don't study, don't know - studying you will know! nguyen ... filedon't study,...

"Don't study, don't know - Studying you will know!"

NGUYEN TRUNG HOA

Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn

Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang I.1

Ch−¬ng 1Ch−¬ng 1Ch−¬ng 1Ch−¬ng 1

Tæng quan

I. LÞch sö ph¸t triÓn :

Trong suèt lÞch sö ph¸t triÓn cña loµi ng−êi, ®Çu tiªn ®Ó trao ®æi nh÷ng t©m t−,t×nh c¶m, nh÷ng kinh nghiÖm sèng vµ ®Êu tranh sinh tån, ng−êi ta dïng nh÷ng cö chØ,hµnh ®éng, tiÕng kªu ®¬n gi¶n ®Ó truyÒn ®¹t cho nhau, lóc nµy sù giao tiÕp lµ rÊt khãkh¨n. ViÖc ph¸t minh ra ng«n ng÷ cã thÓ xem lµ mét cuéc çch m¹ng truyÒn th«ng®Çu tiªn lín nhÊt. Ng«n ng÷ cã thÓ biÓu ®¹t hÇu hÕt nh÷ng g× cã thÓ x¶y ra trong cuécsèng, tuy nhiªn, tiÕng nãi chØ cã thÓ ®−îc truyÒn ®i víi mét kho¶ng çch ng¾n. Sau khit×m thÊy löa, con ng−êi dïng nã ®Ó lµm ph−¬ng tiÖn truyÒn tin ®i xa ®−îc nhanh chãngvµ cã hiÖu qu¶, nh−ng vÉn cßn mét sè h¹n chÕ nh− thêi tiÕt, ®i¹ h×nh... vµ tÝnh an toµnth«ng tin lµ kh«ng cao. M·i ®Õn khi ch÷ viÕt ra ®êi th× con ng−êi cã thÓ truyÒn th«ngtin mµ kh«ng bÞ giíi h¹n vÒ néi dung vµ kh«ng gian nh− tr−íc ®©y n÷a. Tõ ®ã ph¸tsinh nh÷ng dÞch vô th− b¸o cã kh¶ n¨ng truyÒn ®i tõ nh÷ng n¬i rÊt çch xa nhau. Tuynhiªn, con ng−êi lóc nµy cÇn ®Õn mét hÖ thèng truyÒn th«ng an toµn h¬n, chÊt l−îngh¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n.

N¨m 1837, Samuel F. B Morse ph¸t minh ra m¸y ®iÖn tÝn, çc ch÷ sè vµ ch÷çi ®−îc m· ho¸ vµ ®−îc truyÒn ®i nh− mét ph−¬ng tiÖn truyÒn dÉn. Tõ ®ã kh¶ n¨ngliªn l¹c, trao ®æi th«ng tin ®−îc n©ng cao, nh−ng vÉn ch−a ®−îc sö dông réng r·i v× sùkh«ng th©n thiÖn, t−¬ng ®èi khã gîi nhí cña nã.

N¨m 1876, Alecxander Graham Bell ph¸t minh ra ®iÖn tho¹i, ta chØ cÇn cÊpnguån cho hai m¸y ®iÖn thäai çch xa nhau vµ nèi víi nhau th× cã thÓ trao ®æi víinhau b»ng tiÕng nãi nh− m¬ −íc cña con ng−êi tõ ngµn x−a ®Õn thêi bÊy giê. Nh−ng®Ó cho nhiÒu ng−êi cã thÓ trao ®æi víi nhau tïy theo yªu cÇu cô thÓ th× cÇn cã mét hÖthèng hæ trî.

§Õn n¨m 1878, hÖ thèng tæng ®µi ®Çu tiªn ®−îc thiÕt lËp, ®ã lµ mét tæng ®µinh©n c«ng ®iÖn tõ ®−îc x©y dùng ë New Haven. §©y lµ tæng ®µi ®Çu tiªn th−¬ng m¹ithµnh c«ng trªn thÕ giíi. Nh÷ng hÖ tæng ®µi nµy hoµn toµn sö dông nh©n c«ng nªnthêi gian thiÕt lËp vµ gi¶i phãng cuéc gäi lµ rÊt l©u, kh«ng tháa m·n nhu cÇu ngµycµng t¨ng cña x· héi.

§Ó gi¶i quyÕt ®iÒu nµy, n¨m 1889, tæng ®µi ®iÖn tho¹i kh«ng sö dông nh©nc«ng ®−îc A.B Strowger ph¸t minh. Trong hÖ tæng ®µi nµy, çc cuéc gäi ®−îc kÕt nèiliªn tiÕp tuú theo çc sè ®iÖn tho¹i trong hÖ thËp ph©n vµ do ®ã gäi lµ hÖ thèng gäitheo tõng b−íc. EMD do c«ng ty cña §øc ph¸t triÓn còng thuéc loaÞ nµy. HÖ thèng nµycßn gäi lµ tæng ®µi c¬ ®iÖn v× nguyªn t¾c vËn hµnh cña nã, nh−ng víi kÝch th−íc lín,chøa nhiÒu bé phËn c¬ khÝ, kh¶ n¨ng ho¹t ®éng bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu.

N¨m 1926, Erisson ph¸t triÓn thµnh c«ng hÖ tæng ®µi thanh chÐo. §−îc ®Æc®iÓm ho¸ b»ng çch t¸ch hoµn toµn viÖc chuyÓn m¹ch cuéc gäi vµ çc m¹ch ®iÒukhiÓn. §èi víi chuyÓn m¹ch thanh chÐo, çc tiÕp ®iÓm ®ãng më ®−îc sö dông çc tiÕp



xóc ®−îc d¸t vµng vµ çc ®Æc tÝnh cña cuéc gäi ®−îc c¶i tiÕn nhiÒu. H¬n n÷a, mét hÖthèng ®iÒu khiÓn chung ®Ó ®iÒu khiÓn mét sè chuyÓn m¹ch vµo cïng mét thêi ®iÓm®−îc sö dông. §ã lµ çc xung quay sè ®−îc dån l¹i vµo çc m¹ch nhí vµ sau ®ã ®−îckÕt hîp trªn c¬ së çc sè ®· quay ®−îc ghi l¹i ®Ó chän m¹ch t¸i sinh. Thùc chÊt, ®©ylµ mét tæng ®µi ®−îc s¶n xuÊt dùa trªn c¬ së nghiªn cøu kü thuËt chuyÓn m¹ch vµhoµn thiÖn çc chøc n¨ng cña tæng ®µi gäi theo tõng b−íc, v× vËy, nã kh¾c phôc ®−îcmét sè nh−îc ®iÓm cña chuyÓn m¹ch gäi theo tõng b−íc.

N¨m 1965, tæng ®µi ESS sè 1 cña Mü lµ tæng ®µi ®iÖn tö cã dung l−îng lín ra®êi thµnh c«ng, ®· më ra mét kû nguyªn cho tæng ®µi ®iÖn tö. ChuyÓn m¹ch tæng ®µiESS sè 1 ®−îc lµm b»ng ®iÖn tö, ®ång thêi, ®Ó vËn hµnh vµ b¶o d−ìng tèt h¬n, ®¨cbiÖt, tæng ®µi nµy trang bÞ chøc n¨ng tù chuÈn ®o¸n vµ vËn hµnh theo nguyªn t¾c SPCvµ lµ mét tæng ®µi néi h¹t.

Còng ë Mü, hµng Bell System Laboratory còng ®· hoµn thiÖn mét tæng ®µi sèdïng cho liªn l¹c chuyÓn tiÕp vµo ®Çu thËp kû 70 víi môc ®Ých t¨ng cao tèc ®é ttruyÒndÉn gi÷a çc tæng ®µi kü thuËt sè.

Th¸ng 1 n¨m 1976, tæng ®µi ®iÖn tö sè chuyÓn tiÕp ho¹t ®éng trªn c¬ sëchuyÓn m¹ch sè m¸y tÝnh th−¬ng m¹i ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®−îc l¾p ®Æt vµ ®−a vµokhai th¸c.

Kü thuËt vi m¹ch vµ kü thuËt sè ph¸t triÓn ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña çc tæng®µi ®iÖn tö sè víi kh¶ n¨ng phèi hîp nhiÒu dÞch vô víi tèc ®é xö lý cao, ngµy cµng phïhîp víi nhu cÇu cña mét thêi ®¹i th«ng tin.

II. Kh¸i niÖm chung vÒ m¹ng viÔn th«ng :

II.1. DÞch vô viÔn th«ng :

II.1.1. Kh¸i niÖm :

H×nh 1.1 : ViÔn th«ng, mét trong çc d¹ng ®Æt biÖt cña truyÒn th«ng

Th«ng tin

ViÔn th«ng

Tho¹i

Telex

Teletex

Facximine

VideoText

Sè liÖu

B−u chÝnh



TruyÒn th«ng : lµ sù trao ®æi th«ng tin cña çc ®èi t−îng cã nhu cÇu trao ®æith«ng tin víi nhau b»ng con ®−êng nµy hoÆc ®−êng kh¸c.

ViÔn th«ng : lµ mét trong sè c«ng cô truyÒn th«ng. TruyÒn th«ng lµ mét kh¸iniÖm réng. ViÔn th«ng cã thÓ coi nh− lµ mét bé phËn cña toµn bé x· héi truyÒn th«ng.

Gi¶ sö, ta ®Æt hµng b»ng ®iÖn tho¹i, th× ®ã lµ d¹ng truyÒn th«ng rÊt ®Æt biÖt.ViÔn th«ng lµ ¸m chØ mét kho¶ng çch ®Þa lý ®−îc b¾c cÇu ®Ó trao ®æi th«ng tin tõ xa .

DÞch vô viÔn th«ng : lµ h×nh th¸i trao ®æi th«ng tin mµ m¹ng viÔn th«ng cungcÊp.

VËt mang cña dÞch vô : VËt mang dÞch vô cho ta kh¶ n¨ng sö dông çc dÞchvô viÔn th«ng.

VÝ dô : Khi ta gëi th−, th× hÖ thèng b−u chÝnh dÞch vô nh− thïng th−, phßng ph¸tth−, chuyÓn th− ... h×nh thµnh vËt mang dÞch vô gëi th−. Chóng ta cã çc vËt kh¸ccña vËt mang trong viÔn th«ng. M¹ng ®iÖn tho¹i lµ vËt mang dÞch vô ®iÖn tho¹i. Cònggièng nh− vËy, m¹ng Telex lµ vËt mang cña dÞch vô telex v.v...

Tuy nhiªn, th−êng cã sù lÉn lén vÒ vËt mang çc dÞch vô viÔn th«ng, nh− çpcña çc c¬ quan chñ qu¶n ®iÖn tho¹i cã thÓ sö dông lµm vËt mang ngoµi dÞch vô ®iÖntho¹i. Trong mét çp, cã thÓ cã çc ®«i hoµn toµn ch¼ng dÝnh d¸ng g× ®Õn m¹ng ®iÖntho¹i nh− mét vËt mang. VÝ dô cã mét sè ®«i cho telex hoÆc truyÒn sè liÖu t− nh©n.

Sù kh¸c biÖt gi÷a dÞch vô vµ vËt mang lµ ®¬n gi¶n nÕu ta hiÓu ®−îc kh¸i niÖmnµy.

H×nh 1-2 : DÞch vô xa vµ dÞch vô vËt mang.

DÞch vô vËt mang chØ lµ sù cung cÊp cña mét hÖ thèng truyÒn t¶i cho sù trao®æi th«ng tin.

DÞch vô xa cã tÝnh bao hµm h¬n, nã kh«ng chØ cung cÊp më hÖ thèng truyÒn t¶imµ cßn çc chøc n¨ng nh− nèi kÕt, ®¸nh ®Þa chØ, ®ång nhÊt ng«n ng÷, d¹ng th«ng tin...

II.1.2. Çc dÞch vô viÔn th«ng :

- Tho¹i : Sù trao ®æi th«ng tin b»ng tiÕng nãi, víi ®Çu cuèi lµ m¸y ®iÖn thäai.DÞch vô tho¹i lµ dÞch vô tr¶i réng nhÊt trong lo¹i h×nh viÔn th«ng. Dïng ®iÖn tho¹i, trªnthùc tÕ ta cã thÓ gäi mäi n¬i trªn thÕ giíi.

- Telex :ThiÕt kÕ m¹ng telex dùa trªn thiÕt kÕ m¹ng ®iÖn tho¹i, víi çc ®Çu cuèilµ m¸y telex thay v× m¸y ®iÖn tho¹i. Tuy nhiªn, viÖc truyÒn çc ký tù kh«ng ph¶i lµ ©m

DÞch vô viÔn th«ng

DÞch vô vËt mangDÞch vô xa



thanh mµ b»ng çc m· do çc møc ®iÖn ¸p t¹o nªn. Tèc ®é chËm (50bits/s), kh«ng kÓmét sè ký tù ®Æc biÖt th× chØ cã ch÷ çi míi ®−îc truyÒn ®i.

- Teletex : Nã cã thÓ sö dông nh− telex th«ng th−êng nh−ng tèc ®é lµ 2400bits/s thay v× 50 bits/s. H¬n n÷a, nã cã bé ký tù bao gåm ch÷ çi vµ ch÷ con. Còng cãthÓ liªn l¹c chÐo víi çc thuª bao Telex.

V¨n b¶n ®−îc thuª bao th¶o ra, biªn tËp, l−u gi÷ vµ gëi ®Õn thuª bao kh¸ctrong m¹ng. Do ®ã, tèc ®é truyÒn cao, dÞch vô nµy thÝch hîp víi çc t− liÖu lín mµ víiçc dÞch vô telex cò lµ qu¸ ®¾t vµ tèn thêi gian.

Cã çc sè dÞch vô ®−îc ®−a ra, nh− çc con sè rót gän, truyÒn tù ®éng ®Õn méthoÆc nhiÒu ®Þa chØ ®· l−u gi÷ ... Kh«ng cÇn ph¶i gi¸m s¸t thiÕt bÞ v× nã ®−îc më liªntôc. Th«ng tin ®−îc nhËn lËp tøc ®−îc cÊt gi÷ cho ®Õn khi ®−îc ®äc vµ ®−îc xö lý.

- Facsimile : DÞch vô nµy cho phÐp truyÒn th«ng tin h×nh ¶nh gi÷a çc thuª bao.CÇn cã mét thiÕt bÞ ®Æc biÖt ®Ó ®äc vµ ph¸t ¶nh tÜnh.

- Videotex : DÞch vô Videotex ®−îc khai th¸c trªn m¹ng ®iÖn tho¹i. Sö dôngçc thiÕt bÞ t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n nh− m¸y tÝnh ç nh©n lµ cã thÓ t×m gÆp sè l−îng línçc c¬ së d÷ liÖu.

Videotex lµm viÖc ë tèc ®é 1200 bits/s trªn h−íng c¬ së d÷ liÖu ®Õn thuª baovµ 75 bits/s trªn h−íng thuª bao ®Õn c¬ së d÷ liÖu. §èi víi ng−êi cung cÊp th«ng tintrong hÖ thèng, tèc ®é truyÒn lµ 1200 bits/s trªn c¶ hai h−íng.

- Sè liÖu : Bao gåm tÊt c¶ çc lo¹i h×nh truyÒn th«ng, ë ®ã, m¸y tÝnh ®−îc dïng®Ó trao ®æi, truyÒn ®−a th«ng tin gi÷a çc ng−êi sö dông.

II.1.3. M¹ng sè ®a dÞch vô (ISDN) :

H×nh 1-3 : M¹ng ISDN liªn kÕt dÞch vô.

§©y lµ ph−¬ng tiÖn vËt mang cho çc dÞch vô kh¸c nhau, nh−ng nã lµ mét thÓthèng nhÊt mµ kh«ng ph¶i lµ tæ hîp cña çc hÖ thèng kh¸c nhau. Chóng ta chØ cã métvËt mang lµ ISDN. §ã lµ m¹ng sè liªn kÕt dÞch vô vµ mäi h×nh th¸i dÞch vô ®Òu ®−îc

FACSIMILE

ISDN

VIDEOTEX

Telex

Teletex §iÖntho¹i sè

Computer



cung cÊp. Cèt lâi cña ISDN lµ mét m¹ng viÔn th«ng sè ho¸ hoµn toµn, ë ®ã, çc thiÕtbÞ ®Çu cuèi ®Òu lµ çc thiÕt bÞ sö dông kü thuËt sè vµ thuª bao sÏ nèi tÊt c¶ thiÕt bÞcña m×nh vµo cïng mét ®«i d©y.

II.2. M¹ng viÔn th«ng :

II.2.1. Kh¸i niÖm :

M¹ng viÔn th«ng lµ tÊt c¶ nh÷ng trang thiÕt bÞ kü thuËt ®−îc sö dông ®Ó trao ®æith«ng tin gi÷a çc ®èi t−îng trong m¹ng.

Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi, nhu cÇu th«ng tin liªn l¹c ngµy cµng t¨ng. NhiÖmvô th«ng tin liªn l¹c lµ do m¹ng l−íi b−u chÝnh viÔn th«ng ®¶m nhiÖm. §Ó ®¸p øng nhu cÇuth«ng tin th× m¹ng ph¶i ngµy cµng ph¸t triÓn.

Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®· tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n. Ban ®Çu lµ m¹ng ®iÖn tho¹i t−¬ng tùdÇn dÇn ®iÖn b¸o, telex, facsimile, truyÒn sè liÖu ... còng ®−îc kÕt hîp vµo.

Víi sù ra ®êi cña kü thuËt sè ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn tiÕn mét b−íc dµi trë thµnhm¹ng viÔn th«ng hiÖn ®¹i víi rÊt nhiÒu dÞch vô.

II.2.1. Çc thµnh phÇn cña m¹ng viÔn th«ng :

H×nh 1-4 : Çc thµnh phÇn m¹ng viÔn th«ng.

Mét m¹ng th«ng tin ph¶i ®−îc cÊu thµnh bëi çc bé phËn sau :

• ThiÕt bÞ thu / ph¸t :

ThiÕt bÞ vµo ra, thiÕt bÞ ®Çu cuèi.

• Node chuyÓn m¹ch :

Thu thËp th«ng tin cña çc ®èi t−îng vµ xö lý ®Ó tho¶ m·n çc yªu cÇu ®ã. Bao gåmhai nhiÖm vô :

+ Xö lý tin (CSDL) : Xö lý, cung cÊp tin tøc.

+ ChuyÓn m¹ch.

Node chuyÓn m¹ch hay tæng ®µi lµ n¬i nhËn th«ng tin råi truyÒn ®i. Tïy theo lo¹i tæng®µi mµ ta cã thÓ th©m nhËp trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµo nã.

VÝ dô : víi tæng ®µi néi h¹t, thuª bao cã thÓ trùc tiÕp th©m nhËp vµo tæng ®µi cßn ®èivíi tæng ®µi chuyÓn tiÕp th× kh«ng, nã chØ nhËn tÝn hiÖu råi truyÒn ®i tõ tæng ®µi nµy sang tæng®µi kh¸c. Còng cã lo¹i võa chuyÓn tiÕp võa néi h¹t.

Node chuyÓnm¹ch

Node chuyÓnm¹ch

ThiÕt bÞ thuThiÕt bÞ ph¸t



Bé phËn chÝnh cña node chuyÓn m¹ch lµ tr−êng chuyÓn m¹ch. Víi mét sù ®iÒu khiÓnth× bÊt kú ®Çu vµo cña tr−êng chuyÓn m¹ch cã thÓ nèi tíi bÊt kú ®Çu ra cña nã, ®iÒu nµy ®¶mb¶o bÊt kú trong m¹ng cã thÓ giao tiÕp víi bÊt kú mét thuª bao kh¸c ®ang rçi.

• HÖ thèng truyÒn dÉn (m¹ng truyÒn dÉn) :

Liªn kÕt thµnh phÇn 1 víi thµnh phÇn 2 (thuª bao) hoÆc thµnh phÇn 2 víi thµnh phÇn2 (trung kÕ).

TruyÒn dÉn lµ phÇn nèi çc node chuyÓn m¹ch víi nhau hoÆc node chuyÓn m¹ch víithuª bao ®Ó truyÒn th«ng tin gi÷a chóng.

Ng−êi ta sö dông çc ph−¬ng tiÖn truyÒn dÉn kh¸c nhau nh− th«ng tin d©y trÇn,th«ng tin viba sè, th«ng tin çp quang, th«ng tin vÖ tinh ...

HiÖn nay ë n−íc ta chñ yÕu lµ viba sè vµ çp quang. Th«ng tin vÖ tinh sö dông trongliªn l¹c quèc tÕ, cßn th«ng tin d©y trÇn hiÖn nay hÇu nh− kh«ng sö dông. Toµn bé çc ®−êngnèi gi÷a çc node chuyÓn m¹ch tíi thuª bao lµ ®−êng d©y thuª bao, cßn nèi gi÷a çc nodechuyÓn m¹ch lµ ®−êng d©y trung kÕ.

• PhÇn mÒm cña m¹ng :

Gióp cho sù ho¹t ®éng cña 3 thµnh phÇn trªn cã hiÖu qu¶.

Trong ®ã, sù ho¹t ®éng gi÷a çc node chuyÓn m¹ch víi nhau lµ cã hiÖu qu¶ cao cßnsù ho¹t ®éng gi÷a node vµ thuª bao lµ cã hiÖu qña thÊp.

II.2.2. Çc ph−¬ng ph¸p tæ chøc m¹ng :

• M¹ng l−íi (Mesh) :

NÕu b¹n ®−îc giao cho mét nhiÖm vô thiÕt kÒ mét m¹ng ®iÖn tho¹i th× b¹n ph¶i lµmg× ?

NÕu sè thuª bao ë vïng A lµ kh«ng nhiÒu l¾m, cã thÓ b¹n sÏ x©y dùng mét m¹ngnh− h×nh sau:

H×nh 1-5 : Mét tæng ®µi cho nhiÒu thuª bao.

Nh−ng víi sè thuª bao ë mét vïng l©n cËn (B) ch−a cã tæng ®µi muèn trao ®æi th«ngtin víi vïng A th× cã hai gi¶i ph¸p ®Æt ra lµ :

- Thø nhÊt, thªm çc bé tËp trung ®−êng d©y ®Æt ë vïng l©n cËn (B) vµ nèi trùctiÕp ®Õn tæng ®µi ®ang häat ®éng ë vïng A. Çch nµy ®¬n gi¶n, nh−ng chØ ®¸pøng ®−îc víi mét sè l−îng thuª bao ë vïng B nhá vµ nhu cÇu trao ®æi th«ng tin



sang vïng A lµ Ýt vµ tÝnh kinh tÕ kh«ng cao ®èi víi sè l−îng thuª bao cña vïng Blµ lín.

- Thø hai, thªm mét tæng ®µi nh− sau :

H×nh 1-6 : Sù nèi kÕt gi÷a hai tæng ®µi.

Víi gi¶i ph¸p trªn, th«ng tin cã tÝnh an toµn cao h¬n, ®ång thêi chi phÝ cña m¹ng Ýth¬n nÕu sè l−îng thuª bao vïng B lµ nhiÒu.

Trong m¹ng l−íi, tæng ®µi cã cïng mét cÊp. Çc tæng ®µi ®Òu lµ tæng ®µi néi h¹t cãthuª bao riªng. Çc tæng ®µi d−îc nèi víi nhau tõng ®«i mét. Nh− vËy mçi thuª bao cña tæng®µi kh¸c ®Òu ®i b»ng ®−êng trùc tiÕp tõ tæng ®µi nµy ®Õn tæng ®µi kia mµ kh«ng qua méttæng ®µi nµo trung gian c¶.

H×nh 1-7 : M¹ng l−íi.

M¹ng nµy cã −u ®iÓm lµ th«ng tin truyÒn trùc tiÕp tõ thuª bao nµy ®Õn thuª bao kiachØ qua tæng ®µi chñ cña thuª bao Êy th«i. Tuy nhiªn khi sè l−îng tæng ®µi t¨ng lªn kh¸ línth× viÖc nèi trùc tÕp gi÷a çc tæng ®µi lµ phøc t¹p vµ cÇn nhiÒu tuyÕn truyÒn dÉn. MÆc kh¸c,khi tuyÕn truyÒn dÉn gi÷a çc tæng ®µi bÞ háng th× sÏ kh«ng cã ®−êng thay thÕ b»ng çchqua tæng ®µi kh¸c. Trong thùc tÕ, m¹ng nµy kh«ng tån t¹i ®¬n ®éc.

AB



• M¹ng sao (star) :

M¹ng sao lµ lo¹i m¹ng ph©n cÊp, cã mét tæng ®µi cÊp cao vµ nhiÒu tæng ®µi cÊpd−íi. TÊt c¶ çc tæng ®µi cÊp d−íi ®Òu ®−îc nèi víi çc tæng ®µi cÊp cao vµ gi÷a çc tæng®µi cÊp d−íi kh«ng nèi nhau.

Tæng ®µi cÊp cao lµ mét tæng ®µi chuyÓn tiÕp, kh«ng cã thuª bao riªng. Giao tiÕpgi÷a çc thuª bao trong cïng mét tæng ®µi lµ do tæng ®µi ®ã ®¶m nhËn, kh«ng ¶nh h−ëng®Õn tæng ®µi kh¸c.

Tæng ®µi cÊp cao

Tæng ®µi néi h¹t

! ... ! ! ... !

H×nh 1.8 M¹ng sao.

Khi thuª bao cña tæng ®µi nµy muèn nèi víi tæng ®µi kh¸c th× viÖc chuyÓn tiÕp th«ngqua tæng ®µi chuyÓn tiÕp vµ kh«ng cã ®−êng trùc tiÕp. M¹ng sao ®−îc m« t¶ nh− h×nh trªn.

¦u ®iÓm chñ yÕu cña m¹ng lµ tiÕt kiÖm ®−êng truyÒn, cÊu h×nh ®¬n gi¶n. Nh−ng ®ßihái tæng ®µi chuyÓn tiÕp ph¶i cã dung l−îng cao, nÕu tæng ®µi nµy háng th× mäi liªn l¹c bÞngõng trÖ.

• M¹ng hæn hîp :

§Ó tËn dông −u ®iÓm vµ kh¾c phôc nh−îc ®iÓm cña hai lo¹i tæng ®µi trªn, ng−êi ta®−a ra m¹ng hæn hîp, trong ®ã mét phÇn lµ m¹ng sao vµ phÇn kia lµ m¹ng l−íi, víi çc cÊpph©n chia kh¸c nhau.

Tuy nhiªn, mét m¹ng quèc gia kh«ng ph¸i lóc nµo còng tu©n thñ theo chuÈn CCITTmµ nã cßn cã thÓ thay ®æi sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh tÕ, x· héi vµ quan trong nhÊtlµ nhu cÇu trao ®æi th«ng tin. VÝ dô mét m¹ng quèc gia tiªu biÓu nh− sau :

+ Tæng ®µi chuyÓn tiÕp quèc gia NTE : Lµ tæng ®µi cÊp d−íi cña tæng ®µi chuyÓn tiÕpquèc tÕ (ITE). Tæng ®µi nµy cã hai nhiÖm vô:

- ChuyÓn tiÕp cuéc gäi liªn vïng.

- ChuyÓn tiÕp çc cuéc gäi ra tæng ®µi quèc tÕ.

+ Tæng ®µi chuyÓn tiÕp vïng LTE : T−¬ng tù nh− tæng ®µi chuyÓn tiÕp quèc gia,nh−ng nã qu¶n lý theo vïng, Tæng ®µi nµy cã thÓ cã thuª bao riªng.

+ Tæng ®µi néi h¹t LE : TiÕp xóc trùc tiÕp víi thuª bao. Liªn l¹c gi÷a çc thuª baocña nã lµ do nã qu¶n lý, kh«ng liªn quan ®Õn çc tæng ®µi cao h¬n. Khi thuª bao muèn gäi rath× nã chuyÓn yªu cÇu ®Õn tæng ®µi cÊp cao h¬n. Lo¹i nµy võa cã thuª bao riªng võa cã®−êng trung kÕ.



+ Tæng ®µi PABX : §èi víi thuª bao th× nã lµ tæng ®µi cßn ®èi víi tæng ®µi cÊp trªn th×nã l¹i lµ thuª bao v× d©y truyÒn dÉn lµ d©y thuª bao. Sè thuª bao th−êng nhá, nhu cÇu liªnl¹c trong lµ lín.+ TËp trung thuª bao : Gi¶i quyÕt tr−êng hîp qu¸ nhiÒu ®−êng d©y tõ thuª bao tíi tæng ®µi.

IC : International Center

QC : Quaternary Center

TC : Tertiary Center

SC : Secondary Center

PC : Primary Center

LE : Local Exchange

H×nh 1-9 : M¹ng hæn hîp theo ph©n cÊp theo chuÈn cña CCITT

H×nh 1-10 : M¹ng hçn hîp cña quèc gia tiªu biÓu.

NTE

LTE

LE

RSSPABX !

!!

NTE

LTE

LE

ITE

!

...

...... !

IC

QC

TC

SC

PC

LE



§Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy, ng−êi ta tæ chøc çc tuyÕn dù phßng. Nã cã nhiÖm vô ph©nt¶i, ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin lín vµ tr¸nh hiÖn t−îng t¾c nghÏn.

III. Tæng ®µi ®iÖn tö sè SPC :

III.1. §Æc ®iÓm :

Tæng ®µi sö dông bé xö lý gièng nh− m¸y tÝnh ®Ó ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña nã. TÊtc¶ çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn cña nã ®−îc ®Æc tr−ng bëi mét lo¹t lÖnh ghi s½n trong bé nhí.

Çc sè liÖu trùc thuéc tæng ®µi nh− sè liÖu vÒ thuª bao, çc b¶ng phiªn dÞnh ®Þa chØ,çc th«ng tin t¹o tuyÕn, tÝnh c−íc, thèng kª... còng ®−îc ghi s½n trong bé nhí sè liÖu. Quamçi b−íc xö lý gäi sÏ nhËn ®−îc çc quyÕt ®Þnh t−¬ng øng víi çc lo¹i nghiÖp vô, sè liÖu ®·ghi s½n ®Ó ®−a tíi çc lo¹i thiÕt bÞ xö lý nghiÖp vô ®ã.

Çc ch−¬ng tr×nh ghi s½n trong bé nhí cã thÓ thay ®æi khi cÇn thay ®æi nguyªn t¾c®iÒu khiÓn hay tÝnh n¨ng cña hÖ thèng. Nhê vËy, ng−êi qu¶n lý cã thÓ linh ho¹t trong qu¸tr×nh ®iÒu hµnh tæng ®µi.

Khi sö dông bé xö lý th× ngoµi viÖc ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch nã cßn cã thÓ kiªm thªmvµi chøc n¨ng kh¸c. Çc ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn còng nh− çc sè liÖu cã thÓ thay ®æi nªnc«ng viÖc ®iÒu hµnh ®¸p øng nhu cÇu thay ®æi cña thuª bao trë nªn dÔ dµng. ViÖc ®−a dÞchvô tíi thuª bao vµ thay ®æi çc dÞch vô cò dÔ dµng thùc hiÖn qua trao ®æi ng−êi m¸y.

Mét sè dÞch vô ®Æc biÖt cã thÓ thùc hiÖn b»ng çc thao t¸c tõ m¸y thuª bao.

C«ng viÖc ®iÒu hµnh b¶o d−ìng trë nªn dÔ dµng nhê trung t©m ®iÒu hµnh vµ b¶od−ìng trang bÞ çc thiÕt bÞ trao ®æi ng−êi m¸y. §ång thêi trung t©m cßn thªm çc chøc n¨ngqu¶n lý m¹ng nh− l−u l−îng çc tuyÕn, xö lý ®−êng vßng... t¹i ®©y còng nhËn ®−îc çcth«ng tin tÝnh c−íc, háng hãc, sù cè... tõ çc tæng ®µi khu vùc.

C«ng viÖc kiÓm tra ®o thö ®−îc tiÕn hµnh th−êng xuyªn vµ cã chu kú n©ng cao sù antoµn vµ ®é tin cËy cña tæng ®µi.

III.2. S¬ ®å khèi chøc n¨ng cña tæng ®µi sè SPC :

III.2.1. S¬ ®å khèi :

H×nh 1-11: S¬ ®å khèi chøc n¨ng tæng ®µi SPC.

Khèi giao tiÕp

Giao tiÕp thuª bao

Giao tiÕp trung kÕ

Tr−êng chuyÓnm¹ch

§iÒu khiÓn®Êu nèi

Gi¸m s¸t®−êng d©y

B¸o hiÖu

§iÒu khiÓn trung t©m§iÒu hµnh,khai th¸c &b¶o d−ìng

Çp thuª bao

Çp trung kÕ



Mét tæng ®µi SPC bao gåm çc khèi chÝnh sau (S¬ ®å h×nh 1-11).

III.2.2. Chøc n¨ng

• §iÒu khiÓn trung t©m:

§iÒu khiÓn trung t©m bao gåm bé xö lý trung t©m vµ çc bé nhí cña nã. Thùc hiÖnçc chøc n¨ng sau:

- Xö lý cuéc gäi : QuÐt tr¹ng th¸i thuª bao, trung kÕ; nhËn xung quay sè vµ gi¶i m·xung quay sè; t×m ®−êng rçi; truyÒn b¸o hiÖu kÕt nèi/ gi¶i to¶ cuéc gäi; tÝnh c−íc....

- C¶nh b¸o: Tù thö, ph¸t hiÖn lçi phÇn cøng; c¶nh b¸o h− háng;...

- Qu¶n lý: Thèng kª l−u l−îng; theo dâi cËp nhËt sè liÖu; theo dâi ®ång bé...

• Tr−êng chuyÓn m¹ch :

- Chøc n¨ng chuyÓn m¹ch: ThiÕt lËp tuyÕn nèi gi÷a hai hay nhiÒu thuª bao cña tæng®µi hay gi÷a çc tæng ®µi víi nhau.

- Chøc n¨ng truyÒn dÉn: TruyÒn dÉn tÝn hiÖu tiÕng nãi vµ çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu gi÷açc thuª bao vµ gi÷a çc tæng ®µi víi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c vµ tin cËy cao.

• Giao tiÕp thuª bao :

Gåm m¹ch ®iÖn ®−êng d©y vµ bé tËp trung.

M¹ch ®iÖn ®−êng d©y thùc hiÖn çc chøc n¨ng BORSCHT.

Khèi tËp trung thuª bao lµm nhiÖm vô tËp trung t¶i thµnh mét nhãm thuª bao tr−íckhi vµo tr−êng chuyÓn m¹ch.

• Giao tiÕp trung kÕ :

§¶m nhËn çc chøc n¨ng GAZPACHO. Nã kh«ng lµm chøc n¨ng tËp trung t¶i nh−giao tiÕp thuª bao nh−ng vÉn cã m¹ch ®iÖn tËp trung ®Ó trao ®æi khe thêi gian, c©n b»ng t¶i,trén b¸o hiÖu vµ tÝn hiÖu mÉu ®Ó thö.

• B¸o hiÖu :

Cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho tæng ®µi nhËn biÕt vÒ t×nh tr¹ng thuª bao,trung kÕ, thiÕt bÞ...

Trong tæng ®µi ph¶i cã chøc n¨ng nhËn, xö lý, ph¸t th«ng tin b¸o hiÖu ®Õn n¬i thÝchhîp.

• §iÒu hµnh, khai th¸c vµ b¶o d−ìng :

§Ó sö dông tæng ®µi mét çch cã hiÖu qu¶, cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn çc dÞch vô míi,phèi hîp sö dông çc ph−¬ng thøc dÔ dµng trong tæng ®µi.



Gi¸m s¸t kiÓm tra çc phÇn cøng vµ ngo¹i vi, ®−a ra nh÷ng th«ng b¸o cÇn thiÕt choçn bé ®iÒu hµnh.

Kh¶ n¨ng khai th¸c m¹ng, thay ®æi nghiÖp vô,qu¶n lý sè liÖu c−íc...

• Gi¸m s¸t tr¹ng th¸i ®−êng d©y :

Ph¸t hiÖn vµ th«ng b¸o cho bé xö lý trung t©m çc biÕn cè mang tÝnh b¸o hiÖu. Nãqu¶n lý ®−êng d©y theo ph−¬ng ph¸p quÐt lÇn l−ît. Sau mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh,cæng tr¹ng th¸i ®−êng d©y ®−îc ®äc mét lÇn.

• §iÒu khiÓn ®Êu nèi :

ThiÕt lËp vµ gi¶i phãng çc cuéc gäi d−íi sù ®iÒu khiÓn cña bé ®iÒu khiÓn trung t©m.


Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn töTrang 2.1

Ch−¬ng 2

Kü thuËt chuyÓn m¹ch

I.I.I.I. Tæng quan :

ChuyÓn m¹ch lµ mét trong 3 thµnh phÇn c¬ b¶n cña m¹ng th«ng tin (bao gåm : çcthiÕt bÞ ®Çu cuèi, çc hÖ thèng truyÒn dÉn vµ çc hÖ thèng chuyÓn m¹ch).

• Môc ®Ých cña chuyÓn m¹ch :

ThiÕt lËp ®−êng truyÒn dÉn tõ nguån th«ng tin ®Õn ®Ých theo mét cÊu tróc cè ®ÞnhhoÆc biÕn ®éng th«ng qua çc m¹ng vµ çc trung t©m.

• Çc ph−¬ng thøc chuyÓn m¹ch chÝnh :

- ChuyÓn m¹ch kªnh.

- ChuyÓn m¹ch tin.

- ChuyÓn m¹ch gãi.

I.2. ChuyÓn m¹ch kªnh (Circuit Swithching) :

I.2.1. Kh¸i niÖm :

Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch phôc vô sù trao ®æi th«ng tin b»ng çch cÊp kªnh dÉn trùc tiÕpcho hai ®èi t−îng sö dông.

H×nh 2-1 : ChuyÓn m¹ch kªnh.

Tïy theo yªu cÇu cña çc ®Çu vµo mµ khèi ®iÒu khiÓn sÏ ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹chthiÕt lËp kªnh dÉn víi ®Çu kia. Kªnh dÉn nµy ®−îc duy tr× cho ®Õn khi ®èi t−îng sö dông vÉncßn cã nhu cÇu. Sau khi hÕt nhu cÇu th× kªnh dÉn ®−îc gi¶i phãng.

ViÖc thiÕt lËp chuyÓn m¹ch kªnh th«ng qua 3 giai ®o¹n sau :

ChuyÓn m¹ch

§iÒu khiÓn

.

...

§èi t−îngsö dông

§èi t−îngsö dông



− ThiÕt lËp kªnh dÉn : Tr−íc khi d÷ liÖu ®−îc truyÒn ®i, mét kªnh dÉn ®iÓm tíi ®iÓmsÏ ®−îc thiÕt lËp. §©u tiªn, tæng ®µi (node) ph¸t hiÖn yªu cÇu cña ®èi t−îng, x¸c®Þnh ®−êng truyÒn dÉn ®Õn ®èi t−îng kia, nÕu rçi, b¸o cho ®èi t−îng kia biÕt vµsau ®ã nèi th«ng gi÷a hai ®èi t−îng.

− Duy tr× kªnh dÉn (tuyÒn d÷ liÖu) : Duy tr× trong suèt thêi gian 2 ®èi t−îng trao ®æith«ng tin víi nhau, trong kho¶ng thêi gian nµy, tæng ®µi cßn truyÒn çc tÝn hiÖumang tÝnh b¸o hiÖu nh− : gi¸m s¸t cuéc nèi vµ tÝnh c−íc liªn l¹c.

− Gi¶i phãng kªnh dÉn : Kªnh dÉn ®−îc gi¶i phãng khi cã yªu cÇu cña mét tronghai ®èi t−îng sö dông, kh«i phôc l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu.

I.2.2. §Æc ®iÓm :

− Thùc hiÖn sù trao ®æi th«ng tin gi÷a hai ®èi t−îng b»ng kªnh dÉn trªn tróc thêigian thùc.

− §èi t−îng sö dông lµm chñ kªnh dÉn trong suèt qu¸ tr×nh trao ®æi tin. §iÒu nµylµm gi¶m hiÖu suÊt.

− Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c kh«ng cao.

− Néi dung trao ®æi kh«ng cÇn ®Þa chØ.

− §−îc ¸p dông trong th«ng tin tho¹i. Khi l−u l−îng trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnht¨ng lªn ®Õn mét møc nµo ®ã th× mét sè cuéc gäi cã thÓ bÞ kho¸ (blocked), m¹ngtõ chèi mäi sù yªu cÇu nèi kÕt cho ®Õn khi t¶I trong m¹ng lµ gi¶m.

I.3. ChuyÓn m¹ch tin (Message Swithching) :


H×nh 2-2 : M¹ng chuyÓn m¹ch tin.

Lo¹i chuyÓn m¹ch phôc vô sù trao ®æi gi÷a çc b¶n tin (nh− ®iÖn tÝn, th− ®iÖn tö, filecña m¸y tÝnh ) gi÷a çc ®èi t−îng víi nhau ®−îc gäi lµ chuyÓn m¹ch tin.

ChuyÓn m¹ch tin kh«ng cÇn thiÕt lËp mét ®−êng dÉn dµnh riªng gi÷a hai tr¹m ®Çucuèi mµ mét b¶n tin ®−îc gëi tõ n¬i ph¸t tíi n¬i thu ®−îc Ên ®Þnh mét lé tr×nh tr−íc b»ng ®ÞachØ n¬i nhËn mµ mçi trung t©m cã thÓ nhËn d¹ng chóng. T¹i mçi trung t©m chuyÓn m¹ch(nodes chuyÓn m¹ch), b¶n tin ®−îc t¹m l−u vµo bé nhí, xö lý råi truyÒn sang trung t©m kh¸cnÕu tuyÕn nµy rçi. Ph−¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph−¬ng ph¸p tÝch lòy trung gian hay store-and-

1

4

2

5

7

6

3

C

DA

E

FB



forward. Kh¶ n¨ng l−u l¹i cã thÓ trong thêi gian dµi do ®îi xö lý hay trung t©m tiÕp theoch−a s½n sµng nhËn.

Thêi gian trÔ gåm : thêi gian nhËn b¶n tin, thêi gian s¾p hµng chê vµ thêi gian xö lýb¶n tin.VÝ dô : Thuª bao A muèn gëi 1 b¶n tin ®Õn thuª bao E, th× ®Þa chØ cña thuª bao E®−îc g¸n vµo b¶n tin cña thuª bao A vµ gëi ®i ®Õn Node 4. Node 4 gëi b¶n tin vµ t×m nh¸nhtiÕp theo (ch¼ng h¹n nh¸nh ®Õn Node 5) vµ b¶n tin ®−îc s¾p hµng vµ chê truyÒn ®Õn ®−êngnèi 4-5. Khi ®−êng nèi nµy lµ rçi, b¶n tin ®−îc gëi ®Õn Node 5 vµ cø nh− thÕ, nã ®−îc gëi®Õn 6 vµ ®Õn E. Nh− vËy, hÖ thèng chuyÓn m¹ch tin lµ hÖ thèng lu«n gi÷ vµ gëi tiÕp th«ngb¸o.

I.3.2. §Æc ®iÓm :

− ChuyÓn m¹ch tin kh«ng tån t¹i sù thiÕt lËp vµ cung cÊp kªnh dÉn trùc tiÕp gi÷a 2tr¹m ®Çu cuèi nªn thêi gian trÔ lín. Do ®ã, kh«ng cã sù liªn hÖ theo thêi gianthùc.

− §èi t−îng sö dông kh«ng lµm chñ kªnh dÉn trong suèt qu¸ tr×nh trao ®æi th«ngtin.

− Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao.

− §Þa chØ cña thuª bao ®−îc g¸n vµo b¶n tin vµ b¶n tin ®−îc chuyÓn qua m¹ng tõnode nµy qua node kh¸c. T¹i mçi node, b¶n tin ®−îc nhËn, t¹m gi÷ vµ truyÒnsang node kh¸c bëi çc bé ®Öm cña m¸y tÝnh. Tøc lµ néi dung cã mang ®Þa chØ.

− Tèc ®é chuyÓn tin kh«ng phô thuéc vµo ®èi t−îng sö dông. HiÖu suÊt cao dokªnh dÉn cã thÓ dïng chung cho nhiÒu ®èi t−îng sö dông kh¸c nhau. Tõ ®ã,dung l−îng tæng céng cña kªnh dÉn yªu cÇu kh«ng cao, nã chñ yÕu phô thuécvµo yªu cÇu sö dông cña çc ®èi t−îng.

− §−îc ¸p dông cho truyÒn sè liÖu, ch÷ viÕt, h×nh ¶nh. Khi l−u l−îng trong m¹ngchuyÓn m¹ch tin cao, nã vÉn chÊp nhËn çc yªu cÇu nèi kÕt míi nh−ng thêi giantruyÒn dÉn cã thÓ dµi, ®é trÔ lín. Mét hÖ thèng chuyÓn m¹ch tin cã thÓ gëi métth«ng b¸o ®Õn nhiÒu ®Ých kh¸c nhau. §iÒu nµy chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng thùchiÖn ®−îc.

I.4. ChuyÓn m¹ch gãi :


ChuyÓn m¹ch gãi lîi dông −u ®iÓm cña chuyÓn m¹ch kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi,®ång thêi kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓm cña hai läai chuyÓn m¹ch nµy.

M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng thÝch hîp ®Ó truyÒn sè liÖu, bëi v× nã ®−îc thiÕt kÕ®Ó phôc vô nh÷ng yªu cÇu t−¬ng ®èi th−a h¬n so víi trÞ sè thêi gian t−¬ng ®èi lín (trung b×nh3 ®Õn 4 phót). §èi víi çc b¶n tin rÊt ng¾n th× m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh l¹i cµng kh«ng thÝchhîp vµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Víi l−u l−îng truyÒn sè liÖu ë chÕ ®é ®µm tho¹i víi çc hÖ sèhäat ®éng thÊp th× çc chøc n¨ng chuyÓn m¹ch kªnh kh«ng cßn phï hîp n÷a. ChÕ ®é lµmviÖc tèt nhÊt cña m¹ng lóc bÊy giê lµ khi çc yªu cÇu phôc vô ®−îc ®−a tíi theo tõng gãinhá, do ®ã phï hîp víi mét m¹ng chuyÓn m¹ch tin lín h¬n lµ chuyÕn m¹nh kªnh.



§èi víi chuyÓn m¹ch tin th× toµn bé néi dung cña b¶n tin ®Òu ph¶i ®i qua çc trungt©m chuyÓn m¹ch víi kÝch th−íc bÊt kú, nªn trung t©m chuyÓn m¹ch gièng nh− mét ®iÓmd¹ng cæ chai, hËu qu¶ lµ trÔ ph¶n håi vµ th«ng l−îng cña m¹ng dÔ dµng bÞ suy gi¶m khil−îng th«ng tin ®Õn qu¸ lín. Tõ ®ã, viÖc sö dông ®−êng dÉn lµ kh«ng linh häat.

H×nh 2-3 :M¹ng chuyÓn m¹ch gãi.

M¹ng chuyÓn m¹ch gãi ho¹t ®éng gièng nh− m¹ng chuyÓn m¹ch tin nh−ng trong ®ã,b¶n tin ®−îc c¾t ra thµnh tõng gãi nhá. Mçi gãi ®−îc g¾n cho mét tiªu ®Ò (header) chøa ®ÞachØ vµ çc th«ng tin ®iÒu khiÓn kh¸c. Çc gãi ®−îc gëi ®i trªn m¹ng theo nguyªn t¾c tÝch lòytrung gian gièng nh− chuyÓn m¹ch tin. T¹i trung t©m nhËn tin, çc gãi ®−îc hîp thµnh métb¶n tin vµ ®−îc s¾p xÕp l¹i ®Ó ®−a tíi thiÕt bÞ nhËn sè liÖu.

§Ó chèng lçi, m¹ng chuyªn m¹ch gãi sö dông ph−¬ng thøc tù ®éng hái l¹i, nªn çcgãi truyÒn tõ trung t©m nµy ®Õn trung t©m kh¸c thËt sù kh«ng cã lçi. Qu¸ trinh nµy ®ßi háiçc trung t©m khi nhËn ®−îc çc gãi th× xö lý çc tÝn hiÖu kiÓm tra lçi chøa trong mçi gãi ®Óx¸c ®Þnh xem gãi ®ã cã lçi hay kh«ng, nÕu lçi th× nã sÏ ph¸t yªu cÇu ph¸t l¹i cho trung t©mph¸t.

I.4.2. §Æc ®iÓm :

§Æc ®iÓm chÝnh cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi chÝnh lµ ph−¬ng ph¸p sö dông kÕt hîptuyÕn truyÒn dÉn theo yªu cÇu. Mçi gãi ®−îc truyÒn ®i ngay sau khi ®−êng th«ng tin t−¬ngøng ®−îc rçi. Nh− vËy, çc ®−êng truyÒn dÉn cã thÓ phèi hîp sö dông mét sè lín çc nguånt−¬ng ®èi Ýt ho¹t ®éng.

Møc sö dông cña çc tuyÕn cao hay thÊp tïy thuéc vµ khèi l−îng bé nhí sö dông vµ®ä phøc t¹p cña çc bé ®iÒu khiÓn t¹i çc trung t©m.

§é trÔ trung b×nh cña çc tuyÕn truyÒn dÉn phô thuéc vµo t¶i trong m¹ng.

Thêi gian trÔ liªn quan tíi viÖc tÝch lòy trung gian cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi rÊt nháso víi chuyÓn m¹ch tin. Th«ng tin tho¹i cã thÓ ®−îc thiÕt lËp chÝnh x¸c còng gièng nh− thiÕtbÞ thiÕt lËp mét kªnh tõ thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµy ®Õn thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh¸c.

M¹ng chuyÓn m¹ch gãi kh«ng ®¶m b¶o cho viÖc l−u tr÷ th«ng tin ngo¹i trõ çctr−êng hîp ngÉu nhiªn xuÊt hiÖn viÖc nhËn l¹i çc gãi tõ trung t©m nµy sang trung t©m kh¸c.Nã ®−îc thiÕt kÕ ®Ó ®¶m b¶o viÖc kÕt nèi qua tæng ®µi gi÷a 2 trung t©m, trong ®ã, 2 trung

A B C D

A B C D

M¸y thu d÷ liÖu

Trung t©m l−utr÷ trung gian

Nguån tin

A

B

C

D



t©m ®Òu tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh thiÕt lËp th«ng tin. Kh«ng l−u tr÷ ®Ó truyÒn nÕu ®Çucuèi kh«ng ho¹t ®éng hay bËn.

I.4.3. ¦u ®iÓm :

§é tin cËy cao :

§©y lµ mét m¹ng truyÒn tin rÊt tin cËy cã thÓ chän ®−êng b×nh th−êng kh¸c b»ng ®¬nvÞ gãi ®Ó cã thÓ gäi thay thÕ ngay c¶ khi hÖ thèng chuyÓn m¹ch hay m¹ng chuyÓn m¹ch gãicã lçi v× ®· cã ®Þa chØ cña ®èi t¸c trong gãi ®−îc truyÒn ®i.

ChÊt l−îng cao :

V× chuyÓn m¹ch gãi ho¹t ®éngtheo chÕ ®é truyÒn dÉn sè biÓu hiÖn b»ng 0 vµ 1, chÊtl−îng truyÒn dÉn cña nã lµ tuyÖt h¶o. Nã còng cã thÓ thùc hiÖn truyÒn dÉn chÊt l−îng caob»ng çch kiÓm tra xem cã lçi kh«ng trong khi truyÒn dÉn gãi gi÷a çc hÖ thèng chuyÓnm¹ch vµ gi÷a thuª bao víi m¹ng.

Kinh tÕ :

HÖ thèng chuyÓn m¹ch gãi dïng çc ®−êng truyÒn tin tèc ®é cao ®Ó nèi víi çc hÖthèng chuyÓn m¹ch n»m trong m¹ng nh»m ghÐp kªnh çc gãi cña çc thuª bao kh¸c nhau®Ó t¨ng tÝnh kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ truyÒn dÉn cña çc ®−êng truyÒn dÉn.

Çc dÞch vô bæ sung :

HÖ thèng chuyÓn m¹ch gãi cã thÓ cung cÊp nh÷ng dÞch vô bæ sung nh− trao ®æith«ng b¸o, th− ®iÖn tö vµ dÞch vô khÐp kÝn khi çc gãi ®−îc l−u tr÷ trong hÖ thèng chuyÓnm¹ch. H¬n n÷a, mét dÞch vô lùa chän nhanh chãng ®−a d÷ liÖu vµo çc gãi yªu cÇu cuéctho¹i cña thuª bao chñ gäi, quay sè t¾t vµ çc dÞch vô thay thÕ tiÕp viªn cã thÓ ®−îc thùchiÖn.

II.II.II.II. ChuyÓn m¹ch kªnh :

II.1. Ph©n lo¹i :

Tïy thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña lÞch sö chuyÓn m¹ch còng nh− çch thøc, tÝn hiÖumµ ta cã thÓ ph©n lo¹i nh− sau (H×nh 2-4):

II.1.1. ChuyÓn m¹ch ph©n chia kh«ng gian (SDTS) :

(SDS : Space Division Type Switch)

Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch cã çc ®Çu ra, ®Çu vµo ®−îc bè trÝ theo kh«ng gian (çchqu¶ng, thanh chÐo). ChuyÓn m¹ch ®−îc thùc hiÖn b»ng çch më ®ãng çc cæng ®iÖn tö hayçc ®iÓm tiÕp xóc. ChuyÓn m¹ch nµy cã çc lo¹i sau:



• ChuyÓn m¹ch kiÓu chuyÓn ®éng truyÒn :

Thùc hiÖn chuyÓn m¹ch theo nguyªn t¾c vËn hµnh c¬ t−¬ng tù nh− chuyÓn m¹chxoay. Nã lùa chän d©y rçi trong qu¸ tr×nh dÉn truyÒn vµ tiÕn hµnh çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓnë møc nhÊt ®Þnh.

Do ®¬n gi¶n nªn nã ®−îc sö dông réng r·i trong tæng ®µi ®Çu tiªn.

H×nh 2-4 : Ph©n lo¹i chuyÓn m¹ch.

Nh−îc: Tèc ®é thùc hiÖn chËm, tiÕp xóc mau mßn, thay ®æi h¹ng môc tiÕp xóc g©ynªn sù rung ®éng c¬ häc.

• ChuyÓn m¹ch c¬ kiÓu ®ãng më :

§¬n gi¶n ho¸ thao t¸c c¬ häc thµnh thao t¸c më ®ãng. ChuyÓn m¹ch nµy kh«ng cãchuyÓn m¹ch ®iÒu khiÓn lùa chän vµ ®−îc thùc hiÖn theo gi¶ thiÕt lµ m¹ch gäi vµ m¹ch gäivµ m¹ch ®iÒu khiÓn lµ hoµn toµn t¸ch riªng nhau.

¦u: Kh¶ n¨ng cung cÊp ®iÒu khiÓn linh ho¹t vµ ®−îc coi lµ chuyÓn m¹ch tiªu chuÈn.

• ChuyÓn m¹ch r¬ le ®iÖn tö :

Cã r¬ le ®iÖn tö ë mçi ®iÓm c¾t cña chuyÓn m¹ch thanh chÐo.

§iÓm c¾t cã thÓ lùa chän theo h−íng cña dßng ®iÖn trong r¬ le. Do ®ã thùc hiÖnnhanh h¬n kiÓu më ®ãng.

