Download - Republikańska Polska - założenia i tezy
-
Republikaska
Polska
zaoenia i tezyprogramowe
}
{
-
2SpisTreci
Od Redakcji
Zaoenia
Ustrj RzeczypospolitejZaoeniaSamorzdSejmSenatPrezydentSdy Pozostae organyLikwidowane organy konstytucyjneProponowana struktura ministerstw
Sprawiedliwo i AdministracjaAdministracja Zaoenia Urzdnicy Postpowanie administracyjne Administracja skarbowa Informatyzacja administracjiSprawiedliwo Zaoenia Zawody prawnicze Praca sdw
Bezpieczestwo KrajuOrganizacja sub mundurowych
11.11.21.31.41.51.61.71.81.9
22.12.1.12.1.22.1.32.1.42.1.52.22.2.12.2.22.2.3
33.1
5
6
889
10111213151617
2020202122232425252627
2828
}
-
3Udzia obywateliFinansowanie si zbrojnychSiy zbrojneWsppraca regionalnaSprawy wewntrznePrzestpstwa gospodarcze
Sprawy ZagraniczneCele, moliwoci i ograniczeniaZasadyDziaaniaInstytucjeRelacje gospodarczePolacy poza granicamiWsppraca regionalnaUnia Europejska
Sprawy SkarboweZaoeniaPienidzDochodyDaniny od osb fizycznychDaniny od maych przedsibiorcwDaniny od duych przedsibiorcwSystem wydatkwDug publicznyReprywatyzacjaMajtek pastwa i zamwienia publiczne
Mecenat PublicznyKulturaKultura fizyczna Imprezy masoweNauka Zaoenia
3.23.33.43.53.63.7
44.14.24.34.44.54.64.74.8
55.15.25.35.45.55.65.75.85.95.10
66.16.26.2.16.36.3.1
303132343536
373739404141434445
4747484950515153545556
585860616262
-
4 Stopnie akademickieWyznania religijne oraz mniejszoci narodowe i etniczne
Polityka SpoecznaOwiata i wychowaniePracaRodzinaSzkolnictwo wysze Podstawy funkcjonowania uczelni Finansowanie uczelni Postulaty szczegoweZabezpieczenie spoeczne Zaoenia System emerytalny System rentowy PozostaeZdrowie Zasady Procedura rejestracji Procedura sprzeday lekw Ocena jakoci Finansowanie Ubezpieczenia prywatne wiadczeniodawcy Pozostae
Polityka GospodarczaZaoeniaRolnictwo i lenictwoInfrastruktura transportowaPrawo transportowe i drogoweEnergetykaBudownictwoInstytucje Finansowe
Podsumowanie
6.3.26.4
77.17.27.37.47.4.17.4.27.4.37.57.5.17.5.27.5.37.5.47.67.6.17.6.27.6.37.6.47.6.57.6.67.6.77.6.8
88.18.28.38.48.58.68.7
6364
65656970727273747575767879808081828384858585
8686878890919294
95
-
5OdRedakcji
Niniejsze opracowanie stanowi podsumowanie propozycji programowych, zgaszanych przez czonkw i sympatykw Stowarzyszenia Republikanie w 2013 roku. W wyniku przeprowadzonych rozmw z ekspertami oraz ankiet internetowych pt. Priorytety dla Polski i Zmieniaj Polsk udao si zebra ca gam pomysw, ktrych realizacja stwarza szans na popraw sytuacji w naszym kraju. Wszystkim Autorom naley raz jeszcze podzikowa za kreatywno i pen zaangaowania postaw.
Dla uporzdkowania dyskusji tekst przedstawiono w formie krtkich, kolejno numerowanych zaoe i tez. Ich systematyczna krytyka powinna pozwoli na sprawne stworzenie ostatecznego programu republikanw.
Cz prezentowanych postulatw pochodzi z niezrealizowanych dotd programw innych ugrupowa, wyselekcjonowanych na podstawie osobnej kwerendy. Po ich lekturze uderza prawdziwo maksymy, e obiecujemy wedug nadziei, dotrzymujemy wedug obaw. Mamy nadziej, e w przyszoci nie stanie si to udziaem naszego Stowarzyszenia.
}
-
6Zaoenia
Polska ma sta si pastwem sprawnym, sucym dobru wsplnemu i ochronie interesu publicznego.
Sia Republiki jest pochodn obywatelskiej odpowiedzialnoci za Ojczyzn.
Pragniemy, aby Polska staa si pastwem stanowicym wzr do naladowania. Z takiego kraju Polacy przestan wyjeda. Stanie si on jak przed wiekami atrakcyjnym celem dla emigrantw z zachodu Europy.
Zapewnienie obywatelom swobody gospodarowania skutkowa bdzie wzrostem zamonoci caego spoeczestwa, a tym samym uatwi pastwu realizacj jego zada.
Pastwo dobrze zorganizowane ma szanse sta si pastwem silnym, z ktrym obywatele bd si identyfikowa i z ktrego bd dumni.
Realizacja tych planw jest moliwa, ale wymaga konsekwencji, stanowczoci i cierpliwoci.
Pastwo powinno obywateli traktowa w rwny sposb. Wyjtki od tej zasady musz by dobrze uzasadnione i wiza si ze szczeglnymi obowizkami uprzywilejowanych wobec caego spoeczestwa. Kontrola realizacji tego obowizku moe spoczywa wycznie na organach niezalenych od osb uprzywilejowanych.
1
2
3
4
5
6
7
}
-
7Specjalne uprawnienia czci obywateli wynikaj ze zobowiza, zacignitych przez pastwo w okresie komunizmu i transformacji. Polska powinna chroni prawa nabyte zgodnie z zasad dotrzymywania umw. Rwnoczenie naley maksymalnie ograniczy zaciganie nowych zobowiza tego typu przez pastwo.
Funkcjonowanie pastwa powinno opiera si na zasadzie proporcjonalnoci i pomocniczoci. Aktywno wadzy musi prowadzi do oglnospoecznych korzyci, stanowicych uzasadnienie dla ponoszonych kosztw. Ingerencja wadzy centralnej moe by usprawiedliwiona, o ile jednostki, rodziny i wsplnoty samorzdowe nie s w stanie same rozwiza problemu godzcego w interes ogu.
Rzdzenie polega na umiejtnoci twrczego i harmonijnego godzenia interesw jednostek, grup spoecznych i caego spoeczestwa.
8
9
10
-
8UstrjRzeczypospolitej
Obecna Konstytucja gwarantuje utrzymanie baaganu kompetencyjnego
i uniemoliwia naruszenie status quo. Polska pilnie potrzebuje nowej Konstytucji,
by pastwo mogo lepiej funkcjonowa.
Podstawowym wyzwaniem ustrojowym jest przywrcenie pastwu sterownoci.
Mnogo organw wadzy powoduje, e ich kompetencje dubluj si
i nie wiadomo, kto jest za co odpowiedzialny.
Oparcie pastwa na zasadzie pomocniczoci pozwoli na istotne przesunicia
obecnych kompetencji rzdu w d - do jednostek, rodzin i wsplnot
samorzdowych. Zmniejszenie rzeczywistych kompetencji wadz centralnych
umoliwi czenie ich organw.
Naley zabroni czenia jakichkolwiek stanowisk we wadzy ustawodawczej,
wykonawczej i sdowniczej, tak na poziomie kraju, jak i samorzdu
terytorialnego. W szczeglnoci posowie nie powinni sprawowa funkcji
ministerialnych.
Na forum europejskim naley popiera skrcenie kadencji wadz Unii Europejskiej
do 4 lat. W dalszej perspektywie umoliwi to synchroni-zacj krajowego
kalendarza wyborczego z kalendarzem UE. Uatwi to faktyczn wspprac
midzy polskimi przedstawicielami na poziomie krajowym i unijnym.
11
12
13
14
15
zaoenia 11.1 }
-
9Ze wzgldu na z konstrukcj obecnych wojewdztw i powiatw naley
rozway istotne zmiany w ich ksztacie. Obecne wojewdztwa nie prowadz
polityki regionalnej, gdy ich granice nie pokrywaj si ani z granicami
historycznymi, ani kulturowymi, ani nie odzwierciedlaj rzeczywistych powiza
ekonomicznych. Przykadowo, mieszkacw Radomia i Pocka, Czstochowy
i Raciborza, nie czy realnie istniejca wsplnota interesw. Funkcjonujce
obecnie powiaty s z kolei zbyt mae, by podoa takim zadaniom. Dysponuj
one niewielkimi kompetencjami i jeszcze mniejszymi rodkami.
Konieczny jest jasny podzia kompetencji midzy sektor centralny i samorzdowy.
Rwnolege funkcjonowanie na poziomie obecnego wojewdztwa administracji
rzdowej i samorzdowej to kosztowna ekstrawagancja.
Jak najwicej kompetencji naley przekaza gminom i ich dobrowolnym
zwizkom.
Samorzdy wojewdzki i powiatowy powinny zosta rozwizane. Ich
kompetencje przejby samorzd ziemski, funkcjonujcy na obszarze
odpowiadajcym kilku dzisiejszym powiatom. Rozwizanie to znakomicie
sprawdzao si w przeszoci przykadowo na terenie obecnego wojewdztwa
dzkiego istniay ziemie czycka, sieradzka, rawska i wieluska.
Ziemia, na czele ze starost, mogaby prowadzi polityk regionaln
suc zaspokojeniu rzeczywistych potrzeb mieszkacw. W kadej ziemi
funkcjonowaby te sd niszej instancji.
Zmniejszona administracja centralna funkcjonowaaby na poziomie kraju
oraz 1112 historycznych wojewdztw.
Wojewoda nadzorowaby administracj zespolon oraz jednostki samorzdu
terytorialnego i ich zwizki pod wzgldem legalnoci. W kadym wojewdztwie
funkcjonowaby te sd wyszej instancji.
16
17
18
19
20
21
22
samorzd1.2
-
10
Inicjatywa ustawodawcza nalee powinna wycznie do obywateli i do posw.
Zadaniem Sejmu byoby uchwalanie ustaw i kontrola wadzy wykonawczej.
Ustawy rozpatrywano by w kolejnoci zgaszanych projektw,
chyba e 2/3 penego skadu Sejmu uwaaoby inaczej.
Ustaw przekazywano by do Senatu po uzyskaniu poparcia (pisemnego
lub wyraonego w gosowaniu) ponad poowy penego skadu Sejmu.
Sejm liczyby 400 posw wybieranych w okrgach jednomandatowych. Okrgi
te obejmowayby dzielnice miast, pojedyncze gminy lub kilka ssiednich gmin
lecych w danej ziemi.
Jednomandatowo okrgw wyborczych stworzy szans dostania si do
Sejmu dla przedstawicieli mniejszoci etnicznych bez tworzenia sztucznych
przywilejw podwaajcych rwno obywateli wobec prawa.
Posowie nie powinni czerpa innych poytkw publicznych ni te otrzymywane
z Kancelarii Sejmu.
Celem technicznego umoliwienia gosowania rodzinnego kady obywatel miaby
dwa gosy w wyborach do Sejmu.
Gosy obywateli niepenoletnich byyby rwno dzielone midzy ich prawnych
opiekunw, za wyjtkiem opieki wykonywanej przez urzdnikw. Pozwalaoby
to uwzgldnia interesy modszego pokolenia przy decyzjach politycznych
i stanowioby niezbdny mechanizm rwnowacy proces starzenia si
spoeczestwa.
23
24
25
26
27
28
29
30
31
sejm1.3
-
11
Senat, wzorem I Rzeczypospolitej, skadaby si z przedstawicieli wadzy
wykonawczej. Ich zadaniem byoby wnoszenie do ustaw poprawek, ktre
weryfikowayby ich tre pod ktem wykonalnoci.
Sejm, wikszoci ponad poowy gosw penego skadu, mgby odrzuci ca
ustaw w brzmieniu uwzgldniajcym poprawki Senatu (gosowanie negatywne).
Do Senatu z urzdu wchodziliby przedstawiciele administracji centralnej
(prezydent, ministrowie, wojewodowie) oraz administracji samorzdowej (staroci).
Przedstawicieli administracji centralnej nie powinno by wicej, ni administracji
samorzdowej.
