รายงานการวจยฉบบสมบรณ

การสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

Designing the Exercise Model for the Elderly in Kamphaeng Saen

District

โดย

รศ.ดร.มยร ถนอมสข และคณะ

อาจารยประจาภาควชาพลศกษาและกฬา

คณะศกษาศาสตรและพฒนศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

ไดรบงบประมาณโครงการสนบสนน และสงเสรมการวจยกลมวชาการ

ประจาป 2558

สารบญ

หนา

บทท 1 บทนา ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

บทท 2 ตรวจเอกสาร 9

บทท 3 วธดาเนนการวจย 52

บทท 4 ผลการวจยและขอวจารณ 65

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 91

เอกสารและสงอางอง 96

ภาคผนวก 109

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ความกาวหนาของการแพทยและการสาธารณสขของประเทศมผลทาใหอตราประชากร

ไทยมจานวนและสดสวนผสงอายเพมขนในอตราทรวดเรว โครงสรางประชากรของประเทศไทย

กาลงเคลอนเขาสระยะทเรยกวาภาวะประชากรสงอาย ซงการเขาสภาวะประชากรสงอายมผลตอ

สภาพทางสงคมสภาวะเศรษฐกจและการจางงานตลอดจนการจดสรรทรพยากรทางสขภาพและ

สงคมของประเทศอยางตอเนองในระยะยาว ในป พ.ศ.2503 สดสวนของประชากรสงอายไทย

ตอประชากรทงหมดเทากบรอยละ 4.6 และไดเพมเปนรอยละ 9 ในป พ.ศ. 2543 โดยในป พ.ศ. 2553

และ พ.ศ. 2563 สดสวนประชากรสงอายไดรบการคาดหมายวาจะเพมขนถงระดบรอยละ 11 และ 15

ตามลาดบ ตามเกณฑของสหประชาชาตไดกาหนดวาเปนภาวะประชากรสงอายเมอประชากรนน

มสดสวนของประชากรทมอาย 65 ปขนไปมากกวารอยละ 7 ของประชากรทงหมด ดงนนประชากรไทย

จะเขาสระยะภาวะประชากรสงอายตามเกณฑสหประชาชาต ในป พ.ศ.2547-2548 (คณะกรรมการ

การสงเสรมและประสานงานผสงอายแหงชาต, 2545: 7) จากอตราการเพมจานวนของผสงอายทม

แนวโนมสงขน สงผลกระทบตอโครงสรางทางสงคมและครอบครว การดแลสขภาพอนามยรวมถง

มผลอยางมากตอนโยบายและแผนงาน ดานสาธารณสขของประเทศ (สานกงานนโยบายและ

แผนงานสาธารณสข, 2540)

ปญหาสาคญของผสงอาย คอเรองสขภาพ ทเกดจากการเปลยนแปลงของรางกายหลายอยาง

ทสงผลตอระบบการทางานของอวยวะตาง ๆ ทสงเกตไดชดเจน เชน ความอดทน ความวองไว และ

ความแขงแรงลดลง อตราการเสอมสมรรถภาพของผสงอายสงขนตามวยของผสงอาย Morrow et. al.

(2000: 255-263) กลาววารางกายของผสงอายจะเกดการเปลยนแปลงไปในทางทเสอมสภาพตามวย

กลาวคอ กลามเนอเหยวลบเนองจากขาดการใชงาน กระดกผและเปราะงาย ขอตอตาง ๆ เสอม

น าหลอเลยงขอลดลง เกดภาวะขอตดแขง ขออกเสบ ประสทธภาพการทางานของสมองและ

ประสาทอตโนมตลดลง เกดความคดทเชองชา สญเสยการควบคมการทรงตว ทาใหความสามารถใน

การปฏบตกจกรรมและความวองไวลดนอยลง เคลอนไหวรางกายไดลาบากจนบางครงอวยวะท

เกยวของกบการเคลอนไหวทางานไมสมพนธกน ซงสอดคลองกบ (วไลวรรณ, 2533: 60) พบวา

2

ความยดหยนของปอดลดลง การเคลอนไหวของผนงทรวงอกถกจากด การระบายอากาศของปอด และ

ประสทธภาพการทางานของหวใจลดลง ทาใหรสกเหนอยงาย เมอปฏบตกจกรรมปกต และยงพบวา

หลอดเลอดแคบลง ความยดหยนของหลอดเลอดเสยไป ทาใหระดบความดนโลหตสงขนและถา

ผสงอายขาดการฟนฟและพฒนาสขภาพของตนเอง จะกอใหเกดความเจบปวยเรอรง ทาใหสมรรถภาพ

ทางกายลดลงกวาทควรจะเปน จากจานวนของผสงอาย เพมขน จงเปนเรองสาคญทจะตองกระตน

ใหมการออกกาลงกาย เพอใหผสงอาย มอายสงขนอยางมคณภาพ อยางไรกตามปรากฏวา เกอบ

รอยละ 75 ของผสงอายทมไดมการออกกาลงกาย จะกอใหเกดโรคเรอรงตาง ๆ ดงน โรคหวใจ

ความดนโลหตสง โรคเบาหวาน เปนลมงาย โรคกระดกพรน โรคมะเรงบางอยาง และมความสญเสย

เกยวกบมวลกลามเนอและกระดก ความออนตวบรเวณขอตอ และความทนทานของระบบหวใจ

และหลอดเลอด ความสญเสยดงกลาวนถามมากขนจะทาใหระบบหวใจมปญหา ซงลกษณะเชนน

จะนาไปสอาการสขภาพเสอม ความเครยดและการหางเหนจากสงคม เมอกอนมคนคดกนวา ความ

สญเสยดานความฟตของรางกาย เปนลกษณะทมอาจหลกเลยงไดในวยชรา 20 ปทผาน มงานวจยหลาย

ชน สรปวา การออกกาลงกายอยางสมาเสมอ สามารถลดอตราเสยงการเกดโรคของผสงอายไดและม

ผลใหความฟตของรางกายดขนอยางนาพอใจ ขอสรปดงกลาวนสามารถนาไปใชไดกบผสงอาย

โดยรวม ไมวาจะมความฟตอยแลวหรอออนแอความจรงแลวผสงอายทมการออกกาลงกายอยาง

สมาเสมอ สามารถมความแขงแรงขนพอ ๆ กน ผใหญทวไปทยงไมสงอาย สภาพทมความแขงแรง

และอดทนของรางกายดขนนจะนาไปส การทาหนาทในชวตประจาวนทดขนดวย กรณทผสงอาย

บางคนทรวมฝกใหม ๆ และยงไมแขงแรงจะสามารถเดนไดโดยไมมอปกรณ หรอแตงตวเองไดหรอ

ทากจกรรมตาง ๆ ไดอยางคลองแคลวขน

การออกกาลงกาย กอใหเกดผลดอยางมากในหลายๆ ดาน ทงทางดานสขภาพ และสงคม

ดวยลกษณะดงกลาวนจงมการตนตวเรองการออกกาลงกาย จนทาใหรฐบาลไดกาหนดนโยบาย

พนฐานแหงรฐในการพฒนาคณภาพของคนไววา “ใหประชาชนมการออกกาลงกาย หรอเลนกฬา

เพมขน” โดยไดกาหนด “นโยบายเรงดวนในการสรางหลกประกนสขภาพถวหนาเพอลดรายจาย

ของประเทศและประชาชนในการดแลสขภาพ และเพอเปนการสรางโอกาสในการเขาถงบรการ

สาธารณสขทไดรบมาตรฐานอยางทวถง และเทาเทยมกน” (สานกงานคณะกรรมการพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2544: 18) ซงนโยบายดงกลาวนครอบคลมคอการเรงรดสงเสรม

การออกกาลงกาย โดยถอวาการออกกาลงกายเปนปจจยพนฐานในการสรางสขภาพ (กระทรวง

สาธารณสข, 2531: 34)

3

กจกรรมการออกกาลงกาย ชวยสงเสรมสขภาพ สมรรถภาพทางกาย และ ชะลอความเสอม

ของรางกาย (ดารง, 2536: 23) เพมความสามารถทางรางกายของผสงอาย เปนการดารงไวซงความ

แขงแรงของกลามเนอ คลายความตงเครยด กระตนการทางานของกลามเนอของกลามเนอปอดและ

ระบบไหลเวยนของโลหตใหมประสทธภาพ และชวยสรางเสรมใหรางกายสมบรณ สาหรบผสงอาย

(เกษม และกลยา, 2545: 48) ซงสอดคลองกบสทธชยทกลาววาการออกกาลงกายทาให สมรรถภาพ

การทางานดขนชวยรกษาโรคบางอยางเชน อาการปวดเมอย อาการเครยด สงเสรมสขภาพจต ถาม

การออกกาลงกายอยเสมอ จะสงผลทาใหหวใจแขงแรงมขนาดโตขนและมประสทธภาพหวใจดขน

(สทธชย, 2536: 178) การออกกาลงกายของคนสงอายสามารถทาได และไดผลดคลาย ๆ กบคน

หนมสาว แตตางกนทปรมาณ แตผลทไดรบจากการออกกาลงกายอาจนอยกวาและเกดชากวา

การออกกาลงกายมประโยชนในทกดานตอผสงอายทปกตและผสงอายทเจบปวยทางดาน

รางกายพบวา ผสงอายปกตทออกกาลงกายอยางสมาเสมอจะมสมรรถภาพทางกายเพมมากขน

อวยวะตาง ๆ ทาหนาทไดดขน ศกดฐาพงษ (2540: 36) ไดรายงานวาการฝกออกกาลงกายสปดาหละ

3 ครง ครงละ 30 นาท นาน 12 สปดาหในผสงอายปกต นอกจากมสมรรถภาพทางกายเพมขนแลว

การทางานของหลอดเลอดและหวใจยงมประสทธภาพเพมมากขน Mazzeo (1994: 992-1008) พบวา

การออกกาลงกายแบบฝกความอดทน (endurance training) ในผสงอายปกตจะสงผลให กลามเนอ

หวใจเพมขนาดและมความแขงแรงขน การไหลเวยนของเลอดในหลอดเลอดและเลอด ไปเลยง

กลามเนอหวใจดขน ปรมาณเลอดออกจากหวใจเพมมากขน อวยวะตาง ๆ ในรางกายไดรบเลอดไป

เลยงอยางเพยงพอ ลดอบตการณการเกดโรคหวใจ และการออกกาลงกายอยางสมาเสมอและ

ตอเนองในผสงอายทาใหอตราการเตนของหวใจลดลงและความตานทานของหลอดเลอดสวนปลาย

ลดลง มผลทาใหความดนโลหตลดลง เชนเดยวกบรายงานของ Schilke (1991: 4-7) พบวา ผสงอาย

ทมอายระหวาง 60-69 ป เมอออกกาลงกายจะมผลทาใหความดนโลหตลดลง นอกจากนในผสงอาย

ทมประวตเปนความดนโลหตสงระดบออนถงปานกลางการออกกาลงกายจะชวยลดระดบความดน

โลหตทงความดนซสโตลคและความดนไดแอสโตลคถงแมวาจะลดความดนโลหตลงไดไมถงระดบ

ปกตแตชวยใหใชยาควบคมความดนโลหตนอยลง (Arroll and Beaglehole, 1992: 439)

กจกรรมการออกกาลงกายจะแตกตางกนไปตามสขภาพและความสามารถของผสงอาย

แตละบคคล วธของการออกกาลงกายจะตองอยในขอบขายความสามารถทางรางกายของผสงอาย

ทจะทนได วธการออกกาลงกายควรจะเปนประโยชนโดยตรงตอรางกาย จตใจอยางนอยตองทาให

เกดความกระฉบกระเฉงขนในตวผสงอาย เชนเดยวกนกบสกญญา และ สบสาย (2540: 1-2)

ไดสรปไววา การออกกาลงกายเพอสขภาพมความสาคญตอมนษยอยางยงเพราะการออกกาลงกาย

อยางสมาเสมอ สามารถทาใหระดบคลอเลสเตอรอลในเลอดลดลงและระดบของ HDL เพมขน

4

การเลอกออกกาลงกายทถกวธจะเพมความแขงแรงใหกบหวใจ ทาใหเซลลเนอเยออวยวะ

และระบบการทางานของรางกายเกดการพฒนาและเพมระบบไหลเวยนโลหต แมการออกกาลงกาย

อยางถกตองจะเปนประโยชนตอรางกายและจตใจกตาม จากการศกษาของบรรล ศรพานช (2542: 24)

พบวา มผสงอายจานวนหนงขาดการออกกาลงกายถงรอยละ 39.5 ลกษณะการออกกาลงกาย สวนใหญ

เปนการออกกาลงกายอยางเบาสปดาหละ 2 ครงขนไป รอยละ 33.4 ชนดของการออกกาลงกายสวนใหญ

เปนการเดนเลน รอยละ 53.9 ของผสงอายทงหมด Pawlson and Koshes (1985: 322-325) ไดกลาวถง

ความเชอของผสงอายตอการออกกาลงกายวา อาจเปนอนตรายตอสขภาพ และเปนสงไมจาเปน

เพราะงานทกระทาอยประจาถอวาเปนการออกกาลงกายเพยงพอแลว และขณะออกกาลงกายอาจ

เกดการบาดเจบ หรอกระทบกระเทอนตอการทางานของหวใจได บางคนยงมความเชออกวา วยทม

อายมากขนควรออกกาลงกายใหนอยลง อาจจะเปนกจกรรมเบา ๆปฏบตนาน ๆ ครง จงจะไมเกดโทษ

ตอสขภาพ

กระทรวงสาธารณสขในฐานะองคกรระดบประเทศทมหนาทรบผดชอบตอสขภาพ

ของประชาชนของประเทศ จงไดกาหนดแผนพฒนาสขภาพแหงชาต จดทาประกาศ วสยทศน

นโยบายและเปาหมาย ในสวนทเกยวของกบการสรางสขภาพโดยการออกกาลงกาย ดงน

(กระทรวงสาธารณสข, 2546: 44)

1. สงเสรมสนบสนนใหมชมรมสรางสขภาพอยางนอย 1 ชมรมตอ 1 หมบาน โดยมการ

ออกกาลงกายเปนกจกรรมพนฐานของชมรม

2. สงเสรมสนบสนนใหสถานททางาน สถานทประกอบการทงภาครฐและเอกชน จดตง

ชมรมสรางสขภาพ โดยมการออกกาลงกายเปนพนฐาน

3. สงเสรมสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนสรางหรอปรบปรงสวนสาธารณะ

หรอสถานทออกกาลงกายเพอสขภาพใหประชาชนทกกลม

4. สงเสรมใหสถานศกษาทกระดบสนบสนนใหนกเรยนและเอกชนมการออกกาลงกาย

หรอเลนกฬาอยางสมาเสมอ

5. สงเสรมสนบสนนใหประชาชนทกกลมวย ออกกาลงกายดวยรปแบบตาง ๆ อยางนอย

สปดาหละ 3 วน วนละ 30 นาท โดยเฉพาะอยางยงการออกกาลงกายทประยกตศลปวฒนธรรมหรอ

ภมปญญาทองถน

จากการสารวจความคดเหนของผสงอาย จากชมรมผสงอาย ตาบลกาแพงแสน จงหวด

นครปฐม จานวน 150 คน ซงเปนผสงอายเพศชาย จานวน 76 คน ผสงอายเพศหญงจานวน 74 คน

5

อายระหวาง 60-85 ป เกยวกบการออกกาลงกาย พบวา ผสงอายสวนใหญ มความตองการ

การออกกาลงกายเนองจาก ทาใหรางกายแขงแรง ชะลอความเสอม จตใจแจมใส และลดความเสยง

ตอโรคตาง ๆ สาหรบวธการออกกาลงกายทผสงอายตองการมากทสด ไดแก แอโรบคประกอบเพลง

และกายบรหาร แมวากระทรวงสาธารณสขจะมการกาหนดนโยบายไวอยางชดเจน และผสงอาย จะ

สนใจ แตจากการประมวล เอกสารและงานวจยทเกยวกบรปแบบการออกกาลงกาย สาหรบผสงอายใน

ประเทศไทย ปรากฏวา ไดมการพฒนารปแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายทเหมาะสมกบวย

เพศ และสขภาพรางกายแตละบคคล แตการออกกาลงมใชเพอการพฒนาความแขงแรง ดานรางกายแต

ยงหมายถงการนาไปสคณภาพชวตทดดวย โดยเฉพาะชวงอาย 65 –75 ป ซงเปนชวงวยทม

การเปลยนแปลงทางดานจตใจมาก กลยา (2545: 10) กลาววา ผสงอายเปนวยทตองใชเวลาในการ

เขาใจตนเอง ในแตละชวงปทมการเปลยนแปลงเกดขน โดยเฉพาะมอายอยในชวง 65-75 ป

ผสงอายจะทอแทมากทสด ตองการการยอมรบและกาลงใจ ซงจากแผนภาพของ Ruge (1987) บง

ชใหเหนวาผสงอายตงแต 60 ปขนไป จะถดถอยจากงาน แยกตว เบอหนาย เปนโรคเศรา เหงา บางคน

ตาย ซงจากขอมลน เปนตวบงชวาควรมการพฒนากจกรรมทเหมาะกบผสงอาย ในชวงวย

ดงกลาวน เพอใหมองเหนคณภาพชวตในตน ผวจยจงสนใจทจะศกษาและหาตนแบบการออกกาลงกาย

สาหรบผสงอาย เพอแกปญหาความเจบปวยของผสงอายและเพอใหผสงอาย สามารถนาตนแบบการ

ออกกาลงกายสาหรบผสงอายไปปฏบตใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคมและ เพอสงเสรมสขภาพ

ทงดานรางกายและจตใจของผสงอาย ไดอยางมประสทธภาพ อนเปนการพฒนาตนแบบการออก

กาลงกายสาหรบผสงอาย ทเปนนวตกรรมการออกกาลงกายสาหรบผสงอายและคนทกเพศทกวย

ในชวงลกษณะแบบเดยวกนตอไป

วตถประสงคของการวจย

1. เพอสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

2. ศกษาผลของตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนทมตอคณภาพ

ชวตของผสงอายเกยวกบความรสกตอตนเองความรสกตอชวตและความคลองตวยดหยน

6

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.ไดตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนทไดผานการตรวจสอบ

ประสทธภาพ โดยการทดลองใชในสภาพจรง จงเปนตนแบบทสามารถนาไปใชในการสงเสรมการ

ออกกาลงกายในรปแบบใหมโดยใชการออกกาลงกายแบบการเตนลลาศประกอบยางยด โดยเนน

การสรางคณภาพชวต ใหกบผสงอาย ไดอยางมประสทธผล อนเปนการพฒนาคณภาพชวตของ

ประชากรของประเทศตามแนวนโยบายแหงรฐ ซงจะเปนแนวทางเลอกออกกาลงกายใหเหมาะสมกบ

สภาพวยของผทตองการออกกาลงกายไดอยางเหมาะสม และเกดประโยชนสงสด ซงไมแตรางกาย

และรวมถงจตใจดวย

2. ตนแบบการออกกาลงกาสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนทผวจยสรางขนจะเปนแนวทางรกษา

สขภาพผสงอายสามารถชะลอความเสอมกอนวยอนควร

ขอบเขตของการวจย

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (research and development) ซงผวจยไดกาหนด

ขอบเขตไวดงน

1. ประชากรทใชในการวจยครงนม 2 กลม ดงน

กลมท 1 ผสงอาย ชาย และ หญง ทมอายระหวาง 60-75 ป

กลมท 2 ผเชยวชาญ ประกอบดวย ผเชยวชาญดานพลศกษา ผเชยวชาญดานวทยาศาสตร

กฬา ผเชยวชาญดานแพทยอายรกรรม ผเชยวชาญดานผสงอาย และผเชยวชาญดานกายภาพบาบด

2. ตวแปรทศกษา

ตวแปรอสระ คอ ตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนเพอ

สงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอายทผวจยพฒนาขน

ตวแปรตาม คอ คณภาพชวตสาหรบผ สงอาย ประกอบดวยความรสกตอตนเอง

ความรสกตอชวต และความคลองตวยดหยน

3. ระยะเวลาทใชในการวจย ใชเวลา 20 สปดาห

ขนท 1 สรางเครองมอตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

เพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

ขนท 2 ตรวจสอบเครองมอตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอ

กาแพงแสนเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

7

ขนท 3 ทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนเพอ

สงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

ขนท 4 ใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนเพอสงเสรม

คณภาพชวตสาหรบผสงอาย

ขนท 5 ประเมนประสทธภาพตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอ

กาแพงแสนเพอสงเสรมคณภาพชวต สาหรบผสงอาย

ขนท 6 พฒนาตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

4. เครองมอทใชในการวจย

4.1 ตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนเพอสงเสรมคณภาพ

ชวตสาหรบผสงอายทผวจยพฒนา

4.2 แบบประเมนคณภาพชวตสาหรบผสงอายเกยวกบความรสกตอตนเอง

4.3 แบบประเมนคณภาพชวตสาหรบผสงอายเกยวกบความรสกตอชวต

4.4 แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายผสงอาย

นยามศพท

“ผสงอาย” หมายถง ผทมอายระหวาง 60-75 ป ทงเพศชายและเพศหญง

“การสรางตนแบบการออกกาลงกาย” หมายถง วธการและขนตอนการออกกาลงกายท

สอดคลองกบวยและขอจากดของผสงอาย 60-75 ป ทผสงอายสามารถปฏบตได โดยกจกรรมท

ปฏบตจะเนนให ผสงอายเกดความรสกทดตอตนเอง ความรสกทดตอชวต และความคลองตว

ยดหยน ซงในการวจยนเรยกวา คณภาพชวต

“คณภาพชวต” หมายถง คนทมชวตทดและมความสขทงทางรางกาย สงคม และอารมณ

ในงานวจยน คณภาพชวตจะเนนเกยวกบ ความรสกและการรบรทดของผสงอายทมอายระหวาง

60 -75 ป ทมตอตนเอง ตอชวต และความคลองตวยดหยน

“ความรสกทดตอตนเอง” หมายถง การแสดงออกของผสงอายทบงบอก การยอมรบตนเอง

สามารถใชศกยภาพตนเองในการดาเนนชวต มความสนใจ เขาใจ ในการสมฤทธผลทเกดขนกบตนเอง

รบรความมนใจในตนเอง รบฟงความคดเหนของผอน รบรวาตนมชวตอยอยางอสระ มความปลอดภย

และมนคงในชวต

8

“ความรสกทดตอชวต” หมายถง การรบรสภาพจตใจของตนเอง ไมเจบปวยทางกาย ไมม

ปญหาสขภาพจต มการรบร ความคด ความจา รบรเรองความสมพนธของตนกบบคคลอน มการ

ดาเนนชวตอยางสขภาพด มผลตอการเอาชนะอปสรรค

“ความคลองตวยดหยน” หมายถง ความสามารถของรางกายในการปรบปรงสขภาพ

ทกสวนของรางกายใหดขน มอสระจากโรคไมเจบปวย มความสมดลและความคลอง มความออนตว

และเคลอนไหวไดมากทสด ไมเปนภาระของผอน สามารถชวยเหลอตนเองได ทงทางสงคมและ

เศรษฐกจ และสามารถดารงชวตกบผอนไดอยางมประสทธภาพ

ขนตอนการพฒนาตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนเพอสงเสรม

คณภาพชวตสาหรบผสงอาย

ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

การสรางเครองมอ

ตนแบบการออกกาลง

กายสาหรบผสงอาย

ขนท 1

การทดลองใชตนแบบการ

ออกกาลงกาย

ขนท 3

ตรวจสอบตนแบบการ

ออกกาลงกาย

ขนท 2

ใช

ตนแบบการ

ออกกาลงกาย

ขนท 4

การหาประสทธภาพ

ตนแบบการ

ออกกาลงกาย

ขนท 5

พฒนาตนแบบการออก

กาลงกายสาหรบผสงอาย

ขนท 6ผลวจย

9

บทท 2

การตรวจเอกสาร

ในการพฒนาตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ไดรวบรวมแนวคด ทฤษฎ และ

ผลงานวจยทเกยวของ โดยนาเสนอตามลาดบตอไปน

1. ภาวะความมอาย

- ความหมายของผสงอาย

- ทฤษฎเกยวกบความมอาย

- การเปลยนแปลงในวยสงอาย

- ปญหาจากภาวะสงอาย

2. หลกการ ทฤษฎ แนวคดเกยวกบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

- ประโยชนของการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

- หลกการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

- ขอควรระวงในการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

- รปแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

- ประเภทการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

- หลกพนฐานการออกกาลงกายเฉพาะผสงอาย

- อปสรรคททาใหผสงอายไมออกกาลงกาย

- ขอจากดในการออกกาลงกายในผสงอาย

- การสรางแรงจงใจใหผสงอายออกกาลงกาย

- การฝกสมรรถภาพทางกาย

3. คณภาพชวต

- ความหมายคณภาพชวต

- แนวคดการวดคณภาพชวต

- เกณฑในการประเมนคณภาพชวต

- เครองมอวดคณภาพชวต

- การพฒนาคณภาพชวต

- การสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

10

4. การพฒนาโปรแกรมตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

- การพฒนาโปรแกรมตนแบบการออกกาลงกาย

- ปจจยรวมในการพฒนารปแบบการออกกาลงกาย

- การจดโปรแกรมตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

- การประเมนโปรแกรมตนการออกกาลงกาย

- แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายสาหรบผสงอาย

5. งานวจยทเกยวของ

- งานวจยในประเทศ

- งานวจยตางประเทศ

ภาวะความมอาย

ความหมายของผสงอาย

คาวา “ผสงอาย” (Elderly)ไดมการบญญตขนครงแรกในประเทศไทยโดย พล.ต.ต.อรรถสทธ

สทธสนทร ในการประชมระหวางแพทยอาวโสและผสงอายจากวงการตางๆ เมอวนท 1 ธนวาคม

พ.ศ. 2505 (สรกล, 2541: 5) และคาวา ผสงอาย หมายถง ผสงอายจากอายจรงทปรากฏคอ นบอาย

60 ป ขนไปเปนเกณฑและเปนวยผสงอาย สอดคลองกบ ผสงอายตามคาจากดความของมตสมชชา

โลกองคการสหประชาชาต ซงมสมาชกจากประเทศตางๆ โดยประชมทนครเวยนนา ประเทศ

ออสเตรย เมอ พ.ศ. 2525 ใหความหมายคาวา ผสงอายวาหมายถงบคคลทมอาย 60 ปขนไป และใชเปน

มาตรฐานเดยวกนทวโลก ดงนนใครกตามเมอมอายถง 60 ป กถอวาเขาสความเปนผสงอาย ซง

กระทรวงสาธารณสขไดจาแนกวยของผสงอายตามระดบอาย ดงน

กลมท 1 ผสงอายวยเรมตน (อาย 60-70 ป) ในวยนผสงอายสวนใหญ มสขภาพอนามย ทอย

ในสภาพชวยตวเองไดและเปยมไปดวยประสบการณชวต จงสามารถทจะมสวนรวมในการพฒนา

สงคม โดยเฉพาะการดแลผสงอายในวยอน ๆ โดยผานโครงสรางกจกรรมของชมรมผสงอาย หรอ

โครงสรางหลกทางสงคมอน ๆ

กลมท 2 ผสงอายในวยกลาง (อาย 70-80 ป) ผสงอายในวยนกวาครง ยงมสภาพทางสขภาพ

ทชวยตวเองได กจกรรมทควรสงเสรมไดแก การสงเสรมสขภาพผสงอายในกลมน ไมวาจะเปนการ

ดแลดานอาหาร การออกกาลงกาย การพกผอน โดยผสงอายในวยเรมตน และบตรหลานจะเปนผ

ดแลนอกเหนอจากการดแลตนเอง

11

กลมท 3 ผสงอายวยสดทาย (อายมากกวา 80 ปขนไป) ผสงอายวยนไมวาจะอยในสถานทใด

หรอแมในครอบครว จะมความรสกกดดนทางจตใจทตองพงพาอาศยผอน ตองทนตอสภาวะเสอม

ถอยของสขภาพ ผสงอายในกลมนสวนใหญจะตองไดรบการดแลจากผสงอายในวยอน ๆ และบตร

หลาน ทสาคญทจะตองไมละเลย คอ การดแลทงกายและจตใจ (อางถงใน วรจต, 2540: 7-8)

สรกล (2541: 6-7) ไดกลาววาเกณฑการพจารณาผสงอายโดยใหพจารณาจาก อายจรงท

ปรากฎ การเปลยนแปลงทางรางกาย การเปลยนแปลงทางจตใจ และ การเปลยนแปลง บทบาททาง

สงคม

สรป ผสงอาย คอ ผทมอายตงแต 60 ป ขนไป ถอวาเขาสความเปนผสงอาย แบงเปน 3 กลม

คอ กลมผสงอายวยเรมตน อาย 60-70 ป กลมผสงอายวยกลาง อาย 70-80 ป และกลมผสงอายวย

สดทาย อายากกวา 80 ปขนไป

ทฤษฎเกยวกบความมอาย

จากการศกษาทางชวภาพ จะเหนไดวาปรากฎการณของความสงอายมความหมาย

กวางขวางมาก มกระบวนการเกดและปจจยทมผลตอการเกดความสงอายตาง ๆ กน ไมสามารถทจะ

อธบายไดดวยทฤษฎใดทฤษฎหนงเทานน ตองอาศยหลาย ๆ ทฤษฎมาประกอบกน ทฤษฎความสงอาย

ประกอบดวย

1. ทฤษฎความสงอายเชงชวภาพ (biological theory)

2. ทฤษฎความสงอายเชงจตสงคม (psychosocial theory)

ทฤษฎความสงอายเชงชวภาพ

นกชววทยาหลายทาน ไดศกษาเกยวกบทฤษฎความสงอายเชงชวภาพและไดตงหลกเกณฑ

ของทฤษฎความสงอายไวหลายทานเชน

Rockstein and Sussman (อางถงใน ศรเรอน, 2536: 16-21) กลาวถงหลกของทฤษฎความสงอาย

วา อวยวะทกสวนของรางกาย จะเปลยนแปลงไปตามความสงอายในอตราไมเทากนและในแตละคน

จะมการเปลยนแปลงของอวยวะชนดเดยวกน ไมเทากนดวยเชนกน โดยไดตงขอสมมตฐานและ

แนวความคดเกยวกบทฤษความสงอายดงน กระบวนการความสงอายของคน เรมขนตงแตปฏสนธ

12

การเกดความสงอายของแตละบคคลจะแตกตางกน ขนกบสภาวะตาง ๆ เชน พนธกรรม

สงคม จตวทยา และเศรษฐกจ ความสงอายเปนชวงสดทายของชวต เปนระยะทกลไกของการซอมแซม

ไมสมดล ไมมใครหลกเลยงความตายได เมออายมากขน ๆ กระบวนการของความสงอายทางชวภาพ

จะแตกตางกนไปตามหนาทการทางานของอวยวะ เชน อตราการกรองของไตเมออายมากขน

จะแตกตางกนไปในแตละบคคล เพราะอตราการทางานของเซลลในแตละคนจะแตกตางกน

การทางานของระบบใดระบบหนงในรางกายอาจจะลดลงมาก เมออายเพมมากขนในขณะเดยวกน

ระบบอน ๆ ของรางกายอาจจะไมมการเปลยนแปลงใหเหนกได นอกจากน Rockstein and Sussman

ยงไดตงทฤษฎความสงอายเชงชวภาพ ซงแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ

1. ทฤษฎความสงอายทเกยวของกบพนธกรรม มการศกษาหลายทฤษฎทพบไดแก

1.1 ทฤษฎพนธกรรมทวไป (general genetic theory)

กลาวถงอายขยของสตวแตละชนดจะมอายนานไมเทากน ทงนจะถกกาหนดขน

โดยรหสทางพนธกรรม เชน แมลงหว มอายขยเฉลยประมาณ 1 วน หน 2-3 ป สนข 12 ป มา 25 ป

และมนษย 70 ป สาหรบผหญงจะมอายยนกวาผชายโดยเฉลยประมาณ 8 ป ลกษณะทางเพศ

ถกกาหนดขนโดยเพศชายจะมโครโมโซม XY สวนเพศหญงมโครโมโซม XX และเนองจากเพศหญง

มโครโมโซม X มากกวาเพศชาย จงทาใหมอายยนยาวกวา นอกจากนยงพบวาครอบครวใดทม

บรรพบรษทมอายขยยนยาวบคคลในครอบครวนนกจะมอายขยยนยาวดวยเชนกน แตถามการ

เปลยนแปลงของสงแวดลอมกจะมผลทาใหรหสพนธกรรม ซงเปนตวกาหนดอายขย เปลยนไปได

เชนกน

1.2. ทฤษฎความสงอายทเกยวของทางสรรวทยา (physiological theory)

ทฤษฎนกลาวถงความมอายเปนผลมาจากความลมเหลวของการทางานระบบตาง ๆ

ภายในรางกาย และความบกพรองของกลไกในการควบคมทางสรรวทยา ทฤษฎทเกยวของ ไดแก

1.3 ทฤษฎภมคมกน (immunological theory)

ระบบภมคมกนประกอบดวยสวนตาง ๆ หลายสวน ทาหนาทปองกนรางกาย จาก

จลนทรยทไดรบจากสงแวดลอมภายนอกและเซลลแปลกปลอม ซงเปนอนตรายตอรางกายของตนเอง

เชน การตดเชอ เซลลมะเรงกลไกในการปองกนม 2 วธ คอ

1. การสรางแอนตบอดเพอทาลายจลนทรยและโปรตนทแปลกปลอมมา

2. การสรางเซลลชนดหนงเพอทาหนาทในการกน และยอยเซลลหรอสงแปลกปลอมนน

13

1.4 ทฤษฎทเกยวของกบประสาทและตอมไรทอ (neuroendocrine theory) โดยปกต

การทางานของระบบสมอง ประสาทอตโนมตและตอมไรทอจะทางานประสานกบควบคมซงกน

และกนเพอใหรางกายดารงชวตอยไดตามปกต แตเมออายมากขนจะมการเปลยนแปลงของฮอรโมน

ภายในรางกาย พบวาในผสงอายตบออนจะผลตอนซลนออกมาชาลง ในขณะทมระดบนาตาล

ในเลอดสงจงมแนวโนมจะเกดโรคเบาหวานกนมากขน นอกจากนยงมการเปลยนแปลงของอวยวะ

สบพนธ ตอมหมวกไต และสวนตาง ๆ ทผลตฮอรโมน โดยเฉพาะอยางยงฮอรโมนทผลตจากไฮโป

ทาลามส (Hypothalamus) และตอมใตสมอง (Pituitary gland) เมอมความผดปกตของระบบ

ประสาทและตอมไรทอกจะทาใหมผลตอระบบตาง ๆ ของรางกาย ทาใหทางานผดปกตและตายใน

ทสด

ทฤษฎความสงอายเชงจตสงคม (psychosocial theory)

การเปลยนแปลงทางจตใจและสงคมของผสงอายมกจะเปนพรอม ๆ กน และมผลกระทบ

ซงกนและกน ซงเกยวของกบ บคลกภาพ สถานภาพ วฒนธรรมเจตคต โครงสรางของครอบครว

และการมกจกรรมในสงคม ทฤษฎทเกยวของไดแก

1. ทฤษฎการถดถอยจากสงคม (disengagement theory)

Cumming and Henry (อางถงใน จาเรยง, 2542: 19) พบวากระบวน การของความ

สงอายจะมลกษณะเฉพาะ คอ ผสงอายสวนใหญจะคอย ๆ หน และถดถอยออกไปทละนอย ๆ จาก

คนอน ๆ ในสงคม ซงแตละคนกจะมความสขความพอใจและไดรบประโยชนรวมกน เพราะจะ

ไดรบอสระจากกฎตาง ๆ ของสงคม ทฤษฎนไมไดบงชวาผสงอายหรอสงคมเปนผทถอยหน แต

ผสงอายจะมความพอใจอยางมากถาไดมาอยในสภาพแวดลอมทเหมอนเดม นอกจากนพบวาถา

สงแวดลอม ดลกษณะทางสงคมดมการยอมรบ เปดโอกาสและเคารพในตวผสงอายแลวจะเปนเหต

สงเสรมให ผสงอายเขามารวมในสงคมากกวาทจะถดถอย แตการทผสงอายถดถอยจากสงคม ก

เนองมาจาก ผสงอายตองทงบทบาทเดม เชน การเกษยณอายราชการ ทาใหความสมพนธรวมกบ

เพอนรวมงานลดลงไป บตรแยกครอบครวออกไป คสมรสเสยชวต หรอตนเองหมดสภาพหวหนา

ครอบครว สงเหลานเปนสาเหตหนงททาใหผสงอายถดถอยออกมาจากสงคม

2. ทฤษฎการมกจกรรมรวมกน (the activity theory)

Havighurst (อางถงในสดใจ, 2542: 20) พบวาผสงอายสวนใหญมกจะดาเนนชวต

เหมอนกบคนทอยในวยกลางคน และจะปฏเสธทจะมชวตแบบคนสงอายนานทสดเทาทจะทาได

ลกษณะของสงคมจะตองมแบบแผนใหผสงอายสามารถทากจกรรมไดเทากบคนในวนกลางคน

14

โดยสนบสนนใหมกจกรรมตาง ๆ มความสนใจและเกยวของกบสมาชกในวยเดยวกน ทฤษฎชแนะนา

ถงการรกษาระดบของกจกรรมทจะใหคนไวและใหเหมาะสมกบกระบวนการความสงอาย เชน

การเลนกจกรรมทใชสตปญญาแทนการใชกาลง เมอความสามารถในการทางานลดลง เพอทดแทน

การทางานตาง ๆ เมอลาออกแลว สงเสรมใหมเพอนใหมบาง การมกจกรรมจะทาใหสภาวะทางรางกาย

จตใจ และสงคมดมากขน ฉะน น ควรตระหนกใหผสงอายมกจกรรมตอไปเมอมอายมากขน

ควรกระตนใหผสงอายไดมกจกรรมตอไปเพอความมนคงและอยในสงคมอยางมคณภาพ สขภาพ

กมผลตอการเขารวมกจกรรมในสงคม และถากจกรรมในสงคมหนงสงคมใดลดลงกจะมผลใหอก

สงคมลดลงดวย

3. ทฤษฎความตอเนอง (continuity theory)

ทฤษฎนเปนผลมาจากการศกษา เพอหาขอขดแยงของทฤษฎการถดถอยออกจากสงคม

และทฤษฎการมกจกรรมรวมกน Neugarten (อางถงในสดใจ, 2542: 20) นาทฤษฎทงสองมาวเคราะห

พบวาการทผสงอายจะมความสข และมกจกรรมรวมกนนนขนกบบคลกภาพและแบบแผนของชวต

ของแตละคน เชน ผสงอายทชอบกจกรรมรวมกนในสงคม กจะมกจกรรมเหมอนเดมเมอมอายมากขน

สวนผสงอายทชอบสนโดษ ไมเคยมบทบาทในสงคมมากอน กยอมจะแยกตวเองออกจากสงคมเมอ

อายมากขน

ทฤษฎนมหลายรปแบบทผสงอายจะแสดงออกมาก รปแบบนน ๆ จะสะทอนถง

ปฏกรยาซบซอนระหวางบคลกภาพของแตละคน และสภาพแวดลอมของสงคม โดยทวไปจะสะทอน

ใหเหนอปนสย การตดสนใจ ความพอใจ อารมณ ซงแตละคนมแบบแผนมาตงแตวยตน ๆ ของชวต

รปแบบของการตดสนใจของทฤษฎนเนนท บคลกภาพ กจกรรมและความพอใจในชวต บางทาน

เรยกทฤษฎนวา ทฤษฎบคลกภาพ (personality theory)

4. ทฤษฎของอรกสน (Erikson’s Epigenetic theory)

ทฤษฎนอธบายถงการพฒนาของคน ตงแตแรกเกดจนถงวยสงอายชวง อาย 25-65 ป

เปนชวงวยทมความทะเยอะทะยานมความคดสรางสรรคตางๆ ตองการสรางความสาเรจในชวต

ถาผสงอายประสบความสาเรจด จะรสกพอใจในความมนคง ภาคภมใจตวเองและสบทอดตอ ๆ

ไปยงรนลกหลาน อรคสนเรยกกลมนวา Generativity แตถาไมประสบความสาเรจในชวต ผสงอาย

จะเซองซม เบอ ขาดความกระตอรอลน กลมนเรยกวา Stagnation

นบตงแตอาย 65 ป ขนไป ผสงอายทมความเจรญ มนคงในชวตจะมการประเมนผล

เกยวกบความสาเรจ และความลมเหลวตลอดเวลา กลมนเรยกวา Integrity แตถาทางานไมประสบ

15

ความสาเรจ จะรสกวา ชวตนไมมความหมายเสยเวลา ไปโดยเปลาประโยชน และทอถอยหมดหวง

กลมนอรคสนเรยกวา Despair

การพฒนาจะดไดกตองเปนไปตามขนตอนและตอเนองกนตามพฒนาการของชวต

ซงผสงอายจะประสบความสาเรจหรอไม ยอมขนกบประสบการณชวตทผานมาในวยตน ๆ ของ

แตละบคคล

5. ทฤษฎของเพค (Peck’s theory)

