1

CUỘC ĐẤU TRANH VÌ CÔNG LÝ CHO CÁC NẠN NHÂN CHẤT ĐỘC

DA CAM/DIOXIN VIỆT NAMNHÓM 6

GVHD: THẦY NGUYỄN ĐỨC HÒASVTH : NGUYỄN NGỌC TRẦM - 3112100035

2

Thời hiệu khởi kiện của nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam

Tư cách pháp lý của nguyên đơn (VAVA)

Luật nhà thầu quốc phòng trong chiến tranh Việt Nam

Tranh luận về tính cấp thiết và tính cân xứng trong chiến tranh liên quan tới sản xuất chất da cam/dioxin

Học thuyết tam quyền phân lập và thẩm quyền của Tòa án đối với vụ kiện

Có bồi thường không: bồi thường chiến tranh hay bồi thường dân sự ?

Chất diệt cỏ quân đội Mỹ sử dụng khai quang trong chiến tranh Việt Nam có được xem là chất độc hóa học hay không?

NHỮNG CƠ SỠ PHÁP LÝ CỦA VỤ KIỆN

3

• Mục đích của bị đơn: Nếu đạt được, họ sẽ kết thúc vụ kiện được nhanh chóng. Ít tốn kém về thời gian, công sức, tiền bạc. Tạo ra được tiền lệ ngăn chặn được bất cứ ai sau này muốn khởi kiện họ tại Tòa án Mỹ, cho dù nguyên đơn có đủ căn cứ thực tiễn và pháp lý để khởi kiện.

Thời hiệu khởi kiện của nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam

4

Thời hiệu khởi kiện của nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt NamNguyên đơn Bị đơn

- Luật sư John Norris chỉ ra rằng trong 17 bài báo bên bị trưng ra chỉ có một bài báo năm 1993 đề cập tới đề tài dioxin; không có bằng chứng nào cho thấy các nạn nhân Việt Nam đều được nghe và đọc về các bài báo như bên bị đã nêu ?

- Mỹ cấm vận Việt Nam suốt từ 1975 đến tận năm 1994

- Dựa vào trước đây Tòa án Nhật từng viện cớ hết thời hiệu => Để bác bỏ yêu cầu đền bù cho các nạn nhân Trung Quốc.

- Thời hiệu theo quy định của luật pháp Mỹ: 1 năm, 3 năm, 10 năm, 20 năm, hoặc lâu hơn, hoặc thời hiệu là vô hạn.

- Đa số các trường hợp đều có thời hiệu là 10 năm- Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc 30 năm (1975-2004), vậy còn thời hiệu

không ?- Luật sư Bill Gordon thuê những người Mỹ gốc Việt đến tìm đọc các báo

Nhân Dân, Giải phóng, v.v …phát hành trong khoảng thời gian 17 năm ( từ 1969 đến 1984) được lưu trữ tại Thư viện Quốc hội Mỹ, họ tìm ra được 17 bài báo của Việt Nam nói về hậu quả của chất độc da cam bao quát trong khoảng thời gian 17 năm (1969-1984)

- Ông Bill Gordon khẳng định rằng người Việt Nam biết đến hậu quả của chất da cam từ 1969

- Thời hiệu khởi kiện của vụ kiện phải bắt đầu từ 1969, do vậy vụ kiện được tiến hành sau 1979 là không còn có hiệu lực.

- Luật sư Bill gordon cho rằng thời hiệu vụ kiện da cam là 10 năm- Các luật sư bi đơn đưa ra những lập luận trên để chứng minh rằng vụ kiện của

các nạn nhân chất độc da cam dioxin Việt Nam đã hết thời hiệu khởi kiện

5

Nguyên đơn Bị đơn- Trong thời gian cấm vận, quan hệ trên hết tất cả các mặt giữa hai nhà nước đều bị

đóng băng và bị ngăn cấm- Tổng thống Mỹ ký lệnh bỏ cấm vận với Việt Nam vào ngày 03-02-1994 do vậy, vụ

kiện của các nạn nhân chất độc da ca/dioxin Việt Nam không thể tiến hành trước ngày 03-02-1994.

- Các nguyên đơn Việt Nam đưa đơn kiện ra Toàn án Mỹ vào ngày 31-01-2004, nghĩa là trong thời gian còn thời hiệu, cho dù chỉ còn 2 ngày nữa là hết thời hiệu 10 năm.

