Download - Lt94 08
SỐ 94 - THÁNG 02/2010 TRANG 31
Kỹ Sư Phạm Ngọc Quỳ và Đồ Án giàn khoan dầu Hibernia
Phạm Ngọc Quế
1. Vài nét về Kỹ sư Phạm Ngọc Quỳ
KS Quỳ sinh tại Hà Nội nhưng người gốc
làng Cót (tên chữ là làng Yên Quyết, thuộc tỉnh
Hà Đông,) gần Ô Cầu Giấy. Tổ tiên đã ra lập
nghiệp tại Hà Nội lâu đời: Ông của KS Quỳ là
cụ Phạm Xuân Lễ, sáng chế ra nghề nấu sơn,
dùng toàn nguyên liệu trong nước, nên bố kỹ sư
là cụ Phạm văn Chung, học xong bậc Thành
Chung, đã không đi làm mà ra mở tiệm sơn
Thái Hòa phố Hàng Bông, sau dời về phố Phủ
Doãn, đồng thời làm thầu khoán xây nhà cửa.
Sau Hiệp định Genève 1954, KS Quỳ theo
gia đình di cư vào Nam. Năm 1958 tốt nghiệp
Kỹ sư Công Chánh Phú Thọ. Sau 2 năm làm
việc tại Nha Thương Cảng Sài Gòn, KS được
học bổng sang Pháp du học, rồi đậu vào École
des Ponts et Chaussées Paris và ra trường năm
1963. Vì muốn phát triển nghề nghiệp và có
kinh nghiệm thực dụng trước khi về nước, kỹ
sư Quỳ đã đi làm cho nhiều hãng lớn của Mỹ
và Pháp như Foster Wheeler, Bouygues,
Doris…và đã được trọng dụng. Kỹ Sư mãi mê
làm việc trong môi trường tự do, tranh đua,
sáng tạo của các nước tiền tiến và đã may mắn
khám phá ra được khá nhiều phương thức xây
cất mới lạ _ nhiều khi không có trong sách vở
_
cho nhiều công trình to lớn như giàn khoan
dầu Hibernia tại Canada, hay làm Chief
engineer cho những công trình xây cất nổi tiếng
khác như Mở Rộng Hải Cảng Condamine ở
Monaco (Extension du Port de Monaco), hai
cây cầu trên sông Rhône (Détournements de
Vienne), xây tường bảo vệ giàn khoan dầu ở
Norway (Ekofisk Protective Barrier) v..v.. Hiện
KS Quỳ đã nghỉ hưu, nhưng thỉnh thoảng vẫn
được hãng Doris và vài hãng khác mời làm cố
vấn cho một vài công trình xây cất đặc biệt.
KS Quỳ thường tâm sự, ước mong VN sớm
có thay đổi thực sự, để những người như kỹ sư,
có thể về nước tham gia vào việc xây dựng lại
Quê Hương, theo kịp các nước Á Châu lân
bang tiền tiến, như Đại Hàn, Singapore
vv…”Trí thức Việt Nam đâu có thua kém gì trí
thức các nước ấy, sao chúng ta lại thụt hậu
vậy???”
2. Sơ lược về Công Trình xây cất giàn
khoan dầu Hibernia
Từ lâu, nhiều thăm dò cho biết đáy biển
phía đông Canada có rất nhiều dầu, tuy nhiên
việc xây giàn khoan dầu để lấy dầu thì thật nan
giải: theo sách Guiness, nơi có dầu ở địa thế
khó khăn nhất hoàn cầu : biển sâu 80m, sóng to
30m, thường có bão lớn, sương mù dầy đặc,
nhiệt độ cực lạnh và nhất là có nhiều tảng băng
(Icebergs) rất lớn chạy qua.
