![Page 1: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/1.jpg)
twitter.com/janrotmans
Verandering van tijdperk:Transitie van Zorg & Welzijn
TSM Business School, Twente, 5 Juni 2014
![Page 2: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/2.jpg)
We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken
![Page 3: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/3.jpg)
Kantelperiode
1. weefsel van de samenleving verandert
2. structuur van de economie verandert
3. disruptieve technologische doorbraken
![Page 4: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/4.jpg)
Laatste KantelperiodeModernisering [1850-1910]
• industriële revolutie
staal, elektriciteit, verbrandingsmotor
• modernisering samenleving
onderwijs, zorg, kiesrecht, sociale
structuren
• machtswisselingvan adel naar bourgeoisie
![Page 5: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/6.jpg)
Overgang naar Samenleving 3.0 DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase
Horizontaal
Decentraal
Bottom-up
Verticaal
Centraal
Top-down
Tijd
Opbouw van duurzame samenleving
We zitten hier
Kantelperiode
![Page 7: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/7.jpg)
Kantel Fase
chaos
conflicten
slagveld
![Page 8: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/8.jpg)
Kantelperiode
• energiebedrijven vallen om
• massale ontslagen in thuiszorg
• welzijnsorganisaties verdwijnen
• bouwbedrijven saneren op grote schaal
![Page 9: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/9.jpg)
oude orde nieuwe orde
banken financiële coöperaties
energiebedrijven lokale energie initiatieven
bouwbedrijven 3D-netwerken / hubs
verzekeringsbedrijven broodfonds netwerken
thuiszorg organisaties lokale zorg initiatieven
Oude Orde vs Nieuwe Orde
![Page 10: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/10.jpg)
oude paradigma nieuwe paradigma
exploitatieco-operatie
structurenmensen
waarde ontlenen waarde creëren
lineaircyclisch
Paradigma Wisseling
![Page 11: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/11.jpg)
oude structuur nieuwe
structuur
verticaalhorizontaal
hiërarchisch
netwerken
top-downbottom-up
centraaldecentraal
Structuurwisseling
![Page 12: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/12.jpg)
oude sturing nieuwe
sturing
centrale sturing netwerksturing
controleruimte
zekerheidonzekerheid
regisseren faciliteren
Sturing wisseling
![Page 13: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/13.jpg)
Do it ourselves society
Participatiesamenleving
Sociaal doe het zelvenSamenleving van onderop
burgerkracht
Samenleving 3.0
![Page 14: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/14.jpg)
Evolutionaire Revolutie
silo’s worden afgebroken
nieuwe instituties ontstaan
mensen breken door structuren heen
glocalisering
![Page 15: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/15.jpg)
Waar zien we die verandering?energie
van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam
welzijn van zorgen voor naar zorgen dat
bouw van aanbod & product naar vraag & dienst
zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht
![Page 16: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/16.jpg)
Burger Initiatieven
500 lokale energie initiatieven
60 lokale zorg coöperaties
80 broodfondsen
tientallen lokale munten
collectieve bouwprojecten
![Page 17: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/17.jpg)
biobased
bottom-up
kleinschalig
circulairmaatwerk
CO2-arm
Nieuwe maakindustrie
Economie 3.0
![Page 18: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/18.jpg)
centrale systemen zijn niet meer nodig
voor
geld, data, kennis, zorg, muziek, energiefilms, verzekering, boeken, reizen, educatie
![Page 19: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/24.jpg)
Nieuwe Macht opkomende middenklasse
tornt aan traditionele instituties
kennis, netwerken, sociale media
micromacht
![Page 25: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/25.jpg)
Macht ‘ gemakkelijker te verwerven,
lastiger uit te oefenen en eenvoudiger te verliezen ’
Moisés Naím
![Page 26: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/26.jpg)
Philips transformeert tot zorgbedrijf
DSM transformeert tot fijn/biochemie
schoonmaakbedrijf stapt in de zorg
energiebedrijven gaan in verzekeringen
Bedrijven in Transitie
![Page 27: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/27.jpg)
3 van 5 bedrijven sneuvelenin kantelfase van transitie
![Page 28: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/28.jpg)
Survival of the Fittest
niet de grootste bedrijven overleven,
ook niet de slimste bedrijven, maar
de meest adaptieve bedrijven
![Page 29: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/29.jpg)
Bouw Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met bouwen maar met het faciliteren van de klant
decentrale energietelecommunicatieinterieurinrichting
![Page 30: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/30.jpg)
Energie Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met energie
maar met het faciliteren van de klant
energiebesparing
smart grids
wijk/buurt niveau
![Page 31: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/31.jpg)
Zorg Bedrijf 3.0
verdient niet zozeer geld met zorg
maar met het faciliteren van de klant
van 100% naar 20% zorg