• ChuyÓn m¹ch ®iÖn tö kiÓu ph©n chia kh«ng gian :

Cã mét cæng ®iÖn tö ë mçi ®iÓm c¾t cña chuyÓn m¹ch thanh chÐo.

Nh−îc : Kh«ng t−¬ng thÝch víi ph−¬ng ph¸p cò do ®é kh¸c nhau vÒ møc ®é tÝn hiÖuhoÆc chi phÝ vµ çc ®Æc ®iÓm tho¹i kh¸ xÊu nh− mÊt tiÕng, xuyªn ©m.

II.1.2. ChuyÓn m¹ch ghÐp (MPTS):

(MTS : MultiPlexing Type Switch)

Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch mµ th«ng tin cña çc cuéc gäi ®−îc ghÐp víi nhau trªn c¬ sëthêi gian hay tÇn sè trªn ®−êng truyÒn.

ChuyÓn m¹ch kªnh

ChuyÓn m¹ch ghÐpChuyÓn m¹ch kªnh ph©n

chia theo kh«ng gian

C/m c¬kiÓu®éng

truyÒn

ChuyÓnm¹ch

®iÖn tö

C/m c¬kiÓu®ãngmë

ChuyÓnm¹chr¬le

®iÖn tö

FDM TDM

FDMPCM



• ChuyÓn m¹ch ph©n chia theo tÇn sè (FDM) :

Ph−¬ng ph¸p ph©n chia theo tÇn sè lµ t¸ch çc tÝn hiÖu cã çc tÇn sè cÇn thiÕt b»ngçch sö dông bé läc cã thÓ thay ®æi. Ph−¬ng ph¸p nµy cã çc vÊn ®Ò kü thuËt nh− ph¸t sinhçc lo¹i tÇn sè kh¸c nhau vµ trong viÖc cung cÊp ng¾t çc tÇn sè nµy còng nh− trong çc béläc cã thÓ thay ®æi. §ång thêi nã l¹i kh«ng kinh tÕ. Do ®ã ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc nghiªn cøutrong thêi kú ®Çu cña sù ph¸p triÓn tæng ®µi nh−ng ch−a ®−îc sö dông réng r·i.

• ChuyÓn m¹ch ph©n chia theo thêi gian (TDM) :

Thùc hiÖn chuyÓn mach trªn c¬ së ghÐp kªnh theo thêi gian, ta cã thÓ ph©n thµnhçc lo¹i :

− ChuyÓn m¹ch PAM.

− ChuyÓn m¹ch PCM.

ChuyÓn m¹ch PAM cã −u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn ph¶i biÕn ®æi A/D, nh−ng chØthÝch hîp trong tæng ®µi nhá hay võa do t¹p ©m, xuyªn ©m lín. ChuyÓn m¹ch PCM cã chÊtl−îng truyÒn dÉn hÇu nh− kh«ng lÖ thuéc kho¶ng çch, tÝnh më vµ kinh kÕ cao trong m¹ngth«ng tin hiÖn ®¹i, cã kh¶ n¨ng liªn kÕt víi IDN hay ISDN . Do ®ã ta xÐt chuyÓn m¹ch PCM ëphÇn sau.

II.2. ChuyÓn m¹ch PCM :

Lµ lo¹i chuyÓn m¹ch ghÐp ho¹t ®éng trªn c¬ së dån kªnh theo thêi gian vµ ®iÒu chÕxung m·.

Trong hÖ thèng tæng ®µi, chóng ta gÆp ph¶i mét sè thuËt ng÷ vÒ chuyÓn m¹ch nh− :chuyÓn m¹ch, m¹ng chuyÓn m¹ch, trung t©m chuyÓn m¹ch, tr−êng chuyÓn m¹ch. §Ó tr¸nhsù lÉn lén, chóng ta xÐt çc kh¸i niÖm sau :

ChuyÓn m¹ch : M« t¶ mét nguyªn tè chuyÓn m¹ch ®¬n gi¶n.

Tr−êng chuyÓn m¹ch : M« t¶ sù hîp thµnh cña mét nhãm çc chuyÓn m¹ch.

Trung t©m chuyÓn m¹ch (tæng ®µi) chøa tr−êng chuyÓn m¹ch.

Mét m¹ng chuyÓn m¹ch gåm çc trung t©m (nodes) chuyÓn m¹ch, çc thiÕt bÞ ®Çucuèi vµ hÖ thèng truyÒn dÉn.

H×nh 2-5 : Tr−êng chuyÓn m¹ch.


GiaotiÕp

®−êngd©y

.

GiaotiÕp

®−êngd©y

§−êngd©y tõ

tæng ®µi

§−êngd©y tõ

tæng ®µi

§−êngd©y ®Õnthuª bao

§−êng d©y®Õn thuª

bao



Mét tr−êng chuyÓn m¹ch sè cung cÊp sù nèi kÕt gi÷a çc kªnh trong çc luång PCM32. Çc luång PCM ®Õn tr−êng chuyÓn m¹ch trªn çc buses hay highways. Nh− vËy,chuyÓn m¹ch sè bao gåm sù truyÒn dÉn cña çc tõ PCM liªn quan ®Õn 1 kªnh trong 1 khethêi gian ë 1 bus ngâ vµo vµ 1 khe thêi gian ë bus ngâ ra.

ViÖc trao ®æi gi÷a çc khe thêi gian thùc hiÖn theo hai ph−¬ng ph¸p vµ cã thÓ t¸chbiÖt hoÆc phèi hîp nh− sau:

- ChuyÓn m¹ch thêi gian.

- ChuyÓn m¹ch kh«ng gian.

II.2.1. ChuyÓn m¹ch thêi gian (T) :

ChuyÓn m¹ch T vÒ c¬ b¶n lµ thùc hiÖn chuyÓn ®æi th«ng tin gi÷a çc khe thêi giankh¸c nhau trªn cïng mét tuyÕn PCM.

VÒ mÆt lý thuyÕt cã thÓ thùc hiÖn b»ng 2 ph−¬ng ph¸p sau:

• Dïng bé trÔ :

Nguyªn t¾c :

Trªn ®−êng truyÒn dÉn tÝn hiÖu, ta ®Æt çc ®¬n vÞ trÔ cã thêi gian trÔ b»ng 1 khe thêigian.

H×nh 2-6 Ph−¬ng ph¸p dïng bé trÔ.

H×nh 2-7 : ChuyÓn m¹ch gi÷a hai khe thêi gian A vµ B dïng bé trÔ.

Ma Ma

TSA

Qua n bé trÔ

TSA

TSBTSB

MbMb

TSBTSBMbMb

TSATSAQua R-n bé trÔ

AT

AR

BR

BT

n-(B-A)khe thêi

gian

(B-A)khe thêi

gian



Gi¶ sö trong khung cã R khe thêi gian, trong ®ã cÇn trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khe thêigian A vµ B Ta cho mÉu Ma (8 bit PCM) qua n bé trÔ th× ë ®Çu ra mÉu Ma sÏ cã mÆt ë khethêi gian TSB. Vµ mÉu Mb qua R-n bé trÔ sÏ cã mÆt ë thêi ®iÓm TSA. Nh− vËy viÖc trao ®æith«ng tin ®· ®−îc thùc hiªn.

Nh−îc : HiÖu qu¶ kÐm, gi¸ thµnh cao.

• Ph−¬ng ph¸p dïng bé nhí ®Öm :

Dùa trªn c¬ së çc mÉu tiÕng nãi ®−îc ghi vµo çc bé nhí ®Öm BM vµ ®äc ra ënh÷ng thêi ®iÓm mong muèn. §Þa chØ cña « nhí trong BM ®Ó ghi hoÆc ®äc ®−îc cung cÊpbëi bé nhí ®iÒu khiÓn CM.

H×nh 2-8 : Ph−¬ng ph¸p dïng bé nhí ®Öm.

Th«ng tin ph©n kªnh thêi gian ®−îc ghi lÇn l−ît vµo çc tÕ bµo cña BM. NÕu b lµ sèbÝt m· ho¸ mÉu tiÕng nãi, R sè khe thêi gian trong mét tuyÕn (khung) th× BM sÏ cã R « nhívµ dung l−îng bé nhí BM lµ b.R bits.

CM l−u çc ®Þa chØ cña BM ®Ó ®iÒu khiÓn viÖc ®äc ghi, v× BM cã R ®Þa chØ, nªn dungl−îng cña CM lµ R.log2R bits.

Trong ®ã, log2R biÓu thÞ sè bit trong 1 tõ ®Þa chØ vµ còng lµ sè ®−êng trong 1 bus.

ViÖc ghi ®äc vµo BM cã thÓ lµ tuÇn tù hoÆc ngÉu nhiªn. Nh− vËy, trong chuyÓn m¹chT cã hai kiÓu ®iÒu khiÓn lµ tuÇn tù vµ ngÉu nhiªn.

• §iÒu khiÓn tuÇn tù :

§iÒu khiÓn tuÇn tù lµ kiÓu ®iÒu khiÓn mµ trong ®ã, viÖc ®äc ra hay ghi vµo çc ®Þa chØliªn tiÕp cña bé nhí BM mét çch tuÇn tù t−¬ng øng víi thø tù ngâ vµo cña çc khe thêigian.

Trong ®iÒu khiÓn tuÇn tù, mét bé ®Õm khe thêi gian ®−îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh ®Þa chØcña BM. Bé ®Õm nµy sÏ ®−îc tuÇn tù t¨ng lªn 1 sau thêi gian cña mét khe thêi gian.

• §iÒu khiÓn ngÉu nhiªn :

§iÒu khiÓn ngÉu nhiªn lµ ph−¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn mµ trong ®ã çc ®Þa chØ trong BMkh«ng t−¬ng øng víi thø tù cña çc khe thêi gian mµ chóng ®−îc ph©n nhiÖm tõ tr−íc theoviÖc ghi vµo vµ ®äc ra cña bé nhí ®iÒu khiÓn CM.

Tõ ®ã, chuyÓn m¹ch T cã hai lo¹i : Ghi vµo tuÇn tù, ®äc ra ngÉu nhiªn vµ Ghi ngÉuvµo nhiªn, ®äc ra tuÇn tù.

BM

CM

§äc raGhi vµo



A, §iÒu khiÓn ghi tuÇn tù B, §iÒu khiÓn ghi ngÉu nhiªn

H×nh 2-9 : §iÒu khiÓn tuÇn tù vµ ngÉu nhiªn.

Ghi tuÇn tù / ®äc ngÉu nhiªn :

Bé ®Õm khe thêi gian (Time slot counter) x¸c ®Þnh tuyÕn PCM vµo ®Ó ghi tÝn hiÖu vµobé nhí BM mét çch tuÇn tù, bé ®Õm khe thêi gian lµm viÖc ®ång bé víi tuyÕn PCM vµo,nghÜa lµ viÖc ghi liªn tiÕp vµo çc « nhí trong bé nhí BM ®−îc ®¶m b¶o bëi sù t¨ng lªn métcña gi¸ trÞ cña bé ®Õm khe thêi gian. Bé nhí ®iÒu khiÓn CM ®iÒu khiÓn viÖc ®äc ra cña BMb»ng çch cung cÊp çc ®Þa chØ cña çc « nhí cña BM.

H×nh2-10 : Ghi tuÇn tù, ®äc ngÉu nhiªn.

Çc kªnh th«ng tin sè ®−îc ghÐp víi nhau theo th¬i gian bëi bé MUX, sau ®ã, ®−a®Õn bé chuyÓn ®æi tõ nèi tiÕp sang song song ®Ó ®−a ra çc tõ m· song song 8 bits (Mçi tõm· chiÕm 1 khe thêi gian). Çc tõ m· nµy ®−îc ghi tuÇn tù vµo bé nhí BM do gi¸ trÞ cña bé®Õm khe thêi gian t¨ng lÇn l−ît lªn 1 t−¬ng øng víi khe thêi gian ®Çu vµo. Xen kÎ víi qu¸tr×nh ghi lµ qu¸ tr×nh ®äc th«ng tin tõ bé nhí BM víi çc ®Þa chØ do bé nhí ®iÒu khiÓn CM

ABCN

N C B A

§Õm khethêi gian

BM

NCBA

N C B A

CM

BM

B

A

S/PM

0

A

B

R-1

P/SD

BM

0

A

B

R-1

§Õm khe thêi gian

§Þa chØ ®äc

§Þa chØ ghi

in

out

CM



cung cÊp. Th«ng tin sau khi ®äc ra khái BM, ®−îc chuyÓn ®æi tõ song song ra nèi tiÕp trë l¹ivµ sau ®ã ®−îc t¸ch ra thµnh çc kªnh ®Ó ®−a ra ngoµi.

Nh− vËy, viÖc ghi ®äc BM thùc hiÖn 2 chu tr×nh sau :

- Ghi vµo BM « nhí cã ®Þa chØ do bé ®Õm khung cung cÊp (gäi lµ chu tr×nh ghi).

- §äc ra tõ BM tõ « nhí cã ®Þa chØ do CM cung cÊp (chu tr×nh ®äc).

§èi víi tÝn hiÖu tho¹i, fs = 8 KHz do ®ã cø 125 ms th× « nhí BM ghi ®äc 1 lÇn.

Sè kªnh cùc ®¹i Rmax=125/(TW+TR). trong ®ã TW vµ TR lµ thêi gian ghi vµ ®äc cña bénhí BM do nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh.

XÐt vÝ dô : hai khe thêi gian A vµ B muèn trao ®æi víi nhau, ®Þa chØ ghi vµo BM chÝnhlµ sè thø tù cña khe thêi gian (ghi vµo tuÇn tù) trong mét khung. Khi ta muèn trao ®æi th«ngtin gi÷a 2 khe A vµ B, ta cÇn ghi vµo CM gi¸ trÞ A vµo ng¨n nhí B vµ gi¸ trÞ B vµo ng¨nnhí A.

T¹i TSA, khi bé ®Õm ®Õm ®Õn gi¸ trÞ A ( BM ®Õn « nhí A) : Trong chu tr×nh ghi, ®ÞachØ ®−îc cung cÊp bëi bé ®Õm khe thêi gian vµ chu tr×nh ®äc ®−îc CM cung cÊp ®Þa chØ.

• Qu¸ tr×nh ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :

Bé ®iÒu khiÓn ghi lÇn l−ît vµo çc « nhí cña BM cïng víi sù t¨ng lªn 1 cña bé ®Õmkhung. ë thêi ®iÓm TSA, mÉu MA ®−îc ghi vµo « nhí A vµ do CMA cã néi dung B nªnnªn mÉu Mb ®−îc ®äc ra tõ « nhí B cña BM.

Trong thêi gian TSB, mÉu Mb ®−îc ghi vµo BMB vµ do « nhí CMB cã néi dung Anªn mÉu Ma ®−îc ®äc ra tõ « nhí BMA.

Nh− vËy, ®· cã sù trao ®æi gi÷a çc khe thêi gian A vµ B, qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn cho®Õn khi cã sù thay ®æi cña CM.

Ghi ngÉu nhiªn/ ®äc ra tuÇn tù :

Bé nhí CM cung cÊp ®Þa chØ cña çc « nhí cña BM trong chu tr×nh ghi cßn bé ®Õmkhe thêi gian cung cÊp ®Þa chØ cho viÖc ®äc th«ng tin ra khái bé nhí BM.

Gi¶ sö 2 khe thêi gian A vµ B muèn trao ®æi th«ng tin víi nhau th× « nhí A trong CMl−u gi¸ trÞ B vµ « nhí B trong CM sÏ l−u gi¸ trÞ A.

• Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :

Bé ®Õm khe thêi gian quÐt lÇn l−ît BM vµ CM vµ do ®ã, ë ®Çu ra néi dung trong çc« nhí BM ®−îc ®äc ra lÇn l−ît.

Trong khe thêi gian TSA, Mb ®−îc ®äc ra vµ do CMA cã ®Þa chØ B nªn mÉu Ma®−îc ghi vµo « nhí BMB .

Trong khe thêi gian TSB, Ma ®−îc ®äc ra vµ do CMB cã ®Þa chØ A nªn mÉu Mb®−îc ghi vµo « nhí BMA.

Nh− vËy, viÖc ®äc th«ng tin tõ BM lµ tuÇn tù vµ ghi vµo lµ do CM ®iÒu khiÓn vµ sùtrao ®æi th«ng tin gi÷a hai khe thêi gian A vµ B trªn cïng mét tuyÕn PCM ®· ®−îc thùc hiÖn.



H×nh 2-11 : Ghi ngÉu nhiªn, ®äc ra tuÇn tù.

• §Æc tÝnh cña chuyÓn m¹ch T:

Thêi gian trÔ phô thuéc vµo quan hÖ khe thêi gian vµo, khe thêi gian ra, tuyÕn PCMvµo, tuyÕn PCM ra ... Nh−ng nã lu«n ®−îc gi÷ ë møc thuª bao kh«ng nhËn thÊy ®−îc v× thêigian trÔ nµy lu«n nhá h¬n thêi gian cña 1 khung cña tuyÕn PCM.

¦u ®iÓm næi bËt lµ tÝnh tiÕp th«ng hoµn toµn. Mçi kªnh ®−îc ph©n bè vµo mét khet−¬ng øng. Nh− vËy, bÊt kú ®Çu vµo nµo cung cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch ®Õn ngâ ra mongmuèn.

Ho¹t ®éng cña CM ®éc lËp víi tin tøc, cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thªm çc bits ch½n lÎ,b¸o hiÖu cïng víi çc byte mÉu tiÕng nãi.

Nh−îc : Sè l−îng kªnh bÞ h¹n chÕ bëi thêi gian truy cËp bé nhí. HiÖn nay, c«ngnghÖ RAM ph¸t triÓn 1 cÊp T cã thÓ chuyÓn m¹ch 1024 kªnh.

• N©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch T :

GhÐp kªnh víi çc bits song song :

ViÖc n©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch cña tÇng T thùc hiÖn ph−¬ng thøc truyÒnsong song tÝn hiÖu sè cña 1 kªnh qua tÇng T.

Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch qua tÇng T víi viÖc ghi ®äc lÇn l−ît 8 bits/kªnh vµo bé nhí®−îc thùc hiÖn nh− h×nh 2-12.

Ta nhËn thÊy r»ng, nÕu thêi gian truy xuÊt cña bé nhí lµ lín th× dung l−îng cñachuyÓn m¹ch bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu.

§Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, tr−íc khi ®−a vµo tr−êng chuyÓn m¹ch, bao giê tÝn hiÖu còng®−îc ghÐp kªnh vµ chuyÓn ®æi sang song song.

S/PM

0

A

B

R-1

P/SD

BM

0

A

B

R-1

§Õm khe thêi gian

§Þa chØ ghi

§Þa chØ ®äc

...

...

in

out

B

A

CM



H×nh 2-12 : Ghi / ®äc song song 8 bits.

§Ó ®¬n gi¶n, xÐt vÝ dô 1 khung chØ cã 2 kªnh. Nh×n vµo s¬ ®å ta thÊy: Khi thùc hiÖnbiÕn ®æi khung tõ nèi tiÕp ra song song th× 8 bÝt sÏ cã 7 bÝt trèng. Kho¶ng thêi gian nµy t−¬ngøng víi 7 bits ®−îc sö dông ®Ó truyÒn tÝn hiÖu c¸c kªnh kh¸c cña c¸c tuyÕn PCM kh¸c.

H×nh 2-13 : GhÐp 3 tuyÕn PCM S/P.

Qu¸ tr×nh ghÐp 6 tÝn hiÖu ë 3 tuyÕn PCM kh¸c nhau còng ®−îc m« t¶ trong h×nh trªn.

T¹i mçi bé S/P cã 1 ®Çu vµo vµ 8 ®Çu ra. Nh− vËy, ta cã 24 ®Çu ra khái 3 bé S/Pt−¬ng øng víi line0, line1, line2 vµ ®−îc ghÐp ë bé MUX.

T¹i ®Çu ra cña bé MUX, 6 tÝn hiÖu sè ®−îc ghÐp nh− trªn. Kho¶ng thêi gian trèngøng víi 5 bits.

ViÖc thay ®æi khe thêi gian ë tr−êng hîp nµy ®−îc thùc hiÖn t¹i tÇng T mµ t¹i ®ã ë®Çu ra vµ ®Çu vµo cã 8 ®−êng nèi vµ tÇng T cã 8 chuyÓn m¹ch T. T¹i mét nh¸nh chuyÓnm¹ch T cã mét bit cña 8 bits song song trªn mét kªnh ®−îc ghi vµo.

• Th©m nhËp song song vµo tÇng chuyÓn m¹ch T :

TSW

®äc raghi vµo

8 bits

1 kªnh 1 kªnh

8 bits

kho¶ng trèng 5 bitsline0

S/P1 frame

7 bÝt trèng

line0

S/P

kªnh 1 kªnh 2

line0

S/P8 bits

1 khung

MUX



§Ó t¨ng dung l−îng cho cÊp chuyÓn m¹ch T, ngoµi viÖc sö dông ph−¬ng thøc truyÒnsè liÖu song song cßn kÕt hîp ph−¬ng thøc th©m nhËp song song vµo bé nhí.

Trong ph−¬ng ph¸p th©m nhËp lÇn l−ît th× sè lÇn th©m nhËp gÊp 2 lÇn sè khe thêigian trong mét khung tÝn hiÖu.

Ph−¬ng ph¸p th©m nhËp song song vµo tÇng T sÏ cho phÐp gi¶m sè lÇn th©m nhËpgÇn b»ng n÷a so víi th©m nhËp truyÒn thèng. §Ó lµm ®−îc ®iÒu nµy, bé nhí th«ng tin ®−îcchia thµnh c¸c khèi (block). Nh− vËy, viÖc ®äc th«ng tin ra khái bé nhí cã thÓ ®ång thêi.

RAM ®−îc chia thµnh 16 khèi, mçi khèi gåm 256 ®Þa chØ. Nh− vËy, tæng dung l−îngcña bé nhí T lµ 256*16 = 4096 ®Þa chØ.

XÐt vÝ dô m« t¶ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn m¹ch qua tÇng T theo ph−¬ng thøc : ghituÇn tù, ®äc song song víi ph−¬ng ph¸p truy cËp bé nhí song song.

...

.

H×nh 2-14 : Th©m nhËp song song.

H×nh 2-15 : D÷ liÖu ®äc ra trong truy cËp song song.

ViÖc ghi vµo RAM thùc hiÖn trong kho¶ng 15 khe thêi gian theo nh÷ng ®Þa chØ x¸c®Þnh tr−íc cña 16 block. Khi hoµn thµnh qu¸ tr×nh ghi vµo RAM ë TS15, qu¸ tr×nh ®äc ®−îcthùc hiÖn ®ång thêi cho tÊt c¶ 16 khèi ë TS16.

§Þa chØ lÇn ®äc ®Çu tiªn cho khèi 1 lµ ®Þa chØ 1.

TÝn hiÖu sè ®äc ra tõ block 1 ®Õn block 16 ®−îc s¾p xÕp lÇn l−ît trªn tuyÕn PCM racña tÇng T.

TiÕp tôc khe thø 17 ®Õn khe thø 31 lµ ghi vµo cã ®iÒu khiÓn vµ TS32 lµ ®äc ra toµnbé 16 block ®ång thêi.

Nh− vËy, cã 15 khe ®Ó ghi vµ khe thø 16 lµ dïng ®Ó ®äc. Do ®ã, kh¶ n¨ng chuyÓnm¹ch cña tÇng nµy trong 1 khung lµ 4096*15/16 = 3840 kªnh.

123...

256

8 bits

Block 1

®äc ra®ång thêi

Block 2

Block 16

.

...

R256 ... R1 W15 ... W2 W1

1 khung

BlockBlock1

16 ... 2 1Block2

d÷ liÖu ®äc ®Çu tiªn ë®Þa chØ 1Block 16

...



Sè lÇn th©m nhËp lµ 4096 lÇn.

§èi víi ph−¬ng thøc th©m nhËp truyÒn thèng th× víi 4096 lÇn th©m nhËp th× chØ cãkh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch ®−îc 2048 kªnh mµ th«i, nghÜa lµ ph−¬ng thøc th©m nhËp songsong ®· t¨ng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn dung l−îng h¬n 15/32 lÇn so víi ph−¬ng thøc th©m nhËptruyÒn thèng.

II.2.2. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian ( S ) :

• Nguyªn lý :

H×nh 2-16 : S¬ ®å chuyÓn m¹ch kh«ng gian tiÕp th«ng hoµn toµn vµ kh«ng hoµn toµn.

Nguyªn lý lµm viÖc cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian dùa trªn c¬ së chuyÓn m¹ch kh«nggian dïng thanh chÐo. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian sè lµ chuyÓn m¹ch thùc hiÖn viÖc trao ®æith«ng tin cïng mét khe thêi gian nh−ng ë hai tuyÕn PCM kh¸c nhau.

Trong s¬ ®å chuyÓn m¹ch tiÕp th«ng hoµn toµn, ta thÊy r»ng bÊt kú ®Çu vµo nµocòng cã kh¶ n¨ng nèi víi ®Çu ra mong muèn, cßn trong s¬ ®å chuyÓn m¹ch tiÕp th«ngkh«ng hoµn toµn th× chØ cã mét sè ®Çu vµo nµo ®ã th× míi cã kh¶ n¨ng nèi víi mét sè ®Çu rat−¬ng øng nµo ®ã mµ th«i. Th«ng th−¬ng, çc s¬ ®å tiÕp th«ng kh«ng hßa toµn ®−îc thiÕt kÕvíi môc ®Ých kinh tÕ ë nh÷ng n¬i cã nhu cÇu trao ®æi th«ng tin kh«ng ®ång ®Òu.

Khi sè kªnh tho¹i lín, ta ph¶i ghÐp chung nhiÒu tuyÕn PCM. ViÖc ®Êu nèi gi÷a çckªnh kh«ng chØ lµ trao ®æi th«ng tin trªn çc tuyÕn khe thêi gian cña tuyÕn PCM mµ cßn trao®æi gi÷a çc tuyÕn víi nhau. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian lµm nhiÖm vô nèi m¹ch cho çctuyÕn PCM kh¸c nhau ë ®Çu vµo vµ ®Çu ra. Nã t¹o ra mèi quan hÖ thêi gian thùc cho 1 haynhiÒu khe thêi gian.

XÐt mét chuyÓn m¹ch kh«ng gian PCM cã ma trËn mxn víi ngâ vµo vµ ngâ ra mangçc tÝn hiÖu PCM. Sù nèi kÕt bÊt kú gi÷a çc khe thêi gian cña bus ngâ vµo víi khe thêi giant−¬ng øng ë ngâ ra ®−îc thùc hiÖn qua ®iÓm th«ng cña ma trËn chuyÓn m¹ch kh«ng gianph¶i ®−îc tiÕn hµnh trong suèt thêi gian cña khe thêi gian nµy vµ lÆp l¹i trong çc khung kÕtiÕp cho ®Õn khi cuéc gäi ®ã kÕt thóc. Trong thêi gian cßn l¹i trong thêi gian mét khung, ®iÓmth«ng nµy cã thÓ ®−îc sö dông cho mét cuéc gäi kh¸c cã liªn quan. Do ®ã viÖc ®iÒu khiÓn lµph¶i theo 1 chu kú nµo ®ã tuú thuéc vµo thêi gian cuéc gäi. §iÒu nµy ®−îc thùc hiÖc nhê bénhí nèi kÕt CM côc bé kÕt hîp víi m¹ch chuyÓn m¹ch kh«ng gian.

N ®Çuvµo

M ®Çura

N ®Çuvµo

M ®Çura



H×nh 2-17 : ChuyÓn m¹ch kh«ng gian sè.

H×nh2-18 : ChuyÓn m¹ch S ma trËn 4*4.

ChuyÓn m¹ch gåm ma trËn m*n ®iÓm th«ng ®ãng / më lµ ®−îc ®iÒu khiÓn bëi CM.Mçi ®Þa chØ nhÞ ph©n ®¸nh dÊu 1 ®iÓn th«ng thÝch hîp ®Ó thiÕt lËp nèi kÕt gi÷a ngâ ra vµ ngâvµo trªn bus. KÝch th−íc mçi tõ cña CM ph¶i ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cÊt gi÷ ®Þa chØ nhÞ ph©ncho 1 trong n ®iÓm th«ng vµ cã thÓ thªm 1 ®i¹ chØ ®Ó thÓ hiÖn r»ng mäi ®iÓm th«ng trong cétlµ më. Nh− vËy gåm n+1 ®Þa chØ. VËy, mçi tõ CM gåm log2(n+1) bits.

Mçi bé nhí CM ph¶i l−u ®−îc toµn bé ®Þa chØ ®iÓm th«ng trong 1 khung vµ ®Ó CMlµm viÖc mét c¸ch ®ång bé víi ma trËn chuyÓn m¹ch nªn c¸c « nhí cña CM sÏ t−¬ng øng

Busvµo

123n

1 2 3 ... m bus ra

®iÓm th«ng

Bus ®Þa chØ

1

W

Bé nhí ®iÒu khiÓn CM

CM-E CM-F CM-G CM-H

A

B

C

D

1 2

1 2 3

3

1

2

3

1

2

3

001

010

011

010

001

010

E F G H



víi thø tù çc khe thêi gian vµo, cho nªn, nã ph¶i cã Ýt nhÊt R « nhí (R lµ sè khe thêi giantrong mét khung). Nh− vËy, ®Þa chØ cña ®iÓm th«ng sÏ ®−îc nèi trong khe thêi gian TS1 sÏ®−îc l−u tr÷ trong « nhí ®Çu tiªn trong CM.

Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch xem xÐt néi dung cña tÕ bµo suèt khe thêi gian t−¬ng øng vµdïng ®Þa chØ nµy ®Ó x¸c ®Þnh ®iÓm th«ng cña khe thêi gian nµy. Qu¸ tr×nh cø tiÕp diÔn nh−vËy cho hÕt khung, tiÕp tôc cho hÕt mét cuéc gäi ®Ó sau ®ã trong CM cã sù thay ®æi vµ mäiviÖc sÏ ®−îc tæ chøc l¹i.

Gi¶ sö cã mét ma trËn chuyÓn m¹ch PCM 4x4 víi 1 khung cã 3 khe thêi gian, vËy,mçi CM cã 3 tÕ bµo. Mçi tõ 3 bits( log2(4+1)). T¹i mçi ®iÓm th«ng, ta ®Æt çc cæng AND vµcæng nµy ®−îc më hay ®ãng lµ do CM quyÕt ®Þnh.

- §Þa chØ 000 biÓu thÞ mäi ®iÓm th«ng trªn cét lµ kh«ng ®−îc nèi.

- §Þa chØ 001 biÓu thÞ ®iÓm th«ng ®Çu tiªn (cao nhÊt) trªn cét lµ nèi.

- §Þa chØ 010 biÓu thÞ ®iÓm th«ng thø hai trªn cét lµ nèi.

- §Þa chØ 011 biÓu thÞ ®iÓm th«ng thø ba trªn cét lµ nèi.

- §Þa chØ 100 biÓu thÞ ®iÓm th«ng cuèi cïng (thÊp nhÊt) trªn cét lµ nèi.

Gi¶ sö, çc nhu cÇu trao ®æi gi÷a çc khe thêi gian nh− sau :

- Khe thêi gian ngâ vµo TS1/busA nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS1/busE.

- Khe thêi gian ngâ vµo TS1/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS1/busF.

- Khe thêi gian ngâ vµo TS2/busA nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS2/busF.

- Khe thêi gian ngâ vµo TS2/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS2/busE.

- Khe thêi gian ngâ vµo TS3/busB nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS3/busH.

- Khe thêi gian ngâ vµo TS3/busD nèi víi khe thêi gian ngâ ra TS3/busE.

• Qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch ®−îc tiÕn hµnh nh− sau :

Çc « nhí cña CM lµm viÖc ®ång bé víi çc khe thêi gian ngâ vµo.

- Trong thêi gian cña khe thêi gian TS1 :

¤ nhí 1 cña CM-E cã gi¸ trÞ 001 nªn ®iÓm th«ng ®Çu tiªn cña nã (A-E) ®ãng, çc tÝnhiÖu tõ ngâ vµo A ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.

¤ nhí 1 cña CM-F cã gi¸ trÞ 010 nªn ®iÓm th«ng thø nh× (B-F) cña nã ®ãng vµ çctÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra F.


¤ nhí 2 cña CM-E cã gi¸ trÞ 010 nªn ®iÓm th«ng thø nh× cña nã (B-E) ®ãng, çc tÝnhiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.

¤ nhí 2 cña CM-F cã gi¸ trÞ 001 nªn ®iÓm th«ng thø nhÊt (A-F) cña nã ®ãng vµ çctÝn hiÖu tõ ngâ vµo A ®−îc chuyÓn sang ngâ ra F.




¤ nhí 3 cña CM-E cã gi¸ trÞ 011 nªn ®iÓm th«ng thø ba cña nã (C-E) ®ãng, çc tÝnhiÖu tõ ngâ vµo C ®−îc chuyÓn sang ngâ ra E trong kho¶ng thêi gian nµy.

¤ nhí 3 cña CM-H cã gi¸ trÞ 010 nªn ®iÓm th«ng thø nh× (B-H) cña nã ®ãng vµ çctÝn hiÖu tõ ngâ vµo B ®−îc chuyÓn sang ngâ ra H.

Nh− vËy b»ng çch sö dông bé nhí CM , ta cã thÓ t¹o ra 1 ma trËn chuyÓn m¹ch cãthÓ lµ m*n hay n*n tuú vµo yªu cÇu.

• §iÒu khiÓn trong chuyÓn m¹ch S :

ViÖc x¸c ®Þnh ®iÓm chuyÓn m¹ch cã thÓ thùc hiÖn b»ng hai çch :

- §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo: X¸c ®Þnh ®Çu ra nµo sÏ nèi víi ®Çu vµo t−¬ng øng.

- §iÒu khiÓn theo ®Çu ra: X¸c ®Þnh ®Çu vµo nµo sÏ nèi víi ®Çu ra t−¬ng øng.

Trong chuyÓn m¹ch S ®iÒu khiÓn theo ®Çu ra th× trªn çc cét ngâ ra sÏ cã çc bénhí CM vµ néi dung trong çc « nhí cña CM sÏ chän çc dßng ngâ vµo cho cét ngâ ra cñanã. §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo th× mçi dßng sÏ cã mét bé nhí CM ®iÒu khiÓn vµ néi dung cñanã sÏ x¸c ®Þnh çc cét ngâ ra cho dßng ngâ vµo cña nã.

H×nh 2-19 : §iÒu khiÓn theo ®Çu ra.

Theo nguyªn lý trªn, ®iÒu khiÓn ngâ ra cã thÓ sö dông çc bé ghÐp kªnh logic sè. BéghÐp kªnh logic sè nµy cho phÐp nèi ®Õn ngâ ra cña nã tõ mét trong n ngâ vµo tïy thuécvµo ®Þa chØ nhÞ ph©n ®−îc cung cÊp bëi bé nhí ®iÒu khiÓn CM cña nã. Sè bits nhÞ ph©n yªucÇu cho n ®Çu vµo lµ log2n. Dung l−îng tæng céng cña bé nhí CM lµ :

CCM = R.log2n (víi R lµ sè khe thêi gian trong 1 khung).

NÕu chuyÓn m¹ch S cã m ®Çu ra th× dung l−îng bé nhí CM tæng céng cña nã sÏ lµ :

Σ CCM = m.R.log2n.

§iÒu khiÓn theo ®Çu vµo sö dông bé t¸ch kªnh logic sè, nã cung cÊp sù nèi kÕt gi÷amét ngâ vµo víi 1 trong m ngâ ra theo ®Þa chØ nhÞ ph©n x¸c ®Þnh tr−íc trong CM ë n ngâ vµo.Sè bits nhÞ ph©n yªu cÇu cho tæng dung l−îng cña bé nhí CM lµ :

MUX MUX MUX

CM-1 CM-2 CM-N

.........

...

...

...

1

...

2

N

1 2 M...M ngâ ra

N ngâvµo



Σ CCM = n.R.log2m.

H×nh 2-20 : §iÒu khiÓn theo ®Çu vµo.

ChuyÓn m¹ch T kh«ng thuËn lîi trong çc hÖ thèng tæng ®µi cã dung l−îng lín, tuynhiªn, chuyÓn m¹ch S dïng ®éc lËp lµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Bëi v× nã chØ thùc hiÖn ®−îc sùtrao ®æi gi÷a çc tuyÕn kh¸c nhau cã cïng khe thêi gian, ®iÒu nµy kh«ng cã tÝnh thùc tÕ.Trong thùc tÕ, ng−êi ta ghÐp chuyÓn m¹ch T vµ S ®Ó t¹o nªn çc tr−êng chuyÓn m¹ch cãdung l−îng lín.

II.3. Phèi phÐp çc cÊp chuyÓn m¹ch:

Th«ng th−êng, chuyÓn m¹ch T chØ ®¸p øng ®−îc trong hÖ thèng tæng dµi cã dung l−îng línnhÊt lµ 512 kªnh giao th«ng, ®Ó n©ng cao dung l−îng chuyÓn m¹ch, ng−êi ta ph¶i phèi ghÐp gi÷acÊp S vµ cÊp T. Sù kÕt hîp kh¸c nhau dÉn ®Õn çc tr−êng chuyªn m¹ch cã tÝnh chÊt kh¸c nhau,®ång thêi, ch¼ng nh÷ng nã lµm t¨ng dung l−îng hÖ thèng mµ cßn lµm gi¶m gi¸ thµnh thiÕt bÞ. Trongçc tæng ®µi dung l−îng lín th−êng cã tr−êng chuyÓn m¹ch ghÐp gi÷a çc cÊp nh−:

Tæng ®µi Ph¸p: E10 B : TST.

E12 : TSSST.

Tæng ®µi Thôy §iÓn AXE : T, TST.

Tæng ®µi NhËt HTX10: TST.

Tæng ®µi ý Sitel : SSTSS.

II.3.1. ChuyÓn m¹ch ghÐp TS :

Nguyªn lý chuyÓn m¹ch TS ®«i khi cßn gäi lµ nguyªn lý nhí TS v× kh«ng cã chuyÓnm¹ch kh«ng gian tr×nh bµy trªn thËt sù ®−îc ¸p dông.

Çc kªnh ®−îc t¹o nhãm theo thêi gian thµnh N tuyÕn PCM vµ ®−îc ®−a ®Õn tr−êngchuyÓn m¹ch. Trªn mçi tuyÕn PCM cã mét bé nhí th«ng tin BM víi R « nhí ®óng b»ng sèkªnh trªn mét khung mçi tuyÕn.

Th«ng tin n»m trong çc khe thêi gian ®−îc ghi mét çch tuÇn tù vµo bé nhí BM,cßn ®äc ra do bé nhí ®iÒu khiÓn CM quyÕt ®Þnh.

DEMUX

CM-1

DEMUX

CM-1

DEMUX

CM-1......

...

...

...

...

...N

... ...

12...

1 2 MM ngâ ra

...

N ngâ vµo



H×nh 2-21 : ChuyÓn m¹ch TS.

Bé nhí CM ®−îc chia thµnh R khèi nhí, øng víi R kªnh mçi tuyÕn. Mçi khèi cã N «nhí øng víi N tuyÕn ra. Dung l−îng cña CM lµ :

CCM=R.N khèi nhí.

Th«ng tin trong khèi nhí CM ®−îc quÐt lÇn l−ît ®ång thêi víi khe thêi gian néi bé.Nh− vËy, trong thêi gian cña mét khe thêi gian ®−îc chia lµm N khe thêi gian néi bé nhá h¬n.Cã nghÜa lµ, trong 1 khe thêi gian cã N « nhí cña b« nhí ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch CM ®äcra. Chóng cho biÕt cÇn ph¶i ®äc th«ng tin ra tõ « nhí nµo trong N « nhí cña bé nhí th«ng tinBM.

Trong 1 khe thêi gian, c¸c thanh ghi ®Çu ra ®−îc n¹p 1 c¸ch lÇn l−ît. TÝn hiÖu ®iÒukhiÓn ®äc bé nhí ra thanh ghi biÓu diÔn nh− h×nh 2-22.

NÕu mçi tuyÕn PCM cã R kªnh th× ®é réng khe thêi gian lµ 125/R, khi cã N tuyÕn thêigian ®äc bé nhí CM ph¶i nhá h¬n 125/(R*N) .

ChÝnh v× h¹n chÕ nµy mµ lo¹i chuyÓn m¹ch nµy chØ dïng cho tæng ®µi cã dung l−îngnhá. Do ®ã ph¶i chän CM lµ lo¹i bé nhí cã thêi gian th©m nhËp nhá.

01

R-1

01

R-1

01

R-1

REG 0

REG 1

REG N-1

PCM1

PCMN

0N-1

0N-1

0N-1

Khe thêi gianTS1

Khe thêi gianTS0

Khe thêi gianTSR-1

PCM0

CM

1,R-1

0,1

§iÒu khiÓn thêi ®iÓm®äc ra

PCMN

PCM1

PCM0

Khe thêi gian néi bé 0

Khe thêi gian néi bé N-1

CMS

BM-0

BM-1

BM-N



Muèn trao ®æi th«ng tin gi÷a khe thêi gian 1 cña PCM0 víi khe th× gian R-1 cñaPCM1, ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn ®Êu nèi ghi gi¸ trÞ 1, R-1 vµo « nhí 0 cña vïng nhí øng víi khethêi gian 1 vµ ghi gi¸ tri 1,0 vµo « nhí cña vïng nhí øng víi khe thêi gian ra R-1.

Trong mét khe thêi gian, çc thanh ghi ë ®Çu ra ®−îc n¹p lÇn l−ît theo N khe thêigian néi bé. Çc thanh ghi lµm viÖc nh− çc bé ®Öm hiÖu chØnh l¹i ®ång hå ®Ó ®ång bé víiçc th«ng tin trªn N tuyÕn PCM ë ®Çu ra.

Trong khe thêi gian TS1, khi CM quÐt ®Õn « nhí 0 (øng víi khe thêi gian néi bé 0);gi¸ trÞ 1,R-1 trong « nhí nµy sÏ ®iÒu khiÓn ®äc th«ng tin trong « nhí 1 cña BM1, ®ång thêicã tÝn hiÖu më cæng cho phÐp ghi sè liÖu vµo REG0.

H×nh 2-22 : TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®äc ra thanh ghi.

Sau ®ã, trong khe thêi gian R-1, khi CM quÐt ®Õn « nhí 1 (øng víi khe thêi gian néibé 1); gi¸ trÞ 0,1 trong « nhí nµy ®iÒu khiÓn ®äc th«ng tin trong « nhí 1 cña BM0, ®ång thêitÝn hiÖu më cæng cho phÐp ghi sè liÖu vµo REG1.

Nh− vËy, khe thêi gian cña PCM0 ®äc ra ë khe thêi gian R-1 REG 1 vµ khe thêi gianR-1 cña PCM1 ®−îc ®äc ra ë khe thêi gian 1 ë REG 0. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 khethuéc 2 tuyÕn ®−îc thùc hiÖn.

Bé chuyÓn m¹ch nµy kh«ng x¶y ra hiÖn t−îng t¾c nghÏn v× nã lu«n t×m ra 1 ®−êngrçi dÉn ®Õn mét ngâ ra rçi. Tuy nhiªn, sè khe thêi gian néi bé tû lÖ víi dung l−îng chuyÓnm¹ch, do ®ã, tèc ®é bit còng tû lÖ víi dung l−îng chuyÓn m¹ch, cã nghÜa lµ víi mét hÖ thèngcã dung l−îng lín th× tèc ®é truy cËp bé nhí ph¶i rÊt nhanh.

II.3.2. ChuyÓn m¹ch STS :

Trong tr−êng chuyÓn m¹ch STS, çc khe thêi gian trªn çc tuyÕn PCM kh¸c nhaucÇn trao ®æi th«ng tin sÏ ®uîc ®−a vÒ cïng mét tuyÕn nhê cÊp chän S1. Sau ®ã, cÊp T sÏho¸n vÞ çc khe thêi gian nµy cho nhau vµ viÖc ph©n ®−êng l¹i lµ do cÊp S2 ®¶m nhiÖm.

ChuyÓn m¹ch kh«ng gian ngâ vµo S1 sÏ nèi bus ngâ vµo víi chuyÓn m¹ch T trongsuèt thêi gian cña 1 khe thêi gian vµ chuyÓn m¹ch kh«ng gian ngâ ra còng sÏ nèi kÕt chuyÓnm¹ch T víi bus ngâ ra trong suèt thêi gian cña 1 khe thêi gian.

XÐt sù trao ®æi th«ng tin gi÷a thuª bao A mang tin tøc Ma trong khe thêi gian TSr1 víithuª bao B mang tin tøc Mb trong khe thêi gian TSr2 cña çc tuyÕn PCMi vµ PCMj t−¬ngøng. §Ó ®¬n gi¶n, ta xÐt s¬ ®å chuyÓn m¹ch cã 2 tuyÕn PCM ë ®Çu vµo còng nh− ®Çu ra.

N¹p REG0

N¹p REG1

N¹p REGN-1

Khe thêi gian néi bé

1 khe thêi gian

.

.

.



H×nh 2-23 : Sù trao ®æi th«ng tin trong m¹ng STS.

§Ó ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch cña cÊp T vµ S, ng−êi ta còng sö dông bé nhí chuyÓnm¹ch CMT vµ CMS nh− h×nh sau :

Trªn s¬ ®å nµy, bé nhí th«ng tin BM ®−îc sö dông kÐp. §Çu tiªn, ®Þa chØ ®−îc n¹pvµo CMS, CMT ë ®Þa chØ A,B. Gi¶ sö t¹i BM, ë « nhí r ®· ®−îc n¹p th«ng tin Mb.

I

J

...

H×nh 2-24 : S¬ ®å nguyªn lý STS.

1 i j r 1 i j r 1 i j r 1 i j r

S S S S

T

T

........

DDMM

Tõ

Tõ B

i

J

r

r

r1

r2

Tíi A

Tíi B

CMS

BM

BM

r1

r2CMT

r

i

j

i

j



Trong khe thêi gian TSr1, bé nhí CMS quÐt ®Õn « nhí r1, gi¸ trÞ i trong « nhí nµy sÏ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch S1 nèi víi ®−êng i ®Ó nhËn tÝn hiÖu Ma tõ thuª bao A vµ ghi vµo bénhí BM ë mét « nhí r nhÊt ®Þnh. Tin tøc Ma ®−îc chøa ë ®©y cho ®Õn khe thêi gian TSr2, lóc®ã, do « nhí r2 cña CMT cã gi¸ trÞ r nªn nã chØ ®Þnh ®äc « nhí r cña BM vµ do « nhí r2 cñaCMS cã gi¸ trÞ j nªn nã chØ ®Þnh S2 ®Êu nèi víi ®−êng j ®Ó ®−a th«ng tin vÒ ®Õn thuª bao B.

Còng trong khe thêi gian TSr2, do CMS cã gi¸ trÞ j nªn nã chØ ®Þnh nèi BM víi ®−êng jngâ vµo, tin tøc Mb ®−îc ghi vµo « nhí r cña BM. Tin tøc nµy ®−îc l−u ë ®©y cho ®Õn khethêi gian TSr1, lóc ®ã, do « nhí r1 cña CMT cã gi¸ trÞ r nªn nã chØ ®Þnh ®äc « nhí r cña BMvµ do « nhí r1 cña CMS cã gi¸ trÞ i nªn nã chØ ®Þnh S2 ®Êu nèi víi ®−êng i ®Ó ®−a th«ng tinvÒ ®Õn thuª bao A.

Nh− vËy, viÖc ®Êu nèi th«ng tin Ma vµ Mb gi÷a 2 tuyÕn ®−îc thùc hiÖn.

ViÖc nghÏn m¹ch trong s¬ ®å STS phô thuéc vµo viÖc t×m ra 1 « nhí rçi trong bé nhíchuyÓn m¹ch thêi gian. Cµng nhiÒu chuyÓn m¹ch thêi gian th× cµng gi¶m kh¶ n¨ng nghÏnm¹ch.

II.3.3. ChuyÓn m¹ch TST :

H×nh 2-25 : CÊu tróc chuyÓn m¹ch TST.

Çc tuyÕn PCM vµo ®−îc gi÷ l¹i tÇng vµo cña chuyÓn m¹ch T, cho ®Õn khi cßn ch−athÊy ®−êng rçi trªn ®−êng dÉn t−¬ng øng qua tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian tíi tÇng rat−¬ng øng cña chuyÓn m¹ch thêi gian. Vµ nã ®−îc gi÷ l¹i cho ®Õn khi b¾t ®Çu kho¶ng thêigian yªu cÇu thùc hiÖn th«ng tin ®· cho.

Gi¶ thiÕt tÇng chuyÓn m¹ch thêi gian lµ tiÕp th«ng hoµn toµn, th× khi thiÕt lËp cuécnèi trªn tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian cã thÓ sö dông kho¶ng thêi gian bÊt kú.

§iÓm quan träng cña tÇng chuyÓn m¹ch STS lµ tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian lµmviÖc víi sù ph©n chia thêi gian mét çch ®éc lËp víi çc tuyÕn PCM vµo.

TM

TD S

Module 11

R

...

...

...

Module N

1

...

R

...

...

...

...

1 2 N...

Thanh dÉn ra

... ...



Sù phong to¶ trong s¬ ®å TST cã thÓ xuÊt hiÖn trong tr−êng hîp kh«ng cã çckho¶ng thêi gian rçi bªn trong tÇng chuyÓn m¹ch kh«ng gian mµ trong suèt kho¶ng thêi gian®ã cã tÇng nèi trung gian tíi çc tÇng ra cña chuyÓn m¹ch thêi gian cïng rçi ®ång thêi. X¸csuÊt phong to¶ sÏ cùc tiÓu nÕu sè kho¶ng thêi gian cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian ®ñ lín.

CÊu tróc tÇng chuyÓn m¹ch STS th−êng ®−îc x©y dùng theo module, mçi module cã2 cÊp chuyÓn m¹ch T vµo ra vµ 1 cÊp S. Çc module liªn l¹c víi nhau b»ng çc thanh dÉnra ®−îc nèi vµo cÊp S.

¦u ®iÓm cña ph−¬ng ¸n nµy lµ çc module chuyÓn m¹ch ®éc lËp víi nhau nªn viÖcmë réng dung l−îng tæng ®µi cã thÓ thùc hiÖn mét çch dÓ dµng. Dung l−îng tèi ®a cñatr−êng chuyÓn m¹ch lµ do sè l−îng thanh dÉn quyÕt ®Þnh.

H×nh 2-26 : CÊu tróc module.

Ph−¬ng ¸n nµy sö dông réng r·i trong çc m¹ng chuyÓn m¹ch cã dung l−îng nhá®Õn trung b×nh tõ 16 ®Õn 32 module. Khi nèi víi dung l−îng cao sÏ vÊp ph¶i khã kh¨n vÒtruyÒn dÉn vµ ®é trÔ truyÒn dÉn kh«ng ®ång ®Òu.

§Ó kh¾c phôc nh−îc ®iÓm nµy, ng−êi ta t¸ch S ra khái module t¹o nªn mét cÊp S®éc lËp. TÊt c¶ çc module ®Òu th«ng qua 2 thanh dÉn nèi víi cÊp S. Khi ®ã ®é trÔ cña çcthanh dÉn ®−îc coi nh− ®ång ®Òu.

§Ó kh¶o s¸t sù häat ®éng cña chuyÓn m¹ch TST, ta xÐt sù trao ®æi tin tøc gi÷a haithuª bao A víi tin tøc Ma trªn khe thêi gian TSr1 (thuéc module Tki) vµ thuª bao B mang tintøc Mb trªn khe thêi gian TSr2 (thuéc module TKj). Sù trao ®æi th«ng tin gi÷a 2 kªnh thuéc 2module TKi vµ TKj qua cÊp chuyÓn m¹ch SM.

Mçi module cã 2 bé nhí th«ng tin BMT vµ BMR cÊt gi÷ th«ng tin ph¸t vµ thu. Mçi bénhí cã bé ®iÒu khiÓn thu vµ ph¸t t−¬ng øng.

ViÖc ®iÒu khiÓn cÊp chän trong chuyÓn m¹ch kh«ng gian SM do çc bé nhí CMS®¶m nhiÖm.

TM

TD

Module 11

R

...

...

...

Module N

R

...

1

...

S S

... ...

...

Module S



§Ó thùc hiÖn viÖc ®ã, cÇn 1 khe thêi gian néi bé ®ang rçi vÒ phÝa A còng nh− vÒ phÝaB cña chuyÓn m¹ch S. Gi¶ sö khe thêi gian rçi ®Çu tiªn ®−îc t×m thÊy lµ TSr, bé ®iÒu khiÓn®Êu nèi thùc hiÖn ghi th«ng tin ®iÒu khiÓn vµo çc bé nhí nh− sau :

Ghi gi¸ trÞ r1 vµo « nhí r cña CMTTi.

Ghi gi¸ trÞ i vµo « nhí r cña CMSj.

Ghi gi¸ trÞ r2 vµo « nhí r cña CMTRj.

Gi¶ sö r1<r2, çc bé nhí ®−îc quÐt lÇn l−ît theo çc khe thêi gian néi bé. Th«ng tinMa, Mb ®−îc ghi lÇn l−ît ë bé nhí ph¸t BMTi vµ BMR j ë çc « nhí r1, r2 t−¬ng øng.

H×nh 2-27 : ChuyÓn m¹ch TST.

Trong khe thêi gian néi bé TSr, øng víi khe thêi gian néi bé ®ang rçi r, khi çc bé nhí®−îc quÐt ®Õn « nhí r, gi¸ trÞ r1 trong bé nhí ®iÒu khiÓn ph¸t CMTTi ®iªï khiÓn viÖc ®äcth«ng tin trong Ma cÊt trong « nhí r1 trong BMTi sang SM. §ång thêi, gi¸ trÞ i trong « nhí r

r1

0

r2

R-1

0

r+R/2

R-1

0

r

R

0

r

R-1

0

r1

R-1

0

r2

R-1 0

r+R/2

R-1

0

r+R/2

R-1

0

r

R-1

BM R i

BM T i

SMTKi

CMT T i CMTR i

SMj

SMi

CMS i

BM T j

BM R j

CMT T j CMT R j CMS j i ... j

Ma

Mb

Ma

Mb

0

r2

R-1

r1 j

ir2r2



cña CMSj ®iÒu khiÓn SMj chän ®−êng i ®Ó lÊy th«ng tin Ma ghi vµo bé nhí thu BMRj cña TKj.§Þa chØ cña BMRj do CMTR j cung cÊp. Do ®ã, Ma ®−îc ghi vµo « nhí r2 cña BMRj. Nã ®−îc®äc ra ë thêi ®iÓm øng víi khe thêi gian r2, vµ h−íng th«ng tin tõ TKi ®Õn TKj ®· ®−îc thùchiÖn.

Tuy nhiªn, kh«ng cã ®−êng th«ng tin theo h−íng ng−îc l¹i. §Ó tæ chøc ®−îc ®−êngth«ng tin theo h−íng ng−îc l¹i, cã 2 ph−¬ng thøc cã thÓ sö dông lµ :

- ThiÕt lËp ®−êng míi hoµn toµn ®éc lËp b»ng 1 khe thêi gian néi bé rçi nµo ®ã.

- ViÖc thiÕt lËp phô thuéc víi h−íng ban ®Çu.

