schemat konspektu lekcji

PROGRAM PROFILAKTYCZNO-EDUKACYJNY DLA SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH I PONADGIMNAZJALNYCH

Cele

Celem programu profilaktyczno-edukacyjnego „Sztuka wyboru” jest ograniczanie negatywnych zjawisk

występujących w środowisku młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Jego pierwsza edycja była

ukierunkowana na przeciwdziałanie zjawisku zażywania środków odurzających i nosiła tytuł „Kręcę filmy a nie

jointy”. Głównym zadaniem projektu było przeprowadzenie konkursów graficznego oraz filmowego. Gala

podsumowująca projekt, podczas której wyłoniono laureatów, odbyła się w ramach Międzynarodowego

Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Plus Camerimage 2011.

Przedsięwzięcie zostało w całości sfinansowane przez

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Organizatorzy

URZĄD MARSZAŁKOWSKI

WOJEWÓDZTWA

KUJAWSKO-POMORSKIEGO

KOMENDA WOJEWÓDZKA POLICJI

W BYDGOSZCZY

Patronaty honorowe

MARSZAŁEK

WOJEWÓDZTWA

KUJAWSKO-POMORSKIEGO

KOMENDANT GŁÓWNY

POLICJI

WOJEWODA

KUJAWSKO-POMORSKI

Partnerzy

Kujawsko-Pomorskie

Centrum Edukacji Nauczycieli

www.sztukawyboru.pl

- 2 -

Scenariusze lekcji do filmów powstałych w ramach projektu "Sztuka Wyboru"

Informacje wstępne

Scenariusze lekcji wraz z filmami, wydane w ramach programu profilaktyczno-edukacyjnego „Sztuka

wyboru”, przeznaczone są dla nauczycieli jako pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia zajęć dla uczniów szkół

gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Lekcje mogą odbyć się w ramach godziny do dyspozycji wychowawcy

lub dowolnych zajęć szkolnych, pozaszkolnych oraz profilaktycznych.

Celem opracowanych lekcji jest przede wszystkim uświadomienie młodzieży szkolnej zagrożeń

płynących z zażywania środków odurzających, uwrażliwienie na zagrożenia współczesnego świata oraz

zainteresowanie profilaktyką przy jednoczesnym rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z presją rówieśników,

a także kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne życie.

Metody pracy z uczniami na podstawie scenariuszy mogą zostać dopasowane do koncepcji

przeprowadzenia lekcji przez nauczyciela. Pokaz filmu może być początkiem zarówno dyskusji, pogadanki,

burzy mózgów, scenki sytuacyjnej, jak i pracy indywidualnej.

Spis scenariuszy lekcji:

„SZTUKA WYBORU” ....................................................................................................................................... - 3 -

„W PAMIĘCI ZAPISANE” ................................................................................................................................ - 6 -

„DWIE STRONY GRY” ................................................................................................................................... - 12 -

„CZY CHCESZ ŻYĆ W FAŁSZYWEJ RZECZYWISTOŚCI?” ..................................................................... - 15 -

„PO CIEMNEJ STRONIE” .............................................................................................................................. - 18 -

„ZATRUTA MIŁOŚĆ” ..................................................................................................................................... - 25 -

„ŚCIEŻKA” ...................................................................................................................................................... - 27 -

„ILUZJA” ......................................................................................................................................................... - 30 -

„JA WYBRAŁEM ŻYCIE” .............................................................................................................................. - 32 -

Literatura

Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach

aktywizujących, Kielce 2012,

Degenhardt L., Hall W., Teesson M., Uzależnienia, Gdańsk 2005,

Dimoff T., Carter S., Jak rozpoznać, że dziecko sięga po narkotyki, Warszawa 1993,

Drabarek B., Rowińska I., Dzieło filmowe jako tekst kultury, Kielce 2006,

Król-Fijowski M., Asertywność doskonała, Warszawa 1998,

Mansfield P., Jak być asertywnym, Poznań 1994,

Markiewicz A., Środki odurzające a młodzież, Warszawa 1997,

Pasek M., Narkotyk! I co dalej…, Warszawa 1998,

Rolna M., Jak nie zostać narkomanem, Warszawa 1995,

Samson B., Piekło siedemnastolatki: byłam dziewczyną narkomana, Katowice 1998,

Węglińska M., Jak przygotować się do lekcji? Wybór materiałów dydaktycznych, Kraków 2005.

Opracowanie merytoryczne oraz konsultacje scenariuszy lekcji:

Iwona Rostankowska i Krystyna Karpińska z Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli

Skład tekstu:

Małgorzata Dobrosielska, Joanna Napiórkowska i Szymon Tworowski z Wydziału Komunikacji Społecznej

Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy

www.sztukawyboru.pl

- 3 -

„SZTUKA WYBORU” I miejsce w kategorii szkół ponadgimnazjalnych

IV Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy

Autor scenariusza: Andrzej Stosik

Klasa: szkoły ponadgimnazjalne

Przedmiot: godzina wychowawcza

Temat: „Sąd nad narkotykami”

Typ lekcji: problemowa

1. Cele lekcji:

a) ogólne:

- uświadomienie uczniom powodów sięgania po narkotyki,

- znalezienie alternatywnych zachowań wobec zażywania narkotyków,

- skłonienie uczniów do refleksji na temat: czy zażywanie narkotyków rozwiązuje twoje problemy?,

b) szczegółowe:

- uczniowie współpracują w grupie, wyciągają wnioski, tworzą hipotezy,

- uczniowie wchodzą w role sędziów, obrońców i oskarżycieli,

- uczniowie analizują sytuacje związane z narkomanią.

2. Metody pracy: burza mózgów, praca w grupach, metoda uzupełnień, drama.

3. Organizacyjne formy pracy uczniów: indywidualna, zbiorowa, grupowa.

4. Środki i pomoce dydaktyczne: arkusz szarego papieru, karteczki samoprzylepne, markery.

PRZEBIEG LEKCJI

CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA CZYNNOŚCI UCZNIA

CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 5-7 minut

Nauczyciel zaprasza do stworzenia mapy pojęciowej

„Plany na przyszłość”. Wiesza na tablicy arkusz

szarego papieru i prosi uczniów o zapisanie

na kartkach samoprzylepnych swoich planów

na przyszłość, marzeń i wszystkiego, co chcieliby

w życiu osiągnąć. Na zakończenie nauczyciel wiesza

na arkuszu większą kartę papieru z napisem

„NARKOTYKI”.

Nauczyciel bierze kolorowy flamaster i z premedytacją

przekreśla wszystkie zapiski na karteczkach,

a na koniec zrywa plakat z tablicy, niszczy go i wrzuca

do kosza.

Nauczyciel zaprasza do dyskusji na temat

zaobserwowanej przez uczniów sytuacji.

Uczniowie zapisują na karteczkach swoje marzenia

i plany na przyszłość i przyklejają je na arkuszu

papieru. Uczniowie podają przyczyny zachowania

nauczyciela.

www.sztukawyboru.pl

- 4 -

CZĘŚĆ PODSTAWOWA

czas pracy 35 minut

Nauczyciel prezentuje film pt. „Bieg życia”

i zadaje pytania.

Uczniowie oglądają film, a następnie odpowiadają

na pytania:

* Co sądzą o filmie i jakie problemy porusza film?

* Jakie zmiany w zachowaniu zauważyli u głównego

bohatera?

* Jakie zagrożenia niosły za sobą te zmiany?

* Jakie jest znaczenie początkowej i końcowej sceny

filmu?

Praca w grupach. „Burza mózgów”.

Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy:

-sędziów

-obrońców

-oskarżycieli.

Rozdaje poszczególnym grupom kartki do wypełnienia

(załączniki 1,2,3,4).

Uczniowie wchodzą w role sędziów, oskarżycieli

i obrońców.

Sędziowie uzupełniają załącznik nr 1 i 2, obrońcy nr 4,

oskarżyciele nr 3.

Nauczyciel zaprasza do rozprawy sądowej przeciwko

narkotykom i kieruje kolejnymi etapami rozprawy.

Uczniowie wyznaczają z każdej z grup

przedstawiciela, który będzie prezentował wnioski,

do jakich doszli uczniowie według schematu:

Przebieg rozprawy:

Sędzia: (uzupełniony tekst nr 1) i udzielam głosu

oskarżycielowi

Oskarżyciel: (uzupełniony tekst nr 3)

Sędzia: głos przekazuję obrońcy

Obrońca: (uzupełniony tekst nr 4)

Sędzia: (uzupełniony tekst nr 2)

CZĘŚĆ KOŃCOWA

czas pracy 5-7 minut

Dyskusja końcowa :

Narkotyki czy……? Wybór należy do ciebie. Uczniowie uczestniczą w dyskusji i omawiają lekcję.

Nauczyciel podaje hasło: Narkotyki? Uczniowie skandując odpowiadają: Nie! Nie! Nie!

www.sztukawyboru.pl

- 5 -

Załącznik nr 1

Sędziowie ustalają, kto bierze narkotyki, z jakich środowisk pochodzą narkomani, itp.

Uzupełniają tekst nr 1:

W dniu dzisiejszym odbędzie się rozprawa z powództwa: (wymieniają grupy, osoby potencjalnie zagrożone

narkomanią)

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………przeciwko narkotykom.

Załącznik nr 2

Sędziowie szukają alternatywnych zachowań wobec narkotyków


Po wnikliwym rozpatrzeniu sprawy winnymi okazały się narkotyki. Aby w przyszłości już nigdy nie

uczestniczyły w życiu młodzieży należy stosować alternatywne zachowania:

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

Załącznik nr 3

Oskarżyciele starają się wymienić skutki zażywania narkotyków.


W toku postępowania ustalono, że narkotyki stały się przyczyną :

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

Załącznik nr 4

Obrońcy próbują ustalić dlaczego młodzież sięga po narkotyki.


Jako obrońca chciałbym podkreślić, że młodzież sięga po narkotyki, ponieważ

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

www.sztukawyboru.pl

- 6 -

„W PAMIĘCI ZAPISANE” I miejsce w kategorii szkół gimnazjalnych

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 w Bydgoszczy

Autor scenariusza: Magdalena Mrozińska

Klasa: szkoły gimnazjalne

Przedmiot: dowolnie

Temat: „Sztuka wyboru… ale czy mam wybór?”