Swoich przedstawicieli w Senacie mieliby take obywatele prowadzcy
indywidualn dziaalno gospodarcz nieprzerwanie w cigu poprzedniej
kadencji Senatu. Ich liczba odpowiadaaby liczbie przedstawicieli administracji
samorzdowej. Dziki temu kada ustawa oceniana by bya pod ktem wpywu
na polsk przedsibiorczo.
32
33
34
35
senat1.4
-
12
Niepodzieln wadz wykonawcz sprawowaby Prezydent. Umoliwioby
to zakoczenie enujcych sporw kompetencyjnych, omieszajcych wadz
w spoeczestwie, a nasz kraj za granic.
Kadencje prezydenta i Sejmu pokrywayby si.
Naley precyzyjnie ustali zasady automatycznego obsadzania urzdu
prezydenta przez kolejnych przedstawicieli wadzy wykonawczej na wypadek
mierci gowy pastwa lub kolejnych jego nastpcw.
Prezydent powoywaby i odwoywa ministrw, wojewodw i ambasadorw.
Prezydent miaby prawo wydawania rozporzdze na podstawie i w granicach
upowanienia ustawowego. Ministrowie nie wydawaliby odtd rozporzdze.
Prezydent miaby prawo wetowania ustaw. Weto odrzucano by wikszoci
2/3 penego skadu Sejmu.
36
37
38
39
40
41
prezydent1.5
-
13
Rozstrzyganie sporw powierzy naley jednolitemu systemowi sdownictwa
z sdami gminnymi, ziemskimi, wojewdzkimi i Sdem Najwyszym na czele.
Oznaczaoby to istotne uproszczenie struktury sdownictwa w Polsce.
W ramach sdw funkcjonowayby wydziay waciwe dla pewnej kategorii
spraw, w tym administracyjnych czy wojskowych.
Sd byby urzdem sucym sdziom do rozstrzygania sporw. Przedstawiciel
wadzy wykonawczej mgby powoa na prezesa sdu, odpowiedzialnego
za jego techniczne funkcjonowanie, jedynie sdziego danego szczebla z 8-letnim
staem.
Kandydatem na sdziego, uprawnionym do orzekania w danym wydziale,
mgby zosta jedynie adwokat lub prokurator, ktry speniby wymg
niekaralnoci i okrelonego w ustawie dowiadczenia zawodowego.
Mieszkacy gminy (lub gmin, na terenie ktrych funkcjonowaby wsplny sd
gminny) wybieraliby sdziw w wyborach powszechnych.
Liczb sdziw wybieranych w poszczeglnych gminach ustalano by w drodze
ustawy.
Sdzia nie mgby rozpatrywa spraw w sdzie waciwym dla jednostki
terytorialnej, na obszarze ktrej ley gmina, gdzie zosta wybrany. Zastrzeenie
to dotyczy te ssiedniej jednostki terytorialnej.
Sdzia nie mgby rozpatrywa spraw z udziaem osb, ktre byy uprawnione
do jego wyboru.
Poszczeglne sprawy w danym sdzie rozpatrywaliby sdziowie wyonieni
w drodze losowania spord sdziw z caego kraju.
42
43
44
45
46
47
48
49
50
sdy1.6
-
14
Spraw w sdzie wyszej instancji rozpatrywaliby sdziowie o okrelonym
w ustawie dowiadczeniu w orzekaniu w sdzie niszej instancji.
Sdziw Sdu Najwyszego powoywaby spord sdziw w rwnej liczbie
Sejm, Senat i Prezydent.
Sd Najwyszy rozpatrywaby skargi kasacyjne oraz badaby zgodno
z Konstytucj i z aktami wyszego rzdu wszystkich aktw wadzy
ustawodawczej, wykonawczej i sdowniczej, tak krajowych, jak i zagranicznych.
Zgodno aktw prawa midzynarodowego z Konstytucj naley bada przed
ich ratyfikacj. Nie moe na terenie Polski obowizywa jakiekolwiek prawo
sprzeczne z Konstytucj i aktami wyszego rzdu.
W przypadku uznania niekonstytucyjnoci prawa, orzeczenia Sdu Najwyszego
powinny zawsze nakada obowizek penego naprawienia szkody i wszystkich
negatywnych skutkw od pocztku obowizywania uchylonego prawa. Wyroki
negatywnie oddziaywujce na interesy obywateli (przedsibiorcw, podatnikw)
dziaayby od daty ich ogoszenia.
51
52
53
54
-
15
Prezesa Najwyszej Izby Kontroli wyznaczaby kandydat na prezydenta, ktry
otrzymaby drugi wynik w wyborach. Dziki temu kontrola wadzy sprawowana
byaby przez przedstawiciela opozycji. Analogiczne izby funkcjonowayby
na poziomie jednostek samorzdu terytorialnego.
Potwierdzenie zarzutw izb kontroli w postpowaniu sdowym oznacza
powinno co najmniej 8-letni zakaz pracy w sektorze publicznym dla skazanych
osb.
Najwysza Izba Kontroli powinna weryfikowa take przedstawiane oceny
skutkw regulacji.
W zwizku z wprowadzeniem jednomandatowych okrgw wyborczych
faktycznymi rzecznikami praw obywatelskich staliby si posowie.
Prezesa Najwyszej Komisji Wyborczej wyznaczaby Prezes Sdu Najwyszego.
Analogiczne komisje funkcjonowayby na poziomie jednostek samorzdu
terytorialnego.
Prezesa Zarzdu Banku Rzeczypospolitej Polskiej wyznaczaby Prezydent
na okres swojej kadencji. 3 czonkw Rady Nadzorczej powoywaby Sejm,
3 czonkw Senat.
Partie polityczne nie powinny by finansowane z budetu pastwa.
Referendum krajowe wnioskowane przez 2 miliony obywateli byoby obligatoryjne
do przeprowadzenia, po prewencyjnej kontroli zgodnoci proponowanej ustawy
z Konstytucj.
55
56
57
58
59
60
61
62
pozostae organy1.7
-
16
Likwidacji ulegyby nastpujce organy konstytucyjne:
1) Naczelny Sd Administracyjny i odrbne sdy administracyjne,
2) Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji,
3) Krajowa Rada Sdownictwa,
4) Trybuna Konstytucyjny,
5) Trybuna Stanu,
6) Rzecznik Praw Obywatelskich,
7) Rzecznik Praw Dziecka,
8) Prezes Rady Ministrw,
9) Rada Ministrw jako organ kolegialny,
10) Zgromadzenie Narodowe,
11) Rada Bezpieczestwa Narodowego z Biurem,
12) Rada Gabinetowa,
13) ministrowie o oznaczonych zakresach.
Zmniejszeniu ulegaby liczba posw oraz senatorw, ktrych naleaoby wybra
na to stanowisko (przedstawiciele przedsibiorcw).
W wariancie dalej idcym mona by zlikwidowa Senat, dajc przedstawicielom
administracji centralnej i samorzdowej prawo przedkadania prezydentowi
zastrzee do proponowanych przez Sejm ustaw. Prezydent z kolei mgby mie
prawo zgaszania poprawek i weta. Osabioby to pozycj starostw
i przedsibiorcw, wzmocnio Sejmu.
63
64
65
likwidowane organy konstytucyjne
1.8
-
17
Organy wadzy wykonawczej powinny mie swobod kreowania struktur
organizacyjnych w ramach przyznanych przez prawodawc budetw.
Wraz z przekazywaniem kompetencji zgodnie z zasad pomocniczoci
oraz deregulacj konieczne bdzie zmniejszenie struktury organizacyjnej
pastwa. Dziki temu bdzie ono mogo lepiej funkcjonowa.
Do realizacji postanowie ustaw i polityki prezydenta wystarczy by mogo
7 ministerstw. Podporzdkowanie im obecnych dziaw przedstawia tabela 1.
Minister Bezpieczestwa Kraju koordynowaby funkcjonowanie sub
mundurowych, np. wojska i policji.
Minister Mecenatu Publicznego wsppracowaby z wyrniajcymi si
jednostkami, np. artystami i naukowcami.
Minister Polityki Gospodarczej kontaktowaby si z przedsibiorcami
funkcjonujcymi we wszystkich branach, od rolnictwa po informatyzacj.
Minister Polityki Spoecznej odpowiadaby za dziaalno dobroczynn pastwa
adresowan do masowego odbiorcy, np. chorych i ubogich.
Minister Spraw Skarbowych zarzdzaby finansami i majtkiem pastwa.
Minister Spraw Zagranicznych koordynowaby polityk pastwa wobec
podmiotw zagranicznych.
Minister Sprawiedliwoci i Administracji odpowiadaby za funkcjonowanie sdw
i pozostaych urzdw.
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
proponowana struktura ministerstw
1.9
-
18
Nowa struktura wymagaaby take pewnych przesuni midzy dziaami
administracji rzdowej. Wyodrbnienia wymagaj dziay energetyki i zasobw
naturalnych, dziki czemu dzia rodowisko dotyczyby jedynie jego ochrony,
a dzia gospodarka staby si bardziej spjny. Wszelkie kwestie zwizane
z klskami ywioowymi znalazyby si w sprawach wewntrznych, sprawy
majtkowe trafiyby do Skarbu Pastwa, kwestie zwizane z rejestrami
do administracji, a z emeryturami i rentami do zabezpieczenia spoecznego.
76
-
19administracja publicznasprawiedliwo
Prezes Rady Ministrw
Minister Polityki Spoecznej
Minister Spraw Skarbowych
Minister Spraw Zagranicznych
Minister Sprawiedliwoci
i Administracji
Uwaga: kursyw oznaczono nowe dziay. rdo: opracowanie wasne.
1.
5.
6.
7.
8.
2.
3.
4.
owiata i wychowaniepracaszkolnictwo wyszerodzinazabezpieczenie spoecznezdrowie
budetfinanse publiczneSkarb Pastwa
czonkostwo w Unii Europejskiejsprawy zagraniczne
Minister Bezpieczestwa Krajuobrona narodowasprawy wewntrzne
Minister
Mecenatu Publicznego
Minister
Polityki Gospodarczej
kultura i ochrona dziedzictwa narodowegokultura fizycznanaukaochrona rodowiskawyznania religijne oraz mniejszoci narodowe i etniczne
budownictwo, lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenneenergetykagospodarkagospodarka morskagospodarka wodnainstytucje finansoweinformatyzacjacznorolnictworozwj regionalnyrozwj wsirybowstworynki rolnetransportturystykazasoby naturalne
Tabela 1.Propozycja podporzdkowania dziaw administracji rzdowej
-
20
Sprawiedliwoi Administracja
Kady przepis obowizujcy w Polsce powinien podlega ocenie pod wzgldem
wpywu na przedsibiorczo, rodzin i wykorzystanie czasu.
Przepisy, ktre generuj wicej kosztw dla spoeczestwa ni korzyci powinny
by sukcesywnie eliminowane.
Jako dobr praktyk naley przyj, e kada nowa regulacja generujca jaki
obowizek powinna si wiza z ograniczaniem obowizkw w podwjnej
liczbie.
Eliminacja przepisw pozwoli na oszczdnoci czasu oraz na redukcj
administracji.
77
78
79
80
administracjazaoenia
22.12.1.1
}
-
21
Za urzdnika uwaa naley osob, ktra uczestniczy w przygotowaniu
rozstrzygni wadczych. Pozostali pracownicy sektora publicznego nie mieliby
takiego statusu.
Dyrektorzy urzdw otrzymaliby swobod zatrudniania pracownikw.
Urzdnikiem mogaby zosta osoba z wyszym wyksztaceniem. Dokumenty
zwizane z rekrutacj, jej wyniki i warunki pracy byyby jawne.
Krajowa Szkoa Administracji Publicznej zostaaby zlikwidowana.
Wynagrodzenia w sektorze publicznym nie powinny przewysza wynagrodze
w sektorze prywatnym zgodnie z zasad bogaty kraj, bogaci urzdnicy.
Tam, gdzie to moliwe, niektre funkcje pastwa (np. prowadzenie wizie
czy porednictwa pracy) powierzono by podmiotom prywatnym
(przedsibiorstwom, organizacjom pozarzdowym). Pozwoli to na optymalne
alokowanie zasobw.
Wielko administracji naley zmniejszy do rozmiarw sprzed rozpoczcia
transformacji z gospodarki centralnie sterowanej do rynkowej.
Szczeglnym problemem jest rozrost administracji samorzdowej, skutkujcy
zbyt silnym wpywem czynnika politycznego na zatrudnienie.
