ZADANIA PIELĘNIARKI OPIEKI PALIATYWNEJ W RAMACH SAMODZIELNEGO WYKONYWANIA ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH
OPIEKA PALIATYWNA W POLSCE
WARSZAWA 2018
SAMODZIELNOŚĆ ZAWODOWA
Pielęgniarka do wykonywania świadczeń zdrowotnych musi posiadać wiedzę i umiejętności uzyskane w trakcie kształcenia podstawowego oraz kształcenia podyplomowego.
SAMODZIELNOŚĆ ZAWODOWA
Osoba wykonująca zawód pielęgniarki musi znać swoje obowiązki i prawa i wiedzieć, za co ponosi odpowiedzialność, oraz mieć świadomość skutków, na które może się narazić, przekraczając swoje kompetencje zawodowe.
USTAWA O ZAWODACH PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ Z DNIA 15 LIPCA 2011 R.
ART. 2.ZAWODY PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ SĄ SAMODZIELNYMI ZAWODAMI MEDYCZNYMI.
ZAKRES WYKONYWANIA ZAWODU PIELĘGNIARKIUSTAWA O ZAWODACH PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ Z DNIA 15.07.2011R. [DZ. U. 174 POZ. 1039]
Art. 4. 1. Wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności na:
1) rozpoznawaniu warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta;
2) rozpoznawaniu problemów pielęgnacyjnych pacjenta;
3) planowaniu i sprawowaniu opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem;
4) samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz medycznych czynności ratunkowych;
5) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji;
6) orzekaniu o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-pielęgnacyjnych;
7) edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia.
W DNIU 12 SIERPNIA 2015R. PREZYDENT RP PODPISAŁ USTAWĘ Z DNIA 22 LIPCA 2014 R. O ZMIANIE USTAWY O ZAWODACH PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW.
Art. 15a ust. 1
W ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych,
leczniczych i rehabilitacyjnych pielęgniarka położna posiadające dyplom ukończenia studiów
drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka położna
posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa mają prawo
samodzielnie:
1) ordynować leki zawierające określone substancje czynne, z wyłączeniem leków
zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje
psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
w tym wystawiać na nie recepty,
2) ordynować określone wyroby medyczne, w tym wystawiać na nie zlecenia albo recepty
– jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.
Art. 15a ust. 2
W ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo wystawiać recepty na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowegoniezbędne do kontynuacji leczenia, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.
Kurs specjalistyczny ordynowanie leków i wypisywanie recept ukończyło:
cz. I – 3092 pielęgniarki
cz. II – 2177 pielęgniarki
Tylko około 30% korzysta z nabytych uprawnień
PRZYCZYNY
Obawa przed odpowiedzialnością
Charytatywny obowiązek
Brak zainteresowania ze strony pracodawców
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA Z DNIA 28 LUTEG0 2017 R. W SPRAWIE RODZAJU I ZAKRESU
ŚWIADCZEŃ ZAPOBIEGAWCZYCH, DIAGNOSTYCZNYCH, LECZNICZYCH I
REHABILITACYJNYCH UDZIELANYCH PRZEZ PIELĘGNIARKĘ ALBO POŁOŻNĄ SAMODZIELNIE BEZ ZLECENIA LEKARSKIEGO (DZ.U. Z 2017, POZ. 497)
Załącznik nr 3
WYKAZ PRODUKTÓW LECZNICZYCH, DO STOSOWANIA KTÓRYCH SĄ UPRAWNIONE PIELĘGNIARKI I POŁOŻNE SAMODZIELNIE BEZ ZLECENIA LEKARSKIEGO
Załącznik nr 4
WYKAZ ŚRODKÓW POMOCNICZYCH, DO STOSOWANIA KTÓRYCH SĄ UPRAWNIONE PIELĘGNIARKI I POŁOŻNE SAMODZIELNIE BEZ ZLECENIA LEKARSKIEGO
Załącznik nr 6
WYKAZ BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH DO SAMODZIELNEGO PRZEPROWADZANIA PRZEZ PIELĘGNIARKĘ I POŁOŻNĄ
ROZPORZADZENIE MINISTRA ZDROWIA Z DNIA 12 stycznia 2011 r. (Dz. U. Nr 18, poz.94) w sprawie wykazu produktów leczniczych, które mogą być doraźnie dostarczane w związku z udzielanym świadczeń zdrowotnym, oraz wykazu produktów leczniczych wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych, ratujących życie.