helpen met netwerk ontwikkelen
helpen met scholing & baan zoeken
![Page 32: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/32.jpg)
Basisbegrippen Transities
![Page 33: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/33.jpg)
Transitiefundamentele verandering van structuur, cultuuren werkwijzen op systeemniveau
structuur: institutionele opbouw, economischestructuur, fysieke structuur
cultuur: gedeelde beelden, waarden,paradigma’s en perspectief
werkwijzen: routines, regels, gedrag
fundamentele omslag in denken, organiseren, handelen
![Page 34: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/34.jpg)
regime: dominante structuur, cultuur en werkwijzen met macht en gevestigde belangen
niche: opkomende, afwijkende structuur, cultuur en werkwijzen op klein schaalniveau
niche wil macht ontwikkelen en het bestaande regime overnemen; regime beschermt zich daartegen door deniche onschadelijk te maken of op te nemen
transitie = regime-wisseling = machtswisseling
Transitie = Machtswissseling
![Page 35: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/35.jpg)
Interne & Externe Veranderingeen transitie mislukt als de structurele veranderingvanuit het regime plaatsvindt met alleen regime-partijen
‘een kalkoen zal zichzelf niet slachten’
een transitie mislukt als de structurele verandering vanuit niches plaatsvinden met alleen niche-partijen
‘muis en olifant stampen samen op de brug’
een transitie kan lukken als niche-partijen en veranderingsgezinderegime-spelers elkaar vinden en gaan samenwerken
![Page 36: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/36.jpg)
Interne & Externe Veranderingeen transitie mislukt als de structurele veranderingvanuit het regime plaatsvindt met alleen regime-partijen
‘een kalkoen zal zichzelf niet slachten’
een transitie mislukt als de structurele verandering vanuit niches plaatsvinden met alleen niche-partijen
‘muis en olifant stampen samen op de brug’
een transitie kan lukken als niche-partijen en veranderingsgezinderegime-spelers elkaar vinden en gaan samenwerken
![Page 37: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/37.jpg)
Zorg Regimestructuur: machtig zorgregime
wijdvertakt en diep geworteldspecialisatie
cultuur: ‘artsen’cultuursterke autonomie en grote autoriteitgesloten, naar binnen gekeerd
werkwijze: klacht-diagnose georiënteerd ‘Kurieren am Symptoom’specialisatie
medische maakbaarheid staat centraal
![Page 38: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/38.jpg)
Transitie Sturing
organisch sturen: combinatie van top-down & bottom-up
koplopers mobiliseren, dan het peloton, dan achterblijvers
richting geven en ruimte bieden
stimuleren, experimenteren, selecteren, opschalen
politiek kan versnellend of vertragend effect hebben
![Page 39: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/39.jpg)
Transitie Sturing Aanpak
visie en transitieagenda
transitie-arena
transitie-experimenten
evalueren en leren
![Page 40: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/40.jpg)
Inzichten uit de Transitiekunde
![Page 41: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/41.jpg)
![Page 42: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/42.jpg)
Groot vs Klein
transities zijn maatschappelijke omwentelingen die leiden
tot fundamentele en onomkeerbare veranderingen
grote omwentelingen ontstaan vaak uit kleine initiatieven
van kleine groepjes individuen die een andere weg inslaan
![Page 43: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/43.jpg)
Denken, Doen, Organiseren
transitie is fundamentele omslag in denken, handelen, organiseren
denken, handelen en organiseren zijn met elkaar verweven;
grootste obstakel vormt het omdenken (cultuuromslag)
![Page 44: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/44.jpg)
Gesegmenteerd en Gefaseerd
transities verlopen gesegmenteerd en gefaseerd
dit zorgt voor schoksgewijs en evolutionair verloop,
gekenmerkt door opbouw en afbraak
eerst haakt klein segment aan, dan groter,
dan nog groter en uiteindelijk de massa
![Page 45: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/45.jpg)
Voorontwikkeling
Stabilisatie
2050
Duurzame Zorg
Acceleratie
Take-off
Start ‘transitueprogramma TPLZ
1980 2007 2013
Huidige situatie
tijd
Multi-fase voor Zorg Transitie
![Page 46: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/46.jpg)
Traag vs Snel
transities bestaan uit trage en snelle dynamiek
die op elkaar inwerken en elkaar kunnen versterken
om de dynamiek te ontvlechten moeten we op
minstens drie verschillende schaalniveaus kijken
structurele, conjuncturele en evenementiële dynamiek structureel = decenniaconjunctureel = jarenevenementieel = dagen
![Page 47: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/47.jpg)
Multi-Level voor Zorg TransitrieMacro-niveau demografische transitie epidemiologische transitie individualisering privatisering, liberalisering
Meso-niveau zorgregime, standaardisatie curatief beleid, marktwerking nieuw zorgverzekeringsstelsel
inperking vrije artsenkeuze
Micro-niveau technologische innovatie toename diversiteit patiënten toename autonomie burgers integrale geneeskunde
![Page 48: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/48.jpg)
Keten van Patronen
transities bestaan uit een keten van patronen.
