2
ÜHM-B 04 Dəri patologiyasında bioloji, hormonal və immunoloji dəyişikliklərin rolu 2 2 2
PHM Peşə hazırlığı mövzuları 138 282 656
PHM-B 05 Dəri və dəri artımları xəstəliklərinin sistem, topik farmakoterapiyası və
fizioterapiyasının prinsipləri 4 4 8
PHM-B 06 Ümumi dermatologiya 8 14 44
PHM-B 07 İnfeksion və parazitar dermatozlar 14 44 64
PHM-B 08 Allergik və sadə dermatitlər, peşə dermatozları, neyrodermatozlar 4 8 14
PHM-B 09 Xroniki multifaktorial dermatozlar 6 16 40
PHM-B 10 Autoimmun dermatozlar 6 8 28
PHM-B 11 Proliferativ dermatozlar. Dəri şişləri. 8 16 42
PHM-B 12 Dəri artımlarının piqmentasiyasının pozulması ilə əlaqəli olan xəstəliklər 6 6 9
PHM-B 13 Genodermatozlar 8 16 45
PHM-B 14 Hamilə qadınlar və daxili orqanlarında patologiya olan şəxslərdə
dermatoz. Sarkoidoz. 6 12 45
PHM-B 15 Uşaqlarda dermatoz/ uşaq dermatologiyası 6 12 33
PHM -B 16 Heriatrik dermatologiya 4 4 4
PHM-B 17 Təxirəsalınmaz dermatologiya 4 6 9
PHM-B 18 Nadir və tropik dermatozlar 4 4 9
PHM-B 19 CYKİ 12 28 72
PHM-B 20 Estetik dermatologiya 10 28 70
PHM-B 21 Dəri və dəri artımlarının xəstəlikləri zamanı patomorfoloji təzahürlər 22 44 90
PHM-B 22 Laborator diaqnostikanın 6 12 30
CƏMİ 150 296 670
3.4. 060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə həkim-rezidentin təhsil proqramının yerinə
yetirilməsinin müddəti:
Ümumi həftələrin sayı – 209 həftə
- əmək məzuniyyəti – 16 həftə
- təlim həftələrinin sayı – 193 həftə
o cümlədən:
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
14
- kliniki təlim (praktiki və kliniki iş) - 164 həftə
- nəzəri təlim -20 həftə
- təcrübələr (elmi-tədqiqat ) -4 həftə
- attestasiyalar - 5 həftə
- növbətçilik - ayda 4 dəfədən az olmayaraq
3.4.1. Hazırlığın son ilində həkim-rezident ixtisas üzrə 3 aylıq müddətinə Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən
müəyyən edilmiş respublikanın tibb müəssisələrinin birində sərbəst stajorluq keçməlidir.
4. MADDI-TEXNIKI, TƏDRIS BAZASI VƏ KADR POTENSIALI
4.1. 060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə təhsil proqramma müvafıq tərtib edilmiş tədris
planında nəzərdə tutulan həkim-dermatoveneroloqun hazırlanması üçün Səhiyyə Nazirliyi tərəfındən
baza kimi müəyyən edilmiş təhsil və elmi tibb müəssisələri, habelə aparıcı klinikalar dermatoveneroloji
xəstələrin diaqnostikasının, müalica və profılaktikasının aparılmasını təmin edə biləcək yüksək
səviyyəli maddi-texniki bazaya malik olmalıdır.
4.2. 060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə Təhsil Proqramı Səhiyyə Nazirliyi tərəfındən baza
kimi müəyyən edilmiş təhsil, elm müəssisələri və aparıcı klinikalarda aparıcı mütəxəssislər (rəhbər-
kuratorlar) tərəfmdən əyani formada apanlır.
4.3. Həkim- dermatoveneroloqun hazırlığına rəhbərlik edən kuratorlara qoyulan tələbər:
4.3.1. Peşə vərdişlərinə yiyələnməsini təmin etmək üçün praktiki təcrübəsi 5 ildən çox olan
yüksək ixtisaslı mütəxəssislər tərəfindən aparılır.