Ph−¬ng thøc thø nhÊt t¹o nªn mét hÖ thèng mÒ dÎo h¬n, nh−ng ph−¬ng thøc thø haitiÕt kiÖm ®−îc phÇn cøng h¬n. Lîi dông tÝnh chÊt ®èi xøng cña chuyÓn m¹ch, nh− vËy, viÖcchän ®−êng chØ cÇn tiÕn hµnh 1 lÇn lµ ®ñ.

Sö dông ph−¬ng thøc ®¶o pha, ®ã lµ : nÕu t×m ®−îc mét khe thêi gian néi bé ®ang rçicho h−íng tõ A ®Õn B lµ r th× ®−êng quay vÒ sÏ thùc hiÖn vµo ®óng khe thêi gian néi bé ën÷a khung thêi gian sau (r+R/2).

Nh− vËy, nÕu thùc hiÖn theo ph−¬ng thøc ®¶o pha th× bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi thùchiÖn ghi th«ng tin ®iÒu khiÓn vµo çc bé nhí nh− sau :

Ghi gi¸ trÞ r2 vµo « nhí r cña CMTTj.

Ghi gi¸ trÞ j vµo « nhí r cña CMSi.

Ghi gi¸ trÞ r1 vµo « nhí r cña CMTRi.

Trong khe thêi gian néi bé TSr+R/2, øng víi khe thêi gian néi bé ®ang rçi r+R/2, khiçc bé nhí ®−îc quÐt ®Õn « nhí r+R/2, gi¸ trÞ r2 trong bé nhí ®iÒu khiÓn ph¸t CMTTj ®iÒukhiÓn viÖc ®äc th«ng tin trong Mb cÊt trong « nhí r2 trong BMTj sang SM. §ång thêi, gi¸ trÞ jtrong « nhí r cña CMSi ®iÒu khiÓn SMi chän ®−êng j ®Ó lÊy th«ng tin Mb ghi vµo bé nhí thuBMRi cña TKi. §Þa chØ cña BMRi do CMTRi cung cÊp. Do ®ã, Ma ®−îc ghi vµo « nhí r1 cñaBMRi. Nã ®−îc ®äc ra ë thêi ®iÓm øng víi khe thêi gian r1, vµ h−íng th«ng tin tõ TKj ®Õn TKi®· ®−îc thùc hiÖn.

¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ 2 h−íng th«ng tin ®éc lËp nhau. Sau khi ®· ®−îcx¸c ®Þnh h−íng tõ TKi ®Õn TKj th× viÖc x¸c ®Þnh theo h−íng ng−îc l¹i lµ kh«ng cÇn thiÕt.

Do ®ã, nã th−êng ®−îc sö dông ®Ó tiÕt kiÖm bé nhí; ta chØ cÇn sö dông 1 trong 2 bénhí CMTT hay CMTR( gäi chung lµ CMT). §Þa chØ ®äc BMT vµ ghi BMR ®−îc lÊy ra trong 2 «nhí CMT, ®Þa chØ cña chóng th−êng çch nhau mét kho¶ng R/2.

Kh¶ n¨ng nghÏn m¹ch phô thuéc vµo viÖc t×m cÆp khe thêi gian rçi cho ®−êng truyÒngi÷a 2 chuyÓn m¹ch thêi gian. X¸c suÊt t×m cÆp khe thêi gian rçi nµy lµ lín nÕu sè khe thêigian néi bé lµ lín. Kh¶ n¨ng tiÕp th«ng hoµn hoµn cã thÓ ®−îc thùc hiÖn b»ng hai çch :

- T¨ng gÊp ®«i tèc ®é bit néi bé (t¨ng sè khe thêi gian néi bé).

- ThiÕt lËp thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch trªn hai mÆt ph¼ng song song.

Tãm l¹i, c¶ hai ph−¬ng thøc ®Òu t¨ng gÊp ®«i thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch.



II.3.4. NhËn xÐt :

Tãm l¹i, khi xÐt vÒ ph−¬ng diÖn chuyÓn m¹ch vµ ®iÒu khiÓn th× cÊp T lµ −u ®iÓm h¬nc¶. Tuy nhiªn, nã bÞ h¹n chÕ vÒ dung l−îng. Do ®ã, ®èi víi nh÷ng ttæng ®µi cã dung l−îngnhá, tæng ®µi ®Çu cuèi, tæng ®µi c¬ quan th−êng hay dïng chuyÓn m¹ch T.

Víi tæng ®µi cÊp cao h¬n, th−êng sö dông chuyÓn m¹ch ghÐp TST hay STS. M¹chSTS cã kh¶ n¨ng chän nhiÒu ®−êng nèi kh¸c nhau cho 1 cuéc gäi. Cã nghÜa lµ STS cã ®étin cËy cao h¬n ST. ChuyÓn m¹ch STS th−êng dïng cho thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch nhá, cã tèc®é lín.

M¹ng TST cã tÝnh chÊt chuyÓn m¹ch −u ®iÓm, kh¶ n¨ng chän ®−êng rçi nhiÒu h¬n,cÊu tróc ®iÒu khiÓn ®¬n gi¶n.

Dùa vµo b¶ng nµy mµ ta cã thÓ sö dông lo¹i nµo ®ã cho tæng ®µi ®Ó thÝch øng. §èivíi çc m¹ng lín, ng−êi ta sö dông ghÐp çc cÊp nhiÒu h¬n nh− TSST, SSTSS...

Çc mÆt so s¸nh STS TST

§é tin cËy (+)

Gi¸ thµnh +1 +2

Kü thuËt chän ®−êng +

§é phøc t¹p +

M«i tr−êng ®ång bé +

III.III.III.III. ChuyÓn m¹ch gãi :

III.1. C¬ së m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :

III.1.1. M« h×nh tæng thÓ :

H×nh 2-28 : M« h×nh tæng thÓ.

Node chuyÓnm¹ch

ThiÕt bÞ ®Çucuèi

M¹ngchuyÓn

m¹ch gãi



ThiÕt bÞ ®Çu cuèi : Sö dông çc dÞch vô do m¹ng cung cÊp.

Çc node chuyÓn m¹ch gãi : T¹o tuyÕn cho çc gãi tin gi÷a çc tuyÕn nèi kh¸c nhaucña m¹ng mµ chóng nèi tíi node chuyÓn m¹ch gãi nµy.

III.1.2. Tæ chøc ph©n líp cña m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :

Sö dông m« h×nh 7 líp ISO OSI ®Ó m« t¶ h¸i niÖm ®−îc sö dông ë m¹ng chuyÓnm¹ch gãi vµ chñ yÕu dùa trªn 3 líp bËc thÊp :

Líp H×nh thøc truyÒn

Líp 3 : Líp m¹ng Gãi

Líp 2 : Líp tuyÕn d÷ liÖu Khung

Líp1 : Líp vËt lý Bit

• Líp vËt lý :

Dµnh cho tuyÕn nèi vËt lý gi÷a thiÕt bÞ trong m¹ng. Th«ng tin trao ®æi d−íi d¹ng bit,bao gåm çc th«ng tin vÒ sè liÖu, b¸o hiÖu (®iÒu khiÓn) dïng ®Ó ®iÒu khiÓn thao t¸c cñatuyÕn nèi vµ x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i so thÓ sö dông cña tuyÕn, ®ång hå nhÞp ®Ó ghÐp nèi çc tÝnhiÖu sè liÖu khi kh«i phôc cÊu tróc tin ph¸t ë m¸y thu. Çc tÝn hiÖu nµy dïng ®Ó trao ®æi tintøc cÊp cao h¬n gi÷a hai thiÕt bÞ.

• Líp tuyÕn d÷ liÖu :

ChuyÓn tin gi÷a çc thiÕt bÞ, theo ®ã, yªu cÇu b¶n tin ®−îc chuyÓn ®i kh«ng bi lçi vµtheo 1 trinh tù chÝnh x¸c.

Ph¸t hiÖn lçi trong khung tuyÒn b»ng ph−¬ng ph¸p ARQ (Automatic RepeatreQuest), bao gåm 3 ph−¬ng thøc :

- Ph−¬ng thøc dõng vµ chê :

Bªn ph¸t ph¸t 1 khung vµ ph¶i chê tõ phÝa thu. NÕu nhËn ®−îc sù x¸c nhËn lµ :

ACK : Bªn ph¸t tiÕp tôc ph¸t khung tiÕp theo.

NAK : Bªn ph¸t ph¸t l¹i khung ®· ph¸t.

- Ph−¬ng thøc quay lïi :

B©n ph¸t ph¸t liªn tôc tõng khung, nÕu nhËn ®−îc ACK th× tiÕp tôc ph¸t, nÕu lµ NAKth× nã sÏ x¸c ®Þnh thø tù khung lçi ®ã vµ ph¸t l¹i liªn tôc khungnµy.

- Ph−¬ng thøc lÆp l¹i cã chän läc :

Ph¸t liªn tôc çc khung, nÕu lçi th× ph¸t l¹i khung bÞ lçi vµ tiÕp tôc c«ng viÖc ®ang dìdang.

M¹ng chuyÓn m¹ch gãi (X.25) th−êng dïng ph−¬ng thøc kÝch cì cöa sæ 7, tøc lµbªn ph¸t ph¸t 7 khung míi cÇn 1 khung x¸c nhËn tõ bªn thu.



• Líp m¹ng :

Líp tuyÕn lµm c«ng viÖc s÷a lçi, ®iÒu khiÓn luång theo tuyÕn gi÷a hai thiÕt bÞ ®Êunèi víi nhau. Líp m¹ng t¹o ®iÒu kiÖn cho th«ng tin gi÷a çc thiÕt bÞ mµ chóng kh«ng ®−îc®Êu nèi trùc tiÕp víi nhau (nghÜa lµ qua m¹ng).

§Ó thiÕt lËp tuyÕn nèi líp m¹ng gi÷a hai thiÕt bÞ, th× chóng cÇn cã kh¶ n¨ng thÝch øngvíi nhau. Th«ng th−êng,mçi thiÕt bÞ ®Êu nèi vµo m¹ng cã ®Þa chØ riªng, mçi thiÕt bÞ cã thÓdùa vµo ®Þa chØ cña thiÕt bÞ kh¸c mµ yªu cÇu thiÕt lËp th«ng tin gi÷a chóng.

Cã 2 çch ®Ó x©y dùng líp m¹ng :

- Mçi thiÕt bÞ cã mét ®Þa chØ riªng.

- Dïng tuyÕn nèi gi÷a 2 thiÕt bÞ x©y dùng mét ®Þa chØ.

III.1.3. ThiÕt lËp tuyÕn nèi :

H×nh 2-29 : ThiÕt lËp tuyÕn nèi tõ A ®Õn B.

XÐt mét qu¸ tr×nh thiÕt lËp tuyÕn nèi tõ A ®Õn B nh− sau :

- Yªu cÇu gäi : Thuª bao A gëi mét gãi tin yªu cÇu gäi (Call Request) ®Õn nodechuyÓn m¹ch gãi S4. Gãi yªu cÇu gäi chøa ®Þa chØ cña thiÕt bÞ cÇn gäi. Trongmét vµi giao thøc, gãi yªu cÇu gäi lu«n chøa ®Þa chØ cña thuª bao chñ gäi ®Ó biÕt®−îc gèc cña cuéc gäi. Gãi tin xÕp hµng trong S4 vµ sau ®ã chuyÓn ®Õn çcnode kh¸c vµ cuèi cïng ®Õn S1.

- Gäi ®Õn : Gãi tin tõ S1 chuyÓn ®Õn thiÕt bÞ ®Ých B.

- TiÕp nhËn cuéc gäi : Sau khi nhËn ®−îc gãi tin thiÕt lËp, thuª bao B tiÕp nhËncuéc gäi b»ng çch gëi mét gãi tin tiÕp nhËn (Call Accepted), gãi tin nµy ®−îc gëitrë l¹i vÒ A cho biÕt B cã chÊp nhËn ph−¬ng tiÖn A yªu cÇu hay kh«ng.

- ChuyÓn tin : Ngay sau khi thiÕt lËp, ®Çu cuèi A nhËn ®−îc gãi tin chÊp nhËn tõ B,qu¸ tr×nh chuyÓn tin b¾t ®Çu. Nõu chiÒu dµi b¶n tin lín h¬n kÝch th−íc mét gãi tinth× b¶n tin ®ã sÏ ®−îc chia thµnh çc gãi tin cã kÝch th−íc cè ®Þnh råi truyÒn ®i.

- Gi¶i táa : NÕu B tõ chèi cuéc gäi, nã ph¸t ®i mét b¶n tin yªu cÇu gi¶i táa (ClearRequest) ®Ó b¸o cho thuª bao A biÕt lµ cuéc gäi kh«ng ®−îc tiÕp nhËn.

B

A

S2

S1

S4

S5

S3



III.1.4. Kªnh logic :

Trong viÖc truyÒn d÷ liÖu, qu¸ tr×nh tuyÒn tin gi÷a hai thuª bao kh«ng ®−îc thùc hiÖnmét çch tù ®éng ngay c¶ khi ®−êng th«ng tin ®· ®−îc kÕt nèi b»ng ®iÖn. Trong chuyÓnm¹ch kªnh, chØ cã kªnh vËt lý ®−îc thiÕt lËp. Trong chuyÓn m¹ch gãi, kªnh nèi ®−îc thiÕt lËplµ kªnh logic. Kªnh logic cã thÓ lµ m¹ch ¶o (VC), m¹ch ¶o vÜnh viÔn (PVC), d÷ liÖu biÓu(DG), chän nhanh (FS) tïy theo ®Æt tÝnh dÞch vô cña chóng.

III.1.5. Çc h×nh th¸i dÞch vô :

• M¹ch ¶o (VC : Virtual Circuit) :

Sù nèi logic cña m¹ch ®−îc thiÕt lËp tr−íc khi truyÒn çc gãi. §©y lµ cung ®o¹n s½nsµng, sau ®ã lµ cung ®o¹n chuyÓn sè liÖu khi kªnh (m¹ch) ¶o ®· ®−îc thiÕt lËp vµ cuèi cïnglµ cung ®o¹n gi¶i phãng cuéc gäi ¶o.

Nh− vËy, kªnh ¶o ®−îc xem lµ kªnh logic sau khi ®· ®−îc thiÕt lËp vµ duy tr× ®Õn khigi¶i phãng cuéc gäi.

BÝ dô, thuª bao A gëi 1 hay nhiÒu gãi ®Õn B, ®Çu tiªn, nã truyÒn Call Request tíinode S4, t¹i ®©y, S4 sö dông b¶ng t¹o tuyÕn ®Ó quyÕt ®Þnh chuyÓn gãi tíi node kÕ tiÕp nµo(ch¼ng h¹n node S2). Qu¸ tr×nh nµy l¹i tiÕp tôc x¶y ra trong S2 ®Ó ®Õn ®−îc S1. S1 gëi gãiyªu cÇu gäi ®Õn B vµ B tr¶ lêi b»ng gãi chÊp nhËn cuéc gäi theo h−íng ng−îc l¹i. B©y giê,d÷ liÖu tõ A ®Õn B ®−îc truyÒn theo con ®−êng trªn mµ kh«ng ph¶i tiÕn hµnh t×m ®−êng chomçi gãi n÷a. Kªnh ¶o nµy ®−îc xãa b»ng gãi Clear Request.

Cïng mét thêi gian, 1 node chuyÓn m¹ch cã thÓ cã nhiÒu VC ®Õn node chuyÓnm¹ch kh¸c.

• M¹ch ¶o vÜnh viÔn (PVC : Permanent Virtual Circuit) :

M¹ch ¶o vÜnh viÔn lµ ph−¬ng thøc thiÕt lËp m¹ch ¶o cè ®Þnh gi÷a hai thuª bao.

VÒ mÆt logic cã thÓ so s¸nh víi ®−êng d©y cho thuª trong m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh,vµ kiÓu chuyÓn m¹ch nµy kh«ng cÇn thiÕt lËp hay gi¶i phãng cuéc gäi qua m¹ng.

§èi víi nh÷ng m¹ng sö dông viÖc ®Þnh tuyÕn theo kiÓu m¹ch nµy th× chøc n¨ng ®ÞnhtuyÕn t¹i líp m¹ng bao gåm hai phÇn :

- §Þnh tuyÕn khi m¹ch ¶o ®−îc khëi t¹o vµ ®¶m b¶o gãi tin ®i ®Õn tuyÕn ®· chän.Nãi chung, thuËt to¸n ®Þnh tuyÕn sÏ phô thuéc vµ h×nh th¸i dÞch vô cña ng−êi södông.

- §iÒu khiÓn luång hay ®iÒu khiÓn t¾c ngo·n trong tr−êng hîp t¶i ®−a vµo qu¸ kh¶n¨ng phôc vô cña m¹ng.

• D÷ liÖu biÓu (DG : DataGram) :

Kh«ng nh− nh÷ng kªnh ¶o tr−íc ®ay, ®©y lµ ph−¬ng ph¸p kh«ng cÇn thiÕt lËp 1 kªnhlogic gi÷a hai thuª bao. Thuª bao chñ gäi chØ cÇn gëi mét gãi kÌm theo ®Þa chØ cña thuª baobÞ gäi vµ dùa vµo ®Þa chØ ®ã, m¹ng sÏ chuyÓn nã ®Õn cuéc gäi ®Ých. Vµ nh− vËy, kh¶ n¨ngçc gãi sÏ truyÒn b»ng nh÷ng con ®−êng kh¸c nhau.



Ph−¬ng ph¸p nµy thuËn lîi cho nh÷ng b¶n tin rÊt ng¾n. Tuy nhiªn, nã cã mét sènh−îc ®iÓm sau :

- Khã ph¸t hiÖn vµ söa lçi trªn ®−êng truyÒn.

- Kh«ng cã kh¶ n¨ng b¶o mËt.

- Mçi gãi ®Òu ph¶i mang ®Þa chØ ®Ých, ®«i khi chiÕm mét kÝch th−íc ®¸ng kÓ.

• Chän nhanh (FS : Fast Selection) :

§©y lµ sù kÕt hîp gi÷a VC vµ DG, víi nguyªn t¾c sau :

- Gãi ®Çu tiªn ®−îc truyÒn theo DG (cã ®Þa chØ ®Ých), ®ång thêi yªu cÇu thiÕt lËpkªnh ¶o VC.

- Nªu b¶n tin ng¾n th× kÕt thóc lu«n viÖc truyÒn d÷ liÖu.

- NÕu b¶n tin dµi th× duy tr× kªnh ¶o vµ chuyÓn sang VC.

III.1.6. Ph−¬ng thøc ®Þnh tuyÕn trong m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :

• §Þnh tuyÕn cè ®Þnh :

§©y lµ ph−¬ng thøc ®Þnh tuyÕn ®¬n gi¶n nhÊt, trong ®ã, thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch gãi cñam¹ng chøa çc b¶ng ®Þnh tuyÕn cè ®Þnh ch»m cung cÊp cho chóng tÊt c¶ çc th«ng tin cÇnthiÕt ®Ó ph©n h−íng çc gãi qua m¹ng.

Thùc ra, b¶ng t¹o tuyÕn nµy ®· ®−îc cÊu t¹o s½n vµ ®−îc n¹p vµo çc node chuyÓnm¹ch gãi khi m¹ng ®−îc cÊu tróc lÇn ®Çu. Nõu cã mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi míi ®−îc ®−a vµom¹ng th× b¶ng t¹o tuyÕn nµy ph¶i ®−îc cËp nhËt ®Ó ph©n tuyÕn cè ®Þnh cho thiÕt bÞ ®ã.

Nãi chung, çc b¶ng t¹o tuyÕn ë mçi node chuyÓn m¹ch lµ khµc nhau. Do ®ã, ë çcm¹ng lín, qu¶n lý nhiÒu tËp hîp b¶ng t¹o tuyÕn trë thµnh mét c«ng viÖc khã nhäc cho ng−êi®iÒu khiÓn vµ qu¶n lý m¹ng.

§Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, ng−êi ta chia khu vùc nh− trong m¹ng ®iÖn thäai. §Þa chØcña thiÕt bÞ ®Çu cuèi chøa mét sè th«ng tin vÒ t¹o tuyÕn.

¦u ®iÓm : ®¬n gi¶n.

Nh−îc ®iÓm : Çc b¶ng t¹o tuyÕn cÇn ®−îc thiÕt lËp nh©n c«ng, ®ång thêi qu¸ tr×nhthiÕt lËp chóng cÇn ph¶i biÕt kh¸ râ vÒ t×nh h×nh m¹ng vµ l−u l−îng t¶i.

Tuy nhiªn, sù ph©n chia t¶i cho çc h−íng ghÐp cã thÓ t¹o chøc n¨ng tù ®éng c¾tkhi cã lçi trong m¹ng. Ngoµi ra, ng−êi ta cã thÓ sö dông b¶ng t¹o h−íng phô, ®Ò phßng khih−íng chÝnh cã sù cè. Tuy nhiªn, gi¶i ph¸p trªn lµ rÊt phøc t¹p.

• §Þnh tuyÕn ®éng :

§èi víi ph−¬ng thøc nµy, çc thiÕt bÞ chuyÓn m¹hcgäi cã thÓ ®−a ra nh÷ng quyÕt®Þnh t¹o h−íng vµ dùa vµo tr¹ng th¸i cña m¹ng khi chuyÓn m¹ch cho çc gãi.

Mét sè m¹ng cã møc ®é hiÖu dông rÊt quan träng, cã nghÜa lµ thêi gian sö dông®−êng nèi gi÷a çc thiÕt bÞ cµng nhiÒu cµng tèt. Nh− vËy, muèn t¨ng ®é hiÖu dông th× m¹ng



cÇn cã kh¶ n¨ng tù ®éng sö dông tuyÕn phô gi÷a çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi trong tr−êng hîp cãsù cè tuyÕn hoÆc node chuyÓn m¹ch.

MÆt kh¸c, ®Ó sö dông m¹ng tèi −u, cÇn t¸ch l−u l−îng cho çc h−íng kh¸c nhau(hay cßn gäi lµ ph©n t¶i). Vµ nh− vËy, ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®éng thuËn tiÖn cho viÖc ®iÒuchØnh luång t¶i cho mçi h−íng ®Ó ®¶m b¶o sö dông tèi da çc tuyÕn vµ thêi gian tÓ çc gãitin lµ thÊp nhÊt. Muèn vËy, çc node chuyÓn m¹ch gãi ph¶i t¹o ra çc quyÕt ®Þnh th«ng minhkhi chuyÓn m¹hc cho tõng gãi ë mçi t×nh huèng.

Ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®éng nµy lµ ®¬n gi¶n, nhÊt lµ mçi node chuyÓn m¹hc cñam¹ng chØ hiÓu biÕt vÒ t¶i cña tuyÕn vµ t¹ng th¸i cña çc tuyÕn ®Êu nèi trùc tiÕp vµo node.Chóng kh«ng cÇn ph¶i biÕt tr¹ng th¸i cña mäi tuyÕn vµ çc node chuyÓn m¹hc kh¸c trongm¹ng.

Ph−¬ng thøc t¹o tuyÕn ®«ng ®−îc l−u toµn bé trong mçi node chuyÓn m¹ch, nã®−îc sö dông h÷u hiÖu trong m¹ng X.25.

III.2. Giao thøc X.25 :

III.2.1. Kh¸i niÖm chung :

Giao thøc lµ mét tËp hîp çc quy t¾c, quy −íc mµ çc thùc thÓ tham gia tuyÒn th«ngtin trªn m¹ng ph¶i tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o m¹ng ho¹t ®éng tèt.

Giao thøc CCITT X.25 (84) :

§©y lµ giao thøc quan träng nhÊt trong çc giao thøc chuyÓn m¹ch gãi. 84 thÓ hiÖnn¨nm xuÊt b¶n cña tµi liÖu khuyÓn nghÞ X.25 nµy.

T−¬ng øng víi 3 líp cÊp thÊp cña m« h×nh 7 líp OSI, X25 cã 3 cÊp lµ :

X.25 cÊp 1 : CÊp vËt lý.

X.25 cÊp 2 : CÊp tuyÕn sè liÖu.

X.25 cÊp 3 : CÊp m¹ng.

III.2.2. X.25 cÊp 1 : CÊp vËt lý :

CÊp vËt lý cña giao thøc nµy x¸c ®Þnh çc vÊn ®Ò nh− b¸o hiÖu ®iÖn vµ kiÓu cña çcbé ®Êu chuyÓn ®−îc sö dông. Nã cho phÐp 2 kiÓu giao tiÕp chÝnh lµ X.21 vµ X.21bis. Nãcòng cho phÐp giao tiÕp nèi tiÕp V khi cÇn.

III.2.3. X.25 cÊp 2 : CÊp tuyÕn sè liÖu :

Cung cÊp 1 ®−êng th«ng tin ®iÒu khiÓn, ®ång thêi ®¶m b¶o kh«ng cã lçi gi÷a hai ®Çucuèi cña tuyÕn liªn l¹c. Nã t¹o ®iÒu kiÖn cho cÊp cao h¬n còng nh− cÊp d−íi ®Ó ®iÒu khiÓnluång.

Cã hai kiÓu giao thøc X.25 cÊp 2 :

+ LAP (Link Access Procedure : ThÓ thøc th©m nhËp tuyÕn).

+ LAPB (Link Access Procedure Balanced : ThÓ thøc th©m nhËp tuyÕn c©n b»ng).



LAPB hoµn thiÖn h¬n LAP mét Ýt vµ lµ kiÓu ®−îc sö dông réng r·i hiÖn nay.

LAPB cã hai kiÓu giao thóc :

- SLP (Single Link Procedure : ThÓ thøc ®¬n tuyÕn) : Giao thøc gi÷a DTE vµ TCEdïng mét uyÕn th«ng tin.

- MLP (Multi Link Procedure : ThÓ thøc ®a tuyÕn) : Cho phÐp sö dông ®a tuyÕnliªn l¹c gi÷a DTE vµ DCE. NÕu mét trong çc tuyÕn cã sù cè th× çc tuyÕn khsc®−îc sö dông mµ kh«ng bÞ mÊt sè liÖu. §iÒu nµy cho phÐp ph©n t¶i gi÷a çctuyÕn vµ tù ®éng kh¾c phôc lçi cho mét hoÆc nhiÒu tuyÕn.

• ThÓ thøc khung LAPB :

1!8 1!8 1!8/16 1!N.8 16!1 1!8

F A C INFO FCS F

01111110 8 bits 8/16 bits N.8 bits 16 bits 8 bits

- Tr−êng cê F (Flag) :

Gåm mét byte 8 bits, khi çc khung ch−a ®−îc ph¸t ®i th× çc bóyt cê F ®−îc chuyÓn®i d−íi d¹ng tæ hîp bits 01111110. Cê b¾t ®Çu cña mét khung vµ kÕt thóc cña mét khungkh¸c. VËy, gi÷a hai khung chØ cã duy nhÊt 1 cê.

§Ó tr¸nh sù pháng t¹o tÝn hiÖu cê cña th«ng tin, ng−êi ta sö dông ph−¬ng ph¸p sau :

Khi ph¸t hiÖn th«ng tin cã 5 bits 1 liªn tiÕp th× ng−êi ta chÌn vµo ®ã 1 bit 0 ngaysau bit 1 thø 5 ®ã vµ khi thu, ng−êi ta ph¸t hiÖn ra vµ lo¹i bá bit 0 nµy.

- Tr−êng ®Þa chØ A (Address) :

Cã kÝch th−íc 1 byte chøa ®Þa chØ gãi tin. Vïng nµy cã thÓ lµ 00000011 (®Þa chØ A)hoÆc 00000001 (®Þa chØ B). Çc lÖnh vµ çc ®¸p øng ®−îc ph©n biÖt nhê gi¸ trÞ tr−êng nµy.Trong qu¸ tr×nh ®¸o øng, ®Þa chØ lu«n lµ ®Þa chØ cña tr¹m thø cÊp. NÕu DCE ph¸t lÖnh th×dïng ®Þa chØ A cßn DTE ph¸t lªnh th× dïng ®Þa chØ B.

- Tr−êng ®iÒu khiÓn C (Control) :

X¸c ®Þnh xem khung chøa nh÷ng g×, kÝch th−íc th«ng th−êng lµ 8 bits, nh−ng nÕu cãsù thay ®æi vÒ giao thøc th× cã thÓ lµ 16 bits.

- Tr−êng th«ng tin INFO (Information) :

Dïng ®Ó chuyÓn tin tøc cÊp cao h¬n (cÊp m¹ng).

- Tr−êng FCS (Frame Check Stream) :

Chøa d·y kiÓm ta khung ®Ó ph¸t hiÖn lçi trong khung truyÒn. Bªn thu sÏ dïng tr−êngnµy ®Ó kiÓm tra khung ch»m ®¶m b¶o néi dung khung thu ®−îc lµ kh«ng cã lçi.

• Çc kiÓu khung LAPB :

KiÓu khung LAPB ®−îc x¸c ®Þnh ë tr−êng ®iÒu khiÓn.



Giao thøc LAPB x¸c ®Þch mét kiÓu khung chÝnh thèng ®−îc dïng ®Ó chuyÓn tin theogiao thøc LAPB vµ giao thøc cao h¬n.

Chñ yÕu cã hai kiÓu khung, ®ã lµ khung lÖnh vµ khung ®¸p øng. Khung ®¸p øngdïng ®Ó x¸c nhËn céng viÖc thu khung lÖnh.

VÝ dô : Khung I lµ khung lÖnh, sau khi thu ®−îc mét khung I hay nhiÒu khung I th×mét ®¸p øng cÇn ®−îc chuyÓn ®i ®Ó x¸c ®Þnh r»ng khung hoÆc çc khung ®· thu lµ chÝnhx¸c.

ThÓ thøc LÖnh §¸p øng M∙ hãaChuyÓn tin I (tin) 0 N(S) P N(R)

RR (s½n sµng thu) RR (s½n sµng thu) 1 0 0 0 P/F N(R)

RNR (ch−a s½n sµngthu)

RNR (ch−a s½n sµng thu) 1 0 1 0 P/F N(R)Gi¸m s¸t (S)

REJ (kh«ng chÊp nhËn) REJ (kh«ng chÊp nhËn) 1 0 0 1 P/F N(R)

SABM (thiÕt lËp ph−¬ngthøc c©n b»ng kh«ng®ång bé)

1 1 1 1 P 1 0 0

DISC (gi¶i táa tuyÕnnèi)

1 1 0 0 P 0 1 0

DM (ph−¬ng thøc kh«ng®Êu nèi)

1 1 1 1 F 0 0 0

UA (x¸c nhËn kh«ng ®¸nhsè)

1 1 0 0 F 1 1 0

Kh«ng ®¸nhsè (U)

FRMR (kh«ng chÊp nhËnkhung)

1 1 1 0 F 0 0 1

Çc lÖnh vµ çc ®¸p øng ®−îc ph©n biÕt nhê tr−êng A cña khung. §¸p øng cña lÖnhthu ®−îc lu«n cã cïng tr−êng A cña lÖnh nµy. NÕu DCE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ A. NÕuDTE ph¸t lÖnh th× dïng ®Þa chØ B vµ ë cÊp tuyÕn sè liÖu th× ®©y lµ sù kh¸c biÖt gi÷a DTE vµDCE.

• Khung I : Khung tin, lµ mét khung lÖnh, nã dïng ®Ó chuyÓn tin cho giao thøc cÊp caoh¬n.

• Khung S : Khung gi¸m s¸t, lµ khung lÖnh hoÆc khung ®¸p øng. Nã liªn quan ®Õn viÖc®iÒu khiÓn luång cho khung tin (I) vµ kh¾c phôc lçi tuyÕn th«ng tin do háng khung.

• Khung U : Lµ khung kh«ng ®¸nh sè v× chóng kh«ng chøa çc ®Þa chØ d·y. Çc khung nµy®−îc dïng khëi x−íng chän tuyÕn (SABM, SABME, DISC, DM, UA) vµ b¸o ço nh÷ngph¹m vi giao thøc.

- Khung lÖnh SABM (Set Asynchronous Balanced Mode : thiÕt lËp ph−¬ng thøcc©n b»ng kh«ng ®ång bé) vµ SABME (Set Asynchronous Balanced ModeExtended : thiÕt lËp ph−¬ng thøc c©n b»ng kh«ng ®ång bé më réng) : Dïng ®ÓthiÕt lËp tuyÕn vµo tr¹ng th¸i chuyÓn tin (tøc lµ t¹ng th¸i tèi cao). Sù kh¸c biÖtgi÷a hai lÖnh nµy lµ SABM ®ßi hái ph−¬ng thøc lµm viÖc th«ng th−êng (víi kÝchcì cöa sæ tèi ®a lµ 7) vµ SABME ®ßi hái ph−¬ng thøc lµm viÖc më réng (kÝch cìcöa sæ tèi ®a lµ 127).



- Khung lÖnh DISC (Disconect : gi¶i táa) : Dïng ®Ó ®−a tuyÕn vÒ tr¹ng th¸i thÊp, ëmét chõng mùc nµo ®ã, nã ng−îc víi SABM vµ SABME.

- Khung ®¸p øng DM (Disconect Mode : ph−¬ng thøc gi¶i táa) : Dïng ®Ó tr¶ lêi chotr¹ng SABM vµ SABME ®· thu nÕu m¸y ph¸t DM kh«ng muèn ®ua tuyÕn vµotr¹ng th¸i chuyÓn tin.

- §¸p øng UA (x¸c nhËn kh«ng ®¸nh sè) : Dïng ®Ó kh¼ng ®Þnh lÖnh DISC hoÆcSABM thu ®−îc.

- §¸p øng FRMR (kh«ng chÊp nhËn khung) : Dïng ®Ó chØ thÞ lÖnh sau cïng hoÆc®¸p øng sau cïng kh«ng hîp lÖ vÒ mÆt nµo ®ã. FRMR mang th«ng tin m« t¶ lýdo.

• Çc tr−êng N(R) vµ N(S) :

Côm N(R) do bé ph¸t khung sè liÖu sö dông ®Ó b¸o cho m¸y thu sè thø tù cñakhung tiÕp theo mµ m¸y thu ®ang ®îi. Çc khung RR vµ RNR dïng côm nµy ®Ó kh¼ng ®Þnhc«ng viÖc thu çc khung tin cã thø tù tíi N(R). Khung REJ dïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i çckhung tin cã thø tù b¾t ®Çu tõ N(R).

Côm N(S) dïng ®Ó chØ sè thø tù cña mét khung tin.

• Bit P (Poll/Final) :

Bit P (Poll/final : ®Çu / cuèi) ®−îc sö dông chung ®Ó chØ thÞ mét khung ®· ®−îc ph¸tl¹i.

Khi sö dông mét lÖnh th× bit nµy lµ bit ®Çu, cßn khi sö dông mét ®¸p øng th× bit nµygäi lµ bit cuèi. Khi mét ®¸p øng ®−îc t¹o ra cho mét lÖnh th× bit cuèi ph¶i b»ng bit ®Çu cñalÖnh.

Tæng qu¸t: Lóc ®Çu ph¸t mét lÖnh th× bit ®Çu b»ng 0. Khi lªnh ®· ®−îc ph¸t ®i, cÇncã mét ®¸p øng. NÕu kh«ng thu ®−îc ®¸p øng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh th× lÖnhsÏ ®−îc ph¸t l¹i. LÇn nµy bit ®Çu ®−îc lËp (1).

Kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh nµy lµ T1, ®ã lµ 1 trong çctham sè ®Ó cÊu h×nh tuyÕn ®ÆcbiÖt.

• Thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu :

Thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu cã hai cung ®o¹n chÝnh : cung ®o¹n lËp tuyÕn vµ cung®o¹n chuyÓn tin. Çc cung ®o¹n nµy ®−îc chia thµnh çc tr¹ng th¸i tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓmh×nh th¸i cña giao thøc. V× vËy, giao thøc nµy ®−îc x¸c ®Þnh theo b¶ng tr¹ng th¸i. §iÒu nµycã nghÜa lµ nÕu biÕn cè x¶y ra theo tr¹ng th¸i nµy th× lµm nh− vËy vµ chuyÓn sang tr¹ng th¸imíi ®ã. B¶ng tr¹ng th¸i chØ cÇn thiÕt cho nh÷ng ng−êi thùc hiÖn tr¹ng th¸i, v× vËy chngs takh«ng quan t©m ®Õn b¶ng tr¹ng th¸i.

Thao t¸c ®èi víi DTE vµ DCE lµ nh− nhau, v× vËy, chóng ta sö dông thuËt ng÷ DXE.



• Cung ®o¹n lËp tuyÕn :

Lµ cung ®o¹n khi mét DXE míi ®−îc khëi ®éng. §èi víi tr¹ng th¸i nµy, phæ biÕn nhÊtlµ ph¸t DISC theo chu kú víi ý nghÜa t«i ®ang vµo cuéc. Nªu kh«ng nhËn ®−îc ®¸p øngtrong kho¶ng thêi gian T1 th× DISC ®−îc ph¸t lÇn n÷a nh−ng cã lËp bit P. Nã ®−îc viÕt lµDISC(P).

NÕu mét DXE thu 1 DISC hay DISC(P) muèn khëi ®éng tuyÕn, nã tr¶ lêi b»ng 1 UAhay UA(F) (lµ mét UA cã thiÕt lËp bit cuèi F). DXE thu ®−îc UA hoÆc UA(F) sÏ chê 1 kho¶ngthêi gian T3. NÕu trong kho¶ng thêi gian nµy thu ®−îc 1 SABM hhoÆc SABME th× ®¸p øngUA ®−îc ph¸t ®i vµ tuyÕn sè liÖu chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓn tin. Nªu lµ 1 SABM(P) haySABME(P) nhËn ®−îc th× 1 UA(F) ®−îc ph¸t ®i vµ tuyÕn còng chuyÓn sang cung ®o¹nchuyÓn tin. L−u ý : nÕu sù chËm trÔ h¬n x¶y ra th× cã nghÜa lµ SABM hay SABME ®· bÞ mÊt,v× sù thiÕt lËp bit ®Çu chØ thÞ r»ng khung ®· ®−îc ph¸t ®i.

H×nh 2-30 : ThiÕt lËp tuyÕn.

• Cung ®o¹n chuyÓn tin :

H×nh 2-31 : ThiÕt lËp tuyÕn sau khi gi¶i táa.

Ph¸t DISC

Ph¸t DISC(P)

Ph¸t DISC(P)

DCEDTE

T1

T1

Ph¸t DISC

DCEDTE

Ph¸t UA(F)

Thu DISC

Thu UA(F)Ph¸t SABM

Thu SABM

Ph¸t UA(F)

Thu UA(F)

Ph¸t DISCThu DISC

Ph¸t UA

Thu UA

Tr¹ng th¸i thiÕt lËp

Tr¹ng th¸i chuyÓn tin



Trong cung ®o¹n chuyÓn tin I, çc khung RR, RNR, REJ ®−îc dïng ®Ó ®iÒu khiÓnc«ng viÖc chuyÓn giao sè liÖu giao thøc cÊp cao h¬n qua tuyÕn. NÕu thu ®−îc 1 khung IchuÈn x¸c vµ DXE cã thÓ tiÕp nhËn n÷a th× nã tr¶ lêi cho khing I nµy b»ng mét khung ®¸pøng RR. NÕu DXE kh«ng thÓ tiÕp nhËn n÷a, nã tr¶ lêi b»ng khung ®¸p øng RNR, b¸o choDXE kia biÕt nã ®ang bËn vµ kh«ng thÓ tiÕp nhËn Ýt nhÊt trong thêi ®iÓm nµy. §¸p øng REJdïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i 1 hay nhiÒu khung I mµ nã nghÜ lµ ®· bÞ mÊt (cã thÓ bÞ lo¹i bá do lçiFCS sinh ra trong khi thu).

Çc khung RR, RNR, REJ dïng ®Ó tr¶ lêi khung I vµ çc ®¸p øng. D¹ng lÖnh cñaçc khung RR, RNR, REJ dïng ®Ó hái DXE kia vÒ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña nã, hoÆc b¸o chonã nÕu tr¹ng th¸i DXE ®· thay ®æi. Khi sö dông lµ lÖnh th× lu«n cã sù thiÕt lËp bit ®Çu. V× vËy,çc ®¸p øng t¹o ra ë bªn kia lu«n thiÕt lËp bit cuèi.

H×nh 2-32 : VÝ dô sö dông RR(P).

Gi¶ sö mét DXE ®· tr¶ lêi cho khung tin b»ng mét ®¸p øng RNR do nã kh«ng thÓtiÕp nhËn sè liÖu ®−îc n÷a. Khi l¹i cã thÓ tiÕp nhËn, nã cã thÓ ph¸t lÖnh RR(P) cho DXE kia,th«ng b¸o vÒ tr¹ng th¸i míi cña nã. Sau ®ã, DXE thu cã thÓ tr¶ lêi b»ng mét ®¸p øng RR(F),RNR(F) hay REJ(F) tïy thuéc vµo tr¹ng th¸i cña nã vµ cã thÓ ph¸t tiÕp tôc khung I. C¶ DTEvµ DCE cã thÓ chuyÓn sang tr¹ng th¸i thiÕt lËp nhê ph¸t lÖnh DISC bÊt kú lóc nµo. NÕu métDXE ®ßi hái phôc håi tuyÕn th× nã ph¸t lÖnh SABM hoÆc SABME, vµ ®iÒu nµy còng cã thÓx¶y ra ë bÊt kú lóc nµo. Phi¸ thu ph¸t 1 UA ®Ó tr¶ lêi tuyÕn trë l¹i cung ®o¹n chuyÓn tin.

• Tr¹ng th¸i tõ chèi khung :

X¶y ra khi thu mét khung kh«ng hîp lÖ. §iÒu ®ã cã nghÜa 1 khung ®· kh«ng ®−îc thunhËn cïng víi ®Þa chØ A hoÆc B ë tr−êng ®Þa chØ A vµ kh«ng cã lçi FCS, nh−ng néi dung cñakhung vÉn kh«ng chuÈn x¸c hoÆc kh«ng t−¬ng øng víi tr¹ng th¸i cña m¸y thu. §ay lµ tr¹ngth¸i t−¬ng ®èi trÇn träng, cã thÓ hiÖn sù vi ph¹m giao thøc vµ cÇn ph¶i t¸i lËp tuyÕn. MÆc dïtuyÕn cã thÓ t¸i lËp ngay sau khi ph¸t lÖnh SABM hoÆc SABME, nh−ng kh«ng thÓ b¸o choDXE kia biÕt v× sao ph¶i khëi ®éng. V× vËy, khi 1 DXE thu 1 khung kh«ng hîp lÖ th× nã ph¸t®¸p øng FRMR ®Ó b¸o cho DXE kia biÕt çi g× ®· bÞ sai.

Ph¸t khung I

DCEDTE

Ph¸t ®¸p øng RNR

Thu khung I

Thu ®¸p øng RNRPh¸t lÖnh RR(P)

Thu lÖnh RR(P)

Ph¸t ®¸p øngRR(F)

Thu ®¸p øngRR(F) Ph¸t khung I

Thu khung I



§¸p øng FRMR lµ mét bit ®Æt biÖt v× nã lµ mét ®¸p øng duy nhÊt cã thÓ ph¸t ®i ®Ó tr¶lêi mét ®¸p øng tèt-cã ph¶i kh«ng? Ngay ë tr¹ng th¸i tõ chèi khung, tuyÕn cã thÓ ®−îc t¸ikhëi ®éng b»ng 1 lÖnh SABM hoÆc SABME.

• Çc tham sè hÖ thèng :

Çc tham sè hÖ thèng lµ çc tham sè cÊu h×nh, nã x¸c ®Þnh çc khÝa c¹nh nµo ®ãcña sù thao t¸c cÊp tuyÕn sè liÖu.

§¹i l−îng T1 lµ kho¶ng thêi gian m¸y ph¸t khung lÖnh chê mét ®¸p øng tr−íc khiph¸t mét lÖnh cã g¾n bit ®Çu. §«i khi gäi lµ thêi gian t¸i thö. T1 ph¶i lín h¬n thêi gian dïng®Ó ph¸t mét khung cã ®é dµi cùc ®¹i. Nã tïy thuéc vµo tèc ®é ph¸t çc bit theo tuyÕn th«ngtin vµ kho¶ng trÔ xö lý ë m¸y thu.

T2 ®−îc x¸c ®Þnh nh− thêi gian cùc ®¹i cÇn dïng khi m¸y thu thu mét khung vµ ph¸t®i 1 khung x¸c nhËn viÖc thu khung nµy. Nã lu«n nhá h¬n T1. §iÒu nµy thùc tÕ thÝch hîp ®Óph¸t ®i 1 khung x¸c nhËn viÖc thu 1 khung cµng sím cµng tèt.

Kho¶ng ®Þnh thêi gian T3 x¸c ®Þnh mét DXE ph¶i chê bao l©u ®èi víi lÖnh thiÕt lËptuyÕn tr−íc khi b¾t ®Çu ph¸t ®i çc DISC ë cung ®o¹n lËp tuyÕn. Gi¸ trÞ nµy lµ T1.N2.

N2 lµ sè lÇn cùc ®¹i ®Ó mét khung lÖnh ®−îc ph¸t l¹i tr−íc khi tuyÕn ®−îc t¸i khëi®éng.

Thùc chÊt, nÕu T1 ®· hÕt N2 lÇn th× m¸y ph¸t tõ bá vµ t¸i khëi ®éng tuyÕn b»ngSABM hoÆc SABME.

N1 lµ sè bit cùc ®¹i cã thÓ cã trong khung I. Nã bao gåm çc côm F,A, C, INFO vµFCS. VÝ dô, nÕu kÝch cì côm I cùc ®¹i cho mét tuyÕn lµ 128bytes th× N1 sÏ lµ 1064. Thamsè hÖ thèng k lµ sè l−îng cùc ®¹i çc khung I ®¸nh sè tuÇn tù mµ mét DXE cã thÓ ph¸t ®inh−ng kh«ng ®−îc x¸c nhËn ë bÊt cø lÇn nµo, tøc lµ kÝch cì cöa sæ.

III.2.4. X.25 cÊp 3 : CÊp m¹ng :

X.25 cÊp 2 t¹o ra ph−¬ng thøc ®Ó chuyÓn giao tin tøc cÊp cao h¬n (trong çc khungtin) gi÷a hai ®Çu cuèi cña tuyÕn th«ng tin ®¶m b¶o chuÈn x¸c, ®ång thêi nã cßn cã nhiÖm vô®iÒu khiÓn l−u l−îng chuyÓn sè liÖu.

X.25 cÊp 3 t¹o ra sè liÖu ®−îc ph¸t ®i trong çc khung tin. §¬n vÞ sè liÖu ë cÊp m¹nglµ gãi.

H×nh 2-33 : CÊp m¹ng ®−a gãi vµo khung cÊp tuyÕn.

Gãi cÊp 3

F A C INFO FCS F

CÊp m¹ng

CÊp tuyÕn

Gãi

Khung



Giao thøc cÊp m¹ng trªn c¬ së x¸c ®Þnh thao t¸c gäi ¶o qua giao thøc cÊp tuyÕn. Mçicuéc gäi ¶o ®−îc líp m¹ng t¹o ra cho giao thøc cÊp cao h¬n lµ 1 tuyÕn cã ®iÒu khiÓn theoluång gi÷a DXE néi h¹t vµ mét DXE xa qua m¹ng.

H×nh 2-34 : DXE giao tiÕp tíi m¹ng.

• Khu«ng mÉu gãi cÊp m¹ng :

Mét gãi cÊp m¹ng cã cïng khu«ng mÉu víi phÇn ®Çu ®Ò (header) 3 bytes.

Côm nhËn d¹ng khu«ng mÉu GFI lµ khèi 4 bits ®−îc dïng ®Ó chØ thÞ khu«ng mÉuchumng cho phÇn cßn l¹i cña ®Çu ®Ò.

Côm thø hai cña byte ®Çu lµ ®Þa chØ nhãm kªnh logic (LCGN), nã kÐo sang c¶ bytethø hai t¹o thµnh kªnh logic (LCN) víi tæng céng 12bits dïng ®Ó nhËn d¹ng cho tõng cuécgäi ¶o riªng.

Côm nhËn d¹ng kiÓu gãi PTI : ®Þnh ra chøc n¨ng cña gãi.

GFI+LCGN LCN PTI PhÇn cßn l¹i cñagãi

1 byte 1byte 1byte

H×nh 2-35 : Khu«ng mÉu gãi cÊp m¹ng.

• Çc kiÓu gãi cÊp m¹ng :

Mét gãi cã thÓ gäi tªn kh¸c nhau tïy thuéc vµo DCE hay DTE ph¸t nã ®i. Trong c¶hai tr−êng hîp, m· hãa côm PTI lµ gièng nhau v× khi chuyÓn tíi ®ã th× çc gãi ®Òu gièngnhau.

Kh¸c víi cÊp tuyÕn sè liÖu, DCE ë ®©y cã thÓ lµm mét sè viÖc mµ DTE kh«ng thÓlµm, v× vËy, trong líp nµy, sù ph©n biÕt DCE vµ DTE lµ quan träng.

• Çc gãi thiÕt lËp vµ xãa cuéc gäi :

Gãi gäi vµo vµ yªu cÇu gäi dïng ®Ó thiÕt lËp mét cuéc gäi ¶o gi÷a DXE ph¸t gãi nµyvµ DXE thu gãi nµy. Gãi chØ cuéc gäi ®−îc ®Êu nèi hay cuéc gäi ®−îc tiÕp nhËn ®−îc dïng®Ó tr¶ lêi cho gãi yªu cÇu gäi hoÆc chØ cuéc gäi vµo ®Ó chØ thÞ r»ng cuéc thö nèi ®−îc tiÕpnhËn vµ b©y giê, cuéc gäi ®−îc tiÕn hµnh.

Gãi yªu cÇu gi¶i táa biÓu thÞ gi¶i táa ®−îc dïng ®Ó kÕt thóc mét tuyÕn nèi ®ang lµmviÖc hoÆc ®Ó tõ chèi mét yªu cÇu thiÕt lËp gäi (tøc lµ ®Ó tr¶ lêi cho gãi yªu cÇu gäi hoÆc gäivµo).

DXE

DXE

M¹ng bÊt kúX.25 cÊp 2,3

X.25 cÊp 2,3



Gãi x¸c nhËn gi¶i táa dïng ®Ó x¸c nhËn ®· thu ®−îc gãi chØ thÞ gi¶i to¶ tr−íc ®ã hoÆcyªu cÇu gi¶i táa.

Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1

1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung §Þa chØ nhãm kªnh logic2 §Þa chØ kªnh logic

NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 0 0 1 0 1 1

4 §é dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi §é dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi(Çc) ®Þa chØ DTE5

0 0 0 0ChiÒu dµi m· dÞch vô

Çc dÞch vôSè liÖu thuª bao gäi

H×nh 2-36 : Gãi gäi vµo, yªu cÇu gäi.

Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1



4 §é dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi §é dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi(Çc) ®Þa chØ DTE5

0 0 0 0ChiÒu dµi m· dÞch vô

Çc dÞch vôSè liÖu thuª bÞ gäi

H×nh 2-37 : Gãi chØ cuéc gäi ®−îc ®Êu nèi, ®−îc tiÕp nhËn.

Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1


NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 0 1 0 0/1 1 0/1

4 Nguyªn nh©n gi¶i táa5 M· ph¸n ®o¸n lçi6 ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE chñ gäi ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE bÞ gäi

(Çc) ®Þa chØ DTE70 0 0 0

ChiÒu dµi dÞch vôÇc dÞch vô

Sè liÖu thuª bao xãa

H×nh 2-38 : Gãi chØ thÞ xãa, gãi yªu cÇu xãa/gãi x¸c nhËn xãa.

• Çc gãi sè liÖu vµ ng¾t :



Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1

NhËn d¹ng thÓ thøc chung1Q D 0 1

§Þa chØ nhãm kªnh logic

2 §Þa chØ kªnh logicP(R) M P(S) 0

Çc

Bytes3

Sè liÖu thuª bao

A, module 8.Çc bits

8 7 6 5 4 3 2 1NhËn d¹ng thÓ thøc chung1

Q D 1 0§Þa chØ nhãm kªnh logic

2 §Þa chØ kªnh logic3 P(S) 0

P(R) M

Çc

Bytes

4Sè liÖu thuª bao

B, module 128.

D :bit x¸c nhËn phÇn ph¸t; Q :bit ®Þnh tiªu chuÈn; M : bit t¨ng sè liÖu

H×nh 2-39 : Gãi sè liÖu.

Çc gãi sè liÖu ®−îc dïng ®Ó chuyÓn sè liÖu cho giao thøc cÊp cao h¬n gi÷a 2 DXE®Êu nèi víi nhau bëi cuéc gäi ¶o. Gãi ng¾t ®−îc dïng ®Ó chuyÓn mét phÇn nhá sè liÖu (tèi®a 32 bytes) gi÷a 2 DXE víi ®é −u tiªn rÊt cao. Gãi ng¾t cã kh¶ n¨ng nh¶y qua çc gãi sèliÖu vµ kh«ng phô thuéc vµo sù ®iÒu khiÓn l−u l−îng cÊp m¹ng.

Gãi x¸c nhËn ng¾t ®−îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh viÖc thu mét gãi ng¾t. ChØ cã thÓ cã métgiã ng¾t kh«ng ®−îc x¸c nhËn ë bÊt kú lÇn nµo.

Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1


NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 1 0 0 0/1 1 1

Çc

Bytes

4 Sè liÖu thuª ng¾t

H×nh 2-40 : Gãi ng¾t/gãi x¸c nhËn ng¾t.

• Çc gãi ®iÒu khiÓn luång vµ t¸i lËp :

Çc gãi RR, RNR ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc thu çc gãi sè liÖu. RR khi m¸y thu cãthÓ thu thªm çc gãi sè liÖu, RNR khi m¸y thu t¹m thêi bËn, kh«ng thÓ thu thªm.

Gãi REJ cã thÓ ®−îc DTE sö dông ®Ó yªu cÇu chuyÓn çc gãi sè liÖu. DÞch vô REJkh«ng nhÊt thiÕt hæ trî cho tÊt c¶ çc DCE v× thùc tÕ nã kh«ng cÇn thao t¸c chuÈn cña nghithøc. Sö dông gãi REJ víi ngô ý lµ 1 gãi sè liÖu ®· thu ®−îc chuÈn x¸c bëi cÊp tuyÕn sè liÖu®· bÞ DTE lµm mÊt v× mét lý do nµo ®ã, cã thÓ do nã bÞ ®Èy ra khái vïng nhí ®Öm dµnh chogãi tin thu ®−îc.

Gãi chØ thÞ t¸i lËp, yªu cÇu t¸i lËp dïng ®Ó chuyÓn cuéc gäi ¶o vÒ t¹ng th¸i tr−íc cñanã khi cuéc gäi ®−îc thiÕt lËp lóc ban ®Çu. Toµn bé çc viÖc ch−a gi¶i quyÕt xong cña sè



liÖu bÞ vøt bá,çc ®Þa chØ d·y ®−îc lËp 0 vµ çc tr¹ng th¸i ®iÒu khiÓn luång bÞ xãa. Gãi nµyth¬ng sö dông khi lçi giao thøc ®−îc ph¸t hiÖn hoÆc ®iÒu g× ®ã ®Ó xãa sè liÖu bÞ m¾c kÑt ëmét cuéc gäi mµ kh«ng cÇn ph¶i xãa cuéc gäi hiÖn thêi.

Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1

NhËn d¹ng thÓ thøc chung10 0 0 1

§Þa chØ nhãm kªnh logic

2 §Þa chØ kªnh logicNhËn d¹ng kiÓu gãi

Çc

Bytes

3 P(R)0/0/0 0/0/1 0/1/0 0/0/0 1/1/1

A, module 8.Çc bits

8 7 6 5 4 3 2 1NhËn d¹ng thÓ thøc chung1

0 0 1 0§Þa chØ nhãm kªnh logic

2 §Þa chØ kªnh logicNhËn d¹ng kiÓu gãi3

0 0 0 0 0/0/1 0/1/0 0/0/0 1/1/1

Çc

Bytes

4 P(R) D

B, module 128.

H×nh 2-41 : Gãi RR/RNR/REJ.

Gãi x¸c nhËn t¸i lËp ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn viÖc thu cña gãi chØ thÞ t¸i lËp, yªu cÇut¸i lËp vµ nhê vËy, thÓ thøc t¸i lËp ®−îc thùc hiÖn.

Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1


NhËn d¹ng kiÓu gãi30 0 0 1 1 0/1 1 1

Çc

Bytes

4 Lý do t¸i lËp5 M· ®o¸n lçi

H×nh 2-42 : GãichØ thÞ t¸i lËi, yªu cÇu t¸i lËp/x¸c nhËn t¸i lËp.

• Gãi t¸i khëi ®éng :

Gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng , yªu cÇu t¸i khëi ®éng ®−îc dïng ®Ó xãa ®i tÊt c¶ çc cuécgäi ¶o ®ang xóc tiÕn vµ chuyÓn toµn bé t¶i cÊp m¹ng vÒ tr¹ng th¸i khëi ®Çu cña nã. Gãi nµylµ gãi ®Çu tiªn ®−îc cÊp m¹ng ph¸t ®i khi cÊp tuyÕn sè liÖu chuyÓn sang cung ®o¹n chuyÓntin.

Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1

1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 02 0 0 0 0 0 0 0 0


4 Nguyªn nh©n t¸i khëi ®éng

ÇcBytes

5 M· ph¸n ®o¸n lçi



A, Gãi chØ thÞ t¸i khëi ®éng, gãi yªu cÇu t¸i khëi ®éng.Çc bits

8 7 6 5 4 3 2 11 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 02 0 0 0 0 0 0 0 0

NhËn d¹ng kiÓu gãi

ÇcBytes

31 1 1 1 1 1 1 1

B, Gãi x¸c nhËn t¸i khëi ®éng.

H×nh 2-43 : Çc gãi t¸i khëi ®éng.

Gãi x¸c nhËn t¸i khëi ®éng ®−îc dïng ®Ó x¸c nhËn c«ng viÖc thu mét gãi chØ thÞ t¸ikhëi ®éng, yªu cÇu t¸i khëi ®éng vµ ®Ó chØ thÞ r»ng cÊp m¹ng hiÖn ®ang ho¹t ®éng.

KiÓu gãi Byte 3 (PTI)

Tõ DCE !!!! DTE Tõ DTE !!!! DCE Çc bits8 7 6 5 4 3 2

1ThiÕt lËp vµ gi¶i táa cuéc gäi

Gäi vµo Yªu cÇu gäi 0 0 0 0 1 0 1 1§Êu nèi cuéc gäi TiÕp nhËn cuéc gäi 0 0 0 0 1 1 1 1ChØ thÞ gi¶i táa Yªu cÇu gi¶i táa 0 0 0 1 0 0 1 1

X¸c nhËn gi¶i táa DCE X¸c nhËn gi¶i táa DTE 0 0 0 1 0 1 1 1Sè liÖu vµ ng¾t

Sè liÖu DCE Sè liÖu DTE X X X X X X X 0Ng¾t cña DCE Ng¾t cña DTE 0 0 1 0 0 0 1 1

X¸c nhËn ng¾t cña DCE X¸c nhËn ng¾t cña DTE 0 0 1 0 0 1 1 1§iÒu khiÓn luång vµ t¸i lËp

DCE RR(module 8) DTE RR(module 8) X X X 0 0 0 0 1DCE RR(module 128) DTE RR(module 128) 0 0 0 0 0 0 0 1DCE RNR(module 8) DTE RNR(module 8) X X X 0 0 1 0 1

DCE RNR(module 128) DTE RNR(module 128) 0 0 0 0 0 1 0 1DTE REJ(module 8) X X X 0 1 0 0 1

DTE REJ(module 128) 0 0 0 0 1 0 0 1ChØ thÞ t¸i lËp Yªu cÇu t¸i lËp 0 0 0 1 1 0 1 1

X¸c nhËn t¸i lËp DCE X¸c nhËn t¸i lËp DTE 0 0 0 1 1 1 1 1T¸i khëi ®éng

ChØ thÞ t¸i khëi déng Yªu cÇu t¸i khëi ®éng 1 1 1 1 1 0 1 1X¸c nhËn t¸i khëi ®éng DCE X¸c nhËn t¸i khëi ®éng DTE 1 1 1 1 1 1 1 1

Ph¸n ®o¸nPh¸n ®o¸n 1 1 1 1 0 0 0 1

§¨ng kýYªu cÇu ®¨ng ký 1 1 1 1 0 0 1 1

X¸c nhËn ®¨ng ký 1 1 1 1 0 1 1 1

H×nh 2-44 : Çc trÞ sè cña côm m∙ PTI.

• Çc gãi ph¸n ®o¸n lçi vµ ®¨ng ký dÞch vô :



Gãi ph¸n ®o¸n lçi do DCE ph¸t cho DTE khi thu mét gãi tin bÞ lçi trÇm träng.

VÝ dô : Khi thu mét gãi cã tr−êng GFI kh«ng chuÈn x¸c, DCE vã thÓ ph¸t mét gãiph¸n ®o¸n lçi cho DTE, gãi nµy chøa m· ph¸n ®o¸n lçi thÝch hîp. Kh«ng ph¶i toµn bé çcDCE ®Òu t¹o ra gãi ph¸n ®o¸n lçi.

Gãi yªu cÇu ®¨ng ký dÞch vô cã thÓ ®−îc DTE ph¸t ®i cho DCE ®Ó yªu cÇu ®−îc södông hay kh«ng sö dông mét sè dÞch vô nµo ®ã trong kho¶ng thêi gian nµo ®ã.

Gãi x¸c nhËn ®¨ng ký do DCE ph¸t cho DTE ®Ó tr¶ lêi cho mét gãi yªu cÇu ®¨ng kýdÞch vô tõ DTE.

Çc bits8 7 6 5 4 3 2 1

1 NhËn d¹ng thÓ thøc chung 0 0 0 02 0 0 0 0 0 0 0 0

NhËn d¹ng kiÓu gãi31 1 1 1 0 0/1 1 1

4 ChiÒu dµi ®Þa chØ DTE ChiÒu dµi ®Þa chØ DCE§Þa chØ DCE vµ DTE

0 0 0 00 ChiÒu dµi ®¨ng ký

§¨ng ký

H×nh 2-45 : Gãi yªu cÇu ®¨ng ký/gãi x¸c nhËn ®¨ng ký.

• Çc ®Þa chØ d∙y cÊp m¹ng :

Còng nh− cÊp tuyÕn sè liÖu, çc kiÓu gãi x¸c ®Þnh ®Òu mang theo nã çc ®Þa chØ d·y.Çc ®Þa chØ nµy (chØ sè thø tù) ®−îc dïng ®Ó ®¶m b¶o cho çc gãi sè liÖu ®−îc chuyÓn ®ikh«ng bÞ mÊt vµ theo mét thø tù chuÈn x¸c. Cã hai lo¹i ®Þa chØ d·y ®−îc t¶i ®i, ®ã lµ ®Þa chØd·y P(S) vµ ®Þa chØ d·y P(R).

§Þa chØ d·y P(S) chØ ®−îc m¹ng cho çc gãi sè liÖu vµ dïng ®Ó nhËn d¹ng tõng gãisè liÖu riªng.

§Þa chØ d·y P(R) ®−îc mang theo ë gãi sè liÖu, gãi RR, gãi RNR vµ gãi REJ. Vïngm· P(R) ë çc gãi nµy chuyÓn ®Þa chØ d·y ë gãi sè liÖu tiÕp theo mµ m¸y ph¸t sÏ chuyÓn chom¸y thu.

Gièng nh− ë cÊp tuyÕn sè liÖu cã hÖ thèng ®¸nh sè d·y th«ng dông, nã sö dông côm3 bits cho ®Þa chØ d·y tõ 0!7 vµ hÖ thèng më réng 7 bits cho ®Þa chØ d·y tõ 0!127.

• Tr−êng nhËn d¹ng khu«ng mÉu :

Tr−êng nhËn d¹ng khu«ng mÉu ®−îc chøa trong côm GFI. Bit Q chØ xuÊt hiÖn trongçc gãi sè liÖu vµ ®−îc dïng ®Ó ph©n biÖt gãi sè liÖu theo hai lo¹i kh¸c nhau : çc gãi sè liÖuth«ng th−êng vµ ç gãi sè liÖu ®Þnh phÈm chÊt. Çc gãi sè liÖu ®Þnh phÈm chÊt th−êng®−îc sö dông ®Ó cho phÐp chuyÓn th«ng tin ®iÒu khiÓn giao thøc cÊp cao h¬n mµ kh«ng¶nh h−ëng tíi sè liÖu giao thøc cÊp cao h¬n mµ chóng ®−îc ph¸t ®i ë çc gãi sè liÖu th«ngth−êng.



Bit D lµ bit x¸c ®Þnh chuyÓn giao. BÝt nµy cã thÓ xuÊt hiÖn ë çc gãi thiÕt lËp gäinh−ng thùc tÕ, chøc n¨ng cña nã chØ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn giao çc gãi sè liÖu.

Bit 5 vµ 6 cña tr−êng GFI ®−îc sö dông ®Ó chØ hÖ thèng ®¸nh sè d·y nµo ®−îc södông. HÖ thèng ®¸nh sè d·y më réng lµ mét trong çc kiÓu tù chän, gäi lµ kiÓu ®Æt tr−íc.Tøc lµ hÖ thèng ®¸nh sè ®−îc dïng ph¶i cÇn ®−îc quyÕt ®Þnh khi tuyÕn X.25 ®−îc thiÕt lËp.Tßan bé çc cuéc gäi ¶o trªn tuyÕn cÇn ph¶i sö dông hÖ thèng ®¸nh sè nµy ®· ®−îc ®Ættr−íc nã. NÕu dÞch vô ®¨ng ký cã hiÖu lùc th× nã cã thÓ chuyÓn ®æi hÖ thèng ®¸nh sè hiÖnthêi theo h÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. PhÇn lín çc tr−êng hîp sö dông hÖ thèng ®¸nh sèth«ng th−êng v× chØ cÇn rÊt Ýt ®iÒu bæ sung bæ trî cho hÖ thèng ®¸nh sè më réng.

Byte 1, çc bits8 7 6 5

HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1Çc gãi thiÕt lËpHÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1Gãi gi¶i táa, ®iÒu khiÓn luång,

ng¾t, t¸i lËp, t¸i khëi ®éng, ®¨ngký vµ ph¸n ®o¸n

HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0

HÖ thèng ®Þa chØ d·y module 8 0 0 0 1Çc gãi sè liÖuHÖ thèng ®Þa chØ d·y module 128 0 0 1 0

Më réng nhËn d¹ng khu«n mÉu th«ng th−êng 0 0 1 1Dïng cho çc øng dông kh¸c X X 0 0

H×nh 2-46 : TrÞ sè cña côm m∙ GFI.



Ch−¬ng 3

Kü thuËt ®iÒu khiÓn

I. Tæng quan :

§èi víi çc tæng ®µi ®iÖn c¬, çc chøc n¨ng b¸o hiÖu, xö lý cuéc gäi, tÝnh c−íc...®−îcthùc hiÖn dùa vµo çc sè liÖu ®−îc ghi trªn c¬ së ®Êu nèi cøng çc m¹ch víi çc phÇn tölogic. Nhê sù ho¹t ®éng cña çc tiÕp ®iÓm r¬le mµ çc chøc n¨ng logic ®Þnh tr−íc ®−îc thùchiÖn, nh− vËy, khi cÇn ph¶i thay ®æi sè liÖu hoÆc ®−a sè liÖu míi bæ sung ®Ó thay ®æi qu¸tr×nh ®iÒu khiÓn hoÆc thay ®æi çc nghiÖp vô thuª bao th× cÇn ph¶i thay ®æi çch ®Êu nèicøng. ViÖc ®ã lµ rÊt bÊt tiÖn, cã khi kh«ng thùc hiÖn ®−îc.

§èi víi tæng ®µi ®iÖn tö sè SPC, mét sè bé vi xö lý ®−îc dïng ®Ó ®iÒu khiÓn çc chøcn¨ng cña tæng ®µi. ViÖc ®iÒu khiÓn ®−îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc thi hµnh mét lo¹t çc lÖnhghi s½n trong bé nhí. Tr×nh tù thùc hiÖn thao t¸c chuyÓn m¹ch ®−îc l−u trong m¹ch nhí d−íid¹ng lÖnh ch−¬ng tr×nh sau ®ã thùc hiÖn thao t¸c chuyÓn b»ng çch kÝch ho¹t çc m¹ch c¬së nhiÒu lÇn. V× vËy, çc sè liÖu trùc tiÕp thuéc tæng ®µi nh− çc sè liÖu vÒ hå s¬ thuª bao,çc b¶ng phiªn dÞch ®Þa chØ, çc th«ng tin vÒ t¹o tuyÕn, tÝnh c−íc, thèng kª çc cuécgäi...®−îc l−u tr÷ l¹i trong bé nhí nh− ®¬n vÞ b¨ng tõ, ®¬n vÞ ®Üa tõ. Çc ch−¬ng tr×nh ®iÒukhiÓn trong çc bé xö lý ®iÒu khiÓn çc thiÕt bÞ cña tæng ®µi nh− ngo¹i vi thuª bao, ngo¹i vib¸o hiÖu, tr−êng chuyÓn m¹ch, ngo¹i vi trao ®æi ng−êi-m¸y, thiÕt bÞ tÝnh c−íc...còng ®−îc l−utr÷ l¹i trong çc bé nhí. Çc sè liÖu vµ ch−¬ng tr×nh nµy cã thÓ bæ sung, söa ®æi hoÆc thaythÕ mét çch dÔ dµng th«ng qua çc thiÕt bÞ giao tiÕp ng−êi m¸y nh− bµn phÝm vµ m¸y vitÝnh. §iÒu nµy t¹o kh¶ n¨ng linh ho¹t cao trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh tæng ®µi.

• Yªu cÇu phÇn cøng vµ phÇn mÒn ®iÒu khiÓn :

Tæng ®µi ®iÖn tö sè SPC ®−îc ®iÒu khiÓn bëi çc bé xö lý vµ çc ch−¬ng tr×nh, çcch−¬ng tr×nh ph¶i cã tÝnh th«ng minh thËt sù vµ çc bé xö lý ph¶i cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®Óthùc hiÖn çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn.

• Xö lý d÷ liÖu trong thêi gian thùc :

VÝ dô : Mét ng−êi ®ang l¸i xe víi mét ®é an toµn giao th«ng cao th× mäi gi¸c quan,suy nghÜ cña anh ta ®Òu tËp trung vµo viÖc l−u th«ng trªn ®−êng. TÊt c¶ çc biÕn cè, sù kiÖnx¶y ra trªn ®−êng ®Òu ®−îc anh ta ghi nhËn vµ xö lý trong ®Çu ®Ó cã nh÷ng thao t¸c thÝchhîp nhÊt trong tøc th×. Sù x¸c ®Þnh çc t×nh huèng giao th«ng, xö lý vµ quyÕt ®Þnh thao th¸c,thùc hiÖn çc thao t¸c Êy ngay lËp tøc gäi lµ xö lý thêi gian thùc.

Trong tæng ®µi còng ®ßi hái nh− vËy, tøc lµ ph¶i ®iÒu khiÓn theo thêi gian thùc nh−ngtèc ®é nhanh h¬n nhiÒu lÇn. Hµng tr¨m ngµn thao t¸c trªn mét gi©y ph¶i ®−îc thùc hiÖn. §Æc®iÓm cña çc thao t¸c nµy lµ th−êng ®¬n gi¶n vµ cã tÝnh ®¬n ®iÖu nh− : quÐt tÊt c¶ çc®−êng d©y thuª bao, trung kÕ ®Ó x¸c ®Þnh tÝn hiÖu nhÊc m¸y . Tuy nhiªn vÉn cã mét sè thaot¸c lµ phøc t¹p nh− chän ®−êng dÉn trong chuyÓn m¹ch ®Ó thiÕt lËp cuéc gäi, b¶o d−ìng



II. CÊu tróc phÇn cøng hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi SPC :

II.1. CÊu tróc chung :

II.1.1. S¬ ®å khèi :

H×nh 3-1 : CÊu tróc chung hÖ thèng ®iÒu khiÓn.

II.1.2. Chøc n¨ng :

• Bé ph©n phèi lÖnh :

Ph©n phèi lÖnh thÝch hîp ®Ó thùc thi trªn c¬ së çc lo¹i thiÕt bÞ ngo¹i vi chuyÓn m¹ch,thø tù −u tiªn cña chóng vµ th«ng tin ®−a vµo. Nã ®−a tíi bé nhí ch−¬ng tr×nh ®Þa chØ lÖnhcÇn thiÕt ph¶i xö lý theo nguyªn t¾c gãi ®Öm, tøc lµ, trong thêi gian thùc thi lÖnh nµy th× ®ÞachØ lÖnh tiÕp theo ®· ®−îc ghi tíi bé nhí ch−¬ng tr×nh. Ngoµi ra, çc sè liÖu cÇn thiÕt liªnquan ®Õn tõng lÖnh còng ®−îc gëi ®i tõ ®©y ®Õn bé nhí sè liÖu va phiªn dÞch.

• Bé ghi ph¸t lÖnh :

Lµm nhiÖm vô ghi ®Öm çc lÖnh cÇn thùc hiÖn.

• Bé nhí ch−¬ng tr×nh :

NhiÖm vô ghi l¹i tÊt c¶ çc ch−¬ng tr×nh cÇn thiÕt cho nhiÖm vô ®iÒu khiÓn mµ nã®¶m nhËn. Bé nhí nµy th−êng cã cÊu tróc kiÓu ROM. Çc ch−¬ng tr×nh nµy cã thÓ lµ ch−¬ngtr×nh xö lý gäi hoÆc b¶o d−ìng vËn hµnh.

• Bé nhí sè liÖu vµ phiªn dÞch :

Ghi l¹i çc lo¹i sè liÖu cÇn thiÕt phôc vô cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn lÖnh. Ngoµi nh÷ngsè liÖu nh− thuª bao, trung kÕ... ë çc hÖ thèng xö lý trong tæng ®µi ®iÖn tö nh− xö lý ®iÒuhµnh vµ b¶o d−ìng (OMP) cã bé nhí sè liÖu phôc vô c«ng viÖc ®iÒu hµnh vµ b¶o d−ìng, béxö lý chuyÓn m¹ch th× cã çc bé nhí sè liÖu phiªn dÞch, t¹o tuyÕn ®Ó ghi l¹i çc b¶ng tr¹ng

Bé ph©n phèi lÖnh

Ghi ph¸t lÖnh Ghi ph¸t thao t¸c

Bé nhí ch−¬ng tr×nh Bé nhí sè liÖu vµphiªn dÞch

ThiÕt bÞ giao tiÕp vµo ra

VµoRaTõ çc thiÕt bÞ cÇn ®iÒu khiÓn ®−a tíi

§Þa chØ lÖnh tiÕp theo

§Þa chØvµo ra

§Þa chØ sè liÖu



th¸i tuyÕn nèi, hå s¬ thuª bao...d−íi d¹ng b¸n cè ®Þnh.Ngoµi çc bé nhí nµy, cßn cã çc bénhí t¹m thêi, nã chØ ghi l¹i çc sè liÖu cÇn thiÕt cho qu¸ trinh xö lý gäi, vÝ dô sè liÖu vÒ ®Þa chØthuª bao, sè liÖu vÒ tr¹ng th¸i thuª bao bËn hay rçi. Çc sè liÖu nµy thay ®æi trong qu¸ tr×nhxö lý cuéc gäi.

• Bé ghi ph¸t thao t¸c :

Lµm nhiÖm vô thùc thi çc thao t¸c logic vµ sè häc theo çc lÖnh vµ sè liÖu thÝch hîp®Ó ®−a çc lÖnh ®iÒu khiÓn t−¬ng øng, qua thiÕt bÞ giao tiÕp vµo ra tíi ngo¹i vi ®iÒu khiÓnnÕu lÖnh nµy chØ thÞ tíi kÕt qu¶ c«ng viÖc. Trong tr−êng hîp çc lÖnh sau khi thùc thi ë ®©ycÇn ph¶i thùc hiÖn çc lÖnh tiÕp theo ®Ó phôc vô mét c«ng viÖc th× bé ghi ph¸t thao t¸cchuyÓn yªu cÇu xö lý tiÕp theo tíi bé ph©n phèi lÖnh vµ chuyÓn kÕt qu¶ tíi bé nhí sè liÖunÕu cÇn thiÕt.

• ThiÕt bÞ giao tiÕp vµo ra :

Lµm nhiÖm vô ®Öm vµ chuyÓn çc th«ng tin tõ thiÕt bÞ ngo¹i vi vµo bé nhí ®iÒu khiÓnvµ chuyÓn lÖnh tõ bé nhí ®iÒu khiÓn tíi thiÕt bÞ ngo¹i vi.

II.1.3. Nguyªn lý lµm viÖc :

Tæng ®µi sè SPC th−êng cã cÊu tróc ®iÒu khiÓn ph©n bè vµ do ®ã cã nhiÒu bé xö lý,tuy cã kh¸c nhau vÒ chøc n¨ng xö lý, c«ng suÊt vµ l−u l−îng nh−ng chóng ®Òu cã cÊu tróctæng qu¸t nh− trªn.

§Ó thùc hiÖn mét thao t¸c ®iÒu khiÓn, thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn nhËn th«ng tin tõ thiÕt bÞngo¹i vi th«ng qua thiÕt bÞ vµo ra tíi bé phËn ph©n phèi lÖnh. C¨n cø vµo tõng c«ng viÖc côthÓ vµ møc −u tiªn cña nã mµ bé phËn ph©n phèi lÖnh ®−a ®Þa chØ cÇn thiÕt tíi bé nhích−¬ng tr×nh. T¹i ®©y, ch−¬ng tr×nh cÇn thùc hiÖn ®−îc gäi ra tõ bé ghi ph¸t ®Öm. Th«ngth−êng, khi mét lÖnh ®−îc gäi ra vµ ghi vµ bé ghi ph¸t lÖnh th× ®Þa chØ lÖnh tiÕp theo ®· ®−îcchuyÓn giao tíi bé nhí ch−¬ng tr×nh. Khi lÖnh l−u ë bé ghi ph¸t lÖnh chuyÓn tíi bé ghi ph¸tthao t¸c th× lÖnh øng víi ®Þa chØ võa l−u sÏ ®−îc ®−a ®Õn bé ghi ph¸t lÖnh vµ ®Þa chØ cña lÖnhtiÕp theo l¹i ®−îc chuyÓn ®Õn bé nhí ch−¬ng tr×nh. Qu¸ tr×nh cø tiÕp tôc nh− vËy.

§ång thêi víi viÖc ®−a ®Þa chØ tíi bé nhí ch−¬ng tr×nh, bé ph©n phèi lÖnh còng ®−a®Þa chØ sè liÖu kÌm theo cho lÖnh ®ã tíi bé nhí sè liÖu. Khi lÖnh ®−îc ®−a tíi bé ghi ph¸tthao t¸c th× sè liÖu t−¬ng øng còng ®−îc ®−a tíi ®©y. T¹i ®©y lÖnh ®−îc thùc thi vµ kÕt qu¶ lµmét th«ng sè ®iÒu khiÓn ®−îc ®−a ra. Th«ng sè logic nµy nÕu lµ kÕt qu¶ cña mét c«ng viÖcxö lý th× nã ®−îc chuyÓn tíi thiÕt bÞ ngo¹i vi thùc hiÖn c«ng viÖc. NÕu ch−a ph¶i lµ mét kÕtqu¶ c«ng viÖc th× th«ng sè nµy ®−îc ghi l¹i ë bé nhí sè liÖu cho lÖnh sau vµ th«ng b¸o viÖcnµy cho bé ph©n phèi lÖnh. Bé ph©n phèi lÖnh sÏ quyÕt ®Þnh tiÕp tôc thùc hiÖn lÖnh tiÕp theo®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc hay t¹m dõng v× ch−a ®ñ sè liÖu cÇn thiÕt.

II.2. Çc lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn:

Tuú theo dung l−îng vµ ph−¬ng thøc ®iÒu khiÓn ®−îc ph©n bè ë çc cÊp ®iÒu khiÓnkh¸c nhau mµ bé ®iÒu khiÓn trung t©m cã thÓ sö dông lµ ®¬n xö lý hay ®a xö lý.



II.2.1. CÊu tróc ®iÒu khiÓn ®¬n xö lý :

Toµn bé ho¹t ®éng cña tæng ®µi ®−îc ®iÒu khiÓn b»ng mét bé xö lý duy nhÊt. Do ®ãkhi bé vi xö lý nµy bÞ háng th× dÉn ®Õn sù ngõng lµm viÖc cña toµn bé hÖ thèng. §Ó n©ng cao®é tin cËy cÇn ph¶i cã hÖ thèng dù phßng. Liªn l¹c gi÷a khèi vi xö lý víi çc module cña tæng®µi b»ng ®−êng truyÒn sè liÖu riªng.

Bé xö lý liªn l¹c víi ®iÒu khiÓn ngo¹i vi b»ng 2 lo¹i bus : th«ng tin vµ ®iÒu khiÓn. Bus®iÒu khiÓn bao gåm bus ®Þa chØ, bus ®iÒu khiÓn th«ng b¸o. Bé xö lý nµy can thiÖp vµo mäigiai ®o¹n thiÕt lËp cuéc gäi vµ mçi cuéc gäi ph¶i xö lý qua nã nhiÒu lÇn tr−íc khi kÕt thóc.

• ¦u ®iÓm :

§¬n gi¶n, can thiÖp vµo tæng ®µi chØ ë mét vÞ trÝ, thùc hiÖn çc chøc n¨ng cè ®Þnhtrong suèt thêi gian ho¹t ®éng cña tæng ®µi.

• Nh−îc ®iÓm :

PhÇn mÒm phøc t¹p, ph¶i dïng nhiÒu lÖnh ng¾t, kh«ng cã kh¶ n¨ng më réng dungl−îng tæng ®µi, chØ thÝch hîp tæng ®µi dung l−îng nhá.

H×nh 3-2 : CÊu tróc ®¬n xö lý.

II.2.2. CÊu tróc ®a xö lý :

PhÇn lín, çc tæng ®µi dung l−îng ;lín ngµy nay ®Òu sö dông cÊu tróc ®a xö lý. Nãkh¾c phôc nh÷ng nh−îc ®iÓm cña ®¬n xö lý, tuy nhiªn viÖc t−¬ng thÝch g÷a çc bé xö lý lµgÆp khã kh¨n.

XÐt vÒ mÆt vÞ trÝ, ta cã thÓ ph©n lo¹i nh− sau :

• §iÒu khiÓn tËp trung :

Çc bé xö lý cã còng mét cÊp ®é, vai trß cña chóng lµ nh− nhau. Häat ®éng cña çcbé xö lý ®−îc ®iÒu khiÓn bëi bé ®iÒu khiÓn phèi hîp ho¹t ®éng. Mçi bé xö lý cã bé nhí riªng.

Çc bé xö lý lµm viÖc theo kiÓu ph©n chia t¶i ®éng, nghÜa lµ l−u l−îng cña mçi bé xölý kh«ng cè ®Þnh vµ mçi bé xö lý ®¶m nhiÖm toµn bé qu¸ tr×nh cña çc cuéc gäi do nã xö lý.

Do ®Æc ®iÓm tËp trung nªn viÖc ®iÒu khiÓn toµn bé ho¹t ®éng cña tæng ®µi phô thuécyÕu tè thêi gian (thêi gian ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn dung l−îng).

• ¦u ®iÓm :

Memory

I/OBé xö lý

§iÒu khiÓn ngo¹i vi

Giao tiÕp®Çu cuèi

Tr−êngchuyÓn



- TËn dông hÕt n¨ng suÊt.

- Trao ®æi gi÷a çc bé xö lý lµ nhá nhÊt.

• Nh−îc :

- Mçi bé xö lý lµm hÕt c«ng viÖc cña tæng ®µi, nªn cÇn rÊt nhiÒu lÖnh ng¾t, vµ trongbé nhí cÇn l−u tr÷ çc läai phÇn mÒm cho bé xö lý .Do ®ã, nã rÊt Ýt ®−îc ¸p dông hoÆc chØ®−îc ¸p dông mét phÇn.

H×nh 3-3 : §iÒu khiÓn tËp trung.

• §iÒu khiÓn ph©n t¸n :

H×nh 3-4 : §iÒu khiÓn ph©n t¸n.

Trong ®iÒu khiÓn ph©n t¸n lu«n tån t¹i mét bé xö lý trung t©m gäi lµ Master, gi¶iquyÕt nh÷ng nhiÖm vô cã tÝnh chÊt chung cña hÖ thèng vµ uû nhiÖm 1 sè nhiÖm vô cã tÝnhchÊt bé phËn cho xö lý s¬ bé.

§é phøc t¹p vµ t¶i ®iÒu khiÓn trung t©m cã thÓ ®−îc c¶u thiÖn nÕu kh«ng cÇn xö lýnh÷ng vÊn ®Ò ®¬n gi¶n hoÆc kh«ng yªu cÇu vÒ thêi gian mµ chóng ®−îc cung cÊp nh÷ng sèliÖu ®· ®−îc xö lý s¬ bé. ViÖc xö lý s¬ bé thùc hiÖn theo nhiÒu cÊp.

Çc bé xö lý thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng ®¬n gi¶n hoÆc kh«ng quan träng ë vÊn ®Òthêi gian th× ®−îc ®Æt ë cÊp thÊp nhÊt cña cÊu tróc. Chóng cã nhiÖm vô chuyÓn th«ng tin cÇnthiÕt sö dông cho viÖc xö lý ë cÊp cao h¬n. VÞ trÝ cao nhÊt lµ ®¬n vÞ xö lý trung t©m.

Nh÷ng c¬ së c¨n cø ®Ó ph©n chia chøc n¨ng ë çc cÊp xö lý rÊt kh¸c nhau. Trong®iÖn tho¹i ®é phøc t¹p vµ tÇn suÊt cña çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn thay ®æi trong ph¹m viréng. (Mèi quan hÖ gi÷a tÇn suÊt vµ ®é phøc t¹p ®−îc biÓu diÔn nh− h×nh 3-5).

XLTT

XLSB1XLSB1XLSB1

XLSB2XLSB2XLSB2

Memorychung I/O

§iÒu khiÓn phèi hîp ho¹t ®éng

§iÒu khiÓn ngo¹i vi

M1P1 MnPn

M¹ng chuyÓnm¹ch

Giao tiÕp thuªbao & trung kÕ



+ §o¹n 1 biÓu diÔn nh÷ng ®iÒu khiÓn cã ®é phøc t¹p thÊp, nh−ng hay x¶y ra. VÝ dô :ViÖc gi¸m s¸t ®−êng d©y, chän ®−êng rçi, ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch...

+ §o¹n 2 øng víi viÖc ph©n tÝch sè liÖu, chän h−íng rèi vµ çc chøc n¨ng qu¶n lýcuéc gäi.

+ §o¹n 3 øng víi chøc n¨ng khai th¸c vµ xö lý lçi. Nh÷ng vÊn ®Ò nµy rÊt phøc t¹pnh−ng Ýt x¶y ra.

H×nh 3-5 Quan hÖ gi÷a tÇn suÊt vµ ®é phøc t¹p.

So víi ®iÒu khiÓn tËp trung phÇn giao tiÕp cña hÖ thèng cã t− duy m¹nh h¬n vµ cãtÝnh module. Master gi÷ vai trß ®iÒu khiÓn hÖ thèng vµ mäi th«ng tin gi÷a çc slaver. Cã thÓnãi master lµ giao ®iÓm cña mäi l−u l−îng, do ®ã ®©y còng lµ ®iÓm yÕu cña ®iÒu khiÓn nµy.ViÖc xö lý qu¸ nhiÒu qu¸ tr×nh song song mµ ph¶i ®¶m b¶o qu¸ tr×nh ®ång bé vµ tr¸nh vach¹m lµ khã kh¨n. Tuy nhiªn, do cã tÝnh module cao, nªn viÖc thay thÕ, më réng vµ phèi hîpvíi c«ng nghÖ phÇn cøng míi lµ thuËn tiÖn.

Tõ ®ã ®Én ®Õn nh÷ng c¬ së ph©n chia theo chøc n¨ng ë çc cÊp kh¸c nhau.

A, Ph©n theo chøc n¨ng :

H×nh 3-6 : Ph©n theo chøc n¨ng.

Mçi mét chøc n¨ng cña hÖ thèng ®−îc giao cho mét nhãm bé xö lý. Çc bé xö lý nµy®Õn l−îc chóng l¹i lµm viÖc theo bé chia t¶i.

VÝ dô :

P1:Bé xö lý cuéc gäi. §¶m nhiÖm kh©u gi¸m s¸t thuª bao.

P2:Bé xö lý b¸o hiÖu, ho¹t ®éng nh− bé ghi ph¸t.

TÇn suÊt 1

23

§é phøc t¹p

Bé nhí trung t©m

§iÒu khiÓn phèi hîp ho¹t ®éng

I/O§KTT

P1M1 P2M2 P3M3

Giao tiÕp thuª bao vµtrung kÕ




P3: Xö lý chuyÓn m¹ch, ®iÒu khiÓn m¹ng chuyÓn m¹ch.

§iÒu khiÓn trung t©m lµm nhiÖm vô ®iÒu hµnh çc bé xö lý s¬ bé, ®«i khi nã cßn lµmc«ng viÖc xö lý vËn hµnh vµ b¶o d−ìng. Bé xö lý trung t©m cã thÓ lµ ®¬n xö lý hay ®a xö lý.

• ¦u ®iÓm :

- ViÕt phÇn mÒm cã hÖ thèng, cã thÓ chuyªn m«n ho¸.

- KiÓm tra c«ng viÖc dÔ dµng.

- Bé xö lý cã bé nh¬ riªng vµ chØ l−u phÇn mÒm riªng m×nh nªn viÖc ®¸nh ®Þa chØ lµ®¬n gi¶n.

- Phï hîp víi dung l−îng lín.


- Trao ®æi sè liÖu gi÷a çc bé xö lý ph¶i cÈn thËn.

- Sè l−îng çc bé xö lý kh«ng phô thuéc vµo dung l−îng tæng ®µi mµ phô thuéc vµosè chøc n¨ng, khi tæng ®µi cã dung l−îng nhá th× kh«ng tËn dông hÕt kh¶ n¨ng cña bé xö lý .

- Khi tÝnh to¸n ph¶i tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng t¶i lín nhÊt cña hÖ thèng, v× çc bé xö lý kh«nghç trî nhau.

- Khi mét bé xö lý háng th× cã thÓ toµn bé hÖ thèng ngõng ho¹t ®éng.

B, Ph©n theo module :

H×nh 3-7 : Ph©n theo module.

Çc module cña tæng ®µi ( Giao tiÕp thuª bao, giao tiÕp trung kÕ, tr−êng chuyÓnm¹ch...) ®Òu cã bé xö lý riªng ®Ó xö lý hÇu hÕt chøc n¨ng cña module, toµn bé hÖ thèng nµydo ®iÒu khiÓn trung t©m ®¶m tr¸ch.

• ¦u ®iÓm :

ViÖc ph¸t triÓn dung l−îng lµ dÔ dµng, viÖc thay ®æi, ®iÒu chØnh, kiÓm tra, ®o thö lµthuËn tiÖn.


Bé nhí trung

§iÒu khiÓn trung t©m

§iÒu khiÓn phèi hîp häat ®éng

I/O

ModuleTr−êng chuyÓn

m¹ch

Module GiaotiÕp thuª bao

Module GiaotiÕp trung kÕ



ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a çc module th«ng qua ®−êng truyÒn sè liÖu lµ kh«ngthuËn tiÖn.

Trong thùc tÕ, ng−êi ta dïng ph−¬ng thøc tæ hîp, tøc lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®¬n gi¶n th×theo module phøc t¹p th× dïng chøc n¨ng.

II.3. §iÒu khiÓn trung t©m vµ sù trao ®æi gi÷a çc bé vi xö lý :

II.3.1. §iÒu khiÓn trung t©m :

Tïy theo dung l−îng tæng ®µi vµ ph−¬ng thøc ®iÒu khiÓn mµ bé ®iÒu khiÓn trung t©mcã thÓ sö dông mét hay nhiÒu bé xö lý.

Th−êng çc bé xö lý cuéc gäi cã møc −u tiªn ngang nhau, cã khi chän ra 1 bé xö lýchñ. Nã cã nhiÖm vô ph¸t hiÖn, xö lý lçi. §«i khi, b¶n th©n nã kh«ng cßn chøc n¨ng xö lýcuéc gäi. QuyÒn lµm chñ ®−îc trao cho bé xö lý cuéc gäi tiÕp theo t−¬ng øng víi møc −u tiªnx¸c ®Þnh tr−íc.ViÖc ®iÒu hµnh vµ ®iÒu khiÓn vµo ra sö dông bé xö lý riªng.

§Ó tr¸nh nhiÒu bé xö lý tiÕp nhËn cuéc gäi cïng 1 lóc, ng−êi ta sö dông bit cê ®Ó lµmcho bé xö lý thùc hiÖn chøc n¨ng trªn ho¹t ®éng vµ cÊm çc bé xö lý kh¸c.

Ph©n bè ®iÒu khiÓn çc bé xö lý trung t©m theo ph−¬ng thøc trªn cã −u ®iÓm lµ çcbé xö lý gièng nhau nªn më réng tæng ®µi Ýt tèn kÐm vµ hÖ thèng Ýt bÞ qu¸ t¶i.


Mçi bé xö lý ph¶i cã toµn bé phÇn mÒm hÖ thèng, x¸c suÊt x¶y ra ®ông ®é nhiÒuh¬n.

Lçi x¶y ra ë bé ®iÒu khiÓn trung t©m rÊt quan träng vµ cã nhiÒu nguyªn nh©n g©y ralçi. §Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy cña bé ®iÒu khiÓn trung t©m, cÇn thùc hiÖn çc biÖn ph¸p chènglçi thÝch hîp, ng¨n chÆn lçi lan truyÒn vµ cÇn cã hÖ thèng dù phßmg. Chän kiÓu dù phßng lµquan träng trong lùa chän cÊu h×nh hÖ thèng.

II.3.2. Sù trao ®æi th«ng tin gi÷a çc bé xö lý :

Sù tæ chøc vµ ph−¬ng thøc trao ®æi th«ng tin gi÷a çc bé nhí vµ vi xö lý cña chóngvíi nhau lµ ®iÒu quan träng trong tæng ®µi.

H×nh 3-8 : Quan hÖ gi÷a l−îng tin tøc trao ®æi gi÷a çc bé xö lý vµ tû lÖ ph©n chia gi÷a chóng.

L−îng tin tøc trao ®æi

Tû lÖ ph©n chia chøc¨



§èi víi ®iÒu khiÓn ph©n bè, ph−¬ng thøc trao ®æi tin gi÷a çc cÊp cã t¸c ®éng ®Õnkhèi l−îng th«ng tin cÇn truyÒn. Nã chÝnh lµ chøc n¨ng xö lý cña bé xö lý s¬ bé.

T¸c ®éng cña ph©n bè chøc n¨ng vµo khèi l−îng tin cÇn truyÒn thÓ hiÖn ë ®å thÞ ëH×nh 3-8.

L−îng th«ng tin cÇn truyÒn gi÷a çc bé xö lý gi¶m nÕu ta t¨ng tû lÖ ph©n chia chøcn¨ng cho çc cÊp xö lý s¬ bé.

Kh«ng ¸p dông ph−¬ng thøc trao ®æi th«ng tin trùc tiÕp trong cïng 1 cÊp. ViÖc trao®æi th«ng tin gi÷a çc cÊp ®iÒu khiÓn cã thÓ ®−îc thùc hiÖn trªn ®−êng truyÒn sè liÖu riªng,hoÆc th«ng qua tr−êng chuyÓn m¹ch. Khi dïng ®−êng truyÒn riªng, çc bé xö lý giao tiÕp víinhau qua hÖ thèng bus. HÖ thèng bus ®−îc ph©n cÊp øng víi cÊp ®iÒu khiÓn .

H×nh 3-9 : TruyÒn th«ng tin gi÷a çc bé xö lý.

Th«ng tin gi÷a çc bé xö lý ®−îc gëi trªn çc luån PCM vµo khe thêi gian TS16.

H×nh 3-10 : Mèi quan hÖ gi÷a tû sè kinh phÝ vµ sè bé xö lý.

Trong ®ã :

Ka : Ph−¬ng thøc dïng ®−êng truyÒn sè liÖu riªng, Kb : qua tr−êng chuyÓn m¹ch.

§èi víi çc tæng ®µi cã dung l−îng nhá, ng−êi ta dïng ph−¬ng thøc ®−êng truyÒn sèliÖu riªng, kh«ng qua tr−êng chuyÓn m¹ch lµ cã tÝnh kinh tÕ h¬n vµ ng−îc l¹i.

Çc vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc bé nhí, xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu l−u tr÷ mét khèil−îng lín d÷ liÖu chung dïng cho çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn. Trong hÖ thèng ®a xö lý, tr¹ngth¸i ch¹y ®ua gi÷a çc bé xö lý lµ th−êng xuyªn x¶y ra, v× cïng mét thêi ®iÓm, çc bé xö lýcã thÓ cÇn ®Õn mét lo¹t d÷ liÖu. Trong tr−êng hîp nµy, çc bé xö lý ph¶i îc s¾p hµng chê®îi, ®iÒu nµy lµm gi¶m hiÖu suÊt gi÷a chóng. NÕu bé ®iÒu khiÓn trung t©m thùc hiÖn ph−¬ngthøc ph©n bé theo chøc n¨ng, th× x¸c suÊt x¶y ra va ch¹m sÏ nhá h¬n, v× mét phÇn mÒn chØdïng cho mét bé xö lý hay mét nhãm bé xö lý nµo ®ã. PhÇn ch−¬ng tr×nh nµy sÏ ®−îc l−u tr÷

Tr−êngchuyÓnm¹ch

Bé xö lý®−êng d©y

Xö lý cuécgäi

Bé xö lýchÝnh

TS16

Ka/Kb

1

0,5

Sè bé xö lý

2015105



t¹i çc bé nhí riªng cña çc bé xö lý s¬ bé. Sè chøc n¨ng xö lý cÊp d−íi cµng nhiÒu th× dÉn®Õn sù t¨ng t¶i vµ t¨ng dung l−îng bé nhí cña çc bé xö lý cÊp nµy.

Trong hÖ thèng ph©n bè theo t¶i, tÊt c¶ çc ch−¬ng tr×nh vµ sè liÖu chung cho çc béxö lý, v× vËy, th−êng ¸p dông ph−¬ng ph¸p l−u tr÷ çc ch−¬ng tr×nh vµ sè liÖu trong bé nhíchung. Tuy nhiªn, nh÷ng ch−¬ng tr×nh cã thÓ trang bÞ ®éc lËp cho tÊt c¶ çc bé xö lý.

Thêi gian chê ®îi cña çc bé xö lý cßn tiÕp tôc gi¶m nÕu nh− çc sè liÖu chung ®−îcph©n thµnh nhiÒu khèi ®éc lËp, vµ viÖc truy nhËp ®Õn chóng ®−îc thùc hiÖn ®ång thêi. Çcm¹ch ®iÒu khiÓn phèi hîp ho¹t ®éng b¶o ®¶m chøc n¨ng nµy. ViÑc ph©n chia khèi nhí ph¶itu©n theo quy ®Þnh : çc ch−¬ng tr×nh hay sè liÖu ®−îc ghi trong cïng mät khèi kh«ng ®−îctriÖt tiªu nhau. ViÖc gi¶m thêi gian chê ®îi cña çc bé xö lý cã nghi· lµ ®· t¨ng hiÖu suÊthäat ®éng cña çc bé xö lý ®ã.

III. C¬ cÊu dù phßng:

§Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy cao vµ an toµn trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, mét sè cÊp ®iÒukhiÓn ph¶i trang bÞ dù phßng. Tøc lµ trang bÞ 2 hay 3 cho bé xö lý cho thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn.

Çc bé xö lý bao gåm c¶ ®¬n vÞ xö lý trung t©m vµ çc m¹ch ®iÖn hæ trî nh− çc lo¹ibé nhí, m¹ch ®iÖn giao tiÕp, gi¸m s¸t, phèi hîp...

III.1. Dù phßng cÊp ®ång bé :

H×nh 3-11 : Dù phßng cÊp ®ång bé.

Trong ®ã :

C: T¹o nhÞp ®ång hå.

M: Bé nhí.

P: Bé xö lý.

Hai bé xö lý Pa, Pb ®−îc xö dông ®Ó xö lý t¶i cho khu vùc chóng ®¶m nhiÖm.

Pa, Pb cã çc bé nhí Ma vµ Mb riªng ®Ó cã thÓ tiÕp cËn tíi toµn bé t¶i cÇn ö lý.

Hai bé xö lý cïng ®¶m nhiÖm 1 c«ng viÖc ®Ó xö lý ®ång bé víi nhau, kÕt qu¶ ®−îc sos¸nh víi nhau. NÕu kh¸c, ch−¬ng tr×nh ph¸n ®o¸n lçi sÏ tiÕn hµnh ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn ra béxö lý cã lçi trong thêi gian ng¾n nhÊt. Bé xö lý cßn l¹i tiÕp tôc c«ng viÖc cña m×nh.

Nh−îc : Tr−êng hîp cã lçi ë phÇn mÒm th× kh«ng thÓ ph¸t hiÖn v× lóc nµy cã thÓ kÕtqu¶ cña 2 bé xö lý lµ gièng nhau. MÆt kh¸c, c«ng suÊt ph¶i ®ñ lín ®Ó xö lý toµn bé t¶i khuvùc chóng ®¶m nhiÖm. Do ®ã, hiÖu suÊt sö dông kh«ng cao.

T¶i cÇn xö lý

PbCPa

MbMa ~



III.2. Dù phßng ph©n t¶i :

H×nh 3-12 : Dù phßng ph©n t¶i.

Ex : C¬ cÊu b¶o d−ìng tù ®éng.

Hai bé xö lý lµm 2 c«ng viÖc kh¸c nhau, tõ mét sè ngån t¶i nhÊt ®Þnh. Nhê chøc n¨ngb¶o d−ìng tù ®éng EX ®Ó ng¨n ngõa c¶ hai tiÕp cËn mét thiÕt bÞ ngo¹i vi vµ kiÓm tra qu¸tr×nh cña chóng.

Mçi bé xö lý cã c¸c bé nhí riªng gåm bé nhí ch−¬ng tr×nh , bé nhí phiªn dÞch vµ bénhí sè liÖu. Trong ®ã bé nhí ch−¬ng tr×nh cã néi dung gièng nhau.

Hai bé xö lý ®−îc ph©n t¶i ngÉu nhiªn, vµ kh«ng trïng nhau nhê bé Ex gi¸m s¸t. Khix¶y ra sù cè th× toµn bé t¶i tËp trung vµo bé xö lý cßn l¹i, bé háng tù ®éng t¸ch ra.

¦u: Thêi gian cao ®iÓm th× c«ng suÊt cña hai bé xö lý vÉn ®Èm b¶o ®−îc kl−u l−înglín. Th−êng ®−îc sö dông ë c¸c cÊp tæng ®µi cÊp cao.

III.3. Dù phßng nãng :

H×nh 3-13 : Dù phßng nãng.

Hai bé xö lý Pa, Pb cã c«ng suÊt ®ñ lín ®Ó ®¶m nhiÖm toµn bé c«ng viÖc thuéc khuvùc.

Trong ®ã mét trong hai bé lµm viÖc cßn bé kia dù phßng. Hai bé nµy xö lý ®éc lËpnhau.

Th«ng th−êng bé xö lý dù phßng kh«ng thÓ lµm viÖc tøc thêi ngay sau khi x¶y ra sùcè. §Ó kh¾c phôc ng−êi ta sö dông bé nhí chung CM mµ c¶ hai bé xö lý ®iÒu cã thÓ tiÕp

T¶i cÇn xö lý

PbPa

MbMa Cm

T¶i cÇn xö lý

PbPa

MbMa Ex



cËn. Çc tr¹ng th¸i tøc thêi ghi vµo CM nhê ®ã bé xö lý dù phßng cã thÓ lÊy th«ng tin métçch tøc thêi dÓ ho¹t ®éng ngay sau khi x¶y ra sù cè.

Nh−îc : Mét sè c«ng viÖc ®ang thùc hiÖn tr−íc kho¶ng chu kú sao chÐp cña bé nhíchung ®· bÞ xo¸ nÕu sù cè x¶y ra.

III.4. Dù phßng n+1:

P1 ®Õn Pn lµm nhiÖm vô xö lý t¶i tøc thêi cho hÖ thèng, bé xö lý Pn+1 ®Ó dù phßng.B×nh th−êng bé xö lý nµy cã thÓ ®¶m nhËn mét sè c«ng viÖc. Khi x¶y ra sù cè th× Pn+1 tiÕptôc c«ng viÖc cña bé xö lý cã sù cè nµy.

¦u: DÔ dµng cÊu tróc hÖ thèng theo module, thuËn tiÖn ph¸t triÓn hÖ thèng cã dungl−îng lín. MÆt kh¸c, ë giê cao ®iÓm th× Pn+1 cã thÓ xö lý bít mét sè c«ng viÖc tr¸nh hiÖnt−îng qu¸ t¶i.

H×nh 3-14 : Dù phßng n+1.

Trong çc lo¹i dù phßng trªn th× dù phßng ph©n t¶i ®−îc xö dông nhiÒu nhÊt. Nãtr¸nh ®−îc sù gi¸n ®o¹n ho¹t ®éng. B×nh th−êng th× n¨ng lùc xö lý cña nã l¹i cao h¬n yªucÇu, nh− vËy kh«ng x¶y ra ø t¶i.

IV. CÊu tróc phÇn mÒm cña tæng ®µi :

IV.1. Kh¸i niÖm chung :

TÝnh chÊt quan träng cña cuéc gäi lµ kh«ng thÓ l−u tr÷ vµ lµm chËm l¹i ®−îc. T¹i métthêi ®iÓm l¹i cã nhiÒu cuéc gäi cÇn ®−îc ®¸p øng ngay, nÕu chØ cÇn cã mét thao t¸c thiÕuchuÈn x¸c hoÆc kh«ng tøc th× th× cã thÓ kÐo theo lµm tr× ho·n hoÆc mÊt çc cuéc gäi kh¸c,trÇm träng h¬n, cã thÓ lµm ngõng c¶ hÖ thèng. Tõ ®ã, phÇn mÒn cña 1 tæng ®µi ®iÖn tö sèSPC cÇn ph¶i tháa m·n nh÷ng yªu cÇu sau :

- Ch−¬ng tr×nh ph¶i ®−îc thi hµnh trong thêi gian thùc.

- Çc qu¸ tr×nh liªn quan ®Õn thiÕt lËp cuéc gäi, duy tr×, gi¶i phãng ph¶i ®−îc xö lýsong song ®Ó t¨ng ®é chÝnh x¸c.

- Ph¶i gi÷ v÷ng th«ng tin trong mäi t×nh huèng, thËm chÝ chÊp nhËn mét møc ®égi¶m chÊt l−îng nµo ®ã.

- ChuÈn ®o¸n vµ xö lý lçi cÇn ph¶i nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. §iÒu nµy gióp hÖthèng kh«i phôc ho¹t ®éng ®−îc nhanh chãng, kh«ng ®Ó ø ®äng th«ng tin.

- PhÇn mÒm ph¶i linh häat, dÔ thay ®æi ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ph¸t triÓn çc dÞchvô thuª bao.

T¶i cÇn xö lý

Pn+PnP2P1

Pn+PnP2P1

Bé nhíchung



- D÷ liÖu ph¶i cã cÊu tróc gän nhÑ nh−ng ®Çy ®ñ, sao cho viÖc truy cËp thËt nhanhchãng vµ chÝnh x¸c.

IV.2. Çc vÊn ®Ò vÒ thiÕt kÕ phÇn mÒm :

IV.2.1. Çc ®Æc tÝnh chñ yÕu cña phÇn mÒm :

PhÇn mÒm cña tæng ®µi SPC ph¶i cã hÖ ®iÒu hµnh thêi gian thùc. Nã ph¶i cã kh¶n¨ng xö lý ®ång thêi mét sè l−îng lín çc cuéc gäi, ®ång thêi, nã ph¶i cã çc ®Æc tÝnh riªng®Ó ®¶m b¶o çc dÞch vô ®iÖn tho¹i kh«ng bÞ ng¾t khi vËn hµnh hoÆc c¶ khi ®ang më réng hÖthèng.

• TÝnh thêi gian thùc :

PhÇn mÒm ph¶i ®¸p øng ®−îc kh¶ n¨ng xö lý l−u l−îng ®· ®Þnh tr−íc vµ çc ®Æc tÝnhcña dÞch vô. Çc kh¶ n¨ng xö lý l−u l−îng cña çc bé xö lý tæng ®µi ®−îc biÓu thÞ trong sèl−îng cuéc gäi ®−îc xö lý trong 1 gi©y hoÆc 1 giê.

• ChÊt l−îng cña dÞch vô :

§−îc ®¸nh gi¸ qua hai th«ng sè :

- PhÇn tr¨m çc cuéc gäi r¬i so víi çc cuéc gäi thµnh c«ng t¹i møc t¶i ®· ®−îc®Þnh tr−íc v× çc vÊn ®Ò bªn trong tæng ®µi nh− sai lçi trong xö lý t¾c nghÏn tronghÖ thèng.

- PhÇn tr¨m çc cuéc gäi ph¶i chê tÝn hiÖu mêi quay sè l©u h¬n thêi gian chê ®·®Þnh tr−íc.

• §a ch−¬ng tr×nh :

Çc bé xö lý ®iÒu khiÓn trong tæng ®µi SPC ho¹t ®éng theo kiÓu ®a ch−¬ng tr×nh cãnghÜa lµ nhiÒu c«ng viÖc ®−îc ho¹t hãa ®ång thêi (hÇu hÕt liªn quan ®Õn xö lý gäi). VÝ dô,trong tæng ®µi cã 30000 ®−êng, th× cã thÓ cã 3000 cuéc gäi ®ang ®−îc tiÕn hµnh ë tiÕn tr×nh®µm tho¹i, trong khi ®ã cã 500 cuéc gäi ®· ®−îc gi¶i phãng, cã nghÜa lµ 3500 c«ng viÖc ®ang®−îc thùc hiÖn ®ång thêi. Ngoµi ra, hÖ thèng gi¸m s¸t, qu¶n lý mäi cuéc gäi trong bé nhí, ®Ókhi xuÊt hiÖn bÊt kú mét thay ®æi nµo trong m«i tr−êng ®iÖn tho¹i bªn ngoµi, cã liªn quan®Õn cuéc gäi th× tr¹ng th¸i cña nã còng ®−îc thay ®æi theo.