Drie basispatronen kunnen worden herkend:
van bovenaf, van onderop en hybride
![Page 49: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/49.jpg)
Mensenwerk
transities zijn mensenwerk. Technologie is belangrijk
maar niet doorslaggevend. Is wel wisselwerking
![Page 50: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/50.jpg)
Van Water Keren naar Water Accomoderen• strategie van Pompen-Malen-Dijken bleek niet duurzaam
toenemende druk van land op water en van water op land
• dit heeft geleid tot een denkomslag: perspectiefwijzigingvan water beheersen en controleren naar water meer ruimte geven
• kiem voor denkomslag ontstond tientallen jaren geleden bij kleine groep mensen buiten de waterwereldvisionairs uit natuur- en landschapsbeheer en ruimtelijke ordening
• omzetting van denkomslag naar transitiebeleid nog ver weghobbels en obstakels maken praktische uitvoering lastig
![Page 51: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/51.jpg)
Maatschappelijk vs Politiek
transities worden zelden van boven af bepaald, en al
helemaal niet vanuit de politiek. Wel kan de politiek
een versnellend effect hebben op transities
![Page 52: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/52.jpg)
Transitie van Roken naar niet-Rokenin 1958: rookt 90% van volwassen mannen
in 2012: rookt 27% van volwassen mannen (10% van jongeren)
in 1950: verband tussen roken en longkanker (Doll)
steeds explicietere waarschuwingen
reclame steeds verder teruggedrongen
in 1990: rookverbod in vliegtuigen, daarna in openbaar vervoer
in 2004: rookvrije werkplek
in 2008: horeca rookvrij
![Page 53: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/53.jpg)
Transitie was cultuuromslag
transitie duurde twee generaties
was vooral een cultuuromslag
begon bij elite, later volksbeweging
beleid volgde later, wel belangrijk
![Page 54: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/54.jpg)
Slim, Subtiel Sturen
sturen van transities betekent beïnvloeden op een slimme,
subtiele manier, dus niet vanuit controle en beheersing
transitiesturing is het geven van richting in combinatie met
het creëren van ruimte voor vernieuwing
![Page 55: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/55.jpg)
Organisch Sturen
transitiesturing is organisch sturen. Een combinatie van
top-down en bottom-up sturing
organisch sturen vraagt geduld, tijd, vertrouwen.
Een combinatie van visie, strategie en actie
![Page 56: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/56.jpg)
Friskijkers & Dwarsdenkers
friskijkers en dwarsdenkers spelen een belangrijke
rol bij transitiesturing omdat zij nieuwe paden inslaan
kantelaars spelen een rol bij transitiesturing in de kantelfase
omdat zij systemen kunnen laten kantelen
![Page 57: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/57.jpg)
Systeemtransitie = Persoonlijke transitie
elke systeemtransitie vraagt om een organisatorisch transitie.
Elke organisatorische vraagt om een persoonlijke transitie
Een persoonlijke transitie vergt het overwinnen van angst.
