TôiNgườitabảocôlàmộtKumari.

Kumarichỉcónghĩalàđồngtrinh.NhưngkhôngaigọibấtcứmộtbégáinàotrướctuổidậythìlàKumari.ĐãđượcgọilàKumarithìchỉcóthểhiểuđólàNữThầnĐồngTrinh.Chỉcómột.Khôngaihiểukhác.Khicôbướcvàotiềnsảnhkháchsạn,đámnhânviênthìthầmbảonhaurằngKumariđãđến.AnhchànglễtâncònhạgiọngnóivừađủngherằngởkháchsạnKumariđượccoinhưngườinhà.Mộtthiếunữđẹplộnglẫy.Da trắng.Mắtbúpsen.Mũicao.Môidàydạn.Mọinétđềunhư tạc.Phong tục thờNữThầnĐồngTrinhlàtậpquánởthunglũngKathmanduthuộcxứNepal,nhưngcóítchấtMônggôlôitmànhiềuchấtẤnĐộ.

-Chàocácngười,chuyếnnàytađikểcũnghơilâusốtruộtlắm,nhưnggặpđượckháchthànhtâm,cũngbỏcông.-Mớigầnmộtthángthôi,Kumariơi.-Mộtthánglànhiềurồi,cácngườicóthấymấykhitadẫnkháchđiquámộttuầnhaykhông?Cáchxưnghôcũnglạ.Ta.Cácngươi.Đúngkiểuđấngbậc.Mộtđấngbềtrên,mộtbậcdanhgiáxưnghôvớithuộchạ,vớicấpdưới,vớithầndân.KhôngcómộtnghềnàovềhưusớmnhưlàmKumari.Đúngtuổitrởthànhthiếunữ,đúngtuổidậythì,chínhxáclàđúngngàyđầutiêncókinhnguyệt,NữThầnĐồngTrinhphảichấmdứttrịvìtrênngôi.NữThầnSốngđượctrởvềvớiđờithườngsaunhữngnămthángđượcsùngkínhchiềuchuộng.Tôiđoáncôkhoảnghămtámbamươituổi.TôinhẩmtínhcôđãthôilàmNữThầnĐồngTrinhítnhấtcũngmườitámnămrồi.Tôiđangđứngtrướcquầylễtân.Đanghỏihanvềtuadulịchsangbênkiabiêngiới.KháchsạnnằmngaytrênđườngbiêngiớiẤnĐộNepal,bênphíaẤnĐộ.Chỉcáchđồnbiêngiớinămchụcbướcchân.Ngườidânbênnàybiêngiớicóthểđuổibắtmộtcongàconchóchạylạcsangphíabênkiacáithanhchắnđường.Đámlínhcanhcửakhẩucũngdễdãilinhđộngchoqua.Tôiđangđịnhngàymaisangphíabênkia,bắtđầunhữngngàylangthangdướichândãyHimalayacủaxứNepal.Fieldtrip.Đinghiêncứuthựcđịa.Điđiềndã.Đithựctế.CôngviệcphảilàmcủanhữngngườinghiêncứuẤnĐộhọc.GặpmộtNữThầnĐồngTrinhđãgiảinghệkhôngnằmtrongchươngtrìnhđiđiềndãcủatôi.Nhưnggặpđượcnhưthếnàycólẽcũnglàsựsắpđặt.Hiếmhoi.Sắpđặttừđâuđórấtcaovàrấtxa.TôiđãđọcvềtậpquánthờNữThầnĐồngTrinhcủangườidânxứKathmandu.NữThầnlàhiệnthâncủaParvati,vợthầnShiva.DânchúngcầnsựhiệndiệncủamộtNữThầnSống.Ngườitatìmchọnvàphonglênmộtnữthầnđểcoigiữđờisốngtinhthầnchomình.NữThầnlàcủađạoHindu,nhưngngườitalạiđitìmthầnsốngtrongnhữnggiađình theođạoPhật.Mộtbằngchứngcủasựhòahợp tôngiáoxứnày.NhàvuacũngphảicúimìnhtrướcNữThầnđểđượcbanphước.Mộtbằngchứngcủachínhquyềncúimìnhtrướcđứctincủadânchúng.Thầnđượctìmtrongnhữngbégáitừbốnđếnsáutuổi.Tấtnhiênphảixinhđẹp.Datrắngmịn,khôngmộtnétsần,khôngmộtkhiếmkhuyếtvềda.Răngđềutămtắp.Tấtnhiênthầnthánhlàphảihoànhảovềhìnhthức.Khôngđiđứngnhúnnhảynhưchimsẻhènmọn.Bướcđikhoanthaivàđầyquyềnuy.Tấtnhiênthầnthánhphảihoànhảovềtínhtìnhphẩmhạnh.Khônggàokhóc,khóclàđiềmxấuchodânlànhđangthờphụngthần,khóctứclàngườiphàmtrần.Đầungóntayphảicónhiềuhoatay.Trênngườicónốtruồiquýtướng,dấuhiệuđểchocácthầnthánhtrêntrờinhậnrathànhviêntrongcộngđồngthầncủacácvị.Mọidấuhiệuthầnlinhđượcxácđịnhrồi,bấygiờcácứngcửviênmớiphảitrảiquathửthách.Khókhăn.Cónhiềucáchđểxemứngcửviêncónhậnratiềnkiếpcủamìnhhaykhông.Nhậnranhưthếnàolànhữngbímật,chỉmộtvàibậccaotrọngtronghộiđồngtuyểnchọnbiết.Rốtcuộc,ngườitachọnđượcmộtNữThầnĐồngTrinhđểphonglên.Bấygiờmớithêmmộtđiềukiện.Thầnthánhkhácvớingườiphàmtrầnlàthầnthánhkhôngchảymáu.NữThầnSốngsẽthôilànữthầnkhinàobịchảymáu.Tuổidậythìlàthờihạncuốicùng.NhiềuNữThầnbịphếtruấtsớmhơnthế.Vấpngãchảymáu.Chạychơileotrèochảymáu.Đangyênđanglànhrụngmộtcái

răng.Chảymáu.Đangvuiđangkhỏemắcchứnghuyếtlỵ.Chảymáu.ThếlàNữThầnbịphếtruất.Thếlàlạibắtđầumộtcuộcsăntìmvàtuyểnchọnmới.TôiđangbănkhoănkhôngbiếtcựuNữThầnĐồngTrinhtrongđạisảnhkháchsạnbịphếtruấtởtrườnghợpnào.Cóthếnàothìcũngđãlâurồi,cólẽbằngnửasốtuổiđờicủacôbâygiờ.Côđưacáiba lôvừa tháorakhỏi lưngchomộtnhânviênđứnggầnxáchhộ,nhưnglạitựtayxáchmấycáibaotảiđếntrướcquầytiếptân.Tấtcảsáucáibaotải.Loạibaodệtbằngsợiđay,cỡnhưbaoximăngnămchụccân.Khôngbiếtchúngđựnggìmàcóvẻrấtnhẹ.Côtúmđầunhữngcáibao,mỗitaybacái,xáchgọn.Trênmỗicáibaotảicóloằngngoằngnhữngchữgìđó,cũngcóthểlànhữngvệtmựcmàuxanhđenđánhdấu.MộtnhânviêncầmchìakhóaphòngđịnhdẫnKumariđi,đúnglúccônhìnthấytôi.Tôivẫnđứngtựalưngvàoquầygỗ.Đôiconngươimàunâucủacôxoáyvàotôinhưđangchỉnhtiêucự.Cáicáchtaxoayxoaymộtchiếcđènpinchođếnkhisinhvậttrướcmắthiệnrarõrànghơn.Dầndầnrõràng.Anhchànglễtânđỡlời,giớithiệutôilàmộtnhànghiêncứu,từthủđôNewDelhiđến.-Rấthânhạnh.Tachọnngườinày.Côchĩathẳngcánhtayphảitới,ngóntrỏđiểmchínhxácvàongựctôi.Cungcáchcủangườiđangngồitrênngaithầnquyền.Sauđóchỉcòncócáchlàbãitriều.-Ngươicóđiềugìcầnbàytỏkhông?Nhưngcôđãdừnglạiđểhỏi.A,côvẫntỉnhtáobiếtrằngđâykhôngcònlàLâuđàiNữthầnngàytrướcnữa.-Thưakhông,Kumari.Tôidùngđúngcáchxưnghôcủacô.-Tốt.Tachọnngươi.Tavàngươi.Khôngphảiôngtôi,khôngphảianhtôi,khôngphảibạnvàtôi,anhvàem.Tavàngươi.Tôinghechínhxácngaytừkhicôbướcvàokháchsạn.Côkhônggọingườiđốidiệnbằngđạitừnhânxưng.Áp.Áplàônglàbàlàngàilàquývị.Giớitríthứcdoanhnhânthườnggọinhaunhưvậy.Côkhônggọingườitalàtum.Tumlàđằngấylàbạnlàchịlàanhlàem,ngangbằng,phảilứathânmật.Đíchxáccôdùngtừtu.Tu.Mày,mi,ngươi.Cáicáchcựcthânthiết.Hoặcởtrongnhàmẹgọicon.Hoặchẳnhoilàmộtđấngbềtrêngọikẻdưới.Khôngcòncáchhiểunàokhác.Côgọitấtcảlàcácngươi.Côxưnglàta.Tôicũngtheomọingườiởđâymàxưnghôvớicônhưvậy.**Sángsớmvàchiềutối,vùngbiêngiớithườngcónhữngtrậnsươngmùbấtchợt.Đangtrờiquangmâytạnh.Đangcảnhsắctrongtrẻorõràng.Chỉtrongchốcláthìnhnhưcảkhônggiandừngsữnglại,ngườinàovậtnàoởnguyênchỗấy.Câycỏđứngimphăngphắc.Khôngmột tiếngthì thầmrìràolaoxao.Khôngmộtthoánggiólayđộng.Mộtlớpphimmỏngtrongsuốttránglêncảnhvật,quangdầuchonó,đónghộpnó,gửiđúngcáikhoảnhkhắcấyvàomộtbảotàngvĩnhcửu.Chínhlúcấymộttấmchănmâytrắngtừđâuphíarặngnúitrảinhanhxuống.Ậpngayvàomắtngườitamộtbứctườngtrắngxóa.Khôngnhìnthấygìcáchnửamét.Khôngnhìnthấygìngaysátvànhmiđangrướnlêncủamình.Ngoàiđườngcótiếngxehơiphanhkenkét.Tiếngkêulêncủaaiđóvavàoaiđó.Đấylànhữngdukháchtừxađếnchưacókinhnghiệm.Ngườiđịaphươngthìđãbiếtcómâymùngaytừlúcthấymộtlớpphimmỏnglonglanhquangdầulêncảnhvật.Ngaytừlúcấyngườitađãchạyhếtvàotrongnhà.Aiđangđứngđâuthìởyênđấy.Tôiđangởdướibểbơi.Kháchsạnvùngbiên,bểbơicũngtheokiểuvùngbiên.Kháchsạnlàmộttòanhàkháđồsộnămtầng,cóthangmáy,nhưngmặttiềnvànộithấtđềuốpgỗtheokiểucáchquántrọcổđiển.Bểbơiởgiữathảsenthảsúngnhưmộtcáiaonửahoangdã.Ngườibơichỉcóthểbơiquanhbểmàkhôngthểcắtngangkhôngthểcắtchéo.Tôitựalưngvàothànhbểởchỗmựcnướccaongangngực.Tưthếngâmmình.Ởyênchỗnàymàngắmhoasenhoasúngngaygiữabểbơi.Ngắmdãynhàsànquâytrònquanhbểbơi.Ngửithấymùirừngmùinúiđãrấtgần.Đúnglúcấythìsươngmù.Cảmgiáctứcthờilàmìnhbịchọcmùmắt.Cònkinhsợhơncảmgiácbịbóngtốibưnglấymắt.Trắngđục.Xốp.Rấtmỏngrấtnhẹ.Khôngthểbiếtbaogiờnótan.Khôngthểnhìnthấybấtcứmộtcáigìngaytrướcmặtmình.

Đámkháchbơirélênlaolênbờ.Đấylàngườitađoánthếquaâmthanh,quatiếngbướcchânxônhauchạy,quatiếngngãoànhoạch,quatiếngaiđóđâmsầmvàocánhcửagỗ.Đoánthôi.Nàocóainhìnthấygìđâu.Tôichọncáchởyêndướibểbơi.Ynhưkhibanđêmmấtđiện,đangởđâuthìởyênđấy,nộibấtxuấtngoạibấtnhập.Banđêmcòncóngọnnến,cáiđènpin,mộtquediêmxòelêncứuvãn.Sươngmùnhưthếnàythìkhônggìcứuđược.Chínhlúcấylàmộtcảmgiácvôminh.Cáitămtốimùlòangudốt.Cảthếgiancùnglúcchìmtrongvôminh.Rõràngtakhôngmêmuộitakhôngngủmơ.Rõràngtađangtỉnhtáo.Nhưngcáitỉnhtáotrongchốnmùlòadốtnátcũngvôtácdụng.Tỉnhnhưthếcũngkhôngthấyđượcđườngra.Tôicứngâmmìnhdướinướchồilâu.Chọncáchnhắmmắtlại.Cómởmắtcũngkhôngthấygì,đànhnhắmmắtnhậpđịnhthìnhìnthấytronglòngmình.Tôithấychỉcònlạimộtmìnhgiữabểbơi.Khôngnhìncũngbiếtngườitađãbỏchạyhếtlênphòngrồi.Lênphòngcũngphảimởcửarathậtkhéo,mởthậtnhanhvàđóngậpvàongay.Chậmmộttíthìcảcănphòngcũngtrắngxóa.Họvàođượcphòngrồi.Đènphòngbậtlênsángláng.Quấnmìnhtrongkhănấmtrongchănêm,ngồinhấpchútrượunghenhạc,chuyệngẫu.Cănphòngkínngaylậptứctrởthànhốcđảobấtkhảxâmphạm.Cáivôminhquâytrònbaobọcđãbịchặnlạibênngoàicửakính.ChínhlúcấytôicảmthấyKumari.Tiếngcánhcửagỗbịđẩytừtrongnhàraphíangoàisân.Tiếngchânngườibướcrasânđivềphíabểbơi.Tiếnglẩmbẩm,ailàmbểbơibừabãirathếnày?-Cẩnthậnđấy,Kumari.Tôilêntiếng.-A,ôngkháchcủata.Ngươivẫncònởdướibểbơiđóư?-Côcũngnhậnragiọngtôi?-Tanhìnthấyngươihẳnhoiđấy.Nướcngậpđếnngangngực.Đámtóctrướctrándựnglênđúngnhưmốtsànhđiệu.Chỉcótôimớivậy.Hễngụplặnmộtlát,đámtóctrướctrántôikhôngbếtxuốngmàdựnglêntheokiểucủabọncontraixanhxanhđỏđỏ.Nóirõđếnnhưvậy,chứngtỏKumarinhìnthấytôixuyênqualớpsươngmù.-Thấymàkhôngthấy.Kumarilẩmbẩm.Tiếngngườivavàonhữngchiếcghếlàmchoghếxêxích.Cẩnthận,tôinhắcthầmtrongđầu.-Tađangchọnmộtchiếcghếkhô.Sươngmùlàmnóướthếtcả.A,đâyrồi,cáinàykhô.Nhưngmàuđỏrợquá.Thoángchốc,mànsươngnhạtđi.Tôilờmờnhìnthấy.ĐúnglàKumariđangngồitrênmộtchiếcghếmàuđỏ,đốidiệnvớitôiquabểbơi.Sariđỏ,côgiốngmộtnữThầnĐồngTrinhngồitrênngai.Đămchiêu.Rồisươngtrởlạidàyđặcnhưtrước.Tôilạinhắmmắtđứngdướinướcmàthiền.-Tađãchọnngươi.-Tôibiết.-Biếtthếnào?-Kumarichọnlàmhướngdẫnviêndulịchchotôi.Còncócáchhiểunàokhácnữa?Ngaytừchiềuhômqua,côbướcvàosảnhlớnvàbảochọntôi.Côvừamớiđilàmtourguide,hướngdẫnviêndulịchchomộtđoànkhách,chuyếnđigầnmộttháng,trởvềcôlậptứcchọntôi,vịkháchđangtìnhcờđứngtrướcquầylễtân.Cóaicấtcôngđếncáiđồnbiênnàylàmgìnếukhôngphảilàđidulịch,sangNepalhoặclàvềẤnĐộ.SangNepal,đivềphíatrướchaimươicâysốlàđếnLumbininơiPhậtsinh.VềẤnĐộ,đingượcvềsaugầnmộttrămcâysốKushinagarnơiPhậtquađời.Cóaiđếnđâymàkhôngdulịchkhônghànhhương.-Ngươisuy luậnđúngmàchưađúng.Takhôngphải làhướngdẫnviên.Ta làngườikểchuyệnchuyênnghiệp.-Ngườikểchuyện?Kumarikểchuyệngì?-TakểchuyệnđờiPhật.Mànsươngmùtanloãngđichốclát.Tôimởmắt.Kumarikhôngngồitrênchiếcghếđónữa.Côđãngồi

xuống thànhbểbơi trong thếxếpbằng thiềnđịnh.Sươngmùchỉcho tôikịpnhìnđến thế,nó lạinhanhchóngdầyhơnđặchơn,nhưgắnkeovàomắt.-Takểchuyệnđờita.Cônóithêm.Tôikhôngbiếttrướcrằngởvùngbiênnàycóngườikểchuyệnchodukhách.Lạicócảmộtcáinghềlâubậcnhấtcủanhânloạiởđâyư?Ngườikểchuyệncótừtrongnhữngđêmtrườngcổđại.Nhânloạikhichưacóchữviếtđãcóngườikểchuyện.Họlàcáibăngghiâmđượcsangbăngtừđờinàyquađờikhác.Họlàkhotàngcấtgiữkiếnthứctruyềntừthếhệtrướcsangthếhệsau.Khobáu.ẤnĐộcổđạichỉviếtthànhvănnhữnggìcógiátrịnhấtthờinhưhợpđồngkhếướcthôngcáo.Nhữnggìquýgiábềnvữngthìbuộcphảinhậptâmvàtruyềnmiệng.Cóhẳnmộttầnglớpmộtđẳngcấpcaoquýgiữsứmệnhấy.NhữngbảnkinhVệĐà,nhữngkiếnthứctếlễ,binhpháp,yhọc,ngônngữđềuphảicóhọnhậptâm.Khoahọcvàthầnchú.Họlưugiữcả.Kumarilàngườikểchuyện.Côlưugiữnhữnggìđểkểlạichodukhách?Côcầnbaonhiêudukháchthìmớiđủmộtnhómmàkể?Mộtmìnhtôiphảiđợithêmnhữngainữađây?-Ngươinhầm.Talàngườikểchuyệnchomộtngườinghe.Mỗilầnchỉmộtngười.Mộtngườikể,mộtngườinghe.SửthiMahabharatalàVyasađọc,Ganeshachép.ĐúngkiểutruyềnthốngẤnĐộtừcổđại.Lúcnàymớithấykhônggiancómộtchútgió.Mộtchútrấtmỏngrấtkhẽ.Làoxào.-Ngươilạnhrồiđấy.Nổidagàlênrồikìa.LênđithôiTôiquờquạngbámhaibàntaylênthànhbể,nhúnngườibổnglên.Mànsươngtrắngvẫnbịtchặtlấymắt.-Nào,đểtadẫnngươilênphòng.Kumariđãtừbênkiathànhbểđivòngsang.Mộtbàntaynắmlấytaytôidắtđi.Tôiloạngquạngđitheocô.Cômởcánhcửagỗ.Tôinghetiếngbảnlềmàđoánnhưvậy.Côdắttôiđitheohànhlangngáchkhôngvàotrongsảnhmàtheocầuthanglốithoátkhẩncấpđilên.Tôivừađivừađoánnhưvậy.Toànbộlốiđinàylàsươngmù.Hànhlangcác tầnggáccũngsươngmù.Côdắt tôiđiđọc theohànhlangvàdừnglạitrướcmộtcănphòng.Côđọcđượccảsốphòng.-Phòng214phảikhông?Đếnnơirồiđấy.Chỉcómộtbàntaydẫntôiđi.Ngoàirakhôngnhìnthấygìhết.Khôngthấygươngmặtcô.Khôngthấyhìnhdáng.-Chiềunaybắtđầuđượcchưa?-Chiềunay?Giữalúcmùmịtnhưthếnàyhaysao?-Ngươilạthật.Đivớitanãygiờ,ngươivẫnvềđúngphòngmìnhđấythôiKumaricười.-Chiềunaylàmgìcònsươngmù.Chốclátnữanósẽtanhết.-Thếthìđược,chiềunaytôisẵnsàng.Kumaribỏtaytôira.-Tốt.Ngươivàophòngđi.Tađiđây.Kumarikhôngcònnắmtaytôinữa.Tôicũngkhôngnhìnthấygìqualớpsươngtrắngxóa.Nhưngtôibiếtcôcònnánlạiởđó.Chínhchỗđó.Cáchtôivàibướcchân.Nánlạimộtlátrồicômớiquayđi.**Trậnsươngmùvùngbiêntannhanh.Chỉtrongvòngmộtgiờ.Nhưmộtcơnmưaràomiềnnhiệtđới.Ngườiđịaphươngđangđigiữađườnggặptrậnsươngmùnhưtagặptrậnmưarào,chỉviệcđỗxechạyvàobênđườngtrútạm.Chờsươngtanmớicóthểđitiếp.Mùasươngmùcóngàyvàibatrậnnhưvậy.ĐúngnhưKumarinói,buổichiềukhôngcósươngmù.Côgọiđiệnthoạilênphòngtôi,ngươiđãsẵnsàngchưa?Thưatôiđãsẵnsàng.Lênđườngđượcchưa?ChứkhôngphảilàKumarikểchuyệnhaysao?Đúng,takểchuyện,nhưngsẽkểtrênđường.Xuốngngaynhé,giờnàysangLumbinilàvừađẹp.NữThầnĐồngTrinhnóichuyệnquađiệnthoại.ĐiềunàychắcchỉcóthểphùhợptrongkhungcảnhvùngbiêndướichândãyHimalaya.Nếukhông,ngôntừđốithoạiấynghenhưcáchđùacáchxưnghôgiữahai

ngườibạn.MộthômquaKumaribảocôkhôngphảilàhướngdẫnviêndulịch.Bâygiờcôlạilôituộttôirakhỏikháchsạnnhưmộthướngdẫnviênthựcthụ.ChúngtôiđibộvàichụcbướcđếntrướcđồnbiênphòngẤnĐộ.ĐithêmmườibướcsangđồnbiênphòngNepal.Kumarilạicókháchmớià?ViênsĩquanẤnĐộhỏithaycholờichào.KháchcủaKumarinhậpcảnhbaogiờquaylạixuấtcảnh?ViênsĩquanNepalchàobằngcáchhỏi.Kumarichàohỏilạinhưngườinhà.Kháchcủacôđượccấpgiấythônghànhngắnhômngay.Côlàngườibảolãnhđángtincậy.TừtrênchuyếnxekháchđivàolãnhthổNepal,KumariđổisangdùngtiếngAnh.YouandI.Anhvàtôi.SắcđộhaingôitiếngAnhchỉcỏncóthểhiểunhưvậy.Hànhkháchtrênxecũngchỉcóthểđoáncôvàtôilàhướngdẫnviênvàkhách.ThúthậtkhithuậtlạiviệctôigặpKumarilầnđầutạikháchsạntôiđãđịnhdùngđạitừnàngthaychochữcô.CáchxưnghôtatangươingươikhiếnchoKumarirấthợpvớichữnàng.GọicựuNữThầnĐồngTrinhlànàngngherấtthuận.CônóitiếngHindigiọngNepal.TôinóitiếngHindigiọngcủavùngbắcẤn.NhưngnếugọiKumarilànàngcâuchuyệntôiđangkểdườngnhưbịđẩyvềẤnĐộcổđạimàgiảmbớtchấtđươngđại.-Kumari,côtênlàgì?Tôihỏitheonhịpxelắclư.Côvàtôiđangngồiởhàngghếcuốixe,giữasáucáibaotảikèkètheocôtừlúcrakhỏikháchsạn.-NgườitacóthểhỏitênmộtKumarihaysao?Cômỉmcười,khôngcóvẻgìlàcănvặn.Xeđiquanhữngcánhđồnghoacảimàuvàngchanhtrảingúttầmmắt.Haibênđườnglànhữnghàngxoàisumsuêtrĩuquả.-TôilàSavitri.Rồicôcũngnóitênmình.-Savitri.Biểutượngcủangườivợchungthủy.NàngđãkiêntrìđòiThầnChếtYamalàmchochồngnàngsốnglại.Tôiđưađẩycuộcchuyệntròbằngcáchnhắclạitíchcũ.-Ôitôiđãnghechuyệnấycảnghìnnămrồi.Kumariđáplại.Khôngphảilàcâuthanthở.TừbâygiờtôisẽgọitêncôlàSavitri,tạmgáclạidanhxưngNữThầnĐồngTrinhchođếnkhinàothíchhợp.HaichụccâysốđếnLumbini.VùngthánhđịanơiPhậtrađờimớiđượchồisinhtừthậpniêncuốicủathếkỷhaimươi.Nhữngvườncâysalađãbắtđầulớncao.Nhữngcâybồđềcổthụtỏabóng.ConkênhdàidẫnđếnthápHòaBìnhkiếntrúcNhậtBản.Nhữnghồnướclặngnhưtờ.Nắngnhạthoànghônlàmchocảnhvậtbìnhyênlạicàngbìnhyên.MộtgóckhuấtsaunhữngngọnnúicủadãyHimalaya.Mộtnơiẩntrúchomọisinhlinhmuốntìmkiếmsựbìnhyêntrongtâmhồn.Xuốngxe,nơiđầutiênSavitridẫntôiđếnlàcộtđáAsoka.Côtreotrànghoanhỏlênhàngràosắttrướccộtđá,cúiđầuchắptaylễ.Rồicôdẫntôiđibảyvòngxungquanhcộtđá.Bảyvòng.Ngườiđivớingườibảyvònglàthànhquenbiết.Ngườiđiquanhvậtbảyvònglàhìnhthànhtincậytônkính.Xongnghilễ.Bấygiờcômớidắttôirangồidướibóngcâyngaybêncạnh,nhườnglốichodukháchđangbướctớigầncộtđá.Savitricởisợidâybuộctúmđầumộtbaotải.Cẩntrọng.Cởidâynhưmộtnghilễ.Lúcnãytrênxekháchvàlúcnàycônhưmộtngườibuônchuyếnngồigiữasáucáibaotảicủamình.Rakhỏikháchsạn,quahaiđồncửakhẩu,leolênxekhách,mọinơimọilúccôtựtaytúmđầusáucáibaotảixáchđi.Khôngchoaiđộngđếnmấycáibaocủamình.Tôilàngườiđicùng,côcũngkhôngchoxáchhộ.Nghilễcởisợidâyđãxong,Savitrithòhaitayvàotrongcáibaotìmkiếmgìđó.Mộtlát.Nhưngrồicôkhônglấygìrakhỏibao.Haibàntayvẫnlầntìmgiởramộtcáigìbêntrong,màkhôngrúttayra.Lúcnãynhưmộtbàbuônchuyến.Bâygiờthìnhưđangngồithòtaybóclạctrongbaotải.-Phậttửkhắpnơitrênthếgiớimãimãibiếtơntrụđánày.Vìsaoư?Chínhlàbởivìtừthếkỷmườichíntrởvềtrước,giớikhoahọcvẫntinrằngĐứcPhậttổlànhânvậthuyềnthoạidongườiđờithêudệtmàcó.Phảiđếnkhikhaiquậtđượccộtđánàyvàonăm1896,vàmộtsốtrụđákhácvàođầuthếkỷmườichín

trướcđó,nhânloạimớibiếtrằngĐứcPhậtlànhânvậtlịchsử,làngườicóthậtcósinhcótử.Vậynhữngtrụđánày làgìmàđóngvai trò lịchsửquan trọng thế?Chúngkhôngphải lànhững trụđá tầmthường,chúnglànhữngthôngcáonhữngsắcdụcủahoàngđếAsokavớithầndân,chúnglànhữngvănbảnnhữngtàiliệuhoàngđếđểlạichođờisau.Đãbắtđầurồi.Ngôntừrõràngmạchlạctruyềnđạtbằngmộtgiọngđiệuhùngbiện.Nộidungnàythìtôiđãbiết,tôiđãnghiêncứuđềtàinày.Cộtđánàytôicũngđãviếngthămmộtlầntừmườilămnămtrước.Ngàyấy toànbộvùngLumbinicònhoang tàn,chưacó thiềnviệncủahàngchụcnướcnhưhiệnnay.NgàyấyđườngvàoLumbinicònđiquanhữngđầmlầyđầyrắnrết,nhữngbãilaubạtngàntrắngxóa.-TabiếtlàngươitừngđitrênnhữngcánhđồnghoangvucủaLumbinitừlâurồi.Nhưngbâygiờngươivẫncầnnghechuyệntakể.Khôngthừađâu.Savitriđọcđượcýnghĩcủa tôi.Cô thảnnhiênkể tiếp.Đúngkiểumộtdiễngiả thừahiểuphảnứngcủathínhgiảnhưngcứlàmnhữngđiềumìnhthấycầnlàm.-Đúngrồi.Khôngthừađâu.Tôivẫnđangnghenàngnóiđây.Bâygiờtôiđãhiểu,khinàoởnơicôngcộng,SavitridùngtiếngAnhkhôngtatangươingươiđược,khinàochỉcóhaingười,côdùngtiếngHindi,lạitatangươingươi.Vàochuyệnthìđúnglàhùngbiện.Khôngcaogiọnglớntiếngmàhútngườinghebằngsựsinhđộngvàlượngthôngtin.Savitrihùngbiện.Haitayvẫnlụccụctrongcáibaotải.Bóclạc.HoàngđếAsokalàaimàcócônglớnnhưvậyvớiPhậtGiáo?ĐólàvịhoàngđếvĩđạinhấttronglịchsửẤnĐộ.ChỉcócácvịhoàngđếđạoHồitrongtoànbộtriềuđạiMoghulsaunàymớisánhđượcvớiAsoka,nhưnglàphảimườitámthếkỷsaungài.ỞthếkỷthứbatrướcCôngnguyên,vươngquốccủaAsokađãtrảirộngtrênhầukhắplãnhthổẤnĐộngàynay.Ngàilàngườichủmưutrongnhữngcuộctranhgiànhvươngquyền,đãgâyrađổmáungaytronganhemhoàngtộccủamình,đãmởnhữngcuộcchiếntranhchinhphạtxứKalinga,máungườichảythànhsông,thâyngườichồngchấttrênđồngnội.Hoàngđếđãđichântrầntrênbãichiến trườngquạche rợp trời, rađếnnhữngdòngsôngmáuđỏbầm tắcnghẽn.Hoàngđế rùngmình.Ngàiđưataychemắt.Màumáuchóichanglàmgiảmthịlựccủangài.Suốtnhiềungàyngàigiammìnhtrongphòngtốiđểlàmdịucặpmắtlòatraitrẻ.RồingàilậpđànlàmlễcầusiêuchocảxứKalingachiếnbại.Ngàisámhối.NgàicảitừđạoBàLaMônsangđạoPhậtlàtôngiáotrướcđóngàicămghét.Thóiđờicămghétnhữnggìmìnhkhônghiểu.Phảiquanhữngcuộctắmmáungàimớihiểu.TừđóđạoPhậttrởthànhquốcgiáotrêntoànvươngquốccủaAsoka.Asokatênngàitrùngtênvớiloàicâyasoka,câyvôưu,loàiđạithụlưuniên.Asokatừđócũngvôưuvôtư,nhẹnhàngthanhthảntrongsuốtphầnđờicònlại.Asokalàngườinhìnxatrôngrộng.Ngàibiếtkýứclịchsửlàcáikhôngbềnvững,sẽcóngàyngườiđờiquênlãngrồisinhranghivấn.HoàngđếbènđếntấtcảthánhđịacódấuchânPhậttrênđấtẤnĐộcổđại,đếnđâungàichokhắcnhữngchỉdụlênđá,dựnglênởđónhữngtrụđácókhắcthôngcáovàmệnhlệnhcủahoàngđế.Vănbianghìnnămtrênđá.Cộtđáđãđổvùisâutrongđất,cảthánhđịahoangtànbịbỏquênngìnnămtrongrừngrậm.Nhưngrồicũngcóngàytấtcảđượckhaiquật,đượcdựnglạiởvịtríngàyxưa.Từdướigốccâyởrấtgầncộtđá,Savitrichỉtayvềphíanhữngdòngchữkhắctrêncột.Thờigianvôtìnhxóamờtấtcả,nhưngvẫnthuasựtínhtoáncủaconngười.Thuacáitâmcủaconngười.-Ngươithấykhông,tiếngMagadhicổ,viếtbằngkýtựBrahmin?ĐứcPhật,nhàhiềntriết,ngườicủabộtộcThíchCa,đãđảnsinhnơiđây.NguyênvăndòngchữhoàngđếAsokachoviếttrêncộtđánăm245trướccôngnguyênnhưthếnày:Haimươilămnămsaukhilênngôi,quốcvươngAsoka,danhxưngDevanampiyaPiyadasi,đếnviếngthămnơiĐứcPhật, nhà hiền triết, người của bộ tộc ThíchCa.Hoàng đế truyền lệnh tạcmột photượngbằngđávàdựnglênmộtthạchtrụ.NgàimiểnthuếđấtởlàngLumbinivàgiảmthuếhoamàutừ¼theolệthườngxuống1/8.Rõràngchuđáochínhxác.Vănbảnthôngcáotrênđácònbàytỏcảlòngbiếtơnđốivớimảnhđấtmangđếnchonhânloạimộtvĩnhân.Ngaychínhnơinày,chínhnơichúngtôiđangngồiđây,hoànghậuMayađãghévàokhuvườnLumbinivì

bàtrởdạgiữađường.Khôngsinhconởkinhthànhchồngbà.Khôngkịpsinhconởkinhthànhchamẹbà.Mayasinhởgiữađường.Giữađườnglàsựngẫunhiênhaycóbàntayđịnhmệnhsắpxếp?Chọnhaylàkhôngđượcchọn?Mộtnơihoàntoànbìnhthường,thậmchíhẻolánh.CáiaongaytrướcmặtchúngtôilànơihoànghậuMayaxuốngtắm.Aobâygiờđượckègạch,khuôntheohìnhchữnhất.Tắmxong,Mayalênbờ,điđếnđâythìbàtrởdạ.Ngườitađãđặtởđâymộtphiếnđághidấu,mộtphùđiêukểchuyệnMayasinhnở.Tayphảibàgiơlêncaoquáđầuníulấymộtcànhcâysala.BàđãsinhraĐứcPhậttrongtưthếđứngnhưvậy.TôiđượcbiếtrằngđẻđứnglàtậpquántừẤnĐộcổđại.-ĐúngvậySavitrixácnhậnýnghĩtrongđầutôiHoàngtửSiddhattharađờimộtcáchbìnhthường,khôngcógìlàsiêuphàmkhácngườiởđâycả.BỗngnhiêntôimuốnthửxemSavitricókhảnăngđọcđượcýnghĩcủangườikhácđếnmứcnào.Tôisẽthửtháchcôngaybâygiờđây.TôimuốnhỏicôchúngtôisẽngồilạitrongkhuvườnLumbininàybaolâu,baolâunữachúngtôicóthểquaytrởvềbiêngiới.Nào,côhãytrảlờiđi.-Mộtmìnhthờigiankhônglàmnênlịchsử.HoàngđếAsokađãcắmvàothờigianmộtcáidấumốc,gửinólạichothờigiangìngiữ,nhờngườiđờisaugìngiữ,mớiđượcnhưngàyhômnay.Cónhắcđếnthờigian.Nhưngchưathểcoiđâylàcâutrảlờichobănkhoăncủatôi.HaylàSavitrikhôngcoicâuhỏiấylàđángtrảlờivàolúcnày?Tôikhônghềnghingờlòngtônkínhcủamìnhtrướcnhữngvấnđềnghiêmtúc,nhưngcùng lúc tôicũngmuốn thửxemcó thể làmchoSavitri sao lãnghaykhông.Nào,Savitri,hãychotôibiếtcôcóđượcnhữngkiếnthứcnàytừđâu?-Khôngchỉcóconngườimàngaycảlịchsửcũngthườngxuyênphântâm.Ghêchưa,đếnmứcnàythìtôikhôngthểbiếtcôcóđọcđượcýnghĩhaykhông,haylàđọcđượcmàcũngcoinhưkhông,haylàbiếttròđùacủatôimàthểtất.Đúngrồi,lịchsửcũngthườngphântâm.TừthờihoàngđếAsoka,nhiềuthiềnviệnPhậtgiáođãđượcdựnglêntrongkhuvườnLumbininày.Theothờigiansốlượngchùachiềnđãlêntớicảnghìn.Nhưngsaubathếkỷcựcthịnh,PhậtgiáobắtđầusuytàntrướcsựphụchưngcủaBàLaMôngiáo.Lịchsửbắtđầuphântâm.BaonhiêuthánhđịaPhậtgiáochìmvàogiấcngủtrămnăm,thànhchỗchorừngrậmlantràn.NhàsưTrungHoa tên làPhápHiểnđếnđâynăm403chỉ thấycảnh tanhoang.MộtnhàsưTrungHoakhác làHuyềnTrang,tứcĐườngTăng,miêutảrằngvàonăm636cókhoảngmộtnghìnthiềnviệnởLumbini,tấtcảđãhoangvắng,thậmchícộtđáAsokacũngđãbịsétđánh,nằmlănlóctrênmặtđất.Cuốithếkỷmườilăm,cáchoàngđếHồigiáođến,Lumbinibắtđầutừđómớihoàntoàntannát.Phântâm.Phântâmvàlãngquênhoàntoàn.Sựphântâmvàlãngquênđủbiếnmộtnhàhiềntriếtbằngxươngbằngthịtthànhmộtnhânvậthuyền thoại. Phải đến cuối thế kỷmười chín, nhờ có ngài thủ hiến Khadga Shumsher Rang khai quậtLumbini,kýứclịchsửmớibắtđầuphụchồi.Đôitayvẫnloạtsoạttrongcáibaotải,Savitrikểchuyện.Tôicũngtậptrungtưtưởngnghecônói,coinhưmộtcáchtọathiền.Tậptrungđểtỏlòngkínhcẩn.Tậptrungvì tôicũnghoangmang,chẳngthểkết luậnrằngcôcóthểđọcđượcýnghĩngườikháchaykhông.Khitakhônghiểugìvềngườiđốithoại,tachỉcócáchduynhấtlàtậptrung.-Ngaykhichúngtađangởđây,nàngcóthểchobiếtnàngchọnniênđạinào?ChínhxáclànămnàohoànghậuMayađặtchânvàokhuvườnnàyvàhạsinhĐứcPhật?-Năm563trướcCôngnguyên.Chắcchắnlànhưvậy.-NàngchọnniênđạimàhầuhếthọcgiảẤnĐộvàhọcgiảphươngTâytánđồnghaysao?-Cóđôikhisốđônglạiđúng.Savitrithởramộthơinhènhẹ.Hìnhnhưlàmộttiếngthởdài.TrướckhirờiLumbini, tôicómộtyêucầu.TôikhôngđộngtayvàomấycáibaotảicủaSavitri, tôichỉmuốncôtựtayquaynhữngnétvạchtrênmỗicáibaochotôixem.Nhữngnétvạchbằngmựcxanhđenlàmtôibănkhoăntừhômquađếngiờ.Cóthểcôđọcđượcbănkhoănấytrongđầutôi,nhưngcôđãlờđi.GiờthìSavitrichấpnhận.Côquaytừngcáibaothẳnghướngvềphíatôi.ThìralànhữngconchữSanskrit.TôilờmờđoánđượcvìchữcáiHindicũngcómộtsốnétgiốngchữSanskrit.Sáucáibao.Sáuâmtiết.Thành

mộthàngchữ.Thànhmộtcâuhẳnhoi.Ommanipadmehum.Úmmanibátmêhồng.Chữmanivàchữpadmetáchthànhhaiâmtiết,mỗiâmviếtlênmộtcáibao.Vừađủsáucáibao.Câuthầnchúđượctruyềntụngbậcnhất.Mộtlát.Đủchotôiđánhvầnvàhiểuradòngchữ.RồiSavitrilạitúmđầusáucáibao,nhẹnhàngxáchđi.Tôiđitheocôrađường,trèolênmộtchiếcxíchlôđểrabếnxekhách.Chúngtôingồigiữanhữngcáibaotảinhưhaingườibuônchuyến.Khungcảnhnày,câuchuyệnđangkểnàykhiếntôikhôngkhỏithắcmắc.Vídụtạisaolạilàcâuthầnchúnày?Vídụnhữngcáibaotảiđựnggì,trôngcồngkềnhmàcóvẻnhẹnhàng?Nhưngtôikhônghỏi.Sinhthời,ĐứcPhậtcólầnngồinghỉcùngđồđệdướibóngmộtcâyvôưu.Ngườinhặtmộtnắmlárụngtrênmặtđấtmàhỏi:-Nàycácđệtử,látrongtaytanhiềuhơnhaylátrêncâykianhiềuhơn?-ThưaĐấngGiácNgộ,látrêncâynhiềuhơn.-Đúngvậy.Kiếnthứcnhưlátrêncâykia,nhưngnhữngđiềutanóivớicácconchỉnhưnắmlátrongtaynày.Vìsaovậy?Vìtachỉnóinhữngđiềucầnthiếtphảilàmđểđạttớigiảithoátmọikhổđau,đểđượckhaisáng,đượcgiácngộ.Nhữngđiềukhácthìvôvàntrênthếgian,nhưngchúngkhôngcóíchlợigì,khôngphụngsựchomụcđíchcủachúngta,takhôngnói.TôiđãkhônghỏiSavitri.Vàcólẽsẽkhôngbaogiờhỏi.

ĐứcPhậtThángVesakhatheolịchẤnĐộcổđạilàvàokhoảngthángtưthángnămbâygiờ.Bắtđầusáutháng

nóngbứckhóchịunhấttrongnăm.BắtđầuvàomùanóngthìhoànghậuMayacũngđếnngàysinhnở.Hoànghậuchửatrâu,ngườitabảonhau,cómangmườithángrồimàvẫnchưalâmbồn.Hoànghậulạiđẻconđầulòng.Hoànghậulạiđãbốnmươituổi.Thờitiếtnóngbứclàmtăngthêmsựphấpphỏng.Lẽrahoànghậuđãthuxếpvềbênkinhthànhchamẹbàtừmấyngàytrước.Phụvươngcủabàlàđứcvuacủatiểuvươngquốclánggiềng,cáchchừngbốndặmyojana,mỗidặmyojanabằngmườicâysố.Tậpquánngàyấysảnphụphảisinhnởởnhàcủachamẹmình.Congáilấychồnglàgảvàothiênhạ,nhưngdònghọbênngoạiphảilànơichứngkiếnmộtthếhệnữarađời.Mayađãnấnnáchođếnkhikhôngthểtrìhoãnđượcnữa.Cảmthấysắpđếnngàykhaihoanởnhụy,bàmớibắtđầukhăngóilênđường.Cỗxetứmãchởbàđitrênconđườnggậpghềnh.Mộtđoànnữtìchenchúctrênnhữngcỗxengựa.Mộtđoànbinhmãhộtống.ĐếnLumbinilàđượcnửađường.Cảmộtrừngcâysalatươitốtmờimọcnghỉchân.MàhoànghậuMayacũngcảmthấykhôngthểđitiếpđượcnữa.Bàđanglảđitrêncỗxerunglắckhônglấygìlàmdễchịu.VàođếntrongvườnLumbini,Mayamuốntắm.Bàbiếtởđócómộtcáiaotrongvắt.Lầnnàotrênđườngqualạigiữakinhthànhcủachồngvàkinhthànhcủaphụmẫu,Mayacũngdừngchânngồinghỉbêncáiaonày.Đoànhộtốngdừngởngoàixa.Đámnữtìđóngcọc,dỡnhữngtấmáosaridàimỗicáisáumét,giăngmắcnốigiữanhữngchiếccọc,cheđủmộtlốiđitừtrênbờxuốngđếnmépnước.Mayađigiữahaihàngvảicheấyđểxuốngao.NướcmáthồisinhchoMaya.Tắmxongthìbàđãthựcsựsẵnsàngchocuộcsinhnở.Đámnữtìdìubàvềphíamộtgốccâysalacổthụ.Lạiquaymànche.Mayađứngởtưthếhơikhomngười,haichândangrộng.Mộttaybàbámvàocànhcâylàxuốngngangđầungười.Lúcấysảnphụphẩmhạnhnàocũnghát,thaychotiếngkêuthankhóclóc.Hátâmâmưưtronghọngmộtgiaiđiệuthanhnhạckhônglời.Nhưngtrongđầusảnphụthìcólời.NgọcHoàngIndrahỡi.ThầnMặtTrờiSurya,ThầnMặtTrăngSomahời.ConcầuThầnGió,concầuThầnMưa,concầuNữThầnSôngHằnglinhthiêngcùngbaonhiêuchưvịtrêntrời,hãybanchoconsứcmạnh,hãychođượcmẹtrònconvuông.Tiếngâmâmưưtodầnlên,nhiềulúcnhưhụthơinứcnở,nhiềulúclêntớicaođộnhưmộttiếngkêuthốngthiết.CùnglúcMayahátđếnnốtcaonhất,nhưcómộttiachớpphóngratừtrongngười,bàcũnggụcluônxuống.Đámnữtìnhanhtayđỡlấycảmẹcảcon.Mayachìmngayvàomộtcơnmê,khôngcònthấykhônggianngộtngạt,mọithứđãnhanhchóngdịuđitrongmộtmànđêmdàyđặc.Hoàngtửmớichàođờithìhoàntoàntỉnhtáo.Trắnghồngbụbẫm.XứẤndatrắngnhưvậythìcũngcoinhưtỏahàoquang.Khôngcầnthiếtphảiđitiếpnữa.ĐoànhộtốnglậptứcđưahoànghậuvàhoàngtửmớirađờiquaytrởvềkinhthànhKapilavatthu.Nhàvuavuimừng.Hoànggiavuimừng.Cảkinhthànhvuimừng.Dânchúngtụtậpởquảngtrườngđểxemmặthoàngtửsơsinh.Tựtaynhàvuađỡhoàngtửtronghaicánhtay,giơlêncaochodânchúngnhìnthỏanguyện.Tiếnglànhđồnxa.TinvuitruyềnkhắpnướccộnghòacủabộtộcThíchCa,sangcảnhữngtiểuvươngquốclánggiềng.Tintruyềnđếnnhữngẩnviệntrongrừngsâu.ẨnsĩAsita,mộtbậchiềntriết,rờiẩnviệnđếnlàmkháchtriềuđình.Asitalàngườicóbiệttàiđoánđịnhhậuvận.Ôngxemxétvịhoàngtửmớisinh,nhậnthấyđủbamươihaiquýtướng.Ôngxemtướngmặt,tướngtay.Ônglậptửvi.Rồiôngtrầmngâmngắmgươngmặthoàngtửthậtlâu.Cuốicùngôngngữamặtnhìntrời,haidòngnướcmắtchảylặnglẽ.Nhàvualolắnghỏi:-ThưaẩnsĩAsita,vìsaongàikhóc?Cóđiềmgìkhônglànhhaysao?-Tâuhoàngthượng.Takhócchotađó.Asitangừnglạimộthồilâu,rồiôngtiếp:

-KinhthànhKapilavatthuhãyănmừngđithôi.Mộtconngườivĩđạiđãđếnvớithếgiannàyrồiđó.Tâuhoàngthượng,hoàngtửsẽlàmộtđạihoàngđế,danhtiếngcủaNgười,vươngquốccủaNgườisẽtrảirộngđếnvôcùng.Ngườisẽlàmộtbậcquânvươngtộtcùngnhântrídũng.Ngườisẽmangđếnhòabìnhhạnhphúcchotoànbộthầndântrênkhắpđấtnướccủamình.Asitalạingừnggiâylát.Uytíncủabậcchântukhiếnmọingườitinrằngkhôngphảiôngkhenlấylòng.

-NhưngnếuhoàngtửkhôngchịuởlạikinhthànhnàythìNgườicònmuônlầnvĩđạihơn.Ngườisẽđitìmchânlývàtrởthànhmộtbậcthầylớn.Tâuhoàngthượng,suốtđờitađitìmkiếmchânlý,đặngtìmraconđườnggiảithoátchochúngsinhkhỏinỗikhổđau,nhưngtachưatìmthấy.Ngọcvùitrongcát,phảiđâuaicũngcómaymắnthấyđược.Hômnaytađãgặpngườithầymàtamuốnhọc.NhưnghỡiôikhiNgườicóthểtruyềndạyđượcthìtakhôngcòntrêncõiđờinàynữa.Thưahoàngthượng,takhócchotađó.

Asitachắptayđánhlễtrướcvịhoàngtửnhỏ.Ôngcúixuốngchạmtayvàobànchânhoàngtử,biểuhọsựtônkínhcaonhất.Rồiôngquayngười,lặnglẽrakhỏihoàngcung.Lễđặttêntưngbừng.RấtnhiềuvịgiáosĩBàLaMônlàmlễchúcphúcchohoàngtử.Tấtthảytánđồngmộtcái tênđặtchohoàngtửvàxướnglênnhiềulần.Siddhattha.PhúcTải.Ngườimangđếnmọiphúclành.Siddhattha.Ngườiconcủađẳngcấptướnglĩnh.Ngườikếvịngôibáutrongtươnglai.NgaykhingheẩnsĩAsitaphánđinhtươnglaicủahoàngtử,nhàvuathầmnghĩcontraimìnhsẽcómộtsốphậnhoàntoàntựnhiên.Trướchết,chàngsẽlàmộthoàngđếvĩđại.Khivềgià,hoàngđếsẽtrởthànhmộtẩnsĩuyênbácnhưAsita.Tuầntựmộtcáchhợplý.Xemramộtthứđềuhanhthôngởconđườngtrướcmặt.HoànghậuMayakhôngthểdựlễđặttênchocontrai.Bàbịhậusản.Ngựyvàbaonhiêuthầythuốctừcácnơiđượcmờiđếncứuchữa.Nhưnghoànghậutựthấykhôngthểchốngchọiđược.BàgọingườiemgáilàPajapatiđến:-Thếlàtrờikhôngchotaởlạichămsócconmình.Âucũnglàsốphận.-Chịđừngnóigở.Pajapatiphảinénmộttiếngkhóc.-Emhãychămsóchoàngnamnhưcontraimình.Emcũnghãythaytachămlochonhàvua.Đếngiờtaphảiđirồi.

Hoànghậu.Mayatừgiãcõiđời.MộttuầnsaukhisinhhoàngtửSiddhattha.

**Thờithơấu,hoàngtửđượchưởngđầyđủtìnhcảmchamẹ.NgườiemgáicủahoànghậuMayagiữlờihứabàchămsóchoàngtửnhưconmìnhdứtruộtđẻra.

Hoàngtửlớnlênthànhmộttrangthiếuniênkhôingôtuấntú.Hamhiểubiết.Chànglĩnhhộinhanhchóngkiếnthứcmàcácvịđạosưtruyềngiảng.ĐủcảbốnbảnkinhVệĐà.Đủcảkiếnthứctriếthọc,thầnhọc.Đủcảkiếnthứcthếhọc,baogồmchínhtrịvàluậtpháp.Đủcảkiếnthứcykhoavàcácmônkhoahọckhác.Cũnggiốngnhưmọitrangnamnhithuộcđẳngcấptướnglĩnhvũsĩ,hoàngtửđượchọckỹnăngchiếnđấu,họcvõnghệ,họcsửdụngvũkhívàtổchứcchiếntrận,họccưỡingựa,họcđiềukhiểnvoichiến.Chànghọctậpchuyêncần.Nhưngkhôngxuấtsắc.Trênthaotrường,chàngcócáchthựchànhbàitậpriêng.Thaychoviệcbắncungvàomộtmụctiêudiđộnglàconchimđangbay,chàngchỉchấpnhậnbắntênvàomộtmũitênngườikhácbắnlêntrời.Thaychoviệcphónglaovàomộtcondê,chàngchỉchịuphónglaovàohìnhnộmdiđộng.Mộttrậnđấukiếmvớingườibạnhọckhiếntaybạnchảymáucũnglàmchohoàngtửxuýtxoamãi.Chàngluônmongchochónghếtgiờhọcbinhpháp.Thựchànhđầyđủnhưđểchonóchóngxong.Chàngmongngóngđếngiờtriếthọc,đượcđàmđạovớicácđạosư.Thờigianrảnhrỗi,chàngchỉphóngngựaranhữngcánhđồnghoặcngangquanhữngcánhrừngtrongnướccộnghòacủachachàng.Cũngcókhichàngtheo phụ vương đi thămviếng các vị tiểu vương láng giềng, về thăm cả hai đại vương ở vương quốc

KosalavàMagadha.Đếnđâuchàngcũng tránhchỗđôngngười.Chỉđi tìmmộtchỗvắngvẻgiữa thiênnhiênmàngồimộtmình.Mộtmình.Ngaytrongkinhthànhcủavuacha,chàngcũngcókhingồithầnrahànggiờ.Nhữngconchimxuốngđậutrênvaichàngnhưđậutrêncànhcây.Nhữngconsócđấtnhínhảnhchạyquachạylạiănnhữnghạtngũcốctrênbàntaychàngđangxòera.Nhữngđànkhỉ,nhữngđànhươunaicũngthảnnhiênqualạitrướcmặtchàng.Nhữngchúchimcôngthìđiềmnhiênbiểudiểnvũđiệuxòeđuôitrongbóngmáttrưahè.Mộtbuổi,hoàngtửđangngồitrầmtưthìcómộtđànthiênngabayngangqua.Mộtmũitênlaovútlên.Mộtconthiênngatrắngrơixuốngngaytrướcmặthoàngtử.Chàngchạytới,bẻmũitênxuyênquacánhnóđểrútmũitênra,rồiấpvạtáocầmmáuchoconthiênnga.Cùnglúcmộtchàngtrai taycầmcungtênchạyvàovườn.ĐólàDevadatta,emhọcủahoàngtử.Chàngphát hiện ra con chim bị mình bắn rơi đang nằm yên trong vạt áo của người anh họ. Devadatta đòiSiddhatthadứtkhoátkhôngtrả.Cuộccãivãđãtớihồigaygắt.CuốicùngSiddhatthabảo:

-Khihaingườilớnbấtđồngvềmộtvấnđềnàođóhọđemnhauratòa.Vậythìchúngtacũngsẽgiảiquyếtviệcnàyởtrướctòa.Devadattakhôngthíchcáchgiảiquyếtnhưthế,nhưngbiếtđâuđólàcáchduynhấtkhiếnchàngcóthểlấylạiđượcconthiênnga.Haichàngtraimangconchimtatriều.Lầnlượttừngngườitâutrìnhlạisựviệc.Cóđôibaquanthượngthưkhôngnénnổitiếngcười.Xemkìa,haichàngtrailàmcảtriềuđìnhvướngbậnvìmộtconchimnhỏ.-Khôngphảichuyệnvặtđâu.Nhàvuakhoáttaynóivớicácvịthượngthư.

-Cảhaiđềulàngườitronghoàngtộc.Tavuimừngvìnhữngngườicầmquyềntươnglaiđãbắtđầulàmquenvớicáchthứclàmviệctrongtriều.Hãychobắtđầuphiênxử.Nhưngxửthếnàođây?QuanthìnóiconthiênngalàcủaDevadattavìchàngđãbắnrơinó.QuanlạibảoSiddhatthamớilàngườiđượcquyềnsởhữuvìđãnhặtđượcconchim.Rốtcuộc,tấtcảphảiquayvềphíamộtnhàhiềntriếtmớiđếnlàmkháchcủatriềuđình,nãygiờvẫnngồiyênlặng.Họxinởnhàhiềntriếtmộtlờiphânxử.

-Tấtthảymọingườiđềucoimạngsốngcủamìnhquýhơnbấtcứthứgìtrênđời.Vậyconthiênngathuộcvềngườicứumạngnó,chứkhôngthuộcvềngườicướpmấtmạngsốngcủanó.Nhàhiềntriếtbảo.Mọingườingồiim.Trongtriềuthờiấy,imlặnglàtánđồng.**Vịhoàngtửdịuhiềncàngđượcmọingườiyêumếnbaonhiêuthìcànglàmchonhàvualolắngbấynhiêu.Contraitaquálànhvàquánhạycảm.Tamuốnchàngtrởthànhmộthoàngđếvĩđạimàhoàngđếthìphảilạnhhơnmộtchút,bớtnhạycảmhơnmộtchút.ĐiềulàmchonhàvualonhấtlàhoàngtửsẽsớmrờihoàngcungđểsốngmộtcuộcđờicôđơnnhưẩnsĩAsita.Vuamờicácquanthượngthưđếnđểngheýkiếncủahọ.Mộtngườithưa:

-Tâubệhạ,hoàngtửngồimơtưởngđếnmộtthếgiớikhácchỉđơngiảnlàvìchàngkhôngcómộtchútgìgắnbóvớicuộcđờitrầnthếnày.Xinhãykiếmchochàngmộtngườivợ,chochàngnhữngđứacon,thếlàchàngsẽhếtmơmộng.Chàngsẽhamthíchviệctrịnướcandân.

Nhàvuachođólàýkiếnhay.Mộtbữađạitiệcđượctổchứctạihoàngcung.Tấtcảcáccôngchúatuổicậpkêcủacáctiểuvươnglánggiềngđềuđượcmờidự.Đicùnghọlàcáchoàngthânquốcthích,cáccôngtửtiểuthư,thậtlàdậpdìutàitửgiainhân.Bướcchânvàohoàngcung,cácnàngcôngchúalầnlượtđượcđưathẳngđếnchohoàngtửđangngồibênmộtchiếcbànbàyrấtnhiềuđồtrangsức.Hoàngtửbantặngmỗingườimộtmónđồnữtranglàmkỷniệm.NgườicuốicùnglàcôngchúaYasodhara,congáimộtnhàvualánggiềng.Nàngkhôngđẹplộnglẫynhưnhữngcôngchúakhác,nhưngdịudàngvàcóduyênthầm.Hoàngtửcảmmếnngayvẻđẹpthầmkíncủanàng.Chànglặngnhìncôngchúahồilâu,quênmấtmìnhcần

phảilàmgì.-Thưahoàngtử,chàngkhôngcòntặngvậtnàodànhchothiếpsao?

Lâusau,côngchúanhắc.Hoàngtửgiậtmình,nhìnxuốngmặtbàn.Quảthật,khôngcòngìcả.

Mộtchútlúngtúng.Mộtchútngượngngùng.Bấtngờvớitấtcảquankháchvàbấtngờvớichínhmình,hoàngtửtháochiếcnhẫnduynhấttrêntaytraochocôngchúaYasodhara.Việcchọnvợchohoàngtửxemnhưđãhoàntất.NhưngphụvươngcủacôngchúaYasodharachưahẳnđãbằnglòngvớimộtchàngrểcóvẻkhôngchuyêntâmbinhphápvõnghệ.Lạicònvìrấtnhiềutrangtuấnkiệtcũngmuốnlấycôngchúalàmvợ.VịnhạcphụtươnglaiđòihoàngtửSiddhatthaphảithamdựmộtcuộcthitài.Chàngchấpnhậnthitài.Chàngchuyênchúthựchiệnđượchếtthảynhữngyêucầucủamộtcuộcthi.Vòngcuốicùng.Mộtconngựahoangđượcdẫnrasân.Conngựachưahềđượcthuầnhóa,chưamộtaicóthểleolênlưng.Mắtnóvằnlên.Bờmdựngđứng.Mépsùibọt.Nóhílênmandại,tungvóđábấtcứmộtchàngtrainàomonmenlạigần.Mộtchàngtraicanđảmđãnhảyphắtđượclênlưngconngựa,nhưngtrongnháymắtđãbịnóhấtnhàoxuốngđất.ĐếnlượthoàngtửSiddhattha.Chàngtiếnđượctớibênconngựahoang,vỗvềvàxoanhẹlênmìnhnó.Hìnhnhưvừavỗvềchàngvừathủthỉtâmtìnhbằngchínhngônngữcủaloàivậtmàchỉcóchàngmớibiết.Conngựabìnhtĩnhtrởlại.Hiềnngoantrởlại.Rồinóđểchohoàngtửngồilênlưng,nhưmangmộtngườibạnmàchạymấyvòngquanhsânthitài,trướcánhmắtkinhngạccủanhữngngườicómặt.Lễcướiđượccửhànhlinhđình.NămấyhoàngtửSiddhatthamườisáutuổi.

SavitriTacũngcómặttronglễkénvợcủahoàngtửSiddhattha.Đúngrachỉcócôngchúachịgáicủatađược

đidự.Chịrộnràngsắmsửasuốtmấyngày.Tabiếtcônàngnàymêanhchànghoàngtửđẹpgiaiấy.ChỉmớicáchđâycómấythángthôiSiddhatthatheochachàngđếnyếtkiếnđạivươngchata.Nướccộnghòacủachànglàmộttrongnhữngchưhầutrongvòngảnhhưởngcủaphụvươngta.Nhữngdịpđếnyếtkiếnđạivương,đứcvuađềuchoSiddhatthađicùng,chochàngquendầnvớicôngviệccủangườicầmquyền.ChànglưulạimấyngàyởphườngQuánSứ,nơiđặtsứquáncủacácnướccộnghòavàcác tiểuvươngquốc.Ta đã để ý tìm chàng trongyến tiệc chiêu đãi.Không thấy.Ta đi cùng công chúa chị ngangquaphườngQuánSứ.CônàngnàycứđòixelượnqualượnlạiphườngQuánSứmấylần.Tabiếtcônàngtìmai.Tacũngđangmuốnnhìnthấyngườiđó.Cuốicùnghaichịemxuốngđibộgầntòasứnơichàngngụlại.Hóarachàngđangngồimộtmình trongkhuvườnbaoquanhngôiđềndànhchocácsứ thần.Mộtmìnhchàng.Cônàngrảobướcđiquatrướcmặtchàng.Cônàngđánhrơicáivòngtaybằngbạc.Cốtình.Tabiếtlàcốtình.Cáivòngtayấyrấtkhítcổtaycônàng,chẳngbaogiờrơiởđâucả.Chànghoàngtửchìmđắmtrongcõiriêngcũngphảigiậtmìnhvìđộngtáccốtìnhcủacônàng.Chàngnhặtcáivòngbạc,chànglễphépđứngdậyđưachocônàngbằngcảhaitay.Takhôngđểchocônàngkịpnhận.Tachạyxôđến,đứngchắngiữahaingười,kịpgiậtlấycáivòngthẳngtừtayhoàngtử.-Thưahoàngtử,khôngphảichịấyđánhrơiđâu

Hoàngtửngỡngàng.Thựcsựlàngỡngàng.-Cảmơnchàng.Chàngđừngchấpemgáithiếp,nócònlàtrẻcon.Chịcủatakéochéoáosariphủtrênđầuxuống,chemộtnụcườieấp.Vờvĩnhđấy,chịngỗnghịchnhưcontrai,mấykhiravẻdịudàngnhưthếkia.Cônànglạicònbảotalàtrẻcon.Takhiấybốntuổi,nhưngnhìnthấychàngSiddhattha,tađãquyếtlớnlênsẽlấychàng,lấybằngđược.Khôngkịp.Takhôngkịplớn.Chàngthìkhôngthểđợi.CônàngchịtabằngtuổiSiddhattha,cônàngđangtràntrềhyvọng.Trênkhắpmấyvươngquốcvàmấynướccộnghòa,hỏicócôngchúanàolộnglẫynhansắc tưngbừngsinhkhínhưnàngkhông?Cônàng tinrằngmìnhsẽchinhphụcđượcanhchànghoàng tửbảnhtraikìa.Tacũngcầumongnhưvậy.TakhôngthíchgìviệcchịlấyđượcSiddhattha.Nhưngthàchịlấyđượcchàng,tacũngnhờđómàthỉnhthoảngnhìnthấychàng,cònhơnchàngvĩnhviễnthuộcvềmộtcônàngnàođó.Xalắcxalơ.NămthìmườihọamớithấychàngđếnlưulạiđôingàytrongphườngQuánSứ.Tađòiđitheochịbằngđược.Chịđànhchấpnhận.Chotrẻemđitheotrongnhữnglễkéndâukénrểlễđínhhônlễcướibaogiờcũnglàđiềmlành.Cônàngcầntaquáđichứ.Ngườikéođếnsaomàđôngthế.Trờiđấtơi.Saomàcôngchúanàocũngđẹpcũngxinhthế.Thánhthầnơi.ThầnTìnhYêuKamahômnaysẽbắnmũitênyêuvàoaitrongsốnhữngcônàngnaonứckia?Ngườithắngsẽvinhdựtộtcùng.Ngườikhôngđượcchọnthìcoinhưmộtchuyếnđihội.Khôngailấyđólàmđiềuđểmàghentịtứctối.Nhữngtìnhcảmấykhôngxứngvớidòngdõihoànggiatrênkhắpmấyxứnày.ChàngSiddhatthatrangphụcrựcrỡ.Rựcrỡnhấtlàchiếckhănxếpmàuđỏtrênđầuchàng.Chiếckhắncòngiắtmộtcáilôngcôngóngánh.Hoàngtửngồibênmộtchiếcbànbàynhiềuđồtrangsức.Chàngsẽtặngmỗinàngcôngchúamộtvật làmkỷniệm.Lần lượt từngnàngđượcđưađếnramắthoàng tử.Người taxướngtêntừngnànglên.CôngchúavươngquốcMagadha.CôngchúacộnghòaLicchavi,cộnghòaVidehatrongLiênbangVaji.Đólànhữngnàngđếntừmiềnđông.CôngchúabộtộcMoriya,bộtộcKoliya.Đólàcácnàngtừmiềnbắc.CôngchúavươngquốcKosalatừmiềntây.CôngchúatiểuvươngquốcVamsa,côngchúatiểuvươngquốcAvantitừmiềnnam.Tấtcảđềuthuộcvùngbắctiểulụcđịa.Mỗingườimỗivẻ.Bảotachọnranàngnàođẹpnhấtthìtacũngchịu.Nhưngmuốnvơchàngvàothìtathấycôngchúachịcủatalộnglẫynhất.Từđôimắt,cặplôngmày,sangđếncáimũi,cặpmôi.Tấtcảđềusắcnét.Tấtcảđềulồlộtinhanh.Cônàngcũngtựýthứcđược,cônàngquátựtin.Đếntrướcmặthoàngtử,cônàngnởmộtnụcười

quyếnrũvàchìatayrachờchàngđặtvàođấymónnữtranglàmkỷniệm.Cười.Hàmrăngtrắngbóngnhưsứlạnh.Ánhmắtlóelênánhthép.Tabéconmàtabỗngthởdàimộtcái.Hỏngrồi.Ánhsánglóelêntừgươngmặtcônànglàánhsắclạnh.Nólàmhoàngtửchếtđiếng.Nhưnhìnvàogươngmặtcủakẻchinhphục, lộng lẫyđếnmấy thìvẫn làkẻchinhphục.Hoàng tửkhông thíchkẻchinhphụcbằngbất cứmộtquyềnlựcnào.Thầnquyềnchínhquyền.quânquyềnđềuvônghĩa.Kiểungườinhưhoàngtửchỉbịrungđộngbằngmộtvẻđẹpthùymịnềnnã.Nhânbảonhưthầnbảo.CuốicùnghoàngtửchọncônàngYasodhara.Đẹpthìcóđẹpnhưngmànhợtnhạtquá.Hiềnthicóhiềnnhưngmànhạtnhẽoquá.Tanghecácnàngcôngchúaxungquanhbìnhphẩm.Thôithìởhiềngặplành.Mộtnàngbảo.Hiềnkhôngbaogiờgặplành.Nàngkhácbảo.Hiềnbaogiờcũngkèmtheođần.Mộtnàngnữabảo.TađờngườirakhihoàngtửđeonhẫnđínhướcchocôngchúaYasodhara.Chịcủatathuarồi.Tathuarồi.Hoàngtửsẽkhôngbaogiờthuộcvềgiađìnhta.Tacuốnglên.Khôngnghĩrađượccáchgìđểgiậtlạihoàngtử.Bấtđồtagiậtkhỏitaycôngchúachị.Talaovềphíahoàngtử.TakịpchạyđếnđứnggiữaSiddhatthavànàngYasodhara.-Thưahoàngtử,cònemnữa.Emcũngphảiđượctặngquà.Cảtriềuđìnhvỡramộttrậncười.Trẻconhồnnhiên.Mộtconbébốntuổicũngđòitặngvậttronglễkénrể.Chịcủatarítlênkhekhẽgọitaquayvềvịtrí.Tathoảngthấymắtcônànglóelênđanhác.Kệcônàng.Cônàngđãthuacuộcvìchínhvẻđanhácấy.Tachỉquantâmđếnvẻlúngtúngtrêngươngmặtchànghoàngtử.-Tabiếtchoemcáigìbâygiờ?Hoàngtửhỏilại.Trênmặtbànchẳngcòngì.Chànghỏinhưđểkéodàithờigiansuynghĩ.-Hoàngtửvẫncònmộtthứđấythôi.Tấtthảychủvàkháchđãthôicười.Họbắtđầuthấyđâykhôngcònlàtròđùanữa.-Chànghãychoemcáikhănxếp.Emhứasẽkhôngbaogiờđánhmất.Tachỉlênđầuchàng.Hoàngtửhơigiậtmình.Mắtchàngánhlênvẻrộnglượngvớiđứatrẻhồnnhiênvôtư.Tathầmcảnhbáochàng,takhônghồnnhiên,takhôngvôtư.Nhưngchànglàmsaohiểuđượcýnghĩtrongđầuta.Chàngchỉthấynênchiềuchuộngtínhđỏngđảnhcủanhữngnàngcôngchúa.Lạilàmộtnàngbéconnhưthếnày.Chànggỡcáikhănxếptrênđầu,trangtrọngđặtvàotayta.Tađãtoạinguyện.Taômcáikhănxếpcósợilôngcôngchạyvềđứngcạnhchịcủata.Lúcnàyđámquankháchlạiphálêncười.Cácnàngcôngchúabaogiờcũngvôtư.Buồnmộtlúcđấynhưngrồiquênngay.Rồicácnànglạiríurítkéonhauđixemthitài.Tanắmtaychịđinhưtrongmơ.Sungsướngvìđượcmộttặngvậtđặcbiệt.Ngơngơngẩnngẩnvìđánhmấtchàng.Tavẫnchưathôihyvọng.LầnnàytacầumongSiddhatthathuatrongcuộcthitài.Thuađithuađithuađi.Tathầmkhấn.Cônàngchịcủatahìnhnhưcũngthầmkhấn.Khắplượtcácnàngcôngchúahìnhnhưcũngthầmkhấn.Thuađi.Chàngthuathìsẽcócơhộichomộtlễkénvợkhác.Thuađi.Hoàngtửdòdẫmđếnđượcbênconngựahoang.Tathầmkhấnconngựasẽlạinhảylêntungvóđábừabãinhưnóđãlàmvớicáchoàngtửtrước.Khôngthìnócũngvùngvằngbỏraxakhôngchochàngtiếpcận.Không thìđơngiảnnhất,nódứtkhoátkhôngchochàng leo lên lưng.Toànbộkhánđàihồihộp.Ngườimongđượcngườimongkhông.Siddhatthathìhìnhnhưkhôngsốtruộtkhôngvộivàng.Chàngcònvuốtveconngựa.Chàngcònnóigìvớiconngựa.Vẽchuyện.Chàngthuathìthuađichoxong.Chànglêthêkéodàisựchờđợicủamọingườilàmgì.Nhưngrồithoắtmộtcáichàngđãnhảylênđượcmìnhngựa.Conngựahoangcũngkhônggiậtnảymình,khôngquaycuồngphản ứng.Nó thản nhiên như chuyện sẽ phải thế.Hoàng tử ngồi ung dung trênmình ngựa.Không yêncương.Chàngphimộtvòngxungquanhcáckhánđài,chàomộtlượtcácquankhách.Rồichàngdừngngựa,nhảyxuốngkhánđàichính,cungkínhchắptaycúichàophụvươngcủamình,chàonhạcphụđangngồicùng

vớicongáiYasodhara.Chàngxoaymìnhsangbên,cúichàocảconngựa.Trênchuyếnxengựalắclưtrởvềkinhđôcủamình,côngchúachịluônmiệngtathánrằngcônàngkhônggặpmay.Cònanhchàngbảnhtraikiathìthậtlàmamãnh.Lạicònthủthỉtâmtìnhvớiconngựahoangnữachứ.Thậtđúnglà lừamị.Mậtngọtchếtruồi.Muôngthúcũngnhưngười,màbẫyngọtngàobẫyrựcrỡgiăngrakhắpnơi.Tađểmặccônàngdồntrútthấtvọngvàolờinói.Taômkhưkhưcáikhănxếpcủahoàngtử.Rồicóngàychínhtaytasẽđộilạicáikhănnàylênđầuhoàngtửchomàxem.**Chuyệnấybấtchợttrởlạivàomộtbuổisángnhưthếnày.Mườibanămrồi.Tabâygiờđãlàmộtnàngcôngchúamườibảytuổi.HơncảtuổicủahoàngtửSiddhatthamườibanămtrước.Trờiđãsángmàtalạimuốnnánlạitrêngiường.Tahémắtnhìnđôibồcâugùnhautrongcáitổchúngtựgácphíatrênvòmcửasổ.Gùgù.Tiếnggùgùrunrẩyđộngdục.Tatựhỏicáitổấmcủachànghoàngtửrasaorồi.Mườibanămcủachànghìnhnhưkhônghạnhphúclắmthìphải.Côvợchàngcứdịudàngbuồnbuồnthếnào.Chàngcũngphântâmngácngơthếnào.Mườibanămkhôngsinhconđẻcái.Mãiđếngầnđâymớicótinmừng.Tađãgặpngườivợvớicáibụnglùmlùm.Hãnhdiện.Ngườiđànbànàomangthailầnđầuđiđứngcũngcốưỡncáibụngraphôtrươngthànhtích.Nàngcũngthế,vẻbuồnbãxanhxaođãnhườngchỗchonétửnghồngvàniềmvuithầmlặng.Tacốnằmthêmnhưngkhôngđược.ChịJuhitấttảchạyvàokéotấtcảmàncửalên.Dậythôi,côngchúaơi,hômnayphảirađềnthờ.Côngchúađếnmuộn,tếsưsẽlạiphànnànvớiphụvươngchomàxem.Congáiconđứangủmuộndậymuộn,ngỗnghịchngangtàng,coichừngcóquỷRaksanhậptrongngườinó.Chịvừakéomàncửavừanhạicáigiọngngânngacủatếsư.Cáigiọngấyvừachuẩnvừasang,mamịhúthồnbaonhiêutínđồ.NhưngvớitavàchịJuhi,nóthậtlàtộtcủnggiảdối.Aighéttathếnào,taghéttếsưnhưvậy.Ônglàvịchủtếcủatriềuđình,lạilàthầydạytatừnhữngngàyđầuđếntrường.Tachưabaogiờưaông.Ôngcũngchưabaogiờthôicacẩmvềta.Ngàytrướcôngcacẩmvềcôngchúachịcủata.Bâygiờthìđếnlượtta.Saoquốcvươngcóhainàngcôngchúakhôngracongái.Côngdungngônhạnhkhôngrangườidòngdõihoànggia.Giờhọckhôngbaogiờngồiyên.Kiếnthứcthánhhiềnkhónhồiđượcvàođầu.Tộicủatalàchỉmongngónghếtgiờhọcvớiđạosưđểchạysanghọcbinhphápvõnghệvớiđámcontrai.Bênấycóôngthầylàmộtviêntướngtrẻcủa triềuđình.Takhôngmặcsariđànbàmàcũngquấndhotithànhhaiốngquầnnhưđámcontrai.Talănvàotậpvõtậpđấuvậtvớiđámcontrai.Tahọccungkiếmđếnthànhthạonhưmộttrangnamtử.Congáimàkhôngthêuthùamayvá,khôngchơichuyền,khôngkẻnhữngôvuôngtrênmặtđấtchơinhảylòcò.Chỉduynhấtcólầnđạosưgặptakhôngđánhvậtmàđangchơimộttròchơi.Duynhất.Lúcấytađangchơitròđámcưới.Chỉcómộtmìnhgiữađámcontraimớilớn,tađóngvaicôdâuđểchochúrểdẫnđiquanhđốnglửa.Đạosưvungcâythướctrongtayxôngtới.Cảlũchạybiến.MãiđếnđêmchịJuhiphảiravenhồmớitìmđượctavề.Đạosưđãkịpvềmáchvớiphụvươngta từtrước.Haingườiđànôngquyềnlựcnhấtvươngquốcngồivớinhau.ĐạosưởngôicaonhấtlàmộtgiáosĩBaLaMôncaiquảntinhthầnchotấtthảy.Phụvươngtaởngôithứhai,mộtngườithuộcđẳngcấpvũsĩ,quảnlýchínhquyềntrongvươngquốcnày.Haingườiđànôngquyềnlựcđiđếnnhấttựkiếmchồngchomộtnàngcôngchúangỗngược.Congáiđểlâuthànhquáitrongnhà.Nóquẫynóđậpnóphá.Linhxàtrongngườinóbịđènêncóngàyquậtmìnhtheosáucáihuyệtchakramàxổra.Tađịnhngủrốn.Nằmlơmơmànghetiếngđôibồcâugùgùtrênvòmcửasổ.Màtưởngtượngxemnhữngcặpnhữngđôigiờnàyvẫnnằmrốntrêngiường.NhưngtiếngchịJuhithìnhlìnhlàmtagiậtbắnngười.-Côngchúaơi,hômnaythứba,đạosưhẹncôngchúarađềnthờcóviệcgìkiamà.Tachồmdậyngay.Thôichết.Đạosưhẹntasángsớmrađềnsửasoạncholễcúngngàythứba.NgàyMangalvar.NgàycủathầnĐộchạiMangal.Ngàythứbahàngtuầndànhđểcúngthầncầumongthầnkhônggâyhại.Đạosưđãdặntaphảirasớm,lấynướcthánhsôngHằngtắmchotượngthầnMangal,mặclạiyphụcchothần,đặthoacúnglêncácđĩa,đốttrầmvàlàmtrămthứkhácbắtbuộcchobuổilễ.Tađãngủdấnthêm.Tađãquên.