- Theo công pháp quốc tế, chế định thời hiệu không áp dụng đối với các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế, tập quán quốc tế về chiến tranh và những người phạm tội ác chiến tranh.

- Đạo luật ATS mà nguyên đơn dùng làm căn cứ pháp lý để khởi kiện không quy định thời hiệu.

- Hơn 30 năm sau chiến tranh Việt Nam vẫn còn có những nạn nhân da cam/dioxin thuộc thế hệ thứ 3, thứ 4 và chưa biết đến bao giờ mới chấm dứt lây nhiễm.

- Theo các luật sư bên nguyên thực tế, thời hiệu đối với nạn nhân chất độc da cam Việt Nam là vô hạn định.

TÒA PHÁN Nguyên đơn thắng

6

Nguyên đơn Bị đơn

- Luật sư John Norris chỉ ra rằng trong 17 bài báo bên bị trưng ra chỉ có một bài báo năm 1993 đề cập tới đề tài dioxin; không có bằng chứng nào cho thấy các nạn nhân Việt Nam đều được nghe và đọc về các bài báo như bên bị đã nêu ?

- Mỹ cấm vận Việt Nam suốt từ 1975 đến tận năm 1994

- Dựa vào trước đây Tòa án Nhật từng viện cớ hết thời hiệu => Để bác bỏ yêu cầu đền bù cho các nạn nhân Trung Quốc.

- Thời hiệu theo quy định của luật pháp Mỹ: 1 năm, 3 năm, 10 năm, 20 năm, hoặc lâu hơn, hoặc thời hiệu là vô hạn.

- Đa số các trường hợp đều có thời hiệu là 10 năm- Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc 30 năm (1975-2004), vậy còn thời hiệu

không ?- Luật sư Bill Gordon thuê những người Mỹ gốc Việt đến tìm đọc các báo Nhân

Dân, Giải phóng, v.v …phát hành trong khoảng thời gian 17 năm ( từ 1969 đến 1984) được lưu trữ tại Thư viện Quốc hội Mỹ, họ tìm ra được 17 bài báo của Việt Nam nói về hậu quả của chất độc da cam bao quát trong khoảng thời gian 17 năm (1969-1984)

- Ông Bill Gordon khẳng định rằng người Việt Nam biết đến hậu quả của chất da cam từ 1969

- Thời hiệu khởi kiện của vụ kiện phải bắt đầu từ 1969, do vậy vụ kiện được tiến hành sau 1979 là không còn có hiệu lực.

- Luật sư Bill gordon cho rằng thời hiệu vụ kiện da cam là 10 năm- Các luật sư bi đơn đưa ra những lập luận trên để chứng minh rằng vụ kiện của

các nạn nhân chất độc da cam dioxin Việt Nam đã hết thời hiệu khởi kiện

Thẩm phán J. Weinstein đã phán quyết về vấn đề thời hiệu như sau: - Bị đơn không thể cho thấy rằng nguyên

đơn đã đọc và thậm chí đã tiếp cận những bài báo này hay là không.

- Không đáp ứng được Quy tắc 56- Công ước quốc tế về tính bất ứng dụng

của của luật thời hiệu đối với tội ác chiến tranh và tội ác chống nhân loại quy định rằng không có khung thời gian luật thời hiệu sẽ áp dụng cho tội ác chiến tranh và tội ác chống nhân loại, kể cả tội diệt chủng... mặc dù Mỹ không phải là một bên ký kết Công ước Liên hợp quốc hoặc đạo luật Rome

- Luật ATS không hề có thời hiệu

7

Tư cách pháp lý của nguyên đơn (VAVA)• Mục đích của bị đơn: Họ muốn dập tắt vụ án ngay từ đầu vì họ:

Lo sợ vụ kiện sẽ là một tiền lệ để cựu chiến binh phợi nhiễm của các nước tham chiến với Mỹ trong chiến tranh Việt Nam, cùng các nạn nhân nước ngoài khác bị nhiễm chất độc da cam/dioxin có quyền khiếu kiện lên Tòa án Mỹ.

Đối với họ không chỉ có các nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam mà sẽ còn rất nhiều nguyên đơn khác khiếu kiện trong tương lai

8

Tư cách pháp lý của nguyên đơn (VAVA)Nguyên đơn Bị đơn

- Các luật sư bên bị cho rằng người miền Bắc xâm lược miền Nam là xuyên tạc lịch sử.

