disclaimer renee knight - hoofdstuk 4

4

Twee jaar eerder

Het was alweer zeven jaar geleden dat Nancy was overleden,maar ik was er nog steeds niet aan toegekomen haar spullen uitte zoeken. Haar kleren hingen nog in de kast. Haar schoenen,haar handtassen. Ze had kleine voeten. Maatje vijfendertig.Haar papieren, haar brieven lagen nog op het bureau en in laden.Ik vond het fijn om ze tegen te komen. Ik bekeek graag aan haargerichte brieven, al waren ze maar van het gasbedrijf. Ik vond hetleuk om haar naam en ons gezamenlijke adres officieel zwart-op-wit te zien staan. Maar toen ik eenmaal gepensioneerd was, hadik geen excuus meer. Doe het nou maar gewoon, Stephen, zou zehebben gezegd. Dus dat deed ik.

Ik begon met haar kleren, die ik van de hangers en uit ladenhaalde en op het bed legde, klaar voor hun tocht naar buiten.Ziezo, dacht ik, totdat ik een vest zag dat van de hanger was ge-gleden en in een hoekje van de kast lag. Het is de kleur van heide.Eigenlijk een heleboel kleuren. Blauw, roze, paars, grijs, maarhet doet aan heide denken. We hadden het in Schotland ge-kocht voordat we getrouwd waren. Nancy droeg het als omslag-doek: de mouwen, zonder haar armen erin, hingen slap langshaar zij. Dat vest heb ik nu in mijn handen. Het is van kasjmier.De motten hebben het aangevreten en in de manchet zit eengaatje waar ik mijn pink doorheen kan steken. Ze heeft het vestruim veertig jaar lang bewaard. Het heeft haar overleefd en ikvermoed dat het mij ook wel zal overleven. Als ik blijf krimpen,wat ongetwijfeld zal gebeuren, dan past het mij binnenkort.

17

Disclaimer:R. Knight - def. 19-05-2015 22:10 Pagina 17

Ik herinner me dat Nancy het midden in de nacht droeg, alsze opstond om Jonathan te voeden. Haar nachtpon hing open,Jonathans mondje lag om haar tepel en het vest hing over haarschouders, om haar warm te houden. Als ze me vanaf het bed zagkijken, glimlachte ze naar me en dan stond ik op om voor ons al-lebei thee te zetten. Ze deed altijd haar best om me niet wakkerte maken. Ze zei dat ze mij wilde laten slapen en dat ze het nieterg vond om op te zijn. Ze was gelukkig. Dat waren we allebei.Wat een vreugde en verrassing toen we op middelbare leeftijdnog een kind kregen, terwijl we de hoop al bijna hadden opge -geven. We kibbelden niet over wie er moest opstaan en wie erde slaap van de ander verstoorde. Ik zal niet beweren dat het fif-tyfifty was. Ik zou meer hebben gedaan, maar de waarheid is datJonathan Nancy het hardst nodig had, niet mij.

Zelfs nog voor die nachtvoedingen was dat vest al een geliefdkledingstuk van haar. Ze droeg het wanneer ze zat te schrijven:over een zomerjurkje, over een blouse, over haar nachtpon. Dankeek ik op van mijn bureau en sloeg haar gade zoals ze aan hethare zat te typen met aan weerskanten de slappe, trillende mou-wen. Ja, voordat we het onderwijs in gingen waren Nancy en ikallebei schrijver. Nancy is er kort na de geboorte van Jonathanmee gestopt. Ze zei dat ze er geen zin meer in had, en toen Jona-than naar de kleuterschool ging, besloot ze daar een baan als on-derwijzeres te nemen. Maar ik verval in herhalingen.

Noch Nancy noch ik had veel succes als schrijver, hoewel ervan ons allebei weleens een verhaal is gepubliceerd. Bij nader in-zien denk ik dat Nancy meer succes heeft gehad dan ik, maartoch was zij het die vond dat ik moest doorgaan met schrijventoen zij ermee ophield. Ze geloofde in me. Ze was er zo van over-tuigd dat het op een dag zou gebeuren, dat ik zou doorbreken.Nou, misschien had ze gelijk. Het was altijd Nancy’s vertrouwendat me heeft aangespoord. Toch was zij van ons beiden de betereschrijver. Dat ben ik nooit vergeten, ook al heeft ze het zelf nooittoegegeven. Ze heeft me jarenlang gesteund, terwijl ik het enewoord na het andere schreef, hoofdstuk na hoofdstuk, en een oftwee boeken. Allemaal afgewezen. Totdat ze op het laatst geluk-