1. Cele lekcji:

a) ogólne:

dydaktyczne:

- poznanie miejsc i sposobów radzenia sobie z problemem narkomanii i innych uzależnień,

wychowawcze:

- uwrażliwienie na zagrożenia współczesnego świata,

- wypracowanie prawidłowych postaw, tak aby pomóc jednostkom słabszym i zagrożonym

uzależnieniem,

- zainteresowanie profilaktyką, aktywnym sposobem spędzania wolnego czasu,

b) szczegółowe:

uczeń:

- mówi o swoich spostrzeżeniach, zagrożeniach, jest otwarty, spontaniczny,

- widzi problemy i nazywa je,

- wspólnie podejmuje decyzje, szuka rozwiązań w trudnych sytuacjach,

- wymienia instytucje, miejsca do których może się zwrócić o pomoc,

- podaje przykłady jak unikać zagrożeń.

2. Metody pracy: pogadanka, pokaz filmu, burza mózgów, dyskusja, scenka sytuacyjna, działanie plastyczne.

3. Organizacyjne formy pracy uczniów:

- grupowa: pogadanka, dyskusja, drama/scenka,

- jednostkowa: działanie plastyczne –„recepta”.

4. Środki i pomoce dydaktyczne:

- płyta z filmem „W pamięci zapisane”, projektor, ekran, laptop,

- spis instytucji (wydruk), gdzie można szukać pomocy w województwie Kujawsko – Pomorskim,

- hasła (np. człowiek szczęśliwy) zapisane na kartkach A4, potrzebne liderowi do przeprowadzenia

rozmowy z klasą,

- masa plastyczna do przyklejania kartek na tablicy,

- kartki formatu A4, pisaki.

www.sztukawyboru.pl

- 7 -

PRZEBIEG LEKCJI

CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA CZYNOŚCI UCZNIA

CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 3 minuty

Nauczyciel wita uczniów:

- prosi o rozpoczęcie rozmowy z klasą wcześniej

wybranego lidera (który przygotował się do zajęć

według wskazówek nauczyciela, zapoznając się

z pierwszą częścią scenariusza lekcji),

- przysłuchuje się rozmowie klasy i czuwa nad

prawidłowym przebiegiem lekcji.

Lider rozpoczyna rozmowę,

zadaje klasie pytania i przykleja kartki na tablicy.

Uczniowie odpowiadają na pytania:

*Jak można opisać:

1. człowieka szczęśliwego?

2. człowieka mądrego?

3. człowieka nieszczęśliwego?

4. człowieka głupiego, nieroztropnego?

* Które punkty mogą się ze sobą łączyć? Proszę podać

przykłady człowieka (pkt. 1 i 4; pkt. 2 i 3).

* Jaki jest człowiek? – z natury dobry czy zły?

* Co może mieć wpływ na to jaki człowiek jest?

* Co może wpłynąć na zmianę postępowania

człowieka?

* Do czego może doprowadzić nieszczęście albo

głupota?

CZĘŚĆ PODSTAWOWA

czas pracy 35 minut

Nauczyciel przysłuchuje się propozycjom uczniów

podczas „burzy mózgów" i czuwa nad prawidłowym

przebiegiem lekcji.

Lider przeprowadza „burzę mózgów” i zapisuje

odpowiedzi uczniów na tablicy.

Nauczyciel pyta uczniów:

*Jakie miejsce wśród podanych zagrożeń zajmują

narkotyki?

Nauczyciel zaprasza uczniów do obejrzenia filmu

i zastanowienia się nad tym, co jest problemem

poruszonym w filmie, kto ma problem i jak go można

nazwać (metoda „ale kino”).

Uczniowie podają swoje propozycje na co młody

człowiek jest w życiu narażony (przykłady zagrożeń).

Lider zaznacza na tablicy ile odpowiedzi uczniów

dotyczyło używek, narkotyków.

Uczniowie odpowiadają na pytanie nauczyciela.

Lider przygotowuje film do projekcji i na znak

nauczyciela włącza film.

Uczniowie oglądają film „W pamięci zapisane”.

Nauczyciel prosi o podzielenie się spostrzeżeniami

na temat obejrzanego filmu.

Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy i prosi

o zastanowienie się uczniów, jakie możliwości wyboru

mieli bohaterowie filmu:

1 grupa: *Co byś zrobił/a na miejscu chłopaka?

2 grupa: *Co byś zrobił/a na miejscu dziewczyny?

Uczniowie dzielą się swoimi przemyśleniami.

Nauczyciel prosi obie grupy o zaproponowanie innej

wersji wydarzeń i przedstawienie jej w krótkiej scence.

Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na to, gdzie szukali

pomocy bohaterowie odegranych scenek - prosi

o podanie przykładów osób, do których możemy

zwrócić się o wstępną pomoc oraz o podanie znanych

instytucji, które pomocy mogłyby udzielić.

Uczniowie naradzają się w grupach, przydzielają sobie

role i przedstawiają zaproponowaną wersję wydarzeń.

Uczniowie podają przykłady zaufanych osób i znanych

im instytucji.

www.sztukawyboru.pl

- 8 -

Nauczyciel rozdaje wszystkim uczniom ksero

z wykazem ważniejszych instytucji niosących pomoc

w Województwie Kujawsko-Pomorskim.

Uczniowie otrzymują miniporadnik: Gdzie szukać

pomocy?

Nauczyciel pyta: czego uczniowie chcieliby się jeszcze

dowiedzieć, co ich interesuje, z jakim specjalistą

od profilaktyki uzależnień chcieliby się spotkać

(policjantem, lekarzem…).

Uczniowie dzielą się swoimi uwagami.

Nauczyciel rozdaje kartki uczniom i prosi o wypisanie

„recepty” w parach lub osobno. Podaje jak należy

wypełnić receptę (u góry nad kreską zamiast pieczątki

nazwa szkoły, klasa; poniżej zalecenia – w jednym lub

2-3 zdaniach „Jak unikać zagrożeń”; na dole po prawej

stronie podpisują się autorzy pracy).

Uczniowie po krótkim zastanowieniu wypisują

„receptę”.

Nauczyciel prosi po kolei o odczytanie zaleceń

i przyklejenie kartki do tablicy.

Uczniowie kolejno czytają rady, zalecenia i podchodzą

do tablicy, aby przykleić kartkę.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

czas pracy 5 minut

Nauczyciel prosi uczniów o krótkie uzasadnienie zdań:

Aby dokonywać wyboru, trzeba wiedzieć, jaki ma się

wybór. Aby pomagać, trzeba wiedzieć jak to robić.

Nauczyciel dziękuje uczniom za udział w zajęciach.

Uczniowie uzasadniają zdania, posługując się

przykładami z lekcji.

www.sztukawyboru.pl

- 9 -

Mini poradnik „Gdzie szukać pomocy?” do lekcji profilaktycznej

(Województwo Kujawsko - Pomorskie)

www.porozumienie.niebieskalinia.pl

BORPA- FILIA

PORAZIŃSKA 9

85-791 BYDGOSZCZ

pow.: bydgoski

gmina: brak danych

tel: +48 52344 52 82

BYDGOSKI OŚRODEK

ROZWIĄZYWANIA

PROBLEMÓW

ALKOHOLOWYCH

PRZODOWNIKÓW PRACY

12

85-843 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52361 76 82

BYDGOSKI OŚRODEK

ROZWIĄZYWANIA

PROBLEMÓW

ALKOHOLOWYCH,

TERAPII UZALEŻNIEŃ,

WSPÓŁUZALEŻNIEŃ I

PROFILAKTYKI

PRZODOWNIKÓW PRACY

12

85-843 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52 3755405

BYDGOSKIE CENTRUM

WSPARCIA RODZIN

DUNIKOWSKIEGO 2

85-006 BYDGOSZCZ

pow.: bydgoski

gmina: brak danych

tel: +48 5237 33 82

BYDGOSKIE

STOWARZYSZENIE KLUB

ABSTYNENTÓW

11 LISTOPADA 13 SKR. 35

85-956 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52 3721682

CENTRUM POMOCY

RODZINIE.

STOWARZYSZENIE

"MEDAR". "PRZECIW

PRZEMOCY-WYRÓWNAĆ

SZANSĘ"

E. GIERCZAK 8

85-792 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52 3485547

faks: +48 52 3485547

KUJAWSKO-POMORSKIE

TELEFONICZNE

POGOTOWIE DLA OFIAR

PRZEMOCY W RODZINIE

"NIEBIESKA LINIA"

SŁOWACKIEGO 114

87-100 TORUŃ

pow.: Toruń

gmina: Toruń

tel: +48 56 6591399

tel: +48 56 6553975

MIEJSKI OŚRODEK

POMOCY RODZINIE

KONSTYTUCJI 3 MAJA 40C

87-100 TORUŃ

pow.: Toruń

gmina: Toruń

tel: +48 56 6508562

tel: +48 56 6508565

faks: +48 56 6486447

e-mail: [email protected]

www: www.mopr.torun.pl

OŚRODEK INTERWENCJI

KRYZYSOWEJ

GDAŃSKA 2/4

87-800 WŁOCŁAWEK

pow.: Włocławek

gmina: Włocławek

tel: +48 54 2326123


KRYZYSOWEJ PRZY

CARITAS D.T.

GAJDY 3

87-300 BRODNICA

pow.: brodnicki

gmina: Brodnica

tel: +48 56 4950281


KRYZYSOWEJ

TERENOWEGO KOMITETU

OCHRONY PRAW

DZIECKA

KRZYWOUSTEGO 15

88-100 INOWROCŁAW

pow.: inowrocławski

gmina: Inowrocław

tel: +48 52 3559340

faks: +48 52 3559340


www: www.kopd.pl

OŚRODEK PROFILAKTYKI

UZALEŻNIEŃ I

INTERWENCJI

KRYZYSOWEJ Z IZBĄ

WYTZEŹWIEŃ

WARYŃSKIEGO 36

56-300 GRUDZIĄDZ

pow.: Grudziądz

gmina: Grudziądz

tel: +48 56 4627050

tel: +48 56 4625669

aks: +48 56 4627053

POLSKI CZERWONY

KRZYŻ

WARMIŃSKIEGO 10

85-054 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52322-73-46

faks: +48 52322 55 68

PORADNIA LECZENIA

UZALEŻNIEŃ SPZOZ

KOŚCIUSZKI 10

88-300 MOGILNO

pow.: mogileński

gmina: Mogilno

tel: +48 52 3157941

tel: +48 52 3152303

PORADNIA ODWYKOWA

KOŚCIUSZKI 18

89-200 SZUBIN

pow.: nakielski

gmina: Szubin

tel: +48 52 3842489

www.sztukawyboru.pl

10

PORADNIA ODWYKOWA

PRZY SZPITALU

POWIATOWYM

UL. WIEJSKA

87-300 BRODNICA

pow.: brodnicki

gmina: Brodnica

tel: +48 56 4982461

PORADNIA

PSYCHOLOGICZNA -

PEDAGOGICZNA

JAGIELOŃSKA 1

87-300 BRODNICA

pow.: brodnicki

gmina: Brodnica

tel: +48 52 494 45 91



PORADNIA

PSYCHOLOGICZNA--

PEDAGOGICZNA NR2

HETMAŃSKA 33

85-039 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52 322 80 32


PORADNIA

PSYCHOLOGICZNO-

PEDAGOGICZNA

SŁOWACKIEGO 3

86-200 CHEŁMNO

pow.: chełmiński

gmina: Chełmno

tel: +48 56 6863429

tel: +48 56 6860052


PORADNIA TERAPII

UZALEŻNIENIA OD

ALKOHOLU I

WSPÓŁUZALEŻNIENIA

DWORCOWA 67

85-009 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52 3213500

tel: +48 52 3220666

faks: +48 52 3213500

PORADNIA WSPARCIA I

POMOCY

PSYCHOLOGICZNEJ

"PRZYSTAŃ"