4.3.2. Tədris olunan nəzəri mövzuları ali təhsil müəssisəsinin elmi dərəcəsi və (və ya) elmi adı
olan professor-müəllim heyəti tədris edır.
4.3.3. Rezidentin elmi-tədqiqat işinə qarşılıqh razılığı əsasında ali təhsil və ya elmi-tədqiqat
müəssisəsinin heyəti rəhbərlik edə bilər.
4.4. Rezidentin rotasiyalar keçdiyi müəssisələrin maddi-texniki bazalarına qoyulan tələblər:
4.4.1. Təxirəsalınmaz dermatologiya rotasiyası. Müasir laborator avadanlığı, USM, süni tənəfüs
aparatı və zəruri vəsaitlər.
4.4.2. Allergik rotasiya. Müasir laborator avadanlıq, USM, allerqosınaq testləri.
4.4.3. Estetik dermatologiya rotasiyası. Müasir laborator avadanlıq, dermabraziya,
elektrokoaqulyasiya, krioterapiya, ozonoterapiya aparatları.
4.4.4. Serologiya rotasiyası. Müasir laborator avadanlıq, immunoblotinq aparmaq üçün aparat.
4.4.5. İnstrumental rotasiyalar.
4.4.5.1.Dermabraziya - Dəridəki sızanaqların müalicədən sonra izlərini aparmaq üçün
mikrodermabraziya cihazı (İonton-Skin Abrasion, Almaniya 230V
50Hz-90W);
4.4.5.2. Elektrokoaqulyasiya – Kiçik həcmli elektrocərrahi əməlyyatlar
aparmaq üçün elektrokoaqulyator (SURTRON 50Δ 115Vac - 60Hz);
4.4.5.3. Ozonoterapiya - Müxtəlif allergik mənşəli xroniki dermatozların, o cümlədən,
sızanaq xəstəliyinin ağırlaşmış formalarını ozonator cihazı – OZON
UM-80, Ukrayna;
4.4.5.4. Krioterapiya - Erbekryoderm – müxtəlif papiloma-virus mənşəli
törəmələrin müalicəsində, eləcə də, bazalioma,
postakne və alopesiyanın terapiyasında (köməkçi vasitə kimi)
istifadə olunur (REF10478-000 SN A 1489).
5. TƏDRİS PROSESİNİN FORMA VƏ METODLARI
5.1. 060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə həkim-dermatoveneroloqun hazırlığı, nəzəri təlim,
həkim hazırlığı, ixtisas və ixtisaslaşma fənlərinin mühazirə, məşğələ, seminar, məsləhət, kuratorun
rəhbərliyi və nəzarəti altında müalicə-profılaktik işlərinin aparılması və sairə formada öyrənilməsi ilə
təmin olunur.
5.2. 060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə həkim-dermatoveneroloqun hazırlığında elmi-
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət
tələbləri
15
tədqiqat və praktiki tibbi təcrübələr nəzərdə tutulur.
5.3. Rezidentura ərzində 1 rezidentə görə dermatoveneroloji xəstəlikləri olan pasiyentlərin ən azı 770
hospitallaşdırma halları və 3000 ambulator müraciəti olmalıdır. Onlardan:
Ambulator Stasionar
Alleqologiya üzrə rotasiya 150 50
Endokrinologiya üzrə rotasiya 50 20
Dermatovenerologiya üzrə rotasiya
Dermatosifilitik şöbə 900 200
Mikoloji şöbə 300 0
Uroloji şöbə 300 50
Uşaq dermatologiya şöbəsi 250 50
Təxirəsalınmaz dermatologiya şöbəsi 0 100
Estetik dermatologiya şöbəsi 100 0
Dermatoveneroloji müayinələr üzrə rotasiya
Serologiya 500 200
PZR 200 0
Dermatovenerologiya üzrə xüsusi laborator tədqiqat 300 100
Xəstələrin cəmi sayı 3000 770
6. YEKUN DÖVLƏT ATTESTASİYASINA QOYULAN TƏLƏBLƏR VƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ
6.1. 060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə fərdi iş planları rezidentura hazırlığını həyata
keçirən müəssisələrin müvafiq elmi və ya tibb şuralarının iclaslarında təsdiq edilir. Rezidentlər hər tədris
ilinin sonunda kuratorun iştirakı ilə təhsil aldığı müəssisənin elmi şurası (tibbi şurası) qarşısında hesabat
verərək attestasiya olunur.