Peck (อางถงใน สดใจ, 2542: 22) ไดแบงผสงอายเปน 2 กลม คอ ผสงอายวยตน (young old)

อยในชวงอาย 55- 75 ป และวยปลาย (old old) อยในชวงอาย 75 ปขนไป ซงทงสองกลมนจะมความ

แตกตางกนทงทางดานกายภาพและจตสงคมและเพคไดแบงออกเปน 3 ระยะ คอ

1. ความรสกของผสงอาย ขนกบงานทมทาอย ผสงอายรสกภาคภมใจและเหนวาตนเอง

มคณคา แตเมอเกษยณอายแลว ความรสกนจะลดลงฉะนนบางคนจะสรางความพงพอใจตอไป

โดยการหางานอนทาทดแทน เชน ปลกตนไม

2. ผสงอายควรยอมรบวาเมออายมากขนสมรรถภาพของรางกายยอมลดลงและชวต

จะมความสข ถาสามารถยอมรบและปรบความรสกนได

3. ยอมรบวารางกายตองมการเปลยนแปลงไปตามธรรมชาตและยอมรบเรองความตาย

โดยไมรสกหวาดกลว

การเปลยนแปลงทางชวภาพและจตสงคมเปนกระบวนการของความสงอายซงเกยวของ

และเกยวพนซงกนและกน ฉะนน ผทเกยวของกบผสงอาย ควรจะทราบถงการเปลยนแปลงและ

สามารถประเมนปญหาทงทางดานรางกาย จตใจและสงคม เพอนามาวางแผนในการใหการดแล

และใหบรการแกผสงอาย เชน การใหบรการผสงอาย เกยวกบสถานพกฟน จดคลกนกพกฟน

จดคลนกผสงอาย จดกจกรรมการออกกาลงกาย ใหผสงอายดารงชวตไดอยางมความสข (จรสวรรณ

และคณะ, 2536: 56-60)

การเปลยนแปลงในวยสงอาย

การเปลยนแปลงในผสงอาย เปนธรรมชาตทมนษยไมสามารถหลกเลยงได การพฒนาการ

ของรางกาย จตใจและสงคม จะเปลยนไปตามอายขย การเปลยนแปลงในผสงอายจะเรมเปลยนแปลง

ไปทละนอยจะเหนไดชดเจนทมการเปลยนแปลงทางกายภาพ ซงนกการศกษาหลายสาขา

ไดประมวลคาจากดความของผสงอายเชงกระบวนการเปลยนแปลงไวตาง ๆ กนขนอยกบการ

พจารณาจากศาสตรสาขาใด อาท นกชววทยาอธบายขบวนการสงอาย โดยอธบายจากการเปลยนแปลง

ในระดบโมเลกลและเซลล นกจตวทยาพฒนาการกลาววา เปนการเปลยนแปลงทเกดขนในดานจตใจ

16

ระดบวฒภาวะ สวนนกสงคมวทยาอธบายวา เปนการเปลยนแปลงบทบาทและการกระทาหนาท

ตามบทบาทนน ๆ (บญสบ, 2533: 24) ซงการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ของผสงอายมดงน

การเปลยนแปลงทางดานรางกาย

เมอคนเขาสวยสงอาย ทกระบบของรางกายจะมการเปลยนแปลงทชดเจน และเปนการ

เปลยนแปลงทมากอนการเปลยนแปลงดานอน ๆ จากการศกษาวจยท Baltimore (บรรล, 2542: 62)

สามารถลงความเหนวาการเปลยนแปลงดานรางกาย เมออายเพมมากขน สามารถแบงการเปลยนแปลง

ไดดงน

1. ระบบกลามเนอและกระดก ในวยสงอายจะมการเปลยนแปลงในขอตอของกระดก

สนหลงและกลามเนอททาหนาทยดเหยยดหลงออนกาลงลงเปนผลใหกลามเนอททาหนาทมากขน

กระดกและขอตอตาง ๆ ของรางกายเสอมทาใหการงอ การเคลอนไหวไมคลองตวและบางครง

ทาใหเจบ การเคลอนไหว จงชาไปทงตวเดนเชองชาไมตรงทางเดน การเดนแตละกาวดวยทาท

ทเมอยลา หกลมงาย กระดกเปราะและแตกหกงายเนองจากการเสอมสลายของแคลเซยมออกจาก

กระดกและวตามนด

2. ระบบหวใจและหลอดเลอดเนองจากความผดปกตของหลอดเลอดทาใหกลามเนอ

หวใจไดรบเลอดไปเลยงนอยลง การบบตวของหวใจลดนอยลงเลอดไปเลยงสวนตาง ๆ กนอยลง

ปญหาดานการไหลเวยนของโลหตในวยสงอายมกพบไดเสมอ ๆ เกยวกบอบตเหตเกยวกบเสนโลหต

ในสมองซงเกดขนไดในทนททนใด ท งนมกจะเปนผลมาจากไขมนจบหรอเกาะสะสมกนอย

ตามผนงของเสนโลหตทาใหเกดภาวะหลอดเลอดแดงแขงตว (Atherosclerosis) หรอการเปลยนแปลง

ของเสนโลหตเอง (Arteriosclerosis) แลวทาใหเสนเลอดแคบลงหรอตนหรอบางแหงอาจบาง

โปงพองออก (Aneurysms) เมอสมองไดรบเลอดไปเลยงไมพอดวยเหตใดกตามจะทาใหหนาท

การทางานของสมองเสอมลงอาจทาใหความจาเสอม นอนไมหลบหงดหงดพดซ าซาก ในรายทม

เสนโลหตในสมองแตกจะมผลกระทบตอการเคลอนไหวของรางกาย เชน อมพาต พดไมชด

พดไมรเรอง ลนแขง

3. ระบบทางเดนหายใจ ขนาดของหลอดลมและปอดใหญขนแตน าหนกเบาลง ความ

ยดหยนของเนอปอดนอยลงเนอเยอปอดมการเปลยนแปลงไป ทาใหการซมซบออกซเจนในปอด

ลดลงดวยการเคลอนไหวของกระดกซโครงลดลง เพราะมแคลเซยมมาเกาะทกระดกออนชายโครง

มากขนรปรางของทรวงอกเปลยนแปลง หลงโคงงอทาใหความจปอดลดลง ปรมาณอากาศขางในปอด

เพมขน ความผดปกตทพบคอปอดอดตนเรอรง น าทวมปอด ปอดบวม ฯลฯ

17

4. ระบบทางเดนอาหารการเปลยนแปลงในปาก-ฟนหาง บางคนจาเปนตองถอนฟน

และใสฟนปลอมทงชดเหลานเปนผลกระทบตอการเคยวบดอาหารรวมทงสนกมการเปลยนแปลง

คอปมรบรสลดนอยลง โดยไมมของใหมขนมาแทนททาใหการรบรรสอาหารไมด รบประทาน

อาหารไมอรอย จมกกยงดมกลนผดไปจากเดมอกดวย ประสทธภาพการยอยอาหารและการดดซม

ของสารอาหารลดตาลงทาใหอาหารถกยอยหรอไดรบการดดซมนอยลงและชาลง อายสงขนมาก

กยงมปญหามากเพราะเซลลทผลตนายอยลดนอยลงอาหารจงถกยอยไมสมบรณโดยเฉพาะอาหาร

พวกไขมนและกรดเลอดในกระเพาะอาหารลดจานวนลง จงทาใหแรเหลกถกดดซมไดนอยทาให

เกดโรคโลหตจางไดงาย ความสามารถของรางกายในการใชอาหารอยางมประสทธภาพลดลง

หากรางกายไดรบอาหารเกนความตองการจะถกสะสมเปนไขมนทาใหน าหนกตวเพม

5. ระบบทางเดนปสสาวะและระบบสบพนธ ขนาดของไตการทางานของหมวกไต

ทอไต และการกรองของไตลดลง เพราะปรมาณของเลอดผานไปทไตลดลงรอยละ 50 ทาใหอตรา

การกรองลดลงจานวนน าทขบออกกยอมนอยลงดวย ความจของกระเพาะปสสาวะลดลงเหลอเพยง

250 ซซ หรอปรมาณครงหนงของวยหนมสาว หรดกระเพาะปสสาวะไมมกาลงแรงเหมอนหนมสาว

ทาใหปสสาวะบอย เพศชายตอมลกหมากโตขนอาจขดขวางทางเดนของน าปสสาวะ ในเพศหญง

มดลก รงไขจะฝอเหยวลงเนอเยอบรเวณอวยวะสบพนธภายนอกจะเหยว ชองคลอดหนาขนและแหง

มความยดหยนนอยลงความผดปกตทพบไดบอย คอ กลนปสสาวะไมได ถายปสสาวะบอยและ

ออกนอย การตดเชอของระบบทางเดนปสสาวะ ฯลฯ

6. ระบบประสาทและสมอง ขนาดและน าหนกรวมทงจานวนเซลลของสมองลดลง

เซลลสมองเปลยนแปลงไปไดอยางรวดเรวเมอวยสงขน เมอเสอมลงแลวจะไมมการกลบฟนขนมาอก

สวนประกอบของเซลลสมองลดลง เมตะบอลซมของสมองตา ความรสกความคดจะชา ประสทธภาพ

การสงงานของสมองตากวาทางานและการสลายตวของนวโรนมสงไมมเซลลใหมมาแทนความ

เสอมโทรมของเซลลสมองเปนผลทาใหความคด สตปญญาเสอมถอยลงดวยความคดคงท ความจาเสอม

จาเรองอดตไดมากกวาปจจบน เสยความสามารถทางกจกรรมและความรสก

7. ระบบตอมไรทอ วยสงอายเปนวยแหงการลดการทางานของอวยวะทกสวนของรางกาย

การลดการทางานของตอมไรทอมผลมากตอสภาพรางกายและจตใจทาใหมความเสอมและถดถอย

ตามการเปลยนแปลงทเกดขน

ตอมใตสมองโดยเฉพาะตอมใตสมองสวนหนาจะเสอมหนาทลงอยางรวดเรว

ฮอรโมนตา ซงเปนผลใหผสงอายเบออาหาร ออนเพลย ขนบรเวณรกแรและหวเหนารวง อวยวะ

เสอมเลกลง

18

ตอมไทรอยดขนาดเลกลงหลงอาย 50 ปไปแลว การผลตฮอรโมนตาเปนผลจาก

ขาดฮอรโมนกระตนจากตอมใตสมองเปนสาเหตหนงทาใหเบออาหาร ตาฝาฟางและขนมว

ตอมพาราไทรอยด การลดฮอรโมนเปนเหตใหเกดกระดกผกรอนงายอนตรายทสาคญ

คอ กระดกหก

ตบออนจะหลงอนซลนนอยการนานาตาลไปใชประโยชนนอยทาใหผสงอาย

อาจเปนเบาหวานและอน ๆ ได

ตอมหมวกไตโดยเฉพาะชนคารเทกซจะถกกระตนใหทางานมากทาใหผสงอาย

มอารมณเครยด หงดหงดงายแตขณะเดยวกนกเฉอยชาเพราะการนากลโคสไปใชไดนอย

ตอมเพศ รงไขจะทางานไดนอยลง ลดการหลง Estrogen ผลทตามมาคอมดลก ชอง

คลอดและเตานมเหยวแฟบ แตการหลงฮอรโมนเพศชายยงปกต อาจพบความเปลยนแปลงทาง

อารมณของเพศชายได เชนเดยวกบสตรแตนอยกวาและความสนใจทางเพศปกต

8. ผวหนง ระบบคอลลอยดเปลยนแปลงไป เสนใยยดหยน (elastic tissue) เสอมสลาย

ทาใหลดจานวนนาในเซลล มผลตอเนอเยอทาใหขาดความเตงตง ตอมเหงอเรมเหยว ตอมใตผวหนง

หลงสารนอยลงนาใตผวหนงมนอย เลอดมาเลยงนอย ผวหนงจะเหยวแหงหยาบ หยอนยานรอยยน

ปรากฏใหเหนจะรสกหนาวงาย หอเลอดชาหรอถลอกไดงาย สผวจะเปลยน การตกกระมไดทวไป

ตามรางกาย ผมสจางลงเปลยนเปนเทาและขาวเสนผมหยาบกระดางและรวงงายเลบจะหนาแขงและ

เปราะเนองจากการไหลเวยนของเลอดสวนปลายนอยลงทาใหการจบตวของแคลเซยมบรเวณเลบ

ลดลงดวย

9. อวยวะอนทเกยวของกบการตดตอสอสาร

9.1 หและการไดยนสญเสยการไดยน ความไวตอการรบความถสงนนลดลงประสาท

การรบเสยงในหชนในจะเปลยนแปลงจะไดยนเสยงตาชดเจนกวาเสยงธรรมดาหรอเสยงสง อาการห

ตงในผสงอายเกดจากสาเหต 3 ประการ คอ

ก. เกดจากการฝอลบลง (atrophy) ของปลายประสาทของชองหภายใน (inner ear)

ซงทาหนาทรบเสยงและประสาทอน ๆ กเสอมลงดวยทาใหการสงกระแสประสาทอน ๆ เสอมลง

ทาใหการสงกระแสประสาท (impulse) ของเสยงไปสศนยการไดยนในอวยวะรบการไดยนถกตดไป

เรยกภาวะนวาหหนวกหรอหตงในคนชรา (senile deafness) หรอหหนวกเพราะเสนประสาทเสอม

(degenerative nerve deafness)

ข. มสาเหตสงเสรมททาใหเกดอาการหตงไดงาย เชน ผทเคยเปนโรคตดเชอ

ในชองหมากอนไดแก โรคแกวหอกเสบ (otitis media) เปนตน

19

ค. เกดภาวะ Otosclerosis เนอเยอในชองหสวนกลาง (middle ear) เกดแขงตว

โดยเฉพาะในสวน Labyrinth เพราะเมอสงอายมการสลายตวของแคลเซยมจากกระดกมากขน

แคลเซยมนจะไปเกาะจบทาใหเกดการแขงตว การสงคลนเสยงไมเปนไปตามปกต ฟงเสยงไมชดเจน

การเสยการไดยน พบวา 1 ใน 10 ของคนชวงอายระหวาง 65-75 ป จะเสยการไดยนมากกวาทจะไดยน

และสดสวนจะสงขนเมออายมากขน

9.2 ตาและการมองเหนหนงตาบนยอยลงมาความสามารถรบรสกลดลง เลนสตา

ไมสามารถปรบขนาดเพอมองวตถทอยใกลหรอสายตายาวกลางคนมองเหนไมชด

9.3 การพดนาเสยงจะเปลยนไป เสยงเบาขาดนาหนกขาดความเขมแขงและเสยงตากวา

ปกต พดชาลงเนองจากการตดตอสอสารมขอบเขตจากดลงทาใหความพอใจในชวตแคบลงไปอก

การเปลยนแปลงดานรางกาย ทาใหผสงอายเกดความไมมนใจในตนเอง มผลกระทบตอจตใจ

ได เชน อารมณหงดหงด ซมเศรา ใจนอย กลว ฯลฯ ดงน นการใหการสนบสนนของบคคลใน

ครอบครวและผใกลชดใหมสวนชวยเหลอผสงอายดวยความเอาใจใส เหนใจ เขาใจ ใหเกยรตและ

สนบสนนใหผสงอายไดรวมในกจกรรมของครอบครวและชมชน ในสงคมตามกาลงความสามารถ

จะชวยใหผสงอายมสขภาพจตดขน

การเปลยนแปลงทางสงคม

สรนทร (2546: 14-16) กลาวไววา การเปลยนแปลงทางสงคมของผสงอายมการเปลยนแปลง

ในรปแบบโครงสราง พฤตกรรมสวนบคคลและสถานภาพทางสงคม ดงตอไปน

1. การเปลยนแปลงของภาวะทางสงคม เชน การมพลเมองเพมมากขน อตราการเพมม

แนวโนมสงขนเรอย ๆ ท งนเปนผลมาจากความเจรญกาวหนาทางการแพทยทมคณภาพการ

รกษาพยาบาลและความเจรญทางดานการศกษา ททาใหประชาชนรจกดแลรกษาสขภาพและการ

ปองกนความเจบปวยจงชวยใหอายขยของประชากรเพมขน จานวนของผสงอายในสงคมจงมมากขน

2. การเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรมทางสงคมชนบท เปนสงคมเมองคนไทย

ในสมยกอนทอยอาศยในหมบานเดยวกนมกเปนเครอญาตกน มความสนทสนมคนเคย เออเฟอเผอแผ

ชวยเหลอซงกนและกน เกดความอบอนในปจจบน ความสมพนธกบเพอนบานนอยลง หรอเกอบ

ไมรจกกน ผสงอายทอยกบบานจะขาดความอบอนใจ ความสมพนธในครอบครวกเชนกน คนสมย

กอนคนไทยมกอยรวมกนเปนครอบครวใหญ ทาใหความสมพนธอนแนนแฟนและเกดความอบอน

ระหวาง พอ แม ป ยา ตา ยาย และลกหลานในปจจบนครอบครวของคนไทยเปนแบบครอบครวเดยว

เนองจากการอพยพจากชนบทเขาสเมอง มกจะเหนไดวาครอบครวในเมองมแนวโนมทจะกลายเปน

ครอบครวเดยว ทาใหผสงอายตองอยอยางโดดเดยว ไมไดรบการดแลและไดรบความอบอนจาก

20

ลกหลานดงทเคยเปนมาในอดต ผสงอายมกจะถกแยกเปนเอกเทศ มความ สมพนธกบครอบครว

นอยลงเนองจากบตรธดา แตงงานแยกครอบครวไปตงครอบครวของตนเอง มเวลาใหบดา มารดา

ผสงอาย นอยลง ประกอบกบเพอนรนราวคราวเดยวกนกลดนอยลง คครองสนชวต เปนเหตให

ผสงอาย เกดความรสกวาเหวไดงาย นอกจากนความยากลาบากในการสรางความสมพนธภาพกบ

สมาชกใหมในครอบครวเชน บตรเขย ลกสะไภ หรอผทคอยชวยเหลอกเปนปญหาทจะตองปรบตว

อยางมาก

3. การเปลยนแปลงในพฤตกรรมสวนบคคลทเกดอยเปนปกต ในเรองคานยมหรอคณคา

ทางจรยธรรม การแตงกายและมารยาทของคนรนหนมสาวทเปลยนไปจากเมอสมยทผสงอาย

เปนหนมสาว ทาใหผสงอายขดเคองใจ ราคาญดวา หรอพราสอนใหเปลยนพฤตกรรม ซงจะกอใหเกด

ความขดแยงระหวางวยขนได คนรนหนมสาวกไมชอบและราคาญผสงอายเชนกน ถาการปรบตว

ของทงสองฝายไมดกจะทาใหอยดวยกนไดไมเปนสข ผสงอายมกจะแยกไปอยตามลาพง หรอ

สถานสงเคราะหคนชรา ซงเปนเหตใหเกดความเหงา เศรา วาเหว ตามมา และทาใหผสงอายรสก

ดอยในคณคา

4. การเปลยนแปลงสถานภาพทางสงคมทเคยทาประโยชนใหกบตนเองและสงคมอยาง

สมาเสมอจะเปนผทมปญหาในการปรบตวยอมรบสภาพทตองพงผอนตองลดความเปนตว ของ

ตวเองอกทงความเปนอสระในทางเศรษฐกจกลดนอยลง เนองจากรายไดลดลงจากการเกษยณอาย การ

ทผสงอายตองพงพาอาศยบตรหลานหากบตรหลานไมเขาใจไมไดใหความสาคญไมใหทาน เปนใหญ

ในบานบางหรอไมใหโอกาสทานเปนตวของทานเองแลว ผลทเกดขนกคอผสงอายจะเกดความรสก

วาตนเองดอยความสาคญ บตรหลานไมใหความเคารพนบถอเกดความรสกนอยใจและเมอม

ความรสกเหลานสะสมมากขน ทาใหเกดความรสกวาชวตของตนเองไมมนคงจะรสกอดอด คบของ

ใจ หงดหงด โกรธ รวมทงความรสกวาคณคาของตนเองลดนอยลงไปพฤตกรรมทแสดงออก กคอ

พยายามทกวถทางทจะทาใหเกดความรสกมนคงขนไดแก การเกบรกษาทรพยสนไวอยางด เพอ

เอาไวใชในตอนเจบปวยแสวงหาบคคลทคดวาตนจะพงพงได เปนตน

การเปลยนแปลงทางดานจตใจ

กระทรวงสาธารณสข (2531: 21) ไดประมวลปญหาทางจตใจ อนเนองจากความมอายไว

5 ประการ ดงน

1. การสญเสยความสามารถทางดานรางกายวยสงอายเปนวยแหงการลดการทางานของ

อวยวะทกสวนของรางกายอวยวะตาง ๆ ทาหนาทไดไมเหมอนเดม ทาใหมผลกระทบถงจตใจดวย

21

โดยเฉพาะอยางยง การลดการทางานของตอมไรทอมผลมากตอสภาพรางกายและจตใจ ทาใหม

ความเสอมและถดถอยตามการเปลยนแปลงทเกดขน

2. การสญเสยอสระภาพและความสามารถในการชวยตนเองหรอการเปนตวของตวเอง

มสาเหตมาจากความเปลยนแปลงของสมรรถภาพดานรางกายทเสอมถอย เชน มความจากดในการ

เคลอนไหว ความบกพรองหรอความผดปกตของประสาทสมผสทาใหผสงอายไมสามารถไปไหน

มาไหนดวยตนเองตองพงพาผอนซงเปนปญหามากสาหรบผสงอายซงพงตนเองมาโดยตลอด

3. การสญเสยคชวตเมอยางเขาสวยสงอาย สงทหลกเลยงไมไดไดคอการสญเสยคชวตหรอ

บคคลอนเปนทรกอน ๆ เชน เพอนฝงทาใหขาดผใกลชด คคด หรอเพอนคยทเขาใจกนดมาเปน

ระยะเวลานานจากการศกษาวจยพบวา หากการสญเสยนเกดขนอยางกระทนหนโดยมไดคาดการณ

ไวลวงหนาแลวจะทาใหมผลตอสภาพจตใจของผทยงมชวตอยอยางรนแรงเนองจากการปรบตวตอ

การสญเสยนกระทาไดยากอาจเปผลทาใหเกดความเศรา วาเหว เปลาเปลยวอยางรนแรงหรออาจ

เปนผลทาใหการทางานของอวยวะในระบบตาง ๆ ของรางกายทาหนาทชาลง ออนลงเพราะขาด

กาลงใจไดในชวงของการสญเสยคสมรสนถอเปนชวงชวตทวกฤตหากไมไดรบการประคบประคอง

จตใจจากผใกลชดจะเปนผลใหผสงอายมการเปลยนแปลงทางจตใจอยางถาวรจนกระทงจาเปนตอง

รบการรกษาทางจตใจได

4. การสญเสยความสามารถของประสาทสมผสในวยสงอาย ไดแก คอความสามารถ ใน

การมองเหน การไดยน การไดกลน การลมรส การรบรทางผวหนงทกอยางลดลงในบางคนอาจจะ

สญเสยไปอยางสมบรณ การสญเสยนมผลกระทบกระเทอนตอความรสกของผสงอาย โดยเฉพาะ

ความรสกในคณคาของตนเองนอยลง กอใหเกดความเบอหนายในตวเองของผสงอาย

5. การสญเสยบทบาทในสงคมวยผสงอาย การเกษยณอายหรอความชราภาพทาใหผสงอาย

ตองเปลยนบทบาททงททางานและทบานมผลใหความสาคญของผสงอายในสงคมสนสดลงทง ๆ ท

ผสงอายน นไมตองการทจะหยดทางานและยงคดวาตนเองมความสามารถอย แตสงคมโดยม

กฎหมายเปนเครองมอบงคบใหผสงอายตองหยดงาน ผทเคยนบถอโดยตาแหนงและการงานกลด

นอยลงหรอไมมเลย เคยเดนเขาไปในสถานททางานโดยมคนเคารพ กราบไหว เมอเกษยณอายแลว

กลบเขาไปใหมอาจไมมคนรจก ไมมผทกทายจากการทเคยเปนหวหนางานกลบตองมานงเฉย ๆ

อยกบบาน บางคนถอวาการทตองออกจากงานถอวาเปนการสนสดของทกสงทกอยางทมความหมาย

ในชวต จงพยายามอทศชวตใหกบการงานทงหมด ความสขของตนเองคอความสขทไดจากการ

ทางานดงนนเมอหยดงานกไมสามารถจะหาความสข ความพอใจใหกบตนเองดวยเพราะสญเสย

ความคนเคยซงเปนสวนใหญของชวตประจาวนไป

22

เมอบคคลเขาสชวงวยผสงอาย จะมการเปลยนแปลงเกดขนอยางไมสามารถหลกเลยงได

โดยเฉพาะการเปลยนแปลงทางดานรางกาย จะเปนสาเหตสาคญทมผลตอการเปลยนแปลงทางดาน

จตใจ อารมณ และสงคมตามมา อกทงยงทาใหสมรรถภาพทางกายของผสงอายลดลงดวย กลาวคอ

น าหนกตวเพมจากไขมนสะสมตามสวนตางๆ ของรางกายเพมขน ความแขงแรง ความยดหยนของ

กลามเนอและขอตอ ความคลองแคลววองไว และสมรรถภาพของปอดและหวใจลดลง ทาให

ความสามารถและความอดทนตอการทากจกรรมลดลง รสกเหนอยงายเมอทางานหรอออกกาลงกาย

ภาวะทางจตใจ

ภาวะ จตใจ ผสงอาย ชวงนจะมการเสอมถอยทางจตมากขน กระฉบกระเฉงนอยลง สนใจ

ในสงแวดลอมและโลกนอยลง มความยดหยนในทศนคตนอยลง มความกงวล เบอหนายชวต

เครยด แยกตนเองออกจากสงคม ปญหาเรองการเงน ความหมดหวง มความทกข เหงาหงอย มองโลก

ในแงราย ไมมความสขในชวต หดห หวาดระแวง ใจนอย ขบน ความจาเสอม รสกวาถกทอดทง

วาเหว และซมเศรา นอนไมหลบ เหนอยงาย เบออาหาร วตกกงวล มความรสกวาชวตไมมคาและ

ตาหนตเตยนตนเอง สดทายมความรสกอยากฆาตวตาย

หลกการ ทฤษฎ แนวคดเกยวกบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

การออกกาลงกายเปนวธการหนงทใชเพมความสามารถทางรางกายของผสงอาย เปนการ

ดารงไวซงความแขงแรงของกลามเนอ คลายความตงเครยด กระตนการทางานของกลามเนอปอด

และระบบไหลเวยนของโลหต ใหมประสทธภาพเปนการสรางภาวะรางกายสมบรณ ซงหมายถง

ภาวะทรางกายสามารถใชออกซเจนไดอยางเตมทมความสมดลของน าหนกกบสวนสงตามระดบอาย

การออกกาลงกายจะเปนทางหนงทชวยสรางเสรมใหรางกายสมบรณ (เกษม และ กลยา, 2545: 48)

สาหรบผสงอายกจกรรมการออกกาลงกายจะแตกตางกนไปตามความเหมาะสม และความสามารถ

ของแตละบคคล ความเขมขนและชนดหรอวธของการออกกาลงกายจะตองอยในขอบขาย

ความสามารถทางรางกายของผสงอายทจะทนได วธการออกกาลงกายควรจะเปนประโยชนโดยตรงตอ

รางกาย และจตใจอยางนอย ตองทาใหกระฉบกระเฉงขนในตวผสงอาย

ทางเลอกตาง ๆ ของคนเรามความสมพนธโดยตรงกบความมสขภาพด (well-being) สวนตว

ดานรางกายและสรระตาง ๆ ทางเลอกเหลาน มไดเปนเพยงตวเพมหรอลดความคาดหมายการมอาย

(life expectancy) ของบคคลเทานนแตยงมสวนสมพนธตอคณภาพชวตของพวกเขาดวยภายหลง

23

การทบทวน ตรวจสอบ เอกสารและผลการวจยเกยวกบความชราซง Cruz. (1986: 68) ระบวา

“การออกกาลงกายสามารถยบย งสภาพความเสอมของรางกายหลายอยางอนเนองมาจากความชราได

(เชน) การสญเสยความแขงแรงของกระดกและมวลกลามเนอ เปนตน พลงงานโดยรวมแรงทจะ

ทางาน ความคลองแคลว สมรรถภาพหวใจและเชงแอโรบค ในบรรดาผทออกกาลงจะมสงกวา ผท

ไมออกกาลง นอกจากนยงมขอไดเปรยบดานสขภาพดวย ในดานระดบความดนโลหต น าตาล และ

โคเลสเตอรอล โดยไมเกยวกบสภาพดานจตใจ เอกสารงานวจยทกชน (Resenfield, 1986: 68) ระบวา

“ผสงอายทแขงแรงยงคงมกจกรรมทางกายอยตลอดชวต”

ประโยชนของการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

ผสงอายวย 65-70 ป จาเปนตองออกกาลงกายอยางสมาเสมอ ใหมากทสดเทาทจะเปนไปได

เพราะเหตวา เมอคนเราอายมากขนรางกาย จะมการเสอมของอวยวะตาง ๆ ตามวย ทาใหเสยงเกด

โรคตาง ๆ การออกกาลงกายจะชวยปองกนและรกษาอาการของโรคทเกดจากความเสอมของสภาพ

รางกายได เชน อาการปวดเมอยตามขอตอตาง ๆ อาการทองผก ในทางตรงขามหากผสงอายขาด

การออกกาลงกาย จะทาใหเกดความเสอมของรางกายเรวขนและเกดโรคงายขน ดงนน (สถาบน

เวชศาสตรผสงอาย, 2547: 1-2) ผสงอายจะตองมความร มการรบรความสามารถตนเกยวกบการออกกาลง

กาย ชนดของการออกกาลงกาย หลกของการออกกาลงกาย ขนตอนของการออกกาลงกาย ประโยชน

และโทษของการไมออกกาลงกาย การออกกาลงกายทเหมาะสมและสมาเสมอในทางการแทพยถอ

เปนสงสาคญในการสรางเสรมใหมสขภาพทด ทาใหคณภาพชวตดขนทงดานรางกาย จตใจ และ

อารมณ รางกายลดการเสยงจากการตายกอนวยอนควร ทาใหการทรงตวดขน ชวยผอนคลาย

ความเครยด และเปนผลดของการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

อปสรรคททาใหผสงอายไมออกกาลงกาย

จากการเปลยนแปลงของรางกายหลายอยางทสงผลตอระบบการทางานของอวยวะตาง ๆ

ทาใหเปนอปสรรคตอการออกกาลงกายของผสงอาย ดงน

1. การรบรและการตอบสนองไมด (Haskell, 1994: 74) ความเปลยนแปลงของสมองและ

ระบบประสาทสวนกลาง เนองจากความชราทาใหเกดความบกพรองในดานประสาทการรบรและ

การตอบสนองในทางเคลอนไหวจนทาใหการประสานสมพนธของอวยวะแรงจงใจ ความสามารถ

และความปรารถนาของผสงอายทจะออกกาลงกายลดลง และการตอบสนองทางรางกาย อยางงาย ๆ

ไมตองใชความพยายามนกทเคยมเมออายยงไมมากกจะเรมชาลง และเปนเรองทยากเมอสงอายขน

24

เมอสมรรถภาพทางระบบประสาทและกลามเนอลดลง เวลาทใชในการตอบสนองอยางงาย และ

อยางจาแนกแยกแยะ ทแสดงถงความสมบรณของระบบประสาทสวนกลาง กจะมากขน กอนน

การเชอกนวาเวลาดงกลาวอาจแสดงถงการทางานของระดบสมรรถภาพทางกายและทางจตใจของ

บคคลดวย นอกจากนโรคหลอดเลอด ยงอาจทาใหการสงออกซเจนและเลอดไปเลยงสมองลดลง

และอาจสงผลใหการทางาน ของสมองเสอมลง ความเปลยนแปลงตาง ๆ เหลานอาจทาใหเกด

สถานการณทเหตการณตาง ๆ สงเกตไดไมเรวพอ ในความรสกตวของผสงอาย

ความเปลยนแปลงดานประสาทการรบรอนเนองมาจากความชรา จะทาใหการรบรทางตา

ทางห และการสมผสลดลง และทาใหการเคลอนไหวโดยใชกลามเนอและการประสานสมพนธ

ระหวางอวยวะ ทเกยวเนองกน ความออนตว ความแขงแรง ความทน อตราทเหมาะสมในการ

เคลอนไหว ความมนคงของทวงทา และเวลาทใชลดลง จนกระทงวา ความสามารถในการเคลอนไหว

(mobility) และการประสานสมพนธระหวางอวยวะมจากดอกดวย การเคลอนไหวแบบยดเหยยด

(flexor movement) จะโดดเดนขนและอวยวะทประกอบการหมนจะลดลง ขณะทความสามารถและ

พฤตกรรมของคนเรมสงอาย ในการเคลอนไหวจะดอยลง สภาพความเปลยนแปลงดงกลาวอาจจะ

เปนสาเหตใหคนทสงอายมาก ๆ ยงคลายทารกมากขนและเคลอนไหวไดนอยลง

นอกจากนขอบเขตและความหลากหลายในการตอบสนองทางการเคลอนไหวของผสงอาย

กมแคบลงดวย เนองจากคอและปฏกรยาตอบสนองตาง ๆ สวนทเกยวกบการเดน กจะเรมบกพรอง

โดยเปนผลมาจากผลตอบสนองทไมถกตองระหวางการเคลอนไหวและภาพลกษณทางรางกาย

2. ขาดวนยในตนเอง (Harris, 1977: 37) มการนอนมากเกนไป (over rested) รบ ประทาน

มากเกนไป (over fed) ตนตวมากเกนไป (over stimulated) ปกปอง/ใสใจตนเองมากเกนไป (over

protected) ขาดการออกกาลงกาย (under exercised) ขาดการผอนคลาย ระบายความเครยด (under

released) ไมคอยมวนยในตนเอง (under discipline) ออกกาลงกาย มกจจะเปดโอกาสใหผสงอายได

ใชเวลารวมกน ผนาการฝกจะตองทาใหมนใจไดวาโปรแกรมทจดชวยใหผสงอายไดมการปฏสง

สนทนซงกนและกนโดยทาสงตางรวมกน เชน การจบคฝก การเตนราเปนแถว หรอการวงรอง/เลน

เพลงทไพเราะรวมกน เปนตน ผนาการฝกตองมเวลาใหกบ ผรวมฝกเสมอ ทจะใหพวกเขาไดมเวลา

ปฏสงสนทนตอกน เพอสงเสรมและรกษาบรรยากาศแหงมตรภาพระหวางกน

5. การมสงจงใจ (Use incentives) คนทกคนลวนชอบการยอมรบเมอทาด การทาสงจงใจ

ใหคนเขารวม การออกกาลงกายเปนสงททาให เชน การแจกเสอ T-shirt การเลยงของวางแกผรวมฝก

การจดเลยงพเศษแกผทเขาฝกอยางสมาเสมอ หรอการประกาศชอในจดหมายขาวและปาย

ประกาศ เปนตน ผนาการฝกจะตองมความคดทสรางสรรคอยเสมอแลว ผรวมฝกกจะมความสข

ในการออกกาลงกาย

25

6. การใหคาแนะนาเปนรายบคคล (Provide personalized instruction) ผสงอายทรวมฝก

บางราย อาจวตกกงวลวาตนเองจะมอาการงงหรอหลงลมในหมคนมาก ๆ ผนาการฝกตองมเวลา

เรยกชอผฝกแตละรายในระหวางการฝก ทาใหพวกเขารสกวา กาลงออกกาลงกายไดอยางดและรสก

วาผนาการฝกพอใจ การสนบสนนเพยงเลกนอยจะชวยกจกรรมการออกกาลงกายไดยาวนานทเดยว

การฝกสมรรถภาพทางกาย

Jan (2004: 10) กลาววา ในการทจะใหผสงอายมคณภาพชวตดทสดเทาทจะดได รางกาย

ของคนเหลานจะตองสามารถกระทากจกรรมตาง ๆ ไดอยางมากมาย สมรรถภาพทางกายทมตอการ

กระทากจกรรมดงกลาวซงไดแก

ความทนทานของกลามเนอหวใจ (Cardiovascular Endurance) เปนความสามารถของหวใจ

และหลอดเลอด จะชวยใหผสงอายรสกมกาลงทจะตานทานความเหนอยออนจากการออกกาลง

การออกกาลงของหวใจและหลอดเลอดจะประกอบดวย กลมกลามเนอขนาดใหญ และเปนการออก

กาลงกายอยางตอเนอง เชน การเดน การเตนแอโรบคในน า และ เตนราเปนแถว (line dancing)

การออกกาลงกายเพอฝกความทนทานของกลามเนอหวใจ ควรกระทาสปดาหละ 3-5 วน

สมรรถนะของกลามเนอ (Muscle Performance) คอความสามารถของกลามเนอ ในการท

จะออกแรงและทนตอการหดตวซ า ๆ ได สมรรถนะของกลามเนอจะชวยใหผสงอายมกลามเนอ

ทแขงแรงทสามารถจะยก ทจะผลกและดนสงตาง ๆ ไดรวมทงการขนบนไดดวย ความแขงแรงของ

กลามเนอ ยงมความจาเปนทชวยมใหเกดการหกลมในผสงอายดวย ตวอยางของการออกกาลง

เพอใหไดสมรรถนะของกลามเนอไดแก การฝกยกน าหนก โดยใชแถบตานทาน (resistance bands)

การยกของเมอไปจายตลาด และการฝกข◌◌นบนได การออกกาลงเพอใหเกดสมรรถนะของ

กลามเนอ

การฝกแบบกาวหนา (Progressive) หลกการฝกแบบกาวหนาระบวารางกายจะปรบตวกบ

การออกกาลงกายตามชวงเวลา เมอรางกายของบคคลสามารถปรบตวตอการออกกาลงในระดบ

หนงแลว บคคลนนจะตองเพมหรอกาวหนาไปสการออกกาลงกายทมาขนไปอก เพอใหสมรรถนะ

ดขนอยางตอเนอง ดวยเวลาและการฝกหนกกวาปกต อยางสมาเสมอ รางกายจะปรบตวกบกจกรรม

ททงกายและจะมใชความยากลาบากอกตอไป ลกษณะเชนนกคอรางกายเรมมสขภาพดขน อยางไรก

ตาม ในการทจะคงไวซงความฟตของรางกายทด จะตองมการเพมการออกกาลง โดยเพมระยะเวลา

และระดบความเขมขนของการฝก เพอเปนการทาทายรางกายตอไป ตวอยางเชน คนทเคยสามารถ

ฝกเดนบนเครอง treadmill วนละ 30 นาท มาแลว 1 ป กควรจะไดเพมความเรว/ระยะทาง ในการฝก

อก เพอใหความฟตของรางกายดขนไปเรอย ๆ

26

การฝกแบบเนนเฉพาะสวนของรางกาย (Specificity) หลกการการฝกแบบเนนเฉพาะสวน

ระบวา องคประกอบการฝกแบบเนนเฉพาะสวนของรางกายจะดขนเมอบคคลนนไดฝกเฉพาะสวน

นน ๆ อยางถกตองเหมาะสม ตวอยางเชน การเดน คอการฝก ทสาคญทจะทาใหความทนทานของ

ระบบหวใจและหลอดเลอดดขน แตเปนกจกรรมทไมเหมาะกบการฝกความออนตว (flexibility)

