Transcript
Page 1: U L R K A D İ A İ Nelementlern adları, atom numaraları, semboller, gb brçok özellkler gösterlmektedr. Peryot :Peryodk stemdek yatay sıralara peryot denr. Peryodk sstemde 7

Per�yod�k S�stem�n Özell�kler�Elementler�n atom numaralarına (proton) sayılarına göre

sıralandığı tabloya per�yod�k s�stem den�r. Doğada

bulunan element sayısının 92 olduğu b�l�nmekted�r.

Laboratuvar ortamında yapay üret�lenlerle beraber

toplam 118 element vardır. Per�yod�k s�stemde

elementler�n adları, atom numaraları, semboller�, g�b�

b�rçok özell�kler� göster�lmekted�r.

Per�yot :Per�yod�k s�temdek� yatay sıralara per�yot

den�r. Per�yod�k s�stemde 7 per�yot bulunur.

Grup :Per�yod�k s�stemdek� d�key sıralara grup den�r.

8 A grubu 10 B grubu olmak üzere toplam 18 grup vardır.

Per�yod�k s�stemde soldan sağa doğru g�d�ld�kçe;

1. Atom no(proton sayısı) ve kütle no artar.

2. Katman ve per�yot sayısı değ�şmez.

3.-

Grup no ve son katmandak� e sayısı artar.

4. Elektron alma �steğ� artar.

5. Metal�k özell�k azalır ametal�k özell�k artar.

6. En az element �çeren per�yot 1. per�yottur. (H, He)

7. 2. ve 3. Per�yotta 8element, 4. ve 5. per�yotta 18

element bulunur.

Per�yod�k s�stemde yukarıdan aşağıya �n�ld�kçe;

1. Atom no(proton sayısı) ve kütle no artar.

2. Katman ve per�yot sayısı artar.

3. - Grup no ve son katmandak� e sayısı değ�şmez.

4. Metal�k özell�k artar ametal�k özell�k azalır.

5. B gruplarına geç�ş elementler� den�r.

6. Aynı gruptak� elementler�n fiz�ksel hal, sertl�k, yumuşaklık, �letkenl�k, kararlılık, parlaklık, elektron alma/verme özell�kler� benzerd�r.

PERİYODİK SİSTEMElementler�n keşfed�lmes�nden �t�baren sürekl� olarak artması elementler�n bell� özell�kler�ne göre sınıflan-dırılması �ht�yacı doğurmuştur. (İlk element tanımını 1661 de Robert Boyle yapmıştır.)

Per�yod�k S�stem�n Tar�hçes�

1- Johann Wolfgang Döbere�ner (1780-1849)

Elementler�n sınıflandırılmasıyla �lg�l� �lk çalışmayı

yapmıştır. Benzer özell�k gösteren elementler� üçerl�

gruplara ayırmıştır. (L�tyum-sodyum-potasyum)

2- A.E. Beguyer De Chancourto�s (1820-1886)

Benzer fiz�ksel özell�k gösteren bazı element ve �yonları

d�key b�r sırada sarmal s�l�nd�r şekl�nde tablo

oluşturmuştur.

3-John Newlands ( 1837-1898)

B�l�nen 62 element� atom ağırlıklarına göre sıralamıştır.

Her sek�z elementten sonra elementler�n özell�kler�n�n

tekrar ett�ğ�n� fark etm�şt�r. Bunu müz�ktek� notalara

benzetm�şt�r.

4-Jul�us Lother Meyer(1830-1895) – D�m�tr�

Mendeleyev (1834-1915)

Bu �k� b�l�m �nsanı b�rb�rler�nden habers�z çalışmalarına

rağmen benzer sınıflandırma tablosu oluşturmuşlardır.

Meyer fiz�ksel özell�kler�ne göre, Mendeleyev artan

atom ağırlıklarına göre yatay ve d�key gruplar hal�nde

elementler� sıralamıştır. Bazı keşfed�lmem�ş element-

ler�n yerler�n� de boş bırakmıştır. (Mendeleyev

günümüzdek� per�yod�k tablonun kurucusu olarak

anılmaktadır. Oluşturduğu s�stem 12 satır 8 sütundan

oluşmaktadır.)

5-Henry Moseley (1887-1915)

1913 de elementler� atom numaralarına (proton sayısına)

göre sıralamıştır.