• Bé l−u gi÷ ch−¬ng tr×nh :

Trong phÇn lín çc tæng ®µi SPC, kÝch cì tæng thÓ cña mäi ch−¬ng tr×nh ®−îc kÕthîp víi nhau lín h¬n nhiÒu so víi kÝch cì cña bé nhí chÝnh. Do ®ã, kh«ng thÓ t¹o mäich−¬ng tr×nh th−êng tró trong bé nhí chÝnh, tuy nhiªn, mét ch−¬ng tr×nh chØ cã thÓ thùc hiÖn®−îc chØ khi nã th−êng tró trong bé nhí. Do ®ã, ®Ó ®−a ra kh¶ n¨ng sö dông tèt nhÊt cña bénhí, th× chØ nh÷ng phÇn sèng cña çc ch−¬ng tr×nh hÖ thèng vµ çc ch−¬ng tr×nh ¸p dôngmíi ®−îc l−u gi÷ cè ®Þnh trong bé nhí chÝnh, cßn tÊt c¶ çc ch−¬ng tr×nh kh¸ kh«ng häat hãa®−îc l−u ngoµi bé nhí chÝnh trong çc kho l−u gi÷ ngoµi cßn gäi lµ çc bé nhí lín nh− æ ®Üa,b¨ng tõ



IV.2.2. VÒ cÊu tróc :

HÖ thèng ph¶i ®−îc thiÕt kÕ theo kiÓu tõ trªn xuèng, ph©n ®Þnh çc hÖ thèng con, çcmodule chøc n¨ng, çc ®¬n vÞ ch−¬ng tr×nh, çc thñ tôc mét çch râ rµng, sao cho chØ tån t¹imét con ®−êng duy nhÊt ®Ó th©m nhËp vµo mét kh©u nµo ®ã.

• Module hãa çc chøc n¨ng :

Mét phÇn mÒm ®−îc coi lµ module hãa tèt nÕu nã ®−îc x©y dùng tõ çc module ®éclËp nhau, øng víi mét sè øng dông cã thÓ lùa chän mét ch−¬ng tr×nh t−¬ng øng kh¸c nhau.Nã cho phÐp tr¸nh ®−îc nh÷ng va ch¹m gi÷a çc module vµ dÔ dµng h¬n trong viÖc chuÈn®ãan, ph¸t hiÖn çc sai sãt.

• Kh«ng gian vïng nhí x¸c ®Þnh :

§iÒu nµy x¸c ®Þnh nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt cho sù ho¹t ®éng tèt cña mäi module chøcn¨ng, ch¼ng h¹n nh− viÖc ph©n chia sö dông bé nhí, ph−¬ng thøc trao ®æi th«ng tin gi÷açc module §iÒu nµy ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng ®éc lËp gi÷a çc module, dÉn ®Õn sù chuÈnhãa vÒ giao diÖn gi÷a çc module. Mäi th«ng tin vÒ sã liÖu, phÇn c÷ng, phÇn mÒm thuéc métmodule chØ cã thÓ ®−îc truy cËp qua giao tiÕp cña module ®ã víi module cÊp trªn cña nã. Sùtruy nhËp nµy cµng Ýt cµng tèt. Sù ghÐp láng cña çc module nh− vËy sÏ h¹n chÕ t¸c ®éngcña çc sai sãt, t¸c ®éng cña sù thay ®æi c«ng nghÖ phÇn cøng.

§¹t ®−îc tèi ®a kh¶ n¨ng sö dông nhiÒu lÇn mét module sÓ t¨ng hiÖu suÊt sö dông.

IV.2.3. Ph©n chia ch−¬ng tr×nh :

NÕu ph©n chia ch−¬ng tr×nh theo chøc n¨ng th× phÇn mÒm tæng ®µi bao gåm hai lo¹isau :

- PhÇn mÒm vËn hµnh.

- PhÇn mÒm hç trî.

• PhÇn mÒm vËn hµnh :

Lµ tæ hîp çc ch−¬ng tr×nh cÇn thiÕt ®Ó vËn hµnh tæng ®µi. Nã cã thÓ ®−îc ph©n tiÕpnh− sau :

- Çc ch−¬ng trinh hÖ thèng.

- Çc ch−¬ng tr×nh ¸p dông.

Çc ch−¬ng tr×nh hÖ thèng hÇu nh− t−¬ng ®−¬ng víi hÖ thèng ®iÒu hµnh cña métm¸y tÝnh th«ng th−êng. PhÇn mÒm hÖ thèng gåm çc ch−¬ng tr×nh phï hîp víi c«ng viÖcvËn hµnh vµ sö dông bé xö lý theo çc ch−¬ng tr×nh ¸p dông.

Çc ch−¬ng tr×nh ¸p dông nh− ®iÒu khiÓn xö lý gäi, qu¶n lý vµ b¶o d−ìng tæng ®µi.

• PhÇm mÒm hç trî :

Gåm çc ch−¬ng tr×nh hîp ng÷, n¹p vµ m« pháng chóng ®−îc cµi ®Æt ë vÞ trÝ trungt©m th−êng gäi lµ trung t©m phÇn mÒm, ®Ó phôc vô mét nhãm tæng ®µi SPC.



PhÇn nµy m« t¶ tæ chøc tæng qu¸t vµ çc ®Æc tÝnh chñ yÕu cña phÇn mÒm vËn hµnhtrong tæng ®µi SPC.

IV.2.4. Çc ch−¬ng tr×nh hÖ thèng :

Çc ch−¬ng tr×nh hÖ thèng ho¹t ®éng nh− giao tiÕp gi÷a phÇn cøng cña tæng ®µi vµçc ch−¬ng trinh ¸p dông. Chóng qu¶n trÞ vµ phèi hîp çc ho¹t ®éng vµ çc ®Æc tÝnh cñaphÇn cøng vµ çc ch−¬ng tr×nh ¸p dông. §Ó thùc hiÖn ®−îc ®iÒu nµy ph¶i ®¶m b¶o çc chøcn¨ng kh¸c nhau sau :

• LÞch tr×nh c«ng viÖc :

Ph©n chia thêi gian cña bé xö lý cho nhiÒu c«ng viÖc ¸p dông (ch−¬ng tr×nh) kh¸cnhau phï hîp víi møc −u tiªn ®· ®Þnh tr−íc. Ch−¬ng tr×nh hÖ thèng ®−îc gäi lµ mét lÞchtr×nh. LÞch tr×nh lµ phÇn trung t©m cña hÖ ®iÒu hµnh, nã ®iÒu khiÓn viÖc thùc hiÖn çc ch−¬ngtr×nh ¸p dông. Nã quyÕt ®Þnh bé xö lý sÏ ph¶i ®iÒu khiÓn ch−¬ng tr×nh nµo. Sau khi ch−¬ngtr×nh ®· ®−îc thùc hiÖn xong, hoÆc ch−¬ng tr×nh vÉn cßn trong hµng chê, ®iÒu khiÓn ph¶i gëitÝn hiÖu trë l¹i cho lÞch t×nh ®Ó hßan thµnh ho¹t ®éng vµo / ra hoÆc yªu cÇu chê.

LÞch tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng cña nã b»ng çch s¾p hµng mäi ch−¬ng tr×nh ®angchê ®Ó thùc hiÖn. M¸y tÝnh lµ mét thiÕt bÞ tuÇn tù, nã chØ cã thÓ thùc hiÖn mét lÖnh t¹i métthêi ®iÓm, vµ v× thÕ chØ mét ch−¬ng tr×nh cã thÓ ®−îc ho¹t hãa t¹i mét thêi ®iÓm mµ th«i. CßntÊt c¶ çc ch−¬ng trinh kh¸c ph¶i chê ®Ó nhËn tÝn hiÖu tõ CPU. Trong thêi gian chê, th«ng tinvÒ tr¹ng th¸i hiÖn thêi cña chóng ®−îc gi÷ trong hµng chê ®Ó ch¹y.

• Hµng chê ®Ó ch¹y :

Hµng chê ®Ó ch¹y ®−îc tæ chøc nh− sau :

Mçi ch−¬ng tr×nh hiÖn thêi s½n sµng ®Ó ®−îc thùc hiÖn cã mét khèi gäi lµ khèi m« t¶trong hµng chê ®Ó ch¹y. Trong khèi m« t¶ nµy ghi mäi néi dung vµ chØ sè çc thanh ghi,tr¹ng th¸i bé chØ thÞ (qu¸ t¶i, bé chØ thÞ 0), gi¸ trÞ bé ®Õm ch−¬ng tr×nh (h−íng tíi lÖnh tiÕptheo ®−îc thùc hiÖn trong ch−¬ng tr×nh vµ gi¸ trÞ −u tiªn. §Þa chØ cña khèi chØ thÞ ®Çu tiªntrong hµng chê ®−îc l−u trong mét tõ (®Þa chØ ký hiÖu READY). LÞch tr×nh tiÕp tôc quÐt tõREADY ®Ó biÕt ®Þa chØ khèi ®· cãp t¹i ®Ønh cña hµng.

Tõ READY

⇓§Þa chØ khèi ®Çu

tiªn ⇒§Þa chØ khèi thø 2

⇒§Þa chØ khèi thø 3

⇒ 0

Çc néi dung thanh ghi Çc néi dung thanh ghi Çc néi dung thanh ghiChØ thÞ tr¹ng th¸i ChØ thÞ tr¹ng th¸i ChØ thÞ tr¹ng th¸i

Bé ®Õm ch−¬ng tr×nh Bé ®Õm ch−¬ng tr×nh Bé ®Õm ch−¬ng tr×nhMøc −u tiªn Møc −u tiªn Møc −u tiªn

Khèi ®Çu tiªn Khèi thø 2 KÕt thóc m« t¶ hµng chêcña çc khèi

H×nh 3-15 : Hµng chê ®Ó ch¹y.



• Hµng chê cña çc khèi tù do :

Çc khèi ®−îc sö dông trong hµng chê ®Ó ch¹y ®−îc lÊy tõ hµng chê cña çc khèi tùdo. Hµng chê nµy ®Çu tiªn n¾m gi÷ çc khèi tù do cÇn thiÕt cho hµng chê ®Ó ch¹y, hµng chê®ång hå vµ çc hµng chê kh¸c trong hÖ thèng.

Tõ READY

⇓

§Þa chØ khèi ®Çutiªn ⇒

§Þa chØ khèi thø 2⇒

§Þa chØ khèi thø 3⇒ 0

Khèi FREE ®Çu tiªn Khèi FREE thø 2 KÕt thóc m« t¶ hµngchê cña çc khèi

H×nh 3-16 : Hµng chê çc khèi tù do.

§Þa chØ cña khèi ®Çu tiªn trong hµng chê ®−îc l−u tr÷ trong mét tõ (®Þa chØ ký hiÖuFREE). Khi mét ch−¬ng tr×nh ®−îc b¾t ®Çu theo yªu cÇu RUN, th× mét khèi ®−îc lÊy ra tõhµng chê cña çc khèi FREE. Khèi ®−îc lÊy ra nµy sÏ cµi çc th«ng tin cÇn thiÕt gåm c¶møc −u tiªn cña nã, ®Ó ch−¬ng tr×nh cã thÓ ch¹y ®−îc. Sau ®ã, khèi nµy ®−îc chÌn vµo vÞ trÝt−¬ng øng trong hµng chê ®Ó ch¹y, phô thuéc vµo møc −u tiªn, møc −u tiªn cµng cao th×khèi cµng ®−îc s¾p gÇn víi ®Ønh hµng chê.

LÞch tr×nh sÏ lu«n chän ch−¬ng tr×nh cã møc −u tiªn cao nhÊt ®Ó thùc hiÖn. §ã lµch−¬ng tr×nh víi khèi m« t¶ n»m t¹i ®Ønh cña hµng chê s½n sµng ®Ó ch¹y. Tr−íc khi b¾t ®Çuch−¬ng tr×nh, lÞch tr×nh sÏ thiÕt lËp mét yªu cÇu vµ bé chØ thÞ tr¹ng th¸i ®Õn çc gi¸ trÞ ®−îcbiÓu thÞ trong khèi m« t¶. Tõ ®ã, mét lÖnh nh¶y ®−îc thùc hiÖn, chuyÓn ®iÒu khiÓn ®Õn ®ÞachØ do bé ®Õm ®−a ra trong khèi m« t¶. Sau ®ã, ch−¬ng tr×nh sÏ thùc hiÖn çc lÖnh cña nã,lÖnh nµy tiÕp lÖnh kia, cho ®Õn khi nã ®¹t tíi ®iÓm mµ ë ®ã t¹o ra mét yªu cÇu ®Ó ®−a tíi hÖthèng ®iÒu hµnh. NÕu lµ yªu cÇu chê th× çc khèi cña nã sÏ chuyÓn ra khái hµng ®ång hå.NÕu lµ yªu cÇu ch¹y ®èi víi ch−¬ng tr×nh nµy th× mét khèi míi ®−îc chÌn vµo trong hµngchê ®Ó ch¹y t¹i vÞ trÝ thÝch hîp trong hµng vµ nÕu lµ yªu cÇu kÕt thóc th× sau khi mäi lÖnh ®·®−îc thùc hiÖn çc khèi cña nã trong hµng chê ®Ó ch¹y ®−îc chuyÓn ra khái vµ ®−îc ®Æt vµohµng chê çc khèi tù do, th«ng th−êng t¹i vÞ trÝ ®Ønh cña hµng chê tù do, do vËy, kh«ng cÇnt×m kiÕm toµn bé hµng chê cña khèi cuèi cïng.

• Ng¾t :

Khi xuÊt hÖn ng¾t, ch−¬ng tr×nh ®ang ch¹y sÏ dõng vµ vßng ®iÒu khiÓn ng¾t sÏ l−ugi÷ néi dung cña çc thanh ghi trong khèi m« t¶ t¹i ®Ønh cña hµng chê ®Ó ch¹y. Vßng ng¾tcã thÓ t¹o ra mét yªu cÇu ch¹y, t¹o nªn khèi míi ®Ó chÌn vµo hµng chê ®Ó ch¹y còng cãthÓ t¹i ®Ønh cña hµng chê nµy. Vßng ng¾t sÏ chuyÓn ù kiÖn ®iÒu khiÓn tíi kÞch tr×nh sau khi®· thùc hiÖn ng¾t mét çch thÝch hîp. LÞch tr×nh sÏ chän ch−¬ng tr×nh cã møc −u tiªn caonhÊt ®Ó thùc hiÖn, tøc lµ ch−¬ng tr×nh ®· ®−îc ho¹t hãa khi xuÊt hiÖn ng¾t.

Mét ch−¬ng tr×nh cã møc −u tiªn cao h¬n cã thÓ ng¾t ch−¬ng tr×nh cã møc −u tiªnthÊp h¬n, nh−ng kh«ng cã chiÒu ng−îc l¹i. Çc ch−¬ng tr×nh cã cïng møc −u tiªn kh«ng bÞng¾t lÉn nhau vµ ho¹t ®éng theo nguyªn lý FIFO.



Khi mäi ch−¬ng tr×nh kh«ng ho¹t ®éng, hµng chê sÏ rçng. Trong tr−êng hîp nµy, lÞchtr×nh sÏ tiÕn hµnh vßng rçi, t¹i ®ã, nã t¹o çc ®o kiÓm lÆp t¹i ®Ønh cña hµng chê víi tõREADY. ChØ cã mét çch ®Ó tho¸t ra khái vßng rçi lµ thùc hiÖn ng¾t ®ång hå thêi gian thùchoÆc tõ thiÕt bÞ vµo ra. Khi ®ã, mét khèi m« t¶ tõ hµng chê ®ång hå hoÆc hµng chê thiÕt bÞvµo ra sÏ chuyÓn ra hµng chê ®Ó ch¹y.

• Qu¶n trÞ ho¹t ®éng vµo ra :

Çc ch−¬ng tr×nh hÖ thèng ®Ó qu¶n trÞ çc ho¹t ®éng vµo ra th−êng ®−îc gäi lµ qu¶ntrÞ thiÕt bÞ vµo ra. Chóng lµ sù l−¹ chän çc vßng ®Êu nèi hÖ thèng víi çc thiÕt bÞ ngo¹i vi.Cã mét bé ®iÒu khiÓn cho tõng lo¹i thiÕt bÞ ngo¹i vi trong cÊu h×nh phÇn cøng ®Ó chuyÓn sèliÖu gi÷a thiÕt bÞ vµ bé nhí chÝnh.

Çc chøc n¨ng qu¶n trÞ gåm :

- Ph©n nhiÖm bé nhí vµ çc thiÕt bÞ ngo¹i vi ®Ó ho¹t hãa çc qu¸ tr×nh.

- B¶o vÖ hÖ thèng tõ çc sai lçi phÇn cøng vµ phÇn mÒm.

- Qu¶n trÞ th«ng tin ng−êi-m¸y.

- Cung cÊp viÖc x©m nhËp ®Õn sè liÖu m« t¶ tr¹ng th¸i cña hÖ thèng.

IV.2.5. Çc ch−¬ng tr×nh ¸p dông :

Çc ch−¬ng tr×nh ¸p dông cã thÓ ph©n thµnh 3 lo¹i chÝnh :

• Çc ch−¬ng tr×nh xö lý gäi :

Çc ch−¬ng tr×nh xö lý gäi cã nhiÖm vô thiÕt lËp, gi¸m s¸t, gi¶i phãng vµ tÝnh c−íccho cuéc gäi phï hîp víi çc ®Æt tãnh cña dÞch vô ®iÖn thäai.

• Çc ch−¬ng tr×nh qu¶n lý :

Thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t, ®o l−êng l−u l−îng, ®o kiÓm ®−êng thuª bao, trungkÕ, thay ®æi çc sè liÖu b¸n cè ®Þnh cã liªn quan ®Õn ®−êng thuª bao, trung kÕ, x¸c ®Þnh cÊuh×nh phÇn cøng cña tæng ®µi, thay ®æi sè liÖu trong b¶ng phiªn dÞch, b¶ng t¹o tuyÕn, l−u gi÷çc sè liÖu cña dÞch vô nh− dÞch vô quay t¾t, chuyÓn gäi.. .

• Çc ch−¬ng tr×nh b¶o d−ìng :

Thùc hiÖn chøc n¨ng nhËn biÕt lçi vµ vÞ trÝ lçi b»ng biÖn ph¸p ®o kiÓm phÇn cøng cñatæng ®µi, bao gåm c¶ b¶n th©n cña bé xö lý.

IV.2.6. CËp nhËt phÇn mÒm hiÖn hµnh :

Môc ®Ých c¬ b¶n cña mét tæng ®µi lµ thiÕt lËp vµ gi¶i phãng çc cuéc gäi ®iÖn thäai.Chøc n¨ng quan träng nhÊt cña phÇn mÒm vËn hµnh lµ xö lý gäi. Xö lý gäi bao gåm nhËnbiÕt phÝa chñ gäi, xö lý tÝn hiÖu, t×m ®−êng gäi qua m¹ng chuyÓn m¹ch, biªn dÞch ®Þa chØ vµçc con sè, tÝnh c−íc, gi¸m s¸t vµ cuèi cïng lµ gi¶i phãng cuéc gäi ®· hoµn thµnh.



MÆc dï xö lý gäi chiÕm phÇn chÝnh thêi gian xö lý, nh−ng phÇn mÒm chØ chiÕm 15%trong tæng thÓ phÇn mÒm vËn hµnh.

H×nh 3-17 : Tû lÖ çc ch−¬ng tr×nh trong tæng ®µi SPC.

Çc ch−¬ng tr×nh qu¶n lý vµ b¶o d−ìng chiÕm 2/3 cña tæng thÓ phÇn mÒm. §iÒuquan träng cña çc chøc n¨ng qu¶n lý vµ b¶o d−ìng lµ kÝch cì cña phÇn mÒm t−¬ng øngph¸t triÓn theo tõng ngµy, do ®ã, tæng ®µi còng ngµy cµng phøc t¹p.

IV.3. Çc module chÝnh cña phÇn mÒm :

Nªu ph©n theo module, phÇn mÒm cã thÓ ®−îc ph©n nh− sau :

IV.3.1. Module ®iÒu khiÓn chÝnh :

Module ch−¬ng tr×nh nµy ®−îc viÕt cho khèi ®iÒu khiÓn chÝnh. Nã ®−îc n¹p vµo bénhí ROM trªn khèi nµy. CPU ®¶m nhiÖm viÖc c¶nh b¸o hÖ thèng, b¸o hiÖu, söa sai, qu¶n lýviÖc trao ®æi th«ng tin vµ phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a çc bé xö lý, qu¶n lý thêi gian khëi lËp hÖthèng, qu¶n lý tr−êng chuyÓn m¹ch, giao tiÕp ®−êng d©y, giao tiÕp m¸y tÝnh, ®iÒu khiÓn çccæng vµo ra, çc bus vµ çc bé nhí trong khèi.

IV.3.2. Module giao tiÕp ®−êng d©y :

Module nµy ®−îc thiÕt kÕ cho bé xö lý ®−êng d©y (LP) ®Ó thùc hiÖn çc chøc n¨ngsau : Qu¶n lý thuª bao, quÐt sè liÖu vÒ tr¹ng th¸i cña thuª bao, trung kÕ. TÊt c¶ çc tr¹ngth¸i cña thuª bao, trung kÕ ®−îc l−u tr÷ trong bé nhí d÷ liÖu RAM. Thùc chÊt çc « nhí cñabé nhí RAM lµ bøc tranh ph¶n ¶nh tr×nh tr¹ng bËn rçi cña thuª bao, trung kÕ øng víi nh÷ng®Þa chØ t−¬ng øng. VÝ dô thuª bao bËn th× « nhí ®ã sÏ cã gi¸ trÞ 0 cßn nÕu rçi th× cã gi¸ trÞ 1.ViÖc quÐt nhËn biÕt tr¹ng th¸i ®−îc quÐt theo chu kú quÐt, nªn çc sè liÖu trong bé nhí RAMcòng bÞ thay ®æi theo chu kú. CPU thùc hiÖn viÖc thay ®æi çc sè liÖu ghi trong RAM b»nglÖnh ®−îc ghi s½n trong ROM.

Ngoµi ra trong module cßn cã çc ch−¬ng tr×nh thu nhËn sè quay tõ thuª bao, ph©ntÝch vµ ®iÒu khiÓn çc m¹ch chèt ®Çu ra ®Ó cÊp çc tÝn hiÖu cho thuª bao.

IV.3.3. Module liªn l¹c néi bé :

Khi thuª bao nhÊc m¸y, tæng ®µi nhËn biÕt ®−îc tr¹ng th¸i nµy cña thuª bao vµ ph¸t©m mêi quay sè. Sau ®ã, thuª bao chñ gäi quay sè cña thuª bao bÞ gäi, tæng ®µi nhËn biÕt sè

B¶o d−ìng40%

HÖ thèng 20%

Xö lý gäi15%

Qu¶n lý25%

B¶o d−ìng HÖ thèng Xö lý gäi Qu¶n lý



quay, ph©n tÝch råi ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch nèi tíi thuª bao bÞ gäi vµ cÊp tÝn hiÖu chu«ngcho thuª bao bÞ gäi, ®ång thêi ph¸t ©m håi ©m chu«ng vÒ thuª bao chñ gäi.

Khi thuª bao bÞ gäi nhÊc m¸y, tÝn hiÖu chu«ng vµ håi ©m chu«ng sÏ bÞ c¾t, cuéc ®µmtho¹i b¾t ®Çu. Khi mét trong hai thuª bao ®Æt m¸y, thuª bao kia sÏ nhËn ®−îc ©m b¸o bËn tõtæng ®µi.

§Ó tr¸nh lçi cã thÓ x¶y ra vµ gi¶m thêi gian chê ®îi, mét ch−¬ng t×nh con sÏ ®Õm thßigian tõ khi nhÊc m¸y ®Õn khi b¾t ®Çu quay sè. NÕu qu¸ thêi gian mµ thuª bao kh«ng quay sèth× thuª bao còng sÏ nhËn ®−îc ©m b¸o bËn vµ mêi ®Æt m¸y xuèng.

Khi thuª bao bÞ gäi ®æ chu«ng qu¸ thêi gian ®Þnh tr−íc nµo ®ã, th× tæng ®µi còng sÏ tù®éng c¾t khu«ng vµ gëi ©m b¸o bËn tíi thuª bao chñ gäi.

IV.3.4. Module liªn l¹c ra ngoµi :

Khi thuª bao muèn gäi ra ngoµi ph¶i quay sè gäi ra trung kÕ. NÕu trung kÕ rçi, thuªbao sÏ nghe ©m mêi quay sè tõ tæng ®µi bªn ngoµi b¸o cho thuª bao biÕt ®· nèi th«ng ®−îcvíi trung kÕ bªn ngoµi. TiÕn tr×nh tiÕp tôc diÔn ra gÇn gièng nh− cuéc gäi néi h¹t. Khi cuécgäi kÕt thóc, ch−¬ng tr×nh trë l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu.

Khi cã cuéc gäi tõ bªn ngoµi vµo, tæng ®µi x¸c ®Þnh xem thuª ao cña nã lµ bËn hayrçi mµ ph¸t nh÷ng tÝn hiÖu b¸o hiÖu thÝch hîp cho tæng ®µi phÝa thuª bao chñ gäi biÕt, tiÕntr×nh tiÕp sau ®ã gièng nh− cuéc gäi néi h¹t.

Ngoµi ra, cã ch−¬ng tr×nh phôc vô kiÓm tra ®−êng d©y trung kÕ cña ®iÖn tho¹i viªn,trung kÕ nghiÖp vô §iÖn tho¹i viªn, hoÆc kü thuËt viªn cã thÓ cã kh¶ n¨ng nghe xen khimuèn kiÓm tra 1 ®−êng d©y nµo ®ã.

IV.3.5. Module nhËn biÕt vµ xö lý lçi :

Häat ®éng dùa trªn cÊu tróc cña ch−¬ng tr×nh ®Ó ®¸nh gi¸, xö lý lçi, tù söa ch÷a vµtù phôc håi.

IV.3.6. Module giao tiÕp m¸y tÝnh :

§¶m nhËn nhiÖm vô m« pháng l¹i chøc n¨ng xö lý cuéc gäi cña tæng ®µi.

Ng−êi so¹n : NguyÔn Duy NhËt ViÔn


Ch−¬ng 4

Kü thuËt b¸o hiÖu

I. Tæng quan :

I.1. Kh¸i niÖm :

Mét m¹ng viÔn th«ng cã nhiÖm vô chñ yÕu lµ thiÕt lËp, gi¶i táa vµ duy tr× kªnh gi÷athuª bao víi node chuyÓn m¹ch hay gi÷a çc node chuyÓn m¹ch víi nhau. §Ó thùc hiÖn®−îc ®iÒu nµy, cÇn ph¶i cã mét hÖ thèng th«ng tin hæ trî ®−îc trao ®æi gi÷a hÖ thèng chuyÓnm¹ch víi çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ gi÷a çc hÖ thèng chuyÓn m¹ch víi nhau, hÖ thèng th«ngtin nµy gäi lµ hÖ thèng b¸o hiÖu. Th«ng tin b¸o hiÖu cã thÓ cã nhiÒu d¹ng kh¸c nhau ®ÓthuËn tiÖn cho viÖc ®iÒu khiÓn çc thao t¸c chuyÓn m¹ch, xö lý gäi...

Thùc chÊt, mét sù trao ®æi tin gi÷a ng−êi sö dông vµ çc thiÕt bÞ trong m¹ng cÇn ph¶icã mét sù tæ chøc ®Ó chóng cã thÓ liªn l¹c víi nhau mét çch an tßan. Cho nªn, th«ng tinb¸o hiÖu cã tr−íc, trong vµ sau mét cuéc gäi. §Ó t¨ng hiÖu suÊt lµm viÖc, thêi gian lµm viÖccña hÖ thèng b¸o hiÖu cµng nhá cµng tèt, nã phô thuéc vµo çc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i trong m¹ng.

I.2. Çc chøc n¨ng b¸o hiÖu :

Ta cã thÓ nªu çc chøc n¨ng b¸o hiÖu tæng qu¸t nh− sau :

I.2.1. Chøc n¨ng gi¸m s¸t :

Chøc n¨ng gi¸m s¸t ®−îc sö dông ®Ó nhËn biÕt vµ ph¶n ¶nh sù thay ®æi vÒ tr¹ngth¸i hoÆc vÒ ®iÒu kiÖn cña mét sè phÇn tö (®−êng d©y thuª bao, trung kÕ).

I.2.2. Chøc n¨ng t×m chän :

Chøc n¨ng nµy liªn quan ®Õn viÖc thiÕt lËp cuéc gäi vµ ®−îc khëi ®Çu b¨ng thuª baochñ gäi gëi th«ng tin ®Þa chØ cña thuª bao bÞ gäi. Çc th«ng tin ®Þa chØ nµy cïng víi çc th«ngtin cña chøc n¨ng t×m chän ®−îc truyÒn gi÷a çc tæng ®µi ®Ó ®¸p øng qu¸ tr×nh chuyÓnm¹ch.

Chøc n¨ng nµy ph¶i cã tÝnh hiÖu qu¶, ®é tin cËy cao ®Ó ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖnchÝnh x¸c çc chøc n¨ng chuyÓn m¹ch.

I.2.3. Chøc n¨ng vËn hµnh :

NhËn biÕt vµ chuyÓn th«ng tin vÒ tr¹ng th¸i t¾c nnghÏn trong m¹ng, th«ng th−êng lµtr¹ng th¸i ®−êng cho thuª bao chñ gäi.

Th«ng b¸o vÒ çc thiÕt bÞ, çc trung kÕ kh«ng b×nh th−êng hoÆc ®ang ë tr¹ng th¸ib¶o d−ìng.

Cung cÊp çc th«ng tin tÝnh c−íc.



Cung cÊp çc ph−¬ng tiÖn ®Ó ®¸nh gi¸, ®ång chØnh, c¶nh b¸o tõ tæng ®µi kh¸c.

I.3. §Æc ®iÓm çc hÖ thèng b¸o hiÖu :

Mét hÖ thèng b¸o hiÖu cã ®Æc ®iÓm chung nh− sau :

- Cã tÝnh quèc tÕ.

- Phï hîp víi çc thiÕt bÞ mµ nã phôc vô.

- Kh¶ n¨ng phèi hîp víi çc hÖ thèng b¸o hiÖu kh¸c.

I.4. HÖ thèng th«ng tin b¸o hiÖu :

HÖ thèng th«ng tin b¸o hiÖu còng lµ mét hÖ thèng th«ng tin ®iÖn, nã còng gåm :

- Nguån tÊt c¶ çc tÝn hiÖu cÇn thiÕt cho viÖc thiÕt lËp cuéc gäi vµ cung cÊp çc dÞchvô kh¸c.

- C«ng viÖc truyÒn dÉn ®Ó chuyÓn tÝn hiÖu tõ nguån tíi ®Ých.

H×nh 4-1 : HÖ thèng b¸o hiÖu.

I.5. Kü thuËt b¸o hiÖu :

Nh− vËy, kü thuËt b¸o hiÖu nghiªn cøu vÒ :

- Néi dung b¸o hiÖu.

- Ph−¬ng ph¸p truyÒn b¸o hiÖu.

- Kü thuËt xö lý b¸o hiÖu.

II. Néi dung cña b¸o hiÖu :

II.1. Ph©n tÝch cuéc gäi :

Trong m¹ng ®iÖn ®iÖn tho¹i, khi mét thuª bao muèn nèi víi mét thuª bao kh¸c bÊt kútrong m¹ng th× b¸o hiÖu sÏ th«ng b¸o cho m¹ng chuyÓn m¹ch biÕt r»ng thuª bao ®ã yªu cÇuphôc vô, vµ sau ®ã trao cho chuyÓn m¹ch néi h¹t çc sè liÖu cÇn thiÕt ®Ó nhËn biÕt thuª baoë xa cÇn ®Õn vµ tõ ®ã ®Þnh tuyÕn cuéc gäi mét çch chÝnh x¸c. B¸o hiÖu cßn gi¸m s¸t cuécgäi vµ trao cho thuª bao çc th«ng tin tr¹ng th¸i nh− mêi quay sè, ©m b¸o bËn, håi ©mchu«ng

• Ph©n lo¹i :

Cã thÓ ph©n lo¹i b¸o hiÖu theo çc çch nh− sau :

PT Xö lýXö lý Kªnh dÉn NT

Néi dungNéi dungPh−¬ng ph¸p b¸oTÝn hiÖuthuTÝn hiÖu



H×nh 4-2 : Ph©n tÝch mét cuéc gäi thµnh c«ng th«ng th−êng.

• Ph©n theo chøc n¨ng :

- B¸o hiÖu nghe - nh×n (th«ng b¸o).

- B¸o hiÖu tr¹ng th¸i (gi¸m s¸t).

- B¸o hiÖu ®Þa chØ (chän sè).

• Ph©n theo tæng quan :

- B¸o hiÖu gi÷a tæng ®µi víi thuª bao.

- B¸o hiÖu gi÷a tæng ®µi víi tæng ®µi.

II.2. Ph©n theo chøc n¨ng :

II.2.1. B¸o hiÖu nghe - nh×n :

Lµ lo¹i b¸o hiÖu nghe thÊy ®−îc ®èi víi thuª bao trong tiÕn tr×nh cuéc gäi. §ã lµ c¸clo¹i th«ng tin nh− sau chñ yÕu tõ tæng ®µi ®Õn thuª bao nh− sau :

! !PABXPABX

EXHook off

Dialling

Dialling

Ring signalRing b.tone

disconnection

Clear backClear forward

PABX

Hook on

Hook on

Conversation

B answer B answer

0 for externalseizure

Seizure acknowledgement

seizureSeizure acknowledgement

BA

Address info.Address info.

Address info.



• ¢m mêi quay sè :

Khi thuª bao nhÊc tæ hîp, trë kh¸ng ®−êng d©y gi¶m xuèng ®ét ngét. DÉn ®Õn dßng®iÖn trªn d©y t¨ng lªn. §iÒu nµy ®−îc tæng ®µi nhËn biÕt thuª bao yªu cÇu thiÕt lËp cuéc gäivµ nã ph¸t cho thuª bao ©m mêi quay sè víi tÇn sè kho¶ng 425Hz liªn tôc.

• ¢m b¸o bËn hoÆc th«ng b¸o :

Tr−êng hîp 1 thuª bao bËn, hay sau khi kÕt thóc cuéc gäi, thuª bao nµy ®· ®Æt m¸y,tæng ®µi ph¸t ©m b¸o bËn cho thuª bao kia víi tÇn sè 425 HZ, tû lÖ 1:1.

¢m b¸o bËn cßn ®−îc gëi cho thuª bao chñ gäi khi thuª bao nµy sau 1 kho¶ng thêigian sau khi ®· nhËn ®−îc ©m mêi quay sè mµ vÉn ch−a quay sè

Tr−êng hîp thuª bao bÞ gäi ®i v¾ng hoÆc cã çc dÞch vô ®Æc biÖt cña nã th× tæng ®µith«ng b¸o cho thuª bao chñ gäi çc b¶n tin t−¬ng øng.

• Dßng chu«ng :

Dßng chu«ng ®−îc ph¸t cho thuª bao bÞ gäi khi thuª bao nµy rçi víi tÝn hiÖu xoaychiÒu kho¶ng 75VAC, 25Hz.

• Håi ©m chu«ng :

Håi ©m chu«ng ®−îc ph¸t cho thuª bao chñ gäi qua tuyÕn tho¹i tõ tæng ®µi khi ®ang®æ chu«ng cho thuª bao bÞ gäi. TÝn hiÖu håi ©m chu«ng cã tÇn sè 425Hz, tû lÖ 1:3.

• Çc b¶n tin th«ng b¸o kh¸c :

NÕu trong tæng ®µi cã çc b¶n tin ®Æc biÖt ®−îc ghi s½n vÒ çc lý do cuéc gäi kh«ngthµnh nh− t×nh tr¹ng ø tuyÕn, háng hãc th× tæng ®µi ph¸t cho thuª bao chñ gäi çc b¶n tint−¬ng øng. Tr−êng hîp nµy lµ do cuéc gäi kh«ng thµnh kh«ng ph¶i bëi çc lý do cña thuªbao bÞ gäi.

• TÝn hiÖu gi÷ phôc håi vµ gi÷ m¸y qu¸ l©u :

TÝn hiÖu nµy truyÒn tíi thuª bao chñ gäi khi thuª bao bÞ gäi ®· ®Æt m¸y vµ tæng ®µi®· gëi tÝn ©m b¸o bËn mµ thuª bao chñ gäi kh«ng nghÜ ®Õn viÖc gi¶i táa tuyÕn gäi. Sau ®ãmét kho¶ng thêi gian trÔ th× tuyÕn míi ®−îc thùc sù gi¶i táa.

TÝn hiÖu nµy còng ®−îc ph¸t khi thuª bao duy tr× tr¹ng th¸i chän sè qu¸ l©u. TÝn hiÖunµy th−êng lµ sau ©m b¸o bËn.

II.2.2. B¸o hiÖu tr¹ng th¸i (b¸o hiÖu gi¸m s¸t) :

X¸c ®Þnh tr¹ng th¸i ®−êng d©y cña thuª bao vµ cuéc gäi.

• Tr¹ng th¸i nhÊc tæ hîp :

XuÊt hiÖn khi thuª bao nhÊc tæ hîp hoÆc tÝn hiÖu chiÕm dïng tõ mét ®−êng trung kÕgäi vµo; nã biÓu thÞ yªu cÇu thiÕt lËp cuéc gäi míi. Sau khi thu ®−îc tÝn hiÖu nµy, tæng ®µi sÏ



®Êu nèi víi mét thiÕt bÞ thÝch hîp ®Ó thu th«ng tin ®Þa chØ tõ thuª bao chñ gäi hoÆc tõ ®−êngtrung kÕ.

• Tr¹ng th¸i ®Æt tæ hîp :

XuÊt hiÖn khi thuª bao ®Æt tæ hîp hoÆc tÝn hiÖu yªu cÇu gi¶i táa tõ ®−êng trung kÕ®−a tíi. Th«ng tin nµy chØ r»ng cuéc gäi ®· kÕt thóc, yªu cÇu gi¶i táa tuyÕn gäi. Khi nhËn®−îc th«ng tin nµy, tæng ®µi gi¶i phãng tÊt c¶ çc thiÕt bÞ dïng ®Ó ®Êu nèi cuéc gäi nµy vµxãa çc th«ng tin dïng ®Ó thiÕt lËp vµ duy tr× cuéc gäi, ®ång thêi thiÕt lËp th«ng tin tÝnh c−íc.

• Tr¹ng th¸i rçi - bËn :

Dùa vµo t×nh tr¹ng tæ hîp cóa thuª bao bÞ gäi hoÆc ®−êng trung kÕ lµ rçi hay bËnhoÆc ø tuyÕn ®Ó tæng ®µi ph¸t th«ng tin vÒ tr¹ng th¸i cña thuª bao bÞ gäi hoÆc ®−êng truyÒncho thuª bao chñ gäi.

• T×nh tr¹ng háng hãc :

B»ng çc phÐp thö tæng ®µi x¸c ®Þnh tr×nh tr¹ng cña ®−êng d©y ®Ó cã thÓ th«ng b¸ocho thuª bao hoÆc cho bé phËn ®iÒu hµnh vµ b¶o d−ìng.

• TÝn hiÖu tr¶ lêi vÒ :

Khi ®æ chu«ng, ngay sau khi thuª bao bÞ gãi nhÊc m¸y, mét tÝn hiÖu ë d¹ng ®¶onguån ®−îc truyÒn theo ®−êng d©y tíi thuª bao chñ gäi. TÝn hiÖu nµy dïng ®Ó thao t¸c métthiÕt bÞ ®Æt ë thuª bao chñ gäi nh− bé tÝnh c−íc hoÆc ®èi víi thuª bao dïng thÎ.

II.2.3. B¸o hiÖu ®Þa chØ :

Th«ng tin ®Þa chØ gåm mét phÇn hoÆc toµn bé ®Þa chØ cña thuª bao bÞ gäi, ®«i khi cßnkÌm theo çc sè liÖu kh¸c.

Sau khi nhËn ®−îc ©m mêi quay sè, thuª bao tiÕn hµnh ph¸t çc ch÷ sè ®Þa chØ cñathuª bao bÞ gäi. Çc ch÷ sè nµy cã thÓ ®−îc ph¸t d−íi d¹ng thËp ph©n hay ë d¹ng m· ®atÇn.

• TÝn hiÖu xung thËp ph©n :

Çc ch÷ sè ®Þa chØ ®−îc ph¸t d−íi d¹ng chuçi cña sù gi¸n ®o¹n m¹ch vßng métchiÒu (DC) nhê ®Üa quay sè hoÆc hÖ thèng phÝm thËp ph©n.

H×nh 4-3 : Quay sè b»ng xung thËp ph©n (Sè 42).

mA 33,3ms66,6ms40mA

msQuay sèHook off



Sè l−îng çc lÇn gi¸n ®o¹n chØ thÞ ch÷ sè ®Þa chØ trõ sè 0 øng víi 10 lÇn gi¸n ®o¹n.Tèc ®é gi¸n ®o¹n lµ 10 lÇn mçi gi©y vµ tû sè xung lµ 1:2.

Cã mét kháang thêi gian gi÷a çc sè liªn tiÕp kho¶ng vµi tr¨m ms tr−íc ch÷ sè kÕtiÕp ®Ó tæng ®µi ph©n biÖt çc ch÷ sè víi nhau.

Chó ý : Ph−¬ng ph¸p ph¸t çc ch÷ sè thËp ph©n nµy kh«ng thÓ ph¸t khi ®ang héitho¹i.

• TÝn hiÖu m∙ ®a tÇn ghÐp cÆp (DTMF) :

H×nh 4-4 : Quay sè b»ng m∙ ®a tÇn.

Ph−¬ng ph¸p nµy kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p trªn. Nã sö dông 2trong 6 tÇn sè ©m tÇn ®Ó chuyÓn çc ch÷ sè ®Þa chØ. Khi Ên mét phÝm, ta nhËn ®−îc mét tÝnhiÖu bao gåm sù kÕt hîp cña hai tÇn sè : mét ë nhãm nµy vµ mét ë nhãm kia gäi lµ ®a tÇnghÐp cÆp (Dual Tone Multifrequency :DTMF).

Çc tÇn sè ®−îc chän sao cho sù pháng t¹o tÝn hiÖu lµ bÐ nhÊt.

TÝn hiÖu truyÒn ®i dµi hay ng¾n phô thuéc vµ thêi gian Ên phÝm. Thêi gian nµy chÝnhlµ thêi gian kÐo dµi cña tÝn hiÖu.

• Ph−¬ng ph¸p nµy cã −u ®iÓm lµ :

- Thêi gian quay sè nhanh h¬n.

- Cã thÓ quay sè trong khi ®µm tho¹i (sö dung cho ®iÖn tho¹i héi nghÞ).

II.3. Ph©n theo tæng quan :

II.3.1. B¸o hiÖu gi÷a tæng ®µi víi thuª bao :

• TÝn hiÖu ®−êng d©y thuª bao chñ gäi :

- TÝn hiÖu yªu cÇu gäi.

- TÝn hiÖu yªu cÇu gi¶i táa tuyÕn gäi.

2 A31

5 B64

8 C97

0 D#"

679Hz

770Hz

852Hz

941Hz

1633Hz1477Hz1336Hz1029Hz



- TÝn hiÖu ®Þa chØ.

- TÝn hiÖu b¸o bËn.

- TÝn hiÖu b¸o rçi.

- Håi ©m chu«ng.

- TÝn hiÖu tr¶ lêi vÒ.

- TÝn hiÖu gi÷ m¸y qu¸ l©u.

• TÝn hiÖu ®−êng d©y thuª bao bÞ gäi :

- TÝn hiÖu chu«ng.

- TÝn hiÖu tr¶ lêi.

- TÝn hiÖu phôc håi :

• TÝn hiÖu ®−êng d©y thuª bao thø 3 :

Gièng nh− tÝn hiÖu ®−êng d©y thuª bao bÞ gäi. §−îc sö dông cho ®iÖn tho¹i héi nghÞ.Nã lµm gi¸n ®o¹n thuª bao chñ gäi trong mét kho¶ng thêi gian nhá h¬n tÝn hiÖu gi¶i táa gäikho¶ng 200ms ®Õn 320ms.

II.3.2. B¸o hiÖu liªn tæng ®µi :

Cã thÓ ®−îc truyÒn dÉn tÝn hiÖu b¸o hiÖu theo ®−êng d©y b¸o hiÖu riªng hoÆc ®ichung víi ®−êng d©y thäai. Chóng sö dông tÇn sè trong b¨ng tÇn tiÕng nãi (trong b¨ng)hoÆc ë ngoµi d¶i tÇn tiÕng nãi (ngoµi b¨ng). Th−êng sö dông 2 kü thuËt truyÒn sau :

- B¸o hiÖu kªnh kÕt hîp (CAS).

- B¸o hÖu kªnh chung (CCS).

• D¹ng cña tÝn hiÖu :

- D¹ng xung : TÝn hiÖu ®−îc truyÒn ®i d−íi d¹ng xung, vÝ dô nh− tÝn hiÖu ®Þa chØ.

- D¹ng liªn tôc : TruyÒn liªn tôc vÒ mÆt thêi gian nh−ng thay ®æi vÒ tr¹ng th¸i ®Æctr−ng nh− tÇn sè

- D¹ng ¸p chÕ : T−¬ng tù nh− truyÒn xung nh−ng kho¶ng truyÒn dÉn kh«ng Ên®Þnh tr−íc mµ kÐo dµi cho ®Õn khi cã sù x¸c nhËn cña phÝa thu qua mét thiÕt bÞx¸c nhËn truyÒn vÒ.

III. Ph−¬ng ph¸p truyÒn dÉn b¸o hiÖu :

Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i ph−¬ng ph¸p truyÒn b¸o hiÖu, nh−ng ë ®©y, ta ph©n thµnhhai lo¹i sau :

- B¸o hiÖu kªnh kÕt hîp (CAS : Chanel Associated Signalling).- B¸o hiÖu kªnh chung (CCS : Common Chanel Signalling).



H×nh 4-5 : Ph−¬ng ph¸p truyÒn b¸o hiÖu.

III.1. B¸o hiÖu kªnh kÕt hîp (CAS : Chanel Associated Signalling) :

H×nh 4-6 : B¸o hiÖu kªnh kÕt hîp.

B¸o hiÖu kªnh kÕt hîp lµ lo¹i b¸o hiÖu mµ trong ®ã, çc ®−êng b¸o hiÖu ®· ®−îc Ên®Þnh trªn mçi kªnh th«ng tin vµ çc tÝn hiªu nµy cã thÓ ®−îc truyÒn theo nhiÒu çch kh¸cnhau.

III.1.1. Ph©n lo¹i :

Cã hai lo¹i th«ng tin b¸o hiÖu trong b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp lµ :

- B¸o hiÖu ®−êng d©y.

- B¸o hiÖu thanh ghi (®Þa chØ).

• B¸o hiÖu ®−êng d©y :

B¸o hiÖu ®−êng d©y lµ ph−¬ng ph¸p b¸o hiÖu ®−îc truyÒn dÉn gi÷a çc thiÕt bÞ kÕtcuèi vµ th−êng xuyªn kiÓm tra ®−êng truyÒn hoÆc tÊt c¶ çc m¹ch kÕt cuèi, vÝ dô çc tr¹ngth¸i bËn, rçi

• B¸o hiÖu thanh ghi :

B¸o hiÖu thanh ghi lµ sù truyÒn tÊt c¶ çc th«ng tin cã liªn quan ®Õn tuyÕn nèi cuécgäi bao gåm çc con sè thuª bao bÞ gäi, nh÷ng ®Æc tÝnh cña thuª bao ®ã.

Tæng®µi A

SIG

SIG

SIGTæng®µi B

SIG

SIG

SIG

TuyÕn trung kÕ

SIG :ThiÕt bÞ b¸ohiÖu

B¸o hiÖu

B¸o hiÖu liªn tæng ®µiB¸o hiÖu tæng ®µi thuª bao

CAS CCS



III.1.2. Ph−¬ng ph¸p truyÒn :

• §iÓm nèi ®iÓm (end-to-end) :

Theo ph−¬ng ph¸p b¸o hiÖu nµy, th«ng tin lu«n ®−îc truyÒn ®i gi÷a çc ®Çu cuèi cñatuyÕn nèi theo tiÕn triÓn cña nã. VÝ dô khi thiÕt lËp tuyÕn nèi qua 3 tæng ®µi A-B-C, th«ng tinb¸o hiÖu ®Çu tiªn ®−îc truyÒn tõ A tíi B vµ sau khi qu¶ng nèi B-C ®−îc thiÕt lËp th× b¸o hiÖul¹i ®−îc truyÒn tõ A tíi C.

• §−êng tiÕp ®−êng (link-to-link) :

TÝn hiÖu lu«n ®−îc truyÒn ®i vµ t¹m l−u tõng qu¶ng cña tuyÕn nèi. §Çu tiªn th«ng tinb¸o hiÖu ®−îc truyÒn ®i tõ A ®Õn B vµ sau khi qu¶ng nèi tõ B ®Õn C ®−îc thiÕt lËp th× th«ngtin b¸o hiÖu tiÕp tôc truyÒn ®i tõ B ®Õn C.

Nãi chung, th«ng tin b¸o hiÖu gi¸m s¸t vµ çc kiÓu thuª bao ®−îc truyÒn dÉn theoph−¬ng thøc ®−êng tiÕp ®−êng cßn th«ng tin ®Þa chØ th× ®−îc truyÒn ®i theo ph−¬ng ph¸p®iÓm nèi ®iÓm hoÆc ®−êng tiÕp ®−êng tïy thuéc vµ cÊu tróc m¹ng.

III.1.3. Çc kü thuËt truyÒn çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu trong CAS :

Mét çch chÝnh x¸c, b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp ph¶i lµ mét sù kÕt hîp vÜnh viÔn víi kªnhmang cuéc gäi thËt sù. Tõ ®ã, ta cã çc d¹ng kh¸c nhau cña tÝn hiÖu b¸o hiÖu :

- TÝn hiÖu b¸o hiÖu n»m trong kªnh tho¹i (DC, trong b¨ng).

- TÝn hiÖu b¸o hiÖu n»m trong kªnh tho¹i nh−ng ph¹m vi tÇn sè kh¸c (ngoµi b¨ng).

- TÝn hiÖu b¸o hiÖu ë trong 1 khe thêi gian, mµ trong ®ã, çc kªnh tho¹i ®−îc ph©nchia mét çch cè ®Þnh theo chu kú (b¸o hiÖu PCM trong TS16).

B¸o hiÖu kªnh kÕt hîp cã thÓ sö dông gi÷a çc lo¹i tæng ®µi kh¸c nhau.

Nh− vËy, kü thuËt truyÒn b¸o hiÖu nµy gåm çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu :

- B¸o hiÖu DC.

- B¸o hiÖu AC.

- B¸o hiÖu PCM.

• Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu c¬ b¶n :

Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu gi÷a tæng ®µi víi tæng ®µi bao gåm mét sè tÝn hiÖu c¬ b¶n saucho mét cuéc gäi hoµn thµnh :

- TÝn hiÖu chiÕm dông (Seizure) : Yªu cÇu chiÕm dông mét ®−êng vµo tæng ®µi B(1 kªnh thäai) vµ çc thiÕt bÞ ®Ó nhËn th«ng tin ®Þa chØ.

- TÝn hiÖu x¸c nhËn chiÕm dông (Seizure aknowledgement): Th«ng b¸o cho tæng®µi A biÕt r»ng tæng ®µi B ®· nhËn ®−îc tÝn hiÖu chiÕm dông tõ A.

- Th«ng tin ®Þa chØ (Address Information): Sè ®Þa chØ cña thuª bao B.



- TÝn hiÖu tr¶ lêi (B answer): Tæng ®µi B b¸o cho tæng ®µi A biÕt thuª bao B nhÊcm¸y.

- Xãa vÒ (Clear back): Tæng ®µi B b¸o cho tæng ®µi A biÕt B ®· g¸c m¸y.

- Xãa ®i (Clear forward): Tæng ®µi B nhËn th«ng b¸o cuéc gäi ®· kÕt thóc, gi¶i táathiÕt bÞ vµ ®−êng d©y.

H×nh 4-7 : Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu c¬ b¶n cña mét cuéc gäi thµnh c«ng.

• B¸o hiÖu DC :

TÝn hiÖu nµy ®−îc truyÒn ë d¹ng xung nhê thay ®æi cùc tÝnh hoÆc trë kh¸ng cña d©ydÉn. Th«ng th−êng, hÖ thèng lµm viÖc víi 3 tr¹ng th¸i h−íng tíi vµ víi 2 tr¹ng th¸i ë h−íngvÒ.

• Çc tr¹ng th¸i ®−îc sö dông ë h−íng tíi lµ :

- Trë kh¸ng ®−êng d©y thÊp.

- Trë kh¸ng ®−êng d©y cao.

- Cùc tÝnh tÝch cùc.

• Çc tr¹ng th¸i ®−îc sö dông ë h−íng vÒ lµ :

- Cùc tÝnh b×nh th−êng.

- Cùc tÝnh ®¶o.

B¸o hiÖu DC cã thÓ ®−îc dïng trªn ®«i d©y vËt lý. Do thiÕt bÞ DC rÎ tiÒn, nªn hÖthèng nµy ®−îc sö dông réng r·i.

!!

Ex A Ex B

Seizure

Seizure acknowledgement

Address Information

B answer

Conversation

Clear back

Clear forward



H×nh 4-8 : B¸o hiÖu DC.

H×nh 4-9 : B¸o hiÖu DC : vÝ dô vÒ çc tÝn hiÖu.

• B¸o hiÖu AC :

Víi chiÒu dµi ®−êng trung kÕ lµ lín th× tÝn hiÖu DC lµ kh«ng cã kh¶ n¨ng truyÒn ®i ®Ócã mét ®é tin cËy cao ®−îc, ®Ó cã thÓ truyÒn tÝn hiÖu b¸o hiÖu ®i víi hai tæng ®µi ë çch xanhau, ng−êi ta dïng tÝn hiÖu AC víi tÇn sè tÝn hiÖu n»m trong b¨ng tÇn tiÕng nãi hoÆc ngoµib¨ng tÇn tiÕng nãi.

Çc th«ng tin b¸o hiÖu ®−îc m· hãa theo çc ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau. Ph¹m vi chophÐp cña tÇn sè lµ 4KHz.

• B¸o hiÖu trong b¨ng :

Line Receiving ExchangeSending Exchange

Sending of :Seizure acknowledgementB answerMeter pulsesClear back

Sending of :SeizureDigitsClear forward

Reception of :SeizureDigitsClear forward

Reception of :Seizure acknowledgementB answerMeter pulsesClear back

Low res(+a,-b)

Seizure

Low res

High res

0

High res

(+a,-b)

(-a,+b)Low res

Low res(+a,-b)

Low res (-a,+b)200-300ms

Seizure ack. Baswer Meter

pulses IdleClear

forwardClear backDigit pulsing

60ms

40ms

160ms

Clearback

Clearforward

A replaceshandset first

B replaceshandset first



§èi víi tÝn hiÖu trong b¨ng, tÇn sè th−êng ®−îc chän lµ 2400Hz, ®©y lµ tÇn sè cã x¸csuÊt pháng t¹o bÐ nhÊt. Víi lo¹i b¸o hiÖu nµy, cã thÓ cã çc gi¶i ph¸p kü thuËt sau ®Ó ph©nbiÖt víi th«ng tin tho¹i :

- Thùc hiÖn b¸o hiÖu víi tÇn sè 0,3-3,4KHz nh−ng thêi gian tån t¹i l©u h¬n.