Tuy biết là rất khó khăn, nhưng trước tiến
bộ khoa học vượt bực của nhân loại, chính phủ
Canada quyết định kêu gọi đấu thầu, tìm Tổ
Hợp Quốc Tế có khả năng Design-Built giàn
khoan dầu Hibernia tại địa điểm trên. Hibernia
khác với các giàn khoan dầu thường thấy trên
thế giới, là phải thiết kế làm sao để có thể chịu
được sức đập của tảng băng có vận tốc 2m/s và
nặng tới 2 triệu tấn mà không thiệt hại gì. Nếu
giàn khoan dầu bị đổ, dầu sẽ đổ ra biển, mang
lại tai họa cho khắp biển Bắc Mỹ. Để hiểu thêm
về sức tàn phá của tảng băng này, xin ghi thêm
TRANG 32 ÁI HỮU CÔNG CHÁNH
điều sau: giàn khoan dầu bị tảng băng chạm
phải sẽ chịu một sức ép tới 7,8 bars hay
780t/m2 trên một diện tich từ 200 m
2 đến 300
m2 ( tùy theo giàn khoan dầu sẽ được vẽ). Sức
ép này tương đương với 8 lần sức ép của bom
nguyên tử khi nổ. Nếu được xây như những
tiêu chuẩn trên, Hibernia sẽ là công trình duy
nhất trên thế giới, chống được băng tuyết gần
bắc cực và cũng là giàn khoan dầu vĩ đại hàng
đầu của nhân loại.Với một công trình đặc biệt
như vậy nhiều công ty uy tín quốc tế, tuyển lựa
nhân tài khắp thế giới, cố tìm ra giải pháp cho
giàn khoan dầu Hibernia, để tham dự cuộc đấu
thầu. Nhiều hãng đã tham dự, nhưng sau cùng
chỉ 2 hãng lớn được
vào chung kết:
Norvegian
Contractors Norway
và Tổ hợp
NODECO.
Norvegian
Contractors là hãng
rất nổi tiếng và có uy
tín trong ngành xây
cất giàn khoan dầu.
Họ đã xây 2/3 giàn
khoan dầu lớn trên
thế giới.
NODECO là một
tổ hợp gồm hãng
Doris Engineering
Pháp và nhiều hãng
xây cất Anh, Canada
và Pháp khác hợp
lại, trong đó Doris là Group Leader, phụ trách
Thành Lập Dự Án, còn các hãng khác lo phần
xây cất.
Khi ấy kỹ sư Quỳ đang làm Chief Engineer
cho Doris và được đề cử Thành Lập phần chính
Engineering của Dự Án để tham dự đấu thầu.
Kỹ Sư ngày đêm lo lắng, cố sức tìm kiếm giải
pháp cho công trình này, và sau cùng bất thần,
sáng chế ra được giải pháp chống băng tuyết rất
mới lạ: xây cất vỏ ngoài của giàn khoan dầu
hình tròn với 16 múi, gọi là dents, làm giảm đi
rất nhiều sức tàn phá của băng tuyết. Giải pháp
này cùng với nhiều giải pháp khác được gọi
chung là “ Gravity Base Structure which is
resistant to icebergs”. Sau này đề án GBS của
kỹ sư Quỳ được bằng sáng chế (Patent) độc
quyền của Pháp, Mỹ và Canada. KS Huỳnh
Tường Ly, Giám Đốc kỹ thuật phụ phối kiểm
các bản tính của KS Quỳ, cũng có tên trong
bằng sáng chế.
Lúc đầu ai cũng tưởng Norvegian
Contractors sẽ thắng, vì họ là hãng rất có uy
tín, đứng hàng đầu trên thế giới trong việc xây
cất giàn khoan dầu bằng bê tông. Họ có rất
nhiều kỹ sư đầy kinh nhiệm và đã bỏ rất nhiều
công sức vào việc Thành Lập Dự Án đấu thầu.
Tuy nhiên cuối năm 1990, khi vào chung kết,
đồ án của họ không
hiệu nghiệm bằng đồ
án của kỹ sư Quỳ.
Ban giám khảo cuộc
dấu thầu đã mướn
nhiều hãng nghiên
cứu (bureau d’étude)
nổi danh phối kiểm
các bản tính và đồ án
của hai bên. Tất cả
đều đi đến kết luận
là đồ án của Doris
Engineerring (kỹ sư
Quỳ) hơn hẳn đồ án
của Norvegian
Contractors. Vì vậy
toàn ban giám khảo
cuộc đấu thầu, đồng
thanh bỏ phiếu cho
NODECO trúng
thầu.