Tacuốngcuồngchạyrađền.ChịJuhitấttảchạytheosau.Mộtphầnlỗicủachịlàđãkhôngnhắcnhởtadậytừlúcmờsáng.Giờnàyrađếnthìđãmuộn,nhưngtakhônglàmsaotựquyếtđược,cứởyêntạinhàkhôngđinữathìthậtliềulĩnh.Tađãlàmđạosưtứcgiậnbaonhiêulầnrồi.Thêmmộtlầnnàynữa,khôngbiếtôngtasẽgiởgióinhữnggìxúcxiểmvớiphụvương.Lễcúngvịthầntrôngcoingàythứbahàngtuầnđãsắpxong.Tấtcảđámmônsinhđềucómặt,đềungồingayngắntrongchínhđiện,đềurămrắpđọckinhkệtheothầy.Tanemnépngồixuốngmộtgóckhuất.Đọctheo.Lõmbõmnhớcâunàohòa theocâuấy.Tacũngsửavẻkínhcẩnnhìn lênpho tượng thầnMangal.Thần trôngkhábảnh,bảnhthếmàlạilàthầnđộchại.Bốncánhtaythầncầmchùycầmđinhba,toànlàbinhkhí.Nướcdathầnđỏrựcmàumáu.Phảirồi,đâylàvịthầnhiếuchiến.Đồnrằngnhàvuanàotuyênchiếnvàongàythứbađềusẽchiếnthắng.Đạosưcũngđangđọcđếncâukinhcóchữchiếnthắng.Chiếnthắng.Tađọctheotrongtiếngchuôngđệmboongmộtcái.TâmtrítabắtđầukhôngđịnhvịvàotượngthầnMangalđượcnữa.Nóbắtđầubaylênvẩnvơtrênmáiđền.Nóbắtđầulangthangxungquanhgươngmặtđạosưnhưmộtconruồi.Nóbắtđầuloanhquanhchấtvấnsaolạibắtmônsinhngồiđâyvàđọcnhữngđiềuviểnvôngthếnày.Saolũmônsinhsánglángkialạichịuđểchongườitadẫnchúngtrongumênhưthếnày.Mớituầntrướctađãphạmlỗi.Đạosưchođólàlỗi,lỗinghiêmtrọng.Tađãđộtnhậpvàonhàđạosư.Đạosưkhôngcónhà.ÔngđãđilênTakkashilađàmluậnvớicácgiáosưthuộcViệnĐạihọcdanhtiếng.Bàvợđạosưcũngkhôngcónhà.TađãthuxếpđểchịJuhirủbàđimualụamaysariởtậnVaranasi.Lũmônsinhcủathầyđangtronggỉờhộithảotựquản.Nhàthầyhoàntoànbỏngỏchotalẻnvào.Tađikhắpcácngõngáchtrongnhàmộtngườivẫntựchomìnhlàsứgiảcủathầnthánhgiữatrầngian.Thầnthánhư?Khôngcóthầylàmsaocóthánh.Thánhcũngphảinhờthầythánhmớixuốngđượcvớitrầngian.Đólàcâucửamiệngcủađạosư.TađangởtrongnhàkẻmàThầnSángTạoBrahmacũngphảihàmơnđâyư?KẻmàthầnHủyDiệtvàTáiTạoShivacũngphảicólờinhờvảđâyư?KẻmàThầnBảoVệVishnucũngphảicúimìnhtrongnhữngkiếpVishnuđầuthaixuốngtrầngianđâyư?Nhàcủacửarộngnhờthunhậpcủanhữnglễcúngchokhắplượthoàngthânquốcthích.Tađitừtầnghạlêntầngthượng.Dinhcơấykhôngraẩnviệncủamộtbậcđạosư.Nólàchốnđềhuềhưởnglạcthìđúnghơn.Thực sự là ta thấy chánnhững tiệnnghi xahoa trongnhàđạo sư.Những thứkhôngxahoa thì tẻ nhạt.Nhữngdụngcụđểhànhnghềtếlễchẳnghạn.Nhữngbìnhnướcbằngđồng,nhữngđĩaphẩmvậtbằngđồng,nhữngcâyđinhba,nhữngcâyđèndầu,nhữngchânnếnvàngchóe.Tađãdợmchânđịnhbỏđi.Đúnglúctanhìnthấytrànghạtcủathầytrênbànthờ.ThầyđãmắctrànghạtlêncáitượnglingacủaShiva.Vậtthiêngphảiđểchốnthiêng.TượngdươngvậtlingaShivalàsựsốnglàtáitạo.Trànghạtlàtrikiếntringộ.Trànghạtrudrakhsha.GiáosĩnàocũngcómộtchuỗitrànghạtlấytừtrêndãyHimalyavề.Giáosĩnàocũngkhoemìnhsởhữumộttrànghạtđặcbiệt.Hiếmcókhótìm.Cáihiếmcáikhócủahạtlàởsốlượngmukhacủanó.Mukhalàcáimiệng.Tathìgọimukhalàmắt.HạtcóhaimắtlàvậtthiêngcủathầnShiva.HạtbamắtlàcủanhómTamvịNhấtthể.BốnmắtliênquanđếnthầnBrahmavàbốnbảnkinhVệĐà.Cứnhưthếchođếncáihạtmườibốnmắt,tượngtrưngchomườibốnhiệnthânvàtiêutrừmọicáiáctrênđời.Taởtrongnhàthầyđãkhálâu.Khôngchầnchừgìnữa,tagiậtvộilấychuỗitrànghạttrênbệthờnhảyquacửasổ.Takhôngđiracửachínhmàchạyxuyênquavườncổthụumtùmvềphíabờhồ.Chuỗihạtđộcnhấtvônhịmàđạosưvẫnthườnghãnhdiệnđâysao?ThầycólầnraogiảngtrongmộtlễtếtriềuđìnhrằngthầyđượcthầnShivachọnmặtgửivàng,thầnbanchothầytrànghạtchỉcómộtmắt.Aisởhữutrànghạtmộtmắtthìsẽthoátđượcvòngluânhồisinhtử.Giảithoátluôn.Bấttửluôn.Cóthểhiểulàthầyđãtringộđãđitớicứucánhcựclạc,bâygiờthầytồntạichỉlàsựtồntạisaukhiđãkhaiminh,thầyduytrìthânxáctrầntụcchỉlàđểdẫndắtngườiđời.Trongdòngraogiảnghàohứng,đạosưcònnóirằngchẳngcómộtgiáosĩBàLaMônnàocóđượcbáuvậtnhưcủathầy.Thầycòncóviênđáthiêngsaglaramahìnhchiếcô.Báuvật thựcsựSaglaramathì tếsưnàocũngcó,nhưnghìnhchiếcô thì thếgianchỉmộtkhônghai.Aicóđượchònđáấysẽởngôicaonhấttrongvươngquốc,lànguyênthủquốcgia.Thựcsựđạosưđangởngôicaonhấtcòngì.Đứcvualàchatacònphảinểvìthầyđóthôi.Tatiếcvôkể.Nghĩđếnđây,tamớitiếclàđãkhônglụclọinhàđạosưđểtậnmắtthấyviênđáthiêng.Thôi

được,tasẽtrởlạinhàthầymộtdịpkhác.Tachọnmộtlùmcâyrậmrạpbênbờhồ.Tagiởchuỗihạtcủađạosưraxemxét.Nếunóthiêngthựcsựthìhãybanchotanhữngđiềuướcướcđượcđiđóđiđâynhưnhữngdusĩ,tựdonhưgiónhưmây,khôngbịcầmchânởmộtnơimộtchốnnhưtabâygiờ.Ướckhôngphảilàphậngái,đượcbắncungcưỡingựathỏathíchmàkhôngbịngườiđờicườichê.Ước,trótlàphậngáithìcóđượcmộttrangnamtửnhưhoàngtửSiddhatthakia.Tađangnhậpđịnhvớitrànghạtthiêng,tađangduhànhtrongkhônggianđểđếnvớichàngbênkinhthànhKapilavatthu.CólầnnữthầnParvatihóathànhmộtngườicongáitênlàKali,thựchiệntuhànhxácđểquyếnrũShiva.Shivakhiấyđangtukhổhạnh.ChỉcóbậccaotrọngtrongviệchànhxácmớicóthểthuhútđượcShiva.Kalichọncáchấy.Nàngngồitrênmộttảngđá,thiềnchođếnkhichimchócđậutrênđầutrênvai,kiếnlàmtổkhắpngười,dâyleoquấnquanhngười.Chođếnngàymộtgiáosĩlangthangđingangqua.Ôngnàygiànuanhănnheonhưngcóvẻđạocaođứctrọng.-Ngườixinhđẹptrẻtrungnhưnàngphảihưởngthụdụclạc,saolạisốngđờituhànhnhưmộtngườigiàlàmvậy?Giáosĩhỏi.-TamuốnđượclòngShiva.Tamuốnlấychàng.Kaliđáp.-Shiva?CáigãkhấtsĩlangthangtrênđỉnhKailashấyư?Cáigãchoàngtấmdahổrắnquấnquanhcổấyư?Liệunàngcóuổngphíđờimìnhkhôngđó?-Takínhtrọngnhữngbậctuhành,nhưngtuhànhmàlờilẽkhảốnhưngươithìphảicútđichokhuấtmắtta.SaongươidámtoganxúcphạmShivacủata?Kalithétlên.Lãodusĩkhônghoảnghồnbỏchạy,cũngkhôngnánlạisừngsộkhiêukhích.Thoắtmộtcáidusĩphẩytayhóathànhmộttrangtuấnkiệttaycầmđinhba.Shiva.ĐóchínhlàShiva.CuộcthiềnđịnhhànhxáccủaKaliđãthànhtựu.TacũngđanghọccáchcủaKalimàngồithiềnđây.Rồisẽcómộtdusĩgiànuađingangqua.Rồidusĩsẽnóinhữnglờibángbổ.RồidusĩsẽhóathànhhoàngtửSiddhatthamàtathươngthầmnhớvụngtừkhitamớilênbốn.Tavừanhắmmắtnghĩngợilanman,nhữngngóntayvừalầntrànghạt.Xemnào.Hìnhnhư.Hìnhnhưcócái gì trơn tuột ra khỏi những cái hạt tròn to. Có cái gì mủnmủn như đất trên bềmặt những cái hạtrudrakhsha.Tamởmắtnhìn.Ngóntaytavêquavêlạinhữngcáihạtđãlàmtrócđimộtthứgìđó.Mộtthứbộtnâumịnnhưđấtbongrakhỏihạt.Tabèndùngmóngtayđểcạynhữngmủnđất.Dầndầntahiểura.Trànghạtcủađạosưkhôngphảilàloạimộtmắt.Nólànhữngcáihạtchichítmắt.Đếmđượchơncảmườibốnmắtlàsốlượngchophép.Aiđóđãdùngmộtthứhỗnhợpđấtsétvàbộtgỗđànhươngđểtrétvàonhữngcáimắthạt.Cáihạtkhiấychỉcònmộtmắt.Loạihạtkhiếnchongườichủcủanótrởthànhbấttử.Ôitrờiơi.Ôithầnơithánhơi.Tabậtlênmộttiếngcườiđắcchí.Hìnhnhưcứpháthiệnđượcđiềugìvềđạosưlàtabậtcười.Congáiconđứavôduyên.Baogiờđạosưcũngbảovậykhithấytacười.Thìnhlình.Mộtbóngngườiđứngngaytrướcmặt.ĐạosưtênthầylàBrahmaCharya.ThầyBrahma.Thầytựphongmìnhlàthầythiênhạ,lạilàđạodanhcủathầnBrahma.Thầytừđạihọcviệntrởvề,lạiđiquađúngcáibụicâytađangngồi,thầyquảlàcótàixuấtquỷnhậpthần.Đúngdựđịnhthìmaithầymớivềcơ.Thầykhomngườivươnquabụicây,giậtlấytrànghạttừtayta.-Bỏngaycáitayôuếrakhỏitrànghạtcủata.Thầythét.Nhưngrồithầykhônglàmtochuyện.Chỉtavàthầybiết.Ngườithứbalàphụvương.Vuachaphiềnlòngphảichiramộttrămthỏibạckahapana,sốtiềnmuađượcmườiconbòsữa.Mộttrămthỏibạcđểlàmlễ

tẩyuếchotrànghạtthiêng.Thiêng.Takhôngdámnóigìvớivuacha,nhưngđãkịprỉtaigiễucợtvớichịJuhi.Chịlàhầugái,nhưnglàbạntâmtìnhcủata.Chỉcóchịvàtabiếtsựthậtvềtrànghạtcủađạosư.Lễtẩyuếcũngchỉcóbangườibiết.Đạosư,phụvươngvàta.Coinhưbímậtđểgiữtiếngchomộtđứacongáikémphẩmhạnh.**Takhôngbiếtcáilễtẩyuếlớnnhấttrongđờiđangchờtaphíatrước.Xonglễngàythứba,đámmônsinhlụctụcđứngdậytrởvềbênkýtúcxá.Hômnaylàngàytựhọc.Tacũngđịnhtheochânchúngđirathìđạosưdõngdạc.-Miởlại.Gọimộtcôcôngchúalàmi,chuyệnkhôngnhỏnữarồi.Chỉnhữngkhinàođạosưtứcgiậnthìôngmớicócáchxưnghôấy.Ôngcậyông là sưphụ,vừa là thầyvừanhưcha.Chamẹcũngkhôngbằng thầy,ôngthườngnhồicâunàyvàođầulũmônsinhhámiệngngồinghe.Ôngcậylàvịtếsưcủatriềuđình.Talenléttheođạosưratrướcđền.Sânđềnbằngcẩmthạchtrắng,bìnhthườngđimátchân,nhưngbịphơitrongnắngbuổisángmộtlát,lớpđátrắngbắtđầunónggiẫy.Đạosưchỉtaybảotađứnggiữasânnắng,cònôngngồitrongbóngrâmcủahàngcộtcẩmthạchcómáiche.Chỉcáchvàibướcchânmàmộtngườichântrầnđứngnắng,mộtngườingồimáttrongbóngrâm.-Micóbiếtvìsaomibịphạthaykhông?Giáosĩngânnga.Cảkhikhôngraogiảng,cáigiọngấyvẫntrònvànhrõchữngânnga.-Conbiết.Conđãlỡhẹnkhôngraphụlễchosưphụ.-Nóivậylàmớinghemộthiểumột.Mônsinhcủatathìđượcrèngiũađểnghemộthiểumười.Đángtiếcvậythay.Tachỉcònbiếtimlặng.Nhưnghaibànchântathìkhôngimlặng.Nónhúcnhắckhôngyênnhưbịkiếnđốt.Nóng.-ThứbahàngtuầnngườitathờthầnMangalđểlàmgì,mibiếtkhông?-Thưa,conbiết.Thờthầnđểthầnkhônggâyhạichochúngsinh.-Đó.Tathiệnchí,tatạochomimộtcơhộiđểmikiềmchếtáchạingaytrongchínhbảnthân.Nhưngmàmiđãbỏlỡ.Âucũnglàýchícủatrờiđất.Đạosưthởdài.Sựthànhthựcnuốitiếccủaôngthậtđiêuluyện.Bâygiờmớidẫnđếnhìnhphạt.Đạosưbắttađứnggiữanắngmàtrìnhbàyvềhệthốngđẳngcấp.Ngaylậptức.Khôngcóngườinhắcbài.TathoángthấychịJuhiđanglấplósaunhữnghàngcộtcẩmthạchởphíaxa.Chịthôngminhthật,nhưngchịlàhầugái,họchànhlõmbõm,lạicũnggiốngtaởcáitínhthíchlàmngượcvớinhữngđiềuđượchọc.Thầylạicốtìnhhỏikhó.Bàivềđẳngcấpthầybắttaêahọcvẹtcảnămnayrồi.Thixonglàlờithầytrảthầy.Bâygiờbỗngdưngthầylôirabắttađọclại,đúnglàthầycốýbắtlỗita.-Thưađạosư,hệthốngđẳngcấplà.Hệthốngđẳngcấpgồm.Hệthốngđẳngcấpđược.Cóbốnđẳngcấpchínhvàrấtnhiềunhánhphụ.Talắpbắpnóinhữngcâugiậtcục.Vừaêavừacốnặnóclôilạinhữngkiếnthứccũ.Nắngquá.Cáinắngnhưthếnàychỉlàmngườitamêmuội,kiếmđâurasựtỉnhtáobâygiờ.Nắngrátđầu.Nắngbỏngchân.Tacốtrìnhbàymạchlạc.Dầndầncũngtrôiđượcbốnđẳngcấpchính.CaonhấtlàBrahmin(tănglữ),đẳngcấpgiáosĩBàLaMônvàcácnhàtưtưởng.ĐứngthứhailàKshatriya(vũsĩ),đẳngcấptướnglĩnhcầmquyềnvàbinhsĩ.ThứbalàVaisya(bìnhdântựdo),đẳngcấpthươngnhânvàchúađất.ThứtưlàSudra(tiệndân),đẳngcấpđầytớvàthợthủcông.Đạosưthuộcđẳngcấpthứnhất.Vuachatalàđẳngcấpthứhai.ChàngYasamàtaquenbiếtthuộcđẳngcấpthứba,vìchachànglàchủngânhàngcóthếlựcởthànhVaranasi.ChịJuhithânthiếtcủatathuộcđẳngcấpthứtư.Đạosưhầmhừtronghọngtheokiểuchưahàilòng,nhưngcũngcoilàđược.-Nào,bâygiờnóitanghevềnguồngốccủađẳngcấpnóicholưuloát.-Thưasưphụ,bốnđẳngcấpsinhratừthânthểcủaThầnSángTạoBrahma.

Đếnđâythìtabắtđầulẫnlộn.TừbốnbộphậntrêncơthểthầnBrahmathìđúngrồi,nhưngcụthểtừngđẳngcấpsinhratừchỗnào?Xươngquá.Tahócởđây.Nhưngmànày,đờimộtnàngcôngchúanhưtathìcầngìcáithứkiếnthứcđẳngcấpnàosinhraởchỗnào.MộtnàngcôngchúamơđờidusĩđượclangthangkhắpcõicầngìbiếtrằngThầnSángTạoBrahmacócuộcđời100năm,mỗinăm360ngàyđêm,mỗingàyhoặcmỗiđêmgồm4.320triệunămtrầnthế.Cácnhàtưtưởnghoàntoànlẩmcẩmmấtrồi.NgườitacầngìbiếttừngđẳngcấplàmộtbộphậncơthểBrahma.Cácgiáosĩmấttríđanggâyrốitríngườiđời.-Milàmsaonhớđược.Tâmtrímibịmaquỷdẫnđisailối,milàmsaocóđượckiếnthứcthánhhiền.Mikhôngnhớthìđểtanhắcchominhớ.Hùngbiện.Lạihùngbiệnrồi.Nắngtrênđầu,nắngdướichân,nắngbọckhắpngườimànung.Hùngbiệnvàochínhlúcnàyư?Đạosưcứthủngthẳngphảikhôngphảikhông.ĐẳngcấpBrahminsinhratừmiệng. Phải không? Đẳng cấp Kshatnya sinh ra từ cánh tay. Phải không? Vaishya từ bắp đùi. Phảikhông?Sudratừbànchân.Phảikhông?Mỗiphảikhônglàmộtđắcý.Tàicaohọcrộnghơnngười.Hiểunhiềubiếtrộnghơnngườinênphảileolênđầulêncổngười.Đắcýtheokiểuthầnquyềnmuốnthốngtrịchínhquyền.Mộtmớkiếnthứcvônghĩađanghànhhạnhânsinh.-Chẳngphảibỗngdưngtahỏingươivềhệthốngđẳngcấp.Đẳngcấpnhiềukhithaychophápluật.Nógiữchonhữngkẻkhôngchịubằnglòngvớithânphậnmìnhphảiởyênvịtrítiềnđịnh.Cônglàcôngmàcúlàcú.Cúkhôngthểmượnlôngcông.Cáokhôngthểmượnoaihùm.Nóikháyaiđây,ámchỉgìđây?Đầuócmộtđứacongáimườibàytuổinàocódámđovớibậcuyênbácnhấttrongvươngquốc.Bậccaothủtốncôngtrừngphạtmộtđứatômtéplàmgì.Nãygiờtađãvậnhếtnộicông,vậnhếtnhữngkiếnthứcchắpnốiđãhọcvềyogađểquêncáinóngthiêuđốtkhắpngười.Quênđượccảnhữnglờigiáohuấnbấttậnkhôngđúnglúc.Tabắtđầucảmthấyconrắnthầnđangtrồilêntừhuyệtchakrachỗxươngcụt,nóuốnlượndầnlêndọctheoxươngsống,trênđườngđikếtnốitừnghuyệt,rồilêntớihuyệtthứsáugiữahailôngmày.Nómàđếndượcchỗconmắtthứbaấythìtoànbộsứcmạnhtrongngườitađượchuyđộng.Phảimộtláttamớinhậnrađạosưđãngừngnói.Tangỡngàngnhìnđạosưngồitrongbóngmátmàmặtôngbỗngnhiênđỏlựng.Ôngbỏdởcâutruyềngiảng,hằmhằmnhìnvềphíasaulưngta.Đangtậptrungthiềnmàtacũngkhôngcưỡngnổitòmò.Taquayđầunhìn.Nhìnnhưthếlàliềulĩnh.Cóthểlàmchođạosưnổicơnthịnhnộ.Quảnhiên.Đạosưđộtngộtnhảydựnglên,giẫmchânhét:-Thằngkia,saomidámdẫntấmthânôuếcủamiquasânđền.ĐạosưquátanhdọnrácKumar.Hàngngàyanhphảitớiđềnthờthunhặtrác,khơithôngcốngrãnh,quéttướcsânvườnchứkhôngđượcquétchínhđiện.Hạngnhưanhthuộctầnglớphạlưuởbêndướicảbốnđẳngcấp.Hạngngườiấykhôngđượcbướcchânvàođiệnthờ.Anhphải làmnhữngcôngviệcbẩnthỉu.Anhthườngxuyênphảitiếpxúcvớinhữngthứôuếchonênanhđiđếnđâulànơiấyôuế.Kumarđangxáchhaitayhaiconsócđất.Haicáixácnhỏlõngthõngtrêntayanh.Sángnayanhtìmthấychúngởtrongvườn,chắclàchúngbịcầycáotấncông.Anhthunhặtxácchúng,địnhđiquasânsangphíagócvườnbênkiađểhỏathiêucùngđámlákhô.Mọingàykhuấtmắtkhôngsao.Đúnglúcgiáosĩđangtrúthờnlênđầutathìanhlạidẫnxácqua.Giậncáchémthớt.Đạosưnhảyvụtmộtcáitừtrênthềmxuống.LaophămphămvềphíaKumar.Tưởngnhưđạosưsẽgiángvàomặtanhmộtcáitát.Không.Chạmtayvàogiốnghạlưucũnglàmchobàntaymìnhuếtạp.ChỉcầnđểchobónganhKumarngãlênngườithôicũngđủbịuếtạprồi.Đạosưlựathếđứngxoaylưngvềphíamặttrời.Antoàn.KhônglobịcáibóngcủaKumarchờmlênngườimình.Cứđứngởvịtríấy,đạosưlớntiếngrủasảkẻxấusố.Thựcraanhchịutrậnthaytađấythôi.Năng lựcyogacủa ta cóhạn.Tacóhọchành tu luyệngìmấy.Nhưngchính lúcđạo sưđangmắngmỏKumar,tacảmthấyconlinhxàtrongngườitrườndọctheoxươngsốngdẫntớiconmắtthứba.Nóbùnglên.Mộttiasángchóilòatrướcmắt.Thaychongãgụcxuốngngấtxỉu,vìcáinóngthìtachồmđến.Tađếnđúngvịtrímặtđốimặtvớiđạosư,cóanhKumarchắngiữ.Đạosưhơisữngngười.Ôngđãbắtkịpánh

tinhquáiđộcđịatrongmắtta.Mộtkhắc.Haikhắc.Nhanhnhưchớptathúcvàolưngxômạnhanhvềphíađạosư.Xômạnh.Tacũngquáđà.Kumarngãđèlênngườigiáosĩthìtacũngmấtđàngãđèlênngườianh.Bathânngườichồngđốnglênnhautrướcsânđền.QuavaiKumar ta lạinhìnvàomắtđạosư.Nào,anhKumardònggiốngôuế,bàygiờanhđangđè lênngườiđạosư,thếthìđạosưcócònsạchsẽđượchaykhông?Đếnnướcnàynóilàbẩnthìcùngbẩn,nóisạchthìcùngsạch.Nhưnhau.Đạosưchỉchoángvángtrongmộtkhắc.Vẻmặtôngtứckhắctrởlạiphẳnglặng.Điềmtĩnhhơnmọilúc.Nócònthoángchútbuồnbuồnthươngcảm.NhanhnhưcắtônghấtđượcKumarra.Anhbịhấtsangbên,cuốntheotacũngbịhấtsangbên.GiờthìcảcáicẳngchânKumarvắtngangngườita.Đạosưđứngvụtdậygiữasânđền.-Ratấtcảđây.Rađâymàchứngkiến.Ôngthét.ChịJuhirờihàngcộtchạyđến.Vàimônsinhlảngvảngngoàivườnchạyvào.Tangoắtmìnhtungngười lên,chuyểntừthếnằmsangthếđứng.Thếvõtavốnthựchànhrất thiệnnghệtrongnhữnglầndiễntập.Ácthay,cảthânngườitunglênbịtấmdhotixổracủaKumarmócvàolôilại.Thếlàtalạirơixuống.LầnnàytađèlênngườiKumar.-Miđãbịôuế.Ôuếtrầmtrọng.Đứngdậynghetatruyền.Giọngđạosư trở lạibình thản,ôn tồn.Khôngviệcgìphảicaogiọng lớn tiếngnữa.Mọingườiđềuđãchứngkiến:Lúcnàykhôngaithấygãhạlưuđèlênngườiđạosư.ChỉthấyKumatđổvàongườita.TađổvàongườiKumar.Gãhạlưuđãlàmchongườiđẳngcấpcaobịuếtạp.Thậmchícôngchúasẽđánhmấtđẳngcấpcủamìnhnếukhôngmaumaulàmlễtẩyuế.Kumarvà ta lồmcồmđứngdậy.Xáchai consócđấtvăng tabêncạnh.Cáidhoti củaKumarmắcvàongườita,tagiậtphắtnórahấtsangbênKumarhầunhưkhỏathân,vộivàngthuthugiấugiấu,kéotấmvảiquấnvộivàng.Phảilàmlễthanhtẩy.Ngayngàymai.Tanhếchmépcười.Úmbala,batacùngbẩn.Cònđạosưnữa,lẽnàoôngđượcmiễnnhiễmvớinhữnggìbẩnthỉu?-Thưađạosư,chínhlàngườicũng...-Khốnkhổthâncon.Tasẽbànvớiđạivươngcáchlàmchocontrongsạchtrởlại.Thậtlànhântừ.Thậtlàbaodungrộnglượng.Aicómặtởđócũngphảithầmtụngcatháiđộvàhànhvicủađạosư.Sauđómộtlát,đạosưchogọimấyngườitầnglớphạlưuđến,giảitavàKumarrangoàibờhồ.Mỗikẻbịnhốtvàomộtcáilềucáchlychođếnkhilàmlễthanhtẩy.**Bãicỏrộngbênhồlànơilàmlễ.Trênbãicỏ,ngườitađắpmộttráinúithấp,caogấpnămlầnđầungười,thànhđàntế.Nhưmộtquảđồinhỏ.Trênđỉnhđồilàcảmộtcáisânrộngnhưquảngtrườnghoàngcung.Cỏcòntươiđượccắtvề,phủđầybềmặtsântế.Chínhgiữasânlàbànthờ.NhữngphotượngcỡnhỏcủaTamvịNhấtthể,loạitượngcóthểmangđếnđạttạiđóđểlàmlễrồicấtđi.Phíabắchướngxuốngmặthồ.Dướiấyvẫncómộtkhoảngbờhồđểhoàngthânquốcthíchcómặtchứngkiếnvàcầunguyện.Baphíacònlạicủađàntếđềucóhỏalòbằngđồngcỡlớn.Hỏalòcaongangngựctếsư.Mọivậtôuếqualửađềuđượcthanhtẩy,đềusạchsẽtrởlại.Hỏalòphíatâyhìnhtròn,tượngtrưngchomặttrời,nhờcómặttrờimàsựsốngmuônloài,câytráivàchúngsinhnảynởđược.Hỏalòphíađônghìnhvuông,tượngtrưngchomặtđấtbằngphẳngvuôngvắn.PhẩmvậtđượcrắcvàođâyđểThầnLửaAgnimanglênđếncácbậcchưthiên.Hỏalòphíanamhìnhbánnguyệt, tượngtrưngchomặt trăng.Trấngiữphíanam,ngọnlửaởđâycanhgiữvàxuađuổimaquỷ,khôngchochúngđếnquấynhiễuđàncúngtế.Batếsưphụlễsẵnsàngbênbahỏalò.Tếsưcủatriềuđìnhleolênđànlàmchủtế.

Kumarvàtabịdẫnraquỳdướichânđàntế.Bêntảvàbênhữu.Ngườidẫntaracũngthuộcđẳngcấphạlưu,vìtabịxemlàđãôuế.Suốtngàyhômqua,suốtđêmhômqua,tabịnhốttrongmộtcáilềuvịt.Đêmxuốngđượcquẳngchomộtbìnhnướcvàmấycáibánhbộtmì.ChịJuhilénmangrachotamộtítđồăn,nhưngbịđámmônsinhtaychânđạosưpháthiệnvàtịchthu.Chúngcòndọachịkhôngsợbịôuếhaysaomàtoantìmcáchtiếpxúcvớita.Chỉsaukhilàmlễthanhtẩy,tamớitrongsạchtrởlại,khiấyJuhithahồmàxótthương.Nhưngrồiphụvươngtađượcphépđếngầnlềuvịt.Ngườiphảiđứngcáchxanămbướcchânmànóivọngvào:-Savitriconhỡi,tađãthuxếpđểsángngàymailàmlễthanhtẩy.Conhãygắngchịuđựngquađêmnay.Giọngnóicốkìmgiữ,nhưngvẫnthoángbuồnphiền.-Thưaphụvương,nếuconkhôngcòntrongsạchthìcókẻcònkhôngtrongsạchđượcbằngcon.Tacũngcốtỏracứngcỏi,nhưnggiọngnóivẫncóchútnghẹnngào.-Phậnnữnhi,việccủaconkhôngphảilàthùhậnđốikháng.Conphảilàmtheotấtcảnhữnggìquốcsưvàtachỉbảo.-Thưavâng,nhưngconxinphụvươngmộtđặcân.-Connóiđi.-GiacảnhKumarnghèohèn.Nếuphảichịumọiphítổntếlễ,erằnganhấyphảimóccốngđàorãnhmấyđờinữa.Xinphụvươngrộnglòngthachonhàanhấy.Tanhớlạilầntếlễtrước.Mộttrămthỏibạc.Lầnnàynghiêmtrọnghơnnhiều,hẳnphảihàngnghìnthỏibạc.TaânhậnvìđãgâyrataihọachoKumar.Lẽrakẻphảithanhtẩylàtếsưnhưngôngtađãthoát.Thếthìtaivạnàytaphảichịu.Khôngcầnchờđếnkhitacầuxin.Phụvươngđãquyếtchuyệnnàytrongcuộcbànviệclậpđànthanhtẩyvớitếsư.Kumarbịphạt,bịmấtviệcởđềnthờ,thếlàđủ.Mọichiphílàmlễ,phụvươngtachịuhết.Haichụcconbòđực.Haichụccondê.Haichụcconcừu.Hỡitrời,tếsưcógiỏithìgiếthếtcảgiasúctrongkinhthànhnàyđi.Lúcnàytamớiđểýđếnbãicỏrộngphíasauđàntế.Mấychụcgiasúccácloạiđãđượcdẫnrasẵnsàngởđó.Lũgiasúcbebeòòầmĩ.Đámđồtểcũngtaydaotaybúasẵnsàng.Họđứngcùnglũgiasúc.Họchắptaytrướcngựcnghetừngcâutếlễvọngxuốngtừđàntế.Tếsưlênyênvịphíatrướcbànthờ.Phườngnhạccônglúcấymớitấulênmộtkhúcthánhca.Trốngpháchđànnhịréorắtbanđầuchuyểndầnsangmôngmônglunglung.Khóitrầmnghingúttừhỏalòtạtxuốngtậnchỗđámhoàngthânquốcthíchvàchỗtađangqùy.Hàngtạtrầmchicholễnàychắclấymấtcủavuachacảtrămthỏibạc.Trốngpháchdứt.Tếsưgiơhaitaylênngữacổhướngtrờiđọcdõngdạclýdotếlễ.Hỡichưthiên,ngàylànhthángtốt,quốcvươnglàmlễthanhtẩychocongáilàcôngchúaSavitri.Mộttainạnbấtngờkhiếnquỷraksalàmchocôngchúahoenố,đedoạlấymấtđẳngcấpvũsĩcaoquýcủacôngchúa.Đếnđóthìtakhôngbịttaimàcũngchẳngnghethấygìnữa.Nhữnglờimamịchìmdầntrongkhóitrầmmùmịttuônxuống.Ôngtađangnóiđangdiễnnhữngđiềuđãnhậptâmsuốtmộtđờidốitrá.LờilẽtrongKinhVệĐàYajurcủathánhhiềnđấythôi,nhưnghiểutheocáchnào,vậndụngcáchnàotùytâmcủatừngbậcđạosư.KinhVệĐàYajurdạycáchtếlễ,dạycáclễnghithờcúng.KinhVệĐàđếnbâygiờtrởthànhcẩmnangđộcquyềncủacáctếsư.KinhVệĐàtrởthànhcôngcụthaotúngcảmộtxãhộinhưvậyhaysao?-Hỡichưthiên,hãylắngnghenhữnglờitâmcancủađứacongáilầmlạcbịlàmchohoenốnày.Sangsảng.Ngânnga.Giọngtrongvàđẹpquáchừng.Tiêuchuẩnhàngđầuchomộttếsưtriềuđìnhđấy.Tìmcảvươngquốckhôngcóaigiọngđẹpbằngông.Lạicòncầuxinchota,thaylờitacầunguyện.Nàyhỡitếsưtathềsẽcólúctasẽlàmchoôngtrongsạchtrởlại.-Hỡichưthiên,hãydẫndắtcontừcõimộnglungđếncõithực.Giáosĩngânngathêthiết:-Omshanti,Omshanti,Omshanti.Batếsưphụlễđồngthanhvangvang.Ôibìnhyên,ôibìnhyên,ôibìnhyên.Họvừađồngthanhvừarẩybơtinhkhiếtvàolửa.Họnémvàođónhữngnắmgạo,nhữngnắmbỏngngô,nhữngkẹobánh,nhữngbộtmàu,

nhữnghoanhàihoahuệhoahồng.Phẩmvậtdânglênchochưthiêntrêntrờicao.-Hỡichưthiên,hãydẫnconđitừtốitămđếnnơicósựsáng.Tếsưngânvang,tayxúcmộtthìabơtinhkhiếtrẩyvàohoảlòphíatây.-Omshanti,Omshanti,Omshanti.Bagiáosĩhọatheo,taytungphẩmvậtvàolửa.-Hỡichưthiên,hãydẫnconđitừsựchếtđếnnơibấttử.-Omshanti,OmShanti,Omshanti.Bacâukinhcầuđãđọcxong.Tếsưlạingữamặtnhìntrời,hoàntoànthànhtâmthánhthiện,haicánhtaygiơcaocầukhẩnmộtlầncuối.Rồitếsưhạtayxuống,hiệulệnhđãxongphầnlễ.Chưthiênđãnểtìnhtếsưmànhậnlờicủatếsư,kẻnhơbẩnđãđượcchấpthuậnchothôinhơbẩn,kẻnhơbẩnđãđượctrởlạithanhsạch.-Svaha,svaha,svaha.Batếsưphụlễđồngthanh.Kínhmừng,kínhmừng,kínhmừng.Đếnđó,tếsưmớithungdungrờiđàntếtheonhữngbậccấpđixuống.Batếsưphụlễđitheothànhmộthàng.Họđitớiphíabắc,chắptayđảnhlễtrướcphụvươngcủatavàchàocáchoàngthânquốcthích.Tấtcảđangngồiquaylưngvềphíahồnước,ngữacổnhìnlênđàntếnhưxemcầmcadiễntuồng.Thựcsựthìhọcũngchẳngnhìnthấytếsưlàmgìởtrênấy,nhưngnghilễbuộchọphảingồi,ngồicungkínhmàphỏngđoán.Ngápdàicũngđược.Nhưngcứphảingồi.Bâygiờtếsưđixuống,họthởphàovìđãxongmộtphầnnghilễdàilêthê.Lúcnàytamớithấyhaivịtếsưphụlễcầmmỗivịmộtcáibátbằngđồng.Chamẹơi,đãđếnphầnlàmthủtụctẩyuế.Mộtcáibátđựngphânbò.Mộtbátđựngnướcgiảibò.Phảilàbòcái.BòcáidoThầnSángTạoBrahmạtạoracùnglúcvớiđẳngcấpBàLaMôn.BòcáilàMẹĐất,mẹcủacácthần.Bòcáilàmrasữa,sữaấyđượccấtthànhbơtinhkhiếtgheechocácgiáosĩBàLaMôncúngtếchưthiên.Bòcáivìthếlàvậtlinh.Mỗibộphậntrênthânthểbòcáilàmộtbiểutượngtôngiáo.BốnchânlàbốnbảnkinhVệĐà.Cặpsừngtượngtrưngchothầnthánh.Mặtlàbiểutượngcủamặttrăngvàmặttrời.VailàThầnLửaAgni.Bòlinhthiêngđếnthếthìchấtbàitiếtcủabòcũnglinh.Phânbòđượcnắmthànhtừngnắm,ậpvàotườngđấtphơichokhô,dunglàmchấtđốt.Sángsáng,ngườiphươngnamcònlấymộtnắmphânbòkhôấyđểlauchùinềnnhà.Phânbòlauchỗnào,chỗấyđượcthanhtẩy.Đếnlượttađượcthanhtẩy.Nhưngtếsưkhôngthanhtẩychotatrước.Kumarđượclàmtrước.Thếcónghĩalàtaphảiquansátphảinếmtrảithủtụcấyhailần.Phảichếthailần.HaikẻhạlưugiữchặthaicánhtayKumar.Khônggiẫygiụavùngvằngđược.Tếsưphụlễ,mộttaybópmồmKumarchomồmhára,mộttaybốcnắmphânbòtrátvàomồmanhta.Phântươi.Nhoenhoéttrênmôitrênmũi.TếsưthứhaighébátnướcgiảibòdốcvàomiệngKumar.Coinhưsúcmiệngsạch.Sạchtinhtươm.Tađãnghĩđếnviệclănđùngragiảvờngấtxỉu.Không.Làmthếthìhènquá.Làmthếchỉtổchotếsưđắcthắng.Haikẻđứngsaulưngđịnhgiữchặthaicánhtayta,tavằngra,tựchìatayvềphíamộtgiáosĩcầmbátphânbò.-Hỡichưthiên,conđãthanhsạch,từnayconcàngthanhsạch.Takhôngnóivớicácthầntrêntrời.Tanóivớitếsưđấy.-Bìnhyên,bìnhyên,bìnhyên.Tếsưmỉmcườiđônhậumàđáplại.Tabỏnắmphânbòvàomiệng,nuốtđánhực.Phầndínhdấptrênmôi, taxoavuốtchonólăngmịntrênkhắphaimáxuốngđếncầm.Xoavuốtmộtcáchkhoáicảmnhưkhicácgiáosĩcầukinh,họcảmthấycáitiểungãcủamìnhđãnhậpmộtvớiđạingãvũtrụ.Đoạn,talạichủđộngchìatayvềphíaphụlễđangcầmbátnướcgiảibò.Cungkínhđỡlấybằngcảhaitay.Tanhấpmôivàothứnướcvàngkhèkhaixộclênóc.Suýtnữatanônthốcnôntháo.Chỉcólòngkiêuhãnhkhôngchịulàmchotếsưđắcýmớigiữđượcchotakhôngnôn.Một.Hai.Ba.Uống.KhôngđượcuốngtheokiểurónrénnhưthếTếsưđangnằmkìa.Đãdiễnthìphảidiễnchochânthực.Đượcthôi,tauốngcạn.

Chùimépkhoankhoái.-Kínhmừng,kínhmừng,kínhmừngĐámphụlễhòanhịpđồngthanh.-Khákhenchocon.Đạosưôntồnlúclắccáiđầuvềhaiphíalàmvẻhàilòng.Cáiđuôitócnhưđuôichuộtloăngquăngphíasaucáiđầutrọclốc.Sangđếnphầntửsinh.Giếtgiasúcđểlấymáugửilêncõitrờilàmhàilòngcácthần.Lũgiasúcnhỏbịgiếttrước.Ngườitatròngngangcổlũdêcừumộtcáisàotre.Ởgiữasàolàmộtcáithònglọngsiếtchặt.Hailựcđiềncơbắpgiữhaiđầusàotreởhaibêncổcondê.Nókhôngcựaquậygìđược.Chỉcònnướcgụcđầuđứngyênchờchém.Mộtđồtểvungcondaotobảnđàinhưthanhkiếm.Cáiđầudêrơiđánhbụp.Máuphuncầuvồng.Xong.Mộtcon,haicon,haimươicon.Haimươicondê.Haimươiconcừu.Tiếngbebeóeóeầmĩ.Mùimáutanhnồnghôihámxộcđến.Đámđànbàcongáiphảikéokhănphủđầuchemũichemiệng.Bebeóeóenhưtrẻconkhóc.Cóngườiphảibịttai.Xonglũdêcừuthìđếnlũbòđực.Bòđựckhôngphảilàthần,nhưngnólàsứckéo,kéocàykéoxe.Bòđựckhôngthiêng,nênnólàthựcphẩm.Conbòmộngđồsộcaongangđầuhaikẻlựcđiền.Bộlôngtrắngphaunhưmây,cảmộtcáibướuvồnglênlúclắcoaivệ.Phảithêmhaianhchànglựcđiềnnữađếntrợgiúpđểghìhaibênsàotre.Tayđồtểlầnnàychưadùngdaochọctiết.Anhtadùngcáibúatạ.Mộtbúađộngtrời.Conbòrốnglênchồmlênkéolêbốnchànglựcđiềnvềphíatrước.Cảchụcchàngđồtểvâyquanhphảixôngvàotiếpcứu.Mườimấyconngườiđánhđuhaibêncâysàotremớigiữđượcconbòđứngim.Tayđồtểquyếtđánhmộtcúchếthẳn.Anhtatậptrungnhìnvàođỉnhđầuconbò,chọnđúngđiểmchết.Câybúatạvunglêngiángmạnhxuống.Conbòrốnglênrụngrời.Điểmgiángxuốngcủacâybúatạlàmhộpsọvỡtoác.Máuphọtra.Ócphòirasủilênnhưmộtlớpbọt.Conbòvằngmạnh.Mườimấyanhchàngghìmsàotrevăngra.Conbòlaosầmsầmvềphíatrước.Cảđámhoàngthânquốcthíchtháochạytánloạn.Conbòlaođánhrầmxuốnghồ.Nóbơinhưlướtđi.Thoángchốcnósangđếnbờbênkia.Cáisàotrekhôngcóngườigiữ,đãbịgạtxuôitheochiềulưngconbò,nhưvácmộtngọngiáotrênlưng.Nólồnglênbờ,laovàotrongthành.Chuyệnsauđóthìcảđôthànhcònlưutruyềnnhiềunămsau.Conbòlôngtrắngbebétmáuđâmsẩmvàomấyphườngsầmuấtđangbuổichợ.Tantànhhaitủhàngởphườngvàngbạc.Mộtdãysạptơlụa.SangđếnmấydãyhàngrauquảNóchỉchịukếtthúcởphườnglòrènkhicómấytaythợrèncaothủđangrènkiêm,dùngkiếmmàđánhđònhộichợvớinó.Đếnlúcấythìconđườngởmấyphườngchínhđãngoằnngoèodấumáu.Máuhôilạhôilùng.Dấumáuđitừbờhồchạyxuyênquaphườngphốngõngáchnhưđánhdấuvếthôitanh,chỉđườngchomaquỷtìmđườngđihạingười.Dấumáucòninrànhrànhnhiềungày.Lauthếnàocũngkhôngsạch.Trênconđườngmáuấy,conbòđãhúcchếthaimươimốtngười.Haimươimốt.Nhữngconsốtậncùnglàmộtbaogiờcũnglàsốxấuvớivươngquốcchúngta.Tavậtvãquăngquậtsuốtngàyđêm.Lễthanhtẩyđãlàmtathanhsạchtrởlại,nhưngkhôngmộtvậtsạchsẽnàocóthểvàođượcmiệngta.Ănmiếngnào,uốngmiếngnàonônramiếngấy.Khôngphảidiễntrướcmặtđạosưnữa,tathỏathíchnônoẹ.Trờikhôngchoôngtacómặtởđâyđểmàđắcchí.Bòlàthầnthánhcủaai,từhômnaynódứtkhoátkhôngphảilàthầnthánhcủata.Tahầunhưmêđisuốtmộtngày.Chođếnsánghômsau,chịJuhirónrénbướcvàophòng,talơmơbiếtchịvào,tabảochịđi,đừngkéorèm,hômnaytamuốnnằmimkhôngcóaibêncạnh.Nhưngchịghétaitathìthào:-Siddhatthabỏnhàđirồi.Thoạtđầutakhônghiểu.Mộtaiđóbỏnhàđithìviệcgìđếntamàbậntâm.Ngàyhômquahaimươimấyngườibịbòhúcchếttrongthànhkiakìa.Aibỏđithìliêncangìđếnta.-Côngchúanghegìkhông?HoàngtửSiddhatthabỏnhàđirồi.Vợvừasinhconlàbỏnhàđiluôn.Ngheđâuchàngđãquyếttrởthànhdusĩ.Mộttiachớpnhoángnhoàngtrongđầu.Gươngmặtsángrỡbuồnbuồncủahoàngtử.Cáikhănxếpmàuđỏchàngchotangàytrước.Tachồmdậy.

-Juhichuẩnbịngựa.Chịđicùngvớitaluôn.Taphảighìmgiọngđểkhônghétlên.Tathoátrakhỏicơnmê.Tỉnhluôn.Tavồlấybìnhsữadêtrênmặtbànnốccạn.Chỉlátsau,chịJuhivàtađãphóngngựarakhỏikinhthành.Mỗingườimộtngựa.ChúngtanhằmhướngKapilavatthumàlaotới.

ĐứcPhậtCướiđượcvợchohoàngtửSiddhattha,nhàvuatrútramộthơithởnhẹnhõm.Yêntâm.Cầnđượcyên

tâmhơn,nhàvuaxâychocặpvợchồngtrẻbacungđiệntránglệ,họthỏathíchvuithútheotừngmùa:CungđiệnMùaHạ,CungđiệnMùaMưa,CungĐiệnMùaĐông.Thếlàhoàngtửsẽsốngvớicuộcđờitrầnthếnày,sẽgắnvớicuộcsốngđếvươngmàkhôngnghĩđếnchuyệnlánhđời.Cặpvợchồngtrẻquảlàsốngcuộcđờivôtư.Hoalátrongvườnđượcchămsócsaochokhimộtbônghoasắphéotàn,mộtchiếclásắpúavàngthìchúngliềnbịcắttỉakhỏithâncành.Hễmộtngườihầuhoặccungnữbịcảmmạo,họđượcđưangayrakhỏihoàngcungchođếnkhilànhbệnh.Tấtcảchỉnhằmchohoàngtửkhôngchạnhlòngtrướcsựốmđau,tànhéocủamọivật.Mộtkhimuốnrakhỏicungđiệnđểthayđổikhôngkhí,cặpvợchồngtrẻcóthểcưỡiconngựaKanthakadạoquanhthảocầmviênrộngnhưmộtcánhrừng,phóngtầmmắtraxa,vềphíanhữngcánhrừngtiếpliềnvớithảonguyên.Trởvềcungthìđãcónhữngcanữnhữngvũnữxinhđẹplàmvuibấtcứlúcnào.Mộtngàykia,đangnghemộtcanữhát,hoàngtửbấtchợtlêntiếng:

-Hômnaynàngđừnghátnhữngbàicađượcsoạnsẵn.Tamuốnnghemộtbàicanàngchưahátbaogiờ.Canữylời.Nànghátlênnhữnglờicabấtchợtđếntrongđầu:KìanonxanhKìanướcxanhSôngHằngrửatrôibaotộilỗiCâyvôưucổthụngànnămvẫnnởhoaNơithônổChốnthịthànhTấtthảyđẹpnhưtranh…-Thậtvậysao?Nànghátrằngtấtthảymọinơitrênthếgiannàyđềuđẹpư?Hoàngtửcắtngangbàicatùyhứng.Canữđáp:-Cungđiệnlâuđàicủahoàngtửvẫnlàđẹpnhất.Nhưngcònbiếtbaonơikhácởtrênđờicũngbaola,cẩmtúmàconngườivẫnchưađặtchânđến.

Câunóicủacanữđánhthứcởhoàngtửýthứcvềcuộcsốngngoàiphốphườngkinhđô.Gầngũinhưthếmàhoàngtửchưamấykhinhìnngắmkỹcàng,huốnggìnhữngnơichốnxaxôi.VậylàhoàngtửquyếtđịnhsẽđithămkinhđôKapilavatthu.Nhàvuahàilòngkhiđượctinnày.Hoàngtửđãbắtđầuđểtâmnhiềuhơnđếncáikinhthànhmàchàngsẽtrịvì.Hãyđểchochàngđi.Chỉcóđiềunhàvuaxuốnglệnhchodânchúngtrongthànhsửasanglạinhàcửa,dọndẹpsạchsẽvàtranghoànglộnglẫynhưtrongngàyhội.Tấtcảnhữngngườigiànuaxấuxíphảiđượcnhốttrongnhà.Giấuđi.Tấtcảnhữngkẻđóiráchhoặcănxinbịtậptrungvàomộtkhuvựcxaphốphường,saochohoàngtửkhôngthểnhìnthấy.Phảigiấuhết.Phốphườngchăngđènkếthoa,rantiếngpháonổ.Dânchúngđổrađườngđểngắmvịhoàngtửhọhiếmkhiđượcthấy.Aiaicũngvuivẻhòreonhảymúakhixechàngđiqua.Xedựahoàngtửtớimộtnơivắngvẻ.Đólàđịaphậnnằmgiữahaikhuvựctrongkinhthành,nênkhôngđượccảhaibênđểmắtsửasang.Chínhtại.đây,hoàng.tửnhìnthấymộtngườiđànônglưngcòng,gươngmặtnhănnheo,máitócbạctrắng.Rấtlạ.HoàngtửvộihỏiChanna,ngườiđánhxengựaxemkẻkialàai.-Cógìlạđâu,thưahoàngtử.Mộtônggiàđấymà.-Giàư?Lúcnàoôngtacũnggiànhưvậysao?-Khôngđâu,xưakiaôngtacũngtrẻtrungvàkhỏemạnhnhưmọingười.Dầndần,ôngtayếuđilưngcòngxuống,rụnghếtrăngvàmặtmũinhănnheo.

Kinhngạc,hoàngtửhỏitiếp:-Chỉmộtmìnhôngtaphảichịuđaukhổ,phảigiànhưvậysao?

Chanahồnnhiênđáp:-Khôngphảivậy.Tấtcảmọingười,conđây,vàhoàngtửnữa,tấtcảđềuđanggiàđitừnggiờtừngphút.Mộtngàynàođó,hếtthảymọingườisẽtrởnêngiốngnhưônggiàkia.

Nhữnglờinàylàmbànghoàngvịhoàngtửhiềnlànhvànhạycảm.Chàngbảongườixàíchquayxeđithẳngvềcung,vộivãvàophòngriêng,mãisauvẫncònrunlênvìquáxúcđộng.Khôngphảihômnaychàngmớithấymộtngườilọmkhọmxấuxínhưvậy,nhưnghômnáychàngthựcsựbănkhoăn.Hômsauhoàngtửlạiđòiđithămmộtphốkháctrongkinhthành.Lạidiễuquanhữngphốxárựcrỡmàusắc,nhữnggươngmặt trẻ trungphấnkhởinhưngđếnmộtnơicảnhàcầmquyềnlẫndânchúngbỏquên,khôngchịusửasangdọndẹp,hoàngtửthấymộtngườiđắpchiếunằmrênbênđường,thỉnhthoảnglạihonhữngcơncorútcảngười.Channachobiếtđólàmộtngườiốm.Khôngphảiconngườilúcnàocũngốmnhưvậy.Ngườitacóthểkhỏemạnhhômnayvàđauốmvàongàymai.Cảlầnnày,hoàngtửcũngbắtđầubầnthầnnghĩngợivềnỗiđaukhổcủachungsinh.Hômsaunữa,hoàngtửđếnthămmộtkhuvựckháccủakinhthànhKapilavatthu.Saunhữngcáiđẹpđẽvàvuitươiđượcsắpđặtchàngthấymộtđámngườikhiêngcángtrênvai,trêncángcómộtngườinằm,phủmộttấmvảitrắng.Nhữngngườitheosaurềnrĩkhócthan.-Ngườinằmkiacũngốmhaysao,Channa?-Thưađólàmộtngườichếtđượcđemxuốngbờsôngđểhỏatáng.-Chếtlàgì?Hỏatángthìlửakhônglàmchongườiấybỏngvàđauđớnhaysao?-Thưahoàngtử,aiaicũngđượcsinhra,lớnlênhưởnglạcthúvàchịukhổđau,rồisauđógiàyếudần.Rồichết.Cómộtsốngườihiếmkhiốmđau,mộtsốngườitrẻlâu,nhưnghếtthảyđềuphảichết.Khihồnđãlìakhỏixácthìcònbiếtgìđếnbỏngrátcủangọnlửa.

-Trờiơi,takhônghiểunổi.Vìsaoconngườihômnaycóthểvuicườinhảymúavôtư,khimàchínhhọvẫnbiếtrằngmộtngàynàođóhọsẽphảiđaukhổvìốmđau,vìgiàyếuvàsẽchết.VềthôiChanna,nhữngđiềutanhìnthấyđãquáđủrồi.

Ngườiđánhxeđưahoàngtửvềcung.Nhữngđóahoatươitrongvườn,nhữngbàicavuinhộnmàđámcanữđanghátlênkhôngthểlàmhoàngtửkhuâykhỏađượcnữa.Chàngngồimộtmìnhtrongphòng,nghĩvềbaonhiêuđaukhổmàconngườiphảigánhchịutrongcuộcđời

**Trướcmặthoàngtửlúcnàocũnghiệnlênrõràngmộtngọnlửa.Ngọnlửangàymaisẽthiêuđốtnhữnghìnhhàiđẹpđẽhômnay.Nhữngcungtầnmỹnữ.Đámcanữvànhạccông.Vuachavàcảtriềuđình.Vàchàngvàchínhchàngnữa.Hếtthảyđềusẽlàmmồichongọnlửa.Hoàngtửchìmđắmtrongsuytư,giammìnhcôđộchếtngàynàysangngàykhác.Nămnàysangnămkhác.Mỗingàychàngmộthéohon.Nhàvuavàcảtriềuđìnhcùnglolắngmàkhôngbiếtphảilàmgì.

Tựhoàngtửtìmralốithoátchomình.Chàngxinphépvuachađượcthayđổicáikhôngkhínhàmchán.Lầnnàychàngphingựarakhỏikinhthành,vềnơiđiềndã.Đếnbênmộttrangtrại,chàngxuốngngựa,khoankhoáivìkhôngkhítronglànhthoángrộng.Mặttrờitỏasáng.Chimchóchótlíulo.Trêncánhđồngcómộtngườiđànôngcùnghaiconbòđangcàyruộng.Nhữngđườngcàygợnlênnhưsóngtrênmặtsông.Cảnhlaođộngthanhbìnhgiảitỏanỗidaydứtnặngnềtrongđầuhoàngtử.Chàngtiếnlạigầnhơn,saysưangắmnhìn.Giờthìchàngđãnhìnthấycáimàtừphíaxakhôngthểnàothấyđược.Nhữngđườngcàynhưsónglượnkiađãcắtđứtnhữngcongiunđấtrathànhnhiềukhúc,lậttungnhữngtổmối,lũmốimấtnơitrúngụbìnhyênđangxaoxácchạyrachạyvàobênnhữngxácmối.Biếtbaocôntrùngkhácnữađanggiãygiụatuyệtvọng.Màđànchimcũngkhôngchỉcấttiếngcavui.Chúnglaoxuống,mổlấynhữngthângiunquằnquại,nhữngcôntrùngđangtháochạytánloạn.Rồilũchimnhỏhoảnghốtlaovútđikhithoángthấy

bóngdiềuhâuvàlũchimlớnđóimồi.Cònhaiconbòmộng,chúngrasứckéocàylưnghằnvếtroingangdọccủaôngthợcày.Màôngtacósungsướngnỗigì,mồhôinhễnhạitrêntấmthâncháynắng,ôngtalàmviệcquầnquậtnhưmộtconvật.Mộtcáivòngkhổải,hoàngtửthầmnghĩ,cảngườithợcày,cảhaiconvật,đànchimvàđámcôntrùngkia.Tấtcảđềuquaycuồngsuốtngàyđểcóđủmiếngăn,đểđượcanlạcnoấm.Songsựthựclàmọichúngsinhđanggiếtchóclẫnnhau,làmkhổlẫnnhauvàlàmkhổchínhmình.Hoàngtửđếnngồidướibóngmátmộtcâydoi,bắtđầunhắmmắtnhậpđịnh,nhậpsâuvàonhữngđiềuvừanhìnthấy.Càngnhìnsâuvàobảnchấtđaukhổ,đầuócchàngcàngtrởnêntĩnhtạivàtậptrunghơn.Chàngđạtđượcmộtsựtĩnhlặnghoàntoànmàtrướcđâychưabaogiờđạtđượcđểtậptrungsuynghĩ.Mọichúngsinh đều kiếm tìm hạnh phúc.Nhưng hầu hết đềumù quáng vì thiếu hiểu biết, vì những tham vọng củamình,đếnmứchọkhôngtìmthấygìngoạitrừnỗikhổ.Sợhãi,thấtvọng,đóirách,tuổigiàvàcáichếtđólàtấtcảnhưnggìhọnhậnđượctrongcuộctìmkiếmtuyệtvọngnày.Màđờingườichỉchốclát.Hoàngtửkhôngcònthiếtthagìnhữnglạcthúnhỏnhoivàchóngtàncủacuộcđờitrầnthế.Chàngmuốnđitìmmộtconđườngđếnvớihạnhphúclâubền,đếnvớisựbìnhyênlâubền.Khihoàngtửmởmắt,chàngthấytrướcmặtlàmộtngườiđànôngănmặcnhưngườihànhkhấtnhưngcặpmắtsángvàthanhthản.-Ngườilàai?Chànghỏi.

-Talàmộtnhàsưkhấtthực.Tacũngđãtừngcónhàcửa,ruộngvườnvàvợcon,nhưngtađãrờibỏtấtcảđểtìmđườngđitớihạnhphúctrònvẹnvàlâubền.Hoàngtửbỏvàobátcủadusĩchútthứcănmangtheo.Chàngnhìnhúttheobóngôngtađixadần.Lạithêmmấynămsuytưnungnấu.Mộtngày,hoàngtửđếngặpvuacha.-Thưaphụvương,hãychophépconrờikinhthànhrađivàtrởthànhdusĩkhấtthực.Đãbiếtviệcnàytừngàyhoàngtửmớirađời,lạithêmnhiềunămquaphấpphỏngquansátsựbấtthường,nhàvuavẫnkinhhoàngnhưnghemộttiếngsét.Nhàvuacốghìmmìnhbằngmộtnụcười.-Saoconkhônghỏixemhômnaytronghoàngcungcóđiềugìvuithế?Conđãgặpvợconchưa?

Hoàngtửhơigiậtmình.Lòngquặnlên.Thế làđiềuchàngphấpphỏngbaolâuđãxảyrarồi.Vợchàngmangthaiđếnhômnayđãkhaihoanởnhụy.Trờiơi,conngườiloayhoaytriềnmiêntrongbểkhổthếnày,saohọcònbắtthêmnhữngsinhlinhkhácrađờicùngchịukhổvớimình?

-Thếlàthêmmộtkiếpngười,thêmmộthệlụy.Nhưngconphảiđi,conphảitìmđườnggiảithoátchomộtkiếpngười.-Concủata,concònquátrẻ,saovộinghĩđếnchuyệnsốngcuộcđờicôđộccủamộtbậcthánhthiện,Hãyởlạitrịvìđấtnướcnày,khinàovềgiàconhẳngrađithìhợplýhơn.Nhàvuanóitrongnướcmắt.-Consẽởlạinếungườihứachoconbốnđiều:ngườihãyhứarằngconsẽkhôngbaogiờgiàđi,consẽkhôngbaogiờốmđau,consẽkhôngbaogiờbấthạnhvàsẽkhôngchết,Nếungườikhônghứađượcnhưvậy,thìngườicầmtùcontrongchốnhoàngcungnàylàmgì?-Thôiimđi.Nhàvuagầmlên.Kểtừhômấy,nhàvuaralệnhcanhgáccẩnmậtcungđiệncủahoàngtử.Đámcanữvànhạccôngthìphảicahátsuốtngàyđêm.**Làmsaongănđượcmộtconngườiđãquyết.Mộtđêm,đámcầmcavàvệbinhđềulănrangủvìcăngthẳngtriềnmiên.HoàngtửvẫntỉnhtáoChàngrónrénbướcquanhữngthânngườinằmlaliệttrongcungđiệnđểrakhỏi lâuđài.Ra tớibênngoài,chàngvẫncònvươngvấn.Dùngdằng.Chàngbènquayvào,đếnbêngiườngnhìnvợconđangngủ.Chàngsẽđểlạiđâythêmmộthệlụy,conđườngrađichưahẳnđãđượcthanhthản.Nhưngcứđứnglạimãinhưthếnàythìsẽkhôngnhấcchânlênnổi.Chàngtháochiếckhăntrênvai,đắpnhẹlênngườicontraiRahularồiquayđi.

Hoàngtửđithẳngxuốngkhunhàcủangườichămsócngựa,đánhthứcChannadậy.TựchàngcóthểdắtconngựaKanthakatakhỏichuồngvàphóngđi.NhưnglầnnàychàngmuốncóChannađicùng.Hoàngtửvàngườicoingựacùngtuổi.Giữahọkhôngchỉlàquanhệchủtớ,màcòncótìnhbạn.Channarấtngạcnhiên,nhưngvẫnlấyngựa,đưahoàngtửrakhỏikinhthành.Họđisuốtđêmấy,quahếtngàyhômsaumớiđếnbênmộtcánhrừng,nơicácgiáosĩẩndậtđangở.Hoàngtửxuốngngựa,cởibỏtấmyphụchoànggiavànhữngđồtrangsức.Rồichàngcắtbỏmáitócdài,máitóccủanhữngngườidòngdõihoànggia.ĐếnlúcnàyChannamớithựctinđiềuchàngtaphỏngđoánkểtừkhihaingườirakhỏikinhđô.Channasụpxuốngchânhoàngtửmàkhóc:-Hoàngtửđịnhbỏtấtcảmàđihaysao?Xinhoàngtửhãyởlại.Siddhatthađỡngườiđánhxedậy:-Dù sớmdùmuộn thì con người cũng có lúc phải vĩnh biệt nhau thôi.Kể từ nay không còn hoàng tửSiddhatthanữa,tavớibạnđềubìnhđẳng,bởichúngtađềulàconngười.Nhưnglàmngườikhổlắm.Tamuốn tầmsưhọcđạo, tìmconđườngchấmdứtmọiđaukhổchochúng sinh.Bạnhãyvề thưavớiphụvươngtarằngnếutatìmđượcchânlý,tasẽtrởvề.Vínhưtakhôngtìmđượcthìkểnhưhômnaylàngàyvĩnhbiệt.Channamặcsứcvanxinkhóclóc,nhưngkhônglaychuyểnđượcconngườiđãquyếttâmrađi.Rốtcục,anhchàngcònphảiđổitấmdhotiquấnquanhnửathândướicủamìnhchohoàngtửSiddhatthamặctấmdhoticủaChannavào,giờđãcódángdấpcủamộtdusĩkhấtthực.Chàngvỗvàomáconngựađểchàotừbiệt,rồiđivàorừng.Lúcrađi,hoàngtửSiddhatthahaimươichíntuổi.

SavitriTavàchịJuhiđếnthẳngcungcủavợchồnghoàngtửSiddhattha.Gặpvợchàng.Coinhưnhântiệnđi

quaghéthămngườimớisinh.Mẹtrònconvuôngthếnàylàphúclộcđầynhàrồi.Takhôngnhắcgìđếnhoàngtử.Đểtựvợchàngcónóigìthìnói,tronglòngchấtchứathìcũngcólúcphảinóirađểgiảitỏa.Nhưngchịtakhôngnói.Cứxanhrớtra.Cứphờphạccảra.Nhàcóngườixalánhcõitụctheođườngtuhànhlànhàcóphúccólộc.Nhưnghầunhưnhànàogặpcảnhấybanđầucũngbànghoàngchoángváng.Ngườitachỉthấycáimấttrướcmắtmàcáiđượcchưathấyđâu.CôngchúaYasodharacònthêmcảsĩdiện.Phảiralàmsaothìđangyênấmchồngmớibỏđi.Phảilàngườikhiếmkhuyếtthếnàomớikhônggiữđượcchânchồng.Suốtcuộcchuyệntrò,chủvàkháchkhôngainhắcđếnSiddhattha,coinhưchàngđangngồinghebànluậntrongtriều,đangđigặpbạnbè,đangtrôngcoinôngdânđưanướcvàoruộng.Côngchúakhôngnóichuyệnchồngmàchỉkhoecon.Nhữnglà thằngbéRahulahayănchónglớn.Nhữnglànórấtnhạycảmvớiánhsáng,nằmtrongnôinhưthếnàymàcứluônngườingướcmắtnhìnraphíacửasổ,sợnólệchmắt,phảiđặtnôichohướngthẳngracửasổ.Khôngnóigìđếnchồng.Giấu.Rồixemcógiấumãiđượckhông.Rakhỏicunghoàngtử,chịJuhibảohaylàđigặpChannamàhỏichuyện.Chànglàngườitheotiễnhoàngtửđếntậnbìarừng.ChúngtagặpChannaởbãiluyệnngựa.Chàngvẫncònđangngẩnngơmấthơn.Chàngmặccảmmìnhcólỗi,nhưlàtòngphạmtrongchuyếnlánhđờicủahoàngtửvậy.Chàngđangbậntúibụixuamấyconngựavừaluyệnvàotrongchuồngrồidắtmộtconmớinhậpđànragắnhàmthiếc, lắpyêncương.Phậntôitớ,cócạyrăngchắcChannacũngkhôngdámhémộtlời.Khôngmộttintức.TacầnbiếtsựthểthếnàodẫnđếnviệcSiddhatthabỏđilàmdusĩ.Lâunaytavẫnmơđờidusĩ,nhưngchỉlàđểđiđóđiđây,đểthayđổithânphậnnữnhânbịgiamcầmchếtgiàxócửa.Taaoước,nhưngtachưasẵnsàngrađivàolúcnày.Giánhưchànghéravớitamộtlờibiếtđâutađãtánđồng,biếtđâutađãcùngchàngrụcrịchdọnmìnhsửasoạn.Đànbàcongáikhôngđượclàmdusĩ.Nhưngđànôngcontraiđẳngcấpvũsĩnhưchàngcũngđâucóđượclàmdusĩ.QuyđịnhđẳngcấpchỉchophépđẳngcấpBàLaMônđượctuhànhthôimà.Vậylàtavớichàngcócùngmộtxuấtphátđiểm.Chàngvượtràođượcthìtacũngvượtđược.Chỉcóđiềutakhôngbiếtchàngđivềđâu.Lênphíabắclàrừng.Đivềphíatâyphíađôngcũnglàrừngtrướckhisanglãnhthổcáctiểuvươngquốckhác.Chàngđangởrừngnàođây?ChịJuhivàtacưỡingựađiloanhquanhtrongthành.Nấnnáchưamuốnrời.Cóchúthyvọngsẽgặpđượcngườicầnhỏi.NgangquaphườngHoanLạc,tacảmthấycóánhmắtnhìntừphíasau.Quaylạithìcóthấynhữngđámđànôngbávaiômlưngongnhữngkỹnữtrướccáctửuquán.Khôngcóaiquen.Đànôngthấygáingangquabaogiờchảnhưquạvàochuồnglợn.Chonónhìn.HếtphườngHoanLạcthìcótiếnggọi.Mộttrangnamtửtừbênđườngchạyra.Devadatta.EmconcậuruộtcủahoàngtửSiddhattha.Chínhanhchàngcũnglàmộthoàngtửcủatiểuquốclánggiềng.Vuachúachúngtatừtiểuquốcnàysangnướccộnghòanọđềucóquanhệhọhàng.Khônghọhàngthìcũngcốgảconchonhauđểràngbuộcbanggiao.TađãgặpDevadattađôilần.ĐãnghechuyệncólầnanhchàngvàSiddhatthađemnhauratòađểxửvìmộtconthiênnga.Siddhatthathuộcnhiềukiếnthứcthánhhiền,chịukhóngồinghenhiềucuộcluậnbàntrongtriều,hiểubiếtnhiềuvềluật,Siddhatthađãthắng.DevadattađãnhìnthấytatừlúcởphườngHoanLạc.Chàngvừachiataymộtkỳnữởđó,khôngtiệnramặtchàota.Chàngchạybộtheochúngtachođếnđâymớilêntiếnggọi.Chúngtaghévàomộtquántràbênđường,gọimỗingườimộtcốctràsữa,vàicáibánhngọt.-LúccôngchúađiquaphườngHoanLạc,đámbạnchơicủa ta trầmtrồđệnhấtmỹnhânkiaởđâumàchúngchưatừngđượcdiệnkiến.

Khennịnh.Giọngđiệutrailơkhônggiấudiếm.-Thiếptiệnđiqua,ghémừngvợhoàngtửSiddhatthamớisinhcon.Bàchịtamừngvìcócon,nhưngcũngbuồnvìmấtchồng.

Devadattabuôngmộtcâu.Tựanhchàngkểhết.Câuchuyệnmườiphầntindượcmột.Nómangchứatrong.ấynhiềuthànhkiếnđịnhkiến.NótiếtlộtháiđộítthiệnchícủaDevadattađốivớiSiddhattha.Nhưngtalọctrongấyđượcmộtphầnsựthật.Mườibanămkếthônmàkhôngsinhcon,cặpvợchồngtưởngnhưđượchồnnhiênhưởnglạcmàkhônghềhồnnhiên.Khônghềvôtưlựnhưngườiđờivẫntưởng.Hoàngtửnhưlạcsangcõikhác.Hoàngtửhờhữngvớicõitục.Hoàngtửlàmviệcnàymàđầuócnghĩsangviệckhác.Mơmơmàngmànghâmhâmhấphấp.Khôngphảiđếnkhivợmangthairồisinhconhoàngtửmớigiởdóirađâu.Triệuchứngnàycótừlâurồi.Cũngkhôngphảichođếnnhữngchuyếnđithămthúkinhthànhhoàngtửmớibịsốcvìsinhlãobệnhtử.Chuyệnđãxảyratừlâutrướcđó.Tuổiđôimươi,mộtcôngtửtrongđámbạnbèđisănbịhổvồ,phảibámtheoconhổcảngàytrờimớicướplạiđượcmộtphầncáixác.Hoàngtửngẩnngẩnngơngơhàngthángtrời.Lạicònhỏiaicũngphảichếtthìđangsốngđâycónghĩalýgìkhông.NgườitalấycốttroanhbạnđemrãixuốngsôngHằng.Hoàngtửthìbốclấymộtítcốttrotrêngiànhỏatángbôilênngựcmình,hệtnhưmấychagiáođồcuồngtínpháiShivađàythânkhổhạnh.Vợchàngốmđauquặtquẹo,chàngthứcđêmđêmbêngiườngvợ,chẳnglàmđượcgì,nhưngcũngốmtheo.Ốmtinhthần.Lạicònhỏikiếpngườinhiềuđàyđọathế,aicóthểcứugiúptakhỏivòngkhổải.-Thánhthầnơi,anhchàngngộchữthậtrồi.Sốngnhưthếmớithậtlàkhổ,cứtựgiàyvòđọađàymìnhbằngnhữngđiềukhôngthểlýgiảinổi.

