Vlaamse brede weersverzekering
en Vlaams rampenfonds
Karolien Cools
Voorjaar 2020
2
Wat ging vooraf ?Voorjaar 2016 – overvloedige regenval & storm.
Erkend als algemene ramp in alle Vl. gemeenten
(kost Vlaamse begroting € 95 mio)
Wat ging vooraf ?
Vorst 2de helft van april 2017
Erkend als landbouwramp in alle Vl. gemeenten
(kost Vlaamse begroting € 30 mio)
3
Wat ging vooraf ?
Droogte 1 april tot 30 juni 2017
Erkend als landbouwramp in alle Vl. gemeenten
(kost Vlaamse begroting € 30 mio)
4
Wat ging vooraf ?
Droogte in lente en zomer 2018
Erkend als landbouwramp in alle Vl. gemeenten
(raming kost Vlaamse begrotingskost € 70 mio)
5
Wat ging vooraf ?
• Droogte en hitte in zomer 2019
• Erkenning?
– weersomstandigheden uitzonderlijk in aantal
gemeenten
– Voldoende schade
6
DECREET VLAAMS RAMPENFONDS
7
Decreet Vlaams rampenfondsAlgemene ramp & landbouwramp
• Vervangt per 1 januari 2020 de bestaande regelingen voor tegemoetkoming bij
algemene of landbouwrampen.
• Tussenkomst schade voor ‘algemene rampen’, waaronder ongunstige
weersomstandigheden
• Ongunstige weersomstandigheden (6): vorst, storm en rukwinden, hagel,
sneeuw- of ijsdruk, hevige of aanhoudende regen en ernstige droogte (dus
geen ‘hitte’)
• Ramp moet erkend worden vooraleer tegemoetkoming uit Vlaams rampenfonds
wordt gegeven. Minimale terugkeerperiode volgens KMI 30 jaar (nu: 20 jaar),
financiële criteria worden nog vastgelegd
• Teeltschade door ongunstige weersomstandigheden valt niet meer onder
Vlaams rampenfonds. Er is wel overgangsperiode van 5 jaar.
Uitzonderingen:
zelfstandigen in een moeilijke financiële en economische situatie
wanneer de schadevergoedingen uitgekeerd door private verzekeraars € 100 mio
per jaar (geïndexeerd) overschrijdt (= overheid als herverzekeraar)
8
Decreet Vlaams rampenfondsOvergangsperiode van 5 jaar voor teeltschade
• Tussenkomst voor teeltschade vanuit Vlaams rampenfonds wordt
definitief afgebouwd na 5 jaar. In de tussenperiode (2020 t/m 2024) is er
een overgangsregeling
• Overgangsregeling geldt enkel voor wie zijn totaal bedrijfsareaal voor
minstens 25% privaat verzekerd heeft via een ‘brede weersverzekering’
• Verdere rol van de schattingscommissies wordt niet gespecifieerd =>
“Vlaamse regering stelt nadere regels voor de procedure vast en kan
een beroep doen op een deskundige van buiten de administratie”
• Administratieve procedures (vb. periode van indiening aanvragen na
publicatie in Belgisch Staatsblad, beroepsprocedures...) blijven dezelfde
als de huidige regels
9
Decreet Vlaams rampenfonds
10
• (*) Erkenning van de ramp en berekening van de schade conform de
wettelijke bepalingen. Vanaf 2020 is het Departement Kanselarij en Bestuur
verantwoordelijk voor de erkenningen.
• Berekening op basis van totaal bedrijfsareaal (grasland, bouwland,
groenten, fruit, sierteelt...)