ของขอ เปนตน ความออนตวจะดขนเมอมการฝกกายบรหาร อยางสมาเสมอ การเลอกชนดของการ

ออกกาลงกายทถกตองเหมาะสมนบเปนสงสาคญ สาหรบผเขารวมฝก เพราะวา แตละคนอาจม

องคประกอบการฝกแบบเนนเฉพาะสวนทจาเปนจะตองฝกตางกน ดวยเหตนจงนบวาเปนเรองด

ทจะพฒนาโปรแกรมเพอการฝกแบบเนนเฉพาะสวนของรางกายทประกอบดวย กจกรรมการ

ออกกาลงกายทแตกตางและหลากหลาย ทตอบสนองตอองคประกอบการฝกแบบเนนเฉพาะสวน

ของรางกายทตางกน

การฝกสมรรถภาพทางกายผสงอายในทกรปแบบการฝกชวยสงเสรมการออกกาลงกายท

ถกตองและเหมาะสมสามารถยดอายใหยนยาวออกไปและมคณภาพชวตทดขน

คณภาพชวต

คณภาพชวต (Quality of Life) หมายถงระดบชวตความเปนอยในสงคม และระดบความพง

พอใจทสมาชกในสงคมพงม (UNESCO อางถงใน สวมล, 2547: 2) ซงแนวคดในการประเมน

ความสมพนธระหวางมาตรฐานชวตในสงคมและระดบความฉลาดในการใชรปแบบการดาเนน

ชวตของแตละบคคล โดยคานงถงความรสกของคนในการใชชวตสามารถแบงไดเปน 4 ปจจย คอ ม

ความสข ไมมความสข พงพอใจและไมพงพอใจ ซงประเดนคณภาพชวตนนเปนประเดนสาคญใน

การบรหารประเทศใหมความยงยน โดยสงทเนนกคอ ทรพยากรมนษย ผลจากการศกษาสามารถ

นาไปพฒนาใหเหมาะสมกบตนเองและสงเสรมคณภาพชวตใหดยงขนมความสขในการดาเนนชวต

มระดบความเครยด ความทอแท ความเศรา ความเบอหนาย และความวตกกงวลลดนอยลง มชวต

ความเปนอยทดมความสขในการใชชวตในรปแบบของตนเองทสาคญสามารถปรบตวเขากบสงคม

และผอนไดดสบตอไป จากการศกษา ศรนยา (2541: 26) ไดศกษาการใชเวลากบคณภาพชวต:

ศกษาเฉพาะกรณโรงพยาบาลยวประสารทไวทโยปถมภของมารดาทมบตรเปนเดกออทสตก

จากการศกษาพบวามารดามการใชเวลาสวนใหญเพอตนเอง และระดบคณภาพชวตของมารดา

อยในระดบปานกลาง คอรอยละ 67.8 และในการใชเวลาในการประกอบอาชพมากเกนไปทาใหเกด

ความรสกเหนดเหนอยออนลาจนเกนไป ทาใหสญเสยเวลาในการใชเวลาวางเพอครอบครวในสวน

27

มารดาทไมมการใชเวลาวางเพอสงคมเลยกลบมระดบคณภาพทตากวามารดาทเขาสงคมอยาง

เหมาะสม ซงมารดาแตละคนนนตางกใชเวลาในรปแบบทแตกตางกนอนเนองมาจากความแตกตาง

ระหวางบคคลนนกคอพนฐานทแตกตางกน เชน สภาพครอบครว สภาพแวดลอม และความ

ตองการทางกายภาพของแตละบคคล

ความหมายของคณภาพชวต

มนกการศกษาไดใหความหมายคณภาพชวตดงตอไปน

Campbell (1976: 117) อธบายความหมายของคณภาพชวตวาคอ ความพงพอใจในชวตและ

ความสขทแตละคนเปรยบเทยบกบความคาดหวงของตนกบสถานการณทเปนอยวาสอดคลองกน

หรอไม

Young and Longman (1983: 19) ใหความหมายของคณภาพชวตวา หมายถงระดบความพอใจ

กบชวตปจจบน โดยความคดของบคคลนน

Penckofer and Holm (1984: 60) ใหความหมายของคณภาพชวตวาเปนความรสกพอใจ

ในการดารงอยในสงคมของแตละบคคล ภายใตขอจากดทางดานความสามารถของรางกาย

Burckhardt (1985: 11) ใหคาจากดความคณภาพชวต หมายถง คะแนนรวมหลาย ๆ สวน

ของแตละคนวามความคดเหนเกยวกบความพอใจในชวต ความเปนอยทสขสบายทางดานรางกาย

และวตถ

คณภาพชวตเปนอกมตหนงของการพลศกษา เมอองคการอนามยโลก (WHO) ไดให

ความสาคญกบการมคณภาพชวตทด สาขาพลศกษาไดพฒนารปแบบการจดการในการทจะทาใหทก

คนมสขภาพ ทดในป 2000 (Health for All by the Year 2000) คณภาพชวตเปนหลกการสาคญทจะ

บงบอกถงความเปนอยทด สขภาพดและมวถชวตทด ทางพลศกษาไดมองไว 3 ประเดนคอ

1. พฒนาทางรางกาย เพอความยนยาวของชวต ความปลอดภยปราศจากโรคและการปฏบต

เกยวกบการเลอกรบประทานอาหารและการออกกาลงกาย

2. สขภาพ เปนสงทพงปรารถนาของทกคน การดแลเอาใจใสตอสขภาพกาลงเปนทสนใจ

ของบคคลทวไป สถานบรการออกกาลงกาย สถานสงเสรมสขภาพ สวนสขภาพจงมความสาคญ

เพมมากขน

3. สมรรถภาพ คนทมสมรรถภาพดจะตองประกอบไปดวยภาวะของรางกาย 4 ประการ คอ

กลามเนอมความแขงแรง มความทนทานของระบบไหลเวยนโลหตกบระบบหายใจ รางกายมความ

28

ออนตวยดหยนและการประสานงานของประสาทและกลามเนอด ซงการประเมนสมรรถภาพน

จะเนนไปทความทนทานของระบบไหลเวยนโลหตและระบบหายใจ ความแขงแรงและความออนตว

ของรางกาย (สวมล, 2541: 11-12)

Man (อางถงใน Sivan and Ruskin, 2000: 110) ไดใหความหมายของคณภาพชวต

โดยครอบคลม 2 มต ดงน

1. วตถวสย (Objective) มองคประกอบ 5 ดานคอ เศรษฐกจ การเมอง สงแวดลอม สขภาพ

และสงคม

2. อตวสย (Subjective) หมายถง ความรสก ความพงพอใจ ทมผลตอสภาพชวตของตนและ

สภาพสงแวดลอมรอบกายซงจะมความสมพนธกน

WHO (อางถงใน สวฒน และคณะ, 2541: 6) ไดใหความหมายของคณภาพชวตไววาเปนการรบร

ของแตละบคคลตอสถานะในชวตของพวกเขาภายใตบรบทของวฒนธรรมและความหมายของ

ระบบในสงคมทพวกเขาอาศยอยและจะสมพนธกบเปาหมาย ความคาดหวง มาตรฐานทางสงคม

และสงอน ๆ ทเกยวของกบพวกเขา เปนแนวความคดทกวางและเตมไปดวยความซบซอนครอบคลม

ในแงของสขภาพรางกายของแตละคน สภาพจตใจ ระดบของความเปนอสระ ความเชอสมพนธภาพ

ทางสงคมและความสมพนธทมตอสภาพแวดลอม จดเดนของความหมาย “คณภาพชวต” ท WHO

มองกคอ คณภาพชวตทเปนนามธรรม (Subjective) โดยจะรวมเอาหวขอทเปนทงสวนดและสวนไมด

ของชวตเอาไว นอกจากนยงมองวามหลายมต ไมวาจะเปนทางดานรางกายสงคมและสงแวดลอม

ภรณ (2542: 23) คณภาพชวต หมายถง ระดบสภาพการดารงชวตในการดาเนนชวตในสงคม

ตลอดจนการไดรบการตอบสนองความตองการในดานรางกาย จตใจ และทางสงคม คอการมสวนรวม

ในสงคมและการไดรบการยอมรบนบถอจากสงคม

คณภาพชวต หมายถง ระดบความรสกสขสบายในสงคมและระดบความพงพอใจในสงตาง ๆ

ทจาเปนตอชวตมนษย

คณภาพชวต หมายถง เปนแนวคดทมความสมพนธกบการประเมนชวตความเปนอยของ

มนษยในสวนทเกยวกบมาตรฐานการดาเนนชวตในสงคมและเปนระดบของความเฉลยวฉลาด

ในการดารงชวตของแตละบคคล (สวมล, 2547: 2)

สรป คณภาพชวต หมายถง ความพงพอใจในชวตของมนษยจากความรสกและการรบร

ของตนในการดารงชวตอยในสงคมอยางมความสขทงดานสงคม อารมณ สขภาพการทางานและ

ชวตครอบครว

29

แนวคดการวดคณภาพชวต

ESCAP (Economic and Social Commission for Asia and the Pacific) ไดมการปรบปรง

แนวคดในการวดการพฒนาคณภาพชวตตลอดมา หลงสดไดมการกาหนดจากตวแปรหลก 7 ตว

แยกเปนตวชวดรวม 28 ตว (อางถงใน ชาญ, 2536: 11-18) ไดแก

1. ความมนคงปลอดภยทางเศรษฐกจ (Economic Security)

- รายได (Income)

- การใชจายและการออม (Expenditure and Saving)

- ความยากจน (Poverty)

2. สขภาพ (Health)

- อายขยเฉลย (Life Expectancy)

- การเปนโรค (Morbidity)

- การตาย (Mortality)

- โภชนาการ (Nutrition)

- ภยพบตหรอความหายนะ (Disasters)

3. ชวตดานการใชสตปญญา (Intellectual Life)

- การอานออกเขยนได (Literacy)

- การศกษาในโรงเรยน (Formal Education)

- การเรยนรตลอดชวต (Life Long Learning)

- ชวตเชงวฒนธรรม (Cultural Life)

- ชวตดานการใชหลกเหตผล (Spiritual Life)

4. ชวตการทางาน (Working Life)

- การวางงาน (Unemployment)

- อบตเหตจากการทางาน (Work-related Accidents/Injuries)

- การขดแยงทางอตสาหกรรม (Industrial Conflict)

- สภาพการทางาน (Working Conditions)

5. สภาพแวดลอมทางกายภาพ (Physical Environment)

- ทอยอาศย (Housing)

- โครงสรางพนฐานในการคมนาคมและการตตตอสอสาร (Transport and

Communication Infrastructure)

- สภาพแวดลอมทางธรรมชาต (Natural Environment)

30

6. ชวตในครอบครว (Family Life)

- เดก (Children)

- วยรน (Adolescents)

- ผใหญ (Adults)

- ความแตกแยกในครอบครว (Family Violence)

7. ชวตในชมชน (Community Life)

- การมสวนรวมในสงคม (Social/Community/Civic Participation)

- การมสวนรวมทางการเมอง (Political Participation)

- ความวนวายในชมชน (Civil Strife)

- อตราอาชญากรรม (Crimes Against the Persons)

Karin and Raj (อางถงใน สวมล, 2547: 2) ไดใหแนวคดของคณภาพชวตไววา เปนความรสก

ของบคคลของชวตความเปนอย เปนระดบความพงพอใจหรอไมพงพอใจในชวต รวมถงมความสข

หรอไมมความสขและในสวนมมมองของคณภาพชวตสามารถแบงไดเปน 2 ลกษณะ คอ

1. มมมองระดบชาต (National Perspective) เปนมาตรฐานของการดาเนนชวต คอ เกณฑ

ในการประเมนระดบของชวตความเปนอยของสงคมและประเมนความกาวหนา ความสมฤทธผล

ของเปาประสงคในสงคม

2. มมมองของบคคล (Personal Perspective) คอ ระดบของความเฉลยวฉลาดในการใชชวต

มโอกาสในการตดสนใจทสง

จะเหนไดวาประเดนการพฒนาคณภาพชวตนนมแนวคดแตกตางหลากหลาย นอกจากจะม

การเปลยนแปลงทางดานสภาพแวดลอมและสงคมวฒนธรรม ดงนนการวดคณภาพชวตของคน

ในชมชนจงจาเปนตองกาหนดตวชวดขนมาโดยเฉพาะ

องคประกอบของคณภาพชวต

อมร (2526: 13) ไดแบงคณภาพชวตออกเปน 7 ดาน ดงน

1. อาหารและโภชนาการทเหมาะสม

2. เครองนงหม

3. ทอยอาศยทเหมาะสม

4. การดแลอยางงายๆ สาหรบสขภาพทางกายและจต

5. การรกษาขนพนฐาน และการศกษาเพอพฒนาอาชพ

6. ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

31

7. บรการพนฐานทางเศรษฐกจและสงคมทจาเปน เพอการประกอบการและการดารงชวต

อยางยตธรรม

เกณฑในการประเมนคณภาพชวต

คณภาพชวตเปนเรองทยากตอการตดสนใจและเกณฑเครองชวดทมปทสถานสง ตวอยาง

เชน แนวคดตะวนตกมองคณภาพชวตจากการมวตถตอบสนองความตองการของคนอยางเพยงพอ

แตแนวคดตะวนออกมองดานจตเปนสาคญ ความพอดระหวางจตใจมความสาคญมากกวาวตถ เปน

ตน มผพยายามกาหนดเกณฑชวดคณภาพชวตไวหลากหลาย Coleman and Nixson (อางถงใน ส

ทน, 2542: 11-18) สรปวาคณภาพชวตวดไดจาก

1. รายไดของครอบครวทเพยงพอตอการดารงชพขนตน

2. การมงานทาทพอเพยงแกการยงชพ

3. การศกษาและอตราการรหนงสอของประชาชน

4. โอกาสการมสวนรวมในการปกครอง

5. การมเอกราชของชาตทปราศจากการแทรกแซงครอบงาจากรฐบาลอน

สวฒนและคณะ (กรมสขภาพจต, 2547: 52) ไดพฒนาเครองมอวดคณภาพชวตของ

องคการอนามยโลก 100 ขอ เปนชดยอฉบบภาษาไทย โดยทาการเลอกคาถามมาเพยง 1 ขอจากแต

ละหมวดใน 24 หมวด และรวมกบหมวดทเปนคณภาพชวตและสขภาพทวไปโดยรวมอก 2 ขอ

คาถาม เปนเครองมอ วดคณภาพชวตทพฒนามาจากกรอบแนวคดของคาวาคณภาพชวต ซงหมายถง

การประเมนคาทเปนจตนสย (Subjective) ซงฝงแนนอยกบบรษททางวฒนธรรม สงคมและ

สภาพแวดลอม ผตอบสามารถประเมนไดดวยตนเอง ในผทมอาย 15-60 ป ไมจากดเพศ ในกรณท

ไมสามารถอานออก เขยนได อาจใชวธใหบคคลอนอานใหฟงและผตอบแบบประเมนเปนผเลอก

คาตอบดวยตนเอง

เครองมอวดคณภาพชวต

WHOQOL-BREF-THAI (กรมสขภาพจต, 2547: 54) เปนเครองมอวดคณภาพชวต ประกอบดวย

ขอคาถาม 2 ชนด คอ แบบวตถวสย (Perceived Objective) และอตวสย (Self-report Subjective)

ประกอบดวยองคประกอบของคณภาพชวต 4 ดาน ดงน

1. ดานรางกาย (Physical Domain) คอ การรบรสภาพทางดานรางกายของบคคล ซงมผล

ตอชวตประจาวน เชน การรบรสภาพความสมบรณแขงแรงของรางกาย การรบรถงความรสกสขสบาย

ไมมความเจบปวด การรบรถงความสามารถทจะจดการกบความเจบปวดทางรางกายไดการรบรถง

32

พละกาลงในการดาเนนชวตประจาวน การรบรถงความเปนอสระทไมตองพงพาผอน การรบรถง

ความสามารถในการเคลอนไหวของตน การรบรถงความสามารถในการปฏบตกจวตรประจาวน

ของตน การรบรถงความสามารถในการทางาน การรบรถงความมปฏสมพนธในสงคม การรบร

ในการเขารวมกจกรรมสวนรวม การรบรวาตนไมตองพงพายาตางๆ หรอการรกษาทางการแพทย

อน ๆ เปนตน

2. ดานจตใจ (Psychological Domain) คอ การรบรสภาพทางจตใจของตนเอง เชน การรบร

ความรสกทางบวกทบคคลมตอตนเอง การรบรภาพลกษณของตนเอง การรบรถงความรสกภาคภมใจ

ในตนเอง การรบรถงความมนใจในตนเอง การรบรถงความคด ความจา สมาธการตดสนใจและ

ความสามารถในการเรยนรเรองราวตาง ๆ ของตน การรบรถงความสามารถในการจดการกบความเศรา

หรอกงวล การรบรเกยวกบความเชอตางๆ ของตนทมผลตอการดาเนนชวต เชน การรบรถงความเชอ

ดานวญญาณ ศาสนา การใหความหมายของชวตและความเชออน ๆ ทมผลในทางทดตอการดาเนน

ชวต มผลตอการเอาชนะอปสรรค เปนตน

3. ดานความสมพนธทางสงคม (Social Relationships) คอ การรบรเรองความสมพนธของตน

กบบคคลอน การรบรถงการทไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคม การรบรวาตนไดให

ความชวยเหลอบคคลอนในสงคมดวย รวมทงการรบรในเรองอารมณทางเพศหรอการมเพศสมพนธ

4. ดานสงแวดลอม (Environment) คอ การรบรเกยวกบสงแวดลอมทมตอการดาเนนชวต

เชน การรบรวาตนมชวตอยอยางอสระ ไมถกกกขง มความปลอดภยและมนคงในชวตการรบรวา

ไดอยในสงแวดลอมทางกายภาพทด ปราศจากมลพษตางๆ การคมนาคมสะดวก มแหลงประโยชน

ดานการเงน สถานบรการทางสขภาพและสงคมสงเคราะห การรบรวาตนมโอกาสทจะไดรบขาวสาร

หรอฝกฝนทกษะตางๆ การรบรวาตนไดมกจกรรมนนทนาการและมกจกรรมในเวลาวาง เปนตน

เกณฑในการตดสนใจของคณภาพชวตทเกยวกบทางดานบคคลสามารถแบงไดเปน 4 ดาน

ดงน

1. ดานบคลกภาพ แนวคดสวนบคคล ระดบความกงวล การควบคมตนเอง การรบรเกยวกบ

ตนเองและผอน การมองโลกในแงด-ไมด การกระตน-การแสดงออก รปแบบการตอสระดบความ

ตนตว

2. ดานรางกายและดานชววทยา น าหนก สวนสง รปราง ความแขงแรง อาย เพศ

3. ดานจตใจ ทศนคต คณคา อารมณ ประเพณ ความเชอ ศาสนา ประสบการณชวต

การวางแผนชวต

4. ดานทกษะ การเคลอนไหว พทธพสย (สตปญญา) ดนตร (สวมล, 2547: 6)

33

การพฒนาคณภาพชวต

Julia and Slater (1996: 35) กลาววา ภาพลกษณในตนเอง และความรสกเปนสขและพอใจ

ในชวต ไดกลายมาเปนสวนผสมทซบซอนของสภาพทางกายทเปนจรงของคนเรา และทศนคตของ

คนเราทมตอความรสกเหลานน คนบางคนอาจมความวตกกงวลทางรางกายททาใหรสกเจบปวด

มากเกนความจรง คนเหลานมกจะมรายละเอยดมากมาย กบสญญาณความเปลยนแปลงทางรางกาย

บางอยางพวกเขามกจะเรมออนแออยางรวดเรวและดเหมอนจะเลอนไหลไปตามอาการ สวนคนอน ๆ

สามารถทจะอยเหนอปญหาตาง ๆ ได แมวาจะมความเจบปวด หรอเปนทกขมากเพยงใด มกจะ

เพกเฉย ไมบน และยงคงหาความสขในชวตตอไปดวยแนวโนมทสนใจผอน สนใจชวตคนรอบขาง

และความตนเตนในชวต ในวนใหมทจะมาถง คนเหลานกยงคงมชวตอยตอไป ดวยทศนคตทดกวาคน

ทเอาแตกงวลกบรางกายของตนเองการทพยายามรกษาการออกกาลงกายใหคงไวจะชวยเพมโอกาส

ในการทจะคงอยชวยดแลจตใจตนเองไวได

คณภาพชวตจากความพงพอใจของชวตมได 2 ทางคอ

1) ความพงพอใจตอชวตทใชเปนตววดโดยทวไป และแสดงถงความสขหรออารมณ

ความรสกทดทงชวต

2) ประสบการณและความสมพนธระหวางบคคล ซงความรสกทพงพอใจตอชวต

ความมอายทศกยภาพททาใหแนวการใชชวต เปลยนแปลงไดมากมายหลายดาน และความ

มอาย มผลกระทบตอคานยมสวนบคคล จากการวจย Robert (1998: 64) พบวาชวตทสขสบาย

มตรภาพทแทจรง และการใหอภย จตใจทราเรง มความสาคญมากกบกลมเพอผสงอาย

Julia and Slater (1996: 351) ไดกลาววา การหดหในวยชรา จะเรมตนจากชวงเวลา การสญเสย

ในชวงชวต แตละคนจะเกดความหดหจากการสญเสยคนรก ชวงปลดเกษยนจะมเรองการหดหเปน

เรองธรรมดา แตจะไมธรรมดาสาหรบคนทไมสามารถมองเหนความหวงในอนาคตของตนเอง

ผสงอายเปนวยทตองใชเวลาในการเขาใจตนเอง ในแตละชวงมการเปลยนแปลงเกดขน โดยเฉพาะ

มอายในชวง 65-70 ป ผสงอายจะทอแทมากทสด ตองการการยอมรบและกาลงใจ ซงจากแผนภาพ

ของ (Robert et. al., 1987: 64) บงชใหเหนวาผสงอาย 65 ป ขนไป จะถดถอยจากงาน แยกตว เบอ

หนาย เปนโรคเศรา เหงา บางคนตาย

เพอใหมองเหนคณคาชวตในตน จงควรใหผสงอาย ไดรบการยอมรบมความรสกมคณคา

มความพงพอใจในตนเอง สามารถเผชญเหตการณตาง ๆ ไดดวยตนเอง

34

การสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

คณภาพชวตสาหรบผสงอาย หมายถง การเกดความรสกทดตอตนเอง ความรสกทดตอชวต

และมความคลองตวยดหยนในการเคลอนไหว

ความรสกตอตนเอง

มความเชอมนในตนเอง มความชนชม พงพอใจในตนเอง สามารถเผชญกบอปสรรคตางๆ

ทเขามาดวยความมนใจ ดารงชวตรวมกบผอนไดอยางมประสทธภาพ

ความรสกตอชวต

มชวตอยอยางมสขภาพด ท งสขภาพกายและสขภาพจต เปนไปภาระของบตรหลาน

ชวยเหลอตนเองไดทงทางสงคมและเศรษฐกจ

ความคลองตวยดหยน

ความสามารถของรางกายในการควบคมการทรงตวในการเคลอนไหวสวนตาง ๆ ขณะทม

การยดเหยยดกลามเนอและขอตอตาง ๆ ทสามารถเคลอนไหวไดมากทสด ไมเกดอนตรายทาให

ขอตอและกลามเนอยดหยนไดด

การพฒนาโปรแกรมการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

ผสงอายทเขารวมการออกกาลงกาย เพอพฒนาโปรแกรม กอนอนจะตองรวาการออกกาลง

กายของผสงอายควรจะประกอบดวย กระบวนการออกกาลงกาย 3 ขนตอน คอ การอบอนรางกาย

กอนฝก (warm-up) การออกกาลงกาย และการผอนคลายกลามเนอ (Cool down) หลงการฝก

การ warm-up และ cool-down

การ warm-up คอ กจกรรมเพอเรมการออกกาลงกาย และโดยปกตจะเปนการเคลอนไหว

ตามจงหวะในระดบความเขมขนการฝกไมมาก เพอใหกลมกลามเนอขนาดใหญทจะใชในการ

ฝกเกดความคนเคย การทาเชนนจะชวยเพมการไหลของเลอดไปสกลามเนอยกระดบ การม

เมตะโบลซมของรางกาย ทาใหกลามเนอออนตว และทาใหผสงอายพรอมทจะออกกาลงกาย

การอบอนรางกาย (warm-up) โดยปกตจะใชเวลาประมาณ 5-10 นาท แตจะตองทาทกครง

การผอนคลายกลามเนอ (cool-down) ควรจะทาในชวงทายของการออกกาลงกาย การทาให

กลามเนอคลายตว เนนการคอย ๆ ลดระดบความหนกของการฝกลง จะชวยลดทงอตราการเตนของ

หวใจและการหายใจ กายบรหารจะชวยรกษา สภาพความยดหยนยบรเวณขอตอตาง ๆ ลดแนวโนม

35

ทเลอด จะไปคงบรเวณแขน-ขา ซงจะทาใหมอาการปวดภายหลการฝก โดยปกต การผอนคลาย

กลามเนอ (cool-down) จะใชเวลาประมาณ 5-10 แตกจะทาทกคนเชนกน

เปาหมายสาคญทสดของการสงเสรมการออกกาลงกาย คอ การทาใหบคคลมการออกกาลงกาย

อยางเพยงพอทจะกอใหเกดผลดตอสขภาพ รวมทงการปองกนโรคและการเจบปวยบางอยางทเกดจาก

การขาดการออกกาลงกายหรอมการออกกาลงกายไมเพยงพอ ดงนน จงจาเปนตองมขอกาหนดวา

จะตองออกกาลงกายมากแคไหน และอยางไรจงจะเพยงพอทจะกอใหเกดผลดตอสขภาพ ซงไดม

องคกรหรอหนวยงานหลายองคกรไดกาหนดในเรองดงกลาว จนไดขอกาหนดทเปนทยอมรบกน

โดยทวไป คอ ขอแนะนาและขอกาหนดสาหรบการออกกาลงกายโดย The Center for Disease

Control and Prevention (CDC) และขอเสนอแนะในการออกกาลงกายของ The American College

of Sports Medicine (ACSM) ซงใชชอวา ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and

Prescription มหลกการสาคญคอ เพอเพมกจกรรมการออกกาลงกาย เพอใหมสมรรถภาพของหวใจ

ซงจะทาใหลดความเสยงในการเสยชวตดวยโรคหวใจ

ในป ค.ศ. 1995 the Center for Disease Control and Prevention (CDC) และ The American

College of Sports Medicine (ACSM) ไดแนะนาและมงเปาหมายไปยงกลมบคคลทไมคอยได

ออกกาลงกาย และพวกทไมสามารถเขารวมกจกรรมการออกกาลงกาย เพอใหกลมคนดงกลาว

มความเชอและเขารวมกจกรรมทางกาย (Physical Activities) ใหม metabolic equivalents เพอจะได

มสขภาพดดวยการมสมรรถภาพการใชออกซเจนอยางตอเนอง ซงสมรรถภาพการใชออกซเจน

(aerobic fitness) ผใหญปกตควรมกจกรรมการออกกาลงกายประมาณ 30 นาท ทมความหนก

ปานกลาง

โปรแกรมการออกกาลงกายตองเปนการรวบรวมหลาย ๆ โปรแกรมของสมรรถภาพทางกาย

ทประกอบดวย

1. การอบอนรางกาย

2. การสรางความทนทาน

3. กจกรรมนนทนาการ

4. การผอนคลายรางกาย

กจกรรมฝกความทนทานนจะตองทาสปดาหละ 3-5 ครง จะตองเปนการฝกการยดหยน

ซงการฝกความยดหยนนจะเปนสวนหนงของการอบอนรางกาย (warm up) และการผอนคลายรางกาย

(Cool down) การฝกแบนนมแรงตาน จะฝกสลบวนกบการฝกความยดหยน

36

การฝกประกอบดวย

1. การอบอนรางกาย 10 นาท

2. ฝกความทนทาน 20-60 นาท

3. ตอดวยเกมนนทนาการและการผอนคลายรางกาย 5-10 นาท

จากขอเสนอแนะสาหรบการออกกาลงกายทเสนอโดย ACSM ดงกลาวรายละเอยดขางตน

สรปไดวา การออกกาลงกายเพอสขภาพและสมรรถภาพทดนน ควรเปนการออกกาลงกายทม

ลกษณะดงน (ป 1990)

1. ควรออกกาลงกายแบบแอโรบคพนฐาน

2. ระดบความหนกเบาของการออกกาลงกายรอยละ 60-70 ของอตราการเตนของหวใจ

สงสด หรอรอยละ 50-75 ของความสามารถในการใชออกซเจน

3. ระยะเวลา 15-60 นาทตอครง

4. ความถ 3-5 ครงตอสปดาห

5. ควรเพมการออกกาลงกายเพอความแขงแรงของกลามเนอดวย

สรปการออกกาลงกายตามขอแนะนาของ ACSM ในลกษณะของการออกกาลงกายแบบสะสม

ใหถงเกณฑขนตาทกาหนด กอใหเกดผลดตอสขภาพ ซง CDC ไดใหขอสรปผลของการออกกาลงกาย

ตอสขภาพไวดงน (วศาล และคณะ, 2544)

1. ลดอดตราการตายกอนวยอนควร

2. ลดอตราการตายจากโรคหลอดเลอดหวใจ

3. ลดอตราการเกดโรคเบาหวาน

4. ลดอตราการกอใหเกดภาวะความดนโลหตสง

5. ชวยในการควบคมความดนโลหตในผทมภาวะความดนโลหตสง

6. ลดอตราการเกดโรคมะเรงลาไส

7. ลดความรสกหดหและความกงวล

8. ชวยในการควบคมนาหนกตว

9. ชวยในการสรางและรกษาความแขงแรงของกระดก กลามเนอและขอ

10. ชวยใหผสงอายแขงแรงขน สามารถเคลอนไหวไดโดยลดอตราการหกลม

11. ชวยใหสภาวะทางดานจตใจดขน

จงกลาวไดวาขอเสนอแนะสาหรบการออกกาลงกายของ CDC และ ACDM สามารถนามาใช

ในการสงเสรมการเคลอนไหวรางกายและการออกกาลงกายไดอยางชดเจน ในการวจยครงนไดนา

37

ขอเสนอแนะนมาเปนพนฐานในการสรางรปแบบการสงเสรมการเคลอนไหวการออกกาลงกาย

สาหรบผสงอาย

โปรแกรมการสงเสรมการออกกาลงกายสวนใหญ ไดออกแบบมาเพอใหคนแตละคน

ไดออกกาลงกายบาง (ระยะ 3) หรอเพอใหไดออกกาลงกายอยางเพยงพอ (ระยะ 4) นนคอ สาหรบ

บคคลทพรอมทจะเขาสโปรแกรมการออกกาลงกายอยแลว (พรอมทจะออกกาลงกายอยแลว) อยางไร

กตาม มจานวนมากกวาครงในคนทวไปทไมไดอยในสภาวะดงกลาว ดงนน จงไดมความสนใจทจะ

ชวยใหคนเหลานไดออกกาลงกายใหเพมมากขน จาเปนตองคดถงโปรแกรมการสงเสรมการ

ออกกาลงกายในรปแบบอน ๆ ทจะชวยใหคนเรมตนจากระยะท 1 และระยะท 2 ซงเปนกลมคนท

ตองการใหเกดการเปลยนแปลงอยางมาก และมนมโอกาสไมมากนกทจะชวยใหคนกลมนเกดการ

เปลยนแปลง และพวกเขากไมไดรบการกระตนอยางเพยงพอทจะแสวงหาโอกาสสาหรบการเปลยนแปลง

ตนเองดวย

การจดโปรแกรมทเขากบระยะความพรอมทางดานแรงจงใจของคนทเราตองการจะ

สงเสรมอยางถกตองเหมาะสมแลว จะทาใหคนทเราไมสงเสรมน นมแนวโนมทจะออกจาก

โปรแกรม แมวาเขาจะไดเขาโปรแกรมแลวกตาม เพราะวาพวกเขามองเหนวาจะไมสามารถบรรล

เปาหมาย การกาหนดกลวธการสงเสรมการออกกาลงกายทสอดคลองเหมาะสมกบระยะความ

พรอมทางดานแรงจงใจเพอการเปลยนแปลง จะชวยใหการดาเนนวถชวตประจาวนปรบเขากบ

โปรแกรมไดดขน เปนการเพมโอกาสทจะชวยใหพวกเขาบรรลเปาหมายทงระยะสนและระยะยาว

ไดงายขน และยงชวยลดโอกาสทเขาจะหยดการเขารวมโปรแกรมหรอหยดอานสอตาง ๆ ทชวย

สงเสรมการออกกาลงกายททางโปรแกรมไดจดหาไวใหดวย (ซงหมายถงพวกเขาจะขอออกจาก

โปรแกรมการออกกาลงกาย)

Blair et. al.,( อางถงในเรณมาศ, 2548: 38) ไดเสนอรปแบบการสงเสรมการออกกาลงกาย

เพอเสรมสรางสขภาพสาหรบผสงอาย บนพนฐานของแนวคดเกยวกบการเปลยนแปลงพฤตกรรม

การออกกาลงกายตามระยะความพรอมทางดานแรงจงใจ ในการออกกาลงกายและตามขอแนะนา

การออกกาลงกายของ CDC และ ACSM โดยใชเวลา 20 สปดาห โดยพฒนาขนมาจากแนวคดหลก

ทวา การสงเสรมการออกกาลงกายเปนองคประกอบทสาคญของการดารงชวตอยอยางมสขภาพด

และทกคนตองการทจะเนนแบบนน โดยมความรวาการออกกาลงกายจะกอใหเกดประโยชน

ทางสขภาพหลายประการ กลาวคอ

1. ชวยความคมนาหนกตวใหอยในเกณฑปกต

2. มพลงงานมากขน

3. จตใจแจมใส

38

4. เพมความนบถอตนเอง

5. ลดความเสยงตอการเปนโรคหวใจ

6. ลดความเสยงตอการเปนมะเรงสาไสใหญ

7. การเปนไขหวด และไขหวดใหญลดลง

8. ชวยใหสขภาพของกระดกขอตอ และกลามเนอแขงแรง

9. สภาพรางกายสมบรณแขงแรง และยดหยน

10. ดารงชวตอยอยางมสขภาพด และมชวตทยดยาว โดยไมพงพาผอน

หลกการพฒนาโปรแกรมการออกกาลงกาย

โปรแกรมการออกกาลงกายมหลายรปแบบ แตละรปแบบมหลกการพฒนาในลกษณะตางกบ

FITT เชน หลกเกณฑสาคญของการพฒนาโปรแกรม ซงมองคประกอบทสาคญ (Giam and Teh,

อางถงใน กรกานต, 2538: 19-24) ดงน

1. ความถของการออกกาลงกาย (frequency of exercise=F) เปนการกาหนดจานวนครง

ในการออกกาลงกายตอวนหรอสปดาห ดงเชนโปรแกรมการออกกาลงกายเพอความทนทานของ

ปอดและหวใจ ควรฝกออกกาลงกายประมาณ 3-5 ครงตอสปดาห (Johnson, 1985: 139) จะตองทา

อยางสมาเสมอตอเนองกน เวนหางไมมากเกนกวา 2 วน ชวงวนทออกกาลงกายไดเหมาะสม คอ

วนจนทร พธ ศกร หรอ วนองคาร พฤหสบด และอาทตย (กนกรส, 2530: 325) สวนโปรแกรม

การออกกาลงกายเพอความยดหยนของกลามเนอและขอตางๆ หรอความแขงแรงและความทนทาน

ของกลามเนอ อาจฝกออกกาลงกายประมาณ 2-3 ครงตอวน (Johnson, 1985 :139)

2. ความหนกเบาในการออกกาลงกาย (intensity of exercise=I) เปนการกาหนดขด

ความสามารถในการออกกาลงกาย สาหรบผสงอายควรมความหนกเบาของการออกกาลงกายอยาง

พอเหมาะ ประมาณรอยละ 40-80 ของอตราการเตนของหวใจสงสด ( Johnson, 1985: 138 ) ชศกด

เวชแพศย (2538: 219) ไดกลาวไววาในผสงอายทมสมรรถภาพเรมตนนอยมาก แมใหออกกาลงกาย

ทมความหนกเบาเพยง รอยละ 40-50 ของอตราการเตนของชพจรสงสด กจะทาใหสมรรถภาพทางกาย

เพมขน ไดมาก เชนเดยวกบ (Giam and Teh, 1988: 105) กลาววา ความหนกเบาของการออกกาลงกาย

รอยละ 40 ของอตราเตนของชพจรสงสด กสามารถเกดการพฒนาสมรรถภาพทางกาย

(Schwartz and Buchner, 1999: 143) ยงไดกลาววา การฝกดวยระดบความหนกเบาของการออกกาลงกาย

อยางนอยรอยละ 50 และใชเวลา 20-30 นาท กสามารถเสรมสรางความอดทนในการออกกาลงกายได

สาหรบวรฬห (2537: 46) กลาวไววา ความหนกเบาของการออกกาลงกายทพอเหมาะสาหรบผสงอาย

คอ รอยละ 50-70 ของอตราการเตนของชพจรสงสด ใชเวลานาน 15-20 นาท จะมผลตอสขภาพปอด

39

และหวใจ ในการคานวณความหนกเบาของการออกกาลงกายนน สามารถคานวณไดจากขด

ความสามารถของการใชออกซเจนสงสด (maximum oxygen uptake-vo2 max) แตคานไมสามารถ

กระทาไดในขณะออกกาลงกาย และโดยทคาอตราการเตนของหวใจกมความสมพนธโดยตรงกบคา

การใชออกซเจน จงไดใชอตราการเตนของหวใจเปนเกณฑชบอกความหนกเบาของการออกกาลงกาย

แทน แตนยมนบจานวนการเตนของชพจรทขอมอ (radial artery) หรอทคอ (carotid artery) แทน

(วรฬห, 2537: 46 ) การคานวณความหนกเบาของการออกกาลงกายในลกษณะของการเตนของหวใจ

สงสด หรอชพจรสงสด จะคานวณไดดงน Sullivan (1987 อางถงใน วรฬห, 2537: 21-22)

สตร ชพจรสงสด = 220 – อาย

60-70% ของชพจรสงสด = 60 หรอ 70 (220-อาย)

100

ตวอยาง นาย ก อาย 60 ป รอยละ 60-70 ของชพจรสงสดจะมคาดงน

60% ของชพจรสงสด = 60 (220 – 60)

100

= 96 ครง/นาท

70% ของชพจรสงสด = 70 (220 – 60)

100

= 112 ครง/นาท

คาทคานวณไดอาจตากวาความเปนจรง จงใหบวกเพมอกรอยละ 15 ของชพจรท

คานวณได ดงนน นาย ก ควรออกกาลงกายทมความหนกเบาของการออกกาลงกาย รอยละ 60-70 ของ

ชพจรสงสดโดยมชพจรอยในระดบทปรบใหม ดงน

40

ระดบชพจรของนาย ก ในการออกกาลงกาย = (96+14) ถง (112-17)

= 110 – 129 ครงตอนาท

ในกรณออกกาลงกายดวยความหนกเบาอยางสมาเสมอตดตอกน อตราชพจรทเหมาะ

สาหรบการออกกาลงกายคอ 170 ตวอยางคนทมอาย 60 ป สามารถออกกาลงกายไดถงชพจรเทากบ

110 ครงตอนาท การนบชพจรขณะออกกาลงกายหรอเมอหยดออกกาลงกายแลว ชพจรสงสดของ

ผสงอายขณะออกกาลงกายไมควรเกน 120 ครงตอนาท (อษาพร, 2533: 502)

3. ระยะเวลาในการออกกาลงกาย (time or duration of exercise = T) เปนชวงเวลายาวนาน

ในการออกกาลงกาย ในแตละประเภทของการออกกาลงกายแตละครง โดยทวไปควรอยระหวาง

15-60 นาท มความตอเนองอยางเพยงพอ ในกรณออกกาลงกายเพอความยดหยนของกลามเนอและ

ขอตางๆ อาจใชเวลานอยกวาน สวนการออกกาลงกายเพอความทนทานของปอดและหวใจ ควรใช

เวลาอยางนอย 30 นาท (Johnson, 1985: 139) ระยะเวลาทใชในการออกกาลงกาย อาจมการปรบเพมขน

ไดในผสงอายทออกกาลงกายขนาดเบาแตควรไดรบการตรวจรางกาย หรอคนหาความผดปกต

อยางใกลชดดวย ระยะเวลาการออกกาลงกายจะประกอบดวย 3 ระยะ คอ

3.1 ระยะอบอนรางกาย (warm-up phase) เปนชวงเวลาสาหรบการเตรยมความพรอม

ของรางกายกอนออกกาลงกายจรง ๆ หรอเตมทจะชวยทาใหประสทธภาพเมอออกกาลงกายจรง ๆ

สงขนคอ การประสานงานระหวางกลามเนอหดตวดขน การเคลอนไหวขอตาง ๆ ไดคลองแคลว

เพมอณหภมในกลามเนอ ทาใหกลามเนอหดตวไดประสทธภาพสงสด ปรมาณการหายใจและการ

ไหลเวยนโลหตกลบเขาสสภาพปกต ระยะนใชเวลาประมาณ 5-10 นาท ( Giam and Teh, 1988: 13)