Existentiële angst om te verliezen wat je hebt, zonder te
weten wat je krijgt
![Page 58: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/58.jpg)
Transitie in het sociaal domein
![Page 59: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/59.jpg)
Decentralisatie
Jeugd, Zorg, Welzijn
decentralisatie van rijk naar gemeenten
integratie van beleidsterreinen
bezuinigingen en efficiency operaties
echte transitie = cultuuromslag
![Page 60: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/60.jpg)
Probleem in Zorg & Welzijn
mens in dienst van structuur
‘silosering’ van zorg & welzijn
van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’
in Amsterdam werken 4500 mensen in jeugdopvang
120 instanties zijn betrokken bij jeugdopvang
![Page 61: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/61.jpg)
Probleem in Zorg & Welzijn
mens en systeem zijn vervreemd van elkaar
verbroken verbindingen tussen:
lichaam en geest
management en werkvloer
financiering en inhoud
gezondheid en welzijn, arbeid, sport
zorgverlener en verzorgde
![Page 62: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/62.jpg)
Probleem in Zorg & WelzijnSysteemwaarden Menswaarden
doelmatigheid aandacht / tijd
efficiency vertrouwen
controle, beheersing ruimte
regelzucht keuzevrijheid
kosten / baten kwaliteit
![Page 63: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/63.jpg)
Verbroken Verbindingen
relatie tussen zorgverlener en zorgvragervertrouwen, aandacht, passie, bezieling
is verworden tot
relatie tussen leverancier en cliëntkosten, doelmatigheid, efficiency, afrekening
![Page 64: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/64.jpg)
Inkomens Zorgbestuurders flink gestegen
![Page 65: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/65.jpg)
![Page 66: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/66.jpg)
Systeemvernieuwing nodig in zorg & welzijn
![Page 67: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/67.jpg)
Zorg & Welzijn 3.0
mensgericht
menslievend
vanuit eigen kracht
in eigen omgeving
samenredzaam
![Page 68: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/68.jpg)
Nieuwe Solidariteit Nodig
kwetsbare groep mensen hebben vangnet nodig
vanuit eigen kracht is dus begrensd door kwetsbaren
is dus grens aan zelfredzaamheid & samenredzaamheid
![Page 69: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/69.jpg)
Transitieprogramma Langdurende Zorg
![Page 70: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/70.jpg)
twitter.com/janrotmans
12. Apr 2023
Transitieprogramma Langdurende Zorgministerie en
branche-organisaties
Vernieuwende praktijk-instellingen
vernieuwende denkers enopiniemakers
kennisorganisaties (programmabureau)directeuren
overleg
werkgroep Innovatie
30 vernieuwende Projecten
(2 Tranches)
Programma-team
Zorgkantoren
transitie-arena
![Page 71: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/71.jpg)
Visie op toekomst van Langdurende Zorg
Mensgericht
Economisch volhoudbaar
Maatschappelijk ingebed
![Page 72: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/72.jpg)
Mensgericht
eigen leefomgeving staat centraal
kleinschalig
weer in contact met elkaar
rust en ruimte aanbieden
regie in eigen handen
eigen budget
![Page 73: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/73.jpg)
Economisch Volhoudbaar
zorg is een dienstverlening
maatschappelijke zorgondernemingen
gezondheid schept waarde
preventie loont
stressbehandelaar, mental coach, persoonlijk adviseur
specialist onderaannemer van zorgregisseur
![Page 74: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/74.jpg)
Maatschappelijk Ingebed
creëert je eigen micro-systeem om je heen
je eigen verbanden
gemeenschappen schakel tussen micro- en macrosysteem
persoonlijk medisch assistent
zorg = welzijn = sport = arbeid = leefstijl
gezonde samenleving als basis
![Page 75: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/75.jpg)
transitiepaden op weg naar visieZelfzorg
leren en groeien (onderwijs en opvoeding) versterking (in staat stellen en ondersteunen bij zelfredzaamheid) zorg in naaste (micro-) omgeving (door dierbaren, buddies, etc.)