Zmniejszanie zatrudnienia w administracji naley poczy z planem odpraw
dla zwalnianych urzdnikw.
81
82
83
84
85
86
87
88
urzdnicy2.1.2
-
22
Postpowanie administracyjne i podatkowe naley uczyni jednoinstancyjnym,
co je znacznie przyspieszy. Zgodnie z obowizujcymi przepisami decyzj
zaskara si do sdu za porednictwem organu administracji. Organy nadzoru
nadal miayby wic moliwo skorygowania jej.
Jednoinstancyjno postpowania pozwoli na likwidacj samorzdowych
kolegiw odwoawczych, utrudniajcych funkcjonowanie samorzdw i
przedsibiorcw.
Brak terminowej decyzji administracyjnej oznaczaby zgod organu
na rozstrzygnicie wnioskowane przez obywatela. Pastwu i jednostkom
samorzdu przysugiwaby wtedy regres w stosunku do urzdnika winnego
zaniedbania.
Po kadym ostatecznym uchyleniu decyzji administracyjnej sd badaby,
czy doszo do tego z powodu zej jakoci prawa, zego jego zastosowania
przez urzdnika czy te naduycia wadzy. Pozwolioby to prawodawcy
na korekt prawa, a wadzy wykonawczej na wycignicie konsekwencji
subowych lub karnych wobec urzdnikw.
Sposb realizacji kadej sprawy urzdowej powinien podlega ocenie
przez obywatela (telefon lub sms z prob o ewaluacj).
Wyniki tej ewaluacji, w szczeglnoci wzgldne na tle identycznych stanowisk,
powinny by jawne i dostpne on-line. Uwzgldniano by je take przy
wynagrodzeniach, premiach i awansach.
Urzdy byyby zobowizane do wystpowania do innych urzdw o wycigi
z dokumentw dotyczcych danej sprawy. Zdejmie to z obywatela ciar
zdobywania informacji, ktre pastwo i tak posiada na jego temat.
89
90
91
92
93
94
95
postpowanie administracyjne2.1.3
-
23
Poborem wszelkiego rodzaju danin na rzecz sektora publicznego powinna
zajmowa si jednolita administracja skarbowa. Dziki temu obywatele
kontaktowaliby si jedynie z urzdami skarbowymi, bez koniecznoci
odwiedzania urzdw gminy, ZUS, PFRON itp.
Po uproszczeniu systemu podatkowego zobowizania z tytuu danin
przedawniayby si po upywie 3 lat. Do tego okresu te ulegby skrceniu
wymg przetrzymywania dokumentacji.
Priorytetem administracji skarbowej byaby kontrola opacania podatkw
porednich (VAT, akcyzy), a nie bezporednich.
96
97
98
administracja skarbowa2.1.4
-
24
Obywatel bdzie mia moliwo kontaktowania si z administracj w formie
elektronicznej (mail, telefon) zamiast papierowej i osobistej. Elektroniczna forma
dorcze byaby standardow moliwoci w postpowaniu administracyjnym.
Taki poziom obsugi zapewniaj dzi banki.
Pastwo powinno mie jednolity system informatyczny i jednolity system
identyfikacji wizualnej. Obejmowaby on wszystkie organy wadzy publicznej ich
strony internetowe, papiery firmowe, wizytwki, herby, nazwy, loga itp..
Oprogramowanie niezbdne do kontaktowania si obywateli z urzdami bdzie
udostpniane nieodpatnie.
Bazy danych urzdw zostayby ujednolicone tak, by bez problemw mc by
czone. Pozwolioby to na zlikwidowanie rozbienoci midzy danymi
w dyspozycji rnych urzdw, np. w Centralnej Bazie Danych Ksig
Wieczystych, Gwnym Urzdzie Geodezji i Kartografii oraz wydziaach
finansowych jednostek samorzdu terytorialnego.
Wyniki wszystkich gosowa osb wybieranych w wyborach powszechnych,
w tym z posiedze komisji i podkomisji sejmowych, powinny by dostpne
w Internecie.
99
100
101
102
103
informatyzacja administracji2.1.5
-
25
Celem pastwa w obszarze sprawiedliwoci jest sprawiedliwe, ostateczne
i szybkie rozstrzyganie sporw oraz doprowadzenie do penego
zadouczynienia pokrzywdzonym i poszkodowanym.
Wszystkie przepisy karne powinny by zgromadzone w Kodeksie karnym.
Kary pozbawienia i ograniczenia wolnoci naley moliwie szeroko zastpowa
grzywnami i rekompensatami.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary powinno zosta zlikwidowane. Kary
za kade przestpstwo powinny by wykonywane niezalenie.
Odpowiedzialno karn naley moliwie szeroko zastpowa
odpowiedzialnoci cywiln.
Wypowiedzi nie powinny by penalizowane. W szczeglnoci dostawcy hostingu
nie powinni odpowiada za wypowiedzi uytkownikw Internetu.
Pozwy zbiorowe powinny sta si realnym narzdziem ochrony praw
podmiotowych.
Rosnce umidzynarodowienie Polski skutkuje koniecznoci profesjonalnej
reprezentacji procesowej naszego kraju. Postuluje si zmian Prokuratorii
Generalnej Skarbu Pastwa w Prokuratori Generaln Rzeczypospolitej Polskiej,
faktycznie zdoln do sprawowania efektywnego zastpstwa procesowego
wobec coraz bardziej zoonych wyzwa prawnych.
104
105
106
107
108
109
110
111
sprawiedliwozaoenia
2.22.2.1
-
26
Aplikacja sdziowska zostaaby zniesiona.
Za organizacj aplikacji w zawodzie prawniczym odpowiadaaby waciwa izba,
zrzeszajca minimum 100 czonkw.
Do egzaminu na trzyletni aplikacj prawnicz mgby przystpi kady, kto
skoczy prawnicze studia licencjackie.
Prokuratura powinna by podporzdkowana ministrowi.
Na czele prokuratury gminnej staliby prokuratorzy wybierani przez mieszkacw
danej gminy.
Prokuratorami wyszych szczebli mogyby zosta osoby dwukrotnie wybrane
na stanowisko prokuratora gminnego.
Notariusze otrzymaliby prawo przeprowadzania mediacji, prowadzenia
postpowa nakazowych i upominawczych, dokonywania wpisw do rejestrw,
w tym dziaalnoci gospodarczej i ksig wieczystych, wydawania numerw
identyfikacyjnych, nadawania klauzuli apostille oraz gromadzenia dokumentw
wymaganych do sporzdzenia czynnoci notarialnych.
Przedstawiciele zawodw prawniczych ponosiliby odpowiedzialno
za przekraczanie uprawnie i naduycie wadzy na zasadach obowizujcych
dzi notariuszy.
Maksymalne opaty komornicze naley obniy.
Wszelkie licytacje komornicze powinny podlega centralnej rejestracji
udostpnianej on-line z odpowiednim wyprzedzeniem.
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
zawody prawnicze2.2.2
-
27
Sdy gminne mogyby by waciwe dla kilku gmin. Rozstrzygayby one
w drobnych sporach cywilnych, sprawach o wykroczenia i tych sprawach
karnych, w ktrych nie wystpowano by o kar bezwzgldnego pozbawienia
wolnoci.
Sdy naley zwolni z obowizku prowadzenia rejestrw pastwowych
(Krajowego Rejestru Sdowego, Ksig Wieczystych, Zastaww).
Postpowania powinny by skoncentrowane celem ich przyspieszenia.
Naley stworzy centralny rejestr biegych na poziomie ministerstwa.
Strona kwestionujca przyczyn niestawiennictwa w sdzie osoby wezwanej
miaaby prawo do jej zbadania na swoje ryzyko.
W sdach drugiej instancji wymagano by profesjonalnej reprezentacji.
Kamstwo obciajce w procesie karnym powinno by karane.
122
123
124
125
126
127
128
praca sdw2.2.3
-
28
BezpieczestwoKraju
Bezpieczestwo kraju naley traktowa w sposb niepodzielny, co wymaga
faktycznej wsppracy wszystkich sub i odejcia od mylenia resortowego
na rzecz podejcia cakowitego.
Obecnie wsppraca ta jest iluzoryczna w zwizku z rozmyciem kompetencji
i odpowiedzialnoci rozmaitych organw pastwa.
Niezalenie od proponowanych zmian ustrojowych, naley stworzy jedno
Ministerstwo Bezpieczestwa Kraju, ktre bdzie nadzorowao dziaalno prawie
wszystkich sub mundurowych.
Poszczeglne suby powinny ulec poczeniu tak, by ich czna ilo zostaa
zmniejszona przykadowo funkcjonowayby:
1) Siy Zbrojne, odpowiedzialne za ochron caego pastwa przed
zagroeniem zewntrznym,
2) Siy Ochronne, odpowiedzialne za fizyczn ochron kluczowych obiektw
i wyznaczonych osb wewntrz pastwa
(obejmujce m. in. dotychczasow Stra Graniczn, Sub Wizienn,
Stra Ochrony Kolei i Biuro Ochrony Rzdu),
3) Siy Policyjne, odpowiedzialne za ciganie narusze prawa krajowego
(obejmujce te m. in. dotychczasow stra miejsk, Inspekcj
Transportu Drogowego i Agencj Bezpieczestwa Wewntrznego),
4) Suba Skarbowa, odpowiedzialna za zwalczanie przestpstw
gospodarczych (obejmujca m. in. Urzd Kontroli Skarbowej, Sub
Celn i Centralne Biuro Antykorupcyjne),
129
130
131
132
organizacja sub mundurowych
33.1 }
-
29
5) Suba Ratownicza, odpowiedzialna za wszelkie akcje ratunkowe
(koordynujca dziaania Stray Poarnej, Pogotowia Ratunkowego,
WOPR, GOPR, TOPR, Morskiej Suby Poszukiwania i Ratownictwa itp.),
6) Suba Wywiadowcza, odpowiedzialna za pozyskiwanie informacji
(stworzona na bazie Agencji Wywiadu i Suby Wywiadu Wojskowego),
7) Suba Wewntrzna, odpowiedzialna za kontrolowanie innych sub,
a w szczeglnoci za dziaalno kontrwywiadowcz (stworzona na bazie
m.in. Suby Kontrwywiadu Wojskowego i andarmerii Wojskowej).
Redukcja rodzajw sub i precyzyjne rozgraniczenie ich kompetencji
pozwoli na ich lepsz koordynacj.
Tylko Suba Wewntrzna podlegayby bezporednio Prezydentowi.
Pracownicy wszystkich sub mundurowych funkcjonowaliby na identycznych
zasadach. Struktura dowodzenia subami powinna by identyczna w czasie
wojny i w czasie pokoju.
onierzy i funkcjonariuszy naley obj powszechnym systemem emerytalnym.
Oznacza to bdzie konieczno renegocjowania wynagrodze tych grup
zawodowych tak, by za trud pracy z naraeniem ycia otrzymywali oni godziwe
wynagrodzenie od razu, a nie w czci dopiero w wieku emerytalnym.
Jeeli onierz i funkcjonariusz nie moe ju peni suby, powinien zosta
odpowiednio przeszkolony i dalej pracowa dla pastwa.
Sprawy sdowe onierzy i funkcjonariuszy powinny by prowadzone przed
sdami powszechnymi. Odrbne sdownictwo wojskowe zostanie zlikwidowane.
133
134
135
136
137
138
-
30
System bezpieczestwa powinien uwzgldnia i wykorzystywa naturaln
skonno obywateli do poprawy tego aspektu dziaalnoci pastwa.
Obywatel musi umie si broni przed rnymi zagroeniami, inaczej nie bdzie
wolny, a zdany na pomoc innych obywateli lub ask obcych pastw.
Konieczna jest odbudowa systemu powszechnych szkole dla obywateli,
zwizanych z ochron ycia, mienia i kraju.
System funkcjonowania Si Zbrojnych naley uzupeni o systematycznie
rozbudowywan Obron Terytorialn, funkcjonujc na bazie podziau
administracyjnego kraju.
Celem Obrony Terytorialnej bdzie biece szkolenie jej czonkw, zapewnienie
Siom Zbrojnym sprawnego poboru na wypadek konfliktw oraz prowadzenie
regularnych i skoordynowanych dziaa militarnych w razie ataku nieprzyjaciela.
Celem Obrony Terytorialnej nie bdzie prowadzenie dziaa partyzanckich
czy wzniecanie kolejnych powsta bez cznoci z trzonem Si Zbrojnych.