ในการอบอนรางกายจาเปนตองคานงถงอณหภมของสภาพแวดลอมดวย ถาสภาพอากาศรอนอาจใช

เวลานอย แตถาอากาศหนาวจาเปนตองใชเวลามากขน (พชต และคณะ, 2533) ลกษณะการออก

กาลงกายทใชอบอนรางกาย เชน การเดนชาๆ หรอออกกาลงกายชนดยดกลามเนอตาง ๆ โดยเฉพาะ

บรเวณแขนขา

3.2 ระยะบรหารรางกาย (exercise phase) เปนชวงเวลาของการออกกาลงกายจรง ๆ

หรอเตมท ภายหลงการอบอนรางกายแลว สวนใหญเปนการออกกาลงกายเพอเสรมสรางความ

แขงแรงของกลามเนอ และการออกกาลงกายแบบแอโรบค ระยะนใชเวลา 15-60 นาท จากการศกษา

พบวา ในระยะเวลาตางๆ กน สามารถเพมคาอตราการใชออกซเจนสงสด ไดแตกตางกน คอ

ระยะเวลา 15, 30 และ 45 นาท จะเพมอตราการใชออกซเจนสงสดไดถงรอยละ 8.5, 16.1 และ 16.8

ตามลาดบ (Stone, 1987: 105)

41

3.3 ระยะผอนคลาย (cool down phase) เปนชวงเวลาภายหลงสนสดการออกกาลงกายจรง

โดยใหผสงอายออกกาลงกายเบาๆ และชาลงเรอยๆ ดวยการเดนทากายบรหาร หรอออกกาลงกาย

เพอยดกลามเนอเพอปรบอณหภม การหายใจ และความตงเครยดของรางกาย ใหกลบสภาวะปกต

(วภาว, 2533: 27-38) ถารสกเหนอยมากอาจใหนอนราบ ยกเทาสงเลกนอยประมาณ 15-30 เซนตเมตร

เปนการปองกนไมใหปรมาณเลอดไหลสบรเวณสวนลางของรางกายมากเกนไป จนทาใหเลอด

ไปเลยงหวใจและสมองไมพอ อาจเกดภาวะหวใจลมเหลวและเปนลมได ระยะนใชเวลาประมาณ

3-10 นาท

4. ประเภทของการออกกาลงกาย (type of exercise = T) เพอใหเกดความสมบรณของ

รางกายจรง (total fitness) ควรออกกาลงกายแบบผสมผสานกนแตละประเภททใหความแขงแรง

ของกลามเนอ ความยดหยนของกลามเนอและขอตาง ๆ และสมรรถภาพการทางานของปอดและ

หวใจ (Simpson, 1986) ดงน

4.1 การออกกาลงกายเพอความแขงแรงและทนทานของกลามเนอ แบงออกเปน 2 ชนด คอ

4.1.1 การออกกาลงกายแบบไมเคลอนท หรอไอโซเมตรก (static or isometric

exercise) เปนการออกกาลงกายชนดทกลามเนอหดตว เกดแรงดงตวในกลามเนอเพมขนอยางมาก

ความยาวของกลามเนอไมเปลยนแปลง โดยใหกลามเนอออกแรงสกบความตานทานทอยนง

กจกรรม การออกกาลงกายชนดนไดแก การยกน าหนก เปนการออกกาลงกายทสามารถพฒนา

ความแขงแรงของกลามเนอไดด สาหรบผสงอายควรหลกเลยงหรอออกกาลงกายชนดนไดเพยง

เลกนอย เพราะมผลตอการลดการไหลเวยนโลหตไปเลยงกลามเนอหวใจ นอกจากนอาจทาใหระดบ

ความดนโลหตซสโตลคสงขนได

4.1.2 การออกกาลงกายแบบเคลอนท หรอไอโซโทนก (dynamic or isotonic

exercise) เปนการออกกาลงกายชนดทกลามเนอหดตวแลว ทาใหความยาวของกลามเนอเปลยนไป

ขณะเดยวกนแรงดงตวในกลามเนอเองเปลยนแปลงไปเพยงเลกนอย เปนการออกกาลงกายท

เหมาะสมสาหรบ ผสงอายมากกวาการออกกาลงกายประเภทแรก เพราะสามารถทาใหเกดความ

แขงแรงของกลามเนอและหวใจ เปนการออกกาลงกายลกษณะททาใหขอตาง ๆ หรอแขนขาไดม

การเคลอนไหว เชน นงหอยขาและเหยยดขาตรง หรอเปนการออกกาลงกายทใชบคคลอน และ

เครองมอมาเปนแรงตานของผสงอาย

4.2 การออกกาลงกาย เพอเพมสมรรถภาพของปอดและหวใจ (cardiorespiratory fitness)

เปนการออกกาลงกายทเกยวของกบการทางานของปอดและหวใจ หรอออกกาลงกายแบบแอโรบค

(aerobic exercise) ซงหมายถง การทากจกรรมใดกไดทเพมระดบใชพลงงานใหอยในชวงทสามารถ

42

จะทาใหออกซเจนไปเลยงกลามเนอเพมขน ถอไดวาเปนการออกกาลงกายทเหมาะสมกบผสงอาย

สามารถเพมสมรรถภาพการทางานระบบหายใจและการไหลเวยนโลหต และยงใหประโยชนดาน

อนๆ คอ ความแขงแรงและความทนทานของกลามเนอ ความคลองแคลววองไวและการทรงตวด

4.3 การออกกาลงกายเพอความยดหยนและการผอนคลาย (flexibility and relaxation

activity) เปนการออกกาลงกายททาซ าๆ กนดวยการยด (stretching) กลามเนอและเอน เพอให

สามารถเคลอนไหวขอตางๆ ไดเตมท ถอเปนสวนหนงของการออกกาลงกายในระยะอบอนรางกาย

และระยะผอนคลาย สามารถนามาใชแทนการออกกาลงกายประเภทอน ๆ ทมอนตรายมากกวาได

กจกรรมการออกกาลงกายชนดน ไดแก โยคะ หรอ การฝกไทช (Tai Chi exercise) เปนการออกกาลงกาย

ทมการควบคมการเคลอนไหวและการหายใจเปนสาคญ ถาสรางโปรแกรมการออกกาลงกาย ได

อยางสมบรณ จะมประโยชนในการพฒนาความยดหยน ความตงตวของกลามเนอ และสมรรถภาพ

ของปอดและหวใจได

ปจจยรวมในการพฒนารปแบบการออกกาลงกาย

การสรางโปรแกรมการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย นอกจากจะยดหลก “FIT” แลว ควร

คานงถงปจจยอนๆ รวมดวย (กรกานต, 2538: 24-25) มดงน

1. ชวงเวลาการออกกาลงกาย ควรเปนชวงกอนหรอหลงจากการรบประทานอาหารอยางนอย

2 ชวโมง เพราะในขณะทกระเพาะอาหารมอาหารอยเตม ทาใหเปนอปสรรคตอการเคลอนตาของ

กระบงลม ลดการขยายตวของบรเวณกลามเนอระหวางซโครงสวนลาง จะทาใหการขยายตวของ

ปอดไมด ชวงเวลาทเหมาะสม คอ ตอนเชา หรอเยน เพอหลกเลยงระยะเวลาทมอณหภมสงหรอ

อากาศรอนจด

2. เครองแตงกาย ควรเลอกชนดทใหความคลองตวในการเคลอนไหว สามารถระบาย

ความรอน และซบเหงอไดด

3. สญญาณเตอนในการหยดออกกาลงกาย ไดแก หวใจเตนผดปกต เจบหนาอก หายใจ ไม

เตมอม วงเวยนศรษะ เหงอออกมาก ตวเยน ตามว มอาการออนแรงอยางกะทนหน หรอหวใจ เตน

แรง แมจะหยดพกประมาณ 10 นาท แลวกตาม

4. ความปลอดภยในการออกกาลงกาย เชน นาเกาอมาใชพยงขณะออกกาลงกาย ชวยลด

ความกลวตอการหกลม และอาการปวดขอจากการลงนาหนกมาก

43

5. การสรางโปรแกรมการออกกาลงกาย ควรมลกษณะททาใหเกดความสนกสนาน ไมนา

เบอหนาย แตในการออกกาลงกายกยงคงยดหลกเกณฑกาหนดการออกกาลงกายเหมอนเดม

6. แรงสนบสนนทางสงคม โดยเฉพาะบคคลทอยใกลชดผสงอาย ทสามารถใหแรง

สนบสนนท งดานการแนะนาการออกกาลงกาย กระตนใหเขากลมและรวมฝกออกกาลงกาย

ใหการชวยเหลอขณะฝกออกกาลงกาย รวมกบการใหกาลงใจอยางใกลชด สงเหลานเปนการกระตน

ใหผสงอายไดเหนความสาคญของการออกกาลงกาย นนคอมทศนคตทดตอการออกกาลงกาย ใน

บทบาทของพยาบาลทใหการชวยเหลอและสงเสรมการออกกาลงกายของผสงอายนน เปนบทบาท

สาคญ ทจะตองวเคราะหความสามารถของผสงอาย เพอวางแผนและจดกจกรรมใหเหมาะสมกบวย

และสภาพรางกาย ควรใหการชแนะและการสนบสนน เพอใหผสงอายสามารถตดสนใจเลอก

วธการออกกาลงกายทเหมาะสมกบการดารงชวตของตนเองได และควรมการสอน ซงเปนวธการ

ชวยใหผสงอายพฒนาความร ทกษะ และศกยภาพในการออกกาลงกาย นอกจากนควรจด

สงแวดลอมและใหแรงจงใจ เพอใหสามารถดาเนนการตามกจกรรมการออกกาลงกายใหไดตาม

เปาหมายทวางแผนไว (มนทกานต, 2534: 40-49)

การจดโปรแกรมการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

โปรแกรมการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย มองคประกอบทตองคานงถงดงน (Norman

et. al.,1995: 23)

1. องคประกอบหลกการทวไป (General Program Compohents)

ขนแรกของโปรแกรมการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย คอใหคานงถงองคประกอบตาง ๆ

ในการจดรปแบบพนฐานในทก ๆ ขนตอนเปนพเศษ เชน บทบาทของผสอน ความเหมาะสม/มารยาท

ตารางเวลา รปแบบทเหมาะสม และการใชเพลงประกอบไดอยางเหมาะสม การใหความสนใจกบ

เรองเหลานจะสรางแผนการปฏบตทจะพบความจาเปนตาง ๆ ของผคนไดดขน

2. การจดตารางเวลา (Scheduling Classes)

ในชวงเชาเปนเวลาทเหมาะสมสาหรบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายมากทสด

เวลาในชวง 8-10 นาฬกา เปนเวลาทเหมาะสมทสดหรออาจจะเปนชวง 7 โมงเชา การกาหนด

ตารางเวลาตองเหมาะสม และสมาเสมอ

3. รปแบบของชนเรยน (Class Format)

รปแบบทว ๆ ไป กเหมาะสมกบกลมผสงอายได รปแบบมาตรฐานใน 1 ชวโมง จะมการ

อบอนรางกาย 10-20 นาท ใชเวลา 20-30 นาท สาหรบการฝกแบบแอโรบค และ 15-20 นาท

44

สาหรบการผอนคลายรางกาย รวมทงการยดเสนคลายดวย ชนเรยนสาหรบการเรมตนจะใชเวลา

ในการอบอนรางกาย cool-down และการคลายกลามเนอใหนานขน ถาในชนสามารถทาไดดขน

คณอาจจะเพมชวโมงการฝกแอโรบค และขนตอนของการ warm-up เขาไปในการฝกแอโรบค

ระดบชากได อยางไรกตามกควรจะรกษาเวลาในการ warm-up อยางนอยทสด 10 นาท และการ

cool-down กบการคลายกลามเนอ 15 นาท การปลอยใหผสงอายออกกาลงกายแบบแอโรบคโดยไมม

การ warm-up และ cool-down ทถกตอง จะทาใหเกดอนตรายกบสขภาพและเสยงตอโปรแกรมของ

คณเอง คณควรจะใหความสาคญกบการกาหนดเวลาทางดานสงคมในการออกกาลงกายของผสงอาย

ดวยการ warm-up และ cool-down อาจจะมผลกระทบกบการเคลอนไหวของพวกเขาเหมอนกน

ถาคณเปนเจาของ Fitness ทพรอมไปดวยอปกรณการยกนาหนกและอน ๆ คณอาจจะตองใชเวลาถง

90 นาท ในการกาหนดโปรแกรมของคณเอง เชน ใหเวลาสาหรบการ warm-up 30 นาท แลวตอดวย

การฝกแบบแอโรบค อก 30 นาท และ 30 นาทสดทายสาหรบ cool-down การกาหนดอปกรณ

แตละประเภทจะตองมคาอธบายทปลอดภย

4. เพลงประกอบ (Music)

การบรรเลงเพลงประกอบคอเปนปจจยสาคญสาหรบการออกกาลงกายของผสงอาย เพลง

ประกอบจะตองเลอกใหเหมาะสมกบวย ซงเพลงดงกลาวจะตองสอดคลองกบผเขารวมและรสก

สบายไปพรอม ๆ กนดวย การใชเพลงประกอบสวนใหญนยมเลอกใชใหเขากบวยของผสงอาย ซง

พวกเขาสามารถรองไปดวยได รวมทงราลกถงอดตและสนกไปพรอม ๆ กน การเลอกใชเพลง

ประกอบจะตองมความแตกตางกนในเรองของจงหวะดนตร โดยไมมเนอรองทรนแรง คอ ใชเวลาทม

จงหวะระดบปานกลางและใชเครองดนตรแบบงาย ๆ รวมทงตองมการใชภาษา ทเขาใจงาย หรออก

แบบหนงคอใชเครองดนตรในการประกอบจงหวะ แตไมควรเพมทานองเอง เพราะจงหวะของ

ดนตร จะยงทาใหผสงอายปฏบตตามไดยาก ขอควรระวงสาหรบเพลงทมเสยงของเครองดนตรหรอ

เนอรองทมเสยงสงมาก ๆ ซงอาจจะทาใหเกดปวดแกวหสาหรบผทตองใชเครองชวยฟง

5. ความปลอดภย (Safety)

ความปลอดภยในชนของผสงอาย ถอเปนเรองทมาเปนอนดบหนง เพราะคณจะตองเขา

ไปเกยวของกบบคคลทมความเสยงสงกบโรคหวใจขาดเลอด ความดนสง โรคหวใจ โรคกระดก

เปราะ โรคไขขออกเสบ และการทางานกลามเนอผดปกต ผสงอายสวนใหญจะมปญหาในเรองการ

ทรงตว และความแขงแรงของรางกาย สาหรบการแกไขปญหากลาวน ตองประยกตความรพนฐาน

ดานวทยาศาสตรการกฬา และความสามารถในวยของผสงอาย ดวยการจดหาอปกรณการออกกาลง

กาย หรอการจดทาทางการ warm-up/cool-down

45

6. การจดการกบการฝกแบบแอโรบคและความเสยงตอการเคลอนไหว (Managing

Aerobic Training and Movement Risks)

สาหรบการวดจดระดบการฝกแบบแอโรบค ตองคานวณอตราการเตนของหวใจของ

ผสงอายแตละคน และจะตองคอยตรวจความถการเตนของหวใจดวย และใชการประเมนนในการ

กาหนดการเตนของหวใจ การจะรไดควรจะบอกโดยเหนวาอาการไดแตกตางไปจากเดม อยา

อนญาตผสงอายทยงไมได cool down รางกายกอน ถาผสงอายจาเปนตองออกจากหองกอน ควรจะ

ใหเขาหยดในชวงการฝกแบบแอโรบค กอน แลวใหเดนไปรอบ ๆ จนกวาระดบการเตนของหวใจ

จะกลบมาสสภาวะปกต นอกจากการกาหนดการออกกาลงกายทถกตองแลว ควรจะคานงถง

อนตรายทจะเกดกบการเคลอนไหวดวย ไมควรเลอกการเคลอนไหวแบบเรว ๆ เพราะมนจะทาให

กลามเนอและขอตอตงเคลดได

46

งานวจยทเกยวของ

ผวจยไดศกษาคนควางานวจยทงในประเทศและตางประเทศทเกยวของกบสมรรถภาพ

ของผสงอาย ซงสวนใหญจะเกยวของกบการศกษาและเปรยบเทยบสมรรถภาพกบการออกกาลงกาย

ดงตอไปน

งานวจยในประเทศ

จากการศกษาและเปรยบเทยบการฝกแอโรบคในรปแบบตาง ๆ ของผสงอายจากการวจย

เชนถนอมขวญ และถนอมวงศ (2535) สพตรา (2535); ถนอมขวญ และคณะ (2536) นลน (2536)

ไวโรจน (2539) และนมอนงค (2536) ไดผลสรปวา ความแตกตางของคาเฉลยของน าหนกรางกาย

ความดนโลหต เปอรเซนตไขมนในรางกาย ความออนตว อตราการเตนของชพจร ความสามารถ

ในการงอเขากอนการออกกาลงกายแบบแอโรบค และหลการออกกาลงกายแบบแอโรบค 10 สปดาห

มความแตกตาง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

เสาวนย (2533: 27-32) ไดทาการศกษาคณภาพชวตของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

โดยทาการศกษาระดบความพงพอใจในคณภาพชวตประชาชน ดานความพงพอใจในงานอาชพ

ครอบครวหรอชวตสมรส ทอยอาศย สงแวดลอมและความพงพอใจในสขภาพ นอกจากนยงได

ทาการศกษาการใหความสาคญทสดแกมตตาง ๆ ทเกยวของกบคณภาพชวต และวเคราะหปจจยทม

ความสาคญกบคณภาพชวต ไดแก แรงสนบสนนทางสงคม ความเครยด ความศรทธาในศาสนาและ

ความเชอในไสยศาสตร กลมตวอยางเปนประชาชนในหมบานปญญานวธานเวศ แฟลตดนแดง และ

ชมชนสพทยา จานวน 288 คน ผลการศกษาพบวาประชาชนสวนใหญมคณภาพชวตด กลาวคอ

มความรสกวาพงพอใจในชวต นอกจากนเมอพจารณาความพงพอใจในมตตาง ๆ พบวา โดยเฉลย

แลวประชาชนมความพงพอใจในงานอาชพและสขภาพในมตดงกลาวสง และมตสงแวดลอมของ

กรงเทพมหานครพบวาประชาชนมความพงพอใจในมตนตา การใหความสาคญกบมตตาง ๆ พบวา

ประชาชนสวนใหญใหความสาคญกบมตครอบครว หรอชวตสมรสมากทสด รองลงมาไดแก สขภาพ

งานอาชพและทอยอาศย ตามลาดบ การวเคราะหความสมพนธพบวา รายไดมความสมพนธกบ

ความพงพอใจในชวตโดยรวมและความพงพอใจในมตตาง ๆ อยางมนยสาคญ ยกเวนความพงพอใจ

ในสขภาพ สวนสภาพทางอาชพและความสมพนธกบความพงพอใจในชวต และยงพบอกวา

แรงสนบสนนทางสงคม ความศรทธาในศาสนา ความเครยด มความสมพนธกบความพงพอใจ

ในชวตโดยรวม

47

กรกานต (2539) ไดศกษาผลของการใชโปรแกรมการออกกาลงกายตอสมรรถภาพทางกาย

ของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ จงหวดเชยงใหม จานวน 20 คน วดกอน

และหลงการทดลอง เขารวมโปรแกรมสปดาหละ 3 ครงๆ ละ 30 นาท นาน 12 สปดาห ผลการวจย

พบวา สมรรถภาพทางกายดานความออนตวของกระดกสนหลง และความจปอดสงขนหลงการ

ทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สาหรบความดนโลหตขณะพกและเปอรเซนตของอตรา

ชพจรเพมขนหลงการกาวขน ลงมานง เปลยนแปลงเลกนอยอยางไมมนยสาคญทางสถต และยงพบวา

สมรรถภาพทางกายหลงการเขารวมโปรแกรมการออกกาลงกายสงกวากอนการเขารวมโปรแกรม

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ไวโรจน (2539) ไดศกษาผลการออกกาลงกายดวยไทเกกทมผลตอองคประกอบสมรรถภาพ

ทางกายของหญงสงอาย โดยมจดมงหมาย เพอศกษาผลการออกกาลงกายดวยไทเกกทมผลตอ

องคประกอบสมรรถภาพทางกายของหญงสงอาย ซงกลมตวอยางเปนหญงสงอาย 133 คนในสถาน

สงเคราะหคนชราบานธรรมปกรณ จงหวดเชยงใหม ทมอาย 60 ปขนไป จานวน 30 คน โดยคดเลอก

แบบเจาะจงแลวทาการฝกออกกาลงกายดวยไทเกกสปดาหละ 5 วน วนละ 45 นาท เปนเวลา 8 สปดาห

ผลการวจยพบวา อตราการเตนของชพจร, ความดนโลหต, ความจปอด, ความออนตวและความสามารถ

ในการงอเขา มความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนน าหนกของรางกายไมม

ความแตกตางทระดบนยสาคญทางสถต

นรมน (2540: บทคดยอ) ไดศกษาการทรงตวในผสงอายทออกกาลงกายและไมออกกาลงกาย

โดยใช Time-up and Go Test โดยมอาสาสมครเขารวมศกษาจานวน 60 คน เปนผสงอายทออก

กาลงกาย 29 คน และเปนผสงอายทไมออกกาลงกาย 31 คน ไดทาการวจยโดยบนทกเปรยบเทยบ

ระยะเวลาในการทากจกรรมทงหมดของ Time-up and Go Test ผลของการศกษาพบวา ไมแตกตางกน

ของการทรงตวในผสงอายทง 2 กลม สรปไดวาผสงอายทง 2 กลม มความสามารถใกลเคยงกน และ

คดวาเกณฑในการแบงกลมอาจไมเหมาะสม

ประภารตน (2540: บทคดยอ) ไดศกษาการทรงตวในผสงอายทออกกาลงกาย โดยใช Berg

balance scale ในอาสาสมครผสงอาย 60 คน แบงเปนกลมออกกาลงกาย 29 คน และเปนผสงอาย

ทไมออกกาลงกาย 31 คน ไดทากาารรวจยโดยวเคราะหจากการออกกาลงกายและลกษณะกจกรรม

ทผสงอายทา ผลการศกษาพบวา ทงสองกลมไมแตกตางกน โดยทงสองกลมมความสามารถ กล

เคยงกน

นตกล (2542: บทคดยอ) ไดศกษาผลของการบรหารแบบไทยทาฤาษดดตนตอสมรรถภาพ

ทางกาย และความพงพอใจในการออกกาลงกายของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราบานบางแค

48

2 จานวน 60 คน แบงเปน 2 กลม ๆ ละ 30 คน คอ กลมทดลอง ฝกบรหารรางกายแบบไทยทาฤาษดด

ตน และกลมเปรยบเทยบออกกาลงกายตามปกต เปนระยะเวลา 12 สปดาหๆ ละ 5 วนๆ ละ 30 นาท

พบวา ความยดหยนของขอเขา ขอไหล ขอกระดกสนหลง ความจปอด และความพงพอใจในการ

ออกกาลงกายของกลมทดลองสงกวากลมเปรยบเทยบ อยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05

ลลารตน (2543: บทคดยอ) ไดศกษาคาเวลาความทนทานของกลามเนอลาตวในผสงอายไทย

ชวง 60-69 ป มอาสาสมครจานวน 100 คน เปนเพศชาย 50 คน เปนเพศหญง 50 คน โดยทาการ

ทดสอบหาคาปกตของคาเวลาความทนทานของกลามเนอลาตว โดยทดสอบ 2 ทา ทาแรกทดสอบ

คาเวลาความทนทานของกลามเนอเหยยดลาตว และทาท 2 ทดสอบคาเวลาความทนทานของกลามเนอ

งอตว โดยมหนวยเปนวนาท ผลการทดสอบคาความทนทานของกลามเนอเหยยดตวและงอลาตว

ในเพศชายมากกวาเพศหญง ผลการศกษาคาเวลาความทนทานทไดจากการศกษาครงน สามารถ

นาไปใชในทางแพทย วเคราะหการรกษาผสงอายทมการปวดหลงได

คงศกด (2546: บทคดยอ) ไดสรางแบบทดสอบสมรรถภาพสาหรบผสงอาย ประกอบดวย

รายการทดสอบ 7 รายการ ไดแก แบบทดสอบวดสดสวนรางกาย แบบทดสอบวดความออนตวของ

หวไหล แบบทดสอบนง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ แบบทดสอบเดนสลบกรวย 8 ฟต แบบทดสอบ

ยกลกน าหนกสลบแขน แบบทดสอบยน-นงบนเกาอ และแบบทดสอบเดน 6 นาท หาคาความ

เทยงตรงเชงปรมาณผานการ พจาราจากผเชยวชาญ 6 ทาน โดยวธของ Best หาคาความเชอถอได

กบผสงอายชายและหญงจากชมรมผสงอายโรงพยาบาลเจดเสมยน อาเภอโพธาราม จงหวดราชบร

จานวน 60 คน โดยวธการทดสอบซ าระยะเวลาหางกน 1 สปดาห กลมตวอยางเปนผสงอายและหญง

จากชมรมผสงอายวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน จงหวดราชบร จานวนทงสน 300 คน นาขอมลท

ไดมาวเคราะห หาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน และ

คะแนน “ท”

ผลการวจยพบวา 1) แบบทดสอบวดสดสวนของรางกาย มคาความเทยงตรงเทากบ 4.45

คาความเชอถอไดสาหรบผสงอายเทากบ 1.00 ผสงอายหญงเทากบ 1.00 2) แบบทดสอบวดความ

ออนตวของหวไหล มคาความเทยงตรงเทากบ 4.17 คาความเชอถอไดสาหรบผสงอายเทากบ 0.997

ผสงอายหญงเทากบ 0.959 3) แบบทดสอบนง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ มคาความเทยงตรงเทากบ

4.02 คาความเชอถอไดสาหรบผสงอายเทากบ 0.969 ผสงอายหญงเทากบ 0.944 4) แบบทดสอบ

เดนสลบกรวย 8 ฟต มคาความเทยงตรงเทากบ 3.61 คาความเชอถอไดสาหรบผสงอายเทากบ 0.755

ผสงอายหญงเทากบ 0.780 5) แบบทดสอบยกลกนาหนกสลบแขน มคาความเทยงตรงเทากบ 3.95

คาความเชอถอไดสาหรบผสงอายเทากบ 0.960 ผสงอายหญงเทากบ 0.982 6) แบบทดสอบยน-นง

49

บนเกาอ มคาความเทยงตรงเทากบ 3.87 คาความเชอถอไดสาหรบผสงอายเทากบ 0.970 ผสงอาย

หญงเทากบ 0.911 และ 7) แบบทดสอบเดน 6 นาท มคาความเทยงตรงเทากบ 4.00 คาความเชอถอได

สาหรบผสงอายเทากบ 0.973 ผสงอายหญงเทากบ 0.974

งานวจยในตางประเทศ

Toshi (อางถงใน สกล, 2537: 29) ไดทาการศกษาผชายวยผใหญทเขารวมในการทดลอง

การเดน วงเหยาะและวง ปรากฎวาไขมนลดลงอยางมนยสาคญ เมอเขารวม 4 ครง/สปดาห แตละ

โปรแกรมการฝก 1-2 วน ไมเกดการเปลยนแปลงใด ๆ เมอเปรยบเทยบระยะเวลาของการฝก

ระหวาง 15, 30 และ 45 นาท การฝกทใชเวลา 45 นาท ทาใหระดบไขมนในเลอดและเปอรเซนต

ไขมนลดลงในขณะทการออกกาลงกายแบบอน ๆ ไมไดผล

Buccolar and Stone (1975: 134-139) ไดศกษาเปรยบเทยบผลของการวงเหยาะและถบจกรยาน

ทมตอสรรภาพและบคลกภาพของคนสงอาย โดยศกษาจากกลมตวอยางเปนชาย 36 คน อาย

ระหวาง 60-79 ป โดยแบงกลมตวอยางออกเปน 2 กลม ใชเวลาในการฝก 14 สปดาห ๆ ละ 3 วน

วนละ 25-50 นาท โดยกลมท 1 จานวน 16 คน ใชการวงเหยาะ กลมท 2 จานวน 20 คน ใชโปรแกรม

การถบจกรยาน ผเขารวมการทดลอง ทาการทดสอบกอนและหลงการฝก ดวยแบบทดสอบทาง

สรรศาสตร ซงประกอบดวยจกรยานวดงานของ Astrand และ Cattell 16 PF ผลการวจยพบวา

ความสามารถ ในการจบออกซเจนสงสด เพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ความดน

โลหตและน าหนกลดลงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงสองกลม สวนเปอรเซนตไขมนใน

รางกายลดลงเฉพาะกลมถบจกรยาน จากการศกษาเอกสารและผลงานวจยจะเหนไดวาการออก

กาลงกายสาหรบ ผสงอายสามารถทาใหสมรรถภาพของรางกายเพมขน ทาใหระบบไหลเวยนม

ประสทธภาพ เปนสวนใหญ สดสวนของรางกายเปลยนไปบางเลกนอยและการออกกาลงกายท

สามารถลดแรงกระแทกไดเทาไหร ยงทาใหปลอดภยมากเทานน เพราะผสงอายมกจะมกระดกไม

แขงแรงและการทรงตวไมคอยดนก ฉะนนการเลอกเครองมอและอปกรณในการออกกาลงกาย

สาหรบผสงอายจงมความจาเปนอยางยง

White (1981: 1049A) ไดศกษาถงผลของการฝกเดน และฝกแอโรบคดานซทมตอระบบ

โครงรางและระบบไหลเวยนโลหต ในหญงทหมดประจาเดอนแลว โดยกลมตวอยางจานวน 96 คน

อาย 42-62 ป ผลปรากฏวากลมเดนและกลมตนแอโรบคดานซมความสามารถของระบบไหลเวยน

โลหตเพมขนอยางมนยสาคญทางสถต แตเปอรเซนตไขมนไมเปลยนแปลง

50

Suely et. al. (2004: บทคดยอ) ศกษาผลของโปรแกรมการออกกาลงกายทตางกนทมตอ

สภาพความฟตของรางกายเพอการทางานไดของผสงอาย : ความฟตของรางกาย และการเรยนรทจะ

เคลอนไหว มขอมลการวจยมากทแสดงวาโปรแกรมการออกกาลงกาย สามารถชดเชยศกยภาพ

บางอยางทสญเสยไปเนองจากความชรา และ สามารถทาใหรางกายกลบคนมาบางสวนเปนสงทพง

ปรารถนาอยางยง อยางไรกตามเนองจากสภาพแวดลอมไมนง ขณะทเรากาวขามขนสงของชวต

จงมความจาเปนทจะตองมปฏสมพนธและปรบตวใหเขากบสงแวดลอมอยางตอเนองตลอดชวต

ในลกษณะเชนนนเองศกยภาพทางกายบางอยางทลดลงแบบลาดเอยง (slope reduction) จงมอาจ

เพยงพอทจะตอบสนองความสามารถในการปรบตวและยงกวานน หากพจารณาวาในสวนของ

ความชรานน การสญเสยเกดขนอยางหลกเลยงไมได ดงนนจงมความจาเปนทผสงอายจะตองแสวงหา

ทกษะความสามารถใหม ๆ เพอสรางกลยทธในการชดเชย งานวจยตาง ๆ จากการตรวจเอกสาร

เสนอใหจดโปรแกรมการออกกาลงกายแกผสงอาย ตามหลกเกณฑ ความหนก-เบา ระยะเวลา

ความถและประเภทของกจกรรม ซงโดยทวไปคอการเคลอนไหวแบบงาย ๆ ซ า ๆ ดงนนวตถประสงค

หลกของการวจยครงนกคอ เพอทจะศกษาวาโปรแกรมการออกกาลงกายทจดใหกบผสงอาย โดยใช

ฐานการเคลอนไหวหลายอยางจะมผลในทางเพมศกยภาพเพอการทางานของรางกายหรอไม กลมตวอยาง

ประกอบดวยผสงอาย 20 คน จากโปรแกรมการออกกาลงกาย 2 โปรแกรมทจดโดยมหาวทยาลย

(อายเฉลย 59.1 +6.7ป) กลมทเลนบาสเกตบอล ถอวามทกษะการเคลอนไหวแบบผสมหลายอยาง

สวนกลมฝกความฟต จะออกกาลงกาย แบบเนนศกยภาพแอโรบคทง 2 กลม เขารวมการฝกมาแลว

15 ป กลมตวอยาง ไดรบการทดสอบดวยชดทดสอบ ความฟตของรางกายเพอการทางาน ของ

Fullerton ซงประกอบดวย การทดสอบ 6 ชนด ทไดรบการออกแบบมาเพอวดคาตาง ๆ ทางรางกาย

ทเกยวกบการทางานโดยชวยตวเองได ซงไดแก ความแขงแรงของรางกายทอนบนและลางความทน

แบบแอโรบค ความออนตวของรางกายทอนบนและลาง และความคลองแคลววองไว/การทรงตว

ขณะเคลอนไหว มการวดดชนมวลรางกาย และระดบกจกรรมการออกกาลงกาย (โดยใชแบบสอบถาม

ของ Baecke) นอกจากนนกลมยงตองไดรบการทดสอบกบเครอง ergometer ดวย ผลการวจยครงน

ไดรบการวจารณในแงของความเปลยนแปลงทางดานชววทยา แตเนนเงอนไขสภาพแวดลอมทจะ

ใหประโยชนแกผสงอายทชวยเหลอตวเองได

สรปจากการตรวจเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงกลาวขางตน จะพบวาผสงอาย

มปญหาและขอจากดมากมายเกยวกบสขภาพรางกาย ประกอบดวย กลามเนอไมแขงแรง ความอดทน

ตาลง ความสมพนธของมอ ตา และ เทาลดลง ความออนตวนอยลง ความสมดลการทรงตว และ

ความคลองตวนอยลง แมการออกกาลงกาย จะสงผลดตอสขภาพแตกยงพบวา มผลเสยเกดขนได

หากออกกาลงกายไมเหมาะสม การออกกาลงกายทถกตอง เหมาะสมและสมาเสมอถอเปนสงสาคญ

51

ในการสรางเสรมคณภาพทดจะพบวาผทเกยวของกบกฬาและสขภาพไดใหความสนใจและเหน

ความสาคญของการออกกาลงกาย การออกกาลงกายสามารถพฒนาการทางานทกระบบของรางกาย

ใหดขน ทาใหชวตมความสขและมคณภาพชวตทดขน ทงดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม

การออกกาลงกายทเหมาะสมสาหรบผสงอาย ทาใหกลามเนอแขงแรงขน ทาใหผสงอายมความอดทน

โดยออกกาลงกายทาซ า และมการใชความสมพนธของมอ ตา และแขน เกดความสมพนธกน ผสงอา

ยมความออนตวเพมขนและมความคลองตวดขน เมอไดออกกาลงกาย ดงนนแบบฝกการออกกาลง

กายตองเหมาะระดบความหนกของงาน ระยะเวลาทใชฝกแตละครง ผวจยไดนาหลกการฝกการออกกาลง

กาย จากการตรวจเอกสารเพอนามาศกษาและนามาสรางโปรแกรมการฝกเพอเสรมสราง

สมรรถภาพและสขภาพสาหรบผสงอายอนจะกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาสมรรถภาพรางกาย

และสขภาพผสงอายตอไป

52

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน เปนการวจยและ

พฒนา (Research and Development) ประกอบดวยขนการพฒนา 6 ขน ดงน

ขนท 1 การสรางเครองมอตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

วตถประสงค

เพอสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

วธดาเนนการ

การสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน ผวจยไดดาเนนการ

ดงน

1. ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของ ตามเนอหาตอไปน

1.1 หลกการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ประกอบดวย ความถ ความหนก ความนาน

และรปแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย เพอรวบรวมนามาพจารณาถงความเหมาะสม

1.2 กระบวนการออกกาลงกาย ประกอบดวย การอบอนรางกาย (Warm-up) การทากจกรรม

(Activity) และการผอนคลายรางกาย (Cool-down)

1.3 วยและขอจากดของผสงอาย 60-75 ป

1.4 คณภาพชวตสาหรบผสงอาย กจกรรมทปฏบตเนนใหผสงอายเกดความรสกทดตอ

ตนเอง ความรสกทดตอชวต

1.5 ศกษารปแบบและทาการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน ตาม

ขอจากดของผสงอาย

2. สมภาษณเพอหาความเหมาะสมและความเปนไปไดของตนแบบทาการออกกาลงกาย

จากผเชยวชาญ

2.1 ศกษาทาการออกกาลงกายสาหรบผสงอายจากการวจย ในประเทศ

แลวนามาศกษาจดกจกรรมการออกกาลงกาย ไดทาออกกาลงกายแบบประยกตเตนลลาศเพอ

สขภาพ ดงน อบอนรางกายจานวน5-7 ทา ทาเตนลลาศประกอบยางยดจงหวะบกนและจงหวะตลง

จานวน 7-10 ทาแตละทาทาซ าทาละ 3 รอบ และ ทาผอนคลายรางกาย จานวน 5-7 ทา

53

2.2 นาตนแบบทาการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนเพอสงเสรม

คณภาพชวตสาหรบผสงอายใหผเชยวชาญ ซงประกอบดวยผเชยวชาญทางดานนกกายภาพบาบด

จานวน 1 คน ผเชยวชาญดานพลศกษาจานวน 1 คน ผเชยวชาญดานวทยาศาสตรการกฬา จานวน 1

คน ดานนายแพทยอายรกรรม จานวน 2 คน รวม จานวน 5 คน ใหผเชยวชาญตรวจสอบ มดงน

2.3 ความเหมาะสมตามหลกการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ไดแก ความถ ความหนก

ความนาน และรปแบบการออกกาลงกาย

2.4 ตรวจสอบความเหมาะสมตนแบบทาการออกกาลงกาย ทเหมาะสมสาหรบผสงอาย

พบวาทาการออกกาลงกายทผเชยวชาญทกคนเหนวาเหมาะสม ไดแก ทาการอบอนรางกายจานวน

5-7 ทา ทาเตนลลาศประกอบยางยดจงหวะบกนและจงหวะตลงจานวน 7-10 ทาแตละทาทาซ าทา

ละ 3 รอบ และ ทาผอนคลายรางกาย จานวน 5-7 ทา

2.5 ความเหมาะสมเกยวกบเวลาทใชในกระบวนการออกกาลงกาย พบวา ผเชยวชาญ

สวนใหญเหนวาขนการอบอนรางกายควรใชเวลา 5-7 นาท ขนการบรหารรางกาย ควรใชเวลาไมเกน

30 นาท และขนผอนคลายรางกาย ควรใชเวลา 7-10 นาท

3. นาทาการออกกาลงกายทผเชยวชาญทกคนเลอกตรงกนไปทดลองกบผสงอายจานวน 5

คน เปนผสงอายชาย 2 คน เปนผสงอายหญง 3 คน ทมชวงอายระหวาง 60-75 ป เพอดความ

เหมาะสมและความเปนไปไดของทาการออกกาลงกาย

4. นาทาการออกกาลงกายทไดจาก ขอ 3 ทดลองกบผสงอายอายระหวาง 60-75 ป จานวน

5 คน เปนผสงอายเพศชาย จานวน 2 คน เปนผสงอายหญง จานวน 3 คน ใชเวลา 1 สปดาห จานวน

3 ครง เพอเปนการตรวจสอบความเปนไปไดของทาการออกกาลงกายทกทา

5. สรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน โดยจดทาตนแบบ

การออกกาลงกายโดยกาหนดเปนเซต ประกอบดวย จานวนทา จานวนครง ของแตละทา ให

สอดคลองกบระยะเวลาทใชในการออกกาลงกายแตละขน ตามระยะเวลาขนการบรหารรางกาย เพอ

นาไปทดลองหาความเหมาะสมของจานวนครง ระยะเวลา และความหนก

ขนท 2 ตรวจสอบเครองมอตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

วตถประสงค

เพอปรบปรงตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

54

วธดาเนนการ

1. ทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสนเพอตรวจสอบ

ความเหมาะสมของทาการออกกาลงกายกบระยะเวลาสาหรบการออกกาลงกาย โดยดาเนนการดงน

1.1 คดเลอกผสงอาย อายระหวาง 60-75 ปเปนผสงอายโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

ทงขวาง ซงไมใชกลมตวอยาง และไมมโรคประจาตวทจะเกดอนตรายจากการออกกาลงกาย

จานวน 10 คน เปนชาย 2 คน หญง 8 คน

1.2 ทดลองออกกาลงกายตามตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอ

กาแพงแสน ดงน

2. ปรบปรงรปแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสนพรอมทจะนาไป

ทดลองใชตอไป

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบขอมล ไดแก

1. แบบประเมนความคดเหน และขอสงเกตเกยวกบตนแบบการออกกาลงกายสาหรบ

ผสงอายอาเภอกาแพงแสน มลกษณะแบบตรวจสอบรายการ (check list) และปลายเปดสาหรบแสดง

ความคดเหน

การวเคราะหขอมล

1. ใชคาความถสาหรบขอมลทเปนการตรวจสอบรายการ (Check list)

2. ใชการพรรณนาความสาหรบปลายเปดในการแสดงความคดเหน

ขนท 3 ทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

วตถประสงค

1. เพอทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน ตลอดจน

ศกษาปญหาและอปสรรคระหวางการดาเนนการ

2. เพอปรบปรงรปแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอายกอน

นาไปใชจรง

วธดาเนนการ

1. วางแผนการทดลองใช ดงน

55

1.1 กลมทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายเปนผสงอาย โรงพยาบาลจนทรเบกษา ทมอาย

ระหวาง 60-75 ป เปนผสงอายเพศชาย จานวน 6 คน เปนผสงอายเพศหญง จานวน29 คน รวม

จานวน 35 คน เลอกโดยวธการสมแบบอยางงาย และมความสมครใจ

1.2 ทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน ตวผวจยทา

การทดลองดวยตนเอง และมผชวยวจย จานวน 2 คน ใชเวลา 1 สปดาห จานวน 3 ครง

2. ผวจยและผชวยวจยสงเกต สอบถามและสมภาษณผสงอายเพอศกษาขอบกพรอง

ปรบปรง แกไข และพฒนาตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสนเพอ

สมบรณพรอมกอนนาไปทดลองใชจรง

ขนท 4 ใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

วตถประสงค

เพอทาการใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

วธดาเนนการ

1. ใชแผนการวจยแบบ One Group Pretest Posttest Design

Pretest Treatment Posttest

O1 T O2

เมอ O1 การทดสอบกอนการทดลองของกลมตวอยาง

O2 การทดสอบหลงการทดลองของกลมตวอยาง

T รปแบบการออกกาลงกาย เพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

2. กาหนดกลมประชากรและกลมตวอยาง

2.1 ประชากรทใชในการศกษาเปน ผสงอาย ชาย และหญง ทมอายระหวาง 60-75 ป

เปนสมาชกชมรมผสงอาย โรงพยาบาลจนทรเบกษา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม ภายใต

เงอนไข ดงน 1) เปนผสงอายของชมรมผสงอาย โรงพยาบาลจนทรเบกษา 2) ไมมโรคประจาตวท

จะเกดอนตรายจากการออกกาลงกาย 3) เขารวมออกกาลงกายดวยความสมครใจและออกกาลงกาย

ไดจนสนสดการวจย จานวนทงสน 35 คน

56

2.2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดมาโดยการสมตวอยางแบบหลายขนตอน

(multistage random sampling) มจานวนทงสน 35 คน ซงมขนตอนในการสมตวอยาง ดงตอไปน

2.2.1 รวบรวมรายชอกลมประชากรเปาหมาย คอ สมาชกชมรมผสงอาย โรงพยาบาล

จนทรเบกษา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยดจากทะเบยนประวต และไมเคยผานการฝก

การออกกาลงกายมากอน

2.2.2 สารวจสมาชกผสงอายทมชวงอายระหวาง 60-75 ป ทงชายและหญงทสมคร

ใจและยนดใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรม เพอคดเลอกจากกลมตวอยางโดย คอ ทกคนตอง

มใบรบรองแพทย จากจานวน 42 คนได จานวน 35 คน เปนชาย 6 คน หญง 29 คน

2.2.3. ทดสอบสมรรถภาพทางกายผสงอาย ดวยแบบทดสอบเดนสลบกรวย 8 ฟต

2.2.4 ตดกลมผสงอายทมคาเฉลยสมรรถภาพทางกายทสงมาก และกลมผสงอายทม

คาเฉลยนสมรรถภาพทางกายทตามาก และเลอกผสงอายทมคาเฉลยสมรรถภาพทางกายระดบปานกลาง

ใกลเคยงกนเปนกลมตวอยาง จานวน35 คน เปนผสงอาย เพศชาย จานวน 6 คน และเปนผสงอาย

เพศหญง จานวน 29 คน

3. ดาเนนการตามแผนการทดลอง

โดยใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ซง ผวจยเปนผสอนดวยตนเอง โดยมผชวย

วจย จานวน 2 คน ระยะเวลาในการดาเนนการทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

รวม 12 สปดาห สปดาหละ 3 ครง คอ วนจนทร วนพธ และวนศกร ระหวางเวลา 15.30 – 16.10 น.