6.2. Rezidenturada təhsil alan həkimlərin yekun attestasiyası Azərbaycan Respublikası Səhiyyə
Nazirliyinin tasdiq etdiyi attestasiya komissiyası tərəfindən ali təhsil müəssisəsində aparılır.
6.3. Yekun attestasiya nəticəsində rezidentə "həkim-dermatoveneroloq" ali peşə-ixtisas dərəcəsi və
dövlət nümunəli diplom verilir.
7. 060920 – “DERMATOVENEROLOGİYA” İXTİSASI ÜZRƏ YEKUN ATTESTASİYA
FORMATI
7.1. Yekun attestasiya imtahanı iki mərhələdə - yazılı və praktiki komponent üzrə həyata keçirilir. Yekun
attestasiyanın hər hansı mərhələsindən keçə bilməyən rezidentlər attestasiya komissiyasının müəyyən
etdiyi vaxtda həmin mərhələ üzrə təkrar yekun attestasiyadan keçirlər.
7.2. Birinci mərhələ- Yazılı Komponent. Birinci mərhələdə rezident üç saat ərzində 100 test suala cavab
verir. Test informasiya texnologiyaları və xüsusi optik cihazlar vasitəsilə oxunan sual vərəqəsi üzrə
aparılır. Testin yekununa görə 60 və ya daha çox bal toplayan rezidentlər yekun attestasiyanın ikinci
mərhələsinə buraxılırlar.
7.3. İkinci mərhələ - Praktiki Komponent. İkinci mərhələdə rezident tərəfindən 8 müxtəlif klinik hal
araşdırıiır. Klinik halların araşdırılmasina diaqnostik müayinələrin sərbəst aparılması və təhlili,
müalicə tədbirlərin planlaşdırılması və digər aspektlər aiddir. Klinik halların araşdınlması attestasiya
komissiyası tərəfındən məqbul hesab edildikdə rezident yekun attestasiyanın ikinci mərhələsindən
müvəffəqiyyətlə keçmiş hesab olunur.
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
16
Əlavə 1. 060920-“ Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə təhsil proqramının strukturu (illər və saatlar üzrə)
Əsas tədris fənləri / mövzuları Cəmi 4 illik 1-ci il 2-ci il 3-cü il 4-cü il
MH SM TM MH SM TM MH SM TM MH SM TM MH SM TM
ÜHM Ümumi hazırlıq mövzuları
ÜHM-B01 Səhiyyə sisteminin təşkilinin əsasları 6 4 2 6 4 2
ÜHM-B02 Tibbi statistika və informatika 2 6 8 2 6 8
ÜHM-B03 Dəri və dəri artımlarının anatomiya, histologiya və
fiziologiyası
2 2 2 2 2 2
ÜHM-B04 Dəri patologiyasında bioloji, hormonal və
immunoloji dəyişikliklərin rolu
2 2 2 2 2 2
PHM Peşə hazırlığı mövzuları
PHM-B05 Dəri və dəri artımları xəstəliklərinin sistem, topik
farmakoterapiyası və fizioterapiyasının prinsipləri
4 4 8 4 4 8
PHM-B06 Ümumi dermatologiya 8 14 44 3 6 14 2 3 10 2 3 10 1 2 10
PHM-B07 İnfeksion və parazitar dermatozlar 14 44 64 6 22 32 5 14 20 3 8 12
PHM-B08 Allergik və sadə dermatitlər, peşə dermatozları,
neyrodermatozlar
4 8 14 4 8 14
PHM-B09 Xroniki multifaktorial dermatozlar 6 16 40 6 16 40
PHM-B10 Autoimmun dermatozlar 6 8 28 4 4 18 2 4 10
PHM-B11 Proliferativ dermatozlar. Dəri şişləri. 8 16 42 4 8 22 2 4 10 2 4 10
PHM-B12 Dəri artımlarının piqmentasiyasının pozulması ilə
əlaqəli olan xəstəliklər
6 6 10 6 6 10
PHM-B13 Genodermatozlar 8 16 44 8 16 44
PHM-B14 Hamilə qadınlar və daxili orqanlarında patologiya
olan şəxslərdə dermatoz. Sarkoidoz.