Obron Terytorialn, budowan na bazie Narodowych Si Rezerwowych, naley
systematycznie rozbudowywa, w oparciu kolejno o: ochotnikw, zwaszcza
pochodzcych z licznych w Polsce grup rekonstrukcyjnych, prywatne podmioty
dostarczajce usugi w obszarze bezpieczestwa, kolejne szkolone roczniki
obywateli.
Dla zwikszenia uytecznoci Obrony Terytorialnej naley stopniowo poszerza
dostp do broni przechowywanej w domu. Wymaga to wzrostu kultury
obchodzenia si z ni w oparciu o najlepsze wzorce europejskie.
Kady obywatel powinien zna zadania stojce przed nim w czasie
ewentualnego zagroenia. Zwikszy to poczucie wsplnoty oraz morale caego
spoeczestwa.
139
140
141
142
143
144
145
146
147
udzia obywateli3.2
-
31
Poza rozbudow obrony terytorialnej naley odbudowa kadry cywilne pracujce
dla systemu bezpieczestwa kraju. Funkcje cywilne nie mog by realizowane
przez onierzy penicych sub.
148
W pierwszej kolejnoci naley zwikszy wydatki na obronno do 2% PKB.
Powinny one obejmowa jedynie nakady na biece i przysze bezpieczestwo,
nie na przesze.
Wydatki przesze (czyli wydatki na emerytury i renty) powinny by ujmowane
albo jako wydatki z tytuu ubezpiecze spoecznych (w czci odpowiadajcej
standardowym emeryturom), albo jako wydatki z tytuu spaty zaduenia
(w czci wyszej ni standardowe emerytury).
Powikszanie wydatkw na obronno doprowadzi do urealnienia zanionych
wynagrodze, zwikszenia liczebnoci onierzy zdolnych do faktycznych
dziaa bojowych, polepszenia stanu wyszkolenia oraz przede wszystkim
polepszenia jakoci wyposaenia.
Liczebno korpusu oficerskiego zostanie zamroona.
Wydatki na sprzt powinny stanowi co najmniej poow wydatkw
na obronno narodow. Polska nie potrzebuje lotniskowcw, nie prowadzi te
rozbudowy arsenau jdrowego, a zatem w pozostaych obszarach powinna by
zdolna do odpowiedniego wyposaenia swojej armii na najwyszym poziomie.
149
150
151
152
153
finansowaniesi zbrojnych
3.3
-
32
Uzbrojenie Si Zbrojnych powinno podlega faktycznej i cigej modernizacji,
w moliwie duym stopniu opiera si na rozwijanej produkcji krajowej
lub produkcji zagranicznej, lokowanej w Polsce.
Stabilizacj warunkw produkcji na rzecz sub mundurowych mog umoliwi
wieloletnie kontrakty na dostawy, warunkowane biecym rozwijaniem
parametrw technicznych.
Dla zapewnienia korzyci skali konieczna jest wsppraca z sojuszniczymi
pastwami ssiednimi lub kluczowymi partnerami regionalnymi.
Naley postulowa wczenie do wydatkw UE moliwoci finansowania si
zbrojnych pastw biorcych na siebie ciar ochrony wewntrznych pastw Unii.
154
155
156
157
Podstawowym celem obrony jest ochrona ludnoci i terytorium Polski przed
zniewoleniem lub zniszczeniem.
Militarne zagroenia dla Polski zasadniczo odbiegaj od wyzwa stojcych przed
polskimi kontyngentami wojskowymi. Siy Zbrojne powinny by gotowe
do przeprowadzania prewencyjnych atakw uprzedzajcych (co wymaga zmian
w prawie) i do ich odparcia.
Polska musi by przygotowana do obrony przed pokazow, krtkotrwa
interwencj na jej terytorium, poczon z atakami niekonwencjonalnymi
(np. na systemy informatyczne).
158
159
160
siy zbrojne3.4
-
33
Do najpilniejszych zada stojcych przed Siami Zbrojnymi naley budowa
potencjau odstraszania, stworzenie tarczy antyrakietowej przeciwko pociskom
krtkiego i redniego zasigu, odbudowa systemu obrony przeciwlotniczej
i zdolnoci operacyjnych marynarki wojennej.
Naley odtworzy sprawnie dziaajcy system mobilizacji i przeszkolenia rezerw
oraz wydatnie zwikszy liczb zawodowych onierzy szeregowych.
W trakcie pokoju niezbdne jest rygorystyczne przestrzeganie dyscypliny
i procedur w codziennej pracy.
Udzia Polski w misjach powinien wynika wycznie z chci wypeniania
zobowiza sojuszniczych, poprawy komunikacji z jednostkami alianckimi
oraz przeszkolenia w warunkach bojowych oddziaw wojskowych, a zwaszcza
potencjalnej kadry dowdczej.
Polskie kontyngenty wojskowe powinny otrzymywa wsparcie prawnicze,
co pozwoli unikn sytuacji godzcych w dobre imi onierzy.
Siy Zbrojne musz by gotowe do sprawnego przeniesienia walk na terytorium
wroga celem minimalizacji strat wasnych (ludzkich lub materialnych caego
spoeczestwa).
Istotnym elementem odstraszania jest zdobycie zdolnoci do ataku na odlego,
np. dziki wykorzystaniu odpowiednio uzbrojonych okrtw podwodnych,
nowoczesnemu lotnictwu czy wojskom pancernym.
161
162
163
164
165
166
167
-
34
Polska powinna wspiera utrzymywanie zdolnoci NATO do szybkiego
reagowania, dbajc o realno i aktualno planw tego typu dziaa.
Zdolno t zwikszy poszerzenie NATO o pastwa regionu Szwecj, Finlandi
czy Modawi o ile te zechciayby przystpi do tej organizacji. Wspdziaajce
nordyckie siy powietrzne i morskie s w stanie zrwnoway inne siy w
obszarze Morza Batyckiego.
Naley dy do staej wsppracy wojskowej z armiami pastw ssiednich,
zwaszcza Niemiec, Czech, Biaorusi i Ukrainy.
Szczeglne wizi militarne, poza pastwami Grupy Wyszehradzkiej, powinny te
czy Polsk ze Szwecj, Rumuni i Turcj.
168
169
170
171
wsppraca regionalna3.5
-
35
Naley uproci procedur zgaszania przestpstw i wykrocze np. dziki
wykorzystaniu drogi elektronicznej lub skadaniu zezna w miejscu zamieszkania.
Wiek penej odpowiedzialnoci karnej powinien zosta obniony do 13 lat.
Prawo powinno by egzekwowane, a nie omieszane naduywaniem instytucji
znikomej szkodliwoci spoecznej.
Interwencje policyjne powinny by obowizkowo nagrywane. Ich podjcie bez
spenienia takiego wymogu traktowano by jako domniemanie przekroczenia
kompetencji przez funkcjonariuszy. Interwencje policji w zakrytych twarzach lub
bez widocznego numeru identyfikacyjnego powinny by zakazane.
Naley stworzy system powiadamiania o zagroeniach w oparciu o struktur
jednostek ochotniczych i sieci komrkowe, pozwalajce poinformowa wszystkie
osoby znajdujce si w danej lokalizacji.
Postuluje si likwidacj izb wytrzewie jako reliktw minionego systemu. Osoby
nietrzewe poddawane byyby procedurom ratowania zdrowia lub ycia na koszt
wasny.
Winiowie powinni obowizkowo pracowa.
172
173
174
175
176
177
178
sprawy wewntrzne3.6
-
36
Podniesienie dolnej granicy kary za przestpstwa korupcyjne oraz intensyfikacja
szkole dla prokuratorw z zakresu zwalczania przestpczoci gospodarczej
pozwol na uniknicie sytuacji, w ktrej jedynie 5% skazanych skorumpowanych
osb trafia do wizienia.
Obszar zagroenia korupcj ograniczy: minimalizacja zakresu decyzji
uznaniowych, oparcie prywatyzacji na licytacji, minimalizacja wielkoci dotacji
i przeciwdziaanie konfliktom interesw.
Popraw sytuacji gwarantuje poszerzanie zakresu zakupw z wolnej rki
przy penej jawnoci zawieranych umw.
Kada sprawa przegrana przez Skarb Pastwa wymaga postpowania
wyjaniajcego ze strony Najwyszej Izby Kontroli. W jego wyniku albo
uruchamiano by postpowanie regresowe wobec urzdnika, albo dokonywano
by zmian personalnych, albo formuowano by postulaty dotyczce zmiany prawa.
179
180
181
182
przestpstwa gospodarcze3.7
-
37
SprawyZagraniczne
Celem polskiej polityki zagranicznej powinno by zwikszanie podmiotowoci
pastwa polskiego, efektywna realizacja interesw polskich obywateli
oraz ochrona ich praw poza granicami, a take ksztatowanie adu
midzynarodowego zgodnie z polsk racj stanu.
Starzenie si spoeczestw oraz wzrost napi etnicznych i religijnych
w pastwach Zachodu skutkuje osabianiem si ich gospodarek i niechci
do angaowania konflikty.
Wielobiegunowy podzia wiata wymaga bdzie od Polski wszechstronnoci
wysikw dyplomatycznych, zorganizowanych w odmienny od dotychczasowego
sposb.
W polityce zagranicznej nie da si uciec od aspektw zwizanych z pooeniem.
Polska na zachodzie graniczy z najsilniejszym gospodarczo pastwem
kontynentu, na pnocy za z najsilniejszym militarnie pastwem kontynentu.
Atutem naszego kraju powinno si sta pooenie midzy fragmentem
najkrtszej linii czcej Morze Batyckie z Morzem Adriatyckim (SzczecinTriest)
oraz fragmentem najkrtszej linii czcej Morze Batyckie z Morzem Czarnym
(KaliningradOdessa).
183
184
185
186
187
cele, moliwocii ograniczenia
44.1 }
-
38
Niekorzystnie prezentuje si statystyka midzynarodowa naszego kraju.
Pod wzgldem liczby ludnoci Polska zajmuje 33 miejsce na wiecie (okoo 0,5%
ludnoci wiata, porwnywalnie z Kaliforni). Pod wzgldem produktu krajowego
brutto jest to 24 miejsce (okoo 0,7% produkcji finalnej wiata, okoo PKB
Kalifornii), systematycznie tracc szanse na wejcie do pierwszej dwudziestki.
Pod wzgldem poziomu PKB na mieszkaca Polska zajmuje dopiero 48 miejsce
na wiecie, jedno z ostatnich w UE, kilka pozycji za Rosj.
Podejcie do polityki zagranicznej i obecnoci Polski w UE powinien
determinowa realizm polityczny, uwzgldniajcy kondycj pastwa w jego
obecnym stanie.
Prowadzenie efektywnej polityki zagranicznej wymaga uporzdkowania polityki
wewntrznej pastwa, przywrcenia mu sterownoci, stabilnoci
i systematycznego obniania polskiego zaduenia.
188
189
190
-
39
Poszukiwanie dobra wsplnego w systemie wielobiegunowym wymaga oparcia
polskiej dyplomacji na szeregu zasad, podzielanych przez gwne siy polityczne
i t cz elit, ktra jest zaangaowana w polityk zagraniczn (funkcjonariuszy
publicznych, przedsibiorcw).
Zasada prymatu interesu pastwowego jest wica przy prowadzeniu polityki
zagranicznej.
Zasada optymalizacji polega na porwnywaniu korzyci z dziaa
dyplomatycznych z kosztami ich osignicia celem trafnego wykorzystywania
ograniczonych moliwoci.
Zasada poszanowania suwerennoci innych pastw oznacza nieingerowanie
w ich polityk wewntrzn celem minimalizowania obszaru sporw.
Zasada legalizmu, czyli opierania relacji na dobrowolnych umowach
z okrelonymi sposobami rozstrzygania sporw, pozwoli na uniknicie
emocjonalnego charakteru relacji.
Zasada wzajemnoci, czyli budowania relacji na poszanowaniu rwnoci stron,
umoliwi ich oparcie na faktycznie wyraonym obustronnym szacunku.
191
192
193
194
195
196
zasady4.2
-
40
Naley dokona przegldu wszystkich umw wicych Polsk, okreli
korzyci i koszty z ich funkcjonowania, zaproponowa metody rozstrzygania
sporw i dy do modyfikacji lub odstpienia od umw formalnie lub faktycznie
naruszajcych zasad wzajemnoci.