4. ประเมนและทดสอบ

กอนการทดลอง ทดสอบหลงสปดาหท 6 และทดสอบหลงสปดาหท 8

4.1 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยขนตอนน ไดแก

4.1.1 แบบประเมนคณภาพชวตสาหรบผสงอาย สาหรบใหผสงอายประเมนตนเอง

กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 แบงเปน 2 ตอน คอ

ตอนท 1 เปนแบบประเมนความรสกตอตนเองจานวน 14 รายการ ตอนท 2 เปนแบบประเมนความรสก

ตอชวตจานวน 14 รายการ เกณฑในการพจารณาจะมลกษณะเปนมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale)

5 อนดบ และมคาถามปลายเปดในสวนทายคาถาม โดยใหมคานาหนกเปนคะแนนดงตอไปน

5 หมายถง มความสามารถอยในระดบ ดมาก

4 หมายถง มความสามารถอยในระดบ ด

3 หมายถง มความสามารถอยในระดบ ปานกลาง

2 หมายถง มความสามารถอยในระดบ พอใช

1 หมายถง มความสามารถอยในระดบ ควรปรบปรง

57

จากนนแปลความหมายคาเฉลยคะแนนคดเหนของผประเมนโดยเทยบเกณฑ

(บญชม, 2545: 105) ดงน

คาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง มความสามารถอยในระดบ ดมาก

คาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง มความสามารถอยในระดบ ด

คาเฉลย 2.50-3.49 หมายถง มความสามารถอยในระดบ ปานกลาง

คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง มความสามารถอยในระดบ พอใช

คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง มความสามารถอยในระดบ ควรปรบปรง

ขนตอนการสรางแบบประเมนคณภาพชวต

1) ศกษาเอกสารเกยวกบการประเมนคณภาพชวต ประกอบดวยความรสก

ตอตนเอง ความรสกตอชวต จากการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

2) กาหนดประเดนการประเมนใหครอบคลมเนอหา ดานความรสกตอตนเอง

จานวน 14 ขอ และความรสกตอชวต จานวน 14 ขอ

3) นาแบบประเมนไปใหผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน พจารณาความถกตอง เพอให

ไดแบบประเมนทมความเทยงตรงเชงเนอหา (content validity) โดยการหาคาดชนความสอดคลอง

(IOC) เปนเกณฑในการพจารณา ถาคาเฉลยของความเหนจากผเชยวชาญ มากกวาหรอเทากบ .05

แสดงวาเปนแบบสอบถามทมความเทยงตรงเชงเนอหา แตถาคาเฉลยนอยกวา .05 แสดงวาเปน

แบบสอบถามทควรตดทงหรอแกไข (บญชม, 2535:63) ไดคาดชนความสอดคลองของแบบสอบถาม

ดานความรสกตอตนเองรายขอมคาระหวาง 0.7-1 และดานความรสกตอชวตรายขอมคาระหวาง

0.71-1 แสดงวาแบบสอบถามทง 2 ดานมคาความเทยงตรงเชงเนอหา สามารถนาไปใชเกบขอมลได

4) นาแบบประเมนไปทดลองใชกบผสงอายทไมใชกลมตวอยางจานวน 10 คน เพอ

หาคาคามเชอถอได (reliability) โดยหาคาสมประสทธแอลฟา (α-Coeffient) ตามวธของ Cronbach

ไดคาความเชอถอไดของแบบประเมนความรสกตอตนเองรายขอมคาระหวาง 0.73 – 0.85 และคา

ความเชอถอไดของแบบประเมนความรสกตอชวตรายขอมคาระหวาง 0.74 – 0.84 สามารถ

นาไปใชในการเกบขอมลได

4.1.2 แบบทดสอบความคลองตวยดหยนสาหรบผสงอาย ประกอบดวย 4

รายการ คอแบบทดสอบจาก คงศกด วะจะนะ จานวน 3 รายการ ดงน 1. แบบทดสอบเดนสลบ

กรวย 8 ฟต 2. แบบทดสอบนง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ 3. แบบวดความออนตวของหวไหล และ

58

แบบทดสอบการยดเหยยดของลาตว จานวน 1 รายการ คอ แบบทดสอบยนเอยวตว-แตะ ใชสาหรบ

ทดสอบผสงอายกอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และ หลงการทดลองสปดาหท 8

นาแบบทดสอบความคลองตวยดหยนทง 4 รายการ ไปหาคาความเชอถอได

กบผสงอายทไมใชกลมตวอยางจานวน 10 คน เปนผสงอายชาย 5 คน และเปนผสงอายหญง 5 คน โดย

ผวจยไดนาแบบทดสอบความคลองตวยดหยน จานวน 4 รายการ ไปหาคาสมประสทธสหสมพนธ

ความเชอถอไดโดยวธการทดสอบซ า (Test-retest method) ซงเวนระยะหางกน 1 สปดาหกบผสงอาย

ทไมใชกลมตวอยาง และนาไปเทยบกบเกณฑดงน

ตาราง แสดงระดบความเชอถอไดและคาสมประสทธสหสมพนธ

ระดบความเชอถอได

(Reliability rating)

คาสมประสทธสหสมพนธ

(Correlation coefficient)

ดมาก

ด

ยอมรบ

ตา

.90 - 1.00

.80 - .89

.60 - .79

.40 - .59

ทมา: Kirkendall et al. 1982: 61

ผลการทดสอบพบวา แบบทดสอบแตละฉบบมคาเชอมนดงน

1. แบบทดสอบเดนสลบกรวย 8 ฟต มคาความเชอถอได เทากบ 0.81

2. แบบทดสอบนง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ มคาความเชอถอได เทากบ 0.90

3. แบบทดสอบวดความออนตวของหวไหล มคาความเชอถอได เทากบ 0.84

4. แบบทดสอบเอยวตว-แตะ มคาความเชอถอได เทากบ 0.89

5) การเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมลในขนน ผวจยเกบขอมลและผลของขอมลดวยตนเอง

และมผชวยผวจยจานวน 2 คน ซงมขนตอนในการเกบรวบรวมขอมลดงน

1. ศกษารายละเอยดของแบบทดสอบแตละรายการแลวอธบาย ขนตอนการปฏบตให

ผชวยผวจยเขาใจถกตองตรงกน

59

2. ทาหนงสอขอความรวมมอจากภาควชาพลศกษาและกฬา คณะศกษาศาสและพฒน

ศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน ถงผอานวยการโรงพยาบาลจนทรเบกษา

และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลทงขวาง เพอขอความรวมมอในการเกบขอมลจากชมรม

ผสงอาย ทง 2 แหง พรอมทงนดวนเวลาททาการทดลองและทดสอบ

3. เตรยมอปกรณและสถานทในการทดสอบกลมตวอยาง จานวน 35 คน ดาเนนการ

4. นาแบบทดสอบและแบบประเมนไปเกบรวบรวมขอมลจากลมตวอยาง

5. กอนลงมอทาการทดสอบผวจย ชแจง จดประสงคของการนาแบบทดสอบ และแบบ

ประเมนแตละรายการใหผรบการทดสอบเขาใจตรงกน

6) การวเคราะหขอมล ใชคาสถตดงน

6.1 คาความถและรอยละสาหรบขอมลพนฐานไดแก เพศ อาย

6.2 คานวณคาเฉลย (mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) สาหรบ

แบบประเมนคณภาพชวต

ขนท 5ประเมนประสทธภาพตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

วตถประสงค

เพอประเมนประสทธภาพตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

วธดาเนนการ

1. ประเมนโดยทาการขยายผลรปแบบโดยจดอบรมอาสาสมครขยายผล จานวน 3 คน เปน

อาสาสมครนาตนแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย ทผวจยสรางขน

2. นาตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสนไปทดลองกบสมาชก

ใหมเปนกลมผสงอายโรงพยาบาลกาแพงแสน อ.กาแพงแสน จ.นครปฐม ทมอายระหวาง 60-75 ป

โดยผนาขยายผล 1 คน หาสมาชกใหมจานวน 2 คน

3. ดาเนนการตามตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

4. ประเมนผลการใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน จาก

อาสาสมครขยายผล

5. สรปผลการประเมนการใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

โดยอาสาสมครขยายผล

60

เครองมอทใชในการวจย

1. ใชเครองมอรปแบบกการออกกาลงกายในการวจย เพอประเมนผลการใชตนแบบการออก

กาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

2. แบบประเมนความเหมาะสมของคมอ จากผนากลมขยายผล มลกษณะเปนแบบจดลาดบ

คณภาพ 3 ระดบ จานวน 11 ขอ ผวจยไดกาหนดระดบคณภาพดงน

ระดบ 3 หมายถง เหมาะสมมาก

ระดบ 2 หมายถง เหมาะสมปานกลาง

ระดบ 1 หมายถง เหมาะสมนอย

การกาหนดการแปลความหมายของคาเฉลยระดบคณภาพ โดยใชเกณฑดงน

คาเฉลย 2.01 – 3.00 ระดบความเหมาะสมมาก

คาเฉลย 1.01 –2.00 ระดบความเหมาะสมปานกลาง

คาเฉลย 0.01 – 1.00 ระดบความเหมาะสมนอย

การวเคราะหขอมล

1. หาคาความถและรอยละสาหรบขอมลพนฐาน ไดแก เพศ อาย

2. หาคาเฉลย ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สาหรบผลการประเมนคณภาพชวต

ของผสงอาย

3. วเคราะหความแปรปรวนรปแบบการทดลองวดซ าแบบมตเดยว (Repeated measure in

one dimensional design) เพอทดสอบความแตกตางของคณภาพชวต และแบบทดสอบความ

คลองตวยดหยนสาหรบผสงอาย ภายในกลม กอนการออกกาลงกาย หลงการออกกาลงกายสปดาห

ท 6 และหลงการออกกาลงกายสปดาหท 8 โดยใชสถต One-way analysis of variance with repeated

ทระดบความมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพบความแตกตางทดสอบความแตกตางเปนรายค

โดยวธของ Tukey

61

ขนท 6 สรางตนแบบการออกกาลงกาสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

ฉบบสมบรณ และรายงานผล

วตถประสงค

เพอจดทาคมอตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน ฉบบสมบรณและ

รายงานผล

วธดาเนนการ

1. ตรวจสอบคณภาพของคมอจากผเชยวชาญ 5 คน โดยวธการสนทนากลม (Focus Group)

ณ โรงพยาบาลกาแพงแสน จงหวดนครปฐม ดงน

1.1 พจารณาโดยผเชยวชาญทมประสบการณหรอความเชยวชาญเกยวกบผสงอายและ

การทาคมอดงน

1.1.1 แพทยและนกกายภาพบาบด 1 คน

1.1.2 พยาบาล/เจาหนาทสาธารณสข 1 คน

1.1.3 นกพลศกษา 1 คน

1.1.4 ผสงอาย 2 คน

1.2 กาหนดแนวทางในการจดสนทนากลม ดงน

1.2.1 สงหนงสอเชญผเชยวชาญ นดวน เวลา และสถานท พรอมคมอฉบบราง และ

ประเดนการสนทนากลม ใหผเชยวชาญพจารณาลวงหนา

1.2.2 ประสานงานเรองการใชสถานท การบรการวสด อปกรณ อาหารและ

เครองดม เปนตน

1.2.3 จดทาคมอการสนทนากลม ไดแก ขนตอน และแนวคาถามสาหรบผวจยใช

ในการสนทนากลม ดงน

62

- ดาเนนการสนทนาตามประเดนทกาหนดทละประเดน ดงน

สรปผลการสนทนากลม

ภาพ ขนตอนการสนทนากลม

2. ปรบปรงและจดทาคมอตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนฉบบ

สมบรณ ตามขอเสนอแนะจากการสนทนากลม

3. จดทารายงานการพฒนาตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน โดย

เขยนรายงานเปน 5 บท ตามรปแบบทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร กาหนด

เครองมอทใชในการวจย

แบบประเมนความเหมาะสมและความสอดคลอง ของคมอตนแบบการออกกาลงกาย

สาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน โดยใชคาดชนสอดคลองหรอ IOC (Index of Congruence) เปน

เกณฑในการพจารณา ผลการประเมนพบวาคมอมความเหมาะสมและความสอดคลอง โดยมคา

พสย อยในชวง 0.94 – 1.0

สถตทใชในการวจย

1. คาเฉลย (Mean) (บญชม, 2545: 105)

X = N

x∑

ผเชยวชาญพจารณาเอกสาร /ดการสาธตของผสงอายกลมตวอยาง

ผเชยวชาญอภปราย /แสดงความคดเหน /ขอเสนอแนะ

ผเชยวชาญสรปความคดเหน ขอเสนอแนะ หรอประเดนแกไข

63

เมอ X = คาเฉลย

N∑ = ผลรวมของจานวนครงในการทดสอบแตละรายการ

N = จานวนครงในการทดสอบแตละรายการ

2. สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) (บญชม, 2545 : 106)

S.D. = ( )

1

2

−−∑

NXX

เมอ S.D. = สวนเบยงเบนมาตรฐาน

X = แบบทดสอบในแตละรายการ

X = คาเฉลย

N = จานวนครงในการทดสอบ

∑ = ผลรวม

3. สตรหาคาความเทยงตรงเชงเนอหาของขอคาถามโดยวธของ Rovinelli และ Hambelton

(บญชม, 2545: 64)

IC = NR∑

เมอ IC = ดชนความสอดคลองของขอคาถามกบลกษณะพฤตกรรม

∑R = ผลรวมคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด

N = จานวนผเชยวชาญ

4. สตรหาคาความเชอถอ โดยวธของเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation

Coefficient) (บญชม, 2545: 110)

xyΓ = [ ][ ]2222 )()()((

YYNXXNYXXXYN

Σ−ΣΣ−ΣΣΣ−Σ

xyΓ = แทนคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน โพรดค โมเมนต

XY∑ = ผลรวมของผลคณระหวางคาตวแปร X และ Y

64

X∑ = ผลรวมของคาตวแปร X

Y∑ = ผลรวมของคาตวแปร Y

2X∑ = ผลรวมของกาลงสองของคาตวแปร X

2Y∑ = ผลรวมของกาลงสองของคาตวแปร Y

N = แทนคาจานวนค

5. สตรหาคาสมประสทธแอลฟา (α - Coefficient) ตามวธของ (Cronbach)

(ลวน และองคณา, 2538: 86)

−

−= ∑

21

2

11 ts

sn

nα

เมอ α คอ คาสมประสทธของความเชอมน

n คอ จานวนขอของเครองมอวด

21S คอ คะแนนความแปรปรวนเปนรายขอ

2tS คอ คะแนนความแปรปรวนของเครองมอนนทงฉบบ

6. ใชสตรทดสอบ t-test (วเชยร,2526: 57)

ใชสตร n / s

aXt −=

เมอ X เปนคาเฉลยของกลมตวอยาง

a เปนคาคงทคาหนงทกาหนด

s เปนคาความเบยงเบนมาตรฐานจองกลมตวอยาง

n เปนจานวนขอมลในกลมตวอยาง

65

บทท 4

ผลการวจยและขอวจารณ

การสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน ซงเปนลกษณะของ

การวจยและพฒนา (Research and Development) โดยมผลการวจยแตละขนตอน และขอวจารณ

ดงน

ขนท 1 ผลการศกษาการสรางเครองมอประกอบตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอ

กาแพงแสน มผลดงน

1. ผลการศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของ

1.1 ผลการศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวกบหลกการออกกาลงกายสาหรบ

ผสงอาย ปรากฏดงตารางท 2

ตารางท 2 ผลการศกษาหลกการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

ดานความถ ดานความหนก ดานความนาน ดานรปแบบการออกกาลงกาย

สาหรบผสงอาย

นอยกวา 3 ครง/

สปดาห

3 ครง/สปดาห

4 ครง/สปดาห

5 ครง/สปดาห

ทกวน

40-50%MHR

50-60%MHR

50-70%MHR

60-70%MHR

70-80%MHR

ไมเกน 30 นาท

30-40 นาท

40-50 นาท

50-60 นาท

เคลอนท

ไมเคลอนทและออกกาลงกาย

เปนเซต

เคลอนไหวประกอบอปกรณ

จากตารางพบวา ดานความถ โดยนบจานวนครงตอสปดาห พบวา ความถของการออก

กาลงกายของผสงอาย ม 5 กลม คอ 1) นอยกวา 3 ครง/สปดาห 2) 3 ครง/สปดาห 3) 4 ครง/สปดาห 4)

5 ครง/สปดาห และ 5) ออกกาลงกายทกวน

66

ดานความหนก โดยพจารณาจากอตราการเตนของชพจรสงสด (MHR) หลง

การออกกาลงกายของผสงอาย พบวา ม 5 กลม คอ 1) 40-50% MHR 2) 50-60%MHR 3) 50-

70%MHR 4) 60-70% MHR และ 5) 70-80% MHR

ดานความนาน พจารณาจากระยะเวลาทใชในการออกกาลงกายแตละครง พบวาม

4 กลม คอ 1) นอยกวา 30 นาท 2) 30-40 นาท 3) 40-50 นาท และ 4) 50-60 นาท

ดานรปแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย พบวาม 3 รปแบบ คอ 1) เคลอนท

2) ไมเคลอนทและออกกาลงกายเปนเซต และ 3) เคลอนทประกอบอปกรณ

1.2 ผลการศกษากระบวนการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ปรากฏดงตารางท 6

ตารางท 3 ผลการศกษากระบวนการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

การอบอนรางกาย

เวลา

การออกกาลงกาย

เวลา

การผอนคลายรางกาย

เวลา

3 - 5 นาท 5-10 นาท 3 - 5 นาท

5 – 7 นาท 10-15 นาท 5 – 7 นาท

7 -10 นาท ไมเกน 20 นาท 7 –10 นาท

10-15 นาท ไมเกน 30 นาท 10-15 นาท

ไมเกน 40 นาท

ไมเกน 50 นาท

1 ชวโมง

จากตารางท 3 พบวา กระบวนการออกกาลงกายม 3 ชวง ซงมผศกษาระยะเวลา

แตละชวงไวดงน คอ การอบอนรางกาย ใชเวลา 3-5 นาท, 5-7 นาท, 7-10 นาท และ 10-15 นาท การ

ออกกาลงกาย ใชเวลา 5-10 นาท, 10-15 นาท ไมเกน 20 นาท ไมเกน 30 นาท ไมเกน 40 นาท ไมเกน

50 นาท และ 1 ชวโมง การผอนคลายรางกาย ใชเวลา 3-5 นาท, 5-7 นาท, 7-10 นาท และ 10-15 นาท

1.3 ผลการศกษา วยและขอจากดของผสงอาย 60-75 ป พบวา แมการออกกาลงกาย

จะสงผลดตอสขภาพ แตยงพบวา มผลเสยเกดขนไดหากออกกาลงกายไมเหมาะสม และไมถกตอง

จะกอใหเกดอนตรายและบาดเจบได ดงนนผสงอายจะตองมความรตระหนกตอการรบรความสามารถ

ตนเอง เกยวกบการออกกาลงกาย ชนดการออกกาลงกาย หลกการออกกาลงกาย การออกกาลงกาย

ทเหมาะสมและสมาเสมอในทางการแพทย ถอเปนสงสาคญในการสรางเสรมใหมสขภาพทด ทาให

67

คณภาพชวตดขน ทงดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม การออกกาลงกายทเหมาะสมสาหรบ

ผสงอาย ทาใหกลามเนอแขงแรงขน การออกกาลงกายทาชา ๆ ทาใหผสงอายมความอดทนและ ม

การใชประสาทมอ ตา เทา และแขน เกดความสมพนธกน ผสงอายมความออนตวเพมขนและม

ความคลองตวดขนรางกายไมเสอมกอนวยอนควรเมอไดออกกาลงกาย เนองจากขอจากดของผสงอาย

มมาก ผวจยจงเลอกขอจากดทแกไขไดดวยวธออกกาลงกาย ขอจากดของผสงอาย 60-75 ป

ประกอบดวย กลามเนอไมแขงแรง ความอดทนตาลง ความสมพนธมอ/เทา/ตานอยลง ความออนตว

นอยลง ความสมดลของรางกาย การทรงตวและความคลองตวนอยลง

1.4 ผลการศกษาคณภาพชวตสาหรบผสงอาย พบวา การออกกาลงกายจะสงผลให

ผสงอายมคณภาพชวตทดขน ตองเปนทาทไมยากแกการปฏบต คอเปนทาทางทไมใชแรงมาก มการ

ออกกาลงกายสมาเสมอ สามารถทจะรกษาสภาพรางกายใหออนกวาอายได ทาจตใจใหสบาย ไม

เครยด เพมความยดเหยยดของกลามเนอ เอน ขอ เพมความแขงแรงใหแกปอด และหวใจ ทาให

สขภาพชวตดขน สมองทางานไดดขนและความจาดขน ดงนนกจกรรมทปฏบตจงเนนใหผสงอาย

เกดความรสกดตอตนเอง มความสามารถในการแลกเปลยนความคดเหนกบผอน มนใจทจะยอมให

คนยอมรบ มความรสกพอใจกบการออกกาลงกายทเปนอยขณะน มความรสกวามความสข รวม

กจกรรมทถนด มความพยายามในการทากจกรรมทตนสนใจ โดยไมเบอหนาย สามารถตดสนใจ

ดวยตนเอง ยงกงวลอยบางในเรองทมากระทบตนเอง ยนดรบฟงความคดเหนของผอน รบร

เหตการณขาวตาง ๆ ทเกดขน โดยไมกงวล แตงตวถกกบสภาพจรง สามารถควบคมอารมณ

พฤตกรรมตนเองไดโดยไมปลอยอารมณ การปรบตวเขากบสงทไมคนเคย และสามารถอยรวมกบ

ผอนไดอยางมความสข ผลการศกษาความรสกตอชวต กจกรรมทจดควรเนนกจกรรมเรมจากทาท

งายไปสทาทยาก เพอใหสอดคลองกบสภาพรางกายทเหมาะสม ผสงอายมความสบายใจ หมดความ

กงวล มความคลองตวและการทรงตวดขน ชอบออกกาลงกายเพอใหตนเองแขงแรง ไปไหนมาไหน

ไมตองพงพาคนอน สามารถทากจกรรมดวยตนเอง ชอบพดคยและสนทนากบผอน สบายใจไดมสวน

รวมกบผอน รสกวา มความสข และมการตนตวตลอดเวลา เพอไดมการปฏบตกจกรรม ผลการศกษา

ความคลองตวยดหยน พบวา แบบทดสอบความคลองตวยดหยน ทเหมาะสมสาหรบผสงอาย ม

จานวน 4 รายการ คอ เดนสลบกรวย 8 ฟต การนง-กม-ตวแตะปลายเทาบนเกาอ การวดความออน

ตวของหวไหลและ วดเอยวตว-แตะ สามารถทาใหผสงอาย มความคลองตวและมความออนตวดขน

เมอไดทดสอบ ตามรายการ

1.5 ผลการศกษารปแบบ/ทาทางการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวต สาหรบ

ผสงอาย พบวา ทาการอบอนรางกายทเหมาะสมควร มจานวน 7-10 ทา ทาบรหารรางกายแบบลลาศ

68

ประกอบยางยด เหมาะสมเนองจากทาไมยากผสงอายตองใชสมาธและเขาใจจงหวะเพลง และทาผอน

คลายรางกายทเหมาะสมควรม 7-10 ทา

2. ผลการสมภาษณเพอหาความเหมาะสมและความเปนไปไดของรปแบบ/ทาทาง

การออกกาลงกายสาหรบผสงอาย จากผเชยวชาญ สรปไดตามตารางท 7

2.1 ผลการสมภาษณผเชยวชาญ จานวน 5 คน เกยวกบความเหมาะสมตามหลก

การออกกาลงกายสาหรบผสงอาย รายละเอยดตามตารางท 4

ตารางท 4 จานวนผเชยวชาญทใหความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมตามหลกการออกกาลงกาย

สาหรบผสงอาย

หลกการออกกาลงกาย จานวนความเหนของผเชยวชาญ

1. ความถ

นอยกวา 3 ครง/สปดาห -

3 ครง/สปดาห 4

4 ครง/สปดาห 1

5 ครง/สปดาห -

ทกวน -

2. ความหนก

40-50%MHR -

50-60%MHR -

50-70%MHR 4

60-70%MHR 1

70-80%MHR -

3. ความนาน

ไมเกน 30 นาท 3

30-40 นาท 2

40-50 นาท -

50-60 นาท -

4. รปแบบการออกกาลงกาย

เคลอนท -

ไมเคลอนทและออกกาลงกายเปนเซต 2

เคลอนทประกอบอปกรณ 3

69

จากตารางท 4 พบวาความคดเหนของผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน สวนใหญเหนวา

ผสงอาย ดานความถควรออกกาลงกาย 3 ครง/สปดาห ดานความหนก ควรออกกาลงกายระหวาง

50-70% ของอตราการเตนของชพจรสงสด ดานความนาน ไมเกน 30 นาท และตนแบบการออก

กาลงกายแบบเคลอนประกอบอปกรณและไมเคลอนทและออกกาลงกายเปนเซต

2.2 ผลการสมภาษณผเชยวชาญเกยวกบความเหมาะสมของตนแบบทาทางการ

ออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

พบวา ทาอบอนรางกาย จานวน 7-10 ทา ทผเชยวชาญทกคนเหนวาเหมาะสม ไดแก

ทาหนศรษะ ทาขยายปอด ทาเอนตวไปดานขาง ทาบรหารแขน ขอมอ และนวมอ ทาบรหารหวไหล

ขน-ลง ทาบรหารหวไหล ทาบรหารลาตวดานขาง ทาบรหารเอวหลงและลาตว

ทาออกกาลงกาย จานวน 7-10 ทา แบบเตนลลาศประกอบยางยดจงหวะบกนและ

จงหวะตลง ทผเชยวชาญทกคนเหนวาเหมาะสม ไดแก เดน 4 มม กาวชด กาวชด โยกตวยดเหยยด

แขน เดนเสนตรงหนา-หลง ทรงตวดานขาง โยกตวถายนาหนกซาย-ขวา กาวแตะซาย-ขวา ย าเทา

อยกบท

ทาผอนคลายรางกายรางกาย จานวน 7-10 ทา ทผเชยวชาญทกคนเหนวาเหมาะสม

ไดแก บรหารลาตว เอยงศรษะ ทาบรหารขอเทาทรงตว บรหารลาตวและแขน บรหารกลามเนอ

ไหลและแขน บรหารหวไหลและแขน บรหารไหล ขอมอ, ลาตว

2.3 ผลการสมภาษณผเชยวชาญเกยวกบความเหมาะสมของเวลาทใชในกระบวนการ

ออกกาลงกาย สาหรบผสงอาย

70

ตารางท 5 จานวนผเชยวชาญทใหความคดเหนเกยวกบความเหมาะสมของเวลาทใชในกระบวน

การออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

ท

การอบอนรางกาย การออกกาลงกาย การผอนคลายรางกาย

เวลา

จานวน

ความ

คดเหน

เวลา

จานวน

ความ

คดเหน

เวลา

จานวน

ความ

คดเหน

1 3 - 5 นาท 1 5-10 นาท - 3 - 5 นาท -

2 5 – 7 นาท 3 10-15 นาท 1 5 – 7 นาท 1

3 7 -10 นาท 2 ไมเกน 20 นาท 2 7 –10 นาท 3

4 10-15 นาท - ไมเกน 30 นาท 3 10-15 นาท 2

5 ไมเกน 40 นาท 1

6 ไมเกน 50 นาท -

7 1 ชวโมง -

จากตารางท 5 พบวา ผเชยวชาญสวนใหญเหนวา การอบอนรางกายใชเวลา 5-7 นาท การออก

กาลงกาย ใชเวลาไมเกน 30 นาท และการผอนคลายรางกาย ใชเวลา 7-10 นาท

2.4 ความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ จากผเชยวชาญ มดงน

2.4.1 การออกกาลงกายทจะเกดผลดตองทาอยางตอเนองและจะชวยชะลอความ

เสอมของรางกายได

2.4.2 การออกกาลงกายเพอใหเกดความอดทนและความออนตวของกลามเนอ

ตองเพมจานวนครงใหมากขน แตตองไมหกโหมเพราะอาจทาใหกลามเนอฉกขาดได

2.4.3 ไมควรออกกาลงกายในขณะทรางกายออนเพลยหรอไมสบาย

2.5 ผลการสรางตนแบบการออกกาลงกาย สาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน มรายละเอยด

ดงน

2.5.1 หลกการออกกาลงกายโดยใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอ

กาแพงแสน มดงน

2.5.2 ความถ การใชรปแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวต สาหรบ

ผสงอาย ใชเวลา 3 ครง/สปดาห

71

2.5.3 ความหนก โดยพจารณาจากการเตนของชพจรสงสด (MHR) หลงการออก

กาลงกายของผสงอาย ใชทระดบ 50-70%MHR

2.5.4 ความนาน ใชระยะเวลาออกกาลงกายประกอบดวย ขนการอบอนรางกาย ใช

เวลา 5-7 นาท ขนการออกกาลงกาย ใชเวลาเปน 4 ชวงดงน

สปดาหท 1-2 ใชเวลา 15 นาท

สปดาหท 3-4 ใชเวลา 20 นาท

สปดาหท 5-6 ใชเวลา 25 นาท

สปดาหท 7-8 ใชเวลา 30 นาท

ขนการผอนคลายรางกาย ใชเวลา 7- 10 นาท

5.2 รปแบบการออกกาลงกาย จากขอมลผวจยนามาจดดงน

ใชแบบเคลอนทและออกกาลงกายเปนเซต โดย 1 เซต หมายถง การออกกาลงกาย

ทาละ 8 จงหวะ โดยใชเกณฑการออกกาลงกายแบบแอโรบค (อางถงในศรรตนา 2543: 9)

กาหนดการออกกาลงกายลลาการกาว เคลอนทตามจงหวะเพลง และจะฝกใหออกกาลงกาย แบบ

เปนจงหวะเปนทาและเปนชด เพอใหกลามเนอทางานในจงหวะตอเนอง

5.2.2 ทาทางการออกกาลงกาย แบงเปน 3 ขน คอ การอบอนรางกาย จานวน 7-10

ทาการออกกาลงกาย ใชทาเตนลลาศประกอบยางยดจงหวะบกนและจงหวะตลงจานวน 7-10 ทา

และ การผอนคลายรางกาย จานวน7- 10 ทา

ขนท 2 ผลการตรวจเครองมอตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

1. ผลการทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

2. ผสงอาย อายระหวาง 60-75 ป จานวน4 กลม ๆ ละ6 คน ปฏบตกลมละ 2 สปดาห

ปรากฏผลดงน

1.1 ความเหมาะสมของทาการออกกาลงกาย ความเหมาะสมของทาอบอนรางกายของ

ผสงอาย

72

ตารางท 6 แสดงผลการประเมนความเหมาะสมของทาอบอนรางกายของผสงอาย

ลาดบ

ท ทาการอบอนรางกาย

กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3 กลมท 4

ทาได ไมได ทา

ได

ไมไ

ด

ทา

ได

ไมไ

ด

ทา

ได

ไมไ

ด

1 ทาเอนตวดานขาง 6 - 6 - 6 - 6 -

2 ทาบรหารสวนหลง 6 - 6 - 6 - 6 -

3 ทาบรหารแขน ขอมอ

และนวมอ

6 - 6 - 6 - 6 -

4 ทาบรหารลาตว

ดานขาง

6 - 6 - 6 - 6 -

5 ทาบรหารหวไหล

ดานบน

6 - 6 - 6 - 6 -

6 ทาบรหารขอมอ แขน

และขอเทา

6 - 6 - 6 - 6 -

7 ทาบรหารลาตว 6 - 6 - 6 - 6 -

8 ทาบรหารขอมอ,เทา 6 - 6 - 6 - 6

จากตารางท 6 พบวาผสงอายทกคนทกกลม สามารถปฏบตทาอบอนรางกายได

1.1.3 ความเหมาะสมของทาผอนคลายรางกายของผสงอาย

73

ตารางท 7 แสดงผลการประเมนความเหมาะสมของทาผอนคลายรางกายของผสงอาย

ลาดบ

ท ทาผอนคลายรางกาย

กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3 กลมท 4

ทาได ไมได ทาได ไมได ทาได ไมได ทาได ไมได

1 ทาบรหารระบบ

หายใจ

6 - 6 - 6 - 6 -

2 ทาบรหารคอ 6 - 6 - 6 - 6 -

3 ทาบรหารเอวและ

ลาตว

6 - 6 - 6 - 6 -

4 ทาบรหารขอเทาทรง

ตว

6 - 6 - 6 - 6 -

5 ทาบรหารไหลคอ 6 - 6 - 6 - 6 -

6 ทาบรหารกลามเนอ 6 - 6 - 6 - 6 -

7 ทาบรหารไหล ขอมอ

และลาตว

6 - 6 - 6 - 6 -

8 ทาบรหารลาตวและ

แขน

6 - 6 - 6 - 6 -

9 ทาบรหารหวไหลและ

แขน

6 - 6 - 6 - 6 -

10 ทาทรงตวเหยยดแขน 6 - 6 - 6 - 6 -

จากตารางท 7 พบวาผสงอายทกคนทกกลม สามารถทาทาผอนคลายรางกายไดทกทา

1.2 ความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ

ผลจากการแสดงความคดเหน และการสมภาษณผสงอายจานวน 24 คน สรป

สาระสาคญไดดงน

1.2.1 ทาอบอนรางกาย

1) ทาอบอนรางกายมความเหมาะสมกบวย

2) สามารถทาทาตามทกาหนดได ไมยงยาก ซบซอน

3) รางกายไดเคลอนไหวทกสวนอยางถกวธ

4) ระยะเวลา อบอนรางกายเหมาะสม

74

1.2.2 ทาออกกาลงกาย

1) ทาออกกาลงกายเหมาะสม สามารถบรหารรางกายไดทกสวน

2) สามารถทาตามทกาหนดไดไมยงยาก ซบซอน

3) มขอจากดบางทาทอาจเกดอนตราย ควรทาตามความสามารถของแตละ

บคคล เชน การเขยงปลายเทา การชมอกมแตะพน การแหงนศรษะไปขางหลง เหนอศรษะ เปนตน

4) เวลาสาหรบการทาทาออกกาลงกาย

กลม 1 สวนใหญเหนวาเวลานอยเกนไป ยงไมคอยรสกเหนอย

กลม 2 สวนใหญเหนวาเวลานอยถงปานกลาง ตองการเพมเวลา

กลม 3 สวนใหญเหนวามความเหมาะสม ทาใหเกดความรสกเหนอย

กลม 4 สวนใหญเหนวาเวลามความเหมาะสม ทาใหรสกเหนอยคอนขางมาก

1.2.3 ทาผอนคลายรางกาย

1) สามารถผอนคลายกลามเนอไดทกสวน

2) ทาใหคลายความเหนอย

3) ทาทาตามทกาหนดได ไมยงยากซบซอน

1.2.4 ขอคดเหนอน ๆ

1) การออกกาลงกายตามตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ทาให

รางกายแขงแรงขน มความคลองตวดขน

2) การออกกาลงกายตามตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ทาให

อารมณด ไมเครยด มองคนในแงด ราเรงแจมใส สนกเพลดเพลน

3) การออกกาลงกายตามรปแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ทาให

นอนหลบสบายขน

ขนท 4 ผลการทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

กอนนาไปใชจรง

1. ผลการทดลองใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนไปทดลอง

ใชกบผสงอายทไมใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน พบวาตนการออกกาลงกาสาหรบผสงอายอาเภอ