6 12 44 6 12 44
PHM-B15 Uşaqlarda dermatoz/ uşaq dermatologiyası 6 12 32 6 12 32
PHM-B16 Heriatrik dermatologiya 4 4 4 4 4 4
PHM-B17 Təxirəsalınmaz dermatologiya 4 6 10 4 6 10
PHM-B18 Nadir və tropik dermatozlar 4 4 10 2 2 5 2 2 5
PHM-B19 CYKİ 12 28 72 12 28 72
PHM-B20 Estetik dermatologiya 10 28 70 10 28 70
PHM-B21 Dəri və dəri artımlarının xəstəlikləri zamanı
patomorfoloji təzahürlər
22 44 90 5 10 20 5 10 20 7 14 30 5 10 20
PHM-B22 Laborator diaqnostika 6 12 30 2 4 10 4 8 20
CƏMİ 150 296 670 56 94 176 48 105 258 15 27 65 31 70 171
060920 – “Dermatovenerologiya” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
17
ƏLAVƏ 2. 060920 – “Dermatovenerologiya” üzrə rotasiyaların strukturu (həftələr, saatlar, kreditlər üzrə)
Fənn
bölümünün
kodu
Fənn bölümünün (tematik rotasiyanın) adı Həftələr Kreditlər Həftələrin sayı Kreditlərin sayı
I il II il III il IV il I il II il III il IV il
Ümumi hazırlıq fənləri 35 47
ÜFR-01 Baza təhsili 4 4 4 0 0 0 4 0 0 0
ÜFR-02 Anatomiya 2 4 2 0 0 0 4 0 0 0
ÜFR-03 Histologiya 2 4 2 0 0 0 4 0 0 0
ÜFR-04 Fiziologiya 2 4 2 0 0 0 4 0 0 0
ÜFR-05 Biokimya 3 4 3 0 0 0 4 0 0 0
ÜFR-06 Mikrobiologiya 3 4 3 0 0 0 4 0 0 0
ÜFR-07 Genetika 3 4 3 0 0 0 4 0 0 0
ÜFR-08 Immunologiya 3 3 1 0 2 0 1 0 2 0
ÜFR-09 Patomorfologiya 13 16 1 4 4 4 1 5 5 5
Peşə fənləri və rotasiyalar 141 176
PFR-01 Allerqologiya 2 2 1 0 1 0 1 0 1 0
PFR-02 Endokrinologiya 4 6 0 2 0 2 0 3 0 3
PFR-03 Farmakologiya 4 5 0 0 4 0 0 0 5 0
PFR-04 Ümumi dermatologiya 10 13 4 2 2 2 4 4 3 2
PFR-05 Klinik dermatologiya 80 100 8 24 24 24 10 30 30 30
PFR-06 Uşaq dermatologiyası 4 4 4 0 0 0 4 0 0 0
PFR-07 Heriatrik dermatologiya 4 4 2 0 0 2 2 0 0 2
PFR-08 Təxirəsalınmaz dermatologiya 3 4 0 3 0 0 0 4 0 0
PFR-09 Estetik dermatologiya 9 12 3 0 0 6 4 0 0 8
PFR-10 CYKİ 8 9 0 6 2 0 0 6 3 0
PFR-11 Laborator diaqnostika 9 11 2 3 2 2 2 4 3 2
PFR-12 Dermatologiyada menecmentlik 4 6 0 0 2 2 0 0 3 3
Könüllü seçilmiş fənnin dərindən öyrənilmə dövrü 6 6 1 1 2 2 1 1 2 2
Elmi-tədqiqat işi (kliniki və/və ya baza elmi) 7 7 1 2 2 2 1 2 2 2
Dövrü və yekun attestasiya 4 4 1 1 1 1 1 1 1 1
CƏMİ 193 240 48 48 48 49 60 60 60 60