BREDE WEERSVERZEKERING
( = PRIVATE VERZEKERING)
11
Brede weersverzekeringConcrete toepassing
• Private verzekeraars kunnen polis ‘brede weersverzekering’ laten erkennen die
minstens aan de volgende voorwaarden voldoet:
– indekken van schade door ongunstige weersomstandigheden
(6 risico’s: vorst, storm, hagel, ijs, droogte en neerslag)
– beschikbaar voor alle open teelten
– schadedrempel van 20%
– schadebepaling door de maatschappijen mag gebeuren op basis van indexen of
rekenmodellen
– verzekering wordt aangegaan voor een periode van 12 maanden
• Private verzekering kan ook tussenkomen bij schade die kleiner is dan 20% of
voor percelen buiten het Vlaams gewest, maar met correctie op premiesubsidie.
Middelen zijn afkomstig uit Vlaamse begroting.
Dus geen GLB (pijler 1, pijler 2 met o.a. Vlif...) middelen
12
• Voorwaarden zijn opgenomen in de polis, los van de erkenning als ramp door de
overheid.
• Subsidieregeling
– Actieve boeren - volgens de GLB criteria - kunnen via de verzamelaanvraag een
subsidie ontvangen
– Enkel subsidie voor percelen in het Vlaams gewest
– Tijdens de eerste 3 jaar (periode van 2020 t/m 2022) bedraagt de subsidie 65% van de
verzekeringspremie, excl. taks (9,25%)
– Het max. areaal dat door de landbouwer verzekerd is tijdens de eerste 3 jaar blijft een
premiesubsidie genieten van 65%. Areaal dat na deze eerste 3 jaar bijkomend wordt
verzekerd ontvangt max. 65% premiesubsidie, pro rata de nog beschikbare middelen
– Voor starters na 31 december 2020 geldt deze regeling vanaf het eerste vestigingsjaar
– Het subsidiereglement loopt tot en met 2026. In 2025 wordt het geheel geëvalueerd en
indien nodig bijgestuurd
13
Brede weersverzekeringConcrete toepassing
Subsidie vanaf 2020: concreet
14
Voorbeeld
Landbouwer verzekert zich in 2020, 2021 en 2022 voor respectievelijk 10, 15 en 12 ha
aardappelen. Hiervoor ontvangt hij telkens een premiesubsidie van 65%. In 2023 verzekert hij zich
voor 18 ha aardappelen.
Voor 15 ha (grootste verzekerde oppervlakte in periode 2020 - 2022) zal hij dan 65% subsidie
kunnen ontvangen.
Voor de bijkomende 3 ha kan het subsidiepercentage lager zijn dan 65%, afhankelijk van het
beschikbare budget kan dit variëren van 0 tot 65%.
Welke brede weersverzekeringen zijn erkend? – Jaar 2020; jaarlijks wijzigingen mogelijk –
15
16
17
18
19
20
Brede weersverzekeringVergelijk polissen (10 aandachtspunten)!
1. Welke normen worden gehanteerd voor weersfenomenen (vb. hoeveel
neerslag, hoeveel graden vorst…) vooraleer verzekering tussenkomt?
2. Hoe gebeurt de bepaling van de schadedrempel van 20% en wie bepaalt het
uiteindelijke schadepercentage?
3. Betaalt de verzekeraar de verzekerde waarde volledig terug of is er nog een
eigen risico (= franchise)?
4. Bepaalde polissen voorzien een beperking op het maximale bedrag dat
uitbetaald wordt.
5. Zijn er uitsluitingen, waarbij de verzekering onder bepaalde voorwaarden niet
uitbetaalt of is sommige schade niet verzekerd?
6. Is kwaliteitsschade mee verzekerd of enkel de hoeveelheid?
7. Dekkingsperiode: vanaf en tot wanneer ben je verzekerd?
8. Moeten alle teelten of alle percelen van een teelt verzekerd worden?
9. Wie bepaalt de waarde van de teelt en hoe wordt de vergoeding berekend?
10.Voor fruittelers: is alleen de oogst verzekerd of ook bomen/plantopstand?21
Vergelijk polissen
1. Welke normen gelden voor weersfenomenen (vb. hoeveel neerslag, hoeveel
graden vorst…) vooraleer verzekering tussenkomt?
