Download - Odlewnictwo Foresight schemat
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii
do 2030 roku
I n s t y t u t O d l e w n i c t w aK r a k ó w 2 0 0 9
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
Wcelurealizacjiprojektuorazwykonaniazamierzonychcelówpowołanokonsorcjum, w którym funkcję koordynatora iWnioskodawcy projektu pełniInstytut Odlewnictwa w Krakowie. Członkami konsorcjum sąOdlewnicza IzbaGospodarczawKrakowiejakozwiązekprzemysłowyprzedsiębiorstwodlewniczychorazStowarzyszenieTechniczne Odlewników Polskich STOP. Przy realizacji kluczowych zadańprojektu będą współpracować uznani pracownicy naukowi WydziałuOdlewnictwa AkademiiGórniczo-HutniczejwKrakowieorazKatedryMaszyn iUrządzeńEnergetycznychWydziałuInżynieriiMechanicznejiRobotykiAkademiiGórniczo-Hutniczej jako jednostka specjalistyczna w Odnawialnych ŹródłachEnergii (OŹE). Projekt uzyskał poparcie Polskiej Platformy TechnologicznejOdlewnictwa. W projekcie przewidziano utworzenie organu nadzorczego w formieKomitetu Sterującego, który we współpracy z Kierownikiem Projektu orazPanelemGłównymbędzie oceniał zgodność realizacji projektu z jego celami i głównymi zadaniami oraz celami projektu. Bezpośrednio za przebiegprojektuorazprowadzonedziałaniaodpowiadaKierownikProjektu.DziałaniamerytorycznePaneluGłównegobędąprowadzonewkonsultacjizEkspertemProcesowym. Analizy, oceny, propozycje iwyniki badań eksperckich zostanąopracowaneprzezPaneleRobocze.
Projekt jest przewidziany do realizacji w ciągu 2 lat, w trzechgłównychetapach:
Diagnoza stanu1. - opracowanie bazy danych i analiza (benchmarking)technologii odlewniczych w kontekście energii - czas trwania etapu 7miesięcy.Opracowanie scenariuszy rozwoju technologii odlewniczych2. z uwzględnieniem zmniejszenia zużycia energii poprzez realizacjęokreślonychkierunkówbadań,rozwojuiorganizacjiprodukcjiwkontekścieenergiidoroku2030wrazzkonsultacjamispołecznymiisamorządowymiw6regionachkraju-czastrwaniaetapu13miesięcy.Przygotowanieiudostępnienie„Raportuwytycznychdlatechnologii3.sektoraodlewnictwawPolscewkontekścieenergiidoroku2030” i rozpoczęcie wdrażania wyników na zasadach pozyskiwania projektówcelowychirozwojowych-czastrwaniaetapu7miesięcy.
1
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
Wrealizacjiprojektuzastosowanebędąmetodystosowanewprojektachtypuforesight:
Desk research1. –badania literaturoweze szczególnymuwzględnieniemetapu:DiagnozaStanu(benchmarking).Mapowanie interesariuszy2. (stakeholders mapping) – zastosowanie tej metody jest szczególnie ważne z punktu widzenia ostatniego etapurealizacji projektu, tj. deklarowanych przez partnerów form wdrożeńwyników projektu foreishgtu. Zrealizowanie skanowania interesariuszypozwoliWnioskodawcyorazpozostałympartneromkonsorcjumokreśleniekluczowych podmiotów w określonych obszarach tematycznych orazwyznaczenie kierunków wzajemnych zależności między podmiotami iewentualnegoznaczeniawkształtowaniuprzebiegurozwojudanejbranżylub siły oddziaływania na dalsze otoczenie gospodarczew skali regionu i/lub kraju.AnalizaSTEEP3. -modyfikowanaanalizaPEST(Społeczno-Technologiczno-Ekologiczno-Polityczna); zastosowanie tej metody jest podyktowanekoniecznościąokreśleniabieżącejsytuacji(zdiagnozowaniestanuobecnego)sektora odlewniczego oraz wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii wkontekściemożliwościudziału(zastosowania)odlewówwurządzeniachdo wytwarzania energii z źródeł odnawialnych oraz innych sektorówi branż wykorzystujących odlewy w swoich produktach finalnych (maszyny rolnicze, przemysł spożywczy, energetyka, maszynybudowlane i drogowe, przemysł zbrojeniowy itp.) Analiza ta pochodzącz zakresu zarządzania strategicznego poszerza aspekt otoczenia o dodatkowy, kluczowy z punktu widzenia celów projektu, tj. aspektśrodowiska naturalnego - w stosunku do często stosowanej metodyPEST. Analiza zewnętrznych czynników pozwoli określić obszaryzagrożeń dla sektora odlewniczego w kontekście wykorzystania energiioraz produkcji odlewów dla maszyn i urządzeń pozyskujących OŹE w tym zagrożeń wynikających z importu odlewów z innych krajów(konkurencja).Analiza SWOT4. - jest bardzo często stosowaną analizą, opierającą sięna rozważeniu czterech aspektów rozwoju odlewnictwa, tj. jego silnych isłabychstronorazszansizagrożeń.Dyskusjepanelowe5. –ekspercibędądzielićsięswojąwiedządotyczącąstanuwiedzynadanytemat,aleprzedewszystkimswoimiprzewidywaniami
2
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
oraz przypuszczeniami co do znaczenia wybranych kierunków rozwojutechnologii, (ale także społeczeństwa, ekonomii, rynków surowcowych,kapitału ludzkiego itd), które powinny ich zdaniem być uwzględnione w kreowaniu przyszłości sektora odlewniczego w aspekcie oszczędnościenergii.Badanie eksperckie metodą Delphi6. – badania delfickie są kluczową ipriorytetowąmetodązaplanowanąwprojekcie.Dobranieksperci,zarównopodwzględemreprezentowanej instytucjinaukowo-badawczej,ale takżewieku (włączenie do badań ludzi młodych – doktorantów, doktorów,studentów ostatnich lat studiów) oraz sektora gospodarczego. Badaniadelfickie będą realizowane z wykorzystaniem komunikacji elektronicznejpocztąinternetową.Budowa scenariuszy rozwoju technologii7. – wypracowane w projekciescenariusze powstaną na bazie danych zebranych podczas realizacjipoprzednichmetod,takichjakSTEEP,SWOT,panelieksperckichorazbadańdelfickich.
ProjektstanowiczęśćNarodowegoProgramuForesight„Polska2020”. BRANŻOWE
KGHM Cuprum Sp. z o.o. CER Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu
wydobywczego rud miedzi i surowców towarzyszących w Polsce
Stowarzyszenie Grupy Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego „Dolina Lotnicza”
Kierunki rozwoju technologii materiałowych na potrzeby klastra lotniczego
„Dolina Lotnicza”
Główny Instytut Górnictwa
Scenariusze rozwoju technologicznego kompleksu paliwowo-energetycznego dla zapewnienia
bezpieczeństwa energetycznego kraju
NARODOWY PROGRAM
FORESIGHT POLSKA 2020
Instytut Odlewnictwa
Foresight technologiczny odlewnictwa polskiego
Główny Instytut Górnictwa
Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobywczego węgla kamiennego
Główny Instytut Górnictwa
Foresight technologiczny w zakresie materiałów polimerowych
Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN
System Monitorowania i Scenariusze Rozwoju Technologii Medycznych w Polsce
Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN
Scenariusze rozwoju technologii nowoczesnych materiałów metalicznych, ceramicznych
i kompozytowych
Poltegor-Instytut
Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobycia i przetwórstwa węgla brunatnego
Centrum Badań Kosmicznych PAN
Ocena perspektyw i korzyści wykorzystania technik satelitarnych i rozwoju technologii
kosmicznych w Polsce
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
3
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
iStota i geneza ForeSightu
Foresightoznaczacoświęcejniżprognozowanie:powinienbyćtraktowanyjakotechnikaaktywnegokonstruowaniaprzyszłości.
Naukaitechnikamająsłużyćwgłównejmierzerozwiązywaniuwyzwańcy-wilizacyjnych,zaspokajaniuaspiracjispołecznych,podnoszeniudobrobytu
społeczeństwwharmoniispołecznejiekologicznej.
Celemforesightumabyćzapewnienie,bytedziedziny,któremogąprzynosićnajwięcejkorzyściwprzyszłości,zostałyzidentyfikowanejaknajwcześniej.
Takaidentyfikacjamusi:
opierać się na najnowszej informacji o trendach badań w krajach –wysoko rozwiniętych gospodarczo, a także brać pod uwagę badania wsektorachakademickichirządowychorazwgospodarce;
braćpoduwagęważnośćdlainnowacjiczynnikównaukowychipopyto- –wych.