- Ph©n biÖt b¸o hiÖu vµ ©m tho¹i vÒ møc ®iÖn. Ph−¬ng ph¸p nµy Ýt ®−îc dïng v× dÔg©y qu¸ t¶i ®−êng d©y.

- Dïng n¨ng l−îng phæ cña tÝn hiÖu.

- Chän tæ hîp 2 tÇn sè.

• B¸o hiÖu ngoµi b¨ng :

B¸o hiÖu ngoµi b¨ng sö dông tÇn sè th−êng lµ 3825Hz. Çc bé läc dÔ dµng läc çcb¨ng tÇn tho¹i vµ ph¸t hiÖn tÝn hiÖu b¸o hiÖu chÝnh x¸c. V× vËy kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn kªnhthäai. Nh−ng tr−êng hîp nµy cã thÓ lµm t¨ng chi phÝ cña thiÕt bÞ.

H×nh 4-10 : VÝ dô vÒ hÖ thèng tÝn hiÖu AC.

• B¸o hiÖu PCM :

Ph−¬ng thøc b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp ë çc hÖ thèng PCM cÇn ph¶i tiÕp cËn tõngkªnh trong trung kÕ vµ tõng tuyÕn trung kÕ. Nh− vËy, thiÕt bÞ b¸o hiÖu ph¶i cã cÊu tróc ph©nbè. Tr−êng hîp nµy, th«ng tin b¸o hiÖu ®−îc chuyÓn ®i trªn mét kªnh riªng biÖt vµ nã liªnkÕt víi kªnh truyÒn tiÕng nãi. Tèc ®é lÊy mÉu tiÕng nãi lµ 8Khz nh−ng th«ng tin b¸o hiÖukh«ng biÕn thiªn nhanh b»ng tiÕng nãi nªn chØ cÇn lÊy mÉu ë tèc ®é 500Hz lµ ®ñ ®Ó sè hãatÝn hiÖu b¸o hiÖu. Tõ quan ®iÓm ®ã, ng−êi ta sö dông khe thêi gian sè 16 TS16 trong mçikhung tÝn hiÖu 125µs ®Ó t¶i th«ng tin b¸o hiÖu cho 2 kªnh tiÕng nãi, mçi kªnh sö dông 4 bits.

TS0 TS1 TS16 TS31F0 FAW Ch1 MFAW Ch31F2 FAW Ch1 1/17 Ch31

F15 FAW Ch1 15/31 Ch31FAW : Tõ ®ång bé khung ®¬n.MFAW :Tõ ®ång bé ®a khung.

H×nh 4-11 : TÝn hiÖu PCM 32.

IdleClearforward

Clearback

Banswer

Registerreadysignal

Digitpulses

Seizureackn

SeizureIdle

A-B

Tone

B-A

~250ms~250msTone



§èi víi hÖ thèng PCM 32 cø 15 khung th× t¶i th«ng tin b¸o hiÖu cho 30 kªnh. Ngoµira cÇn mét thêi gian ®Ó t¶i th«ng tin ®ång bé ®a khung 2ms. Nh− vËy, çc khung tõ F0 tíi F15t¹o thµnh mét ®a khung. Trong ®ã, TS16 cña khung F0 dµnh cho tÝn hiÖu ®ång bé ®a khung,TS16 cña F1 t¶i th«ng tin b¸o hiÖu cho khe TS1 vµ TS17, TS16 cña F2 t¶i th«ng tin b¸o hiÖucho khe TS2 vµ TS18, tíi TS16 cña F15 t¶i b¸o hiÖu cho khe TS15 vµ TS31. Cßn TS0 dïngcho tÝn hiÖu ®ång bé khung ®¬n vµ c¶nh b¸o.

MÆc dï cã thÓ sö dông 4 bits cho b¸o hiÖu m· kªnh, nh−ng ng−êi ta chØ sö dông 2bits. V× th«ng tin b¸o hiÖu chia thµnh b¸o hiÖu h−íng ®i vµ h−íng vÒ t¸ch biÖt nªn çc bitsb¸o hiÖu h−íng ®i gäi lµ af vµ bf, cßn b¸o hiÖu h−íng vÒ gäi lµ ab vµ bb. Gi¸ trÞ çc bits nµynh− sau :

Çc bits bf ë tr¹ng th¸i b×nh th−êng duy tr× tr¹ng th¸i 0, gi¸ trÞ 1 chØ thÞ lçi.

Theo ph−¬ng thøc b¸o b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp nh− trªn th× mçi kªnh tiÕng nãi cÇnmét kªnh b¸o hiÖu chuyªn dông, v× vËy hiÖu suÊt kªnh b¸o hiÖu kh«ng cao v× chóng kh«ng®−îc dïng trong giai ®o¹n héi tho¹i. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶, ta sö dông ph−¬ng thøc b¸ohiÖu kªnh chung.

III.2. B¸o hiÖu kªnh chung (CCS) :

H×nh 4-12 :B¸o hiÖu kªnh chung.


B¸o hiÖu kªnh chung (Common Channel Signalling) kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓmcña b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp vÒ mÆt hiÖu suÊt sö dông kªnh b¸o hiÖu. §èi víi b¸o hiÖu kªnhchung, kªnh b¸o hiÖu ®−îc ph©n ph¸t cho kªnh tiÕng nãi chØ trong mét kho¶ng thêi gian b¸ohiÖu. Ng−êi ta sö dông mét tuyÕn riªng biÖt cho kªnh b¸o hiÖu.

Nãi çch kh¸c, hÖ thèng b¸o hiÖu kªnh chung cã mét chïm kªnh b¸o hiÖu. Chïmkªnh nµy chØ ®−îc cÊp cho kªnh tiÕng nãi khi cã nhu cÇu b¸o hiÖu tr−íc nhÊt. V× vËy, kªnhtiÕng nãi cÇn xÕp hµng chê kªnh b¸o hiÖu rçi. Do ®ã, dung l−îng chïm kªnh b¸o hiÖu phôthuéc vµo cÊp phôc vô cã thÓ chÊp nhËn ®−îc, néi dung b¸o hiÖu, tÇn suÊt sö dông mçikªnh tiÕng nãi. Nhê sö dông kü thuËt nµy, thiÕt bÞ cã thÓ tËp trung hãa vµ chÕ t¹o gän gµngh¬n. §iÒu nµy t¹o ra −u ®iÓm vÒ mÆt kinh tÕ vµ tiÕt kiÖm ®−îc kh«ng gian l¾p ®Æt thiÕt bÞ.

Tæng ®µi DTæng ®µi C

Bé xö lýBé xö lý

CCISSIG

CCISSIG

CCIS SIG :ThiÕt bÞ b¸o hiÖu kªnh chung



Tuy nhiªn, ph−¬ng thøc nµy chØ cã thÓ sö dông cho çc tæng ®µi SPC ®Ó trao ®æi b¸o hiÖuliªn tæng ®µi gi÷a çc bé xö lý.

Trong hÖ thèng PCM, kªnh b¸o hiÖu cã thÓ sö dông bÊt kú khe thêi gian nµo mµkh«ng nhÊt thiÕtph¶i lµ khe thêi gian TS16. Çc b¶n tin b¸o hiÖu ®−îc truyÒn ®i d−íi d¹ngçc gãi, tèc ®é kªnh truyÒn lµ 64Kbps.

III.2.2. CÊu tróc b¶n tin CCS :

Mét b¶n tin b¸o hiÖu CCS bao gåm :

§Þa chØ ®Ých §Þa chØ nguån Sè gãi Tr−êng sè liÖu Tr−êng kiÓm tra

H×nh 4-13 : CÊu tróc b¶n tin CCS.

• §Þa chØ ®Ých :

§Þa chØ nµy ®−îc ph©n tÝch t¹i bÊt kú m¸y thu nµo vµ ®−îc so s¸nh víi ®Þa chØ cñanã. NÕu kh«ng trïng th× b¶n tin ®ã ®−îc truyÒn ®Õn ®iÓm kh¸c cho ®Õn khi ®Õn ®Ých thùc cñanã.

• §Þa chØ nguån :

§Þa chØ nµy gióp cho m¸y tÝnh biÕt ®−îc ®Ó khi cã nhu cÇu cÊp ph¸t l¹i b¶n tin th× cã®Þa chØ ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i.

• Sè gãi :

Sè gãi chØ ra tÊt c¶ çc sè liÖu cña b¶n tin ®−îc s¾p xÕp lÇn l−ît mét çch chÝnhx¸c. Sè liÖu nµy ®−îc kiÓm tra liªn tôc vµ chØ ®−îc lÊy ra khi cã chØ dÉn.

• Tr−êng sè liÖu :

Chøa nh÷ng th«ng tin cña b¸o hiÖu.

• Tr−êng kiÓm tra lçi :

Cho phÐp sè liÖu ®−îc kiÓm tra tr−íc khi truyÒn ®Õn ®Ých.

§Æc ®iÓm næi bËt cña b¸o hiÖu kªnh chung lµ çc ®Çu cuèi kh«ng chØ dµnh riªng chomét cuéc nèi mµ mét b¶n tin tuÇn tù cã thÓ ®−îc trang bÞ bÊt cø ®Çu cuèi nµo víi nh÷ngcuéc gäi kh¸c nhau vµ ®Ých kh¸c nhau.

TÊt c¶ çc b¶n tin cña cuéc gäi kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cïng h−íng. Çc b¶n tin tiªubiÓu ®−îc truyÒn ®i mét çch phï hîp víi nh÷ng tuyÕn ®−îc ®Þnh ra b»ng thuËt to¸n dùatrªn c¬ së ®Ých, tÝnh s½n sµng vµ t¶i cña m¹ch. Khi b¶n tin ®−îc thu thËp, nã ®−îc truyÒn®Õn nh÷ng ®iÓm ®· chän trªn m¹ng. Khi tíi ®Ých, nã ®−îc tiÕn hµnh, so s¸nh vµ ®iÒu chØnh,kiÓm tra lçi. NÕu cã lçi, nã yªu cÇu ph¸t l¹i b¶n tin.

V× CCS kh«ng chuyÓn b¸o hiÖu trªn çc trung kÕ ®µm tho¹i ®· thiÕt lËp vµ gi¸m s¸t,nªn tuyÕn gäi ph¶i ®−îc kiÓm tra liªn tôc mçi khi cuéc gäi ®ang thiÕt lËp. §iÒu nµy ®−îc thùc



hiÖn nhê bé thu ph¸t ©m thanh ®−îc nèi t¹i thêi ®iÓm thiÕt lËp nh»m ®¶m b¶o sù liªn tôc cñatuyÕn.

III.2.3. ¦u ®iÓm :

- Kinh tÕ.

- Nhanh.

- Tin cËy.

- Dung l−îng cao.

- Linh häat.

III.3. HÖ thèng b¸o hiÖu R2 (MFC) :


HÖ thèng b¸o hiÖu R2 lµ hÖ thèng b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp ®−îc CCITT tiªu chuÈn hãa®Ó liªn l¹c çc tuyÕn quèc gia vµ quèc tÕ. Th«ng tin b¸o hiÖu gåm :

- B¸o hiÖu ®−êng d©y : Gåm çc tÝn hiÖu vÒ t¹ng th¸i ®−êng d©y nh− tÝn hiÖuchiÕm dông, gi¸m s¸t, gi¶i táa

- B¸o hiÖu thanh ghi : Gåm çc tÝn hiÖu cã liªn quan ®Õn çc chøc n¨ng t×m chän,khai th¸c

III.3.2. B¸o hiÖu ®−êng d©y :

Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu ®−êng d©y ®−îc ph©n theo h−íng ®i vµ h−íng vÒ.

• H−íng ®i gåm çc tÝn hiÖu :

- TÝn hiÖu chiÕm dông (seizure).

- TÝn hiÖu gi¶i phãng h−íng ®i (clear forward).

• H−íng vÒ gåm çc tÝn hiÖu :

- TÝn hiÖu x¸c nhËn chiÕm dông (seizure acknowlegement).

- TÝn hiÖu gi¶i phãng h−íng vÒ (clear back).

- TÝn hiÖu tr¶ lêi (B answer).

- TÝn hiÖu khãa (blocked).

- TÝn hiÖu gi¶i phãng / rçi (canh phßng nh¶) (disconnect/idle).

• Ph−¬ng ph¸p sö dông trong b¸o hiÖu ®−êng d©y :

- Ph−¬ng ph¸p Analog dïng cho hÖ thèng truyÒn dÉn t−¬ng tù.

- Ph−¬ng ph¸p Digital dïng cho hÖ thèng truyÒn dÉn sè.



• Ph−¬ng ph¸p Analog :

Sö dông tÇn sè ngoµi b¨ng (3825Hz) ®Ó tr¸nh sù pháng t¹o tÝn hiÖu tho¹i vµ truyÒn®i theo kiÓu cã tone khi rçi vµ kh«ng cã tone khi bËn liªn tôc theo c¶ hai h−íng.

§iÒu kiÖn b¸o hiÖu cña ®−êng d©yTr¹ng th¸i cña m¹ch H−íngH−íng ®i H−íng vÒ

Rçi H−íng ®i/vÒ Cã tone Cã toneChiÕm dông H−íng ®i Kh«ng cã tone Cã tone

X¸c nhËn chiÕm dông H−íng vÒ Kh«ng cã tone Kh«ng cã toneTr¶ lêi H−íng vÒ Kh«ng cã tone Kh«ng cã tone

Gi¶i phãng h−íng ®i H−íng ®i Cã tone Cã tone hoÆc kh«ngGi¶i phãng h−íng vÒ H−íng vÒ Kh«ng cã tone Cã tone

Canh phßng nh¶ H−íng vÒ Cã tone Kh«ng cã toneKhãa H−íng vÒ Cã tone Kh«ng cã tone

Kh«ng khãa H−íng vÒ Cã tone Cã tone

H×nh 4-14 : Çc tÝn hiÖu trong ph−¬ng ph¸p Analog.

• Chó ý :

Thêi gian nhËn biÕt sù thay ®æi tr¹ng th¸i cã tone sang kh«ng cã tone lµ 40±7ms.

Thêi gian nhá nhÊt ®Ó nhËn biÕt cã tÇn sè cña tone h−íng ®i vµ kh«ng cã tone ëh−íng vÒ lµ T1=250±50ms.

Thêi gian ®Ó gi¶i phãng m¹ch ®iÖn lµ T2=450±90ms.

Gi¸ trÞ T1, T2 sö dông tèt cho tuyÕn mÆt ®Êt còng nh− çp biÓn víi thêi gian trÔtruyÒn dÉn mét chiÒu cùc ®¹i lµ 30ms. Cßn ®èi víi kªnh truyÒn vÖ tinh T1=1000±200ms vµT2 =1600±320ms øng víi thêi gian trÔ truyÒn dÉn cùc ®¹i lµ 270±20ms.

• Ph−¬ng ph¸p Digital :

Trong hÖ thèng PCM 30/32 kªnh, hÖ thèng b¸o hiÖu ®−êng d©y cho phÐp sö dông 4bits b¸o hiÖu cho mét kªnh tho¹i. Trong hÖ thèng b¸o hiÖu R2, ng−êi ta sö dông 2 trong 4bits ®Ó b¸o hiÖu cho 1 h−íng : 2 bits b¸o hiÖu cho h−íng tíi (h−íng ®i) af, bf vµ 2 bits b¸ohiÖu cho h−íng vÒ ab, bb. Çc bits nµy t¹o thµnh kªnh b¸o hiÖu, trong ®ã :

- Kªnh af : X¸c ®Þnh tr¹ng th¸i ra cña ®−êng d©y vµ m¸y thuª bao chñ gäi, tr¹ngth¸i thiÕt bÞ b¸o hiÖu gäi ra.

- Kªnh bf : Cung cÊp çc th«ng tin c¶nh b¸o trong tuyÕn h−íng ®i.

- Kªnh ab : X¸c ®Þnh tr¹ng th¸i ®−êng d©y vµ m¸y thuª bao bÞ gäi.

- Kªnh bb : X¸c ®Þnh b¸o hiÖu lµ rçi hay bËn.

• Chó ý :

- Thêi gian cÊn thiÕt cho viÖc chuyÓn tr¹ng th¸i tõ 0#1 vµ ng−îc l¹i lµ 20±10ms.

- Sai sè thêi gian khi truyÒn ®ång thêi çc m· b¸o hiÖu trong mét h−íng kh«ngv−ît qu¸ 2ms.



§iÒu kiÖn b¸o hiÖu cña ®−êng d©yH−íng ®i H−íng vÒTr¹ng th¸i cña m¹ch H−íng

af bf ab bb

Rçi H−íng ®i/vÒ 1 0 1 0ChiÕm dông H−íng ®i 0 0 1 0

X¸c nhËn chiÕm dông H−íng vÒ 0 0 1 1Tr¶ lêi H−íng vÒ 0 0 0 1

Gi¶i phãng h−íng ®i H−íng ®i 1 0 0 1Gi¶i phãng h−íng vÒ H−íng vÒ 0 0 1 1

Canh phßng nh¶ H−íng vÒ 1 0 1 0Khãa H−íng vÒ 1 0 1 1

H×nh 4-15 : Çc tÝn hiÖu trong ph−¬ng ph¸p Digital.

III.3.3. B¸o hiÖu thanh ghi :

• Kh¸i niÖm chung :

Khi thùc hiÖn chuyÓn m¹ch cã liªn quan ®Õn nhiÒu tæng ®µi, cÇn ph¶i chuyÓn th«ngtin vÒ nh÷ng con sè gi÷a çc tæng ®µi ®ã ®Ó kÕt nèi cuéc gäi chÝnh x¸c ®Õn thuª bao mongmuèn. Th«ng tin b¸o hiÖu ®−îc chuyÓn theo h−íng ®i, nh−ng ®Ó ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh thiÕtlËp cuéc gäi cÇn ph¶i cã mét sè tÝn hiÖu b¸o hiÖu theo h−íng ng−îc l¹i.

• Çc tÝn hiÖu theo h−íng ®i :

- §Þa chØ thuª bao bÞ gäi.

- Thuéc tÝnh thuª bao chñ gäi.

- Th«ng b¸o kÕt thóc gëi ®Þa chØ bÞ gäi.

- Th«ng tin vÒ con sè cña thuª bao chñ gäi cho tÝnh c−íc chi tiÕt.

• Çc tÝn hiÖu h−íng vÒ gåm :

- TÝn hiÖu th«ng b¸o tæng ®µi bÞ gäi s½n sµng nhËn çc con sè ®Þa chØ cña thuª baobÞ gäi.

- Çc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn : X¸c nhËn kiÓu cña th«ng tin.

- Th«ng tin kÕt thóc qu¸ tr×nh t×m chän : Th«ng tin nµy dïng ®Ó gi¶i phãng thanhghi vµ thiÕt lËp tuyÕn thäai, ®ång thêi nã cßn ®−a ra çc th«ng tin vÒ tr¹ng th¸i tæhîp cña thuª bao bÞ gäi.

- Th«ng tin tÝnh c−íc : ChuyÓn çc th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó ph©n tÝch tÝnh c−íc (choçc cuéc gäi quèc tÕ nhÊt ®Þnh).

• Träng sè m∙ :

B¸o hiÖu thanh ghi R2 MFC ë ViÖt Nam lµ kiÓu b¸o hiÖu bÞ ¸p chÕ (khèng chÕ).Ng−êi ta chia çc tÇn sè b¸o hiÖu thµnh 2 nhãm, mét nhãm 6 tÇn sè cao cho çc tÝn hiÖu



b¸o hiÖu h−íng tíi (h−íng ®i) vµ mét nhãm 6 tÇn sè thÊp cho çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu h−íngvÒ. Mçi tÝn hiÖu trong thanh ghi lµ tæng hîp cña 2 trong sè 6 tÇn sè nµy.

Çc tæ hîp TÇn sèH−íng ®i 1380 1500 1620 1740 1860 1980H−íng vÒ 1140 1020 900 780 660 540TÇn sè (x) F0 F1 F2 F3 F4 F5

ChØ sè tÝnhiÖu

Gi¸ trÞträng sè

Träng sè (y) 0 1 2 4 7 111 0+1 F0+F1 x x2 0+2 F0+F2 x x3 1+2 F1+F2 x x4 0+4 F0+F3 x x5 1+4 F1+F3 x x6 2+4 F2+F3 x x7 0+7 F0+F4 x X8 1+7 F1+F4 x x9 2+7 F2+F4 x x10 4+7 F3+F4 x x11 0+11 F0+F5 x X12 1+11 F1+F5 x X13 2+11 F2+F5 x X14 4+11 F3+F5 x X15 7+11 F4+F5 x X

H×nh 4-16 : Träng sè m∙.

Çc tæ hîptõ 1 #10 th−êng ®−îc sö dông cho çc th«ng tin b¸o hiÖu quèc gia.

Çc tæ hîp tõ 11#15 th−êng ®−îc dïng cho çc th«ng tin b¸o hiÖu quèc tÕ.

• ý nghÜa çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu :

• Çc tÝn hiÖu h−íng ®i ph©n thµnh hai nhãm :

- Nhãm I : Chñ yÕu mang th«ng tin vÒ ®Þa chØ thuª bao bÞ gäi, tøc lµ sö dôngçc con sè tõ 1#9.

- Nhãm II : Mang th«ng tin vÒ thuéc tÝnh cña thuª bao chñ gäi.

• Çc tÝn hiÖu h−íng vÒ ®−îc ph©n thµnh hai nhãm :

- Nhãm A : Mang çc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn.

- Nhãm B : Mang th«ng tin vÒ tr¹ng th¸i ®−êng d©y cña thuª bao bÞ gäi.

Çc tÝn hiÖu h−íng vÒ nhãm A ®−îc sö dông ®Ó c«ng nhËn tÝn hiÖu nhãm I vµ çc tÝnhiÖu nhãm B ®−îc sö dông ®Ó c«ng nhËn tÝn hiÖu nhãm II vµ chuyÓn th«ng tin vÒ thuª bao bÞgäi.

• Chó ý :

$ §èi víi çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu h−íng ®i :

- Víi çc cuéc gäi tõ thuª bao ngoµi vµ tõ ®iÖn tho¹i viªn tÝn hiÖu II-2 vµ II-5 ®−îc gëi m¹ng quèc gia.



- §èi víi çc cuéc gäi quèc tÕ, tæng ®µi Gate Way sÏ thùc hiÖn biÕn ®æisau :

- TÝn hiÖu II-1#II-4 chuyÓn thµnh tÝn hiÖu II-7.

- TÝn hiÖu II-5 chuyÓn thµnh tÝn hiÖu II-10.

- TÝn hiÖu II-6 chuyÓn thµnh tÝn hiÖu II-8.H−íng ®i

Nhãm I Nhãm IITæ hîp TÝn

hiÖuý nghÜa cña tÝn hiÖu TÝn

hiÖuý nghÜa cña tÝn hiÖu

1 I-1 Ch÷ sè 1 II-1 Thuª bao kh«ng cã −u tiªn2 I-2 Ch÷ sè 2 II-2 Thuª bao cã −u tiªn3 I-3 Ch÷ sè 3 II-3 Cuéc gäi tõ trung t©m b¶o d−ìng4 I-4 Ch÷ sè 4 II-4 Cuéc gäi tõ trung t©m chÆn

(interception)5 I-5 Ch÷ sè 5 II-5 Cuéc gäi tõ ®iÖn tho¹i viªn6 I-6 Ch÷ sè 6 II-6 TruyÒn sè liÖu trong n−íc7 I-7 Ch÷ sè 7 II-7 Thuª bao quèc tÕ8 I-8 Ch÷ sè 8 II-8 TruyÒn sè liÖu quèc tÕ9 I-9 Ch÷ sè 9 II-9 Thuª bao −u tiªn ®i quèc tÕ10 I-10 Ch÷ sè 0 II-10 §iÖn tho¹i viªn phôc vô çc cuéc gäi ®i

quèc tÕ11 I-11 Truy cËp ®Õn trung t©m chÆn (®iÖn tho¹i

viªn phôc vô ®iÖn b¸o)II-11 Cuéc gäi tõ m¸y ®iÖn tho¹i c«ng céng

12 I-12 Truy cËp ®Õn çc phôc vô ®iÖn b¸o (yªucÇu kh«ng ®−îc chÊp nhËn)

II-12 Läai chñ gäi kh«ng ®−îc dïng

13 I-13 Truy cËp ®Õn çc thiÕt bÞ kiÓm tra (b¶od−ìng)

II-13 Dù phßng liªn l¹c quèc gia

14 I-14 Ch−a sö dông II-1415 I-15 KÕt thóc II-15

H×nh 4-17 : Çc tÝn hiÖu h−íng ®i.

H−íng vÒNhãm A Nhãm B

Tæ hîp TÝnhiÖu

ý nghÜa cña tÝn hiÖu TÝnhiÖu

ý nghÜa cña tÝn hiÖu

1 A-1 Gëi ch÷ sè tiÕp theo B-1 §−êng d©y thuª bao bÞ gäi rçi2 A 2 Gëi ch÷ sè (n-1) tr−íc ch÷ sè cuèi B-2 Sè m¸y ®æi, gëi tone ®Æc biÖt3 A 3 NhËn xung ®Þa chØ, chuyÓn sang thu tÝn

hiÖu nhãm BB-3 §−êng d©y thuª bao bÞ gäi bËn

4 A 4 T¾c nghÏn trong m¹ng quèc gia B-4 T¾c nghÏn5 A 5 Gëi thuéc tÝnh vµ sè thuª bao chñ gäi B-5 Sè thuª bao kh«ng cã ë danh b¹6 A 6 Thuª bao bÞ gäi rçi, thiÕt lËp tÝnh c−íc B-6 Thuª bao bÞ gäi rçi# tÝnh c−íc7 A 7 Gëi ch÷ sè (n-2) tr−íc 2 ch÷ sè cuèi B-7 Thuª bao bÞ gäi rçi kh«ng tÝnh c−íc8 A 8 Gëi ch÷ sè (n-3) tr−íc 3 ch÷ sè cuèi B-8 §−êng d©y thuª bao bÞ gäi cã sù cè9 A 9 Gëi sè thuª bao bÞ gäi B-9 §−êng d©y thuª bao bÞ chÆn10 A 10 Gëi sè bÞ gäi ë d¹ng thËp ph©n B-10 §−êng d©y thuª bao bÞ gäi rçi#tÝnh

c−íc11 A 11 B-11 12 A 12 B-12 13 A 13 B-13 14 A 14

Dù phßng ch−a sö dông

B-14 15 A 15 T¾c nghÏn trong m¹ng quèc tÕ B-15

Dù phßng ch−a sö dông

H×nh 4-18 : Çc tÝn hiÖu h−íng vÒ.



$ §èi víi çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu h−íng vÒ :

- TÝn hiÖu B-4 ®−îc gëi ®i nÕu x¶y ra t¾c nghÏn trong m¹ng sau khi ®· gëi®i tÝn hiÖu A-3.

- TÝn hiÖu B-1 ®−îc gëi ®i nÕu thuª bao bÞ gäi cã cµi ®Æt dÞch vô b¾t gi÷cuéc gäi mµ tæng ®µi bªn gäi kh«ng thÓ cung cÊp sè m¸y thuª bao chñgäi, nÕu sè m¸y thuª bao chñ gäi biÕt ®−îc th× cã thÓ gëi B-6 hoÆc B-7.

III.4. B¸o hiÖu sè 7 (CCITT No 7) :


B¸o hiÖu sè 7 ®−îc quèc tÕ c«ng nhËn lµ hÖ thèng CCS gi÷a çc tæng ®µi ®Ó södông trong m¹ng quèc gia vµ quèc tÕ. Th«ng tin b¸o hiÖu ®−îc truyÒn ®i trªn mét khe thêigian ®−îc ph©n ph¸t trªn 1 trong çc tuyÕn PCM mang çc kªnh tho¹i.

H×nh 4-19 : S¬ ®å tiªu biÓu hÖ thèng b¸o hiÖu sè 7.

VÝ dô : Hai tæng ®µi trao ®æi víi nhau b»ng 2 luång 2 Mbps, nh− vËy, kh¶ n¨ng dungl−îng kªnh th«ng tin gi÷a 2 tæng ®µi nµy lµ 60 kªnh, trong ®ã, 1 luång 2 Mbps mang b¸ohiÖu sè 7 trong TS16 cña nã. Th«ng tin b¸o hiÖu ®−îc t¸ch, ghÐp qua tr−êng chuyÓn m¹chcña tæng ®µi hoÆc ë DLTU (Digital Line Terminal Unit).

Th«ng tin b¸o hiÖu ®−îc gëi tõ tæng ®µi nµy sang tæng ®µi kh¸c ®−îc x¸c ®Þnh bëi hÖthèng ®iÒu khiÓn qua S/R CCS cho b¸o hiÖu sè 7. S/R CCS bao gåm 3 ph©n hÖ trªn c¬ sëcña çc bé xö lý. Th«ng tin tõ hÖ thèng ®iÒu hiÓn tæng ®µi nhËn tõ ph©n hÖ ®iÒu khiÓn b¸ohiÖu d−íi d¹n thøc thÝch hîp. Çc b¶n tin ®−îc xÕp hµng ë ®©y, cho ®Õn khi cã thÓ ®−îctruyÒn ®i. Khi kh«ng cã çc b¶n tin ®Ó truyÒn ®i th× ph©n hÖ ®iÒu khiÓn b¸o hiÖu ph¸t çc b¶ntin chän läc ®Ó gi÷ tuyÕn lu«n ë tr¹ng th¸i tÝch cùc.

Tæng ®µi B

S/R CCS

Tæng ®µi A

TCM

Ph©n hÖ®iÒu khiÓn

lçi

Ph©n hÖ®Çu cuèib¸o hiÖu

Ph©n hÖ®iÒu khiÓnb¸o hiÖu

HÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi

S/R CCS

TCM

Ph©n hÖ®iÒu khiÓn

lçi

Ph©n hÖ®Çu cuèib¸o hiÖu

Ph©n hÖ®iÒu khiÓnb¸o hiÖu


30 kªnh thäai

30 kªnh thäai + kªnhb¸o hiÖu trong TS16

TruyÒn çc ®¬n vÞ b¸ohiÖu

TruyÒn çc b¶n tin b¸ohiÖu



Çc b¶n tin ®−îc gëi qua ph©n hÖ ®Çu cuèi b¸o hiÖu, ë ®ã sö dông çc bits kiÓm tra®−îc ph¸t ®i tõ ph©n hÖ ®iÒu khiÓn lçi ®Ó t¹o thµnh çc ®¬n vÞ b¸o hiÖu sè 7 hoµn chØnh.

T¹i tæng ®µi thu, qu¸ tr×nh ng−îc l¹i ®−îc thùc hiÖn.

III.4.2. Çc kh¸i niÖm c¬ b¶n :

• §iÓm b¸o hiÖu (SP : Signal Point) :

§iÓm b¸o hiÖu lµ mét node chuyÓn m¹ch hoÆc mét node xö lý trong m¹ng b¸o hiÖu,cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn çc chøc n¨ng b¸o hiÖu.

§iÓm chuyÓn tiÕp b¸o hiÖu (STP : Signal Transport Point) : Lµ ®iÓm b¸o hiÖu mµth«ng tin b¸o hiÖu thu ®−îc trªn mét kªnh b¸o hiÖu vµ sau ®ã chuyÓn giao cho kªnhkh¸cmµ nã kh«ng xö lý ®−îc néi dung cña tin b¸o.

• Kªnh b¸o hiÖu :

B¸o hiÖu sè 7 sö dông çc kªnh b¸o hiÖu ®Ó chuyÓn t¶i th«ng tin b¸o hiÖu gi÷a hai®iÓm b¸o hiÖu. VÒ mÆt vËt lý, kªnh b¸o hiÖu bao gåm kÕt cuèi b¸o hiÖu ë mçi ®Çu kªnh vµvµi lo¹i m«i tr−êng truyÒn dÉn (th−êng lµ çc khe thêi gian ë ®−êng truyÒn PCM).

Mét sè çc kªnh b¸o hiÖu ®Êu song song trùc tiÕp gi÷a 2 ®iÓm b¸o hiÖu t¹o thµnhchïm kªnh b¸o hiÖu.

• Çc ph−¬ng thøc b¸o hiÖu :• KiÓu kÕt hîp (Associated):

Çc tÝn hiÖu b¸o hiÕu liªn quan ®Õn sù kÕt nèi çc kªnh giao th«ng gi÷a hai tæng ®µiA, B ®−îc truyÒn trªn çc tuyÕn b¸o hiÖu trùc tiÕp gi÷a chóng.

H×nh 4-20 : KiÓu kÕt hîp.

• KiÓu kh«ng kÕt hîp (Non-Associated) :

H×nh 4-21 : KiÓu kh«ng kÕt hîp.

A B

§−êng b¸o hiÖu

§−êng tho¹i

A B

C D

E F

A B

C D

E F



Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu liªn quan ®Õn sù kÕt nèi çc kªnh giao th«ng gi÷a hai tæng ®µiA, B ®−îc ®Þnh tuyÕn qua mét vµi tuyÕn trung kÕ tïy thuéc vµo m¹ng ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸cnhau, trong khi kªnh giao th«ng ®−îc nèi trùc tiÕp gi÷a A vµ B. Çc thêi ®iÓm kh¸c nhau th×sù ®Þnh tuyÕn cña çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu cã thÓ theo çc ®−êng dÉn kh¸c nhau. Ph−¬ng ph¸pnµy Ýt ®−îc sö dông v× nã khã x¸c ®Þnh ®−îc sù ®Þnh tuyÕn mét çch chÝnh x¸c cña çc b¶ntin b¸o hiÖu ë mäi thêi ®iÓm.

• KiÓu tùa kÕt hîp (Quasi-Associated) :

KiÓu nµy lµ tr−êng hîp giíi h¹n bëi kiÓu kh«ng kÕt hîp, th«ng tin b¸o hiÖu gi÷a hainode A vµ B ®−îc ®Þnh tuyÕn x¸c ®Þnh tr−íc qua 1 tuyÕn b¸o hiÖu node trung chuyÓn(tandem) trong khi çc kªnh giao th«ng ®−îc ®Þnh tuyÕn trùc tiÕp gi÷a A vµ B.

§iÓm quan träng næi bËc nhÊt cña kiÓu tùa kÕt hîp lµ tÝnh sao l−u dù phßng.

H×nh 4-22 : KiÓu tùa kÕt hîp.

III.4.3. Ph©n møc trong b¸o hiÖu sè 7 :

H×nh 4-23 : CÊu tróc 4 møc cña b¸o hiÖu sè 7.

UP (User Part) : PhÇn ng−êi sö dông.

MTP ( Message Transfer Part) : PhÇn truyÒn b¶n tin b¸o hiÖu.

• Møc 1 : Møc tuyÕn vËt lý :

Møc 1 lµ møc ®¸y cña chång ph−¬ng thøc. Tæng quan, nã lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó gëidßng çc bits cña th«ng tin tõ ®iÓm nµy ®Õn ®iÓm kh¸c trªn mét nèi kÕt vËt lý. Møc nµy ®ÞnhnghÜa çc ®Æc tÝnh vËt lý, ®iÖn vµ çc chøc n¨ng cña tuyÕn sè liÖu b¸o hiÖu vµ ph−¬ng tiÖn

TuyÕn vËt lý

TuyÕn d÷ liÖu TuyÕn d÷ liÖu

M¹ng b¸o hiÖu M¹ng b¸o hiÖu

B¶n tin ng−êi sö dông B¶n tin ng−êi sö dông



UP

MTP

A B

C



®Ó truy cËp nã hoÆc yªu cÇu 1 cÊu tróc th«ng tin mµ nã ®−îc cung cÊp bëi thiÕt bÞ truyÒndÉn hoÆc t×m lçi c¬ khÝ.

Trong m«i tr−êng m¹ng sè liÖu, CCS7 th−êng ®−îc sö dông khe thêi gian b¸o hiÖuTS16/PCM32 hoÆc TS24/PCM24 víi tèc ®é kªnh b¸o hiÖu 64Kbps. Trong m«i tr−êng t−¬ngtù, CCS7 cã thÓ truyÒn trªn çc ®−êng modem víi tèc ®é thÊp kho¶ng 4,8Kbps.

• Møc 2 : Møc tuyÕn d÷ liÖu :

Cung cÊp çc chøc n¨ng vµ çc thñ tôc cho viÖc truyÒn th«ng tin b¸o hiÖu. Mét b¶ntin b¸o hiÖu ®−îc truyÒn trªn tuyÕn theo çc ®¬n vÞ b¸o hiÖu víi chiÒu dµi thay ®æi. Mét ®¬nvÞ b¸o hiÖu bao gåm th«ng tin ®iÒu khiÓn truyÒn tin thªm vµo trong néi dung cña b¶n tin b¸ohiÖu.

• Chøc n¨ng bao gåm :

- Giíi h¹n néi dung ®¬n vÞ b¸o hiÖu b»ng çc cê.

- ChÌn thªm bits ®Ó chèng nhÇm lÉn víi cê.

- Sö dông çc bits kiÓm tra.

- Chèng lçi bëi ph−¬ng thøc tù ®éng hái l¹i.

- Dß t×m ®−êng b¸o hiÖu sai b»ng çch gi¸m s¸t tèc ®é lçi trªn çc ®−êng b¸ohiÖu.

• Møc 3 : Møc m¹ng b¸o hiÖu :

§Þnh nghÜa çc chøc n¨ng vµ thñ tôc truyÒn chung vµ ®éc lËp çc tuyÕn b¸o hiÖuriªng lÎ. Çc chøc n¨ng chÝnh sau :

- Xö lý b¶n tin b¸o hiÖu. Trong khi truyÒn b¶n tin b¸o hiÖu, nh÷ng chøc n¨ng nµyh−íng tíi tuyÕn b¸o hiÖu hoÆc phÇn ng−êi sö dông t−¬ng øng.

- Qu¸n lý m¹ng b¸o hiÖu : §iÒu khiÓn x¸c ®Þnh h−íng theo thêi gian thùc, ®iÒukhiÓn vµ t¸i t¹o l¹i cÊu h×nh m¹ng khi cÇn thiÕt.

• Møc 4 : Møc ng−êi sö dông :

Mçi phÇn cho ng−êi sö dông x¸c ®Þnh çc chøc n¨ng vµ çc thñ tôc ®Æc tr−ng chotõng ng−êi sö dông riªng biÖt.

III.4.4. §¬n vÞ b¸o hiÖu :

Trong hÖ thèng b¸o hiÖu sè 7, çc b¶n tin b¸o hiÖu ®−îc truyÒn ®i d−íi d¹ng çc®¬n vÞ b¸o hiÖu.

Çc ®¬n vÞ b¸o hiÖu ®−îc h×nh thµnh ë møc 2 vµ mang th«ng ®iÖp cña ng−êi södông tõ møc 4 vµ th«ng ®iÖp tõ phÇn qu¶n lý m¹ng ë møc 3.



• MSU (Messaghe Signal Unit : §¬n vÞ b¸o hiÖu b¶n tin) :

Lµ ®¬n vÞ b¸o hiÖu cã chøa çc th«ng ®iÖp ®−îc chuyÓn ®æi gi÷a phÇn ng−êi södông hay gi÷a çc khèi chøc n¨ng qu¶n lý m¹ng cña tæng ®µi. MSU cã 1 octet th«ng tin dÞchvô SIO vµ d¶i th«ng tin b¸o hiÖu SIF. MSU lµ rÊt qquan träng, nªn ®−îc truyÒn l¹i khi cã lçix¶y ra do nã mang th«ng tin cña ng−êi sö dông muèn truyÒn ®i.

F CK SIF SIO LI FIB FSN BIB BSN F8 16 8n,n≥2 8 2 6 1 7 1 7 8

Møc 2 Møc 4 Møc 3

H×nh 4-24 : CÊu tróc b¶n tin MSU.

• LSSU (Link Status Signal Unit : §¬n vÞ b¸o hiÖu tr¹ng th¸i tuyÕn) :

Chøa çc th«ng tin ®¸nh gi¸ sù ho¹t ®éng cña tuyÕn b¸o hiÖu (vÝ dô nh− ®ång bé).LSSU îc truyÒn qua l¹i ë líp 2 g÷a 2 MTP kÕ cËn vµ nã chØ ®−îc truyÒn khi tuyÕn b¸o hiÖucã lçihay kh«ng cßn ®−îc dïng ®Ó truyÒn MSU.

F CK SF LI FIB FSN BIB BSN F8 16 8,16 2 6 1 7 1 7 8

Møc 2 Møc 3 Møc 2

H×nh 4-25 : CÊu tróc b¶ntin LSSU.

• FISU (Fill in Signal Unit : §¬n vÞ b¸o hiÖu chÌn thªm) :F CK LI FIB FSN BIB BSN F8 16 2 6 1 7 1 7 8

Møc 2 Møc 2

H×nh 4-26 : CÊu tróc b¶ntinFISU.

Chøa th«ng tin ®iÒu khiÓn sai vµ ®inh h¹n. Nã chØ ®−îc truyÒn khi kh«ng cã MSU vµLSSU ®−îc truyÒn. FISU ®−îc truyÒn t¹i líp 2 gi÷a 2 MTP kÕ cËn.

• Çc tr−êng :

- F (Flag : Tr−êng cê) : Lµ ®iÓm b¾t ®Çu vµ kÕt thóc cña 1 ®¬n vÞ b¸o hiÖu.

- BSN (Backward Sequence Number : D·y sè lïi) : ThÓ hiÖn d·y sè cña ®¬n vÞcuèi cïng ®· thu nhËn ®−îc mét çch chÝnh x¸c.

- BIB (Backward Indicator Bit : Bit chØ thÞ lïi) : Dïng ®Ó yªu cÇu ph¸t l¹i çc ®¬n vÞcã lçi.

- FSN (Forward Sequence Number : D·y sè tiÕn) : ThÓ hiÖn d·y sè cña d¬n vÞ b¸ohiÖu sÏ ®−îc ph¸t.

- FIB (Forward Indicator Bit : Bit chØ thÞ tiÕn) : ChØ thÞ viÖc ph¸t l¹i cña ®¬n vÞ b¸ohiÖu b»ng BIB.

- LI (Length Indicator : ChØ thÞ ®é dµi) : ChØ ra sè octet cña tr−êng LI vµ CK. HÖthèng ®Çu cuèi bÞ gäi thùc hiÖn CRC ®Ó so s¸nh tr×nh tr¹ng bÞ lçi cña ®¬n vÞ b¸ohiÖu ®Ó ®¸nh gi¸ nhê tr−êng nµy.



- SF (Status Field : Tr−êng tr¹ng th¸i) : ThÓ hiÖn tr¹ng th¸i cña tuyÕn b¸o hiÖu.

- SIO ( Service Information Octet : tÐt th«ng tin dÞch vô) : X¸c ®Þnh phÇn ng−êi södông mµ trong ®ã bao gåm th«ng tin ®−îc ph¸t ®i.

- SIF (Signalling Information Field : Tr−êng th«ng tin b¸o hiÖu) : M· ®iÓm ®Ých, m·®iÓm nguån, m· tuyÕn b¸o hiÖu vµ bé 8 bits tõ 2#272 cã thÓ thay ®æi.

IV. xö lý b¸o hiÖu trong tæng ®µi:

IV.1. Tæng quan :

HÖ thèng b¸o hiÖu ®−îc sö dông nh− mét ng«n ng÷ cho 2 thiÕt bÞ trong hÖ thèngchuyªn m¹ch trao ®æi víi nhau ®Ó thÕt lËp tuyÕn nèi cho cuéc gäi. Gièng nh− bÊt kú ng«nng÷ nµo, chóng còng cã tõ vùng víi nh÷ng chiÒu dµi kh¸c nhau vµ ®é chÝnh x¸c kh¸c nhau.Tøc lµ çc b¸o hiÖu còng cã thÓ thay ®æi vÒ kÝch th−íc vµ d¹ng có ph¸p cña nã theo çc quyluËt ®Ó ghÐp nèi vµ t¹o th«ng tin b¸o hiÖu.

Xö lý b¸o hiÖu trong tæng ®µi lµ sù xö lý çc d¹ng tÝn hiÖu b¸o hiÖu thuª bao vµ tæng®µi trªn çc ®−êng d©y thuª bao vµ trung kÕ trong tæng ®µi.

B¸o hiÖu trong tæng ®µi ®iÖn tho¹i bao gåm kh«ng chØ lµ b¸o hiÖu gi÷a tæng ®µi víithuª bao vµ b¸o hiÖu liªn ®µi mµ cßn mang çc th«ng tin vÒ tr¹ng th¸i cuéc gäi b»ng çctones vµ çc b¶n tin th«ng b¸o kh¸c.

H×nh 4-27 : Tæng quan xö lý b¸o hiÖu trong tæng ®µi.

!

!%

!!

%

SLTU

D/SLTU

DLTU

DLTU

ALTU

Tæng ®µi kh¸c

Tæng ®µi kh¸c

Tone vµth«ng b¸o

§Þnh tuyÕntÝn hiÖu

Thu ph¸tb¸o hiÖu

§iÒu khiÓn tæng®µi

D©y thuª bao t−¬ng tù

D©y thuªbao sès¬ cÊp

D©y thuªbao sèthø cÊp

D©y trungkÕ sè

D©y trungkÕ t−¬ng

tù

NTU

ISPB

DLTU (Digital Line Termination Unit) : §¬n vÞ ®−êng d©y ®Çu cuèi sè.SLTU (Subcriblel Line Termination Unit ) : §¬n vÞ ®−êng d©y ®Çu cuèi thuª bao .NTU (Network Termination Unit ) : §¬n vÞ m¹ng ®Çu cuèi.ISPBX (Intergrated services PBX) : Çc dÞch vô tÝch hîp tæng ®µi c¬ quan.



Nh− vËy, ta thÊy r»ng : qu¸ tr×nh xö lý b¸o hiÖu bao gåm çc phÇn chÝnh sau :

- §Þnh tuyÕn trong tæng ®µi.

- Çc bé thu ph¸t b¸o hiÖu.

- T¹o tones vµ çc b¶n tin th«ng b¸o.

IV.2. Sù ®Þnh tuyÕn trong tæng ®µi :

IV.2.1. B¸o hiÖu tæng ®µi - thuª bao :

Trong tæng ®µi SPC cã kh¶ n¨ng cho phÐp hai lo¹i thuª bao : t−¬ng tù vµ thuª baosè. øng víi mçi läai, ta cã çc tÝn hiÖu, ph−¬ng ph¸t ®Þnh tuyÕn kh¸c nhau.

• Thuª bao t−¬ng tù :

Trªn m¹ng ®iÖn tho¹i hiÖn nay, v× lý do kinh tÕ th−êng sö dông thuª bao t−¬ng tù. Sù®Þnh tuyÕn thuª bao t−¬ng tù nh− h×nh sau :

H×nh 4-28 : §Þnh tuyÕn b¸o hiÖu cña thuª bao t−¬ng tù ®Õn thiÕt bÞ thu t−¬ng øng.

• Sù ®Þnh tuyÕn gåm hai thµnh phÇn b¸o hiÖu :

- TÝn hiÖu b¸o hiÖu ®−êng d©y (gi¸m s¸t) : mang tr¹ng th¸i cña m¹ch ®iÖn.

- TÝn hiÖu b¸o hiÖu ®Þa chØ (chän sè) : chØ thÞ sè thuª bao bÞ gäi.

TÝn hiÖu b¸o hiÖu ®−êng d©y cã nhiÖm vô gi¸m s¸t m¹ch ®iÖn ®−êng d©y thuª bao.Víi çc thuª bao t−¬ng tù, d¹ng tÝn hiÖu nµy ë d¹ng LD (c¾t m¹ch vßng).

TÝn hiÖu b¸o hiÖu chän sè (®Þa chØ) cã thÓ ®−îc thuª bao ph¸t b»ng 2 çch : LD hoÆcMF (m· ®a tÇn).

§èi víi ®iÖn tho¹i dïng ®Üa quay sè, c¶ b¸o hiÖu ®−êng d©y vµ chän sè ®Òu ®−îcthùc hiÖn theo kiÓu c¾t m¹ch vßng (Loop disconnection). Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu nµy ®−îct¸ch ra tõ ®−êng d©y thuª bao bëi SLTU. Sau ®ã, chóng ®−îc thu thËp t¹i khèi ®iÒu khiÓnSLTU ®Ó biÕn ®æi tõ tr¹ng th¸i LD sang çc tÝn hiÖu tr¹ng th¸i vµ ch÷ sè ®Þa chØ råi gëi ®ÕnhÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi ®Ó xö lý vµ tõ ®ã ®−a ra nh÷ng thao t¸c thÝch hîp.

!

!

SLTU

SLTUcontroller

SLTU

SLTUcontroller

KhèichuyÓn

m¹ch tËptrung thuª

bao

KhèichuyÓnm¹chnhãm

Bé thu tÝnhiÖu MF


TÝn hiÖuchän sè

TÝn hiÖu®−êng d©yvµ chän sè

TÝn hiÖu ®−êng d©yTÝn hiÖu ®Þa

chØ

LD

MF



§èi víi ®iÖn tho¹i Ên phÝm, tÝn hiÖu ®−êng d©y ®−îc tiÕn hµnh theo kiÓu LD cßn tÝnhiÖu chän sè theo kiÓu MF. Nh− vËy, tÝn hiÖu ®−êng d©y ®−îc t¸ch ra khái SLTU vµ qua béSLTU ®Õn hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi nh− ®iÖn tho¹i ®Üa quay sè. Sù truy cËp ®Õn bé thuMF th«ng th−êng qua khèi chuyÓn m¹ch tËp trung thuª bao. Bé thu MF cã thÓ dïng chungcho 1 sè lín ®−êng d©y thuª bao víi môc ®Ých gi¶m chi phÝ thiÕt bÞ.

• Thuª bao sè :

§©y lµ sù ®Þnh tuyÕn b¸o hiÖu ®Õn 2 kiÓu thuª bao sè ISDN vµ ISPBX trªn sù truycËp ®−êng d©y s¬ cÊp vµ thø cÊp.

Trong sù truy cËp s¬ cÊp, 1 kªnh b¸o hiÖu 16Kbps kÕt hîp víi 2 kªnh giao th«ng64Kbps t¹o thµnh tèc ®é 144kbps d¹ng (2B+D) cho mçi h−íng. Kªnh b¸o hiÖu mang th«ngtin b¸o hiÖu ®−êng d©y vµ chän sè cho c¶ 2 kªnh giao th«ng nh− th«ng tin xö lý cuéc gäi vµçc th«ng tin b¶o d−ìng.

Trong sù truy cËp thø cÊp bao gåm 1 ®−êng dÉn 2Mbps tõ 1 ISPBX, 1 kªnh b¸o hiÖukªnh chung tèc ®é 64kbps cho 30 kªnh giao th«ng 64Kbps ®−îc mang trong TS16.

H×nh 4-29 : §Þnh tuyÕn thuª bao sè.

• XÐt sù truy cËp thø cÊp :

Kªnh b¸o hiÖu 16Kbps ®−îc t¸ch ra bëi D/SLTU. Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu cã thÓ nèitrùc tiÕp ®Õn bé thu ph¸t CCS thuª bao, tuy nhiªn, lóc nµy yªu cÇu sè l−îng ®−êng nèi kh¸lín tõ S/R CCS ®Õn thuª bao g©y ra sù kh«ng hiÖu qu¶ vÒ mÆt sö dông vµ kinh tÕ. Do ®ã,®Ó ®¹t mét hiÖu qu¶ cao, ng−êi ta ghÐp çc kªnh b¸o hiÖu tõ 1 sè çc D/SLTU.

Sù ghÐp kªnh ®−îc thùc hiÖn qua 2 tÇng. §Çu tiªn, sö dông bé tËp trung b¸o hiÖuthuª bao kÕt hîp víi mét nhãm D/SLTU. Sö dông mét kiÓu ghÐp kªnh cã hiÖu qu¶ rÊt cao,

SCSB (Subscriber Concentrator Switching Block) : Khèi chuyÓn m¹ch tËp trung thuª bao.D/SLTU (Digital / Subscriber Line Terminal Unit) : §¬n vÞ kÕt cuèi ®−êng d©y thuª bao sè

NTU

DLTU

ISPBX

DLTU

D/SLTUNo1

SCSB

Thu nhËn b¸o hiÖukªnh chung thuª

bao

HÖ thèng ®iÒukhiÓn tæng ®µi

Bé tËo trung b¸ohiÖu thuª bao

TS1TS2.....TS30..TS16

1..15

64Kbps

D©y sè s¬cÊp

144Kbps

D©y sè thøc©p 2Mbps

2Mbps

16Kbps2Mbps

MUX

64Kbps



®ã lµ ghÐp kªnh thèng kª. VÝ dô, trong h×nh, viÖc ghÐp kªnh thèng kª thùc hiÖn ®−îc tû sè15:1 (mµ ®èi víi ghÐp kªnh ph©n chia thêi gian th× chØ ®¹t ®−îc tû sè ®Õn 4:1).

Trong ghÐp kªnh thèng kª, mét sè nh¸nh ®−îc kÕt hîp bëi sù ph©n chia ®éng phôthuéc vµo néi dung cña nã. Qu¸ tr×nh ghÐp kªnh thèng kª kh«ng theo quy luËt nµo c¶ mµ nãtïy thuéc vµo néi dung cña nh¸nh ë mäi thêi ®iÓm.

Tuy nhiªn, nÕu nh− mçi nh¸nh cã thêi gian chiÕm gi÷ cao th× ghÐp kªnh thèng kªkh«ng c¶i thiÖn tye lÖ ghÐp so víi ghÐp kªnh ph©n chia theo thêi gian. Nh−ng do sù l−uth«ng cña çc kªnh b¸o hiÖu lµ thÊp, ®ñ ®Ó kh«ng bÞ trµn hay mÊt néi dung tr−íc khi ®Õn béthu ph¸t b¸o hiÖu nªn ghÐp kªnh thèng kª ®−îc sö dông ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó hiÖu qña cñanã.

Tøc lµ ®Ó t¹o mét kªnh b¸o hiÖu 64Kbps ph¶i ghÐp 4 kªnh b¸o hiÖu t¹i ®Çu vµo vµnh− vËy, b¶n tin tõ 4 kªnh nµy ®−îc xen kÎ 2 bits mét lÇn trong tõ m· 8 bit. Do ®ã, nÕu cãmét b¶n tin b¸o hiÖu gåm 368 bits th× yªu cÇu 184 khung. Nh− vËy mÊt 23ms(184x125µs)®Ó truyÒn nã. Trong suèt thêi gian ®ã, nÕu cã b¶n tin kh¸c xuÊt hiÖn th× nã cã thÓ bÞ trµn haymÊt, do ®ã, cÇn tû sè tËp trung cao h¬n. §iÒu nµy ®¹t ®−îc ë bé ghÐp thø 2.

Bé ghÐp thø 2 thùc hiÖn ghÐp çc khe b¸o hiÖu 64Kbps víi çc kªnh tho¹i tõ 15D/SLTU theo cÊu tróc khung 32 khe thêi gian víi TS16 hoÆc mét TS n÷a dïng ®Ó truyÒndÉn th«ng tin b¸o hiÖu.