Devadattabìnhthản.Gươngmặtchàngkểchuyệnmàcứtươihơnhớn.-Hồnnhiênđi.Hồnnhiênlàmọithứđềunhẹnhàng.Dễsống.Phảikhôngcôngchúa?Tahơigiậtmìnhtrởvềvớithựctại.TangắmnhìngươngmặtsángsủabóngbẩycủaDevadatta.-Chàngnóiphải.Ngườiđờiaicũngchọncáchlàmsaochodễsống.-Muốndễsốngthìphảibớttựýthức,phảibiếtlãngquênnhiềuthứ,phảikhôngcôngchúa?TakhôngthểđưađẩyhùatheoDevadattamộtlầnnữa.Taimlặng.Nghĩlàtatánđồng,DevadattabuônglờirủtatrởlạiphườngHoanLạc.Ởđấycónhữngcanươngtàisắc,cầmkỳthihọađủvành,đủvẻ.Lãngquên.Thuốcgiảmđau.TanghetronglờilờimọccủaDevadattacảsựlôikéo.Mơhồ,nhưngcũnglàlôikéoquyếnrũ.Congáituổimườibảynhưtaaichẳngxiêulòngtrướccámdỗmơhồnhưvậy.Nhưngmàtanhớramìnhđangởđâuđangcầngì.TađangtìmhỏivềhoàngtửSiddhatthakiamà.Tabuônglạivàilờihứahẹn.Hẹnđếnnhữnglẩngặpsau.Dềndứ.Thảcâubângquơthếthôi.RồitavớichịJuhicáotừ.Chúngtakhôngvềthẳngnhà.TaquyếtđịnhnhândịpnàyđivềthànhVaranasimộtchuyến.Biếtđâuởnơisầmuấtkinhdoanhbuônbánấy,nơithànhphốthiêngtrànđầytínngưỡngấy,cóthểdòtìmđượcchúttintứcvềSiddhattha.Đêm,chúngtadừngnghỉởmộttrấnnhỏgiữađường,sánghômsauphóngngựađitiếpvềVaranasi.Đếnnơi,chúngtađếnthẳnglầumùahècủachàngYasa.Quảnhiênbậccôngtửphonglưuđâucótìmđượcchốnnàovuivẻhơncunglầucủamình.Chànglàdòngdõiđạiphúgia,chachàngđứngđầunghiệpđoànngânkhốcóthếlựcnhấttrongmấycõi.Tiềnvàonhưnước,tiềnracũngnhưnước,cảmộtdòngchảyluânchuyểnlưuthông.Chachàngxâychochàngbatòalầuđểvuithútheomùa.Mùahạ,chàngngụtrongtòalầuchìmgiữahàngchụcmẫuvườncâycổthụ.Từngđàncôngkéovàosânlầu,đậutrênđỉnhlầu,trêncácbậucửasổ.Chúnggùchúngtácchúnggáychúngkêunhữngtiếnghoanlạc.Trongđạisảnh,đámcanươngvũnữmúahátsuốtngàyđêm.Từngcặptừngđôiquấnlấynhautronghoanlạc.Đấylàkhiđámnhạccôngrũrượiphờphạcgụcxuốngngaytạichỗ.Ngủtranhthủ.Chờ.Chờnhữngvươngtôncôngtử,chờnhữngtiểuthưlángọccànhvàng,nhữngkẻchỉcóbiếtănchơitriềnmiên.Saucơnhoanlạc,họlạikéoratừnhữngcănphòngtrongkhắptòalầu,đánhthứclũnhạccông.Lạicalạivũlạitiệcrượu.Bấttận.Juhivàtabịkéongayvàocuộcchơitưngbừng.Giữađạisảnhlàmộtbểnướchìnhtrònbằngcầmthạchmàungà.Giữabểlàmộttrụđábatầngnấcnhưbacáimâmđá,hứngnướcvòiphuntừtrênphunxuống.Bểrắcđầycánhhoahồng.Đámvũnữcanươnglộivàođùanghịchtrongđó.Đámcôngtửlộitheovàovờnvãtrongđó.TavàcôngtửYasakhôngthamdự.Chúngtanửanằmnửangồi,tìlưngvàonhữngcáigốitrònêmmát,cùnguống

rượutrongnhữngcáicốcbằngbạc.-Niềmvuicứlặplạivớichànghàngngàynhưthếnàysao?Tanhấpchútrượumàchànggọilàtiêntửu.Quảlàdanhbấthưtruyền.-Niềmvuilặplạilàniềmvuinhânlênmà.Chànguốngthêmmộtngụmrượurồingãsangômvaita.Tanhấpthêmmộtngụmnữa.Rượungonnhưngmỗilầnnhấpthêmlàmộtlầnthànhrượunhạt.Thêmkhôngphảilàcấpsốcộng.Thêmcũngkhôngphảilàcấpsốnhânnhưchàngnói.Ngượclại.Tâmtrạngtalúcnàymà.Cũngnhưcáiômvaicủachàngđây.Tahờhững.Khôngphảilàtakhônghammuốn.Nhưngtrongtâmtrítalúcnàyđangcóchuyệnkhác.Ta đưa mắt cho chị Juhi. Chị cũng đang uống rượu chiều theo một công tử ở gần. đó. Chị khất lỗichàng.côngtửrồitiếnlại.-Hãyvuichơiđi,côngchúa.Niềmvuilặplạilàniềmvuinhânlên.Yasanhắclại.-Phảirồi,hãyvuichơiđi.Tatánđồng.TagỡcánhtayYasađangômngangvai,rahiệuchoJuhingồithayvàochỗcủata.Juhingồivàocùnglúctanhẹnhàngláchra.CánhtayYasalạiômngangvaiJuhi.TagậtgùnhìnYasatỏýchophép.ChàngdắtJuhilênlầu.Chịấythíchnhữngcuộcchơithếnàyvớicáccôngtửbạnta.Hễkhinàobịlôikéo,talạiđưachịấyrathaythế.Nhờvậymàđếnbâygiờtavẫncòntrinhtrắng.Chắclàsẽcòntrinhtrắngchođếnđêmtânhôn.Takhôngkìmgiữ,nhưngtacũngchưachọnđượcaitrongđámbạnbầyvuichơi.Juhithìđầykinhnghiệm.ChịấyđãđượchọcnhiềuvềnghệthuậtKama,nghệthuậtcủaThầntìnhyêu.Saunhữngcuộcgiaohoanvớiai,chịcũngkể lại tỉmỉcho tabiết.Ta thànhngười thông thạocả lý thuyếtcảkinhnghiệm.Màchưamộtlầnthựchành.Chúng ta lưu lại trong tòa lầucủaYasahaingày.Juhiba lầngiaohoanvớiYasa.Chàngnàngđềumãnnguyện.TaychơinhưYasa,lạilàconnhàđạigiàucó,bênhônglúcnàocũngđeolunglẳngmộtvậtnhưcáibaodaogăm.Đấylàdụngcụănchơicủacácchàng.Mộtkhúcruộtnoncủabòđực.Cánhthợthuộcdakhéoléobàochonómỏngranhưlụarồithuộcrồihấprồiphơi.Chođếnkhinómỏngdínhvàcóđộđànhồilớn,đếnmứccóthểthổilênnhưbongbóng.Nótrởthànhcáibaodươngvậtchonhữngcuộchoanlạc.Giátiềnngangmộtconbòkéocày,tứclàmườithỏibạc.Khôngphảitaychơinàocũngđủtiềnmuavàphôtrương.Trưngkhoecáibaobênhôngphảilànhữngtaychơisànhsỏi.Cáibaochứngtỏtrìnhđộchơibời.Cáibaochứngtỏđẳngcấp.Nhữngnàngkỹnữthượnglưutừchốigiaohoannếukhôngcónó.Cáibaolàvậttrangđiểmchochủnhâncùngvớibộcánhđắttiền.Trangđiểm.Trênbềmặtcáibao,cánhthuộcdađãvẽcôngvẽphượngvẽhổvẽrắnđểtănghưngphấnchonhữngcuộcgiaohoan.Sautrậnmâymưa,đếnlượtngườiphụnữphảitựtayđigiặtcáibaoấychongườiđànông,trướckhibướcsangmộtcuộckhác.Giặttrongsữatươi.Giặtxongphảigiữkhô,phảingâmtẩmcácloạixạhương,cácloạidiệttrùngchấtkíchthích.Việcấyđãthànhthủtục.Đãthànhmộttậpquán.JuhimấyhômấyphảibalầnđigiặtcáibaochoYasa.Trênđườngvề,chịchobiếtcáibaocủaYasavẽhìnhrắnthầnNaga.Chàngtinrằngchàngcósứcmạnhcủatinhxà.Nhưngđólàchuyệnngàyhômsau.Cònkhiấytađãkéochiếcgốidựađếnkêsátcáicộtđácẩmthạchmàtựalưngvào.Tangắmđámtraigáiănchơiđangvờnđuổinhautrongbểnước.Ngaygiữađạisảnhhọhồnnhiênphôbàycuộcănchơi.YasacũngđãdắtJuhilênlầu.Lẽrataphảithếvàochỗcủachị.Nhưngtrongđầutalúcnàychỉcóhìnhảnhmộtchàngtraiđẹpđẽđầysứcsốngđãtựbỏtấtcảđểđivàorừngsâu.Haimươichíntuổiđãbắtđầusốngđờikhấtsĩ.BàLaMôngiáocoiđólàtráitựnhiên.Chàngcắtngắnquãngđời thứ hai trong bốn quãng đời củamột con người chân chính.Quãng đời thứ nhất làBrahmacharya,quãngđờisinhralớnlên,theothầyhọcđạo,đượcphépkéodàichođếnnămhaimươilămtuổi.QuãngđờithứhailàGrahasthya,họchànhxong,trởvềlấyvợsinhcon,hưởngđờidụclạc,làmănsinhsống,

dựngvợgảchồngchoconcái.QuãngđờithứbalàVanaprastha,ngườitaởtuổixấpxỉngũtuần,đượchưutrí,luivềthiềnđịnh,chấmdứtmọiràngbuộcmọihammuốntrầntục.QuãngđờithứtưSanyas,bắtđầuxalánhcõitục,cóthểtừtuổingũtuần,từbỏtàisảntướchiệuphẩmhàm,lênđườnglàmdusĩtìmkiếmgiátrịtinhthần.CứtheođóthìhoàngtửSiddhatthađãđốtcháygiaiđoạn,đãkhôngchịuhoàntấtquãngđờithứhaiquantrọngnhất.Chàngđãđitắtđểtớingaymụctiêumàchàngmuốn.Taướcđượcbỏhếtmàrađi,đượctựdonhưchàng.Uốngrượutrongcốcbạc,lưngtựavàocộtđácẩmthạch,takhôngnhìnthấynhữngcảnhdụclạctrướcmắt.Tanhớvềnhững lầnmộtmìnhmộtngựa lầnsangKapilavatthuđểnhìn thấyhoàng tửmột látcho thỏa.Chàngkiarồi.Ngồimộtmìnhbênhồnước.Chàngkiarồi.Ngồimộtmìnhbêncánhđồngtrôngcoihướngdẫnnôngphu.Chàngkiarồi.Ngồimộtmìnhtrướcđồngcỏbátngát.Đốaibiếtchàngnghĩgìtrongđầukhitaphóngngựatới.Lầnđầutiênta làmnhưtìnhcờrongchơiđếnđóthìgặpchàng.Taphóngngựamấyvòngxungquanhchỗchàngngồi.Nhữngvòngtròndầnthuhẹplạichođếnkhitađếntrướcmặtchàng.Tanhảytừtrênlưngngựaxuống,dángvẻnhưmộtđứacontrai.-Trờiơi,côngchúa,lớnbằngnàyrồiư?Chàngvộivàngđứngdậychàota,chắphai taythànhbúpsentrướcngực.Giọngđiệunhưmừng,nhưnggươngmặtlạinhưlấylàmtiếc.Lớnnhanhvậyư?Thếlàđãđánhmấttuổithơvôtưlự.Cảmộtcuộcđờidằngdặcphíatrướcđangchờ.Tangồixuốngbênchàng.Lúcnàychàngmớiđểýđếntrangphụccủata.Khôngquấnsaomàáochènquầnxắnống.Nhưmộtđứacontrai.Đầuđộikhănxếp.Nhưmộtđứacontrai.Cáikhănxếpmàuđỏcắmgợilôngcôngchínhlàcáikhănhoàngtửtặngtatronglễchàngkénvợnămnào.Tacấtgiữnónhưmộtthứtàisảnriêng.Tậntrongchiếcrươngđựngđồnữtrangcủata.Mỗilầnphóngngựasanggặpchàng,talạiđộicáikhănxếpấyvàănmặcnhưmộtcôngtửmớilớn.-Savitri,xemranànglúcnàocũngtrànđầyniềmvui.Chàngnhẹnhàngnói,thaychomộtcâuhỏichuyệnxãgiao.-Siddhattha,thiếprấtvuivìđượcgặpchàngnhưthếnày.Tanóithậtlòngmình.Mộtthoángnghĩngợithoángquatrongmắtchàng.Chỉthếnàycũngđượcgọilàniềmvuiư?Niềmvuiấytannhanhnhưlớpsươngmùkia.Sauđólàtriềnmiênnhữngđiềutạmbợnàythaythếchonhữngđiềutạmbợkhác.Cáichàngcầnlàmộtniềmvuilâubềncơ.-Gặpnàngtacũngvui.Nànglàmtanhớlạicáingàytahồnnhiênchonàngchiếckhănxếp,hồnnhiêntraonhẫnchovợta.-Vợchàngrasao?-Vợtachắclàcũngbuồn.Nhưta.Nhưmọingườitrênđời.-Saochànglạinóithế?-Lớnlênnàngsẽhiểu.-Thếbâygiờthiếpchưalớnhaysao?Tuổimườibảynhưthiếp,cónàngcôngchúalánggiềngđãconbồngconbếrồi.Tacườiphálên.Cườikhanhkhách.Hoàngtửcũngvuilây.Chàngcườilặnglẽ.Thếlàtanhảyphắtlênngựa.Tamuốnlàmtròchochàngvuihơn.Taphingựaraxarồigiậtcáikhănxếptrênđầunémxuốngđồngcỏ.Taphóngngựachạyvòngquanhcáikhăn.Nhữngvòngtrònnhỏdầnnhỏdầnlại.Khiphóngquachỗcáivậtmàuđỏrơitrêncỏ,haichânquắpchặtmìnhngựa,tabuôngthõngthântrênxuốngchộprấtnhanhcảikhăn,độilạilênđầu.Lầnthứnhất.Lầnthứhai,tathõngngườixuốngnhặtcáibìnhnướcbằngđồngcủachàng.Lầnthứba,tanhấccáikhănxếprakhỏiđầumìnhchụpgọnlênđầuchàngrồilaotítraxa.Cười.Cườinhưchưabaogiờđượccười.-Savitri,ngườinhưnànglẽraphảiđượchưởnghạnhphúclâubền.Tacũngvậy.Mọingườicũngvậy.Saochànglạinóithế?Lẽraư?Chẳnghóaratấtcảchúngtađềuchưacóđượchạnhphúclâubềnhaysao?Lẽra?Đếnhômnaythìtalờmờhiểucâulẽracủachàng.Phảiđếnkhihoàngtửbỏđirồi,tamớibắtđầu

hiểunhữngđiềuđãnungnấutừlâutrongđầuchàng.**Mấyngàytađivắng,vuachađãsắpđặtxongviệcgảchồngchota.Cảhoànggialolắngvềta.Nhưlàhơnmườinămtrướccảhoànggia lo lắngvềchị ta.Conchịnóđicondìnólớn.Conchịngàytrướcđãlàmộtconngựabấtkham.Conembâygiờcònbấtkhamhơn.Khôngyêncươngkhônghàmthiếc.Chạylồngkhắpnơinhưmộtconngựavía.Đànbàphảiởđâuyênđó.Ngườiđẳngcấpcầmquyềnphảiởđâuyênđó.Đâucóphảilàdusĩmàlangthangkhắpnơithỏachíkiếmtìm.Đạosưbẩmbáovớiphụvươngta:-Côngchúađiđứngvẩnvơchỉvìnàngđượcnuôngchiềusonrỗi.Langthangnhưvậylàhủydiệtđứchạnh.Phảikiếmchồngchocôngchúa,thếlàvánđóngthuyền,ngựacóyêncương.Vuachagậtgù:-Đạosưnóiphải.Việckiếmchồngchotabắtđầungay.Màcũngchẳngphảikiếmtìm.Sẵncóđấyrồi.Vừamớicómộttiểuquốcđịnhthoátrakhỏivòngảnhhưởngcủađạivươngta.Viênđạitướngchỉhuyquânđôibênấylàngườicủađạivươngta,kịpthờimậtbáovề.Đạivươnglậptứcchuyểnquânsang,baovâytrongthànhngoàinội,nộibấtxuấtngoạibấtnhập.Phátanâmmưulykhai.Tấtthảyđạitướngcầmquâncủacáctiểuvươngquốclánggiềngđềulàngườidođạivươngtabổnhiệm,quyềnlựccủahọtươngđốiđộclậpvớicácnhàvuabênấy.Vuakhôngthểdùngquânđộiphụcvụâmmưuriêngcủamình,nếunóđingượclạilợiíchcủađạivươngtốicao.Tướngcũngkhôngthểâmmưuphếtruấtnhàvuanếukhôngcólệnhcủavịđạivươngtốicao.Vịvuatiểuquốcấybịbaovâykhốngchế,cónguycơbịđạivươngtruấtngôi,phảimanglễvậtsangtiếncốngđểsámhốivàxinkhôiphụchòahiếu.Phụvươngtacũngrộnglượngmàthacho.Bâygiờ,đạosưxinphụvươngtabanchovịtiểuvươngấymộtđặcân:gảcôngchúacholão.Lãotuổisáumươi,cóhaihoànghậuvànhiềuthiếpyêu,nhưngcholãolấythêmnàngcôngchúamườibảytuổi.Ràngbuộclãobằngtìnhcảmgiađình.Cáchấygiữcholãokhôngbaogiờcóýđồtrốntránhvòngảnhhưởngcủađạivươngta.Cáccôngchúalàtàisảncủamộtôngvua.Cáccôngchúacònlàmiếngmồiđểgiữnhữngtiểuvươnglánggiềngởngoanngoãntrongnhữngcáilồngsoncủamộtđạivươngthaotúngtoàncõi.Chỉmấtvàingàydànxếp.Dướitayquốcsưđồngthờilàđạosưcủata,saotrêntrờicũngđượcsắpxếpvàovịtríhòahợp.Tửvicủatavàvịtiểuvươngkiahòahợp.Sốngcùngnhauđếnlúcđầubạcrănglong.Trờiđấtơi,lãođãsáumươi,tuổiấynhiềungườiđếnhàmrăngcũngchẳngcòn,mộtsợitóccũngthànhcủahiếm.Nhưnglãotiểuvươngnàyvẫncònvượngkhívẫnsẵnsàngchonhữngmâymưa.Xongtửvithìđếnchọnngàylànhthángtốt.Phảilàmngay.Lậptức.Ngàytốtnhấtlàngàygầnnhất.ChịJuhivàtavềđếncungcôngchúathìđượcbiếthaingàynữasẽlàmlễcưới.Tađãđịnhđậppháphảnứng.TađãđịnhthuvénđồđạcnửađêmphingựatrốnđinhưhoàngtửSiddhattha.Giámàbiếtđượcchínhxácchàngđangởtrongcánhrừngnào,tađãbỏngayđếnđó,tìnhyêucủatasẽlôikéođượcchàngvềlạicõitục.Nếuchàngkhôngvềthìtacũngởlạiluônvớichàng,tasẽnângkhănsửatúichochàng,chàngcứviệcchuyêncầntìmkiếmtâmlinh.Cácbậcđạosĩcaotrọngđôikhivẫncónhữngbàvợsănsóchọtrongnhữngẩnviệnđấythôi.Nhưng.Đờikhôngđơngiản.Đờimờmịtnhưlúcnhánhem,khiđãhếthoànghôncònbóngđêmvừamớingậpngừngbuông.Tađitìmkiếmchànggiữabaorừngrậmâmuthìtasẽphảituyệtvọng.Đậpphákhôngđược.Trốnđikhôngđược.Tachỉcònbiếtkhóc,ainấycũngtưởngtakhócnhưmộtđứacongáiđứchạnhtrướclúclấychồng,cônàngkhócvìquyếnluyếntổấmcônàngsinhravàlớnlên.Cướixinđànghoàngmàvộivàngnhưcướichạytang.Mộtđoànđiđóndâukéodàisuốtnămchụccâysố,từkinhđôbênấysangkinhđôbênnày.Chúrểáomũtrắngtuyền,cưỡimộtconngựatrắngđiđầu.Trònglòngômthêmmộtthằngbémặctoànđồtrắng.Trắng.Phongtụctrớtrêu.Nhữngthứấylàdànhchomộtchúrểtraitân.Cònđây,mộtôngtiểuvươngcócảtrămthêthiếp,lănlócquatayôngcảđốngđànbà,trắngtrongnỗigìnữa.Sauconngựatrắnglàbốnthớtvoi,haithớtlàlễvậtchonhàgái,haithớtsẽđưadâurểvềnhàchồng.Mộtđoàncavũtoànđànông,đànđịch

trốngpháchtưngbừngtrênsuốtnămchụcdặmđường,nămchụcdặmđườngđihếtnửangày.NhữngbàicavềhoàngtửRamavànàngSita.NhữngbàicavềđứcthủychungcủanàngSavitritrongthầnthoại.Hêhêhê.RamRamRam.BàicavềthầntìnhyêuKamavànhữngmũitênbắnbừaphứavàonhữngkẻvôtìnhbắtgặp.Hátsuốtnămchụcdặmđường.Đoànđóndâuchỉtoànđànông,hoàngthânquốcthích,bạnbèđạidiệncủacáctiểuvươnglánggiềng,đámtùytùngcảnhvệ.Củangonvậtlạmangtheolàmlễvật.Cònnữa.Nămtrămconbòđực.Nămtrămngựa.Nămtrămcừu.Nămtrămdê.Haimươiphầntrămtrongsốấylà lợinhuậncủatếsưtriềuđình.Đàngiasúccủaôngtavốnđãănsạchcỏtrênnhữngthảonguyênquanhkinhthành,giờmỗingàylạicàngsinhsôinảynở.Màcôngtrạngcủaôngtalàgì?Làxeduyênchỉthắmchotalấymộtônggiàsáumươihaysao?Đámrướcdừnglạichỉnhđốnhàngngũởquảngtrườnghoàngcung.Tấtcảxuốngxexuốngngựa.Chỉcònmộtmìnhchúrểômthằngbévẫnngồitrênlưngconbạchmã.Ngựađượcdắtquavườnthượnguyển,tiếnvềphíacungcôngchúa.Tađượctrangđiểmmấtcảmộtngày.Sarimàuđỏ,khăntrùmđầuchemặtmàuđỏ,màuđỏchúcphúcchocôdâuvàcuộcđờiphíatrướccô.Trướcngưỡngcửacungcôngchúa,nghithứccầunguyệndwarapujabắtđầu.Tếsưquệtlêngiữahaihànglôngmàycủachúrểmộtvệtsonđỏcầumaymắn.Nhữngngọnđènbằngđồnghoahoatrướcmặtchúrể.Lửalàthiêngliêngthanhsạch.Lửatạohàoquangchochúrể.Đoàntháptùngrướcdâuđượcănuốngnhậunhẹtlinhđìnhtrongvườnthượnguyển.Còntrongdinhcôngchúa,lễkếthônchỉcóđôibangườithâncậnđượchiệndiện.ChịJuhiluônkèmchặtta,nhắcnhởtanhấcchânrasaochokhỏigiẫmvàogấusau,chođầukhôngngẩngcaoquá,chotakhôngđượcvùngvằngphảnứngvớilễnghiphứctạp.Đènhoangậptrongphòng.Chóilóa.Mùitrầmmùihoahồnghoanhàixộclêngaygắt.Juhichỉchỗchocôdâuchúrểngồixuốngbênmộtlòlửacúng.Lửathiêngđãđượclàmlễkhơilêntừtrước.Vịtiểuvươngvàtangồixếpbằngcạnhnhau.Mộtbênlàphụvươngvàmẫuhậu,chamẹta.Bênkialàvịquốcsư.Tanhớlờiôngchamẹcũngkhôngbằngthầy.Cũngđúngthôi.Chamẹtađâucólàmđượccácvỉệcphùphépchohailásốtửvicủachúngtahợpnhau.Thầybảohợpthìnóhợp.Thầybảothếnàothánhthầnnghethếấy.Thầyvẫnbảođámmônsinhchúngta:không có thầy làm sao có thánh.Thì đây, thầyđanggọi thánh thầnvề.CúngThầnCủaCải vàTríTuệGaneshatrước.GaneshalàcontraicủaShivavàParvati.Shivacólầnđixahàngnămtrời,khiđicontraicònbétílúctrởvềShivathấybêncạnhvợcómộtchàngtraikhôingôtuấntú.TínhkhíhungbạocủaShivathìaicũngbiết.Khônghỏihanđôihồi,Shivatuốtgươmchémbayđầuchàngtrai.Chémxongmớibiếtmìnhnhầm.ContraiGaneshacủamìnhđấychứphảiaiđâu.Shivachỉcònmộtcáchsửasai:ôngthềsẽlấyđầubấtcứailàngườiđầutiênđiquacửanhàmìnhđểlắpchocon.Vừanóixongthìmộtconvoixuấthiện.TừđóGaneshaphảimangmộtcáiđầuvoi.Nhưngđólàmộtvịthầnthôngkimbáccổ.NhiềukinhsáchdoGaneshachấpbút.Đócònlàvịthầnđemlạicủacảichodânchúng.ĐámcướinàocũngphảibắtđầubằnglễcúngGanesha.-ConcầuthầnGaneshabanchocủacải.Tếsưngânnga,tayrẩymộtthìabơtinhkhiếtvàongọnlửa.-ConcầuthầnGaneshabanchocủacải.Tavàchúrểhọatheo.-DângphẩmvậtchothầnGanesha.Tếsưnhắc.Nhưcáimáy,vịtiểuvươnglàchúrểbốcmấyhạtgạonémvàolửa.-Dâng.Tếsưgằngiọngvớita.Đếnthếtamớirẩyvàolửamấyhạtmuối.Muốigặplửabắntanhtáchvềmọiphía.-ConcầuGanesha,concầuchưthiênxuatanmọitrởngại,chođôilứahạnhphúcđờiđời.Tahầunhưkhôngnghe thấygìnữa.Tabịxoayvầnsuốtcảmộtngàyvớinhữngphấnnhữngsonnhữngnướchoavòngvàngnhẫnbạcxốngáotầngtầng.Tacónghĩchẳnglànghĩvềnhữngcáiđó.Khôngnghĩthếthìđầuóccũngtẩysạch, trốngrỗng,nghỉngơi.Thỉnhthoảngđượctếsưđánhđộngbằngnhữngcáigằn

giọng.Dâng.Giậtmình,némgạomuốivàolửa.Dâng.Lạigiậtmình,láinémbộtmàunémmuốivàolửa.Dâng.Bảodângthìdâng.Takhôngchọngì,cứchọnmuốimàném.Mộthạtmuốinổđánhtáchbắnvàomắttếsư.HêRam.Ôngtabậtthấtlên.Quăngvộithìabơtinhkhiếtđưataylêndụimắt.Càngdụicàngxót,càngdụicàngnhòenhoẹtnướcmắt.Chúrểnínthở.Phụvươngvàmẫuhậutanínthở.Lờicầunguyệnlênchưthiênbịđứtđoạnlàđiềukhôngmay.HêRam.Tếsưlạibậtlênmộtcâucảmthán,lầnnàykhẽhơntrước.Mộthạtmuốithìlàmgìmàtrầmtrọngthế.Ôngmuốndiễncáisựkhónhọccủanghềgiaolưuvớithẩnthánhđóthôi.Làmnghềnàothìtựphônghềấylàtrọng.Làmnghềnàotựtônnghềấylànhất.Ngọnlửatronglòtếkhôngđượcrẩythêmdầubơ,lửahạdầnhạdầnxuốngnemnépdướiđáylò.-ThầnLửaAgningạingầnđưa lời thỉnhcầucủa thầy lênchư thiên.Lễcúngxemrakhông thể tiếp tụcđượcrồi.Tếsưphán.-Lạythầy,thánhcũngphảinhờđếnthầy.Chúrểđáplời.Mộtvịtiểuvươngcònphảinóiđếnthế.-Đúngrồi.Thánhcũngphảinhờđếnthầy.Chamẹtađồngthanh.Mộtvịđạivươngvàhoànghậucũngphảinóiđếnthế.-Chứsao.Thánhcũngphảinhờđếnthầy.Nhưngmàthầyđangbốirốiquá.Tếsưthôidụimắt.Mắtvẫnđỏkè.Bốirốigì,mộthạtmuốiconconvàomắtchứbốirốigì,uyểnngữlàđộcquyềncủakẻcóchữ.Rồitếsưchốngtaydợmchânnhưsắpsửađứngdậy.Mọilễcướithôngthườngmàtếsưbỏnganglàcoinhưhỏng.Tửvihòahợpcũnghỏng.Chưthiênđãchấpthuậncũnghỏng.Mấtđứtbaocônglaomộtmaixếpđặt.Lạivẫnphảinộpphạtnộpthùlaochothấykhônghaohụtmộtcắcbạc.Thôi,chẳngcướithìđừng,tathựcsựchỉmongđượcnhưvậy.Bỗngnhiên,tếsưngừngcửđộng.Ởtưthếnửangồinửasắpđứngdậy,ôngquaysangta.Ôngbắtnhậynéthânhoancủacôdâu,ôngbènhỏi:-Côdâu,concóbằnglònglàmvàtiểuvươngkhông?Giọngthậttrầmấm,thậtôntồn.Ôngthừabiếttachỉmuốnmãimãilàmmộtconngựahoangtungtăngtrênthảonguyên.Ôngthừabiếttaliêntụcnémnhữnghạtmuốivàolửa.Ôngthừabiếtcáiánhmắtbừngvuicủatakhổôngsắpbỏnganglễcúng.-Lạythầy…Talàmravẻngậpngừngeấp.Mộtlúcrồimớinóitiếp:-Lạythầy,làphậngái,conxinnghetheosựsắpđặtcủasongthânphụmẫu,conxinnghelờithầy.Thầnthánhchẳngbằngthầy.Tếsưgiấuthậtkhéotiamắtthấtvọng.Ôngkhôngcócớđểphánganglễcúngchođâurể.Nhưngrấtnhanhôngchuyểnbạithànhthắng.Ôngphẩytayđứngđậy.Nghỉ.Nghỉđã.Chothầytĩnhtâmđàmphánvớichưthiênthầnthánh,xemcácđấngcóchịunhânnhượnghaykhông.Tếsưđisangphòngbên.Bánhkẹohoaquảbàyđầytrongphòng.Thầynhặtmộtquảdoihồngtươicắnngậpmiệng.Tráidoimọngnướcvỡtanhtáchchảynướcxuốngngựcáothầy.Phụmẫutavàchúrểtheosátthầyhạgiọngnănnỉ.Ngoàikiađámcầmcavàdânchúngvẩncaháttưngbừng.Họchẳngbiếtkhôngkhíngộtngạtkhóihương trongnày,chẳngbiếtđámcướicó thể tanbấtcứ lúcnào.Đó làdanhdựcủahaivươngtriềucủahaiđấtnướcchứchẳngchơi.Đócóthểlàkhởiđầuchoxíchmíchmớigiữahaiđấtnước,thậmchícóthểlàchiếntranhquấyphánơibiêngiớiphêngiậu.Nhưngtronglúcthuyếtphụctếsư,khôngaiđộngchạmđiềutếnhị.Chỉcóchúrểnhờthầybẩmhộvớichưthiêngrằnglễvậtsẽhậuhĩhơn.Phầncủathầycũngsẽnânglên,mỗiloạigiasúcnămconnânglênthànhbảycon.Rồitámcon.Rồichíncon.Đếnmườiconthìthầyphẩytay:-Đểthầygửitặngcácđấngchưthiênhaicon.Vậylàmườihaiconmỗiloại.Mayracácđấngsẽrộnglượngkhôngthèmchấpnhặt.Thỏathuận.Ngoài

kiavẫnđànvẫnhátvẫnnhảymúacuồngloạn.Ngườidânxứnàykhôngbaogiờthôihátthôicườithôinhảymúa.Khổmấycũnghátmúa.Khổmấycũnghộihè.Mộttuầnbảyngàythìcóđếntámngàylễ.Lấycáitưngbừngvôtưlựlàmliềuthuốcgiảmđauchốngtrảkhổải.Lễcúnglạitiếptục.Tếsưrẩyvàolòmấythìadầubơ.Lửalạibùngbịnónhảynhót.Tếsưlấymộtbăngvảihơquatrênngọnlửavàđọcthầnchú.Băngvảiđãthànhthiêngliêng.Tếsưbuộcmộtđầubăngvảivàoáosaucủata,đầukiabuộcvàoáochoàngchúrể.Thắtbuộcphuthê.Thầnlinhchứnggiám,sợidâyấykhôngỡkhôncởi.-Dâng.Chúrểnénvàolửachútgạochútbỏngngôchútbộtmàu.Talạinémvàolửamấyhạtmuối.Tanhtách.Lầnnàynóchẳngbắnvàoai.Vàoaithầycũngmặc.Phụvươngđứngđậy.Tấtcảđứngdậy.Chatacẩmtaytađặtvàotaychúrể,kểtừgiờkhắcnàyngườiđãgiaophósốmệnhcongáichovị tiểuvươnglàconrểnày.Này.Hãycầmlấyvàhãylotínhchocongáitamộtcuộcđờihạnhphúc.Ngươiđọckinhcầuphướcchocặpvợchồng.Chúrểchậpbàntayvàobàntaycôdâu.Giữahaibàntaylànhữngchiếclámehendiđãnghiềnnát.Giáosĩlạilấymộtbăngvảikháchơhơtrênlửakèmmộtcâuthầnchú.Cầuxin.Cầuxin.Cầuxin.Băngvảiđượcquấnquanhhaibàntaydâurểmấyvòng,saucùngthắtlại.Khôntháokhôngỡ.Vịtiểuvươngdắttaytađibảyvòngquanhngọnlửa.ĐivớinhaubảyvòngcósựchứnggiámcủaThầnLửa.Lửađủdầunhảynhóthânhoan.Tađitheochúrểnhưtrâubòbịdắtđi.Thụđộng.Thôithìnhắmmắtđưachân,đếnđâuthìđến,lấychồngrồiđâucóphảitakhôngđượclàta.TếsưvangvangđọckinhVệĐà.Chamẹtavangvanghọatheo.Talẩmnhẩmtrongmiệng:Concầuxin.Concầuxin.Cầusaonhữngnghilễnàymauchấmdứt.Bảyvòng.Xongđượccáilễcúngchocảđờingườiđànbà.Đámcướikéodàibảyngày.Cảhaihoànggiavàhaiđấtnướctưngbừngcamúatrongcảbảyngày.Rượuđổnhưsuối,bánhtráinhưnúi,hoangậpthànhthảmdàykhắpmặtđất.Trongbảyngàycôdâuchúrểbịgiữởhaicănphòngriêng.Bêndâuchỉcótoànđámbạngáivànhữngngườiđànbà.Bênrểchỉcóđámbạntavànhữngngườiđànông.Đêmtânhôntừtừtrườnđếnnhưmộtconrắnđãnhắmđượcmồi,biếtkhôngtrượtđiđâuđược.Khôngtrượt.Chínhvìthếmànócứđếntừtừ,đếndềnhdàng,đếntuầntựtừngbước.Hônnhânnhiềungàycủaxứnàycócáilýnhưvậy.**Tânhôn.Dâurểđãđượcđưahếtvềbênnhàtrai.Mộtđámrướckéodàisuốtmấydặmđrườngđưatavềbên tiểu vươngquốc của chồng.Tânhôn.Dâu rể đượcđưavề gặpnhau trongphònghợp cẩn.Vị tiểuvươngchắptaytrướccôdâukhấnmấylờitrướckhicẩntrọngtháomạngchemặt.Mắtôngsángbừnglên,cáisángbừngđủthaychonhữnglờitántụng.Ôngkhôngcấtgiọngtánnịnhnhưđámtraitrẻmàchỉhânhoandắttaytađếnngồibênbồnnướcbằngcẩmthạchtrắngởgiữaphòng.Uốngvớinhaumộtcốcrượubằngbạc.Hútvớinhaumộtđiếucầnsatừcáicầnđiếucongcongnốivớibìnhbát.Cơnđêmêngấmdầnđủchotatựtrútbỏxiêmy,cởicảmũáochoôngnữa.Ôngdắttaytabướcvàobồnnướcchạmkhắchìnhcáctiênnữapsaralồlộkhoethântrongchấtliệuđátrắng.Bồnnướcrảiđầycánhhoahồng.Nhữngcánhhoa trôingữanhư thuyền,mỗichiếc thuyềnđọngmấyhạtnướcnhưngọc.Nhàvuangồi trên thànhbồn,nhúnghaichânvàotrongnước.Tangậphẳnmìnhtrongbồn.Tanhấctừngbànchânônglênđểxoabóp.CáchthứcnàychịJuhiđãdặnđidặnlạitatừngbước.CólầnchịcònkéomộtgãtraitrongđêmănchơicủachàngYasarachochịxoabópthịphạm.Xoavuốttừngcáihuyệthưngphấntrênbanchân,tiếndầndầnlênbụngchân,lênđầugốilênbắpđùi.Cẩntrọng,chuđáo,chichút.Khôngvộivàng.Nhưthểtacócảđờiđểlàmviệcấy.Juhitừnglàmchogãnọ,bâygiờtalàmchonhàvuachồngta.KhinhữngngóntaycùngcảhaibàntaytrườnđầnlêncaođếnđủđộthìgãtraikiađãvồlấyJuhingaytrướcmắtta.Khôngthểchờlâuhơnđượcnữa.Bâygiờnhàvuacũngvồlấyta.Ônglaovộiđánhùmvàotrongbểnước.Nhữngcánhhoahồngdềnhlênđếncổđếnmặt.Chúngtaquấnlấynhauvằngquavậtlại.Đólàkiểuđầutiên.Nagabadha.Kiểurắn.Tacóthểlàhọctròtồicủađạosưtrongnhữnggiờkiếnthứckinhsử.TachắcchắnlàhọctrògiỏicủaJuhi.Cầuchochịanlànhtheotasuốtđời.Nhữngkiểucáchnóngbỏngnhấtchịdạychotađãkhéodụngtrongđêmtânhôn.Nàolàrắn.Nàolàngựa.Nàolàvoilàhươu,thậmchílàkiểucủa

ong đất.Những là naga, hadavaka, hastika, harina, bhamara.Ta làm cho nhà vua quay cuồng, nhà vuachoángváng,nhàvuarunglắc,nhàvuavậtvãtêliệt.Hômsaunhàvuabỏmộtbuổithiếttriều.Cácvịthượngthưngồỉchờnửabuổichođếnkhicólệnhhoãntriều.Cácvịravềrâmrancườinói.Hoàngthânquốcthíchhânhoan.Dânchúngnghỉmộtngàylàmviệclạihòreoănmừng.Dụclạcmãnnguyệnhứahẹnmộtnhàvuabìnhổntâmtính,trongthànhngoàinộihiềnhòa,đấtnướcbìnhyên.Đólàtachưadụngđếnbaonhiềukiểubaonhiêucáchkhác.Tavẫngiữlạilàmvốnvàsẽchidùngdầndần.Tasẽlàmchovịvuanàylănlóctrongchăngốihoàngcung.Đêmthứhai,takhônglặplạicáchmôphỏngcácgiốngloàitrongtựnhiên.Bâygiờlànhữngđộngtáclaođộngvuichơicủadângian.Nhữnglàthắtnút.Nhữnglàchơiđu.Nhữnglàkhuấysữa.Nhữnglàgiãgạo.Lànhữngbandhura,prenkha,dadhyataka,mausala.Thêmnhữngbuổisángnhàvuakhôngrakhỏilongcung,thậmchíkhôngrakhỏilongsàng.Nhữngngàynhàvuanửatỉnhnửamộng,đêmêlờđờmộngdu.Nhưngrồivuatỉnhmộng.Mộtsángôngngồiphắtdậy,chồmrakhỏigiươngnhanhlạlùng.Ôngbậttấmthânxươngcốtkẽokẹtthậtnhanhnhưbịaiđónắmcổlôiđi.Ôngthoănthoắtđirađivàokhôngđểchovệbinhdìu.RồiôngđuổichịJuhivàtấtcảđangđịnhxúmlại.Chỉcònôngvớita.Ônghútmộtđiếucầnsarồihầmhầmnhìnta:-Nàngquásànhsỏichuyệnchăngối.Nàngthúthậtđi,trướctanàngđãbaonhiêulầnphạmlỗi.Lỗilạicònbaonhiêulần?Thìranhữngngàyđêmêvừaquavẫnkhônglàmchokẻghentuôngtronglòngnhàvuathôihậmhựccắnxé.Hiểubiếtcủatakhônglàmcholãothụđộnghưởnglợimàchỉgâyramộttâmtrạngngờvực.-Đứcvuathừabiếtthiếpvẫncòntrinhtrắng.Takhôngnóinhiều.Tacốnénmộtphảnứngđáođể.-Tabiết.Tấmkhăntrinhhuyếtvẫncònkia.Nhưngtháiđộchủđộngcủanànglàmchotangờvực.Ngờvực.Kệlão.Nếumuốnlãocóthểmangtheonỗingờvựcấychođếnhếtđời,chođếnkhiđigặpchưthiên.-Đứcvuaphảibiếtrằngthiếpđượchưởngmộtnềngiáodụctửtếcủahoànggia.Nềngiáodụcấycódạynhiềuvềdụclạc.Trẻemxứnhiệtđớinàyphátdụcsớm.Bégáicóthểmangthaitừtuổilênmười.Bégáicóthểđượcgiáodụcvềdụclạctừkhitheothầyhọckiếnthứcthánhhiền.Nhưngđólàlýthuyết.Nhàvuacảmthấyvốnhiểubiếtchăngốicủatacònhơncảlýthuyết,nhưngnhàvuakhôngcóbằngcớ.Saumấynămchungsống,nhàvuavẫnkhônglàmsaobắttathúnhậnđượcđiềugìnhưôngvẫnnghingờ.Cólúcôngcàocấu.Cólúcôngcắnvàonhũhoacủatađếnbậtmáu.Cólúcôngbópcổtađếnsuýtchết.Tacàocấulại.Tacắnxélại.Tađạpôngbậtngữatrênlongsànghoặctrongbồntắm.Tathậmchícòngiậndỗicựtuyệtôngtrongnhữngcơndụclạclàmlành.KhôngbaogiờtakhaithậtvềbíthuậttìnhyêucủachịJuhi.Khôngkhaivềnhữngngónthịphạmcủachịcònhơncảthựctếmàmộtngườiđànbàcóthểtrảiqua.

ĐứcPhậtHoàngtửSiddhatthanhìntheohútbóngChannaphingựatrởvề,dắttheocontuấnmãKanthakacủa

chàng.Chờchođếnkhingườingựakhuấthẳn,chàngmớiđivàorừng.Trongcánhrừngấycórấtnhiềuthiềnviệncủacácnhàhiềntriết.Siddhattha tìmtớihọxinhọc.Nhữngđiềuhọdạyrấtcóích,mởthêmchochàngnhữngcánhcửavềphíacuộcsốngbìnhdân,vềcáchthuphụctínđồvàquảnlýgiáođoàn.Nhưngkhôngmộtaichỉđượcchochàngconđườngđạttớiviệcxóabỏkhổđau,đạttớigiảithoátcuốicùng.NghenóiởxứMagadhacónhiềutriếtgiagiỏi,chàngbèntìmđến.Ngàynọ,chàngđikhấtthựcgiữakinhđôRajagahacủavươngquốcMagadha,ngangquahoàngcungthìđạivươngBimbisaranhìnra.Vuanhìnthấymộtgiáosĩlangthangtrangphụcquáđơnsơnhưngnướcdatrắnghồng,gươngmặtcaoquývàcặpmắtsángrực.Tấtcảđềuchứngtỏđâylàmộtdusĩđạocaođứctrọng,hứahẹnlàngườiuyênbác.Hiếmkhicómộtdusĩthánhthiệnxalánhcõitrầntụcởtuổitrẻnhưthế.Đạivươngsaingườiđiđiềutra,theobướcdusĩtrêntuyếnđườngkhấtthựckhắpkinhthành.Theovềtậnamthấtcủadusĩtrongcánhrừngngoàithành.Rồimộtngày,vuaBimbisaratìmđếnlềucỏcủadusĩxinđượcđàmđạo.Nhàvuakinhngạctrướcsựuyênbác,tháiđộkhiêmnhườngvàhiềnhậucủavịgiáosĩ.HỏiramớibiếtSiddhatthamớicóhaimươichíntuổi,chỉhơnnhàvuanămtuổi.NămấyvuaBimbisarahaimươitưtuổi,lênngôiđượcchínnăm.

-Ngàicòntrẻquá,saođãsốngcuộcđờikhắckhổcủamộtngườituhành?ChibằngNgàihãyởlạiđâygiúptatrịnước,cũngcoinhưNgàisansẻvớitamộtnửagiangsơnnày.-Tacócảmộtgiangsơnchứkhôngphảichỉcómộtnửa,nhưng tađãrađi.Takhông thíchcủacảivàquyềnlực,màchỉmuốntìmđườngđitớichânlý.Tađếnvươngquốccủabệhạchỉmonghọchỏithêmởcácnhàhiềntriếtmàthôi.KhônggiữđượcSiddhattha,vuaBimbisarađànhđểchochàngrađi,nhưngkhôngquêndặntheo:-VíthửNgàitìmđượcchânlý,xinNgàihãytrởlạiđâytruyềndạychota.CònnhưkhôngtìmđượcthìhoàngcungcủatavẫnluônrộngcửađónNgài.Sidhatthagặpđượcnhiềuthầygiỏi.Chàngnhanhchónglĩnhhộiđượcmọiđiềuhọgiảnggiải.Cóvịcònmờichàngởlạivànhườngngôigiáochủcủagiáopháichochàng.Nhưngchàngkhôngnhằmđạttớingôigiáochủ.ChàngvẫnkhôngthỏamãnvìnhữngkiếnthứcVệĐàhayUpanishadcủahọcũngkhôngđứatớiviệcchấmdứtmọikhổđau.Cuốicùngchàngquyếtđịnhphảirađi,phảisốngcùngdânchúngvàtiếptụctìmkiếm.Rồimộthôm,chànglộiquasôngNeranjana,tớimộtcánhrừngởbênkia.Đếnđó,chànggặpnămgiáosĩđangtuhànhxác.Họănuốngrấtít,sốngởngoàitrờivàngồicựckỳyênlặnghànggiờliền.-Vìsaocácngườilạitựhànhhạthânxácmìnhnhưthế?Chànghỏi.Mộtngườiđáp:-Mọingườitrênđờinàyđềuchămloquánhiềuchothânxácmình,thếmàvẫnphảichịuđaukhổ.Chúngtanghĩrằngnếucóthểhọcđượccáchchếngựnỗiđauđớnthìchắcsẽtìmraconđườngloạibỏđượcmọikhổđaunơitrầnthế.Cólẽnhữngngườinàynghĩđúng.Suốtbaonămqua,chàngđãsốngmộtcuộcđờivươnggiả,thânthểđượcchămsócchuđáo,nhưngchàngvẫnkhôngthôiđaukhổSiddhatthabènnhậpbọnvớinămgiáosĩkhổhạnh.Chànghyvọnglầnnàysẽhọcđượccáchthiềnđịnhđúngđắnđểtậptrungsuytưởng.Chàngtậpthiềnnínthởtrước.Nínthởcànglâucàngtốt.Hơithởchỉcònvàotaquađườngthônghailỗmũihậphờthoithóp.Nhiềulúcgầnnhưngưngđọngkhôngcógiaothông.Khihaiđườnglỗmũingưngđọngthìmắthoa.Trongtaichỉcòntiếnggàorú.Đầuđauthắtnhưbịsiếtvòngđaisắt.Bụngquặnlêntừngđợt,continhxàquẫycuộntrongđónhưsắpphátoangổbụngmàra.Nhịnđượcthởthìtoànthâncũngnóngbừngbỏngrát.Thiềnđịnhkiểunàykhôngthểđạtđượctrithứclẫnbìnhyênchotâm.Chàngchuyểnsangnhữngphương

pháphướngngoạihànhhạthểxác.Chàngchỉcóđứngsuốtngày,cùnglắmchỉdựavàocâycóichốclát.Chuyểnsangngồithìchỉngồixổm.Chuyểnsangnằmthìchỉnằmtrêngainhọn.Ngàyngàychàngvẫnđivàothànhkhấtthực,nhưngchỉănhoatráingũcốc.Mùahè,ởtrongrừng,chàngthựchànhlõathể,khôngmanhvảitrênngười,chàngphơimìnhratrongnắngcháythịtda,banđêmmớivàotrúmộtláttrongcáihangDungsiri.Mùađông,chàngchỉmặcgiẻrách,vỏcâyhoặcrơmbệnthànháo.Chọnlúcđêmxuống,nhiệtđộngoàitrờiđạtđếnđộđóngbăng,chàngrangồithiềnđịnhgiữatrời.Thứcănthìmỗingàyrútxuốngchỉcònmộttráicâyhoặcmộtnắmcơm.ĐếnmứcnàySiddhatthađãgầnnhưchếtđói.Dađầuchàngkhôhéoquắtqueo.Haihốmắtsâuhoắmtrênmộtcáiđầunhưxươngsọ.Taychânnhưquecủi.Cộtxươngsốnglồiranhưchuỗihạt.Khungxươngsườntrơranhưruimèrườngcộtcủamộtngôinhàđổnát.Thếmàchàngvẫnngồiyên.Chàngvẫntiếptụcthiềnđịnh.Nămngườicùngtukhổhạnhrấtcảmphục.Họchorằngđãychínhlàngườisẽthấuhiểuđượcchânlývềnỗikhổcủaloàingười.Sáunămtrờitrôiquanhưthế.

SavitriTanhanhchóngbiếnvịtiểuvươnggiàthànhmộtbộxươngkhô.Hamsắcdụcnhưông,lạihàngtrăm

thêthiếpsuốtmộtcuộcđời,ngoạisáumươivẫncònlaovàovòngsắcdụcmàvẫnđượcthế.Tađưaôngvàovòngdụclạctriềnmiên.Vàonhữngmâynhữngmưatiếpnốikhôngngơinghỉ.Cácquanthượngthưnghỉmộtbuổithiếttriềucònrâmrancườinói.Nghỉbuổithứhaicònhânhoan.Nghỉbuổithứbacòncoilàvươngquốccóhồngphúc.Nghỉbuổithứnămthứmườithứbaonhiêunữathìbắtđầuđắnđonghingại.Dụclạcthốngtrịlênđờingười,lênmọikiếpngười.Nhưngdụclạctrởthànhđộctônđộcdiễnthìdụclạcđikèmtaihọa.Taihọanhãntiềnchỉchờconngườichủđộngháixuốngnhưháitáo.Ôngvuagiàmỗikhiratriềuphảicóhaingườixốcnách.Ôngngồixuốnglàdínhbếtvàongaivàng.Ôngvungquyềntrượnglêntheonhịpcâulệnhthìchỉcócâyquyềntrượngvunglên,còntayôngđãtuộtrakhỏiquyềntrượng,rơitrởxuống.Ôngcấtgiongsangsảngthìtừngtiếngđứtđoạnvăngratronghơithởkhòkhè.Ôngchốngtayđứnglênthìtoànbộxươngcốtrítlênkènkẹt.Khôdầu.Hoàntoànkhôdầuởcácđầukhớptaykhớpchân.Ngựycungcúcbốcthuốcchoông.Thuốcdưỡngbệnhdưỡnglão.Nhưngnhàvuađòithuốctrángdươngbổthậncảilãohoànđồng.Thuốctănglựcdụclạc.Takhôngquyếnrũlôikéovuanữa.Tabắtđầuthấythươnghạiônggiàđanglaovàodụclạcnhưthiêuthân.Tadịudàngchiềuchuộngnângđỡvevuốt.Nhưngtakhôngchoôngđitớikếtcục.Ônglạicàngngờvực.ÔnglạicàngtrahỏitalấyởđâuracáinghệthuậtdụclạccủaThầnTìnhYêuKama.Điệpkhúccảtrămcảnghìnlầnrồi.Lạicắnlạixélạikhóclênrưngrức.Khôngratưthếmộtvịquânvương.Tathờơlãnhđạm.Takhôngtrảlờinhữngtravấnlẩmcẩmcủaông.Nhưngtavẫnthươngvẫnchiềuông.Tacũngkhôngramặtkhóchịunhữngkhiônghồnghộcthở,sauđóthoithópthở.Khônggiận.Mêmuộiđếnthếaimàkhuyênbảođượcnữa.Thảnghoặctathuxếpvềthămchamẹ.ChịJuhivàtamỗingườimộtngựađinửangàylàvềđếnkinhthànhcủaphụvươngmẫuhậu.Chúngtavàoquacổngthành,ghévàomộtnhàtắmcôngcộngcảitrangthànhnamnhirồilạiquacổngthànhtrởra.TừđâyhaitrangnamnhiphithẳngvềthànhVaranasi.ThẳngđếntòalầubiệtđiệncủachàngYasa.Yasađãchờsẵn.Chúngtalaovàonhau.ChịJuhinhanhchóngtìmđượcmộttrangcôngtửvàđãbiếnvàomộtcănphòngnàođótrênlầu.Chúngtacũngcómộtcănphòngtrênlầu.Từdạotacóchồng,tavàYasamớibắtđầuđếnvớinhau.Nhữnggìtađãlàmchonhàvuachồngta,giờtalạilàmchoYasa.Nhàvuathụhưởngtheokiểucủamộtngườicùngkiệt.Yasachủđộngtunghứngtheokiểumộttrangnamnhiđầysứcsống.NhữnggìtakhôngđượchưởngtừnhàvuathìtađượctiếpnhậntrọnvẹntừYasa.Chànglàsựđềnbùchosốkiếplấychồnggiàngoàiýmuốncủata.Bandhura.Prenkha.Dadhyataka.Mausala.Chàngxướnglênmỗilầnchuyểnđổi.Nhữnglàthắtnút.Nhữnglàchơiđu.Nhữnglàkhuấysữa.Nhữnglàgiãgạo.Naga.Hadavaka.Hastika.Harina.Bhamara.Tathìthầmvàotaichàngmỗilầnmộtnguyệnvọng.Nhữnglàrắn.Nhữnglàngựa.Nhữnglàvoilàhươunhữnglàongđất.Chúngtaquấnvàonhautriềnmiênkhôngcóđiểmdừng.Rồichúngtabuôngnhaura.Chúngtauốngrượutiêntrongnhữngcáilybằngvàngbằngbạc.Nhữngđiếucầnsavừađủđộlàmtăngcảmgiác.Talàmđúngphậnsựcủamộtngườiđànbàlàđigiặtcáibaochongườiđànông.CáibaotrangtríhìnhrắnthầnNagamàcólầnJuhikểchotabiết.Bâygiờtađượctựtayđigiặtchochàng.Giặtrồithìngâmtẩmchấtsáttrùngchấtkíchthích.Ngâmtẩmrồithìhongkhôsửasoạncholầnsau.Lầnsauđếnngaylúcđó.TrongtưdinhcủaYasa,takhôngchỉcómộtmìnhchàng.Tađãnhiềulầnchọnnhữngcôngtửkháctrongnhữngcặpnhữngđộiđangquấnlấynhaulănlóckhắptòalâuđài.Juhicũngđượcphépchọnkhichàngnàylúcchàngkhác.Luậtchơitrongtòalâuđàinàykhôngdungchứathóiđộcquyềnsởhữu.Mấynămtrờichungsốngvớivịtiểuvươngchồngta,tanhiềulầnvềthămchamẹtheocáchnày,đếnYasatrướcrồimớiquayvềkinhthànhphụmẫu.ĐếnthămYasakhôngcónghĩalàtađộcquyềnchàng,chàngđộcquyềnta.Tađãnhặtnhạnhkhắplượtmấychụcchàngtrai.NhưngrồitrongthâmtâmtachỉchọnYasa,Yasachỉchọnta,chọnnhưngcảhaiđềukhôngnóira.Khôngmộtlờithềhẹn.Chỉlàmộtcuộcchơi.

Đứcvuachồng tamỗingàymỗikhôhéo.Ngàikhôngcònngồi thiết triềumàphảinằm.Mộtchiếc longsàngđược làmđểđặt trướcngaivua.Gọnnhẹnhưmộtchiếccáng.Lời thì thầmđồnđại truyềnmiệngtruyềntainhiềungười.Cóngườitráchtacoitalàkẻsátphuámhạiđấngquânvương.Ngươilạicatụngcáichínamnhâncủaquânvương,việnlýcáioanhliệttrênchiếntrườngkhôngbằngoanhliệtvớimỹnhântrêngiường.Ngườibảodụclạcđangđưanhàvuavềcõitrời.Ngườilạibảonhờcómỹnhân,nhờcóhìnhcóbóngcóhơihướmnữnhânkềbênmànhàvuavớitồntạiđếngiờ.Ngườikhuyênnhàvuakiềmchếmộtthờigian.Ngườilạikhíchlệcổvũ.Tanghehết.Tabiếthết.Takhôngnghebênnàyvàkhôngnghecảbênkia.Nhưngtabiếtsứclựcnhàvuanhưngọnđènsắpcạn.Nếnđangcháyđếngiọtcuối.Sinhkhíđangchảydầndầnrakhỏicơthểsuykiệtcủaông.Ôngsốtnhữngcơnsốtnhẹnhưngdaidẳngnhiềungày.Thânnhiệtlúcnàocũngcaohơnbìnhthườngmộtvàiđộ.Ôngcứchảydàitrênngườitachođếnkhitaphảinhẹnhàngbếôngxuống,đặtnằmngayngắntrởlại.Ôngtựbiết.Nhưnggiờđâyôngkhôngkêuthan.Khôngtrảbởi.Khôngcắnxéghentuôngnhưtrước.

-Tiếcquá.Đờicònbaonhiêulạcthú.Tamuốnhưởngđếnvôcùngtận.Ôngnóinhẹnhàng.Hiềnlành.Ngàisẽđượctoạinguyện.Thiếpluônởbêncạnhđâymà.Tacũngdịudàng.-Hậunhớnhé.Chúngtasẽcùngnhauhưởngmọilạcthúởcảbacõi.Bacõi.Cõitrờicõingườicõiâm.Víthửcóđượccơhộiấy,tacũngmuốnthửxemsao.Mộtlần.Nhiềulầncànghay.

-Thiếpnhớrồi.Còncógìhơnmộtcuộcđờilạcthútriềnmiên.Nhàvuarahiệuchotabỏhếtxiêmyrồinằmxuốngbêncạnh.Taépsátvàongườichồngquyềnhànhngangngữatrênmộttiểuvươngquốcgiờchỉlàmộttấmthânsốtnhẹhiềnlànhvôhại.Dathịttatruyềnấmápsangdathịtông.Thêmchútnănglượngtrẻtrung.Thêmchúthơithởsựsốngtừmiệngquamiệngmũiquamũi.Thêmchútxoabópdayhuyệtgọisựsốngvề.Ôngbiếtcả.Ôngngheđượctiếngchuôngđiểmrõtrongtâmtrímình.Ôngchấpnhậncómặttrênconthuyềntrôidầnvàocõixavắng.Nhưngtrênconthuyềnấy,bấtchợtôngnhìnthấymộtbônghoasặcsỡcảđờiôngmơđượchái.Thìnhlìnhôngphávỡtrạngtháibìnhyêncủamìnhmàlaoxuốngdòngsông.Ôngcốbơibằngđượcvềphíabờđểháibônghoanọ.Ôngđưahaicánhtayyếuớtbámđượcvàobờ.Gắnggượngđumìnhleolên.Từngchútmột.

Tađỡchochồngtalên.Tacũngbiếtđiềugìsắpxảyra.Nhưngbâygiờtatừchốiôngtứclàtatànác.Takhôngphảilàngười.Conthúcũngkhôngtừchốibạntìnhcủanótrongcơnsuykiệtthếnày.Đãngănthìphảingănngaytừbanđầulúcchưagỡbỏxiêmy,mộtkhiđãđểsựthểđếnthếnàythìsựthứctỉnhcủalýtríchỉđồngnghĩanguđầnvàthiếunhântính.Tacẩntrọnggiúpôngđivào.Từngchútmột.Gươngmặtôngsángrỡ,hiếmkhinàođạttớisángrỡnhưvậy.

-Tiếcquá...Ôngkêulêncùnglúcbùngra.Rồiôngxẹpxuống.Mộtluồnghơithởthoảngnhẹbayquataitarồimấthút.Bấtđộng.

Tachoángvángnhưbịđánhvàođầu.Tabếvộiôngxuống,đặtsangbêncạnhrồinhổmdậyvừakéotấmsâuchengườivừathấtthanhgọiJuhiởphòngbên.Juhicầmđènchạysang.Thấyônglănlóctrênlongsàng,chịhiểungaycơsự.Chịhét:

-Đạiđứcvuatrởlạingay.Đặtlạingay.Takhôngcókinhnghiệm.Juhicũngquênchưadạytađiềunày.Cơnngấtđitrongthếthượngphongvẫncứuđượcnếukhôngtáchâmdươngrakhỏinhau.Dứtrarồithìâmdươngngắtmạch.Chịgiúptalắpôngtrởlạitrênmìnhta.Nốimạch.Dươnglạivàoâm,âmtiếpnạpdương.Chịrútphắtcáitrâmcàiđầucủatamàchâmmàdayvàochỗxươngcụtcủanhàvua.Châm.Dayday.Chịbắttatrongthếnằmngữahàhơitiếpsứcchonhàvua.Hàhơi.Bịtmũiôngmàhàhơi.Muộnrồi.Nhàvuachồngtabănghàvàolúcnửađêm.

**

Suốtđêmtangồibênxácchồng.Hầunhưkhôngđộngđậy.Khôngkhóc.Suốtđêmtachỉnhớmỗimộtcâuchuyệnđờixưa.Bàtakể.Mẹtakể.Nhũmẫukể.TấtcảđềukểmàlýgiảivìsaotađượcđặttênlàSavitri.

ChuyệnrằngcónàngcôngchúaSavitrilàconđộcnhấtcủanhàvuanọ.Duynhất.Vuacóhàngtrămcungtầnmỹnữ,nhưngchỉcómộtbàhoànghậusinhhạđượcSavitri.Conđộcnhấtnênđượcnhàvuachohưởngmộtnềngiáodụctoàndiện.Lànữnhânnhưngnàngđượchọctriết,họckinhsử,họckhoahọctựnhiên,họcđếncảthuậtchiêmtinh.Mộtngườicongáicócầnbằngấythứđểrồichỉnhằmmỗimộtviệclàlấychồng?Nhàvuakhônglấylàmtrọngviệcấycầnhaykhôngcần,chỉbiếtmộtconngườilàphảicóhiểubiếttoàndiện.Hoànghậucũngcólầnbảo,saotalạiđẻmỗimộtmụncongái,lớnlênnósẽvềnhàchồngmấtthôi.Vuacảcười,hậuđừngnóivậy,congáinhưhoa,dùcóởđâuthìnócũnglàmđẹpchothếgiannày.Rồi cũngđến thì.Nhàvua thấy congáimình lớn lênxinhđẹp, ngoanđạobènđánh tiếng cho các tiểuvươnglánggiềng.Tiểuvươngnàocũngcócontrai,nhưngtựthấylàcontraimìnhkhôngxứng.Mộtcôngchúaxinhđẹphọcthứcnhưbônghoalạ,khôngphảivườnnàocũngươmtrồngđược.Nhàvuabènchoconđithămthúcáctiểuvươngquốclánggiềng.Côngchúasẽcódịpgặpgỡvàtựmìnhlựachọn.Mộtđoànngựaxekéođi.Ngangquamộtkhurừng,Savitrithấybênđườngmộtchàngtraiởtrầntócbụi,tayxáchmộtbìnhnướcbằngđồngtheokiểumộtẩnsĩ.Trờiơi,đẹptraivàtrẻ trungthếmàđãlàẩnsĩrồisao?Nàngthầmnghĩ.Chuyếnviếng thămcáchoànggia trởnênnhạtnhẽo.Từngchànghoàng tử tiếnđếnchuyện tròvớicôngchúa.Nhữngcâuxãgiaonhữnglờicatụngđềuhóathànhvôvị.Khôngvôvịsaođượckhinhìngươngmặtnào,côngchúacúngchỉthấytrongđầuhìnhảnhẩnsĩnọ.Đoànngựaxelạirongruổikéovề.Ngangquacánhrừnghômtrước,Savitribảodừngchânuốngnước.Nàngbảomộtviênthượngthưđitìmhỏivềvịầnsĩtrẻ.Thìrachàngkhôngphảilàẩnsĩ,chànglàSatyavan,contraimộtôngvuabịmù.Vìmùmàphảilưuđàyvàorừngsâu.Savitrivềlạikinhthành.Vuachabảo:-Tamonglàconđãchọnđượcngườibạntrămnămxứngđáng.-Thưaphụvương, conđãchọnđược.Chàng làSatyavan.Chàngở trong rừng.Ở trong rừng.Nhàvuadườngnhưkhôngtinvàotaimình.Vừahaycómộthiềngiacaotrọngđếnthămtriềuđình.Hiềngiảchobiết:-Satyavanlàngườicaoquývàcanđảm.Chỉcóđiềuchàngsẽphảichếtđúngvàongàynàynămsaulàđịnhmệnh.Mộttiếngsétngangtai.Cảnhàvuavàcôngchúađềuchoángváng.

-Nhưngconđãchọnchàng.Làmsaoconcóthểlấyngườikhácđượcnữa.Saucơnbànghoàng,Savitrivẫnquảquyết.Đámcướilinhđìnhtrongkinhthành.Mộtlễrướcdàimấydặmđườngđưacôdâuvềnhàchồngởtrongrừng.Đámphùdâuríurítkhenhoàngtửsaomàđẹpsaomàkhỏemạnh.Thếmàchỉđượcmộtnămthôi,Savitrithầmnghĩ.

Savitritừđóchămsócchamẹchồngnhưmộtngườicongái.Nàngđặcbiệtsănsócchồngnhưthểngàynàocũnglàngàycuốicùng.Nàngtháobỏhếtnữtrangxiêmyquyềnquý,mặcđồbệnbằngvỏcâyrơmcỏ.Nhưchồng.Chấpnhậnmộtđờisốngthanhđạm.Nhưgiađìnhchồng.MỗingàyquađilàmộtngàySavitrilàmphépđếmngược.Lạibắtđimộtngàysống.Lạithêmmộtngàychồngtađếngầncáichết.Lạithêmmộtngàybiếtđâuchưthiênsuytínhlại,chophépchồngtakéodàicuộcsống.Rồimộtngày,lúcmẹchồngđangchảitócchonàng,Savitrihỏi:

-Hômnaylàngàybaonhiêurồi,thưamẹ?-Hômnaylàngàythứmườihaicủatuầntrăngmới,conhỏilàmgì?Thếlàchỉcònbangàynữa.Nàngthắpnénhương,bắtđầunhịnănđểthiềnđịnh.Nàngcầumongnguyệnvọngcủamìnhsẽđượcchưthiênlắngtainghe.

NgàycuốicùngcủaSatyavanlàmộtngàyxuânnắngđẹp,cỏcâyralộcbiếc,chimchóclíulovạnvật

đầy sức sống.Vừa sángchàngđã lênđườngvào rừngkiếmcủi.Savitriđòiđi cùngchàng.Được thôi,chàngưngthuậnchỉcóđiềunànghãyđeohaicáivòngcổchânvào,tamuốnnghetiếngchânnàngbướcđitrong rừng.Savitri theoý chồng.Một cái vòng cổ chân cómười chiếc chuôngnhỏ.Mỗibướcnàngđinhữngchiếcchuônglanhcanhreovui.Vàosâutrongrừngrồi,Satyavanvừamớivungrìulênđốncủithìmộtcơnđauđánhquỵchàng.Chàngngãvậtxuống,mồhôitúarađầmđìa.Chàngthìthàotừngtiếngyếudần.Rồithânthểchànglạnhtoátbấtđộng.Khurừngđangnắngđẹpbỗngchốctôisầm.Mộtbóngngườicưỡitrâubaytừtrêncaoxuống.Ngườiấydađenxì,áochoàngmàuđỏ,taycầmmộtcâychùy.ThầnChếtYamađếnmanglinhhồnSatyavanđi.KhôngđểýđếnSavitri ngồibênxácchồng,ThầnChết rút ramột cái thong lọng tungvềphíaSatyavan,quấnquanhngườichàngrồi thudâyvề.Thế làThầnđã lấyđược linhhồnngườichết.Côngviệcxongxuôi.Thầnralệnhchocontrâuquayđầuđivàotrongrừng.Savitri lẳnglặngđi theo.Quavùngcỏtranh,âmthanhnhữngchiếcchuông.trêncổchânnàngbịchìmđi.Lộiquasuối,nướccũngđánhchìmmọiâmthanh.Chỉđếnkhibướcđitrênnhữnglốimòn,nhữngchiếcchuôngmớivangvangkhắplối.-Nghenhưcóngườiđangđitheota.CóphảinànglàvợSatyavanđấykhông?Nàngtheotalàmchi?ThầnChếtdừnglạivàquayđầuhỏi.-Thưa,thiếplàSavitri.Chồngthiếpđiđâuthiếpxintheođếnđó.-Chồngnàngchếtrồi,nànghãyvềđi.ThầnYamabảo.-Không,thiếpsẽkhôngvề,chừngnàochồngthiếpchưasốnglại.NgườiđànbàkhăngkhăngbềnbỉgợitrítòmòcủaThầnChết.Thầnkhôngthểkìmđượcmộtcâuhỏi-Nàngđòihỏimộtđiềubấtkhả.Nóitanghe,vìsaotalạiphảigiúpnàng?-Thiênhạvẫnnóirằngđivớinhaubảybướclàthànhbạn,Thiếpđãđitheo.Thầnhơncảbảybướcđóthôi.

ThầnYamacười.-Nàngthậtlàmẫntiệp.Vây,tachonàngbađiềuướcchỉtrừviệcchồngnângsốnglại.

Savitricúiđầunghĩngợi.Rồinàngchắptaynóiđiềuướcthứnhất.-Thiếpcầuxincặpmắtcủachachồngthiếplạisángvàngườiđượckhôiphụcngôivua.Điềuướcđầutiênđượcthựchiện.Từcănnhàlátrongrừng,mắtcủaôngvuagiờlạisang.Ngaylậptứcmộtđoànbinhmãđếnbáotinquânphảnnghịchtiếmquyềnđãbịđánhbại,họđếnrướcngàivềkhôiphụcvươngquyền.

-Điềuướcthứhai,chathiếphiếmhoichỉcómộtmụncongáilàthiếp.XinThầnchochathiếpnhữngđứacontraiđểtiếpbướcchacaiquảnđấtnước.-Tachấpnhận.-Điềucuốicùng,xinchothiếpsinhđượcmộttrămcontrai.-Tachấpnhận.ThầnYamavuivẻvẫytayrồiquayđi.Đượcmấybước,Thầnvẫnnghetiếngchuôngreolanhcanhởđằngsau.-Nàngcònđòigìnữa,tađãchonàngcảbađiềuướcrồikiamà.-Thưavâng,nhưngthiếplàmsaosinhđượcmộttrămcontraikhimàchồngthiếpvẫnnằmchếttrongrừngkia?ThầnYamabậtlêncảcười:-Tachịunàngrồiđó.Mộtngườiđànbàkhônngoanđứchạnhnhưnàngkhôngthểnàophảichịucảnhgóabụa.SavitricảmtạThầnYamarồichạynhưbaytrởvề.Dướigốccâynọ,Satyavanbừngtỉnhdậy,kêulàmìnhđãngủquênquálâu.Haivợchồngvộivàngtrởvềamẩndật,kịplúctheođoànbinhmãhồicung.NàngSavitrisinhmộttrămcontrai.Chồngnàngnốingôivua.Cácconnàngnốingôivua.Họsốngbênnhauđờiđờihạnhphúc.**

Chuyệnđờixưa,tanghehếtngườinàykểđếnngườikháckể.ChỉnhằmnóirằngSavitrilàcáitênđứchạnhthủychung.Phụvươngđặtchotacáitênấy,mongmuốntalớnlênthànhngườivợlýtưởng,cóhọcvấncóđứchạnhthủychung.Trờiđấtchưakịpchotamộtcơhộiđểchứngtỏlàmộtngườivợmẫumực.Chưakịp.Màngaylậptứcđẩytavàocảnhlàmbàvợgóa.VíthửtacómuốnlàmnàngSavitri,tabiếtđitìmThầnChếtYamaởđâubâygiờ?Thầnthánhchỉsẳncótrongnhữngcâuchuyệnđờixưa.Nhưngrồitacũnghyvọng.Mộtchútcũnglàhyvọng.Talaođếnngôiđềnhoànggia,đốttrầmlên,rẩyphẩmvậtvàolửa,tacầuThầnLửaAgni,cầuThânChếtYama.Cầucholinhhồnnhàvuađượcsiêuthoát,cầunhàvuabỏlỗichota.Phíatrướcđềnthờ,trênbãicỏrộngngútngátbênbờsông,mộtgiànhỏatángđangđượcdựnglên.Tachưakhinàothấymộtgiànhỏatángvĩđạinhưthế.Giànthiêuđượcxếphoàntoànbằnggỗtrầm,ngheđâutớichụctấngỗtrầm.Giànhỏatángbìnhdânthìchỉđộnvàicâygỗtrầmtrongmấychụccâycủilàđủ.Nhưngđâylàgiànthiêucủamộtvịtiểuvương.Mấychụcthùngbơtinhkhiếtxếpsẵnxungquanhgiànthiêucaohơnđầungười.Trêngiàn thiêu cómộtgiágỗ, treo chuôngkhánh, treobìnhnướcđể cho tế sư làm lễ.Chínhgiữagiànthiêulàmộtcáibệcũngxếpbằnggỗtrầm,kíchthướcbằngcáigiương.Đấylàlinhsàngchothithểnhàvuamớibănghà.TangheloángthoángmấybàhoàngthânquốcthíchsụtsùisaulưngrằnghoànghậuSavitrikhísắcvẫntươitắnbìnhthảnlắm.Đómớilàngườivợđứchạnh.Chẳngbùchohaibàhoànghậugiàkhócthanầmĩ,khócchồngthìítkhócchomìnhthìnhiều.Takhônghiểulắmnhữnglờiđưachuyệnđànbà.TađitìmchịJuhiđểhỏichuyệnthìchịđãbiếnđâumất.Buổichiềuđoàncủađạivươngchatasangđếnnơi.Chàohỏichiabuồnvớihoànggiaxong,phụvươngvàmẫuhậuđếnthẳngdinhhoànghậu.Đạosưđicùngvớisongthânta.Tađãmặctoànđồtrắngnhưmọingườitrongtangquyến.Tađanglotínhtronglòng.Hoặctasẽphảiởlạitiểuvươngquốcnàylàmmộtbàhoànghậugóabụa.Hoặctasẽđượcphéptrởvềkinhthànhđạivươngchata,sốngmộtcuộcđờikhôngràngbuộc.Tachọncáchtrởvề.Nhưngchẳngbiếthoànggiabênnàycóưngthuậnhaykhông?Talựalờithuyếtphụcphụvươngcanthiệpđểđóntavề.-Connóigìvậy?Tađãcanthiệpđểchoconchọnđượcsốngchứkhôngphảicáichết.Nhưngtađãkhôngcanthiệpnổi.Tađauxótlắm,conơi.Phụvươngrênlên.Mẫuhậusụtsùilấychéokhăntrùmđầuchấmnướcmắt.Tậpquángìmàlạlùng?Phụvươngphảigiảithíchchotahay.Khigảtasangchonhàvuabênnày,phụvươngkhônghềbiếttậpquánxứnàybuộcngườivợgoáphảilêngiànhỏatángchếttheochồng.Chếtnhưthếlàđứchạnhlàchungthủylàhạnhphúclứađôiđờiđời.Lànhữnggìgìnữa.Chamẹtakhôngbiết.Đạosưbảocũngkhôngbiếtkhiôngtađilàmmốilàmmanh.Tanhếchmépcườikhẩytrướclờithềkhôngbiếtcủaông.Mộtlầnnữatalạinắmđượcông.Khilàmmốichotalấymộtôngvuatuổisáumươi,tếsưđãcóýđồgiết ta.Vuagiàvuachết.Vợtrẻvợcũngchết theo.Ôngthâmthùđứacongáingỗngượcchỉnhămnhămphảnkíchlời lẽ thánhhiền,bángbổthẩnlinh.Thánhcũngphảinhờđếnthầy.Chamẹkhôngbằngthầy.Ôngrasứcnhồinhữngđiềuvớvầnấyvàođầumônsinh.Nhưngtalạivùngvằngđẩynóra.Takhôngkhépnépchịuchothầynhồinhét.Phảnkhángthầnlinhcũngkhôngbằngphảnkhángthầy.Taphảichết.ĐạosưthừabiếttrêntoàncõibắcẤnchỉcómộttiểuvươngquốcởphíatâynàyduytrìhủtụcthiêuvợtheoxácchồng.Đạosưlàmmốichotalấyôngvualụctuầntứclàlàmmốichotavớicáichết.Chếtchắcchắn.-Tụclệgì.màlạvậy.Phụvươngơi,ngườihãycứucon.Conhứasẽlàmđứaconnếtnaphẩmhạnh.Tarênlên.Tacúixuốngchạmtayvàobànchânvuacha.-Conhỏiđạosưxemcòngỡđượccáchnàochăng?-Hỏilạinhưthếtứclàđạivươngđangbốirốilắm.Đạosưbìnhthảnlắcđầu.-Muộnquárồi.Khinhthườngtậpquáncủamộtnước,dùlànướcnhỏ,cũnglàmấtnhữngcáilớn.Lòngdânbênnàysẽkhôngphụckhôngyênkhôngcamchịu.Sẽ làphản loạnchốngđối, thậmchígâychiến tranhquấypháphêngiậu.

Tếsựngừnggiấylátrồixuốnggiọngtrầmtrầm:-Tacũngcólỗitrongviệckhônghiểubiếtrõphongtụccủahọkhilàmmốichocon.Tacũngcólỗi.TasẽchuộclỗibằngcáchđứngralàmtếsưchođámtangLàmthậtchuđáo.Consẽđượcsiêuthoátnơicõitrời.Chưthiênơi,nóinhưôngmàchamẹtacũngngheđược.Triềuđìnhbênnàycũngcótếsưriêng.Hàcớgìmàđạosưcủatachenvào,nhanhnhảunhậnlàmtếsư?Ôngđượctiếnglàđạocaođứctrọng,triềuđìnhbênnàychấpthuậnngay.-Không,conkhôngmuốnchết.Takêulênlạcgiọng.Đạosưvộivàngchemiệngta,nhưthểôngđanglàmmộtcửchỉgiữgìndanhdựchohoànggiata.-Phẩmhạnhkhôngchophépconnóinhữnglờiphàmtụcnhưvậy.Phẩmhạnhnào,phàmtụcnào.Nhữnglờilẽấytuônratừmộtcáimiệngrắnđộc.Thếmàchamẹtavẫncungkínhtin,mêmuộitin.-Tasẽcầusiêuthậtchuđáochocon.Thánhthầncũngsẽphảinểlờita.Đạosưvẫnnóiôntồn.Chuđáogì.Ôngtalàmlễchẳngquađểkèkèkèmsáttađiđếncáichết.Khôngchotatìmđườngtháolui.Ôngtamuốntậnmắt thấytachết thựcsự.Ôngtamuốnnhìnthấyvẻsuysụptuyệtvọngcủata trêngiànthiêu.**Juhibảo:-Không,côngchúakhôngthểchếtđược.Cònbaonhiêudụclạcởđờimàcôngchúavẫnchưađượcthụhưởng.Khôngchếtlàmsaođược.Bâygiờtamớihiểulạimấyngườiđànbàđưachuyệntrongđềnthờ.Haibàhoànghậugiàđangthankhócchochínhhọ.Trẻcókiểusợchếtcủatrẻ.Giàcókiểusợchếtcủagià.Giàcókhicòntiếcđờihơntrẻ.-LàmsaomàkhôngchếtđượcchịJuhiơi?-Chịđâycóthểchết.Nhưngcôngchúaphảisống.Maiđâycôngchúahãylàmchochịmộtcáilễcầusiêu.Nhớthụhưởngdụclạcởđờithayphầnchị.Juhivẫnquảquyết.ThìratừsángđếngiờchịJuhibiếnmấtlàcólýdo.Chịsụcsạokhắpnơitìmhiểusựviệc,sắmsanhmọithứcầnthiếtvànhắntincầucứurakhỏikinhthành.Chịđãphácratrongđầunhữngtoantínhliềulĩnh.Nhữngsắpđặtnguyhiểm.Phảiliều.Khôngliềukhôngđược.TachỉcònmỗimộtcáchlàphảibànmưukếvớichịJuhi.Chịnhậnlêngiànhỏatángthayta.Trongđámtangtấtthảyđềumặcáochoàngtrắng,khăntrùmđầutrùmmặtmàutrắng.KhôngcònaiphânbiệtđượctavớiJuhi,vớihaibàhoànghậugià,vớimọingườiđànbà.Juhiđãthuxếpmộtcỗxeđểlẫntrongbãixecủanhữngngườitừcácnướclâncậnđếnviếng.Tasẽlênxeấymàtrốnđi,trướcmắtđếntrúnhờnhàchàngYasamộtthờigian.Chậptối,tasoạncáirươngđồđạc.Sarixốngáođắttiền,tabỏlạihết.KhôngcònhoànghậuSavitrinữa,từnaytathoátrakhỏicuộcđờirangbuộc.CũngkhôngcòncôngchúaSavitrinữa.Chamẹsinhrata,nhưngcócứuđượctakhỏicáichếtđâu,cótránhchotakhôngsavàocáibẫyáchiểmcủatếsưđâu.Bỏlạitoànbộtrangphụccủahoàngcung,tatừnaychỉlàSavitri,khôngtênhiệuhoànggia,tachỉcònlàmộtngườiđànbà.Dòngdõilàgôngcùm,danhhiệulàlướibẫy.Taquyếtthoátratấtcả.Tachỉmangtheonhữngđồgọnnhẹnhất.Đồnữtrangvàngbạcvàngọcquý.Tasẽkhôngphôtrươngtrênthânthểnhưngnócầnchotaởchặngđườngtrướcmắt.Mộtcáibaonhàvuamuađểdùngvớiriêngta,cáibaotrangtríhìnhlingadươngvậtthầnShiva,tamangtheođểnhớnhữngthángngàyôngchấpnhậndụclạcvợchồngmàđiđếncáichết.Takiểmlạitấtcảnhữngthứcóởtrongrương.Ngoàinhữngđồ tangsứcmang theo,chỉcómột thứquýnhất.Cáikhănxếpmàuđỏ.Cáikhănxếpngày trướchoàngtửSiddhatthatặngchota.Xongcáirươnglàxongtấtcả.Tađãsẵnsànglênđường.

Nhưngchỉlátsau,cólệnhđến.Tấtcảbahoànghậuphảitậptrungvềchínhcung.ĐiềunàynằmngoàidựkiếncủaJuhivà ta.Aicũngtưởngcáchoànghậusẽđượcởyêntạicungcủariêngmìnhmộtđêmcuốicùng.Sángmaimớiphảiragiànhỏatáng.Khôngaingờbịđưađingaytrongđêm.Bahoànghậubịđưavàobồnxônghơi.Nướchoahồngtắmtápthanhtẩy.Xônghươngtrầmhươngquếhươnghồi.Cảbahoànghậulộthếtxiêmy.Haibàhoànghậugià,bàcảsáumươituổibàhainămmươi.Hoànghậunămmươichảysệhơnbàsáumươi.Bàsáumươikhócnhiềuhơnbànămmươi.Haibàcũngkhóclãchãtrongbồntắm,lạicùngkhuyêntahãybìnhtâmthanhthảnrađi.Chỉnhìnthếđủbiếthaibàcùngsợcùngcuốnglắm.-Cácchịơi,emlạirấtsungsướngđượcđitheohầuhạđứcvuanhưthếnày.Lênđếncõitrời,chúngmìnhvẫncóchồngcóvợ,cóchịcóem.Tanóiđiềmnhiên.Tatrêuhaibàgiàđóthôi.Tacũngđangbốirốihoảngloạnlắm.Đêmtànnhanhmàtavẫnbịcầmgiữởđây.Tảngsángvệbinhđếnđưarabãihỏatánglàxong.Tantànhmọimưutínhtrốnchạy.Haibàgiàbấygiờmớigiũbỏcáikiểuanủihuấndạyngườikhác.Cácbàômmặtkhóchuhu.Lạicònbảorằngtacòntrẻ,tachưahưởngnhiều,chưabiếttiếc.Haylàtabịchamẹngượcđãithếnào,ngườiđờiphũphàngthếnào,tamuốnđượcgiảithoátđượcLìađờiởtuổixuânhơnhớn.-Cácchịơi,vớiđứcvuachồngta,emđãđượchưởngnhiềuhơncảmộtcuộcđờilàmvợ.Đểemkểcácchịnghe.Rõlàđànbà.Chếtđếnnơivẫnthíchnhữngloạiđưachuyện.Chếtđếnnơimànghenóichuyệnphòngthechăngốivẫnsángmắtlên.Xíchgầnlại.Xuýtxoachêmđệmchochuyệnthêmlikỳ.Takểtỉmỉnhữngânáigâyấntượngnhất.TakểchocácbànghehàngtrămkiểudángcáchthứcmàThầnTìnhYêubandạychoconngười.Hóaracảđờicácbàthiếuhọcthức.Cũnglàcôngchúatiểuvươngnàycộnghòanọ,nhưngcácbàchẳnghơnnhữngmẹchânđấtmắttoét,đờisốngdụclạcnhưlàbốcumẹđivớinhau.-Emơi,nhưthếnàychịcàngkhôngmuốnchết.Bàsáumươibảo.-Emơi,nhưthếnàychịướcsaonhàvuasốnglạiđểchịđượcsửalỗivớingài.Bànămmươibảo.-Cácchịơi,emướcgìđànbàchúngmìnhđượclấyítnhấtnămchồng,nhưnàngDraupadiấy.Tabảo.Tacóýtrêuchọccácbà.Draupadilàmộtcôcôngchúa.Tronglễkénrể,chàngArjunathắngcuộcvàđượcphépcướinàng.Chàngđưanàngvềramắtmẹ.Mẹơi,mẹxemconmanggìvềđâynày.BàmẹkhôngquayđầulạibàyêntâmArjunalàtaythiệnxạcungnỗ,mọingàychàngvẫnđibắnvềvàvẫngọitừngoàicửanhưvậy.Bàbảo,connhớchiađềuchoanhemconnhưmọibận.Lờinóicủabàđãđượccácthần linh chứng giám. Không rút lại được. Từ đó Draupadi thành vợ chung cho cả năm anh em nhàPandava.Thần thoạikể rằngcó lầnngười tacònhỏiDraupadi rằngnăm trămcungnữkhông thỏamãnđượcmộtmìnhKrishna,vậybằngcáchnàomộtmìnhDraupadithỏamãnđượccảnămngườichồng?-Cácchịơi,làmđànbà,hờhữngdụclạccũngbịchồngbỏchồngđi.Nuôidưỡngchồngbằngdụclạcnhưemthìdụclạccũngđưachồngđinốt.Tachỉcòncáchmộtmìnhlấythậtnhiềuchồng,chồngsẽkhôngbỏđimàphảibámtheotasuốtđời.Tacốgắngkểchuyện,cốgắngrút tỉanhữngđiềuđang trở thànhvô íchvớihaibàhoànghậuvôminh.Chuyệnphòngthechỉxoadịucácbàgiâylát.Dầndầncácbàtrởlạiýthứcvềcáichếtđangđếngần.Lạikhócthan.Bìnhminhđanglămleápsátxuađuổibóngđêmđithậtnhanh.Tiếnggàeoócđâuđóngoàihoàngcung.Tiếngbồcâugùgùtrốngmáingaybênngoàicửasổ.ĐúnglúcấythìJuhiđến.Chịmanghaivòrượu,mộtđộitrênđầu,mộtcắpnganghông,Khăntrắngchehếtmặt,chỉhởđôimắt,chịlảlơicườiđùavớiđámcấmvệthiếungủ.Chịbảochịmangrượuđicúngchưthiênphùhộchonhàvuamớibănghà,ngangquađâychịmuốnghévàothămbahoànghậulầncuốicùng.-Thếthìcônàngphảiđểlạichochúnganhđâymộtbình.Mộtcấmvệbảo.

-Đểlạicảhaibìnhđi.Cônàngchịukhóvềnhàlấybìnhkhácmàcúngvậy.Cấmvệkiabảo.ThếlàđúngýcủaJuhi.ChịvàothămhỏicảbahoànghậuTấtcảhỏiđápnhìnnhauquanhữngcặpmắttrêngươngmặtđãchekhăntrắng.Rồichịkéoriêngtaraanủihỏihan.Chuyệntròthếnàomàmộtlátchịđãngồivàochỗcủata,tachuyểnsangngồichỗcủachị.TalúcnàynhậpvaichịJuhi,tathươngtiếccôcôngchúangàytrướckiêmbàhoàngbâygiờsắpphảilêngiànlửa.ThươngTiếc.Màkhônglàmđượcgìđểcứuvớt.Mộtmìnhtaởlại,maiđâytatrởvềvớivươngquốcquêhương,mộtmình,khôngcòncôngchúalàmbầubạnchechở.Lúcđứnglêntrởra,tagiảgiọngchịJuhimàchàođùavôiđámcấmvệ.Vềgầnđếncunghoànghậuba,tagặpđạosưtừtrongấyđira.Đạosưcóviệcgìmàđếncungcủata?Hômnayônglàtếsưchính,ôngđãvậndhotitrắng,mộtdảikhăntrắngvắttrênvai.Cáitúmtócđuôichuộtđãchảigọngàngvàtếtlạisauđầu.Taýtứkéokhănchemặt,đứngtránhsangbênđường,chắptaycungkínhchàotếsư.Ôngphẩytayrađấuđáptừrồiđiqua,quavàibước,ôngđừnglại.Ôngquaynhìntamộtthoángnhưđượctiềmthứcnhắcnhở.Nhưngôngkhôngkịphiểuđiềunhắcnhở.Ngườiđànbàquấnđồtrắngđứngbênđườngkhôngkhácgìnhữngngườiđànbàmặcđồtangkháctrongkhắpkinhthành.Côtalàmộtnànghầutrongdinhhoànghậuba.-Ngươivềgọihếtđámnữtìrangoàibãihỏatángchokịpgiờ.Tếsưkhôngbiếtnóigìhơn.Ngậpngừngmộtchútrồitếsưquảquyếtbướcđi.Ôngrathẳngbãihỏatáng.**Đámrướcthithểnhàvuabắtđầutừlongcung.Thithểđượcnắnsửachằngbuộcởtưthếngồitrênmộtchiếckiệugiốngnhưcáicáng.Chỉcóthithểvuachúahoặccácdusĩmớiđượcrướcđitrongtưthếngồi.Mọingườikhichếtđềuđượcđặtnằmtrêncángtremàkhiêng.Thithểquấnvảiliệmtrắng.Vảitrắngchephủtừđầuđếnchân.Ngườitachỉcònnhìnthấyhìnhdángcủanhàvuatrongtưthếngồitrênchiếckiệu.Trướckhiliệm,thithểđãđượctắmtrongsữabòlinhthiêng,sauđónhúngnướcsôngHằng,sauđóđượcxứcngũvịhương.Mộtconngườiđưathanhtẩytrướckhiđếnvớingọnlửa,tiêuhủynốtnhữnggìphàmtrầnđểnhẹbướclêncõitrời.Tếsưđiđầuđoànngười.Liềntheoônglàbahoànghậu.Ôngđãtínhtoánnhịpbướcsaochochậmrãimànhiềukhicứphảidừnglạimộtnhịpđểchờbabàdùngdằngởđằngsau.Nhiềukhiôngcònnônnónggầnnhưcầmtaybàhoàngtrẻnhấtkéochođisátsauông.Baonhiêuconmắtnhìnvàochỉthấylàtếsưchuđảocẩntrọng.Mộtchitiếtnhỏtronglễtangcũngđượcônglochochínhxác.Mộttaycầmbìnhnước,taykiacầmcáithìarẩynướcthánhsôngHằngsuốtlốiđitừlongcungrabãihỏatáng.Hếtbìnhnướcnày,ôngnhậnbìnhkháctừtaymấyvịtếsưphụlễ.Đọckinhmộtlátkhôcổ,ôngrahiệuthìcóngaymộtnữtìtheosátbênđườngdângmộtbìnhrượu.Ôngtumộthơichohưngphấnrồilạicaogiọngxướng:-Hỡichưthiên,hãydẫndắtconđitừhãohuyềnđếnthựctại.Cảđámtangtrênkhắpđồngcỏđồngthanhhọa:-Omshanti,Omshanti,Omshanti.Ôibìnhyên,ôibìnhyên,ôibìnhyên.Tấtthảyđồngloạtdừngbướcrồisụplạysátđất.Cóngườicòncàođấtdứtcỏ,hấtbụiđấtlênđầumàkêukhóc.-Hỡichưthiên,hãydẫnconđitừtốitămđếnnơicósựsáng.TếsưvừangânngavừarẩynướcsôngHằngsaukiệuvua.-Omshanti,Omshanti,Omshanti.Tấtthảyđồngthanhhọatheo.Hoanhàihoahuệhoahồngtừbênđườngtungnhưmưalênkiệumangthithểnhàvua.-Hỡichưthiên,hãydẫnconđitừsựchếtđếnnơibấttử.