6- Glenn T. Seaborg(1912-1999)

Per�yod�k tablonun en altına Lantan�tler ve Akt�n�tler

adında �k� sıra ekleyerek per�yod�k tablonun son hal�n�

oluşturmuştur.

1

3. ÜNİTEMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

A

B

D İ R A O K L R U A KD CB A I F İ E N N E B M İ L T İ E M R L EĞ RÖ İ A

B

ora

kci1

98

9@

gm

ail

.co

m

Page 2: U L R K A D İ A İ Nelementlern adları, atom numaraları, semboller, gb brçok özellkler gösterlmektedr. Peryot :Peryodk stemdek yatay sıralara peryot denr. Peryodk sstemde 7

- -İlk katmana en fazla 2e , 2. ve 3. Katmana en fazla 8e

-yerleşt�r�leb�l�r. Katmanlar e �le doldurularak �lerlen�r.

Element�n sah�p olduğu katman sayısı, per�yot

numarasını ver�r.-

Element�n son yörüngedek� e sayısı da grup

numarasını ver�r.

Katman Sayısı = Per�yot Numarası

Son Katmandak� e Sayısı = Grup Numarası-

Elementler�n Per�yod�k S�stemdek� Yerler�n�n

BulunmasıAtom çek�rdek ve etrafındak� katmanlardan ( yörün-

gelerden) oluşur. Atomun çek�rdeğ�nde proton ve nötron

etrafındak� yörüngelerde �se elektronlar bulunur.

B�r element�n per�yod�k s�stemdek� yer� nötr durumdak�

elektron dağılımı yapılarak bulunab�l�r.

Aşağıda ver�len atomların elektron dağılımını yapara

per�yot ve grup numaralarını bulunuz.

3. ÜNİTEMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

D İ R A O K L R U A KD CB A I F İ E N N E B M İ L T İ E M R L EĞ RÖ İ

ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASIPer�yod�k s�stemde elementler fiz�ksel ve k�myasal özell�kler�ne göre olmak metaller, ametaller soygazlarveüzere üç gruba ayrılır.

Metaller1. Isıyı ve elektr�ğ� �y� �let�rler.

2. Oda sıcaklığında cıva(Hg) sıvı ger�s� katı halded�r.

3. Parlaktırlar.

4. İşleneb�l�r, tel ve levha hal�ne get�r�l�rler.

5. Sağlam, sert ve dayanıklıdırlar.

6. Kararlı hale geçmek �ç�n elektron ver�rler.

7. - Son katmanlarında 1,2, ve 3 e bulundururlar.

8. - B�leş�k oluştururken e ver�rler.

9. Sadece ametallerle b�leş�k oluştururlar.

10.1A, 2A ve 3A grubunda yer alırlar. (H har�ç)

11.Er�me ve kaynama noktaları yüksekt�r.

12.Per�yod�k s�stem�n solunda yer alırlar.

13.B�l�nmes� gerekenler (L�, Be, Na, Mg, Al, K, Ca)

Ametaller1. Isı ve elektr�ğ� �y� �letmezler.

2. Oda sıcaklığında katı, sıvı ve gaz halde

bulunab�l�rler,

3. Tel ve levha hal�ne get�r�lemezler. İşlenemezler.

4. Mattırlar.

5. Er�me ve kaynama noktaları düşüktür.

6. Kararlı hale geçmek �ç�n elektron alırlar.

7. - Son katmanlarında 5, 6 ve 7 e bulundururlar.

8. Metallerle ve kend� aralarında b�leş�k oluştururlar.

9. - B�leş�k oluştururken e alırlar.

10.Per�yod�k s�stem�n sağında yer alırlar.

11.4A, 5A, 6A ve 7A grubunda yer alırlar.

12.1A grubunda bulunan H�drojen de ametald�r.

13.B�l�nmes� gerekenler (C, H, O, F, N, P, Cl, S, Br, I)

Soygazlar (Asal Gazlar)1. 8A grubunda yer alırlar.

2. Isıve elektr�ğ� �letmezler.

3. Oda sıcaklığında tamamı gazdır.

4.-

Kararlı yapıdalırlar. e alışver�ş� yapmazlar.

5. Son katmanları dolu olduğundan b�leş�k

oluşturmazlar.

6. - He har�ç son katmanlarında 8 e bulunur.