18


kig begreep dat ik niet meer wilde schrijven. Ik had er genoegvan. Het voelde gewoon verkeerd. Het viel niet mee om haar teovertuigen toen ik zei dat het een opluchting was om ermee opte houden. Maar ik meende het echt. Het wás een opluchting. Ikheb lezen altijd veel leuker gevonden dan schrijven, zie je. Omschrijver te zijn, om een góéde schrijver te zijn, heb je moed no-dig. Je moet bereid zijn om jezelf bloot te geven. Je moet dapperzijn, en ik ben altijd laf geweest. Nancy was de moedige van onsbeiden. Zodoende ben ik gaan lesgeven.

Er was wel moed voor nodig om de spullen van mijn vrouwweg te doen. Ik heb haar kleren opgevouwen en in plastic tassengestopt. Haar schoenen en handtassen heb ik in dozen gedaanwaar ooit flessen wijn in hadden gezeten. Geen flauw vermoe-den destijds dat de dozen waarin die wijn het huis binnenkwammet de accessoires van mijn overleden vrouw erin weer zoudenvertrekken. Het duurde een week om alles in te pakken, en noglanger om de spullen het huis uit te krijgen.

Omdat ik het niet kon opbrengen om alles in één keer weg tedoen, heb ik mijn tochtjes naar de kringloopwinkel gespreid.Daardoor heb ik de twee vrouwen van All Aboard vrij goed lerenkennen. Ik vertelde hun dat het de kleren van mijn vrouw warengeweest en sindsdien staakten ze als ik langskwam hun bezighe-den om tijd voor mij te maken. Als ik toevallig kwam opdagenwanneer ze koffie zaten te drinken, kreeg ik ook een kopje. Hetgaf me een merkwaardig soort troost, die winkel vol kleren vandode mensen.

Ik was bang dat ik, als ik eenmaal klaar was met het uitzoekenvan Nancy’s spullen, in dezelfde lusteloosheid zou vervallen alswaarin ik sinds mijn pensionering had verkeerd, maar dat ge-beurde niet. Hoe triest ook, ik wist dat ik iets had gedaan watNancy zou hebben goedgekeurd en toen nam ik een besluit:voortaan zou ik mijn uiterste best doen om me zo te gedragendat als Nancy de kamer binnen zou lopen ze enkel liefde voor mezou voelen en geen schaamte. Zij zou mijn redacteur zijn, on-zichtbaar, objectief en met mijn belang voor ogen.

Op een ochtend, niet lang na die opruimperiode, was ik op

19


weg naar het metrostation. Ik was vol energie wakker geworden:opstaan, wassen en aankleden, ontbijten, en om negen uurstond ik klaar om de deur uit te gaan. Ik was in een opperbestebui bij het vooruitzicht dat ik een dag in de British Library zoudoorbrengen. Ik overwoog om weer te gaan schrijven. Geen fic-tie, maar iets serieuzers, op feiten gebaseerd. Nancy en ik warenweleens op vakantie geweest aan de kust van East Anglia en éénzomer hadden we een Martellotoren gehuurd. Daar had ik altijdgraag meer over willen weten, maar elk boek dat ik over het on-derwerp had gevonden was ontzettend droog en zielloos. Nancyhad het ook geprobeerd, voor verschillende verjaardagen vanmij, maar het enige wat ze had opgescharreld waren saaie boe-ken, vol data en statistieken. Maar goed, dat koos ik dus als mijnschrijfproject: ik zou dat prachtige bouwwerk tot leven bren-gen. Die muren waren honderden jaren lang doortrokken vande adem van anderen en ik was vastbesloten erachter te komenwie daar van toen tot nu tijd had doorgebracht. Zo kwam hetdat ik die ochtend vol goede moed was vertrokken. En opeenszag ik een spook.