-Omshanti,Omshanti,Omshanti.XongbacâukệcủakinhUpanishad,tếsưhắnggiọngsửasoạn.Bâygiờmớiđếncâucầunguyệnduynhấtchomộtđámtang:Lễtangnàocũngphảicócâunàyđưatiễn.-RamNamSatyaHe.ThánhRamalàchânlý.Phảirồi,thánhRamalàchânlý.Ngàisẽcanhchogiấcngủcủanhàvuađượcbìnhyên.Đámtanghọatheo:-HeRam.HeRam.HeRam.Đámtangđãrađếnbãihỏa táng.Đámcấmvệđứngquanhbốnphíagiàn thiêucũngmặcđồngphụcáochoàngmàutrắng.Thithểnhàvuađượcđưalêngiànhỏatáng,đượcđặtlêncáibệgỗtrầmtượngtrưngcholongsàng.Mộtbóngtrắngngồiđónhưngồitrênngaivàngquyềnuy.Tađứnglẫntrongđámhoàngthânquốcthíchcùngđámcungtầnmỹnữchịutang.Tanhìnthấyvệbinhdẫnbabàhoànglêngiànhỏatáng.Tanhìnthấyta.Takiakìa,tađượcgiáocầnchìatayđónkéolênnhữngbậccấp.Giáosĩâncầndẫntađếnđúngvịtrícủamìnhhoànghậukhănchekínmặtquỳởchânsànghướngmặtvềphíanhàvua.Bàcảởgiữa.Bàhaibênphảibàcả.Taởbêntrái.TộinợJuhỉ.Ailàmnênchialìagiữachịemtanhưnày.Keấyphảitrảgiá.Phảitrảgiá.-RamNamSatyaHe.ThánhRamalàchânlý.Kẻấyvẫnđangxướnglênnhữnglờithánhlinh.-HeRam.HeRam.HeRam.Cảđámtangkêugàokhóclóc.Lạisụpxuốngcàođấtcàocáthấtlênđầulêntócbàytỏtiếcthương.Đámvệbinhbắtđầubênhững thùnggỗđựngbơ tinhkhiết,xốivàochângiàn thiêu.Xối từ trênxuốngdưới.Xốikhắpxungquanhthithể,xốiquanhnơigiáosĩđứng,xốiquanhbangườiđànbàquỳ.Nhữngcâygỗtrầmđẫmdầubơ,nhỏgiọttừtầngtrênxuốngtầngdưới.Banđầunhỏthànhdòng,dầndầnnhỏtừnggiọt.Từnggiọt.Hoàngtửcontrưởngbâygiờmớibướclêngiànhỏatáng.Taychàngcầmmộtcâyđuốc.Chànglàngườichâmlửa.Ngườichâmlửachínhlàngườithừakếtàisản,ngườikếngôi.Tếsưchỉhướngchochàngđiquanhvònglửa.Bảyvòng.Bảyvòngghinhớhìnhảnhcuốicùngcủangườichết.Bảyvòngbàytỏtìnhyêuthương.Bảyvòngđểhứahẹn.Bảyvòngđểtiễnbiệt.Tấtthảyxungquanh.đềunứcnở.Tacũngnứcnở.Tanứcnởsợhãichođiềutađangchờchàngbiếtcóđếnhaykhông.Hoàngtửđangđiđếnvòngthứtư.Chỉcònbabướcnữalàđủbảyvòng.-Khoan.Tếsưbấtđồgiơcaotaythétlớn.Hoàngtửgiậtmìnhđứngsững.Cảđámtangsữngsờtêtái.Chuyệnchưabaogiờxảyratrongcáclễhỏatáng.-Tađượcchưthiênmáchbảocóchuyệnchẳnglành.HãychovệbinhquayvềlụcsoátrươnghòmcủahoànghậuSavitri.Tếtưdõngdạcchỉcâyđinhbađangcầmtrongtayvềphíadinhcủata.Tachếtđiếng.Lụcsoátrươngcủatathìcóchuyệngì?Chỉtoànđồtrangsứcgọnnhẹvàmộtcáikhănxếpcủađànông.Vậtbángbổnhấtđốivớimộtđámtangchỉlàcáibaocóhìnhlingamàthôi.Nhưngđólàvậtdụngsinhthờicủanhàvua.Vảlạichiếcrươngcủatakhôngcòntrongcungnữa.ChiếcrươngđãđượcJuhibímậtchuyểnđi.Khôngthểhiểutếsưđangcómưuđồgìđây.Nhưngrõrànglàchuyệnchẳnglành.Tacầusaotếsưkhôngđòitháokhănchemặtcủabahoànghậuravàolúcnày.ĐámngườiđangnứcnởbỗngxônxaongoáinhìnvềdinhhoànghậuSavitri.Riênghoàngtửtrêngiànlửadườngnhưkhônghiểunổiđiềuvớvẩnmàtếsưvừanóiliênquangìđếnnghithứcchàngphảilàmtrêngiànlửa.Chàngđinốtbabướccuốicùng.Chàngchắptaytrướcthithểvuachađangngồi.Rồichàngchâmlửavàolongsàng.Xongxuôichangnhanhnhẹnđixuốngkhỏigiànthiêu,đúngnhưđãđượcchỉdẫntừtrước.

Lửabùnglênriêngởchỗlongsàng.Đámđôngồlênnứcnởthankhóc.Đámvệbinhởchângiànthiêucũngchâmlửa.Ngọnlửatrênlongsànglàtínhiệuchohọ.-Hãylụcsoát.Tếsưthétlênmộtcâuđứtđoạn.Ôngkhôngnóihếtđượcvìbỗngdưnglảođảo.Ôngcốvớitaybámvàocáigiágỗtreochuôngkhánhvànhữngđồlễ.Trượt.Ôngchỉtómđượcquảchuôngnhỏtronglòngbàntay.Nólengkengvàitiếngrồibịdứtrakhỏidâyrơixuốngcùngthânhìnhtếsưđổxuống.Mộtvệbinhởchângiànthiêulaolênbếxốctếsưchạyrakhỏigiànthiêuđangbốclửatừbêndưới.Kịp.Mộttínữathìôngcũngchếtthiêu.Mộttínữathìchàngvệbinhcũngchếtthiêu.Bởivìkhicảhaingườingãdậpmặtxuốngbãicỏthìchàngtacũngquaylơbấtđộng.Tahiểungayđiềugìđãxảyravớitếsư.Vớicảchàngvệbinh.Bìnhrượumàmộtnữtìđưachotếsưuốngdọcđườngđãđượchòathuốcmê.Toànbộnhữngvòrượutrongkinhthànhhômnayđềuđãđượcbỏthuốcmê.Juhitrướckhichếtđãkịplàmviệcấy.Chịkịpdặntatrongphòngngâmtẩmrằnghãyphânpháthếtmấychụcvòrượucònlạitrongcungcủatachođámvệbinh.Tađãkịplàm.Taômhaitayhaicáivònhưmộtnữtìđượcsaimangrượuchocácquanthượngthư,cácvịtướngcầmquân.Đámlínhvệbinhvừathíchghẹogáivừathíchnếmnấpthứrượumàhọbịcấm.Tađểchohọbuônglờitrêughẹonàixinrồimớilàmravẻngạingùngđemcho.Đámvệbinhđãuốnghếtcảmấychụcvòrượutheocáchấy.Bâygiờsựlạmớixảyra.Đầutiênlàđámcấmvệcónhiệmvụxốiđầubơvàochângiànthiêu.Họđồngloạtđổxuốnglănlócngaybêncạnhgiànlửa.Liềnsau.đó.làđámcấmvệđanglămlămnhữngthanhkiếmtuấttrầnsángloáng.Họcónhiệmvụđứngcanhgiànthiêu,phòngkhinhữngbàhoànghậukhốngchịuđượclửađốtmànhảyrakhỏigiànlửa.Nhưngthanhkiếmtuốttrầnsẽchémchếtngườinhảyra,hấttrởlạigiànlửa,giữgìndanhdựchobahoànglẫndanhdựcủađấtnước.Nhưngbâygiờđếnlượtđámcấmvệbảovệdanhdựcũngquaycuồngchốngkiếmđứng.Đứngkhôngvững,họlầnlượtngãlănkềnh.Cùnglúcmộttrậnmưatuônxuốngnhưtháonước.ChưthiênđãnghelờicầunguyệncủataNướctrúttừtrênxuống.Lửabùngtừdướilên.Cuộcchiếngiữatrờicủahaithếlựchungbạonhất.Nướctuônnhưthácvàođúnglúckhôngainghĩlàcómưa.Đámngườixônhauchạy.Giẫmđạplênnhữngkẻmộđạođangphủphụcmàchạy.Taychenhữnglànmưaquấtrátmặtmàchạy.Chạy.Tungtóe.Tơibời.Rẽngượcđámlộnxộn,talaolêngiànthiêulôiđượcchịJuhixuống.Mưadậptừtrênxuốngnhưnglửavẫncònngùncháyởnhữngtầngtrầmbêndưới.Khôngcònlũcấmvệcầmkiếmtuốttrầnngănchặnnữa.Juhiđãhơilảđivìsặckhóivàlửa.Tavừaxốcnáchvừalôichịchạyrabãiđểxecủaquankhách.Chúngtachạyquanhữngthânngườiphủphụccầunguyệndướimưa.Quanhữngbóngngườixiêuvẹochạy.Quacảtrạmcảnhbinhcómấythânngườiđangsaysưalănlộntrênmặtđất.Ngườixàíchđãsẵnsàng.Ôngtaquấtroichocỗxesongmãlaorakhỏicổngthànhbỏngỏ.Chỉchốclátcỗxechìmvàotrongmưa.**Juhikhôngbịbỏng.Lửachỉmớicháyrừngrựctrênlongsàngngaytrướcmặtchị.Lửachỉmớicháyrừngrựcởdướichângiànthiêu,chưabénlênđếnsàn.Hơilửađốtnóngkhônggianquanhchỗchịquỳvàkhóixônglênsặcsụa.Cơnmưađãcứuchị.Thuốcmêđãcứucảhaichúngta.ChúngtađithẳngvềdinhcủachàngYasaởthànhVaranasi.TađểJuhiởlạinghỉngơitĩnhdưỡng.TakéochàngYasađingay.Mỗingườimộtngựa, chúng ta rakhỏi thànhVaranasi thẳnghướngvềkinhthànhcủachata.Phụvươngcủata.SaongườicóthểmêmuộiđểchomộtgiáosĩBàLaMônthaotúngđếnmứcphảiđứngnhìncongáimình lêngiànhỏa táng.Ôinhữngôngvua trên lụcđịanày.Saohọcó thểmêmanđểchonhữnggiáosĩ thamnhũnghoànhhànhngay trongvươngtriềucủamình.Mộtsựphânquyềndầndần trởthànhtaihọa.Cácôngvuađẳngcấptướnglĩnhđiềukhiểnchínhquyền.CácônggiáosĩđẳngcấpBàLaMôntrôngcoiđờisốngtinhthầntưtưởngcủathầndân.Vuangồitrênngai,haibêntayghếchạmhaicáiđầusưtửbiểuthịquyềnlực.Giáosĩngồingaybênphảivua, tayghếkhôngcósưtửnhưngthầnquyền

ngàymộtlấnát.Chođếnthờibuổinày,đẳngcấpgiáosĩlênđếnngôivịcaonhất,caohơnvua.Việctriềuchínhbaogiờgiáosĩcũngnhúngvào.Vuanóimột,giáosĩnóihai.Lợitứctừcôngviệctrịquốcgiáosĩbaogiờcũnghưởngphầnnhiềuhơnvua.Giáosĩkhôngtừmộtcơhộinàođểbàyvẽtếlễ.Tếlễcủngcốđịavịđộctàicủagiáosĩvềtưtưởng.Tếlễlàdịpgiáosĩvơvéttàisảncủađấtnướcvàcondân.CácgiáosĩBàLaMônđãlàmchothờibuổichúngtađangsốngtrởnênđentốivàbếtắcchưatừngcó.VịđạosưcủatavốndĩlàmộthọcgiảtốtnghiệptừViệnĐạihọcTakkasiatrởvề.ViệnTakkasilalừngđanhđếnmứctrởthànhtínđiều.Hễaitốtnghiệpởđórađềuđượccoilàđạocaođứctrọng.Thôngkimbáccổ,khôngcónghĩalàđạocaođứctrọng,saongườiđờicóthểnhầmlẫntệhạinhưvậy.Nghĩchocùng,ngườiđờiđãđặtnhầmlênngaimộtôngvua,đólàcáinhầmlớnnhấtrồi,saongườiđờilạikhôngthểnhầmkhichọnchomìnhmộtvịgiáosĩdẫndắttinhthần?Đểtrởthànhtếsư,suốtmườihainămđạosưcủataphảitheomộtôngthầycaotrọngởĐạihọcTakkasila.Tiềnhọcphírấtcao.Phảiđắpđấtxâynhàtubổkýtúcxámàở.Phảicắtcỏchăntrâuchănbòchăndêchăncừuchonhàcủađạosư.Phảiháicủigánhnướcnấucơm.Phảiphụlễthầytừngbước,phảiđánhbóngđồđồngđồbạc,từcáibìnhnướcthánhcáiđènthiêng,cáichânnếtcáiraphẩmvậtchođếncáichuôngcáitrống.Phảinhớđủtênbanghìnvịthầnvàcảcâygiaphảcủatừngvị.Phảinhớlịchlễtếtđủhếtmọingàytrongnăm.Tiếnlêntừngbước,đạosưcủatađượcthầy truyền cho những câu thần chú, được hướng dẫn làmnhững lễ trọng nhưma chay cưới xin lễ tết.ThuộclòngbốnbảnkinhVệĐà,kinhUpanishad.Kiếnthứcthuộclòngmớilàkiếnthứcthánhhiền.Nhữnggìghiđượcthànhchữđềuítthiêngmàchỉlàvănbảnhànhchínhnhấtthời.Giaokèomuabánchẳnghạn,biênlaighinợngânkhốchẳnghạn.ViệnĐạihọcmởrachoconemđẳngcấpgiáosĩvàtướnglĩnhlàchủyếunhưngđẳngcấpthứbalànhữngthươngnhângiàucócũngcóthểtheohọc.Nhưnghầuhếtmônsinhđềukhôngcoitrọngviệchọcchữ.Chữnghĩakhôngghiđượclờithiêng.ThànhrabiếtchữchilàkỹnăngcủanhữngmônsinhBàLaMônhọcgạo.Vềsauthànhgiáosĩ,họkiêmthêmviệcviếtthuêvănbảnmuabánvaymượncôngnợchomọingười.Làtầnglớpduynhấtbiếtchữ,giáosĩ lạicàngngạomạn.Ngaythờiđangcònphảibấmbụngtheothầyhọcđạo,đạosưcủatalàmộtmônsinhtinhquái.Mộtlầnhaithầytròtrênđườngđiquacánhđồng,ởchỗngoặttựdưngmọclênmộtcâyvừng.Câyvừnglẻloigiữacảmộtcánhđồnglúamì.Anhchàngmônsinhnhanhnhảuhỏithầy:-Thưađạosư,ngườivẫndạychúngconrằngngườinàovậtnàovàochỗấy.-Đúngvậy.Nhưngvậtnàokhôngởvàođúngchỗcũngcócáilýtồntạicủanó.-Mônsinhtinhquáichỉvàocâyvừng.-Nhưvậythưathầy,câyvừngnàymọcởchỗnàycũngsẽrahoavàchohạt.-Tấtnhiên,nósẽchohạt.Thầyungdungkhẳngđịnh.Haithầytròđithêmmộtquãng,đếnchỗnghỉ,taymônsinhmamãnhvòngtrởlạinhỗcâyvừng.Phựt.Lầnnàyysẽchứngtỏrằngôngthầybiếtmọilẽsinhtồnởđời,ôngthầycókhảnăngtiênđoánsẽphạmsailầm.Chẳngngờ.Ítlâusauhaithầytròlạiđiquachỗngoặtấy,thấycâyvừngđãchohạt.Mưaxuốngítlàmchocâyvừngbénrễtrởlại.Mônsinhsợquábènquỳxuốngváilạythầy.Thúnhậntấtcả.Thầychomộtcáibạttairồiđộlượngbỏqua,khôngthànhkiến.Hếtmườihainăm,mônsinhtốtnghiệp,ôngtatrởvềkinhthànhcủaphụvươngta,lậpmộtẩnviệntrongcánhrừngnhỏbêncạnhhoàngcung.Tiếngtămvềmộtđạosưhọcrộngtàicaothuhútchoôngrấtnhiềumônsinh.Trườngcủaôngpháttriểnhànhhơnchụcnếpnhà.Ôngđượcvuachatavờivàocungxinýkiếntrongnhữngdịplễtrọng.Dầndàôngđượcphonglàmtếsưcủatriềuđình.Từtinhtướngôngtrởthànhcaongạo.Từranhmaôngtrởnênquỷquyệt.Ôngtựchomìnhlàngườiđứngđầuđấtnước.ÔngngangnhiênnhồinhétvàođầumônsinhvàcondântưtưởnggiáosĩBàLaMônlàtốithượng.Thánhcũngphảinhờđếnthầy.Chamẹchẳngbằngthày.Nhữngđiềucaothượngmàđạosưmangchứadầndầnchuyểnhóathànhtàisản.Mộtmặtôngvẫnduy trìẩnviệnởnữarừng.Mặtkhácôngxâymộtdinh thựnguyngaởgầnhoàngcung.Thầnquyềnđangsánhvớichínhquyềnmộtngàynàođócáinàysẽlấnátcáikia.Thunhậptừthuếvànhữnglễtếtốnkémlàmtăngđàngiasúcông.Bòcừudêcủanhàôngngốnsạchnhữngđồngcỏgầnkinh

thành.Càngngayđámgianhânvàmôn sinh củaôngcàngphải lùa chúngđi xahơn, ra tậnnhững thảonguyênxaxôi.Yasavàtađiquanhữngđồngcỏlúctrờiđãsẩmtối.Nhữngđàncừutrắngnhưbôngđangchạylúpxúpvềtrangtrại.Chúngtachờchotrờitốihẳnmớiđộtnhậpvàođịnhcủađaosư.Theothầyhọcđạo.Thầychẳngrathầythìtahọcđượccáiđạonày.Đạosưcămtađứacongáitrẻranhlàmtổnthươngđếnuyquyềnmàôngtựchủlàtốithượng.Tacũngcămôngvàtađanghừnghựchammuốntrảthù.Tađãsốngdởchếtdởvìtayđạosưmấybận.LầnnàynếutakhôngchếtthìsuýtnữaJuhiphảichết.Chẳngcólýgìtađểyênchođạosư.Yasakhôngbiếttamưutínhgì.Chàngkhônghỏi.Cuộcđờivớichànglàmộtchuỗihoanlạcbấttận.Chàngvôưuvôtưlúcnàocũngcườinóithỏanguyện.Chàngkhôngcómộtđạosưkêkèbềncạnhraogiảngphảilàmcáinàyphảitránhcáikia.Chàngkhôngphảichịumộtđạosưluônrìnhrậpđưachàngvàobẫy.Chàngkháctaởchỗđó.Chàngkhônghiểuđượctaởchỗđó.Vậynêntacũngkhôngchochàngbiếtýđịnhthựcsựcủamình.Taxinchàngqua thămhỏiđạosư.Chachàng,ôngchủ tịchnghiệpđoànbuônbánvàngbạcởVaranasi làchỗquenbiếtcủađạosư.Tấtnhiênlàđạosưởđámtangchưavềkịp.Chàngchỉviệcvàothămhỏibàvợđạosư.Phảinhớlàtuyệtđốikhôngđượcnóiđicùngvớita.BàvợđạosưhoanhỉđónchàoYasa.Bàbảogianhânđuntràsữamờichàng.Manghoatráirachochàngăn.BàtíutíthỏithămvềphụmẫuYasa,vềchuyệnlàmăncủachachàng,vềviệcbaogiờchàngkếtduyênđôilứa.Tachọnđúnglúcấymàlẻnvàoquacửasổrồileolêntầnglầu.Tađãmộtlầnđộtnhậpvàocănnhànày.Tabiếtchínhxácnơiđểcáirươngcủađạosư.TrongrươnglànhữngđồvậtquýgiánhấtcủamộtgiláosĩBàLaMôn.Trongrươngbaogiờcũngcónhữngtúibộttrầmhươngvàchấtdiệtmốimọt.Mỗilầnmởrươngđểlấymộtvậtgì,đạosưcũngphảikhuakhuamấynénhươngtrầmvàotronglòngrương,miệngniệmthầnchú.Tavơlấychuỗitrànghạtrudraksha.Vơlấyviênđáthiêngsaglarama.Mấthaivậtnàycònkhủngkhiếphơnlàmấttàisản.Đạosưvẫnthườngkhoekhoangtrongtriềurằngviênđásaglaramacủaônghìnhchiếcô.Hònđáhìnhôsẽgiúpchongườisởhữunótrởthànhnguyênthủquốcgia.Thìôngđãleolênđầulêncổnhàvuarồicòngì.Thôngthườnghònđáđượcđặtởchỗuynghiêmnhấttrênbànthờ,sángranóđượctắmrửavàxứcnướcthơm,trongngàynóđượcđểtrênmộtcáikhayđồng,chonướcthánhsôngHằngnhỏgiọtxuốngmìnhđá.Chiềutốinóđượcbọclạitrongmộtmiếngvảithiêng,cấtvàorương.Thựcsựđóchỉlàvỏmộtloàiốchoặclàcáimaicámựcthờitiềnsửđãhóathạch.NgườitathườngtìmthấychúnglẫntrongnhữngconsuốttrêndãyHimalaya.HònđáthiêngvìngườiđờicoinólàhiệnthâncủathầnVishnuởcõitrần.Hònđásaglaramahìnhcầugiúpgiáosĩbanphúclộc,tàisản,sứckhỏevàconcái.Đácómộtnửamàuxanhlụcsẽgiúpxuađitộilỗi.Đạosưvẫnrêuraoôngcóhònđáhìnhchiếcô.Tronglúcvộivàng,tavẫngiởtấmvãibọcra,thoángthấyhònđákhôngphảihìnhchiếcô.Khôngngạcnhiên.Đạosưmộtđờidùngngôntừmiệnglưỡiđểnóidối,đâuchỉmộtlầnnày,đâuchỉvớihònđánày.Khônghìnhô,khôngthiêngthìtacũngvơtất.Tabuộctúmmấythứvàomộtchiếckhăn,quấnngangbụng.Vàngbạctrangsứctrongrươngthìtakhônglấy.Tadợmchânđứngdậy,điraphíacửasổ.Ngangquacáiđiệnthờleolétđĩađèncời,mộtcơnđắcthắngbỗngtràodângtrongtoànthân.Quốcsư.Ngôivịchúatểcủavươngquốc.Tađãlọtvàotậnsàohuyệtcủangươi.Tađãnắmtrongtaynhữngthứchongươiquyềnlực.Từgiờkhắcnày,ngươichỉlàmộthìnhnhânkiệtquệvônghĩa.Ngươiđãmấtthiêng.Mộtcơngiậnbùnglên.Mộttiachớphủydiệtchóisáng.Tacầmlấyđĩađènvungvẩychodầubơtràora,tungtóekhắpbànthờ.Dướigầmbànthờlàhaithùngdầubơtinhkhiết.Tabậtnắpcảhai,đổlênhlángkhắpđiệnthờtrêntầnglầu.Lửabắtđầubéndầndàtrênbànthờ.Chỉtrongvàiphútnữanósẽlankhắpbànthờ,thiêucháycảđiệnthờraleoquacửasổmàthảngườitừtầngtrênxuốngdướiđất.Trongđạisảnh,Yasavẫnvuivẻchuyệntròvớibàvợđạosư.Hìnhnhưchàngđãquênrằngchàngđếnđâycùngvớita.Mấybànạdòngcóchuyệngìđâumàdâydưathế.Mấybàsuốtđờichỉchuyệnáováytrangsứctàisản.Còngìhơnđâu.Quảnhiên.-Tamớiđượcbiếtcáidâychuyềnngọclam.Đểtalấychoconxem,conđịnhgiágiúpta.Từphíacửasổsaunhà,tarahiệuchoYasatừchối.Nhưngchàngkhôngnhìnvềphíata.

-Conxinsẵnlòng.Bàvợđạosựquàyquảđilênlầu.Bàtasẽlụccáirươngvàsẽbiếtngàycóngườivừakhuakhoắngtrongấy.Khôngthìngaykhỉvừađếntrướccửađiệnthờ,bàtasẽrúlênkêu.cứuchomàxem.Tavẫyhaitay,talàmtiếngcúrúc.NhưngYaaavẫnvôtư.Chẳngbiết.Thìnhlình,mộtbàntaychộplấytatừphíasau.Bàntaykiagiậtphắtcáikhănchengangmặt.Cảgươngmặttaphơilộ.Kẻbắtđượctalàmộtgianhâncủađạosư.Hắncóthờitheolàmmônsinh,sauhọcdốt,tìnhnguyệnởlạilấycơbắpmàphụcdịchthầy.-Trờiơi,côngchúa,nàngvẫnngựaquenđườngcũmàđộtnhậptưdinhcủađạosưhaysao?Hắnkêulên.Hắnhơilơilỏngcảnhgiác.Tađanglượngtínhrútphắtthanhkiếmvàchémvàođâutrênngườihắn.Thờikhắchắnlơilỏngđủchotatoantính.Độtngột,tathấyđỉnhđầuhắnnứttoác.Máuphọtra.Phunratheonhữngmẩunhầynhầytrăngtrắng.Takhôngnghethấytiếngđộng.Khôngnghehắnkêu.Hắnđổậpxuốngvườn.Lúcnàytamớithấyngườiđứngphíasauvừachémhắn.Kumar.ChínhlàanhKumarhạlưubịđạosưđọađày,đànáp.ChínhlàanhKumarbithanhtẩycùngta,bịnhétphânbòvàomiệng.-CôngchúachạyđiAnhbảo.Cùnglúccótiếngbàvợđạosưrúlênởtrênlầu.Cứu.Cứu.Bàkhônghôcháymàhôcứu.TakhônggọiYasanữa, tangoàingười laoquavườn,nhảyphốcquahàng rào rồi laomìnhvềphía thảonguyên.Conngựacủatađangchờởđó.Yasađiviếngthămđạosưthếnàomàphảilaovàochữacháy.Chàngcũnghòhét,cũnglấynướcxốiàoàonhưai.Ngườingợmđennhẻm,áoquầntơitả,chàngkhôngbịnghingờmàcònđượckhổchủxuýtxoacảmtạ.Đêmấydinhđạosưcháymấtlầuhai,toànbộnhữngthứtrongđiệnthờđềuthànhtro.VềđếnthànhVaranasi,ngangquabếnsôngHằngvắnglặnglúcmờsáng,tagỡcáibọcvẫnthắtquanhbụngquẳngxuốngnước.Nghĩngợimộtlát,tabuộcngựatrênbờrồilộixuốngbếnsông.Lặnngập.Mò.Mộthồilâu.Mònhưmòcuamòốcmãisaumớitìmlạiđược.Tacẩnthậnbuộclạicáibọcquanhbụng.Tađangnắmtrongtaylinhhồnđạosư.NhàcủamộtgiáosĩBàLaMônmàkhôngcóhònđásaglaramathìsẽôuếnhưbãithama.Từnaynơitrúngụcủađạosưđãthànhbãithama.DướisônglúcnàychỉcóduynhấtmộtvịgiáosĩBàLaMônđangchờmặttrờimọc.Ôngtađứngtrongnướcngậpđếnngangbụng.Haibàntayvốcmộtvốcnướcgiữyênnhưthếmàchờ.Chờmặttrờilênđểdângnướcthiêngchomặttrời.Nghithứcđầutiêncủabuổisángtrênnhữngdòngsôngthiêng.Ôngtasẽphátracáiâmthiêngnhất.Om.Phátâmđiêuluyện.Om.Âmthoátramàkhônghềhémôi.Om.Âmthanhlặnvàotrongtâm,mởramộtthếgiớiriêngtrongtâm.Phátrađượcđếnmứcấythìbảnngãcánhânhòanhậpđượcvàođạibảnngãvũtrụ,đếnmứcấythìđạtđượccựccảmmàkhônghềxuấtdươnglực.Tanghethếthìbiếtthế.NiềmtincủamấyvịgiáosĩBàLaMônmàthôi.Tanhẹnhànglộiquatrướcmặtônggiáosĩđểvàobờthìmớichợtnhậnrachiếckhănxếptrênđầuđãrơitừlúcnào.Giậtthót.Nhìnrathìthấychiếckhănđangtrôibậpbềnhmộtquãng.Lạnhỉ,giáosĩđượccoilàngười thánh thiện,mắtmở trừng trừngnhìnvềđằngđôngđợimặt trời, thấyngười ta rơicáikhănngaytrướcmắtnhưthếmàcũngkhôngthèmnhạc.Mắtthánhthiệnấyđểlàmgì?Lờicầunguyệnđanglẩmnhẩmấycóíchchoai?Tahậmhựcbơirađuổitheocáikhănđangtrôi.Chỉmộttẩmngắnmàtabơimãi.Chiếckhănđỏcứtrôithongdongphíatrước.Cáilôngcôngcắmtrênchópcứphấtphơlấplánhdụtatheo.Phíatrướcmặtcómộtxoáynước.Baonhiêubèoláđangcuộntrònthuhẹpdầnnhữngvòngtrònđểbịhútvàoxoáynước.Chiếckhănxếpđangthongthảtrôivềphíaxoáynước.Tabơitheochiếckhănbiếtcũngsẽbịhútvàoxoáynướcmàvẫntheo.Taychândầnrarời.Bấygiờcóquayvàothìcũngđãmuộn,takhôngđủsứcnữa.Tadừnglại.Bơinổitạichỗ.Gắngđạpchânnhènhẹđểgiữsức.Bấtngờ,từdướisâu,mộtngườitrồilên.Tatưởnglàmộtconcálớnđâmngangngườimình.Mộtcánhtaychắckhỏecắpnganglưngđẩynhanhtavềphíabờ.-Còncáikhănxếp.

Tacưỡnglạiyếuớt.Mắthướngvềphíasau.Cáikhănvẫntrôixadần.Nókhôngbịcuốnvàoxoáynước.Nónhẹnhàngungdungđinhưmộtlữkháchbiếtđườngđicònxalắm.Takhôngcưỡngđượccánhtaycắpngangngườiđưatatrởvào.Đếnchỗnướcngậpđếncổ,cóthểtựlộivàođượcngườinọthảtara.Mộtchàngtraivạmvỡ.Anhtakhéoléoquayngườilặnmất.Talạitrởvào.Lạingangquagiáosĩ.Đangchờdângnướcchomặttrời.Chẳngbiếtôngtađãđạtđếncựccảmhaychưa.Lúcnàytamớinhậnthấycáibọcthắtquanhbụngkhôngcònnữa.-Ôicáibọc.Tathốtlên.-Nướcthiêng.Giáosĩthốtlên.-ÔngcónhìnthấycáibọccủatarơiởđâukhôngTanhìnsanggiáosĩhỏihúhọa.-Tanhìnthấymặttrời.Giáosĩnói.**Chỉvàingàysau,lệnhtruynãtruyềnđikhắptiểuvươngquốccủachồngta.Ngaylậptứcnólansangcácnướclánggiềng,nhânlêntrêntoàncõibắcẤn.TrongthànhVaranasitráttruynãdánkhắpcácphường,cácchợ.HoànghậuSavitriphạmtộikhôngchịuchếttheochồngtrêngiànhỏatáng.Savitrigiờkhôngcònlàhoànghậunữaphạmthêmtộiđánhcắpấntíncủavuavàđangtrốntránhsựtrừngphạtcủavươngtriều.NhữngaicungcấpthôngtinvềSavitrihoặcbắtsốngSavitriđượcthưởngmộttrămthoibạc.Mộttrămthoibạc.Tươngdườngvớimườiconbòchosữa.Tacườikhẩykhinghetinnày.ChịJuhivàtađanglánhnạntrongdinhcủachàngYasa.Lánhnạn,chonênđámcôngtửănchơibạnchàngđếnđầynhàmàkhônghềchạmmặtchúngta.Haichịemởmộtcănphòngkhuấttrênlầu,vốnlànơichứađồcũ,nhưmộtcáiphòngkho.Chúngtasốngđờibịtruynã.Văntựtruynãấychắcchắnlàdođạosưcủatathảogiúp.Chắcchắnlãođãliênhệviệctatrốnkhỏigiànhỏatángvớitầnglầucủalãobỗngnhiênbịthiêutrụi.Lãolàngườigiỏitrongnhữngphépsuyluậntamđoạntứđoạn.Cơnlốckèmtheomưaxốihômấychonửangàylàtan.Mưamộtchốcmộtnhátởtrêncũngkhônghoàntoàndậpđượclửaởbêndưới.Lửavẫnngúncháyởnhững.tầngtrầmbêndưới.Cháybềncháyđượmmaiphụcchờcơhội.Mưanhẹdầnđi thìgió lốc thổibùng lửa lên.Thi thểcủanhàvuađượchỏa tángbìnhthường.MộtđốngtrocốtđượcthugomvàobìnhđấtnungđưalênđầunguồnsôngHằnglàmlễrảixuống:Linhhồnnhưvậylàđượcgửitrọnvẹnlêncõitrời.Mátmẻ.Thỏanguyện.Lúcthugomtrocốtngườitamớipháthiệnrasựlạ.Trêngiànhỏatángkhôngcótrocốtcủababàhoànghậu.Chỉcómộtcáchlýgiải:babàđãlợidụngbãotốmànhảyrakhỏigiànhỏatáng.Bàhậutrẻngangngượcthìkhỏinói,haibàhậugiàcũngcònthamsốngđếnmứcchốnglạiýnguyệncủanhàvuahaysao?Chốnglạitậptụccủamộtxứsở?Chốnglạiluậtlệcủathầnlinh.Chưatừngxảyrachuyệnkinhđộngtrờiđấtnhưvậy.Xứnàyđếnvợgóacủamột tiệndâncònkhăngkhăngdứtáonhảyvàogiàn lửachết theochồng.Dướiđãvậylẽnàotrênlạikhôngnghiêm.Tếsưvẫnởlạilàmkháchnguyênthủcủatriềuđình.Ôngvẫnchưabiếttindinhthựcủaôngbịcháyđêmhômtrước.Lúcnàyôngvẫnungdungtựtạinhưmộtđấngtốicaothấyhếtbiếthết.Lúcnàyôngmớibảotểtướngmangấntíncủavuarađểđóngvàocáitráttruynãdoôngthảo.Cácquanthượngthưlậptứctranhluậncónêndùngấntíncủavuakhỉngàimộtbănghàhaykhông.-Truyềnmangấntínragiữatriều.Tếsưsangsảngđòi.Dùngdằngmộtlát,tểtướngmớilệnhchomangấntín.Bấygiờmớipháthiệnthêmmộtchuyệnkinhhoàng.Ấntínđãkhôngcánhmàbay.-Cáckhanh,tachỉlàkháchtrongtriều,nhưngtathấyhếtbiếthết.Tếsưlúcnàycàngđắcchívìchứngtỏđượccáctàingangtrời.Ôngsangsảngdiễngiảisựviệctừlúcởtrêngiànthiêu.ThầnthánhlúcấyđãvénmànchoôngnhìnvàocáirươngcủahoànghậuSavitri.Chưthiên

ơi,nhàvuachếtcònnằmđó,cácquanđầutriềuaivẫnvàochỗấy,thếmàấntíncủavualạinằmgọntrongrươngcủangườikhác.Ôngđãthétlênđòilụcsoát.Nhưnglúcấytoànbộquanquânđãtêliệt.Connữquáinghịchtặckiađãđánhthuốcmêkhắplượtnhữngngườidựlễhỏatáng.Nóđãcaochạyxabay.Nhưngđểxem,nócótrămphùnghìnphépcũngkhôngbằngtếsưnày.Chuyệnkểlạinghechỉthấytrớtrêu.Tàibahơncảthầnthánhmàtếsưcũngkhôngngănnổihỏahoạntrongdinhcủamình.Lạicònmấtsạchđồtếlễlinhthiêngnhất,khônghiểuvìlửathiêutrụihayvìlýdogì.Nhưng...Saotếsưlạithétlêntừtrêngiànhỏatáng,đòilụcsoátcáirươngcủata?Lúcấyđámtangsẽtạmdừng,cấmvệsẽlụcsoáthọsẽtìmđượcgì?ChỉđơngiảnlàtròmaquỷnhằmxúcphạmhoànghậuSavitrilầncuốicùngtrêngiànhỏatángthôisao?Cấmvệsẽkhôngtìmthấygìlạtrongchiếcrươngvàđámtanglạitiếptục?Tachồmdậykhỏichỗngồi,laođếnmởtoangcáirươngra.Từhômchạyvềlẩntrốnởđây,tachưamởnắpcáirương.Trờiđấtơi.Giữanhữngđồvậtmangtheo,cóấntíncủađứcvuachồngta.Nóđấy.Sựthậtrànhrành.

ĐứcPhậtSáunămtrờiSiddhatthatukhổhạnhtrongrừngUruvela.

Mộtbuổichiều,quákhátnước,Siddhatthaphảibò ta sôngNeranjana.Cơ thể suykiệtmỏngmanhnhưchiếcláchỉchútnữalàbịnhữngconsóngnhỏkéođi.Chậtvậtlàm,chàngmớibòđượclênbờ.Tiếngđànbênsônglúchoànghônkhiếnchàngtỉnhlại.Dâyđànchùngnêngiaiđiệukhôngcấtlênđược.Ngườinhạccôngnàođókéocăngdâyđàn,thìchưađượcnửachừngdâyđànđứt.Bungmộttiếng.Chỉđếnkhianhtathaydâyđànvàchỉnhchonóởđộcăngvừaphải,khúcnhạcmớithựcsựvanglên.Tiếngdâyđànđứtvangvọngrấtlâutrongđầuchàng.Tađãlầmđường,chàngnghĩ,tađãsốngtrongnhunglụamàkhôngtìmthấychânlý.Rồitađàyđọathânxácchođếnnỗinày,tacũngkhôngtìmđượcgì.Víthửtachếtvìđóikhát,vìbịnướccuốnđi,thìcònđâuconngườinàyđểtiếptụctìmkiếm.VừalúcmộtthiếunữtênlàSujataởnôngtrạigầnđấymangtớimộtbátcháosữa,địnhđặtởgốccâyđểcúngthầnlinh.NhìnthấySiddhattha,nàngSujatabèntraobátcháochoẩnsĩ.

-Củaítlòngnhiều,xinẩnsĩnhậnchotấmlòngthành.-Độiơnnàng.Ẩnsĩchắptaykínhcẩnrồimớiđỡlấybátcháo.Húpcạn.Sứcsốngbừngbừngtrởlạitrongngười.Rồichàngtựtinđixuốngsôngtắm.Chàngđãhiểurằngmọicáchthứccựcđoanđềukhônggiúpngườitatìnrachânlý.CẩnphảiđitheoTrungĐạo,conđườngởgiữahailoạicựcđoanđó.

Nămvịtukhổhạnhđanhìnthấyhết.Rốtcụcconngườikiađãtừbỏcuộctìmkiếmđãănuốngvàtắmgộinhưmộtngườiphàm.Hoàntoànthấtvọngvềẩnsĩ,họrờibỏkhurừng,đivềphíaSarnath,nơicómộtrừnghươunổitiếng.Siddhatthacũngrađi.Chànglộiquasông,rồiđisâuvàotrongrừng.Nơiđócómộtcáicây,hàngnghìnnămsauvẫncònđượcbiếtđến.CâyGiácNgộ.

**Vàotrongrừng,Siddhatthachọnđượcmộtgốccâybồđềvừaýđểngồi.MặthướngvềphíaĐông,chânxếpbằng,chàngngồinhậpđịnh.RừngrậmbắcẤnbaogiờcũngẩnchứatrongđónỗisợtruyềnđời.Baonhiêulàhiểmhoạ.Baonhiêulàthếlựctựnhiênđượcnhânhóa,kểtừgióbãosấmsétđùngđùngtrởđi.Baonhiêulàdãthúsuốtngàyđêmgầmgào.Đólàchưakểnhữngsơnnữxinhđẹpluônluôntìmtớiđểquyếnrũvịẩnsĩtrẻtrungtuấntú.Nhưngtấtcảđềukhônglàmchochàngphântántưtưởng.Tráilại.Chàngcàngchìmsâuhơnvàonhữngđiềuđangsuynghĩ.

Đêmấytrăngtròn.Siddhatthavẫnngồithiền.Ýnghĩtậptrunghơnvàđầuóctrởnênsánglánglạthường.Baonhiêukiếnthứcthulượmđượcđangdầndầntụlại,sắpxếplạithànhhệthống.Chàngnhìnbằngánhmắtcủatrítuệ,nhìnsâuvềquákhứ.Mộtngườimấtđi,nhưnglạicóngườikhácrađời.Cáichếtchỉchấmdứtđượcsựtồntạicủamộtthểxác.Cuộcsốngtựnóthìcứtiếptụctrongnhữngthểxáckhác.Chàngthấyrằngkhimộtngườilàmđiềuxấuthìtrongtươnglaingườiđóphảichịuđaukhổ.Cònmộtkhihànhđộngvớitìnhyêuthươngthựcsự,ngườiđósẽnhậnđượcniềmvuivàhạnhphúc.Chẳngcáigìdoconngườigâyracóthểmấtđiđượcmàsẽtồntạitừđờinàysangđờikhác,đemđếnhạnhphúchoặckhổđau.Thếlàchàngđãpháthiệnrarẳngtoànbộcuộcsốngcỏquanhệchặtchẽvớinhau.Từhạtbụinhỏnhấtchođếnvìsaolớnnhấtđềucómốiliênquan.Tấtcảđềukhôngngừngthayđổi:pháttriển,tanrã,rồilạipháttriển.Chẳngđiềugìkhôngcónguyênnhâncuanó,nhânnàothìquảấy.Rồichàngnhìnthấyhếtthảynhữngkhổđaunơitrầnthế.Chàngđãhiểuvìsaomọichúngsinhtừloàicôntrùngnhỏchotớimộtvịhoàngđếđềutheođuổilạcthú,đểrồikếtthúcởnơibấthạnh.Conngườikhôngthựcsựhiểurằngmọivậtluônthayđổi.Họmùquángđánhlộn,cướpbócvàgiếthạinhauđểđạtđượccáimìnhmuốn,nhưngnhữngthứnàychẳngbaogiờđem lạihạnhphúcvàbìnhyêu lâubền.Conngười luônchống lạinhữnggìmìnhkhôngthích.Cảcuộcđờichồngchấtlòngcămthùvàuấthận.Màcứmỗilầnlàmtổnhạiđếnngườikhácthìsau

đóchínhconngườilạiphảichịuđauđớngiàyvò.Suốtđờinàysangđờikhác,họgâyrachonhautoànnhữngđiềubấthạnh.Saurốt,chàngđãtìmthấyconđườngchấmdứtmọiđaukhổ.Nếunhưconngườithấycáitựngãcủamìnhvàcủamọihiệnhữulàrỗngkhông,làkhôngcóchủhữu,khôngcósởhữu,thìtrongđầuóchọkhôngcònchỗcholòngtham,hậnthù,ghenghét,đốkỵ.Ngườitasẽkhôngcòncảmthấyđaukhổ,bấthạnh.Tráitimchỉcỏnchứađầylòngyêuthương.Chínhlòngtừbinàysẽđemđếnbìnhyênvàhạnhphúc.Khichàngnhìnthấytấtcảnhữngđiềunày,bóngtốibịxuatantrongtrínãochàng.Cảcơthểchàngdườngnhưđều tỏa sáng,vàngánh sáng trí tuệ.Chàngkhôngcòn làmột conngườibình thườngnữa.Chàngđãđượckhaiminh.Giờđâychàng làBuddhaNgườiGiácNgộ.ĐấngGiácNgộ thôi tọa thiền.Ngườibìnhthảnđứngdậy,cườirạngrỡ.Đãsangbuổisáng.MặttrờimọcởđằngĐông.

TôiKhôngphải cứvừanghekể chuyệnvềPhậtvừađi thămchođủnhữngnơi từng indấuchânPhật.

Không phải.Nhưng tôi vẫn theo Savitri đi. SauLumbini nơiNgười ra đời, chúng tôi lên tàu hỏa đếnBoddhgayanơiNgườigiácngộ.TứthánhđịaPhậtgiáotôiđãđếnrồi.Cònhơncảtứthánhđịanữa.NhữnglàthànhRajagahangàyxưanaylàthànhphốRajgir,nhữnglàViệnĐạihọcPhậtgiáođầutiênNalanda,nhữnglàbảothápcóxálợiPhậtởSanchi,nhữnglàhàngchụcthiềnviệnPhậtgiáotronghangđộngởmiềnnamẤnnhưElloravàAjantacònlưugiữbaonhiêubíchhọahoànhtráng.Tôiđãtớicả.NhưnglầnnàytôimuốntheoSavitritrởlại.Hàohứngvàcảtòmò.Đểxemcôsẽđưatôiđếnnhữngđâu.Đểxemcâuchuyệnđờicôsẽdẫnđếnđâu.Takểchuyệnđờita,côbảo.TalàPhậtvàPhậtlàta.Boddhgaya.Nghĩađen:đếnđómàthànhPhật.Đếnđómàgiácngộ.Vùngnàycónhiềucáitêncóchữgiácngộtrongấy,BoddhhoặclàBuddh.ChùaĐạiGiácNgộchẳnghạn:chùaMahaBoddhi.ChúngtađềulàđệtửPhật,Buddhakabe ta.Thị trấnBoddhgayađangởvàonhữngthángđẹpnhất trongnăm.MùalạnhởmiềnđôngbắcẤnsuốtngàynắngvàngrựcrỡ.Hoanởvàomùalạnh.Mùahèthìhoabịđốtcháy.Ngườitathămthúdungoạnvàomùalạnh.TrongbóngrâmnhiệtđộcóthểxuốngđếndămbảyđộC,nhưngtrờiđấtvẫnnắng tưngbừng.Mùa lạnhcũng làmùahànhhương.Hàngnghìnhàngvạnngườiđổvềđây.SắcáovàngcủanhữngnhàsưtiểuthừahoặcÁĐông.Thảnghoặccósắcáonâuđạithừa.TrùmlấplênlàsắccàsanâuđỏcủaPhậttửTâyTạng.MỗilầntrởlạiBoddhgayalàlạimộtlầnnhớtiếc.Chỉcầnsaudămbanămlàthấyrõsựyênbìnhthanhtịnhđangmấtdần.Phậttửhànhhương.MàPhậttửsinhsôisangđếntậnphươngTây,tậnÂuMỹ.ThươngmạipháttriểnđểphụcvụPhậttử.Chùachiềncũngxâynhànghỉkháchsạnđónphậttử.Hàngquánmọcchenchúcchelấpcảnhquan.MỗimétvuôngbứctườngquanhquầnthểchùaĐạiGiáccũnglàkhônggianphảitrảbằngtiềnđểbánhàng.Nămnămtrướckhôngthế.Mườinămtrướckhôngthế.Mườilămnămtrướctôicònthathẩnkhắpcáithị trấnvắnglặngvàthanhsạchnày.Hàngngàychỉthấylácđácbóngngườihànhhương.SavitrivàtôiđithẳngvàochùaĐạiGiác.Khôngtìmđâuramộtchỗthanhtịnh.Cảquầnthểchùalớnlàthếxungquanhngôichùacaođếnsáuchụcmét,giờtrởnênchậthẹp.Từngmétvuôngmộtcũnglàcáchđểngườingườichenchúc.BêngốccâybồđềnơiPhậtbừngngộ,bêntảlànhữngPhậttửNhậtBản,bênhữulàđámphậttửSriLanka.Họtrảichiếungồimàtụngkinhtheokiểusẽkhôngbaogiờđứngđậynữa.Baonhiêulàmảnhvảithiêngquấnquanhgốccâyđểtỏlòngthànhkính.Nghìnnghịtngườichenchúcvàochínhđiện.Đoànđoànngườinốibướcđirahồsen.Ngườingườitrảichiếutrảithảmquanhnhữnggốccâytrênbãicỏ.Cầunguyện.Nhắmmắtcầunguyệncoinhưkhôngnhìnthấyđoànđoànlũlũkéoquatrướcmặtsaulưng.Cầunguyệngiữamộtnơiphảixêdịchtừngphânvuôngnhưthế,phảithựcsựcảmphụccácPhậttửmộđạoTâyTạng.Đangtừthếđứng,họlaomìnhvềphíatrước,phủphụcxuống,haibàntayxỏvàohaichiếcguốcđểtrượtthẳng,tưthếnằmsấpduỗidài.Xong.Lạiđứngdậylạisửasoạnchomộtlầnphủphụcmới,sứclựctoànthântậptrungvàođôitayxỏhaichiếcguốcmàtrượttới.PhậttửTâyTạngcóthểhànhhươnghàngtrămcâysốbằngcáchấy.Hànhhươngbằngmồhôivàcảmáu.-BâygiờkhôngphảilúcđểviếngthămPhật.

Savitrirahiệuchotôiquayra:-Lúcnàocũngthếmàthôi.Tôinóinhưngcũngnhanhchóngratheocô.-Anhnhầm.Đivớitôirồianhsẽthấy.Chúng tôivàonhậnphòngkháchsạn.KháchsạnởđâyaicũngbiếtSavitri.Kumariđãvề.Họreo lên.KumariđãvềchứkhôngphảiKumariđãđến.Chứngtỏcô làchủquen thânchỗngườinhà.Khôngphảikiểuquenbiếtcủanhữnghướngdẫnviêndulịchvớikháchsạnthânthiết.Tôixácđịnhđượcngayvịtrícủakháchsạntrongcáithịtrấnmìnhđãquen.Savitrichọnmộtkháchsạnởbênlềthịtrấn,cáchchùachính

mộtkhoảngvừađủkhôngphảichịutiếngồnvọngtới.**Nửađêm,Savitrisanggõcửaphòngtôi.Phảimộtlúctôimớitỉnh.Tôivừamơthấysắcáocàsamàuvàng.Cảmộttấmáotrảiđàitrênđườngđitrướcmắt.Ngườituhành,mơthấynhưvậylàlinhlắm,lànhưđượcânphúctừkiếptrước.Ngườisuốtngàynhìnthấycả.nghìncảvạntấmáocàsanhưtôi,khôngmơmớilàchuyệnlạ.Đúnglúcấy,Savitrisanggọi.Côkhônggọiđiệnthoạisangphòngmàđếngõcửa.Mộtsựlựachọnđúngcáchvớigiấcmơcótấmáocà.Tôiquờtaybậtcáiđènbànởphíađầugiường.Mấtđiện.Tôilêntiếngbảocôđợichomộtlátrồiquờquạngđịnhhướngtheotrínhớ.Vaquệtđụngchạmmộtlát.Rốtcuộctôicũngtìmđượccâynếnvàbaodiêmtôinhớđãđặtsẵntrênmặtbànviết,trướcmộtcáigươnglớn.Châmđượcngọnnến.Ánhsángvừađủlàmnhữngviệccầnthiếttrướckhibướctakhỏiphòng.Savitriđứngđợiởngoàihànhlang.Haitayvẫnxáchsáucáibaotải.Tôikhôngcònthắcmắcbaotảiđựnggìmànhẹthế.Đivớinhauđãhơnbảybướcchân,ngườitakhônghỏinữa.Trênhànhlangcáchmộtquãnglạiđặtmộtđĩađènbằngđấtnungđựngdầulạc.Đủnhìnthấyđườngđi.Chúngtôilặnglẽđirakhỏikhoảngsânkháchsạn.Quakhỏicổngthìtôiđứngsữnglại.Gầnnhưbậtngượctrởlại.Hếtánhđèn.Mộtbứctườngđenkịtthìnhlìnhdựngngaytrướcmắt.Bưngngaylấymắt.TôiđinhhỏiSavitricómangtheođènnếngìkhôngthìcôbảo:-Yêntâmnào.Bámlấyvaitôi,tađinhé.Haitaytôibámlấyđôivaicôtừphíasau.Cứthếmàđi.Nhưmộtngườimùbámtheongườisángmắt.Khoảngmộtgiờsáng.Toànthịtrấnmấtđiện.Lạlùng.Giờthìtôiđãhiểu,SavitrikéotôirakhỏichùaĐạiGiáclúcchiềuhômqualàđểbâygiờquaylại.Chọnlúcnửađêmđểquaylại.Giờnàyhoàntoànyêntĩnh.Nhữngngườimộđạonhấtcũngđãphảirakhỏiquầnthểchùa.Ngàytrước,đãcólầntôivàochùalúcnămgiờsángđểnhặtmộtchiếclábồđềrụng.Hiếmhoilắm.Trongngày,hễcómộtchiếclárụnglàcóngườinhặtngay,chẳngđếnlượtmình.Ngàyấy,ngườihànhhươngchưachenchúcnhưbâygiờ,chùachưaphảilàmhàngràobảovệnhưbâygiờ,lúctảngsángravàochùatựdo.Bâygiờthìkhôngthế.Tôitựhỏilàmsaochúngtôicóthểvàochùalúcnửađêmnhưthếnày.TôiđãbiếtSavitricókhảnăngnhìnthấyđườngtrongsươngmù.Bâygiờmớibiếtcôcònthấyđườngtrongđêmtối.Haychỉđơngiảnlàcôđãđiquađilạiconđườngnàyhàngnghìnlần?Côthuộcđường?Savitrikhoanthaiđitrước.Sáucáibaotảivavàonhauloạtsoạt.-Anhnhậnrachưa?ĐâylàconđườngẩnsĩSiddhatthađãchọnđểđivàotrấnBoddhgaya,thuởấylàrừngrậm.NgươivừalộiquasôngNeranjana,đangmùanướccạn,chỗsâunhấtchỉđếnbụng.Lênđếnbờsông,ngườiđitheolốimònnày.Nhưthểtôicũngnhìnthấycondườngởdướichânmình.Cônóimàtintôicũngnhìnthấy.TôiđoánchúngtôibắtđầuquamộthàngcâybồđềtrênconđườngchínhhướngvềphíachùaĐạiGiác.Saoẩnsĩlạivàođây?Savitritựđặtcâuhỏiphảnbiện,rồitựtrảlời.Bởilẽrừnglànơivắngngườiqualại,xahẳncõitục,ẩnsĩmộtmìnhvớithiênnhiên,khảnăngtậptrunghànhthiềnởmứccaonhất.Tinhthầnthanhtrong,tríócsángláng,nhữngmớbòngbongcủatưtưởngđượcgỡdầnra,đượcchắtnóirồicuộnxếpthànhhệthốngmạchlạc.HãylưuýmộtđiềurằngcácnhàtưtưởngcổđạitheotruyềnthốngBàLaMônkhôngchuyểnhóatư tưởng thànhchữviết.Tư tưởng thánhhiền là thứphảiđược tạodựngsắpxếpở trongđầuvà truyềnmiệngđểlưugiữ.ẨnsĩSiddhatthacũngvậy.-KhôngthấytàiliệunàonóirằngĐấngGiácNgộbiếtchữ.Tôinói.Nóixongthìvấpmộtcáiđauđiếng.-Cẩnthậnđấy.Nhấccaochânlênmộtchút.Conđườngnàyhơimấpthô.Savitrinhắc.Rồicônóitiếp:-Cũngkhôngsáchvởnàonớicáchiềngiảcổđạibiếtchữ.TruyềnthốngBàLaMônxemthườngkỹnăngviếtchữ,anhđãbiếtrồi.HiềntriếtVyasacóbiếtchữkhông?HaylàtrườngcaMahabharatacũnglàdoGaneshangheVyasađọcmàchéplại?Đếncổngchùarồi.Savitrilạinhắc.Lấyhơithởchođều,bướcđều

chân, tính toán chính xác từng bước chân để bước từ trên xuống những tầng cấp.Tôi làm theo.Đây làhướngchính.Kenkétnhènhẹ,cáicổngsắtmởra.Tôinghethấychứkhôngtrôngthấy.NgàyxưahoàngtửSiddhatthanửađêmrakhỏikinhthành,cánhcổngtrongđêmđencũngkenkétthởranhưthếnàyđây.Cònchúngtôibâygiờthìthảnnhiênmởcánhcổngđiquamàkhôngmộtngườibảovệnàonhìnthấyhỏihan.-Anhđếmđượcbaonhiêubậcđixuốngrồi?-Tôikhôngđếm.-Khôngđếm.Tứclànóđãhết.Bâygiờchúngtađãxuốngđếnkhoảngsânngaytrướcchínhđiện.ThẳnghướngtrướcmặtchúngtalàphotượngĐứcPhậtởthếngồithiền.Ngườinhìnvềphíamặttrờimọcởđằngđông,lúctưtưởngcủaNgườiđãthànhtựu.TađangnhìnNgười.Ngườinhìnta.Giữađêmđen,tôichắptaykínhcẩntrướcphotượngPhậttổ.Ngườingồitrongchínhđiệnmànhìnra.Tôicầugì?Tôicầuchoxứsởtôimãimãibìnhyênthịnhvượng.Tôicầuchochúngsinhcóvănminhmáymócmàkhônggiảdốitànáclầmlạcnhemnhuốcmãithếnày.Tôicầuchongườithânbạnhữucủatôithànhđạtvàkhỏemạnhchođếngiâyphútcuốicùngcủacuộcđời.Tôicầu.Ngườinhìntôi.Tôinhìnngười.Cầuxongthảtayxuốngrồi,yênlặngmộtlúcrồi,lạitựhỏimìnhcầuthếcónhiềuquáhaykhông.-Nàotađi.Mentheobứctườngđánàymàvòngrađằngsau,đếnvớicâybồđềcủaPhật.TôiđặttayphảilênvaiSavitri,taytráilầnlầnchạmvàohàngràođátheolờicôdặn.Taytôichạmvàonhữngphùđiêuhoasen,divậthiếmhoicồnsótlạitừthờihoàngđếAsoka.Hàngràođánàyđổnátvùilấptrongrừngbaonhiêuthếkỷ,mãivềsaumớiđượckhaiquật,đượcdựnglạiởđây.Điđếntậngóchàngrào,đúngcáigócvuôngcủahàngrào,Savitringoặtphải,dẫntôiđithêmmườibước.Đãđếnđốimặtvớicâybồđề.Nhữngchiếcláhìnhtráitimreolaoxaotrênđầu.Cảnghìnvạnchiếcláhìnhtráitimcùngxônxaotronggióđêm.Mát rượi.Khônggian thếnày làm trínãobừng tỉnhđến li ti từng tếbào.Khôngnhìn thấygìnhưng tôinhậnbiết.Nhậnbiếthìnhđộng trái timvàcáiđuôi rấtdàicủachiếc láchẳnghạn.NhậnbiếtSavitriđãđưataylênbắtmộtchiếclárơirồiđặtvàotaytôichẳnghạn.Chiếclá.Giữađêmđen.Savitrilạimởmộtcánhcửanữa,Cánhcửacủabứctườngràobaoquanhcâybồđềcổthụ.Tiếngkenkétgiữađêmthanhvắngkhônggâyramộtphảnứngnào.Ngủ.Cảthếgianđangmêmuộisayngủ.Ngườitỉnhthứclàngườitớiđược.Savitridắttôivào.Taytôiđãchạmđếnthâncâybồđềcổthụ.Nhữngdảikhănthiêng,nhữnglácờnhiềumàubàntaydukháchquấnvàolúcbanngày,giờđãđượcgỡhết.Taychạmtớilà tớingaythâncây.Taychạmtới là tớingayTòaKimCương.PhiếnđáhìnhchữnhậtdướigốcbồđềđánhdấunơiPhậtngồi.Nhữngngóntaytôikhôngrun,nhưnglòngrưngrưng.Ngườitìnhthứclàngườitớiđược.-Cáchọcgiảcổđạikhôngcókiểuviệnnghiêncứunhưchúngtangàynay.Ẩnviệncủahọchínhlàviệnnghiêncứuvậy.Cókhinhữngnơichốnvắngngườithuậnlợichotuhọccũnglàviệnnghiêncứu.Gốcbồđềnàyđãlàmộtcáiviệnnghiêncứuvĩđại.Hàngnghìnnămsaucácviệnnghiêncứunguyngatrênkhắpthếgiớicònphảibiếtơnnó.Savitrinói.-ẨnsĩSiddhatthalànhànghiêncứuđíchthực.Khôngcầnđếngiấybútmáychữmáytính.Baonhiêutranggiấynhápở trongđầu.Dậpxóađirồi tháo lại.Baonhiêu trangbảnthảo trongđầuchođếnkhinóhoànchỉnhthànhmộthệthống.Tấtcảđềuởtrongđầu.Tôitiếplờicô.Saukhitạodựngđượcluậnthuyếtcủamình,ĐứcPhậtkhôngvộirađingay.Ngườicònlưulạiquanhgốcbồđềthêmnhiềutuầnnữa.Ngườiđắnđokhôngbiếtcónênđemphổbiếnđiềumìnhtìmđượchaykhông.Tacómộtbáuvật,tacónênđưatachomọingườicùngxem,họđãsẵnsàngchưa,haylàngườiđờichẳngbiếtphânbiệtvàngthau,họthấynócũngchẳngkhácgìđồgiả.Ngườiđiđilạilạirấtnhiềulầntrênnhữnglốiđinày.Suytính.Savitribảotôicúimìnhsờtayvàonhữngphiếnđáhìnhcầutrênlốiđi,nhữngphiếnđáđánhdấubướcchânđắnđocủaPhật.Rồicôdắttôiđikhắpvườnchùa,rađếnhồsenPhậtxuốngtắmvàotuầnthứsáusaukhibừngngộ.Hômấybấtchợtmưagiósấmsétđùngđùng.Câycốiđổngổnngang.Bất

ngờPhậttỉnhrađãthấycómộtconrắnlớnquấnquanhcheđỡchomình.Chuyệnnàykhôngthấytrongcáctàiliệulịchsử.Tấtnhiên.NhưngnócótronghuyềnthoạiPhậtgiáo.MuôngthúcũngchởchechoNgười.Nócótrongphotượngđặtgiữahồkiamàhaichúngtôiđangnhìnra.PhậtngồitĩnhtạitrongkhimộtconrắnđangvươnbànhralàmthànhmộtcáiôchetrênđầuNgười.Savitrithuxếpchỗngồi.Trongbóngtối,côsộtsoạtlầntayvàomộtcáibaotảivàbắtđầukể.ThánhđịanàycũngđượchoàngđếAsokaghidấu.Ngàiđếnđâyđánhlễtrướccâybồđềrồichoxâymộtngôichùalớn.Ngàynàongàicũngđếnđây.Hoànghậucảghen.Bàrìnhrậpđểthấyhoàngđếngàynàocũngđếnvớicâybồđề.Hoànghậughencảvớicây.Bàbímậtchochặtcây.HoàngđếAsokakhiấysaubaonhiêucuộcchinhphạtđẩmmáuđãtừbỏsátsinh.Ngàikhôngtrừngphạtaivềviệcchặtcâymàchọncáchngồixuốngbêncâybồđềchỉcòntrơ lạigốc.Ngồithiền.Hoàngđếthềsẽkhôngđứngdậynếucâybồđềkhôngmọclại.Ngườitaphảixâyhàngràođáquanhgốccây,phảidùngsữabòlinhthiêngđểtướichođếnkhitừgốcbồđềmọcnhánhmới.Vềsau,AsokagửicontraiMahinda,cũnglàmộtPhậttử,sangSriLankatruyềnbáđạoPhật.Suốthànhtrìnhtruyềngiáodàidằngdặc,MahindamangtheomộtcâybồđềnonbăngtừgốcbồđềcủaPhật.Câybồđềấyquanhiềuđờicháucontiếpnối,vẫncònđếnbâygiờ.CâybồđềởnơiPhậtngồithìtrảilắmtruânchuyên.Bịhoànghậuchặt.Cókhibịsétđánh.Nhiềuthếkỷsau,câybịmộtvịtiểuvươngvùngBengalđốnngã.Chođếncuốithếkỷmườichín,việcbảotồnchínhthứcđượcđặtra,mộtcâyconđượcbứngtừcâybồđềởSriLankavềtrồnglạivàochỗcũ.NgôichùahoàngđếAsokadựngvàothếkỷthứbatrướcCôngnguyêncúngphảidựngđidựnglạinhiềulần.Đổnát.Bịbỏquêntrongrừng.Dựnglại thìbịgiặcdãkỳthị tôngiáophátanhoang.NgôichùaĐạiGiácbâygiờđượcxâydựnglạicáchđâychừngbốnthếkỷ.Caosáuchụcmét.KiếntrúchìnhthápđặctrưngẤnĐộ.Bốngóccóbốnthápnhỏhìnhdánggiốnghệtthápchính,tạosựcânxứnghàihỏavớicảquẩnthể.Vẫnlàđêm.Bóngtốidàyđặc.Chúngtôileolênnhữngbậcđácẩmthạchmátlạnh,đẩycửachùađira.Tôilại bámvai Savitrimà đi. Trở ra với đời trần tục. Tôi đoán đang đi qua dãy hàng quán ken dày bênconđườngdàitrướccổngchùa.Hàngquángiờnàycũngsậpcửangủsay.Khôngmộtánhđiện.Đêmdàicổđại.-TađangđiquahaingôichùaTâyTạng.Bênphảilàchùacủapháiáovàng,bêntráilàchùapháiáonâu.Savitrithuyếtminh.Từđâytôibắtđầutựđịnhhướng.Tựnhìn.NhìnqualờithuyếtminhcủaSavitri.QuachùaTâyTạngmộtquãnglàđenchùaNhậtBản.PhotượngPhậtbằngđátrắngcaonămchụcmét,đákhốiđượcđưatừNhậtsanglắpráplại,chiphímộttriệuđôlaMỹ.Savitri đưa tôi đi thămviếng đất Phật bồ đề trong đêm.Cảmột quần thể chùa chiền các nước ở đây.NhữngtòasứPhậtgiáocácnướcởđây.QuâyquầntrênvùngđấtghidấuchânPhật.ChùaTháiLan.ChùaTrungQuốc.ChùaMiếnĐiện.ChùaHànQuốc.-VàkialàchùaViệtNam.Tôibiếtlàtrongbóngđêm,Savitriđãdừnglạiđặtmấycáibaotảixuốngvàđưataychỉ.NgangquamộtcánhđồnglúamìlàViệtNamPhậtQuốcTự.ỞLumbininơiPhậtrađờicũngcómộtViệtNamPhậtQuốctựnhưthếnày.MộtmáichùakiếntrúcViệtNamthấpthoángtrongrừngcây.QuầnthểchùatrồngnhiềuloạicâygắnvớicuộcđờiPhật.Câyđãmọclênthànhrừngbaoquanhngôichùarộnglàcâyvôưu,câysalasongthọ,câynimba,câydoicâytrecâytrúc.CảnhữngcâycỏcủađấtViệtnữa.Tôichắptaycảmtạquacánhđồng.Trongđêmđen,tôichắptaycúiđầutrướccảSavitri.Chắcchắnlàcônhìnthấycửchỉbiếtơncủatôi.Savitriđưatôitrởvềkháchsạnthìmớihơnbốngiờsáng.Vẫnmấtđiện.Trờivẫncòntốiđennhưmực.TôilạinhớlờiPhật.Cảthếgianđangmêmuộisayngủ.ChínhởnơiẩnsĩSiddhatthatrởthànhngườiđượcgiácngộ,SavitrikểtôinghechuyệncôtrởthànhNữThầnĐồngTrinh.NữthầnĐồngTrinhlàmộtvịthầnsống,bằngxươngbằngthịt,làhiệnthântrêncõitrầncủaParvati,còn

gọilàDurga.Nànghiệndiệnđểbảohộchocuộcđờitrầnthếnày.DânchúngngóngvềlâuđàicủaNữThầnĐồngTrinhmàyên tâmnàngđangởđócanhchohọ làmănphátđạt, canhchođời sốngyênbìnhkhônggiặcgiã.TrongdịplễrướcIndraYatravàothángchínhàngnăm,nhàvuađếnviếngthămNữThầnĐồngTrinh,cúiđầucungkínhtrướcnữthầncókhimớidămbảytuổi,đượcnữthầntựtayquệt lêntránngàivệtsonđỏtikabanphước.Sauđócảmộtxagiáđồsộtrangtrílộnglẫyđưanàngdiễuquakhắpthànhphố.Xagiácủariêngnàng,mỗinămchỉlănbánhtrênđườngcómộtlần.Mỗinămphốphườngchỉcómộtlầnấyđượcnữthầndiễuquabanphước.Ngàythườngthìngườitaphảiđếntậnlâuđàicủanàngđểchiêmngưỡng.Kháchdulịchcũngđượcphépviếngthămlâuđài,đượcthấynàngtrênngaigiữalầusongáctía.MộtvùngđềucómộtNữThầnĐồngTrinhKumari.ỞthủđôthìcóNữThầnĐồngTrinhtốicao,gọilàKumariDevi.KumariHoànggia.SavitritừnglàKumariHoànggiaởthủđô.TụctônphongvàthờphụngNữThầnĐồngTrinhbắtđầutừnhữngtruyềnthuyếtkhácnhau.Dântìnhvẫnthườngkể.Truyềnthuyếtthứnhất:dướitriềumộtôngvuacủabộtộcMallangàynọcómộtcôbétựxưngmìnhlàNữThầnĐồngTrinh.Nhàvuanổigiậnđàycôbéđithậtxa,vàosâutrongdãyHimalaya.Chỉđếnkhihoànghậuđổbệnh,ốmlănốmlóc,nhàvuamớihoảngsợchođóncôbévềchínhthứcđưalênngôinữthần,canhgiữchocảđấtnướckhỏibệnhtật.Truyền thuyết thứhai:vẫn là thuộc triềuđạiMalla.Mộtôngvuakhácgiaocấuvớimộtcôbévị thànhniên.Côbéchết.NhàvuatựhànhxácbằngnhữngcáchkhổnhụcnhấtrồitônmộtcôbélênlàmNữThầnĐồngTrinhđểngàyngàythờphụngsámhối.Truyền thuyết thứba:mộtôngvuaMallathườngchơi tròxúcxắcvớinữ thầnTaleju,mộthiện thâncủaParvati.Từchơixúcxắcdẫnđếnviệcnhàvuađịnhcưỡngbứcnàng.Nữthầntứcgiậnđedọasẽkhôngtiếptụcbảohộchoxứsởnàynữa.Nhàvuasámhối,cảthầndâncầuxin,cuốicùngnữthầnbớtgiậnlàmlành,hứasẽtrởlạitronghìnhhàimộtcôbéđồngtrinh.SavitrilàmộtKumariHoànggia.Ngườitatìmthấycôlúccômớilênsáu.Đủcáctiêuchuẩn.Thuộcđẳngcấpchuyếnhànhnghềlàmvàngbạc.TheođạoPhật.Tửvilậpratoànnhữngđiềutốtđẹp.Trênngườicóđầyđủbamươihaiquýtướng.Màuda,màumắt,hàmrăng,máitóc,nốtruồi,cáchuyệt.Đủcả.Lúcấysáucôbéứngcửviênmớiphảiquanhữngcuộcsáthạchhoặc thử thách.Khôngkhácgìnhữngcuộc tuyển lựađể tìmmộtvịĐaLaiLạtMacủangườiTâyTạng.Vòngmộtcủacuộctuyểnchọn:lúcnửađêm,từngcôbébịđẩyvàomộtcănphòngẩmthấpngộtngạttạnhtưởi.Cảphòngchỉcómộtngọnnếnchạyleolét.Nhữngcáimặtnạghêrợntreotrêntường.Nhữngtiếnghúhétrúrít,tiếngvạcdầusôi,tiếngngườirênrỉkhóclóc.Hệthốngâmthanhvòmbốtríkínđáotrongcănphònglàmtănghiệuquảlúcnửađêm.Mộtmình.Conbédòdẫmđitừngbướcthìgiẫmphảimộtvậtkềnhcànglônglá.Nhìnkỹthìramộtcáiđầutrâumớichặt,máumebêbết,cặpmắtthôlốtoàntròngtrắng.Trênnênđấtlênhlángmáu,lănlócnhữngcáiđầutrâuđầuđêđầucừu.Mặcdùđãđượcgiađìnhhuấnluyệndặndòtừtrướcvềcuộcthửtháchlòngdũngcảm,đếnlúcnàyhầunhưconbénàocũngrúlên.Gọimẹ.Cóconbélănđùngrangấtxỉu.Cóconbécọrúmtrongmộtgócphòng,runrẩyngồisuốthaitiếngđồnghồchođếnkhiđượcgiảiphóng.Cóconbégàokhóc,chạylungtung,vấpngãlănlộntrongvũngmáu,taycàocấuđứttócnhưhóadại.Bịloại.NữThầnĐồngTrinhcònphảibảovệchocảmộtđấtnước,khôngthểlànhữngkẻhènnhát.Cuốicùngcònlạibaconbécanđảmnhất.KhingườitamởcửaphòngđivàocònthấySavitriđangcưỡilênmộtcáiđầutrâu,nhúnnhúnnhưđangphingựachạykhắpthunglũng.Vònghai.Cũnglàlúcnửađêm,cũngtừngconbébịđẩyvàomộtcáiphòngkho.Cănphòngsặcmùiẩmmốccũngchỉcómộtngọnnếntranhtốitranhsáng.Hãyvàođivàhãychọnlấythứgìmìnhthíchnhất.Haiconbékiahíhửngtìmrahaibộsarimớitinhmàngườiquảnkhốmớibỏvào.ĐếnlượtSavitri.Ánhnếnleolétlàmnóquángmắt.Nókhumtaychetrướctránđểnhìnkhắpcănphòng.Nhữngtấmáochoàngphủbụi.Nhữngvươngmiệnkimloạiđãphaimờtheothờigian.Nhữngbộyêncươngđãlâukhôngdùngđến.Chói.Quángnữa.Nósốtruộtbướctớithổiphụtngọnnến.Bóngtốitrùmlên.Tốtrồi.Giờthìnóđãnhìnrõmọithứtrongphòng.Thêmnhữngvòngvàngxuyếnbạc,vòngcổvòngtayvòngchân.Thêmnhững

tưtrangcũkỹcủaphụnữmànóchưahiểulàcáigì.Nónhìnlướtquatấtcảmộtlượt.Thêmmộtlượtnữa.Phảiđếnlúcnàynómớinhậnratrênkệgỗcómộtcáikhănxếpmàuđỏ.Kiểukhănxếpcủađànông.Mộttấmvảidàiquấnthànhhơnchụcnếp,nếpnàynhỉnhcaohơnnếpkiamộttítạothànhnhữngnếpsongsong,kếtthúcthànhmộtcáichóphơinhọnởđỉnhđầu.Côbénângcáikhănlênngắmnghía.ChínhlúcấySavitrithấymọivậttrongphòngđềumờđi,đềukhôngsánhđượcvớicáikhănxếp.Côbénhẹnhàngphủibụitrêncáikhăn.Nhìnxuyênquabóngtốiđenđặc,nóthấynhữnghạtbụilitibongrakhỏichiếckhăn,làmlộdầnmộtmàuđỏthắm.Savitriômcáikhăntrướcngựcđịnhquayđithìchợtnhìnthấymộtvậtkháctrênmặtbàn.Mộtcáilôngcông.Côbénhặtchiếclôngcôngcắmlêntrênchiếckhắnxếp.Haivậtriêngrẽnhưchỉchờđếnlúcnàyđểtrởnênănkhớp.Bâygiờthìđãổnrồi.ThốtnhiêncôbénhìnthấytrướcmắtmộtkhúcsôngHằngnướcxiết,mộtxoáynướcđanghútvàocótấtcảnhữnggìbậpbềnhtrênmặtnước.Mộtcáikhănxếpđỏcắmchiếclôngcôngvẫnbìnhthảntrôiquamàkhônghútvàoxoáynước.Thongdong.Đườngtatađi.Savitriômcáikhănxếpratrướccửaphòng.Ánhđiệnrựcrỡbênngoàiđưacôbésangmộtthếgiớikhác.Tấtcảnhữngngườiđứngbênngoàiđềusữngsờmấtmộtlúc.Chiếckhănxếplàvậtsởhữucủamộtkiếptrước,đượcđểlẫnvàogiữarấtnhiềuđồvật,ngườitamuốnthửtháchxemNữThầnĐồngTrinhcónhậnrakiếptrướccủamìnhhaykhông.Đồngloạt,bàquảntrịtrưởng,bànhũmẫuvàtoànbộbanquảnlýlâuđàinữthầnphủphụcxuống.CảmộttrậnmưahoadộixuốngđầuSavitri.ĐãtìmđượcNữThầnĐồngTrinh.