Sau khi trúng thầu, NODECO qua hãng
Doris, giao cho kỹ sư Quỳ điều khiển trên dưới
100 kỹ sư và 300 họa viên, thực hiện các chi
tiết kỹ thuật quan trọng nhất của đồ án. Vì
công việc qúa lớn, một phần khác của đồ án, đã
được giao cho một nhóm 50 kỹ sư khác tiếp tay
phụ trách. Công việc này kéo dài 6 năm từ
1990 đến 1996, một phần tại Paris, một phần tại
Saint John, Canada.
Tổng số giờ kỹ sư và chuyên viên cho đồ án
giành cho hãng Doris lên tới 1.200.000 giờ. Khi
làm việc tại Canada, tổng số nhân viên kỹ thuật
có lúc lên tới 300 kỹ sư và 500 họa viên.
SỐ 94 - THÁNG 02/2010 TRANG 33
Tổng số nhân viên kỹ thuật (engineering)
và xây cất của chương trình xây cất Hibernia là
5000 người.
Vì giàn khoan dầu Hibernia ở giữa biển
sâu và hiểm trở, nên việc xây cất công trình này
được thực hiện rất đặc biệt, khác với các công
trình xây cất bình thường.
Xin vắn tắt như sau: Trước hết phải kiếm
một ven biển gần, đào sâu độ 20m rồi làm đập
ngăn nuớc, sau đó rút nước ra để có môt công
trường bằng phẳng trên cạn. Tai đây xây đáy
giàn khoan dầu với tường vỏ bê tông cao 30m
bao quanh (dry dock). Khi đáy giàn khoan dầu
làm xong, phá đập cho nước vào để phần đáy
nổi lên; sau đó kéo ra biển sâu gần đó để xây
tiếp phần tường ngoài và nhiều phần khác, cho
đến khi tạm đủ để có thể lắp phần trên
(topsides) của giàn khoan dầu vào.
Phần trên của giàn khoan dầu bằng sắt,
được đặt xây sẵn từng phần (modules) tại nhiều
nước trên thế giới như Canada, Korea,
Italy…Các phần này, sau khi hoàn thành sẽ
được kéo tới bờ biển gần công trường, rồi được
đặt lên tầu camaran để mang ra chỗ xây cất.
Sau khi gắn phần trên vào, giàn khoan dầu
vẫn trống ở giữa và vẫn nổi. Tới lúc này kéo
giàn khoan dầu ra ngoài biển nơi vị trí có dầu,
cho nước vào để giàn khoan dầu chìm xuống,
nằm trên đáy biển đã được san bằng. Bơm đầy
xi măng lỏng (grout) vào giữa đáy giàn khoan
dầu và đáy biển để giữ giàn khoan dầu nằm
cố định vĩnh viễn tại vị trí lựa chọn. Giàn
khoan dầu có sức nặng và cứng cáp đủ để
chống băng tuyết cũng như sẽ không bị hư hại
nếu có động đất tại đáy biển.
Cách xây cất và chuyển vận này được gọi
là Marines Operations.
Vài con số kỷ lục của
giàn khoan dầu Hibernia:
160.000m3 bê tông
95.000 tấn sắt
9.000 tấn pre-stressed bars
Topsides bằng sắt nặng 58.000 T
( Eiffel Tower Paris chỉ nặng 6.000T)
Trị gíá 7 tỉ dollars US
Hibernia hoàn thành năm 1996 và bắt đầu
bơm dầu năm1997, bơm được 150.000 barels
mỗi ngày.
Công trình Hibernia được rất nhiều báo chí
trên thế giới như báo Figaro, Le Monde của
Pháp, Time của Mỹ …nhiều lần nói tới. Báo
Time đã xếp hạng công trình Hibernia, là một
trong tám công trình lớn nhất thế giới. Xin mời
coi trong Internet có rất nhiều websites nói về
công trình này.
Giàn khoan dầu Hibernia bắt đầu bơm dầu năm1997.
TRANG 34 ÁI HỮU CÔNG CHÁNH
3. Hiện nay hoạt động ra sao?
Tuy tuổi tương đối đã cao, nhưng sức
khoẻ và khả năng làm việc còn tốt, KS Quỳ vẫn
mong muốn và sẽ tiếp tục đóng góp công sức
của mình vào các công trình khai phá tiến bộ.