Samenredzaamheid mensen (onder)steunen in sociale verbanden (familie, buren, vrienden, lotgenoten, etc) nieuwe beroepen (wijkverpleegkundigen 2.0, ervaringsdeskundigen, levensstijl adviseurs)
Professionele ruimte professionaliteit en collegialiteit samenwerken (met andere disciplines)
![Page 76: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/76.jpg)
Transitie experimenten1. Assertive Community Treatment, Rotterdam
2. Smart Caring Community, Leeuwarden
3. Prinsenhof, Rotterdam
4. Palliatieve zorg, Midden Holland
5. Geriatrisch steunpunt Polderburen, Almere
6. Video netwerken Zorg
7. Wonen en welzijn op Maat
8. Buurtzorg
9. Case manager Dementie, Eindhoven
10. Ketenfinanciering, Noord Holland Noord
![Page 77: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/77.jpg)
![Page 78: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/78.jpg)
Buurtzorg
zelfsturende buurtzorgteams
zorg op maat in de buurt
integratie in netwerk van zorgvrager
platte organisatie zonder managers & directeuren
![Page 79: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/79.jpg)
Jeugdzorg 3.0
pro-actieve aanpak
multi-disciplinair team
brede maatschappelijke ondersteuning
combinatie van verleiding, dwang en drang
![Page 80: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/80.jpg)
![Page 81: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/81.jpg)
Besef dringt door dat het anders moet Notitie van VWS ‘Anders kijken naar Langdurige Zorg’
- AWBZ sluit niet meer aan bij huidige tijd
richt zich vooral op wat mensen niet meer kunnen
- Heroriëntatie van waarden
nieuwe waarden: welbevinden, samenredzaamheid vertrouwen, mensgerichtheid
- Uitgangspunten
positie burger; inclusieve samenleving; de-medicaliseren ruimte professional; herijk kwaliteitseisen; bekostig resultaat
![Page 82: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/82.jpg)
Nieuw Zorg Paradigma
van zorgen voor naar zorgen dat
mensen faciliteren in hun leven
zodat zo weinig mogelijk zorg nodig is
diensten aanbieden rondom:
werk zoeken, opleidingen, netwerken
![Page 83: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/83.jpg)
Gemeenten zijn nog niet klaarExperimenten zorg 3.0
jeugdzorg, ouderenzorg, wijk/buurtzorg
perspectief voor komende 10 jaarhoe ziet zorg 3.0 er uit in uw gemeente of organisatie?
faciliterende rol van de overheidleggen van verbindingen tussen ‘het veld’ en de zorgvrager
![Page 84: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/84.jpg)
Wat betekent dit voor Gemeenten?
![Page 85: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/85.jpg)
faciliterende rol gemeente
werk, welzijn, jeugdzorg organisatorisch integreren
klimaat creëren van samenwerken en kruisbestuiving
welzijn / zorg meer naar de voorkant halen
Transitie binnen Gemeente
![Page 86: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/86.jpg)
Faciliterende Rol voor Gemeenten
richting geven
&
innovatieruimte bieden
![Page 87: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/87.jpg)
Richting Geven
richting geven
duidelijke, ambitieuze kaders stellen
werken volgens heldere spelregels / principes
afstemmen van ontwikkelingen in samenhang
![Page 88: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/88.jpg)
Ruimte Bieden
innovatieruimte bieden mentale ruimte, juridische ruimte, organisatorische ruimte
belemmeringen wegnemen
ongedachte coalities stimuleren
niet alles zelf willen organiseren, maar het mogelijk
maken dat anderen het zelf kunnen organiseren
![Page 89: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/89.jpg)
agenderen
stimuleren
verbinden
schakelen
organisch ontwikkelen
Faciliterende Overheid
![Page 90: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/90.jpg)
nieuwe kwaliteiten voor professional
niet voor maar met mensen werken
nieuwe kwaliteiten voor gemeente ambtenaren
verbinden, schakelen, faciliteren
Competentieontwikkeling
![Page 91: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/91.jpg)
Ambtenaar 3.0
zit niet meer achter zijn bureau
maar trekt de wijk/buurt in
heeft een loket in de wijk/buurt
![Page 92: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/92.jpg)
Wat te Doen Morgen?
niets
reflecteren op laatste paar jaar
bewust onbekwaam of onbewust onbekwaam?
geschikt als verbinder, facilitator, stimulator?
hanteert u nog wereldbeeld van command-and-control?
![Page 93: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/93.jpg)
Wat te doen Morgen?
stop met plannen maken
kijk naar wijk of gebied vanuit complexiteitsbril
waar zit de veerkracht en potentie van wijk/gebied
ga op zoek naar koplopers [friskijkers, dwarsdenkers]
start vernieuwingsproces vanuit smal & diep draagvlak
![Page 94: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/94.jpg)
Mogelijke Aanpak Zorg
![Page 95: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/95.jpg)
Aanpak 3.0
van onderop
zelfsturende, multidisciplinaire teams
één zelfsturend team van professionals per wijk / gebied
teams zijn volledig mensgericht en werken integraal
teams gefaciliteerd door ambtelijk team
geef team innovatieruimte en budget voor 5 jaar
![Page 96: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/96.jpg)
Aanpak 3.0
ga alleen in zee met zorgorganisaties 3.0
selecteer scherp met wie je werkt
stop met clubs die traditioneel werken
![Page 97: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/97.jpg)
Aanpak 3.0
Naar de Bron van het Sociale Domein
klantgericht
integrale aanpak
vanuit eigen kracht
één organisatie voor klant
![Page 98: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/98.jpg)
Aanpak 3.0
Valkuilen
keukentafelgesprek
arrangement
spoorboekje & marsroute
resultaatgericht project
![Page 99: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/99.jpg)
Aanpak 3.0
dit is geen project dat op 1 januari 2015 is afgerond
dit is een proces van zoeken-leren-experimenteren
‘al-doende-leren en al-lerende-doen’
![Page 100: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/100.jpg)
Wat betekent dit voor Gemeenteraad?