SavitriTừcửasổcănnhàtamớimuaởphườngVàngBạc,cóthểnhìnxuốngbếnsôngHằng.Nhộnnhịptừlúc

tờmờsáng.Quanhnăm.Hàngchụcbậccầuthangxâybằngđábằnggạchxuôixuốngbếnsông.Hàngnghìnhàngvạnconngườilộixuốngbếndòngsôngthiêng,vụcnướcvàogiữahaibànlạy,chờmặttrờimọcđểdângnướcchomặttrời.Nhữngdusĩgầnnhưkhỏathân,chỉđộccáikhốđứngngậptrongnướctrênbụngđếnngực,đọcnhữngcâuthầnchú,nhữngcâukinhcâukệ,hoặcluyệnyogatrongtưthếđứng.NhữngtínđồBàLaMôngiáokéovềtừmọimiềntrêntiểulụcđịa.Đànôngđànbà.Ngườigiàtrẻcon.Thỏanguyệnítnhấtmộtlầntrongđờiđượcnhúngmìnhtrongnướcthánh.Nghilễnhúngmìnhxóatội.Baonhiêutộilỗiđượcgộtrửahếtquamộtcáinhúngmìnhnày.Conmộtđờichỉcóhailầnnóidốichồng,consuốtđờiănnăn,naychồngconđãvềgiời,concầuxinNữThầnSôngHằngxóatộichoconmộtlầnnày.Conđãtrótđẩydìghẻconvàogiànhỏatángđểchếttheochacon,vẫnbiếtnhưvậylàtạophúcchobàấyđượclênthiênđàngcùngvớichacon,nhưngđếngiờconvẫnnghe tiếng lahét củabàấy trêngiàn lửa, conxinnhúngnướcthiêngrửatộimộtlầnnày.Conaoướcmộtmụncontrai,cócontraimớirangườiđànông,vợconnămlầnsinhcongái,chúngconđểđậubalần,hailầnsauconthuêbàmụgiảithoátchocáccháudướimộtdòngsôngquênhà,lầnnàyconcầuxinNữThầnSôngHằnggiảithoátchoconkhỏimọitộilỗi.Namnữgiàtrẻ,khỏemạnhtậtnguyền,tấtcảđềulặnngụptrongdòngnướchọmộtđờiaoướcđượcđến.Hầuhếtđềumặcnguyêncảquầnáomàtrầmmìnhtrongnước.Vốcmộtvốcnướcmàuống.Đànbàkhôngconcáiuốngnướcấythìsẽcócon.Ngườibệnhtậtuốngnướcấythìkhỏibệnh,hếtphonghủi,hếtcụtquè,hếtbệnhtimmạchganphổi,hếtcảbệnhngoàida.Ngườigiàuốngnướcthìthanhthảntinchắcmìnhsẽnhẹbướcvềcõitrời.NgườibiếtmìnhsắpgầnđấtxatrờithìđếnđâychờđượcchếtbênsôngHằng.ThànhVaranasilúcnàocũngcóhàngtrămhàngnghìnngườigiàđếntátúcchờchết.Thànhphốcủangườigià.Thànhphốcủacáichết.Cócụchờcảnămmớichết,thànhphốbiếnthànhnơichocáccụgặpgỡlậphộinhómđểđàmđạo.Từcửasổtrênlầucaonhàtanhìnxuốngsông,dịchmộtchútxuôivềphíatâylàbãihỏatáng.Bãihỏatángngaybêncạnhbãinhúngnướcthiêng.Lúcnàocũngnghingútkhóilửa.Xácnàyđangthiêuthìmấycáixáckhácđãđặtbêncạnhchờđếnlượt.Cùnglúchàngchụcgiànhỏatangchạydàitheobếnsông.Tiếngcácgiáosĩngânngacầukinh,RamNamSatyaHe.Tiếngngườiđưatanghọatheohờkhócrênrỉ,HeRam,HeRam,HeRam.Nhữngxácchếtquấnvảitrắngkínmít,đặtnằmtrêncángtre,buộcchặtvàocáng.Ngườitakhiênghaiđầucáng,nhúngxuốngsôngHằng.Lầnnhúngcuốicùngcủamộtđời.Sauđóđưalênđặtcạnhgiànhỏatáng.Chờ.Củigỗxépvuôngvắnthànhgiàn.Nhàkhágiảthìlượngcủitrầmnhiềuhơn.Dầuđốtphảilàbơtinhkhiếtcấtratừsữabò.Thiêumộttửthimấtnửangày.Trocốtđượcgomvàomộtcáihũsànhhìnhcầu,đượcđemlênđầunguồnsôngHằngmàrảixuống.Cũngcóđôilầntanhìnthấynhữngcáixácvôthừanhậntrôiquabãitắm.Nhữngngườinghèokhôngcótiềnlàmlễhỏatáng,ngườitathảxácngườithânxuốngsông,mộtkiểuphómặcchothầnlinh,mayrathầnthươngthìthầncũngbỏquanghilễmàchovềgiời.Cáixáctrôiquatrướcbaonhiêungườiđanglặnngụp.Nhưkhông.Vẫnnhúngnướcgộtrửathanhtẩy.Vẫnuốngnướccầuxinconcáiphúclộc.KhôngmộtcondânnàocủaxứnàykhôngbiếtthầnthoạivềnữthầnsôngHằng.Tacũngnghekểđếnthuộclòngtừkhicònnhỏ.Saunàyđihọc,đạosưcũngnhồithêm,ấnthêmvàođầunhưmộtthứkiếnthứcbắtbuộc.Gangalàtênnàng.Trongtranhthờ,ngườitavẽnàngcónướcdatrắng,trangphụcmàutrắng,cưỡitrênmộtconcásấu.Nàngcóbốntay.Taycầmbônghoasúng.Taycầmmộttrànghạt.Taycầmbìnhnướcthiêng.Mộtbàntayngữarahướnglêntrờitrongtưthếbảohộ.Chuyệnnàngtừtrênthiênđườngxuốngvớitrầngianlàcảmộttrườngthiêntiểuthuyết.ÔngvuaSakarlàmộtđạivươnghungmạnh.Vuacósáuvạncontrai.Cáchthứcmởrộngbờcõicủavualàlàmmộtcáilễtếngựa.Chọnramộtconngựacónhữngdấuthiêngtrênngười.Thảchoconngựachạysanglãnhthổcủacáctiểuvươngquốclánggiềng.Mộtđạoquânbinhhùngtướngmạnhrầmrộphitheosauconngựa.Ngựachạyđếnđâubờcõicủađạivươngmởrộngđếnđó.Kẻnàochặnđườngconngựasẽbịxemlàquânthù,bịtiêudiệtngaytứckhắc.Bằngcáchbành

trướngnhưvậy,Sakarchinhphụcđượccácnướclánggiềng,vươngquốccủaôngtamởrộngnhanhnhưvũbão.NgọcHoàngIndratừtrêntrờihoàngsợtrướcsựbànhtrướngcủavuaSakar.NgọcHoàngbènxuốngtaybắttrộmconngựa,đemgiấuvàoamcủaẩnsĩKapila.Ẩnsĩđangnhămthắtngồithiền.SáuvạnđứacontraicủavuaSakartheodấungựatìmđến.Chúnglấylạiđượcconngựavànóinănghỗnxược.Lãogiàbẩnthỉunàyđãđitucònchưatrót.Lãođãăncắpconngựathiêngcủamộtvươngquốchùngmạnh.Nàycáchuynhđệtaphảivàophátanamthấtcủalãora.Ẩnsĩmởchoàngmắt,ánhmắtcủaôngtứckhắcthiêuchúngthànhtrobụi.Lỡrarồi,ẩnsĩlạiânhận.ÔngtruyềnrằngsáuvạngãtraisẽđượcphụcsinhnếucầuxinnữthầnGangatừtrêntrờiđưanướcxuống.Troấygặpnướcthiêngsẽchochúngtrởlạilàmngười.Cảmộthànhtrìnhgiankhó.Trongđámcháuchắtcủanhàvuacómộtdũngsĩđủthanhsạchđểcầunguyện.ThầnSángTạoBrahmabằnglòngchonữthầnGangađưanướcxuống,nhưngcảnhbáophảinhờShivachặnbớtmộtphầnnước,nếukhôngthếgiansẽđắmchìmtrongcơnđạihồngthủy.Quảnhiên,Shivaphảichìamáitóctếtcủamìnhrađểchặnbớtmột.dòngnướctừtrêntrờidonữthầnGangađổxuống.Dòngsôngấychialàmbanhánh.NhánhvẫnchảytrêntrờitênlàMandakini.Nhánhđổxuốngcõiâmgặpđámtrotàn,phụcsinhchosáuvạnđứacontrai,nhánhnàytênlàBhagirath,tênngườichắtđãthànhtâmcầunguyệnlàmđộnglòngnữthầnGanga.NhánhchảyxuốngtrầngianmangtênnữthầnGanga,sôngHằng.NgườiđờithảtrocốthỏatángxuốngsôngHằnglàvìvậy.TaítkhinhúngnướcsôngHằng.Ngườigiàusangcótòalầuởngaytrongthànhphốítkhixuốngbến.Nhưngtavẫnngàyngàyphảiranhàtắmcôngcộngởngaybênsông.Nhàtắmxâyởphíatrêncaocủabờsông,từđóphảixuốngmấychụcbậccầuthangmớiđếnbếnnướcđượcdẫntừdướisônglêncao,quamộthệthốnglọcsạchrồimớiđưavàobồntắm.Mỗibồntắmhìnhtrònđủchomườingườicùngtắmmộtlúc.Nhàtắmchỉcótườngcaoquâyquanh,khôngcómáiche.Ngồitắmcóthểbìnhluậnvềtrờimưatrờinắngvềđànchimbayngang.Tắmchungtrongbồnxongthìragiộinướctừđườngống.CũnglànướcsôngHằng.Ngườitrongthànhhơnngườibốnphươnglàquanhnămđượctắmnướcthiêngnhưvậy.Nhàtắmcôngcộnglàbằngchứngmộtnềnvănminhpháttriểnbậccaocủaxứnày.Đâuđótrênthếgian,conngườivẫncònchuirúctronghangănlôngởlỗ,nóngbứcthìrabờsuốikỳcọ,rácthảithìtiệnđâuvứtđấy,nhàcửathìvẫncònđắpđấtlàmmáitranh.Xứnàyđãxâylâuđàithànhquáchchùachiềnđồsộ,kiếntrúcđãnguynga,trìnhđộxâydựngđãtinhxảo.Phốphườngđãcóhệthốngcốngrãnhtiêunướcthải.Cótổchứcngườiđithunhặtvàtiêuhủyrác.Cónhữngnhàvệsinhnhàtắmcôngcộng.Cănnhàtamúakhôngcónhàvệsinh,đãđành.Cũngkhôngcócảbồntắm.Khôngphảinhànàocũnglàmbồntắmtrongdinhcơcủamình.HàngngàychịJuhivàtaphảiranhàtắmcôngcộng.Rađường.Đếnnhàtắmcôngcộng.Trongtìnhcảnhbịtruynãthìđólàcảmộtgianlao.SaukhilẩntrốnởtòalầucủachàngYasamộtthờigian,chúngtađềubiếtdinhthựcủachàngkhôngcònlàchốnantoànnữa.Nữcóthểđãtrongtầmngắmcủaquândothámtheosangtừtiểuvươngquốccủachồngta.Cũngcóthểchưa.Nhưngchốnănchơitấpnậpcủachàngcúngquánhiềutaimắt.Tađemtrangsứcvàngbạcngọcquýgửihếtvàongânkhốcủachàng.Lấyramộtphầnnhờchàngđitìmmuamộtcănnhàtrongthành.CănnhànhìnxuốngbếntắmsôngHằng.Hơiồnàomộttínhưngchốnxôbồchenchúcdễlẩndễtránh.NgaytrongphườngVàngBạc.Mấychụccửahiệubuônbánvàngbạc.Mấychụcnhàlàmngânhàngngânkhốchovaylâylãi.Dânhànhhươngtứxứvềđáy,lậntrongbọctiềntrongruộttượnglấyranhữngthoivàng,thoibạc,nhữngvòngnhữngnhẫnnhữngxuyến.Bán.Mộtđờigomgópđểđổvàochuyếnđihànhhương.Mộtđờigomgópđểlàmcáilễhỏatángcholinhhồnthânnhânmátmẻ.Nghềbuônbánvàngbạcvàngânkhốphátđạt.Baonhiêunghềkháccũngphátđạt.Từvànghươngbộttrầmcũigỗchođếncáiăncáimặccáichơi.LụaVatanasi lừngdanhtoàncõi.ẪmthựcVaranasiquytụmọithứcngonvậtlạ.ĐờisốngănchơihưởnglạcVaranasikhónơinàobìkịp.Đôthànhhúttấtcảnhữngtinhtúyởkhắpxứvàotronglòngnó.Hòatrộn.Tẩysạchmọidấuhiệuquêmùa.Biếntấtthảythànhvôdanhtrongđờisốngnhộnnhịpvôbổgấpgápcủanó.Juhivàtavấntóc,búicaolêntrênđầu,độilênmộtchiếckhănxếp,vậnyphụcđànông.Thếlàchúngtađãthànhđànông.Tachọnmuamộtchiếckhănxếpmàuđỏ.TanhớchiếckhănmàuđỏhoàngtửSiddhattha

chotađãbịrơixuốngsôngHằng.Mỗikhiđộichiếckhănlêncảitrangthànhđànông,talạinhớ.Juhivàtatrởthànhhaicôngtửnhàgiàutừmộtmiềnquêlênđôthànhlậpnghiệp.Yasagiúpsức.Chúngtamởngânkhốmuabántiềnvàng,chovay,cầmcố.Mấymùanhưvậyvàcólẽsẽmãinhưvậy.Chưabiếtđờisẽtrôivềđâu.Mỗikhirakhỏinhà,chúngtađềulàđànông.Nangiảihơncảlàviệcđếnnhàtắmcôngcộng.Đếnđóthìchúngtaphảivàonhàtắmnữ.Khôngthểcóchuyệnhaiôngthươngnhânđànghoàngbướcvàonhàtắmnữ.Rakhỏinhàtrướcmắtlánggiềngphảilàđànông.Bướcchânđếnnhàtắmphảilàđànbà.Rõrànglàphảicómộtđiểmtrunggian,nơiấychúngtalạihóaphép.Mộtlầnđểthayđổigiớitính.Nơiấylàmộtkhurừngnhỏ.ĐihếtphườngVàngBạccómộtkhurừngnhỏ.Đúnghơnnólàmộtkhuvườnlớn.Rừngcổthụmênhmông.Trongcáckinhthànhthườngcónhiềukhuvườnnhưrừng.Trongấynhiềuchỗtưởngnhưkhôngcódấuchânngười.Haichàngcôngtửđichéoquakhurừng.Lúcvàolàtrai,lúcralàgái.Yphụcbỏtrongtaynảiđeotrênvai.Tắmxong,trênđườngvềlạixuyênquakhurừng.Lúcvàolàgái,lúcralạilàtrai.Cáchnàycũnglàmmấtdấu,nếunhưcódothámbámtheochúngta.

**Tròchơitrốntìmđangđếnhồithúvị.JuhivậntrangphụcphụnữđượcthảvàokhuvườnnaiởSarnath.Chịmuốntrốnđâuthìtrốn,saunửagiờ,đámcôngtửmớibắtđầusụcsạokhắpvườnnaiđểtìm.Trốnvàtìm.NgườinàotìmthấyJuhiđầutiênsẽđượcthưởng.PhầnthưởnglàchínhJuhi.NgườiấysẽđượccảmộtngàygiănggióhoanguyệtvớiJuhi.

Tấtcảhàohứngvớicuộcchơi.Juhicũnghàohứng.Toànbộđámcôngtửkhôngxalạgìvớichị.ChịđãvàocuộcmâymưavớihầuhếttrongsốhọtừlâuNhưngcuộctrốntìmđemlạimộtcảmgiácmớichocảngườitrốnvàngườitìm.Cáichuyệnnguyệthoakhôngphảilàthứcsẵncómàphảiđổmồhôicấtcôngmớiđạtđược.Lạiđượcmộtchuyếndãngoạithúvị.Cảbọnleolênbốncỗxesongmã,đánhxerangoạivithànhVaranasiđếnmộtkhurừngcónhiềuhươunaimớiđỗlại.Tròchơibắtđầu.Nhữnglúcđichơithếnày,Juhivàtalạihóathànhphụnữ.Hơnbachụcngườicảnamcảnữ.Mộtcuộcchơibấttận,nốidàitừnhữngcuộcchơitrongdinhcủachàngYasarađếnđây.Nửagiờ.Đámđànôngbắtđầuchiaracácngãđểtìmkiếm.Đámcongáiphầnnhiềulàdâncavũríuríttheosau.Tiếngcườitiếngnóicủahọlantỏakhắpcánhrừngnhỏ.Lũnaiđangtìnhtựcũngphảidừngngaylại,sửalấyvẻngoàiđứngđắnnhìnđámngườithìnhlìnhchạyquaquấyrầy.Cócảchuyệnliênquanđếnviệcgiaotìnhcủalũnainày.Tavẫnnhớ.ĐấylàkhivuaPanduvàorừngởẩncùngvớihaibàvợ.Mộthômôngnhỡtaydùngcungtênbắnchếthaiconnaiđanglúcgiaotình.Ngườitakhôngbaogiờđánhbắtnhữngnhữngsinhlinhđanggiaotình.Chỉlànhỡtaymàthôi.Trướckhichết,haiconnaicònđểlạimộtlờinguyềnrủa:kẻhạichúngcũngsẽchếttrongmộtlầngiaohoan.TừđấybàvợcảKuntihoàn toànkiêngkỵ,giữgìnchochồng.Bàvợ lẽMadricũnggắngkiêngkỵchochồng.Aicũngtâmniệmtrongđầuchuyệnsốngchếtvẫntreolơlửngtrênđầu.Nhưngmộtngàyxuânấmáp,vạnvậtsinhsôi,tấtcảcuốnvàotrậncuồnghoanrạorựccủađấttrời.PanduvàMadriđangởbênbờsuối,thấylũkhỉlũchimlũhươunaicũngđangtừngcặpgiaotìnhkhắpxungquanh.Pandukhôngkìmđượcdụctình.Madrinhắcnhởtừchốimãikhôngđược.NhàVualaovàocuộcáiânvàchấpnhậncáichếtđãđượcbáotrước.LúcchạyquađámhươunaitrongrừngLộcUyển,tathoángnghĩđếncáichếtcủaPandu.Nhưngcáctaychơinhiềukhivẫnthivịhóanhữngcáichếttronglúcgiaohoan.Chếtnhưthếlàlênthẳngđếnthiênđường.NgọcHoàngIndravốnlàkẻphongtình,ngàiđềcaonhữngtaychơihếtmình.Đềnthờcủachúngtavẫnthườngchạmkhắchìnhtraigáigiaohoantrênkhắpbềmặtđấythôi.Nhữngbứcphùđiêutảcảnhgiaohoanthườngđượcdiễntảtuầntựtừngbướcnhưsáchgiáokhoađấythôi.Cácbậcđạosưlạibảochạmkhắchìnhtraigáitrênmặttườngbênngoàichùanhưvậylànhắcnhởtínđồbỏhếtlạichuyệnsắcdụcởbênngoài, trướckhivàođến trongchùa tĩnh tâm thanh tẩy.Lạihàmýchuyệnấy thựchànhởnơinàocũng

được,chỉcómộtchỗphảitrừra,đólàđềnthờ.Chỉthếthôi.TìmbắtchođượcJuhikhôngdễdàng.Mộtcôngtửtìmthấychịđangnằmtrongbụirậm,bênbờmộtcáiaophủđầyhoasenhoasúng.Khákhenanhchàng.Chỗấykhótìm.Bênbờaochỗnàocũnglàbụirậm,tìmchohếtcảconđườngvòngquanhcáiaocũngđãmệtnhoài,khôngtinhmắtkhônggiỏiđánhhơikhôngthểtìmthấy.NhưngkhianhchàngchìatayvàotrongbụirậmđỡchoJuhira,chịthìnhlìnhxôanhchàngngãxuốnghồrồibỏchạy.Lạibắtđầumộtcuộctìmkiếmmới.Đámtraigáiđiquamộtcáiamcỏrồigặpmấyẩnsĩtuhànhxác.Họngồihoàntoànimlặng.Chỉcònlànhữnghìnhhàigầyđét.Lớpdanhănnheodánvàoxươngsọ,dánvàokhungxươngsườn.Aicũngbiếtẩnsaulớpvỏhìnhhàiấylànhữngtrí tuệđangtìmkiếmconđườngđitrongtâmlinh.Nhưngkhôngaibiếtnhữngtrítuệtựhủyhoạiấysẽcònminhmẫnđượcbaolâu.Yasađứnglạihồilâunhìnmấyẩnsĩ.Mỗingườingồidướimộtgốccổthụ.Hìnhnhưchàngmuốnhỏihọmộtcâu.Cáicâumàmuônđờinhữngtaychơimuốnhỏingườitukhổhạnh.Cònđượcbaolâunữa?Tìmđếnđâylàđãsụcsạokhắpkhuvườnlớn.VẫnkhôngthấyJuhiđâu.Chúngtabỏđi,đểlạichàngYasavẫntầnngầnđứng.Chàngchưabaogiờcódángvẻtầnngầnngẫmngợiấy.Chođếnnaytachỉthấychànghồnnhiênvôtưđuổitheokhoáilạc.Cómộtchàngnữacũngđứnglại.ChàngtanghiJuhinấpđâuđótrongamcỏcủamấyvịtukhổhạnh.Chàngchầnchừmãi.Đắnđomãi.Cuốicùngchàngliềulĩnhcúigậpngườichuivàotrongam.Chàngđúng.Juhiđangẩntrongấy.ChànglôiđượcJuhira,haingườigiằngconhauởgầnchỗmấynhàtuđangngồithiền.Tabắtđượcnàngrồinhé.Thôiđi,ngườimàchàngbắtđượctrongamkhổhạnhkhôngphảilàthiếp,thiếplàngườisốngđờidụclạc.Khônglànàngthìlàaiđây?

-Thôiđi,haingườiđừngcóồnàogâyđộngchốnnày.Yasaphảilêntiếngnhắcnhở.Cảbọntránhraxaamcỏ.Đếnđâymớinảyratranhluận.-Juhithuộcvềngườiđầutiêntìmthấynàngởtrongbụirậm.-Ngườinhìnthấyđầutiênkhôngphảilàngườibắtđượcnàngvềđấy.

Nghịluậnnhưtrongmộtphiêntòa.Nhưởgiữatriềuphânxửmộtvụkiện.Quantòađượccửra.Hộiđồngxửánđượccửra.Tranhluậnmãi.Rốtcụccũngđiđếnphánquyết.Mộtngườinhìnthấynàngđầutiên.Mộtngườitìmbắtđượcnàng.Cảhaichàngđềuđượcthưởng.CùngmộtlúchaianhchànghảhênắmtaykéoJuhiđi luôn.Hưởng lạc làphải liền tay.Họ tìmmộtnơinàođóquanhbờao.Nơiấykínđáo.Nhữngngườicònlạibắtđầumộttròchơimayrủikhác.Đámđànôngxếpthànhhàngđểđịnhrõthứtự.Từngnàngcanhihoặcvũcôngđứnglênphíatrướcđámcôngtử.Từngnàngmộtgiởgấuáosarira.Gỡdầndầntấmsaridàisáumét.Sáumétlụaquấntrònquanhngườinànggỡrađếnhết,chođếnkhinànghoàntoànkhỏa thân.Khỏa thân rồivẫnđứngyênđấy.Chờ.Bâygiờmớiđến tròmay rủi củađámđànông.Chàngđứngđầuhàngcầmmépsauquấnmộtvòngquanhbụngmình.Chàngthứhaiquấntiếpmộtvòngquanhbụngmình.Chàngthứbanốitiếp.Cứthếchođếnchàngthứtưthứnămthứsáu.Nhưlàtừngchàngđovòngbụng.Ngườinàoquấntiếpđượcvòngcuốicùngvừahếttấmsarithìđượcthưởngngaycônàngnõnnàđangđứngchờ..Tròđosari tiếp tụcvớinàngthứhai,nàngthứba,chođếnnàngcuốicùng.Cáccôngtửxếphànglầntrướckhôngđượcthìlạichạyxuốngxếpcuốihàng,chờđếnlượtđosaricủanàngkhác.CuộcchờcứthếbấttậntrongvườnLộcUyển.Cáccôngtửđeokèkèbênhôngnhữngchiếcbaolàmbằngruộtnonbòđực.Cáccôngtửlầnlượtrútcáibaotrangtrícôngphucủamìnhra.Nhữngcáibaođeobênhôngphôtrươngsựănchơivàthanhphầngiàusang.Côngtửđeobaođãtrởnênthànhngữ.Côngtửđeobao.Xếphàng.Aicũngđếnlượt.Aicũngcóphần.

**CuộcchơicóngàykéođếnkỹviệncủakỹnữUsa.Đôthànhnàocũngcónhiềukỹnữ,nhữngcôđàorượusautiệcrượusẵnlòngânáivớithựckhách,những

côkỹnữlangthangởphốchợbãisông.Đôthànhnàocũngchỉcómộtkỹnữquýtộc.Usalàngườinhưvậy.Nànglàvẻđẹpcủacảhìnhthành.Thànhthạocầmkỳthihọa.Đủvẻ.Conbọngựacáisaucơnânáigiơcàngđịnhchémđầuconđựcmàănthịt,ngheđượclờicatiếnghátcủanàngcũngphảinhỏlệmàthamạngsốngchobạntình.Đấylàtiếnghát.Cònthơ.Thơcủanàngsánhngangvớinhữngthinhânthibátronghoàngcung,chínhcácchàngthơtrongnhiềucuộcthixuấtkhẩuthànhchươngcũngphảicúiđầubáiphụcnàng.Cònhọa.Banđầunànglàngườimẫuchonhiềuhọasĩtàidanh.Nàngmuahếtcácchândunghọvẽ.Rồinhànàngthànhbảotànghộihọa.Rồicóngàynàngcầmbútvẽ.Tranhcủanàngđượcgiớiquyềnquýhoặcđámthươngnhânmua.Nàngtrởthànhnhàphêbìnhhộihọacóquanniệmthẩmmỹthanhtaovànhậnđịnhsắcbén.

Nhàvuathảnghoặctiếpkiếnnàng.Baogiờcũnglànhữnglờitấmtắcthỏamãn.Vươngtôncôngtửtiếpkiếnnàng.Baogiờcũnglànhữnglờitruyềntụnglàmtăngtrítòmòcủangườiđời.Giớihọcgiảvàthươngnhâncũngtiếpkiếnnàng.Danhtiếngcủanàngvangđộngtronghàngngũquýtộcvàthếlựctàiphiệtcủamộtkinhthành.Ngườitahọcđượcởđónhữngkiếnthứctriếthọcvànghệthuật.Đámtraitrángkhágiảhọcđượcởđókiến thứcgiao tìnhmànhiềukhiđạosưcủahọchưagiảngthấuđáotronggiờkhoahọcyêudường.Nhưngkhôngphảivớiainàngcũngchấpnhậngiaohoan.Kỹviệncủanàngđầutiênvàtrênhếtlàmộtbảotànghộihọa,làmộtchiếucầmca,làmộtthiđànchonhữngngườimếnmộ.ĐámănchơicủacôngtửYasalànhữngngườimếnmộ.Hươngtrầmthoangthoảngtrongkỹviện.MỗivịkháchbướcvàođượcnàngUsatựtaychoàngmộttrànghoanhàiquađầuxuốngquanhcổ.Cửchỉtônkính.Cũnglàlạnhắcnhởvịkháchrằngđâykhôngphảilàchốnchơibờisuồngsã.Nhữngchiếcgốidựalưngđượcướphươnghoahồng.Tanhặtmộtchiếcgối,dựalưngvàochiếccộtcẩmthạch.Taănvậnnhưmộttrangcôngtử.Juhicũnglàmộtcôngtử.Chỉmộtchútrượunhẹđủnhấpmôi.Sauđóthìtuyệtnhiênkhôngrượu.Chỉcótrà.Tràthảmộtchútsữachưađủlàmđụcchéntrà,càngkhôngphảithứnửatrànửasữacủađámbìnhdân.Mộtchútđườngkhônggâyquảngọt.Chéntràthanhtronglạithoảngchúthươnghồi.Khôngởđâutađượcuốngthứtràthanhtaonhưvậy.Hươnghồilàthứlàmchongườitatỉnh.Lạivừamê.

-Ngườiđờinóimỗivịkháchđếnnhà,đểlạimộtchúthồntrongtệxácủata.Cănnhàcủata,nóichođúnglànơigomgóplinhhồncủabạnbèngườithânvànhữngtriâm.Usanóikhôngkháchsáo.Vừanóinàngvừadẫnkháchđithămthúkhắpkỹviện.Phòngtranh.Phòngtrưngbàycácloạinhạccụnàngsưutầmđược.Phòngbúttíchcủacácthinhântrêntoàncõi.Tặngphẩmcủacácđấngquânvươngchomộttuyệtthếgiainhân,mộtbậckỳtài.Khôngphảibaogiờnàngcũngchấpnhậngiaohoanvớikhách.NhưngtangherằngmộtcuộcgiaohoanvớiUsa,vịkháchmaymắnphảitrảsốbạchàngnămconbòsữa.Nămchụcthoibạc.Tamuốnbiếtđêmnaynàngsẽchấpnhậnaitrongđámcôngtửănchơi.

-Mỗicănnhàlạicũnglàmộthìnhảnhlưudấutrongvõngmạccủatừngvịkháchvànóđượcmangđikhắpxứsở,đisuốtcuộcđờicủangườiđó.Chínhvìvậy,cănnhàcũngphảiđượcthiếtkếbàitrísaochonókhôngchỉlàcủata.

Mộtchútbánhngọt.Mộtchúthoatrái.Nhữnghạtsenướpđường.Nhữnghạthồiướpđường.Khungcảnhnày,bánhtráinàyngườitakhôngthểnóiđượcchuyệnnàokhác.Chỉlànhữngđàmluậnbấttậnvềthicanhạchọa.Thicanhạchọalạichỉtoànchuyệntraigáiyêuđương.Yêuđươngcũngchỉlànhữngtìnhyêuthanhkhiếthợplẽđời.Đámcôngtửbịcuốnvàođàmluậnvàthưởngthức,đếnmộtlúcthìchỉcònhọtranhluậnvớinhau.Usađóngvaitròbàchủphòngtràlặnglẽbaodungngồiquansátnhữngvịkháchđanghăngháicaođộ.Tacũngquansát.Tathấynànghaimáđãửngđỏ,mắtnàngđãlonglanh.Nàngđãlênđộphấnkhích.Tahiểuđêmnaynàngsẽchọnmộtngườiởlạivớinàng.Khôngphảiđêmnàonàngcũngchọn.Cónhiềuđêmtoànbộkháchkhứaravềmàtấtthảyđềumãnnguyện.Kỹnănggiaotiếpcủanàngđủđểchokháchravềsauđàmluậnmàvẫnmãnnguyện.Cuốicùng,nàngđềnghịđánhmộtvánxúcxắc.Tròxúcxắcnàybaonhiêu.ngườichơicũngđượcmỗingườicómộtôvuôngtrênmặtđất.Mỗingườiđượcđổnămlần.Ngườicótổngsố

điểmcaonhấtlàngườiđượctiếptụcởlạiđàmđạoquađêmvớiUsa.Tađạtđiểmcaonhất.Đámkháchkhứahoanhỉravề,hẹnngàytáingộvớiUsa.Nàngkéocáccửachínhcửasổ.Tagiúpnànglàmviệcấy.Ngaytừlúcđámcôngtửreohòmừngtađượccuộc,tađãbiếtmìnhsẽởlạivànóinhữnggì.Takhôngthểgiẫynảylêntừchối.SẽchỉgâynghingờtrongđámbạnbècủaYasavềtungtíchcủata.Nhưngởlạithìtasẽphảitiếtlộnhânthânkhôngphảiđànôngcủamình.ToànbộcảmtìnhvớiđámkháchđãkhiếnUsangẫuhứngchấpthuậnquađêmvớimộtngườiđạidiện.Tacóthểphụlòngnàngchăng?Nếukhôngthìtaphảibiếtnóinăngthếnàochoramộtđấngnamtử.Khigiảdạng,choravẻmộttrangnamtửănchơi,tavẫnthườngđeobênhôngcáibaocủađứcvuaquácố.CáibaotrangtríhìnhlingacủaShiva.YasathicócáibaotrangtríhìnhrắnthầnNaga.Bâygiờtavẫnđeocáibaoấylủnglẳngbênthắtlưng.TasắpsửaphảiănnóisaođâyvớinàngUsa?Tađangkéonốtmộtcáirèmcửasổthìcótiếnggõvàocửachính.Usaramở.ChínhlàchàngYasabướcvào.

-Usa,taphảikhấtlỗivớinàng.Taphảiquaylạiđểchịulỗithaychođứaemtraikémmaymắncủata.Chàngnói.Đứaemtraiấylàta.Bangườichúngtacùngngồixuống,đốimặt.Yasakểrằngđứaemtraicủachàng,tứclàtađangngồiđây,vốnlàmộttaygiỏicưỡingựagiỏicungkiếm.Nhưngmộtlầnđisăn,chàngtabịngãngựa.Mộtcànhcâyđãxuyênquanơiphânbiệtgiớitínhcủachàng.Phảichữachạymãi,chàngmớitrởlạiđượcnhưngàyhômnay,nhưngchàngkhôngbaogiờnhưmộttrangnamtửbìnhthườngđượcnữa.Usađưamắtnhìntathươngxót.Tachắptay trướcngực.Nướcmắt tựnhiênứara.CảmđộngvìYasakhôngbỏmặctamộtmìnhxửsựtrongtìnhhuốngnangiải.CảmđộngvìnàngUsađãtin.UsachấpnhậnđểYasaởlạithaythếchongườiemtrai.Nhưngnàngxintacũngởlại.NàngcầmđànhátsuốtđêmYasacũnghát.Tacũnghát.Cómộtbàimàhátxongrồi,cảbacứhátđihátlại.NúixaxaNướcthubaChànghãyđiđiMộtlạynàyxinchàngnhậnChomộtđờibiệtlyĐếnlúcấythìYasađãbuônglơitấmáo.Chàngđãởtrần.ChàngômlấyUsavàcâyđàn.Họcứôm.lấynhaumãi.Khônghát.Cũngkhôngngãngườixuốngtấmnệm.Mãi.

-Nànghãykhấtlỗichotamộtlẩnnữa.Tayêunàng.Takhôngbịtainạnởchỗấy,nhưngđêmnay,tacũngkhôngthể.Yasanói.Chàngdừngmộthồilâu.-Takhôngthể.Chànglặplại.NàngUsađôimắtmờđisaumàngnước.Nàngcũnglơmơgậtđầucảmthông.

ĐứcPhậtẨnsĩSiddhatthađãtrởthànhPhật.NgườiGiácNgộ.PhậtnánlạibênCâyGiácNgộthêmmấytuần

nữa.Ngườisốngvớiniềmvuicủangườivừatìmthấymộtbáuvật.Mấtbaocônglaomớitìmthấyvậtnày,tasẽgiữlạichoriêngmình,sẽsốngcôđộctrongcáckhurừng,hưởngniềmvuichỉmộtNgườiGiácNgộmớicó?Haylàtasẽmangchomọingườicùngđượcthấy?Khiấybáuvậttrởthànhtàisảnchungcủathiênhạ.Nhưngailàngườiđãđượcchuẩnbiđểnhìnthấyvậtnày?Biếtbaonhiêunămconngườisốngtrongtămtốivàmùquáng,liệuhọcóthểnhìnthấyvàhiểuđúnggiátrịcủavậtquýhaykhông?Haylàhọsẽkhôngphânbiệtnổiđâulàviênngọcđâulàhònsỏi,đâulàvàngđâulàthau?Tấtnhiêntalàngườitìmraconđườngchấmdứtđaukhổchoconngười.NhưngngaycảmộtôngPhậtcũngkhôngthểxóabỏđượckhổđauchoconngười,nếunhưngườitakhônggắnggiúpđỡchínhmìnhtrước.Ngườibệnhphảimuốnlànhbệnh,trướckhimộtthầythuốcbắttayvàochạychữachohọ.Cũngnhưvậy,ngườitaphảimuốnnghenhữnglờigiảnggiảivềchânlý,trướckhimộtngườinàođócóthểđếngiảngchomình.CuốicùngPhậtnhớđếnnămẩnsĩđãcùngtukhổhạnhvớimìnhdạotrước.Rấtcóthểhọsẵnlòngnghe.NgườibènrờiCâyGiácNgộ,vượthơnhaitrămdặmđườngrừngđểtớivườnSarnath.NămẩnsốkhổhạnhnhìnthấyBuddhatừxa,bảonhaucứphớtlờkẻđãtừbỏviệctuhànhxác,đừngcólêntiếngchàohỏilàm.gì.Nhưngchuyệndiễnrakháchẳn.Phậttiếnlạigần,tháiđộcưxửcủaNgườikhiếntấtcảnămẩnsĩphảiđứngdậy,chắptayđáplễ.Phúttáingộmừngmừngtủitủi.-Cácngườivẫncònnhớtachăng?Phậthỏi.Mộtngườiđáp.-Dạthưa,ẩnsĩlàSiddhattha,chúngtôicònnhớ.-Khôngđâu,takhôngcònlàSiddhatthanữa.Cảthếgianđangmêmuộisayngủ.Nhưngngườinàopháthiệnrachânlý,ngườiấyđượcxemnhưđãbừngtỉnhdậy.Giờthìtađãtỉnhthức,đãtìmrachânlý.Tấtcảnhữngaitỉnhthức,đãgiácngộ,đềuđượcgọilàBuddha:TalàPhật,làNgườiGiácNgộ.

-Vậy thì thưaĐứcPhật,xinNgườihãy truyềndạynhữngđiềuNgườibiết,đểcácđệ tửnàycó thểđượcgiácngộ.Nămngườicùngnói.HọsắpxếpchoPhậtmộtchỗngồirồingồiquâytròntrướcmặtNgười.PhậtgiảngrằngcóBốnChânLýDiệuKỳ.Thứnhất làchân lývềnỗiđaukhổ.Cuộcđờichấtchứađầynhữngđaukhổ.Tuổigià,ốmđau,cáctanrãdầnởtrongthânngoàithân,bấthạnhvàcáichết.Ngaycảkhitìmđượclạcthú,thìliềnsauđóconngườicũngmỏimệtvìchínhlạcthúấy.Ởđókhôngcóchỗchosựthỏamãnvàanlạcthựcsự.Thứhailàchânlývềnguyênnhâncủađaukhổ.Khitrongngườichấtnặnglòngthamvàsựthèmmuốn,thìngườiđóchỉnhậnđượcnỗikhổmàthôi.Ởđósẽcòncómặtsựbấtmãn,sânhậnvàmêmuộidẫnđếnbấthạnh.Vínhưmộtnhàgiàuluẩnquẩnvớicủacảithìtínhluẩnquẩnấysẽchẳngđemlạichoanhtađiềugì,ngoạitrừnổibấthạnh.Thứbalàchânlývềsựchấmdứtnỗiđaukhổ.Khitadiệttrừđượchammuốnvàdụcvọng,thìnỗikhổđaucũngchấmdứt.Tasẽđượcanlạcvàhạnhphúc.Cuốicùnglàchânlývềconđường.ConđườngnàylàChínhĐạo,sẽdẫnđếnnơichấmdứtmọiđaukhổ.Nếunhưtatránhlàmtổnhạiđếnmọisinhlinh,nếunhưtalắngsuytâmtưcảmxúc,nếumàisắctrítuệvàtiếpthụđượctrithứcthựcsự,thìmỗichúngtasẽđạtđượchạnhphúctrọnvẹn,nơichấmdứtmọikhổải.ĐólàbàigiảngđầutiêncủaPhật,gọitênlàkinhChuyểnPhápLuân,quaybánhxechânlý.VànămẩnsĩkiađượcxemlànămtínđồđầutiêncủaPhậtgiáo.

TôiKhôngbiếtPhậtphảiđibộbaolâutừcâybồđềđếnnơigiảngbàikinhđầutiên.Haimươilămdặm

yojana.Haitrămnămmươicâysố.Chúngtôithìlêntàuhỏa,dămbảytiếngsauđãvàođếnvườnSarnath.SavỉtrilạitiếptụccâuchuyệntheodấuchânPhật.

-HoàngđếAsokacũngdựnglênởđâytấmbiavàcộtđághidấuthánhđịaPhật.DitíchđángkểnhấtởSarnathnàylàphầnchânvàphầnđỉnhcộtđáđượctìmthấy.Phầnchânthạchtrụnàychỉcòncaokhoảngmộtmét.Nhữngbàntayhậnthùtôngiáođãđốnngãchiếccộtbằngđá.Cộtbịvùilấpdướinhiềutầngđất.Quanhiềuthếkỷ,câymọcthànhrừng,toànbộthánhđịabịlãngquên.Mãiđếnđầuthếkỷmườichín,cácnhàkhảocổmớibắtđầukhaiquậtthánhđịa.PhầntrêncủacộtđáAsokađượctìmthấy.Tấtcảđềusữngsờtrướcmộttácphẩmđiêukhắctuyệtvời.Savitrivà tôiđứngđốiđiệnquần tượngđặt trênđỉnh thạch trụ.Trongbảo tàngSarnath.Bốnconsư tửchụmlưngvàonhaunhìnvềbốnhương.HầunhưaitừngđặtchânđếnẤnĐộđềuđãnhìnthấychúng,đơngiảnlàquầntượngnàyđượclấylàmquốchuynướcCộnghòaẤnĐộ.Đấtnướcvĩđạiđatôngiáo,ởbuổibìnhminhcủanềncộnghòađãkhôngchọngìkhácmàlấytưtưởnghòabìnhthânthiệncủaPhậtgiáolàmthôngđiệpgửirathếgiới.Bốncontưtửtượngtrưngchosứcmạnh,lòngdũngcảmvàđứctinđứngtrênmộtbánhxechakra24nanđể tưởngnhớBánhxeChân lýcủaĐứcPhật.Bêndướiđó,cóbốnconvậtđượcchạmkhắcxungquanhđểcanhbốnhướng:sưtửởhướngbắc,voiởhướngđông,ngựaởhướngnam,bòởhướng tây.Bốnphầncủavũ trụ.Đâycòn làsự tiếp tụccủahuyền thoạiVệĐàgợinhởrằngkinhRigVedacoisưtửlàvuacủarừngrậm,conngựaphitốctượngtrưngcỗxecủaThầnMặtTrời,bòtượngtrưng cỗxe củaNgọcHoàng Indra.Pho tượng cũngnhắcnhởđếnhình ảnhĐứcPhật thôngquaSakyaSimba(sưtửcủabộtộcThíchCa),dòngdõicủaĐứcPhật.Toànbộnhómtượngđặttrênmộttòasen,tượngtrưngchonguồnnướcsựsốngvàcảmhứngsángtạo.BêndướiquốchuycómộtdòngchữbằngkýtựDevanagari:SatyameyaJayate,chỉcóchânlýchiếnthắng.Biểutượng của vương triềuMaurya này được làm bẳng sa thạchChunar. Hình dáng sư tử thật dũngmãnh.Khuônmặtsinhđộng,bờmtungbay,cácđườngnétđậmcủavóchìnhtròntrịavàtrạngtháithưgiãn.TừhìnhdángchođếntừngchitiếtđềuchứngtỏtưduycânđốivàchínhxáccủanghệnhânthờiMaurya.NướcphủbónglàmtăngđộbềnchophotượngsưtửvàchiếccộtAsoka,tạochochúngvẻmềmmạicuaánhngọcbíchvàmộtsứcsốngbấtchấphàngnghìnnămphơitrongmưanắngcátbụi.Ngườithợđáchắchẳnđãhọcđượckỹthuậtđánhbóngchobềmặt,bíquyếtcủanềnvănminhthunglũngsôngIndus,từ3.000nămtrướcCôngnguyênđếntriềuđạiMaurya,300nămtrướcCôngnguyên.Nướcphủtạovẻlonglanhnhưphalêchobềmặtphotượngcóthểđượcchếbiếnrấtcôngphutừmãnão.Vẫncònlàmộtbíẩn.

-SaukhihoàngđếAsokađếnđây,SarnathtrởthànhmộtquầnthểPhậtgiáođôngđúc.Ditíchnềnnhàkiachothấynhữngthiềnviệnnhiềutầng,mỗitầngnhiềuphòngchomônsinhtínđồhànhthiền.Thiềnviệnbắtđầubịđốtphávàothếkỷmườihai.Khikhaiquật,ngườitatìmthấynhiềuvậtbịcháy:cơm,gạo,bánh.

BảothápDhamekvẫncònsừngsữnghơnbachụcmétgiữatrời.Mộtkhốitinhđặctrongruột,chứabêntrongnótrocốtcủanhữngvịcaotăng.Sửsáchcònghimộtchuyệntrớtrêu.Năm1794vị thủhiếncủathànhVaranasi quyết định xây dựngmột cái chợ cho thành phố bên bờ sôngHằng tấp nập người hànhhương,nhưnglạithiếunguyênvậtliệu.ÔngthủhiếnJagatSinghbỗngnhớđếnthiềnviệnPhậtgiáobịbỏhoangđãlâuôngchongườitớiđậpphácáibảothápcaohơnbachụcmétđểlấygạchđá.Tronglòngđàitưởngniệmnày,người tapháthiện ramộtcái tiểubằngđácẩm thạch,bên trongcómộtbìnhđựng troxương.ĐólàmộtphầnxálợicủaĐứcPhật.Chẳngbiếtphảilàmgìvớidivậttìmđược,vịthủhiếnđãtuântheophongtụccủađạoHindu,đemrảitrocốtcủaĐứcPhậtxuốngsôngHằng,dòngsôngthiêngliêngnhấtcủangườitheođạoHindu.LúcPhậtbướcchânvàokhuvườnrộngnhưmộtcánhrừngnày,chỉ thấynhiềunhất làhươunai.Thảnghoặccónhữngđámtraigáiđùagiỡnchạyqua.HọtừthànhVaranasikéođếnđóvuichơigiữathiênnhiên.

TìmmộtlúcPhậtmớigặpđượcnămẩnsĩkhổhạnh.ỞSarnathbâygiờcómộtquảntượng,ĐứcPhậtvớihaibàntayđặtphíatrướcngựctrongthếbắtấn:ngóncáivàngóntrỏcủabàntayphảigặpngóntrỏcủabàn tay trái.Nămtínđồđầu tiêncủađạoPhậtngồiquây trònphía trước,đầuhơicúiđôibàn taychắptrướcngực,nghegiảngbàikinhđầutiên.Savitrivàtôitìmmộtchỗngồitrongvườnnai.Côlại lầntaytrongnhữngcáibaotảisộtsoạtmàkểchuyện.

-Vềsaunày,trongPhậttửcólưutruyềnsựtíchVườnnai.CáiđịadanhSarnathcũngđượcgiảithíchrõràngtrongđó.Ngaytạichốnnày,thờixửathờixưalàkhurừngcưtrúcủaloàihươunai.NhàvuatừkinhthànhVaranasivẫnthườngđếnđâysănbắn.Chođếnmộtngày,vuacủaloàinaigọilàLộcVươngtìmđếnthỉnhcầu:

-Tâuđạivương,chúngthầnloàinai,vốnsinhrađểlàmmồichoconngười.Nhưngđạivươngmỗilầnđisănđốtcháycảkhurừngmàtiêudiệthàngloạt.Naithìbịchếtchồngchất,màthịtấyđểquađêmcũngthànhôithiu.-Ngươimuốntadừngtaytànsátcảdònggiốngnhàngươiư?-Thưakhôngdám,chúngthầnxinhàngngàyđếnđâynộpmạngmỗingàymộtcon.Vuacóthịttươiđểăn.Chúngthầnthìđượckéodàisựsống,sinhsôinảynởthêm.-Takhenchongươinóiphải.

Từđó,loàinaitheothứtựđếnnộpmạng.Mỗingàymộtcon.Sựđờidiễnrabìnhthườngchođếnkhikẻnộpmạnglàmộtconnaibụngmangdạchửa.NócầuxinLộcVươngchotrìhoãnđếnsaukhisinhcon.Người takhông thểgiếtnhữnggìchưasinh thành.LộcVương thởdài.Đúng là tấmlòngngườimẹbiếtthươngnhữnggìchưađượcsống.Khôngthểbắtkẻkhácchếtthaychonaimẹ,aicũngquýmạngsốngcủamìnhcả,LộcVươngđànhphảiđemthânđinộpmạngthay.CảthànhVaranasiđềubiếtchuyệnnày.Ngườitađổđếnxemvuacủaloàinaitựđemthântới,đặtđầulênthớt,chờdaokềcổ.ĐạivươngthànhVaranasithấysựlạ,truyềnhỏithìđượcbiếtđầuđuôi.

-Tacóđượctấmthânconngườinhưngtấmlòngkhôngbằngloàinai.Connainàymangthânnainhưnglạicótấmlòngkháclạhơnconngười.Đạivươngthởdàinói.Ngàitruyềnthamạngcholoàinai.Lạicholoàinaikhurừngấyđểtrúngụ.KhurừngmangtênMigadaya,LộcUyển,rừngcủaloàinai.Theothờigian,khurừngđổitênthànhSarnathđểghinhớcâuchuyệnvềvịvuacủaloàinaicótấmlòngnhânhậu.Sarnath.LộcVương.

SavitriNgườikháchcómộtvẻlàlạ.Tócđểdàilãngtử.Lớncao,vạmvỡnhưmộtchiếnbinhnhiềutôiluyện.

Dangămngămnhưphơinắngdầmsươngdạndày.Mộtthươngnhândầudãitrênnhữngdặmđường.Nhưnggươngmặtvàphongtháithoángvẻcủangườicóhọcthức.Kháchđếnmuabántiềnvàngítkhicùnglúccóbằngấydángvẻ.Lãngtửthìkhôngchiếnbinh.Chiếnbinhthìkhôngthươngnhân.Thươngnhânthìkhôngthứcgiả.Phánđoánvềhọthườnglàtươngđốichínhxácngaytừlầnđầutiếpxúc.Chàngtrainàythìkhông.Chàngbướcvào,đặtlênmặtbànmộtcáibọc.Vàng,bạc,ngọctrai,đáquý.Nhiềuloại.

-TacầntiềnchomộtchuyếnbuônhàngđếnkinhđôSavatthi.Chàngnói.Khôngcógìđặcbiệt.Nhiềungườiđếnbánđồcũnglànhữngthươngnhânđườngdàinhưvậy.HọđếnkinhđôSavatthi củavươngquốcKosala.Thậmchíđixahơn,đến tậnkinhđôRajagaha thuộcvươngquốcMagadha.-Nghegiọngnói,tađoánhuynhlàngườivùngSavatthi.

Tanóiđểlàmquen.-Tacũngđoánđệlàngườiđồnghương.DânSavatthiravớithiênhạđềulàngườiphátđạt.Chàngđáp.Việcnhậnđồnghươngởnơibuônbánthếnàycũnggâythêmchútcảmtình.Chàngnhậnmộttúinhữngthoibạccókhắcbiểuhiệucủaquốcvươngvàchiếctúiindấubảođảmcủangânkhố.VừalúcJuhiđimuađồcúngvềsắpđặtchobànthờ.Juhibướctừtrênchoxetayxuống,nhữngtúiđồlỉnhkỉnhxáchđầyhaitay.Vịkháchnhanhnhẹnchạyragiúp.Mộtbộhaichiếctađènbằngđồng.TượngThầnCủaCảiGaneshavàNữThầnTàiLộcLaksmi,sửasoạnchongàyTếtĐènđónthánhRamachiếnthắngtrởvề.Nhữngtrànghoagiấyđểchăngtrongnhà.Nhữngbánhtráichongàytết.ChàngtrainóitênmìnhlàRaja.Chànggiúpbàyđồlễlênbànthờ.Juhivàtaxếpsaivịtríđĩađèn,chàngđặtlạichođúng.Chàngcònhướngdẫntỉmỉcáchtắmrửatượngvàobuổisángvàđắpvảithiêngvàobuổitốichocácthẩnnghỉ.Nhữngkiếnthứcấyngàytrướcđạosưđãnhồivàođầutanhưngnókhôngsaoởlạitrongấyđượclâu.Rajathìlàmmộtcáchtựtintheokiểungườiđượcthầnlinhgiaophóchoviệcnày.Thànhthạo.Càngchứngtỏphánđoáncủatarằngchànglàngườihọcthức.Mộtthươnggiađườngdàicóhọcthức.Lạ.Giađìnhchànghẳnlàcóthếlựcvàrấtgiàusangmớicóthểgửichàngđihọcvớiconcáicácđẳngcấptrên.-Haicôngtửlotếtthếnàylàchuđáolắm.Tếtxaquê.Tếtxaquê.Rajanóicâuấybìnhthường,nhưngnghenhưmộttiếngthởdài.-Huynhthậtlàmaymắn,chuyếnhàngchắclàkịpvềđếnnhàngàytết.Tabảo.-Không,tacònphảiđirấtxa,chắckhôngkịpdừnglạiởSavatthi.-Thếthìtrongnhữngngàytết,nếucódịpvềđâymờichàngghéquaăntếtvớianhemchúngta.Juhimời.Chịvàtađềuđóngvaiđànông.Đóngkhéo.Nhưnglờimờirấtthật.ChúngtađềucócảmtìnhvớichàngRaja.Rajađirồitamớicócảmtưởngdángvẻchàngquenquen.Gặpchàngởđâurồithìphải.Tưthếnghiêngkhichàngquayngườirađi.Chịu.Khôngnhớra.Giữaphườnggiữachợvôvànngườiqualạithếnày,mộtgươngmặtquenquenlàthườngxuyên.Nămcũđangquađi,mộtnămmớiđếngần.Mộtnămkếtthúchụthẫng.Cảmgiácbơvơ.TavẫnquentrongnhữngthángngàycảidạnglẩntrốnnàycóchàngYasa.Chàngđãchìatayđỡ,chonơiẩnnáu,thuxếpthaytungđổitích,thuxếpchomộtcôngviệclàmăntrongnghiệpđoànngânkhố.Cũngtheotínhtoánthiếtthựccủachàng, takhôngđểđọngvốntrongngânkhốcủamìnhmàđãbiếtphântán,gửinósangnhữngngânhàngkhác,đứngnhữngcáitênkhác.Phòngkhibấttrắc.Yasalochotathậtchutoàn.Chàngđưatavàolạcthútriềnmiênchoquênbớtcảnhngộéole.Chúngtađắmchìmvàotruyhoanquêncảngàytháng.Yasacónhiềunữnhânlàmbạntình,nhưngvớitachàngđặcbiệtmêđắm.Tacũngmêchàng.Nhưngrồicómộtcáigìđókháclạtrongconngườichàng.Nhữnglúcởbênnhau,chàngvẫnchiềutheo

dụcvọngcủata.Chiều.Chỉlàchiềumàthôi.Cònhồnchànghìnhnhưđãlơlửngđâuđó.Mơhồthấtlạcđâuđó.Khôngphảilàchàngtơtưởngmộtnữnhânnàokhác.Xengiữanhưnglầnhoanlạcvớita,chàngvẫncónhữngnữnhânkhác;chàngchẳngthiếuthốngì.Chỉđơngiảnlàchàngđãvơvẩntâmthần.Cóchútchánchường.Chánchườngmàchẳngrõvìlẽgìchánchường.Rồithìnhanhchàngtrởthànhkhấtsĩ.Cáitinlàmchochúngtabànghoàng.CáitinlàmchấnđộngcảkinhthànhVaranasi.ChàngYasa,trưởngnamcủaphúthươngchủtịchnghiệpđoànngânhàng,taychơisốmộtcủakinhthành,đãrờibỏgiađìnhrađisốngđờikhấtsĩ.Lễquyycủachàng,hàngtrămngườiđổđếnvườnnaiđểchứngkiến.Vòngtrongvòngngoàitòmòhiếukỳ.Nghenóivừamớixuấthiệnmộthiềntriếtcaotrọngbậcnhấttrongcáchiềntriết.NgườitagọingàilàHiềntriếtởKasi.KasilàcáitêncủalãnhđịatrongđócóthànhVaranasi.Chưacầnbiếtquyềnlựccủahiểntriếtđếnđâu,chỉbiếtngàiđãlàmđượcmộtviệckinhthiênđộngđịa.GiáohóađượcmộtcôngtửănchơibốcgiờilàYasa.Cạođầuđắpyvàngđichântrần.Máitócchấmvaicôngtửngạonghễnaycònđâu.Vàngbạctrangsứcnhunglụađãtháocởi.Đôihàithêuchỉbằngvàngđãtháocởi.Chàngquỳxuốngdướichânvịhiềntriếtthụlễ.Nămẩnsĩkhổhìnhđãbỏhànhxác,giờcũngđắpyvàng,đứnghàngngangphíasauhiềntriếtphụlễ.Hiềntriếtthườnglànhữngbậccaoniênthâmlão.Thầygiàconháttrẻ.Hiềntriếtnàythìnhưngườiđứngtuổithanhniên.Caolớntrắnghồng,mắtbúpsen,gươngmặtsángrạng.Bàntayphảicủangàigiơlênngangmặt,lòngbàntayhướngrangoài,cácngóntaychỉhướngtrời,tưthếbảohộcủachưthiên.Giọngnóitrầmấmvangrền.Ngàigiảngmộtbàivềnỗikhổvàphươngcáchdiệttrừnỗikhổ.Hàngtrămngườivâyquanhđềunínthở.Yasaquỳdướichânngàilêntiếngtuyênthệ:BuddhamSaranamGacchami.DhammamSaranamGacchami.SanghamSaranamGacchami.ThếlàYasachínhthứctrởthànhkhấtsĩcủamộttôngiáomới.ĐệtửnươngtựaPhật.ĐệtửnươngtựaPháp.ĐệtửnươngtựaTăng.Nhữnglờilầnđầuđọclênnghecóvầncóđiệu,lạlẫmmớimẻ.Thủtụcgiảnđơnkhôngphiềnphức.Cácgiáosĩthườnglàmcondânghêsợvìsựphiềnphức,họthườnglàmrắcrốihóamọiđiềuđơngiản.Giáosĩnàythìkhôngvậy.Tuyênthệxong,Yasađứngdậy.Mộtcáigìđókháclạđanghừnglêntrêngươngmặtửnghồng.Chàngđirasaulưnghiềntriết,nhậpbọnvớinămnhàsưđồngđạo.Sáuvịngồithếhànhthiềnsaulưnghiềntriết.Hiềngiảcũngngồithếhànhthiền.BấygiờngàimớihướngvềhàngtrămngườidânthànhVaranasiđangthuxếpchỗngồitrênbãicỏtrướcmặt.Ngàigiảngvềtriếtthuyếtmớicủamình.Tachenlấndầndầnlên.Tiếntớigầnchỗngồicủadiễngiảvàcácđệtử.Mỗilầnthuhẹpkhoảngcáchlàmỗilẫnxácnhậnthêm.Tađếnthậtgầnthìcàngkhẳngđịnh.Khôngnghingờgìnữa.Gươngmặtấy,cặpmắtấy,giọngnóiấy.Ngườimàtatìmkiếmbaonhiêunămtrờinay.Yasangồingaysaudiễngiảthànhmộtphépsosánhtrựcdiện.Tabấtchợtnhậnramộtđiềulâunayđắmchìmkhôngnhậnra.Yasalàdụcvọngnhấtthờicủata trênconđườngđi tìmkiếmhoàngtửSiddhattha.Một làmiếngtạmchođỡđói lòng.Một làkhaokhátbềnbỉhằngmongđạttới.Siddhattha.Chínhlàchàng.Ngườiđãbỏkinhthànhđilàmdusĩvàmấttíchnhiềunămnay.BâygiờchàngđãtrởthànhHiềntriếtởKasi,đượctruyềntụng.BâygiờngườitagọichànglàPhật,NgườiGiácNgộ,NgườiĐượcKhaiSáng.Ta lang thang suốt ngày trong rừng nai. Ta chờ cho đám người giải tán bằng hết rồimới tiến lại gầnSiddhattha.ChànglàPhậtvớingườiđời.VớitachàngvẫnlàhoàngtửSiddhattha.Mấyđệtửcủachàngđanglúihúisửasoạntrướcamcỏ.Chàngđangngồitĩnhtâmbênaosen.-Savitriđấyư?Chàngnhậnratangaytứckhắc.Tađãđịnhlàmmộtđiềubấtngờ.Tasẽđếngầnchàngnhưmộttínđồcóđiềumuốnthamvấn.Đếnthế.Rấtgần.Khôngcóaiởxungquanh.Tasẽbỏcáikhănxếpđộiđầucủađànôngra.Mái tócdàiphụnữđổxuống.Siddhatthasẽnhậnrata.Bấtngờ.Nhưnghóarachàngkhôngcầnvậy.-Chưthiênơi,chàngnhậnrathiếptứcthì.

Takêulên.Hầunhưquênmấtlàcáchxưnghôcóthểtiếtlộtungtíchcủamình.Maymàxungquanhvắngvẻ.-CómộtnàngcôngchúatênlàSavitrivẫnănvậnyphụcnamnhânvàđộikhănxếpnhưthếnàymà.Ởkiếptrướccủata.Siddhatthavuivẻchừngmựctheokiểucủamộtgiáosĩ.-Kiếptrướccủachàngư?Cuộcđờiấyđãlâuđếnthếrồihaysao?-Tămtốivôminhtađềuđãtrải.Vàchúngđềuđãthuộcvềkiếptrước.Yênlặnghồilâu.Chàngkhôngcóvẻgìlàmuốnhỏithămvềtavànhữngtruânchuyênđãtrải.Talạicórấtnhiềuđiềumuốnhỏi.Chàngđãrasaotrongnhữngnămthángấy,chàngcónghĩgìđếncuộcđờitrướccótatrongấy.Triếtthuyếtcủachàngthìtakhôngmuốnhỏi.Tavốnxacáchvớicáclýthuyếtvàcácôngthầy.-Siddhattha,thiếpđãlolắngvềchàngbiếtbaonhiêu.Thiếptừngđitìmkiếmchàngởnhiềunơi.-Đatạnàng.Nếunàngđãcấtbướclênđườngnhưvậythìnànghãyđitiếpđi.Hãylàmmộtdukháchmàđíchđếnlàsựtỉnhthức.-Thiếpvẫnđi,nhưnglàđichothỏachígianghồ,hưởngchohếtlạcthúởđời.Hànhtrìnhấythiếpcầncóchàng.-Tavàgiáophápcủatatừnaybêncạnhnàngrồiđó.Kiênđịnh.Khăngkhăng.Tabiếtkhólaychuyểnnổiconngườiđangngồiởtrướcmặt.Chàngrấthiểutacầnlàcầnconngườibằngxươngbằngthịtcủachàngkia.Nhưngđáplại,chànggửivềbêncạnhtagiáophápcủachàng.Thânxácthìkhông.ChàngYasalúcnàymớitừphíaamcỏđiđến.Chàngchắptaychàogiáochủ.Chàota.Cảhaicáichàođềucungkính.Saovớitalạicungkínhxãgiaođếnthế.Độtngộttalớntiếng:-Yasa,chamẹchàngđangmong,chànghãytrởvềđi.Yasacúiđầu:-Độiơnnàngnhắcnhở.SongthântacũngđãquyyPhật,haingườinaylàmtínđồtạigia.Thấtbại.Bamặtmộtnhời.TanóivớiYasa,nhưnglạinhìnSiddhattha:-Thếthìchàngtrởvềvớithiếp.Talạicóthiếpcóchàngnhưlâunayvẫnvậy.MộtthoángửngđỏtrêngươngmặtYasa.Chànglạichắptay:-Bầntăngxinkhấtlỗivớinàng.BầntăngchỉlàđứahàinhivừamớisinhratrongPhậtpháp.Thấtbạithứhai.Trướccảhaingười,tađãthualiêntiếp.Takhôngsaolôikéođượccảhai.Yasagặphiềntriếtởngaytrongkhurừngnày.Hômấychàngcùngmộtnhómcôngtửkéotheonhữngnữnhântrởlạiđâyvuichơibốcgiời.Hômấytakhôngthamdự.Chànglạiđiquaamcỏcủanămẩnsĩ.Họkhôngtukhổhạnhnữamàđangquẩyquầnxungquanhmộttriếtgianghegiảngthuyết.Thấyhayhaylạlạ,Yasadừngchânlắngnghe.Rồichàng.ngồixuốngbêncạnhmấyngườikiatựlúcnào.Đượchồilâu,bỗngnhiênđámtraigáiđangvuichơiđằngxanáoloạncảlên.Mộtnữnhânmớigianhậpbọntựnhiênbiếnmất.Biếnmấttheocảtúitiềnvàđồtrangsứccủanhữngkẻtháocởigiaotình.Họrầmrậpchảyqualùngsụctìmkiếm.Họđếnbêncácẩnsĩmàhỏixemcóthấymộtthiếunữchạyquađâyhaykhông.Yasarahiệuchohọđừngxâmphạmsựbìnhyêncủacácẩnsĩ,nhưngkhôngkịp.Hiềngiảđanggiảngthuyếtxuatayrahiệukhônghềgì,rồihỏi:-Cácngườitìmgìvậy?-Thưa,chúngtôiđitìmmộtthiếunữđồngthờilàkẻcắp.Hiềngiảcười:-Xinhỏi,tìmnữnhânkiavàtìmchínhmình,tatìmthứnàohơn?Tấtcảđứngsữngsờ.Họchưahiểuđượclờilẽnày.Nhưngcáilạlùngcủalờilẽlàmhọdừngchân.Rồihọcũngngồixuống.Lắngnghe.Yasacònngỡngànghơnhọnữa.Chàngnghenhưnuốtlấytừnglời.Lúcđến

rừngnai,Yasalàmộtcôngtửtheoquántínhtìmlạcthú.Lúcrờirừngnai,chàngđãmangtâmhồngiáosĩcủamộtnguồnsángmới.Nguồnsáng?Tỉnhthức?Rakhỏicơnmêmuộinghìnnăm.Tacốgạtnhữngkháiniệmấyrakhỏiđầu.Vừamớiđượctruyềntụngvàđãvộigieonhữngđiềucaongạonhưvậy.Đầuvẫncònxanhtuổivẫncòntrẻ,mớithànhgiáosĩđãnghĩmìnhthánhthiện,vuchocảthếgiannàyumêtronggiấcngủ.Tôngiáomớinàytasẵnsàngđónnhậnnếunhưnókhôngxâmphạmđếncuộcđờidụclạccủata.Tôngiáonàychỉvừamớiđếnđãlậptứccướpđicủatahaingườiđànông.Mộtlàxácthịt.Mộttrongmộngtưởng.Talàmsaođónnhậnnóđược.-Nànghãynhớ,giáophápcủachúngtaluônởcùngvớinàng.Chỉcầnmởrộnglòngmình,nóđãởngaytrongđó.Thậtđúnglàmộtbậcđạosưtinhxảo.Siddhatthanóicâunàychiđểmàanủi.Người takhôngbaogiờđượcđểchomộtngườiđànbàravềvớithấtbại.Kẻấysẽlậptứctrởthànhkẻthù.Siddhatthakhôngmuốntathấtbạiquayđi.Nhưngkhông,takhôngthấtbại.-Khôngphảigiáophápcủachàngluônởbênthiếp,tráilại,thiếpsẽluônởbêncácchàng.Tađáptheogiọngnhiềuẩnýcủacácvịđạosư.Chiếcgậycủacácngườitaquăngtrảcácngười.Tasẽđeođuổicácngười,giànhgiậtcácngườitrởlạivớiđời.Ítralàvềlaivớiriêngta.Juhivàtacùngngâmmìnhtrongmộtbồnnước.Nhữngbồntắmxungquanh,mỗibồncódămbảyngười.ChỉriêngnàngUsamộtmìnhmộtbồn.ChuyệnđànbàrômrảxungquanhviệcđànôngxứnàyđangbỏcửabỏnhàđểtheoHiềntriếtởKasi.MàkhôngchỉởKasinữa,vịgiáochủấyđãrờiKasilâurồi.BâygiờngườitagọiônglàĐấngGiácNgộ.Ôngđãđisangxứkhác,mangtheohàngtrămđệtử,đếnđâuđệtửlạirầmrộkéotheođếnđấy.Giáohộicủaôngmởrộng.Nhanh.NhưsôngHằngtrànbờ.BanđầungườitabàntánchuyệncôngtửYasatrởthànhkhấtsĩ.Chỉđượcíttháng.SauđólàchuyệnngaycảnhữnggiáosĩBàLaMôncaotrọngnhưSariputtavàMoggallanacũngcảiđạotheoĐấngGiácNgộ.Sauđólàchuyệnnhữngđạivươngcũngxinlàmcưsĩ,trởthànhnhữngtínđồtạigiacònsùngtínhơndusĩ.ĐấngGiácNgộtrởthànhđềtàibànluậnrômrảkhắpnơi.Trongphườngngoàichợ.Dướibếnsôngtrênlẩusongáctía.Trênnhữngchuyếnxemọimiềnxứsở.Bâygiờlàchuyệntrongnhàtắmcôngcộng.Cảnămnayvàonhàtắmcôngcộng,nóigìđinữathìcuốicùngvẫndínhdángđếnchuyệnhọcthuyếtmới.-Cácchịhỡi,víthửbâygiờchồngtabỗnggiởdóira,chồngtacũngcạođầuđắpytheoĐấngGiácNgộ,cácchịxửsựralàmsao?Thậtlànhưngôhạtđổvàochảorang.Tấtcảcứràoràolên.Nảytanhtáchlên.Chỉcóchuyệnấymớicuốnđượchếtcácbàcáccôvào.-Còntùythuộcvàotuổitáccủaôngchồngnữa.Ngoạitứtuầnthìthuxếpchoconcáicũngổnrồi.Lênđườngđitìmkiếmtâmlinhcũngđượcrồi.Mộtbàchừngtứtuầnbảo.Bàvừanóivừahớhênhvươnngườilêntrênmặtnước,cảkhuônngựcchảysệbàyhếtra.-Nhưngtanóiđànôngđụngđộthanhtânkia?-Lạygiời,tathìcứđếnngaylộtytrảbátchogiáochủ,tabắtngaychồngvề.Mộtnàngvừacuốnlạimáitócxõavừanói.-Phỉthuicáimiệng.Nhàcóngườiđituhọcđạolànhàcóphúclớn.Lôikéongườitahoàntụclàtộitàygiời.Mộtnàngkhácbảo.-Chứkhôngư,lẽnàotađứngnhìnchồngmìnhdứtáorađidễdàngnhưthế?Tấtthảyđềulàđànbà.Khôngnhìnđượccáigìxahơnbẫybướcchân.Khôngaichịuđểchồngmìnhbỏnhàlánhtục.Chodùcóđượchứahẹnvềmộttươnglaianlạc.Chodùcócơhộitíchphúctíchđức.-Chồngđiđãđànhmộtnhẽ.Nhưngchồngđicũngchẳngbằngcontraibỏđi.Mộtbàrầurầukể.Contraibàmườitámtuổi.GiađìnhđãthuxếpgửinólênViệnĐạihọcTakkasila.Bao

nhiêuđạosưgiỏiởtrênấy.Chàngthanhniêncũngháohứcchởngàylênđường.Thếrồibỗngdưngđảolộnhết.NónghenóivềĐấngGiácNgộ.Nóthửđếntiếpkiếnngài.Thóiđờithấycáigìmuốnthửmàchưasẵnsàngthìlánhchoxa.Thửlànghiện.Contraibànghiệnluôn.Nóvềnhàlạychalạymẹ,rồinóđitheothầy,baonămnaynóvẫnmongtìmchođượcmộtngườithầynhưthế.Khôngkhílắngxuống.Lắngmộtchốcrồilạibùnglên.Lầnnàychuyệnchuyểnsangtrầntụchơn.NgườitahỏinhauvềgiathếcủaĐấngGiácNgộ.NgheđâuôngấylàhoàngtửcủabộtộcThíchCa.Ngườicócăntu.Lấyvợrồi,dùngdằngmườibanămkhôngchịucócon,chỉnhấttâmđòiđilàmdusĩ.Hoànggiakhuyêngiảisaocũngkhôngnguôi.Phụvươngphải rađiềukiệncócon trainốidõi thìmớiđượcrađi.Thế làchàngchấpnhậnđiềukiện,cóconrồimớilênđường.Đikhắpxứ.Gặpnhiềuthầygiỏi.Trítuệsiêuphàm,kiêntrìchíhướng,thếlàthànhđạo.-Ngheđâungàicóhàoquang.Chồngcontatheongài,cósanđượcchúthàoquangnàosangmìnhkhôngnhỉ?-Thôiđi,nữnhichúngtakhôngcầnđànôngcóhàoquang.Đànôngchỉcầncómộtthứlàđủ,phảikhôngUsa?KỹnữUsađượclôivàocuộc.Nàngmộtmìnhmộtbồntắm.Baogiờnàngcũngmộtmìnhmộtbồn.Khôngaisangtắmchungmànàngcũngchẳngrủaisang.Đànbàxứnàykhôngkỳthịkỹnữ.NhữngkỹnữhạngsangnhưUsa,đếnvươngtôncôngtửcònhãnhdiệnđượccùnguốngtràquađêm.Cácbàvợcònkhíchlệnhữngôngchồngtẻnhạtđếnhọcthêmởnàng,mộtthứbổtúcnghệthuậtdụclạclàmtănghiệuquảchođờisốngvợchồng.Nhưngsangtắmchungvớinàng,ngườitangại.Nàngdanhtiếngquá.Nàngquảngbácquá.Bênnànglộnglẫycàngphơitrầnramìnhxámxịt.-Takhôngnghĩnhưcácchị.Đànônglàphảiđànghoàngnamnhi,phảiuyênbác,trungthựcvàrộnglượnghảihà.Tachưagặpđượcngườinhưvậy.Usađáp.-Chứkhôngphảitrênđườngtầmsưhọcđạo,ĐấngGiácNgộtừngghévàokỹviệncủanàngsao?-Tamongcóđượcmộtngàynhưvậy.-Nàngsẽphảitộiđàyhỏangụcmấtthôi,nàngsẽlàmchoôngấyhoàntục.Cỏnhữngtiếngcườiphụhọa.NhữngngườikhácđămđămchờxemUsatrảlờithếnào.Usachùngngườixuốngchonướctrongbồndềnhlênđếncổ.Nàngngướcmắtnhìnlênkhoảngtrờitrênđầumộtlátrồimớinói:-Saokhôngphảilàngượclại?ChínhNgườisẽlôikéotatheogiáophápcủaNgười?-Nàngcóthậtlòngkhôngđấy?ĐấngGiácNgộchứkhôngphảiaikhácđãđemđichàngYasacủanàng,rồisẽđemđihếtđànôngtrênxứsởnày.Sẽchỉcònlạitoànđànbàvớinhaunhưtrongcáinhàtắmcôngcộngnàythôi.Tavàocuộc.TahỏiUsacáicâutấtthảyđànbàđềuhỏi.Nàngkhôngnhậnratalàgãtraichútnữađãquađêmvớinàng.Khôngnhậnra.Lúcgiảtrai,tacóbộriamépvàdángvẻkháchẳn.Tađãgặpnàngnhiềulầntrongnhàtắmmànàngkhôngthểnhậnra.Nàngnhìnsangta.Đămđăm.Cóthểnàngđãthấymộtcáigì.Rồinàngđáp:-Cứđưahọđihếtcảđi.Đưahọvềvớiánhsáng.Cònhơnlàđểlạichođànbàchúngtanhữngkẻvôminhtămtối.Lạiràoràonhữngcâutranhcãi.Đùacợtchọcghẹonữa.Thìnhlìnhmộtđámcảnhvệrầmrậpxôngvàoáogiápsắtgươmgiáosángloáng.Chưatừngxảytanhưvậybaogiờ.Đámcảnhvệđànôngxôngvàođứngdọctheobốnbứctườngcủanhàtắmnữ.Baovây.-Lệnhchoaiởđâuởyênđó.Đámđànbàtrongbồntắmrúlên.Léonhéophảnđối.Tấtcảđềungồichùngngườixuốngchonướcngậpđếncổ,tayômngựcchebớtnhữngphầnphảiche.Viênphóđộicảnhvệdẫnthêmhaikẻlạđếnbênnhữngbồntắm.Tađãnhậnrahaikẻkia.Chúnglàquândothámởtiểuquốccủachồngta.Chúngđinhậnmặtta.

Quađượchaibồntắmthìviênphóđộicảnhvệsốtruột.Ynghĩracáchkhác.Yralệnhchotoànbộđámđànbàđangtắmbướcrakhỏibồn,đứngthànhmộthàngngangtrướcđộicảnhvệ.Lạinhữngtiếnglahétbấtbình.Cảnhữnglờiđedọa.Viênphóđộitảnglờ,việcyycứlàm.Đámđànbàchịuthua.Tấtcảđưahaitaybưngmặt,thânthểkhôngmộtmảnhvảiche,cứthếmàbướcrakhỏibồntắm.Đứngvàohàng.Taychemặt.Thânthểthìtaicũnggiốngai,chỉcầngiấucáimặtchokỹ,saunàyrađườnggặpnhaukhỏingượng.ChỉcóUsakhôngnghelệnh.Nàngđànghoàngđứnglên,bướcrakhỏibồn,tiếnvềphíađểxiêmy.-NàngUsa,ylệnh.Viênphóđộihét.Usanhưkhôngnghe.Thongthảquấnsari.Thongthảquấnlạimáitóc.Xong.Nàngtừtừtiếnđếngầnviênphóđội.-ChogửilờithămngàicảnhvệtrưởngGovindanhé.-Ylệnh,đứngvàohàng!Viênphóđộiđãhơidịuxuống,nhưngvẫnlàmoai.Usakhoáttayvềphíađámđànbàkhỏathânđànhàngngangtrướcmặtđámcấmvệ:-Bàybiệnrathếnày,tađoánchắcngàikhôngnhìnthấycáicầnnhìnđâu.Chỉkhinàochekínhếtthânthểthìmặtngườimớilộ.Nàngkhẽtátyêuvàomáviênphóđộirồiungdungđirakhỏinhàtắm.Viênđộivàhaikẻdothámđidọctheohàngngười.Mấychụctấmthânđànbàtrắnglômlốp.Chưabaogiờnhữngcặpmắtđànôngcủahọđượcnonêđếnvậy.Đếntrướcmỗingườiđangchemặt,viênphólạibóctayhọrachohaingườikiaxem.Lắcđầu.Lắc.Lạilắc.RốtcụcJuhivàtabịbắt.-Khákhenchocácngươi.Caochạyxabayđếntậnchốnnàynhưnghùmthiêngcũngphảicóngàysahố.Mộtkẻdothámbảo.Juhivàtabịápgiảirachỗđểxiêmy.Chúngtalấybừahaibộsaricủaaiđó,dứtkhoátkhônglấyđúngxiêmytronghaicáitaynảicủamình.Trongấycònhaibộyphụcđànông,đámcảnhvệmàbiếtsẽlộraviệclâunaychúngtavẫncảitrang.**Vàigiờsau,Juhivàtabịdẫnđộvềtiểuquốccủađứcvuachồngta.Ngàiđãquácốthìcócảmộttriềuđìnhsẽxétxử.Giữahaiđấtnướcđãcómộtthỏathuậndẫnđộtộiphạm.Đíchthânviênphóđộicầmđầuhaitiểuđộiápgiải.Yvàmộttênanhngồicùngxengựavớihaikẻbịbắt.Juhivàtabịtróigiậtcánhkhuỷu.Chúngtangồitrênmộtbăngghế.Viênphóđộivàtênlínhngồibăngđạidiện.Hơithởcủaviênphóđộirấthôi.Mộtthứmùibùnởchỗcốngrãnhlưucữukhôngđượcnạovét.Ycứvươnngườisang,sàvàosátmặtchúngtamàgợichuyện.Nóimộtcâulạivéomộtcáivàongựcta.NóimộtcâulạivéomộtcáivàongựcJuhi.Mồmykhôngyên.Tayykhôngyên.-Saonữnhimàgantotàyđìnhvậyhảnàng?ĂncắpẤntíncủavua,tộichémđầuđấy.Cómuốnthìhuynhđâysẽgiúp,huynhsẽđưanànglênthiênđườngtrước,nàngchịutộisau.Ynóivàlạivuốtvengựcta.Mùinướccống.-Tòngphạmvớikẻ trọng tội cũngphải chịu chémđầu.Ta thươngcho tấm thânngọcngàcủanàngquáchừng.YnóivàvuốtvengựcJuhi.Lạimùinướccống.Ythừabiếtnhữngkẻbịbắtđangthấtthế.Nhưngàytrước,mộtbàhoàngnhưtađãcóthểralệnhlấyđầuy.Nhưhômquathôi,mộtphúgianhưtacóthểquăngramấythoibạc,sẽcókẻđậpvỡcáimồmthôicủay,chặttayy.Bâygiờthìkhôngcònaicứuđượcchúngtanữa.Phụvươngvàmẫuhậuta?Nhiềunămqua,takhôngtrôngchờgìvàohọ.Nguyênthủmộtquốcgiamànhunhượcđớnhèn,chịubótaynhìnmộttếsưđẩycongáivàochỗchết.Phụvươngtacònphảibảovệchonhữngđiềulớnlaohơnmộtđứacon.Đấylàvươngquyền.Đấylàphápluật.Đấylàbìnhyênnơibiêngiớiphêngiậu.Tathànhvậthysinh.Yasa?Bâygiờđếncả tấmthânchàng,chàngcònkhôngtiếc.Tấmthânchàngđangbịchànggiãidầuragiữamưagiữagió.Tấmthânchàngđangbịchàngđàyđọabằngcáchgiảm thiểunhucầumỗingàychỉ

đượcănmộtbữatrướcngọ,chìănchayraucỏ.Thânchỉkhoácáocàsalànhữngmụnvảivôgiátrịchắpnối.Chânchỉđiđấthoặcdépcỏ.Ngườiđãxửtệvớihìnhhàimìnhnhưvậycònbiếtthươngđauđếnkẻbịđàyđọa.Tàisảnchàngđãvứtlại.Côngdanhbỏhết.Bạnbèngườithâncũngthôiràngbuộc.Khôngbiếtchừngchàngnghĩbịbắtbịxửtrảmnhưtalàmộtsựgiảithoát.HoàngtửSiddhattha?Lạicàngkhông.Chàngđãhoàntoànxalánhcõitục.Chẳngcòngìcónghĩalý.Mọisốngchết,đượcthua,hơnthiệt.Khôngnghĩalý.Chàngchỉcòntậptrungmàisắctưtưởngmàphổcậpnótrongcảcõingười.Tacũngkhôngtrôngchờgìởchàng.Chàngchỉlàmộtgiấcmơtinhthầntrongcảquãngđờita,chođếnlúcnày.Mộtcáichốnđểmàyêutrongtâmtưởng.Cóchăngnếucóngàythoátramàvềđược,tachỉmongmộtlầnthựcsựđượcômấpthẩnthểchàng.Lúcnàythìtakhôngtrôngcậygìcả.Lắclưlắclư.Cỗxengựađưachúngtađiquarừng.Đámcảnhvệcưỡingựaápgiảitrướcvàsaucỗxe.Lắclưlắclư.Tanhớlạimộtquãngđờiđãqua.Nhiềutruânchuyênnhưngtakhôngkhinàonặngnghĩvềtruânchuyên.Saumỗibiếncốđầyuấthậnvànướcmắt,talạichọnngaychomìnhmộtcuộcsốngnhunglựavàđầyắplạcthú.Lạcthúđemđếntiếngcười.Tiếngcườixóađiđaukhổ.Khổnhiềunhưngtakhôngbiếtkhổ.Tachỉrướntớilaotớiđâmsầmtớidụclạc.Quên.Vàhưởng.Càngnhiềucàngtốt.Trongcảhànhtrìnhmảimiết,tachỉnhớngàyphingựatrênđồngcỏtrổtàitungngườixuốngchộpmộtvậtdướiđất.TrổtàitrướcmặthoàngtửSiddhatthađểlấyđượcnụcườicủachàng.Cáikhănxếpmàuđỏtachụplênđầuchàngrồiphingựavútqua.Chỉmộtđiềutiếc.Tađãđánhrơimấtchiếckhăncủachàng.Vẫnlắclưlắclư.TachỉnhớnhữngcôngtửđeobaocủathànhVaranasi.NhớnhấtchàngYasavànhữngcuộcchơiphóngtúng.Takhôngmuốnnhớquãngđờiđầydụclạcvớiôngvuagià.Đầydụclạc.Nhưngtakhôngmuốnnhớrằngdụclạccủatađãđẩyôngvàogiấcthiênthu.Viênphóđộivẫnưửnhưđangkhoáilạc.MắtytimdìmtayysờnắngGiótrờimặcsứctạtvàomặthaichịemtatấtthảymùicốngrãnhcủacảthànhVaranasi.Độtnhiên.Bốnconngựakéoxehílên,tungbổnghaivótrướcrồidừngkhựnglại.Mộtcáicâyđổngangđường.Cóchuyệnrồi.Talinhcảmthấythế.Đámlínhápgiảicũnglinhcảmthấythế.Đườngđộcđạo.Mộtlàlaothẳngphíatrước,hailàquayvề.Viênphóđộihétđámlínhxuốngngựakéocâysangbênđường.Họrămrắplàmtheo.Nhữngkẻvẫnngồitrênngựathìlămlămgươmgiáocungtên.Ngónghiêngbốnphươngtámhướng.Viênđộikhôngrakhỏixe.Yđắnđonghĩngợiphánđoán.Phíatrướcmặtcáicâyđãđượcdẹpsangbênnhưngkhôngcóvẻgìlàantoàn.-Quayvề.Viênphóđộihạlệnh.Xàíchgiậtcươngchóbốnconngựaquayđầu.ChiếcxetừtừquaynganggiữađườngThìnhlình,mộtcâycổthụđổđánhrầm,chặnluônđoạnđườngphíasau.LốivềVaranasicũngphảimấtcôngdẹp.-ĐitiếpViênđộilạihét.Yđãhơihoảng.Tấtcảlạilămlămvũkhísẵnsàngchiếnđấu.Cỗxelạiđượcđiềukhiểnquaylạihướngcũ.Chưakịptiếnlênmộtbướcthìchỉcáchdămmét,mộtcáicâylạiđổ.Mặtđấtrunglên.Đámvụncànhlávăngràoràotrênnócxe, trênđầuđámkỵbinh.Viênphóđộimấtbình tĩnh.Yrútkiếmlaorakhỏixe, thétđámlínhnghênhchiến.Quyếtchiến.Nhưngkẻthùcủahọvôhình.Ngaytứckhắc,tatưởnglàmưaậpxuốngàoàotrúttừtrêncaoxuống.Nhữngtiasanglấploángxiênngangbênngoàicửaxe.Lộpđộptrênnócxe.Hàngtrămmũitênlaoxuốngmộtlượt.Kiểumũitêndànngangthànhbẫy,chỉgiậtbẫymộtcái,hàngtrămmũitênlaođi.Chớpmắt.Đámkỵbinhngãtừtrênmìnhngựaxuống.Giãyđànhđạch.Gàokhóc rền rĩ.Cónhữngconngựa trúng tênvàochohiểm,vàomắtvào tai.Chúnglồnglênhílênmandại,chạytuốtvàotrongrừng.Nhữngcảnhvệsốngsótchạynhưphátcuồngvàobụirậm.Lạinhữngmũitêntừđâuđótạođến.Tỉatừngđứa.Khôngcònkhángcự.Mộtbóngngườivậnđồđen,khănbịtmặtmàuđennhảytrênnhữngmỏmđáxuống,chạyvútquabênngoàixe.Lưngđeocungnỏ.Taycầmmộtngọngỉáo.Hắncúixuốngtừngkẻđãchếthoặcđanglănlộntrênmặtđường.Hắngiậtphắtthanhkiếmtrongtaymộtvệbinh.Chặt.Mỗilầnchặtlàmột

ngóntayútcủakẻđãchết.Chặt.Mỗiđứachỉchặtmộtngón.Chặt.Ybỏnhữngngóntayvàocáibọcđeobênhônghắn,chỗmàcáccôngtửănchơivẫnthườngđeocáibao.Hắnlụclọitấtcảcácxácchếtthunhặthếtđồtrangsứcvàngbạccủahọ.Viênphóđộivệbinhchưachết.Mũitêntẩmthuốcđộcchưahoàntoànvậtđượctấmthânbòmộngcủay.Ngườitấncôngtiếnlạigần.Viênphóđộinằmcoquắp,haitaychắpvàonhaucũngcoquắp.Ymuốncầuxinnhưngkhôngnóinổi.Ngườibịtmặtgiậttayphảiyra.Kêbàntayyxuốngmặtđường.Chặt.Chưthiênơi.Viênphóđộikêulêntiếngcuốicùng,cũnglàlúcyxuộirabấtđộng.Ngườibịtmặtlaođếnbêncỗxe.Hắnmởtoangcửara.BâygiờđếnlượtJuhivàta.Hắnchĩamũikiếmvàonhưngchúngtaởtrongxe,hơitráithế.Hắnbènlôitừngngườixuốngđường.Tacầunguyện.Khôngchếtvìhìnhphạttrướctriềuđìnhthìchếtởđây.Nàocógìkhácnhau.Vừalúcsợidâytróibịcắtphút.Taytatựdo.NhìnsangthìthấyhaicánhtayJuhicũngtựdo.-Điđi.ĐivềphíaSavatthi.Hắnnói.Tiếnglùngbùngquatấmkhănbịtmặt.Chỉhởhaiconmắt.Màunâu.Juhivàtachầnchừ,chưatinhẳn.Kẻtấncôngđặtvàotaytamấythứbằngvànghắnvừathunhặtđược.-Điđi.Haichịem lúcnàymới tỉnhhẳn ra.Chúng tachắp taychàohắn rồinhảy lênmìnhhaiconngựakhôngthươngtíchđanglảngvảngbênxácchủ.Đi.Đượcmộtđoạn,taquaynhìnlại.Khôngcònmộtbóngngườitrênđường.