7. He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn

Ar18

O8

Be4

He2

Mg12CI17

Yarı Metaller: -Görünüşler� parlak veya mat olab�l�r. -Tel ve

levha hal�ne get�r�leb�l�rler. -Elektr�k ve ısıyı ametal-lerden

�y�, metallerden daha kötü �let�rler. B�l�nen yarı metaller�n

heps� oda sıcaklığında katı halded�r. Bor-B, S�l�syum S�,

Germanyum Ge, Arsen�k As, Ant�mon Sb.

2

He2

ora

kci1

98

9@

gm

ail

.co

m

Page 3: U L R K A D İ A İ Nelementlern adları, atom numaraları, semboller, gb brçok özellkler gösterlmektedr. Peryot :Peryodk stemdek yatay sıralara peryot denr. Peryodk sstemde 7

KK

T

3. ÜNİTEMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

D İ R A O K L R U A KD CB A I F İ E N N E B M İ L T İ E M R L EĞ RÖ İ

3

Page 4: U L R K A D İ A İ Nelementlern adları, atom numaraları, semboller, gb brçok özellkler gösterlmektedr. Peryot :Peryodk stemdek yatay sıralara peryot denr. Peryodk sstemde 7

KİMYASAL BAĞLARMaddey� oluşturan atomları b�r arada tutan kuvvete

k�myasal bağ den�r. K�myasal bağ �k� ya da daha fazla

atom arasında elektron alışver�ş� yada elektronların ortak

kullanımı �le oluşur.

Kararlı atom : Son katmanı tamamen dolu olan atom.

Kararsız Atom : Son katmanı dolu olmayan atom.

Her atom soygazlar g�b� kararlı yapıda olmak �ster.

Kararlı yapıda olmayan atomlar elektron alışver�ş�

yaparak kararlı yapıya ulaşmak �sterler. Bu yüzden

K�myasal bağ yaparak b�leş�k oluştururlar.

* Metaller b�leş�k oluştururken son yörüngedek� 1, 2, ve -3e vererek poz�t�f (+) yüklü katyon olurlar.

* Ametaller b�leş�k oluştururken son yörüngeler�nde -bulunan 4, 5, 6 ve 7e u 8 e tamamlamak �ç�n eks�k olan

-e ları alarak negat�f (-) yüklü anyon olurlar.

* Soygazlar kararlı olduklarından b�leş�k oluşturmazlar.

K�myasal bağ �yon�k bağ ve kovalent bağ olmak üzere

�k�ye ayrılır.

1- İyon�k BağMetaller �le ametaller arasında elektron alışver�ş� �le

meydana gelen bağa den�r.�yon�k bağ

Metaller son katmanlarındak� 1, 2 ve 3 elektronu

ametallere vererek �yon�k bağlı b�leş�k oluştururlar.

Mg �le Cl arasında oluşacak bağın yapısını 12 17

elektron dağılımını yaparak göster�n�z.

Al �le P arasında oluşacak bağın yapısını 13 15 elektron dağılımını yaparak göster�n�z.

İyon�k bağlı b�leş�kler�n özell�kler�1. Metal �le ametal arasında oluşur.

2. Anyon(-) ve katyon(+) arasında oluşur.

3. Oda koşullarında katı halded�rler.

4. Suda çözünürler.

5. Sulu çözelt�ler� elektr�k akımını �let�r. Katı halde

�letmezler.

6. Kr�stal yapıdadırlar.

7. Er�me ve kaynama noktaları yüksekt�r.

3. ÜNİTEMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

D İ R A O K L R U A KD CB A I F İ E N N E B M İ L T İ E M R L EĞ RÖ İ

2- Kovalent BağAmetaller arasında elektronları ortaklaşa kullanıl-

masıyla oluşan bağa den�r.kovalent bağ - Ametaller�n son yörüngeler�nde eks�k e olduğundan

kararlı yapıya ulaşıp b�leş�k oluşturmak �ç�n elek-

tronlarını ortaklaşa kullanırlar.

NOT: Kovalent bağ aynı atomlar arasında da

gerçekleşeb�l�r. H O N g�b�.2 , 2, 2

H �le F arasında oluşacak bağın yapısını 1 9

elektron dağılımını yaparak göster�n�z.

O �le O arasında oluşacak bağın yapısını 8 8

elektron dağılımını yaparak göster�n�z.

Kovalent bağlı b�leş�kler�n özell�kler�1. Ametal atomları arasında oluşur.