- Theo hiệp định Giơnevơ năm 1954 lập lại hòa bình ở Việt Nam và Đông Dương, vĩ tuyến 17 chỉ là giới tuyến quân sự tạm thời. Đó không thể là biên giới quốc gia, hoặc ranh giới về chính trị.

- Điều 1 của Hiệp định Paris 1972 cũng đã ghi nhận: Mỹ và các nước khác tôn trọng độc lập chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam như Hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Việt Nam đã công nhận.

- Việt Nam là một quốc gia thống nhất. Việt Nam tạm thời bị chia cắt làm hai miền theo Hiệp định Giơnevơ dựng lên chính quyền Việt Nam Công hòa – một chính thể tồn tại không có cơ sở pháp lý.

- Đây là vụ tư nhân (các nạn nhân dioxin Việt Nam) kiện tư nhân (các công ty hóa chất Mỹ)

- Các nạn nhân dioxin Việt Nam không kiện Chính phủ và quân đội Mỹ- Đây là vụ kiện dân sự mà người đứng đơn có cả nạn nhân dioxin là dân thường,

cựu chiến binh của Quân đội nhân dân Việt Nam và cả người lính phục vụ trong quan đội Sài Gòn (quân đội Việt Nam Cộng hòa).

- Nguyên đơn là một bên đối địch trong cuộc chiến tranh Việt Nam

- Những người trong nguyên đơn thuộc lực lượng vũ trang miền Bắc vào xâm lược miền Nam.

- Một bên sử dụng các biện pháp nhằm bảo vệ sinh mạng của lực lượng vũ trang phía mình, đồng thời gây thiệt hại cho đối phương là quyền tranh chấp dân sự thì VAVA là tổ chức không có quyền khởi kiện thay cho cá nhân.

TÒA PHÁN Nguyên đơn thắng

9

Dựa trên hệ thống pháp lý Mỹ, ông J. Weinstein cho rằng:- Trong quá trình xét xử, dựa vào nội dung án lệ Hunt, Tòa án Tối cao Mỹ đã xác định một khuôn khổ để đánh giá tư cách Hội, hoặc đoàn thể xã hội nào đó thay mặt cho tư nhân (hội viên) trong vụ kiện. - Hội có tư cách với thẩm quyền đại diện nhằm tiến hành vụ kiện thay mặt cho các hội viên của Hội khi:+ Hội viên phải có tư cách khiếu kiện theo quyền của mình+ Những lợi ích mà Hội bảo vệ cho hội viên là phù hợp với mục đích của Hội.+ Khiếu nại hoặc yêu cầu với Tòa về biện pháp bảo vệ không đòi hỏi phải có sự tham dự của mọi cá nhân trong vụ kiện

- VAVA đã đáp ứng một cách đầy đủ những yêu cầu này và tư cách VAVA đứng đơn vụ liện phải được công nhận.

- VAVA là một tổ chức phi chính phủ, có tính chất quá độ được thành lập để xem xét bảo vệ quyền và đòi hỏi pháp lý cho các nạn nhân da cam/dioxin Việt

- Có thể nói VAVA là đại diện cho cả tổ chức và các hội viên của mình (các nạn nhân da cam/dioxin Việt Nam).

10

Luật nhà thầu quốc phòng trong chiến tranh Việt Nam

•Mục đích của bị đơn Giăng ra một cái bẫy pháp lý rất tinh vi, Nhằm làm cho nguyên đơn Việt Nam kiện sai đối tượng và Vụ án đi vào ngõ cụt.

11

Luật nhà thầu quốc phòng trong chiến tranh Việt NamNguyên đơn Bị đơn

- Thực chất vẫn là hợp đồng thương mại thông thường, không mang tính bắt buộc phải thực hiện.

- Đạo luật sản xuất quốc phòng (Luật số 50 về hợp đồng quốc phòng) không có vai trò gì trong trường hợp này.

- Chính phủ Mỹ không dựa vào đạo luật này để áp đặt nghĩa vụ quốc phòng mang tính bắt buộc cho các công ty hóa chất Mỹ.

- Các công ty hóa chất Mỹ chỉ là nhà thầu quốc phòng, họ chỉ là người cung cấp sản phẩm theo đơn đặt hàng của Chính phủ Mỹ, cho nên các công ty hóa chất Mỹ không phải là bị đơn của vụ kiện.