ĐứcPhậtPhậtvẫnnhớlờidặnkhixưacủahoàngđếBimbisara,nếutìmrachânlýthìhaytrởlạitruyềngiảng

chongài.Khi giáo lý củaPhật được tiếpnhận rộng rãi.Phật cùnggiáohội đếnngụ tại kinh thành củaBimbisaravànhậnlờiđểhoàngđếđếntiếpkiến.Tậpquánngàyấylàvuachúađếndiệnkiếntại thiềnviệncủacácgiáosĩ.Lòngtônkínhđượcbàytỏđúngđắnhơn.HầuhếtmọingườitrongtriềuđềuchưabiếtmặtPhật.NhưnghọđềuđãbiếtítnhiềuvềgiáosĩdanhtiếngKassapa,ngườimớiđâyđãtựnhậnlàmđồđệcủaPhật.Chưabiếtthựchưthếnào?Ailàthầycủaaiđây?Trướcđôngđảoquần thần,Phậtbèn tổchứcmộtcuộcvấnđápgiữaNgườivàgiáosĩKassapađểmọingườikhỏihồnghi.

-TanghenóirằngmớiđâyhiềngiảKassapacònlàngườithờlửatrongrừng,vậycớgìngàitừbỏviệcthờlửa?-ThưaĐấngGiácNgộ,ngườitatếlễThầnLửachỉlàxintàixinlộc,xindụclạcvớigiainhân.Congiờđâyđãtìmthấymộtgiáopháphướngđếnanlạcthanhtịnh,conđãtừbỏtếđàn.-Hiềngiảkhôngcònhamtìmthúvuitrongtếđànnữa,vậygiờđâyhiềngiảtìmsựanlạcởnơinào?-NhờcóĐấngGiácNgộmàconnaykhôngcònuminhtămtối,conđãtựsoisángchomìnhvàđạtgiảithoát.Tếđànnhưvậyđâucònnghĩalýgì.GiáosĩKassapanóixong,bènquỳxuốngnhắclạihailần.-ĐấngGiácNgộlàđạosưcủacon.ConlàđệtửcửaNgười.MộtđạosĩtiếngtămchínhthứctuyênbốPhậtlàbậcđạosưcủamìnhgâyấntượngmạnhchođạivươngBimbisara.CàngmạnhmẽlàbàithuyếtgiảngcủaNgười.Saucuộctiếpkiến,đạivươngvànhữngngườihiệndiệnđềuxinđượclàmtínđồtạigia.Bimbisaranói:-Trẫmtừngcónămđiềuướcthìnaytấtcảđãthànhtựu.Trẫmướcđượclàmvua.Trẫmướccómộtgiáosĩcaotrọngđếnviếngthămvươngquốccủamình.TrẫmướcsẽđượcthânhànhđếnviếngthămBậcGiácNgộ.TrẫmướcđượcBậcGiácNgộấythuyếtgiảng.TrẫmướccóthểhiểuđượclờidạycủaBậcGiácNgộấy.Bâygiờthì,thưaĐấngGiácNgộ,đệtửxinnươngtựaPhật,nươngtựaPháp,nươngtựaTăngmàtrởthànhmộtcưsĩ.ĐạivươngBimbisarahoanhỉ tặngchoPhậtmộtnơiđể lưu lại trongnhữngmùamưa.Đó là rừng trúcVeluvana,ởbênngoàicửabắccủakinhthành.RừngtrúcvừayêntĩnhchocácPhậttửhànhthiền,thuậntiệnchocáctínđồluitới,vừagầnkềkinhthành.Thủtụccúngdườngđơngiản.VuaBimbisarađổnướcquahailòngbàntaykhumlạicủaPhậtvàđểchonướcchảytrànxuốngmộtcáibátbằngvàng.TrúcLâmtinhxátừnayđãthuộcvềtăngđoàn.PhậtđáplạithịnhtìnhcủavuaBimbisarabằngmộtbàithuyếtgiảngmới.ThờiấycóhaivịđạivươngởmiềnbắcẤn.Bimbisaralàđạivươngđứngthứhai.ĐứngthứnhấtlàđạivươngPasenadicủavươngquốcKosala.CảhaivịđềutrởthànhPhậttửtạigia.ViệcPhậtgiáohóavuaPasenadiphảikểvòngquanhmộtchút.CómộtdoanhnhâncựckỳgiàusangtênlàAnathapindika.ÔnglàngườicủavươngquốcKosala,nhưngvợônglàngườicủavươngquốcMagadha.Mộtlầnôngsangbànchuyệnlàmănvớingườianhvợthìnghecảkinhthànhbàntánxônxaovềmộthiềntriết.ÔngtìmđếnthiềnviệnTrúcLâmdiệnkiếnPhật.Ôngbịthuyếtphụcngaytứckhắc.ÔngmờiPhậtvàtăngđoànsangkinhthànhSavatthivàonhữngmùamưa.Ôngsẽhiếntặngmộtnơibiệtlậplàmtinhxá.Trởvềkinhthànhcủamình,Anathapindikatiếptụctìmđượcmộtvùngđấtưngý.ĐólàvùngđấtthuộcquyềnsởhữucủahoàngtửJeta,contraivuaPasenadi.NhưnghoàngtửJetakhôngmuốnbán.-Cótrảta10vạnđồngtiềnkahapana,tacũngkhôngbán.Hoàngtửtuyênbốsaumộthồivịphúthươngđàmphándaidẳng.-Thưahoàngtử,cóphảingàivừanóingaycảl0vạnđồngngàicũngchẳngbánhaykhông?

Vịthúthươnghỏilại-Phải,10vạnđồngcũngkhông.Hoàngtửquảquyết.AnathapindikalàchủtịchnghiệpđoànbuônbánvàngbạcởthànhSavatthi.Ôngrấtamhiểuphápluật.Lậptứcôngđưavụviệcratòaánhoànggia.Cócảnhânchứnghẳnhoi.Thậtlàgaycấn.Nhưngtòaphảixử.Tòaphánquyếtrằngbấtkểđóchỉlàmộtcáchtừchốithìviệcnêuramộtgiátiềnkhổnglồcũnglàbộclộýmuốnbán,ngườikhôngmuốnbánthìsẽkhôngnêuragiátiềnlàmgì.ThếlàvịphúthươngmuađượcJetavana.Khurừngnhiềucâycổthụ,nhiềunhấtlàxoài,cócảaohồđầynước.Phậtvàgiáohộilưulạiđâyvàomùamưa.DânchúngkéođếnngheNgườithuyếtgiảng.MộtlầnđạivươngPasenadithânhànhđếndiệnkiến.Chưanghethuyếtpháp,nhàvuađãbộclộnỗingờvực:-Thưagiáosĩ,cóphảingàinóirằngngàiđãđượckhaisáng,đãtỉnhthứcvàtrởthànhĐấngGiácNgộđókhông?-Quảlàtacónóinhưvậy.-GiáochủcủacácgiáopháiBàLaMônkhigặptrẫmđềunóirằnghọchưaphảilàmộtbậcgiácngộhoàntoàn.VậygiáosĩlàmsaođãtrởthànhbậcĐạiGiáckhimàcònquátrẻnhưthếnày?PhậtngangtuổivuaPasenadi.Pasenadilênngôiđãgầnhaichụcnăm.Tuổigầnkềbốnmươi,làmvuathìkhôngcòntrẻ.Nhưnglàmmộtbậchiềntriếtthìlạibịcoicònquảtrẻ.Phậtđáp:-Trênđờinàycóbốnthứkhôngthểxemthườngvìnócòntrẻ:thứnhấtlàmộtconrắnlụcnhỏ,nhỏxíuthôi,rấtkhónhìnthấy,nhưngđãcắnthìchếtngười.Thứhailàmộtngọnlửanhỏ,nhỏnhưngcóthểthiêucháynhữngcánhrừngrộnglớn.Thứbalàmộtônghoàngtrẻtuổi,trẻnhưngôngtasẽlàngườiquyếtđịnhvậnmệnhcủahàngtriệuconngười.Thứtưlàmộtnhàtuhànhtrẻtuổi.VuaPasenadihiểulờiPhậtcóhàmýcảtuổitrẻcảnhàvua.RồiPhậtthuyếtgiảngtriếtthuyếtcủamìnhchonhàvuanghe.VuaPasenadisauđóxinlàmPhậttửtạigia.ĐạivươngPasenadiđãtốtnghiệpViệnĐạihọcTakkasiladanhtiếng.Vuathíchtưduytriếtlýnênđiềuđócũngcảntrởítnhiềucôngviệctriềuchính.Đôikhiôngthiếuquyếtđoán.Đôikhiôngchánnản.Suốtngàyphảiphânxửnhữngchuyệndốitráởchốnphápđình.Xongcôngviệcôngchỉthíchluivềmộtmình,ngẫmngợivềcáctriếtthuyết.Vàcảhưởnglạc.NhiềunămtheothầyhọcđạoởViệnĐạihọc,ôngphảitumìnhépxácvàlaođộngquầnquậtchođạosư.Lênlàmvua,ôngtựbồithườngchoquãngđờitrướcbằngnhữnghammêsắcdục.Nhàvuacómộthoànghậuvàbốnvươngphi.Hàngtrămcungtầnmỹnữ.Pasenadicònhammêănuống.Tuổitứtuầnmànhàvuađãômmộtcáibụngnhưcái trống.VừadiệnkiếnPhật,ôngvừaănkhôngngơimiệng.Thấyôngđiđứnglặclè,Phậtphảinhắc:-Ngườinàobiếtănuốngđiềuđộthìgiảmđượcdụctham,thânthểlúcnàocũngkhỏemạnh,tuổigiàchậmđến.Đứcvuahãynhớkỹđỉềunày.ĐạivươngPasenadilậptứcquaysangnôtàiđứngquạthầubêncạnh:-Nếutaquênthìngươihãynhớthayta.Hãynhắcnhởtađiềunàytrướcmỗibữaăn.ĐạivươngPasenadivàđạivươngBimbisaragiữđượcmốiquanhệthânhữuvớiPhậtgầnbốnmươinăm,chođếntậnkhicảhaivịđạivươngđềuchếtbithảm.Nhờcósựbảotrợcủahaivịnày,giáolýcủaPhậtnhanhchónglanrộngảnhhưởngkhắpvùngbắcẤn.**ỞkinhthànhKapilavatthuquêhươngPhật,ngườitađềunghenóiđếnmộtĐấngGiácNgộmớixuấthiệnvớitriếtthuyếtthuphụccảthiênhạ,nhưngkhôngaibiếtrằngđóchínhlàvịhoàngtửđãmấttíchcủamình.Chođếnmộtngàykia,Phậtquyếtđịnhtrởvềthămlạiquêhương.Ngườigửimộtđồđệtớikinhthànhbảotrướcngàytrởvề.Ngườitabấtngờ.ThếlàhoàngtửSiddhatthakhôngmấttích,khôngchìmvàocõivôdanhnhưmuônvạndusĩ.Mọingườisungsướnghòreo.Mọingườinônnaomongngóng.Nhàvuanóngruột,khôngthểchờđợiđược,bènpháimộtquanthượngthưđixemxemcontraimìnhrasaosautừngấy

nămtrời.VịthượngthưđếnnơiPhậtcùngđồđệđanglưulạiTấtcảcácnhàsưđềumangmỗingườimộtcáibátbằnggỗ.Họđitừnhànàysangnhàkháctronglàngđểkhấtthực,rồitrởvề,lặnglẽănmộtbữaănđạmbạc.QuanthượngthưtrởvềthànhKapilavathu,tâulạitấtcảchonhàvuahay.-Trờiơi.Contraita,mộthoàngtửdòngdõi,đãtrởthànhkẻănmày.Nhàvuakêulên.Nhàvuachođánhngựathẳngtớinơicontraimìnhđangtrúngụ.ContrainhàvuabâygiờlàĐấngGiácNgộ,cóhàngnghìnđệtử.Họqualại,chàohỏinhau,tháiđộbìnhđẳnghòahợp.-Contraita,cóthậtlàsángsángconđikhắpcácnhàđểxinănhaykhông?-Thưaphải,đólàtậpquáncủachúngcon.-Tậpquánnào?Nhàvuasuýtnữathìcaogiọng.Chợtnhậnrađangởmộtnơicóhàngnghìnngườihiềnhòa,vuacốgiữgiọngbìnhthường.-Tậpquánnào?Ngươisinhratrongdònghọcácnhàvuachưamộtlầntrongđờibiếtxinxỏcáigìhết.Tậpquáncủachúngtalàănthứcăntrongnhữngchiếcđĩabằngvàngbằngbạc,chứkhôngphảitrongcáibátgỗ.Tậpquánnào,ngươinóitanghe?Phậtônhoàđáp:-Thưaphụvương,Ngườixuấtthândòngdõihoànggia,đólàsựthật,nhưngconthuộcdòngdõicácnhàsư,nhữngNgườiGiácNgộ.Nhữngngườinàyrấtkhiêmnhường.Chẳngphảihọkhôngbiếtlàmlấymàănnhưngkhiđixinbốthí,họmuốnkhơigợiởngườiđờilòngtrắcẩn,khiếnchongườiđờimuốnlàmđiềuthiện.Bằngcáchnhậnbốthícủamọingườikhôngphânbiệtđẳngcấp,họchứngtỏmọingườiđềubìnhđẳng.Connói"tậpquán"làtậpquáncủanhữngNgườiGiácNgộnày.RồiPhậtcầmtayvuacha,đắtđicùngởtrongtinhxáumtùmcâycối.NgườinóivềBốnChânLýDiệuKỳ,vềconđườngchấmdứtmọiđaukhổcủakiếpngười.Cũngvẫnlànhữngcâynhữngláấy,nhưngnhàvuanghethấytiếngnhữngtếbàodiệplụcrâmranchuyểnvầntronglá,tiếngnhựachuyểntrongcây.Sóngnướctrênmặthồcúnglớpnọtiếpsaulớpkia,tanbiến,thayđổi,khôngbaogiờngừngnghỉ.Trờiđấtcũngkháctrước.Lâusau,nhàvuatrầmngâmnói:-Ngườicònhơncảcontraicủatanữa.KhiNgườimớirađời,ẩnsĩAsitađãtiênđoánrằngNgườisẽtrởthànhmộtbậcthầylớn.HỡiĐấngGiácNgộ,xinhãynhậnthêmtalàmPhậttửtạigia.HọvềtớikinhthànhKapilavatthu,tấtthảydânchúngđềuxinđượctrởthànhđồđệĐấngGiácNgộ.BàdìđãnuôinấnghoàngtửSiddhatthakhixưavàngườivợcủachàoxinquyy,nhưngphảinhiềunămsau,hộichấpthuậnmởrộngchocảphụnữ,đànbàmớiđượctoạinguyện.

SavitriGầnsáng,đếngiờphảidậyđểrađi,Rajavẫnngủmêmệt.Thựcrađêmquachàngkhônghẳnđãhào

hứng.Taphảinàixin.Taphảibalầntrởdậyđểgiặtcáibaochochàng.Cáibaocủađứcvuaquácốchồngta.Cáibaocóvẽhìnhhươu.Tavẫnbiếtđêmnàolưulại,sángraRajađềuphảirakhỏicổngthànhsớm,nhưngtakhôngkiềmchếđược.Ngườiđànbàtuổihồixuânlàlửađốtcháynhà.Takhơingọnđèntrênđĩadầu.Trongánhsángngọnđèn,tangồingắmgươngmặtRaja.Giấcngủlàmaitrôngcũnghiềnlành.Bâygiờchàngnằmđấymangvẻvôhại,thậmchíthánhthiện.Khilaovàohoanlạc,chàngnhưmộtlãngtửhàohoa.Khichàngleolêncỗxehàngáptảinórakhỏikinhthành,chàngtrởnêncứngcỏiphongsương.Cũngcókhitathấymộtánhnhìnhoangdại.Mườimấynămrồikểtừcáingàyđầuchàngmangđếnbánmộttúiđồtrangsức.VừamớiquenchưađượcbaolâuthìJuhivàtabịbắt.ChúngtatìnhcờđượcmộttêncướpgiữarừnggiảithoátlạicấpchomấymónđồđểsốngtrongnhữngthángđầutrốnđếnkinhthànhSavatthi.Khônghiểurasaocả.Têncướpgiếtchếttoànbộđámcảnhvệápgiải,nhưnglạithachohaingườiđànbà.Lạicònchotiền.Chúngtalẩntrốntrongthành Savatthi đượcmột thời gian thì thu xếp chuyển được hết số tài sản gửi trong các ngân hàng ởVaranasi.Chỉ có cănnhà làkhông thể sang tênvàđồvậtởVaranasi thì chưacócáchnàochuyểnđếnđược.Maymàchúng tabịbắtởnhà tắmcôngcộng.KhôngaibiếtgìvềcănnhàởphườngVàngBạc.Phườngphốvẫntưởngchủnhàđóngcửađicôngcánđâuđólâulâu.Chúngtalạimởhiệungânkhốvàbuônbánvàngbạctạinhà.Bắtđầucókháchhàngravàothườngxuyên.Côngviệcbắtđầuvàonếp.Lạiphảigiảtraiđểkhỏibịdòxétquấyphá.Mọiviệcdầndầnlắngxuốngđếnmứccảmtưởngthiênhạđãquênmấtchúngtarồi.Tốt.Quênlàmay.Chúngtakhôngmonggìhơnthế.Mộtbuổichiềuvắngkhách,Rajabấtthầnxuấthiệntạicửahàng.Tanhậnrachàngngay.Chàngbảocómónđồcầnbán.Raxengữabêvàomộtcáirương.Cáirươngcủachínhta,vẫnbỏlạiởthànhVaranasi.Tatáimặt.Rajamangcái rươngnày từVaranasi tới, chứng tỏchàngđãđộtnhậpvàocănnhàởđó.Chứng tỏchẳngbiếtkhánhiềuvềhaichịemta.ĐồVậttrongcănnhàđãtốgiáchếtvớichàng.-Tabiếtnàngđangcầnthứnày,tamangđếnbánlại.

Chànggọitalànàng.Talạiđangmangyphụcđànông.-Huynhnóigìvậy?Đệkhônghiểu.Cáirươngnàycanhệgìđếnđệ.Tacốsửalạicáchxưnghô,vừachầnchừđốiđápvừanghĩcáchtẩuthoát.HoặctìmcáchđánhngãRajanếunhưchúnglàkẻdothámcủatriềuđình.-Nàngkiểmlạiđi.Toànlànhữngthứthiếtthânvớinàngcảđấy.Takhôngbánđâu,tađùachứtachỉtìmgiúpvàđemtrảlạichonàng,vậtlaihoànbảnchủ.Takhônggậtcũngkhônglắc.TalàmnhưmộtvịchủcửahiệuxemđồkháchmangbánMởra.Mộtsốvậttùythân.Mộtsốđồkỷniệm.Tấtthảylàđồcủata.Rajađãnhặtnhạnhthêm,bỏthêmvàođónhữngthứmàchàngnghĩlàchúngtacần.Dânglênmộttìnhcảmbiếtơn.Cùnglúclàđềphòng.Rồinỗinghingạiđượcxuatan.Khichàngtườngthuậttỉmỉcâuchuyệnđámcảnhbinhbịphụckíchgiữarừng.Chínhchànglàngườiphụckích.Chàngmặcđồđenbịtmặtkhănđen.Chàngchặtnhữngngóntaycủađámcảnhbinh.Vừakể,chàngvừatháotrànghạtlấpsautấtáo.Trànghạttovàdàinhưmộttrànghoa.Mộtchuỗihạtxuyênbằngnhữngngóntaynguời.Trời,chàngchínhlàtêncướpAnguliMalakhéttiếngcảchụcnămnayđóư?-Saochàngkhônggiếthaichịemthiếpmàlàthảchođi?Lúcnàytakhôngchegiấuđượcnữa,taphảiđổicáchxưnghô,mặcdùvẫnđangmặcquầnáođànông.-Vìcácnàngvàtacóchungmộtkẻthù.-Aivậy.Chàngkhôngtrảlời.Mộtngàynàođóchàngsẽnói,bâygiờthìchưa.Chiềutối.JuhivềthìthấyRajavàtaquấnnhaugiữabồntắmtrongnhà.Chànghămhởdốccạnmìnhsau

nhữngkhoảngthờigiantựcấmcốtrongrừngvàxalánhconngười.Juhisữngngườinhưngchịlấylạibìnhthảnrấtnhanh,điquađilạinhưkhôngcóchuyệngì.DạotrướcởVaranasinhàkhôngcóbồntắm,phảihàngngàyđếnvàtắmcôngcộngrấtbấttiện.Bâygiờchịemtacholàmbồntắmngaytrongnhà.Khôngcònđượchưởngcáivănhóanhàtắmcôngcộngnữa.Bùlại,tiệnlợihơnchocuộcsốnglẩntránhtruynã.CũngthíchhợphơnvớiRaja.TênthậtcủachànglàAhimsaka,nhưngngườiđờiquêncáitênấylâurồi.NgườitachỉkhiếpsợgọichànglàAnguliMala.Chuỗihạtkếtbằngngóntayngười.Nghĩađencáibiệtdanhcủachàng là thế.Mộtbiệtdanhkhủngkhiếp.LàRaja,chàngravàonhàchịem tanhưmộtkháchbuôn.Vàođếntrongnhàrồi,trởthànhngườinhàrồi,chàngdầndầntrởlạilàmộtngườibìnhthường.Hiểusáchthánhhiền.Nươngnhẹvớiphụnữ.Tuynhiên,cólúcnàođónhắcnhởđếnngườiđời làchàngnổigiận.Chàngghétngười.Hễnhắcchuyệncácđạosưlàchàngnổigiận.Chàngghétđámtănglữ.Tanhớlờichàngrằngchúngtavàchàngcóchungmộtkẻthù.Talờmờđoánra.Chàngcũngcómốithùnàođóvớinhữngđạosư,tếsư,gộpchunglạilàgiớitănglữ.Dămbữanửatháng,Rajađếnvàlưulạiquađêm.Nhưđêmnay.Chàngmangvềnhữngmónđồquýđểbán.Chịemtađềuhiểunhữngmónđồấytừđâumàra.Phảithậntrọngkhitiêuthụ.Gầnhaichụcnămtrờilẩntránhtruynãđãlàmchochúngtatinhkhônhơnchuột.Taquyếtđoánliềumình.Juhicẩntrọngnhìnxatrôngrộng.Haichịembổsungchonhauvàthườngthoáthiểm.Chẳngbiếtchúngtasẽđượcbìnhyênbaonhiêulâunữa.TalaynhẹRaja,gọichàngdậy.Tờmờđấtthếnày,chàngphảiđirồi.-ĐêmquasaocólúcnànggọitalàYasa?Chànghỏi.-Tagiậtmình.Thậtthếư?Thìracũngcólúctabấtcẩn.-ĐólàngườiđãcứugiúpchịemthiếpởVaranasi.-Bâygiờhắnrasao?-Thànhkhấtsĩrồi,theoĐấngGiácNgộrồi.Rajakhôngtrừngmắtlênnhưmỗikhinghenhắcđếncácgiáosĩ.Chàngnénmìnhimlặng.ChàngcũngđãnghenóinhiềuđếnmộtĐấngGiácNgộđãthuyếtgiảngchothiênhạkhắpbốncõi.Chàngkhôngtincácgiáosĩkhôngđạođứcgiả.Chàngkhôngtincóthểgiáohóaconngười.Conngườilàđộngvậttệhạinhất,khônggìcóthểcảmhóacảitạođược.Phảigiếthếtđi.Giếtconngười.Giếtcácgiáosĩ.Rajađánhcỗxetứmãraphíacổngthành.Juhivàtacũngleolênđinhờchàngmộtđoạnđường.Ra khỏi cổng thành, chúng ta xuống xe. Chia tay. Chàng đánh chuyến hàng buôn đi qua rừng về phíaVaranasi.Tabiếtchuyếnhàngbuônchỉlàchemắt.Chàngsẽđừnglạiđâuđógiữarừng.Giấungựagiấuxeđi.TrởlạinguyênhìnhlàAnguliMala.Trangphụcđen,khănbịtmặtmàuđen.Dămbữanửathángnữachàngmớitrởlại.JuhivàtađónchuyếnxengựađisangkinhđôRajagaha.Haichịemcũngnhưnhữngthươngnhânđimộtthươngvụgiữahaikinhthành.**Sángtinhsương,sắcáovàngtrànngậptrêncácphườngphốcủakinhthành.Các nhà sư thành từng hàng.Khoan thai ung dung tự tại.Khoảng cách đều nhau,mỗi người cách nhauchừngbabướcchân.Đoànnàyđiquaphườngnàythìđoànkhácđiquaphườngkhác.Khôngtrùngnhau.Giáohộicũng tính toán làmsaođểchodânchúngaiaicũngcócơhộicúngdường,khôngphânbiệt sanghèn,khôngphânbiệt tôngiáokhôngphânbiệtngànhnghề.Trướckhinhàsưđến,nhiềuthíchủđãxáchchiếcghếconđanbằngsợigairangồitrướccổngngõ.Tronglònghọlànhữngthẩuxôi,nhữngrổngôhầm,cơm,bánhbộtmì.Aicógìcúngnấy.Nhưngphảilànhữngmóntựlàmhoặcchủýdànhđểcúngdường.Nhàvuađãbanlệnhkhôngđượcvộivàngmuathứcănờbênđườngbỏngayvàobìnhbátcủanhàsư.Hànhđộngđườngđộtkhônghiển tâmởmứcđộsâunặngnhất.Lệnhcòncấmdânchúngkhicácnhàsưđikhấtthực,khôngđượcđứngtênlầucaonhìnxuống,khôngđượcởtrêncâyhoặcbấtcứvịtrínàocaohơncácnhàsư.-Giáođoànđếnrồi.

Juhithìthầm.Haichịemđangnhìnracổngtừcửasổphòngtrọ.Mộtđoànnhàsưmấychụcngườiđidọctheodãyphố.Sắcáovàngnghệbừnglênvàolúcmặttrờichưamọc.Màucaoquý.Dânxứnàychuộngmàucủahoacúcvạnthọ.Cácnhàsưđinhưthểđãđitừlầulắm.Đinhưthểconđườngtrướcmặtcònrấtxa.Gươngmặtngườinàocũnglànhtheokiểucònbaonhiêuđiềuphảikimnéntronglòng.Baonhiêuđiềuphảicấtgiữphảidẹpphảigắngquên.Đượcbaolâu?Vàđểlàmgì?Tatựhỏi.-CôngchúacónhậnrachàngYasakhôngJuhihỏi.HỏitamàchịtựhỏimìnhXemnào.Mộtngười.Khôngphải.Hai người.Khôngphải.Vóc chàngphải cao lớnnhửngười thứba.Khôngphải.Chàngphảitrắngtrẻonhưngườithứbảy.Khôngphải.Chàngphảihơigấpgápnhưngườithứmườilăm.Khôngphải.Từngngườiđiquatrướcmặtthíchủ.Thíchủđangngồitrênclúếcghếconhoặcđangquỳtrênmanhchiếunhỏ.Thíchủbốctừngnắmxôi,tưngchiếcbánhbỏvàotrongbìnhbátcủanhàsư.Nhàsưgiơbàntayphảilênngangngựctỏlòngcảmtạ.Rồiđiqua.Nhàsưtiếptheolạibướcđến.Lạinhận.Chođếnkhithíchủcốnghếtnhữnggìmìnhsửasoạn.Đoànnhàsưlạiđitiếpsangnhàkhác,sángphườngkhác.Hếtmộtlượtnhữngphườngphốmàhọđãvạchsẵnđểđitrongbuổisáng,giáođoànđirakhỏicổngthànhcửabắc.TừđóhọđikhoảngmộtcâysốnữalàvềđếnrừngtrúccótinhxáVeluvana.KhôngthấyYasatronggiáođoànđiquatrướcnhàtrọ.Màcũngphải.Giáohộinayđãlênđếncảvạnngười, trảirộngtrênmấyvươngquốc.NgaytrongthànhRajagahanàycũngcóđếnhàngnghìnnhàsư.Mỗisánghàngmấychụcgiáođoànnhưvậyđivàokhắpkinhthành.Biếtchàngởtrongđoànnàođiquaphườngnào.ChẳngphảingẫunhiênmàđêmhômtrướcnằmbênRajatalạigọitênYasa.Thờigiangầnđâytahaymơthấychàng.Đànbàtuổihồixuânmơthấynhữngngườitìnhthuởtrước.Yasahiệnvề,vẻquằnquạivậtvã.MườimấynămtheoPhật,ámảnhdụclạctưởngnhưđãdẹpbỏ,naylạithứcđậyquaycuồng.Nóhiểnlộtrêngươngmặtuuấtcủachàng,trongánhmắtlơmơ,trongvẻngácngơsaolãng.NằmbênRajatavẫnnghĩđếnYasa.Rajamạnhmẽcuồngdại.Yasaphóngtúngtrailơ.Ngườinhưvậymàđituđượcmườimấynămcũngcoilàmộtkỷlục.ThếlàtaquyếtđitìmYasa.Nghenóichàngđangởtrongkinhthànhnày.Chuyếnđitatựcoilàđigiảicứumộtconngườitheokhẩncầucủachínhngườiấy.Yasacócầucứugìđâu.Chínhlàtatưởngtượngrađiềuđó,sựtưởngtượngxuấtpháttừthânxácđangrạorựccủatamàthôi.TinhxáVeluvanaởgiữarừngtrúc.Khôngchỉcótrúcmàcảnhữnggiangnhữngnứanhữngluồng.Nhữngloàicâythânốngtròntocaovút.Cáctínđồtạigiađếngiúpchặtluồngchặtnứadựngcửalàmnhà.Máilợprơmrạcỏtranh.Nhữngnếpnhàtranhdựngsongsongkhéplạithànhmộtquầnthểhìnhchữnhật.Mùamưa,khôngđikhắpcõithuyếtgiảng,tọađàm,hộithảođược.Nhữngconđườngđấtbùnlầycókhingậpđếnbắpchân.Nhữngconsôngtrànbờ.Nhữngconsuối.nhỏtrởnênhungdữ.Nhữngtrậnlởđất lởđávùi lấpcảnhàcửa.Mùamưaởlạiđồngbằng,trongmộtcánhrừngtretrúc,cóíchchotuhọcnghiêncứuhơncả.Mùakhôđãnóngđếnươnngười,đầuócmụmị,chântaychậmchạp,thânxáclờđờ,conngườiuểoảilườibiếng.Chuyểnsangmùamưacâycỏhồisinh,ngườingườitỉnhlạitươitắnnăngđộng.Mùamưalàmchotrínãominhmẫn.Giáohộichuyểnsangtựhọcvàomùamưa.Tăngcườngđàmluậnđúcrútphươngphápnghiêncứulýluậnvàomùamưa.Mùamưavớinhữngcặptìnhnhânlàmùađượclưulạinánlại trongnhà.Nằmườnnghỉngơi.Mùacủanhữnghoanlạcbấttận.Mùamưavớinhưngngườiđànbàđộcthânnhưtalàmùahoàinhớbạntình,đitìmbạntìnhđểmàchìmđắmtrongdụclạc.Đâuphảingẫunhiênmàtatìmtớicáirừngtretrúcnày.CáchkhôngxatinhxáVeluvanacómộtcáiamcỏ.Bỏhoang.MộtẩnsĩBàLaMôntừngtutậpởđórồibỏđitừlâu.Taẩnmìnhtrongcáiamcỏđểtheodõinhữngđoànnhàsưngàyngàyđivàokinhthànhkhấtthực,sauđótrởvềtinhxá.Túplềuđủchemưa.Cũngvừađủkhoảngcáchchotaquansát.Cácnhàsưkhôngbaogiởmòđếnđây.Nhưvậylàtúplềuvừađủcáchbiệtvàkínđáo.

TanhìnthấyYasa.Lúcđichàngđitrongđoànnhàsư.Lúcvềchàngđimộtmình.Mộttaycầmbìnhbáttìtrướcbụng:Taykiacầmmộtchiếcôkếtbằnglácọ.Sangtuổitứtuần,chàngcónétđẹpdàydạn.Tanhìnthấysaugươngmặtbìnhyênlàbaonhiêuphânvân.Cócókhôngkhông.Điđiởở.Tatựnghĩnhưvậy,biếtchàngthựcsựthếnào?Tatừtrongbụicâybênđườngnhảyra.Ngaytrướcmặtchàng.Yasasữngngười.Tayphảicầmôđangcốlàmmộtcửchỉcungkínhnhưtrướccácthíchủ.-Yasa,từngấynămtrời,thiếpkhôngsaoquênđượcchàng.Takhôngvòngvouyểnngữmànóithẳng.-Ôibìnhyên.Chàngthốtlên,lờilẽngườitavẫnthườnganủinhữngkẻsỗsàngmanhđộng.Chàngkhôngkịp thốt thêm lờinàonữa.Khôngkịpchốngcự.Ta lôi tuột chàngđi.Taômngangngườichàngmàđẩyđi.Mưachảyròngrònglàmáodínhvàodathịt.Dathịtchạmsátvàodathịt.Thânthểchàngnóngbỏngrùngrùng.Cảhaingườiđổậpvàotrongamcỏ.Chànghoàntoànthụđộng.Hoàntoànbịtacuốnđi.Mưaràoràotrênrừngtretrúc.Cảrừngcâyxaoxácngãnghiêngtrongmưa.Mưaquấtliênhồixuốngtúplềucỏ.Đấttrờitanhếtthànhmưa.Câycốirùngmình.Đấtđaitanhòaxóilở.Thếgianchuyểnđọnggàothétngoàikia.Duytronglềulàbìnhlặng.Dụccảmgàothétbungphácủahaiconngườilàmsaocógìsánhđược.TachiếmđoạtYasa.MườngtượngmìnhđangchiếmđoạthoàngtửSiddhattha.TagụcxuốngnằmyênlặngbênYasa.MườngtượngmìnhđangômngangngườiSiddhatthamàthiếpđi.Bìnhyên.Dụclạcquakhỏiđỉnhcaothìbìnhyên.-Lỗitạita.Tatuhọcchưađủđểkiềmchếdụcvọng.Yasalẩmbẩm.Nướcmắtchanhòa.-Chàngơi,ngườitakiềmchếdụcvọngchỉvìnóvẫncònyếuđếnmứccóthểkiềmchếđược.Taanủi.Mưavẫnàoàolấnáthếtlờilẽ.Trờiđấtbâygiờcàngreohòkíchđộng.Yasabâygiờmớithựcsựtỉnhmộng.Mộtcơndụclạcmớiđánhthứcchàng.Bàntaychàngbâygiờmớicảmthấyđangđặttrênngựcta.Nódịchlênvai.Nhẹnhàngxoavuốttừtrênvaitrởxuống.Hơiấmlantruyền.Nhưnghuyếtmạchdướilàndarâmran trôikhắpcơ thể.Bâygiờchàngmớichủđộng.Chúng tamêmệt trong túp lềuđếnnửa tuầntrăng.Tagỡtấmáocàsahongtrêngóclều.Mộthômnàođó,chúngtasẽmangnóratreolênmộtcànhcâybênđườngdẫnvàotinhxáVeluvana.Đoànnhàsưđiquasẽnhìnthấy.Sẽgỡnóxuốngvàmangvề.Họhiểumộtpháphữucủahọđãhoàntục.Chuyệncũngbìnhthường.BaonhiêungườiđãcảiđạotừBàLaMônsangđạocủaĐấngGiácNgộ.Thìcũngphảicóngườituhọckhôngđượcphảihoàntụchoặccảisangđạokhác.Từbỏgiáohộicũngđơngiản.Chỉviệccởitấmáocàsa.Yasakhôngnóigìvềnhữngnămthángở tronggiáohội.Tagặnghỏinhưngchàngkhôngnói.TahỏivềhoàngtửSiddhattha.YasanhắctarằngkhônggọilàhoàngtửSiddhatthanữa,phảigọilàĐấngGiácNgộ.Tabậtcười.VớithiếpsuốtđờingườiđànôngquángũtuầnấyvẫnlàSiddhattha.Yasatrầmngâm.VớitabậcđạosưấyluônlàĐấngGiácNgộ.Nửatuầntrăngdụclạctriềnmiên.HàngngàyJuhiphảimangđồănđến.Chịbêmộtcáirổmâytrênđậymấychiếclásenláchuỗi.Chịdừngtrướccửalều,đẩycáirỗvàorồilặnglẽtrởvềkinhthành.Chắclàchịcũngcótìnhnhânmớiquenởtrongcănphòngtrọ.Chịkhônghỏitìnhcảnhnàykéodàibaolâu,khinàochúngtacóthtrởvềtiếptụclàmănởSavatthi,chúngtacóđưaYasavềcùnghaykhông.Dụclạcnốitiếpdụclạc.TatươitắnphụcsinhbaonhiêuthìYasauuấtsuykiệtbấynhiêu.Tựcảmthấysinhlựcđangthoátdầnrakhỏingườichàng.Cơthểchànglạnhdần,hoangvắngnhưmộttúplềubịbỏlại.Dụclạcthoi thóp.Chàngbắtđầugiốngnhưđứcvuaquácốchồngta.Ôngvuangàyấytựýthứcđược,nhưngôngtựnguyệnchếtdầndầnvìdụclạc.-Nànghãyđểchotađi.Tamuốnđượcphụcsinh.Mộtngàychàngbảo.Chàngnằm,ứanướcmắt.Chàngđangcơnsốtnhẹ.

-Cởiáocàsararồi,cócònmặclạiđượcchăng?Tanhắcnhở.Chànggắnggượngngồidậy.-Tathuộcvềcácpháphữu.Cóđilạcđườngthìtavẫnlàngườicủacácpháphữu.Takhôngnóigì.LúcđếnđâyvàchiếmđoạtlạiYasa,tanghĩsẽmãimãibắtlạiđượcchàng.Nhưngchỉcònthânxácchàngtuântheobảnnăngmàhồnchàngđãlưulạcđâuđó.Chàngkhôngkểgìvềquãngđờiởgiáohội.Cũngkhôngnhắcnhởgìquãngđờirongchơingàytrước.Dầndầntacảmthấytachỉchiếmđượcthânxácchàng.Dầndầntacảmthấykhôngphảitađếnđâyđểchiếmđoạtchàngmàđểchiếmmột.ngườikhác.Mộtngườikhóchiếmđoạthơn.Yasarờibỏgiáohộiđồngnghĩavớiviệcngườiấyđãthuatatrongmộttrậnchiến.Tachiếnthắng.Chỉđểnóivềngườiấyrằngnếucòncơhội,tacũngsẽchiếmđoạtluôncảngườiấynữa.Nhưngmànhữngngườiđànôngnày,saotâmtríhọchỉcónhữngtriếtthuyết,saohọchỉưutưmàcuộcsốngthìlạihồnnhiên,saohọloayhoayđitìmkiếmtrongkhiđờisốngluônbàyratrướcmắt?Họlẩmcẩmhếtrồihaysao?ThìthôichàngYasa,kéolạichàngkhôngđượcthìchàngcứđiđi.Giờđâycómuốngiữcũngchẳngđược.Mộtsáng,tathứcđậy,thấyYasakhôngcònởtronglều.Mọilầnrangoài,chàngchỉcầmtheochiếcôlácọ.Hômnaythìtấmáocàsacũngkhôngcòntreoởgóclềunữa.Yasađãquayvềvớigiáođoàn.

TôiĐámtraitrángbảnđịakhôngaidámcướimộtcựuNữThầnĐồngTrinhlàmvợ.Chồngcủamộtcựu

Kumarisẽphảichếtbấtđắckỳtử.Baonhiêuđờidântìnhđãtinnhưvậy.Gãđànôngphạmvàothánhthểcủanàngsẽlănquayra,cogiật,dúmdó,sẽphọtmáuratừchínlỗtrênngườimàchết.Thếthìaimàđámcướinàng.Dùnàngcómộtmónhồimônđủsốngcảđời.SaukhibịphếtruấtkhỏingaiNữThầnĐồngTrinh,nàngrakhỏilâuđàivớimónhồimônlớn.Lấynàngphảichếtđãđành.Lấynàngtứclàphảimuavàonhàcảmộtđốngbựcmìnhtứcgiận.Dămbảynăm,cókhiđếnmườinăm,sốngtronglâuđàilàmthầnsống,nàngđượcchiềuchuộngtháiquá.Quyềnuylàmchonàngtànbạohỗnxược.Sựcungphụngkhiếnchonàngđỏngđảnhhưhỏng.Nhiềunhiềunữa.Vôduyênviểnvôngđồngbóngkẻcảhẹphòiíchkỷ.Trongcungtrongphủcócảmộtcáingai,cócảmộttriềuđình.Ngườitaphảichịuhết.Vềvớiđờithườngchỉlàmộtthiếunữmớilớnhòalẫnvàođờivôdanh.Khôngaichịuđược.Khôngaichiều.Nhàcócontraiđượcđánhtiếngvớimónhồimônđồsộđềulắcđầuxuatay.Sợcontraichết.Sợkhôngdạyđượccondâu.ĐivớiSavitrinửathángtrời,tôikhôngthấycôcónhữngtínhxấucủamộtcựuNữThầnĐồngTrinh.Chỉcònrơirớtcáchxưnghôtatangươingươi,nhưngchỉlàkhinàocônóitiếngHinđi.ChuyểnsangnóitiếngAnhthìcácngôinhânxưngbiếnmất.Khôngcólýdogìđểphảigờngợn.Không.Khálàthoảimái.SavitrirakhỏiphủNữThầnĐồngTrinhnămmườibatuổi.Đúngkhicôbélầnđầuthấykinhnguyệt.BànhũmẫuđưachobàquảntrịtrưởngchoquầnlótcủaNữThầnĐồngTrinh.Haibàkhônglấygìlàmlạ.Từkhivàolàmtronglâuđàinày,mộtđờicácbàđãnuôidưỡngchămsócbaonhiêuđờithầnnữ.Cácthầnđếndămbảynăm,rồicácthầnrađi,lạicóngaythầnkhácđếnkếvị.Chỉcócácbàlàởlại.Chuyênnghiệpchămsóccácthần.Savitriđếnkỳ,đi.Đãcóngaymộtcôbéđượctuyểnchọnsẵn,lâunayvẫnởtòalầugócphủ,chờ.NgàySavitrirakhỏilâuđài,báochígiậtnhữngcái tít lớn.NữThầnĐồngTrinhcókinhnguyệt?Sựchấmdứtmộtgiaiđoạnthầnquyền.CựuNữThầnĐồngTrinh,đivềđâuhỡinàng?CướiNữThầnĐồngTrinhkèmhồimônkhổnglồ,tạisaokhông?DựđoántươnglaicủacựuNữThầnĐồngTrinh.Tươnglai?ChuyệncủaSavitricũngđơngiản.Côtiếptụchọchànhchămchỉnhưkhiởtronglâuđài.Lênđượcđạihọc.NghiêncứutriếthọcPhậtgiáolàthứcôchuyêntâmtừtrước.Họchànhkhá.Chẳngđếnnỗinhưnhữngcựunữthầnkhác,trởvềđờikhônghọchànhnêncơmnêncháođược.Quanhệbạnbècũngbìnhthườngnhưmọingườikhác.Cũngcónhữngchàngsinhviêncầmtay.Cầmtay,nhiềulắmlàđặtmôihônnhưphầnnhiềuquanhệyêudườngsinhviênởxứnày.Rồiyêudườngcũngchẳngđiđếnđâu.Tốtnghiệpchàngnàngmỗingườiđimỗinơi.Nămthìmườihọamớinghetintức.Dầndầnrồixa.RồiSavitrichọnnghềhướngdẫndulịchtừlúcnào.Thựcsựlàhướngdẫndulịch.Nhưngcôgọinólànghềkểchuyện.Kểchuyệncũngđúng.Hỏicóaiđivớikháchmàkểchuyệnnhiềunhưcôkhông?Hơncảmộtthiêntiểuthuyết.Ngườithíchnghekểchuyệnthìđượcchuyệnmuavui.Ngườinghiêncứunhặtrađượctừđónhữngchitiếtmangtínhlịchsử.Tínđồđượcthêmmộtthựctếvềđứctinvàthờiđại.Chođếnnaykháchnhậnlờiđivớicôchỉtoànlàđànông.Hơilạ.Chẳngnhẽphụnữkhôngthíchnghechuyện,khôngnghiêncứuhoặckhôngquantâmđếnPhậtgiáo?Ngượclại.Thếthìtạisao?MộtanhchàngngườiMỹtênlàRandy.Tênnhưtínhngười.Dâm.Đivớicôngàyhômtrướcngàyhômsauđãrủrêcôvàophònganhta.Trướckhihànhsựcóướmlờihẳnhoi.Đúngtínhcáchlàmgìcũngphảiđượcphép.Ăncómờilàmcókhiến.Khôngsỗsàngđườngđột.

-Đêmnaycóhaitatrênchiếcgiườngnày,tôisẽdễngủhơn.Randynóithầm.Côkhônggậtcũngkhông lắc.Chỉmỉmcười.Anhchàng lạihiểungaycáimỉmcườiđánh tínhiệuchấpthuận.Anhtađưataytắtđèn.Vộivàngcởibỏchomìnhtrước.Cănphòngtốiom.Conngườicũnglạ.Họvẫnthườngcoigiaohoanlàviệccơbảncủađờisống,làhànhđộngthiêngliêng,nhưngkhivàocuộcthilạidùngbóngtốiđểchekhuất.Nhưlàmộtđiềucầngiấugiếm.Nhưlàphảitrongbóngtốihọmớibớtmặccảm.

AnhchàngRandyvừacởibỏxong,chưakịpchạmvàongườiSavitrithìnghetiếngcôcười.Cườikhanhkhách.Cười lanh lảnh.Cườimãiđếnphátho.Sặcsụa.Nhưmacười.Aimàcó thểgiữmãiđượchưngphấnkhitrongbóngtốingườiđànbảcườirũracườinhưthế.Anhtabậtđènlên.Savitrithôicười.Nhưngđèntắtthìcôlạicườitungtóecảra.Nhưthủytinhvụntungracảnắm.Némràoràokhắpquanhngườianhchàng.RồimộtchàngngườiPháp.RồimộtchàngĐàiLoan.RồimộtchàngHồngKông.Rồinhữngngườiđànôngkhác.NgườiÂuMỹbaogiờcũngướmlờiđikhôngviphạmphápluật.Baogiờcũngđểquamộtvàingàythămdòrồimớinóichuyệntraigái.NgườiÁĐông,đặcbiệtnhữngdukháchthươngnhânthìgiápmặtmộtcáilàhỏichuyệntìmgáiởđâu.MộtôngÁĐôngphốpphápđiệnthoạimờicôsangphòngđểbànchươngtrìnhhômsau.Côbướcvàophòng,thoángnhìnthấyôngtanửanằmnửangồitrêngiường,khôngmặcgì.Đúnglúcđèntắtphụt.Ôngtađãtínhtoánchínhxácthờiđiểmđểtắtđèn.Ôngtacũngtínhtoánnhưmàtrườnghợpkhácnếukhôngbằnglòng,ngườidànbàvộivãđẩycửalaorahànhlang,nếuchấpnhận,côtasẽtiếnthắngđếnmàđổxuốngngườiông.Nhưngcôgáibỗngbậtcười.Nghe tiếngcười thìôngđoáncô tavẫnđứng tựa lưngvàocửaphòngmàcười.Tiếngcườilàmôngtanhớngaychuyệnngàycònbéđixemxiếcvớimẹ.Mộtchúhềthaychoviệcnínthởgồngmìnhđểlàmmộthànhđộnganhhùngthìlạitụtquần.Bêntrongchỉđộccáiquầncon.Cảrạpcườivỡra.Chúhềcuốngcuồngkéoquầndàilên,càngkéocáiquầncàngráchxoàngxoạc.Cảrạpcườingãnghiênglănlộn.Chínhxác là tình trạngcườicủacôgáiđangđứngởphíacửaphòng.Tiếngcườikhôngphải là to lắmnhưngnólạnh.Khô.Tiếngcườikiểulàmchobấtcứaiởtìnhtrạnglưỡngnanphảirụtlạithếthủ,phảibốirốingạingần.Nếungùnngụtdụcvọngthìphảicolạixẹpxuống.Biếtlàmsao.Savitritựlòngbảodạnhiềulầnrằngkhôngthíchthìthôi.Lãnglẽmàđira.Khôngviệcgìphảivôduyên.Nhưngcôcứbậtcườikhôngsaocưỡngnổi.Màgiảsửkhôngcườithìcũngchẳngđirađược.Nhờcó tiếngcười ấymớidộiđượcnước lạnhvàodụcvọngcháyđùngđùngcủađámđànông.Khôngcườimàxem,họlạichẳngđiêncuồngmàvồlấycô.Đãcómộtgãnhưvậy.Gãđưađượccôxuống.Côkhôngchốngcựcũngchẳngđápứng.Đólàđiềuthứnhấtlàmgãmấthứng.Côlạicườinhưnhìnthấycáigìngớngẩnlắm.Đólàđiềuthứhai.Gãchợtnhớramộtkhiếmkhuyếtnhonhỏkhiphảilàmtiểuphẫubaoquyđầutừhồicònbé.Tựnhiêngãlạnhcảngười.Tấtcảchỉcómộtlýdo.Khôngmộtngườiđànôngnàobiết.Tắtđènvớihọlàhợplẽtựnhiên.TắtđènvớiSavitrilạichínhlàlúcmọithứphơitrầnrõmồnmột.Trongbóngtốihọyêntâmkhôngainhìnthấymình,mìnhcónhữnghànhviquáiđảnnhấtcũngchẳngaibiết.Ngượclại,Savitrithấyrõràngmọithứnhưgiữabanngày.Trướctiênlànhữngkhiếmkhuyếtởvàochỗvẫnthườngđượccheđậy.Hìnhdạngbấtcânxứng.Kiểudángkíchthướcbaogiờcũngcócáinghịchdịmàchủsởhữukhôngtựýthứcđượchoặctựýthứcthìvẫnthườnggiấugiếmđược.Đànôngkhácđànbàlànhữngsailệchởnơiấythườnglồlộnhơnnhơnchứkhôngkhépnép lẩn khuất đi được.Thêmđiềunữa, cô nhìn rõ nhữngngười khi chưa tắt đèn cònnhúnnhườnglịchsựnịnhđầm,tắtđènrồithìhóathànhkẻkhác,hùnghổcuốngquíthunghãn.Kháchẳn.Côcứìralạnhrakhôngđápứng.Lạicòntrơthổđịaramàtựhỏi,anhchàngvừamớitrầmtĩnhlịchlãmđâyư.KhôngphảikhôngcólúcSavitribịkíchđộng.Nhưngsựkíchđộngchưađủmứclàmcholòngcôthôichánchườnggiễucợt.Nhượcđiểmcủanhữngnhàhàihướcphêphán.Chínhhọkhóbaogiờtìmthấycảmhứngtừmộtđờisốngđángphêphán.SaoSavitritiếtlộchuyệnnàyvớitôi?Tôiđãđịnhhỏirồilạiyênlặng.Côcóthểnhìnquasươngmùdàyđặc,côcóthểnhìnxuyênquabóngđêm,làmgìcònlúcnàođểchocôkhôngnhìnthấycáitrầntrụicủangườiđời.KhingườiđịaphươngbảohễngườiđànôngnàophạmvàothânthểcủacựuKumarithìsẽchết,dámchắcnhiềungườingoạiquốcđềunghenhưnghemộtgiaithoạilạlùng,thứgiaithoạihầuchuyệnđámthựcdânưachuyệnmọi.Tinhaykhông?Chắclàhiếmngười tin.Nếunhưcôkhôngmắccáibệnhcườigiễunhạihoặctrơlìra,chắcđãcónhiềukẻđạtđượcdụcvọng.Không,hiếmcóaimuốnngườitanhìnrõmìnhđếntừngnốtruồinhỏ.Lạilànhìnthấusuốttrongbóngtối.*

**SavitrivàtôiđangviếngthămthànhphốRajgir.TêncổđạilàRajagaha.VươngXá.Nơiđâyxưakiacónhiềuđềnđàithànhquáchcủacáctriềuđại,kinhđôcủavươngquốcMagadha.Chúngtôithămcánhrừngtretrúc,xưakialàtinhxáTrúcLâmcủaPhật.Từcáihoangvắngcủacánhrừngcủaaonướcmàcốtưởngtượngracảnhtinhxáhàngchụcnếpnhàhàngtrămnhàsư.Thămsuốinướcnóng.Nhữngnămcuốiđời,Phậtthườngnhứcmỏi,Ngườihằngrađâyngâmsuốinướcnóngnhưmộtcáchchữabệnh.Suốinướcnóngbâygiờchỉcònlànguồnnướcđượcdẫnquađườngốngvàobồnchokháchđếnngâmtắm.Baonhiêulàthayđổimànếukhôngcócáctàiliệucổ,cáckinhsáchđểlại,chắcchắnngườiđờinayrấtkhóhìnhdung.

Savitrivẫnhaitayxáchsáucáibaotải.Dứtkhoátkhôngcầnnhờtôixáchhộ.Ngồinóichuyệnthìhaitayvẫnphảilầngiởgìđóởtrongnhữngcáibaotải.Banđầulàcôkểchuyện.Dầndàtôicũngkểchuyện.CôkểchuyệnnàngSavitri.TôikểchuyệnđờiPhậtmàtôicónghiêncứucótàiliệu.ThảnghoặccôbổsungvàocâuchuyệncủatôinhữngđiềumànàngSavitrimắtthấytainghe.Thảnghoặctôibổsungvàochuyệncủacônhữngđiềucôchưabiết.Mộtcuộcđàmluậnlýthú.Khôngcònlàmộtngườikểchuyệnchomộtngườinghe.Đâylàhaingườivừanóivừalầntìm.Cóvẻgiốngnhưviệccôvẫnlầntaytìmtrongcáibaotải.Haiconngườicùngquantâmmộtđềtàigặpđượcnhau.Haingườitrongkhitriểnkhaimộtvấnđềđãdựavàonhau.ChúngtôisưdụngcảnhữngtíchcũvềchàngRamavànàngSita,vềnàngDraupadilấynămchồng,vềvuaPandubịnguyềnrủasẽchếttronglúcgiaohoan.NhữngtruyềnthuyếtnàyđãlưutruyềntừthờiPhật,mặcdùnhiềuthếkỷsauchúngmớiđượcchấpbútsoạnthànhsửthiRamayanavàMahabharatahoặcsáchKamaSutra.SavitrivàtôicũngnhấttrísửdụngcácdanhtừriêngphiênâmtừtiếngPhạn,ngônngữcủaphầnnhiềukinhsáchcổ.CáitênchànghoàngtửlàSiddhattha,chứkhôngphảilàSiddharthanhưtrongtiếngSanskritvàtiếngHindi.VuaPasenadi,chứkhôngphảilàPrasenajit.NếuđãsửdụngkháiniệmNiếtBàn thìdùngNibbana,khôngphải làNirvananhưsáchvởbâygiờhaydùng.Nhưngcónhữngđịađanhhoặcdanhtừriêng,nếumuốnchongườiđốithoạikhôngbịmấtthờigiannhầmlẫn,thậmchícóthểtìmthấyngaytrênbảnđồhiệnđại,côvàtôi tùyýdùnglốiphiênâmcủathờihiệnđại.ThànhVaranasichẳnghạn.ChúngtôichủýkhôngdùngnhữngcáitênkháccủanónhưthànhBenareshoặcxứKasi.ThànhRajgirmà chúng tôi đangviếng thămđây chẳnghạn.Bâygiờđang là thời hiện tại chúng tôi gọi nó làRajgir theo tiếng Hindi. Khi đẩy câu chuyện lùi về hơn hai nghìn năm trăm năm trước, nó là thànhRajagaha,khôngphảiRajagrihatheophiênâmSanskrit.SavitrihọctriếthọcPhậtgiáo.TôinghiêncứuẤnĐộhọc.Chúngtôicùnghiểukhôngđượctùytiện.Nhưngtrongmộtsốtrườnghợplạiphảitínhđếnkhíacạnhphổbiếnvàthóiquencủangườithờinay.Biếtsaođược.Giữamộtđấtnướcđangônngữnhưthếnày,đatôngiáo,đachủngtộc,đavănhóanhưthếnày.Khócóbaogiờtatìmđượcmộtsựthốngnhấtởđây.Nóigìđếnthốngnhấtphiênâm.DukháchthườngdừngchânởRajgirtrongmộtngày.Chúngtôilưulạibangày.XemxétkỹlưỡngnhữngditíchthờiPhật.LeolênđỉnhnúiGridhrakuta.LinhThứuSơn.Đỉnhkềnkền.Gọinhưvậyvìtrênđỉnhnúibaogiờcũngcóhàngbầychimkềnkềnlượnlờhoặcđápxuống.Chúngphánđoánđịnhhướngnơinàocósứcvậtchết.Hoặcchờnhữngconthúngắcngoảichếthẳn.Loàichimănxácchết.ThờiPhậtchúngcũngbayhàngđànnhưthế.Đỉnhnúicòncónhiềumỏmđánhôra,giốnghệtnhữngcáiđầukềnkền.Phậtđãngồithiềnđịnhởđâyvàhailầnbịámsát.Phíanúibênkiacócáihangđá,vuaBimbisarabịcontrainhốttrongấy,nhữngngàycuốiđờingàivẫnnhìnsang.đây,thấyPhậttrênđỉnhnúibênnàymàngàiphầnnàothanhthản.SavitrivàtôingồitrênđỉnhnúiGridhrakuta.Côsẽcòntiếptụckểchuyệncủacô.CònbâygiờtôikểtiếpchuyệnđờiPhật.

ĐứcPhậtPhậtdẫntheogiáođoàncủamìnhđinhiềunơitrênkhắptiểulụcđịa.Nhiềungườiquyygianhậpgiáo

hội.Nhiềungườixinlàmtínđồtạigia.ĐếnvùngnàoPhậtcũngbỏthờigiờtiếpdânchúngmuốnxinlờichỉbảo.Mỗingườimỗinghề.Mỗingườimỗicảnh.TùytheonghềnghiệphoặccảnhngộcủahọmàPhậtthuyếtgiảng.Thiếtthựcvớitừngngười.Lạithêmkinhnghiệmbổíchchocácnhàsưcaotrọngtronggiáođoàn.Mộtngườiđànbàmangđứaconvừachết tìmđếnPhật.NàngđãphátđiênphátcuồnglênvàcóngườimáchhãythửtớigặpPhật,nghenóinhữngbậchiềnnhânthườngcónhiềuphéplạ.-ThưaĐấngGiácNgộ,xinNgườihãylàmchoconthiếpsốnglại.Phậtnhẹnhàngtrảlời:

-Tacóthểgiúpnàng,nhưngtacầnmộthạtmuốilấytrongmộtgiađìnhkhôngcóngườichếtbaogiờ.Nànghãyđixinhạtmuốiấyvềđâychota.Ngườiđànbàmụmẫmvìđaukhổvộivàngđitìm.Tìmmãimàchẳngthấygiađìnhnàochưahềcóngườichết.Nàngbấtchợttỉnhra.Cuốichiều,nàngquaytrởlại.-Hômnayconđãhiểurarằngconkhôngphảilàkẻduynhấtmấtngườimìnhyêuquý.Chiềunayconđãđemđứaconđihỏatáng.Giờthìcontrởlạiđây,đểngheNgườidạy.

Phậtbảo:-Thếlànàngđãhọcđượcrấtnhiều:Sớmhaymuộncáichếtcũngsẽđếnvớitấtcảmọingười.Nhưngnếunhưnànghiểuđượcchânlý,thìnàngsẽđượcsốngtronganlạcvàsẽchếttronganlạc.

Ngườiđànbàđượcgiácngộ.NhưngkhôngphảiaicũngsẵnlòngnghePhậtthuyếtgiảng.Mộtngày,PhậtđigiáohóatrongthànhRajagaha.MộtngườitheođạoBàLaMônxôngđếnrủaxảliênhồi.

-Ngươikhôngcóquyềndạydỗaicả.Ngươicũngngungốcnhưmọingườimàthôi,chỉcóđiềungươibiếtcheđậysựngudốtcủamình.Ngươichỉlàkẻtàđạolừađảo.NgườiđànôngnàyquátứcgiậnvìcóđứaemtraimớiđitheoPhật.Cảgiatộccủaôngtaxaoxác.Bảnthânôngtakhôngthểchấpnhậnviệcôngtacoilàtàytrời.Phậtbìnhthảnhỏingườiđanglahéttứcgiận:-Hãynóichotabiết,ngươicóhaymờibạnbèngườithânđếnnhàănuốnghaykhông?Trongcơngiậndữ,ngườiđànôngbỗngtrởnênlúngtúng.-Chuyệnnàyliênquangìđếnviệctađangđốimặtvớingươi?-Cóđấy.Nếukháchkhứađếnnhàngươimàlạikhôngđụngđếnthứcănngươibàyra,thứcănấysẽthuộcvềai?Ngườiđànôngimlặngmộthồi.Ôngtatrảlờimàchưarõngươiđốithoạisẽđưamìnhtớiđâu:-Hỏigìmàlạ?Thìthứcănấyvẫnthuộcvềta,chứcòncủaainữa.

Phậtmỉmcười:-Thưarằngrấtđúng.Cơntứcgiậncủangươicũngvậy.Ngươitứcgiậnvớita,màtakhônghềbịtácđộng,thìcơngiậnấysẽởlạivớingươi.Thếrồingươilàkẻduynhấtcảmthấytứctối,chứkhôngphảita.Ngươiđãtựlàmtổnthươngmìnhrồiđó.

CólầnxảyraxungđộtgiữanướccộnghòaSakyavàbộtộcKoliya.DòngsongRohinichảyqualãnhthổhaiđấtnướcnày,cungcấpnướcănvànướctướichocảhaibên.Nhưngmộtnămhạnhán,mựcnướcsôngxuốngthấpchưatừngcó.Mộtnướcởphíatrênnguồnđóngcửađập,khôngchosôngchảyxuốnghạlưuvàolãnhthổnướckia.Xungđộtxảyra.Mộtbêntìmcáchxâmnhậpvàolãnhthổbênkiađểpháđậpnước.Bênkiatăngcườngquânđộibảovệđập.Nguycơsắpdẫnđếnmộtcuộcchiếntranh.Phậtđangđigiáohóatrongvùng.Ngườichomờicảhainhàvuađếnđàmluận.Saucuộcdiệnkiến,cảhaiđềutừbỏviệcgâychiến.Đạtđượcmộtthỏathuậnphânchiacôngbằngnguồnnước.Hainhàvuakhôngdừnglạiđó.HọmờiPhậtrathuyếtgiảngtrướcdânchúnghainước.Phậtđứngchínhgiữađậpnước.Hàng

nghìnnhàsưcómặt.Sắcáovàngcủacácnhàsưsángrựchaibênbờsông.Hàngvạnngườidâncómặt.Ngườiđôngnhưhộichenchúcđểđượcthấymặtnhàhiềntriết.Phậtgiảng:

-Khôngcómáuchảyquatim,conngườisẽchết.Khôngcónước,conngườicũngchết.Nếuchỉgiữđượcnướcmàngườiđãchếtthìnướckhônglàmnênnhânmạng.Nếucòncómáuchảytrongngười,conngườicònsốngthìcònlàmranước,tìmranước.Nướcsôngquýthìquýthật,nhưngnướcchẳngquýbằngmáu.

Saubàigiảng,đậpnướcđượcmởtrongtiếngreohòcủadânchúnghaibên.Mộtnămkhác,nôngdânbịmấtmùa,đóikém.Cácnhàsưđikhấtthựcđôikhiphảivềkhông.PhậtvềphíanamthànhRajagaha,rẽvàomộtlàngnhỏvịchúađấtđangphânphátcháosữachonôngdân.Phậtcũngđứngvàohàng.Nhậnravịkhấtsĩ,vịchúađấtBàLaMôntỏvẻthiếucảmthôngvớimộttriếtthuyếtmới.Ôngtabảo:

-Taphảicàybừagieotrồngcấyháimớicóđượcmiếngăn.Hỡikhấtsĩ,ngàicũngphảigieotrồngđiđãrồimớiđượcnhậnphầnthứcănchomình.Phậtbảo:-NàyvịBàLaMôn,tacũngcàybừagieohạt,xongrồitamớiănđấy.Vềchúađấtngạcnhiên:-Ngàinóigìvậy?Tađâucóthấycácngàicầmcàycầmcuốcbaogiờ?Phậtđáp:-Tagieohạtgiốngđứctin,chiếccàycủatalàtrítuệ,tinhlựccủatalàconbòkéocày,thànhquảlaođộngcủatalàSựBấtTử.Bấtcứailàmđượcviệcấythìsẽthoátkhỏimoikhổđau.Vịchúađấtbỏchiếcmuôigỗvàotrongnồicháo,chắphaitaytỏýđãhiểu.Lúcnàyôngtamớixinđượccúngdườngphậtmộtbátcháo.Phậttừchối.Chỉnhờtàihùngbiệnmàđạtđượctặngvậtthì tặngvậtấykhôngphảilàmónkhấtthựcchânchính.Thíchủcũngkhôngnhờđómàđượcphúcđức.Tuyvậy,bátcháosữađãbịtừchốicũngkhôngthểdùngvàoviệcgìđược.NgườiBàLaMôncóphẩmhạnhsẽkhôngănmàcũngkhôngthểđembátcháoấychonôngdân.Vịchúađấtchọncáchthảbátcháoxuốngdòngsuốiởgầnbên.Ôngtatrởthànhbạncủagiáohộivàtừđóthườngxuyêncúngdườngchocáckhấtsĩ.DânchúngtheođạoBàLaMônvẫnduytrìtậpquángiếtgiasúcđểcúngtếthầnlinh.Ngườitachorằngcúngtếsẽlàmchocácvịthầnhàilàng,cácthầnsẽbanchoconngườicủacải,nhữngcơnmưacóíchchomùavụhoặcbiếnmọiướcnguyệnthànhsựthật.TớiđâuPhậtcũngkhuyênmọingườikhôngnêngiếtsúcvậtđểcúng:tế.Cóngườitứcgiậnphảnứng:-Cácsáchkinhcủachúngtađềunóirằnggiếtsúcvậtđểcúngthầnlàđứngđắn.Saongàidámdạykhácđinhưvậy?Phậtđáp:-Mọisinhlinhđềumuốnbảotồnsựsốngcủamình.Chúngtacũngthế.Vậynếutagiếtmộtconvậtthìquảlàíchkỷ.Tasẽkhôngtìmthấyđiềugìngoạitrừnỗibấthạnh.Nhưngnếutacưxửbằngtìnhthươngvàlòngtốtđốivớimọisinhlinh,thìchínhcácvịthầnlạiphảiphụngthờtađó.Nhiềungườibỏtậpquángiếtsúcvậtđểcúngtếphậttruyềnbámộthìnhthứcẩmthựcmớichỉănrauquảthựcvật.ẢnhhưởngcủaPhậtgiáotrongviệcănchaytrườngtồnsuốtmấynghìnnăm.ViệcănchaycònảnhhưởngngượctrởlạivớiđạoBàLaMôn,tiềnthâncủađạoHindu,đếntậnngàynayđasốtínđồHinduvẫnduytrìviệcănchay.Thờibấygiờ,trênkhắptiểulụcđịa,ngườitacómộttinhthầnkhoandungvàrộnglượngđốivớitôngiáo.Hiếmkhicóchuyệnxíchmíchhoặcxungđộtgiữacáctôngiáo.Mỗingườicóthểtùyýlựachọnđứctin,cóthểchuyểntừmộttôngiáokhácsangPhậtgiáomàkhôngbị thànhkiếnkhôngbịbàixích.Tuynhiênkhôngphảikhôngcóchuyệndèbỉudèmpha.NgaytronggiáohộicủaPhậtcũngcóngườitỏýcoithườngnhữnggiáosĩcủacáctôngiáokhác.TấtthảyđềukhôngđạtđếntầmcủaPhật.Cólầntrongkhiđàmđạo,mộtđệtửbuộtmiệnggọiNgườilàbậcthầyvĩđạinhấttrênthếgian.Phậtbènhỏilại:-Hãynóitanghe,conđãgặptấtcảnhữngngườithầyvĩđạitrênđờinàychưa?

-Tấtnhiênlàchưa,thưaĐấngGiácNgộ.-Concóbiếttấtcảnhữngbậcthầyđangsống,tấtcảnhữngngườisẽsinhratrongtươnglaihaykhông?-Thưarằngkhông.Vậyconchẳngcólýdogìđểnóitalàngườithầyvĩđạinhất.Nếunhưconthấylờidạycủatalàđúngđắnthìtốtnhấtconhãythựchiệntheolờidạyấy,chứđừngtốncôngcangợita.RồiPhậtkểchocácđồđệbiếtrằngNgườicũngcónhiềulầnmắcsailầm,đãbỏphísáunămtrờitukhổhạnhđểtựhủyhoạithânmình.Nhữngsai lầmđó, lẽ rakhôngnênkểchoaihay,nếunhưNgườimuốnđượcđồđệcoinhưbậc thánh.NhưngđiềuPhậtmuốnlàsẽkhôngcóailặplạisailầmcủaNgười.Lầnkhác,Ngườihỏimộthọctrò:-Ngườitacóbaogiờmuavàngmàkhôngthửchăng?-Thưakhông,biếtđâuđólàvànggiả,vàngườitasẽbịmấttiền.-Thếthìvớinhữnglờidạycủatacũngvậy.Cácconđừngbaogiờnghĩrằngtanóirađiềugìcũngđúng.Hơn thếnữa, các conphải tựmìnhkiểm tra xem lời dạyđó cóđúnghaykhông, cóhợpvớimìnhhaykhông,bởicóđiềuhợpvớingườinàymàkhônghợpvớingườikhác.MộtđệtửluônphêpháncácgiáosĩBàLaMônkhổhạnh,chêbaicácgiáosĩlõathểcủamộttôngiáomớilàđạoJain.Phậtbảo:-Đừngphêphánnhữngngười thầykhác,đừngcho rằnghọdạykhôngđúng.Trênđờinàycó rấtnhiềungườithầylớn.Họcócáchcủamìnhđểcứugiúpconngười.Vậynênviệccủacácconkhôngphảilàphêphánngườikhác.Việccủacácconlàtìmkiếmhạnhphúcvàgiúpđỡngườikháccùngtìmkiếm.

SavitriCơnbãođếnvàolúcnửađêm.

Gióphóngsầmsầmtrêncácmáinhà.Hàngnghìncontuấnmãxônhauphinướckiệumàchạytrongkhônggian.Hàngnghìnconvoivừađivừachennhau,bứtlábẻcànhquậtđổcây.Tấtthảysứcmạnhhoangdãdồngóplạiđổsậpxuốngmàgiàyxéonhữngcănnhàlámongmanh.Từchiềuhômqua,nhìnrángđỏtrêntrời,cácsưđãbảonhauđichốngbão.Ngườidântrongthànhkéoragiúpcácsưchằngbuộcđểgiữvữngcácgiầmcột,giữnhữngmáilákhôngbịtốcđi.Tađilẫntrongđámcácsưvậnchuyểnlươngthựcvàonhàbếpnhàkho.Siddhatthađiđônđốcmọingườilàmviệc.TakhôngthíchgọihoàngtửkhixưalàĐấngGiácNgộnhưmọingườivẫngọi.Vớita,ôngvẫnlàSiddhattha.Vịgiáochủkhôngkhuyếnkhíchđồđệcủamìnhlàmnghềxâydựng.Phảichặtcâycắtlátứclàcũngtànhạicâycỏ.Mọiviệcphạmđếntựnhiên,giáochủnhắcnhởmọingườicốtránh.Nhữngviệcấythườnglànhàvuachongườiđếngiúpgiáohội.

SaukhiYasaquayvềvớigiáođòan,đượclàmlễđắpytrởlại,takhôngquayvềthànhSavatthinhưdựtínhbanđầu.Taởlại.Talẻnvàotinhxá,lấytrộmđượcmộtbộgồmtámvậtsởhữucủamộtnhàsư.Baylàáocàsavàquầnáotrong.Mộtdâyđai.Mộtbìnhbátkhấtthực.Mộtcáilọcnước.Mộtdaocạo.Mộtcáikimkhâu.Đủbộ.Quantrọngnhấtlàtấmáocàsavàchiếcbìnhbátluônđitheongười.TanhờJuhicạotrọcđầu.Giờtrôngđãradángmộtnhàsư.Đãcóthểtràtrộnvàocácsưđikhấtthựcđểtrởvềtinhxá.Dùngnhữngbăngvảinénlạibộngựclàhoànchỉnh.Takhôngquênmangtheomộtcáiốngđồngnhỏbằngcỡngóntay.Dàicũngcỡngóntay.Suốtnhữngnămthánggiảtrai,chịemtakhôngthểthiếucáiốngnày.Đivàonhàvệsinhcôngcộngđànghoàng.Chỉviệcrútcáiốngnàyra,lắpvàochỗtiểutiệnlàcóthểđứngmàgiảithóatnướctrongngườira.Nhìnthoángtừsaulưng,khôngainghingờngườiđangđứngđólànữnhân.

Buổichiều trướccơnbão,khônggianvàngủng ra.Vàngnhợtnhạt.Ngườinàonhìnnhaucũng thấynướcdavõvàngnhưsốtrétmớidậy.Khônggiandừngsữnglại.Khôngmưakhônggió.Oiả.Tấtcảhoãnmộtbuổiluậnđàmđểlaovàosửasọanchốngbão.Mỗinếpnhàtranhdàivàichụcmét,đủchocảtrămsư,mỗisưmộtchỗnằm.Tinhxácómườimấynếpnhà.Cảnghìnsưvàdânchúngđịaphươnglaovàolàmviệc.Khungcảnhgiốngnhưmộtcôngtrường.

TagiảdạngmộtnhàsưtừthànhSavatthiđến,trênđườngvềthămnhà,sưghélạitinhxánàytátúcvàingày.Thànhcông.Vịsưquảntrị trưởngthuxếpchotaởtrongnhàsốtám.Buổichiềuđichốngbão, tathamgiavàođộichằngchốngnhàkhovàkhuânvácđồđạcchonhàbếp.Rồitalânlasangnhàsốhai.Cuốicùngtalảngvảngởnhàsốmột,nơicótraiphòngcủaSiddhattha.Giáochủđiqua,tachắptaychào.Ôngdừnglạithămhỏiđôicâu.-KhấtsĩmớitừSavatthitớiđấyư?TanghenóiđạivươngPasenadivẫnlòngthànhviếngthămcáctinhxá.-ThưaĐấngGiácNgộ,đệtửvẫnthườngthấynhàvuađếntinhxáđểđàmluận.NhàvuavẫnthườnghỏithămĐấngGiácNgộ.

Ta chỉmong những người xung quanh lập tức biến đâumất như có phép lạ. Chỉ cònmình ta vớiSiddhattha.Lúcấyngườiđànbà trong lốtvị sưhiền lànhsẽ trở thànhhổdữ.Ta thầmhỏiphươngcáchcưỡngđoạtbấtngờđãlàmvớiYasacóthểthànhcôngvớiSiddhatthahaykhông.Khôngdámchắc.Trừphitìmracơhộiđểthử.Vừachậptốithìcơnbãoậpđến.Giólồngríttrànvàotừcửasổ.Nhữngngọnđềndầutắtphụt.Giólồnglộnkhắptrongnhà.Gióquầnquậttrênmáinhàkhôngngưngkhôngnghỉ.

TaởlạitrongnhàsốmộtđểđượcgầnSiddhattha.Cácnhàsưđềungồiởthếtọathiền.Trongbóngtốihọđồngthanhnhắclạibàihọcvềsựchungsốnghòahợpvớitựnhiên.Vạnvậtđềucósinhcódiệt.Tựnhiên.Conngườikhôngviệcgìphảicanthiệpvàotiếntrìnhtựnhiên.Ngắthoabẻláchặtcâylàcanthiệpvàotiếntrìnhtựnhiên.Bắtbớgiếtchócmuôngthú,giamcầmmuôngthútronglồngtrongcũilàcanthiệp

vào tựnhiên.Phân loại conngười thànhgiai cấpđẳngcấp là trái lẽ tựnhiên.Épuổngconngười làmnhữngviệcmàchínhmìnhcũngkhôngthíchlàtráilẽtựnhiên.Nhiều,nhiềunữanhữngđiềuđingượclẽtựnhiênphảiđượcchútâmloạitrừkhỏicuộcsống.Mụctiêugiảithóatkhỏiđaukhổcóthànhtựuđượchaykhông,mộtphầnlớnlàphụthuộcvàonỗlựcchungsốnghòahợpvớitựnhiênmàra.Nhữngbàigiảngnốitiếpnhau.Truyềntừmiệngngườinàysangngườikia.Truyềntừnhànàysangnhàbênkia.Chođếnkhitấtthảyhòavàonhau.Đồngvọng.