![Page 101: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/101.jpg)
Transitie Rol Gemeenteraad
- sturen op hoofdlijnen
- bewaak het proces
- niet te strikt afrekenen op projectdoelen
- wantrouw strakke projectdoelstellingen
![Page 102: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/102.jpg)
Transitie Rol Gemeenteraad
- kritisch reflecteren op transitieproces
- observeer cultuuromslag
- observeer organisatieverandering
- bewaak de eenvoud
![Page 103: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/103.jpg)
Ttransitie Rol Gemeenteraad
- sta kritisch t.o.v. adviesbureaus
- eenvoudige oplossingen bestaan niet
- verval niet in ‘command & control’
- geef vertrouwen mee
![Page 104: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/104.jpg)
Geen enkele gemeente is klaarop 1 januari 2015!
![Page 105: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/105.jpg)
Wat betekent dit voor zorgbedrijven?
![Page 106: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/106.jpg)
fundamentele
veranderstrategie
nieuwe klanten
nieuwe businessmodellen
nieuwe oriëntatie
Transitie Strategie
![Page 107: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/107.jpg)
Transitie Strategie
externe veranderstrategie
samenwerking met niche-partners
interne veranderstrategie
friskijkers, dwarsdenkers, kantelaars
![Page 108: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/108.jpg)
Transitie Strategie
succesvolle bedrijven
nemen tijd voor verandering
creëren ruimte voor verandering
vanuit lange termijn oriëntatie
![Page 109: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/109.jpg)
Duale Strategie
ontwikkel schaduwlijn binnen bedrijf
experimenteer met nieuw verdienmodel
zoek samenwerken nieuwe partners
Transitie Strategie
![Page 110: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/110.jpg)
kent verschillende fasen:
1. voorontwikkeling[ bewustwording ]
2. doorbraak[ strategie / missie ]
3. versnelling [ DNA van organisatie ]
4. consolidatie[ uitvoering ]
Transitie binnen een Bedrijf
![Page 111: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/111.jpg)
Transitie Fasen binnen een Bedrijf
Kantelpunt
strategie / missie
Versnelling
DNA
Voorontwikkeling
bewustwording
Stabilisatie
uitvoering
tijd
Organisatie 3.0
![Page 112: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/112.jpg)
u heeft de organisatie op orde gebracht
u heeft op kosten bespaard en minder overhead
maar hoe zat het ook al weer met de klant?
Overlevingsstrategie
![Page 113: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/113.jpg)
veeleisend en lastig
wil optimaal gefaciliteerd worden
denkt ook steeds meer pro-actief mee
Klant 3.0
![Page 114: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/114.jpg)
oude verdienmodel & bestaande marge handhaven
experimenteren met nieuwe verdienmodellen & klanten
gaat op korte termijn ten koste van marge & verdienmodel
op lange termijn overleef je niet zonder nieuw verdienmodel
Transitie Paradox
![Page 115: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/115.jpg)
Wat betekent dit voor zorgprofessionals?
![Page 116: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/116.jpg)
denken vanuit mensen
mensen kunnen activeren
mensen autonomie teruggeven
inspelen op vragen van mensen
Competenties voor Zorg 3.0
![Page 117: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/117.jpg)
kunnen verbinden
kunnen netwerken
kunnen met groepen & vrijwilligers omgaan
zijn activerend, coachend en dienend
Professionals voor Zorg 3.0
![Page 118: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/118.jpg)
Transitie Fasen van een Individu
Kantelpunt
bewust onbekwaam
Versnelling
onbewust bekwaam
Voorontwikkeling
onbewust onbekwaam
Stabilisatie
bewust bekwaam
tijd
Competent Individu
![Page 119: Verandering van tijdperk: Transitie van Zorg & Welzijn](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022020921/55559f62d8b42a8e1f8b5190/html5/thumbnails/119.jpg)
Wat betekent dit voor u morgen?reflectie
spiegel eigen aanpak en niet op basis van tevredenheid patiënten
reflexiviteit
waarom doen we de dingen zoals we ze altijd gedaan hebben?
experiment
start eens met een paar experimenten die afwijken van gangbare