H×nh 4-30 : GhÐp kªnh t¹i SCSB.

Çc luång 2Mbps ®−a tíi bé chuyÓn m¹ch tËp trung thuª bao tõ çc bé MUX, mçi béMUX phôc vô 15 D/SLTU hay 30 SLTU. Khèi chuyÓn m¹ch tËp trung thuª bao cã thÓ tiÕnhµnh viÖc ghÐp kªnh lÇn thø 2 ®Ó ghÐp çc TS16 tõ tèi ®a 31 bé MUX thµnh 1 bus b¸o hiÖu2Mbps ®Ó truy nhËp ®Õn bé thu ph¸t b¸o hiÖu kªnh chung thuª bao.

IV.2.2. B¸o hiÖu liªn tæng ®µi :

Çc hÖ thèng b¸o hiÖu kh¸c nhau trªn çc ®−êng trung kÕ ®−îc ®Þnh tuyÕn ®Õn çcbé thu ph¸t b¸o hiÖu t−¬ng øng ®−îc thùc hiÖn nhê bé chuyÓn ®æi tÝn hiÖu hoÆc kÕt hîptrong ATTU (Analogue Trunk Terminalting Unit) cho çc kiÓu b¸o hiÖu LD, DC vµ 1VF.

HÖ thèng b¸o hiÖu 1VF lµ hÖ thèng b¸o hiÖu ®¬n tÇn trong b¨ng, nã cã thÓ lµ b¸ohiÖu ®−êng d©y hoÆc b¸o hiÖu ®Þa chØ (nh−ng chñ yÕu lµ ®−êng d©y). Sù chuyÓn ®æi b¸ohiÖu trong b¨ng sang d¹ng thÝch hîp ®Ó ®−a ®Õn çc bé thu ph¸t b¸o hiÖu (th−êng lµ CAS)cã thÓ ®−îc thùc hiÖn bëi mét thiÕt bÞ kÕt hîp ë mçi ngâ vµo t−¬ng tù ®Õn 1 ATTU hoÆc sö

SCSB

SubscriberCCS S/R

PCM1

PCM2

PCM31

TS16

TS16

TS16

64Kbps

2Mbps



dông mét ®¬n vÞ ®¬n gi¶n mµ nã t¸ch çc tones tõ dßng sè 2Mbps. Ph−¬ng thøc thø 2th−êng ®−îc sö dông nhiÒu h¬n v× tÝnh kinh tÕ cña nã. Bé chuyÓn ®æi thùc hiÖn chia mét ngâvµo 2Mbps ch−a 30 kªnh víi ©m b¸o hiÖu ®¬n tÇn 1VF thµnh ngâ ra 2Mbps víi b¸o hiÖumang trong TS16. ThiÕt bÞ do ®ã ph¶i cã kh¶ n¨ng t×m kiÕm sù xuÊt hiÖn cña çc tones ®−îcm· hãa sè (vÝ dô 2280). §iÒu nµy ®−îc thùc hiÖn bëi kü thuËt läc sè. §èi víi h−íng ng−îcl¹i, thiÕt bÞ chuyÓn ®æi çc bits CAS trong TS16 thµnh çc tones t−¬ng øng chÌn vµo luång2Mbps.B¸o hiÖu MF ®−îc ®Þnh tuyÕn trªn c¬ së call-by-call qua khèi chuyÓn m¹ch nhãm tõ ®−êngd©y ®ang gäi ®Õn bé thu ph¸t MF b»ng nèi kÕt thêi gian gi÷ ng¾n (short-holding-time). NèikÕt thêi gian gi÷ ng¾n lµ mét nèi kÕt trong thêi gian rÊt ng¾n th−êng víi môc ®Ých thu nhËnçc ch÷ sè ®Þa chØ, nèi kÕt nµy ®−îc gi¶i phãng ngay sau khi tÝn hiÖu ®Þa chØ ®· kÕt thóc. Lócnµy mét ®−êng dÉn tho¹i ®−îc thiÕt lËp qua tr−êng chuyÓn m¹ch ®Õn ngâ ra yªu cÇu.

H×nh 4-31 : §Þnh tuyÕn b¸o hiÖu víi çc ®−êng trung kÕ.

Tïy theo ph−¬ng thøc truyÒn th«ng tin b¸o hiÖu mµ cã ph−¬ng ph¸p biÕn ®æi kh¸cnhau. §Ó truy nhËp tãi bé thu ph¸t b¸o hiÖu CAS lµ çc ®−êng nèi b¸n cè ®Þnh. Cßn çc®−êng nèi tíi çc bé thu ph¸t MF lµ çc tuyÕn cè ®Þnh thùc hiÖn nguyªn t¾c trao ®æi gi÷a çckhe thêi gian TS16 víi nhau vµ néi dung çc TS nµy cã chøa th«ng tin b¸o hiÖu.

§èi víi b¸o hiÖu kªnh chung, th«ng tin b¸o hiÖu ®−îc chøa trong çc TS16 cña çcluång 2Mbps ®Ó truy nhËp ®Õn bé thu ph¸t CCS qua ®−êng nèi b¸n vÜnh viÔn (semi-permanent) qua tr−êng chuyÓn m¹ch. Nèi kÕt nµy cho phÐp çc khe thêi gian tõ luång2Mbps truy cËp ®Õn CCS S/R qua 1 cæng 2Mbps.

: §−êng nèi b¸n vÜnh viÔn : §−êng nèi vÜnh viÔn

1VF-CASConvertor1VF-TS16


Thu ph¸tCCS

Thu ph¸tMF

Thu ph¸tCAS

DLTU

TS16

ATTU

1VF

ATTU

DC-TS16

ATTU

1VF

ATTU

DC-TS16

DLTU

CCS

DLTU

TS16


DLTU

TS16

DC line and MF selection

LC,DC lineand selection

1VF line andselection

1VF line and MF selection

TS16 line andselection

TS16 line and1VF selection

TS16 line andMF selection


CCS line andselection

CCS line and (in TS16)selection









Nèi kÕt nµy lµ b¸n vÜnh viÔn v× nã duy tr× trong mét thêi gian dµi (cã thÓ lµ vµi n¨m)cho ®Õn khi cã sù cè hoÆc cã sù thay ®æi lín trong tæng ®µi th× hÖ thèng ®iÒu khiÓn sÏ thiÕtlËp trë l¹i.

IV.3. Çc bé thu ph¸t b¸o hiÖu :

IV.3.1. Thu ph¸t MF :

§Ó ®Þnh tuyÕn b¸o hiÖu MF tõ thuª bao hoÆc çc ®−êng trung kÕ tíi bé thu ph¸t MF,yªu cÇu ë mçi bé thu ph¸t cÇn ph¶i giao tiÕp víi 30 kªnh tho¹i vµ sè bé thu ph¸t yªu cÇuphô thuéc vµo tèc ®é sö dông vµ thêi gian chiÕm dïng cña mçi cuéc gäi.

§èi víi b¸o hiÖu thuª bao, mét ®−êng dÉn ®¬n h−íng ®−îc thiÕt lËp qua bé tËp trungthuª bao gi÷a SLTU ®ang gäi vµ 1 khe thêi gian rçi trong ®−êng cao tèc tíi bé thu ph¸t MF,trong khi tone mêi quay sè ®−îc ®−a ®Õn thuª bao qua 1 ®−êng tho¹i ®¬n h−íng kh¸c quabé tËp trung. §¬n vÞ MF ph¶i cã kh¶ n¨ng x¸c nhËn ®−îc ch÷ sè ®Çu trong tone mêi quaysè. Khi çc sè quay lµ ®Çy ®ñ, hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi sÏ gi¶i phãng ®−êng dÉn qua bétËp trung thuª bao nµy. Khe thêi gian trong ®−êng cao tèc lóc nµy lµ rçi vµ cã thÓ ®−îc södông cho çc cuéc gäi kh¸c.

Qu¸ tr×nh b¸o hiÖu liªn ®µi còng diÔn ra t−¬ng tù.

Bé thu ph¸t MF cã thÓ sö dông kü thuËt t−¬ng tù hoÆc kü thuËt sè.

• Bé thu ph¸t MF ë d¹ng t−¬ng tù :

H×nh 4-32 : Çc bé thu ph¸t MF t−¬ng tù.

Ph−¬ng ph¸p nµy sö dông nhiÒu trong çc tæng ®µi thÕ hÖ ®Çu v× tÝnh kinh tÕ cao. 30bé thu ph¸t MF ®−îc nèi vµ biÕn ®æi t¹i PMUX (MUX thø cÊp) ®Ó t¹o ra luång sè 2,048Mbpstheo cÊu tróc khung. Trong ®ã, TS0 chøc tÝn hiÖu ®ång bé khung vµ TS16 b¸o hiÖu cho çckªnh cßn l¹i.

• Bé thu ph¸t b¸o hiÖu MF ë d¹ng sè :

Bé thu lµm viÖc theo nguyªn t¾c ph©n chia theo thêi gian cho mét sè kªnh (ë ®©y lµ4). Çc sè thu ®−îc tõ mçi kªnh qua bé thu ®Õn ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn, ë ®ã, chóng ®−îc ®Þnhd¹ng vµo trong mét b¶n tin råi gëi ®Õn hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi. Bé ph¸t MF th× lµm viÖcmét çch ®¬n gi¶n h¬n, m×nh nã ®−îc sö dông cho tÊt c¶ çc kªnh tho¹i vµ trong TS16 cñaluång 2Mbps.

Víi kiÓu thu ph¸t MF sè, chØ cÇn 8 bé thu MF cho 30 kªnh ®Çu vµo vµ mét bé ph¸tcho tÊt c¶ çc kªnh. Bé thu MF sè dùa trªn c¬ së bé läc sè. Yªu cÇu kh¶ n¨ng nhËn biÕt vµ

PMUX

MFS/R

MFS/R

1..30

ChuyÓn m¹ch



ph©n tÝch 2 tone tõ mét tæ hîp ®a tÇn (2 tÇn sè), bá qua çc tÝn hiÖu ngoµi b¨ng tÇn 4Khz ®Óx¸c ®Þnh ®−îc çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu kh¸c nhau ®Ó suy ra ý nghÜa cña nã. Sau ®ã, bé thu sÏt×m ra tÝn hiÖu cã tæ hîp tÇn sè t−¬ng øng gëi ®Õn bé ®iÒu khiÓn thu ph¸t MF ®Ó ®−a ®Õn hÖthèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi cã nh÷ng xö lý thÝch hîp.

H×nh 4-33 : Çc bé thu ph¸t MF sè.

Bé ph¸t MF cã thÓ thùc hiÖn b»ng çc tæ hîp tÇn sè ®−îc m· hãa vµ l−u tr÷ trongROM vµ ®−îc ®äc ra ë çc ®−êng vµo thêi ®iÓm thÝch hîp.

IV.3.2. Thu ph¸t b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp :

H×nh 4-34 : GhÐp kªnh tÝn hiÖu b¸o hiÖu t¹i chuyÓn m¹ch tËp trung .

HÖ thèng PCM 32 cã tèc ®é 2Mbps sö dông TS16 ®Ó mang th«ng tin b¸o hiÖu cho30 kªnh thäai. Tèc ®é mçi kªnh b¸o hiÖu lµ 2Kbps. ViÖc s¾p xÕp çc kªnh b¸o hiÖu theocÊu tróc khung vµ ®a khung. Tr−êng chuyÓn m¹ch nèi kÕt tèi ®a 31 TS16 qua çc nèi kÕtb¸n vÜnh viÔn trong bus ngâ ra 2Mbps nèi víi bé thu ph¸t PCM/CAS.


PMUX1 2 3 4 27 28 29 30

Thu(Ch 27-30)

Thu(Ch 1-4)

Ph¸t(All Chs)

§¬n vÞ ®iÒu khiÓn thu ph¸t MF

TS0 TS161 TS162 TS1630

ChuyÓnm¹ch tËp

trung

TS161PCM1

TS162PCM2

TS1630PCM30



B¸o hiÖu PCM/CAS trong çc TS16 cña çc luång 2Mbps tõ çc ®−êng kÕt cuèi®−îc lÊy ra t¹i çc bé chuyÓn m¹ch tËp trung, sau ®ã, thùc hiÖn tËp hîp çc kªnh b¸o hiÖuTS16 tõ çc luång 2Mbps thµnh 1 luång 2Mbps víi 31 khe thêi gian cã néi dung lµ çc TS16cña 31 luång 2Mbps ®Çu vµo ®−a tíi bé ph¸t CAS.

Qu¸ tr×nh xÕp çc TS16 thµnh cÊu tróc ®a khung nh− sau :TS0 TS1 TS2 TS31

Frame 0 §ång bé ®akhung

§ång bé ®akhung

§ång bé ®akhung

§ång bé ®akhung

Frame 1 FAW ABCD1ABCD17 ABCD1ABCD17 ABCD1ABCD17

Frame 2 - ABCD2ABCD18 ABCD2ABCD18 ABCD2BCD18

Frame 3 FAW ABCD3ABCD19 ABCD3ABCD19 ABCD3ABCD19

Frame 4 - ABCD4ABCD20 ABCD4ABCD20 ABCD4BCD20

Frame 15 - ABCD15ABCD31 ABCD15ABCD31 ABCD15ABCD31

TS16 tõ luång2Mbps thø nhÊt

TS16 tõ luång2Mbps thø 2

TS16 tõ luång2Mbps thø 31

H×nh 4-35 : CÊu tróc ®a khung trong luång b¸o hiÖu CAS 2Mbps ®Õn S/R CAS.

H×nh 4-37 Bé thu ph¸t PCM /CAS .

Bao gåm 31 nhãm TS16 (tõ TS1-TS31). Trong mét nhãm TS16 th× 1 kªnh cã chøanéi dung lµ néi dung cña TS16 ®−îc ph©n bè theo nguyªn t¾c b¸o hiÖu (CAS-TS16). DovËy, 1 tuyÕn PCM 2Mbps cã kh¶ n¨ng t¶i tèi ®a 930 kªnh tíi bé thu ph¸t CAS.

tõ khèi chuyÓnm¹ch 2Mb/s

(930 ch cho 2ms) ®Õn hÖ thèng ®iÒukhiÓn tæng ®µi

®/c ®äc

reset

®/c ghi

reset

®/c ®äc

1......31

®/c ghi

CAS store 1(30cell)

W R

DEMUX

§ång bé ®akhung

§Õm chu kú

§Õm chu kú

§ång bé ®akhung

CAS store30

(30cell)

W R

THUCAS

d÷ liÖud÷ liÖu

d÷ liÖud÷ liÖu

a. Thu tÝn hiÖu.

vµoTS16

HÖ thèng®iÒu khiÓntæng ®µi

§Õn khèichuyÓn m¹ch

2Mb/s

vµoTS0

Ph¸t®ång bé

®

MUX

L−u tr÷CAS

(930 cell)

R W

Ph¸t ®ångbé ®akhung

Ph¸tCAS

§Õm chukú

Clock tæng®µi

reset ®/c

data

b. Ph¸t tÝn hiÖu



ë ®©y, ta chØ xÐt b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp mang trong TS16. Bé thu ph¸t PCM/CAS tiÕnhµnh 3 chøc n¨ng sau:

a. T¸ch / ghÐp kªnh cho 31 nhãm TS16.

b. T¸ch / ghÐp cÊu tróc ®a khung trong víi mçi nhãm TS16 thµnh 15 nhãm víi 2 cÆpkªnh.

c. X¸c nhËn, gi¶i nghÜa vµ truyÒn ®¹t b¸o hiÖu.

H−íng tõ a ®Õn c cho bé ph¸t vµ ng−îc l¹i cho bé thu.

Nh− vËy, mét nhãm cã kh¶ n¨ng cho 30 kªnh b¸o hiÖu vµ lín nhÊt lµ31(nhãm)x30(kªnh)=930 kªnh b¸o hiÖu. NÕu sö dông mét TS16 ®Ó chøa th«ng tin kiÓm trathiÕt bÞ th× tuyÕn PCM cã kh¶ n¨ng b¸o hiÖu cho 900 kªnh tho¹i.

B¸o hiÖu theo h−íng thu:

Trªn h−íng thu, 1 trong 32 dßng PCM cã nguån gèc kh¸c nhau vµ cã ®ång bé ®akhung trong TS16 cña nã.Mçi TS16 trong 1 bus cã thÓ mang tÝn hiÖu ®ång bé ®a khung cñatæng ®µi. Chøc n¨ng nµy nhê bé thu ph¸t CAS b»ng c¸ch t¸ch dßng 2Mb/s thu ®−îc tõ busvµo khe thêi gian 64kb/s vµ ®−a vµo bé ®Öm ®Ó ®ãng khung l¹i. Dßng 2Mb/s ( TS16 mangth«ng tin ) ®−îc l−u tr÷ trong bé ®Öm, b¾t ®Çu chu kú ghi t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu mÉu ®ång bé®a khung cña riªng TS16. Néi dung nµy ®−îc ®äc ra t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu cña ®a khung.Nh− vËy, nã ¶nh h−ëng ®Õn sù trÔ TS16 trong bé ®Öm b»ng sè lçi cña thêi ®iÓm b¾t ®Çu ®akhung cña riªng nã vµ tæng ®µi. TrÔ lín nhÊt lµ 128 bits (16*8 bits = 128 bits).

thêigian

10ms

67ms 33ms

67ms 120ms 200ms

rçi1111 0011 0011 1111 0011 1111 0011 1111

a. tÝn hiÖu theo h−íng thu.

b. tÝn hiÖu theo h−íng ph¸t.

H×nh 4-38 TÝn hiÖu theo h−íng thu vµ ph¸t

Trong h×nh m« t¶ chuÈn m· 4 bits trong mçi ®a khung (16*125ms =2ms) mang theob¸o hiÖu 1 kªnh giao th«ng. Khi t×nh tr¹ng ®−êng d©y lµ rçi, m· 1111 tån t¹i trong TS16 ëphÇn t−¬ng øng cña ®a khung. M· nµy tiÕp tôc lÆp l¹i trong TS16 nÕu ®−êng d©y vÉn rçi.

m¹chbÞ

tÝn hiÖub¾t ®Çu

sè 2m¹chrçi

0111free

1111guard

0111free

m¹ch tù do bËn trë l¹itr¶ lêim¹ch bËn

0011answered

1011busy

m∙ ABCD trongTS16



Tæng ®µi cã thÓ x¸c nhËn r»ng m¹ch ®−îc chiÕm b»ng sù xuÊt hiÖn cña m· míi 0011 víithêi gian kho¶ng 10ms (cã nghÜa lµ 5 lÇn lÆp l¹i tèi thiÓu cña m·, mçi lÇn 2ms). Sù kiÓm tratrong kho¶ng thêi gian tèi thiÓu ®Ó thiÕt lËp sù ®iÒu khiÓn tÝch cùc trong ph¸t m· lçi b»ng sùpháng t¹o cña t×nh tr¹ng ®−êng d©y. Dùa vµo kiÓm tra nµy, hÖ thèng ®iÒu khiÓn tæng ®µi b¾t®Çu chê nhËn sè thø nhÊt. Sè ®−îc chØ thÞ b»ng 67ms cña m· 1111 vµ 32ms cña m· 0011t−¬ng øng víi t×nh tr¹ng ®−êng d©y g·y vµ b×nh th−êng. H×nh 4-18 m« t¶ nhËn sè 2 vµ sècuèi trong m· 0011 trong 120ms. Cßn l¹i cña vÝ dô m« t¶ tÝn hiÖu xo¸ h−íng ®i vµ rçi t¹i thêi®iÓm kÕt thóc cuéc gäi.

B¸o hiÖu theo h−íng ph¸t:

T−¬ng tù nh− theo h−íng thu.

IV.3.3. ChuyÓn ®æi 1VF sang CAS :

H×nh 4-39 : ChuyÓn ®æi 1VF sang CAS.

Hai ®èi t−îng cña chuyÓn ®æi 1VF sang CAS sè kÕt hîp víi d©y ®Çu cuèi t−¬ng tù vµsè trong tæng ®µi. Chøc n¨ng chuyÓn ®æi 1VF-CAS ®−îc t¸ch ra tõ bé m· ho¸ tÝn hiÖu tone®¬n ( th«ng th−êng 2280Hz) tõ mçi kªnh vµ cÊy vµo trong 4 bÝt t−¬ng øng m· ho¸ trongTS16 theo h−íng thu. Sù tiÕn hµnh lµ ng−îc l¹i theo h−íng ph¸t.

B¸o hiÖu theo h−íng thu:

TS16..

X¸c nhËn tone 1VF sè 1 1

8...

TS0 +1÷30 kªnh tho¹i

khèichuyÓnm¹ch

ph¸t mÉu ®ång bé ®a khung

S¾p xÕpkhung M

UX

DEMUX X¸c nhËn tone 1VF sè 4 27

30

TS0 TS16 TS0

a. theo h−íng thu.

tõ khèichuyÓn m¹ch

reset tõ ®ång håtæng ®µi

L−u tr÷CAS

(32 cell 2rçng)

R W

TS0 + 30 kªnh tho¹i

+ph¸t tone1VF sè

DEMUX

§ång bé®a khung

§Õm vßng

§Õm vßng

reset

MÉu 8 bits trong TS1-Ts15 vµ Ts17-Ts31

®chØ ®chØ®äc ghi 1-32 mçi 125µs

b¸o hiÖu

b. theo h−íng ph¸t.



Bé biÕn ®æi tr−íc tiªn s¾p xÕp khung ®Ó dßng 2Mb/s nhËn ®−îc, cho phÐp mçi kªnh®−îc ®ång bé. Bé nhËn tone sè t−¬ng tù nh− ®· m« t¶ trong phÇn MF vµ tone 2280Hz chomçi kªnh. Bé nhËn biÕt tone hoµn tÊt thiÕt bÞ. HÖ thèng kinh tÕ h¬n cã thÓ lîi dông b»ng ®Þnhthêi gi÷a sè kªnh (mÉu lµ 8) ; 4 lµ ®−îc yªu cÇu chuyÓn ®æi . Ngâ ra tõ bé nhËn tone lµ tÝnhiÖu ®ãng më ®¬n theo sù cã mÆt hay v¾ng mÆt cña tone. X¸c nhËn nµy chuyÓn ®æi m· tõ0011 sang 1111 cho b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp. M· nµy chÌn vµo 4 bits t−¬ng øng cña TS16thÝch øng cña kªnh. Néi dung TS16 ®−îc ®Æt vµo 30 kªnh tho¹i vµo trong dßng 2Mb/s b»ngbé ghÐp kªnh.

B¸o hiÖu theo h−íng ph¸t :

4bits ®−îc m· ho¸ ®−îc ®Æt trong TS16 tõ dßng 2Mb/s ®−îc ghi liªn tôc vµo bé l−utr÷ CAS mçi mét ®a khung . Mçi bé l−u tr÷ tÝn hiÖu ®−îc ®äc trong khe th¬Ìi gian t−¬ng øngtrong mçi khung. Tone ®−îc lËp lµ on hay off trùc tiÕp b»ng 0011 hay 1111 cña mÉu 4 bits®äc tõ mçi tÕ bµo kªnh b¸o hiÖu. Tone sè lµ ®−îc chÌn vµo khe thêi gian thÝch hîp ®ÓchuyÓn ®æi tÝn hiÖu 1VF cho mçi kªnh. Nã mang ra ngoµi tÊt c¶ çc khe thêi gian trongkhung trë l¹i ®Ó cung cÊp cho c¶ 30 kªnh.

IV.4. Çc bé t¹o tone vµ b¶n tin th«ng b¸o :

H×nh 4-40 : Sù ®Þnh tuyÕn cho tone vµ b¶n tin th«ng b¸o.

IV.4.1. Sù ®Þnh tuyÕn tones vµ çc b¶n tin th«ng b¸o :

Tæng ®µi cÇn ph¶i b¸o cho thuª bao vÒ tr¹ng th¸i cuéc gäi còng nh− çc tiÕn tr×nhcña nã tõ khi b¾t ®Çu ®Õn khi kÕt thóc. Tøc lµ mét thuª bao b×nh th−êng muèn trao ®æi th«ngtin th× ph¶i ®−îc ®¸p øng ©m x¸c nhËn yªu cÇu hoÆc yªu cÇu kh«ng ®−îc chÊp thuËn vµnhiÒu ©m kh¸c nhau trong tiÕn tr×nh xö lý cuéc gäi nh− th«ng b¸o, trî gióp... Th«ng th−êng,th«ng tin tr¹ng th¸i cã thÓ nghe thÊy ®−îc ë d¹ng tones hoÆc lêi tho¹i th«ng b¸o.

Do ®ã, mäi thuª bao còng nh− çc ®−êng trung kÕ vµ çc ®¬n vÞ kh¸c thuéc tæng ®µiph¶i ®−îc truy nhËp ®Õn çc bé t¹o tone vµ th«ng b¸o.

§Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ kü thuËt cho viÖc ph©n phèi çc ©m b¸o ®Õn tõng thuªbao, cÇn ph¶i ph©n lo¹i theo chøc n¨ng cña tõng d¹ng ©m mµ ph©n bè vÞ trÝ cña çc bé t¹o©m. VÝ dô : çc t×nh tr¹ng th«ng th−êng ®−îc b¸o hiÖu b»ng çc tones, cßn çc tr−êng hîp®Æc biÖt th× b»ng çc b¶n tin.

Trong tæng ®µi SPC, çc bé ©m b¸o th−êng ®−îc ph©n bè t¹i çc bé tËp trung thuªbao theo ph−¬ng ph¸p 1 ®−êng ph©n bè tíi nhiÒu ®−êng. Cßn bé l−u tr÷ b¶n tin th«ng b¸o®−îc ph©n bé t¹i khèi chuyÓn m¹ch chÝnh, v× çc b¶n tin nµy mang tÝnh chÊt dÞch vô, Ýt liªnquan ®Õn tiÕn tr×nh xö lý cuéc gäi.

ViÖc ®Þnh tuyÕn cho çc ©m b¸o tíi çc thuª bao ®−îc thùc hiÖn b»ng luång sèPCM. Nh− vËy, t¹i ®Çu ra cña thiÕt bÞ t¹o ©m lµ çc tÝn hiÖu sè, mçi 1 ©m b¸o kh¸c nhau

KhèichuyÓn

m¹ch nhãm

KhèichuyÓn

m¹ch tËptrung thuª

bao B¶n tinth«ng b¸oToneTone

!



®−îc chøa trong mét TS riªng vµ nã ®−îc qua khèi chuyÓn m¹ch tËp trung thuª bao haykhèi chuyÓn m¹ch nhãm nh− qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tÝn hiÖu thäai. Sù kh¸c biÖt ë ®©y lµ tÝnhiÖu tõ bé t¹o ©m ph¶i ®¶m b¶o vÒ ®é lín ®Ó nã thùc hiÖn chuyÓn m¹ch tíi nhiÒu ®Çu ra cãyªu cÇu cïng lóc.

Víi çc b¶n tin th«ng b¸o, th«ng th−êng nã ®−îc truy cËp tíi khe thêi gian trung giancña khèi chuyÓn m¹ch chÝnh vµ ®−îc thùc hiÖn chuyÓn m¹ch nh− tÝn hiÖu thäai.

IV.4.2. Çc tones xö lý cuéc gäi :

Trong tæng ®µi sè, cã hai çch t¹o tones xö lý cuéc gäi ®Ó ®−a vµo ®−êng dÉn thäai,®ã lµ :

Ph¸t liªn tôc çc tones ë d¹ng t−¬ng tù, råi sau ®ã ®−a qua bé chuyÓn ®æi A/D.

Ph¸t liªn lôc çc tÝn hiÖu sè t−¬ng øng víi çc tones b¸o hiÖu kh¸c nhau.

Ph−¬ng thøc ®Çu tiªn ®−îc sö dông cho çc hÖ tæng ®µi tr−íc ®©y v× nã khai th¸cthiÕt bÞ t¹o tones trong tæng ®µi t−¬ng tù mµ ch−a thay b»ng kü thuËt sè ®−îc. Sù lai t¹pgi÷a çc bé ph¸t tones c¬-®iÖn tö trong tæng ®µi ®iÖn tö sè g©y nªn sù cång kÒnh vÒ kÝchth−íc vµ kÐm hiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ. Khi kü thuËt sè lµ ph¸t triÓn th× ph−¬ng thøc thø 2®−îc sö dông nhiÒu h¬n víi çc tÝnh n¨ng cao h¬n.

Çc bé t¹o tones phôc vô cho chuyÓn m¹ch tËp trung thuª bao ®−îc yªu cÇu trongthêi gian ®Çu tr−íc thiÕt lËp cuéc gäi, cßn bé t¹o tone phôc vô chuyÓn m¹ch nhãm dïng ®Ómang ®¸p øng cña thuª bao trong thêi gian thiÕt lËp cuéc gäi.

IV.4.3. Bé t¹o tone vµ çc b¶n tin th«ng b¸o :

• Dïng kü thuËt t−¬ng tù :

H×nh 4-41 : Sö dông kü thuËt t−¬ng tù.

Cã nhiÒu lo¹i cÊu tróc bé t¹o tone. Víi çc tæng ®µi analog th× ta cã çc bé t¹o toneanalog víi cÊu tróc ®¬n gi¶n lµ çc bé t¹o dao ®éng víi çc m¹ch ®iÒu khiÓn ng¾t nhÞp kh¸cnhau nh− r¬le hoÆc çc cæng ®iÖn tö. Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu nµy ph¶i ®−îc chuyÓn ®æi sang

OSC

T¹o b¶n tin th«ng b¸o

1:1

1:3

425HzCoder

Coder

Coder

Coder

+

§¬n vÞ ®iÒukhiÓn

B¸o rçi

B¸o bËn

Håi ©m chu«ng

®Õn TCM



d¹ng sè ®Ó chÌn vµo çc khe thêi gian trong çc tuyÕn PCM ®®−a ®Õn çc ®Çu cuèi quatr−êng chuyÓn m¹ch.

Nh−îc ®iÓm :

- KÝch th−íc lín, cång kÒnh.

- Kh«ng kinh tÕ.

- Kh«ng cã ®é tin cËy cao.

• Dïng kü thuËt sè :

• T¹o tones :

§èi víi tæng ®µi SPC hiÖn nay th× çc bé t¹o ©m th−êng lµ bé t¹o tone sè. Çc bé t¹otone nµy cã kh¶ n¨ng cho ra nhiÒu lo¹i tone kh¸c nhau. ViÖc ph©n biÖt cho çc lo¹i tone nµycho tiÕn tr×nh xö lý cuéc gäi ®−îc thùc hiÖn b»ng çch thiÕt lËp çc ®é dµi ng¾t nhÞp kh¸cnhau cho çc tone. CÊu tróc nµy phô thuéc vµo çch qu¶n lý kh¸c nhau.

Çc phÇn tö bé t¹o tone sè bao gåm : Çc bé nhí ROM dïng ®Ó l−u tr÷ çc lo¹itone t−¬ng øng b»ng çc tÝn hiÖu sè, m¹ch ®iÒu khiÓn tone theo chu kú, bé ®iÒu khiÓn ®äcROM vµ çc thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn kh¸c.

Çc bé nhí ROM l−u çc lo¹i tones t−¬ng øng ®· m· hãa vµ ®äc ra víi ®Þa chØ dobªm chu kú x¸c ®Þnh. Thêi ®iÓm ph¸t tones qua tr−êng chuyÓn m¹ch do ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn®iÒu khiÓn bé SELECTOR. Bé SELECTOR bao gåm çc bé ghÐp kªnh logic sè mµ chuyÓnm¹ch gi÷a ngâ vµo vµ ngâ ra phô thuéc vµo ®Þa chØ ®−îc cung cÊp bëi ®¬n vÞ ®iÒu khiÓn.

Nh− vËy, çc tones kh¸c nhau ®−îc sè hãa (víi tÇn sè lÊy mÉu lµ 8Khz) vµ n¹p vµoROM, sau ®ã ®−îc ®äc ra ë thêi ®iÓm thÝch hîp theo yªu cÇu cña thuª bao. §èi víi tÝn hiÖucã chu kú th× chØ cÇn n¹p vµo chu kú lµ ®ñ. §èi víi tÝn hiÖu kh«ng cã chu kú th× ph¶i n¹p tÊtc¶ tÝn hiÖu ®ã. §iÒu nµy lµm gi¶m dung l−îng cña ROM, do ®ã, tÝnh kinh tÕ ph−¬ng ph¸t nµyrÊt cao.

H×nh 4-42 : S¬ ®å bé t¹o ©m b¸o sè.

• T¹o çc b¶n tin th«ng b¸o :

Mét trong kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô cña tæng ®µi SPC lµ viÖc cung cÊp çc b¶n tinth«ng b¸o víi nh÷ng néi dung mang tÝnh chÊt th«ng b¸o chØ dÉn Çc b¶n tin th«ng b¸o

ROM1

ROM2

ROM3

§Õm vßng

§Õm vßng

§Õm vßng

SELECTOR §¬n vÞ ®iÒu

khiÓn

Tíi khèichuyÓn m¹ch

2Mbps

.

.

.



®−îc l−u tr÷ trong çc thiÕt bÞ b¨ng tõ, ®Üa tõ, bé nhísao cho kh¶ n¨ng truy cËp ®−îc dÔdµng. Trªn thùc tÕ cã hai ph−¬ng ph¸p l−u tr÷ sau :

- Ph−¬ng ph¸p 1 : TÊt c¶ çc b¶n tin ®−îc sè hãa víi tõng bit nhÞ ph©n vµ ghi vµothiÕt bÞ l−u tr÷.

- Ph−¬ng ph¸p 2 : KiÓu cña b¶n tin th«ng b¸o cã d¹ng çc c©u, çc tæ hîp ch÷ çicã chung nhÊt mét ©m tiÕt, çc tõ vùng chung ®−îc ghi vµo vØ m¹ch ROM, RAM ®Ó truy xuÊttheo mét ®Þa chØ thÝch hîp.

Ph−¬ng ph¸p 1 ®¬n gi¶n nh−ng tèn kÐm vÒ kh«ng gian bé nhí, ph−¬ng ph¸p 2 kinhtÕ h¬n, nh−ng vÊn ®Ò ®iÒu khiÓn l¹i phøc t¹p h¬n rÊt nhiÒu.

Çc b¶n tin cè ®Þnh th× cã thÓ l−u vµo trong ROM, cßn çc b¶n tin cã thÓ thay ®æihoÆc çc dÞch vô míi th× th−êng ®−îc l−u vµo RAM ®Ó t¨ng tÝnh linh häat, thuËn tiÖn trongviÖc söa ®æi bæ sung.



Ch−¬ng 5

Giao tiÕp kÕt cuèi

I.I.I.I. tæng quan :

H×nh 5-1 : Giao tiÕp kÕt cuèi ®−êng d©y.

MDF (Main Distribution Frame) : Gi¸ phèi d©y chÝnh.

SLTU (Subscriber Line Terminal Unit) : §¬n vÞ kÕt cuèi ®−êng d©y thuª bao.

MUX (Multiplexer) : GhÐp kªnh.

DLTU (Digital Line Terminal Unit) : §¬n vÞ kÕt cuèi ®−êng d©y sè.

SCSB (Subscriber Concentrator Switch Block) : Khèi chuyÓn m¹ch tËp trung thuªbao.

GSB (Group Switch Block) : Khèi chuyÓn m¹ch nhãm.

DDF (Digital Distribution Frame) : Gi¸ phèi sè.

SCU (Subscriber Concentrator Unit) : §¬n vÞ tËp trung thuª bao.

GSU (Group Switch Unit) : §¬n vÞ chuyÓn m¹ch nhãm.

DSLTU

MDF

SLTU

MUX

MUX

DLTU

DLTU

SBSC

SBSCcontroler

tones

MFsig.

DDF

CAS

MFsig.

CCS

tones&

ann.

GSBcontroler

GroupSw.

Block

DLTU

DLTU

DLTU

DLTU

DLTU

DLTUATTU

NTU

Telephone

Exchange control system

DLTUdigital trunk

analogue trunk

Group Switch Unit

SubscriberConcentrator Unit



Çc hÖ thèng chuyÓn m¹ch sè hiÖn nay lµ nh÷ng hÖ thèng chuyÓn m¹ch lín, nªn nã®ßi hái kh«ng chØ giao tiÕp víi çc thiÕt bÞ míi, hiÖn ®¹i mµ cßn ph¶i ®−îc trang bÞ kh¶ n¨nggiao tiÕp víi m¹ng t−¬ng tù. Yªu cÇu cã kh¶ n¨ng xö lý ®−îc nhiÒu l¹i trang bÞ kh¸c nhau kÓc¶ t−¬ng tù cò. Do ®ã, ë m¹ch giao tiÕp nã ph¶i giao tiÕp ®−îc víi thuª bao sè lÉn t−¬ng tù,trung kÕ sè vµ t−¬ng tù.

ThiÕt bÞ giao tiÕp ®−êng d©y lµ phÇn giao tiÕp gi÷a m¹ch ®iÖn ®−êng d©y thuª bao vµtrung kÕ víi tæng ®µi. Mét sè thiÕt bÞ analog l¹i lµ 1 trong nh÷ng nh©n tè quan träng ®Ó quyÕt®Þnh gi¸ c¶, kÝch th−íc, møc tiªu thô ®iÖn ... Gi¸ cña nh÷ng thuª bao t−¬ng tù chiÕm 80% gi¸thµnh s¶n xuÊt hÖ thèng. V× vËy, çc nhµ s¶n xuÊt hÖ thèng chuyÓn m¹ch sö dông m¹chVLSI thay cho giao tiÕp analog ®Ó gi¶m gi¸ thµnh .

Th«ng tin t−¬ng tù ®−îc ®−a vµo hÖ thèng chuyÓn m¹ch sè qua bé MDF víi çc béphËn h¹n chÕ ®iÖn thÕ cao do sÐt hay nguån cao thÕ kh¸c, cung cÊp çc ®Þa ®iÓm thuËn lîicho viÖc chuyÓn m¹ch víi çc nguån bªn ngoµi.

II.II.II.II. giao tiÕp ®−êng d©y thuª bao :

II.1. Tæng quan vÒ çc kÕt cuèi ®−êng d©y thuª bao :

§−êng d©y thuª bao ngoµi viÖc mang tÝn hiÖu tho¹i mµ nã cßn mang çc tÝn hiÖukh¸c nhau cña çc hÖ thèng b¸o hiÖu víi çc yªu cÇu vÒ dßng chu«ng, cÊp nguån, b¶o vÖvµ kiÓm tra. Sù ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña ®−êng d©y thuª bao cßn thÓ hiÖn qua çc h×nh thøccña chóng còng nh− kho¶ng çch tõ çc thuª bao ®Õn tæng ®µi lu«n kh¸c nhau.

KÕt cuèi ®−êng d©y thuª bao lµ phÇn chiÕm tû lÖ gi¸ thµnh cao nhÊt. HiÖn nay, ®a sè®−êng d©y thuª bao lµ t−¬ng tù, sö dông ®«i d©y xo¾n tõ tæng ®µi ®Õn thuª bao. Tuy nhiªn,víi sù ph¸t triÓn cña kü thuËt vµ c«ng nghÖ cïng víi nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x· héi vÒmét hÖ thèng th«ng tin an toµn vµ chÊt l−îng nªn yªu cÇu çc tæng ®µi ph¶i giao tiÕp ®−îcvíi çc thuª bao sè. Lóc nµy, sù phøc t¹p trong giao tiÕp thuª bao cµng t¨ng lªn.

Ta cã thÓ liÖt kª mét sè kiÓu kÕt cuèi ®−êng d©y thuª bao nh− sau :

II.1.1. §−êng d©y thuª bao Analogue :

• Nèi trùc tiÕp ®Õn tæng ®µi :

- B¸o hiÖu LD.

- B¸o hiÖu MF.

• §−êng d©y tæng ®µi PBX :

- B¸o hiÖu LD.

- B¸o hiÖu MF.



• §iÖn tho¹i dïng thÎ.

• C¸c thiÕt bÞ phô trî.

II.1.2. §−êng d©y thuª bao sè.

• Nèi trùc tiÕp ®Õn tæng ®µi :

Thuª bao ISDN.

• §−êng d©y tæng ®µi PBX :

Truy cËp 1,5Mbps hoÆc 2Mbps trªn 4 d©y truyÒn dÉn sè.

II.2. ThiÕt bÞ giao tiÕp thuª bao t−¬ng tù :

H×nh 5-2 : Giao tiÕp ®−êng d©y thuª bao t−¬ng tù.

II.2.1. Chøc n¨ng cÊp nguån (Battery feed):

Micro trong m¸y ®iÖn tho¹i yªu cÇu ph¶i ®−îc cung cÊp 1 n¨ng l−îng víi dßng tèi ®alµ 80mA, ®iÖn ¸p kho¶ng -50V so víi ®Êt. Do ®ã, tæng ®µi sö dông nguån mét chiÒu cÊp chothuª bao trªn ®«i d©y tho¹i ®Ó gi¶m kinh phÝ, ®ång thêi, nã cßn ®−îc sö dông ®Ó mang c¸ctÝn hiÖu b¸o hiÖu nh− DC, LD. Dßng ®iÖn cung cÊp cho thuª bao kho¶ng 20!100mA tïythuéc vµo t×nh tr¹ng tæ hîp.

§Ó h¹n chÕ t¹p ©m, ng−êi ta dïng m¹ch cÇu ®Ó cÊp nguån vµ sö dông cuén chÆn ®Óng¨n sù ®o¶n m¹ch tÝn hiÖu tÇn sè ®iÖn tho¹i ®Õn nguån chung. Ngoµi ra, nã cßn ®−îc dïng®Ó nhËn biÕt t×nh tr¹ng ®−êng d©y thuª bao.

Dßng ®iÖn ®−îc x¸c ®Þnh bëi ®iÖn trë ®−êng d©y vµ m¸y nh− sau:

(T)Test

accessrelay

(R)Ring

relay &trip

detector

(O)Overvolt

protec-tion

(B)Line

batteryfeed

(S)Supervi-sionunit

Encoder

Decoder

(C)(H)

Telephone

MUX

Balanced

...test bus

SLTUother

SLTUother ...

...

64kbps

2Mbps

...line feed bus

SLTUother

...ring bus

...SLTU

controler

SLTUother



I = U/ (2*(RM+RD).

Trong ®ã, Rm, Rd lµ ®iÖn trë m¸y vµ ®iÖn trë d©y.

§iÖn trë cho phÐp tèi ®a cña ®−êng d©y vµ m¸y ®iÖn tho¹i lµ 1800Ω.

Do kho¶ng çch gi÷a çc thuª bao ®Õn tæng ®µi lµ kh¸c nhau, do ®ã, ng−êi ta södông bé æn dßng ®Ó cÊp nguån cho thuª bao.

§iÖn ¸p lín nhÊt cung cÊp cho ®−êng d©y lµ 50VDC, tïy thuéc vµo çc tæng ®µi kh¸cnhau mµ çc tæng ®µi cÊp cho thuª bao çc gi¸ trÞ ®iÖn ¸p sau : 50, 48, 24VDC khi thuª baoë tr×nh tr¹ng ®Æt tæ hîp, cßn khi thuª bao nhÊc tæ hîp th× gi¸ trÞ ®iÖn ¸p lóc ®ã kho¶ng 5!6V.

II.2.2. Chøc n¨ng b¶o vÖ qu¸ ¸p (Over Voltage Protection):

Tæng ®µi yªu cÇu cã sù b¶o vÖ khi cã ®iÖn ¸p cao xuÊt hiÖn trªn ®−êng d©y nh− sÐt,®iÖn ¸p c¶m øng, chËp ®−êng d©y tho¹i víi ®−êng d©y ®iÖn ¸p l−íi ...

Ng−êi ta sö dông çc biÖn ph¸p sau: èng phãng, h¹t næ nèi víi ®Êt, gi¸ ®Êu d©y,diode, biÕn ¸p çch ly ... §ßi hái ph¶i cã thêi gian phãng ®iÖn nhá h¬n 1 ms.

II.2.3. Chøc n¨ng rung chu«ng (Ringging) :

Tæng ®µi ph¸t tÝn hiÖu chu«ng cho thuª bao víi ®iÖn ¸p xoay chiÒu, gi¸ trÞ ®iÖn ¸p lín

nhÊt kho¶ng 80VAC, dßng 200mA víi tÇn sè kho¶ng 16!25Hz.

H×nh 5-3 : Protect Over Volt, Battery Feed and Ringging.

Ph¸t tÝn hiÖu chu«ng cho thuª bao vµ ph¸t hiÖn thuª bao tr¶ lêi trong giai ®o¹n cÊpchu«ng. Khi thuª bao bÞ gäi nhÊc tæ hîp, tæng ®µi sÏ x¸c nhËn tr¹ng th¸i nµy vµ ng−ng cÊpchu«ng, nèi d©y thuª bao víi m¹ch tho¹i.

Th«ng th−êng sö dông r¬le hay diode ®Ó cÊp chu«ng.

II.2.4. Gi¸m s¸t (Supervision):

Theo dâi, nhËn biÕt t×nh tr¹ng thuª bao b»ng çch dùa vµo ®iÖn trë m¹ch vßng ®ÓnhËn biÕt çc tr¹ng th¸i nh− quay sè, nhÊc, ®Æt m¸y... cña thuª bao, tõ ®ã ®−a ®Õn bé ®iÒukhiÓn ®Ó cã nh÷ng xö lý thÝch ®¸ng.

Sö dông çc photo-diode ®Ó çch ly masse t−¬ng tù vµ sè.

Telephone

NhËn biÕtnhÊc m¸y

-48V



H×nh 5-4 : Supervision.

Yªu cÇu cã ®é tin cËy cao.

Tr¹ng th¸i cña thuª bao ®−îc quÐt víi chu kú nhá h¬n sù biÕn ®éng cña xung quaysè (<33ms).

II.2.5. Gi¶i m∙, m∙ ho¸ (Codec) :

Thùc hiÖn chuyÓn ®æi tÝn hiÖu tho¹i sang PCM vµ ng−îc l¹i. Thùc chÊt lµ chuyÓn ®æiA/D. CÇn cã c¸c tÝn hiÖu syn, clock vµo vµ ra.

H×nh 5-5 :CODEC.

Telephone

-48v

5v

HSO

ENCODER

DECODER

HSO

Ain

Aout

Rxclk Rxsyn

Txclk Txsyn

PCMout

PCMin

Tx

Rx



Trong ®ã, Txclk, Rxclk : ®ång hå ph¸t vµ thu, cã tÇn sè 2MHz. Txsyn, Rsyn : ®ång béph¸t vµ thu lµ tÝn hiÖu cã tÇn sè 8KHz.

II.2.6. Sai ®éng (Hibrid) :

TÝn hiÖu tho¹i ®−îc truyÒn trªn ®−êng d©y thuª bao trªn 2 tuyÕn d©y nh−ng ®Õn tæng®µi ®−îc t¸ch ra riªng lµ th«ng tin ph¸t vµ th«ng tin thu ®Ó tiÕn hµnh gi¶i m· vµ m· ho¸. Do®ã, nã ®ßi hái ph¶i chuyÓn ®æi 2 d©y sang 4 d©y vµ ng−îc l¹i.

§Ó chuyÓn ®æi 2 d©y-4 d©y, ®¬n gi¶n nhÊt lµ sö dông biÕn ¸p çch ly, ®Ó lo¹i bá tiÕngväng, th−êng sö dông m¹ch cÇu biÕn ¸p, ®iÖn trë c©n b»ng hay IC.

H×nh 5-6 : Hybrid.

II.2.7. KiÓm tra (Test) :

§Ó t¨ng ®é an toµn vµ tin cËy cña tæng ®µi yªu cÇu ph¶i trang bÞ cho m×nh chøc n¨ngtù kiÓm tra. Yªu cÇu:

- Mçi d©y thuª bao ph¶i cã kh¶ n¨ng kiÓm tra.

- KiÓm tra cã thÓ thiÕt lËp hay gi¶i to¶ khi cã yªu cÇu ®−a ®Õn.

- Truy cËp gi÷a giao tiÕp thuª bao vµ thiÕt bÞ kiÓm tra cã thÓ qua bus hay qua khèichuyÓn m¹ch.

Çc kho¶ng ®o thö vµo bao gåm: BiÕn d¹ng tÇn sè, tiªu hao ®i vÒ, dßng ®iÖn m¹chvßng, ®¶o ®Þnh cùc, ph¸t hiÖn ©m mêi quay sè, c¾t dßng chu«ng...

Çc kho¶ng ®o thö ra bao gåm: §o thö ®iÖn¸p xoay chiÒu, ®iÖn ¸p 1 chiÒu, ®é çch®iÖn, ®iÖn dung gi÷a trip - ring trip, ring - ®Êt vµ çc ©m thanh ph¸t tíi thuª bao ®ang ®Æt tæhîp...

M¹ch c©nb»ngTuyÕn hai d©y

Ph¸t

Thu

TuyÕn 4 d©y

BALANCED

2 d©y ®Õn Codec

2 d©y tõ Decodec

2 d©y tho¹i



II.2.8. Çc khèi liªn quan l©n cËn :

• §iÒu khiÓn SLTU :

Lµ thiÕt bÞ chung cho mét nhãm SLTU, cung cÊp mét sè chøc n¨ng tËp trungchãLTU, bao gåm :

- §iÒu khiÓn gi¸m s¸t.

- §iÒu khiÓn dßng chu«ng.

- KiÓm tra truy cËp.

- CÊp nguån.

-

• GhÐp t¸ch çc SLTU :

Mçi SLTU giao tiÕp víi 4, 8, 16, 32 thuª bao, do ®ã, nã cÇn ph¶i ®uîc ghÐp l¹i ®Ót¹o thµnh çc luång sè 2Mbps.

II.3. Giao tiÕp ®Çu cuèi thuª bao sè :

H×nh 5-7 : Giao tiÕp ®Çu cuèi thuª bao sè.

MÆc dï trong hÖ thèng hiÖn nay, thiÕt bÞ thuª bao chñ yÕu lµ t−¬ng tù nh−ng vÉn cã 1vµi giao tiÕp thuª bao sè ®Ó giao tiÕp víi CPU.

§−êng dÉn sè s¬ cÊp cung cÊp 2 kªnh giao th«ng 64Kbps vµ mét kªnh b¸o hiÖu16Kbps.

16kb/s

"

#Giao

tiÕp d÷liÖu

Codec&

Hybrid MUX&

truyÒndÉn sè

NhËncÊp

nguån

HÖ thèng b¸o hiÖu c¬b¶n

MUX&

truyÒndÉn sè

CÊpnguån

B¶ovÖ

qu¸¸p

KiÓmtra

MUX

D/SLTU

NTU

TA

1

30

tæng ®µithuª bao

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

2Mbps

d©y thuª bao144kbps

64kbps

Rx

Tx

HÖ thèng b¸ohiÖu thuª bao

Busnguån

Bus kiÓmtra



Çc kªnh giao th«ng ®−îc t¸ch ra bëi D/SLTU ®Ó ®Õn tr−êng chuyÓn m¹ch.

D/SLTU thùc hiÖn çc chøc n¨ng T, O, B vµ MUX. Trong ®ã, khèi MUX t¸ch tÝn hiÖub¸o hiÖu tõ thuª bao ®Õn hÖ thèng ®iÒu khiÓn b¸o hiÖu thuª bao.

Chøc n¨ng H vµ C (Hybrid vµ Codec) ®−îc ®Æt bªn trong bé t−¬ng hîp kÕt cuèi (TA :Terminal Adapter) g¾n víi ®¬n vÞ ®Çu cuèi m¹ng NTU (Network Terminal Unit). NTU kh«ngthùc hiÖn chøc n¨ng H vµ C v× xu h−íng hiÖn nay lµ truyÒn dÉn sè trªn hai ®«i d©y thu ph¸triªng biÖt.

Chøc n¨ng gi¸m s¸t ®−êng d©y ®−îc tiÕn hµnh trong TA. Dßng chu«ng còng kh«ng®−îc cÊp tõ tæng ®µi mµ tæng ®µi gëi 1 th«ng b¸o b»ng b¸o hiÖu kªnh chung ®Õn TA vµ lócnµy, TA sÏ cÊp dßng chu«ng cho thuª bao.

§èi víi ®Çu cuèi d÷ liÖu, yªu cÇu ph¶i cã 1 sè phÇn mÒm phô trî trong hÖ thèng ®iÒukhiÓn tæng ®µi ®Ó xö lý qóa tr×nh gäi phi tho¹i. NTU sö dông giao tiÕp d÷ liÖu tiªu chuuÈn kÕtcuèi nh− X.21, X.21bis vµ ë ®©y kh«ng cã sai ®éng vµ m· hãa.

III.III.III.III. ThiÕt bÞ tËp trung :

ThiÕt bÞ tËp trung lµm nhiÖn vô tËp trung t¶i tõ çc ®−êng d©y thuª bao cã l−îng t¶inhá thµnh çc ®−êng cã l−îng t¶i lín h¬n ®Ó ®−a vµo tr−êng chuyÓn m¹ch chÝnh. Nh− vËy,n©ng cao ®−îc hiÖu suÊt sö dông thiÕt bÞ trong tæng ®µi.

Trong tæng ®µi sè, thiÕt bÞ t©p trung sè tËp trung t¶i tõ çc ®−êng d©y thuª bao tíitr−êng chuyÓn m¹ch sè vµ nã xö lý trao ®æi khe thêi gian ®Ó ®Êu nèi cho çc thiÕt bÞ ®−êngd©y thuª bao, tr−êng chuyÓn m¹ch vµ çc b¸o hiÖu theo sù ®iÒu khiÓn cña thiÕt bÞ ®iÒu khiÓnchuyÓn m¹ch.

H×nh 5-8 : Giao tiÕp thiÕt bÞ tËp trung sè vµ çc thiÕt bÞ kh¸c.

III.1. Giao tiÕp thiÕt bÞ ®ång bé :

Cung cÊp çc ®ång hå nhÞp cÇn thiÕt cho bé tËp trung nh− tÝn hiÖu ®ång bé khung,®ång hå nhÞp ghÐp kªnh PCM tèc ®é cao. ë hÖ thèng ghÐp PCM kh¸c nhau th× tÝn hiÖu ®ångbé còng kh¸c nhau.

ThiÕt bÞ ®ångbé

ThiÕt bÞ chuyÓnm¹ch nhãm

Çc m¹chGTTB

Bé tËp trungsè

ThiÕt bÞ giao tiÕpm¸y Ên phÝm ®a tÇn

ThiÕt bÞ ®iÒu khiÓnngo¹i vi

ThiÕt bÞ c¶nhb¸o

ThiÕt bÞ t¹o©m b¸o



III.2. Giao tiÕp thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch nhãm :

Thùc hiÖn giao tiÕp nµy b»ng çc tuyÕn truyÒn dÉn PCM tõ bé tËp trung sè tíi thiÕt bÞchuyÓn m¹ch nhãm ®Ó t¹o tuyÕn nèi cho çc cuéc gäi.

III.3. Giao tiÕp víi khèi m¹ch giao tiÕp thuª bao :

§Çu ra cña çc khèi chuyÓn m¹ch giao tiÕp thuª bao cña tæng ®µi sè, tÝn hiÖu tiÕngnãi ®−îc truyÒn sang d¹ng sè víi tèc ®é 64kb/s cho h−íng ®i vµ chuyÓn ®æi tõ tÝn hiÖu sèsang t−¬ng tù ë h−íng vÒ. V× vËy giao tiÕp nµy còng lµ çc tuyÕn truyÒn dÉn PCM c¬ së . Sèl−îng çc tuyÕn truyÒn dÉn PCM tuú thuéc vµo dung l−îng mçi module ®iÖn thuª bao cñatæng ®µi.