Rầmmộtcái.Giónhấtmộtcáimáitranhlênxoáylật,rồinémnóxuốngsân.Nhàsốba.Cácvịsưnhàbênấytừthếngồithiềnđềuđứnghếtdậy,nhanhchóngchuyểnsangtrúnhờbênnhàsốbốn.Việcnàyđãđượclườngtínhtừtrước,cứhainhàđượcchiathànhmộtnhóm,nhànàybịhỏngthìchuyểnsangnhàkia,nếucảhainhàcũnghỏngthìcũngsẵncóbướctiếptheo.Giáohộiđượctổchứcchặtchẽ.Mộtnữnhânnhưtatràtrộnvàođâylàđượcnomắtngắmnhìn.Nhữngđángnamtửkhỏemạnhsangngời.Nhữngtrítuệtinhanhsángláng.Giáochủngaytừđầuđãđựocsựtrợgiúpcủacácvươngtriềuđểlàmchogiáohộilànhmạnh.Giáohộikhôngnhậnngườibệnhphonghủi,laophổi,độngkinh,mụnnhọtchốclở.ĐơngiảnvìgiáohộikhôngthểthừacơvàođâyđểlươngyJivakachữabệnhmiễnphí.Giáohộikhôngnhậnngườidịdạng,ngườiquècụt,ngườilưỡngtính,ngườimùcâmđiếchoặcmấtsứclaođộng.Đơngiảnvìgiáohộikhôngthểbiếnthànhnhànghỉdưỡngchonhữngngườikhôngđủnănglựcngoàixãhội.Giáohộikhôngtiếpnhậnnhữngtộiphạm,kẻbịtruynã,nhữngnôlệchungthân.Giáohộicàngkhôngnhậnbinhsĩhoặcngườiphảiđilàmnghĩavụquânsự,cũngkhôngtuyêntruyềngiảngđạotrongquânđội.Đơngiảnvìgiáohộikhôngphảilànơichứachấpnhữngphầntửxấu,càngkhôngđốilậpvớichínhquyền.Môitrườnggiáohộiđượcbaonhiêubậcphụmẫu,trướckhichấpthuậnchocontraitheohọc,đãđếnthămviếngvàđềucoiđâylàmôitrườnglànhmạnh.Đấylànơitrêndướibìnhđẳng,giàđượckínhtrẻđượcyêu.Banđầuluậtgiáohộilàtrẻnhườnggià,đitronghàngngũ,ngườigiàđượcnhườngđilêntrước.Mộtlần,trongđoànngườixếphàngtrướcnhàvệsinhbuổisáng,mộtkhấtsĩ trẻphảinhườngngườinàyhếtngườikhácvượtlênchínhmình.Rốtcụckhấtsĩtrẻngấtxỉuvìphảinénnhịnquálâu.Từđóluậtnhượngngườicaotuổitrướcnhàvệsinhmớiđượcbãibỏ.Cácđiềuluậtđượcbổsungsửađổithườngxuyênđểngàycànghoànthiện.

Cơnbãovẫnlồngríttrênrừngtretrúc.Nhữngngọntrebịbẻrăngrắcrồinémxuốngđánhrầm.Bốnxungquanhchớprạchngangtrờiphóngxuốngbạctrắngcảrừng.Sấmđùngđùngnhưđálănnúisập.Ầmmộtcái.Lầnnữalàcảmáinhàsốhai.Cácsưbênấybìnhtĩnhchạytrongmưasangtrúnhờbênnhàsốmột.Tađangởnhàsốmột.Cácsưxêdịchchỗngồi,nhườngchỗchocảtrămsưmớisangcùngngồi.

Giáochủtừtrongtraiphòngbướcra.Nhữngbàntayđệtửkhumlạichenhữngngọnđèndầusoiđườngchogiáochủ.Gươngmặtôngbừngsánggiữabóngtốivâybọc.Tahiếmthấymộtngườiđànôngtuổingoàinămmươimàvẫnsánglángnhưvậy.Lòngbấtchợtrunlên.Giáochủđiđến,chọnmộtchỗchínhgiữanhàmàngồixuống.Cácđệtửtứckhắcthuxếpchỗngồikhépkínlạiquanhông.Tacũngtranhthủlúcấyđểđổichỗ.Taxáchtheomộtcáigốitựa,tachọnđượcchỗngồingaybêntayphảigiáochủ.

Giáochủrangồichínhgiữanhàđểlàmanlòngcácđệtử.Bãogióvẫnsầmsậptrênđầu.Nhưngcácsưkhônghoangmangnhốnnháo.Họngồitrongbóngtốimàtrảlờinhữngcâuvấnđápcủagiáochủ.Mộtnhàsưđâuđóbênphíatảnóivọngtới:-ThưaĐấngGiácNgộ,conđãtừngtựtửvìtìnhmàkhôngchết.ContìmđếnvớiPhậtvàconhiểuraýnghĩacuộcđời.-Tađãdạyconralàmsao,connhớkhông?

-Thầydạyrằngmụcđíchđờitalàgiảithoát.Giảithoátlàxarờidụcvọng.Tựsáttứclàvẫncònkhátvọng,khátvọngtựhủydiệt.Cònkhátvọngtứclàkhómàgiảithoátđược.Thêmnữa,Thầydạyrằnglàmngườilàdịphiếmhoi,chỉcólàmngườimớiđủsứcmạnhtinhthầnđạođứcđểtìmđườnggiảithoát.Cơhộihiếmcónhưthếđểtađạtgiảithoát,saotadạidộtmàhủydiệtnóđi?Giữanhữngcâuhỏiđáplànhữngkhoảngngừngngắn.Lúcấymớilạinghegiórítngoàikia.Mộtnhàsưkhácđâuởđằngsauhỏivọnglên:

-Conlàhoàngtử,contraimộtvịtiểuvương.Đẳngcấpvõtướngcủachúngconvẫntinvàosựbấttử

củanhữngngườianhhùngngãxuốngnơichiếntrận.XinĐấngGiácNgộbìnhluậnvềđiềunày.Giáochủngồinghiêmngắnbêncạnhta.Hơithởđềuđặnthongthả.Ôngchưatrảlờivội.Vừalúcấymộtđệtửởbênhữulêntiếng:

-Conxinđượctrả lời.Thưapháphữu,ĐấngGiácNgộcũnglàmộthoàngtửnhưpháphữu, tức làcũngthuộcđẳngcấpvõtướngcaoquý.CólầntangồingheThầygiảngthuyếtchođạivươngBimbisara,cũnglàngườithuộcđẳngcấpvõtướng.Thầynóirằngcácchiếnbinhngãxuốngtrênchiếntrườngsẽphảichịumộttáisinhbấthạnh.Tửsĩcóthểphảitáisinhvàođịangụcdolònghậnthùđốivớikẻđịch.Cònhậnthùtứclàcòndụcvọng.Chodùsựhysinhcủachiếnbinhcóíchchotổquốc,nhưngnóđemlạimộttáisinhđaukhổchongườingãxuống.

Sấmchớpvẫnđùngđùng.Giónhưđãhơiđổichiềuvà.cơnbãocóvẻđangsuytàn.Nhữngtiachớprạchloằngngoằngvẽhìnhngườihìnhthú.Nhữngxaoxáctronggiónhưtiếnghútiếngreotiếngrên.-ThưaĐấngGiácNgộ,vìsaoThầycấmcácđệtửbiểudiễnthầnthôngtrướcđámdânthường,ngaycảkhinhằmmụcđíchthuphụchọtheođạo?Giáochủnghevàđiềukhiểncuộcđàmluậnnãygiờ,lúcnàyôngmớilêntiếng:

-Tahỏicon,phépthầnthônglàkếtquachínhyếuhaylàthứyếutrongquátrìnhtìmkiếmsựgiácngộ?-ThưaThầy,đóchỉlàkếtquảthứyếu.-Thầnthôngcóchứngminhđượctínhchấtchânchínhcủamộtlýthuyếthaykhông?-ThưaThầy,hoàntoànkhông.-Thầnthôngcóthểhướngdẫnconngườiđilạcvàotàđạohaykhông,cólàmchonhiềungườilầmtưởngchúnglàcứucánhcủanỗlựcnghiêncứuhaykhông?-Thưaphải,chúngcóthểlàmchoconngườilầmlạc.-Nàycon,bấtcứainóigiáochủthấyvàbiếtmọisựtrênđời,ngàituyênbốđãđạtđếnmứcđộtoàntritoànkiến,bấtkểlúcngàinằmngồiđiđứng,kẻnàonóinhưvậylàxuyêntạc.Tachỉbiếtrõmộtđốitượngkhitatácývềđốitượngấy,hướngtâmvềđốitượngấy.Khitakhôngcótácýtakhôngbiết.Tathườngnóiđếnkhổvàconđườnggiảithoátkhổ.Chỉcóthế.Giáochủtrongnhữnglầngiảngbàithườngđệmthêmnhữngtừđồngnghĩa.Cáchấykhônglàmtăngýnghĩacâunói,nhưngcótácdụngthêmthờigianchongườinghetiếpnhận.Nhấnmạnhthêm.Thuởthanhniên,hoàngtửthườnghamthíchdựnhữngcuộcthiếttriều,nhữngphiêntòatronghoàngcung.Khảnăngtưduyluậnlývànănglựchùngbiệnthuyếtphụcđượcmàigiũatừngàyấy.Cuộcđàmluậncólúclắngxuống.Đêmđãsâu.Bãotốvậtvãbênngoài.Trongnàycácđệtửđềuđãmệtmỏivìmộtđêmkhôngđượcngãlưng.Nhưnggiáochủvẫnngồiđểgiữchotấtcảtrụvững.Látsau,mộtgiọngnóirụtrècấtlêntrongbóngđêm:-Ngàytrướcconlàdiễnviêntrongmộtđoàncavũ.CólầnconngheThầynóivớiôngbầurằngmêđắmcáchìnhthứcnghệthuậtlàmộttrởngạichoviệcgiảithoát.Conxinthầyvàcácpháphữucắtnghĩagiúpcho.Mộtgiọngtrầmtrầmcấtlên:-Tanhiềulầnnghe.Thầygiảngchuyệnnày,đểtanóilạichopháphữunghe.Nghệthuậtnhằmmụcđíchgâycảmxúcvàmởrộngcảmxúcranhiềutầng,tạonênsựhưởngứng,làmchotâmtríquansáthướngnộibịsaolãng.Nghệthuậtkhơidậycácmốidụcvọngđammê,màgiáopháplạinhằmlàmcácdụcvọnglắngdịu.Nghệsĩtạonênmộtthếgiớitưởngtượnghưảoquyếnrũ,còngiáopháptìmcáchthâmnhậpthếgiớithựctạiNghệthuậtvìvậythànhtrởngạichoviệcgiảithoát.Sấmvẫnnổ.Chớpvẫngiật.TamườngtượngNgọcHoàngIndrađangđituầntrênkhông.Ngàivungsấmsétxuađuổilũngạquỷ.NgọcHoàngIndranổitiếngphongtình.Ngàiphóngtiasétxuốngnơinàynơikhác,làmchếtkẻnàykẻnọ,nhưngngàinươngtayvớinhữngcặpnhữngđôiđanggiaohoan.Talàmnhưmộtđệtửmệtmỏi,tangãđầulênvaigiáochủ.Đầutatrênvaiông.Conngườinàyđangngồitrongbóngtốilắngnghehếtthảy,tậptrungcaođộvàoviệchướngdẫnđàmluận.Mộtđệtửquámệtmỏicũngđượcthathứ.

Rồicuộcđàmluậncũngtrôidầnvàotựhànhthiền.Cácđệtửhoặcđàoxới trongđầumìnhnhữngkinhnghiệmcókhảnăngkháiquát thành lý thuyết,hoặcđãchuyểndầnsanggiấcngủ lơmơ.Giáochủcũngchuyểnsangthiềnđịnh.Tangheđượchơithởcủaông.Thânthểôngngồiđấynhưngtinhthầnôngđãbaylêncao.Ta làm như trong cơn ngủ mê, tay trái ta đã vòng ra sau lưng ông, ôm ngang người ông. Hoàng tửSiddhattha.Lầnđầutiêntađượcômchàng.Chưabaogiờđượcthếnày.Ngàytrướctrênđồngcỏ,nhữnglầntabiểudiễnphingựaxungquanhchàng,nhữnglẩntangồicạnhchàngtròchuyện,cũngchưabaogiờ.Lúcnàyconngườivậtchấtcủahoàngtửmớiởtrongtayta.Vớigiáochủ,đâychỉlàđộngchạmgiữathầyvà trò.Với ta, đây là cậnkềvới conngườimộtđờimìnhaoước.Trớ trêu.Ngườiđànbàđã tứ tuần.Ngườiđànôngngoàingữtuần.Nhưngvíthửgiũbỏđượcmọiphéptắcđimàxem.Cònhơnbãolốcngoàikia.Đêmdài.Mưabãocànglàmchođêmdàira.Taômmộtthânthểhànhthiềnmàlơmơngồingủ.Thânthểấyấmnóngnhưngsựtiếpứngthìnhưtừmộtphotượng.Haylàtakhôngđủthâmhậuđểcảmnhậnđượcsựrâmrantrongthânthểấy.Haytakhôngsaovàođượcbêntrongmàđođượcmộtcảmxúcđangrạorực.Ôngđãcólầnnhậnngayratatrongyphụcnamnhâncảitrang.Ngườinhưvậysaolạikhôngnhậnratađãcạođầukhoácáocàsa,khiôngdừnglạihỏihantavềtinhxáởSavatthi.Ngườinhưvậysaokhôngcảmnhậnđượchơithởdồnđứtquãngcủataởngaybêncạnh.Cáiđầutaghélênvaiôngnữa.Cáitaytaquàngquaômnganglưngôngnữa.Tamongđêmdàimãi.Gầnsáng,cơnbãotãrờimệtlảdầndầnlui.Cácsưđềungồitrongthếthiềnmàngủ.Tachậpchờnmêtỉnh.Takhôngthểbiếtconngườimàtađangômtrongtaycóngủhaykhông.Khitagiậtmìnhtỉnhdậy,trongvòngtayômlàchiếcgốidựa.Chiếcgốitrònvàdàicácsưvẫndùngđểdựanhữngkhihộithảo.Suốtđêmquatađãômchiếcgốidựa.Nhưômmộtconngười.**Đúngvàolúctakhôngnghĩđếnchuyệnđốiđầuthìđạosưxuấthiện.Ôngtađếnvớimộttoáncảnhvệ.Binhmãrầmrậpdừnglại trướclốivàotinhxá.Línhtrángđứngchờtrướccổng.Đạosưmộtmìnhđivào.Ôngtachắptaychàogiáochủ,vàoviệcngay:-Tanghenóitrongtinhxácủagiáochủcómộtkẻđangbịtruynã.Tađếncùnglínhcảnhvệmangtheolệnhbắtthị.Giáochủchắptaychàolại.Ôngkhôngmờiđạosưngồinhưviệctiếpđónthôngthườngmàvẫnđứnggiữasânchỉđạoviệcsửanhà.-Trongtinhxácủatakhôngcónhữngngườibịtruynã.Tronggiáođoànnàylạicàngkhôngcónữnhân,thưađạosư.Đạosưcườiôngtarútmộtsợilạtgiangtrongđốngtranhtrechấtgiữasân.Ôngquấnquấnsợilạtquanhbàntaynhưthửđộdẻodaimàcũngnhưđangtróiaiđó.-Giáochủmuốnnóirằnggiáohộicủangàichưatừngcóngườibịtruynãđóchăng?Nóiđếnthếthìaicũngnhớ.MộtngườiđànbàthuộcnướccộnghòaLicchavingoạitình,bịbắtquảtang.Hộiđồngbộtộckếtáncônàngtộitửhình.CônàngbỏtrốnđếnkinhthànhSavatthi.Nhữngmónđồnữtrangmangtheo,cônàngđemhốilộđểđượcnhậnvàogiáođoànsưnữ.Ngườichồnglần theo,pháthiện raviệccônàngđang lẩn trốn tronggiáođoàn thìkiện lênđạivươngPasenadi.Đạivươnglàngườibảotrợgiáohội,cóhẳncảlựclượngdothámvàanninhbảovệ.Đạivươngcũngđãbanluậtbảovệgiáohội.Theoluậtthìngườiđànbànayđãlàngườituhành,luậtphápkhôngtruytốđượcnữa.Đạosưnhắclànhắcđếnchuyệnấy.-Nướcsạchmàđạosưcầmtrêntaysắpuốngcũngkhônghoàntoànvôtrùng.Cómuônvạncontrùngtrongấy.Nhưngcóphảivìvậymàtabảonướcuốngkhôngsạchđâu.Giáochủđáp.Đạosưgiậtmìnhnhìnxuống.Ôngđãcầmtrêntaymộtbátnướctựbaogiờ.Mộtnhàsưđưađếnmời,chỉvìđanghiếuthắng,ôngthuậntaycầmmàkhôngđểý.

Nóiđinóilạithìđạosưcũngmớinhớ,lệnhbắtngườilàcủaquốcvươngkhác.CònđạosưđangđứngtrênlãnhthổMagadha.Ởđây,muốnbắtngười,ôngtaphảicóthêmlệnhcủađạivươngBimbisara.Trớtrêuthay,đạivươngcũngcóluậtriêngchogiáohội.Quanhệtínđồvớigiáochủkhiếnnhàvuanhấttâmbảovệgiáohội.Cácvịvuachúalàbạncủagiáohội.Nhànướcvàgiáohộikhôngcócáchbiệt.Tuynhiêngiáohộiluônđượcgiámsátchặtchẽđểđảmbảosựchấphànhluậtpháp.ĐạivươngPasenadicólầnđãtrìnhbàytỉmỉchogiáochủnghevềhoạtđộngcủamạnglướitìnhbáovàmậtthámngoàixãhộicũngnhưtronggiáohội.Vuachúathiếtlậpnhữngmạnglướinàyởkhắpnơi,xâmnhậpvàocảcácgiáohội,lậptứcbáocáobấtcứviệcgìnguyhạiđếnquốcgia.Bấtcứhìnhthứctranhluậnnàochốnglạiđấtnước,chưanóiđếnhànhđộng,đềubịtrừngtrịkịpthời.Tìnhhìnhnàylýgiảitạisaotacómặttronggiáođoànmàđạosưcũngbiết.Lựclượngdothámởquốcgiabênấyhẳncócàingườivàođâyvàđãkịpbáovề.Đạosưnhiễusự.Ôngtalàngườicủatriềuđìnhchata,nhưnglạiloviệctruynãgiúpchotriềuđìnhcủađứcvuaquácốchồngta.Ôngtanônnóngmuốntrừngtrịtabằngđược.Talúcấyđanglẫntrongđámngườithudọnquéttướcởgócsân.Vừahếtbão,vừatạnhmưalànhàvuachobinhlínhvàđámthợđếndựnglạinhữngcănnhàđổ,lợplạinhữngcănnhàtốcmái.Trongtinhxálúcnàyđangngổnngang.Hàngtrămthợvàbinhlínhhốihảlàmviệc.Hàngtrămnhàsưáovàngđangphụviệchoặctiếptụcnghiêncứutrêngiảngđường.Tựđạosưcũngthấyđòihỏicácnhàsưphảirađứngxếphànggiữasânđểnhậnmặtlàlốbịch.Nhậnsaochohếtcảnghìnngười.Màgiáochủchắccũngkhôngđểxảyrachuyệnấy.Chuyệnchưatừngcó.Cácnhàsưphảiraxếphàng.Đólàđiềuxúcphạm.ĐâylàlãnhthổvươngquốcMagadha,đạivươngBimbisaracóthừacáchđểthựcthiphápluật.Khôngchờphảicósựcanthiệpcủađạosưmộtnướckhác.Nhàsưquảntrịtrưởngchongườimangnướcchođámcảnhvệđiđườngxađangđứngchờtrướccổng.Luậtlệcủagiáohộilàcảnhvệbướcvàotronglãnhthổgiáohộicũngphảiđitaykhông,khôngđượccầmtheovũkhí.Đámcảnhvệvìthếđứnghếtngoàicổng,chứkhônggửivũkhíđểvào.Đếnlúcnàygiáochủmớiuốngbátnướcmàôngnóilàkhônghoàntoànvôtrùng.Uốngnhưđểchođạosưthấynướcấyvẫnđãđượccơnkhát.Ôngchuyểnsangcâuchuyệnxãgiao:-Lâungàykhônggặpđạosư,chẳnghaycôngviệcgiáohóacủangàivẫntốtđẹpchăng?-Xứtagặpdịchchâuchấu,mùamàngthấtbát,đàngiasúccủatachếtnhiều,thunhậpsasútlắm.Haigiáosĩ.Mộtngườihỏichuyệnchuyênmônthuyếtgiảng.Mộtngườinóichuyệnthunhậphoalợi.Nghethìđãbiếthọkhôngcùnglýtưởng.Đếnnóichuyệncũngchẳngănnhập.Chẳngquatìnhthếđẩyđếnchỗphảiđốiđápqualạimàthôi.Hồilâu,đạosưnhưsựctỉnh.Ôngmuốntỏramìnhlàngườicũngquantâmđếncôngviệctinhthần.-Tanghenóirằnggiáochủcóphépthầnthông.Đệtửcủagiaochủhọcđâuhayđó,làmgìđượcnấy,hễcótâmlàcóthànhtựu.Giáochủcảcười:-Đóchỉlàlờiđồnđạinhầmlẫn.QuảlàcóNiếtBàn,cóconđườngđiđếnNiếtBànvàcótalàngườichỉđường.Nhưngtrongcácđệtửđượctathuyếtgiảng,chỉmộtsốđitớiđượccáiđíchcuốicùng,mộtsốkhácthìkhông.Tabiếtlàmgìđược?Tachỉlàngườichỉđường.Đạosưcũngcườitheo.Cườikiểuđắcýcủangườitrầntục.Hiểulơilẽtheocáchthôthiểncủamình.Đấynhé.Lờinóitừmiệngmộtgiáochủđượcthiênhạtántụnglàuyênbácđấynhé.Cógìđâuôngtacũnglàkẻtầmthườngmàthôi.Đạosưcườimộthồi.Khôngbiếtlàmgìhơn,ôngtachắphaitaytrướcngựcchàođểđi.-Xinphépgiáochủ.TasẽtiếpkiếnđạivươngBimbisarađểxinmộtcáilệnhbắt.Khiấytarẽtrởlại.Thìcứđiđi.Tathầmnghĩ.ĐạivươngBimbisarakhôngđờinàolàmkinhđộnggiáohộibằngmộtcáilệnhnhưthế.Đạivươngtintưởnghoàntoànvàogiáochủ.Giáochủlàmộtngườithầy,mộtngườibạncủađạivương.

Sánghômsau,tarờitinhxá.Đicùngmộtđoànnhàsưkhấtthựcvàokinhthành.Talẻnrakhỏiđoànnhàsưđithànhhàngrồichạyvềnhàtrọ.Bâygiờthìđạosưthahồlùngsục.Cómàgiờitìm.

ĐứcPhậtMộtmùamưa,Phậtđếnngụ tại tinhxágầnkinhđôKosambicủa tiểuvươngquốcVamsa.XứsởđượcdòngsòngHằngvàsôngYamunabaobọc,đồngruộngxanhtươitrùphú.Phậtmuốnnhândịpnàyđểkhaisángchodânbảnđịa.NgườicũngmuốndiệnkiếnđểđàmđạovàtranhthủcảmtìnhcủavuaUdena.NhưngvuaUdenalàngườithựcdụng.Ôngkhôngquantâmnhiềuđếnnhữngtriếtthuyếtmàôngcholàlàmđauđầu.Ôngluônngờvựcrằngtấtthảynhữngaiđếngầnôngđềuđểcầutàicầulợi.ThựcsựlàgiáođoàncủaPhậtởKosambicũngkhôngthanhsạchvàđoànkếtcholắm.Mộtnhàsưsaukhivàothànhkhấtthực,lúctrởrađãngãlănquayngaytrướccổngthành.Ôngtasay.Ởmỗinhàcưsĩôngtađãuốngmộtchénrượudừa.Ôngtanằmlănlêtrướccổngthànhhồilâu.Mộttoánpháphữutrôngthấy,chậtvậtlắmmớikhiêngđượcôngtalênmộtchiếcxebò,nhờchởvềtinhxá.Trẻconvàđámthợrỗiviệckéotheođếntậntinhxátrêuchọcbìnhphẩm.Lạinữa,giáođoànđangchiarẽthànhphecánhvàtranhcãivềnhữngchuyệnkhôngđâu.TintứcnàyđếntaivuaUdenalàmôngcàngngạimộttôngiáomớimẻôngchẳnghiểurasao.Ngaychínhtronghoàngcung,vuaUdenađangchưatìmracáchgiảiquyếtxíchmíchgiữahoànghậuvàmộtquýphi.LạicũngdínhdángđếnPhậtgiáo.HoànghậuSamavatilàmộttínđồcủaPhật.QuýphiMagandiyacólẽcũngkhôngcămghétPhậtđếnthế,nàngchốngđốichỉvìtìnhđịchcủamìnhtỏlòngthànhkính.Quýphimớiđượcvuarướcvàohoàngcung,cònsắcnướchươngtrời.Nàngmuốnloạitrừhoànghậuđểđộcchiếmnhàvua,độcchiếmcảquyềnlực.Mộtlầnquýphitâuvớinhàvua:

-Thầnthiếpkhôngmuốnmangtiếnglàđànbàghenghéttầmthường.Thầnthiếpchỉmuốnđắclựcgiúpchođứcvualuônvangdanhlàngườiđèngiờiđuốcbể,thấusuốtmọichuyệntrongcungngoàicõi.

Vuabảo:-Tachophépnàngthấygìcứnói.Quýphichắptaygụcđầuđắnđomộthồimớinóiđược:-ThầnthiếpthấyhễkhinàovịgiáochủđượcgọilàĐấngGiácNgộkìađinganglàhoànghậulạiđếnbêncửasổdõitheochođếnlúcôngtakhuấtdạng.Cóphảilàhoànghậuănphảibùamêthuốclúhaychăng?Nếulàđứctinchânchínhthìthiếpkhôngdámnói.Quảthựccửasổcunghoànghậuhướngrangoàiđường.BàcúngthườngđứngtrongcửasổchắptayđánhlễmỗikhiPhậtđiqua.Ngườikhônghềbiếtcómộttínđồđangđứngkhuấtbêncửasổ.Ngườichỉbiếthoànghậuthảnghoặccóđếnnghegiảngbàitạitinhxá.VuaUdenatheodõivà thấyđiềuquýphi tâu làcó thậtônggiậndữtruyềnlệnhlấygạchbịtkíncửasổphònghoànghậu.Ôngchonhưthếlàdẹpđượcmọisựtơtưởngviểnvông.Songliêntiếpnhiềuchuyệnđượcquýphitâubày.HoànghậulúccúngdườngđãlàmnhưvôtìnhcầmtayPhật.Vịgiáochủtuổingoàingũtuầnvẫncònđẹpđẽngờingời.Hoànghậuvẫnđểtâmđểtríhoàntoànvàocáitinhxákia.Đỉnhcaocủavụviệclàquýphibáochonhàvuabiếthoànghậugiấumộtcondaonhỏdướigốivàohômvuadựđịnhsẽghélạimâymưa.Quảtang.-Condaonàychắckhôngphảiđểhậubổcau?Vuakhônggiấuđượcgiọngmỉamai.-Thưakhông,condaonàykhôngphảicủathiếp.Hoànghậuđáp.-Vậytabiếttinaiđây?Hoànghậuhaycondaonày?-Xinđứcvuađèngiờisoixét.Cótâmđứccủathiếpchứngthực.Cócácthẩnlinhchứnggiám.Nhàvuacườinhạt.Ôngcầmcondaobỏđi.Thầnlinhchứnggiám.Được,nếuquảthựcchưthiênchứnggiámthìhoànghậusẽquađượcthửthách.Sẽrõtrắngđenngaytứcthì.Hìnhphạtthửtháchchohoànghậulàbàphảichịumộtmũitênnhắmvàomình.Hoànghậubịbuộcphảiđứngdướigốcmộtcâyvôưu.Nhàvuađứngcáchbànămchụcbướcchân.Vuarútmộtmũitênlắpvàocây cung, nhằmvàohoànghậumàbật lẫy.Vút.Mũi tên laođi.Hoànghậumở tomắtnhìnnóbay tới.

Ngườiyếubóngvíađãphảihétlênnétránh.Hoànghậuthìvẫnđứngyên.Phập.Mũitêncắmvàothâncâyvôưu,mãikhônghếtrunrẩy.Mũitênlàlờiphánquyếtcủachưthiên.Kẻcótộithìắtđãtrúngtên.Hoànghậuvôsự.Hoànghậukhôngcótội.Khônglâusau,mộtđêmcunghoànghậubịhỏahoạn.Cứuđượcnhiềungườinhiềuđồ.Chỉcóhoànghậulàkhôngcứuđược.Nhìncáixáccháyđencủahoànghậu,mộtcấmvệcanhgácđêmấyhoảngloạnsụpxuốngkhairabằnghết.Hắnsámhối.Chínhlàquýphiđãsaihắnđốtcunghoànghậu.Mườimấykẻđồngmưutrongcungbịtộichémđầu.Quýphicũngbịchémđầu.NhàvuathiếuthiệncảmvớigiáohộicủaPhật.Nhưngcácvươngtôncôngtử,cácphitầnkhôngvìthếmàtừbỏcơhộitìmđếntinhxá.Cólần,mộthoànghậukháccùngcáccungphilẻnđinghePhậtthuyếtgiảng.Haytin,vuaUdenanổitrậnlôiđình.-Toganthật.Khákhenchocácngười.Vịgiáochủấylàgìvậymàkhiếncácngườiumêcuồngtín?TasẽquăngĐấngGiácNgộcủacácngườivàotổkiếnlửagiữarừngchomàxem.Cóthểnhàvuađãkhôngchỉdọanạtnếunhưkhôngnghĩđếntrưởngnamcủavịquốcsưtronghoàngcung.ChàngPindolacontraiôngquốcsưđãtrởthànhnhàsưkhấtthực.Rồicontrainhàvua,hoàngtửBoddhiRajacũngtựnguyệnđứngrahỗtrợchogiáohội.TìnhhìnhđãbấtlợivàcácnhàsưởKosambilạicònthêmdầuvàolửa.Phậthổthẹnvìvụviệcnhàsưsayrượuquấypháởnơicôngcộng.Ngườiban lệnhcấmrượu.Lệnh từđóápdụngcho toàn thểgiáohội,khôngmộtngoại lệ.Luậtgiáohộicònquyđịnhhễchú tiểuviphạm luậtcấmuống rượu thì sẽbị tướcquyềnthọlễchínhthứctrởthànhnhàsư.Chưahết.CácnhàsưởKosambicònbịcuốnvàomộtcuộccãivãkéodàigầnhai.nămtrời.Bắtđầutừviệcmộtbuổisángởnhàvệsinh.Theotậpquán,ngườitadungmộtgáonướcsaukhiđivệsinh.Mộtnhàsưpháthiệncáigáonướcrửaởnhàvệsinhchưađổhếtnước,cũngkhôngúplạitheoquyđịnh.Ôngtađiềutravàtìmđượcthủphạm.Chuyệnnhỏ.Đạohữuchưađổhếtgáonướcnàyđiphảikhông.Phải,tachưađổhết.Đạohữucóthấyđâylàlỗiviphạmvệsinhchungkhông?Takhôngthấylỗilầmgìhết.Xungkhắcbắtđầu.Vụviệcđượcđưarahộiđồngquảntrịcủagiáođoàn.Hộiđồngphánquyếtvịsưkiaphạmlỗi.Nhàsưbịtạmnghỉhọc.Nhàsưbikỷluậtcónhiềubạnbèngườithântrongđámtínđồởđịaphương.Họkéonhauđếnkhiếunạiquyếtđịnhkỷluật.Chỉmộthànhvibấtcẩnmàphảibịđìnhchỉtuhọclàkỷluậtquánặng.Pháiủnghộkỷluậtcũngkéorađấukhẩu.Lờiquatiếnglạimộthồithìdẫnđếnthượngcẳngchânhạcẳngtay.Đánhđấmtúibụi.Cảgiáođoànphảixúmlạilôicảhaibênra,mỗibênmộtnơi.ChuyệnđếntaiPhật.Ngườilệnhchocảhaibênngồixuốnghọplại.Cảhaibênđềuphảisuyxétchohếtnhẽ.Khôngđượcđểchobấthòagâychiarẽgiáohội.Xungđộtkhôngchấmdứt.Nótiếptụcngấmngầmdaidẳng.Hònđấtnémđihònchìnémlại.Ănmiếngtrảmiếng.Nhữnglờikhíchbácbịđáptrảbằngnhữngtiếngsừngsộđedọa.CácnhàsưônhòalạithỉnhcầuPhậthòagiảimộtlầnnữa.Đếnmứcnày,Phậtbiếtkhôngthểdùnglẽphàimàkhiếnhọngherađược.-Nàycác sư, thế làđủ lắm rồi.Khôngđượcđấu tranh,khôngđượcđấukhẩu,khôngđượccạnhkhóe,khôngđượclýsựgìnữa.Giữađámngườixungđột,mộtnhàsưnóihỗn:-Xingiáochủcứkiênnhẫnngồiyên.Đấutranh,đấukhẩu,cạnhkhóelýsựlàviệccủacácđệtử.Phậtkêugọimọingườiyên lặngnghengườikểmộtcâuchuyệnmang tínhngụngôn.Miễncưỡngnghe.Nghexonglạiràoràolêncãivã.PhậtbuồnbựcbỏtinhxáởKosambimàđi.Mộtnămrưỡisau,PhậtđangngụtạitinhxátrướcthànhSavatthithìhaipháixungđộtcửngườiđạidiệntừphươngxađếnyếtkiến.XungđộtgiữacácnhàsưkéodàikhiếndânchúngKosambichêcười.Dầndàngườitabựcbội.Cáctínđồtạigiakhôngcungcấplươngthựcchogiáođoànnữa?Khôngủnghộđỡdầugìnữa.GiáođoànKosambirơivàotìnhtrạngcạnkiệtlươngthực.Phậttiếpđạidiệncủacảhaiphái.Pháithứnhấttrìnhbày:

-Đệtửphạmlỗiđãnhậnlỗibấtcẩn.ĐệtửxinđượcĐấngGiácNgộvàcácpháphữuthathứcholỗilầmđãphạm.Phậtchấpnhận.Ngườiquyếtđịnhphụchồichứcvịchonhàsưphạmlỗi.Pháithứhainói:-Cácđệtửcólỗicốchấpxinđượcbỏqua.Phậtgiảithíchquyếtđịnhphụchồichongườihốicải.ĐồngthờiNgườikhẳngđịnhquyếtđịnhkỷluậtngàytrướccủahộiđồnglàđúngđắn.Phảikỷluậtnênnghĩđếnhòahiếumàcôngnhậnquyếtđịnhphụchồichonhàsưbịkỷluật.Cảhaipháiđềukhôngbịmấtthểdiện.HọbằnglòngvớicáchgiảiquyếtcủaPhật.Tuyvậy,xíchmíchvẫncònâmthầmkéodàinhiềunămsau.CólẽvìchuyệnấyvàvìsựkhôđạocủavuaUdenamàPhậtchỉngụtạitinhxáởKosambicómỗimộtmùamưasuốtbachụcnămchođếnkhinhậpdiệt,NgườikhôngbaogiờquaylạiKosamhi,cũngnhưkhôngđếnmộtnơinàotrênvươngquốcVamsacủavuaUdenanữa.

SavitriThoángmộtbóngáovàngtrướccửahiệu.Talấylàmlạvịsưnàolạiđikhấtthựcvàobuổichiềuthếnày?Viấynhấctààochùngbướcvào.BấygiờtamớinhậnrachàngDevadttakhixưa.Ngàyđómộtlầngặptalàcặpmắtchànglạitrailơđungđưa.Lờilẽbuôngthảvờnvã.Ngàyđótachưathèmmuốn.Khôngphảinhưbâygiờ.Giữahai lầngặp lại,Devadattađã thànhmộtchàngngoàinămmươi tuổi.Ta làmộtnàngngoạibốnmươi.Nhàsưthìcũnglàđànông.Tanhữngmuốncầmtayđụngchạmvàoôngta.Nhớcáingàyxưaôngtađầumàycuốimắtnhưthếnào.Nhưngtaphảidòxétthậntrọng.Lệnhtruynãvẫncònbámtheo.Talạiđanggiảdạngđànông.Devdatthavàothẳngcâuchuyện.ÔngtabiếtthừatalàSavitri,tađangmặcyphục đàn ông. Nói toạc ngay ra để ta khỏi đưa đẩy giấu diếm lôi thôi. Ông ta biết Savitri đến thànhRajagahanàytừbaogiờ,banđầungụtạinhàtrọrasao,saulẻnvàotìnhxáVeluvanathếnào,rồisaumuanhàmởngânkhốgiaodịchrasaonữa.Biếthết.Devadattacamđoantađượcbìnhyênnơiđây.-Mỹnhânnhiềukhiquyềnlựccònhơncảmộtđạobinh.Takhákhenchonàng.

Saumộttuầntràthămhỏi,Devadattabảo.-Nhàsưnóivâycóhàmnghĩagìkhông?-Tanóinhânchuyệnđạosưcửanàngbịbắtđó.Nàngcóbìnhluậngìkhông?

Đạosưbịbắt.Chuyệnlạnhưvậytachưanghebaogiờ.Conngườiấylùngsụctruynãtaởkhắpmọinơi.Đạosưđibắttathìcó,aimàbắtôngtađược.Devadattathấytháiđộsữngsờcủatathìkhôngtinhẳn.Dùsao,ôngtacũngkểlạicâuchuyệnđạosưbịbắtvàđãbịphếtruấtkhỏingôiquốcsư,tếsưchínhcủatriềuđình.Tathẫnthờngồilặng.Kìmhãmlònghảhêchỉchựcphátlộ.NếuđúngnhưDevadattakểthìtrờicómắt.Chưthiênđãrataytrừngphạtkẻdốithầnlừadân,kẻngạomạnănlộcthánhmàkhôngcoithầnthánhragì.Nghechuyệnthì thấykhótin.NhưngviệcgìDevadattaphải lừa ta.Ôngvà takhôngcùngchungkẻ thù,khôngchunglợiích.Ôngnóinhưthểtalàkẻmưulớntàicao,tadựngrabẫyđưađạosưvàobẫy.Devadattalạicòndặn:-Chốnnàynàngđượcyênthân,nhữnghãycẩntrọng.Mạnglướidothámgiăngrakhắpnơi,màlệnhtruynãđangvẫnchưađượcrútlại.Rồihạgiọng:

-Tasẽgiúpnànghủybỏbằngđượccáilệnhtruynãấy.Đứcvuamớivớitalàchỗthântình.Giọngnóingheranhưcủamộtnhàsưtuchưatrót.Tòmtem.Nếumàđúngnhưvậythìcóthểtacũngchấpnhận.Tađangởlúcđànôngnàocũngđược.Trướclúcđứngdậyrađi,Devadttadặn:

-Nàngtrốntránhmàchưakỹđâu.Hômởtinhxáchỉchútnữalànàngbịlộvớiđạosưđếnbắtngười.Lúcấytađãnấptrongnhà,sẵnsàngđốiphóđểgiảicứunếuchẳngmaynàngbịphátgiác.

Cóchútkểcông.Cóchútnhắcnhở.Cóchútđe.Nàngcònởđâyvàgiấuđượctungtíchbaolâulàtùythuộcvàota.Đànôngđemộtngườiđànbànhưthếthìmụcđíchkhônggìkháclàđòichuyệnchungđụng.

Thìđãsao.Tươngkếtựukế.Đólàđiềutasẳnsàng.KhoảngthờigiangiữanhữnglầnRajaghévềtavẫnphảitìmnguồndụclạctừđámkháchngẫunhiênđếncửahiệu.Cókhilànhữngngườithợsửanhà.Cókhilàngườibánsữathườngnhật.Tacũngđonđãravẻxuôithuận,trướckhiDevadattađi.Yênlòngđượckhôngđây?Devadattacólýdogìđểđitốgiáctavớichính.quyềnsởtại?Vớicảtiểuquốcmàngàytrướcôngchồngquácốcủatađãcaitrị?Tacónênkhăngóichạytrốnmộtlầnnữa?Nghĩlạichuyệnmớixảyravớiđạosưthìlònghoanhỉtrởlại.Cómậtbáovớiđạivươngchatarằngtếsưchínhcủatriềuđìnhchứachấptrongnhàấntíncủavualánggiềng.ChínhlàấntínôngtađãvuchocôngchúaSavitriđánhcắphaichụcnămtrước.Từngấynămtrời,ánhìnhvẫntreotrênđầunàngcôngchúa.Nàngvẫnđangphảilẩntrốnđâuđókhắpbốncõi.Phụvươngcủatakhôngphảikhôngnhậnratếsưxấuthói.Khôngphảikhôngmơhồcảmthấyôngtacóâmmưu.Khôngphảikhôngnghitờnhữnghànhđộngbấtthườngcủaôngtamấychụcnămtrước.Nhưnglàbậcquânvương,mỗihànhđộngcủangàiphảithậntrọng.Đạivươngtinvàonguồnđiệpbáocóđộtincậylớn.Songle,luậtphápcóquyềnưuđãimiễntrừchohọcquốcsư.Khôngaiđượcquyềnkhámxétquốcsưnếunhưkhôngdámchắc.Quốcsưtàngtrữđồphipháp.Khôngdámchắcmàcứkhámxét,nếukhôngtìmthấygìthìphảibồihoàndanhdự.Danhdựcủabậcquốctrưởngcókhiphảitrảbằngmáu,cókhilàmlunglayngôivua,cókhilàxungđộtdẫnđếnnộichiến.Phụvươngcửatabàntínhkỹlưỡng.Rồihànhđộng.Quândothámlẻnvàonhàđạosưtrước.Dùngchuyênmônđiềutramàxácđịnhmứcđộchínhxáccủatinmật.Quảnhiên.Chuyệnnghenhưkhótinmàhóaralàthật.Tronggócchiếcrươngđựngđồquýcómộtbọcvảiđựngấntínbịmấtcắp.Chưahết.Trànghạtthiêngvàhònđáthầnsaglaramacũnglàcủagiả,khôngđúngnhưlờiquốcsưvẫnkhoe.Trànghạtmộtmắtkhiếnchongườisỡhữunóbấttử.Hònđákhiếnchoôngchủyênổnmãimãitrênngaivịnguyênthủquốcgia.Trànghạtkhôngphảiloạimộtmắt.Hònđácũngkhôngphảihìnhchiếcôcảcõitrầngianchỉcómột.Haibáuvậtrởmkhôngthểbảovệđượcdanhdựchoquốcsưđượcnữarồi.Đếnmứcấy,phụvươngcủatavẫnchưavộivàngnôngnổiđắcthắng.Phảibànvớiđạitướngcẩmquân.Chỉôngtamớicóquyềnthựchiệnlệnhbắtcủanhàvua.Bímậtkhámxétxongrồithìphảibímậtcanhphòngtòalầucủatếsư.Đềphòngôngtangheđộngtẩutántangvật.Giữsaochovậtnàoởyênchỗấy.Mộtkẻgianhùngnhưôngta,chuyệngìcũngcóthểxoaytrởđược.Vụviệcdiễnratrôichảy.Cảnhvệmangtrátđếnkhámnhà.Tếsưchửimắngtơibời.Tháchđứanàoláoxượcbướcquacổngnhàông.Viênchỉhuycảnhvệcũnghoangmang.Mộtđờiđibắtviphạm,chưabaogiờtiếpxúcđốitượngnhưchúasơnlâmthếnày.Độicảnhvệphảiánbinhbấtđộngđứngyêntạichỗnghechửi.Chờthêmlệnhmới.Lúcnàyxecủaviênđạitướngphảiđến.Xagiánhàvuavớibốnconbạchmãcũngđến.Thua.Tếsưđànhphảiđểchođộikhámxéttiếnvào.Ôngtavớtthêmmộtcâuđedoạ:

-Rồitrờiđấtkhôngdungthứhànhvingạongượcnầy.Rồisấmsétsẽđổxuốngchomàxem.Sấmsét.Quảlàsétđánhngangtai.Đếncảnhàvuavàđạitướngđãbiếttrướccũngbànghoàngcảngười.Tấtthảynhữngngườicómặtnhưkhôngtinvàonhữngvậtấy.Chuyệntàytrời.-Cókẻgắplửabỏtayngười.Tếsưrítlên.Giọngnóibaonhiêunămluyệnthanhphụcvụchoviệcgọithấuchưthiêntrêncáctếđàngiờkhôngcòntrongvangđượcnữa.Nóméomóbẹtra.Tắcnghẽn.-Hỡithầnthánhtrêntrờihãychứnggiámvàhãytrừngphạtkẻđãrắptâmhạỉđếngiáosĩcủacácngài.

Bâygiờmớigọiđếnthầnthánh.Ngàythườngthìsao.Thánhcũngchẳngbằngthầy.Việcđầutiênmàphụvươngtaphảilàmlàtổchứcmộtcáilễrướcấntíntrảvềchotiểuvươngquốclánggiềng.Việcđầutiên.Tỏratrọngthị.Giữhòahiếulânbang.Haichụcnămqua,tiểuquốcbênấyđãcóấntínmớinhưngviệctraotrảvẫnchứngtỏthiệnchí.Hứasẽxétxửnghiêmkhắcthủphạmvàthôngbáokịpthời.Tiếpliềntheolậpphiêntòaxétxửcựutếsư.Cựubởivìôngtađãbịlộtmấttướcbậcphẩmhàm.Chỉcòn

mộtdanhxưnglàđạosư.Ôngtalàthầydạycủanhiềuthếhệquanchứctướngsĩtrongtriều.Đạosưmộtmựckêuoan.Ôngtabịhại.Cókẻlàmhầmchôngbẫyđángaychínhtrongnhàông.Nhưngkhôngcómộtnhânchứngvậtchứngnàothuyếtphụccholýlẽcủaông.Mọibằngchứngchốnglạiôngta.Giấuấntínbịmấttrongnhà.Cuộclụcsoátcònvượtquátrôngđợi.Haivậtthiêngmàđạosưvẫnkhoekhoangchứchưacóaitừngthấygiờhóarađồgiảtạo.ĐáSaglaramachỉlàloạitầmthường.Nhữngcáihạtrudrakshaxâulạithànhtràngkhôngphảilàloạimộtmắtquýhiếm.Mỗihạtcóhàngchụcmắtnhưbịkiếnđục.Trướctòa,chuyêngialàmgiámđịnhbỏnhữngcáihạtvàocốcnước.Hạtnổilềnhbềnh.Hạtthậtthìphảichìmcơ.Đạosưbịkếtthêmtộilừadối.Nhưngmàcũngcógiảmán.Xétcôngtrạngmấychụcnaylàmtếsưtrưởngcủatriềuđình.Xétcôngtrạngđàotạoramấythếhệmônsinhchođấtnước.Họctròcủathầycómặtởnhiềunơinhiềungànhnghề.Nhiềuvịcũngmuốncứu thầymàkhôngcứunổi.Nhữngvịđượcđiduhọc tậnviệnĐaihọcTakkasila thì thởphào.Maytakhôngphảiởnhàtheohọcthầybảnđịa.May.Đờitakhôngphảinhậnmộtđạosưnhưvậylàmthầy.Tòatuyênánđạosưbịgiángxuốnglàmthườngdân.Khôngbịtùtộilàđãgiảmánnhiềumức.Toàlầuxahoabịtịchthu.Vợchồngđạosưđượcphéptrútạimộtnếpnhàtranhthuộcẩnviệntrongrừng.

-Trờiđấtsẽtrừngphạtnhữngkẻhạita.Trướckhiđượcgiảirakhỏitòa,đạosưngữacổđeđọa.Xứnàyaicũngsợlờinguyềnrủacủacácgiáosĩ.Ánhmắttứcgiậncủamộtẩnsĩtừngthiêucháysáuvạnvương tử thành tro bụi. Lời nguyền rủa của một dư sĩ khiến nhà vua quên mất lời hẹn ước vớinàngSakuntala.Nhưngbâygiờchẳngaisợcâunguyềnrủacủađạosư.Kịpthời,tiểuquốclánggiềngrathôngcáoxóabỏánhìnhnhằmvàota.Coinhưmộtcáiánsaiđượcsửa.Takhôngmangtộiăncắpấntínnữa.Nhưngtavẫncònmộttội.Tộiđãchạytrốnkhỏigiànhỏatáng,viphạmluậttụcthiêngliêngcủađấtnước.Thôngcáokhôngnhắcgìđếntộithứhainày.Cónghĩalànóvẫncònđó.Cónghĩalàtavẫnphảitiếptụcchegiấutungtíchmàlẩntrốn.

**Vừamớinghechuyện,việcđầu tiên là tađâmbổđếnbêncái rương.Giật tungkhóa.Mởtoangcáirươngra.Lụctunglên.Némmọithửtungtóerakhắpnhà.Tanhớbaonhiêunămnaycáibọcđựngấntínvẫnnằmyêntrongrương.Ngườikhácchắchẳnđãkhiếphãimàquẳngchúngđingaytừngàyđầubịtruynã.Nhưngngàyấytacũngliềulĩnh.Khôngviệcgìmàsợ.Câyngaychẳngsợchếtđứng.Tatinquyếtliệtrằngkhôngkẻnàobắtđượcta.Tatinrằngmìnhcóthểtựbàochữatrướctòanếubịbắtcùngtangvật.Tựbàochữahùnghồnbằngcáilýcủangườingaythẳng.Bằngcáchcôngkhaitốcáovàluậntộiđạosư.Baonhiêunămtađắcthắngngấmngầmkhitưởngtượngragiờphútấy,nếunhưnóxảyđếnkhôngtránhđược.Cólẽvìthếmàtađãkhôngvứtấntínđi.Lụchếtcảcáirươngvẫnkhôngtìmthấyấntínđâu.Nóđãkhôngcánhmàbay.Mất.Điềuấygiảithíchchoviệcấntínđượctìmthấytrongnhàđạosư.Thoạtđầunghechuyện,lòngtacứbừngbừngnhưcólửađốt.Tachắcmẩmấntíntìmthấytrongnhàđạosưlàthứkhác.Mộtsựtrùnghợpcólợichotamàthôi.Bâygiờmớihaycáivậtmìnhđoánchắcđangởtrongrươnglạikhôngcònờđónữa.Ai lấynóđi?Và lấy từbaogiờ?Tung tíchcủahaichịemta, tưởng làgiấukíngiấukỹ,hóaravẫncónhữngkẻvôhìnhbámtheo.Trườnghợpnàykẻđóhànhđộngcólợichochúngta.Nhưngaimàbiếtnhữnggìsẽxảyđếnnữa.Lạicòntrànghạtvàhònđáthiêngcủađạosư.TađãđánhrơinóxuốngsôngHàngrồikiamà?Nghĩđếnđâythìmớinhớ.NửatuầntrăngtrướcRajaghévềlúctrờichậptối.TừkhichịemtađếnngụtạithànhRajagaha,chàngvẫnđềuđặnghé lại.Địnhkỳnămbữanửatháng.Người tavẫn tưởngchànglà thươngnhânbuônchuyếnđườngdài.MộtcỗxechấtđầyhànghóađiđivềvềtrênđườngnốiSavatthi.Đêm.Trongánhđènbơtinhkhiếttỏaratừđĩađènphíagócnhà,tangắmchàng.Gươngmặthaogầyhơntrước.Rắnrỏihơnđẹphơn.Nhưngcáihaogầykhiếntachạnhlòng.Mỗinămmỗituổi.Chẳngmấychốccả

hai tađều lênngũ tuầncả.Gầnkề trướcmặtchứchẳngxaxôigì.Haichúng tagộp lại thì ramộtđôi.Nhữngtáchrathìđềukhôngvợkhôngchồng.Tabịtruynã.Chàngbịtruynã.Haikẻbịtruynãkhôngthểgắnkếtthànhmộtgiađình.Chưabaogiờchàngngỏý.Chưabaogiờtagợiý.Thôithìcứthếnàyđượcchừngnàohaychừngnấy.-Chàngbiếtkhông,nhiềulầnthiếpnghĩđãgặpchàngtừlâulắmrồi.Tanóiranỗibănkhoăncủamình.-Lẩngặpnhauởtrongrừng,khihaichịemnàngbịtróigiảiđi,đúnglàđãgầnhaichụcnăm.Chàngbảo.

-Không.Cóthểtừtrướcnữa.Cóthểlàthiếpnhầmchàngvớiaiđó.Nhưngnhìnchàngởdángnghiêngngườitrướckhichàngquayđi,thiếplạithấythấpthoángmộtbónghìnhquenquen.-Cóphảinhưthếnàykhông?

Rajađangnằmliềnnhổmdậy.Lồngngựccủachàngđồsộcuồncuộncơbắp.chànghơixoayngườiởtưthếsắpsửaquayđi.Dángvẻấy,khikhôngnhìnrõnétmặtchàngthìcáicằm,cáivaivàcáilưnghơithẳngmàlạigợinhớ.Cốnhớ.Lờmờmộtdángđànôngquayngườinhưlướtđi.Rajalàmthêmmộtđiệubộ.Chàngđưahaicánhtayvềphíatrướcrồigạtsanghaibênnhưbơisải.Nhớrarồi.Chànglàngườiđẩytavàobờsángsớmhômấy.Tađãkiệtsức,suýtbịhútvàocáixoáynước.Tađangmảinhìntheochiếckhănxếpmàuđỏcắmcáilôngcôngtrôiđixadần.Đẩyđượctavàochỗnướcnông, tựđivàobờđược,chàng lạiquayngườisải taybơi ra.Ta thoángnhìn thấychàngở thếnghiêngngườiấy.Thêmmộtkỷniệmgắnbóhaita.Rajacũngtàithật,từngấynămkhôngthèmnhắclại.Coinhưmộtbímậtchànggiữchoriêngmình.Thânphậnchàngmộtmìnhmộtcánhrừngđitrảthùđờiviệcgìcũngmộtmìnhmìnhbiếtmộtmìnhmìnhhay,lộmộtchútlàkhóbảotoànsinhmạng.Nhưngvớitathìkhôngphảichàngsợlộ.Duynhấtcònmộtcáibếntạmnàychochàngthảnghoặcghéthuyền.Giữriêngmộtkỷniệm.Thếmớibỉếtchàngcómộtđiểmyếukhôngmuốnbộclộ.Ngaycảvớichínhta.Đólàmuốngiữriêngkỷniệm.Giờ thì tamớinhớ thêm.Đêmấy taquênnhắc lại vớiRaja,Chính làbuổi sáng tinh sươngdưới sôngHằng,tađãđánhmấthaicáigọilàbáuvậtlấytrộmtừnhàđạosư.Bấynaytavẫnyêntríchúngđãbịrơitrongkhitabơiđuổitheocáikhănxếpmàuđỏ,rơiđâuđódướisông.Bâygiờtađãhiểura.Cáibọctabuộcquanhbụngkhibơikhốnghềbịtuột.Rajađãtháolấykhidìutavàobờ.Rajacùngđãlấyấntíntừtrongrươngcủata.Xungquanhchuyệnđạosưbịkhámnhàvàbịgiángchức,cóđôibalờixìxàorằngphụvươngtacaotayấn.Đạivươngđãthanhtoánânoánbằngcáchbỏtangvậtvàonhàtếsư.LạicóngườinhưDevadatta,tinrằngtađãdựnglênmànkịchấy,cáibẫyấy.Tamớilàloạiđànbàdểcómấytay.Tinnhưvậythìhọtựluậngiảirằngmộtmìnhtakhólàmnênchụyện.Dứtkhoátphảicókẻtrợgiúp.Tínhđượcđếnđó,rấtcóthểhọbiếtvềRaja.Nguychochàng.Nguychota.Haingàysau,Devadattatrởlại.Buổisáng.Ôngtamangbátđihẳnvàotrongcửahiệukhấtthực.Tabỏxôivàobìnhbátcủaông.Haingườiđứngnóichuyệnnhưmộtcưsĩvớimộtkhấtsĩ.-NàngnhớchuyệncônàngCincachăng?

Devadattahỏi.-Tacóbiếtchuyệnấy.CincalàcônàngbịkẻngoạiđạoxúigiụclàmmấtdanhgiácủagiáochủSiddhattha.Cônàngngồilẫngiữacáctínđồnghegiáochủgiảngbài.Đượcnửachừng,Cincađứnglèngàokhóctốcáogiáochủlàmchomìnhmangthaimàkhôngđoáihoàiphụngdưỡng.Mộtsốngườihồnghiđàmtiếu.Nhiềungườikhôngtin.Vụấylộnxộnmộtthờigianrồicũnglắngxuống.-NàngkhôngphảilàCinca,nhưngnàngrấtcầnchothếlựccấptiếncủachúngtronggiáohội.Giáohộiđanggiàcỗiphảiđượccảicách.Devadattabảo.-Mộtkẻkhôngphảitínđồnhưta,cảicáchhaykhông,khôngphảilàđiềutaquantâmhaykhông.Takhông

cóđộnglựccũngkhôngcóânoánvớiaicả.Tabảo.Devadattakhôngtinlờita.Ânoáncóđấymàcôngchúakhôngýthứcđượcđóthôi.CôngchúaSavitrichịubaonhiêutruânchuyênsuychocùnglàvìtìnhthươngvôvọngvớimộtngườiđànông.Cạnlýralànhưvậy.Mỹnhânnhưcôngchúacóđấngnamnhinaolạichốitừlảngtránh.Kẻấyđãxúcphạmcôngchúa.Kẻấyđãlàmnànglỡdở.Cáiđêmbãotốtrongtinhxá,Devadattarấtmuốnthuxếpchotangãngườiômấpgiáochủ.Ôngtađãđịnhbậtđènđuốctrihôlênbắtquảtang.Nhưngôngtađãkìmlạivìbiếtchưaphảilàthờicơ.CóchănglạidậynonnhưvụcônàngCinca.-HuynhbảotaphảilặplạichuyệnCincahaysao?-Cònhơnthế.-NhưngtalạicònbiếtcảchuyệncônàngSundarinữa.Sundarilànữkhấtsĩ.Nàngvôtìnhbịrơivàobẫycủamộtphepháingoạiđạo.Họbảonàngđếnnghegiáochủthuyếtgiảngcàngnhiềucàngchóngđắcđạo.HọxúinàngngàynàocũnglượnlờđếntinhxáJetavana.Nghegiảng.Đàmluận.Xănxáilàmcôngquả.CácnhàsưvàtínđồbảnđịađềunhẵnmặtSundari.ĐếnlúcấyphepháinọmớigiếtSundari,lấpđấtsơsàirồitrihôđitìmxác.Tìmrangay.Ởgiữavườntinhxá.CáixácđượcmangngayvềkinhthànhSavatthi.Đámthủphạmhừnghựccămhờn.Chúnglaógàothétđiêndạigiữachốnphốphường.Cáckhấtsĩtrongtỉnhxáđãcưỡngbứcmộtnữđồngđạorồisáthạicônàng.Hãynhìnxemvàhãychứngthựctộilỗicủađámtuhànhphágiới.Vụángâykhódễchocácnhàsưmộtthờigian.Khôngcóbằngchứngtộiác,nhữngcũngkhôngcóchứngcớlàcácsưvôtội.Chỉcóđứctinđangngàycàngmạnhcủadânbảnđịavàogiáohộilàmchỗdựa.Rốtcụcmưuđồcủađámchiarẽphepháicũngvôtácdụng.Devadattanhếchmépcười.Mépcườicóđuôi.Mắtcườicóđuôi.Đànôngtrailơgianmanhthếmàcũngđãthànhmộtđấngbậctronggiáohội.-NàngnhắcchuyệnSundariư?Chúngtađềulàconvuacháuchúa,đituhànhcũngphảilàbềtrên.Côngnghiệpcủachúngtakhôngcóxácchết.Ôngtahạgiọng.-Thânbạidanhliệtmớitệhạihơncáichết.Tatinnàngsẽgiúpchúngtacảicáchthànhcông.Tintưởnggìmàghê.Devadattabiếttathếnàomàtin.Chỉbằngcáchkíchđộnglòngbấtmãnvìtìnhcủamộtngườiđànbà thôiư?Ôngta tinrằngngườiđànbàkhôngđượcyêusẽđậpchotannát,sẽ làmchongườiđànôngôdanhsaxuốngtậnbùn?Haylàôngtatinsẽđánhđổiviệctiếtlộtungtíchcủamộtkẻđangbịtruynã?Đằngnàothìôngtacũnglàmộtconrắnđộc.Thếmàtrướckhi rakhỏinhà,Devadattavẫnđảomắtrốihấp tấpvòng tayômngangngười tamộtcái.Hànhvithảmồiôngtanămvữngtâmlýcủamộtngườiđànbàhồixuânnhiềukhaokhát.TamongRajavềbiếtbao.Đếntìnhthếnày,chỉcómộtngườigiúptathoátkhỏibàntaycủaDevadatta.Raja.Chỉcầntahémộtlời,Rajasẽlậptứcratay.Nghenóiđếnđámgiáosĩgiảdốilàmáutrongngườichàngsẽsôilênchomàxem.Bởivìrangoàithiênhạ,chàngkhôngphảilàRajanữa.ChànglàtướngcướpAnguliMala.ĐứcPhật

Tênchamẹđặt cho chochàng làAhimsaka.Mười sáu tuổi, chàngđượcchagửi lênViệnĐạihọcTakkasila.Ngaylênđường,AhimsakaratớibờsuốithìđãthấynàngAmritaômbìnhnướcngồitrênmộttảngđá.Dầutrướckhikhoáctaynảinghiênbútrờinhàlênđườngchàngđãlinhcảmsẽcócuộcgặpgỡnày,ởchínhquãnglộiquasuốinày,thìbâygiờthấyAmritachànglạikhôngđámđoánchắclànàngngồiđợihaychỉtìnhcờ rasuối lấynướcmà thôi.Ahimsakanămấymườisáu.Amritamườibốn.Hainhàđềucóý tácthànhđôi lứachođôi trẻ,nhưngcảhainhàcũngđềuhiểuchưađếnlúcnóira.TuổiấyởchốnkinhđôSavatthiđãlàcặpphuthêcóconđầu.lòng.SongchacủaAhimsaka,mộtgiáosĩtạoBàLaMônvàlàviên

chủtếtrongtriềuđình,vẫncònnấnnávìmuốnchocontheođòiđènsách.AhimsakachưabiếtnêndừnglạihaycứthẳngđườngmàlộiàoquasuốithìAmrisakakhẽkhànggọi:-Chànghãydừngchânuốngchútnướcrồihẵngđi.Đượclời,Ahimsakaquaybước,tiếnlạigầnnàng.Chàngchìađôibàntaykhumlại,hứngnướctừchiếcbìnhvàođôibàntaykhumkhumhìnhchiếcbátrồiAhimsakaghémôiuốngdòngnướcchảytràntronglòngtaymình.-Trướckhitalênđường,chatachỉdặnmộtlờirằngnếuuổngcôngđènsáchthìhômnaycoinhưlàngàyvĩnhviễngiãbiệtgiađình.

LẽraphảinớivớiAmritamộtđiềugìkhác,nhưngAhimsakachỉnóiđượcnhưthế.Chàngvãchỗnướccỏnlạitronglòngtaylênmặtrồithẳngngườidậy.

-Thânphụchàngbiếtrằngchàngvôcùngsángdạnênmớinóivậy.Cònthiếp,thiếptinrằngchàngsẽcóngàycôngthànhdanhtoạivinhquy.Ôichao,chanàngsaokhéođặttênnànglàAmritalàThiênTửu,mộtlờinàngnóivàánhmắtnàngnhìnthựcđúnglàchấtmensaychưngcấtởchốnthiênđường.ẨnviệncủathầyChandrathuộcquầnthểViệnĐạihọcrảiráckhắprừng.Theochỉdẫncủacha,từđườngcái,Ahimsakasẽlốitìmvàocánhrừngphíađông.Điđượcmộtđoạn,Ahimsakagặpnămchàngtraichàngbènhỏiđường.Đámnàyđềucaolớn,đềucởtuổimườitámđôimươi.Khônggiúpthìthôi,chúnglạihènhaubẹotaibẹomárồigiậtlấychiếctaynãiđểxemcócáigìlàmlệphínhậpmôn.Nhậpmônrồichúngmớichịucholàmđồđệ.NghethếđãhiểubọnnàyđanglàmônsinhtạiẩnviệncủathầyChandra.KhôngthấycógìđánggiángoàimấyquyểnkinhVệĐàmộtthằngnémcáitaynãiraxamàbảorằnglũkhốdâytitoeđuađòichữnghĩahãykhônhồnkiếmđườngchạychomaukẻorồitaivạ.ThếthìsựnhẫnnhụccủaAhimsakaphảicháythànhlửagiận.Nămgãtraitưởngcóthểcậyđông,đứanọlaovàocứuđứakia,nhưngrốtcụccảnămđềuđođất.Chúngdìunhaubỏchạy.ChúngchưabiếtrằnganhchàngmườisáutuổinọđãlàuthôngcảbốntậpkinhVệĐàtừnămmườihaituổiđãnổidanhvõnghệcaocườnggiữađámthiếuniênởchốnkinhđô.Ahimsakatựtìmđườngvàoẩnviện.SụpxuốngchạmtayvàobànchânthầyChandratỏýkínhcẩn.Rồichàngđứngdậychắptayxưngdanhchamìnhcùnglờigửigắmđứacontraichothầy.Chandakhôngnóigìmàchỉtayradãynhàlátrướcmặt.Cácmônsinhkẻđicắttranhchặttre,kẻđangkhênhvác,kẻleolênmáinhàlợplạimáivàchằngđỡ,sửasoạnđónmùamưađangđếngần.Ahimsakavộichạyragópthemmộttayvớihọ.Xongviệcrồi,thấymộtchàngtraiđangloayhoayvớimộtgốccâytotướng,mãivẫnkhôngsaoxẻnóthànhcủiđược,Ahimsakaliềnđỡlấycáirìu.Thìranãygiờchàngkiađãkhôngtìmđúngthớgỗmàchẻ.Ahimsakavungrìu.Thoănthoắt.Lâusaugốccâyđãbiếnthànhmộtđốngcủilớn,anhchàngkiachỉviệckhuâncủivàokiadựtrữchomùamưa.Chandrađãtớibêntựlúcnào.ÔngnhìnđốngcủinhìnlồngngựcvồngcăngvànhữngbắpthịtxoắnbệnkhắpthânhìnhAhimsaka,rồilạinhìnchiếcrìutrongtaychàng.

-Hãynóitanghe,cáigìsắchơnlưỡirìuchémđá?-ThưaGuru,đólàtrithức.-Gìmạnhhơnsứcmạnhcơbắp?-Lànhântâm,thưaGuru.

Đếnđâythìmọilờithưagửitheophéptắcthônglệđềuđượcbỏhết,bởicâuhỏivàcâutrảlờicứlớplớptrànquanhưsóngnước.CáigìnhanhhơnthầngióVayu?Tưtưởng.GìtướimátđồngruộngvàlàmcâyxanhláhơnthầnbiểnVatunalàmmưa?Côngsứcconngười.Daocógiếtchếtngườihaykhông?Daogiếtđượcthểxácsựtămtốingudốtmớigiếtchếtconngườingaycảkhingườiđóđangtậnhưởngvinhquangphúquý.Cógìrộnglớnhơncảcõiđờinàykhông,đimớithấykhôngbiếtđâulàtậncùng,đimớithấycònxamớiđếnđích?Đólàsựhọc,thưaGuru…Đámmônsinhtoátmồhôi.Đólàcungcáchđàmđạogiữahaingườinganghàng.ChàngtraikiavẫnmộtmựcgọithấylàGuru,làsưphụ.GuruChandrathì

gậtgù,lýlẽvẫnlàlýlẽsáchvở,nhưngxemthếđủbiếtđâylàkẻthôngminhvàkháthọc.Ahimsakađượcchínhthứcnhậnvàoẩnviệnsaucuộcvấnđáp.VừalúcấynămgãtraichắnđườngAhimsakavềtới.Kẻômđầuđưakéolêchân.ChúngrênrỉvớiGururằngchúngđichặtcây,bịcâyđổxuốngngười.Chuyệnxíchmíchbuổiđầulẽrarồicùngquênđi.Quênđibắtsốngchúngvớinhaubanămtrờitrongcùngmộtẩnviện.CùngđènsáchđàmluậnbốntậpkinhVệĐà.Cùnghọcngônngữ,thiênvăn,chiêmtinh,yhọc.Lạichungtayquầnquậtvỡđấttrốngcây.Rồitậptànhvõnghệcungnỏ.Rồitọathiềnsuyngẫmtrongcáiyênlặngvàthanhsạchtuyệtđờicủatâmlinh.Thếmànhữnggãđókhôngquênđược.ChỉlàvìAhimsakakhôngnhữngđượcmiễnnhiềumônhọc,trướckhiđếnẩnviệnchàngđãlàuthôngkinhsửhọcđượctừchamình,màđôikhithầyChandracònđưachànglênlàmtrợgiảngtrướcgầnbachụcmônsinh.Võnghệcaocườnghơnngườiđã làmộtcái tội.Anhminhsang lánghơnngườicũng làmộtcái tội.Màđâuđãhết,AhimsakacònđượcbàDevi,vợthầyChandra,chămchútđặcbiệt.Gầnmãnkhóahọcbanăm,bọnngườikiađãlôikéođượcnhiềukẻkhácđểdựnglênmộtmànkịch.Mộtbuổichiều,sauchuyếncôngcánlênkinhđôvềgầnđếnẩnviện,thầyChandrabỗngnghetiếngngườilao xao trong rừng cây phía bên phải con đườngmòn. Hình như họ đang tụng ca một người nào đó.Chandravạchlánhìn,hóaralàquánửaphầnđámmônsinhđanghăngháiđàmluận.Khôngmộtkẻnàonhìnthấythầyđingangqua.

-Cáchuynhđệhãytintađi,AhimsakaquảthựclàmộtGuruthựcsự,mộtngườithầyvĩđạitrongsốtấtcảnhữngngườithầytrênthếgiannày.-Huynh nói phải lắm ta sẵn lòng tin rằng đến cả Thần Trí TuệGanesha cũng phải nhường bước choAhimsaka.-NgaynhưphunhânthầyChandracũngkhennhưvậy.Mấyhômrồithầyđivắng,phunhânsuốtngàyđàmđạovớiAhimsaka.ThầyChandrathànhconcácắncâu.ThầyđùngđùnglaovềnhàđúnglúcbàDeviđangtrìumếnquạtchoAhimsakaănchútbánhngọtbàmớilàmtừsữatươivàđậuxanh.Ahimsakavộibuôngrađứngdậychắptaychàothầy.Nhậnluônmộtcơnsấmsétthịnhnộdộixuốngđầu.Phậnlàmtròlàphảiratrướccửađónđợimỗikhithầytrởvềchứkhôngthểlàmộtkẻphàmphutụctửtrongcáisựănuốngđếnmứckhôngnhìnthấygì.Mớiđượcđôibachữmàđãkhinhnhờnđạolý,tưởngđãtitoelàmthầythiênhạđượcrồihaysao.Maumauthudọnyphụctưtrangrồiđichokhuấtmắtta,takhôngcómộthọctrònhưthế,khôngbaogiờnhậnmộtkẻnhưthế.BàDevicùngdămbamônsinhbiếtchuyệnxúmvàochỉxinthầybớtgiậnmànghĩlại.Nhưng sự cố chấp và ghen ghét của bậc thức giả họa chăng chỉ có lũ rừng mới cuốn trôi đi được.Ahimsakaphảikhăngóirađi.Màbiếtđivềđâu.Mỗidịpchàngđượcvềthămnhà,chachàngđềunhắclạinhưđinhđóngcộtrằngnếukhônghọcđượclờilẻthánhhiềnthìđừngcóbaogiờtrởvềnhìnmặtchanữa.Mỗilầnnóivậylàmộtlầnngườichangấmngầmhàilòngvớiđứacon.ÔngtinrằngAhimsakakhôngkhinàođểcholờinguyềnthànhsựthật.Naythìchàngđãphụlòngtrôngcậycủacha.Nhưngdùsaochàngvẫnhyvọngsaukhingherõngọnngành,chachàngsẽrútlạilờinguyền.Mộtkhikhôngtìmđượcchốndungthântrongthiênhạthigiađìnhlàbếncuốiphảitìmvề.-Khôngđâu,milầmrồiNgườichagầmlên.-Takhôngbaogiờnuốtđượcnỗinhụccóđứaconbịđạosưphếbỏ.Cảtriềuđìnhnàysẽnghĩsaokhivịquốcsưcửahọlạidungdưỡngtrongnhàmộtkẻtanhhôi.Thôiđiđi,tacoinhưmiđãchếtrồi.Chếtngàyhômnay.GiámàAhimsakacóthểchếtđược.Chếtthậtsự.Chàngđilangthangkhắpkinhđô.Chàngtìmtớinhưhọmạcvàbạnbèthuởấuthơ.Nhữnglờiđồnđạiđãđinhanhhơnchânngười.Xemkìa,kẻbịthầyđuổibịchatừđangdẫnxácđến.NgườitađóngsầmcửatrướcmũiAhimsaka.Ởchợthìngườitabêthúngbêsọtchạynhưchạygiặccướp.ĐóikhátAhimsakalầnrabờsuối.NàngAmritakhiấycũngđanglấynướcdướisuối.VừamớinhấcchiếcbìnhđấtđặtlênđầuthìnàngnhìnthấyAhimsaka.Cáinhìnlậptứcchuyểnsangkhiếp

hãighêsợ.Amritabỏchạy.Ahimsakađuổitheo.Mongđượcthanhminhvớimộtngườicóthểsẽchịunghechàngnói.CáibìnhnướclàmchoAmritachạychậm,nàngbènquẳngluônbìnhnướcđểchạy.Bìnhnướcrơivỡtan.Ngaytrướcmặt.ĐếnthếthìAhimsakakhôngđuổinữa.Ahimsakađivàorừngháiquảchínuốngnướcsuốiquangày.Đêmđêmchàng treomìnhngủ trênnhữngchạccây.Mộtsớmtinhsương,chànglơmơthấycómộtngườilạxốcnáchchàngdậy,đónnhậnchàngnhưđónnhậnmộtngườibạntrởvề.Mởmắtthìhoáralàđànkềnkềnđangđậụxungquanh.Aichẳngbiếtloàichimtokềnhnàychuyênănxácchết.ChúngsụcvàonáchAhimsakađểxemchàngđãchếthaychưađóthôi.NhưngAhimsakacảmthấyấmáphơn.Ítralũchimnàyđãkhôngbỏđikhithấychàng.Ítrachàngvẫncònnhữngconkềnkềnlàbạn.Mấychụcngàytrôiquatrongrừng.Ahimsakavẫnchưabiếtđivềđâu,chưabiếtkiếmđâuramiếngcơmtấmbánh.Chođếnmộthôm.Đangtìmlốiđirađườngcái,chàngbịmộtkẻthìnhlìnhtừsaumộtgốccổthụvọtrachặnđường.Chỉmộtthoángchàngnhậnrangaykẻkia.Gãđanglămlămcondaonhọnđòinộphếtcủacải.Trongcácbụicâychungquanhnhấpnhôbốncáiđầurìnhrập.Chúngđấy,nămgãmônsinhđónđườngbắtnạtngàyAhimsakamớiđếnẩnviện.Chúngkhôngnhậnrachàngdođámrâutócphủdàytrênmặt.Từngàyởẩnviện,Ahimsakađãmangmángbiết lũmônsinhxanhànàyvẫnthảnghoặcrađườngtrấncướptưtrangcủakháchbộhành.Vừalàlưumanh nơi học thuật vừa làm lưumanh chốn đường chợ rừng xanh dễ thế a?Ahimsakađưa cho kẻ trấnđườngcáitaynảichẳngcòngìđánggiá.Bútnghiênvàkinhkệđãđemđốtcùnglákhôsưởitrongđêmlạnhrồi.Taynảichưađủ.GãnọbắtAhimsakalộtnốttấmdhotichethânxemcógiấugìtrongngườihaykhông?Đếnmứcấythìchàngphảitựvệ.Cũngchỉnhằmtướcvũkhícủagãnọmàthôi.Ahimsakađãgiậtđượccondaotừtaygã.Gãcướpđườnglạivẫnhùnghựcxôngđến,rồitựlaovàolưỡidaosâulútcán.Đánhloạtmộtcái,bốntêntrongbụilaora.Vungdaovungrìuloangloáng.Cũngloangloáng,chàngtungmìnhnhữngđườngquyềnchớpgiật.Chỉthoángchốcbốngãnọđãnằmngổnngang.Rìubúacủachúngtựchémvàochúng.Hồnvíatheonhauxuốngđịangụccảmộtlượt.Ahimsakatìmthấytrongbụicâygầnđómấycáitaynảichúngmớitrấnđượccủakháchquađường.Cócảmộttúibánhchappaticònnónghổi.Lũkền kền cũng vừa kịp bay tới sà ngay xuống đống xác chết. Bên này Ahimsaka được một bữa bánhchappati.Bênkialũkềnkềncũngđượcmộtbữatiệcthỏathuê.Thốtnhiên,mộtýnghĩvụtđến.Kếsinhnhailàởđóchứđâuxa.Chàngsẽcócáiăn,màlũkềnkềnbạnchàngcũngcóphần.KểtừđótrênquãngđườngrừngtựSavatthiđếnTakasilaxuấthiệnmộttêncướpđường.BanđầuhắnchỉđếncướpẩnviệncủaGuruChandra,đốtsạchmấydãynhàcủaẩnviện,chémchếtGuruChandravàhầuhếtđámmônsinh,chỉtrừcóbàDevivàdămbangườikhác.Tiếpđến,hắnchặntấtcảcácchuyếnxengựabòkéocủađámláibuôn,giếthếtnhữngngườiáptảihàng.Nhữngngườinằmimgiảchếtgiữađốngxácngười thuật lại rằngkẻđómột lúccóthểđịchđượcmấychụctrai tráng.Chémgiếtxongrồi,ycòncúixuốngchặtmộtngóntaycủangườichết,xâuthànhmộtcáitrànghạtđeotrêncổ.Rồiyngữamặtlêntrờihúgọiđámkềnkềnbaytới.Lờiđồnđạiđạinhanhhơnchânngười.NgườitagọiylàAnguliMala.Malalàcáitrànghạt.Angulilàngóntayút.Kẻđeotrànghạtxâubằngnhữngngóntayngười.VuaPasenaditreogiảimộttrămthỏibạcchoaibắtđượcAnguliMala.Aimàdámbắty,ngoạitrừlínhtriềuđình.Vuasaiquânđithật.Nhưngkhônghiểubằngcáchnàotêncướpcứdụchođámbinhlínhtảnra,lạcnhau,chianhỏthànhtừngtoánrồigiếtlầnlượttừngtoánchođếnhếtmớithôi.Từđóngangquacánhrừng,hễthoángbóngtêncướplàkháchbộhànhvàđámláíbuônchỉcóbỏcủachạylấyngười.NhàvuanânggiảilênmộtnghìnthỏibạcchoailấyđượcđầuAngulMala.Vuatruyềnchodânchúngtránhđiconđườngấy.Nhưngdườngmớithìphảivòngxagấpnhữngbalần.Chẳngbiếtbaonhiêunămđãtrôiqua.AnguliMalangàycàngxadầnxãhộíloàingười.Ngườitabảorằngbaogiờcáitrànghạttrêncổycóđủmộtnghìnngóntayútcủamộtnghìnngườithiệtmạngthìymớibỏđikiếmănởvùngkhác.Lờiđồnấytrởngượclạiđếntaiy.Thìrađólàsảnphẩmcủamiệnglưỡithếgian.Đượcthôi,nếulũngườikiamuốnthế,thìycũngsẽlấychođủmộtnghìncáingóntayút.