Hiện nay kỹ sư vẫn thỉnh thoảng làm tham vấn
cho hãng Doris, và vài hãng khác, khi các hãng
này gập khó khăn trong các vấn đề kỹ thuật,
cần kỹ sư cố vấn giỏi. Gần đây hãng Doris lại
tham dự đấu thầu một công trình to lơn gần
bằng công trình Hibernia, có tên là giàn khoan
dầu Hebron. Hebron nhỏ hơn Hibernia và sẽ
được xây gần Hibernia. Doris đã ngỏ ý mời kỹ
sư Quỳ giúp, nếu họ trúng thầu. Vì thế rất có
thể KS Quỳ sẽ làm thêm cho Doris trong môt
tương lai gần đây.
4. Tâm sự của kỹ sư Phạn Ngọc Quỳ
KS Quỳ đã về thăm Việt Nam nhiều
lần, phần lớn là để thăm người chị lớn của tôi,
đã ở lại Hà Nội năm 1954, nay đã gìa yếu. Vài
ba năm không về lại nhớ chị và lại muốn đi
thăm nữa. Những ngày về Hà Nội thăm chi, kỹ
sư Quỳ thường ra ngồi nhà Thủy Tạ, Hồ Hoàn
Kiếm ngắm hồ và nghe những tiếng Việt quen
thuộc …nhớ lại những ngày thơ ấu xa xưa
trong dĩ vãng.
Kỹ sư Quỳ chưa có ý định về Việt Nam làm
việc vì cơ chế và phong cách làm việc ở đó
không thích hợp với những người, quen làm
việc trong tinh thần minh bạch, phân chia trách
nghiêm tùy theo khả năng, của các nước tiền
tiến. Như hầu hết người Việt hải ngoại về thăm
nước, KS Quỳ thấy phần đông dân mình vẫn
còn rất nghèo. Họ tinh khôn, lanh lợi, chịu học
hỏi, làm việc chăm chỉ, nhưng đồng lương lại
quá thấp kém không đủ sống, thật là tội nghiệp.
Kỹ sư Quỳ phát biểu: Tôi ước mong Nước
mình mau có thay đổi thực sự, đề nhân tài Việt
Nam, có học vị nhưng cũng có cả kinh nghiệm
thực dụng, hiện có rất nhiều trên thế giới, vui
lòng về nước làm việc. Họ sẽ cùng các nhân tài
trong nước, nắm tay nhau, cùng xây dựng lại
một nước Việt Nam Tự Do Dân chủ Tiến Bộ.
Chỉ có thế Việt Nam mới có thể có những bước
nhẩy vọt, theo kịp các nước Á Châu khác như
Nam Hàn, Singapore vân vân…”
Ghi chú:
Các Clips sau đã hoàn tất và sẽ được chuyển
qua e-mails nếu cần: 1. Giới thiệu PPS Vẻ Vang Việt Nam (KTS Quế)
2. Clips PPS và WMV (video) Vẻ Vang Việt Nam
về giàn khoan dầu Hibernia và KS Phạm Ngọc
Quỳ.
3. Chi tiết về Kỷ Sư Quỳ và Hibernia
4. Links and references - Hibernia
5. Đài RFA (Á Châu Tự Do) viết về KS Quỳ
6. Các Công Trình xây cất chính của KS Quỳ
7. Cac tài liệu về Công Trình Hibernia và Patents
của KS Quỳ ( Photos-PDF-Doc Documents
8. Clip Vẻ Vang Việt Nam dưới dạng PDF, Word
Documents.
LINKS to Platform Hibernia http://www.hibernia.ca/index2.html http://greatstructures.info/canada.htm http://greatstructures.info/structures.htm http://en.structurae.de/structures/data/index.cfm?id=s0003251 http://en.wikipedia.org/wiki/Hibernia_(oil_field) http://www.oilrig-photos.com/picture/number107.asp http://www.google.com/search?q=hibernia+platform ( Website google trên dẫn đến rất nhiều sites khác nói về Hibernia)
Offshore-Technologie : http://www.offshore-technology.com/projects/hibernia/hibernia6.html
LINKS to Patent Pham Ngọc Qùy (Guy) - Huỳnh Tường Ly http://patents.ic.gc.ca/cipo/cpd/en/patent/2033135/summary.html http://www.wikipatents.com/ca/2033135.html
Giàn khoan dầu hoàn thành được kéo tới vị trí cố định.