BOŁTUCIA 5

85-791 BYDGOSZCZ

gmina: Bydgoszcz

POWIATOWE CENTRUM

POMOCY RODZINIE

ROOSEVELTA 36/38

88-100 INOWROCŁAW


gmina: Inowrocław

tel: +48 52 3592220

faks: +48 52 3592220


PUNKT INFORMACYJNO-

KONSULTACYJNY DLA

OSÓB Z PROBLEMEM

ALKOHOLOWYM I ICH

RODZIN

WARSZAWSKA 40

87-500 RYPIN

pow.: rypiński

gmina: Rypin

tel: +48 54 2807058

faks: +48 54 2807058

PUNKT KONSULTACYJNO-

INTERWENCYJNY

OŚRODEK PROFILAKTYKI

I WCZESNEJ TERAPII

UZALEŻNIEŃ I OPIEKI

NAD OSOBAMI

NIETRZEŹWYMI.

TORUŃSKA 26

88-100 INOWROCŁAW


gmina: Inowrocław

tel: +48 52 3574389

faks: +48 52 3574389

email:profilaktyka@inowrocla

w.info.p

PUNKT KONSULTACYJNY

DLA OFIAR PRZEMOCY W

RODZINIE

29 LISTOPADA 10

86-050 SOLEC KUJAWSKI

pow.: bydgoski

gmina: Solec Kujawski

tel: +48 52 3878712

PUNKT KONSULTACYJNY

DS. UZALEŻNIEŃ I

PRZEMOCY

DASZYŃSKIEGO 1

88-320 STRZELNO

pow.: mogileński

gmina: Strzelno

REJONOWY OŚRODEK

POMOCY SPOŁECZNEJ

MORSKA 2

85-722 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52342 12 14

faks: +48 52342 12 14

REJONOWY OŚRODEK

POMOCY SPOŁECZNEJ

BRONIEWSKIEGO 1

85-316 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52373 30 53

faks: +48 52373 30 53

REJONOWY OŚRODEK

POMOCY SPOŁECZNEJ

ŻWIRKI I WIGURY 11

85-130 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52373 01 31

faks: +48 52348 75 78

REJONOWY OŚRODEK

POMOCY SPOŁECZNEJ

OGRODOWA 9

85-043 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52328 69 16

faks: +48 52321 55 35

REJONOWY OŚRODEK

POMOCY SPOŁECZNEJ

KAPUŚCISKA 10

85-807 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52361 99 02

faks: +48 52361 99 02

RZECZNIK PRAW OFIAR

PRZY MARSZAŁKU

WOJEWÓDZTWA

KUJAWSKO-

POMORSKIEGO W

TORUNIU

SŁOWACKIEGO 114

87-100 TORUŃ

pow.: Toruń

gmina: brak danych

www.sztukawyboru.pl

11

SCHRONISKO DLA

BEZDOMNYCH KOBIET I

OFIAR PRZEMOCY MOPR

KARNKOWSKIEGO 7

87-800 WŁOCŁAWEK

pow.: włocławski

gmina: Włocławek

tel: +48 54 2322816

faks: +48 54 2322816

SCHRONISKO MATKI Z

DZIECKIEM

PODMIEJSKA 2

85-453 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52 3722257

faks: +48 52 3722257

SEKCJA INTERWENCJI

KRYZYSOWEJ I

PORADNICTWA

SPECJALISTYCZNEGO

MOPR

ŻYTNIA 58

87-800 WŁOCŁAWEK

pow.: Włocławek

gmina: Włocławek

tel: +48 54 4135096

faks: +48 54 4135095

SPECJALISTYCZNY

OŚRODEK PORADNICTWA

RODZINNEGO I

INTERWENCJI

KRYZYSOWEJ

DUNIKOWSKIEGO 9

85-006 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52 3753382

faks: +48 52 3753382

STACJA OPIEKI CARITAS

KARD. WYSZYŃSKIEGO

7/9

87-100 TORUŃ

pow.: Toruń

gmina: Toruń

tel: +48 56 6590397

STOWARZYSZENI "POMOC

RODZINIE"

POZNAŃSKA 63

87-100 TORUŃ

pow.: Toruń

gmina: Toruń

STOWARZYSZENIE

"BEZPIECZEŃSTWO

DZIECKA"

TRAUGUTTA 5

85-122 BYDGOSZCZ

pow.: Bydgoszcz

gmina: Bydgoszcz

tel: +48 52 3736330

tel: +48 52 3735138

kom: +48 505045164

faks: +48 52 3735139


STOWARZYSZENIE

"KAPITAŁ ZAUFANIA"

1 STYCZNIA 17

88-400 ŻNIN

pow.: żniński

gmina: Żnin

tel: +48 52 3028109

STOWARZYSZENIE

"POMOC RODZINIE"

POZNAŃSKA 63

87-100 TORUŃ

pow.: Toruń

gmina: Toruń

tel: +48 56 6211152

STOWARZYSZENIE AZYL

NA RZECZ POMOCY

KOBIETOM I DZIECIOM

OFIAROM PRZEMOCY -

OŚRODEK POMOCY DLA

OSÓB

POKRZYWDZONYCH

PRZESTĘPSTWEM

BRZOZOWA 9

87-100 TORUŃ

pow.: Toruń

gmina: Toruń

tel: +48 56 6575861

kom: +48

602494791600201114

faks: +48 56 6575862

www: www.azyltorun.org.pl

ŚWIETLICA

ŚRODOWISKOWA

ŁĄKOWA 13

87-100 TORUŃ

pow.: Toruń

gmina: Toruń

tel: +48 56 6231214

kom: +48 605306643

ŚWIETLICA

TERAPEUTYCZNA. PUNKT

KONSULTACYJNY DLA

OFIAR PRZEMOCY W

RODZINIE

KS. PIOTRA SKARGI 1

89-100 NAKŁO N/NOTECIĄ

pow.: nakielski

gmina: Nakło nad Notecią

tel: +48 52 3860892

www.sztukawyboru.pl

- 12 -

„DWIE STRONY GRY” II miejsce w kategorii szkół ponadgimnazjalnych

XIII Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy

Autor scenariusza: Anna Gagajek

Klasa: III szkół gimnazjalnych, szkoły ponadgimnazjalne


Temat: „Dwie strony gry. Skutki zażywania środków

psychoaktywnych”


1. Cele lekcji:

a) ogólne, wychowawcze:

- kształtowanie właściwej postawy wobec narkotyków,

b) szczegółowe:

- uczeń wymienia negatywne skutki zażywania narkotyków w różnych sferach życiowych,

- uczeń podaje przykłady czynników chroniących przed sięganiem po narkotyki.

2. Metody pracy: pogadanka, dyskusja, metody poszukujące.

3. Organizacyjne formy pracy uczniów: praca jednostkowa, zbiorowa oraz grupowa.

4. Środki i pomoce dydaktyczne: DVD lub laptop z rzutnikiem, płyta z filmem, arkusze szarego papieru, małe

kolorowe karteczki, długopisy, flamastry, karteczki z nazwami sfer (zał. nr 1), magnesy lub taśma

samoprzylepna, przezroczyste naczynie (np. wazon), kamienie, kasztany lub orzechy, koszyk lub czapka.

PRZEBIEG LEKCJI


CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 5 minut

Powitanie grupy.

Zapoznanie uczniów z projektem „Sztuka wyboru”- „Sztuka wyboru” to prewencyjno-profilaktyczny projekt

Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego i Komendy Wojewódzkiej w Bydgoszczy,

który ma zachęcić młodzież do rozwijania swoich pasji. I edycja programu nosiła tytuł „Kręcę filmy a nie

jointy”.

Przedstawienie tematu oraz celu zajęć.

CZĘŚĆ PODSTAWOWA

czas pracy 35 minut

Projekcja filmu.

Nauczyciel zadaje pytanie o wrażenia z filmu,

a następnie o negatywne skutki zażywania

narkotyków, jakich doświadczyły bohaterki (trudności

zdrowotne z możliwym zagrożeniem życia, brak

umiejętności radzenia sobie w trudnej sytuacji,

konflikty interpersonalne, możliwość utraty przyjaciół,

poczucie winy wynikające z pozostawienia drugiej

osoby bez pomocy).

Uczniowie dzielą się wrażeniami z obejrzanego filmu

oraz wymieniają negatywne skutki zażywania

narkotyków, jakie zaobserwowali u bohaterek.

Nauczyciel wywiesza na tablicy kartki z nazwami sfer

(zał. nr 1), w jakich mogą następować negatywne

skutki stosowania substancji psychoaktywnych.

Ustawia w widocznym miejscu przezroczyste

naczynie.

Uczniowie podają przykłady negatywnych skutków

zażywania narkotyków w każdej z wymienionych sfer

(zał. nr 2). Przykłady mogą zapisywać na tablicy. Gdy

uczeń wymieni lub zapisze negatywny skutek, wrzuca

do naczynia kamień lub kasztan.

www.sztukawyboru.pl

- 13 -

Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel prezentuje

uczniom ilość kamieni w naczyniu.

„Same straty”. Nauczyciel rozdaje uczniom po jednej

kolorowej karteczce (wskazana jest jak największa

ilość kolorów).

Uczeń zapisuje na karteczce to, co dla siebie cennego

mógłby stracić w wyniku zażywania narkotyków –

jeden maksymalnie dwa przykłady, tak jak dziewczyna

w filmie straciła szansę na sukces, czego symbolem są

porzucone baletki. Uczniowie wrzucają karteczki

do koszyka, worka lub czapki. Następnie jeden z

uczniów odczytuje wartości losując po kolei wszystkie

karteczki z koszyka. Wylosowane karteczki

pozostawia na biurku lub stoliku.

„Co Cię chroni?” Nauczyciel dzieli klasę na cztery

sześcioosobowe grupy. Każda grupa otrzymuje duży

arkusz szarego papieru.