WYKAZ PRODUKTÓW LECZNICZYCH WCHODZĄCYCH W SKŁAD ZESTAWU PRZECIWWSTRZĄSOWEGO, RATUJĄCEGO ŻYCIE, KTÓRE MOGĄ BYĆ PODANE PRZEZ PIELĘGNIARKĘ, POŁOŻNĄ:
1) Antazolini hydrochloridum 50 mg/ml – 5 amp. a 2 ml;2) Aqua pro inj. – 5 amp. a 5 ml;3) Atropini sulfas 1 mg – 10 amp. a 1 ml;4) Calcii chloridum lub Calcii glubionas – roztwory 10 %– 10 amp. a 10 ml;5) Hydrocortisonum 250 mg – 5 fiol. a 250 mg + 5 amp. rozp. a 2 ml lub Methylprednizolonum 40 mg -1 fiol. a 40 mg + 1 amp. rozp., Methylprednizolonum 125 mg –1 fiol. a 125 mg + 1 amp. rozp., Methylprednizolonum 250 mg – 1 fiol. a 250 mg + 1 amp. rozp., Methylprednizolonum 500 mg – 1 fiol. a 500 mg + 1 amp. rozp., Methylprednizolonum1.000 mg – 1 fiol. a 1.000 mg + 1 amp. rozp.;6) Epinephrinum a 1 mg – 10 amp. a 1 ml;7) Glucosum 20 % 2 – 10 amp. a 10 ml;8) Natrii chloridum 0,9 % – 10 amp. a 10 ml.Płyny infuzyjne:1) Calcii chloridum + Kalii chloridum + Natrii chloridum (płyn Ringera) – 1 op. a 250 ml;2) Glucosum 5 % – 1 op. a 500 ml;3) Glucosum 10 % – 1 op. a 500 ml;4) Natrii chloridum 0,9 % – 2 op. a 500 ml.
PROGRAMY KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO
PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
1) szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej
2) kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej
3) kursy specjalistyczne:
Podstawy opieki paliatywnej
Pediatryczna domowa opieka paliatywna
w opiece paliatywnej – tylko dla pielęgniarek
WYKAZ ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH, DO KTÓRYCH JEST UPRAWNIONA PIELĘGNIARKA PO
UKOŃCZENIU KURSU SPECJALISTYCZNEGO PODSTAWY OPIEKI PALIATYWNEJ
1. Ocena jakości życia chorego objętego opieką paliatywną.
2. Ocena i monitorowanie bólu oraz wybranych objawów u przewlekle chorych
objętych opieką paliatywną.
3. Doraźne modyfikowanie dawki leków analgetycznych w zależności od stanu
pacjenta oraz natężenia bólu po konsultacji z lekarzem.
4. Doraźne modyfikowanie dawki leków stosowanych w celu łagodzenia objawów
ze strony układu oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i nerwowego
po konsultacji z lekarzem.
5. Podawanie na zlecenie lekarskie różnymi drogami (z wyłączeniem drogi
zewnątrzoponowej) leków łagodzących dokuczliwe objawy u chorych objętych
opieką paliatywną.
6. Opatrywanie owrzodzeń nowotworowych.
7. Podskórna infuzja płynów.
8. Pielęgnacja jamy ustnej (w przypadku grzybicy, suchości jamy ustnej,
xerostomii, powikłań po radio- i chemioterapii).
WYKAZ ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH, DO KTÓRYCH JEST UPRAWNIONA PIELĘGNIARKA PO
UKOŃCZENIU KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA OPIEKI
PALIATYWNEJ
1. Ocena jakości życia chorego objętego opieką paliatywną.
2. Ocena i monitorowanie bólu za pomocą standardowych skal.
3. Ocena bólu u nieprzytomnego.
4. Podawanie leków do portów naczyniowych i cewników centralnych.
5. Doraźne modyfikowanie dawki leków analgetycznych w zależności od stanu pacjenta oraz natężenia
bólu.
6. Doraźne modyfikowanie dawki leków stosowanych w celu łagodzenia dokuczliwych objawów ze strony
układu oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i nerwowego.
7. Doraźne modyfikowanie drogi podawania leków analgetycznych i leków stosowanych w celu łagodzenia
dokuczliwych objawów po konsultacji z lekarzem.