Polska powinna w szczeglnoci wypowiedzie umowy o wzajemnej ochronie
inwestycji jako systemowo niesymetryczne.
Ministerstwo powinno na bieco aktualizowa list organizacji midzynarodowych,
ktrych czonkiem jest Polska. Czonkostwo w wielu z nich jest niepotrzebne,
gdy ich cele realizuje UE.
Celem Polski powinna by budowa midzynarodowej koalicji na rzecz zmian
w ochronie patentowej i ochronie praw autorskich.
Obecna polityka zagraniczna, polegajca na turystyce na koszt podatnika,
powinna ulec zakoczeniu. rodki finansowe powinnimy kierowa na ochron
polskich interesw i praw Polakw.
197
198
199
200
201
dziaania4.3
-
41
Ministerstwo Spraw Zagranicznych powinno sta si orodkiem prowadzenia
polskiej polityki na arenie midzynarodowej, w szczeglnoci w obszarze
bezpieczestwa i promocji kraju, jego gospodarki i kultury.
Polityk tak uniemoliwiaj niskie zarobki dyplomatw, zwaszcza
wyjedajcych z rodzinami za granic, oraz zamykanie MSZ przed ekspertami
z innych dziedzin. Praca w polskiej dyplomacji powinna stanowi wyrnienie
nawet dla najlepszych specjalistw.
Naley zlikwidowa Instytut im. Adama Mickiewicza, a cao promocji szeroko
rozumianej kultury, a zwaszcza jzyka polskiego, powierzy istniejcym
instytutom polskim.
Wzorem sawnych instytutw zagranicznych instytuty te mogyby nosi miano
najbardziej znanego polskiego naukowca astronoma i ekonomisty Mikoaja
Kopernika.
Naley wczy w struktury ministerstwa najlepszych analitykw z obecnie
funkcjonujcych orodkw naukowo-badawczych, takich jak Instytut Europy
rodkowo-Wschodniej, Instytut Zachodni, Orodek Studiw Wschodnich i Polski
Instytut Spraw Midzynarodowych.
202
203
204
205
206
instytucje4.4
-
42
Podstawowym celem polskich placwek zagranicznych powinna by promocja
polskiej gospodarki i informowanie polskich przedsibiorcw o zasadach
prowadzenia dziaalnoci gospodarczej za granic.
Naley udostpnia oficjalne tumaczenia polskich aktw prawnych na jzyk
angielski.
Popieramy utrzymanie w UE jedynie ce antydumpingowych i jednostronn
eliminacj pozostaych ce przez Uni.
Naley sprzeciwia si harmonizacji podatkw na poziomie UE
lub midzynarodowym.
Prywatne inwestycje zagraniczne w Polsce bd tym wiksze, im lepsze warunki
dziaalnoci gospodarczej polskim przedsibiorcom zaoferuje nasz kraj.
MSZ powinno formuowa rekomendacje dotyczce wspierania rozwoju
gospodarczego kraju w oparciu o najlepsze dowiadczenia zagraniczne.
cignicie pastwowych inwestycji zagranicznych wymaga zintensyfikowania
nakadw na najwaniejszych odcinkach dla polskiej gospodarki przykadowo
w Chinach pracuje okoo tysica niemieckich urzdnikw i zaledwie dziesiciu
polskich.
207
208
209
210
211
212
213
relacje gospodarcze4.5
-
43
W interesie Polski ley popieranie reemigracji jej ludnoci.
Polacy mieszkajcy na Wschodzie powinni, pozostajc w cisych, ywych
i codziennych zwizkach z Polakami w Rzeczypospolitej, stanowi najlepsz
wizytwk naszego narodu w tej czci Europy.
Promowanie mody na uczestnictwo dzieci i modziey w wycieczkach na Ziemie
Zabrane bdzie stanowi autentyczn zacht do podtrzymywania tam ladw
polskoci oraz przyczyni si do poprawy statusu materialnego rodakw.
Naley przeciwdziaa prbom utosamiania Polakw za granic
z konkretn tamtejsz opcj polityczn Rzeczpospolita nie mone stawia
Polakw przed ryzykiem koniecznoci wyboru midzy lojalnoci wobec ich
kraju a lojalnoci wobec narodu.
Polacy wyjedajcy na Zachd powinni otrzymywa wsparcie polskich
placwek w egzekwowaniu warunkw pracy czy dostpie dzieci do edukacji
w jzyku polskim. To ostatni moment na stworzenie sieci polskich placwek
edukacyjnych adresowanych do dzieci emigrantw.
Powinnimy zbudowa baz genealogiczn, ktra setkom tysicy Amerykanw,
Argentyczykw, Biaorusinw, Brazylijczykw, Francuzw, Kanadyjczykw,
Litwinw, Niemcw (!), Rosjan czy Ukraicw pokae ich polskie korzenie.
Dotarcie do tych ludzi dugoterminowo zwikszy sympati do naszego kraju.
214
215
216
217
218
219
Polacy poza granicami4.6
-
44
Pi najwikszych pastw Europy rodkowej (Czechy, Polska, Rumunia,
Sowacja i Wgry), zamieszkiwanych przez ponad 80 milionw ludzi, cz
czsto wsplne interesy, ktre kade z nich moe godnie reprezentowa. Naley
zintensyfikowa pola wzajemnej wsppracy i wypracowa dla naszego kraju
pozycj lojalnego sojusznika regionalnych interesw.
Dokoczenie rozbudowy sieci przej granicznych z obwodem kaliningradzkim
Federacji Rosyjskiej to najlepsza metoda zblienia naszych spoeczestw.
Z tych samych powodw nalegamy na wdroenie analogicznej umowy o maym
ruchu granicznym z Biaorusi.
Postulujemy poszerzenie przez UE dopuszczalnej strefy takiego ruchu
na terytorium Europy do 100 km.
Zwolnienie obywateli Biaorusi, Modawii i Ukrainy z koniecznoci pacenia za wizy
do Polski pozwoli na intensyfikacj wzajemnych kontaktw.
Szczegln rol w zacienianiu relacji gospodarczych z Rosj moe peni
Biaoru, ktra jest w stanie stworzy warunki do dobrej wsppracy
przedsibiorcw z obu pastw.
Obserwowany wzrost znaczenia pastw nordyckich i ogromne moliwoci
stojce przed Turcj, uwarunkowane jedynie postpami pojednania z Kurdami,
stanowi dla Polski inspiracj do stworzenia pomostu infrastrukturalnego
czcego Batyk z pastwami basenu Morza Czarnego i Adriatyckiego, Pnoc
z Azj i Afryk.
Naley wspiera osiedlanie si w Polsce obywateli pastw bliskich nam
historycznie i kulturowo (Biaoru, Czarnogra, Macedonia, Modawia, Rosja,
Serbia, Ukraina).
220
221
222
223
224
225
226
227
wsppraca regionalna4.7
-
45
Dla dalszego funkcjonowania UE kluczowe znaczenie ma dalsza wsppraca
Francji i Niemiec. Dlatego naley intensyfikowa kontakty z tymi dwoma
pastwami i wykorzystywa formu trjkta weimarskiego do akcentowania
interesw pastw Europy rodkowo-Wschodniej.
W przypadku podziau pastw czonkowskich naley przyj, i ich czci
skadowe pozostan w UE, chyba e spoeczestwa tych pastw zadecyduj
inaczej.
Opowiadamy si za rozszerzeniem UE o kolejne pastwa europejskie, jeli tylko
zechc do niej przystpi, zwaszcza o Serbi, Czarnogr, Macedoni
i Modawi.
Polska w UE powinna dziaa na rzecz budowy infrastruktury w ukadzie
poudnikowym.
Podzielamy denia do odbiurokratyzowania UE i wspierania programw
oszczdnociowych, nie podzielamy natomiast obaw przed pogbianiem
integracji zgodnie z modelem rnych prdkoci.
UE potrzebuje gbokiej deregulacji, w wyniku ktrej nastpi weryfikacja caego
prawa unijnego pod ktem jego pomocniczoci, identyfikacji grup wspieranych
i faktycznego przybliania deklarowanych celw.
Oceny skutkw regulacji UE powinny by przygotowywane z uwzgl-dnieniem
wpyww na poszczeglne gospodarki pastw i krajw w pastwach
federalnych.
Przeciwstawiamy si stosowaniu praktyk monopolistycznych i ukrytej pomocy
przez niektre pastwa UE ze szkod dla wsplnego rynku, a zwaszcza
dla polskich przedsibiorcw.
228
229
230
231
232
233
234
235
Unia Europejska4.8
-
46
Postulowa naley zwikszanie swobody pastw czonkowskich
w dysponowaniu przyznanymi im rodkami z budetu UE, jeeli sprzyja
to bdzie redukcji ich zaduenia, pod warunkiem wbudowania mechanizmw
gwarantujcych trwao tego procesu. Przykadowo pastwo zaduone
mogoby mie zmniejszon skadk czonkowsk oraz pomoc unijn o kwot,
ktr zdecyduje si przekaza na spat wierzytelnoci.
Podobne zasady mogyby obowizywa przy przeznaczaniu rodkw na wzrost
zdolnoci obronnych UE przez pastwa peryferyjne.
Opowiadamy si przeciwko akcesji Polski do strefy euro tak dugo, a nasza
gospodarka nie stworzy z ni optymalnego obszaru walutowego (takiego
w ktrym ma miejsce swobodny przepyw czynnikw produkcji).
Data ewentualnej akcesji do strefy euro powinna by potwierdzona
w referendum.
236
237
238
239
-
47
SprawySkarbowe
Poprawa sytuacji finansowo-gospodarczej pastwa wymaga konsekwentnych
stara. Dotychczas przy podobnych ograniczeniach jak w Polsce udaa si
jedynie Nowej Zelandii.
Konstytucja powinna zawiera zakaz uchwalania niezrwnowaonych budetw
w jednostkach sektora finansw publicznych posiadajcych wasn osobowo
prawn.
Pastwo powinno wycofywa si z dziaalnoci produkcyjnej i ogranicza ilo
wydatkowanych pienidzy w stosunku do PKB.
Poniewa niektre obszary aktywnoci gospodarczej s cile kontrolowane
przez inne pastwa (energetyka, finanse, media, telekomunikacja czy sektor
zbrojeniowy), Polska powinna prowadzi w nich efektywn polityk regulacyjn
lub w zakresie eksploatacji zasobw naturalnych wacicielsk.
240
241
242
243
zaoenia 55.1 }
-
48
Naley stanowczo odrzuci tezy o dobroczynnych skutkach wzrostu cen. Celem
banku centralnego nie moe by psucie polskiego pienidza, lecz dbanie o jego
warto.
Jedynie stabilizacja cenowa zachci polskich przedsibiorcw i konsumentw
do zwikszenia liczby kredytw zaciganych w walucie krajowej, gdy przyczyni
si do spadku nominalnych stp procentowych oraz zmniejszenia ryzyka
niespacalnoci i obnienia realnych stp procentowych.
Bank centralny nie powinien zajmowa si promowaniem obcego pienidza,
w szczeglnoci euro.
Bank centralny nie powinien prowadzi akcji edukacyjnych, ktre ingeruj
w wolno mediw i wpywaj na opini publiczn.
Pena jawno informacji o rezerwach, polityce lokowania rodkw i zwizanych
z nimi transakcjach banku centralnego gwarantuje ich bezpieczestwo
i moliwo uczciwej oceny kierownictwa banku centralnego.
Naley sprowadzi do kraju polskie zoto zdeponowane za granic
oraz powiksza rezerwy kruszcowe kosztem innych aktyww.
244
245
246
247
248
249
pienidz5.2
-
49
Postulujemy konstytucyjne ograniczenie maksymalnej wielkoci danin
publicznych do 1/3 PKB.
System dochodw w moliwie minimalnym stopniu moe peni funkcje
pozafiskalne.
Wypaty rodkw z sektora finansw publicznych dla osb fizycznych
(wynagrodzenia, emerytury, renty, zasiki) bd naliczane i dokonywane
w kwotach netto, tzn. po potrceniu dzisiejszych skadek i podatkw
bezporednich. Pobieranie przez pastwo podatkw od siebie samego
to kuriozum.