III.4. Giao tiÕp thiÕt bÞ t¹o ©m b¸o :

Çc lo¹i ©m b¸o cung cÊp cho thuª bao trong qu¸ tr×nh xö lý gäi ®−îc t¹o ra tõ bédao ®éng ©m b¸o. Chóng ®−îc chuyÓn sang PCM tr−íc khi ph©n phèi cho çc tuyÕn nèithuª bao ë çc tæng ®µi sè.

Çc ©m b¸o nµy cã thÓ ®−a qua bé tËp trung sè hay qua tÇng chuyÓn m¹ch thêi gianra thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch nhãm.

III.5. Giao tiÕp víi thiÕt bÞ m¸y ®iÖn tho¹i chän sè ®a tÇn :

Giao tiÕp nµy nh»m thu th«ng tin chän sè thuª bao. Ngoµi ra, tÝn hiÖu ®ång bé khungvµ bit tuyÕn PCM c¬ së còng ®−îc cung cÊp cho thiÕt bÞ giao tiÕp nµy.

III.6. Giao tiÕp víi thiÕt bÞ c¶nh b¸o :

Çc nguån c¶nh b¸o tõ thiÕt bÞ tËp trung sè ( tõ çc phiÕn m¹ch ghÐp kªnh, t¸chkªnh, chuyÓn m¹ch, nguån...) ®−îc ®Êu nèi víi thiÕt bÞ c¶nh b¸o ®Ó th«ng b¸o sù cè x¶y ratrong thiÕt bÞ tËp trung.

III.7. Giao tiÕp thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn :

H×nh 5-9 : TËp trung sè.

Qua giao tiÕp nµy, thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn bé tËp trung cã thÓ ®iÒu khiÓn thiÕt lËp vµ gi¶ito¶ çc tuyÕn nèi ©m tho¹i, ®o kiÓm...

Ngoµi ra, trong tæng ®µi sè thiÕt bÞ tËp trung cßn ®−îc giao tiÕp víi thiÕt bÞ ®o thötrong ®Ó ®Êu nèi víi thiÕt bÞ ®o thö vµo vµ çc tuyÕn tho¹i cña m¹ch thuª bao ®Ó ®o thö çc

tõ ch.m¹chnhãm

tõ g.t t.b

tõ t¹o ©m b¸o

®Õn c.mnhãm

®Õn g.t t.b

®Õn t¹o ©mb¸o

T.B®Öm tiªu

hao

T.BchuyÓn

m¹ch thêigian

T.BghÐpkªnh

T.Bt¸chkªnh



tham sè cña tuyÕn tho¹i. §©y còng lµ çc tuyÕn dÉn PCM ®Ó x©m nhËp çc tuyÕn tho¹i, ph¸t®i vµ thu vÒ çc tÝn hiÖu ®o kiÓm cÇn thiÕt.

Bé tËp trung sè th−êng ®−îc cÊu t¹o tõ çc thiÕt bÞ chuyÓn ®æi nèi tiÕp / song song,ghÐp kªnh thø cÊp, chuyÓn m¹ch thêi gian, ®Öm tiªu hao vµ t¸ch kªnh.ThiÕt bÞ ghÐp kªnhbao gåm 2 nhiÖm vô :

- ChuyÓn ®æi nèi tiÕp / song song cho çc tuyÕn truyÒn dÉn PCM vµo.

- GhÐp çc tæ hîp mµ 8 bis song song vµo 1 tuyÕn truyÒn dÉn PCM 8 m¹ch d©y caotèc ®Ó dÉn tíi thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch thêi gian.

V× vËy, nã bao gåm çc khèi chøc n¨ng: chuyÓn ®æi nèi tiÕp song song cho tõngtuyÕn PCM, chèt, gi¶i m· vµ kiÓm tra chøc n¨ng.

TÝn hiÖu ë ®Çu ra cña bé gi¶i m· lµm nhiÖm vô ®äc çc tæ hîp m· 8 bÝt song song ëçc chèt ra tuyÕn PCM ®Ó ®−a tíi bé chuyÓn m¹ch thêi gian. Bé gi¶i m· nµy th−êng lµ çcbé 1/4, 1/8, 1/16... ®Ó ®−a sè liÖu tõ çc chèt ra 1 çch lÇn l−ît, t¹o thµnh tuyÕn dÉn PCM 8m¹ch d©y.

Module kiÓm tra chøc n¨ng so s¸nh 8 bits ®Çu vµo vµ 8 bÝt ®Çu ra sau khi ®· chuyÓn®æi nèi tiÕp song song.

Bé chuyÓn m¹ch thêi gian :

Lµm nhiÖm vô chuyÓn ®æi khe thêi gian sè liÖu tiÕng nãi còng nh− sè liÖu ©m b¸o vµtÝn hiÖu ®Þa chØ ®a tÇn ë d¹ng PCM. Th−êng bé chuyÓn m¹ch thêi gian nµy lµm viÖc theonguyªn lý ®iÒu khiÓn theo ®Çu ra.

Khèi ®Öm tiªu hao :

Lµm nhiÖm vô ®Þnh gi¸ trÞ tiªu hao cho sè liÖu tiÕng nãi ë ¹ng sè phï hîp víi tuyÕntruyÒn dÉn tíi bé t¸ch kªnh.

Bé t¸ch kªnh PCM :

Lµm nhiÖm vô t¸ch, chuÓn tÝn hiÖu sè cao tèc trªn m¹ch 8 d©y thµnh tuyÕn PCM c¬së 32 kªnh(2.048Mb/s) vµ chuyÓn ®æi çc tæ hîp m· 8 bits song song thµnh nèi tiÕp. CÊu t¹obé t¸ch kªnh bao gåm : bé chèt, gi¶i m·, chuyÓn ®æi song song / nèi tiÕp.

IV.IV.IV.IV. Giao tiÕp thiÕt bÞ kÕt cuèi trung kÕ:

IV.1. Ph©n lo¹i :

IV.1.1. Trung kÕ tõ th¹ch :

Sö dông ®−êng truyÒn dÉn t−¬ng tù 2 d©y. §«i d©y nµy chØ truyÒn tÝn hiÖu xoaychiÒu. Çc tæng ®µi b¸o hiÖu víi nhau b»ng çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu t−¬ng tù.

Vai trß cña hai tæng ®µi lµ nh− nhau. Qu¸ tr×nh kÕt nèi cuéc gäi ®−îc thùc hiÖn theohai chiÒu.



IV.1.2. Trung kÕ hai d©y CO-line :

§©y lµ trung kÕ t−¬ng tù. Hai tæng ®µi nèi víi nhau cã vai trß kh¸c nhau. Mét tæng ®µixem ®−êng d©y nµy lµ d©y thuª bao, cßn tæng ®µi kia xem nã lµ ®−êng d©y trung kÕ. Tæng®µi thø hai ®ãng vai trß nh− 1 thuª bao. Nã b¸o hiÖu cho tæng ®µi thø nhÊt b»ng sù chËp nh¶®−êng d©y. V× vËy, viÖc kÕt nèi cuéc gäi, gëi xung quay sè thùc hiÖn theo mét chiÒu. Tæng®µi thø nhÊt cã nhiÖm vô nèi kÕt thuª bao cña nã víi ®−êng d©y trung kÕ nµy mét çch m¸ymãc mµ kh«ng cÇn biÕt cuéc gäi cã thµnh c«ng hay kh«ng.

§Ó thùc hiÖn tÝch c−íc, tæng ®µi thø hai t¹o ra s−ên xuèng trªn m¹ch vßng ®−êngd©y sau khi ®· kÕt nèi xong cuéc gäi vµ tæng ®µi thø nhÊt sÏ dùa vµo ®ã ®Ó tÝnh c−íc.

IV.1.3. Trung kÕ E&M (4 d©y) :

Läai naú cã mét ®«i d©y dµnh cho tÝn hiÖu tho¹i. B¸o hiÖu ®−îc truyÒn ®i trªn métcÆp E/M (4 d©y), hai d©y nµy chÐo nhau.

Hai tæng ®µi cã vai trß nh− nhau vµ viÖc kÕt nèi cuéc gäi ®−îc thùc hiÖn theo c¶ haichiÒu. Tæng ®µi nµy b¸o hiÖu cho tæng ®µi kia b»ng d©y M vµ nhËn b¸o hiÖu b»ng d©y E.ViÖc tÝnh c−íc còng ®−îc thùc hiÖn theo c¶ hai chiÒu.

IV.1.4. Trung kÕ depart (3 d©y) :

Gièng nh− trung kÕ E&M nh−ng chØ cã 1 ®Çu ph¸t M ®Õn ®Çu thu E cña tæng ®µi kia.Nh− vËy, viÖc truyÒn b¸o hiÖu còng nh− kÕt nèi céc gäi chØ theo mét h−íng.

IV.1.5. Trung kÕ 6 d©y :

Gièng nh− trung kÕ E&M nh−ng cã 2 ®«i d©y cho tÝn hiÖu tho¹i.

IV.1.6. Trung kÕ sè :

Sö dông ®−êng truyÒn dÉn sè. TÝn hiÖu truyÒn lµ çc tÝn hiÖu PCM ®· ®−îc ghÐpkªnh, ghÐp tèc ®é, m· hãa ®−êng d©y. Th«ng dông nhÊt lµ sö dông m· ®−êng d©y HDB3.Gi÷a tæng ®µi nµy víi tæng ®µi kia cã thÓ sö dông çc hÖ thèng truyÒn dÉn kh¸c nhau nh− :quang, vÖ tinh, viba

IV.2. Giao tiÕp thiÕt bÞ kÕt cuèi trung kÕ t−¬ng tù :

Chøa çc m¹ch ®iÖn gäi ra, gäi vµo, gäi chuyÓn tiÕp. Chóng cßn lµm nhiÖm vô cÊpnguån, gi¸m s¸t cuéc gäi, phèi hîp b¸o hiÖu...gièng nh− thuª bao t−¬ng tù.

H×nh 5-10 : Giao tiÕp trung kÕ t−¬ng tù.

Truy cËpkiÓm tra

B¶ovÖ

qu¸¸p

Gi¸ms¸t t¸chb¸o hiÖu

CÊpnguån

Sai®éng

Codec



IV.2.1. B¸o hiÖu :

Sù cung cÊp trªn d©y cña bé thu ph¸t b¸o hiÖu lµ kh«ng hiÖu qu¶ vµ ®¾t tiÒn, ®Æt biÖtlµ çc bé phËn cÊu thµnh hay çc r¬le logic ®−îc sö dông. Dï vËy, viÖc sö dông logic b¸ndÉn tèc ®é cao cïng víi bé ®iÒu khiÓn trung t©m cho hÖ thèng b¸o hiÖu ®¬n gi¶n ®Ó ®ång béb»ng 1 nhãm cña m¹ch. Do ®ã, viÖc ®iÒu khiÓn b¸o hiÖu analog trong tæng ®µi sè lµ tËptrung l¹i trong thiÕt bÞ. B¸o hiÖu DC trong m¹ch trung kÕ ®−îc chuyÓn sang CAS TS16 trongluång 2Mb/s tiÕn hµnh b»ng ATTU. B¸o hiÖu ®−îc xö lý riªng víi CAS tõ trung kÕ PCM b»ngsù gép chung l¹i cña b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp çc thiÕt bÞ trong tæng ®µi. B¸o hiÖu 1VF hayMF trong trung kÕ analog kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn bé t¸ch b¸o hiÖu DC.

IV.2.2. CÊp nguån :

Th«ng th−êng, m¹ch trung kÕ lµ 2 d©y hay 4 d©y mang ra ngoµi b¨ng gi÷a tæng ®µivµ thiÕt bÞ FDM trong tr¹m truyÒn dÉn. Trung kÕ analog sö dông hÖ thèng truyÒn dÉn FDMph¶i sö dông tÝn hiÖu tho¹i bëi v× tr¹ng th¸i DC kh«ng thÓ truyÒn ®i xa ®−îc.

IV.2.3. Sai ®éng :

§−îc yªu cÇu trong m¹ch 2 d©y trong ATTU. BiÕn ¸p sai ®éng t−¬ng tù nh− SLTU.

IV.2.4. GhÐp kªnh vµ ®iÒu khiÓn :

GhÐp kªnh ho¹t ®éng gièng nh− SLTU, ngo¹i trõ ATTU gi¶i quyÕt tèi ®a lµ 30 kªnh (mét kªnh bÊt kú cña hÖ thèng cã thÓ ®−îc mang tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn).

IV.3. Giao tiÕp thiÕt bÞ kÕt cuèi trung kÕ sè :

IV.3.1. S¬ ®å khèi :

H×nh 5-11 : Trung kÕ sè.

§Öm ®ång hå

§ång hå bé chuyÓn m¹ch§ång hå

CÊy b¸o hiÖuvµoTriÖt d·y0

T¹o m·, ®ångbé khung

Kh«i phôc®ång hå

§iÒu khiÓn t¸ilËp ®ång hå

NhËn d¹ngc¶nh b¸o

Tõ thiÕt bÞ ®Çu cuèi tíi

®Õn thiÕtbÞ chuyÓn

m¹ch

®ÕnthiÕt bÞ®iÒukhiÓn

T¸ch b¸ohiÖu



• ThiÕt bÞ nh¸nh thu gåm :

Khèi kh«i phôc ®ång hå :

Lµm nhiÖm vô kh«i phôc ®ång hå vµ cuyÓn ®æi tõ m· ®−êng d©y sang m· nhÞ ph©n.

Khèi ®Öm ®ång hå :

ThiÕt lËp sù ®ång bé gi÷a khung trong vµ khung ngoµi.

Khèi nhËn d¹ng c¶nh b¸o :

§Ó nhËn d¹ng tÝn hiÖu c¶nh b¸o.

Khèi ®iÒu khiÓn t¸i lËp khung :

§iÒu khiÓn sù ho¹t ®éng cña bé ®nÖm ®ång hå.

T¸ch tÝn hiÖu b¸o hiÖu :

Lµm nhiÖm vô t¸ch th«ng tin b¸o hiÖu tõ d·y tÝn hiÖu sè chung.

• ThiÕt bÞ nh¸nh ph¸t gåm :

Khèi cÊy b¸o hiÖu :

DÓ ®−a çc d¹ng b¸o hiÖu cÇn thiÕt vµo dßng sè .

Khèi triÖt d∙y 'O' :

Lµm nhiÖm vô t¹o tÝn hiÖu ra kh«ng cã nhiÒu sè 0 liªn tiÕp.

Khèi t¹o m∙ khung :

§Ó chuyÓn ®æi tÝn hiÖu nhÞ ph©n thµnh ®−êng d©y.

IV.3.2. Ho¹t ®éng :

Th«ng tin sè tõ ®−êng trung kÕ ®−a vµo thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch qua thiÕt bÞ giao tiÕpnh¸nh thu .

Dßng tÝn hiÖu sè ®−a vµo ®−îc ®−a tíi m¹ch ®iÖn kh«i phôc ®ång hå vµ d¹ng sãngcña tÝn hiÖu vµo ®−îc chuyÓn ®æi tõ d¹ng l−ìng cùc sang møc logic ®¬n cùc tiªu chuÈn. TÝnhiÖu ®¬n cùc nµy lµ d·y tÝn hiÖu nhÞ ph©n.

Th«ng tin ®−a tíi thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch ®−îc l−u vµo bé ®Öm ®ång bé khung bëinguån ®ång hå võa ®−îc kh«i phôc tõ d·y tÝn hiÖu sè. TÝn hiÖu lÊy ra tõ bé ®Öm ®−îc ®ångbé khung víi bé chuyÓn m¹ch nhê ®ång hå tõ bé chuyÓn m¹ch.

Dßng th«ng tin sè lÊy ra tõ bé chuyÓn m¹ch ®−îc cÊy th«ng tin b¸o hiÖu råi ®−a tíithiÕt bÞ triÖt '0'. Çc d·y sè '0' dµi liªn tiÕp trong d·y tÝn hiÖu sè mang tin ®−îc khö t¹i khèichøc n¨ng nµy ®Ó ®¶m b¶o sù lµm viÖc cña bé lÆp trªn truyÒn dÉn.

HÖ thèng b¸o hiÖu kªnh riªng th× kh«ng cã nhiÖm vô ph¶i chÌn t¸ch b¸o hiÖu. Chøcn¨ng kÕt cuèi trung kÕ sè ®−îc m« t¶ qua tËp hîp çc tõ viÕt t¾t sau:

GAZPACHO:



G: t¹o m· khung.

A: S¾p xÕp khung.

Z:Khö d·y '0' liªn tiÕp.

P: §¶o ®Þnh cùc.

A:Xö lý c¶nh b¸o.

C: T¸i t¹o ®ång hå.

H: T¸i lËp ®ång hå.

O: B¸o hiÖu liªn tæng ®µi.

V.V.V.V. Bé tËp trung xa:

V.1. CÊu tróc:

HÖ tËp trung xa bao gåm 2 bé phËn chÝnh: Mét bé phËn ®Æt t¹i tæng ®ai trung t©m vµ1 bé phËn ë xa. Hai bé phËn nµy ®Êu nèi nhau b»ng c¸c ®−êng truyÒn PCM nh− h×nh vÏ.

H×nh 5-12 : S¬ ®å khèi bé tËp trung xa

• Bé phËn trung t©m :

Bao gåm bé ®iÒu khiÓn vïng vµ 1 phÇn chøc n¨ng cña bé ®iÒu khiÓn trung t©m ®Ó®iÒu khiÓn bé tËp trung.

• Khèi kÕt cuèi tæng ®µi :

Lµm nhiÖm vô giao tiÕp gi÷a tæng ®µi vµ ®−êng truyÒn. Nã lµm nhiÖm vô ®Þnh h×nhkhung vµ t¸ch khung ®ång hå, ®−a th«ng tin b¸o hiÖu vµo vµ t¸ch b¸o hiÖu ra cho c¸c tuyÕnPCM ph¸t vµ thu.

M¹ngchuyÓnm¹ch

BéchuyÓn

®æi PCM

KÕtcuèitæng®µi

KÕtcuèitæng®µi

M¹ch®iÖn

®−êngd©y

Bé ®iÒukhiÓn ®Êu

nèi

TCM

§iÒukhiÓnvïng

§iÒukhiÓnvïng

Bé xö lýb¸o hiÖuBé quÐt

Khèi ®iÖn tho¹i

Bé ®iÒu khiÓn xa

§−êng truyÒnPCM

Bé phËn xa Bé phËn Bé chäntrung t©m sè

Bé ®iÒu khiÓn trungt©m

"



• PhÇn ra cña hÖ thèng tËp trung :

Th−êng ®−îc coi lµ bé tËp trung thËt sù. Nã ®−îc chia thµnh khèi ®iÖn tho¹i vµ khèi®iÒu khiÓn.

Khèi ®iÖn tho¹i gåm cã :

-Çc m¹ch ®iÖn ®−êng d©y thuª bao, nã ®¶m nhiÖm c«ng viÖc b¸o hiÖu ®−êng d©ythuª bao cho çc lo¹i b¸o hiÖu kh«ng thÓ cÊp cho tr−êng chuyÓn m¹ch. Ngoµi ra, chóng cßnlµm nhiÖm vô biÕn ®æi tÝn hiÖu tiÕng nãi sang d¹ng phï hîp víi tr−êng chuyÓn m¹ch.

- Tr−êng chuyÓn m¹ch : Lµm nhiÖm vô tËp trung t¶i cña 1 sè l−îng ®−êng d©y thuªbao vµo 1 sè l−îng kªnh tiÕng nãi Ýt h¬n.

- Bé chuyÓn ®æi PCM : Bé chuyÓn ®æi nµy chØ cÇn khi tÝn hiÖu qua m¹ng chuyÓnm¹ch ch−a ph¶i lµ PCM. Tr−êng hîp nµy chØ cÇn thiÕt khi ph¶i biÕn ®æi sang PCM vµ ng−îcl¹i, v× ®Çu cuèi tæng ®µi cÇn tÝn hiÖu PCM chuÈn ë c¶ hai phÝa ®−êng truyÒn vµ phÝa tr−êngchuyÓn m¹ch.

Khèi ®iÒu khiÓn xa bao gåm :

- Bé quÐt: Lµm nhiÖm vô dß thö çc ®−êng d©y thuª bao ®Ó ph¸t hiÖn tr¹ng th¸i nhÊchay ®Æt tæ hîp vµ tÝn hiÖu chËp d©y.

- Bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi: Thùc hiÖn thao t¸c chuyÓn m¹ch ë m¹ng chuyÓn m¹ch.

- Bé xö lý b¸o hiÖu : Thu çc lÖnh ë bé ®iÒu khiÓn trung t©m qua kªnh b¸o hiÖu, kiÓmtra lçi ë çc tÝn hiÖu nµy, nÕu ®óng th× ®−îc chuyÓn tíi çc khèi chøc n¨ng thùc thi t−¬ngøng. NÕu lÖnh ®−îc ph¸t hiÖn lµ sai th× yªu cÇu ph¸t l¹i. Th«ng tin b¸o hiÖu theo h−íngng−îc l¹i còng ®−îc xö lý t−¬ng tù.

V.2. Ph©n phèi çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn :

Cã hai ph−¬ng ph¸p ph©n phèi chøc n¨ng cho phÇn xa vµ phÇn trung t©m cña hÖthèng ®iÒu khiÓn:

V.2.1. Ph−¬ng ph¸p ph©n bè :

Çc chøc n¨ng ®iÒu khiÓn lÖnh cßn ®−îc ®Æt ë bé phËn ®iÒu khiÓn xa. Çc chøcn¨ng ®iÒu khiÓn phøc t¹p vµ ®ßi hái trÝ tuÖ th× ®Æt ë bé phËn trung t©m vµ ë bé ®iÒu khiÓntrung t©m.

V.2.2. Ph−¬ng ph¸p tËp trung :

Toµn bé chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®Æt ë bé phËn tËp trung cña tæng ®µi trung t©m.

Ph−¬ng ph¸p nµy phï hîp víi çc bé tËp trung dung l−îng nhá. Vµi bé tËp trung cãthÓ dung chung 1 bé vi xö lý. Tuy vËy, hÖ thèng b¸o hiÖu gi÷a bé phËn xa vµ bé phËn trungt©m rÊt phøc t¹p. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn ph©n bè thÝch hîp víi çc bé tËp trung dung l−înglín.



V.3. B¸o hiÖu :

Cã hai lo¹i b¸o hiÖu cã thÓ ®−îc truyÒn dÉn th«ng tin b¸o hiÖu gi÷a bé phËn xa vµ béphËn trung t©m ; ®ã lµ b¸o hiÖu kªnh riªng vµ b¸o hiÖu kªnh chung. HiÖu qu¶ th«ng tin b¸ohiÖu sÏ cao h¬n nÕu ta t¹o lËp çc b¶n tin dµi h¬n nh−ng lóc ®ã thÓ thøc hiÖu chØnh lçi sÏphøc t¹p h¬n vµ chi phÝ cao h¬n.

V.4. Çc ®Æc ®iÓm øng dông cña hÖ thèng tËp trung xa :

M¹ng l−íi tËp trung xa cïng víi tæng ®µi chñ ®· t¹o ra nhiÒu −u ®iÓm vÒ hiÖu qu¶kinh tÕ vµ dÔ dµng cho c«ng t¸c quy ho¹ch m¹ng kh«ng chØ ë çc vïng ngo¹i vi mµ cßn choc¶ çc vïng n«ng th«n cã mËt ®é d©n c− th−a thít.

V.4.1. HÖ thèng t¶i 3 thuª bao vµ çc bé tËp trung ph©n bè :

ë n«ng th«n, do kho¶ng çch gi÷a çc thuª bao lín nªn ¸p dông 1 kiÓu ghÐp kªnhnµo ®ã. VÝ dô t¶i 3 thuª bao : 1 vµi thuª bao ®−îc ghÐp trªn ®−êng truyÒn TDM hay FDM.

NÕu thuª bao ph©n bè r¶i r¸c th× cã thÓ sö dông 1 hÖ thèng ghÐp kªnh (mµ cã thÓt¸ch ra ë 1 chæ nµo ®ã däc theo tuyÕn. Gi¸ thµnh cao do ®−êng truyÒn cao mµ t¶i thÊp).Kh¾c phôc b»ng çch dïng nhiÒu bé tËp trung nhá trªn ®−êng truyÒn. C¶i thiÖn møc ®é antoµn cho hÖ thèng nhê çc tuyÕn bé trÓ lµm viÖc theo ph−¬ng ph¸p ph©n t¶i hoÆc dù phßng.

Mét ®¬n vÞ n¨ng l−îng nhá cÇn ph¶i ®−îc trang bÞ 1 m¹ng chuyÓn m¹ch kh«ng gianhay thêi gian.

Mçi bé tËp trung cÇn cã bé ®iÒu khiÓn tõ xa. Tr−êng hîp nµy ®Ó ®¬n gi¶n cho khèi®iÒu khiÓn ta dïng gi¶i ph¸p tËp trung ho¸ ®Ó ph©n bè chøc n¨ng ®iÒu khiÓn.

V.4.2. Gäi néi bé :

Khi nhu cÇu gäi néi bé lín, ta sö dông bé tËp trung lµm tæng ®µi c¬ quan PABX hoÆccho tõng lµng xãm nhá tiÕt kiÖm ®¸ng kÓ ®−êng truyÒn vµ cöa vµo cña bé chän nhãm sèDGS khi cã cïng l−u l−îng tæng thÓ. §¬n gi¶n nhÊt lµ nÕu sö dông bé chuyÓn m¹ch thêi gianth× ta t¨ng tÇn sè trong bé tËp trung ®Ó t¹o ra çc khe thêi gian ngo¹i lÖ dïng riªng cho ®Êunèi néi bé.

§Ó cã kh¶ n¨ng t¹o tuyÕn nèi néi bé th× bé tËp trung ph¶i cã bé thu ®Þa chØ kiÓu thËpph©n hay ®a tÇn vµ ®ñ c«ng suÊt tÝnh to¸n ®Ó ph©n tÝch cho çc ch÷ sè, ®Þa chØ thu ®−îc.MÆt kh¸c, ®Ó t¨ng ®é tin cËy vµ an toµn th× toµn bé cuéc gäi néi bé ph¶i ®−îc xö lý vµ lËptuyÕn khi hÖ thèng truyÒn dÉn hoÆc bé chän nhãm sè DGS bÞ ng−ng trÖ hoµn toµn.

KÕt luËn :

M¹ch ®iÖn kÕt cuèi thuª bao vµ trung kÕ lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña çc tæng ®µi®iÖn tö sè SPC.

M¹ch ®iÖn kÕt cuèi thuª bao ngoµi nhiÖm vô BORSCHT cßn lµm chøc n¨ng tËp trungt¶i, xö lý b¸o hiÖu thuª bao.

M¹ch ®iÖn kÕt cuèi trung kÕ ®¶m nhiÖm chøc n¨ng GAZPACHO, nã kh«ng lµm chøcn¨ng tËp trung t¶i nh−ng nã vÉn cã m¹ch ®iÖn tËp trung ®Ó trao ®æi khe thêi gian c©n b»ngt¶i, trén tÝn hiÖu b¸o hiÖu vµ tÝn hiÖu mÉu dïng ®Ó ®o thö.



§Ó linh ho¹t trong c«ng t¸c quy ho¹ch m¹ng vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cho m¹ng,ng−êi ta sö dông bé tËp trung xa. C¸c bé tËp trung cã thÓ sö dông cho c¸c khu vùc n«ngth«n, thµnh thÞ tuú thuéc vµo mËt ®é t¶i mµ cã nh÷ng ph−¬ng thøc ph©n bè thÝch hîp.



Ch−¬ng 6§iÒu hµnh khai th¸c vµ b¶o d−ìng .

I. Tæng quan :

MÆt dï ë tæng ®µi ®iÖn tö sè SPC, çc chøc n¨ng chuyÓn m¹ch lµ tù ®éng nh−ng sùcan thiÖp nh©n c«ng vÉn cÇn thiÕt ®Ó duy tr× ho¹t ®éng chuÈn x¸c cho tæng ®µi. Çc c«ngviÖc ®iÒu hµnh nµy bao gåm qu¶n lý, gi¸m s¸t vµ b¶o d−ìng.

C«ng viÖc qu¶n lý :

ChuyÓn ®æi çc ®iÒu kiÖn khai th¸c m¹ch thuª bao.

C«ng viÖc gi¸m s¸t :

Bao gåm kiÓm tra çc dÞch vô cung cÊp nhê çc phÐp thö kh¸c nhau trªn ®−êng d©y,®o thö l−u l−îng vµ t¶i.

C«ng viÖc b¶o d−ìng :

Gåm çc c«ng viÖc cßn l¹i nh− ph¸t hiÖn, ®Þnh vÞ sù cè ë phÇn cøng vµ phÇn mÒm,duy tr× hÖ thèng lµm viÖc mét çch b×nh th−êng.

Thùc tÕ, chøc n¨ng gi¸m s¸t vµ qu¶n lý ®−îc ghÐp vµo 1 nhãm chung gäi lµ c«ngviÖc ®iÒu hµnh. Nh− vËy, çc chøc n¨ng trªn gäi lµ chøc n¨ng ®iÒu hµnh vµ b¶o d−ìng(OM).

II. ®iÒu hµnh vµ khai th¸c trong tæng ®µi spc:

Bao gåm toµn bé çc c«ng viÖc liªn quan ®Õn qu¶n lý vµ gi¸m s¸t tæng ®µi, nã gåm 5nhãm sau:

II.1. §iÒu hµnh trang thiÕt bÞ tæng ®µi :

Phô thuéc çc yÕu tè sau:

- Sè liÖu ghi trong tæng ®µi .

- Ch−¬ng tr×nh ghi trong bé xö lý.

- Tr¹ng th¸i lµm viÖc cña çc thiÕt bÞ phÇn cøng (lµm viÖc, kh«nglµm viÖc, ®o thö...).

Qu¶n lý trang thiÕt bÞ tæng ®µi cã nghÜa lµ chuyÓn ®æi, thiÕt lËp hay xo¸ ®i çc sè liÖutæng ®µi.

II.2. Qu¶n lý m¹ng thuª bao :

II.2.1. T¹o lËp thuª bao míi :

§−a vµo hÖ thèng tæng ®µi lÖnh thao t¸c thiÕt lËp quan hÖ cña çc ®Þa chØ danh b¹ rçi(DN) vµ 1 ®Þa chØ thiÕt bÞ (EN) ch−a ®−îc ph©n phèi sö dông, ®¸p øng cho thuª bao dÞch vôthÝch øng m· nghiÖp vô (COS) vµ kiÓu sè liÖu thuª bao (TOL) ; ph©n phèi bé tÝnh c−íc chothuª bao.

II.2.2. ChuyÓn ®æi thuª bao :



Thay ®æi ®Þa chØ thiÕt bÞ EN nh−ng vÉn l−u tr÷ DN, COS, TOL, sè liÖu bé c−íc. Ngoµira, tiÕn hµnh c«ng viÖc c©n b»ng l−u l−îng cña nhãm m¹ch ®−êng d©y vµ bé phËn liªn quancña m¹ng chuyÓn m¹ch.

II.2.3. Thay ®æi dÞch vô thuª bao :

Thay ®æi m· dÞch vô, sè liÖu, kiÓu ®−êng d©y thuª bao cÇn ®−a vµo hÖ thèng çclÖnh thÝch hîp cïng víi DN, EN cña bã.

II.2.4. §×nh chØ thuª bao khai th¸c :

C«ng viÖc ®×nh chØ bao gåm c¾t mèi quan hÖ DN vµ EN. Tuy nhiªn, ®Þa chØ danh b¹DN cò vÉn gi÷ cho thuª bao nµy. Çc cuéc gäi tíi thuª bao nµy chuyÓn cho ®iÖn tho¹i viªnhay th«ng b¸o tù ®éng. M· dÞch vô COS vµ sè liÖu TOL ghi ë hå s¬ thuª bao bÞ xãa ®i.

Tr−êng hîp b·i bá quyÒn khai th¸c cña 1 ®−êng d©y th× DN vµ EN cã thÓ tù do södông.

II.3. Qu¶n lý sè liÖu, phiªn dÞch vµ t¹o tuyÕn :

Hå s¬ phiªn dÞch ®Þnh ra mèi quan hÖ gi÷a ®Þa chØ vµ nhãm m¹ch kÕt cuèi ®Ó lËptuyÕn cho cuéc gäi. Hå s¬ gåm: Ch÷ sè ®Þa chØ thu tõ thuª bao néi h¹t hay trung kÕ, th«ngtin liªn quan ®Õn thuª bao chñ gäi, kiÓu t¹o tuyÕn vµ tÝnh c−íc.

II.4. Qu¶n lý sè liÖu c−íc :

- Sè liÖu tÝnh c−íc : X¸c ®Þnh gÝa c−íc cña cuéc gäi.

- N«Þ dung bé tÝnh c−íc : Riªng tõng thuª bao ghi l¹i sè l−îng ®¬n vÞ thuª bao ®·thùc hiÖn. Néi dung çc bé tÝnh c−íc ®−îc tù ®éng in ra mçi khi çn bé ®iÒu hµnh t¹o lËp 1®−êng d©y thuª bao, thay ®æi ®Þa chØ, danh b¹, phÕ bá hay t¹m ®×nh chØ khai th¸c cho 1®−êng d©y thuª bao.

II.5. Gi¸m s¸t, ®o thö t¶i vµ l−u l−îng :

Chøc n¨ng gi¸m s¸t gäi, ®o l−u l−îng hoµn toµn n»m hÖ thèng chuyÓn m¹ch cñatæng ®µi . C«ng viÖc ®o thö th−êng xuyªn h¬n, ph¹m vi gi¸m s¸t ho¹t ®éng réng h¬n, kÕt qu¶cËp nhËt tin cËy h¬n.

II.5.1. Çc ph−¬ng thøc gi¸m s¸t :

Gi¸m s¸t th−êng xuyªn :

Theo dâi chÊt l−îng th−êng xuyªn cña çc dÞch vô vµ t¶i liªn l¹c cña çc thiÕt bÞ chñyÕu. §o thö l−u l−îng trung kÕ: ra/ vµo, hiÓn thÞ tham sè c¬ b¶n. T¹o c¶nh b¸o khi v−ît gi¸ trÞcho phÐp cña tham sè.

Gi¸m s¸t tøc thêi :

Liªn quan tíi 1 sè bé phËn phÇn cøng cña hÖ thãng tæng ®µi nh− ®−êng d©y thuªbao, trung kÕ, bé phËn chuyÓn m¹ch...

C«ng viÖc thao t¸c nµy cã thÓ do thao t¸c viªn khëi x−íng vµ ®Þnh ra çc tham sècÇn gi¸m s¸t.

Khi tæng ®µi cã t¶i cao, c«ng viÖc gi¸m s¸t tøc thêi bÞ dõng l¹i nh−ng kh«ng ¶nhh−ëng ®Õn gi¸m s¸t th−êng xuyªn.



II.5.2. Çc c¬ chÕ ®o thö :

C¬ chÕ ®Õm:

Bé ®Õm ®−îc t¹o nªn d−íi d¹ng bé nhí vµ ®−îc ®iÒu khiÓn bëi ch−¬ng tr×nh xö lýgäi. Cã 2 lo¹i bé ®Õm: ®Õm tiÕn dïng ®Ó ghi l¹i sè l−îng biÕn cè vµ ®Õm t¶i : ghi l¹i sè l−îngtrung kÕ bÞ chiÕm (tiÕn) vµ xo¸ khi trung kÕ bÞ gi¶i to¶ (lïi).

Ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t l−u l−îng cã thÓ dïng ®äc néi dung bé ®Õm nh−ng kh«ng thÓthay ®æi néi dung nµy.

C¬ chÕ lÊy mÉu :

§o thö t¶i cho çc bé phËn tæng ®µi b»ng çch lÊy mÉu. §é chÝnh x¸c phô thuéc vµokho¶ng çch gi÷a çc lÇn lÊy mÉu.

C¬ chÕ ghi chÐp liªn tôc :

Mét sè thiÕt bÞ ®−îc chän ra ®Ó ®o thö l−u l−îng vµ t¶i, chóng ®−îc khai b¸o chophÇn mÒm xö lý cuéc gäi b»ng çc dÊu hiÖu ®Æc biÖt. Tæng ®µi sÏ ghi l¹i çc th«ng tin choçc cuéc gäi ®i qua bé phËn ®¸nh dÊu nµy.

III. b¶o d−ìng tæng ®µi :

III.1 B¶o d−ìng ®−êng d©y thuª bao :

§o thö 1 hay 1 nhãm ®−êng d©y thuª bao vµ çc thiÕt bÞ liªn quan th«ng qua giaotiÕp ng−êi m¸y.

B¶o d−ìng ®−êng d©y thuª bao vµ m¸y ®iÖn tho¹i:

- Gi¸m s¸t ®−êng d©y thuª bao : Khi ®−êng d©y thuª bao x¶y ra sù cè t−¬ng ®èi l©uth× ch−¬ng tr×nh xö lý gäi sÏ ph¸t hiÖn ( trõ tr¹ng th¸i ®øt). Ch−¬ng tr×nh nµy t¸ch ®−êng d©yÊy ra khái tæng ®µi. Sù kiÓm tra lµ theo ®Þnh kú. Khi sè l−îng ®−êng d©y bÞ kho¸ v−ît qu¸ng−ìng th× c¶nh b¸o ®−îc t¹o. Ng−ìng cã thÓ thay ®æi nhê giao tiÕp ng−êi m¸y. Khi tiÕnhµnh kiÓm tra cã thÓ nhËn ®−îc çc th«ng b¸o chØ thÞ nguyªn nh©n vµ vÞ trÝ x¶y ra sù cè.

§o thö h»ng ngµy :

C«ng viÖc ®o thö lµ do çn bé qu¶n lý quyÕt ®Þnh, kÕt qu¶ cã thÓ nhËn ®−îc ë thêigian x¸c ®Þnh tr−íc ®Ó nhËn d¹ng háng hãc ®−êng d©y.

§o thö cã sù trî gióp cña ng−êi qu¶n lý :

X¸c ®Þnh nguån gèc vµ nguyªn nh©n cña sù háng hãc. Tõng phÐp ®o riªng cho tõngtham sè, lÖnh ®Ó thùc hiÖn phÐp ®o lÆp l¹i cho 1 tham sè vµo tõng kho¶ng thêi gian ®Òu ®Æn.

§o thö tõ m¸y ®iÖn tho¹i thuª bao :

CÇn thiÕt khi ®Êu nèi hay kiÓm tra kü thuËt vÒ hiÖu qu¶ c«ng viÖc söa ch÷a. Gåm 1®iÖn trë çch ®iÖn ®−êng d©y, dßng m¹ch vßng, ph¸t chu«ng, ®iÒu chØnh chu«ng khi nhËnchu«ng ph¸t tõ tæng ®µi.

III.2. B¶o d−ìng ®−êng trung kÕ :

§o kiÓm trung kÕ cã thÓ thùc hiÖn theo ph−¬ng thøc tù ®éng vµ kÕt qu¶ ®o thö ®−îclÊy ra ë b¶n in. Tuy nhiªn, kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸n ®o¸n ®Ó kh«i phôc tr¹ng th¸i lµm viÖcb×nh th−êng cho çc ®−êng trung kÕ cã sù cè.



III.3. B¶o d−ìng tr−êng chuyÓn m¹ch :

Bao gåm viÖc thö gäi, theo dâi çc cuéc gäi, ®o thö çc bé chuyÓn m¹ch, ®Þnh vÞ sùcè ë tr−êng chuyÓn m¹ch t¹o tuyÕn tho¹i.

III.4. B¶o d−ìng dïng hÖ thèng ®iÒu khiÓn :

B¶o d−ìng phÇn cøng :

PhÇn cøng cña tæng ®µi SPC chñ yÕu lµ çc tÊm m¹ch in, çc bé kÕt nèi. Tiªu chuÈncña sù cè phiÕn m¹ch in lµ sè l−îng sù cè phiÕn ,m¹ch in trong 1 th¸ng nhá h¬n 1 cho 1000thuª bao.

§é tin cËy cña hÖ thèng :

Çc thiÕt bÞ quan tränng th−êng cã cÊu tróc kÐp n©ng cao ®é tin cËy. Tuy nhiªn, 1phÇn lín kh«ng cã cÊu tróc kÐp. Do ®ã cÇn ph¶i ph¸t hiÖn nhanh lçi vµ lo¹i trõ nhanh ®Ótr¸nh x¶y ra hiÖn t−îng lçi lan truyÒn.

III.5. Çc ph−¬ng s¸ch b¶o d−ìng :

III.5.1. PhÇn cøng :

Çc bé ph¸t hiÖn sù cè :

Çc m¹ch ®iÖn ®Æc biÖt ®−îc hîp nhÊt vµo trang bÞ ®Ó gi¸m s¸t, chóng bao gåm :

- Çc m¹ch ®iÖn ë ngo¹i vi ®iÒu khiÓn ®Ó gi¸m s¸t tin tøc ®Ó trao ®æi víi çc bé xö lýtrung t©m vµ ph¸t quay vÒ 1 b¶n tin x¸c nhËn ®èi víi mçi b¶n tin thu ®−îc.

- Çc m¹ch ®iÖn kiÓm tra ®ång ®¼ng ®Ó kiÓm tra sù lçi trong lóc truyÒn trong tæng®µi.

- Çc m¹ch ®iÖn ë thiÕt bÞ ngo¹i vi ®iÒu khiÓn gi¸m s¸t qóa tr×nh gi¶i m· ®Þa chØ, ®¶mb¶o chØ 1 trong sè n ®Þa chØ ®−îc gi¶i m·.

- Çc bé t¹o nhÞp ®Ó khëi x−íng c¶nh b¸o nÕu kh«ng phôc hèi ®Þnh kú. §Ò phßng lçivßng ch−¬ng tr×nh vµ lçi quy ®Þnh.

- Çc m¹ch ®iÖn ph¸t hiÖn dßng ®iÖn qu¸ lín hay qu¸ nhá ë bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi vµbé ph©n phèi b¸o hiÖu trong çc hÖ thèng chuyÓn m¹ch kh«ng gian.

- Çc m¹ch ®iÖn chØ thÞ mÊt ®ång bé ë thiÕt bÞ giao tiÕp víi m¹ng ngoµi trong tr−ênghîp m¹ng sè.

- Çc m¹ch x¸c ®Þnh bé xö lý cã sù cè trong tr−êng hîp lµm viÖc ë chÕ ®é cÆp ®ångbé hay dù phßng nãng.

ThiÕt bÞ ®o kiÓm tù ®éng :

ThiÕt bÞ nµy ®−îc bé ®iÒu khiÓn trung t©m ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu khÓn ®Êu nèi tøc thêivµo çc thiÕt bÞ kh¸c cña tæng ®µi ®Ó ®o kiÓm sù lµm viÖc cña chóng theo ph−¬ng thøcpháng t¹o.

ThiÕt bÞ ®o thö gi¸m s¸t ®éc lËp :

Th«ng tin lÊy tõ çc thiÕt bÞ lçi ®−îc ph©n tÝch bëi phÇn mÒm ®iÒu khiÓn trung t©m.Tuy nhiªn, 1 sè sù cè cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn sù lµm viÖc cña bé ®iÒu khiÓn trung t©m. Do ®ã



mµ ph¶i cã thiÕt bÞ theo dâi vµ ®o kiÓm ®éc lËp, nã t¹o ra c¶nh b¸o ®Ìn vµ ©m. Môc ®Ýchph¸t hiÖn sù cè nghiªm träng. ThiÕt bÞ nµy gåm çc m¹ch ®iÖn sau:

- Ph¸t hiÖn mÊt nguån hay nguån bÊt th−êng.

- Ph¸t hiÖn mÊt tÝn hiÖu b¸o hiÖu nh− mêi quay sè, håi ©m chu«ng, dßng chu«ng...

- ThiÕt bÞ pháng t¹o cuéc gäi ®Ó gi¸m s¸t tæng thÓ qu¸ tr×nh xö lý gäi.

- Ph¸t hiÖn sù cè vµ hÖ thèng ®iÒu hoµ, ho¶ ho¹n.

Ngoµi ra, cßn cã 1 bé xö lý riªng dïng hiÓn thÞ c¶nh b¸o.

III.5.2. PhÇn mÒm:

Ch−¬ng tr×nh xö lý gäi :

Ph¸t lÖnh tíi çc thiÕt bÞ ngo¹i vi vµ thu vÒ nh÷ng th«ng tin vÒ cuéc gäi. Do ®ã, çcsù cè cã thÓ ph¸t hiÖn sím. Th«ng tin vÒ sù cè bÊt th−êng ®−îc l−u tr÷ nhê qu¸ tr×nh ®Õmçc biÕn cè nghi vÊn hoÆc ghi çc ng÷ c¶nh vÒ chóng. Çc sè liÖu ®−îc ch−¬ng tr×nh b¶od−ìng sö dông, nã x¸c nhËn theo dâi sù cè.

Ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t :

Ch−¬ng tr×nh xö lý gäi bÞ rµng buét vÒ thêi gian chÆt chÏ, nªn c«ng viÖc ph¸t hiÖn lçikh«ng thÓ thùc hiÖn hoµn toµn. V× vËy, nã ®ßi hái ph¶i cã ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t, ch−¬ng tr×nhnµy xóc tiÕn qu¸ tr×nh ®Æc biÖt nh»m ph¸t hiÖn lçi mµ ch−¬ng tr×nh xö lý gäi khã ph¸t hiÖnt¹o ra ®iÒu kiÖn ng−ìng cho çc bé ®Õm biÕn cè bÊt th−êng, cê chØ thÞ lçi... Ch−¬ng tr×nh nµythùc thi nhanh vµ −u tiªn cao. Chóng kiÓm tra sù lµm viÖc cña çc thiªt bÞ vµ c¬ cÊu qu¸tr×nh, c¬ cÊu vµo ra, c¶nh b¸o. Khi ph¸t hiÖn lçi, nã gäi ra ch−¬ng tr×nh ®o kiÓm víi thÓ thøcdù phßng thÝch hîp.

Ch−¬ng tr×nh ®o kiÓm :

§o kiÓm thiÕt bÞ vµ xóc tiÕn cã hiÖu qu¶ 1 sè chøc n¨ng cña nã ®Ó kiÓm tra thao t¸cthiÕt bÞ nµy. Chñ yÕu ®Ó kiÓm tra sù ®äc ghi ®èi víi c¶ sè liÖu vµ ®Þa chØ, kiÓm tra c«ng viÖcgi¶i m· ®Þa chØ vµ c«ng viÖc nhËn ®Þa chØ, ph¸t hiÖn lçi ®ång ®¼ng. §−îc thùc hiÖn d−íi sù®iÒu khiÓn cña çn bé ®iÒu hµnh ë møc −u tiªn thÊp nhÊt. Nã th−êng ®−îc ch−¬ng tr×nh gi¸ms¸t xö lý gäi gäi ®Õn.

Ch−¬ng tr×nh t×m lçi :

NhËn d¹ng phiÕn m¹ch bÞ lçi ®−îc ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t vµ ch−¬ng tr×nh ®o thö chØthÞ. Gåm çc ch−¬ng tr×nh con ph©n tÝch th«ng tin dù ®o¸n lçi vµ kiÓm tra phô trî ®Ó ®Þnh lçichÝnh x¸c h¬n. Khi ph¸t hiÖn lçi, thiÕt bÞ cã lçi sÏ tù ®éng t¸ch ra khái c«ng viÖc cña nã.Ch−¬ng tr×nh dù ®o¸n lçi cÇn thêi gian ph©n tÝch sè liÖu, ®o kiÓm nhiÒu lÇn hoÆc ch¹y çcch−¬ng tr×nh kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c h¬n vÒ phiÕn m¹ch bÞ lçi.

IV. Nguyªn t¾c xö lý ch−íng ng¹i:

Khi ph¸t hiÖn lçi, ch−¬ng tr×nh ®o kiÓm ®· kh¼ng ®Þnh th× çc thiÕt bÞ liªn quan cÇnt¸ch ra khái c«ng viÖc vµ kh«ng ®−îc sö dông cho c«ng viÖc xö lý liªn l¹c. Sau ®ã, ch−¬ngtr×nh t×m lçi tiÕn hµnh çc phÐp ®o ®Ó ®Þnh vÞ module cã lçi. Sau ®ã ®−a ra th«ng tin cho nh©nviªn ®iÒu hµnh.

IV.1. T×m lçi b»ng ph−¬ng thøc nh©n c«ng :



Trong thùc tÕ, cã 1 sè khuyÕt tËt kh«ng thÓ ®−îc ch−¬ng tr×nh xö lý xö lý nã métçch cã hiÖu qu¶ nh− sau:

-Lçi n»m ngoµi ph¹m vi çc ch−¬ng tr×nh xö lý lçi.

-Lçi xuÊt hiÖn ë d¹ng kh¸c víi çch x¸c ®Þnh khi viÕt ch−¬ng tr×nh.

-Xö lý lçi thiÕu chuÈn x¸c.

§Ó lo¹i trõ çc sù cè nµy, yªu cÇu çn bé ®iÒu hµnh cã ®ñ kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕtvÒ cÊu tróc phÇn cøng cña nã.

IV.2. B¶o d−ìng phßng ngõa :

Ph¹m vi b¶o d−ìng phßng ngõa kh¸ h¹n chÕ ë tæng ®µi ®iÖn tö. Sù gi¸m s¸t lµ liªntôc. Mét sè thiÕt bÞ ph¶i kiÓm tra ®Þnh kú ®Ó ®Ò phßng hiÖn t−îng tr«i.

B¶o d−ìng phßng ngõa cÇn tiÕn hµnh theo kÕ ho¹ch vµ quy m« hÖ thèng hµng tuÇn,hµng th¸ng ...

Chñ yÕu lµ :

- KiÓm tra ®iÖn ¸p ra, tÇn sè cña çc bé dao ®éng.

- Ch¨m sãc th−êng xuyªn thiÕt bÞ c¬ khÝ.

...

V. B¶o d−ìng phÇn mÒm:

MÆc dï phÇn mÒm ®−îc kiÓm tra cÈn thËn nh−ng vÉn cã thÓ x¶y ra lçi do ®iÒu kiÖnlµm viÖc mµ hä kh«ng xem xÐt khi so¹n th¶o ch−¬ng tr×nh.

Ch−¬ng tr×nh gµi bÉy thùc hiÖn sai chøc n¨ng, khi ch¹y ch−¬ng tr×nh sÏ bÞ dõng vµ 1lÖnh ph©n nh¸nh cã ®iÒu khiÓn sÏ ®−îc thùc hiÖn ®Ó t¸i khëi ®éng 1 lÖnh nµo ®ã. NÕu lçi vÉntån t¹i th× nã tiÕp tôc r¬i vµo bÉy. Sau vµi lÇn cã thÓ bÞ treo th× ph¶i khëi ®éng b»ng ph−¬ngthøc nh©n c«ng.

Nãi chung, b¶o d−ìng phÇn mÒm bao gåm c«ng viÖc qu¶n lý tæng ®µi, trung t©m®iÒu hµnh vµ b¶o d−ìng OMC vµ trung t©m phÇn mÒm ph¶i thùc hiÖn ®Ó ®¶m b¶o chøcn¨ng ®· ®Þnh b»ng thao t¸c cña ch−¬ng tr×nh vµ sè liÖu.

V.1. CÊu t¹o vµ nhiÖm vô :

Trung t©m phÇn mÒm trang bÞ cïng víi c¬ cÊu phÇn cøng hoµn chØnh. PhÇn cøngphô trî, phÇn mÒm bæ trî ®Ó x©y dùng ch−¬ng tr×nh vµ ®o kiÓm cïng víi çc chuyªn giaphÇn mÒm.

- Ph¸t triÓn, thay ®æi vµ cËp nhËt sè liÖu phÇn mÒm còng nh− çc ch−¬ng tr×nh.

- H×nh thµnh çc ®Æc tr−ng cña hÖ thèng nh− sè liÖu l−u l−îng, çc yªu cÇu dÞch vô.

- T¹o lËp c¬ cÊu phÇn cøng vµ phÇn mÒm ®Ó ph¸t triÓndung l−îng.

- Duy tr× th− viÖn phÇn mÒm víi t− liÖu thÝch hîp.

V.2. B¸o ço vµ lçi :

Khi x¶y ra 1 lçi vÒ phÇn mÒm, çn bé b¶o d−ìng tæng ®µi cÇn b¸o ço cho trung t©mxö lý phÇn mÒm víi çc sè liÖu sau:



- M« t¶ ho¹t ®éng hÖ thèng lóc lçi nh−ng ®ang ch¹y ch−¬ng tr×nh ®o kiÓm, thao t¸cvµo ra.

- Tr¹ng th¸i trang bÞ liªn quan.

- Néi dung ghi ph¸t, çc bé ®Öm quan träng.

- Sù viÖc liªn quan ®Õn viÖc lÊy hay sao trung kÕ. Nhê vËy biÕt ®−îc th«ng tin ë vïngnhí liªn quan.

V.3. LÜnh vùc ho¹t ®éng trung t©m phÇn mÒm :

Ph©n tÝch çc b¸o ço ®· nªu tõ trung t©m chuyÓn m¹ch. Tuú theo nh÷ng rµng buétcô thÓ m· ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch øng . Gi¶i ph¸p th«ng th−êng lµ ph¸t triÓn ch−¬ngtr×nh con. Ch−¬ng tr×nh con nµy ®−îc kiÓm ®Þnh ë trung t©m phÇn mÒm vµ b¶n sao ®−îc gëitíi çc ®¬n vÞ chøc n¨ng ®Ó thùc hiÖn. §iÒu nµy ®¶m b¶o chÊt l−îng phÇn mÒm thèng nhÊtcho toµn bé tæng ®µi.

§Ó gi¶m thiÓu hiÖn t−îng gi¸n ®o¹n khai th¸c th× çc ch−¬ng tr×nh hiÖu chØnh hoÆckiÓu ch−¬ng tr×nh míi cÇn n¹p vµo thêi gian Ýt t¶i vµ chØ ë 1 bé xö lý, cßn bé kh¸c vÉn gi÷ch−¬ng tr×nh cò ë tr¹ng th¸i dù phßng. Nh− vËy, nÕu cã lçi cËp nhËt th× ch−¬ng tr×nh cò vÉnduy tr× lµm viÖc.

V.4. Th− viÖn phÇn mÒm :

Trung t©m phÇn mÒm cÇn l−u tr÷ hå s¬ nhËt ký vµ th− viÖn l−u tr÷ toµn bé phÇn mÒm®· sö dông cho hÖ thèng chuyÓn m¹ch. Nhê vËy, çn bé qu¶n ký cã thÓ qu¸ tr×nh diÔn biÕncña viÖc ®−a phÇn mÒm vµo tõng thêi kú. Nã cÇn ph¶i cã 1 b¶n sao cña çc lo¹i ch−¬ngtr×nh tr−íc ®©y vµ míi nhÊt cña ®¬n vÞ phÇn mÒm vµo cïng ®−îc l−u tr÷ l¹i mçi lÇn thay ®æi.

don't study, don't know - studying you will know! nguyen ... filedon't study,...

Documents