W każdej grupie uczniowie odrysowują na arkuszu

szarego papieru postać jednego z uczniów, w którą

wpisują następnie czynniki chroniące przed sięganiem

po narkotyki:

- głowa: myśli, cechy, umiejętności,

- ręce: to, co robimy, wykonujemy, czego dotykamy,

- serce: to, co czujemy,

- nogi: to, gdzie chodzimy, przebywamy itp.

* Uczniowie mogą wpisywać czynniki chroniące

bez podziału na poszczególne części ciała.

Grupy prezentują swoje prace, wywieszając arkusze

z postaciami na tablicy lub na ścianach.

Prowadzący podsumowuje i ewentualnie uzupełnia

(zał. nr 3).

CZĘŚĆ KOŃCOWA

Czas pracy 5 minut

Prowadzący prosi, aby uczniowie zastanowili się,

której umiejętności z wymienionych w poprzednim

ćwiczeniu im brakuje lub mają ją najsłabiej

rozwiniętą.

Prowadzący wybiera umiejętność najczęściej

wymienianą i informuje uczniów, że będzie ona

tematem następnej lekcji (np. asertywność, radzenie

sobie ze stresem, umiejętność rozwiązywania

konfliktów itp.)

Prowadzący dziękuje za udział w zajęciach i prosi

uczniów, aby każdy odnalazł karteczkę z zapisaną

wcześniej wartością.

Prowadzący podkreśla, iż uczniowie nadal posiadają

wymienione wartości.

Uczniowie wymieniają umiejętności chroniące

przed sięganiem po narkotyki, a których im brakuje

lub mają najsłabiej rozwinięte.

Uczniowie odszukują swoje karteczki z zapisanymi

wcześniej wartościami, które mogliby stracić

w wyniku zażywania narkotyków.

www.sztukawyboru.pl

- 14 -

Załącznik nr 1 SKUTKI FIZYCZNE

SKUTKI PSYCHICZNE

SKUTKI PRAWNE

SKUTKI SPOŁECZNE

SKUTKI EKONOMICZNE

.....................................................................................................................................................................................

Załącznik nr 2 – Przykłady skutków stosowania substancji psychoaktywnych Skutki fizyczne

- kichanie, nadmierna wydzielina z nosa i oczu

- kaszel, dolegliwości dróg oddechowych

- nadmierne zmniejszenie lub zwiększenie wagi ciała

- nieopanowane ruchy, skurcze, drgawki

- osłabienia, omdlenia, bezsenność

- pogorszenia stanu uzębienia

- bóle różnych części ciała

- zaburzenia rytmu serca, zawał serca, udar mózgu

- zatrucie

- uzależnienie

Skutki psychiczne

- zaburzenia psychiczne

- stany lękowe

- drażliwość, nerwowość, zmiany nastroju

- urojenia prześladowcze, podejrzliwość

- schizofrenia, depresja

- syndrom amotywacyjny – lenistwo, zobojętnienie

- zaburzenia pamięci, uwagi i koncentracji

- zaburzenia zachowania i osobowości

Skutki prawne

- kara pozbawienia wolności do lat 3 za posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych

- kara pozbawienia wolności do lat 2 za udzielanie innej osobie środka odurzającego lub substancji

psychotropowej lub nakłanianie do użycia tego środka lub substancji

Skutki społeczne

- konflikty w rodzinie

- utrata przyjaciół

- zaniedbania w nauce i pracy, utrata pracy

Skutki ekonomiczne

- ciągły brak pieniędzy

- trudności finansowe, długi

........................................................................................................................................................................ .............

Załącznik nr 3 – Przykłady czynników chroniących przed sięganiem po narkotyki - miłość, przyjaźń, bliskość drugiej osoby

- poczucie więzi i przynależności do rodziny

- ciepło, czułość, akceptacja

- możliwość rozmowy z drugą osobą

- posiadanie dobrego przykładu, autorytetu

- wiara, religia, modlitwa

- poczucie własnej wartości, wiara w siebie i swoje możliwości

- cele, plany życiowe

- orientacja na naukę i karierę zawodową

- posiadanie wielu zainteresowań, aktywne spędzanie czasu wolnego (hobby, sport, dorywcza praca zarobkowa,

wolontariat)

- asertywność, dobre umiejętności komunikacyjne, umiejętność odmawiania

- konstruktywne sposoby radzenia sobie ze stresem

- umiejętność rozwiązywania sytuacji konfliktowych

- dezaprobata dla używania narkotyków przez znaczące osoby z bliskiego otoczenia; przekonanie, że narkotyki

rujnują człowiekowi życie; obawa przed uzależnieniem się

www.sztukawyboru.pl

- 15 -

„CZY CHCESZ ŻYĆ W FAŁSZYWEJ

RZECZYWISTOŚCI?” II miejsce w kategorii szkół gimnazjalnych

Gimnazjum nr 32 w Bydgoszczy

Autor scenariusza: Marzena Nowakowska

Klasa: I-III szkół gimnazjalnych

Przedmiot: godzina wychowawcza/zajęcia profilaktyczne

Temat: „Czy chcesz żyć w fałszywej rzeczywistości? Czyli

rzecz o tym, dlaczego nie warto sięgać po narkotyki”

Typ lekcji: problemowa, operacyjna

1. Cele lekcji:

a) ogólne:

- uświadomienie zagrożeń płynących z zażywania narkotyków,

- kształtowanie postawy odpowiedzialności za życie własne i innych,

- doskonalenie pracy w grupie,

b) szczegółowe:

dydaktyczne:

- uczeń wymienia i opisuje negatywne skutki oddziaływania narkotyków na organizm i życie

młodego człowieka,

- uczeń właściwie odczytuje komunikat zawarty w filmie o tematyce profilaktycznej,

- uczeń redaguje samodzielnie poprawny tekst do hasła reklamowego o charakterze

antynarkotykowym,

wychowawcze:

- uczeń planuje sposoby zapobiegania rozpowszechnianiu narkotyków wśród młodzieży

w oparciu o plan zdrowego życia w przyszłości,

- uczeń podaje przykłady postaw odpowiedzialności za swoje zdrowie oraz życie rówieśników.

2. Metody pracy: pogadanka, metoda Ale kino, giełda pomysłów, dyskusja.

3. Formy pracy uczniów: indywidualna, grupowa, zbiorowa.


- projektor + ekran + komputer + głośniki,

- 3 duże arkusze szarego papieru,

- różnobarwne flamastry.

PRZEBIEG LEKCJI


CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 5 minut

„Burza mózgów": zapis na arkuszu szarego papieru

wszystkich skojarzeń z odpowiedziami na pytania,

które zadaje nauczyciel:

*Dlaczego młodzi ludzie sięgają/ mogą sięgać

po narkotyki?

*W jaki sposób może to wpływać na ich

funkcjonowanie w szkole/domu/wśród znajomych?

Uczniowie zapisują na arkuszu przedstawione

i uzasadnione wypowiedzi, stawiają hipotezy,

wyrażają swoje zdanie i uzasadniają opinie.

www.sztukawyboru.pl

- 16 -

CZĘŚĆ PODSTAWOWA

czas pracy 35 minut (w tym 4 minuty – projekcja filmu)

Nauczyciel prezentuje film.

Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję i zadaje pytania:

* Jakie uczucia towarzyszyły Ci podczas oglądania

filmu?

* Która scena wywarła na Tobie największe wrażenie

i dlaczego?

* Nazwij problem przedstawiony w filmie.

* Jakie inne zakończenie mógłby mieć film

przygotowany przez Waszych rówieśników?

Uczniowie oglądają film: „Czy chcesz żyć

w fałszywej rzeczywistości?”

Uczniowie odpowiadają na pytania, formułują

hipotezy i tezy do stawianych problemów.

„Burza mózgów”: zapis na kolejnym arkuszu szarego

papieru wszystkich skojarzeń z odpowiedzią

na pytanie:

*Jakie mogą być negatywne skutki zażywania

narkotyków? (na podstawie filmu, własnych

spostrzeżeń oraz dyskusji z początku zajęć).

Uczniowie odpowiadają na pytania - podchodzą

do rozłożonego/zawieszonego arkusza i umieszczają

na nim odpowiedzi.

Nauczyciel dzieli zespół klasowy na dwuosobowe

podzespoły. Każda para otrzymuje 1 kontrowersyjne

hasło związane tematycznie z narkotykami.

Nauczyciel dzieli salę na trzy części: część na TAK,

część na NIE i część NEUTRALNĄ.

Uczniowie otrzymują hasła (załącznik nr 1).

Uczniowie ustalają, czy otrzymany tekst jest zgodny

z rzeczywistym stanem, zajmują miejsce w sali jeśli

uważają, że tekst, który otrzymali jest prawdziwy

– na TAK, jeśli nie – na NIE, itd. Uczniowie

uzasadniają zajęcie stanowiska.

Powrót do arkusza szarego papieru, na którym

uczniowie mają dopisać to, co można i powinno się

zrobić zamiast szukania ucieczki w narkotyki (np.

szukanie pomocy u rodziców, rozmowy

z przyjaciółmi, rozwijanie zainteresowań, sport itd.)

Uczniowie pracują w grupach. Podają alternatywę

do ulegania nałogowi narkomanii.

Uczniowie zapisują rady dla młodych ludzi, którzy

mogą stanąć w obliczu konieczności dokonania

wyboru: Biorę lub nie! Co można zrobić, by być

szczęśliwym bez narkotyków (dlaczego warto zdrowo

żyć?)

Nauczyciel przydziela zadania do pracy

w dwuosobowych grupach na podstawie

przeprowadzonych zajęć oraz obejrzanego filmu:

* Stwórz hasło reklamowe o charakterze

antynarkotykowym, skierowane do młodych ludzi,

które można wykorzystać na plakacie o charakterze

profilaktycznym.

Uczniowie pracują w grupach: formułują hipotetyczne

hasła reklamowe, dyskutują i sporządzają hasła

ostateczne.

Omówienie zaprezentowanych haseł o tematyce

antynarkotykowej i samoocena.

Uczniowie prezentują zaprojektowane hasła

o tematyce antynarkotykowej, skierowane do młodych

ludzi. Przywieszają swoje hasła na kartkach

do tablicy. Pozostali uczniowie doklejają małe,

kolorowe karteczki pod hasłami, które są ich zdaniem

najtrafniejsze. W razie potrzeby uczniowie

uzasadniają swoje stanowisko.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

czas pracy 5 minut

Zadanie domowe.