กาแพงแสน ทผวจยสรางขนมความเหมาะสมสามารถนาไปหาประสทธภาพได เนองจากตนแบบม

ทาทางการออกกาลงกายไมยากเกนไป ผสงอายสามารถปฏบตไดทกดานเกดความสนกสนาน

มความตนตวในการออกกาลงกาย ผสงอายมารวมการออกกาลงทกครง ผลการวเคราะหขอมลจาก

การสงเกตสอบถามและสมภาษณผสงอาย ผสงอายสวนใหญตองการออกกาลงกาย แตไมมเวลา

75

ไมมใครมาสง ชอบออกกาลงกายและมความสข มเพอนไดพดคยกนและแลกเปลยนความคดเหน

ซงกนและกน และจากการสงเกตการณปฏบตการออกกาลงกายตงแตเรมตนจนจบตามกระบวนการ

ออกกาลงกาย ผสงอายไมเกดการบาดเจบ ดงนนสรปไดวา ผลการทดลองใชตนแบบการออกกาลงกาย

สาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน มความเหมาะสม สามารถนาไปหาประสทธภาพได มความ

สมบรณพรอมกอนนาไปทดลองใชจรง

2. ปรบปรงตนแบบการออกกาลงกายฉบบราง พรอมทจะนาไปทดลองใชจรง ได

องคประกอบรปแบบในรายละเอยด ดงน

วตถประสงคของตนแบบ

เพอสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายดวยการออกกาลงกาย

หลกการออกกาลงกายโดยใชตนแบบการออกกาลงกาย สาหรบผสงอาย มดงน

ความถ การใชตนแบบการออกกาลงกาย สาหรบผสงอาย

ใชเวลา 3 ครง/สปดาห

ความหนก โดยพจารณาจากการเตนของชพจรสงสด (MHR) หลงการออกกาลงกายของ

ผสงอาย ใชทระดบ 50-70%MHR

ความนาน ใชระยะเวลาออกกาลงกายตอไปไมเกน 30 นาท

ตนแบบการออกกาลงกาย

1. ใชรปแบบการเตนลลาศประกอบยางยดจงหวะบกนและจงหวะตลง เคลอนทและออก

กาลงกายเปนเซต โดย 1 เซต หมายถง การออกกาลงกาย

ทาละ 8 จงหวะ

2. ทาทางการออกกาลงกาย แบงเปน 3 ขน คอ การอบอนรางกาย การบรหารรางกาย

และ การผอนคลายรางกาย ดงน

การอบอนรางกาย

วตถประสงค

1. เพอเตรยมสภาพรางกายของผสงอายใหเกดความพรอมในการทจะออกกาลงกาย

และชวยปองกนการบาดเจบทอาจจะเกดขนกบกลามเนอ เอน และขอตอในการเคลอนไหว

76

2. เพอเตรยมกลามเนอและระบบการทางานตาง ๆ ของรางกายใหพรอมทจะทางาน

ไดอยางมประสทธภาพรวมไปถงขอตอตาง ๆ เพอใหมการคลองแคลวในการเคลอนไหว

ตารางท 8 แสดงผลการประเมนความเหมาะสมของทาออกกาลงกายสาหรบผสงอาย

ลาดบ

ท ทาบรหารรางกาย

กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3 กลมท 4

ทาได ไมได ทาได ไมได ทาได ไมได ทาได ไมได

1 ทาศรษะเคลอนไหว 6 - 6 - 6 - 6 -

2 ทากาวชด กาวชด 6 - 6 - 6 - 6 -

3 ทาเดน 4 มม 6 - 6 - 6 - 6 -

4 ทาแตะซาย-ขวา

พรอมเหวยงแขน

6 - 6 - 6 - 6 -

5 ทาทรงตวดานขาง 6 - 6 - 6 - 6 -

6 ทายอยดแอนตว 6 - 6 - 6 - 6 -

7 ทาย าเทาอยกบท 6 - 6 - 6 - 6 -

8 ทาชสลบขาง 6 - 6 - 6 - 6 -

9 โยกตวเหยยดแขน 6 - 6 - 6 - 6 -

10 ทาเหยยดแขนไหล

ขน-ลง

6 - 6 - 6 - 6 -

จากตารางท 8 พบวาผสงอายทกคนทกกลม สามารถทาได ทาออกกาลงกายไดทกทา

77

ขนท 5 ผลการประเมนประสทธภาพภาพของตนแบบการออกกาลงกาย สาหรบผสงอาย

1. ขอมลทวไปของกลมตวอยาง

ตารางท 9 ขอมลทวไปของผสงอายของกลมตวอยาง

อาย ความถ รวม รอยละ

ชาย หญง

65 - 2 2 5.71

66 - 3 3 8.57

67 1 6 7 20.00

68 2 5 7 20.00

69 1 7 8 22.86

75 2 6 8 22.86

รวม 6 29 35 100.00

จากตารางท 9 พบวา กลมตวอยางผสงอายมากทสด คอ 69และ 75 ป มจานวน8 คน

คดเปนรอยละ 22.86 รองลงมาคออาย 67และ 68 ป มจานวน 7 คน คดเปนรอยละ 20.00 สวนอายท

มกลมตวอยางนอยทสด คอ 65 ป มจานวน 2 คน คดเปนรอยละ 5.71

2. ผลการวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคณภาพชวตผสงอาย

2.1 คณภาพชวตดานความรสกตอตนเอง

ผลการประเมนคณภาพชวตดานความรสกตอตนเอง กอนการทดลอง หลงการ

ทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 ปรากฏผลตามตารางท 18-20

78

ตารางท 10 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความรสกตอตนเอง ของผสงอายกอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และ หลงการทดลองสปดาหท 8

รายการ

กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 หลงการทดลองสปดาหท 8

X S.D

. ระดบ X S.D. ระดบ X S.D. ระดบ

1. ความสามารถในการแลกเปลยนความคดเหนกบผอน 2.90 0.73 ปานกลาง 3.10 0.66 ปานกลาง 3.55 0.72 ด 2. มนใจทจะใหคนยอมรบหรอไมยอมรบ 2.73 0.74 ปานกลาง 3.08 0.70 ปานกลาง 3.47 0.73 ปานกลาง 3. มความพงพอใจกบชวตทเปนอยขณะน 2.73 0.58 ปานกลาง 3.38 0.87 ปานกลาง 4.03 0.89 ด 4. มความรสกวามความสข 2.53 0.68 ด 3.75 0.89 ด 4.03 0.72 ด 5. เขารวมกจกรรมทตนถนด 3.10 0.71 ปานกลาง 3.28 0.72 ปานกลาง 3.60 0.67 ด 6. มความพยายามในการทากจกรรมทตนสนใจโดยไม

เบอหนาย 2.83 0.83 ปานกลาง 3.32 0.91 ปานกลาง 3.73 0.74 ด

7. สามารถตดสนใจเรองตาง ๆ ดวยตนเอง 2.90 0.99 ปานกลาง 3.58 0.91 ด 3.90 0.71 ด 8. ยงกงวลอยบางในบางเรองทมากระทบตนเอง 2.83 0.83 ปานกลาง 3.07 0.76 ปานกลาง 3.53 0.68 ด 9. ยนดรบฟงความคดเหนของผอน 4.37 0.72 ด 4.47 0.62 ด 4.47 0.63 ด 10. รบรเหตการณขาวตาง ๆ ทเกดขนอยางปกตไมกงวล

1.77 0.82 พอใช 1.62 0.67 พอใช 1.67 0.66 พอใช

11. แตงตวถกกบสภาพจรง 3.80 0.61 ด 4.07 0.58 ด 4.30 0.65 ด 12. ควบคมพฤตกรรมของตวเองไดไมปลอยอารมณ 3.43 0.82 ปานกลาง 3.73 0.78 ด 3.77 0.90 ด 13. การปรบตวเขากบสงทไมคนเคยไดงาย 3.20 0.66 ปานกลาง 3.57 0.87 ด 3.60 0.77 ด 14. สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข 3.73 0.69 ด 4.02 0.75 ด 4.40 0.67 ด

รวม 3.06 1.01 ปานกลาง 3.43 0.61 ปานกลาง 3.70 0.98 ด

79

จากตารางท 10 พบวา ความรสกตอตนเอง กอนการทดลอง และหลงการทดลองสปดาหท 6 ใน

ภาพรวมของผสงอายอยในระดบปานกลาง คอมคาเฉลยเทากบ 3.06 และ 3.43 ตามลาดบ สวนหลงการทดลอง

สปดาหท 8 อยในระดบด มคาเฉลย เทากบ 3.70

เมอพจารณาเปนรายดานมรายละเอยดดงน

กอนการทดลองพบวา ยนดรบฟงความคดเหนของผอนมคาเฉลยสงสด คอ 4.37 รองลงมาคอ

แตงตวถกกบสภาพจรง มคาเฉลย เทากบ 3.80 และ สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข มคาเฉลยเทากบ

3.73 ตามลาดบ สวนการรบรเหตการณ ขาวตาง ๆ ทเกดขน อยางปกตไมกงวล ม คาเฉลยนอยทสดเทากบ

1.77

หลงการทดลองสปดาหท 6 พบวา ยนดรบฟงความคดเหนของผอนมคาเฉลยสงสด 4.47

รองลงมาคอ แตงตวถกกบสภาพจรง มคาเฉลย เทากบ 4.07 และสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ม

คาเฉลยเทากบ 4.02 สวนการรบรเหตการณขาวตาง ๆ ทเกดขนอยางปกตไมกงวล มคาเฉลยนอยทสดเทากบ

1.62

หลงการทดลองสปดาหท 8 พบวา ยนดรบฟงความคดเหนของผอน มคาเฉลยสงสด 4.47

รองลงมาคอ สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข มคาเฉลย เทากบ 4.40 และแตงตวถกกบสภาพจรง ม

คาเฉลยเทากบ 4.30 ตามลาดบ สวนการรบรเหตการณขาวตาง ๆ ทเกดขน อยางปกตไมกงวลมคานอยทสด

เทากบ 1.67

2.2 คณภาพชวตดานความรสกตอชวต

ผลการประเมนคณภาพชวตดานความรสกตอชวต กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาห

ท 6 และ หลงการทดลองสปดาหท 8 ปรากฏผลแสดงในตารางท 19

80

ตารางท 11 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความรสกตอชวต ของผสงอายกอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8

รายการ กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 หลงการทดลองสปดาหท 8

X S.D. ระดบ X S.D. ระดบ X S.D. ระดบ

1. ไมมอาการปวดเมอย 2.22 1.08 พอใช 2.67 1.05 ปานกลาง 3.28 0.76 ปานกลาง

2. ระบบรางกายปกต เชน ทองไมผก 2.35 0.94 ปานกลาง 2.73 0.98 ปานกลาง 3.13 0.97 ปานกลาง

3. ขอตอไมยดตดไมเจบ 2.48 0.79 พอใช 3.03 0.96 ปานกลาง 3.43 0.77 ปานกลาง

4. สบายใจ 3.33 0.66 ปานกลาง 3.57 0.86 ด 3.93 0.78 ด

5. รสกหมดกงวล 2.60 0.92 ปานกลาง 3.03 0.96 ปานกลาง 3.67 0.92 ด

6. การทรงตวดขน 2.42 0.85 พอใช 3.13 1.04 ปานกลาง 3.83 0.91 ด

7. ชอบทจะออกกาลงกายเพอใหตนเองแขงแรงเสมอ 2.98 1.07 ปานกลาง 3.70 0.75 ด 4.03 0.76 ด

8. เดนทางไมตองพงคนอน 2.93 0.97 ปานกลาง 3.47 0.90 ปานกลาง 4.00 0.79 ด

9. สามารถทากจกรรมตาง ๆ ได ดวยตนเอง 2.98 1.07 ปานกลาง 3.77 0.86 ด 4.07 0.81 ด

10. ชอบทจะพดคยและสนทนากบผอน 3.05 1.00 ปานกลาง 3.90 0.86 ด 4.23 0.77 ด

11. สบายใจทจะมสวนรวมกบผอนในกจกรรมตาง ๆ 3.10 0.88 ปานกลาง 3.73 0.83 ด 4.03 0.72 ด

12. ความคลองตวของรางกาย 2.90 0.93 ปานกลาง 3.67 0.76 ด 3.80 0.66 ด

13. ชอบมปฏสมพนธกบผอน รสกวามความสข 3.15 0.98 ปานกลาง 4.13 0.82 ด 4.20 0.71 ด

14. มความตนตวตลอดเวลา 2.80 0.86 ปานกลาง 3.67 0.88 ด 3.98 0.83 ด

รวม 2.81 0.98 ปานกลาง 3.45 0.98 ด 3.84 0.85 ด

81

ตารางท 12 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความคลองตวยดหยนของผสงอาย กอน

การทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และ หลงการทดลองสปดาห 8

รายการ

กอนการทดลอง หลงการทดลอง

สปดาหท 6

หลงการทดลอง

สปดาหท 8

X S.D. X S.D. X S.D.

เดนสลบกรวย 8 ฟต 5.82 1.10 4.95 0.98 4.37 0.88

นง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ 4.20 3.91 4.35 3.75 4.37 0.88

ความออนตวของหวไหล -9.02 8.39 -7.35 8.16 -5.68 7.92

การเอยวตว-แตะ 7.33 4.26 9.52 4.18 11.15 3.94

จากตารางท 12 พบวาแบบทดสอบความคลองตวยดหยนของผสงอาย ในภาพรวม พบวา เดน

สลบกรวย 8 ฟต กอนการทดลองมคาเฉลยเทากบ 5.82 นาท หลงการทดลองสปดาหท 6 มคาเฉลย 4.95

นาท และหลงการทดลองสปดาหท 8 มคาเฉลยเทากบ 4.37 นาท การนง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ กอนการ

ทดลองมคาเฉลยเทากบ 4.20 นาท หลงการทดลองสปดาหท 6 มคาเฉลย 4.35 และหลงการทดลองสปดาหท

8 มคาเฉลยเทากบ 4.37 ความออนตวของหวไหล กอนการทดลองมคาเฉลยเทากบ -9.02 หลงการทดลอง

สปดาหท 6 มคาเฉลย -7.35 ซม. และหลงการทดลองสปดาหท 8 มคาเฉลยเทากบ -5.68 ซม. และการเอยวตว-

แตะ กอนการทดลองมคาเฉลยเทากบ 7.33 ซม. หลงการทดลองสปดาหท 6 มคาเฉลย 9.52 ซม. และหลงการ

ทดลองสปดาหท 8 มคาเฉลยเทากบ 11.15 ซม.

3. ผลการวเคราะหความแปรปรวนและการทดสอบความแตกตางเปนรายค คณภาพชวตของ

ผสงอายภายในกลม กอนการออกกาลงกาย หลงการออกกาลงกายสปดาหท 6 และหลงการออกกาลงกาย

สปดาหท 8 ปรากฏ ตามตารางท 21

82

ตารางท 13 การวเคราะหความแปรปรวนของคณภาพชวตของผสงอาย กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และ หลงการทดลองสปดาหท 8

รายการ

ความแปรปรวน

F

P-Value

df SS MS

ระห

วางก

ลม

ภายใ

นกล

ม

รวม

ระห

วางก

ลม

ภายใ

นกล

ม

รวม

ระห

วางก

ลม

ภายใ

นกล

ม

1. ความรสกตอตนเอง 2 177 179 2478.10 2656.45 5134.55 123905 15.01 82.56 .000*

2. ความรสกตอชวต 2 177 179 6159.81 4865.50 11025.31 3079.91 27.49 112.04 .000*

3. ความคลองตวยดหยน

- การเดนสลบกรวย 8 ฟต 2 177 179 65.24 175.48 240.73 32.62 .99 32.90 .000*

- การนง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ 2 177 179 516.90 2404.90 2921.80 258.45 13.59 19.05 .000*

- การวดความออนตวของหวไหล 2 177 179 333.33 11781.62 12114.95 166.67 66.56 2.50 .000*

- การเอยวตวแตะ 2 177 179 440.03 3019.67 3460.00 220.12 17.06 12.90 .000*

*P < .05

83

จากตารางท 13 พบวา คณภาพชวตของผสงอาย กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และ

หลงการทดลองสปดาหท 8 มความแตกตางกนอยางมนยสาคญยงทางสถตทระดบ .01 ทกรายการ จงนา

คาเฉลยไปทดสอบความแตกตางเปนรายค ผลปรากฏตามตารางท 22

ตารางท 14 การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยคณภาพชวตของผสงอายเปนรายคภายในกลม

ของกอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และ หลงการทดลองสปดาหท 8

การทดสอบ X

กอนการ

ทดลอง

หลงการ

ทดลองสปดาห

ท 6

หลงการทดลอง

สปดาหท 8

ความรสกตอตนเอง

กอนการทดลอง 3.06 - - 5.25*

หลงการทดลองสปดาหท 6 3.43 9.05* - 9.05*

หลงการทดลองสปดาหท 8 3.70 - - -

ความรสกตอชวต

กอนการทดลอง 2.81 - - 8.55*

หลงการทดลองสปดาหท 6 3.45 14.23* - 14.23*

หลงการทดลองสปดาหท 8 3.84 - - -

ความคลองตวยดหยน

การเดนสลบกรวย 8 ฟต

กอนการทดลอง 5.82 - - .87*

หลงการทดลองสปดาหท 6 4.98 1.47* - 1.47*

หลงการทดลองสปดาหท 8 4.37 - - -

การนง-กม-แตะปลายเทาบน

เกาอ

กอนการทดลอง 4.20 - - 2.15*

หลงการทดลองสปดาหท 6 4.35 4.15* - 4.15*

หลงการทดลองสปดาหท 8 4.37 - - -

ความออนตวของหวไหล

กอนการทดลอง -9.02 - - 1.67*

หลงการทดลองสปดาหท 6 -7.35 3.33* - 3.33*

84

การทดสอบ X

กอนการ

ทดลอง

หลงการ

ทดลองสปดาห

ท 6

หลงการทดลอง

สปดาหท 8

หลงการทดลองสปดาหท 8 -5.68 - - -

ตารางท 14 (ตอ)

การทดสอบ X

กอนการ

ทดลอง

หลงการทดลอง

สปดาหท 6

หลงการ

ทดลอง

สปดาหท 8

การเอยวตวแตะ

กอนการทดลอง 7.33 - - 2.18*

หลงการทดลองสปดาหท 6 9.52 3.82* - 3.82*

หลงการทดลองสปดาหท 8 11.15 - - -

* P < .05

จากตารางท 14 พบวา คาเฉลยคณภาพชวตของผสงอาย แตกตางกนทกค ทกรายการทดสอบ

อยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05 ดงน

หลงการทดลองสปดาหท 8 มคาเฉลยสงกวากอนการทดลอง

หลงการทดลองสปดาหท 6 มคาเฉลยสงกวากอนการทดลอง

หลงการทดลองสปดาหท 8 มคาเฉลยสงกวาหลงการทดลองสปดาหท 6

ขนท 6 ผลการจดทาคมอตนแบบการออกกาลงกาย สาหรบผสงอายฉบบสมบรณ

ผลการจดทาคมอตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายฉบบสมบรณปรากฏดงน

ผเชยวชาญเหนวาคมอมความเหมาะสมและมความสอดคลอง โดยมคาดงน ความสอดคลองเทากบ .94

ผลการประเมนความเหมาะสมและความสอดคลองของคมอรปแบบการออกกาลงกายเพอพฒนาคณภาพ

ชวตสาหรบผสงอายฉบบสมบรณ

85

ขอวจารณ

ผลจากการวเคราะหขอมลในการวจยการพฒนารปแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพ

ชวตสาหรบผสงอาย โดยทาการทดลองเปนเวลา 8 สปดาห ๆ ละ 3 วน ในการวจยครงน ผวจยไดวจารณ

ผลการทดลองดงน

จากผลการวจยพฒนารปแบบในครงนผวจย จะพจารณาเปน 3 ประเดน คอ ดานความรสกตอ

ตนเอง ดานความรสกตอชวตและดานความคลองตวยดหยน

ดานความรสกตอตนเองของผสงอายกอนการทดลองอยในระดบปานกลาง หลงการทดลอง

สปดาหท 6 และ 8 สปดาห พบวา อยในระดบ ด ซงแสดงใหเหนวาผสงอายกบรปแบบการออกกาลงกาย

เพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอายทผวจยพฒนา สามารถพฒนาคณภาพชวตดานความรสกตอ

ตนเองไดในสปดาหท 8 แสดงวาตองทาถง 8 สปดาห มความแตกตางอยางม นยสาคญ แตมขอสงเกต

วา ความมนใจทจะใหคนยอมรบหรอไมยอมรบ และการรบรเหตการณขาวตาง ๆ ทเกดขนอยางปกตไม

กงวล อยในระดบปานกลาง ซงอาจเปนไปไดวา รปแบบการพฒนา จะเนนอยกบความคลองตวยดหยน

มากกวา ถาหากวาจะทาใหเกดความเปนไปไดมากขน อาจตองมกจกรรมการแลกเปลยนแนวคดการ

สนทนาเกยวกบเรองราว และเหตการณตาง ๆ รวมดวย สวนความรสกตอตนเองทดขนในสปดาหท 8 ซง

จะไปชวยสนบสนนความสามารถในความสามารถ ในการแลกเปลยนความคดเหนกบผอน ของ

ความสามารถรสกตอตนเอง สวนดานความพงพอใจกบชวต ความพยายามในการทากจกรรม การลด

ความกงวล การควบคมพฤตกรรม และการปรบตวมคะแนนเปลยนแปลงสระดบด อยางนอย แสดงให

เหนวา รปแบบการอออกกาลงกายในการวจยครงน สามารถพฒนาความรสกตอตนเองดขน ตามลาดบ

ซงสอดคลองกบการวจยของ เฉก (2532: 23-26) กลาววา การออกกาลงกายจะทาใหผสงอายมจตใจทด ม

ความสข สดชนและกระตอรอรน ทจะทากจกรรมไดอยางตอเนองและจากการวจยของ สทธชย (2536:

178) เหนดวยวา การทผสงอายดารงชวตอยางมความสขไดนน สมรรถภาพทางกายและการออกกาลงกาย

จดเปนองคประกอบ ทสาคญ เพอชลอการเปลยนแปลง และชวยใหปราศจากความเจบปวยจากโรคภย

ผสงอายมความกระฉบกระเฉง มสมรรถภาพดทงรางกายและจตใจ สามารถทาประโยชนใหแกสงคมได

ตอไปอก

ดานความรสกตอชวตของผสงอาย จากผลการวจย ความรสกตอชวต พบวา สวนใหญเปลยน

ไปสระดบด ในสปดาหท 8 จากผลอาการปวดเมอย ระบบรางกาย และการเคลอนไหวของขอตออยใน

ระดบปานกลาง ซงอาจเปนไปไดวา รปแบบทพฒนาจะเนนถงความคลองตวยดหยน โดยรปแบบไมม

การประเมนสขภาพ ทเปนประเดนปญหา อาจเนองจากการเปนผสงอายเกยวกบ อาการปวดเมอย ทองผก

ขอยดตด ซงมผลทาใหผทเขารวมกระบวนการไมมการเปลยนแปลง และจากผลการทดสอบประเมนความ

คลองตวยดหยน พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญ แตมขอสงเกตวาคาคะแนนเฉลยจะลดลงทละนอย

86

แตกตางอยางมนยสาคญ แตมขอสงเกตวา คาคะแนนเฉลย จะลดลง ทละนอย ซงเปนไปไดวา จะตองใช

เวลาในการออกกาลงกาย ใหมากกวา 8 สปดาห ซงสอดคลองกบ อดสร (2529: บทคดยอ) ทาการวจยโดย

ใชเวลาในการฝก 10 สปดาห สปดาหละ 3 วน พบวา กอนการทดลองกบหลงการทดลอง มความแตกตาง

กนอยางมนยสาคหญ ทระดบ .01 และสอดคลองกบ สกล (2537: บทคดยอ) ศกษาผลของการออกกาลงกาย

ใชเวลา 8 สปดาห ๆ ละ 3 วน ผลวจยพบวา การออกกาลงกายมผลทาใหสมรรถภาพของรางกายเพมขน

อยางมนยสาคญและจากทฤษฎผสงอาย เกยวกบการมกจกรรมรวมกน Havighurst (อางถงใน สดใจ, 2542:

42) ซงทฤษฎชใหเหนวา กจกรรม ทจดควรจดใหเหมาะสมกบกระบวนการความสงอาย กจกรรม

สงเสรมใหสภาวะรางกาย จตใจ และสงคมดมากขน เมอมอายมากขนและความรสกตอชวตของผสงอาย

จะดขน สงผลใหอยในสงคมอยางมคณภาพ

แตอยางไรกตามจากผลการทดลองพบวา เ มอเปรยบเทยบผลการทดลองพบวา มความ

แตกตางกนอยางมนยสาคญ ซงแสดงวาจากรปแบบทผวจยพฒนา สามารถพฒนาคณภาพชวตของ

ผสงอายได ซงสอดคลองกบทฤษฎของ Thomdike คอ ตองมการออกกาลงกายบอยๆ หรอปฏบตซ าจน

เกดความชานาญ จะสงผลใหเกดการพฒนาขนและจากผลการทดลองแสดงใหเหนวา เวลา ระยะเวลา ถาม

การฝกมากขนจะสงผลใหคณภาพชวตดขน

การกาหนดความหนกของรปแบบการออกกาลงกาย เพอพฒนาทกระบบของรางกาย เปนสวน

หนงของการพฒนาสมรรถภาพและสขภาพผสงอาย รปแบบการออกกาลงกายทมความหนก ความถ และ

ระยะเวลาของการออกกาลงกายทเพยงพอ จะทาใหผสงอายมสขภาพทดขน ดงนน จากผลการวจยใช

ความถในการออกกาลงกายสปดาหละ 3 วน จงเหมาะสมสาหรบผสงอายไมหนกและไมเบาเกนไป

ผสงอายไดมเวลาพกสลบกน ความหนกของการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย ความหนกและระยะเวลา

ทงหมดทออกกาลงกาย จะเปนตวบงบอกถงความเหมาะสมกบวยและอายของผสงอายการออกกาลงกาย

หนก ปานกลาง เปนระยะเวลานานๆ สามารถทาใหผสงอายเกดการพฒนาขน จากผลการวจย ความหนก

ของการออกกาลงกายทเหมาะสม ควรอยระหวาง 50-70 เปอรเซนตของอตราการใชออกซเจนสงสด สาหรบ

ผสงอายทมโรคประจาตวหรอโรคหวใจ ควรออกกาลงกายเบา ๆ เชน ออกกาลงกายระดบความหนก 40-

50 เปอรเซนตของอตราการเตนชพจรสงสด จากผลการออกกาลงกายสาหรบผสงอายจะเหนไดวาภายหลง

การออกกาลงกายอยางสมา-เสมอ จนสมรรถภาพรางกายดขน สามารถเพมความหนกของการออกกาลงกาย

ใหมากขนกวาเดม จากการสงเกต หลงจากการทดลองสปดาหท 6 ผสงอายเรมรสกเหนอยขน อตรา

การเตนชพจรเรวขน แสดงใหเหนวา ผสงอายออกกาลงกายตามความหนก สามารถพฒนารางกายเพมขน

และหลงสปดาหท 8 ผสงอายไดออกกาลงกายเตมท จากผลการวจยสรปโดยรวมผสงอายใหความเหนวา

คอนขางหนก ดงนน สรปไดวา รปแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย สามารถทาใหผสงอายเกดการ

เหนอย หวใจเตนเรวขนและมการพฒนาขนทางดานรางกายสงผลใหจตใจดขน ทาใหมคณภาพชวตทด

ขนดวยตามลาดบ

87

จากผลการวจยพบวา คาเฉลยคณภาพชวตดานความคลองตวยดหยน รายการเดนสลบกรวย 8

ฟต นงกมแตะปลายเทาบนเกาอ วดความออนตวของหวไหล และการเอยวตว-แตะ ของผสงอายโดย

ภาพรวม กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 ทกรายการ มการ

พฒนาการดขนตามลาดบ เนองจากผสงอายไดมการเคลอนไหวไดออกกาลงกายอยางตอเนองสมาเสมอ

และทาการออกกาลงกายไมยากจนเกนไป ทาการออกกาลงกายทปฏบตทกรายการ สรางความออนตว

ความยดหยน และสรางความแขงแรงใหกบรางกาย ผสงอายไดปฏบต และเกดการเรยนร เขาใจ

จดประสงคในการออกกาลงกาย จงสามารถปฏบตตามรปแบบการออกกาลงกายได แสดงใหเหนวาผสงอาย

เหนความสาคญของรปแบบการออกกาลงกายทผวจยสรางขนเหมาะสมกบผสงอาย จงสามารถพฒนา

รปแบบการออกกาลงกายทผวจยสรางขนเหมาะสมกบผสงอาย จงสามารถพฒนาใหรางกายเกดความ

คลองตวยดหยนมากขน ซงสอดคลองกบวรศกด (2525: 112) ไดกลาววา การออกกาลงกายนนเปนสงทม

ความจาเปนและสาคญตอทก ๆ คน การออกกาลงกายทเหมาะสมทสงผลใหเกดประโยชนตอรางกาย

และคณภาพชวต และยงสอดคลองกบงานวจยของ Schaller (1996: 158) ไดศกษาผลของการฝกกลามเนอท

มตอความออนตวของผสงอาย พบวา ผลการฝกความออนตว หลงการฝกสปดาหท 8 มความออนตวเพมขน

กวากอนการฝก อยางมนยสาคญทระดบ .05

ผลการวเคราะหความแปรปรวนและการเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายค คณภาพชวตของ

ผสงอาย ดานความรสกตอตนเอง ดานความรสกตอชวต และดานความคลองตวยดหยน โดยภาพรวม

กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และ หลงการทดลองสปดาหท 8 พบวา มความแตกตางกน

อยางมนยสาคญยงทางสถตทระดบ .01 ทกรายการ เมอเปรยบเทยบเปนรายค พบวา ผลการเปรยบเทยบ

ความแตกตางคณภาพชวตของผสงอาย ดานความรสกตอตนเอง ความรสกตอชวต และความคลองตว

ยดหยน โดยภาพรวม กอนการทดลอง และหลงการทดลองสปดาหท 8 มความแตกตางกนอยางม

นยสาคญยงทางสถตทระดบ .01 ทงนเปนเพราะรปแบการออกกาลงกาย มความเหมาะสมกบผสงอายม

การออกกาลงกายไมหนกและไมเบาจนเกนไป ผสงอายมความรเขาใจ รประโยชนจากการออกกาลงกาย

ซงการออกกาลงกายมประโยชนทกดานตอผสงอาย ผสงอายทออกกาลงกายสมาเสมอ จะมสมรรถภาพ

ทางกายเพมมากขน และทาใหอวยวะตาง ๆ ทาหนาทไดดขน จากผลการศกษาวจย ศกดฐาพงษ (2540: 36)

ไดกลาววาการฝกออกกาลงกายสปดาหท 3 ครง ๆ ละ 30 นาท ในผสงอาย ทาใหสมรรถภาพรางกายดขน

การทางานของหลอดเลอด และหวใจ มประสทธภาพเพมมากขน ซงสอดคลองกบ (เกษม และกลยา, 2545:

48) กลาววาการออกกาลงกายทาใหสมรรถภาพการทางานดขน ชวยรกษาโรคบางอยางได เชน อาการปวด

เมอย อาการเครยด และยงชวยสงเสรมสขภาพจต และถามการออกกาลงกายสมาเสมอ จะสงผลใหหวใจ

แขงแรงและมประสทธภาพ หวใจดขน ทาใหผสงอายมสขภาพกายและสขภาพจตดขนตามลาดบ จาก

ผลการวจยแสดงใหเหนวา การออกกาลงกายของผสงอายทกคนสามารถทาได ออกกาลงกายได และ

ไดผลดคลาย ๆ กบทกวย แตตางกนทปรมาณเนองจากผสงอายเมออายมากขน อวยวะทกสวนเรมเสอม

88

ลงตามวย จากการสงเกตเมอผสงอายไดมการออกกาลงกาย ผลทไดรบจากการออกกาลงกาย จากรปแบบ

การออกกาลงกายทผวจยสรางขน สาหรบผสงอายมการออกกาลงกายโดยยดหลกการออกกาลงกายและ

วธการออกกาลงกายทถกตองคอการออกกาลงโดยใชความถ 3 ครงตอสปดาห ความหนก เรมจาก เบา

ปานกลาง คอนขางหนก ถงหนก แตผสงอายสามารถปฏบตไดไมเกดการบาดเจบ ใชเวลาการออกกาลง

กายจากนอยไปหามาคอ จาก 22 นาท จนถง 40 นาท ตามความเหมาะสม และใชรปแบบการออกกาลง

กายโดยการบรหารรางกาย ซงเหมาะสมกบวยผสงอาย ทงน เนองจากรปแบบการออกกาลงกายทได

นาไปใชมทาการออกกาลงกายทเหมาะสม มขนตอนการออกกาลงกายตามกระบวนการออกกาลงกาย ม

การอบอนรางกาย มการบรหารรางกาย และมการผอนคลายรางกาย เวลาทนามาปฏบตกบผสงอาย ใช

เวลาเรมจากนอยไปหามาก เพอใหผสงอายทาความคนเคยการออกกาลงกายและเตรยมความพรอม

รางกาย มการปฏบตทาออกกาลงกาย ชา ๆ เพอไมใหเกดการบาดเจบ โดยแตละทาจะมการนบจานวน

ครง เพอใหผสงอายสามารถปฏบตไดพรอมเพรยงกน มการเพมเวลาทก 2 สปดาห เพอใหผสงอายเพม

ความมนใจขนจนถงเวลาทเหมาะสม สรปไดวา ควรใชเวลาในการทดลองมากขน เพอสามารถพฒนา

คณภาพชวตขนไดและการออกกาลงกายทเหมาะสม ตามหลกการออกกาลงกายและกระบวนการออก

กาลงกายจะสงผลใหผสงอายมคณภาพชวตทดขน จากรปแบบการออกกาลงกาย ทาใหผสงอายสามารถ

ปฏบตทาการออกกาลงกายได จนเกดความแขงแรง มความคลองตว กระฉบกระเฉงขน มความสข

สนกสนาน เพลดเพลน ไมเครยด นอนหลบสบาย สงผลทาใหมคณภาพชวตดขน และผลของความ

ยดหยนคลองตวผสงอาย ทาใหผสงอาย สามารถปฏบตการออกกาลงกายดขนเปนลาดบ ท งทเปน

เพราะวา การฝกตามรปแบบการออกกาลงกายทเหมาะสมกบผสงอาย สามารถพฒนารางกายขนทาให

รางกายดสภขาพจตทดตามมา ซงสอดคลองกบ ชศกด และกนยา (2536: 295) ไดกลาววา การ

พฒนารปแบบใหเกดประสทธภาพนนจะตองสอดคลองกบหลกการออกกาลงกาย คอจะตองม

ระยะเวลาตามรปแบบ มความหนกและจานวนครงของการฝกทเหมาะสม ทงนตองฝกอยางถกตอง

ผลการวจยของรปแบบการออกกาลงกาย พบวา รปแบบการออกกาลงกายทใชกลามเนอ มด

ใหญ และมการเคลอนไหวเปนจงหวะสมาเสมอเปนเวลานาน ๆ จะชวยในการพฒนาอตราการใชออกซเจน

สงสด การออกกาลงกายตามรปแบบการออกกาลงกายควรเลอกใหเหมาะสมกบวยและอาย รวมทง

ความชอบและตองมเวลาในการออกกาลงกาย นอกจากน ควรคานงถงทกษะ และ ขอจากดในการออก

กาลงกายดวย เชน คนอวนหรอบคคลทมปญหาเกยวกบกระดกและขอ ควรเลอกการออกกาลงกายวายน า

หรอขจกรยาน เนองจากการออกกาลงกาย ทาใหเกดแรงกระแทก ตอกระดก และขอนอยกวาการออก

กาลงกายชนดอน ๆ การออกกาลงกายตามรปแบบการออกกาลงกาย พบวา เปนการออกกาลงกายทไม

ตองเสยคาใชจาย นอกจากนรปแบบการออกกาลงกายไมตองใชทกษะมากกบผทเรมออกกาลงกาย เมอ

ออกกาลงกายจนระบบหวใจและระบบหายใจดขน รวมทง มทกษะมากขน กควรเพมความหนกเพมขน

จากรปแบบการออกกาลงกายผวจย มการเพมจานวนเซตและระยะเวลา โดยเพมขนทก 2 สปดาห จนถง 6

89

สปดาห มการทดสอบหลงสปดาหท 6 ผลการทดลองพบวา ผสงอายเรมมความเหนอย และเรมปฏบตชาลง

มเหงอออกมากขน สงผลใหอตราการเตนของหวใจเตนเรวขน จากความหนกทเพมขนทาใหผสงอายเกด

ความแขงของกลามเนอ ผสงอายสามารถทากจกรรมซา ๆ ไดนานขน มความออนตวดขนตามลาดบ จากผล

การออกกาลงกายผสงอายเกดความสนกสนาน เพลดเพลน มเพอนมากขน มความมนใจในการปฏบตการ

ออกกาลงกาย จากจานวนความหนกเพมขน ผสงอายสามารถปฏบตทาการออกกาลงกายตามรปแบบการ

ออกกาลงกายไดโดยไมเกดการบาดเจบและสามารถสรปไดวา จากสปดาหท 6 จนถงสปดาหท 8

สามารถเหนผลความแตกตางไดชดเจนเกยวกบ ระยะเวลาของการทดลอง มผลตอการออกกาลงกายของ

ผสงอาย เนองจากวาความหนกจะเปนตวบงชไดวาระดบไหนเหมาะสมสาหรบผสงอายในวย 65-70 ป

และผสงอายสามารถเลอกทจะปฏบตไดตามความเหมาะสม จากการปฏบตตามรปแบบการออกกาลงกาย

ของผสงอาย ยงสอดคลองกบกฎการเรยนรของ Thorndike ซงนามาใชในการฝกออกกาลงกาย ไดแก กฎ

ของการฝก (law of exercise) คอตองมการออกกาลงกายบอย ๆ หรอปฏบตซ าจนเกดความชานาญ โดยเรม

ฝกจากงายไปหายาก จากชาไปหาเรว ตองออกกาลงกายลกษณะทาทางทถกตอง จงจะสงผลใหมความ

ออนตว เพมมากขน ทงนจากผลการวเคราะหความแปรปรวน และสรปผลจากการวจยแสดงใหเหนวา ม

ความแตกตางกนอยางมนยสาคญยงทางสถตทระดบ .01 แสดงวารปแบบการออกกาลงกายมการพฒนาขน

อยางเหนไดชดเจน เมอเปรยบเทยบเปนรายค พบวา ทกคมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

แสดงใหเหนวา เวลา และระยะเวลาการฝกมากขน จะสงผลใหมการพฒนาสงขน

รายการเดนสลบกรวย 8 ฟต พบวา หลงการทดลองสปดาหท 8 และหลงการทดลองสปดาหท 6

มความคลองตวดขนทาใหใชเวลานอยลงกวากอนการทดลอง แสดงวาผสงอายกลมขยายผลมความ

คลองตวดขนตามลาดบ เนองจากผสงอายมการฝกสมาเสมอ และทาซ าบอย ๆ จนมการพฒนาในทางทด

ขน

รายการนง – กม แตะปลายเทา พบวา หลงการทดลองสปดาหท 8 และหลงการทดลองสปดาหท

6 ผสงอายกลมขยายผล มความออนตวสงขนกวากอนการทดลอง แสดงวารปแบบการออกกาลงกาย ทา

ใหผสงอายกลมขยายผลมความออนตวดขน

รายการวดความออนตวของหวไหล พบวา หลงการทดลองสปดาหท 8 และหลงการทดลอง

สปดาหท 6 ผสงอายกลมขยายผล มความออนตวสงขนกวากอนการทดลอง แสดงวา รปแบบการออกกาลง

กายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย มความเหมาะสม ทาใหผสงอายกลมขยายมความออนตว

ของหวไหลสงกวากอนการทดลอง

รายการเอยวตว-แตะ พบวา หลงการทดลองสปดาหท 8 และหลงการทดลองสปดาหท 6 ผสงอาย

กลมขยายผล มความออนตวสงขนกวากอนการทดลอง แสดงวา รปแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรม

คณภาพชวตสาหรบผสงอาย รายการเอยวตว-แตะมความเหมาะสม สามารถนาไปใช ใหเกดประโยชนได

90

ผลการวจย การขยายผลรปแบบของการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย จาก

ผลการวจย แสดงใหเหนวา ผลการขยายผลดานการออกกาลงกายตามหลกการออกกาลงกาย

ประกอบดวยความถ ความหนก ความนาน และดานรปแบบการออกกาลงกายมความเหมาะสมสามารถ

นาไปใชไดเกดประโยชนในการพฒนาคณภาพชวตได เชน เดยวกบกลมตวอยาง ทกรายการ ผลการวจย

คณภาพชวตของผสงอายกลมขยายผล ดานความรสกตอตนเอง ดานความรสกตอชวต และดานความ

คลองตวยดหยน หลงการทดลองสปดาหท 8 มคาเฉลยสงกวากอนการทดลอง อยางมนยสาคญยงทระดบ

.01 แสดงวารปแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย ดานความรสกตอตนเองม

ความเหมาะสม ดงนนผนากจกรรมการออกกาลงกายหรอผทสนใจทวไป สามารถนาไปใชใหเกด

ประโยชนในการพฒนาคณภาพชวตได และผลการวจยดานคณภาพชวตดานความคลองตวยดหยนของ

ผสงอาย กลมขยายผลโดยภาพรวมกอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลอง

สปดาหท 8 แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงสรปไดวาแบบการออกกาลงกายเพอ

สงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอายมความเหมาะสม สามารถนาไปใชใหเกดประโยชนในการพฒนา

คณภาพชวตไดเชนเดยวกนจากเหตผลดงกลาวแสดงใหเหนวา คมอและตนแบบการออกกาลงกาย

สาหรบผสงอายเหมาะสมกบผสงอายวย 65-75 ป

91

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย

วตถประสงคของการวจย

1. เพอสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนเพอนาไปสการพฒนา

คณภาพชวตผสงอายในเขตนอกพนทตอไป

2. ศกษาผลของตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสนทมตอคณภาพชวต

ของผสงอายเกยวกบความรสกทดตอตนเองและชวต และความคลองตวยดหยน

ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผสงอาย ทมอายระหวาง 60-75 ป เปนสมาชกชมรม

ผสงอาย โรงพยาบาลจนทรเบกษา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม จานวน56 คน

กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนผสงอายทมอายระหวาง 60-75 ป เปนสมาชกชมรม

ผสงอาย โรงพยาบาลจนทรเบกษา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม จานวน 35 คน เปนผสงอายเพศ

ชาย จานวน 6คน และเปนผสงอาย เพศหญง จานวน 29 คน โดยใชการสมกลมตวอยางแบบหลาย

ขนตอน (multistage random sampling)

เครองมอทใชในการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดใชตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย เปนเครองมอทดลองโดยม

คาดชนสอดคลองเพอทดสอบความเทยงตรง มคาพสยอยในชวง 0.94-1.00 คาความเชอมนของรปแบบการ

ออกกาลงกายของแตละแบบทดสอบสมมรถภาพผสงอาย ดงน แบบทดสอบเดนสลบกรวย 8 ฟต

แบบทดสอบวดความออนตวของหวไหล แบบทดสอบนง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ มคาความเชอมนใน

แตละแบบทดสอบดงน 0.775 0.997 และ 0.968 การทดสอบความสามารถในการยดเหยยดของลาตว โดย

ใชแบบทดสอบเอยวตว-แตะ และใชแบบประเมนคณภาพชวตในการเกบรวบรวมขอมล

92

วธดาเนนการเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมลกบกลมตวอยาง ผวจยดาเนนการดงน

1. นาหนงสอขอความรวมมอการทาวจย จากภาควชาพลศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ตดตอผอานวยการโรงพยาบาลจนทรเบกษา อาเภอกาแพงแสน จงหวด

นครปฐม เพอขอความอนเคราะหเกบขอมลจากสมาชกชมรมผสงอาย โรงพยาบาลกาแพงแสน อาเภอ

กาแพงแสน จงหวดนครปฐม โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลทงขวาง

2. ชแจงขนตอน วตถประสงค และรายละเอยด วธการทดลอง เพอรบทราบและเขาใจตรงกน

3. จดเตรยมอปกรณและสถานท

4. ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน

ใชระยะเวลาในการทดลอง 8 สปดาห ๆ ละ 3 วน ทดลองวนจนทร วนพธ และ วนศกร ตงแตเวลา

15.30 – 16.10 น.