Voorbeelden
Vorst: kan al naargelang van verzekeringsmaatschappij variëren van -0,1°C tot ten minste
-10°C of lager
Storm: windkracht kan verschillen (windkracht 8, windkracht 9,..) evenals de
dekkingsperiode (vb. van 1 april tot 31 oktober)
Hagel: van gewone ijskorrels tot ijskorrels met een diameter van minstens 5 mm
Regen: grote verschillen (vb. meer dan 50 liter per vierkante meter (50 mm) binnen 24 uur,
meer dan 71 liter per vierkante meter binnen 24 uur…)
Droogte: soms criteria voor droogte (vb. tekort van 275 mm in periode vanaf 1 april tot
1 oktober)
Benadering is dus verschillend al naargelang van de
verzekeringsmaatschappij en duidelijk anders dan in rampenfonds (vb. in
rampenfonds bestempelt KMI weersfenomeen als ‘uitzonderlijk’)!
22
Vergelijk polissen
2. Hoe gebeurt de bepaling van de schadedrempel van 20% en wie bepaalt het
uiteindelijke schadepercentage?
Meest gehanteerde werkwijzen
Bepaling schadedrempel gebeurt door verzekeraar zelf. Tegenexpertise is
mogelijk (op kosten van de verzekeringnemer) volgens de algemene regels
van de verzekeringen
Op basis van de opbrengstderving t.o.v. de gemiddelde jaarproductie van de
beschadigde teelt in de laatste 3 jaar of van de gemiddelde productie van drie
van de laatste vijf jaar waarvan de hoogste en de laagste productie van die vijf
jaar niet wordt meegerekend (= ‘olympisch gemiddelde’).
Schadebepaling gebeurt per perceel.
23
Vergelijk polissen
3. Betaalt de verzekeraar de verzekerde waarde volledig terug of is er nog een
eigen risico (= franchise)?
Bij de meeste verzekeraars kan franchise afgesproken worden (vb. 20%,
30%...). Hoe groter de franchise, hoe lager de verzekeringspremie
Franchise kan bovendien verschillend zijn al naargelang van het
weersfenomeen (regen, droogte...)
Soms is extra franchise van toepassing (vb. indien men niet beregent)
4. Is er een beperking in het maximale bedrag dat uitbetaald wordt?
In sommige polissen is het maximum bedrag gelijk aan het verzekerde bedrag.
In andere polissen is er wel degelijk een maximum (vb. maximale uitkering van
25% of van 50% bij neerslag en droogte)
24
Vergelijk polissen
5. Zijn er uitsluitingen, waarbij de verzekering onder bepaalde voorwaarden niet
uitbetaalt of is sommige schade niet verzekerd?
Er worden nergens teelten uitgesloten, maar de verzekeraars kunnen/mogen
wel percelen weigeren
Buiten de door de Vlaamse Overheid benoemde calamiteiten zijn andere
oorzaken meestal uitgesloten (vb. schade door hitte, brand)
Vervolgschade is doorgaans niet verzekerd (vb. schade in plantopstand fruit
door extreme droogte, overstroming door het bezwijken of overlopen van
dijken...)
6. Is kwaliteitsschade mee verzekerd of enkel de hoeveelheid (vb. hagelschade bij
fruit, glazige aardappelen wegens doorwas)?
In alle polissen is zowel de hoeveelheid als de kwaliteit verzekerd
sommige polissen stellen dat schade direct en onvermijdelijk gevolg moet zijn
van de verzekerde risico’s (= discutabel punt!)
25
Vergelijk polissen
7. Dekkingsperiode: vanaf en tot wanneer ben je verzekerd?
Polissen hebben algemeen dekkingsperiode van 1 januari tot 31 december
Soms loopt vb. voor storm de dekkingsperiode van 1 april tot
31 oktober. Voor hagel geldt soms een beperking van
10 april tot 15 november.