2. Anyonlar arasında elektronlar ortaklaşa kullanılır.

3. Suda moleküler halde çözünürler. İyonlaşmazlar.

4. Katı, sıvı veya gaz olab�l�rler.

5. Sulu çözelt�ler� elektr�k akımını �letmez.

6. Molekül yapıdadırlar.

7. Er�me ve kaynama noktaları düşüktür.

4

NOTLAR

ora

kci1

98

9@

gm

ail

.co

m

Page 5: U L R K A D İ A İ Nelementlern adları, atom numaraları, semboller, gb brçok özellkler gösterlmektedr. Peryot :Peryodk stemdek yatay sıralara peryot denr. Peryodk sstemde 7

ASİTLER VE BAZLAR

ASİTLER+

Suda çözündükler�nde H (h�drojen) �yonu veren

maddelere den�r.as�t

As�tler�n özell�kler�1. + Suya H �yonu ver�rler.

2. Tatları ekş�d�r.

3. Sulu çözelt�ler� elektr�k akımını �let�r.

4. pH ölçeğ�nde 0-7 arasındadır.

5. kırmızıya turnusol kağıdını çev�r�r.Mav�

6. Fenolftale�n damlatıldığında renk değ�ş�m� gözlen-

mez.

7. Met�l oranj damlatıldığında renk alır.kırmızı

8. Kuvvetl� as�tler tahr�ş ed�c� ve yakıcıdır.

9. Metallerle tepk�meye g�rd�kler�nden genell�kle cam

kaplarda saklanırlar.

10.Ametaller�n O �le b�leş�kler� as�d�k özell�kted�r.2

11.Bazlarla nötrleşme tepk�mes� yaparak tuz ve su

oluştururlar.

3. ÜNİTEMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

D İ R A O K L R U A KD CB A I F İ E N N E B M İ L T İ E M R L EĞ RÖ İ

BAZLAR-Suda çözündükler�nde OH (h�droks�t) �yonu veren

maddelere den�r.baz

As�tler�n Özell�kler

1.-

Suya OH �yonu ver�rler.

2. Tatları acıdır.

3. Sulu çözelt�ler� elektr�k akımını �let�r.

4. pH ölçeğ�nde 7-14 arasındadır.

5. Ele kayganlık h�ss� ver�r.

6. mav�ye turnusol kağıdını çev�r�r.Kırmızı

7. Fenolftale�n damlatıldığında renk alır.pembe

8. Met�l oranj damlatıldığında renk alır.sarı

9. Metallerle tepk�meye g�rd�kler�nden genell�kle plast�k

kaplarda saklanırlar.

10.Metaller�n O �le b�leş�kler� baz�k özell�kted�r.2

11.As�tlerle nötrleşme tepk�mes� yaparak tuz ve su

oluştururlar.

5

-2 H SO + SO2 4 4

+ 2H

Sülfür�k as�t (Zaç Yağı, akü as�d�)

suda

H�droklor�k As�t ( Tuz Ruhu )

suda -HCI + CI +

H

suda - HNO + NO3 3

+H N�tr�k As�t (Kezzap)

Elma Mal�k As�t

L�mon S�tr�k As�t

Süt, yoğurt Lakt�k As�t

�lek Fol�k As�t

S�rke Aset�k As�t

Karınca, Isırgan otu Form�k As�t

Zeyt�nyağı Ole�k as�t

Tereyağı Büt�r�k as�t

Meyve suyu, marmelat Benzo�k as�t

Kola Fosfor�k as�t

Asp�r�n Aset�lsal�s�l�k as�t

Gazoz Karbon�k as�t

Üzüm Tartar�k as�t

Madde İçerd�ğ� As�t

As�d�k Özell�kte MaddelerCo - SO -NO2 2 2 Yağmur suyu Kahve

Domates M�de as�d� Portakal suyu

+

NaOH Na + -

OH

Sodyum H�droks�t(Sudkost�k)

( sabun, kağıt, boya deterjan yapımı)

suda

+ KOH K + -OH

Potasyum H�droks�t (Potaskost�k)

(Arap sabunu, deterjan yapımı)

suda

+2 Ca(OH) Ca + 2

-OH

Kals�yum H�droks�t(Sönmüş K�reç)