Przemyślę zagadnienie:

* Czy film, który zrealizowali moi rówieśnicy, może odegrać ważną rolę w życiu nastolatka, który stanie przed

koniecznością dokonania wyboru: Biorę lub odmawiam?

www.sztukawyboru.pl

- 17 -

Załącznik nr 1

NARKOTYKI POMAGAJĄ UCIEC OD PRZYKROŚCI

NARKOTYKI POWODUJĄ UZALEŻNIENIE

NARKOTYKI CZYNIĄ CZŁOWIEKA TWARDYM

NARKOTYKI SZKODZĄ CZŁOWIEKOWI

NARKOTYKI POPRAWIAJĄ SAMOPOCZUCIE

NARKOTYKI SĄ DROGIE

NARKOTYKI DODAJĄ ODWAGI

NARKOTYKI NIE ROZWIĄZUJĄ ŻADNYCH PROBLEMÓW

NARKOTYKI SĄ CZYMŚ BEZSENSOWNYM

NARKOTYKI POZWALAJĄ NAWIĄZAĆ PRZYJAŹŃ

NARKOTYKI PROWADZĄ DO OSAMOTNIENIA

NARKOTYKI USPOKAJAJĄ

LUDZIE, KTÓRZY SĄ UZALEŻNIENI OD NARKOTYKÓW SĄ SAMI SOBIE WINNI

POD DZIAŁANIEM NARKOTYKU NIE MOŻNA SENSOWNIE MYŚLEĆ

DLA CIEKAWOŚCI NALEŻY SPRÓBOWAĆ NARKOTYKU

NARKOTYKI PROWADZĄ DO NIESZCZĘŚCIA

NARKOTYK DAJE WOLNOŚĆ

NARKOTYKI PROWADZĄ DO NARKOMANII

NARKOTYKI DAJĄ JASNOŚĆ UMYSŁU

NARKOTYKÓW UŻYWA SIĘ O WIELE MNIEJ, NIŻ LUDZIE SĄDZĄ

NARKOTYKI POMAGAJĄ, GDY SIĘ JEST OSAMOTNIONYM

NARKOTYKI NISZCZĄ NASZĄ OSOBOWOŚĆ

www.sztukawyboru.pl

- 18 -

„PO CIEMNEJ STRONIE” III miejsce w kategorii szkół ponadgimnazjalnych

Zespół Szkół Zawodowych w Brodnicy

Autor scenariusza: Monika Różańska

Klasa: szkoły ponadgimnazjalne

Przedmiot: godzina do dyspozycji wychowawcy,

2 jednostki lekcyjne

Temat: „Po ciemnej stronie”

Typ lekcji: warsztat

1. Cele lekcji:

a) ogólne:

dydaktyczne:

- nabywanie wiedzy dotyczącej zagrożeń związanych z narkotykami,

wychowawcze:

- budowanie refleksyjnego spojrzenia na problem zażywania narkotyków,

b) szczegółowe:

- uczestnik wymienia powody brania narkotyków,

- uczestnik charakteryzuje fazy uzależnienia i wynikające z nich konsekwencje,

2. Metody pracy: - zadania problemowe w grupach,

- praca z filmem „Ale kino”,

- dokończenie historii – „scenorysy”,

- utracone wartości,

- wykrzyczane hasła.

3. Organizacyjne formy pracy uczniów: jednostkowa, grupowa, zespołowa.


- film „Po ciemnej stronie” – komputer z projektorem multimedialnym,

- kartki, ołówki, długopisy, flipchart,

- materiały dla prowadzącego (zał. 1 i 2).

www.sztukawyboru.pl

- 19 -

PRZEBIEG LEKCJI


CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 5 minut

Nauczyciel przedstawia temat, cel zajęć, czas trwania,

zasady pracy warsztatowej w grupie.

Uczniowie zapoznają się z tematem i celem zajęć.

Zadają pytania dotyczące organizacji zajęć. Zgłaszają

swoje uwagi związane z zasadami pracy.

Pierwsza projekcja filmu z komentarzem nauczyciela:

*Film został przygotowany w całości przez osoby

w waszym wieku. Zespół młodych filmowców ze swojej

perspektywy pokazał problemy wynikające z zażywania

narkotyków.

Uczniowie oglądają film.

CZĘŚĆ PODSTAWOWA

czas pracy 70 minut

Nauczyciel wprowadza informację: co piąty nastolatek

sięga po narkotyki.

Dzieli grupę na 4-6 osobowe zespoły. Podaje zadanie

dla grup: wypiszcie powody brania narkotyków

przez młodzież.

Po zakończeniu pracy nauczyciel podaje instrukcję:

wybierzcie z grupy lidera, który przedstawi

wypracowane materiały.

Nauczyciel wybiera ucznia, który zapisze na dużej

kartce powody sięgania po narkotyki.

Nauczyciel podsumowuje to zadanie: nierozwiązane

trudności, niewyrażone emocje, trudności z

odmawianiem powodują, że ludzie sięgają po

narkotyki zapominając o konsekwencjach.

Uczniowie dzielą się na grupy. Odpowiadają

na pytanie: Jakie są powody sięgania po narkotyki

przez młodzież?

Liderzy grup przedstawiają wypracowane materiały.

Wybrany uczeń zapisuje przykłady na dużej kartce.

Ponowna projekcja filmu „Po ciemnej stronie”

do sceny, kiedy kamera skierowana jest na leżącą

na ziemi kopertę (2,39 min.).

Przed rozpoczęciem projekcji nauczyciel podaje

instrukcję: podczas powtórnego oglądania filmu

zwróćcie uwagę na to, jakie powody kierowały

głównym bohaterem filmu. Wypiszcie je podczas

oglądania filmu.

Po projekcji nauczyciel zadaje pytanie:

* Jak może skończyć się historia Marka?

W trakcie tworzenia filmu twórcy posługują się

scenorysem, czyli rozrysowują poszczególne kadry

filmu. W celu dokończenia obejrzanej historii

nauczyciel prosi każdą z grup o stworzenie scenopisu.

Uczniowie oglądają film, poszukują powodów,

dla których główny bohater filmu sięgnął po narkotyki.

Uczniowie przedstawiają powody brania narkotyków.

Uczniowie pracują w grupach. Tworzą zakończenie

oglądanej historii w formie obrazkowej, posługują się

kredkami, ołówkiem, dużym arkuszem papieru.

Uczniowie zawieszają swoje prace na ścianie w sali

lekcyjnej.

www.sztukawyboru.pl

- 20 -

PRZERWA ŚRÓDLEKCYJNA

10 minut

Podsumowanie poprzedniego ćwiczenia.

Nauczyciel omawia historyjki stworzone przez

uczniów, akcentując to, co główny bohater stracił

przez zażywanie narkotyków: doświadczenia

traumatyczne, a na pewno takimi są przeżycia

głównego bohatera, wpływają nieodwracalnie

na psychikę i ciało człowieka

Dokończenie projekcji filmu. Jakie są konsekwencje

psychiczne i fizyczne zażywania narkotyków?

Nauczyciel posługuje się zał. 1. Rozdaje go każdej

z grup.

Lider zespołu przedstawia wypracowany scenorys.

Uczniowie oglądają zakończenie filmu.

Uczniowie zapoznają się z fizycznymi skutkami brania

narkotyków.

Nauczyciel omawia fazy uzależnienia. Przedstawia

szczególnie zmiany zachowania osoby uzależnionej

w danej fazie (zał. 2 – część dla nauczyciela).

„Utracone wartości”.

Nauczyciel rozdaje kartki z wcześniej omówionymi

fazami uzależnienia. Zespół jest podzielony na cztery

grupy. Każda grupa analizuje jedną fazę. Prowadzący

podaje zadanie: w grupach poszukajcie odpowiedzi

na pytanie jak zachowanie nastolatka w danej fazie

wpływa na jego funkcjonowanie w szkole,

w kontaktach z rodzicami oraz rówieśnikami?

Co traci zażywając narkotyki w podanych wyżej

obszarach? (np. wykształcenie, uczestnictwo

w ciekawych wydarzeniach, radość z sukcesów,

zaufanie rodziców, przyjaźń).

Podsumowanie zadania. Uczestnicy przyklejają

karteczki na tablicy.

Pojawia się komentarz nauczyciela: to wszystko

odchodzi bezpowrotnie i trzeba bardzo dużo wysiłku,

żeby potem odbudować nasz system wartości, więzi

rodzinne, grono przyjaciół.

Nauczyciel podsumowuje: ceną brania narkotyków

jest nie tylko strata pieniędzy i zdrowia, ale również

wiele ważnych wartości i relacji, które przestają być

ważne dla osoby uzależnionej.

Uczniowie zapoznają się z fazami uzależnienia

i zmianami w zachowaniach.

Uczniowie dzielą się na cztery grupy. Szukają

odpowiedzi na pytanie postawione przez nauczyciela.

Wypisują wartości, rzeczy materialne, duchowe

i psychiczne, które osoba uzależniona traci w danej

fazie pod wpływem swojego zachowania. Każdą stratę

uczniowie wypisują na oddzielnej samoprzylepnej

kartce.

Każda osoba z grupy podchodzi i przywiesza karteczki

na tablicy.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

czas pracy 5 minut

Wykrzyczane hasła.

Nauczyciel podaje zadanie podsumowujące:

zredagujcie hasło zachęcające do życia

bez narkotyków.

Podsumowanie.

Każdy zespół tworzy swoje hasła.

Każda grupa wykrzykuje stworzone hasło.

www.sztukawyboru.pl

- 21 -

Załącznik nr 1 - materiały dla zespołów

FAZA I – Eksperymentowania

Najczęstsze narkotyki: Alkohol, tytoń, marihuana, środki wziewne.

Model używania: Na przyjęciach, pod presją otoczenia, w weekendy.

Środki gratisowe, niekupowane.

Dzięki niskiej tolerancji łatwo o stan odurzenia.

Łatwy dostęp w domu lub u przyjaciół.

Zachowanie: Bez widocznych zmian.

Drobne kłamstwa.

Samopoczucie: Jest dobre, czasem występują przykre następstwa zażycia.

FAZA II – Nadużywania (poszukiwania narkotycznych wrażeń, faza nadużywania)

Najczęstsze narkotyki: Jak w fazie I oraz haszysz i pigułki, głównie amfetamina (pobudzające)

oraz barbiturany (uspokajające)

Modele używania: Zaplanowane użycie wraz z zakupem środka i często samotna konsumpcja.

Tolerancja może się zwiększyć.

Odurzanie się nie tylko w weekendy, lecz zdarza się w tygodniu.

Konsumpcja, dotąd z wyboru, zaczyna być potrzebą - zależność psychiczna.

Zachowanie: Początki podwójnego życia.

Zmiana środowiska i kolegów.

Zamknięcie się w sobie i zły nastrój.

Początki agresywności i planowego kamuflażu.

Zarzucenie hobby i zainteresowań.

Pogorszenie się ocen w szkole.