- Theo luật về hợp đồng quốc phòng Mỹ, nhà sản xuất sẽ chịu trách nhiệm trong 3 trường hợp như sau:

+ Làm sai quy cách, thiết kế.+ Biết hoặc buộc phải biết là có nguy hiểm trong việc sử dụng sản phẩm nhưng không cảnh báo cho Chính phủ Mỹ.+ Không tuân thủ đúng các quy định của Chính phủ Mỹ- Các luật sư bị đơn cho rằng các công ty hóa chất Mỹ đã bán chất da cam cho Chính

phủ Mỹ để quân đội Mỹ sử dụng khai quang tại miền Nam Việt Nam là tuân thủ Luật số 50 về hợp đồng quốc phòng.

- Chính phủ Mỹ đã chỉ đạo và buộc các công ty hóa chất Mỹ phải dành năng lực sản xuất cao nhất của nền công nghiệp Mỹ để chế tạo chất diệt cỏ 2,4,5 – T phục vụ theo yêu cầu cho chiến tranh ở Việt Nam.

- Việc thực hiện hợp đồng cung cấp chất da cam cho Chính phủ Mỹ, mọi sản phẩm của thân chủ họ đều được tiếp nhận hết, do đó các công ty hóa chất Mỹ không có bất kỳ lỗi nào, mọi trách nhiệm liên quan tới chất da cam đều thuộc về Chính phủ Mỹ.

12

Nguyên đơn Bị đơn- Các bị đơn có quyền từ chối thực hiện các hợp đồng đặt

hàng của Bộ quốc phòng Mỹ mà không phải chịu bất kỳ chế tài hình sự hay dân sự nào cả.

- Số liệu thống kê cho thấy có sự chênh lệch khá lớn về thị phần giữa các công ty hóa chất Mỹ ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng: công ty Monsanto chiếm 29,5% thị phần; thị phần của công ty Dow là 26,8%; 35 công ty khác chiếm thị phần nhỏ hơn rất nhiều so với 2 công ty trên.

- Điều đó thể hiện sự cạnh tranh gay gắt giữa công ty hóa chất Mỹ trong việc giành đơn đặt hàng để thu siêu lợi nhuận từ Bộ Quốc phòng Mỹ.

- Luật sư nguyên đơn chỉ ra rằng trong các hợp đồng về sản xuất chất da cam, Chính phủ Mỹ không hề quy định cách thức sản xuất, cách thức chế tạo theo thẩm quyền của nhà sản xuất thì các bị đơn này không thể bị xem là đã bị buộc sản xuất sản phẩm của họ theo một cách thức đã gây tổn thương cho các nạn nhân Việt Nam.

- Để đáp ứng nhu cầu chiến tranh, Chính phủ Mỹ đã ra lệnh cho các công ty hóa chất Mỹ phải gia tăng tối đa sản xuất để cung cấp chất da cam cho quân đội Mỹ đề ra và các công ty hóa chất Mỹ chỉ làm theo đơn đặt hàng, không chịu trách nhiệm về sản xuất.

- Việc thực hiện hợp đồng quốc phòng thì Chính phủ Mỹ được quyền miễn tố.

- Cá nhân (các nạn nhân Việt Nam) không có quyền kiện Chính phủ Mỹ.

- Do vậy, các công ty hóa chất Mỹ cũng được hưởng quyền miễn tố của chính phủ Mỹ.

TÒA PHÁN Nguyên đơn thắng

13

Thẩm phán J. Weinstein phán quyết về luận cứ biện hộ Nhà thầu quốc phòng như sau: - Lập luận nhà thầu chính phủ là một lập luận biện hộ

đặc biệt đối với luật Mỹ. - Nó không áp dụng vào những vi phạm của luật nhân

quyền và các quy phạm của luật quốc tế. - Kiến nghị của bị đơn xin bác bỏ đơn kiện trên cơ sở

này bị từ chối.

14

Nguyên đơn Bị đơn- Các công ty hóa chất Mỹ mà cung cấp các hóa chất có chất dioxin.- Các công ty cung cấp chất hóa học khai quang biết chúng có nồng độ dioxin

cao và có khả năng hạ nồng độ đó xuống nhưng họ đã không làm vậy vì lý do lợi nhuận.