การวเคราะหขอมล

ผวจยนาขอมลมาวเคราะหและแปลผล โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป มาวเคราะห

ขอมลดงน

1. คาความถและรอยละสาหรบขอมลพนฐาน ไดแก เพศ อาย

2. คานวณคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน สาหรบผลการประเมนคณภาพชวต

3. วเคราะหความแปรปรวนแบบการทดลองวดซ าแบบมตเดยว (Repeated measure in one

dimensional design) เพอทดสอบความแตกตางของคณภาพชวตของผสงอายภายในกลม กอนการทดลอง

หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 โดยใชสถต One-way analysis of variance

with repeated ทระดบความมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพบความแตกตาง ทดสอบความแตกตาง

เปนรายคโดยใชวธของ Tukey

ผลการวจย

1. ตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน ประกอบดวยวตถประสงค

หลกการออกกาลงกาย คอ ความถ 3 ครงตอสปดาห ความนานใชระยะเวลาออกกาลงกายไมเกน 30 นาท

ดงน

สปดาหท 1-2 ใชเวลา 15 นาท

สปดาหท 3-4 ใชเวลา 20 นาท

สปดาหท 5-6 ใชเวลา 25 นาท

สปดาหท 7-8 ใชเวลา 30 นาท

93

รปแบบการออกกาลงกาย

ใชแบบการเตนลลาศประกอบยางยดจงหวะบกนและจงหวะตลงและเคลอนท ออกกาลงกาย

เปนเซต โดย 1 เซต หมายถงการออกกาลงกาย ทาละ 8 จงหวะ

ทาทางการออกกาลงกาย แบงเปน 3 ขน คอ การอบอนรางกาย การออกกาลงกาย และการ

ผอนคลายรางกาย

การอบอนรางกาย จานวน 7-10 ทา ทาละ 8 ครง ใชเวลา 5-7 นาท

การออกกาลงกาย ดวยการเตนลลาศประกอบยางยดจงหวะบกนและจงหวะตลง ใชเวลา 30

นาท

การผอนคลายรางกาย จานวน7- 10 ทา ๆ ละ 10 ครง ใชเวลา 7- 10 นาท

แผนการใชรปแบบการออกกาลงกาย

ใชเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 ครง

2. ผลการศกษาคาเฉลยคณภาพชวตของผสงอาย ปรากฎดงน

2.1 คาเฉลยคณภาพชวตดานความรสกตอตนเองของผสงอายกอนการทดลอง และหลงการ

ทดลองสปดาหท 6 อยในระดบปานกลาง และหลงการทดลองสปดาหท 8 อยในระดบด

2.2 คาเฉลยคณภาพชวตดานความรสกตอชวตของผสงอายกอนการทดลอง อยในระดบปาน

กลาง สวนหลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 อยในระดบด

2.3 คาเฉลยคณภาพชวต ดานความคลองตวยดหยน 1) การเดนสลบกรวย 8 ฟต กอนการ

ทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 พบวาใชเวลานอยลงตามลาดบ 2)

การนงกมแตะปลายเทาบนเกาอ กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลอง

สปดาหท 8 พบวามความออนตวสงขนตามลาดบ 3) การวดความออนตวของหวไหล กอนการทดลอง

หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 พบวามความออนตวสงขน ตามลาดบ 4)

การเอยวตวแตะ กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 พบวาม

ความออนตวสงขนตามลาดบ สรปไดวา หลงการทดลองผสงอายทกรายการมความคลองตวยดหยน

สงขนกวากอนการทดลอง

3. ผลการเปรยบเทยบความแตกตางคณภาพชวตของผสงอาย ดานความรสกตอตนเอง

ความรสกตอชวตและความคลองตวยดหยน กอนการทดลองและหลงการทดลองสปดาหท 8 มความ

แตกตางกนอยางมนยสาคญยงทางสถตทระดบ .01 ทกรายการ

94

4. ผลการวเคราะหความแปรปรวนและการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค คณภาพ

ชวตของผสงอาย กอนการทดลอง หลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 พบวา

คณภาพชวตดานความรสกตอตนเอง ความรสกตอชวตและความคลองตวยดหยน กอนการทดลอง หลง

การทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 มความแตกตางกนอยางมนยสาคญยงทางสถตท

ระดบ .01 ทกรายการ โดยการทดลองสปดาหท 8 มคาเฉลยสงทสด รองลงมาคอ หลงการทดลองสปดาห

ท 6 และกอนการทดลอง มคาเฉลยนอยทสด ทกรายการ

6. ผลการขยายผลตนแบบการออกกาลงกาย สาหรบผสงอาย ฉบบสมบรณ ปรากฏดงน

6.1 คณภาพชวตดานความคลองตวยดหยนของผสงอาย กลมขยายผล กอนการทดลอง หลง

การทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต โดยความ

คลองตวยดหยนของผสงอาย หลงการทดลองสปดาหท 8 มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ หลงการทดลอง

สปดาหท 6 และ กอนการทดลองมคาเฉลยนอยทสด ทกรายการ

6.2 ผนากลมขยายผล มความเหนวาคมอรปแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวต

สาหรบผสงอาย มความเหมาะสมระดบมากทกรายการ

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทไดจากการวจย

1. จากผลการวจยการพฒนาตนแบบการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบ

ผสงอาย พบวา คณภาพชวตของผสงอายทผานการทดลอง มความแตกตางกนอยางมนยสาคญ ทาง

สถต ทงหลงการทดลองสปดาหท 6 และหลงการทดลองสปดาหท 8 การนารปแบบการออกกาลงกาย

เพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอายไปใชใหไดผลควรใชเวลาในการทดลองเปนเวลา 8 สปดาหขน

ไปหรอมากกวา แตถามเวลานอย อาจฝกเพยง 6 สปดาห กสามารถพฒนาคณภาพชวตขนได และสาหรบ

ผสงอายหรอผนาการออกกาลงกายทสนใจคมอตนแบบการออกกาลงกาย เพอสงเสรมคณภาพชวต

สาหรบผสงอาย สามารถนาไปใชใหเกดการพฒนาเปนกลมหรอเปนรายบคคลได โดยสามารถศกษาดวย

ตนเอง และถาเปนไปไดควรใหกลมผออกกาลงกายไดมชวงเวลาสาหรบสนทนา แลกเปลยน ความรและ

ประสบการณรวมกน อาจเปนกอนหรอหลงออกกาลงกาย

2. ในการพฒนาตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน ควรใชกระบวนการ

ทา Action Research จะไดทาใหสามารถวเคราะหจดออน ของวธการออกกาลงกายนจะชวยใหสามารถ

คนหาวธการออกกาลงทเหมาะสมกบผสงอาย และเปนประโยชนตอผสงอายทจะนาไปใชไดกวางขวาง

ขน

95

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

1. ควรมการสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผทมอาย55-60 ป

2. ควรมการสรางโปรแกรมตนแบบสมรรถภาพสาหรบผสงอายชวงละ 5 ป

3.. ควรมการสรางโปรแกรมการออกกาลงกายเพอความแขงแรงของกลามเนอสาหรบผสงอาย

96

เอกสารและสงอางอง

กนกรส หงสทอง. 2530. การเปลยนแปลงของหวใจ ระบบไหลเวยนเลอดและระบบหายใจตอการออก

กาลงกาย. เอกสารประกอบการอบรมวชาการสรรวทยาครงท 5 เรอง สรรวทยาประยกตของ

ระบบทางเดนอาหาร โภชนาการ และการออกกาลงกาย ภาควชาสรรวทยา คณะแพทยศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (อดสาเนา)

กรกานต ปอมบญม. 2538. ผลของการใชโปรแกรมการออกกาลงการตอสมรรถทางกายของผสงอาย.

วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลอายรศาสตรและ

ศลยศาสตร, มหาวทยาลยเชยงใหม.

กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. 2545. การออกกาลงกายทวไปและเฉพาะโรคผสงอาย.

สถาบนเวศศาสตรผสงอาย, กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข.

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. 2526. ดนตรศกษา. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภา ลาดพราว.

กรมสขภาพจต. 2547. เครองชวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกชดยอ ฉบบภาษาไทย. (Online).

แหลงทมา: www.dmh.go.th/test/whogol/

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. 2535. คมอสงเสรมการออกกาลงกายเพอสขภาพ. กรงเทพมหานคร:

องคการสงเคราะหทหารผานศก.

กรรว บญชย และสดจต เชยวอไร. 2540. กายบรหาร. กรงเทพมหานคร: โรงพมพการศาสนา. แปล

จาก B.Anderson. 1975. Bolinas. California : Shelter Publication, Inc.

กระทรวงสาธารณสข. 2531. คมอการสงเสรมสขภาพผสงอาย. กรงเทพมหานคร:โรงพมพ องคการ

สงเคราะหทหารผานศก

กระทรวงสาธารณสข. 2546. แผนพฒนาสขภาพแหงชาต. กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคการ

สงเคราะหทหารผานศก.

กองสาธารณสขตางประเทศ กระทรวงสาธารณสข. 2532. รายงานการประชมคณะกรรมการ

ประสานงานดานสหประชาชาต. (อดสาเนา)

กาญจนา ตงชลทพย. 2532. ผสงอาย : ทรพยากรมนษยทถกมองขาม. ประชากรและการพฒนา 9. 1-3.

การกฬาแหงประเทศไทย. 2542. การออกกาลงกายในผสงอาย. กรงเทพมหานคร:

เซเวนพรนตงกรฟ จากด.

กลยา ตนตผลาชวะ. 2540. การออกกาลงกายเพอสขภาพ. วารสารชมรมศษยเกาพลศกษา สข

ศกษา และนนทนาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 2 (มกราคม- ธนวาคม): 27-43.

เกษม ตนตผลาชวะ และ กลยา ตนตผลาชวะ. 2545. การพยาบาลผสงอาย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพ

เจรญกจ.

97

คงศกด จะวะนะ. 2546. แบบทดสอบสมรรถภาพสาหรบผสงอาย. วทยานพนธปรญญาโท,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานผสงอายแหงชาต สานกนายกรฐมนตร กรงเทพมหานคร. 2545.

แผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545-2554). กรงเทพมหานคร:

โรงพมพครสภาลาดพราว

จรวยพร ธรณนทร. 2537. แอโรบกดานซขนพนฐาน. กรงเทพมหานคร: สานกพมพไทยวฒนาพานช.

จรสวรรณ เทยนประภาส และ พชร ตนศร. 2536. การพยาบาลผสงอาย. กรงเทพมหานคร: รงเรอง

ธรรม.

จนทนา วงคะออม. 2540. ผลของโปรแกรมสงเสรมการออกกาลงกายโดยประยกตทฤษฎความสามารถ

ตนเองตอพฤตกรรมการออกกาลงกายของผสงอาย. วทยานพนธปรญญาโท,

มหาวทยาลยมหดล.

จนทรฉาย ฉายากล. 2538. ประสทธผลของการใหความรเรอง การฝกการออกกาลงกายและการ

สนบสนนจากสมาชกในครอบครว ในการสงเสรมการออกกาลงกายเพอสขภาพของผสงอาย

ชมชนวดมะกอก เขตพญาไท และเคหะชมชนทงสองหอง เขตดอนเมอง กรงเทพมหานคร.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาพยาบาลสาธารณสข,

มหาวทยาลยมหดล.

จาเรยง กรมะสวรรณ. 2532. ผสงอายในสงคมไทย. กรงเทพมหานคร: คณะพยาบาลศาสตร,

มหาวทยาลยมหดล.

จฬาภรณ รงพสทธพงษ. 2531. โภชนาการและการออกกาลงกายในผสงอาย. รามาธบด

เวชสาร. 11(3): 202-206.

เฉก ธนะสร. 2530. ทาอยางไรชวตจะยนยาวและมความสข. (พมพครงท 4). กรงเทพมหานคร: โรง

พมพอกษรสมพนธ.

ชลพร ไกรทกขราง. 2545. การสรางเครองมอวงออกกาลงกายสาหรบผสงอาย. วทยานพนธ

ปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ชศกด เวชแพทย. 2532. การปฏบตตวของผสงอายเพอใหมอายยน. กรงเทพมหานคร:

ศภวนชการพมพ.

ชศกด เวชแพทย. 2538. สรรวทยาของผสงอาย. กรงเทพมหานคร: ศภวนชการพมพ.

ชศกด เวชแพทย และ กนยา ปาลววธน. 2536. สรรวทยาของการออกกาลงกาย. (พมพครงท 4).

กรงเทพมหานคร: โรงพมพธรรกมลการพมพ.

ดวงเดอน พนธโยธ. 2539. ความสมพนธระหวางความสาคญของสขภาพ การรบรประโยชนของการ

ออกกาลงกายและพฤตกรรมการออกกาลงกายของผสงอายในจงหวดเชยงใหม. วทยานพนธ

98

พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลอายรศาสตรและศลยศาสตร,

มหาวทยาลยเชยงใหม.

ดารง กจกศล. 2536. คมอการออกกาลงกาย. กรงเทพมหานคร: เอช-เอน สเตชนนาร และการพมพ.

ถนอมขวญ ทวบรณ. ถนอมวงษ กฤษณพเพชร และวนชย จระพงษพทกษ. 2536. ผลการออกกาลงกาย

แบบแอโรบคดานซตอสมรรถภาพทางกายไขมนและฮอรโมนเพศในเลอดของ ผสงอาย.

วารสารพยาบาล. 43(4): 245-252.

ถนอมขวญ ทวบรณ และถนอมวงศ กฤษเพชร. 2535. ผลการฝกแอโรบคดานซแบบแรงกระแทกตา

และปลอดแรงกระแทกทมตอสมรรถภาพทางกายและสารเคมในเลอดของผสงอาย.

กรงเทพมหานคร: คณะพยาบาลศาสตร, มหาวทยาลยมหดล. (อดสาเนา)

ถนอมขวญ ทวบรณ. 2541. ผสงอายออกกาลงกายอยางไรด. วารสารพยาบาล. 47(4): 264-268.

ธวช ตงเกยรตสมบรณ. 2539. ทาอยางไรใหรางกายและจตใจสดชน แจมใส เชนวยหนมสาว.

กรงเทพมหานคร: สานกพมพรถไฟหนงสอ.

ธรพงษ สคนธ. 2545. การออกกาลงกายโดยวธราไทยประยกต. งานกายภาพบาบดกลมงานเวชศาสตร

ฟนฟโรงพยาบาลศนยสระบร. (อดสาเนา)

นภาพร ชโยวรรณ, มาลน วงษสทธ และจนทรเพญ แสงเทยนฉาย. 2532. สรปผลการวจย

โครงการวจยผลกระทบทางเศรษฐกจ สงคมและประชากรผสงอายในประเทศไทย. สถาบน

ประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (อดสาเนา)

นลน ชณหสร. 2536. ผลการออกกาลงกายแบบแอโรบคทมตอองคประกอบของสมรรถภาพทางกายใน

หญงสงอาย. ปรญญานพนธมหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

นตกล ชยรตน. 2542. ผลของการบรหารแบบไทยทาฤาษดดตนตอสมรรถภาพทางกายและความพง

พอใจในการออกกาลงกายของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราบานบางแค. วทยานพนธ

ปรญญาโท, มหาวทยาลยมหดล.

นมอนงค พรหมบตร. 2539. เปรยบเทยบผลของการออกกาลงกายแอโรบคแบบแรงกระแทกตา และ

ปลอดแรงกระแทกตอสมรรถภาพทางกาย และความพงพอใจในการออกกาลงกายของผสงอาย

ในสถานสงเคราะหคนชราวาสนะเวศน จงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธปรญญาโท,

มหาวทยาลยมหดล.

นรมน โรจนรตน. 2540. การศกษาการทรงตวในผสงอายทออกกาลงกายและไมออกกาลงกายโดยใช

timed-up and Go test. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม.

บรรล ศรพานช. 2538. พฤตกรรมแสดงการดาเนนชวตของผสงอายไทยทมอายยนยาวและ แขงแรง.

กรงเทพมหานคร: สานกพมพสามคคการพมพ.

บรรล ศรพานช. 2542. ผสงอายไทย. กรงเทพมหานคร: สานกพมพหมอชาวบาน.

99

บญชม ศรสะอาด. 2545. การวจยเบองตน. (พมพครงท 7). กรงเทพมหานคร: โรงพมพสวรยาสาสน.

บญสบ ศรไชยยนต. 2533. “การเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ ในผสงอาย”. วารสารสมาคมศษยเกา

พยาบาล กระทรวงสาธารณสข. 2(เมษายน 2533): 1-11.

บษยมาส สนธประมา. 2539. สงคมวทยาความสงอาย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพสมพร การพมพ.

ปฐมรนต ศกดศร. 2542. การออกกาลงกายในผสงอาย. การประชมเชงปฏบตการเรองการฟนฟ

สมรรถภาพของผสงอายในชมชน. เชยงใหม.

ประทม มวงม. 2527. รากฐานสรรวทยาของการออกกาลงกายและพลศกษา. กรงเทพมหานคร: บรพาศาสน.

ประภารตน ทองยง. 2540. การศกษาทรงตวในผสงอายทออกกาลงกายและไมออกกาลงกายโดยใช

Berg balance Scale. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม.

ปราณ ทองพลา. 2542. พฤตกรรมสงเสรมสขภาพของผสงอายโรคความดนโลหตสง.

วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลผใหญ, บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยมหดล.

ปยะนช รกพานช. 2542. โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรคหวใจขาดเลอดกบการปฏบตตว : การ

ทบทวนองคความรกบการดแลสขภาพในชวตประจาวน. กรงเทพมหานคร: ชมนมสหกรณ

การเกษตรแหงประเทศไทย

ปยพรรณ นนตา. 2542. การรบรดานสขภาพ ความสามารถของตนเองกบการออกกาลงกายของ

ผสงอาย. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบรฑต สาขาการพยาบาลผสงอาย.

มหาวทยาลยเชยงใหม.

พรเพญ วรสทธา. 2544. คณภาพชวตของผอาศยในเขตเมองของไทย. วารสารพฒนบรหารศาสตร.

38(4).

พชต ภจนทร และ ธงชย มาศสพงศ. 2531. กจกรรมเขาจงหวะ. กรงเทพมหานคร: สานกพมพโอ

เดยนสโตร.

พระพงศ บญศร. 2532. สรรวทยของการออกกาลงกาย. กรงเทพมหานคร: โอ. เอส.พรนตงเฮาส, 36-

38.

มนทกานต ตระกลดษฐ. 2534. การดแลความแขงแรงของรางกายดวยการออกกาลงกาย. วารสารกอง

การพยาบาล. 18 (3), 40-49.

มทนา อนทรแพง. 2543. พฤตกรรมการออกกาลงกายและอปสรรคตการออกกาลงกายของผสงอายใน

จงหวดกาแพงเพชร. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเชยงใหม.

มานพ ประภาษานนท. 2538. การออกกาลงกายในโรคหอบหด. ใกลหมอ. 19(3): 77-78.

รงทวา อจฉละฐต. 2542. การออกกาลงกายในผสงอาย. วารสารเบาหวาน. 31(1): 51-56.

100

เรณมาศ มาอน. 2548. การพฒนารปแบบการสงเสรมการเคลอนไหวรางกาย/ออกกาลงกายสาหรบ

บคลากรในสถานประกอบการ. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. 2538. เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพมหานคร:

สานกพมพสวรยาสาสน.

ลดดา คมโสภาพงษ. 2538. ผลของการออกกาลงกายทมตอประสทธภาพของกระดกสนหลงใน

ผสงอาย. วารสารกายภาพบาบด. 15(1): 1-25.

ลลารตน ปราบนคร. 2543. การศกษาหาคาเวลาความทนทานของกลามเนอลาตวในผสงอายไทยชวง

อาย 60-69 ป. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม.

วนชย กตศรวรพนธ. 2530. สมรรถภาพทางกายของเจาหนาทรกษาความปลอดภย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน. ภาควชาพลศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (อดสาเนา)

วารศา วเศษสรรพ. 2540. การออกกาลงกายเพอสขภาพ. วารสารการศกษาพยาบาล. 8(1): 78-83.

วาสนา เถอนวงษ. 2540. พฤตกรรมการดแลตนเองและคณภาพชวตของผสงอายในกรงเทพมหานคร.

วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลผใหญ, มหาวทยาลยมหดล.

วจตร บญยะโหตระ. 2535. วยทองเลม 2. กรงเทพมหานคร: สยามบรรณาการพมพ.

วชต คนงสขเกษม. 2538. การออกกาลงกายกบสขภาพหวใจ. ใกลหมอ. 19(4): 95-104.

วเชยร เกตสงห. 2526. สถตวเคราะหสาหรบการวจย. กรงเทพมหานคร: สานกพมพไทยวฒนาพานช.

วภาว คงอนทร. 2533. การสงเสรมสขภาพผสงอาย. วารสารพยาบาลสงขลานครนทร

10(10): 27-38.

วรฬห เหลาภทรเกษม. 2537. กฬาเวชศาสตร. กรงเทพมหานคร: พ.บ.ฟอเรน บคส เซนเตอร 46.

วรจต เรองสวสด. 2540. ผลของการฝกออกกาลงกายตอสมรรถภาพทางกายผสงอาย.

วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วรรณา กมารจนทรง 2545. คณภาพชวตของผสงอายในเขตภาคใตตอนบน. วทยานพนธปรญญาโท,

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ไวโรจน สงหไตรภพ. 2539. ผลของการออกกาลงกายดวยไทเกกทมผลตอองคประกอบ

สมรรถภาพทางกายของหญงสงอาย. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร.

ศรทบทม พานชพนธ. 2525. บรการสงคมกบผสงอาย. ครปรทศน, ปสขภาพผสงอาย. 25 (ฉบบ

พเศษ): 26-35.

ศรรตนา เดชด. 2543. ผลการออกกาลงกายแอโรบคดานซแบบแรงกระแทกตาเสรมดวยนาหนกทมผล

ตอนาหนกตว เปอรเซนตไขมน ความดนเลอด คลอเรสเตอรอลไลโบโปรตนทมตอความ

101

หนาแนนตาและไลโบโปรตนทมความหนาแนนสงในเลอด. กรงเทพมหานคร: วทยานพนธ

ปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ศรเรอน แกวกงวาน. 2536. ทฤษฎบคลกภาพ. กรงเทพมหานคร: หมอชาวบาน.

ศกดฐาพงษ ไชยศร. 2540. โปรแกรมการออกกาลงกายในผสงอายหญง. วทยานพนธปรญญาศกษา

ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสงเสรมสขภาพ, มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศรรตน หรญรตน. 2539. สมรรถภาพทางกายและทางกฬา. เอกสารโรเนยว, คณะแพทยศาสตรศรราช

พยาบาล, มหาวทยาลยมหดล. กรงเทพฯ. 16-18 น.

ศนยวทยาศาสตรการกฬา กกท. 2532. การออกกาลงกายในผสงอาย. (พมพครงท 6). กรงเทพมหานคร:

รงศลปการพมพ.

ศนยวทยาศาสตรการกฬา. 2531. การออกกาลงกายในผสงอาย. กรงเทพมหานคร: ศรเมองการพมพ.

สกล ลอยลอง. 2537. เปรยบเทยบผลการออกกาลงกายโดยวธเกาจตรสกบการขจกรยานอยกบท ทมตอ

สมรรถภาพทางกายในผสงอาย. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สถาบนเวชศาสตรผสงอาย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. 2540. คมอการออกกาลงกาย พนฐาน

สาหรบผสงอาย. กรมการแพทย: กระทรวงสาธารณสข. (อดสาเนา)

สมจต หนเจรญสกล. 2540. การดแลความแขงแรงของรางกายดวยการออกกาลงกาย.

กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร.

สมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย. 2533. การพยาบาลผสงอาย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพ

องคการสงเคราะหทหารผานศก.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2544. นโยบายเรงดวนการสราง

หลกประกนสขภาพ. กรงเทพมหานคร: (อดสาเนา)

สานกงานนโยบายและแผนสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข. 2540. การสาธารณสขไทย พ.ศ. 2538-

2539. กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

สานกงานปลดกระทรวง. 2529. คนไทยอายยน. กระทรวงสาธารณสข. (อดสาเนา)

สานกงานสงเสรมสขภาพกรมอนามย. กระทรวงสาธารณสข. 2543. คมอสงเสรมการออกกาลงกายเพอ

สขภาพ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

สรนทร ศาสตรานรกษ. 2538. ความสมพนธระหวางปจจยคดสรรและความรสกมคณคาในตนเองกบ

ความสามารถในการดแลตนเองของผสงอายโรคขอเขาเสอมโรงพยาบาลรามาธบด

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาล

สาธารณสข, มหาวทยาลยมหดล.

102

สรพร ศศมณฑลกล. 2542. การกฬากบการแพทย. ภาควชาวทยาศาสตรการกฬา คณะศกษาศาสตร,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพมหานคร. (อดสาเนา)

สกญญา พานชเจรญนาม และสบสาย บญวรบตร. 2540. แอโรบค-ทนสมย (Aerobic Dance –

Update) คมอสาหรบครฝก. กรงเทพมหานคร. (อดสาเนา)

สจตร วงศเทพ. 2532. รองราทาเพลงศลปวฒนธรรม. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช.

สดใจ พลนารกษ. 2542. การเปรยบเทยบผลการฝกลลาศประเภทบอลลนกบลาตนอเมรกนทมตอ

สมรรถภาพทางกายและสารเคมในเลอดของผสงอาย. วทยานพนธปรญญาโท,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพมหานคร.

สพรรณ ไชยอาพร และสนท สมครการ. 2534. รายงานการวจยคณภาพชวของคนไทย : ศกษาเฉพาะ

กรณเปรยบเทยบระหวางชาวเมองและชาวชนบท. โครงการวทยานพนธสมบรณแบบ เสนอตอ

คณะกรรมการสงเสรมการวจย สถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร.

สภาภรณ อษฎมงคล. “คณภาพสงคม”. หนงสอพมพไทยรฐ. 9 (กมภาพนธ 2538): 5.

สรกล เจนอบรม. 2541. วสยทศนผสงอายและการศกษานอกระบบสาหรบผสงอายไทย.

กรงเทพมหานคร: นชนแอดเวอรไทซงกรป

สรเกยรต อาชานานภาพ. 2538. BMI กบเวชปฏบต. คลนก. 11(2): 93.

สวมล ตงสจพจน. 2541. สาระนารเกยวกบพลศกษาและนนทนาการ. พมพครงท 2. สานกพมพโชต

สขารพมพ, กรงเทพมหานคร.

. 2547. Proceeding การจดการประชมวชาการนนทนาการ เรอง การจดนนทนาการเพอพฒนา

ชวตของประชาชน. เอกสารโรเนยว: ภาควชาพลศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เสนอ อนทรสขศร. 2533. “จะใชชวตอยางไร เมอเขาสวยสงอาย”. วารสารสมาคมศษยเกาพยาบาล

กระทรวงสาธารณสข. 2 (เมษายน 2533): 12-19.

ไสว ทองแท. 2537. สมรรถภาพทางกายของผสงอายทออกกาลงกายดวยการวง. ปรญญามหาบณฑต,

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒน ประสานมตร.

อดศร คนธรส. 2529. ผลการฝกแบบหมนเวยนทมตอความอดทนของระบบไหลเวยนโลหตเปอรเซนต

ไขมนของรางกายของผชายสงอาย. วทยานพนธปรญญาโท, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อดลย บณฑกล. 2534. ความรเกยวกบความชรา. วารสารโรงพยาบาลนพรตนราชธาน. 2 (4): 230-

236.

อมร นนทสด. 2526. คณภาพชวต. เอกสารสมมนาความตองการพนฐานขนตากบการพฒนาสมคม

ระยะยาว ในบทบาทของผวาราชการจงหวดในการพฒนาคณภาพประชากร. กรงเทพมหานคร:

กระทรวงสาธารณสข.

103

อมรณฎฐ สารรตน. 2540. การเปรยบเทยบคา FEV1 และ FVC ในผสงอายทออกกาลงกายแบบหวาย

ตนกงและไมออกกาลงกายในจงหวดเชยงใหม. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต,

มหาวทยาลยเชยงใหม.

อาภา ใจงาม. 2541. ผสงอายในสหรฐอเมรกา. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจากดการพมพ

อานาจ บาล. 2542. การออกกาลงกายชวยขอเขาเสอมหรออกเสบของคนแก. หมอชาวบาน. 20 (237):

2-3.

อษาพร ชวลตนธกล. 2533. การดแลผสงอายในชมชน. ใน จรสวรรณ เทยนประภาส และพชร ตนศร

(บรรณาธการ). การพยาบาลผสงอาย. (หนา 496-521). กรงเทพมหานคร: รงเรองธรรม.

Allen, L. 1999. Active Older Adults : Idea for Action. Illinois: Human Kinetics; p.51-52, 93-103.

American College of Sport Medicine. 1990. The Recommended Quantity and Quality of Exercise for

Developing and Maintaining Cardio-respiratory and Muscular in Healthy Adults. Medicine

and Science in Sports and Exercise. 22 (2): 65-74.

. 1991. Guidelines for Exercise Testing and Prescription. Baltimore: Williams and

Wikins.

. 1995. Guide for Exercise Testing and Prescription. Baltimore: Williams and Wikins.

. 2000. Guide for Exercise Testing and Prescription. PA: Williams and Wikins.

Aphrodite, S., Kenneth, R. Fox and McKenna, J. 2002. Phycical Activity and Dimensions of

Subjective Well-Being in Older Adults. Journal of Aging and Physical Activity. (10): 76-

92.

Arroll, B., and Beaglehole, R. 1992. Does Physical Activity Lower Blood Pressure? : A Critical

Review of the Clinical Trials. Journal of Clinical Epidemiology. 45: 439.

Babcock, M.A., Paterson, D.D., and Cuningham, D.A. 1994. Effects of Aerobic Endurance Traing on

Gas Exchange Kinetics of Older Men. Medicine and Science in Sports and Exercise.

26(31): 447-452.

Buchner, D.M. 1997. Physical Activity and Quality of Life in Older Adults. The Journal of the

American Medical Association South East Asia. 277(1): 64-66.

Burckhardt, C.S. 1985. The Impact of Arthritis on Quality of Life. Nursing Research. 14: 11-16.

Butler, R.N., Davis, R., Lewis, C.B. Nelson, M.E., and Strauss, E. 1988. Physical Fitness: Benefits of

Exercise for the Older Patient. Geriatrics. 53(10): 46-62.

Campbell, A. 1976. A Subjective Measure of Well Being. American Psychologist. 31: 117-121.

104

Carlson, R.J. and Newman, B. 1987. Issues and Trend in Health. St. Louis: The C.V. Mosby, 252-

256.

Chaire, P. and Diane, B. 2001. Reproducibility of the 6-Minite-Walk Test in Older Women. Journal

of Aging and Physical Activity. 42(9): 189-193.

Dan, R. 2004. Examining the Outcomes of the Home Support Exercise Program on Community-

Dwelling Older Adults. Journal of Aging and Physical Actitity. 53(12): 334 p.

De Vries, H.A. 1970. Physiological Effects of an Exercise Training Regimen upon Men Aged 52 to

88. Journal of Gerontology. 25(6): 325-336.

Demura, S., Minami, M., Nagasawa, Y., Tada, N., Matsudawa, J. and Sato, S. 2003. Physical Fitness

Declines in Older Japanese Adults. Journal of Aging and Physical Activity. 11(1): 112.

Diana, S.W. 1998. Psychology and Aging. New Jersey: Prentice Hall.

Dine, G.C., David M.R., and Linda, S.P. 2002. Community Older Adult Exercise Program : An

Evaluation of Compliance to Professional Standards. Journal of Aging and Physical

Activity. 14(10): 93-108.

Evans, W.J. 1999. Exercise Training Guildelines for the Elderly. Medicine and Science in Sports

and Exercise. 13(1): 12-17.

Felts, W.M. Crouse S. and Brunetz, M. 1988. Influence of Aerobic Fitness on Ratings of Perceived

Exertion during Light to Moderate Exercise. Abstract Percept Mot. Skills. 67(2): 671-676.

Fuzhong, Li, Jonh Fisher, K., Peter Harmer and Machiko Shirai. 2003a. A Simpler Eight-Form Easy

Tai Chi for Elderly Adults. Journal of Aging and Physical Activity. 26(11): 206.

Gavin, T.S. and Myeas, A.M. 2003. Characteristics, Enrollment, Attendance and Dropout Patterns of

Older Adults in Biginner Tai-Chi and Line-Dancing Programs. Journal of Aging and

Physical Activity. 11(1): 123.

Giam, C.K. and Teh, K.C. 1988. Sports Medicine, Exercise and Fitness : A Guide for Everyone.

Springer: P.G. Publishing.

Ham, R.J. and Sloane, P.D. 1992. Primaly Care Geriatrices : A Case-based Approach. ST. Louis:

Mosby Year Book, 321-325.

Harris, M.L., 1977. A Factor Analytic Study of Flexibility. Research Quarterly. 40(9): 62-70.

Haskell, W.L. 1994. Physical Activity, Fitness and Health. Journal of Aging and Physical Activity.

40(10): 23-41.

Jan, S. 2004. Strength Programs for Frail and Well Elderly. New Jersey: Flaghouse, Inc.

105

James, B. and Parker. A.W. (1999). Active and Passive Mobility of Lower Limb Joints in Elderly Men

and Women. American Journal of Physical Medicine and Rehabilitation. 68: 162-167.

James, E.B. and K. W. Schaie. 1998. The Psychology of Aging. New York: Academic Press.

Johnson, J. 1985. Exercise, Aging and Health. Occupational Health Nursing. 3(11): 137-139.

Kart, C.S. and Metress, E.K. 1992. Human Aging and Chronic Disease. Boston: Jones and Bartlett

Publishers.

Kim, V. Hruda, Audrey L. Hicks, and Neil McCartney. 2003. Training for Muscle Power in Older

Adults: Effects on Functional Abilities. Canadian Journal of Applied Physiology. 28(2):

178.

King, A.C., Oman, R.F. Brassington, G.S. Bliwise, D.L., and Haskell, W.L. 1997. Moderate Intensity

Exercise and Solf-rated Quality of Sleep in Older Adults. Journal of the American Medical

Association South East Asia. 277(1): 32-37.

Kirkendall, D.R., and Garrett, R.E. Johnson. 1998. The Effect of Aging and Training on Skeletal

Muscle. [On-Line]. American Journal of Sports and Medicine. 26(4): 598-602. Abstract

from: Medline.

Kirkendall, D.R., J.J. Grubber and R.E. Johnson. 1987. Measurement and Evaluation for Physical

Educators. Illinois: Human Kinetics Publishers.

Lai J.S., Wong, M.K., Lan, C. and Chong, C.K. 1993. Cardio Respirator Response of Tai Chi Chuan

Practitioners and Sedentary Subject during Cycle Ergometry. J. Formes Med. Asoo. 12(2):

894-951.

Lan, C., Lai J.S., Chen, S.Y. and Wong, M.K. 1998. 12 Monuth Tai Chi Training in the Elderly its

Effect on Health Fitness. Med Sci. Sports Exercise. 8(11): 345-51.

Lan, C., Lai J.S., Wong, M.K. and Yu M.L. 1996. Cardiorespiratory Function Flexibility and Body

Composition among Geriatric : Tai Chi Chuan Practitioners. Arch of Physical Med Rehabili.

4(8): 612-6.

Landin, R.J. and Linnemeier, T.J. 1985. Exercise Testing and Training of the Elderly Patient. In

N.K. Wenger (ed.). Exercise and He Heart. Philadelphia ; F.A. Davis. pp. 201-217.

Marcus, B.H. and Forsyth, L.A.H. 2003. Tailoring Interventions to Promote Physically Active

Lifestyles in Women. Women’s Health Issues. 17(11): 104-110.

Marilyn, P. 2001. Fit for Life : Older Women’s Commitment to Exercise. Journal of Aging and

Physical Activity. 41(9): 300-312.

106

Martin, D.T., Andersen, M.B. 2000. Heart Rate-perceived Exertion Relationship during Training and

Taper. Abstract J. Sports Med Phys Fitness. 40(3): 201-208.

May, B.J. 1990. Principle of Exercise for the Elderly. In J. V. Basmajian, and S.L. Wolf (Eds.).

Therapeutic Exercise. (5thed.). Baltimore: Williams and Wilkins. pp. 279-296.

Mazzeo, R.S. 1994. The Influence of Exercise and Aging on Immune Function. Medicine and

Science in Sports and Exercise. 30(6): 992-1008.

Norman, Kay A. Van. 1995. Exercise Programming for Older Adults. IL: Human Kinetics. p.1-4,

89-99, 23-66.

Osness, W.H. 1998. Exercise and Fitness for Older Adult. Iowa: Kendall / Hunt Publishing.

Company. 40-43.