Pierwsze „przerwy w życiorysie”.

Rosnące upodobanie do posługiwania się slangiem.

Agresja słowna.

Początki kłamstwa, pożyczania pieniędzy i kradzieży.

Samopoczucie: Duma z poczucia kontroli nad użyciem środków – próby kontroli nad narkotykiem.

Doświadczenia stanów maksymalnej euforii w odurzeniu.

Łagodne stany dyskomfortu po ustąpieniu działania środka.

www.sztukawyboru.pl

- 22 -

FAZA III – Niepokoju (uzależnienie od doznań po zażyciu narkotyku)

Najczęstsze narkotyki: Tak jak w fazie I, II oraz kokaina, PCP, LSD, grzyby halucynogenne i opium.

Model używania: Przyjmowanie narkotyku codziennie, ciągi.

Coraz częstsze odurzanie się w samotności.

Ciągły stan odurzenia.

Podejmowanie prób zmniejszenia dawek lub rzucania nałogu- bez skutku.

Pierwsze przedawkowania i "nawroty doznań".

Zachowanie: Coraz gorsze.

Zaniechanie kontaktów z kolegami niezażywającymi narkotyków.

Jawne identyfikowanie się z narkomanami.

Kłamstwo staje się patologiczne.

Kradzieże i handel narkotykami dla zdobycia pieniędzy.

Niepowodzenie w szkole, wagarowanie, porzucenie szkoły.

Incydenty z policją.

Utrata pracy.

Kłótnie i bijatyki z domownikami na porządku dziennym.

Początki przewlekłego kaszlu.

Ogólne pogorszenie stanu zdrowia.

Samopoczucie: Chęć odurzania się treścią życia, przymus.

Nawracające bolesne poczucie winy i wstydu.

Obniżająca się samoocena.

Złudzenie służące tłumieniu negatywnych uczuć. System iluzji.

Pojawienie się myśli samobójczych.

Subiektywne postrzeganie odurzenia jako stanu normalnego.

FAZA IV - Chroniczna (narkotyk potrzebny do normalnego samopoczucia)

Najczęstsze narkotyki: Jak w poprzednich fazach oraz heroina.

Model używania: Stałe używanie. Wysoka tolerancja, wyższe dawki, bardzo wysokie koszty.

Brak kontroli nad używaniem.

Niemożność odróżnienia stanu normalnego od stanu odurzenia.

Częste przedawkowania.

Zachowanie: Całkowite wyniszczenie fizyczne.

Chroniczny kaszel.

Częste kłopoty z policją.

Niemożność utrzymania zatrudnienia i kontynuowania jakiejkolwiek aktywności.

Wybuchy wściekłości. Agresja wobec rodziny i innych.

Ciężka paranoja.

"Przerwy w życiorysie", "Nawroty doznań" ("suchy kac").

Samopoczucie: Depresja wymuszająca przyjęcie środka.

Funkcjonowanie i normalne samopoczucie jedynie po przyjęciu środka.

Stale obecne poczucie winy, żal, wstyd i lęk.

Poczucie własnej wartości i ego zredukowane niemal do zera.

Bardzo częste myśli samobójcze.

Narkotyk stał się niezbędny.

www.sztukawyboru.pl

- 23 -

Załącznik nr 2 - część dla nauczyciela

FAZY NARKOMANII

FAZA I – Eksperymentowania

Najczęstsze narkotyki: Alkohol, tytoń, marihuana, środki wziewne.

Model używania: Na przyjęciach, pod presją otoczenia, w weekendy.

Środki gratisowe, niekupowane.

Dzięki niskiej tolerancji łatwo o stan odurzenia.

Łatwy dostęp w domu lub u przyjaciół.

Zachowanie: Bez widocznych zmian.

Drobne kłamstwa.

Samopoczucie Jest dobre, czasem występują przykre następstwa zażycia.

FAZA II – Nadużywania (poszukiwania narkotycznych wrażeń, faza nadużywania)

Najczęstsze narkotyki: Jak w fazie I oraz haszysz i pigułki, głównie amfetamina (pobudzające)

oraz barbiturany (uspokajające).

Modele używania: Zaplanowane użycie wraz z zakupem środka i często samotna konsumpcja.

Tolerancja może się zwiększyć.

Odurzanie się nie tylko w weekendy, lecz zdarza się w tygodniu.

Konsumpcja, dotąd z wyboru, zaczyna być potrzebą - zależność psychiczna.

Zachowanie: Początki podwójnego życia.

Zmiana środowiska i kolegów.

Zamknięcie się w sobie i zły nastrój.

Początki agresywności i planowego kamuflażu.

Zarzucenie hobby i zainteresowań.

Pogorszenie się ocen w szkole.

Pierwsze „przerwy w życiorysie”.

Rosnące upodobanie do posługiwania się slangiem.

Agresja słowna.

Początki kłamstwa, pożyczania pieniędzy i kradzieży.

Samopoczucie: Duma z poczucia kontroli nad użyciem środków – próby kontroli nad narkotykiem.

Doświadczenia stanów maksymalnej euforii w odurzeniu.

Łagodne stany dyskomfortu po ustąpieniu działania środka.

FAZA III – Niepokoju (uzależnienie od doznań po zażyciu narkotyku)

Najczęstsze narkotyki: Tak jak w fazie I, II oraz kokaina, PCP, LSD, grzyby halucynogenne i opium.

Model używania: Przyjmowanie narkotyku codziennie, ciągi.

Coraz częstsze odurzanie się w samotności.

Ciągły stan odurzenia.

Podejmowanie prób zmniejszenia dawek lub rzucania nałogu- bez skutku.

Pierwsze przedawkowania i „nawroty doznań".

Zachowanie: Coraz gorsze.

Zaniechanie kontaktów z kolegami niezażywającymi narkotyków.

Jawne identyfikowanie się z narkomanami.

Kłamstwo staje się patologiczne.

Kradzieże i handel narkotykami dla zdobycia pieniędzy.

Niepowodzenie w szkole, wagarowanie, porzucenie szkoły.

www.sztukawyboru.pl

- 24 -

Incydenty z policją.

Utrata pracy.

Kłótnie i bijatyki z domownikami na porządku dziennym.

Początki przewlekłego kaszlu.

Ogólne pogorszenie stanu zdrowia.

Samopoczucie: Chęć odurzania się treścią życia, przymus.

Nawracające bolesne poczucie winy i wstydu.

Obniżająca się samoocena.

Złudzenie służące tłumieniu negatywnych uczuć. System iluzji.

Pojawienie się myśli samobójczych.

Subiektywne postrzeganie odurzenia jako stanu normalnego.

FAZA IV - Chroniczna (narkotyk potrzebny do normalnego samopoczucia)

Najczęstsze narkotyki: Jak w poprzednich fazach oraz heroina.

Model używania: Stałe używanie. Wysoka tolerancja, wyższe dawki, bardzo wysokie koszty.

Brak kontroli nad używaniem.

Niemożność odróżnienia stanu normalnego od stanu odurzenia.

Częste przedawkowania.

Zachowanie: Całkowite wyniszczenie fizyczne.

Chroniczny kaszel.

Częste kłopoty z policją.

Niemożność utrzymania zatrudnienia i kontynuowania jakiejkolwiek aktywności.

Wybuchy wściekłości. Agresja wobec rodziny i innych.

Ciężka paranoja.

„Przerwy w życiorysie". „Nawroty doznań" („suchy kac").

Samopoczucie: Depresja wymuszająca przyjęcie środka.

Funkcjonowanie i normalne samopoczucie jedynie po przyjęciu środka.

Stale obecne poczucie winy, żal, wstyd i lęk.

Poczucie własnej wartości i ego zredukowane niemal do zera.

Bardzo częste myśli samobójcze.

Narkotyk stał się niezbędny.

Źródło:

Dimoff T., Carper S., „Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki", Warszawa 1993.

www.sztukawyboru.pl

- 25 -

„ZATRUTA MIŁOŚĆ” III miejsce w kategorii szkół gimnazjalnych

Gimnazjum nr 3 w Nakle nad Notecią

Autor scenariusza: Marta Miciuta

Klasa: I-III szkoły gimnazjalne

Przedmiot: GDDW

Temat: „Dramat jednego aktora pod tytułem:

Uzależnienie”

1. Cele lekcji:

a) ogólne:

- kształtowanie negatywnej postawy wobec stosowania narkotyków,

b) szczegółowe-uczeń wymienia:

- przyczyny sięgania po narkotyki,

- alternatywne sposoby zachowań, sposobów osiągnięcia danego celu,

- swoje mocne strony pozwalające mu nie sięgać po narkotyki.

2. Metody pracy: „burza mózgów", twórcze rozwiązywanie problemów, prezentacja filmu, metoda skojarzeń.

3. Organizacyjne formy pracy uczniów: praca zespołowa, indywidualna.

4. Środki i pomoce dydaktyczne: kartki (flipchart), małe karteczki samoprzylepne, markery, rzutnik,

komputer, film.

PRZEBIEG LEKCJI

CZYNOŚCI NAUCZYCIELA CZYNNOŚCI UCZNIA

CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 10 minut

Sprawdzenie obecności uczniów. Wprowadzenie

tematu lekcji.

I Ćwiczenie „Skojarzenia” (wprowadzenie tematu)

Nauczyciel dzieli klasę na pięcioosobowe grupy.

Rozdaje kartki i markery. Następnie wyświetla film.

Po prezentacji prosi uczniów o wypisanie w ciągu

dwóch minut jak najwięcej skojarzeń, które się

pojawiły w związku z wyświetlonym filmem. Prosi

każdą z grup o policzenie ilości skojarzeń i odczytanie

według liczebności.

Podsumowuje wymienione skojarzenia.

Uczniowie oglądają film. Wypisują skojarzenia

związane z filmem. Liczą wypisane skojarzenia

i wybierają z każdej grupy osobę, która je odczyta.

www.sztukawyboru.pl

- 26 -

CZĘŚĆ PODSTAWOWA

czas pracy 25 minut

I Ćwiczenie „A dlaczego?”

Nauczyciel rozdaje kartki, markery i prosi uczniów

o podzielenie kartki na dwie części. Następnie

nauczyciel zamienia kartki między grupami.

Nauczyciel prosi każdą z grup o odczytanie po kolei

wypełnionych tabelek. Nauczyciel podsumowuje treści

przedstawione przez uczniów, ewentualnie uzupełnia.

Uczniowie w grupach wypisują po lewej stronie

od myślnika odpowiedzi na pytanie:

* Dlaczego młodzież zażywa narkotyki? (5 minut)

Kolejna grupa w prawej rubryce ma wypisać w ciągu

pięciu minut alternatywne sposoby osiągnięcia danego

celu, wobec przyczyn podanych w lewej części tabelki.