Foresight powinien wskazywać priorytety inwestycyjne w sferze badań i rozwoju.
Metodologia Foresightu
RealizacjęprojektunadzorujeKomitetSterującyskładającysięzprzedstawicieliGłównychPartnerówProjektu.Foresightrozpoczynasięidentyfikacjąeksper-
tówizaangażowaniemichdorealizacjiprojektu.GeneralniewybórekspertówjestdokonywanywspólnieprzezGłównychPartnerówProjektu.
Wybórekspertówprzeprowadzasięwdwuetapach:
Identyfikacja kluczowych osóbw sektorach objętych projektem, jako•stałychczłonkówGrupyRoboczej.
Budowabazydanychekspertów,angażowanychwcharakterzekonsultan-•tówGrupyRoboczejorazdoocenykońcowychrezultatówprojektu.
4
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
PodstawowymzadaniemGrupyRoboczejjestidentyfikacjapriorytetówpro-jektu,któresąprzedmiotemdalszejobróbkiwprocesieforesight.
Generalnie,priorytetyprojektuwyłanianesąwdłuższymczasie,przezkilka-krotną iterację,zdużej ilościzgłoszonychpierwotniepropozycji,poprzez
otwartądyskusjęlubraczejprzezkorespondencjęelektroniczną(e-mail)wceluuniknięciawzajemnychwpływówisugestii.
metody ForeSightu Deskresearch.1.Mapowanieinteresariuszy(stakeholdersmapping).2.AnalizaSTEEP.3.Analiza SWOT.4. Dyskusjepanelowe.5. BadaniaeksperckiemetodąDelphi.6. Budowascenariuszyrozwojutechnologii.7.
metoda delphi
Poleganaprzeprowadzeniukilkukrotnegoankietowaniawybranejgrupyeks-pertów,natematproponowanychprzezpaneleroboczetechnologiiidziałań
ukierunkowanychnaoszczędzanieenergiiwprocesachodlewniczychiwyborunajbardziej istotnych. Eksperci powinni posiadać dużąwiedzęmerytoryczną idoświadczenie,alejednocześnietakżeszerokioglądidoświadczeniewzakresieoddziaływaniabadanejdziedzinyzszerokorozumianymotoczeniem.Ekspercisąanonimowi.Każdyznichuzasadniaprzedstawionewyniki.
Pozebraniuwyników,prowadzącyprojektprzygotowujekolejnąwersjęan-kiety–zawężającąiuściślającąobszardziałaniairozsyłająponowniedo
tychsamychekspertów.
Cykljestpowtarzanyażdoosiągnięciazgodypomiędzyekspertami,zawężeniapriorytetówiutworzeniaspójnegoobrazurozwojudziedziny.
5
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
Warunki
brzegowe
Studium lokalne
Studium między-
narodowe
Analiza
sytuacji
Wybór sektorów
Analiza sytuacji
SWOT
Budowa scenariuszy
Wybór kluczowych technologii
i działań
(strategii)
rodzaje projektów ForeSight
W literaturze światowej rozróżnia się generalnie dwa rodzaje projektów:foresightregionalnyiforesighttechnologiczny,czasamistosowanybyłteżforesightbranżowyorazichkombinacje.
Elementyforesightutechnologicznego:
identyfikacjakluczowychtechnologiiwprzyszłości, –
ocenaszansizagrożeńdlatechnologii(SWOT), –
identyfikacjadziałań,którenależypodjąćwcelurozwojutechnologii, –
budowa scenariuszy. –
6
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
cel ForeSightu technologii odlewniczych w kontekście energii do 2030 r.
Celemstrategicznymprojektujestzwiększenieinnowacyjnościorazkonku-rencyjnościpolskiegoodlewnictwawskalieuropejskiejiglobalnejwkontek-
ścieefektywnościenergetycznejorazodnawialnychźródełenergiiiopracowa-niescenariuszyrozwojukluczowychtechnologiiodlewniczychwtymkontekściedo2030roku.