(k�reç, alçı, der� üret�m�nde)

suda

Baz�k Özell�kte MaddelerÇamaşır Suyu Kan D�ş Macunu

M�de �lacıDeterjanÇamaşır sodası

Sabun Deodorant GübreBoyaÇ�kolata

Şampuan Amonyak Den�z suyuŞampuan Amonyak Den�z suyu

Tükürük

NOTLAR

ora

kci1

98

9@

gm

ail

.co

m

Page 6: U L R K A D İ A İ Nelementlern adları, atom numaraları, semboller, gb brçok özellkler gösterlmektedr. Peryot :Peryodk stemdek yatay sıralara peryot denr. Peryodk sstemde 7

Tükürük(7,2)

Kals�yum h�droks�t(12,4)

Sodyum h�droks�t(13,8)

Kan(7,2-7,5)

Çamaşır suyu(13)

As�t kuvvet� artar Baz kuvvet� artar

TR

Sülfür�k as�t(0,3)

M�de as�d�(1-3)

L�mon suyu(2,3)

S�rke(3,3)

Domates suyu (4,2)

Kahve(4,9)

Ekmek(5,3)

Yağmur suyu(5,6)

İnek sütü(6,8)

Saf su(7)

Den�z suyu(7,8-8,4)

Kabartma tozu(8,9)

Sabun(10,1)

Amonyak(10,9)

As�t Ve Bazların Maddeler Üzer�ndek� Etk�ler�

* As�tler mermer� aşındırır.

* As�tler metallerle tepk�meye g�rerler. Bu yüzden cam

yada plast�k kaplarda saklanırlar.

* Kuvvetl� as�tler der�y� tahr�ş eder.

* As�tl� �çecekler�n aşırı tüket�lmes� kals�yum �çeren

d�şler�n aşınmasına ve çürümes�ne neden olur.

* As�tler m�den�n as�tl�k dereces�n� değ�şt�rerek gastr�t,

reflü g�b� hastalıklara neden olab�l�r.

* Kuvvetl� bazlar c�lde zarar ver�r.

* Bazlar cam, porselen, kr�stal g�b� eşyaları aşındırır.

Matlaştırır.

* Bazlar metallerle tepk�me g�rd�kler�nden plast�k

kaplarda saklanırlar.

As�t ve Bazlar Kullanılırken D�kkat Ed�lmes�

Gereken Hususlar

* As�t ve bazlar kes�nl�kle karıştırılmamalıdır.

* Gıdalardan uzak tutulmalıdır.

* Tem�zl�k yaparken yüzeyler bol su �le durulanmalıdır.

* C�lde temasını önlemek �ç�n eld�ven takılmalıdır.

* Koklanmamalı, ortam havalandırılmalıdır.

* Çocuklardan uzak tutulmamalıdır.

* 112 ac�l Kaza anında aranmalıdır.

ASİT YAĞMURLARI

Fos�l yakıtların (kömür, petrol, doğalgaz) kullanıl-

masıyla atmosfere salınan , CO (karbond�oks�t) No 2 2

(azotd�oks�t) So (kükürtd�oks�t)2 ve gazlarının atmosfer-

3. ÜNİTEMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

D İ R A O K L R U A KD CB A I F İ E N N E B M İ L T İ E M R L EĞ RÖ İ

de su buharıyla b�rleşmes� sonucu , karbon�k as�t n�tr�k

as�t sülfür�k as�t ve oluşur. Bu as�tler�n yağış şekl�nde

yeryüzüne �nmes�ne den�r. Sanay�n�n as�t yağmurları

gel�şmes�yle atmosfere salınan gazlar artmaya başladı-

ğından as�t yağmurları da her geçen gün artmak-tadır.

As�t yağmurları oluştuğu bölgeye yağab�leceğ� g�b�

rüzgârlarla başka bölgeye de taşınab�l�r.

As�t Yağmurlarının Yeryüzündek� Yaşama Etk�s�

* B�tk� örtüsüne zarar ver�r.

* Suların pH değer�n� değ�şt�rerek oradak� canlılara

zarar ver�r.

* Toprağın m�neral denges�n� bozar, ver�ms�zleşt�r�r.

* Metaller� aşındırdığından araç ve köprülere zarar

ver�r.

* Tar�h� eser ve doğal anıtların aşınmasına neden olur.

* İnsanların bu havayı soluması astım, bronş�t g�b�

hastalıklara neden olur.

As�t Yağmurlarından Korunmak İç�n

* Neden olan gazların salınımı azaltılmalıdır.