Przykład:

Przyczyny zażywania

narkotyków

Alternatywne sposoby

osiągnięcia danego celu.

chęć zaimponowania

innym

zaimponowanie

osiągnięciami

sportowymi

II Ćwiczenie „A co ja robię?”

Nauczyciel rozdaje karteczki samoprzylepne i prosi

uczniów o wypisanie jednej mocnej cechy

(osobowości, charakteru lub sposobu aktywności),

która pozwala uczniom nie sięgać po narkotyki.

Następnie zbiera kartki i na nowo, losowo rozdaje

uczniom.

Uczniowie zapisują odpowiedzi i po kolei je

odczytują.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

czas pracy 5 minut

I Ćwiczenie „Rundka”

Nauczyciel prosi uczniów o odpowiedzenie po kolei

na pytanie:

* Co zapamiętałem z zajęć, co mnie zaskoczyło?

Uczniowie po kolei odpowiadają jednym zdaniem

na pytanie.

www.sztukawyboru.pl

- 27 -

„ŚCIEŻKA” Wyróżnienie

Zespół Szkół Elektronicznych w Bydgoszczy

Autor scenariusza: Wojciech Hermanowski


Temat: „Ścieżki życia, czyli jak decyzje wpływają

na przyszłość”

Typ lekcji: lekcja wychowawcza

1. Cele lekcji:

a) ogólne:

- kształtowanie właściwych postaw wobec narkomanii i uzależnień,

- pobudzanie do refleksji nad skutkami decyzji podejmowanych w rozmaitych okolicznościach,

- kształtowanie umiejętności wypowiadania własnych opinii,

- kształtowanie umiejętności analizowania treści filmów,

- pobudzenie twórczych pasji poprzez zachęcenie do tworzenia własnych filmów,

b) szczegółowe, uczeń:

- samodzielnie analizuje treść filmu,

- szuka w filmie scen, w których mógł nastąpić zwrot akcji mający znaczący wpływ na losy

bohaterów,

- wymyśla różne wersje zakończenia filmu w zależności od decyzji, jakie podejmują

bohaterowie filmu,

- wypowiada opinie na temat treści filmu oraz wpływu narkotyków i towarzystwa dilerów

na losy rówieśników – bohaterów filmu,

- określa analogie do własnych przeżyć i refleksji nad własnymi decyzjami, które mogły

wpłynąć na koleje życiowe ucznia.

2. Metody pracy: pokaz filmu i analiza jego treści, metody aktywizujące – dyskusja wielokrotna, metaplan.

3. Organizacyjne formy pracy uczniów: zespołowa, grupowa, indywidualna.

4. Środki i pomoce dydaktyczne: rzutnik lub duży monitor, nagłośnienie, plansze ze ścieżką, pisaki, karteczki

w ilości odpowiadającej liczbie uczniów w klasie.

PRZEBIEG LEKCJI


CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 5 minut

Nauczyciel zapisuje temat na tablicy i zaprasza

do obejrzenia filmu.

CZĘŚĆ PODSTAWOWA

czas pracy 35 minut

Projekcja filmu. Uczniowie oglądają film.

Nauczyciel rozpoczyna dyskusję. Zadaje pytanie:

* O czym był ten film?

Warto podkreślić znaczenie uczuć, chęci

imponowania, akceptacji w grupie itp.

Uczniowie wypowiadają się na temat treści filmu.

www.sztukawyboru.pl

- 28 -

Wspólne odnalezienie w filmie scen, w których

podjęcie innej decyzji wpłynęłoby na dalsze losy

głównego bohatera.

Nauczyciel prowadzi dyskusję, po kolei

przypominając rozgrywające się w filmie sceny.

Zapisuje hasłowo na tablicy wskazane w dyskusji

sceny.

Nauczyciel powinien doprowadzić do odnalezienia

przynajmniej sześciu scen:

1. spotkanie na ławeczce zainicjowane przez bohatera

(przygotował się, wziął odpowiednią książkę, zależało

mu na nawiązaniu kontaktu)

2. dziewczyna zauważa kokietowanie i handel

narkotykami przez dilerkę i nie mówi o tym

bohaterowi

3. bohater spóźnia się do szkoły i idzie z dilerami

na wagary

4. bohater nie odbiera telefonu od dziewczyny

5. bohater wpada w nałóg, który prowadzi

do przestępstwa

6. bohater podejmuje decyzję o samobójstwie

Przypominają sobie sceny z filmu i podają propozycje

scen.

Nauczyciel inicjuje podział na zespoły, rozdaje plansze

oraz pisaki i karteczki.

Omawia zadanie polegające na wpisaniu w ramki

z lewej strony arkusza samodzielnie opracowanego

tytułu scen zdefiniowanych w poprzednim punkcie

lekcji.

Proponuje wpisanie w ramkach po prawej stronie,

alternatywnego rozwoju wypadków w przypadku

podjęcia innej decyzji niż pokazana w filmie.

Poleca wyraźne zaznaczenie sceny, która według

członków zespołu miała kluczowe znaczenie dla

tragicznego zakończenia ścieżki życia bohatera.

Uczniowie siadają w zespołach i prowadzą

wewnętrzne, ciche dyskusje na temat możliwych

losów bohatera. Wpisują wspólnie opracowane

rozwiązania w odpowiednie ramki.

Podejmują decyzję o tym, którą ze scen uznać

za najbardziej wpływającą na losy bohatera.

Nauczyciel zachęca do przedstawienia scenariuszy,

wyznacza zespoły do referowania. Zachęca członków

pozostałych zespołów do wyrażania swoich opinii

na temat propozycji i wyciągania wniosków. Zapisuje

je na tablicy. Zespoły przedstawiają swoje scenariusze

alternatywnych ścieżek.

Nauczyciel kontroluje czas i odpowiednio kieruje

prezentacjami i dyskusją. Kładzie nacisk na

uwydatnienie problemu popadania w nałóg i zgubne

jego skutki. Zwraca uwagę na to, że nieraz decyzje

z pozoru całkowicie błahe, kierują życie

na nieodpowiednie ścieżki.

Reprezentanci zespołów prezentując plansze

przedstawiają alternatywne scenariusze. Umieszczają

plansze na tablicy.

Uczniowie biorą udział w komentowaniu rozwiązań

kolegów. Wyciągają wnioski na temat zależności

ścieżek życia od podejmowanych decyzji.

www.sztukawyboru.pl

- 29 -

CZĘŚĆ KOŃCOWA

czas pracy 5 minut

Nauczyciel podsumowuje lekcję z położeniem nacisku

na okoliczności, w jakich można wpaść w uzależnienie

i często błahych przyczyn ich powstania.

Zadaje pytanie:

* Która z podjętych w filmie decyzji była kluczowa

dla tragicznego zakończenia?

Po wspólnym ustaleniu sceny proponuje, aby każdy

położył lub przypiął swoją karteczkę pod planszą

z najciekawszym scenariuszem.

Nauczyciel ogłasza wynik głosowania.

Nauczyciel zadaje retoryczne pytanie:

* Czy na Twojej ścieżce były takie punkty, w których

inaczej podjęta decyzja zmieniłaby w znacznym

stopniu Twoje życie?

Uczniowie zastanawiają się i podejmują decyzję

o przyznaniu głosu.

Uzasadniają wybór sceny.

Rys.1. Przykład planszy każdego z zespołów

Najkrótsza droga do obłędu wiedzie przez samotność.

— Aleksander Minkowski

Księżniczka i mag

Dobro i Zło mają to samo oblicze, wszystko zależy jedynie od momentu, w którym staną na drodze człowieka.

— Paulo Coelho

Demon i panna Prym

Droga miłości bywa czasem bardzo kręta, ponieważ droga ta wiedzie nas do nieba albo prowadzi prosto

do piekieł.

— Paulo Coelho

www.sztukawyboru.pl

- 30 -

„ILUZJA” Wyróżnienie

II Liceum Ogólnokształcące w Inowrocławiu

Autor scenariusza: Mariusz Roszczyk

Klasa: I-III szkoły ponadgimnazjalne

Przedmiot: godzina wychowawcza / zajęcia profilaktyczne

Temat: „Profilaktyka rówieśnicza, czyli filmy i zabawy”

Typ lekcji: problemowa, operacyjna

1. Cele lekcji:

a) ogólne:

- uświadomienie zagrożeń płynących z zażywania narkotyków,

- kształtowanie postawy odpowiedzialności za życie własne i innych,

- doskonalenie pracy w grupie,

b) szczegółowe:

dydaktyczne:

- uczeń wymienia i opisuje negatywne skutki oddziaływania narkotyków na organizm i życie

młodego człowieka,

- uczeń właściwie odczytuje komunikat zawarty w filmie o tematyce profilaktycznej,

- uczeń wymienia warunki konieczne do stworzenia „Świata bez uzależnień”,

wychowawcze:

- przystosowanie uczniów do konfrontacji ze współczesnymi problemami,

- praca nad umiejętnościami dyskutowania uczniów.

2. Metody pracy: pogadanka, metoda „Ale kino”, giełda pomysłów, dyskusja.

3. Formy pracy uczniów: indywidualna, grupowa, zbiorowa.


- projektor + ekran + komputer + głośniki,

- 4 duże arkusze szarego papieru,

- różnobarwne flamastry,

- magnesy tablicowe.

PRZEBIEG LEKCJI


CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 5 minut

„Burza mózgów": zapis na arkuszu szarego papieru

wszystkich skojarzeń z odpowiedziami na pytania,

które zadaje nauczyciel:

*Dlaczego młodzi ludzie sięgają/mogą sięgać po

narkotyki?

*W jaki sposób może to wpływać na ich

funkcjonowanie w szkole, w domu, wśród znajomych?

Uczniowie zapisują na arkuszu przedstawione

i uzasadnione wypowiedzi, stawiają hipotezy,

wyrażają swoje zdania i uzasadniają opinie.

www.sztukawyboru.pl

- 31 -

CZĘŚĆ PODSTAWOWA

czas pracy 35 minut (w tym 4 minuty – projekcja filmu)

Nauczyciel prezentuje film i inicjuje dyskusję:

* Jakie uczucia towarzyszyły Ci podczas oglądania

filmu?

* Która scena wywarła na Tobie największe wrażenie

i dlaczego?

* Nazwij problem przedstawiony w filmie.

* Jakie inne zakończenie mógłby mieć film

przygotowany przez Waszych rówieśników?

Uczniowie odpowiadają na pytania, formułują

hipotezy i tezy do stawianych problemów.

Przygotowanie materiałów do debaty Za i przeciw.

Nauczyciel dzieli zespół klasowy na dwie grupy,

zapowiada wykonanie plakatów i debatę.