8. Podawanie na zlecenie lekarskie różnymi drogami (z uwzględnieniem drogi zewnątrzoponowej) leków
łagodzących dokuczliwe objawy u chorych objętych opieką paliatywną, z uwzględnieniem nowoczesnych
technik (stosowanie analgezji sterowanej przez pacjenta).
9. Ocena i zaopatrzenie odleżyn, owrzodzeń nowotworowych i popromiennego zapalenia skóry.
10. Pielęgnacja jamy ustnej (w przypadku grzybicy, suchości jamy ustnej, xerostomii, powikłań po radio- i
chemioterapii).
11. Pielęgnacja stomii i obsługa sprzętu stomijnego.
12. Wykonywanie badanie per rectum, wlewu doodbytniczego, ręczne wydobycie stolca.
13. Obsługa nefrotomii, urostomii i cewnika nadłonowego.
WYKAZ ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH, DO KTÓRYCH JEST UPRAWNIONA PIELĘGNIARKA PO UKOŃCZENIU
SZKOLENIA SPECJALIZACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA OPIEKI PALIATYWNEJ
1. Ocena jakości życia chorego objętego opieką paliatywną.
2. Ocena jakości umierania.
3. Ocena i monitorowanie bólu za pomocą standardowych skal.
4. Ocena bólu u nieprzytomnego.
5. Podawanie leków do portów naczyniowych i cewników centralnych.
6. Doraźne modyfikowanie dawki i drogi podawania leków analgetycznych w zależności od stanu
pacjenta oraz natężenia bólu.
7. Doraźne modyfikowanie dawki i drogi podawania leków stosowanych w celu łagodzenia dokuczliwych
objawów ze strony układu oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i nerwowego.
8. Doraźne modyfikowanie dawki i drogi podawania leków stosowanych u pacjentów w stanach nagłych.
9. W stanach nagłych w przypadku braku kontaktu z lekarzem i/lub wpisanych wcześniej zleceń
lekarskich, podawanie doraźnie leków zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik do programu.
10. Podawanie na zlecenie lekarskie różnymi drogami (z uwzględnieniem drogi zewnątrzoponowej) leków
łagodzących dokuczliwe objawy u chorych objętych opieką paliatywną, z uwzględnieniem nowoczesnych
technik (np. analgezji sterowanej przez pacjenta).
WYKAZ ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH, DO KTÓRYCH JEST UPRAWNIONA PIELĘGNIARKA PO UKOŃCZENIU
SZKOLENIA SPECJALIZACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA OPIEKI PALIATYWNEJ
11. Planowanie i realizacja działań w profilaktyce odleżyn i owrzodzeń.
12. Opatrywanie/leczenie ran odleżynowych.
13. Opatrywanie owrzodzeń nowotworowych.
14. Zaopatrzenie/leczenie popromiennego zapalenia skóry.
15. Opatrywanie przetok.
16. Pobranie materiału biologicznego z rany do badania bakteriologicznego.
17. Edukacja chorego i rodziny w zakresie niwelowania objawów somatycznych oraz w
zakresie zabiegów pielęgnacyjnych.
18. Pielęgnacja jamy ustnej (w przypadku grzybicy, suchości jamy ustnej, xerostomii,
powikłań po radio- i chemioterapii).
19. Pielęgnacja stomii i obsługa sprzętu stomijnego.
20. Wykonywanie badanie per rectum, wlewu doodbytniczego, ręczne wydobycie
stolca.
21. Obsługa nefrostomii, urostomii i cewnika nadłonowego.
22. Prowadzenie tlenoterapii w opiece paliatywnej.
PODSUMOWANIE
Opiekę nad pacjentem powinny sprawować przeszkolone, interdyscyplinarne zespoły
Nowe wyzwania wymagają świadomej zgody, wiedzy i przyjęcia odpowiedzialności
Profesjonalizm musi być połączony z odpowiednią postawą etyczno–moralną i ugruntowanym światopoglądem
Istotne znaczenie ma dojrzałość emocjonalna oraz cechy osobowościowe, wrażliwość, empatia, umiejętność kontaktu z chorym, który wykracza poza zadania i procedury
Bardzo ważną rolę odgrywa umiejętność dobrego komunikowania się z otoczeniem - chorym, jego rodziną, innymi członkami zespołu interdyscyplinarnego
PIELĘGNIARKA będąc członkiem zespołu opieki paliatywnej/hospicyjnej dojrzale realizuje zobowiązanie profesjonalnego postępowania, zespołowej i partnerskiej pracy wobec umierającego pacjenta i jego rodziny.