- Trích dẫn một hội nghị năm 1965 mà tại đó, đại diện các hãng hóa chất đã tuyên bố rằng họ biết trong hóa chất diệt cỏ có các chất độc dioxin

- Số lượng 80 triệu lít chất độc da cam rải xuống Việt Nam là con số quá mức cần thiết để diệt cỏ.

- Chính phủ Mỹ đã đặt hàng cho các công ty hóa chất này với yêu cầu không gây tác hại đối với con người.

- Các công ty hóa chất Mỹ đã nói lẩn tránh trách nhiệm không chỉ với các nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, mà ngay cả với các cựu chiến binh Mỹ trong vụ việc liên đới.

- Họ không muốn thực hiện trách nhiệm pháp lý cho những tổn thất mà họ gây ra khi thực hiện các đơn hàng của chính phủ Mỹ.

- Do đó, việc các công ty hóa chất Mỹ vi phạm quy định như thế, gây tác hại nghiêm trọng cho thường dân có thể coi là tội phạm chiến tranh.

- Không biết trong thuốc diệt cỏ có chất dioxin gây tác hại cho sức khỏe con người.

- Các công ty hóa chất Mỹ viện dẫn họ chỉ làm theo đơn đặt hàng của Chính phủ Mỹ

15

Tranh luận về tính cấp thiết và tính cân xứng trong chiến tranh liên quan tới sản xuất chất da cam/dioxin

•Mục đích của bị đơnBiến vụ kiện dân sự thành vụ kiện hình sự. Hướng mũi nhọn đấu tranh của nguyên đơn Việt Nam vào chính phủ Mỹ, nhằm chạy tội cho các tông ty hóa chất Mỹ.

Kích động tinh thần sô vanh nước lớn của Mỹ bằng cách đem lên bàn cân so sánh sinh mạng người Mỹ cao hơn sinh mạng người dân các nước khác.

16

Tranh luận về tính cấp thiết và tính cân xứng trong chiến tranh liên quan tới sản xuất chất da cam/dioxin

Nguyên đơn Bị đơn- Mỹ sử dụng chất diệt cỏ như vũ khí hóa học để tấn công

thường dân, để tiến hành chiến tranh không có sự phân biệt mục tiêu hủy diệt là hoàn toàn trái với Nghị định Giơnevơ năm 1949 về bảo hộ cho nạn nhân chiến tranh và Công ước La Haye năm 1907 quy định về Luật và Tập quán quốc tế về tiến hành chiến tranh.

- Điều cốt lõi của học thuyết pháp lý về tính cấp thiết cho rằng trong trường hợp không thể trì hoãn, cho phép hy sinh mối lợi nhỏ hơn để bảo vệ khoản lợi lớn hơn. Học thuyết cân xứng thì cho rằng hành vi tự vệ, hành vi trả đũa không được vượt giới hạn về thủ đoạn và mức độ thiệt hại gây ra cho đối phương, nhất là đối với dân thường.

- Việc dùng chất diệt cỏ để khai quang cho mục tiêu quân sự trong thời gian chiến tranh Việt Nam đã ngăn ngừa khá nhiều tổn thất cho quân đội Mỹ và quân đội đồng minh của Mỹ tham chiến tại miền Nam Việt Nam, và cả quân đội Việt Nam Cộng hòa (quân đội Sài Gòn) so với những tổn thương do phơi nhiễm chất diệt cỏ đó.

- Các nguyên đơn dùng Tòa này để xem xét cán cân sinh mạng của người Mỹ (quân đội Mỹ) và họ cho là việc Mỹ sử dụng chất diệt cỏ trong chiến tranh là chính đáng.

TÒA PHÁN Không rõ ràng

17

Thẩm phán J. Weinstein đã đưa ra phán quyết, tuy nhiên phán quyết của ông ta mang tính hai mặt, thể hiện sự lúng túng của ông về vấn đề pháp lý liên quan giữa hành pháp và tư pháp Mỹ.

Nếu bị đơn được lệnh tiến hành một hành động phi pháp theo luật quốc tế thì họ vẫn có quyền từ chối làm việc đó (nếu cần thiết) bằng cách từ bỏ các hợp đồng của mình…

Mặt khác, ông J. Weinstein lại cho rằng không hề có quyền con người nào quốc tế công nhận lại có thể đòi hỏi một lực lượng vũ trang (Mỹ) phải từ bỏ sử dụng chất da cam để bảo vệ những binh sĩ của mình…

18

Học thuyết tam quyền phân lập và thẩm quyền của Tòa án đối với vụ kiện

•Mục đích của bị đơnKích động chủ nghĩa dân tộc cực đoan.Muốn lạm dụng thuyết Tam quyền phân lập của Monstesquieu (1689-1755), làm cho nó méo mó.