* Fabr�ka bacalarına ve egzozlara filtre takılmalıdır.

* Ağaçlandırma yapılmalıdır.

* Yen�leneb�l�r enerj� kaynakları kullanılmalıdır.

* Fabr�kalar şeh�r ve ormanlardan uzak yerlere

yapılmalıdır.

6

pH Ölçeğ�

Maddeler�n as�t m� baz mı olduğunu ve dereces�n� gösteren ölçeğe den�r.pH ölçeğ�

* pH ölçeğ� 14 b�r�mden oluşmuştur.

* 0-7 arası as�d�k maddelerd�r. 0-3 arası kuvvetl� as�tlerd�r.

* 7-14 arası baz�k maddelerd�r. 12-14 arası kuvvetl� bazlardır.

* pH=7 nötr maddelerd�r. (Saf su, bazı tuzlar).

ora

kci1

98

9@

gm

ail

.co

m

Page 7: U L R K A D İ A İ Nelementlern adları, atom numaraları, semboller, gb brçok özellkler gösterlmektedr. Peryot :Peryodk stemdek yatay sıralara peryot denr. Peryodk sstemde 7

KİMYASAL TEPKİMELERElement ya da b�leş�kler�n k�myasal değ�ş�me uğrayarak

yen� maddeler oluşturma sürec�ne k�myasal tepk�me

den�r. K�myasal tepk�mede b�leş�k ve moleküller

arasındak� k�myasal bağlar kopar ve yen� bağlar oluşur.

K�myasal tepk�me sonucunda renk değ�ş�m�, gaz çıkışı,

çökelt� oluşumu, ısı çıkışı, yanma g�b� olaylar gözlene-

b�l�r.

* K�myasal tepk�meler denklemlerle göster�l�r.

K�myasal denklemlerde;

* Sol tarafta g�renler, sağ tarafta ürünler bulunur.

* G�renler �le ürünler arasına ok �şaret� konur.

* G�renler ve ürünler b�rden fazla �se aralarına + �şaret�

konur.

Örnek: H + O H O2 2 2

Yukarıdak� tepk�me denklem�nde H �le O 2 2

arasındak� kovalent bağlar kırılır ve yen� bağlar oluşarak ürünler kısmında H O molekülü oluşur.2

Örnekler

Mg + HCl MgCl + H2 2

Al + S Al S2 3

C + O Co2 2

K�myasal Tepk�melerde Kütlen�n KorunumuB�r k�myasal tepk�mede g�ren maddeler�n kütles� �le ürünler�n kütles� b�rb�r�ne eş�t olmak zorundadır. F�z�ksel ve k�myasal değ�ş�mlerde kütle her zaman korunur. Bu kanun �lk defa 1789 yılında Fransız B�l�m �nsanı tarafından ortaya Anton�e Lavo�s�eratıldığından Lavo�s�er Kanunu olarak da b�l�n�r.

Not: B�r k�myasal tepk�mede atomun c�ns�, atomların

sayısı, toplam kütle, proton sayısı ve toplam yük

değ�şmez.

3. ÜNİTEMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

D İ R A O K L R U A KD CB A I F İ E N N E B M İ L T İ E M R L EĞ RÖ İ

K�myasal Tepk�me Türler�

Nötralleşme (Nötrleşme) Tepk�meler�As�tler ve bazlar arasında gerçekleşen tepk�melere

nötrleşme tepk�meler� As�t-baz tepk�meler�den�r. de

den�r. As�t ve baz tepk�meler� sonucu tuz ve su oluşur.

HCI + NaOH NaCI + H O2

H�droklor�k Sodyum H�droks�t Sodyum Klorür Su

(As�t) (baz) (Tuz)

HNO + Ca(OH) Ca(NO ) + H O3 2 3 2 2

NOT: Nötrleşme tepk�mes� sonucu su oluşması gerek�r.

NH + HCI NH CI3 4

Amonyak H�droklor�k as�t Amonyum n�trat tuzu

Yukarıdak� tepk�mede su olmadığı �ç�n tepk�me

nötrleşme tepk�mes� değ�ld�r.

Yanma Tepk�meler�

Maddeler�n O (oks�jen) gazı �le g�rd�ğ� tepk�melere 2

yanma tepk�mes� den�r. Yanma olayı sonucunda ısı

açığa çıkar.