Osness, W.H., M. Adrian, B. Clark, W. Hoeger, D. Raah. And R. Wiswell. 1996. Functional Fitness

Assessment for Adults Over 60 Years. Iowa: Kendall / Hunt Publishing Company.

Panton, L.B. 1996. “Relative Heart Rate, Heart Rate Reserve, and VO2 during Submaximal Exercise

in Elderly”. Journal of Gerontology. 5(4): M 165-71.

Parfill, G., Eston, R. and Connelly, D. 1996. Psychological Affect at Different Ratings of Perceived

Exertion in High and Low Active Women : a Study US Production Protocol. Abstract

Percepl Mot Skills. 5(82): 1035 – 1042.

Parfitt, G. and Eston, R. 1995. Changes in Ratings of Perceived Exertion and Psychological Affect a

the Early Stages of Exercise. Abstract Percept Mot Skills. 2(80): 259-266.

Reids, J. C., and Thomson, J.M. 1985. Exercise Prescription for Fitness. New Jersey: Prentice-Hall.

Resenfield, D. 1986. Biological and Medical Aspects of Ageing. In Kielholz P. & Carlo, A (Eds.).

The Elderly Person: a Patient. Devtschuer Arzte. Verlog koln.

Robergs, R.A., and Roberts, S.O. 1997. Exercise Physiology. New York: Mosby.

Robert, C.A. 1998. Social Forces and Aging. CA : Wadsworth Publishing Company.

Robert , J.R. 1993. The biology of aging. New York: Harper and Row Publishers.

Robert, K., Fagan, C., Botenko, I & Razlogov, K. 2001. Economic Palarization, Leisure Practices and

Policies, and the Quality of Life : a Study in Post-communist Moscow. Leisure Studies. 20:

161-172.

Ross, M.C. and Presswalla, J.L. 1998. The Therapeutic Effects of Tai Chi for the Elderly. Journal of

Gerontological Nursing. 2(15): 45-47.

107

Sanna, T., Timo, S. and Isto, R. 2001. More Meaning by Exercising? Physical Activity as a Predictor

of a

Sense of Meaning in Life and of Self-Rated Health and Functioning in Old Age. Journal of

Aging

and Physical Activity. (9): 128-141.

Sarad, A., Cordon, Tom, J., Overend, Anthony A. and Vandervoort. 2001. Country Line Dancing An

Aerobic Activity for Older Women?. Journal of Aging and Physical Activity. 6(17): 364-

371.

Schaller, K.T. 1996. Tai Chi Chin: An Exercise Option for Older Adults. Journal of Gerontological

Nursing. 22(10): 12-170.

Schilke, J.M. 1991. Slowing the Aging Process with Physical Activity. Journal of Gerontological

Nursing. 17(6): 4-7.

Spirduso, W.W. 1995. Physical Dimimsions of Aging. Illinois: Human Kinetc (Chapter 12).

Stone, W. J. 1987. Adult Fitness Program : Planning, Designing, and Managing. London: Scott,

Foresman and Company.

Suely, S. and Maria, C. 2004. Effect of Different Programs of Physical Activity on Functional Fitness

in Older Adults : Fitness and Motor Learning. Journal of Aging and Physical Actitity.

4(21): 262.

Sullivan, M. 1987. Atrophy and Exercise. Journal of Gerontological Nursing. 13: 26-31.

Taylor, J.R., and Twomey, L.T. 1980. Sagital and Horizontal Plane Movement of Human Lumbar

Vertebral Column in Cadavers and in the Liver. Rheumatology and Rehability. 19: 223-

232.

Travlos, A.K., Marisi, Da. 1996. Perceived Exertion during Physical Exercise among Individuals

High and Low in Fitness. Abstract Percept Mot Skills. 4(16): 419-424.

Trisha, S.G. and Anita, M.M. 2003. Characteristics, Enrollmetn, Ahendance, and Dropout Patterns of

Older Adults in Beginner Tai-Chi and Line-Dancing Progrms. Journal of Aging and

Physical Activity. 11: 123-141.

Tutsumi, T. 1997. Physical Fitness and Psychological Benefits of Strength Training in Community

Dwelling Older Adults. [On-Line]. Applied Human Scieince. 16(6): 257-266. Abstract

from: Medline.

108

Vestergrad, S. and Puggaad, L. 2004. Training Intervention in 65+ Years Old Men and Women :

Functional Ability and Health Care Costs. Journal of Aging and Physical Actitity. 9(43): 328.

Voorrips, L.E., Lemmink, K.A., Van Heuvelen, M.J., Bult, P. and Van staveren, W. A. 1993. The

Physical Condition of Elderly Women Differing in Habitual Physical Activity. Medicine and

Science in Sport and Exercise. 25(10): 1152-1157.

Warren, B. J., Niewan, D. C., Dotson, R.G., Adkins, C. H., O’Donnell K. A., Handdock, B. L., and

Butterworth, D. E. 1993. Cardio Respiratory Responses to Exercise Training the

Septuagenarian Women. International Journal of Sports Medicine. 14 (2): 60-65.

Washburn, R.A. and Montoy, H.J. 1986. The Assessment of Physical Activity by Questionnaire.

American Journal of Epidemiology. 123(4): 563-576.

Webster, J.A. 1988. Key of Healthy Aging: Exercise. Journal of Gerontological Nursing. 14(12): 9-15.

White, M.K. 1981. The Effect of Walking and Aerobic Dance on the Skeletal and Cardiovascular

Woods, J.A., Ceddia, M.A., Wolters, B.W. Even, J.K., Lu, Q., and McAuley, E. 1999. Effects of 6

Months of Moderate Aerobic Exercise Training on Immune Function in the Elderly. [On-

Line]. Mechanisms of Aging and Development, 10. Abstract from: Medline.

Yan, J.H. 1999. Tai Chi Practice Reduces Movement Force Variability for Senior. J. Gerontol : A

Biol Sci. Med. Sci. 14(36): 629-34

Young, K. J. &d Longman, A.J. 1983. Quality of Life and Persons with Melanoma : a Pilot Study.

Caneer Nursing. 6: 19-225.

109

ภาคผนวก

110

ภาคผนวก ก

แบบทดสอบสมรรถภาพผสงอาย

111

1. แบบทดสอบเดนสลบกรวย 8 ฟต

ผสราง นายคงศกด วะจะนะ ในป พ.ศ. 2546

ภาพผนวกท 1 เดนสลบกรวย 8 ฟต

วตถประสงค

เพอประเมนความสมดลในการเคลอนทและความคลองแคลววองไว

คาความเชอมน 0.775

อปกรณ

1. นาฬกาจบเวลา

2. เทปวดระยะ

3. กรวย 4 อน

วธการทดสอบ

1. ใหผทดสอบยนอยหลงเสนเรม เทาหนงวางอยตาแหนงนาหนาขาอกขางเลกนอย ลาตวโนม

ไปขางหนาเลกนอย

2. เมอไดยนสญญาณ “เรม” ใหผทดสอบเดนไปขางหนาอยางรวดเรวเทาทจะทาได ออมกรวยท

ตาแหนง 2 ฟต, 4 ฟต, 6 ฟต และ 8 ฟต ตามลาดบ

3. เรมจบเวลาเมอไดยนสญญาณ “เรม” และจะหยดเมอผทดสอบเดนผานกรวยอนสดทาย

112

การบนทกผล

ใหทาการทดสอบ 2 ครง โดยบนทกคาทดทสด (วนาท)

. แบบทดสอบวดความออนตวของหวไหล

ผสราง นายคงศกด วะจะนะ ในป พ.ศ. 2546

ภาพผนวกท 2 การวดความออนตวของหวไหล

วตถประสงค

เพอประเมนความออนตวของรางกายสวนบน (หวไหล)

คาความเชอมน 0.997

อปกรณ

ไมบรรทดยาว 18 นว (45.72 เซนตเมตร)

วธการทดสอบ

1. ใหผทดสอบงอแขนขางหนงเหนอหวไหล แลวพบลงแตะทหลง แขนอกขางหนงออมหลง และ

ดงขนสงสกลางหลง พยายามใหปลายนวไปสมผสกบปลายนวของมออกขางหนง

2. ใหผทดสอบฝกวางแขนขางทถนด (วางมอททาไดดทสด อยดานบน)

3. หลงจากฝกทาการทดสอบ 2 ครง จะทาการทดสอบ 2 ครง วดระยะทางระหวางนวกลาง

ของทงสองมอ มหนวยเปนเซนตเมตร

113

การบนทกผล

คะแนน คอ คาทดทสด (เซนตเมตร) จากการทดสอบ 2 ครง คะแนนจะเปนลบเมอนวกลางไม

สามารถสมผสกนได คะแนนจะเปนศนยเมอนวสมผสกนพอด และคะแนนจะเปนบวกเมอนวมอสามารถ

ซอนทบกนได (วดคาจากนวกลาง)

3. แบบทดสอบนง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ

ผสราง นายคงศกด วะจะนะ ในป พ.ศ. 2546

ภาพผนวกท 3 นง-กม-แตะปลายเทาบนเกาอ

วตถประสงค

เพอประเมนความออนตวของรางกายสวนลาง

คาความเชอมน 0.968

อปกรณ

1. เกาอพบทมความสง 17 นว (43.18 เซนตเมตร)

2. ไมบรรทดยาว 18 นว

วธการทดสอบ

1. ใหผทดสอบนงบนเกาอ

2. ยนขาขางทถนดไปขางหนา โดยเสนเทาแตะอยบนพน และขอเทางอ 90 องศา ขาอกขางงอไว

ดานลาง และวางราบกบพน (ขาขางทถนดจะมผลทดทสด)

114

3. วางมอสองขางทบกนและใหนวกลางตรงกน ใหผทดสอบยนมอไปขางหนาทาง

เดยวกบนวเทาใหมากทสดเทาทจะทาได

4. หลงจากฝกทาการทดลอง 2 ครง จะทาการทดสอบ 2 ครง และบนทกคา

5. หวเขาของขาททดสอบ (เหยยดออก) ตองคงลกษณะตรงไว

การบนทกผล

คะแนน คอ คาทดทสด (เซนตเมตร) จากการทดสอบ 2 ครง คะแนนจะเปนลบถาระยะทางของ

นวไมถงเทา คะแนนจะเปนศนยเมอนวแตะถงเทาพอด และคะแนนจะเปนบวกเมอทาไดเกนนวเทา (วดคา

จากนวกลาง)

4. การทดสอบความสามารถในการยดเหยยดของลาตว (Extent Flexibility Test)

ภาพผนวกท 4 แบบทดสอบเอยวตว-แตะ

วตถประสงค

เพอประเมนการหมน (Rotate) ของกระดกสนหลง และความสามารถในการยดเหยยดของลาตว

อปกรณ

1. เขยนสเกลวดไวบนผนง โดยยาว 30 นว โดยแบงชวงละครงนว จาก 0 ถง 3 0 นว สเกล

ควรกวางพอทจะใชไดกบความสงทตางกนของผรบการทดสอบ

2. เขยนเสนตรงอกเสนหนงบนพน ตงฉากกบผนง โดยอยในแนวเสนตรงทผาน 12 นว

บนสเกล

115

วธการทดสอบ

1. ผรบการทดสอบทถนดขวา ยนใหดานซายหนเขาฝนง ปลายนวเทาแตะเสนตรงบนพน เทาชด

และตงฉากกบเสนตรงบนเสน

2. ผรบการทดสอบยนหางจากผนงพอสมควรพอทจะแตะผนงดวยหมดซาย เมอกางแขนออกใน

แนวนอน

3. สาหรบคนทถนดซายใหใชสเกลอกขางหนงแลวกลบทศทางการเคลอนไหว

คาแนะนาการทดสอบ

เมอผรบการทดสอบอยในทาทเตรยมพรอมดงทอธบายขางตนแลว วางเทาใหอยกบท กาง

แขนขวาออกดานขาง ความสงเสมอไหล ฝามอคว าลง นวมอเหยยดชดกน จากตาแหนงนว ใหเอยว

ตวตามเขมนาฬกา (ออมไปดานหลง) ใหไดมากทสดจนแตะสเกลทอยบนผนงดวยมอขวา ระหวางท

เคลอนไหว ผทาการทดสอบ หรอผชวย ตองใชเทาตวเองยนเทาผรบการทดสอบใหอยกบท

ใหผรบการทดสอบลองทากอน 1 ครง เพอแกไขความผดพลาด แลวจงเรมทดสอบจรง

การบนทกผล

บนทกจดทไกลทสดทแตะได (เปนนว) และนงไว (อยางนอย 2 วนาท) บนสเกล

แบบทดสอบเอยวตว – แตะ

การทดสอบนมงทจะวดวาผทรบการทดสอบหมนกระดกสนหลงไดมากเพยงใด ผรบการ

ทดสอบยนหนขางทไมถนดชดผนง ปลอยแขน เทาชด ปลายหวแมเทาแตะเสนทเขยน ซงตงฉากกบผนง ม

สเกลวดในแนวนอน เขยนไวขางใดขางหนง ของเสนบนผนงทลาดตงฉากกบเสนทลากบนพน สเกลเรม

จาก 0 ถง 30 นว ผรบการทดสอบอยกบท เอยวตวกลบใหไดมากทสดเทาทจะมากไดแลวแตะผนงดวยมอ

ขางทถนด โดยมอเสมอระดบไหล ใหฝามอคว าลงสพน ผทดสอบคอยชวยใหผรบการทดสอบอยกบท

โดยใชเทาตวเองยนเทาผรบการทดสอบไว คะแนนผลการทดสอบคอคาทมากทสดบนสเกลทผรบการ

ทดสอบทาได และนงไวประมาณ 2 วนาท

การวดผลคะแนน

116

บนทกจดทไกลทสดทแตะได (เปนนว) และนงไว (อยางนอย 2 วนาท) บนสเกล

ใบบนทกผลการทดสอบสมรรถภาพทางกายของผสงอาย

ชอ........................................... นามสกล .................................... เพศ O ชาย O หญง

ลาดบท รายการทดสอบ Pretest Posttest

1

2

3

4

เดนสลบกรวย 8 ฟต (วนาท)

นงกมแตะปลายเทาบนเกาอ (ซม.)

ความออนตวของหวไหล (ซม.)

ยนเอยวตว-แตะ (นว)

ลงชอ.........................................................

ผบนทกการทดสอบ

117

ใบยนยอมเขารวมการวจย

ขาพเจา (นาย/นาง/นางสาว) อาย ป

ทอย

โทร

ขาพเจาไดทราบขอมลและวธการปฏบตในการทาวจยเรอง การสรางตนแบบการออกกาลงกาย

เพอสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน โดยการทดสอบในครงจะใชแบบทดสอบความคลองตวยดหยน

โดยพฒนามาจากแบบทดสอบสมรรถภาพทางกาย สาหรบผสงอายของคงศกด วะจะนะ จานวน 3

รายการและแบบทดสอบเอยวตว-แตะ ของ Clark จานวน 1 รายการ ขาพเจา ไดรบทราบและเขาใจ

รายละเอยดทงหมดดแลว ขาพเจามความยนดทจะเขารวมการวจยในครงน

ขาพเจาทราบวา ถาขาพเจาไมยนดเขารวมการศกษาครงนขาพเจาสามารถถอนตวจากการเปนผ

ถกทดสอบไดทกเมอ

ลงชอ

( )

ผเขารวมการวจย

118

ภาคผนวก ข

เครองมอประเมนคณภาพชวตของผสงอาย

119

แบบสอบถามความรสกตอตนเอง

ในการทดสอบผรบการทดสอบจะไดรบคาชแจงดงขอความตอไปน เกยวกบคณภาพชวต

สาหรบผสงอายจะมลกษณะเปนมาตรสวนประเมนคา (Rating Scale ม 5 อนดบ และมคาถามปลายเปดใน

สวนทาย โดยใหมคานาหนกเปนคะแนนโดยองหลกเกณฑของบญชม (2545) ดงน

5 หมายถง มความรสกอยในระดบดมาก

4 หมายถง มความรสกอยในระดบด

3 หมายถง มความรสกอยในระดบพอใช

2 หมายถง มความรสกอยในระดบตองแกไข

1 หมายถง มความรสกอยในระดบไมด

คาชแจง โปรดขดเครองหมาย ในรป ทกาหนดใหเลอก

ลาดบท รายละเอยด ระดบการประเมน

5 4 3 2 1

1 ความสามารถในการแลกเปลยนความคดเหนกบผอน

2 มนใจทจะใหคนยอมรบหรอไมยอมรบ

3 มความพงพอใจกบชวตทเปนอยขณะน

4 มความรสกวามความสข

5 เขารวมกจกรรมทตนถนด

6 มความพยายามในการทากจกรรมทตนสนใจโดยไมเบอ

หนาย

7 สามารถตดสนใจเรองตาง ๆ ดวยตนเอง

8 ยงกงวลอยบางในบางเรองทมากระทบตนเอง

9 ยนดรบฟงความคดเหนของผอน

10 รบรเหตการณขาวตาง ๆ ทเกดขนอยางปกตไมกงวล

11 แตงตวถกกบสภาพจรง

12 ควบคมพฤตกรรมของตวเองไดไมปลอยอารมณ

13 การปรบตวเขากบสงทไมคนเคยไดงาย

14 สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

ความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ

ลงชอ

( )

ผทดสอบ

120

แบบสอบถามความรสกตอชวต

ในการทดสอบผรบการทดสอบจะไดรบคาชแจงดงขอความตอไปนเกยวกบคณภาพชวตสาหรบ

ผสงอายจะมลกษณะเปนมาตรสวนประเมนคา (Rating Scale ม 5 อนดบ และมคาถามปลายเปดในสวนทาย

โดยใหมคาน าหนกเปนคะแนนโดยองหลกเกณฑของบญชม (2545) ดงน

5 หมายถง มความรสกอยในระดบดมาก

4 หมายถง มความรสกอยในระดบด

3 หมายถง มความรสกอยในระดบพอใช

2 หมายถง มความรสกอยในระดบตองแกไข

1 หมายถง มความรสกอยในระดบไมด

คาชแจง โปรดขดเครองหมาย ในรป ทกาหนดใหเลอก

ลาดบท รายละเอยด ระดบการประเมน

5 4 3 2 1

1 ไมมอาการปวดเมอย

2 ระบบรางกายปกต เชน ทองไมผก

3 ขอตอไมยดตดไมเจบ

4 สบายใจ

5 รสกหมดกงวลขน

6 การทรงตวดขน

7 ชอบทจะออกกาลงกายเพอใหตนเองแขงแรงเสมอ

8 เดนทางไมตองพงคนอน

9 สามารถทากจกรรมตาง ๆ ได ดวยตนเอง

10 ชอบทจะพดคยและสนทนากบผอน

11 สบายใจทจะมสวนรวมกบผอนในกจกรรมตาง ๆ

12 ความคลองตวของรางกาย

13 ชอบมปฏสมพนธกบผอน รสกวามความสข

14 มความตนตวตลอดเวลา

ความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ

…………………………………………………………………….

ลงชอ ( )

ผทดสอบ

121

ภาคผนวก 8

ขอมลประเมนเครองมอในการวจย

122

ตารางผนวกท 1 แสดงผลการประเมนคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน

ของแบบทดสอบ ความคลองตวตอความยดหยน สาหรบผสงอาย

ผเชยวชาญ

คนท

ผลการประเมนคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ

เดนสลบกรวย

8 ฟต

นง –กม-แตะปลาย

เทาบนเกาอ

การวดความออน

ตวของหวไหล

ความสามารถใน

การยดเหยยด

ลาตว(เอยวตว-

แตะ)

1 +1 +1 +1 +1

2 +1 +1 +1 +1

3 +1 0 +1 +1

4 +1 +1 +1 +1

5 +1 +1 +1 +1

รวม 5 4 5 5

IOC 1.00 0.80 1.00 1.00

123

ตารางผนวกท 3 ผลการแสดงคาดชนความสอดคลอง IOC ของแบบประเมนความรสกตอตนเอง

โดยผเชยวชาญจานวน5 ทาน

รายละเอยด

สาหรบผเชยวชาญตรวจสอบ 7 คน

IOC เหมาะสม ไมแนใจ แนใจไม

เหมาะสม

(+1) (0) (-1)

1. ความสามารถในการแลกเปลยนความ

คดเหนกบผอน 4 1 0 0.86

2. มนใจทจะใหคนยอมรบหรอไมยอมรบ 5 0 0 1

3. มความพงพอใจกบชวตทเปนอยขณะน 5 0 0 1

4. มความรสกวามความสข 5 0 0 1

5. เขารวมกจกรรมทตนถนด 5 0 0 1

6. มความพยายามในการทากจกรรมทตน

สนใจโดยไมเบอหนาย 5 0 0 1

7. สามารถตดสนใจเรองตางๆ ดวยตนเอง 4 1 0 0.86

8. ยงกงวลอยบางในบางเรองทมากระทบ

ตนเอง 4 1 0 0.86

9. ยนดรบฟงความคดเหนของผอน 5 0 0 1

10. รบรเหตการณขาวตางๆ ทเกดขนอยางปกต

ไมกงวล 3 2 0 0.71

11. แตงตวถกกบสภาพจรง 5 0 0 1

12. ควบคมพฤตกรรมของตวเองไดไมปลอย

อารมณ 3 2 0 0.71

13. การปรบตวเขากบสงทไมคนเคยไดงาย 4 1 0 0.86

14. สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข 5 0 0 1

คาเฉลยดชนความสอดคลองทงฉบบมคาเทากบ 0.92

คาพสยดชนความสอดคลองรายขอมคาระหวาง 0.71 - 1

124

ตารางผนวกท 4 ผลการแสดงคาดชนความสอดคลอง IOC ของแบบประเมนความรสกตอชวต

โดยผเชยวชาญจานวน 5 ทาน

รายละเอยด

สาหรบผเชยวชาญตรวจสอบ 7 คน

IOC เหมาะสม ไมแนใจ แนใจไม

เหมาะสม

(+1) (0) (-1)

1. ไมมอาการปวดเมอย 3 2 0 0.71

2. ระบบรางกายปกต เชน ทองผก 4 1 0 0.86

3. ขอตอไมยดตด ไมเจบ 5 0 0 1

4. สบายใจ 5 0 0 1

5. รสกหมดกงวลขน 4 1 0 0.86

6. การทรงตวดขน 5 0 0 1

7. ชอบทจะออกกาลงกายเพอใหตนเอง

แขงแรงเสมอ 5 0 0 1

8. เดนทางไมตองพงคนอน 5 0 0 1

9. สามารถทากจกรรมตางๆ ไดดวยตนเอง 5 0 0 1

10. ชอบทจะพดคยและสนทนากบผอน 5 0 0 1

11. สบายใจทจะมสวนรวมกบผอนใน

กจกรรมตาง ๆ 4 1 0 0.86

12. ความคลองตวของรางกาย 5 0 0 1

13. ชอบมปฏสมพนธกบผอน รสกวาม

ความสข 5 0 0 1

14. มความตนตวตลอดเวลา 5 0 0 1

คาเฉลยดชนความสอดคลองทงฉบบมคาเทากบ 0.95

คาพสยดชนความสอดคลองรายขอมคาระหวาง 0.71 - 1

125

ตารางผนวกท 5 แสดงคาความเชอถอได ของแบบประเมนความรสกตอตนเองโดยกลมผสงอาย

ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน

รายละเอยด ความเชอถอไดของ

แบบประเมน (r)

1. ความสามารถในการแลกเปลยนความคดเหนกบผอน 0.76

2. มนใจทจะใหคนยอมรบหรอไมยอมรบ 0.76

3. มความพงพอใจกบชวตทเปนอยขณะน 0.80

4. มความรสกวามความสข 0.85

5. เขารวมกจกรรมทตนถนด 0.73

6. มความพยายามในการทากจกรรมทตนสนใจโดยไมเบอหนาย 0.77

7. สามารถตดสนใจเรองตางๆ ดวยตนเอง 0.79

8. ยงกงวลอยบางในบางเรองทมากระทบตนเอง 0.84

9. ยนดรบฟงความคดเหนของผอน 0.82

10. รบรเหตการณขาวตางๆ ทเกดขนอยางปกตไมกงวล 0.74

11. แตงตวถกกบสภาพจรง 0.84

12. ควบคมพฤตกรรมของตวเองไดไมปลอยอารมณ 0.78

13. การปรบตวเขากบสงทไมคนเคยไดงาย 0.73

14. สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข 0.84

คาความเชอถอไดของแบบประเมนความรสกตอตนเองทงฉบบ มคาเทากบ 0.79

คาความเชอถอไดของแบบประเมนความรสกตอตนเองรายขอ มคาอยระหวาง 0.73 – 0.85

126

ตารางผนวกท 6 ผลการแสดงคาความเชอถอได ของแบบประเมนความรสกตอชวตโดยกลมผสงอาย

ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน

รายละเอยด ความเชอถอไดของ

แบบประเมน (r)

1. ไมมอาการปวดเมอย 0.74

2. ระบบรางกายปกต เชน ทองผก 0.75

3. ขอตอไมยดตดไมเจบ 0.75

4. สบายใจ 0.80

5. รสกหมดกงวลขน 0.76

6. การทรงตวดขน 0.77

7. ชอบทจะออกกาลงกายเพอใหตนเองแขงแรงเสมอ 0.82

8. เดนทางไมตองพงคนอน 0.84

9. สามารถทากจกรรมตางๆ ไดดวยตนเอง 0.79

10. ชอบทจะพดคยและสนทนากบผอน 0.81

11. สบายใจทจะมสวนรวมกบผอนในกจกรรมตาง ๆ 0.78

12. ความคลองตวของรางกาย 0.76

13. ชอบมปฏสมพนธกบผอน รสกวามความสข 0.78

14. มความตนตวตลอดเวลา 0.80

คาความเชอถอไดของแบบประเมนความรสกตอตนเองทงฉบบ มคาเทากบ 0.79

คาความเชอถอไดของแบบประเมนความรสกตอตนเองรายขอ มคาอยระหวาง 0.74 – 0.84

127

ภาพกจกรรม

ตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอาย อาเภอกาแพงแสน

128

กจกรรมตนแบบผสงอาย

129

130

131

132

ทาเตรยมบรหารรางกาย

ภาพผนวกท 5 ทาเตรยมบรหารรางกาย

ภาพผนวกท 6 ปฏบตทาย าเทาสลบซาย-ขวา

133

การอบอนรางกาย (Warm-up)

1. ทาเอนตวไปดานขาง

วตถประสงค พฒนาความออนตวและความแขงแรงของกลามเนอลาตวดานขาง

ประโยชนทได แขน ดานหลงลาตว หวไหลและการทรงตว

แขน และดานหลงลาตวเหยยดตงไมปวดเมอย เกดความออนตวของรางกาย ยดกลามเนอ

ดานขางลาตวจากแขนถงสะโพกและยดกลามเนอหลงสวนลาง

หวไหล หวไหลเหยยดตง กลามเนอหวไหล (Deltiod) ไดยดเตมท หวไหลเคลอนไหวเกดความ

แขงแรง และมความออนตว ทานเปนทายดกลามเนอดานขางลาตว

การทรงตว การเอยงลาตวตามแขน ทาใหมการเคลอนไหวสามารถทรงตวอยในลกษณะทด

วธปฏบต

ทาเรมตน ยนแยกเทาหางกน 1 ชวงไหล ยกแขนขนเหนอศรษะ พรอมทงเอนลาตวไปทางดาน

ซายและขวา นบเปน 1 ครง

ขอกาหนดในการปฏบต ปฏบตตงแตทาเรมตน ปฏบตจนครบ 8 ครง

หมายเหต ทาเอนตวไปดานขางผสงอายตองเอนตวไปทางดานซายและขวาไดอยางนอย 60 องศา

ภาพผนวกท 7 ทาเอนตวไปดานขาง

134

วตถประสงค เพอพฒนาความออนตวหลงสวนลาง แขน และขาสวนบน

ประโยชนทได หลง สวนลาง แขน ขาดานหลง และหวไหล

หลง ชวยยดกลามเนอหลงสวนลาง

แขน เพมกาลงและการเคลอนไหวของไหลและแขน

ขาสวนบน เพมกาลงกลามเนอขาสวนบน และเพมกาลงกลามเนอของไหล

วธปฏบต

ทาเรมตน ยนแยกเทาหางกน 1 ชวงไหล ประสานมอทศรษะ กมตวลงกางแขนออกดานขาง ยก

ตวขนเหยยดแขนขนเหนอศรษะ พรอมกบแอนอกขนพรอมเงยหนา นบเปน 1 ครง

ขอกาหนดในการปฏบต ปฏบตตงแตทาเรมตน ปฏบตจนครบ 8 ครง

หมายเหต ทาบรหารสวนหลงตองกมตวไดอยางนอย 60 องศา เขาตองตงควรกมเงยชา ๆ สาหรบ

ผสงอายทมปญหากระดกสนหลงและมโรคประจาตว ระมดระวงในการออกกาลงกาย ทาน

ขอควรระวง คอย ๆ ปฏบต ทาชา ๆ ขณะกมตว

ภาพผนวกท 8 ทาบรหารสวนหลง

135

3. ทาบรหารแขน มอและนวมอ

วตถประสงค เพอพฒนากลามเนอแขนและมอ

ประโยชนทได กลามเนอแขน มอ

แขน กลามเนอแขนเกดความแขงแรง

ขอมอ เพมกาลงกลามเนอมอ

วธปฏบต

ทาเรมตน ยนแยกเทาหางกน 1 ชวงไหล กางแขนขนานกนกบพน ยนมอตรงไปขางหนา กามอ

เตมทแลวเหยยดนวออกเตมทนบ 1 ครง

ขอกาหนดในการปฏบต ปฏบตตงแตทาเรมตน ปฏบตจนครบ 8 ครง

ภาพผนวกท 9 ทาบรหารแขน มอและนวมอ

136

4. ทาบรหารลาตวดานขาง

วตถประสงค พฒนาความออนตวของหวไหล

ประโยชนทได หวไหล

หวไหล เพมการเคลอนไหวและเพมกาลงกลามเนอของไหล

วธปฏบต

ทาเรมตน ยนแยกเทาหางกน 1 ชวงไหล แขนทงสองแนบชดลาตว ยกไหลซายขนลง สลบยก

ไหลขวาขน-ลง นบเปน 1 ครง

ขอกาหนดในการปฏบต ปฏบตตงแตทาเรมตน ปฏบตจนครบ 8 ครง

ภาพผนวกท 10 ทาบรหารลาตวดานขาง

5. ทาบรหารหวไหลดานบน

วตถประสงค พฒนาความออนตวของหวไหล และเพมความแขงแรงของกลามเนอ upper trapezius

ประโยชนทได หวไหล และมอ

137

หวไหล หวไหลยดขน และยนไหลลงเพมการเคลอนไหวของหวไหล

มอ ขอมอกาและเหยยดชวยเพมกาลงและความแขงแรงของมอ

วธปฏบต

ทาเรมตน ยนแยกเทาพอประมาณ แขนทงสองแนบชดลาตว มอกาหลวม ๆ ยกไหลซายและขวา

ขนพรอมกน มอทงสองกาแนน ลดไหลซายและขวาลงพรอมกน มอทงสองกางนวออก นบเปน 1 ครง

ขอกาหนดในการปฏบต ปฏบตตงแตทาเรมตน ปฏบตจนครบ 8 ครง

ภาพผนวกท 11 ทาบรหารหวไหลดานบน

138

6. ทาบรหารขอมอ และขอเทา

วตถประสงค เพอพฒนากลามเนอหลงสวนลางและขางลาตว

ประโยชนทได ขอมอ แขน ไหล หลงสวนลางและขางลาตว

ขอมอ กาขอมอทาใหเกดกาลงกลามเนอขอมอ

แขน แขนเหยยดตง เพมกาลงการเคลอนไหวของแขน

ไหล เพมการเคลอนไหวของไหล

หลงสวนลางและขางลาตว ชวยยดกลามเนอหลงสวนลางและขางลาตว

วธปฏบต

ทาเรมตน ยนแยกเทาหางกน 1 ชวงไหล กามองอแขนใหกาปนอยตรงหนาอก พงกาหมดตรง ๆ

ขนไปเหนอศรษะ (ชกฟา) แลวดงแขนกบทเดม ทาซาย-ขวา นบเปน 1 ครง ลาตวเฉยงตามแขนทชกฟา

ขอกาหนดในการปฏบต ปฏบตตงแตทาเรมตน ปฏบตจนครบ 8 ครง

ภาพผนวกท 12 ทาบรหารขอมอ และขอเทา

139

7. ทาบรหารลาตว

วตถประสงค เพอเพมกาลงแขน และเพมความแขงแรงใหกบองเทา ขอเทา นอง และฝกการทรง

ตว

ประโยชนทได แขน หวไหล องเทา ขอเทา นองและลาตว

แขน หวไหล แขนทง 2 ชขนเกดการยดเหยยดของแขนและหวไหลและ

ชวยการทรงตว

องเทา ขอเทาและนอง ชวยเพมความแขงแรงใหกบองเทา ขอเทาและนอง

ลาตว ลาตวเหยยดขนเพอชวยในการทรงตว

วธปฏบต

ทาเรมตน ยนแยกเทาหางกน 1 ชวงไหล ปลายเทาชไปดานหนา เขยงปลายเทาโดยยก สน

เทาขนพรอมกบชแขนทงสองขน เหนอศรษะ ใหปลายนวหวแมมอชดกน ชวยบรหารลาตวและการทรง

ตว ลดสนเทาลง นาแขนทงสองกลบมาแนบชดลาตว นบเปน 1 ครง

ขอกาหนดในการปฏบต ปฏบตตงแตทาเรมตน ปฏบตจนครบ 8 ครง

หมายเหต เขยงปลายเทาโดยยกสนเทาขนเหนอพนอยางนอย 1 นว

140

ภาพผนวกท 13 ทาบรหารลาตว

8. ทาหมนขอมอและขอเทา

วตถประสงค เพอเพมการเคลอนไหวของขอมอและขอเทา

ประโยชนทได ขอมอ และขอเทา

ขอมอ และขอเทา เพมกาลงของกลามเนอขอมอและขอเทา และเพมการ

เคลอนไหวของขอมอและขอเทา

วธปฏบต

ทาเรมตน ยนแยกเทาหางกนพอประมาณ หมนขอมอและขอเทาเปนวงกลมตามเขมนาฬกา และ

หมนกลบทวนเขมนาฬกาสลบกน นบเปน 1 ครง

ขอกาหนดในการปฏบต ปฏบตตงแตทาเรมตน ปฏบตจนครบ 8 ครง

ภาพผนวกท 14 ทาหมนขอมอและขอเทา

141

การออกกาลงกาย (Exercise)

การออกกาลงกายดวยการเตนลลาศประกอบยางยดจงหวะบกนและจงหวะตลงจานวน 3 เพลง

ใชทาทางการเตนจานวน 7-10 ทา เพอใหกลามเนอ และสวนตาง ๆ ของรางกายไดทางานยดเหยยด ขอตอ

ตาง ๆ ไดเคลอนไหว ระบบตาง ๆ ในรางกาย มการประสานงานเชน สายตา มอ เทา และแขน การ

เคลอนไหวกระทาอยางตอเนอง ทาใหระบบไหลเวยนโลหตทางานมากขน หวใจเตนเรวขนใชเวลาไม

เกน 30 นาท

142

การผอนคลายรางกาย (Cool-down)

หลงการฝกตามโปรแกรม ผรบการฝกจะตองผอนคลายรางกาย โดยยดเหยยดกลามเนอ เพอชวย

ใหระบบตาง ๆ ของรางกาย ไดกลบคนสสภาพปกต เหมอนกบในขณะกอนการฝก ซงมรายละเอยดใน

การปฏบตดงตอไปน

ทาท กจกรรม จานวนครง

1 ทาบรหารระบบหายใจ 10

2 ทาบรหารคอ 10

3 ทาบรหารเอวและลาตว 10

4 ทาบรหารขอเทาทรงตว 10

5 ทาบรหารไหลและคอ 10

6 ทาบรหารกลามเนอตนแขน 10

7 ทาบรหารไหล ขอมอและลาตว 10

8 ทาบรหารลาตวและแขน 10

9 ทาบรหารหวไหลและแขน 10

10 ทาทรงตวเหยยดแขน 10

หมายเหต: ชวงการผอนคลายรางกาย มความจาเปนเพอชวยใหระดบการเตนของหวใจลดลง และชวยให

การปรบสภาพรางกายสภาวะปกตปลอดภย ใชเวลา 7- 10 นาท

143

ภาคผนวก ฉ

รายนามผเชยวชาญ

144

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบแบบสมภาษณ

1. นายแพทยสมชาย เจนลาภวฒนกล

นายแพทยอายรกรรม โรงพยาบาลกาแพงแสน

ตาแหนงผอานวยการโรงพยาบาลกาแพงแสน อ.กาแพงแสน จ.นครปฐม

2. ผชวยศาสตราจารย ดร. นาชย เลวลย

อาจารยประจาภาควชาพลศกษา คณะพลศกษา

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร กรงเทพมหานคร

3. นาวาตรหญง สมล จงวรนนท

รอง หน. กายภาพบาบด ออรโธปดกสและเวชศาสตรฟนฟ

โรงพยาบาลจนทรเบกษา อ.กาแพงแสน จ.นครปฐม

4. รศ.ดร.กลยา ตนตพลาชวะ

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร

5. แพทยหญงเพญนภา ทรพยเจรญ

สถาบนแพทยแผนไทย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข

เชยวชาญทางดานการออกกาลงกายเพอสขภาพและการแพทยแผนไทย

6. อาจารยมลชนก ทองใหม

อาจารยผเชยวชาญดานผสงอาย

โรงเรยนทานบ จงหวดยะลา

7. อาจารยวไล คชศลา อาจารย คศ.3

ศกษานเทศกจงหวดนครปฐม

145

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบ

คมอการออกกาลงกายเพอสงเสรมคณภาพชวตสาหรบผสงอาย

1. นายแพทย ดร.ถวลย พบลาภ

หน.แพทยอายรกรรม โรงพยาบาลศนยนครปฐม อาเภอเมอง จงหวดนครปฐม

2. นาวาเอกนายแพทยภมพชญ จรรยาวจกษ

หวหนาแผนศลยกรรม และทปรกษาคณะกรรมการสงเสรมสขภาพ

โรงพยาบาลจนทรเบกษา อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม

3. อาจารยสมาล ใจด

อาจารยประจาพเศษ มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

4. ผชวยศาสตราจารย ดร.อนวต คณแกว

ผอานวยการสถาบนวจยและพฒนา

มหาวทยาลยราชภฎเพชรบรณ อ.เมอง จ.เพชรบรณ

5. นางสาววไล คชศลา

ศกษานเทศก เขตพนทการศกษาเขต 1 นครปฐม

สานกงานเขตพนทการศกษา เขต 1 นครปฐม

146

ภาคผนวก ช

รายชอคณะกรรมการวจย

147

คณะผวจย

คณบดคณะศกษาศาสตรและพฒนาศาสตร ทปรกษา

(รองศาสตราจารย ดร.บรรจบ ภรมยคา)

1. รองศาสตราจารย ดร.มยร ถนอมสข หวหนาคณะผวจย

2. รองศาสตราจารย นาวาอากาศโท ดร.สมตร สวรรณ ผวจย

3. ผชวยศาสตราจารย ดร.สมบญ ศลปรงธรรม ผวจย

4. อาจารย ศภวรรณ วงศสรางทรยพ ผวจย

5. อาจารย สพรทพย พเพนยด ผวจย

6. คณอญชร แสงพฤกษ ผชวยนกวจย

148

ภาคผนวก ฌ การสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

149

โครงการวจย การสรางตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

ตงแตวนท 1 ตลาคม 2557 – 4 กนยายน 2558 1.กจกรรมสรางรปแบบชมชนตนแบบดานดแลสขภาพเพอสงเสรมคณภาพชวต

ประชมเตรยมความพรอมในการดาเนนโครงการ

150

151

2. ศกษาดงานการดาเนนงานดานผสงอาย

152

3. จดเวทแลกเปลยนเรยนรความตองการของผสงอายอาเภอกาแพงแสน

153

4. อบรมเชงปฏบตการเรองการดแลสขภาพของผสงอายอาเภอกาแพงแสน

154

5. จดเกบขอมลและผลตสออปกรณเกยวกบวธการดแลสขภาพผสงอาย

155

ภาคผนวก ญ

รปภาพการถายทอดผลงานใหกบองคกร

156

รปภาพการถายทอดผลงานใหกบองคกร

การวจยตนแบบการออกกาลงกายสาหรบผสงอายอาเภอกาแพงแสน

งานเกษตรกาแพงแสนครงท 19 วนท 9 ธนวาคม 2558