Lái nguyên đơn sang kiện Chính phủ Mỹ, chứ không phải là kiện các công ty hóa chất Mỹ.

19

Học thuyết tam quyền phân lập và thẩm quyền của Tòa án đối với vụ kiệnNguyên đơn Bị đơn

- Các luật sư nguyên đơn chứng minh là có thể đưa vụ kiện ra xét xử bằng những luận cứ: không phải do liên quan đến chiến tranh và đối ngoại mà vụ kiện bắt buộc phải trở thành vấn đề chính trị.

- Trong án lệ Baker và Carr, Tòa án Tối cao Mỹ đã nhận xét rằng một vụ kiện thuộc lĩnh vực chính trị là một vụ kiện hàm chứa một số vấn đề chính trị.

- Tòa án Tối cao Mỹ đã xét xử các vụ kiện quan trọng có liên tới chính sách đối ngoại của Chính phủ Mỹ và có những phán quyết đưa ra bất lợi cho Chính phủ Mỹ.

- Chẳng hạn như vụ tờ New York Times tiết lộ tài liệu mật của Bộ Quốc phòng Mỹ ngay trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam.

- Tư pháp không được can thiệp, không được lấn quyền Hành pháp- Chấp nhận đơn kiện của các nguyên đơn Việt Nam là sự vi phạm nguyên tắc

tam quyền phân lập của nhà nước Mỹ. - Luật sư Lev của Bộ Tư pháp đại diện cho Chính phủ Mỹ khiếu nại của

nguyên đơn xâm phạm quyến lực Tổng tư lệnh của hành pháp và đi ngược lại những nguyên tắc cơ bản về tam quyền phân lập và học thuyết vấn đề chính trị.

- Luật sư Wehrer biện hộ cho công ty Monsanto cho rằng nguyên đơn đang yêu cầu Tòa phán xét những quyết định của Tổng thống Mỹ trong chiến tranh.

- Lev luật sư đại diện Chính phủ Mỹ nói vụ kiện của Việt Nam sẽ tổn hại đến quan hệ ngoại giao mới được thiết lập giữa Mỹ và Việt Nam

- Tổng thống Mỹ Kennedy (đứng đầu ngành hành pháp) ra lệnh tiến hành các chiến dịch khai quang

- Quốc hội Mỹ (lập pháp) đã chuẩn bị chi tài chính mua thuốc diệt cỏ- Đây là hành vi tiến hành chiến tranh thuộc phạm vi thẩm quyền của hai

ngành hành pháp và lập pháp. - Tòa án Mỹ xét xử vụ kiện này sẽ vi phạm Hiến pháp Mỹ, vì tư pháp vi

phạm quyền Hiến định của ba nhánh quyền lực của nước Mỹ.TÒA PHÁN Nguyên đơn thắng

- Thẩm phán J. Weinstein: Nhấn mạnh quyền lực của Tổng thống là

có giới hạn, ngay cả trong thời chiến. Bác bỏ lập luận của luật sư bị đơn và luật

sư chính phủ về vấn đề này.

20

Có bồi thường không: bồi thường chiến tranh hay bồi thường dân sự ?

•Mục đích của bị đơn:Mưu toan thoái thác trách nhiệm dân sự, bằng cách

hướng đối tượng vụ kiện của nguyên đơn VN vào chính phủ Mỹ và quân đội Mỹ.

Chính trị hóa vụ kiện.Làm lệch hướng đấu tranh của nguyên đơnBiến Bộ Quốc phòng Mỹ trở thành đối tượng phải

đền bù thay cho bị đơn.

21

Có bồi thường không: bồi thường chiến tranh hay bồi thường dân sự ?

Nguyên đơn Bị đơn- Bị đơn muốn thoái thác trách nhiệm dân

sự cho các công ty hóa chất Mỹ.- Theo Đạo luật về trách nhiệm sản phẩm,

người sản xuất phải chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn cho người tiêu dung khi họ tiếp xúc sử dụng sản phẩm cho dù người tiêu dung không trực tiếp mua hang từ người sản xuất

- Bằng bất cứ hình thức nào mà khách hàng có sản phẩm không an toàn thì người sản xuất cũng phải chịu trách nhiệm.