Yanma olayının gerçekleşmes� �ç�n , oks�jen yanıcı

madde tutuşma sıcaklığı ve gerekl�d�r.

Not: B�r tepk�men�n yanma tepk�mes� olması �ç�n

g�renler kısmında tek olarak O bulunmak zorundadır.2

Yanma tepk�meler� �k�ye ayrılır.

1- Hızlı Yanma

Yanma olayında alev�n gözle görüleb�ld�ğ� tepk�melerd�r.

Kömürün yanması, doğalgazın yanması, kağıdın

yanması, h�drojen�n yanması…

C + O CO + ısı 2 2 (kömürün yanması)

H + O H O + ısı 2 2 2 ( h�drojen�n yanması)

2- Yavaş Yanma

Yanma olayının alev oluşmadan ve uzun sürede

gerçekleşt�ğ� yanmadır. Paslanma, oks�tlenme, solunum

örnek olarak ver�leb�l�r.

Fe + O Fe O 2 2 3 (Dem�r�n Paslanması)

7

KK

T

A + B C + D Girenler Ürünler

C + O CO ( C O)2 2 6 8

6g 16g 22g

ASİT + BAZ TUZ + SU

ora

kci1

98

9@

gm

ail

.co

m

Page 8: U L R K A D İ A İ Nelementlern adları, atom numaraları, semboller, gb brçok özellkler gösterlmektedr. Peryot :Peryodk stemdek yatay sıralara peryot denr. Peryodk sstemde 7

NOTLAR

TÜRKİYEDE KİMYA ENDÜSTRİSİ

K�mya endüstr�s�; petrol, doğalgaz, hava, su ve

maden cevherler�n� ham madde olarak kullanarak 70

b�nden fazla k�myasal madde üreten sektördür.K�mya sanay�nde �laç, sabun, tem�zl�k malzemeler�, plast�k ham maddeler�, gübre, boya-vern�k, soda, sentet�k elyaf, kozmet�k ürünler�n�n üret�ld�ğ� tes�sler bulunmaktadır.Türk�ye de b�rçok ürün çeş�d�ne sah�p olan k�mya endüstr�s�, büyük b�r oranda �thalata bağlı olarak devam etmekted�r.Türk�ye de k�mya endüstr�s�nde kullanılan ham madden�n %70 �thal ed�lmekted�r. Sadece %30'u yerl� üret�mle karşılanmaktadır.

Türk�ye'n�n �thal ett�ğ� k�myasal ürünler:* Ham petrol* İlaç* Maden� Yakıtlar* Sun� Gübre* Tıp ve Eczacılık Ürünler�* Sanay� Ham Maddeler�

Türk�ye'n�n �hraç ett�ğ� k�myasal ürünler:* Plast�k Maddeler* Ç�mento* Last�k* Bor* Cıva, Bakır, Krom* Boya

Geçm�şten günümüze Türk�ye'dek� k�mya endüstr�s�n�n gel�ş�m�n�

* Osmanlı Dönem�nde sabun, tem�zl�k ürünler� üret�m tes�sler� kuruldu.

* Cumhur�yet Dönem�nde patlayıcılar, tıp, tarım, deterjanlar, tekst�l ürünler� üret�lmeye başlamıştır.

* 1950'ler�n başlarında yen� ş�rketler kurulmasıyla �hracat hız kazanmış ve çeş�tl� devlet pol�t�kalarıyla günümüz gel�şm�şl�k düzey�ne ulaşmıştır.

* 2000'l� yıllarda büyük fabr�kalar kurularak otomot�v, tekst�l boya g�b� endüstr�lere ürün sağlanmıştır.

3. ÜNİTEMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

D İ R A O K L R U A KD CB A I F İ E N N E B M İ L T İ E M R L EĞ RÖ İ

K�mya Endüstr�s�nde Meslek Dalları

* K�mya Mühend�sl�ğ� * K�mya Tekn�kerl�ğ� * Petrol Mühend�sl�ğ�* Maden mühend�sl�ğ�* Petrok�mya Tekn�syenler� * Der� Tekn�syenler� * Rafiner� Tekn�syenler�

Dünyada k�mya sektöründek� b�l�msel gel�şmeler

* Nanoteknoloj� * B�yok�mya * Katal�zör * Genet�k * Organ�k K�mya * Pol�mer K�myası

8

ora

kci1

98

9@

gm

ail

.co

m


Top Related