Ik kon haar niet duidelijk zien. Er liepen mensen tussen onsin. Een vrouw achter een kinderwagen. Twee slenterende jonge-ren die een sigaret rookten. Toch wist ik dat zij het was. Ik zouhaar overal hebben herkend. Ze liep snel, doelgericht, en ik pro-beerde haar bij te houden, maar ze was jonger dan ik, met sterke-re benen. Mijn hart bonsde van inspanning en heel even moestik blijven staan. De afstand tussen ons werd groter en tegen detijd dat ik weer verder kon lopen, was ze in het metrostation ver-dwenen. Ik volgde haar, struikelend om door het hekje te gaan,bang dat ze een metro in zou stappen en dat ik haar zou mislo-pen. De trappen waren steil, te steil, en ik was als de dood datik in mijn haast om bij haar op het perron te komen zou vallen.Ik greep de leuning vast, mijn krachteloosheid vervloekend. Zestond er nog. Glimlachend liep ik naar haar toe. Ik dacht dat zeop me had gewacht. Ze draaide zich om en keek me recht aan. Erwas geen sprake van een glimlach die de mijne beantwoordde.Ze keek ongerust, misschien zelfs angstig. Natuurlijk was het

20


geen spook, maar een jonge vrouw van hooguit dertig. Ze droegNancy’s jas, die ik naar de kringloopwinkel had gebracht. Zehad dezelfde kleur haar als Nancy op die leeftijd. Tenminste, datwas wat ik zag. Zodra ik dichterbij kwam, besefte ik dat het haarvan deze jonge vrouw helemaal niet leek op dat van Nancy.Bruin, dat wel, maar nep, flets bruin. Het had niet de warme, le-vendige tinten van Nancy’s haar. Ik kon zien dat mijn glimlachhaar had verontrust, dus ik draaide me om, in de hoop dat ze zoubegrijpen dat ik het niet kwaad had bedoeld, dat het een vergis-sing was geweest. Toen de metro kwam, liet ik hem gaan enwachtte op de volgende. Ik wilde niet dat ze dacht dat ik haarachtervolgde.

Pas halverwege die ochtend was ik eroverheen. De rust van debibliotheek, de mooie omgeving en het kalmerende van het le-zen, aantekeningen maken en vooruitgang boeken brachten meweer in de stemming waarmee ik de dag was begonnen. Toenik vroeg in de avond thuiskwam was ik weer helemaal mezelf.Ik had mezelf op zo’n Marks & Spencer-maaltijd getrakteerd,een makkelijk avondmaal. Ik trok een fles wijn open, maardronk maar één glas. Tegenwoordig drink ik niet veel: ik wil lie-ver de controle over mijn gedachten behouden. Bij te veel alco-hol schieten ze als losgeslagen kleuters de verkeerde kant uit.

Voordat ik naar bed ging wilde ik graag mijn aantekeningendoornemen, dus ging ik naar mijn bureau om daarmee te begin-nen. Nancy’s papieren slingerden nog steeds op het bureaublad.Ik bladerde de folders en oude rekeningen door, al wist ik dat ikniets van belang zou aantreffen. Als dat wel zo was geweest, zouhet zijn aanwezigheid dan niet allang kenbaar hebben gemaakt?Ik kieperde alles in de prullenbak, haalde mijn schrijfmachineuit de kast en zette hem midden op het opgeruimde bureau, omde volgende ochtend meteen aan de slag te kunnen gaan.

Toen Nancy nog schreef, had ze haar eigen bureau gehad, eenklein eikenhouten meubel dat nu in Jonathans flat staat. Toen zeermee ophield, spraken we af dat ze eigenlijk net zo goed hetmijne kon gebruiken. Zij had de rechter laden, ik de linker.Haar manuscripten bewaarde ze in de onderste la, en al lagen er

21


nog meer op een stapel in de boekenkast, van de drie in de bu-reaula had ze de grootste verwachtingen. Ook al wist ik dat ze erlagen, toch schrok ik toen ik ze zag. Uitzicht op zee, Uit de winteren Een speciale vriend, alle drie ongepubliceerd. Ik pakte Een spe-ciale vriend en nam het mee naar bed.

Het moet bijna veertig jaar geleden zijn geweest dat ik diewoorden voor het laatst had gelezen. Ze had de roman geschre-ven in de zomer voordat Jonathan werd geboren. Het was als -of Nancy bij me in bed lag. Ik kon haar stem duidelijk horen:Nancy als jonge vrouw, die nog geen moeder was. Er zat energiein, onbevreesdheid, wat me terugvoerde naar een tijd dat de toe-komst nog opwindend was, toen we nog met spanning uitkekennaar dingen die nog niet waren gebeurd in plaats van met angst.Die avond voelde ik me gelukkig toen ik ging slapen, want ikwas me ervan bewust dat ik geboft had met Nancy in mijn leven,ook al was ze niet meer bij me. We hadden ons opengesteld voorelkaar. We hadden alles samen gedeeld. Ik dacht dat we alles vanelkaar wisten wat er te weten viel.

22


disclaimer renee knight - hoofdstuk 4

Documents