- Các nguyên đơn có mục đích tiến hành vụ kiện là để đòi bồi thường chiến tranh

- Việc ký kết và thực hiện hiệp định về bồi thường chiến tranh là việc thuộc thẩm quyền đàm phán và ký kết của Chính phủ VN và Chính phủ Mỹ.

- Cá nhân hoàn toàn không có tư cách pháp lý để đòi Chính phủ Mỹ bồi thường chiến tranh.

- Họ chỉ là bên cung cấp hàng hóa và chỉ chịu trách nhiệm trước Chính phủ Mỹ

22

Nguyên đơn Bị đơn- Bị đơn vi phạm về quy tắc nhãn mác

hàng hóa, mà còn sự cố ý của nhà sản xuất nhằm che giấu tính độc hại của sản phẩm với người tiếp xúc, sử dụng.

- Bị đơn sản xuất chất da cam chứa dioxin độc hại là lỗi của các công ty hóa chất Mỹ, đều thuộc về lĩnh vực vụ kiện dân sự

- Bị đơn phải chịu trách nhiệm dân sự đối với người bị thiệt hại về sản phẩm có độc tính dioxin cao do họ sản xuất gây ra

- Mọi sản phẩm của họ cung cấp đều được quân đội chính phủ Mỹ tiếp nhận

- Họ chỉ làm trách nhiệm của người cung cấp hàng hóa.- Người sử dụng chất da cam trong chiến tranh ở miền Nam là quân đội

Mỹ- Trong hoàn cảnh chiến tranh, sử dụng ở đâu, trong hoàn cảnh nào và sử

dụng như thế nào do quân đội Mỹ quyết định- Quyền dử dụng chất da cam là hoàn toàn thuộc về quân đội Mỹ- Họ không chịu trách nhiệm về bồi thường hậu quả chiến tranh do chất

diệt cỏ gây nên.

TÒA PHÁN Nguyên đơn thắng

Thẩm phán J. Weinstein:Đây không phải là 1 trường hợp về đền

bù giữa 2 quốc gia.Đây là 1 vụ kiện cá nhân chống lại

những cá nhân khác nhằm đòi tiền bồi thường.

23

Chất diệt cỏ quân đội Mỹ sử dụng khai quang trong chiến tranh Việt Nam có được xem là chất độc hóa học hay không?

•Mục đích của bị đơn:Chứng minh chất da cam/dioxin không phải là chất độc.

Nhằm quy chất da cam/dioxin là chất diệt cỏ thông thường.

24

Chất diệt cỏ quân đội Mỹ sử dụng khai quang trong chiến tranh Việt Nam có được xem là chất độc hóa học hay không?Nguyên đơn Bị đơn

- Không theo quy trình đảm bảo không có tạp chất dioxin, nếu có thì chỉ ở ngưỡng đảm bảo an toàn là 2-4ppm mà họ đã biết.

- Ngưỡng nhiệt độ đảm bảo an toàn là 80 °C: nhưng bị đơn tăng lên 120°C

- Thời gian chưng cất không ít hơn 13 giờ: bị đơn đã giảm xuống còn 8 phút cho 1 mẻ chưng cất

- Chất da cam chứa đựng từ 22-55ppm Dioxin -> trở thành chất cực kỳ độc hại cho con người và mội trường sinh thái.

- Từ năm 1965, công ty Dow đã biết về nguy cơ tiểm ẩn của dioxin trong chất 2,4,5-T và tạp chất có tính độc hại hang đầu là chất 2,3,7,8-TCDD

- Chất diệt cỏ là sản phẩm được lưu hành rộng rãi trên thị trường Mỹ.- Chất da cam dùng để khai quang cây cối, dù nó chưa dioxin nhưng hàm

lượng không đáng kể- Mục đích sử dụng chất da cam là để hủy diệt cây cối, che dấu của lực

lượng vũ trang đối phương và đó là quyền tự vệ chính đáng của các lực lượng vũ trang Mỹ và đồng minh của Mỹ trong chiến tranh VN.

- Chất da cam gây ra một số hậu quả đối với người là do ngoài ý muốn và ngoài sự hiểu biết của bị đơn.