Zmiany podatkowe powinny prowadzi do minimalizacji liczby podmiotw
zobowizanych do kontaktowania si z urzdami skarbowymi. Naley skoczy
z rozdzieleniem funkcji podatnika i patnika.
Uproszczenie prawa podatkowego pozwoli na jego kodyfikacj.
Wszystkie podatki s ze. Nie ma podatkw neutralnych. Najwiksz szkodliwo
spoeczn generuj daniny nakadane na prac, z ktrych dzi pochodzi
wikszo dochodw publicznych. Sytuacja ta powinna zosta zmieniona.
Maym przedsibiorcom naley da moliwo wyboru, czy chc by
opodatkowani na zasadach uproszczonych czy oglnych.
Podatek od budowli naley zmniejszy z 2% do 0,2% ich wartoci. Powinien by
te odliczany od innych podatkw.
250
251
252
253
254
255
256
257
dochody5.3
-
50
Trzeba skoczy z podtrzymywanym w Polsce zaoeniem o ekonomicznym
zwizku midzy wysokoci odprowadzanych skadek a wysokoci rent
i emerytur. Zwizek ten ma wycznie charakter prawny. ZUS i KRUS s coraz
bardziej dofinansowywane z budetu pastwa.
Utrzymywanie progresji podatkowej to te fikcja, gdy w praktyce podatki
o najwyszej stawce opacaj pracownicy sfery budetowej i spek skarbu
pastwa, czyli fiskus sam sobie.
Postulujemy likwidacj skadek na Fundusz Gwarantowanych wiadcze
Pracowniczych, Fundusz Pracy, Fundusz Ubezpiecze Spoecznych
(emerytalnych kilku rodzajw, rentowych dwch rodzajw, wypadkowych
i chorobowych), Narodowy Fundusz Zdrowia oraz likwidacj podatku
dochodowego od osb fizycznych.
Zmiana ta spowoduje, e wszystkie umowy z osobami fizycznymi byyby
podpisywane przez pracodawcw w kwotach netto, gdy te s wanie
punktem odniesienia dla pracownikw.
Wszystkie zlikwidowane daniny naley zastpi jednym podatkiem od wypat
na rzecz osb fizycznych i co roku je obnia z obecnych 62% pensji netto
do poziomu 25% pensji netto.
Obniki naley rozpocz od wynagrodze minimalnych tak, by jak najszybciej
kwota 1 680 brutto miesicznie staa si kwot 1 680 netto miesicznie,
bez strat dla przedsibiorcw.
Podatek od spadkw powinien zosta zlikwidowany.
258
259
260
261
262
263
264
daniny od osb fizycznych5.4
-
51
Naley zmniejszy opodatkowanie i uproci rozliczenia maych przedsibiorcw,
czyli okoo poowy wszystkich podmiotw prowadzcych dziaalno
gospodarcz. Przez maych przedsibiorcw mona rozumie podmioty,
ktre osigaj przychody wycznie z dziaalnoci krajowej i nie objtej akcyz
w wysokoci do 150 tysicy PLN netto rocznie (12,5 tysica PLN netto
miesicznie).
Docelowo naley zrwna opodatkowanie wszystkich osb uzyskujcych
przychody nieobjte podatkiem od wypat, w tym przedsibiorcw i rolnikw.
Mali przedsibiorcy opodatkowani na zasadach uproszczonych prowadziliby
jedynie ewidencj przychodw.
Zgodnie z zasadami uproszczonymi may przedsibiorca odprowadzaby
jedn danin zastpujc dotychczasowe skadki na Fundusz Pracy, Fundusz
Ubezpiecze Spoecznych i Narodowy Fundusz Zdrowia, a take podatek
dochodowy od osb fizycznych oraz podatek od towarw i usug.
Danina taka wynosiaby 20% przychodu, ale nie wicej ni 12 000 zotych
rocznie (czyli do 1 000 zotych miesicznie). Przedsibiorca o niskich
przychodach, np. 1 200 zotych miesicznie, paciby tylko 240 zotych
wszystkich danin, a nie tak jak to jest obecnie 1 000 zotych samych skadek
do ZUS.
Zasady uproszczone skutkowayby wystawianiem uproszczonych rachunkw
kwotach netto zamiast faktur VAT.
265
266
267
268
269
270
daniny od maych przedsibiorcw
5.5
-
52
Duzi przedsibiorcy to wszystkie podmioty, ktre nie s maymi przedsibiorcami.
Duzi przedsibiorcy prowadziliby pen ksigowo.
Obowizki fiskalne takich podmiotw obejmowayby VAT i akcyz, podatek
kwotowy i nowy podatek korporacyjny.
VAT opacany byby na obecnych zasadach.
Stawki akcyzy naley zmniejszy do najniszego z moliwych poziomw, jakie
wymaga Unia Europejska. Na forum UE bdziemy zabiegali o obnienie tych
stawek.
Stawka VAT powinna zosta ujednolicona na poziomie nie wyszym ni 20%.
Podatek kwotowy wynosiby 1 000 zotych miesicznie.
Nowy podatek korporacyjny miaby na celu opodatkowanie faktycznych zyskw
osb prawnych, z ktrych w chwili obecnej tylko 1/3 paci podatek dochodowy
od osb prawnych (CIT). Wrd nich s czsto spki z udziaem Skarbu
Pastwa.
Docelowo podatek korporacyjny mgby wynosi 1% przychodu ze sprzeday.
W okresie przejciowym CIT wynosiby nie mniej ni 0,5% przychodu.
W alternatywnym wariancie podatek korporacyjny naliczano by od przychodu
pomniejszonego o te koszty zatrudnienia, od ktrych odprowadzono podatek
od funduszu pac.
Wszyscy przedsibiorcy powinni mie pene prawo odliczania VAT
od zakupionego paliwa.
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
daniny od duych przedsibiorcw
5.6
-
53
Podstaw wydatkowania pienidzy rodkw publicznych powinna by pena
jawno.
Postulujemy stopniow i konsekwentn obnik wydatkw publicznych
do 1/3 PKB.
Tempo obniki wydatkw powinno by duo szybsze ni dochodw, dziki
czemu dug publiczny jak najszybciej zacznie male.
Dotowanie produkcji powinno zosta zakazane, poza wyjtkami wynikajcymi
z prawa unijnego.
Dziaalno informacyjna jednostek publicznych powinna odbywa si
co do zasady w Internecie. Jednostki te powinny mie zakaz wydawania
rodkw na reklam zewntrzn. Finansowanie prasy przez pastwo
i samorzdy to ingerencja w jej niezaleno.
Naley skoczy z pozabudetow alokacj rodkw i wczy fundusze celowe
do budetu.
Wydatki pastwa powinny zosta podzielone midzy szczegowo opisane
zadania, co pozwoli wprowadzi budet zadaniowy w kraju.
Budet powinien by uzupeniony o 4-letni projekcj. Niewykorzystane w danym
roku rodki kroczco przesuwano by na kolejny rok budetowy.
Jednostki sektora finansw publicznych powinny regulowa patnoci nie pniej
ni w terminie 30 dni.
Samorzdy powinny mie zagwarantowane rodki na oddoln realizacj zada
publicznych w oparciu o budety zadaniowe.
Sprawozdanie z wykonania budetw jednostek sektora finansw
publicznych powinny by poddawane niezalenemu audytowi.
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
system wydatkw5.7
-
54
Wysoko dugu publicznego powinna by w systematyczny sposb
redukowana, zgodnie z dugoterminowym harmonogramem, gdy zwikszy
to podmiotowo kraju, pozwoli na obnik podatkw, ktre obciaj
najuboszych i umoliwi naturalne zmniejszenie cen kredytu, dawicych dzi
inwestycje.
W pierwszej kolejnoci naley spaca dugi zagraniczne, wykorzystujc wzrost
wartoci zotego wynikajcy z dotacji z UE oraz transferw od emigrantw.
Moliwie szybko naley ograniczy dugi samorzdw i pozabudetowych
jednostek sektora finansw publicznych, w tym pastwowych osb prawnych.
Ewentualne transfery z OFE do ZUS powinny skutkowa automatycznym
obnianiem progu zaduenia w Konstytucji.
Zaciganie dugu powinno by ograniczone jedynie do stanu wyjtkowego,
wojennego lub wojny.
Naley ustali sprawiedliwy mechanizm wykupu przedwojennych obligacji
Skarbu Pastwa.
Informacje o wszelkich formach zaduenia i stanie zobowiza dugoterminowych
pastwa powinny by publicznie dostpne (kto, co, od kogo, na ile, za ile).
293
294
295
296
297
298
299
dug publiczny5.8
-
55
Kwestie reprywatyzacji powinny zosta ostatecznie zamknite.
Naley ustali zakres wszelkich roszcze reprywatyzacyjnych wobec podmiotw
publicznych.
Zobowizania pastwa trzeba zrealizowa w caoci; tam, gdzie to moliwe,
powinien nastpi zwrot mienia w naturze.
W pierwszej kolejnoci naley zakoczy sprawy wynikajce z amania prawa
obowizujcego w Polsce od 1944 roku, w tym ogranicze w wysokoci zwrotu
mienia zabuaskiego.
Kolejne kroki powinny dotyczy zwrotw mienia przejtego bez penych
odszkodowa.
Zakoczenie zwrotu majtku zwizkw wyznaniowych pozwoli na likwidacj
Funduszu Kocielnego.
300
301
302
303
304
305
reprywatyzacja5.9
-
56
Docelowo w rkach pastwa powinny pozosta tylko kluczowe strategiczne
przedsibiorstwa zwizane z infrastruktur.
Pozostae przedsibiorstwa i wybrane zakady budetowe naley prywatyzowa
wycznie przez aukcje lub gied, bez przywilejw.
W prawie UE powinna by przyjta zasada wzajemnoci dotyczca moliwoci
inwestowania podmiotw pozaunijnych w infrastruktur przesyow.
Wprowadzenie stabilnego systemu podatkw od zasobw naturalnych pozwoli
na prywatyzacj ich pozyskiwania z uwzgldnieniem interesu publicznego.
Rynek pocztowy wymaga deregulacji i prywatyzacji Poczty Polskiej.
Program Inwestycje Polskie naley zakoczy pastwo nie powinno na polu
gospodarczym konkurowa ze swoimi przedsibiorcami i obywatelami.
Tam, gdzie prawo UE na to pozwala, zamwienia publiczne naley realizowa
z wolnej rki, przy penej jawnoci wybranych ofert.
Warunki zamwie powinny umoliwia udzia maych przedsibiorstw, dziki
czemu skrci si acuch podwykonawcw.
Jeeli kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty w przetargu jest cena, to jego
zwycizca powinien otrzymywa wynagrodzenie rwne cenie z przedostatniej
najlepszej propozycji.
Naley stworzy centralny rejestr nieruchomoci publicznych wraz z
oznaczeniem umw dugoterminowo je obciajcych (np. najmu czy dzierawy).
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
majtek pastwa i zamwienia publiczne
5.10
-
57
Instytucja uytkowania wieczystego powinna zosta trwale zniesiona.
Zmniejszenie liczby pracownikw pozwoli na zmniejszenie kosztw porednich
funkcjonowania urzdw, w tym na minimalizacj liczby obiektw publicznych
i ich scalanie.
Naley automatycznie uruchamia wszelkie moliwe regresy wobec urzdnikw
i sdziw.
316
317
318
-
58
MecenatPubliczny
Gwnym zadaniem pastwa w obszarze kultury jest ochrona zabytkw i opieka
nad nimi. Naley dy do moliwie szerokiego wczenia zasobw zabytkowych
w realizacj innych dziaa publicznych, gdy utrzymywanie niewykorzystanych
budowli kosztuj zbyt duo.
Prowadzenie muzew powierzy naley podmiotom prywatnym, fundacjom
i stowarzyszeniom.
Brak chtnych do prowadzenia muzeum powinien skania do prezentowania
jego zasobw w formie czasowych wystaw oraz w Internecie.
Naley uchwali ustaw o miejscach pamici narodowej i przypisa
w niej opiek nad miejscami pamici oraz nad grobami i cmentarzami wojennymi
do zada wasnych gminy.
Groby polegych onierzy, niezalenie od narodowoci, powinny zosta otoczone
opiek na zasadach przyjtych w relacjach midzynarodowych.
Pomniki powicone pamici onierzy obcych armii powinny znale si
na cmentarzach, pozbawione dwuznacznych treci.