Projektmanaceluopracowanienapodstawiewiedzyeksperckiejpożąda-nych i prawdopodobnych kluczowych kierunków rozwoju technologii od-
lewniczych zużywającychmniej energii, szczególnie dlamotoryzacji oraz in-nychsektorówibranżwykorzystującychodlewywswoichproduktachfinalnych (maszynyrolnicze,przemysłspożywczy,energetyka,maszynybudowlaneidro-gowe,przemysłzbrojeniowyitp.),orazszerszerozwinięciedziałalnościbadaw-czo-rozwojowej iwdrożeniowej i rozpowszechnieniebadańwzakresiezasto-sowania iwdrożeniaodlewówwmaszynach iurządzeniachprzetwarzającychOdnawialneŹródłaEnergii(OŹE),atakżeewentualnemożliwościwykorzysta-niaenergiizźródełodnawialnychwprocesieprodukcjiodlewów.Technologietemającharakterstrategicznydlazrównoważonegorozwojukrajuibranżydoroku2030.
Cel ten obejmuje przeprowadzenie badań pogłębiających metodą foresi-ght.Badaniabędąkoncentrowaćsięnadwóchobszarach tematycznych,
tj.redukcjizużyciaenergiiwprodukcjiodlewóworazredukcjiichciężaru,od-działywania odlewnictwa na środowisko naturalne i wykorzystania odlewów wurządzeniachdopozyskiwaniuenergiiodnawialnejwkontekścieukierunko-waniabadańnaukowychwtejdziedzinie,przyczyniającsiędowiększejkonku-rencyjnościpolskiegosektoranaświecie,ajednocześnierealizacjizasadrozwo-juzrównoważonego.Wedługtrendówglobalnychwyczerpywaniasięzapasów iznaczącorosnącychcenenergiitowłaśnieenergooszczędnośćjestkluczowymczynnikiemdlaidentyfikacjistrategicznychkierunkówbadańnadnowoczesnymitechnologiami.Świadczyotymogromnypopytnawynikizestronyodbiorcówrezultatówproponowanegoprojektu,politykaenergetycznaUnii EuropejskiejorazUSAiwszystkichnajbardziejrozwiniętychkrajówuprzemysłowionychta-kichjakJaponiaiNiemcyorazkrajówBRIC(Brazylia,Rosja,IndieiChiny).Wewszystkichpowyżejwymienionychkrajachodlewnictwonależydojednejz10najważniejszychbranżprzemysłuostrategicznymznaczeniuizarazemdojed-nejzezużywającychnajwiększąilośćenergiiwgospodarce.
7
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
Schemat organizacyjny projektu „ForeSight technologii odlewniczych
w kontekście energii do 2030 r.
8
Panel Główny 1. Jerzy Tybulczuk – przewodniczący
2. Eugeniusz Ziółkowski
3. Zbigniew Pączek
4. Tadeusz Franaszek
5. Zbigniew Maniowski
6. Zenon Ignaszak
Kierownik Projektu
Piotr Kapłon
Zespół Realizujący Sekretariat - Joanna
Wargocka
Komitet Sterujący
J. Suchy, A. Matczewski, J. Zimny, M. Asłanowicz, A. Ryba, J. Zatoń
Panele Robocze
Technologie odlewnicze w kontekście Energii
I. Panel „Topienie metali”:
a. Stopy żelaza – Zenon Pirowski –
przewodniczący
b. Stopy metali nieżelaznych – Edward Czekaj –
przewodniczący II. Panel „Procesy formowania” – Zbigniew Stefański
– przewodniczący
III. Panel „Ochrona środowiska” – Janusz Faber –
przewodniczący
IV. Panel „Wykańczanie odlewów” – Jacek Przybylski
– przewodniczący
Partnerzy Projektu (instytucjonalni i gospodarczy,
media)
Ekspert procesowy foresightu
Krzysztof Borodako
Zaplecze eksperckie
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.
SpoSoby promocji
Strona internetowa•
Konferencje•
Publikacje •
Monografia•
Folder informacyjny•
Planowane ZakońcZenie
Planowanezakończenie-Czerwiec2011
Niniejszy folder jest skrótowąprezentacjąprojektu„Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii do 2030 r.”
9
Foresight technologii odlewniczych w kontekście Energii
do 2030 roku
I n s t y t u t O d l e w n i c t w aK r a k ó w 2 0 0 9
Wydawca:
Instytut Odlewnictwa
ul. Zakopiańska 73, 30-418 Kraków
tel. (012) 261-83-81, fax (012) 266-08-70
www.iod.krakow.pl
Wydanie niniejszego folderu zostało sfinansowane ze środków:
E g z e m p l a r z b e z p ł a t n y