- Luật pháp Mỹ và luật quốc tế không có điều khoản ngăn cấm sản xuất, tàng trữ và sử dụng chất diệt cỏ để khai quang.

- Luật quốc tế không đưa chất diệt cỏ vào danh mục chất độc hóa học bị cấm sản xuất và sử dụng.

25

Nguyên đơn Bị đơn- Mỹ và chính quyền Sài Gòn phát tán rộng rãi nhiều truyền đơn

trong dân chúng và binh sĩ tham chiến ở miền Nam VN- Khẳng định chất da cam không hề độc hại với con người.- Binh sĩ Hàn Quốc: bôi chất da cam chống muỗi và côn trùng- Binh sĩ Mỹ, lính các nước tham chiến cùng Mỹ: dùng thùng chứa

da cam để chứa nước tắm, khay đựng thịt, đựng trái cây, làm công sự chiến đấu, hoặc bán cho dân địa phương dung để đựng nước, đựng lượng thực – thực phẩm như lúa gạo, trái cây, đồ ăn.

- Số nạn nhân da cam/dioxin lên đến triệu người.- Biết chất da cam độc, nhưng tuyên bố không độc.- Đẩy hàng triệu người tự làm nhiễm độc mình- Bị đơn có hành vi lừa dối, vi phạm thô bạo quyền sống của con

người VN và cả binh lính Mỹ và đồng minh tham chiến tại miền Nam Việt Nam

- Chất diệt cỏ không được xem là chất độc, không thể coi là vũ khí hóa học

- Đến 2004, chưa có bằng chứng khoa học xác thực để khẳng định chất dioxin là nguyên nhân trực tiếp gây ra các căn bệnh cho con người như tai biến thai sản phụ nữ, bệnh thiểu năng trí tuệ và dị tật bẩm sinh của trẻ em truyền từ bố mẹ…

- Nguyên đơn thiếu những bằng chứng dựa vào cơ sỡ khoa học về dioxin

TÒA PHÁN Bị đơn thắng

26

Thẩm phán J. Weinstein: Những đòi hỏi của nguyên đơn không có cơ sỡ pháp lý Tác động của chất da cam/dioxin là ngoài ý muốn đến con người, đất đai Đặc trưng của chất da cam là diệt cỏ, không phải chất độc Nguyên đơn chưa có bằng chứng nói chất da cam là nguyên nhân của các

hậu quả Chưa có căn cứ làm cơ sỡ cho những khiếu nại của nguyên đơn thể theo

luật nội bộ của bất cứ quốc gia nào hoặc thể theo bất cứ hình thức nào của luật quốc tế

Không bên nào phải chi trả án phí tốn kém Lúc quân đội Mỹ sử dụng chất da cam: chất da cam không được xem là

chất độc bị cấm theo luật quốc tế Bị đơn không có trách nhiệm về cách sử dụng của Chính phủ Mỹ Chính phủ Mỹ có quyền miễn tố, không phải là 1 bị cáo trong đơn kiện

27

KẾT LẠI• Nguyên đơn thắng gần 6/7 chủ đề trên, có lợi cho nguyên đơn.• Nguyên đơn chỉ thua bi đơn về chủ đề thứ 7 vì Ông J.Weinstein cho

rằng da cam chưa chất dioxin rất nhỏ (10/1.000.000 dioxin, 999.990 là chất diệt cỏ) => chất da cam là diệt cỏ, không phải chất độc• Ông J.Weinstein không thừa nhận chất da cam là chất độc là một phán

quyết cố tình phủ nhận sự thật khách quan, thien6 vị của quan tòa.• Bị đơn vì lợi nhuận, nên sản xuất chứa rất nhiều chất dioxin.• Lập luận cùa Ông J.Weinstein không phù hợp với thực trạng bệnh tật

của bản thân và vợ con hang triệu nạn nhân chất độc da cam của nhiều nước.

28

Ý NGHĨA

•PHÁP LÝ: Vị thế của bị đơn không nổi trội hơn, không lấn át được nguyên đơn trong đấu tranh tại tòa•DƯ LUẬN: Vị thế của nguyên đơn mạnh hơn vị thế của bị đơn trong đấu tranh ngoài tòa. Phong trào ủng hộ nguyên đơn trong nhân dân Mỹ, trong các nước nhiều hơn, rộng hơn lực lượng ủng hộ bị đơn.