Dotacje do kultury nie powinny wspiera kultury najnowszej, ktra jest w trakcie
ksztatowania.
Instytucje publiczne powinny mie zakaz organizacji masowej rozrywki i jej
finansowania.
319
320
321
322
323
324
325
326
kultura 66.1 }
-
59
Naley odej od finansowania filmw szkalujcych dobre imi Polski i jej
ieszkacw. Wspieranie dziaalnoci filmowej bdzie ograniczone wycznie
do zamawiania dzie promujcych Polsk za granic.
Naley zmaksymalizowa liczb wydawanych koncesji radiowo-telewizyjnych
celem zwikszenia konkurencji na tym rynku.
W rkach rzdu moe zosta co najwyej jeden kana telewizyjny i jeden radiowy.
Abonament radiowo-telewizyjny zostanie zniesiony.
O ewentualne rodki na realizacj misji publicznej mogaby si ubiega kada
stacja za kady z programw j realizujcych.
Rada Ochrony Pamici Walk i Mczestwa powinna sta si czci Instytutu
Pamici Narodowej.
Pion prokuratorski IPN powinien by wczony do prokuratury.
Polska powinna wystpi o zwrot wszelkich archiww nalecych w przeszoci
do pastw polskich. Archiwa te naley zeskanowa, udostpni w Internecie
i sukcesywnie opracowywa take w formacie tekstowym.
327
328
329
330
331
332
333
334
-
60
Wydatki publiczne na kultur fizyczn powinny dotyczy promocji sportu wrd
dzieci i modziey do lat 18.
rodki publiczne dla dorosych powinny by uzalenione od osiganych
przez nich efektw.
Sektor sportu i sektor publiczny naley moliwie zdecydowanie rozdzieli.
Jednostki samorzdu terytorialnego nie powinny mie udziaw w spkach
sportowych. Publiczn infrastruktur sportow naley udostpnia klubom
na jawnych i niedyskryminujcych zasadach.
W szczeglnoci trzeba odci zwizki sektora publicznego ze wiatem piki
nonej. Ani pastwo, ani miasta nie powinny bezporednio ani porednio
finansowa osb, ktre indywidualnie zarabiaj miliony, ale razem przyczyniaj
si czsto do pogorszenia wizerunku naszego kraju.
Naley przywrci prawo do normalnej gry w pokera.
335
336
337
338
339
kultura fizyczna6.2
-
61
Przepisy dotyczce organizacji imprez masowych wymagaj liberalizacji
w kwestiach dotyczcych zabezpieczenia obiektu i zwikszenia elastycznoci
w dostpie do infrastruktury sportowej (np. dziki trybunom z miejscami
stojcymi).
Zmniejszenie wpywu i roli administracji pastwowej oraz policji przy organizacji
imprez masowych pozwoli na zmniejszenie kosztw organizacji imprez
masowych.
Naley stworzy warunki dla prowadzenia zorganizowanego dopingu
w trakcie imprez sportowych, wcznie z uyciem materiaw pirotechnicznych,
z zachowaniem procedur bezpieczestwa i odpowiedzialnoci stowarzysze
kibicw za ewentualne szkody.
Niekonstytucyjne przepisy ograniczajce prawa obywatelskie uczestnikw imprez
masowych (np. instytucja zakazu klubowego) zostan wyeliminowane.
340
341
342
343
imprezy masowe6.2.1
-
62
Pastwo moe ponosi wydatki na nauk, by korzysta z jej efektw
(np. wydatki zwizane z obronnoci) lub dla budowania prestiu i poczucia
wsplnoty.
Naley stworzy jasny model podziau pomidzy naukowcw i pastwo efektw
bada finansowanych za pomoc publicznych grantw lub stypendiw.
Wyniki bada nie zakoczone patentami bd umieszczane w Internecie.
Dysponentem publicznych rodkw na badania naukowe powinien by
naukowiec jako kierownik projektu. Naukowiec decydowaby, ile zapaci
wsppracownikom, z ktrego laboratorium czy biblioteki korzysta,
czy potrzebuje pracownikw administracyjnych i wonych do pomocy,
czy te nie.
Instytuty naukowe musiayby konkurowa o naukowcw jakoci obsugi
grantw, a nie pobiera haracz na rzecz utrzymania bezproduktywnych
pracownikw.
W efekcie wynagrodzenia naukowcw zdecydowanie wzrosyby, a liczba etatw
naukowych i administracyjnych zmniejszyaby si. Obecna sytuacja, w ktrej
naukowcy ze stopniem doktora zarabiaj okoo 2000 netto, skutkuje drenaem
intelektualnym kraju.
344
345
346
347
348
349
nauka6.3zaoenia6.3.1
-
63
Szkoy wysze nadawayby nastpujce stopnie akademickie: licencjata
(inyniera), magistra i doktora.
Habilitacja i profesura zostaaby zniesiona.
W zwizku ze zmian sposobu finansowania szk wyszych sztuczne
wyrnienia etatw wykadowcy, starszego wykadowcy czy docenta stayby si
niepotrzebne.
Stopie doktora nadawaaby Rada szkoy wyszej po zapoznaniu si
z recenzjami dorobku naukowego doktoranta, w tym rozprawy doktorskiej,
oraz pisemn odpowiedzi doktoranta na zarzuty. Obrona ustna zostaaby
zniesiona.
Dorobek naukowy doktoranta i jego odpowied na zarzuty publikowane byyby
w Internecie.
Recenzentw wybieraaby Rada szkoy wyszej spord listy chtnych doktorw
do oceniania prac z danej dziedziny.
Kady mgby wnie zastrzeenia do dorobku doktoranta.
350
351
352
353
354
355
356
stopnie akademickie6.3.2
-
64
Pastwo powinno dokona ostatecznego zwrotu majtku uznawanych przez
siebie kociow i zwizkw wyznaniowych.
Zamknicie tych kwestii pozwoli na likwidacj Funduszu Kocielnego.
Pastwo nie bdzie finansowa kociow ani organizacji religijnych z racji ich
statusu. Finansowanie dziaalnoci o charakterze kulturalnym, np. ochrony
zabytkw, czy edukacyjnym, prowadzonej przez kocioy i zwizki wyznaniowe,
odbywa si bdzie na zasadzie niedyskryminacyjnej wzgldem innych
podmiotw.
Wszystkie dialekty jzyka polskiego, w tym rne gwary lskie, zasuguj
na ochron. Zdecydowany sprzeciw budzi prba standaryzacji tych gwar,
rwnoznaczna z ich likwidacj w dugim okresie.
357
358
359
360
wyznania religijne oraz mniejszoci narodowe i etniczne
6.4
-
65
PolitykaSpoeczna
Celem pastwa w obszarze owiaty i wychowania jest zapewnienie wszystkim
dzieciom moliwoci zdobycia wyksztacenia, stwarzajcego szans na dalszy
rozwj.
Obowizek edukacji naley znie. W praktyce obowizek ten skutkuje
promowaniem do kolejnych klas nawet najgorszych uczniw, co przekada si
na systematyczny spadek poziomu nauczania.
Pastwo moe zapewnia finansowanie edukacji wycznie osobom
niepenoletnim.
Wszystkie wiadczenia publiczne zwizane z edukacj i wychowaniem naley
poczy.
Wyksztacenie dzieci nie moe zalee od kondycji polskiej klasy politycznej
i jej ideologicznie zmotywowanych wyborw. Ksztacenie dzieci to prawo i
obowizek rodzicw.
Wydatki na edukacj byyby rwne na kade dziecko i przekazywane rodzicom
w formie bonu z budetu pastwa.
Bon uprawniaby do finansowania wychowania dzieci oraz do kupowania
usug edukacyjnych od zorganizowanych placwek edukacyjnych lub innych
podmiotw, np. korepetytorw, szkek przydomowych, parafialnych
czy prowadzonych przez organizacje pozarzdowe.
W przypadku patologii orzeczonych sdownie bonem dysponowaby kurator
danego dziecka.
361
362
363
364
365
366
367
368
owiata i wychowanie77.1 }
-
66
Mienie suce do prowadzenia zaj zostaoby sprywatyzowane.
W okresie przejciowym w placwce publicznej dyrektora wybieraliby wycznie
rodzice dzieci uczszczajcych do tej placwki. Dobr kadry nauczycielskiej
zaleaby wycznie od dyrektora placwki publicznej.
Nauczyciele dostawaliby wynagrodzenia na podstawie indywidualnie
negocjowanych umw, ktrych podstaw byaby liczba godzin kontaktowych
z uczniem.
Stanowioby to zacht do organizowania przez placwki opieki nad dziemi w
okresie wakacyjnym.
Minimalizacji ulegaby liczba obowizkw sprawozdawczych nauczycieli.
Likwidacji ulegby przymus zatrudniania nauczycieli na etatach.
Karta Nauczyciela zostaaby zlikwidowana, a w okresie przejciowym dokonano
by rekompensaty utraty ewentualnych praw nabytych.
System ustawowego awansu zawodowego ulegby likwidacji.
Ministerstwo organizowaoby egzamin maturalny wedug wytycznych
ogoszonych na 4 lata przed terminem egzaminu.
369
370
371
372
373
374
375
376
377
-
67
Nauczyciel
Niech nauczyciel:
1) dostaje 50 PLN brutto brutto za 45 minut ZAJ,
2) prowadzi 6 godzin dziennie zaj (duo, ale dzi ma szko, korepetycje i kursy),
3) pracuje przez 5 dni w tygodniu,
4) pracuje przez 38 tygodni w roku (52 - 9 za VII i VIII - 2 zimowe - 1 BN - 1 Wielkanoc - 1 zapasu).
Koszt pracy nauczyciela signby 50 * 6 * 5 * 38 = 57 000 PLN rocznie, czyli 4 750 PLN przez
12 miesicy. Oczywicie pensja by bya wypacana przez 10 miesicy w kwocie 5 700,
aby wynagrodzenie nie byo wypacane za okres wolny od pracy, poza rokiem szkolnym.
W proponowanym systemie podatkowym dawaoby to 3 800 na rk. Dwoje rodzicw-nauczycieli
miaoby 7 600 na rk. Przy starym obcieniu 18 godzinami wychodzioby 2 280 netto na rk,
przy 20 godzinach 2532 netto.
6 godzin zaj dziennie to duo, bo do tego dochodz obowizki dodatkowe, przy czym konieczne
byoby zminimalizowanie biurokracji. Zaleta - zostaje sporo tygodni wolnych lub mniej zajtych.
Nauczyciele wiedz, e s pracownikami sezonowymi, i nikogo nie powinno obchodzi, jak pracuj
we wasnej firmie w czasie wolnym.
Wady - nie ma urlopw zdrowotnych, wczeniejszych emerytur, dodatkw, awansw, wysugi lat
itp. Jedyna moliwo poprawy to negocjacje stawki z dyrektorem lub wicej zaj.
Dyrektor
Teraz patrzmy od strony dyrektora. Musi sfinansowa wynagrodzenia swoje itp., nauczycieli,
koszty budynkw i koszty pomocy naukowych. Policzmy, ile trzeba na pokrycie wynagrodzenia
nauczyciela.
Niech:
1) klasa liczy 10 dzieci,
2) kade dziecko za godzin przynosi dyrektorowi 5 zotych,
3) dziecko ma 6 godzin zaj dziennie,
4) chodzi do szkoy przez 5 dni w tygodniu,
5) chodzi do szkoy przez 38 tygodni w roku.
Przykadowa koncepcja edukacyjna
-
68
Taka klasa przynosiaby 57 000 PLN rocznie, czyli 5 700 PLN od dziecka rocznie i 475 PLN
od dziecka przez 12 miesicy.
Przy klasie 20-osobowej mamy u dyrektora podwojenie tej kwoty, a przy 30-osobowej
(w jakiej kiedy wszyscy si uczyli) potrojenie.
10 uczniw gwarantuje wynagrodzenie 1 nauczyciela.
Finansowanie
Pastwo z samorzdami w 2011 roku wydao na owiat i wychowanie 58 mld PLN. W 2012 roku
nakady pewnie signy 60 mld PLN, z czego od pastwa ok. 41 miliardw (39 mld PLN subwencji
2012 + 2 mld innych wydatkw, jakie byy w 2011).
Dzieci do 18 roku ycia - wcznie z niemowltami! - byo w 2012 roku 7 066 768, co dawaoby
5 800 PLN na dziecko od samego pastwa rocznie. Czyli o 100 PLN wicej, ni trzeba.