Bovendien kan bij fruit de dekkingsperiode verschillend zijn al naargelang
het gaat over de oogst of over de plantopstand.
8. Moeten alle teelten of alle percelen van een teelt verzekerd zijn?
Bij alle maatschappijen moeten alle percelen van een teelt verzekerd
worden. Maar niet alle teelten hoeven verzekerd te zijn.
26
9. Wie bepaalt de waarde van de teelt en hoe gebeurt de berekening van de
vergoeding?
In de meeste polissen moet de teler zelf het verzekerd bedrag (hectare
waarde) opgeven. Soms legt de verzekeraar minimale en maximale
waarden per hectare vast
Meestal wordt het schadebedrag als volgt bepaald: oppervlakte met schade
x schadepercentage x verzekerd bedrag. Bij de berekening van de
vergoeding wordt rekening gehouden met de vastgelegde franchise
10. Voor fruittelers: is alleen de oogst verzekerd of ook de
bomen/plantopstand?
Er kan voor gekozen worden om beiden te verzekeren. Wel opletten met de
periode waarin oogst/fruitopstand verzekerd zijn (zie punt 7).
27
Vergelijk polissen
ENKELE VOORBEELDEN
28
29
Neerslagdekking bij KBC/AGRIVER
30
Neerslagdekking bij KBC/AGRIVER
‘Schadedrempel’ steeds 20%
Keuze eigen risico (franchise) – af te spreken percentage
Hoogte van de uitkering neerslagdekking is in polis beperkt (maximaal 25%
op perceelsniveau)
Voorbeeld 1
Perceel van 10 ha aardappelen, verzekerd à € 4000/ha
keuze voor 30% franchise
waterschade bedraagt 80% op 6 hectare
waterschade bedraagt 10% op 4 hectare
Gemiddelde schade bedraagt 52%
Uitkering bedraagt dus 22% (52% - 30%)
Dit betekent: € 4000 x 10 hectare x 22% = € 8800
31
Uitkering neerslagschade per perceel
(KBC/Agriver, franchise 20% en 30%)
Droogtedekking bij KBC/AGRIVER
32
33
Droogtedekking bij KBC/AGRIVER
‘Schadedrempel’ steeds 20%
Keuze eigen risico (franchise) – af te spreken percentage -
Hoogte van de uitkering droogtedekking is in polis beperkt
(maximaal 25% op perceelsniveau bij eigen risico van 20%)
(maximaal 50% op perceelsniveau bij eigen risico van 30%)
Niet beregenen is 20% extra eigen risico
Voorbeeld
Perceel van 10 ha suikerbieten, verzekerd à € 2500/ha
keuze voor 30% franchise
droogteschade bedraagt 55%
Uitkering bedraagt dus 25%
Dit betekent: € 2500 x 10 hectare x 25% = € 6250
Algemeen besluit
• Vlaamse Overheid heeft 5 (4) polissen ‘brede weersverzekering’ erkend en de
‘algemene regels’ voor erkenning polissen vastgelegd
• Let vooral op de ‘kleine letters’ die het verschil kunnen maken
• Polissen ‘Brede weersverzekering’ hanteren weliswaar complexere werkwijzen
en andere regels dan rampenfonds. Vb. private verzekeringen doen geen
beroep op schattingscommissies maar op de experten/taxateurs van de
verzekeraars zelf
• ‘Brede weersverzekering’ wordt maatwerk voor de individuele land- en
tuinbouwbedrijven
• Modaliteiten (vb. franchise, waarde van de teelt) kunnen in de polissen
grotendeels zelf gekozen/bepaald worden
• Vraag offertes maar bepaal eerst en maak keuzes (vb. franchise, verzekerde
waarden…) zodat verassingen ten allen tijde vermeden worden!
34
DANK VOOR UW AANDACHT
35