Wspólne projektowanie plakatu

„Świat bez uzależnień”.

Wykonanie plakatów reklamowo-propagandowych.

I-grupa poszukuje argumentów za

II grupa- przeciw sięganiu po narkotyki

Uczniowie formułują argumenty i kontrargumenty.

Uczniowie biorą udział w debacie. Przedstawiciele

grup mogą odwołać się do swoich zespołów, poprosić

je o wsparcie.

Uczniowie podają sposoby działania zapobiegające

narkomanii i symbolicznie przedstawiają je na

plakacie.

Uczniowie formułują hipotetyczne warunki życia

bez nałogów.

Uczniowie uzasadniają swoje stanowiska.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

czas pracy 5 minut

Nauczyciel gratuluje uczniom pracy i aktywności.

Przypina magnesami do tablicy powstały plakat

i podpisuje się pod nim, zachęcając do tego wszystkich

uczniów biorących udział w lekcji.

Zadanie domowe.

Przemyślę zagadnienie:

* Czy film zrealizowany przez moich rówieśników

może odegrać ważną rolę w życiu nastolatka, który

stanie przed koniecznością dokonania wyboru: biorę

lub odmawiam?

Uczniowie podpisują się na arkuszu.

www.sztukawyboru.pl

- 32 -

„JA WYBRAŁEM ŻYCIE” Wyróżnienie

Gimnazjum Towarzystwa Salezjańskiego w Bydgoszczy

Autor scenariusza: Renata Kałamaja

Klasa: poziom edukacyjny – szkoły gimnazjalne

Przedmiot: godzina wychowawcza, 2 jednostki lekcyjne

Temat: „Powiedz NIE narkotykom – wybierz życie!”


1. Cele lekcji:

a) ogólne:

dydaktyczne:

- uświadomienie przyczyn sięgania po narkotyki,

- poznanie skutków oddziaływania środków psychoaktywnych na organizm człowieka,

wychowawcze:

- rozwijanie umiejętności radzenia sobie z presją rówieśników oraz mówienia „nie” w sytuacjach

zachęcających do brania narkotyków,

b) szczegółowe:

- uczeń wymienia przyczyny sięgania po narkotyki,

- uczeń określa skutki i konsekwencje zażywania środków psychoaktywnych.

2. Metody pracy: burza mózgów, miniwykład, socjodrama – scenki.

3. Organizacyjne formy pracy uczniów: praca w grupach, praca indywidualna.


- film „Ja wybrałem życie”,

- plansza „Jak odmówić”,

- karty z rebusem oraz krzyżówką,

- szary papier dla każdej grupy, flamastry, kolorowe kartki.

PRZEBIEG LEKCJI


CZĘŚĆ WSTĘPNA

czas pracy 7 minut

Nauczyciel wprowadza do tematu lekcji i odtwarza

film „Ja wybrałem życie”. Uczniowie oglądają film.

CZĘŚĆ PODSTWOWA

czas pracy 60 minut

Rozmowa.

Nauczyciel pyta uczniów, co czuli, oglądając film.

Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy

i prosi, by wypisali na kartkach przyczyny, które

według nich mogły doprowadzić do sytuacji,

że bohaterowie filmu sięgnęli po narkotyki.

Chętni uczniowie dzielą się swoimi odczuciami.

Uczniowie wypisują na kartkach przyczyny,

które według nich mogły doprowadzić do sytuacji,

że bohaterowie filmu sięgnęli po narkotyki. Ustalają

również, jakie są przyczyny sięgania po środki

psychoaktywne przez młodzież.

Uczniowie przedstawiają pozostałym wyniki swojej

pracy.

*Brak więzi w rodzinach, ciekawość, potrzeba

akceptacji i presja grupy, bunt przeciwko

dotychczasowym wartościom, nuda, niepowodzenia

szkolne, brak akceptacji w grupie, aspirowanie

do dorosłości, niezadowolenie z siebie i swojego życia,

robienie na przekór dorosłym, brak atrakcyjnych

sposobów spędzania czasu wolnego.

1

www.sztukawyboru.pl

- 33 -

Odpowiedzi na pytania.

Nauczyciel pyta, jakie mogą być konsekwencje

sięgania po narkotyki i inne środki psychoaktywne.

Uczniowie na podstawie filmu i własnej wiedzy

podają, jakie mogą być konsekwencje zażywania

narkotyków.

*Wczesna śmierć, mniejsza odporność organizmu,

gorsza sprawność fizyczna, możliwość zarażenia się

żółtaczką oraz wirusem HIV, niepowodzenia w szkole,

odrzucenie przez grupę, utrata wstydu, obojętność,

brak wyrzutów sumienia, wejście w konflikt z prawem.

Miniwykład.

Nauczyciel zwraca uczniom uwagę, że dzieci, które uzależniły się od narkotyków przed 18 rokiem życia,

mają jedynie 50% szansy, aby dożyć 30 urodzin. Wszystkie bowiem narkotyki uszkadzają komórki centralnego

układu nerwowego bez możliwości ich ponownego odrodzenia. Ponadto narkotyki w większości powodują

całkowitą utratę łaknienia, a to z kolei prowadzi do pozbawienia zdolności obronnych organizmu. Wiele

narkotyków połączonych ze sobą tworzy piorunujące mieszanki. Mogą spowodować szybką i niespodziewaną

zapaść, odwodnienie, utratę panowania nad własnym zachowaniem, prowadzącą do śmierci. Narkotyki mogą

też tworzyć śmiertelne mieszanki, jeżeli bierze się je z alkoholem lub tzw. napojami energetyzującymi.

Rebus.

Nauczyciel rozdaje uczniom plansze z rebusem

(załącznik nr 1).

Uczniowie rozwiązują rebus.

*Rozwiązanie:

Powiedz NIE narkotykom – wybierz życie.

Pytania.

Odwołując się do filmu, nauczyciel pyta, jaka była

reakcja jednego z bohaterów na propozycję wzięcia

narkotyków. Dlaczego tak się dzieje?

Uczniowie zauważają, że bohater filmu początkowo

próbuje odmówić przyjęcia narkotyków, później

jednak ulega presji kolegi.

Uczniowie podają różne przyczyny, wśród nich brak

umiejętności skutecznego odmawiania.

Miniwykład.

Nauczyciel wywiesza planszę „Jak odmówić” (załącznik nr 2) i omawia ją.

Przy odmawianiu zaczynamy od powiedzenia NIE - nie chcę. Nie tłumaczymy się i nie usprawiedliwiamy.

Odmawiając przyjęcia narkotyków, nie robimy nic złego. Wręcz przeciwnie, postępujemy zgodnie z instynktem

samozachowawczym. Nie wolno wdawać się w dyskusje. Jeśli zaczynamy się tłumaczyć (nie dzisiaj, może

innym razem, teraz nie mogę), dostarczamy koledze lub handlarzowi argumentów do dalszej rozmowy.

Nauczyciel zwraca uczniom uwagę, że wybór sposobu odmawiania u każdego może być inny i zależy tylko

od nas. Można np. patrząc rozmówcy prosto w oczy, powiedzieć stanowczo Nie, dzięki. Można zmienić temat,

udać chorego, napad kaszlu, zaproponować coś innego lub po prostu odejść.

Drama.

Nauczyciel proponuje, by uczniowie przedstawili

swoje sposoby odmawiania.

Uczniowie w grupach przygotowują scenki,

w których prezentują różne sposoby odmawiania.

Uczniowie przedstawiają scenki i dzielą się swoimi

wrażeniami i odczuciami.

Rozmowa.

Nauczyciel pyta uczniów, jak mogłaby potoczyć się

historia bohaterów, gdyby jeden z nich odmówił

spróbowania narkotyków.

Uczniowie przedstawiają różne scenariusze wydarzeń.

Formułują optymistyczne zakończenia filmu.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

czas pracy 10 minut

Krzyżówka.

Nauczyciel rozdaje krzyżówkę i prosi o jej

rozwiązanie (załącznik nr 3).

Uczniowie samodzielnie rozwiązują krzyżówkę

i odczytują jej hasło.

Ewaluacja.

Nauczyciel życzy uczniom dokonywania słusznych

wyborów.

Na koniec rozdaje małe kartki i prosi o dokończenie

zdania: Dzisiejsze zajęcia…………

Uczniowie anonimowo wypełniają kartki

i pozostawiają nauczycielowi.

www.sztukawyboru.pl

- 34 -

Załącznik nr 1

REBUS

KA=DZ

TY

ÓRKA

G=RZ M=Ż

Załącznik nr 2

JAK ODMÓWIĆ

1. Po prostu powiedz „NIE”

2. Odejdź

3. Zignoruj

4. Podaj powód

5. Zmień temat

6. Zażartuj

7. Oburz się

8. Powiedz komplement

9. Zaproponuj coś lepszego

10. Rzuć wyzwanie

www.sztukawyboru.pl

- 35 -

Załącznik nr 3

1. Nazwa narkotyku.

2. Inaczej zapobieganie.

3. Sposób przyjmowania narkotyków.

4. Układ ... – na niego wpływają narkotyki.

5. Według definicji narkotyki to substancja ... .

6. Narkotyk czasem przepisywany przez lekarzy w celu poprawy zdrowia pacjenta.

7. Uzależnienie od narkotyków.

8. Leczenie uzależnienia.

9. Sproszkowany tytoń.

10. Narkotyk to fałszywy, a nie prawdziwy ….

11. Inaczej joint.

12. Główny składnik jointa.

13. Dopalacze – narkotyki ...

KRZYŻÓWKA

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

www.sztukawyboru.pl

- 36 -

1. Nazwa narkotyku.

2. Inaczej zapobieganie.

3. Sposób przyjmowania narkotyków.

4. Układ ... – na niego wpływają narkotyki.

5. Według definicji narkotyki to substancja ... .

6. Narkotyk czasem przepisywany przez lekarzy w celu poprawy zdrowia pacjenta.

7. Uzależnienie od narkotyków.

8. Leczenie uzależnienia.

9. Sproszkowany tytoń.

10. Narkotyk to fałszywy, a nie prawdziwy ….

11. Inaczej joint.

12. Główny składnik jointa.

13. Dopalacze – narkotyki ...

KRZYŻÓWKA – rozwiązanie

1.

K O K A I N A

2.

P R O F I L A K T Y K A

3.

P A L E N I E

4.

N E R W O W Y

5.

O D U R Z A J Ą C A

6.

M O R F I N A

7.

N A R K O M A N I A

8.

O D W Y K

9.

T A B A K A

10.

P R Z Y J A C I E L

11.

S K R Ę T

12.

K O N O P I A

13.

M I Ę K K I E

schemat konspektu lekcji

Documents