Download - Prawo cywilne i 5
Prawo cywilne
Czynności prawne
Dwa ujęcia
• Klasyczne– Zachowanie zmierzające do wywołania
skutków cywilnoprawnych– Zawierające oświadczenie woli
• „Doniosłości prawnej”– Czynność konwencjonalna– Skonstruowana przez system prawny– Treść określa konsekwencje prawne tego
zdarzenia prawnego
Definicja A. Woltera
• Stan faktyczny,• w którego skład wchodzi co najmniej
jedno oświadczenie woli• z którym ustawa wiąże skutki
– wyrażone w tym oświadczeniu– nie objęte oświadczeniem, a wynikające z
• ustawy• zasad współżycia społecznego• ustalonych zwyczajów
Czynność prawna a oświadczenie woli
• Dwa różne pojęcia• Oświadczenie jest elementem
czynności prawnej• Czynność prawna może obejmować
– jedno lub więcej oświadczeń woli– zachowanie osoby trzeciej lub organu
administracyjnego– czynność faktyczną (wydanie rzeczy)
Zachowania zbliżone do czynności prawnych
• Stosunki o charakterze grzecznościowym– Brak woli wywołania skutków prawnych– Oceniamy de casu ad casum
• Czynności procesowe– zachowania uczestników postępowania
cywilnego– podejmowane w jego toku– wywierające skutki w jego ramach
Klasyfikacja czynności prawnych I
• Ze względu na liczbę oświadczeń woli– jednostronne– dwu- i wielostronne (umowy)– uchwały
• Ze względu na przesłanki dokonania– konsensualne– realne (od res)
Klasyfikacja czynności prawnych II
• Ze względu na skutki w majątku osoby dokonującej czynności– Zobowiązujące– Rozporządzające– O podwójnym skutku– Czynności przysparzające – Wyłącznie zobowiązujące– Wyłącznie przysparzające
III Czynności kauzalne
• Typowa przyczyna przysporzenia• Warunkuje ważność przysporzenia• Causa
– Obligandi– Donandi– Solvendi
• Kauzy atypowe: cavendi i ustalająca
IV Czynności kauzalne cd
• Czynności kauzalne– Materialnie– Formalnie– Materialnie i formalnie
• Czynności abstrakcyjne– Brak kauzy– Zasadniczo numerus clausus– Wyjątki: stosunki gospodarcze
Rodzaje czynności prawnych V
• Czynności odpłatne– Większość w KC– Strona za swoje świadczenie dostaje coś w
zamian (inne świadczenie)• Czynności nieodpłatne
– Brak świadczenia po jednej ze stron– Słabsza ochrona uprawnionego– Mniejsze obowiązki zobowiązanego
Rodzaje czynności prawnych VI
• Czynności powiernicze– Przeniesienie prawa– Dysponent prawa ograniczony w
swobodzie dysponowania tym prawem• Ze względu na moment wywołania
skutków– Inter vivos (między żyjącymi)– Mortis causa (na wypadek śmierci)
Treść czynności prawnej
• Prawa i obowiązki stron• Elementy:
– Przedmiotowo istotne– Podmiotowo istotne– Nieistotne
• Granice ważności czynności prawnej– Ustawa– Zasady współżycia społecznego
Forma czynności prawnej
• Sposób utrwalenia oświadczeń woli stron
• Zwiększa pewność prawa• Zasada swobody formy• Ograniczenia swobody wyboru formy
– Przepis ustawy– Wola stron
Forma czynności prawnej II
• Forma pisemna– Zwykła– Elektroniczna– Kwalifikowana
• Podpis– Własnoręczny lub elektroniczny– Problem skrótów, paraf pseudonimów– Osoby nie umiejące pisać lub czytać
Forma pisemna zwykła
• Sposób sporządzenia– Oświadczenie i podpis– Umowy: wymiana oświadczeń woli– Kupieckie pismo potwierdzające jako
przypadek szczególny• Forma elektroniczna
– Zrównana z pisemną zwykłą– Wymagany jest podpis elektroniczny
Formy pisemne kwalifikowane
• Akt notarialny• Pisemna z datą pewną
– urzędowe poświadczenie daty– Dowód istnienia dokumentu
• Pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi– Zbycie przedsiębiorstwa– Zbycie udziału
Forma ad probationem
• Forma pisemna dla celów dowodowych– Wynika z umowy lub ustawy– Ograniczenia dowodowe– Wyjątki
• Zgoda stron• Początek dowodu na piśmie• Stosunki konsumenckie• Stosunki gospodarcze
• Forma kolejna
Forma ad eventum
• Dla wywołania określonych skutków prawnych
• Czynność ważna w przypadku niedochowania formy wskazanej w ustawie, sankcja w postaci:– Mniejszych uprawnień stron– Wywołania przez czynność innych
skutków, niż
Forma ad solemnitatem
• Pod rygorem nieważności• Czynność dokonana bez zachowania
formy nie wywołuje skutków zamierzonych przez strony
• Każda forma szczególna jest zastrzeżona pod rygorem nieważności
• Umowa może też zastrzegać tę sankcję.