Dodatkowo, rodziny dzieci w wieku poniej szkolnego te dostawayby 5 800 PLN rocznie
(483 zote miesicznie)!
rodki od pastwa wystarczaj wic na sfinansowanie 50 PLN za godzin zaj nauczyciela
w klasach 10-osobowych. Samorzdy za - ze rodkw wasnych i manipulujc liczb osb
w klasie - musiayby sfinansowa pozostae wydatki.
Etaty
W 2012 roku osb w wieku 6-18 byo w Polsce okoo 4 606 141. Oznaczaoby to zapotrzebowanie
na:
- 460 614 nauczycieli przy klasach 10-osobowych,
- 230 307 nauczycieli przy klasach 20-osobowych,
- 153 538 nauczycieli przy klasach 30-osobowych.
W 2011 roku w Polsce w szkoach podstawowych i dalszych zatrudniano 408 139 etatw
nauczycielskich. Czyli klasy powinny by 10-osobowe, ale takich nie mamy.
-
69
Celem pastwa w obszarze pracy jest stworzenie warunkw sprzyjajcych
uzyskaniu zatrudnienia osb, ktre nie chc na wasne ryzyko same prowadzi
dziaalnoci gospodarczej.
Najistotniejszym czynnikiem sucym zwikszeniu liczby miejsc pracy jest
obnika opodatkowania i oskadkowania pracy.
Pastwo nie jest w stanie efektywnie odpowiada za porednictwo pracy.
Zgodnie z obecn Konstytucj prawo do wiadcze zdrowotnych finansowanych
ze rodkw publicznych powinno by powszechne. Jego realizacja nie moe
zalee od uzyskania statutu zatrudnionego bd bezrobotnego.
Naley zlikwidowa marnotrawstwo rodkw publicznych zwizane z tzw.
aktywnymi formami zwalczania bezrobocia.
Naley zlikwidowa Centrum Partnerstwa Spoecznego Dialog im. Andrzeja
Bczkowskiego, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Instytut Rozwoju Sub
Spoecznych oraz Centralny Instytut Ochrony Pracy. Zadania naukowe powinny
przej katedry wyszych szk technicznych i ekonomicznych.
Dziaalno Ochotniczych Hufcw Pracy naley zakoczy.
Zwizki zawodowe powinny mie pene prawa przysugujce stowarzyszeniom.
Ich dziaalno, a zwaszcza etaty zwizkowe, utrzymywaliby wycznie
czonkowie.
Umowy cywilnoprawne i umowy o prac powinny by docelowo tak samo
opodatkowane najniej jak si da.
378
379
380
381
382
383
384
385
386
praca7.2
-
70
Celem pastwa w obszarze rodziny jest wzmacnianie i ochrona naturalnych wizi
spoecznych, jakie ksztatuj si w rodzinie.
Naley zlikwidowa wszelkie przepisy dyskryminujce dzieci z rodzin penych.
Obowizek alimentacyjny powinien zosta ograniczony do ukoczenia 18 roku
ycia.
Alimenty powinny by dochodzone jak wszystkie inne zobowizania,
a ich niepacenie karane jak niepacenie dugw.
Kady po uzyskaniu penoletnoci miaby 2 lata na wytoczenie rodzicom
powdztwa i udowodnienie, e rodzicom nie nale si od niego alimenty
na wypadek ich problemw finansowych. Wygrana taka oznaczaaby rezygnacj
z prawa do spadku po rodzicach. Pozwolioby to na uniknicie sytuacji, w ktrej
rodzice u kresu swych dni nie mog doprosi si pomocy od swych dzieci,
ktrymi rzekomo nie zajmowali si 40 lat wczeniej.
Ustawa o przeciwdziaaniu przemocy w rodzinie powinna zosta uchylona
w caoci.
Naley skoczy z dyskryminacj przez sdy rodzinne ojcw. W przypadkach,
w ktrych orzeczenie o rozwodzie nie stwierdza wycznej winy jednego
z maonkw, a nie ma jednoznacznych wskaza do powierzenia wadzy
rodzicielskiej jednej osobie, kwesti t powinno si rozstrzyga w drodze
losowania lub stosowa opiek naprzemienn.
Odbieranie dzieci z rodzin z powodu biedy rodzicw nie moe mie miejsca.
Domniemanie dziedziczenia dugw trzeba zlikwidowa. Dziedziczenie ustawowe
powinno obejmowa jedynie nadwyk majtku nad dugami zmarego
(tzw. dziedziczenia z dobrodziejstwem inwentarza).
387
388
389
390
391
392
393
394
395
rodzina7.3
-
71
Instytucja zachowku powinna zosta zlikwidowana.
Jednemu z rodzicw przysugiwaby dodatek rodzicielski w wysokoci 850
zotych miesicznie przez dwa lata od urodzenia dziecka, niezalenie od bonu
edukacyjnego.
396
397
-
72
Celem pastwa w obszarze szkolnictwa wyszego jest dostarczenie
specjalistycznej wiedzy moliwie szerokiej grupie modziey. Szkolnictwo wysze
wie si zatem z dziaalnoci dydaktyczn realizowan na odpowiednim
poziomie.
Gwarancj tego poziomu stanowi powinno powierzanie prowadzenia wykadw
i przeprowadzania egzaminw osobom ze stopniem doktora.
Uczelnie ze swej natury s korporacjami. W skad tej korporacji powinni
wchodzi studenci, absolwenci studiw, wypromowani doktorzy oraz aktualni
pracownicy tak, by wikszo gosw w organach uchwaodawczych naleaa
do osb ze stopniem doktora, ale nie do aktualnych pracownikw. Bez istotnego
wzmocnienia gosu absolwentw polskim uczelniom grozi dalsze obnianie
poziomu nauczania.
Pastwowe szkoy wysze naley sprywatyzowa, przekazujc wyej
zdefiniowanym korporacjom ich dotychczasowy majtek. Pastwu i jednostkom
samorzdu terytorialnego powinno przysugiwa prawo pierwokupu tego
majtku, gdyby dana uczelnia chciaa si jego pozby.
Uczelnie powinny mie zagwarantowan siln autonomi. Pastwo mogoby
formuowa jedynie zalecenia programowe dotyczce poszczeglnych
kierunkw studiw.
Kada uczelnia we wasnym zakresie przeprowadzaaby rekrutacj na studia.
398
399
400
401
402
403
szkolnictwo wysze7.4podstawy funkcjonowania uczelni7.4.1
-
73
Naley odej od faktycznego wspierania przez pastwo edukacji osb
pochodzcych z zamoniejszych rodzin. Dzi taka wanie modzie stanowi
wikszo studentw uczelni publicznych.
Trzeba skoczy z faktycznym dotowaniem przez Polsk innych pastw,
zwizanej z emigracj z Polski osb z wyszym wyksztaceniem.
Aby unikn tych negatywnych zjawisk naley oprze finansowanie studiw
na systemie kredytw.
Maksymaln kwot kredytu ustalano by w ustawie budetowej bez
zrnicowania kierunku studiw. Aby wyksztaci dobrych legislatorw
czy humanistw potrzebne s nie mniejsze rodki, ni do wyksztacenia dobrych
lekarzy czy inynierw.
Stopa oprocentowania kredytu byaby rwna stopie inflacji.
Masowe stypendia naukowe naley zlikwidowa. Wycen wiedzy powinien
zapewnia rynek pracy.
System stypendiw naukowych dla wybitnych studentw, pragncych zosta
naukowcami, mona powiza z finansowaniem nauki i uzaleni od dalszej
pracy w kraju przez ustalony z gry czas i na okrelonych warunkach.
Masowe stypendia socjalne naley zlikwidowa. Studenci co do zasady s
osobami dorosymi, w sile wieku, i albo sami powinni si utrzymywa,
albo traktowa studia jako inwestycj w zwikszenie swoich kwalifikacji.
czne wydatki na szkolnictwo wysze, zwaszcza w dobie kryzysu
demograficznego, naley istotnie zmniejszy, zwikszajc ewentualnie wydatki
na nauk.
404
405
406
407
408
409
410
411
412
finansowanie uczelni7.4.2
-
74
Naley upowszechnia publikowanie podrcznikw w wersji elektronicznej,
aby minimalizowa koszt dostpu do wiedzy dla studentw.
Naley zlikwidowa ustawowe regulacje dotyczce postpowa
dyscyplinarnych.
Prace uprawniajce do zdobycia stopnia akademickiego powinny by
udostpniane on-line na miesic przed ich nadaniem.
Funkcje dydaktyka i egzaminatora powinny zosta oddzielone.
Egzaminy komisyjne stay si na wielu uczelniach fars, kolejnym terminem
zdawania danego przedmiotu u agodniejszych wykadowcw. Egzamin
komisyjny powinien oznacza ocen nagrania z egzaminu ustnego albo
powtrn ocen pracy pisemnej przez niezalen od wykadowcy komisj.
413
414
415
416
417
postulaty sczegowe7.4.3
-
75
zaoenia7.5.1
Celem pastwa w obszarze zabezpieczenia spoecznego jest uchronienie
obywateli przed niezawinionym ubstwem.
Pastwo moe gwarantowa obywatelom co najwyej zapewnienie minimum
socjalnego. Obecnie tzw. minimum egzystencji w 4-osobowej rodzinie wynosi
okoo 450 zotych netto na osob. Tzw. minimum socjalne w 4-osobowej
rodzinie wynosi okoo 850 zotych netto na osob. Podobn warto ma
emerytura minimalna w KRUS i ZUS.
Przy rwnomiernej dystrybucji obecny poziom wydatkw socjalnych (248
miliardw PLN) wystarczyby na zapewnienie wszystkim niepracujcym minimum
socjalnego. Jeeli cz osb dysponuje znacznie mniejszymi kwotami
to znaczy, e inne osoby otrzymuj duo wysze przywileje socjalne.
Wszelkie przywileje socjalne naley docelowo zlikwidowa.
Pomoc ubogim nie moe by przerzucana na przedsibiorstwa, spdzielnie
mieszkaniowe czy wacicieli lokali, wobec ktrych osoby te zalegaj z opatami.
Ubstwo nie daje prawa do ograniczania prawa wasnoci przypadkowej grupy
ludzi.
System zabezpieczenia spoecznego powinien mie charakter powszechny.
Naley przeprowadzi weryfikacj zasadnoci przyznanych ju wiadcze.
Renty (poza rentami rodzinnymi) i zasiki nie przysugiwayby w razie odmowy
wiadczenia pracy w miejscu wskazanym przez wadze publiczne, o ile odmowa
ta nie miaaby uzasadnienia w stanie zdrowia. Wprowadzenie obowizku pracy
na rzecz spoeczestwa celem otrzymania wsparcia od niego jest koniecznoci.
418
419
420
421
422
423
424
zabezpieczenia spoeczne7.5
-
76
System emerytalny wymaga stanowczej reformy i ujednolicenia zasad
przy jednoczesnej ochronie praw nabytych.
Naley skoczy z fikcj finansowania emerytur i rent ze skadek
wiadczeniobiorcw. Skadki te ju dawno zostay wydane. Obecne wiadczenia
pochodz wycznie z budetu i skadek osb pracujcych.
Wszystkie emerytury wypacane przez pastwo powinny pochodzi z ogu
podatkw, tak jak dzi w przypadku emerytur mundurowych, sdziw
i prokuratorw. Pozwoli to na zmniejszenie obcie pracy.
Z dniem otwarcia nowego systemu zaprzestano by odprowadzania
i inwentaryzowania skadek emerytalnych.
Nowy system objby wszystkie osoby, ktre w roku jego otwarcia osignyby
wiek 18 lat.
Kada taka osoba mogaby otrzymywa emerytur, gdy znajdzie si
w grupie 1/7 najstarszych mieszkacw kraju.
Przyznanie emerytury nastpowaoby automatycznie.
Emerytura wynosiaby rwnowarto minimum socjalnego na osob
w 4-osobowej rodzinie (dzi 850 zotych netto). Emerytura byaby rwna
dla wszystkich.
W zwizku z radykaln obnik podatkw i likwidacj skadek kady mgby
zacz odkada rodki na emerytur.
Osoby, ktre w roku otwarcia nowego systemu miayby powyej
18 lat, otrzymywayby emerytur z dwch tytuw.
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
system emerytalny7.5.2
-
77
Pierwszym t