Ngàynọcómộtngười trạc tuổiAnguliMalavai taynảiđingangquacánh rừng.Dángvẻông tađànghoàngđỉnhđạcthậthiếmthấyởnhữngkẻđiquađoạnđườngrùngrợnnày.AnguliMalamangcungtên,xáchkiếmtiếnratrướcmặtngườinọ.-Mởmắtramànhìnđi,trướcmặtngươilàAnguliMalavàhắncầnngóntayútcủanhàngươi.Ngườiđànôngsữnglạigiâylát,rồiđiềmtĩnhchìabàntayvềphíaynhưđưatặngmộtmónquà:-Vậythìhãychặtlấyrồiđểchotađi.Tavừađượctinvợtasinhcontraiđầulòngsángnay.-Khôngđâu,takhôngcầnngóntayútcủamộtkẻđangsống.Ngườikialạiimlặngmộtchốcrồinói.-Vậytaphảichếtthậtrồi.Thìđây,ngươicóthểlàmcáiviệcngươimuốn.AnguliMalasửngsốt:-Nhàngươiđếnvớicáichếtthanhthảnvậysao?-Phải,nhờcóĐứcPhậtmàtabiếtrằngmộtkhihiểuđượcTứDiệuĐếvàthấusuốtBátChínhĐạo,thôngtinquyluậtcuộcđời,thìconngườikhôngsợcáichếtmàđónnhậnnónhưmộtđiềutấtyếu.Suýtnữayđãđểchongườinọđi.Nhưngvẻhọcthứchànlâmlàmchomáuysôisụclên.LạicònnhắcđếnđámgiáosĩlàbọnngườimàAnguliMalacămgiận.Củanảngườithiệtmạngđểlạichẳngcógìnhiều.MấycuốnsáchtrongđógợinhớđếnnămthángxaxưaởẩnviệncủaGuruChandra.Tòmò,ymangmấyquyểnvởcủangườithiệtmạngghichéplờidạycủamộtôngthầynàođóđượcgọilàĐấngGiácNgộvềđọc.Cónhiềuđiềumớilạ,ykhônghiểuhết,nhưngtừngdòngchữcứquấnchặtcứbámriếtlấytâmtrí,bắtyphảinghĩngợi,phảibănkhoăntựhỏi,tựgiảiđáp.Màyvẫnkhôngthỏamãn.Thếlàyquyếtđịnhcảitranglàmmộtcưsĩ,tìmtheođịachỉghitrongcuốnvởmàtớithiềnviệncủacáingườiđượcgọilàĐứcPhật.ĐanggiờPhậtgiảngbài.Cửathiềnviệnrộngmởchotấtcảnhữngaimuốnvào.CácđệtửtronggiáođoàncủaPhậtngồilẫnvớicưsĩgầnxakéotới.Cácvịquantrongtriềuvànhữngtrưởnggiảgiàucóngồicùngvớinhữngbáctiềuphugánhcủivềngang,nhữngchúmụcđồngchăntrâucắtcỏ,nhữngngườiđànbàdệtcửixetơ.AnguliMalangangnhiênđitới,chọnmộtchỗngồingaytrướcmặtPhật.ĐấylàmộtÔngthầytuổitrạcsáumươi,nướcdatrắng,cặpmắtsangchói,vùngtráncaokhiếtchứngtỏmộtnguồngốcvươnggiả.Rõrađâykhôngphải làngườiphàmtrần.Từthuởbé,AnguliMalađãnghemẹnóirằngmỗikhiởchốntrânaicógiặcgiãloạnlạchayđóinghèotămtối,thìThầnBảoVệVishnulạigiángtrầndẹpgiặc,đemnoấmchodânlành,dìudắthọrakhỏivòngmêtối.BiếtđâuchẳngphảilàthầnVishnuđangngồiđây,đangnhìnthấymọitộilỗivàcảnhữngýnghĩtrongđầuAnguliMalalúcnày.Ybỗngrùngmình.Từngđợtgiómạnhnốitiếpnhautrànquavườncâytrongtinhxá,thổitungáomàcủamọingười,trútláràoràokhắpxungquanh.TấmáocàsacủaPhậtcũngbịhấttunglênngangtấmthắtlưng,trongcảnhhuốngấylạilộcảđôichânxếpbằngtròncủaNgườitrởlênđếntậnthắtlưng.Phậtvẳngsangsảng.nói,cơngióngangngượckhônglàmNgườibịphântán.ĐạiđứcAnandangồibên,mãighinhớtừnglờiđể truyềnđạt lại chonhữngngườikhôngcómặtvàđể soạn thànhsách.Mảinhư thếnênkhôngbiếtchuyệnvạtáocủaNgườiđangbayphầnphậtrakia.AhimsakabấtchợtáingạichođấnghiệnthâncủathầnVishnuđangbi cơngiómạnhphơi lộ phần cơ thể trần tục trướcmắt hàng trămngười ngồi nghegiảngđạo.YxoayngườichuyểntớingồicạnhPhật,kínđáongồidằnlênphầngấuáocủaNgười.Cơngiótrởnênbấtlực.ThầnVishnutrởlạilàthầnVishnuthánhthiện.Cáima lựchútAnguliMala lạigầnvàchắngióchoPhậtcùngmặccảmtội lỗikhingồibênNgườiđãkhiếnytựthềrằngsẽkhôngbaogiờquaylạicái thiềnviệnấynữa.Yđãđiquáxatrênconđườnggiếtchóc.Tinđồnlạinốitiếptinđồn.Đếnlẩnnọ,ngườitạđồnrằngcáitrànghạttrêncổAnguliMalađãcó999ngóntayútcủađúngbằngấysốngườibịygiếthại.HômấylàngàyAngulMalađisănlungngườithứ1000.Mộtbóngnguờiđangthongthảđimentheoconđườngxuyênquarừng.MắtAnguliMalahoalênvìđãtớirồicáigiờkhắcychờđợitừlâu.Ybăngmìnhchạytrênváchđá,chặnđầukẻtựđếnnộpmạngkia.Đến

chỗđịnhrẽxuốngđườngcáithìynhậnralàngườinọđãđiquamộtquãngkháxarồi.Ybènngượctrởlên,lạichạyvòngvèotrênnhữngváchđá,quyếtđónđầuvàuyhiếpnạnnhânbằngsựxuấthiệnthìnhlìnhngaytrướcmặtnhưvẫnthườnglàm.Téralàylạitínhlầmđườngmộtlầnnữa.Chỗmàyđịnhlaoxuốngthìngườinọđãđiquamộtđoạn.Cóđiềugìxảyratrongđầuyvậy?Yvốnthôngthuộcđườngtrongcánhrừngnày.Chânaimàđịchnổivớicặpgiòhươucủay.Khôngvòngtrờlênváchđánữa.AnguliMalalaoxuốngđường.Ythétlênvớingườiđangđiởđằngtrước,bảoôngtadừnglại.Ngườinọvẫnungdungbướcđi,buônglạimộtcâutrảlời:-Tađãdừnglạitừlâu,dùtađangbướcđi.Chínhlànhàngươimớichưachịudừngbước.AnguliMalanhìnxuốngđôichânmình.Yđangđứngyênbênđường.Saongườikialạibảolàychưachịudừngbước?Ylaolênchắntrướcmặtôngta.Đólàmộtnhàsưđangđikhấtthựcvớichiếcbátbằnggỗtrongtay.Ngườiấymỉmcười:-Ngươichưahiểuư?Tađãdừngtừlâurồiviệchủydiệtsựsốngcủamọisinhlinh.Chỉcónhàngươilàchưachịudừnglại.ÁnhthéptrongmắtAnguliMalatừngxuyênthẳngvàomắtnạnnhânlàmchohọbịmàlòavìsợhãikhôngcònnhìnthấyđườngchạy.Ánhthépấylúcnàygặpphảimộtcáinhìnấmnóngcủangọnlửa.AnguliMalanhưbịtanratrongngọnlửaấy.Cáinhìnnhắcnhớtớingườibácmàyvẫnthườngquấnquýtdạocònthơbé.-Mọisinhlinh,kểtừconongcáikiếnchođếnconvoiconngựa,đềumuốnduytrìsựsốngvàtựvệchosựsốngcủamình.Conngườicũngvậy.Aicũngbiếtrằngmạngsốngcủamìnhlàquýhơnhếtấy.Vậytahãyhọclấycáchyêuquýconngười,gìngiữsựsốngchoconngườivàmuônloài.-Ôngđừngcónhắcđếnconngười,chínhconngườimớikhôngbiếtyêuthươngđồngloại.Ôngcóbiếtcáigìsắchơnlưỡidaohủydiệthaykhông?Đólàlòngghenghét,đốkỵvàsựđộcáccủangườiđời.Còncáigìmạnhhơncảsứcmạnhcơbắp,hơncảsứccuồngphongvàbãolũ?Đólàsựthànhkiếnvàsựkỳthịđầyconngườiraxaconngười.VôtìnhyđãnhắclạinhữngcâuvấnđápnhậpẩnviệncủaGuruChandrakhixưa.Ngườikiamỉmcườicảmthông.-Tabắtđầuhiểurằngngươicónhữnglýdoriêngđểthùhậnconngười.Nhưngtriếtlýấythiênlệchvàcaynghiệtquá.NgươihãyđiđitrongcõiđờinàyrồisẽthấynhữngngườibiếtyêuconngườinhiềuhơncảcátsôngHằngkia.Hằnghàsasố.Màcũnggầnthôi,ngươihãytrởvềvớithiềnviệncủachúngta,ngaycạnhkinhđô.Ởđóngươisẽđượcsốngtrongtìnhngườithựcsự.AnguliMalagiậtmìnhnhìnlạingườiđangđứngtrướcmặthômnayởôngkhôngtoátravẻthầnthánhnhưthầnVishnu.Chỉđơngiảnlàmộtngườithầyhiềnminh,mộtngườibácnhânhậu.-NgườilàĐấngGiácNgộđóư?Tiếcthay,tagặpNgườimuộnmấtrồi.Tađãđiquáxatrênconđườngđẫmmáu.-Khôngđâu,làmviệcthiệnbỏđiềuácthìkhôngbaogiờquámuộn.Bểkhổthậtbaola,songhễmuốnnhìnthấybến,tachỉviệcquaynhìnlại.Ngươisẽtìmthấychốnnươngthânvàsựchởchetrongthiềnviệncủata.Phậtđổigiọngthântình:-Vậychứcontêngì?-Là...là...AnguliMala.-Không,tahỏicáitênchàođờicủacon.Vàphụmẫucủaconlàai?Kýứctưởngđãxaxôilắmdộivề.Ngườiđànôngcũngđổicáchxưnghô:-ContênlàAhimsaka.ChaconlàGagga,mẹconlàMantani.-Cáitênthậthay.Ahimsakalàkhôngsátsinh,khôngbạolực.HỡicontraicủaôngGạggavàbàMantaniđángkính.Kểtừphútnàyconđãđượcphụcsinhtrongđạophápcủalòngyêumếnconngười.AhimsakatheoPhậtvềthiềnviệnJetavana,đượclàmlễxuốngtócngayhômấy,đượcnhậntấmcàsavà

mộtchiếcbátgỗđểhàngngàyđivàokinhthànhkhấtthực.ĐượcvàingàythìmộtbuổisángvuaPasenadicùngđoànquânbinhmãrầmrậpkéoquathiềnviện.Nhàvuabướctừtrênxagiáxuống,rẽvàothămPhậtđểnhậnmộtlờikhuyêntrướckhilênđường.-Cóchuyệngìvậy,thưađạivương?Lạithêmmộtcuộctậptrậnhaysao?-ThưaĐấngGiácNgộ,khônghềcóchuyệnđó.HômnaychiếnxavàbinhmãcủavươngquốcKosalalênđườngđểtiêudiệtAnguliMala,xóabỏmộttaihọadaiđẳngnhiềunămqua.Trẫmnguyềncóphảiđốttrụicảcánhrừngấycũngcam.-Víthửtakhôngcầnđốtcháymộtkhurừng,khôngcầnphảiđiềuđộngbinhmãtổnglựcmàAnguliMalavẫntựnguyệnvềđâycảitàquychính,nguyệnsuốtđờikhôngsátsinhvàsẽmiệtmàituhọccùngtraudồiđạođức?Đượcnhưvậythìđứcvuacócònmuốnbắtvàchémđầungườiđóhaykhông?VuaPasenadinghĩrằngPhậtđangđưamìnhvàomộtcuộcđàmluận,nêncũngnóithậtlòng:-Nếuquảthựcnhưvậythìchẳngnhữngtrẫmkhôngxửtrảmymàcònhoanhỉcúngdườngchongườiđóthựcphẩm,yáothuốcmennhưvẫncúngdườngchoPhậtcùngđệtửcủaNgười.SongtựnguyệntrởlạilàmngườilươngthiệnlàđiềukhôngthểcóđốivớimộtkẻbấtnhânnhưAnguliMala.Phậtđưataychỉmộtkhấtsĩtrẻrâutóccạosạchđangđứngbêncạnh.-Thưađạivương,đâychínhlàAnguliMala,giờđãlàkhấtsĩAhimsakatronggiáohộicủata.NhàVuavàmấyviêntướngtháptùngvộisờtayvàođốckiếm.Nhưngtấtcảvũkhíđãbỏlạibênngoàithiềnviện.Địnhthần,vuanhậnthấyvẻvôhạitrêngươngmặtcủavịkhấtsĩnọ.Vuatiếnlạithămhỏiđôilời.KhibiếtđíchxácđólàAnguliMalangàytrước,nhàvuabènquỳxuốngchạmtayvàobànchânkhấtsĩtỏlòngtônkính.Ahiakakểtừđósángsángmangbátđikhấtthựctrongkinhthànhnhưmọikhấtsĩkhác.Nhậnđượcchútthựcphẩmcúngdườngcủabấtkỳaidùsanghèngiàunghèo,AhimsakađềunhưlờiPhậtmàchắptaycúiđầucảmtạ,bằngcáchđóđểnóivớingườiđờirằngPhậtphápcoitấtcảmọingườiđềubìnhđẳng.Mộtđứatrẻmangtừtrongnhàramôtbátcháosữa,kínhcẩnrótcháovàobìnhbátcủaAhimsakamàkhôngđểrơimộtgiọt.Ahimsakanói:-Conngoanquá.Cầumongchoconvàchamẹconđượchưởngmọiânphúc.Thằngbéhồnnhiênđáp:-Cảmơnthầy.Conchỉcònmẹ.ChaconđãbịtêncướpAnguliMalagiếthạiđúngvàongàymẹsinhracon.Ahimsakacúiđầubướcđi.Tronggiờthọtraihômấy,khấtsĩkhôngđộngđếnbátcháosữa.Cũngkhôngănmộthạtcơmtrongbátnhữngsamônkhácđưacho.Phậtnhìnthấyvàhiểucả.QuákhứtộilỗivẫncònámảnhAhimsaka.MộtbuổiPhậtcùngAhimsakađiquamộtkhuônviênvắngngười.Thốtnhiêncótiếngngườirênlagầnđó.Thìracómộtthiếuphụbụngmangdạchửatrênđườngvềnhàđượcmẹdìutớiđâythìtrởdạ.Bàmẹnhìnthiếuphụđẻkhóđangquằnquạiđauđớnthìchỉcònbiếtnhờhaivịkhấtsĩcầunguyệngiúp.PhậtquaysangbảoAhimsaka.-Conhãynóirằngtừkhisinhratớinayconchưahềphạmtớitínhmạngcủamộtsinhvậtnào,cầuchonhựthậtấymàsảnphụnàyđượcmẹtrònconvuông.-Trờiơi,vậythìnàngnguymấtvìnhưvậylàconnóidối.ĐứcPhậtmỉmcườiýnhị:-Vậythìsẽđểlạimộtchút.Conhãynóitừkhisinhratrongchínhpháplươngthiệntớinayconchưahềphạmtớitínhmạngcủamộtsinhvậtnào,cầuchonhờsựsựthậtấymàsảnphụđượcmẹtrònconvuông.Ahimsakavốntrướccóhọcnghềyởviệnđạihọc.VừakhấntheolàlờiPhậtdạy,khấtsĩgiúpchongườiđànbàvượtcạn.Đứatrẻrađờicảmẹcảconđềubìnhyênvôsự.Bàgiàmừnghếtchỗnói,đỡlấyđứabémàsụpxuốnglạytạhaivịkhấtsĩngangđường.Ahimsakacũngvuimừng.Khấtsĩđãbắtđầuxóađượcmặccảmtộilỗi.Tuyếnđườngkhấtthựctrongkinhđôlạiđưachân.Ahimsakatrởlạitrướccửanhàđứabéđãcólầncúng

dườngmộtbátcháosữa.KhấtsĩđangđứngchờđứabémangthứcănrathìcóngườinhậnraAnguliMalatrongcáilốtkhấtsĩ.Biếtbaonhiêugiađìnhtrongkinhthànhcóngườithânbịtêncướpgiếthại.Hậnthùcũvẫnchưaxóađược.Chỉmộtlờihô,hàngtrămlờiứng.Ngườigậygộcngườigạchđáàoàoxôngtới.Trúthờncămxuốngđầukhấtsĩ.Ahimsakangồixuốngtrongthếtọathiền,hứngchịutấtcả.Chỉthoángchốckhấtsĩkhôngcònngồiđượcnữamàđổvậtxuống,lănlộntơitảtrênđường.Đámngườicămhờnkhiêngcáithânhìnhđầymáuvứtsangbênđườngrồibỏđi.Ahimsakatỉnhdậy,lầnbòvềđượcthiềnviện,phụcxuốngdướichânPhật:-ThưaĐấngGiácNgộ,congiờmớithựchiểugiáolýcủaNgười.Nỗiđauconchịungàyhômnayđãgiúpconxóađượcnỗiđaucủaquãngđờilầmlỗi.Conđãchịuđựngđauđớntrongsựthấuhiểuvàtìnhthươngvớimọisinhlinh,đặngxóabỏchođượchậnthùmuônđời.Ahimsakanóivậyvàtrướcmắtlạihiệnlênhìnhảnhthiếuphụvớimộtthanhcủiđangtớitấpquậtxuốngbộmặt nhuễ nhõamáu củaAhimsaka.Nàng vừa đánh vừa gào lên.Nàng kể lể rằng tên cướpAngulaMalađãđónđườnggiếtchồngnàngởgiữarừngđúngvàongàynàngsinhđứacontraiđầulòng.Nếuhômnaymọingườichỉchậmchânchútnữathìhắngiếtnốtđứaconduynhấtcủanàng.Ngườiđànbàấyđãtựvệnhưmộtmáigàtựvệmàcứuđàncontrướclũdiềuquạ.Ahimsakangữamìnhđónnhữngcúđánhcủanàngchođếnkhingãxuống.Ahimsakahiểurằngtừnaytâmtrímìnhbắtđầuđượcyêntĩnh.NgườiđànbàấychínhlànàngAmritangàytrước.ĐứcPhậtĐờiPhậtluôncómộtngườibámtheo.Gâyngứangáynhưcănbệnhngoàida.ĐólàDevadatta.Ôngtalàemhọ,conbàcôruộtcủaPhật.Bàcôlấychồnglàvuamộtnướclánggiềng.Bàsinhmộtgáimộttrai.GáilànàngYasodhara,nànglấyngườianhhọlàhoàngtửSiddhattha,khichàngthànhhiềngiảgọilàPhật.TrailàDevadatta.TừthuởbéDevadattađãxungkhắcvớingườianhhọ.HễDevadattagâyratranhchấpthìsaukhiphánxử,baogiờngười anh cũngđúng.Chuyệngiànhnhau con thiênngabịDevadattabắn rơichẳnghạn.Rồixanhaunhiềunămtrời.KhiSiddhatthanổidanhlàmộthiềntriếtbậcthầy,Devadattacũngtheolàmđệtử.Vẫnchứngnàotậtấy.Khómàtutỉnh.Ôngtacũnglàngườisángdạ,đượcthụphongcácgiới,thànhmộtbậcđạosưđượctrọngvọngtronggiáođoàn.Đếnmứcấythìôngthấymìnhphảilàgiáochủ.DevadattakhôngtừmộtcơhộinàođểtuyêntruyềntronggiáođoànrằngPhậtđãlỗithời,đãbuônglỏnggiáolý,đãtrởnêndễdãi.Ôngtacũngđượcmộtsốđệtửhưởngứng.Devadattacũngnóiđiềunàyvớimộtsốvịvuachúa.HaivịđạivươngPasenadivàBimbisarađểngoàitai.ÔngtabènchọnhoàngtửAjatasattucủavuaBimbisara.Bắtđầumộtliênminhngấmngầmcủahaiconngườiđầythamvọng.Hơnmộtthậpniêncuốiđời,Phậtnhậnthấymìnhkhócóthểtácđộngtíchcựcđếngiớiđệtửtrẻ.Ngàytrướccáckhấtsĩởtrongrừng,mặcáochắplạibằngnhữngmảnhgiẻ,chỉănnhữngthứđượccúngdườngchứkhôngđếnnhàcưsĩăntiệc,tinhthầnminhmẫnvàđạtđộuyênthâm,làmgươngchobaonhiêuđệtửhàohứngnoitheo.Giờđâycácnhàsưnhậnlờiđếnnhàcưsĩănuống,nhậnáocàsaxaxỉ,nhậnquàcápbiếuxénmàchểnhmảngtuhọc.Cácđệtửtrẻtỏtakínhtrọngcácbậctrưởnglãotùytheolượngphẩmvậtmàcácvịđượcbiếuđượctặng.TrưởnglãoDevadattabắtrấtnhạytháiđộnày.Ôngtậndụngmoidịpđểphôtrươngsựquenbiếtnhữngngườicóthếlực,nhữngthươnggiagiàucó.Phôtrươngcảnhữngtấmáocàsađắttiềnnhữngmónquàquýđượccáctínchủđembiếu.Mộttrongnhữngbậctrưởnglãocủagiáohộicólầnkể:-ThưaĐấngGiácNgộ,trưởnglãoDevadattatrongcuộcdiễnthuyếthômnaycónóirằngĐứcPhậtđãđếnlúcđượcnghỉngơi tĩnhdưỡng,giáohộiphảihoàntoànthuộcvềvịấyvàphải thựchiệncôngcuộccảicáchcàngsớmcàngtốt.

Trưởnglãobìnhthêm:-Mộtthamvọngnguyhại.Chẳngkhácgìcáinhọtbọcsưngtấytrongphủtạng.Phậtbảo:-Câychuốihânhoankhirahoatrổbuồngmàquênrằngbuồngchuốichínthìcâyphảichết.Devadattacũngquênmấtđiềuấy.

Trongmột lầnPhật sửasoạngiảngbài, trưởng lãoDevadattanóiđôi lờiphi lộ.LúcấycómặtcảvuaBimblsara.DevadattacangợicôngđứctrờibểcủaPhậtrồilồngvàođóđòihỏicủamình:-ĐấngGiácNgộnayđãtuổicaosứcyếu,xinNgườihãyanhưởngtuổigià,khôngphảibậntâmlonghĩchocácđệtửlàmgì.XinNgườihãygiaophóchođệgánhváccôngviệcgiáohội.Phậtlàmnhưkhôngnghethấy.NgườiquaysangtiếptụccâuchuyệnvớivuaBimbisara.-XinĐấngGiácNgộhãygiaochođệgánhváccôngviệcgiáohội.Devadattanhắclại.-Cảgiảngđườngồồàà.Chẳngbiếtlàđồngtìnhhayphảnđối.-Ôngtanóigìkìa.MộttrưởnglãongồigầnPhậtlúcnàymớigiậtmìnhkêulên.Devadattabắtngaylấycâunóiấy.ÔngtiếnlạigầnPhậtvàvuaBimbisaramàmỉmcườinhãnhặn:-CóthểNgườinghechưarõ.Đệxinnhắclại.XinĐấngGiácNgộhãygiaochođệgánhváccôngviệcgiáohội.Phậtbảo:-Tanghecảbalầnrồi,Devdatta.Tachỉnóilạimộtcâuthôi.NgaycảcácbậctrưởnglãonhưSariputta,như Moggalana ta còn chưa giao phó giáo hội vào tay thì một kẻ tầm thường chỉ biết xu nịnh nhưDevadattalạicàngkhôngbaogiờ.Phảixemxétluậtcủagiáohộirồitriệutậphộiđồnglãnhđạo.HộiđồnggiáohộithôngquađềxuấtbấttínnhiệmDevadatta.Thôngcáođượcgửivàokhắpcáckinhthànhtrêntoànquốt.TừnaymọilờilẽmọihànhvicủaDevadattachỉcònmangtưcáchcánhân.TừnayôngtakhôngcònphátngônvàhànhđộngnhândanhPhật,Pháp,Tăng.Bịbẽmặttrướcđôngđảogiáohữuvàtínđồtạigia,Devadattabỏđi.TừnayPhậtlàkẻthùkhôngđộitrờichungcủaôngta.Ngaygiữachốnđôngngười,PhậtcòngọiôngtalàkẻxunịnhhàmýviệcôngtathìthụtvớihoàngtửAjatasattu.Devadattanắmchắcrằnghoàng tửrấtnônnóng lên làmvua.ĐạivươngBimbisara thìsáu lămtuổivẫntrángkiệnminhmẫn.ĐạivươnglạilàngườibạnlớncủaPhật.Mốiquanhệgiữachínhquyềnvàgiáohộilà quan hệ giữa những người trong nhà.Devadatta hiểu chỉ có cách giúp hoàng tử diệt được vua cha.Hoàngtửlênngôivuathìvịvuamớisẽlàmộtsứcépđốivớigiáohộivàtínđồtạigia.KhiấyDevadattamớicócơlênthayPhậtlàmgiáochủ.Họbànmưutínhkếnhiềulần.Mộtđêm,hoàngtửxămxămđivàolongcung.Hoàngtửbướcđimạnhmẽtựtin.Cấmvệhỏithìchàngbảođượcvuachatriệugấpcóviệcbấtthường.Nhưngđếntrướclongcung,sắpsửabướcvàorataygiếtvuathìhoàngtửdừnglạimộtthoáng.Rồiquayngườiđịnhbỏđi.Rồitrởlại.Hànhvibấtthườngkhôngquađượcmắtcấmvệ.Ngươitalêntiếnghỏithìhoàngtửđạpcửanhảyphốcvào.Cấmvệnhanhhơn.Hoàngtửbịquậtngã.Trongngườihoàngtửgiắtmộtcondaogăm.Luậttriềuđìnhlàkhôngaiđượcmangvũkhívàotriềuvàohoàngcung.VuaBimbisararunlên.Chiếnchinhđãnhiều,khônghẳnlàngàisợ.Ngàicònrunvìgiận.Sựviệcbàyrađó.Rànhrành.Cảtriềuđìnhchứngthựcnỗibẽbànghổnhục.Congiếtcha.Chỉvìmộtcáingaivàngmàcongiếtcha.Tòađemraxử.Cácđạithầnkhôngdámtuyênán.ÁncóliênquanđếntrưởnglãoDevadattatronggiáohội.VụviệcđượcđưalênchovuaBimbisara.NgàiquyếtđịnhkhôngtuyênphạtcảtrưởnglãoDevadattalẫnhoàngtửAjatasattu.Giáohộicũngkhông thểbịcoi làdínhdáng,bởigiáohộiđãgửi thôngbáobấtủynhiệmDevadatta từtrước.Hoàngtửquỳtrướcvuachaxinthatội.Nhưngnhìnánhmắtnôngnổihungbạocủacontrai,vuaBimbisarangờrằngvẫncònnhiêuâmmưukhác.Dụcvọngquyềnlựcmộtkhiđãngấmvàongườithìnhưsaymồi.Dụcvọngcóthểdẹpyêntạmlắngnhưnggặpđượclửacỏkhôsẽlạibùngcháy.Chỉvìkhaokhátlàmvuamàconđangtâmgiếtcha.Cótrờiđấtnàolạinhưthếhaykhông.-Thôiđủrồi.Hoàngtửcứviệclênngôivua.Nếunhưhoàngtửthèmkhátngaivàngđếnthế.

Nhàvuatuyênbố.Thậtlànhưsấmdậygiữatriềuđình.Ngaycảhoàngtửđangquỳcũngkhôngtinvàotaimình.Nhưngnhàvuađãquyết.Ngàituyênbốthoáivịvànhườngngôichohoàngtử.Mọiviệcđượctiếnhànhnhanhchóng.Lễphongvươngcócảcácvuachúalánggiềnghiệndiện.ĐạivươngPasenadicủavươngquốcKosalalàanhrểcủađạìvươngBimbisara.Ngàilắcđầunhìnngườicháulênngôitheokiểucưỡngépphụvương.Ngàichêngườiemrể.Đừngtưởngkhingườitađòiquyền,tatraoquyềnmàtađãđượcyênthân.Sựthậtđúngnhưthế.Ngaykhilênngôivua,Ajatasatturalệnhnhốtchavàomộtcáihangđá.Khôngchoănkhôngchouống.Cựuvươngcònsốngchừngnàothìchừngấyngaivàngvẫncònbịđedọa.TrưởnglãoDevadattabảovậy.Vuamớicũngtinnhưvậy.ĐạivươngPasenadibênlánggiềnggửilờikhuyênbảovuaAjatasattumàkhôngđược.EmgáingườilàmẹcủavuaAjatasattucầuxinconcũngkhôngđược.Bàvẫnhàngngàyleonhữngbậcđálênthămchồng,trongngườigiấutheocơmnướcđểtiếptế.Mộtbàhoànghậuvàmộtôngvuathấtsủngnhìnnhaunướcmắtchanhòa.VuaAjatasattubiếtmẹngàyngàylênthămchacònlàđểtiếptếsứclựcngườichangàycàngsuykiệt.Đãđếnlúcchỉcẩnbỏđóivàingàylàcựuvươngsẽchết.ĐếnlúcấythìvuaAjatasatturalệnhcấmmẹlênnúigặpcha.Đâylàcuộcđốithoạigiữahaimẹconkhihọgặpnhauởchânnúi.-Xinthânmẫuđừngcónàixinvàohangđểgặpchata.Hômqualàmột,hômnaylàhai,chỉhaingàythôitađãralệnhchoquânsĩkhôngđượcđểchomẫuhậuvàotronghangđónhưthườnglệ.Từngàymaithìtấtnhiênmẫuhậucóthểvào-Thếcónghĩalàngàymaiđứcvuachồngta,vàlàchacủacon,sẽtừbiệtcõitrầnailoạnlạcnày?-Khôngcóđứcvuanàokhácnữa,ởđâychỉcótamớilàvua.Cònvềchuyệnôngấysẽchếtthìthânmẫuđoánđúng.-VậythìAjatasattuconơi,hãychotađượcvàothămchacon,đượcởbêncạnhtronggiờphútngàihấphốichongàiđỡtủiphận.-Thânmẫutưởngrằngcóthểtiếptụcđánhlừađượctahaysao?Kểtừkhitốnggiamchatavàomộtcáihangtrongngọnnúinày,tanhữngmongchoôngấychếtrồiđisớmchừngnàohaychừngấy.Ngàynàotacũngđếntrướccửahang,vươngmiệnvàhoàngbàolẫmliệt,tasasảnóichoôngtabiếtrằngcáilãothầytudịgiáomàôngtagọilàĐấngGiácNgộsẽsớmbịtatrụcxuấtkhỏixứMagadha,cáirừngtrúcmàôngtađãcúngdườngđểbiếnthànhtinhxácholãovàđồđệcủalãosẽbịtalàmchohoangtàn.Chỉngheđếnthếôngtađãlẩybẩysụpxuống,rungiậtrúmró,chỉthếthôicũngđủchotráitimđasầucủaôngtaphảinátvụn.Nhưngngaysaukhiquaylưngbướcxuống,tađãmắcsailầmlàđểchohiềnmẫulêngặpôngấy.Cáitấmthânmườiphầnchếtchínấyđãsốnglại,bừngbừngsinhsắcnhưvừađượcmộtliềuthuốccảitửhoànsinh.Bởichưng,vềsautamớibiết,hiềnmẫuđãphụcsinhchocáithithểấybằnglờianủirằngthứluânlýcủalãothầytunọrốtcụcsẽchiếnthắngtrênthếgiannày,vàrằngnhấtđịnhcóngàycácngườisẽgặplạinhau.-Thếthìtahứarằnghômnaytasẽkhôngnóigìvớichacủacon.Hãychotalên.-Khôngđược.Ngàyhômqua,lầnđầutiênkhôngthấyhiềnmẫulênđểvấnanphụchồihyvọng,ôngtahầunhưđãtuyệtvọngvàkiệtsức.Tađãchoôngtatưởngrằnglãothầytunọđãhoàntoànbiếnmất,khôngđểlạimộtđấutíchtrêncõiđờinày.Thêmngàyhômnaynữathìôngtasẽphảichếttrongbếtắckhốncùng.Chodùhiềnmẫuvàothămmàchẳngnóinănggì,thìbướcđianlạcnhưthế,tháiđộđiềmtĩnhnhưthế,cửchỉtựtinnhưthế,cũngđủnóichoôngtanhiềuđiều.-Thìthôivậy.Tabiếtrằngkhôngthểnàocầuxinconnữanêntasẽkhôngkhẩnnàithêm,chỉxinconlầnđầutiêntrongđờihãyđápứngyêucầuduynhấtcủata.Tamỏimệtquá,tasẽngồilêntảngđánày,xinconhãyngồibêncạnhnhưkhiconcònnhỏvàlăngnghetakểmộtcâuchuyện.-Chưabaogiờtanghetheolờikhẩncầucủasongthânta.Ngaycảkhitacònbé,hiềnmẫubảongồithìtalạiđứnghoặcchạybiếnraxa,thoảsứcđậpphátấtcảnhữnggìmọingườinângníugìngiữ.Songhômnay,

cáingàychataphảichết,mangtheoluônsựbấtancùngmốiđedọađốivớingaivàngcủata,vàomộtngàytrọngđạinhưthếnày,tavuilòngchấpthuậnyêucầucủahiềnmẫu.-Conhãyngồichoyên,đừngcóngoenguẩycáingóntaycụtmộtcáchsốtruộtnhưthế.ChuyệntađểbắtđầutừnhữnglầnconvàkhấtsĩDevadattabàymưubôinhọPhậttrướctínđồvàdânchúng.Saunhữnglầnnhưthế,mộtsốquanđạithầnlêntiếngđòitrừngphạt,nhưngđấngGiácNgộnóirằngNgườithươngxótvàcầunguyệnchonhữngkẻđãlàmđiềuxấuvớiNgười.-Tộinghiệplãothầytukhờdại.Giờđâylãonênhốitiếcvìđãbỏlỡmộtcơhôithanhtoántamớiphải.-Chaconcũngcầuxincácquanđạithầnbớtgiậnmàthathứchovịhoàngtửtrẻngườinondạ.-Thếlàphépnướckhôngnghiêm,vàôngtaphảitrảgiábằngcáichếtđangđếntừnggiờkhắctrongcáihangđátốiomsặcmùìphândơikia.-Chaconkhôngđángtộiphảitrảthêmmộtcáigiáđắtnhưlầnnàynữa.Ngàiđãphảitrảgiátừkhiconchưarađời.Sốlàkhimangthaicon,tathấynhạtmiệngvàthèmănvặt.Cácnữtìdângchotanhiềuloạitráicây.Chuavàchát.Chỉcóchuavàchát.Màtalạithèmuốngmộtbáttiết.Banđầuphụvươngcủaconhoảnghồnkhithấymộthoànghậunhumìhiềnthựcnhưtabỗngdưngđòiuốngmáu.Saurồingàicũngsaimangtớimộtbát to.Tanhấpthửmộtngụmrồiquăngcáibátmàgàolên:"Đâylà tiếtdê.Tathèmmáungườicơ".Nhàvuatáimặtnhưngvẫndịudàngvỗvềtahãybìnhtâm,rồisẽcómáungười.Ngàitrởlui,rồilâusauquaylạivớimộtbátmáu,tựtaybưngbátchotauốngcạn.Bátmáucủamộttùnhânxấusốnàođóđếnthậtđúnglúc.Cơnnghiệnquáiáchoàntoàntiêutan,tatrởlạihiềnngoannhưtrước,lặnglẽnhumìnhưtrước.Khôngthèmkhátmộtthứgìchođếnkhisinhcon.Nhưngsắpđếnngàysinhnở,tamơthấymộtgiấcmơlạ.Mộtsinhvậtbèonhèoméomótừbênsườntabayra,kêulêntiếngkêucủakềnkền,củaquạvàchimlợn.Nólănxảvàocâythìcâyngãsangmàuđen,tựthôirữatựtanchảythànhnhữngdòngdungdịchsềnsệtđỏquạch.Mộtẩnsĩnótiếngđoánmộngđượcvờiđếnđểgiảiđoángiấcmộngkia.Ôngtabảo:"Kẻnằmtrongbụnghoànhậuđãquenuốngmáu.Ngàysauhắnsẽlại lấymáucủangườimàhắnđãmộtlầnuốngmáuchomàxem".Tađáp:"Thếthìngàihãybìnhtâm.Đóchắcchắnlàmáucủamộttửtù,nhàvuasaixửtửđểlấymáuchotauốngđấythôi.”Ẩnsĩcảcười:"Hoànghậulầmrồi.Máunàylàmáucủachínhnhàvuađó,ngườihãynhìnngóntayútcủanhàvuamàxem.”Quảnhiên,ngónútcủanhàvuađãbịngàitựtaychặtđứtmộtđốtđểthỏamãncơnthèmmáuđiênloạncủata.Thựcralàcơnkhátmáucủachínhconđó.Đừngvộithắcmắcvềngóntaycụtcủachínhconlàmgì,rồitasẽkể.Tachoángváng,tahoảngloạnkhihayrằngđạivươngBimbisarahiềnminhsẽbịkẻnằmtrongbụngtalấymáu.Cùnglúc,ởtrongbụngta,connhưlinhcảmđượcnguycơđedọamạngsống.Conquẫyconđạpconđòirachonhanh.Talẳnglặngkhôngchoaihay,tựtaylấymộtchiếckhănlớnvàxiếtchặtquanhbụng,xiếtchặtcáibàothaikia.Đấylàcuộcvậtlộngiữamộtcontrănđóimồivàmộtconthúnhỏ.TagầnnhưđãđạtđượcýđịnhthìvuaBimbisaraxuấthiện:"Không,dẫuchođólàmộtkẻsẽgâyratộithìtavớinàngcũngchẳngnêntiêuhủymộtsinhlinh".Ngàysinhcon,taquênhếtmọiđiềumộngbáo,chỉcònlạiniềmhạnhphúc.Tìnhmẫutửvừamớinảysinh.Tabếẵmconlên,tachìaconrachomộtẩnsĩxemtướngsố,lậptửvivàđặttênchocon.Ẩnsĩxemxétrấtkỹ,tínhtoáncònkỹhơn,rồiphánbảo:"TêncủahoàngtửsẽlàAjatasattu.”Cáitênấyvanglênnhưsétđánhvàotaita,cháyrụihạnhphúcvàhyvọng.Ajatasattucónghĩalàkẻômoánthùtừtrongbụngmẹ.Tabuông tay, lăn rabất tỉnh.Conbị rơixuốngvàcụtmộtngón tayút.Kể từđóconcònmộtcái tênnữa:hoangtửcụtngón.Dùsaocáingóntaycụtvẫncòndễnhậndễthấy,còncáisẹotrênđỉnhđầuconthìchắcrằngconkhôngthấyđượcđâu.Tuổi trẻngôngcuồngđãkhiếnconvượtquamườimộtngọnnúivàhaimươimốtcánhđồng,khiêukhíchvàđụngđộvớinhữngtộcngườiởđó,rồibịbắtgiữ,chờngàylàmlễxiêncọcnhọn.Hayđượctindữ,chaconđãđịnhmangquânđichinhphụctộcngười,giảithoátchocon.ĐứcPhậtcómặtkhiấychomộtlờikhuyên."Vũkhímạnhnhấtlàkhôngvũkhí”.ChaconđãhiểuýNgười.Ngàitaykhôngđơnđộcđếnvớitộcngườikia,thuyếtphụcđượchọbằngthiệnchivàsựhòahiếu.Ngàiđếnđúnglúc.Conđãbịlộhếtyphục,bịcạohếtnhữngphầnlôngtrêncơthểvàđangchịusựlăngnhụccuốicùngbịcạomất

máitócdàicủadòngdõihoànggia.Nhátdaocạocầuthảđãxớtgọnmộtmiếngdatrênđỉnhđầuconđó.-Thưahiềnmẫu,hãynhanhnhanhlêncho.-Chuyệntakểđãhết.-Haynhanhlên,tacùngvàohang,mayracònkịp.-Ôithếthìtacũngphảichạyđây.Nhưngmàtachạychậmquá,Ajatasattuconơi,conhãychạynhanhlêntrước,báovớiphụvượngconrằngtađangởđằngsau.-Khôngđượcđâu,chỉcósựxuấthiệncủachínhmẫuhậumớicóthểlàliềuthuốcphụcsinhchovuachamàthôi.Aiatasattucõngmẫuhậutrênlưngmàchạylênnúi.Nhưnghọđếnmuộn.VuaBimbisarađãchết.Mấythángsaungườimẹcũngchếtvìquáđaukhổ.AnhtraicủabàlàđạivươngPasenadibênlánggiềngrấtđauđớn.Ngàithầmtínhsẽtìmthờicơdạychođứacháubạonghịchmộtbàihọc.**VuaAjatasattuvẫnđểchokhấtsĩDevadattaluitới.Cảhaiđềucómưuđồ,nhưngmớichỉcónhàvuathỏanguyện.Ajatasattuđãgiếtđượcvuacha.GiờđếnlượtDevadattamuốngiếtPhật.Ôngtacầnsựtrợgiúpcửanhàvua.GiếtPhậtư?Saucúvuachaquađời,cómộtlầnAjatasattuđếnthamvấnPhật.Cácnhàvuavẫnthườngthamvấngiáosĩcủamộttôngiáovềnhữngvấnđềquantrọng.AjatasattuđangcóýđồmangquânsangxâmlượcthànhVesalli.Phậtkhôngtrảlờithẳngvàocâuhỏicủanhàvua,màquaysanghỏiAnanda,bậctrưởnglãođangngồibêncạnh:-Anandahãynóitanghe,nhàvuaởthànhVesallicóthươngdânchúngkhông?-Dạthưa,vuacóthươngdânchúng.-Vậydânchúngxứấychokínhtrọngnhàvuahaykhông?-Dânchúngrấtyêumếnvàkínhtrọngđứcvua.-Hộiđồngđạithầncóthườngxuyênhộihọphaykhông?-Hộiđồngthườngxuyếnhọpvàlắngngheýkiếncủatừngthànhviên.Mọiquyếtđịnhphảiđượctánđồngthìmớithôngqua.-ỞxứVesali,chamẹvàconcái,chồngvàvợ,hàngxómlánggiềngsốngcóhòathuậnkhông?Dânchúngcókínhtrọnggiáosĩhaykhông?-Conbiếtrấtrõrằngởxứấymọingườiđềuhòathuận.Đềnthờđượcbảotrì,tăngchúngđượckínhtrọng.PhậtkhôngnóivớivuaAjatasattumàgậtgùvớiAnanda.-Rathế,mộtxứmànhàvuavàdânchúngyêuthươngnhau,mọingườihòathuận,trongấmngoàiêm,thìhãycoichừng,chớcóđộngvàoxứấy.AjatasattudừngcuộchànhbinhsangVesalli.Nhàvuamêtín,xemlờibànngangcủaPhậtnhưmộtđiềmgởchứkhônghẳnlàvẫnngheralẽphải.GiờđâyDevadattabànmưugiếtPhật.Thànhcôngthìvuacũngloạibỏđượcmộtkẻngángtrởthamvọngchinhphạt.Nhưngvuakhôngtrựctiếpnhúngvào.ÔngtabảoDevadattađếngặpmộtviêncảnhvệ,cógìthìbànvớinhau.ChẳngmaysaunàyvụviệccóbịphátgiácthìchỉcóDevadattalàthủphạm.HàngngàyPhậtngồi thiền trênmột tảngđá lớnphẳngnhẵnnhưcáibàncờ tiên.NúiGridhrakuta.PhậtcũngbiếtcựuvươngBimbisarabịnhốttrongmộthangđáởtráinúibêncạnh.Ngườiđãnóivớiôngvuatrẻthachocha,nhưnglờilẽôngvàotaikẻngôngcuồngvàthùđịch.Ngườichỉcòn cách an lạc tọa thiền từ trên núi bên này. Phật ngồi thiền như đánh một tín hiệu cho cựu vươngBimbisarabigiambênkianguôilắngmọihậnthù,rađithanhthản.Độtngộtcómộtngườilínhxuấthiệnngaytrướcmặt.Vaiđeocungtên.Nganghônggiắtkiếm.ThảnghoặcvẫncónhữngtínđồbiếtPhậtngồitrênnàybènleolênthamvấnmộtsốviệc.Nhưngcũngnhưkhiđếntinhxá,khôngailênđâyvớivũkhí.Rấtcóthểđấylàmộtngườilínhlưuđồnởbiênthùy,vừavềđếnkinhthành,buộcngựaởchânnúimàlênđấythamvấnchuyệnriêngtưnàođó.Ngườilínhnàycòntrẻ.Ánhmắtcươngtrựcvươngnétsợhãi.Chàngtalạicònhơirunrẩynữa.Baonhiêu

tínđồlầnđầutiêndiệnkiếnPhậtcũngrunrẩy.Mãisauhọmớibìnhtâmtrởlại.LàmchongườiđốithoạibìnhtâmlàmộtnghệthuậtcủaPhật.-Lạigầnđâycon,đừngcósợ.Ngườimỉmcườikhíchlệ.ĐólàngườiđượcsaiđigiếtPhật.Đừngsợ.Ngườisắpsửabịgíếtlạianủingườiđếngiếtmình.Đừngsợ.Màchàngvệbinhđangsợthật.Viênđộitrưởngsaithìphảiylệnh,cònchàngvẫnbiếtgiếtmộthiềngiảlàtộitrờikhôngdungđấtkhôngtha.-Tabiếtconcóđiềumuốnhỏi.Biếtđếnđâutasẽgiảngchoconđếnđấy.Nàolạiđây.Conmuốncầugìchoriêngconphảikhông?Chàngvệbinhtầnngầntiếnlại.RồingồixuốngđốidiệnvớiPhật.-Thưa,conkhôngcầugìchoriêngcon.-VậychắclàconcầugìchothânhữuquyếnthuộchoặcchochamẹcủaconChàng vệ binh thú nhận hết. Một đám vệ binh được viên trưởng đội giao cho đến gặp Devadatta.DevadattalạisaihọđigiếtPhật.Trướckhichàngvệbinhquayxuốngnúi,Phậtbảo:-Đểtachỉchoconmộtđườngkhácquayvề.Ngườitakhôngnênquaylạiđườngcũ.Khôngnênquaylạiđườngcũ.Đấylàmộtchâmngôn.Nhưnglúcnàyđâycũnglàmộtgiảiphápthựctế.Phậtchỉchochàngvệbinhmộtlốimòntrongrừngrậmmàxuốngnúiởhướngkhác.Chànglàmtheo,bằngcáchấytránhđượcđổmáuchocảmộttrungđộivệbinh.KếhoạchmàDevadattavạchralàkhingườilínhgiếtxongPhật,quaytrởxuốngđếnmộtlốirẽthìcóhaingườilínhphụcsẵnnhảyragiếtanhta.Haingườinàysauđóbịbốnngườikhácgiếtởkhúcquanhcủaconđườngxuốngnúi,bốnngườibịtámngườikhácgiết.Kếtthúclàmườisáungườikhácgiếtchếttámngườibiếtrõâmmưukia.Xóasạchdấuvết.Ngườitakhôngnênquaylạiđườngcũ.Chàngvệbinhkiavừaxuốngnúimộtmìnhvừalẩmbẩm.Chàngbỏtrốnkhơikinhthành.Rốtcụckhôngaibịgiếtcả.Vụsáthạikhôngthanh.Devadattabàyramưukhác.Ôngtasaingườileolênđỉnhnúi.Từtrênấy,ngườitacóthểnhìnthấyPhậtngồithiềntrênmộttảngđáphẳngởbêndưới.Nhằmđúnghướng,đámlínhđẩymộttảngđá lớnxuống.Tảngđá lănxuốngsầmsầm.Chínhxác.Nhưngsắpđếnmục tiêu thìnóvaphảimộtmỏmđá.Vởlàmđôi.Haimảnhrơixuốnghaiphía.MộtvụnđávăngxuốnglàmPhậtbịthươngởchân.Vụmưusát thứbanhằmvàolúcPhậtđigiảngbài trongkinhthành.Devadattasaiđámvệbinhthântínchuốcrượumộtconvoichothậtsay.Thảvoira.Convoithẳnghướngđámcácnhàsưmàlaođến.Trâubòthảđầyđường.Đãcómộtsốnhàsưkhấtthựcbịtrâubòđiênhúcchết.Phậtvẫnnhắcnhởcácđệtửthậntrọngtrướcnhữnghiểmhọadogiasúcgâyra.Nhưngchưaaigặpphảivoisayrượubaogiờ.Convoinàybìnhthườngvốnhiềnlành.Nhưngngườisaycònđángsợnữalàthú.Cácnhàsưđangđithànhhàngbỗngnhiênrốiloạn.Tanhàngngũ.Khôngcònaibìnhtĩnhđượcnữa.Sưsãivàdânchúngbỏchạy.Chạyhết.ChỉcóPhậtđứnglại.ThêmmộtngườiđứnglạinữalàphụtáAnanda.Convoibừngbừnglaođến.Nhưngbỗngnhiênnódừnglại.ChỉcáchPhậtchừngchụcbước.KhoảngcáchvẫnđủchoPhậtvàAnandanhảytránh.Nhưngngườikhôngtránhmàvoicũngkhôngtiếnđếnnữa.Voibấtchợtphụchồitrigiác.Ngườitrongcơnsaycũngcólúcbấtchợtphụchồitrigiác.Hìnhnhưnónhậnrangườiđứngtrướcmặtnóvôhại.-Lạiđâynào,đừngsợ.Phậtcònnhẹnhàngbảonó.Đừngsợ.Nhưđãbảochàngvệbinhleolênđỉnhnúihômtrước.Convoidừnglạimộthồi.Nónhìnhaiconngườiđứngtrướcmặt.Nóthảvòixuốngnhưchào.Rồinóquaymìnhđitrởlạichuồng.

SavitriTanhiềulầnbáochogiáochủbiếtâmmưucủaDevadattanhằmhạiông.Ôngcườimànóicáicâuvẫnthườngnóivớicácđệtử:

-Câychuốihânhoanvìnótrổrabuồng.Câyquênmấtrằngkhibuôngquảchínthìcâysẽchết.

Cóvẻtựtintháiquá.Cóvẻcoithườnghiểmhọatháiquá.Khiôngđượcđưatừtrênnúixuốngrồivềbăngchânnghỉngơitạitinhxá,tacóđến.Tựnguyệnởlạichămsóc.Giàhếtcảrồi.Côcôngchúangàynàogiờđãđếnlụctuần.CôngtửYasa.

Cũng thế, chàng nay cũng làmột trưởng lão cao trọng, chàng vẫn thường xuyên lên lớp giảng bài.ChàngRaja,tứclàkhấtsĩAhimsakathìđãchết.NgườiđờikhôngquênhậnthùcũvớitêncướpAnguliMala.Họnhậnrachàngvàxúmlạiđánhchàngđếnchết.Mộtbuổi,sắpsửavàotinhxáthămnomgiáochủthìtađượctinởđấtnướcchồngtatừngcaitrị,luậtphápđãchínhthứccấmviệcđưavợgóalêngiànhỏatángcùngvớitửthicủachồng.Mọivụviệclâunayliênquanđếnviệchỏathiêuvợgóacũngđượcxóasổ.ChịJuhivàtaômlấynhaumàkhóc.Từnaychịemtađượcxóatội.Chấmdứttìnhtrạngbịtruynã.Phụvươngtaphảimấtbamươibảynămtrờiđểthamgiasửađổiluậtchonướcchưhầu,nhằmđặttậptụcmanrợkiarangoàivòngphápluật.Ngàibảotừnayngàicóthểthanhthảnnhắmmắtbấtcứlúcnào.Congáingàiđãđượcgiảiphóng.Giảiphóngkhỏivòngtruyđuổi.Sáuchụctuổiđầumớiđượctrởlạilàmcôngdântựdo.Juhivàtalàmmộtcáilễtạinhà.Cởibỏyphụcnamnhân.Từấyđànghoàngquấnsarimangtrangsứcđànbàrađường.Haingườiđànbàgiỏigianglàmăntrongngànhngânkhốxuyênquamấynước.Nhưnglâunayvẫnkhôngđượcmangdanhnữnhân.Giờthìchúngtacóthểvềthămlạicốhương,thămchamẹtađềuđãtócbạcdamồi.Làmlễxong,Juhibảo:-Chịcóviệctrọng,bâygiờmớinóiđượcvớicôngchúa.Tabảo:

-Chúngtavềthămlạicốhươngcáiđã.Cóviệcđấy.Chuyệncủachịđểkhiquaylạihàngnói.Haingườiđànbàlụctuầnbấylâukhôngphingựađượcnữa.Chúngtacómộtcỗxeriêngtứmã.Ngườiđánhxeriêngđãchuẩnbịngựaxesẵnsàng.Haichịemlênxevềlạikinhthànhquêhương.Chẳnglàtacũngmớiđượctinđạosưđanggầnđấtxatrời.Tamuốngặplạiconngườimộtđờiđãlàmhạingườikhác.Xemcáichếtcủaôngtacókhácvớingườiđờihaykhông.Bấylâutrongcảnhtrốntránhtruynã,baonhiêulầntamongđếnlúcnày.Tamongđượcthấyôngtachết.Chếtthậtđauđớn.Nhưvậymớithỏachobaođaukhổchúngtaphảichịu.Thìquảlàđạosưchếtkhôngthanhthản.Bịphếtruấtchứcquốcsư.Bịgiángxuốnglàmdânthường.Nhàcửatàisảnbịtịchthusungcông.Chỉcònđượcphépởmộtcănnhànhỏtrongrừng,khôngxatòalầucũcủaông ta.Đạo sư lúc nàyphải vứt bỏ thể diện để hành nghề chiêm tinh bói toán.Ngày trước khi còn lànguyênthủquốcgia,vịquốcsưngạomạnphảichọnngườimớixemtửvi.Phảilàbậcquyềnquý.Phảilắmcủanhiềutiền.Mànhữnglàsốcủaôngkhiấycũngnhiềuphầnđúng.Giờthấtsủng,lásốlậprathườnglànhiềuphầnsai.Baonhiêungườitráchmóc.Baonhiêungườitứcgiận.Baonhiêungườicămthù.Đãthếlạikhôngchừathóihuênhhoang.Xembóixemtửvichoaicũnglậplạicâuthánhcũngphảinhờđếnthầy.Ngựaquenđườngcũ.Vớiđámbìnhdâncũngcốnhồivàođầungườitarằngchamẹchẳngbằngthầy.Nghenhiềulầnaimàchịuđược.Ngườitachắtbóptừngđồngxulẻđểtrảchothầy,thầylạinóinăngngạongượcnhưthế.Thờigiangầnđâyđạosưlạiđổđốnra,điđâucũngkhoemìnhcóphépthầnthông.Nhữnglàsờtớitrăngsaonóichuyệnvớichưthiênvàngườicáccõikhác.Nhữnglàbiếnhóathànhngườikhác.Nhữnglàthăngthiênđộnthổnhưlặndướinước.Nhữnglàđixuyêntường.Mộtnhómngườiởphườnglòrèntin.Ngườitachungtiềnthànhmộtmónhaichụcthỏibạc.Bằngtiềnmuahaiconbòsữa.Thầybiểudiễnchohọxemhaiphépđơngiảnnhất:Đitrênnướcvàđixuyêntường.Nhữngphépsiêuphàmhơnthìđểvàomộtdịpkhác.Ngàythầylàquốcsưcaongạothìhaichụcthỏibạcthầynémchovàomặt.Nhưngcảnhngộbâygiờ,đócũnglàmộtgiatài.Trờirétcămcăm.Sươngmùbaynhưkhóitrênsông.Thầyvấnlạidảitócđuôichuột,đánhđộccáikhố,mồmniệmthầnchú,từtrênbờthầynhấcmộtchânbướclênmặtsông.Thầyđãmiêutảtrướclàsẽbướckhoanthaikhôngmộttiếngđộngtrênmặtnước.Cẳngchânđầutiênbướcxuống.tìmmộttiếng.Khôngthấygìnữa.Sươnglạnhvẫnbaymiênman.Mãi.Aicũngtưởngthầyđãsangđếnbờbênkia

rồi.Chờthầyđitrênmặtnướcquaytrởlạilàmtiếptròsau.Đúnglúcấythìcótiếngnướcđậpùmùm.Tiếngthầykêucứu.Thầykhôngbiếtbơi.Haichúthợrènphảilaoxuốngcứuthầylên.Thầylạnhtímtái.Runcầmcập.Bảymươilămtuổi,thờitiếtnàyphảingồitrongnhàấmáp.Ngườitalôithầyvàongồicạnhlòrènchoấmngườilại.Thầyđòilàmtiếptròđixuyêntường.Từtrongcănnhànàyđixuyênrangoàiđường.Điluôn.Thầyđòinhậnbọctiền,giắtvàocạpquầnxongrồixuyêntường.Rakhỏinhàlàđiluôn.Chỉcònvàingườitin.Nhưngcứđểthầylàm,ítracũngđượcmộttròvui.Thầylaovàotườngđếngiậpcảmặt.Thầyhúcliềnmấylầnnhưmộtcontrâusaymáu.Đếnlúcchoángđầungãlănramớithôi.Đượcmộtlúcngồichođỡchoáng,thầyđứngdậyđiềmnhiênravềkhôngchịutrảlạitiền.Đámthợrèntúmlấythầygiậtlạiđượcbọctiền.

-Chúngbayđiđôngchếtđông,đitâychếttây,lênmâyxuốngnướcđềuchết,mấthếtgầnxa,mấtnhàmấtcửa,ngườichửakhôngđẻ,ngườikhỏethànhtậtnguyền.Thầyrủa.Thếnàythìquálắm.Đámthợrènxúmlạiđánhchothầymộttrậnbòlêbòcàng.Mộtngườiđánhxebòthươngtình,nhặtlên,chởvềnémvàonhà.Đườngvàonhàđạosưlàconđườngđấtđigiữarừngxoàiumtùm.ChịJuhivàtaphảixuốngxe,đibộmộtđoạnmớivàođếnnhà.Conđườngđấtlầylộisautrậnmưa.Vàođếntrongnhàthìchântayquầnáolấmlemcả.

-Thầynhìnxemaiđếnthămthầyđâynày?Bàvợđạosưbảo.Bộxươngkhôđétnằmtrêngiươngquaynhìnta.Nhậnra.Mộtánhnhìnrấtvui.Thếthìcólẽôngchưanhậnra.Giữahailầngặpgỡlàmộthoànghậuhămbatuổilêngiànhỏatáng,bâygiờlàmộtbàsáumươituổi.Cóthểôngkhôngnhậnra.-Bàlấynướcchocôấyuống.

Đạosưbảo.Côấy.Nhưthểtacònlàthiếunữ.BàvợlấynướcchoJuhivàta.Luôntiện,bàđưavàotayđạosưmộtcốcnước.Ôngnhổmdậy,nhìncốcnướctrongtayrồilạinhìnvợ.Tứcgiận.-Bộcốcbằngvàngđâu.Saomụdámđưanướcchotatrongcáicốcđầygỉsắtnhưthếnày?

Bàvợđưamắtnhìnhaingườikhách.Cáinhìntuyệtvọng.Rồibàphântrần:-Thầylạilẫnrồiđấy.Thỉnhthoảnglêncơnlạinhắcđếncốcvàngchénbạcngàyxưa.Đạosưquậtcáicốcxuốngnềnđất:-Takhônglẫn.Kháchquýđếnnhàphảidùngchénquý.Tađịnhkhôngnóigì.Nhưngcâuhỏicứtựbậtra:-Thầycóbiếtaiđâykhôngmàbảolàkháchquý?Thầykhôngtrảlời.Lạingãngườixuốnggiường.Sauhànhđộngquậtchén,sinhlựcrútđimấtmộtphần,thầythởthoithópmộthồi.Khichúngtacùngtưởngthầyđãngủ,hoặcthầyđimấtrồithìthầycườikhúckhích.Cườimộtmình.Nóimộtmình.-CôngchúaSavitri.Bànóơi,cônàngnàyngàyxưalàmônsinh,mêtalắmmàkhôngđượcđấy.Laogiàđiên.Kềmiệnglỗmàcòndựngchuyện.Trướckhiđếnđây,takhônglườngđượclãoănnóiđếnmứcnày.Tưởngđâulãophảilồnglộnchửibới,nhổnướcbọt,đuổitarakhỏicửa.Dựnghẳnlênchuyệntamêlão.Nhưngmàkhôngaichấpngườiđanglâmchung.Thìnhlình.Thầytungchănbậtdậytrêngiường.Thầynhảyxuốngđất.Thầylaorangoàitrờilạnhnhặtmấysúccủi.Líuríuđôichânquayvào.Đốtmộtđốnglửagiữanhà.Nhảyvòngquanhđốnglửa.Hát.Cáitaycáichân,cáiquầncáiáo,gầnngườicóđạotránhlũcuồngđiên,ănnóihuyênthuyên,làthầytướngsố,ănmộtbữagiỗ,nóichuyệnngàyxưa.Mộtvũđiệumaquái.Râutócthầyxùcảlên.Runglắcngậpmặt.-Nóichuyệnngàyxưa,trờiđãđổmưa,takhôngmuốnchết.Takhôngmuốnchết.Đếnđóthìthầyđổvậtxuống.Nằmlịm.Bangườiđànbàphảikhiêngthầylêngiương.Bàvợđưabátthuốc,thầycứgạtra.Ta

phảithaybàcầmbátchothầyuống.Tabóntừngthìa,thầychịuuống.-Thiênhạnóiđúng.Tacóbaonhiêuhọctrò.Nhưnghọctrògiỏikhôngbaogiờvềthămthầycũ.Điềuđóthìphảicôngnhận.Tachưabaogiờlàmộtmônsinhgiỏi.Thầynóitronghơithởkhòkhè:-Thầnlinhđangchứnggiámcholờitrăngtrốicủata.Mộtđờitanhiềulầmlạc.Thầydừnglại.Lâu.Nhưlàkhôngthểnóitiếpđượcnữa.-Takhôngxứngđượchỏatángchovềcốttrời.Tachết,cácngườiphảikéoxáctađikhắpkinhthànhrồiquăngđichoquạrỉa.-Thầyđừngnớigở.Thầynóilạiđi.Bàvợthầybậtlênkinhhoảng.Bàlaylắcchothấytỉnhlạiđểnóilại.Nhưngđạosưđãchết.Cácvịgiáosĩtinvàonhữnglờiđãđượcthầnlinhchứnggiám.Khôngthểrútlạiđược.Biếtlàmsaobâygiờ?Nhưvậycónghĩalàchúngtaphảithựchiệnlờitrăngtrôicủađạosư.Khôngmộtmônsinhnàocómặt.Kểcảnhữngkẻtừngđượcthầychođiểmcao,đượckhenlàhọctrògiỏi.Kểcảnhữngkẻtừngxunịnhlàmlaocôngphụcdịchchothầy.Chỉcóta.Thôithìtaphảigánhvác.Tabảobàvợđạosưcứlàmtheota.Bangườiđànbàvàngườixàíchđánhxeđưaxácđạosưrabãihỏatángbênsông.-Chúngtaphảilàmđúngnhưlờitrăngtrốicủaôngấy.Bàvợnhắc.-Tađanglàmđúngnhưlờicủathầy.Tabảo.Tabỏtiềnmuacủimuadầu.Thuêngườixếpcủisửasoạngiànhỏatáng.Thuêthêmmộtônggiáosĩđếnlàmmọithủtục.Trướctiêntanhờgiáosĩvẽlênmặtcátmộtcáibảnđồkinhthành.Cóbảnđồrồi,tathuêmấyngườiphuhỏatángbuộcđạosưlại.Chínhhọlạiđượctayêucầukéocáixácấyđiquađilạimấyvòngtrênhìnhcáibảnđồ.Chỉdămbavònglàxóahếthìnhbảnđồkinhthànhtrênmặtcát.XácđạosưđãđượckéomấyvòngquakinhthànhLúcấy,thủtụchỏatángmớibắtđầu.

ĐứcPhậtChiếntrậngiữahaivươngquốcnổraởgầnVaranasi.Chỉtrongmộtthờigianngắn,quâncủatânvươngAjatasattuđãđuổi quân củađại vươngPasenadi tháo chạy tán loạn.Ôngcháuđuổiđượcôngbác.Kẻngôngcuồngbấtchínhthắngngườichânchính.NghetinvuaPasenadibạitrận,Phậtlấyngayđólàmbàigiảngtạigiảngđườngcủatinhxá.Thiệnthắngác,chínhthắngtà,đólàquyluật.Nhưngcuộcđờikhôngphảibaogiờcũngtheoquyluật.Chiếnthắngcònlànhờởnỗlựccủaconngườivànhờcảtrờiđất.CuộcchiếnxảyralàdovuaPasenadimuốndạychoôngcháumớilênngôimộtbàihọc.Pasenadivẫncònđauđớnvềcáichếtcủangườiemgáivàngườiemrể.Kẻmới lênngôiởvươngquốcMagadha là thủphạmgiếtchamẹhắn.Bácphảidạycháuchứkhôngthìchẳngcòntrờiđấtnào.BáclạilàđạivươngcủavươngquốcKosalahùngmạnhsốmột.PasenadinhớrakhiemgáiôngvềlàmvợvuaBimbisara,nàngcómangtheocủahồimônlàtiềnthuếlợitứchàngnămcủamộtngôilàng.CáilàngấyởgầnthànhVaranasitrongvươngquốccủaông.Hàngnămlàngvẫnphảinộpthuếsanglánggiềngchohoànghậu.Naythìhoànghậulẫnđạivươngđềuđãchếtđượcmộtnăm,làngvẫnphảinộpthuếtheotrátđòicủavuamới.Khôngđược.ĐạivươngPasenadichodừngchuyệnnộpthuếlại.NgàigửithôngcáosangchoAjatasattu.Kểtừnaythuếlợitứccủalànglạitrảvềchochínhquyềnbảnđịa.Ngườinhậnhồimônđãchếtthìhồimôntrảvềchủcũ.Pasenadiđiềuquânđếnlấylạingôilàng.VuaAjatasattuxétantờthôngcáo.

-Lãogiàlẩmcẩmrồi.Chínhtasẽdạycholãomộtbàihọc.

Vịtânvươngtứctốcđiềuđộngbinhmã,kéoquânsangvươngquốccủaôngbácđểchiếmlạingôilàng.Hơnmộtnămlênngôivua,ôngtađãtổchứclạiquânđội, tăngcườngngânsáchquânsựráoriếthuấnluyện.Quânđộitrởnênhùngmạnh,cókhảnăngchinhphạtngoạibangvàbànhtrướngảnhhưởng.Quânđộiđangchưacóđiềukiệntậpdượtthìgặpngaythờicơnày.Ngaytrậnđầu,họđãthắng.QuâncủavuaPasenadiphảitháochạytrởvềkinhđôSavatthi.Thêmhaitrậnnữaôngvuabácquaylạiđánhvàolàng.Cảhailầnđềubịôngvuacháuđánhđuổi.Trậnthứtư.Quâncủaôngvuabácbàymộtthếtrậnkhác.Họphụckích trongcánh rừngởhaiphíacủamột thảonguyên.Mộtđộiquânđánhvào làng.Chiếnđấu rấthăng,nhưngkhôngcôngphánổi.Gầntrưa,độiquânlạiphảirútchạynhưbalầntrước.Quâncủaôngcháuđuổitheo,quyếtdiệtbằnghết,xemnhưđâylàtrậnkếtliễu.Rađếnthảonguyênthìđộiquânôngbácmấthútvàocánhrừngởhaibên.Đuổitheobằngđược.Quâncủaôngcháutheovàobìarừngthìgặpngaybứctườngcủađộitượngbinhphụcsẵn.Mấytrăm.thớtvoichiến.Cảvạnlínhchiến.Kỳbinhcủaôngcháurốiloạn.Lũngựađốiđầuvớivoithìnhảydựnglêntrênhaichânsauhấtkỳbinhxuốngđấtmàquayđầubỏchạy.Đoàntượngbinhtừhaiphíakhépchặtquâncủaôngcháuvàogiữa.

Ôngvuacháubịbắtsống.Bịgiảivềtrướcmặtôngbác.MộtlầnnữaAjarasattulạiđượcthamạng.Lẩntrướcđượcvuachathachotộigiếtvua.Lầnnàyôngbácthachotộigâychiếnláoxược.Trướctriềuthầncủacảhaiđạivươngquốchùngmạnhnhất,vuaAjatasattuphảituyênthệ:

-TrẫmthềtrướcThầnLửaAgni,trướccácvịthẩntrêntrời,từnayvềsaukhôngbaogiờgâychiếnvớivươngquốcKosala,giữtìnhhòahiếulânbang,giữtìnhgiađìnhhòahợp.Lờituyênthệcóthầnlinhchứnggiámlàlờithiêng.Hiệpướchòabìnhđượckýkết.MộttrongnhữngđiềukhoảncủahiệpướclàvuaPasenadigảcôngchúaVajirachoôngvuacháu.Khoảnhồimônmàcôngchúađượcmangvềnhàchồng là thuế lợi tức thu từchínhngôilàngmàhaibênmớiđánhnhauđểtranhchấp.TrởvềkinhđôRajagaha,ôngvuacháugửisangtặngôngvuabácmộttấmhoàngbàobằnglụacótrangđiểmvàngngọc.Tìnhhòahiếuđãtrởlạigiữahaivươngquốc.SavitriSaulễhỏatángđạosư,trởvềthànhRajagaha,chịJuhimớitrìnhbày:

-NhiềunămrồitađãmuốnquyyPhậtpháp.Nhưngtakhôngthểbỏcôngchúalạimộtmìnhtrongcảnhtrốntránhtruynã.Naythìchịemtarađượctựdo.Xincôngchúachophéptađi.

Đâychắchẳnlàđiềubấtngờcuốicùngcủađờita.Lầnlượttừngngườiđànôngđếnrồiđi.Đihết.Rồingườiđànbàduynhấtcũngbỏđinốt.Juhimàcũngbỏđilàkhéptrọnmộtcuộcđờicôđộc.Tacôđộc,chứđâuphảichị.Mấychụcnămđiđâucũngcónhau.Sốngcảitrangẩnmình.Chạytrốnhếttừkinhthànhnàysangkinhthànhkhác.Nođóicónhau,buồnvuicónhau,hiểmnguycứunhau.Mấychụcnămsónggióthìchẳnglàmsao.Giờyênlànhthìchịbỏta.Lẽralúcnàychịemđượcyênhưởngtuổigià,baonhiêutàisảnlàmăngomgópđượcđemrachunghưởngmớiphải.-Chịbỏđinốttabiếtsốngvớiaiđây?Tachỉhỏi,khôngragiọngngăncản.-Tinhxácácsưnữcũngchẳngxa,hàngngàycôngchúacóthểđếnthămta.Thỉnhthoảngtacũngcóthểvềthămcôngchúa.Juhibuồn,nhưngcũngkhônggiấuđượcgiọngđãquyết.-Gầnthìgầnvậy,nhưngcũnglàkhoảngcáchgiữađạovàđời,chịơi.-Côngchúanày,ngườiđờiđaukhổvìthíchquyềnsởhữu,yêumếnmộtcáigìlàthíchràngbuộcvàođó.Gỡđượcrakhỏimọiràngbuộcvàsởhữulàđượcgiảithoát.ChịnóinhưlàĐấngGiácNgộcủachịvậy.-TừlâutađãtựcoilàkhấtsĩtronggiáohộicủaNgười.Chỉcònchờđếnlúcnàynữathôi.Xincôngchúađừngnặnglòngđểtađượcnhẹbước.

Tatựbảokhôngđượckhóc.Nhưngnướcmắtcứtựnhiêntràora.Ngườigià.Đãđếntuổichỉmộtviệckìmnénmàcũngkhônglàmnổi.Lâunayhaichịemthỉnhthoảngvẫnđếncáctinhxá.Đichung.Bànbạcthờisự.Gỡrốiriêngtưchonhau.

Luậnđàmlýthuyết.Nhưlàhộiđoànhộiquángiảitríchiasẻ.Tatừbụngtasuyrabụngngười.TatưởngchịJuhicũngchỉmộtmụcđíchnhưta.HóarachịđãtiếpxúcvớibàtrưởnggiáođoànsưnữPajapatitừdămbảynămtrước,khibàcònsống.BàchấpnhậnthỉnhcầuquyycủaJuhi.Bàcũngưngthuậnchừngnàochịloxongchotathìquyycũngđược.Đườngđếnchânlýkhôngbaogiờquámuộn.BàPajapatitiếpnhậnJuhibằngcảmthôngnhưchínhđờibà.Làdìruộtcủagiáochủ,lạiphảisớmthaychịruộtlàmkếmẫuchohoàngtửSiddhattha,bàcònhơnngườimangnặngđẻđau.NgàySiddhatthanổidanhlànhàđạihiềntriếtvềthămlạiquêhương,bàđãxingianhậpgiáođoàn.Giáochủkhôngcho.Giáohộicủangườichưasẳnsanglậpgiáođoànkhấtsĩnữ.Hầuhếtnamnhântrongthànhdềugianhậpgiáohộihoặc xin làm cư sĩ tại gia.Đến cả con traiRahula của giáo chủ cũng được chấp nhận.Nữ thì không.NguyệnvọngcủabàvànàngYasodharavợgiáochủtạmthờichưađượcđápứng.Khigiáochủrờiđi,bàPajapatiđi theo.Bàdẫnđầumộtđoànphụnữmuốnxuấtgiađisuốtmộtquảngđườngdài.Họcũngcạotóc,mặcáocàsa,đichântrầntrênnhữngconđườngbụiđất.ĐếnthànhVesali,bàgặptôngiảAnanda.Bàvừakhócvừanhờthuyếtphụcthemgiáochủ.Anandalàmộtbậcthuyếtphụctàigiỏi.Ngàinêuvấnđếravớigiáochủ.Giáochủphảithừanhậnphụnữcóthểchứngquảthànhđạo.NgườiđãtừngnóivớiđạivươngPasenadikhihoànghậusinhcongáirằngmộtnữnhâncònđángquýhơnnamtử,nếunhưnữnhângiỏigiangđứchạnh,thờchakínhmẹ,tônkínhchồngcùnggiađìnhchồng.

-NàyAnanda,nữnhâncóđủđiềukiệnthànhngườihọcrộngtàicao.Nhiềunữnhâncònhơncảnamnhivềlòngnhântừvàđứchysinhnữa.-ĐatạĐấngGiácNgộ.ĐệtửtinrằngkếmẫuPajapaticủaNgườisẽquảnlýtốtgiáođoànsưnữ.Giáochủtrầmngâmhồilâu.Ngườinghĩvềơnnghĩavớibàdì,đồngthờilàkếmẫu.BàtừngđaunhưđứttừngkhúcruộtkhiSiddhatthabỏnhàđitìmchânlý.Baonhiêunămtrờilolắngkiếmtìm.Baonhiêunướcmắtđãđổkhicótinđồnchàngđãchếtởđâuđó.Nhưngđờigiảngđạothuộcvềchínhpháp,giáochủkhôngcònlàcủariêngmộtsựràngbuộcnào.Quyếtđịnhrồi,giáochủvẫnbảoAnanda:-Nếugiáohộikhôngcónữgiớixuấtgia,chínhphápcóthểtồntạimộtnghìnnăm.Nhưngnaycónữgiớiđượcphépxuấtgia,giáohộisẽkhôngbềnvữngđượcnhưvậy,chínhphápsẽchỉtồntạinămtrămnămmàthôi.-XinĐấngGiácNgộgiảngchorõhơn.-Nhữnggiađìnhcónhiềunữgiớimàítnamnhândễtrởthànhnạnnhânchobọntrộmcướptàisản.Giốngnhưvậylàgiáohộicónữgiớixuấtgia.GiáođoànnữkhấtsĩcủabàPajapatimởrộngnhanhchóng.Phậttỏrahàilòngvớicáchquảnlýcủacáctrưởnglãolànữnhân.Ngườixinxuấtgiangàycàngđông,phầnlớnlànữnhânthuộcnhữngđẳngcấpvõtướng,thươngnhânvàthợthủcông.BâygiờđếnJuhicủata.Chiataygiữađạovàđờimàbaonhiêunướcmắt.Thếmàngườitavẫnbảoconđườngnốigiữađạovàđờichỉlàmộtquãngngắn.Thếmàbaonhiêugiađìnhđãkhócthankhiconcáihọquyy.Ngườihiểubiếtgọiđólàvôminh,làthiểncận.Giờthìtađanggỡkhôngracáivôminhthiểncậnấy.-Phầntàisảncôngchúachota,tasẽgửihếtvàogiáohội.Từnaytakhôngcầngìchotanữa.Đóithìkhấtthực.Rétthìthíchủchoy.Juhidặn.-Chịkhôngcầnthêmgìnữahaysao?-Từnaynếucólúcnàocôngchúathươngta,muốnchotacáigì,côngchúacứgửihếtvàolàmphúcchothiênhạ.Tacũngcóphầnởtrongấy.Côngchúa.Ngàycuốicùngchịvẫngọitalàcôngchúa.Saumấynămtalấychồng,thoátrarồi,chịvẫngọitalàcôngchúa.Chịkhônggọitalàhoànghậu.Dườngnhưtiếnghoànghậuchịkhôngchấpnhận.Quãngđờilấychồnguámcủatachịcũngmuốnquên.Chisợtiếnghoànghậulàmtổnthươngta.Giờđâyđãlàchịem,ngàyrađichịvẫngọitalàcôngchúa.

**Sángsáng,chàngtraibánsữatươimangbìnhsữađếnđổilấybìnhcạncủangàyhômtrước.Baogiờchàngcũngdừngởnhàtalâuhơnthườnglệ.Lúcấytachưamởcửahàng.Khôngcókháchkhứagì.Chàngtraithămhỏisứckhỏe.Tabảochàngxoabóp.Toàn thân.Bàgiàcóhơihướmtrai trẻsẽkéodàisinh lực.Thiênhạbảovậy.Tacũngnóivớianhchàngnhưvậy.Chẳngbiếtcótin,nhưngchàngcũngcầnmẫnlàm.Tatrảchochànggấpnămlầntiềnmuasữa.Tốitối,tacómộtchàngtraikhác.Ngườinàykhôngbiếtxoabóp.Chàngchỉcóviệcnằmômta,vỗvềchotangủ.Vuachúacócáctìthiếpnontơômấpchongủ.Sứcsốngcủacácnànglàmchocácngàitrườngthọ.Sứctraicủacácchànglàmchotatrườngthọ.ChàngtrainàyngườiVaranasi.Traitrángvùngấyhễphonglưulàphongtình.Chàngđếnđâylậpnghiệptrongngànhngânhàng.Cóbạncũgiới thiệuđến ta.Tachochàngở lại.Cóchỗởchỗăn.Cóhướngdẫngiới thiệukháchhàng.Còngìbằng.Chàngcũng thíchômấpvỗvề ta.Đêmđêm.Chàng làmviệcấyhàohứng tựnguyện,khôngvụlợi.Chàngthươngnhântrẻthíchgiaoduvớigiớithượnglưu.Mộttốichàngbảomớinghetincómộtkỹnữngàymaimởtiệcởvườnmậnhồngđào.Vuaquanđềudự.NghenóiĐấngGiácNgộcũngnhậnlờiđến.Mộtdịphiếmcóđểtăngcườnggiaodu.Chàngnóivớivẻthèmước.Sánghômsau,tahỏiramớibiếtkỹnữtênlàUsa.NàngUsabắcbậcdiễmlệngàytrướcởthànhVaranasi.NàngđãmuavườndoiởđâytừlâubâygiờmuốnhiếntặngchoĐứcPhật.TakhôngphảilàPhậttử,takhôngbaogiờgọiSiddhatthavàĐứcPhậthoặcĐấngGiácNgộ,đấylàcáchngườiđờigọimàthôi.NàngUsabâygiờphảigọilàbà.Bàcỡngangtuổita.Mỹnhânkhicaotuổivẫnđằmthắm.Nétđẹpxưakhôngphainhạtmàđậmđàtônlên.Vườndoicủabàrộngmênhmông,đichohếtdễchừngphảimấtnửangàytrời.Quankháchravàotấpnập.Đámcavũnhạccônghátmúatưngbừng.Rượuđổtrànly.Thứcănbánhngọtkhôngngơitiếpđến.Đồănmặnchongườiđời.Đồănchaychongườiđạo.Khôngthiếuthứgì.Takhoáctaychàngthươngnhânđigiớithiệuvớicácquankhách.Mớinhìnaicũngnghĩlàbàvớicháu.Hoặclàmẹvớiconút.Nghĩsaomặclòng,miễnlàtagiúpchàngthõanguyệnăntiệclàmquen.Lợithếcủaviệcđivớimộtbàgiàlànhưvậy.Giữacảtrămquankhách,tatìmđượctrưởnglãoYasa.Saulầnbịtalôikéophágiới,chàngxinđượcquyytrởlạigắngcôngtuhọc.Rồicũngthànhmộtbậctrưởnglão.Hồiấynhờcónhữngngườiphágiớinhưchàng,giáohộimớibổsungđiềuluậtđốivớităngsĩphạmtộitàdâmphágiới.Yasavàtagặplạinhauvuivẻ.Vuivẻnhắclạichuyệncũ.ChàngtraiđicùngtacũnglàngườiVaranasiđồnghươngtrưởnglão.Haingườiđànônghaithếhệdínhvớimộtngườiđànbà.Mộtngườikểchuyệnxưa.Mộtngườikểchuyệnnay.Xemnhưđóchỉlàchuyệnthườngtìnhởđời.RồitakéotrưởnglãođếndiệnkiếnkỹnữUsa.Mỹnhângặplạicôngtử.-Bàcócònnhớchăng?Tahỏi.-CôngtửYasađâychứcònai.TacóngherằngngàiđãquyyPhật,nhưngkhôngnghĩđượcgặpngàihômnay.Usathựcsựbấtngờ.-Mỹnhâncónhớaiđâykhông?ĐếnlượtYasachỉtayvàotamàhỏiUsa.Usanhìnta.Chắclàkhónhậnrađấy.Đêmấytađộikhănxếpđànông.Tađeorâu.Bâygiờtalàđànbà.Mộtbàgià.TathấyđểlâuchoUsađoánthìthậtbấttiện,tahátkhekhẻ:NúixaxaNướcthubaChànghãyđiđiMậtlạynàyxinchàngnhậnChomộtđờibiệtlyUsacàngbốirối.Trínhớtuổigià.Vảlạiđờibàcólẻđãhátkhôngbiếtbaonhiềulầnbàicaấy.Vớibao

nhiêuchàngtrai.Thếlàtaphảinhắcđếnnhữngchuyệnkhác.ĐêmấytađượcquyềnởlạiuốngtràquađêmvớinàngUsa.RồichàngYasaquaylạicứuta.Chàngbảotalàcậuemhọbịngãngựa,bịcànhcâyxuyênquachỗhiểmcủađànông.-Trờiđấtơi.Cónhữngsựthậtmàđếnhếtđờimớisángtỏ.Usaômlấytamànói.-Chàngtraingàyấyđâythậtsao?Usahỏilại.Hômấychúngtađãthứcuốngtràthâuđêmsuốtsang.Cảmthươngchonhau.Haingườiđànôngvàmộtngườiđànbà.Giờthìhóarahaingườiđànbàmộtngườiđànông.Phầnchínhcủabữatiệc,Usatuyênbốlàmlễhiếntặngvườndoichogiáohội.Bàrótnướcxuốnghàilòngbàntaycủagiáochủ.Nướctrànquahaibàntaykhumlại,rơixuốngmộtcáibátbằngvàng.Pháobôngpháohoanổđùngđùngsángrựccảkhuvườn.Tiếngreohò.Tiếngtrốngtiếngchiêngrộnrã.Quankháchnắmtaynhaunhảymúa.Vuibấttận.Khitròvuitạmlắng,Usalạitừđâuđóphíatrongnhàbướcra.KhôngcònlàbàUsathíchủ.Bàđãcắttóccạođầu.Mìnhkhoácyvàng.-Kểtừnaytaxingianhậpgiáođoánsưnữ,TađãđượcPhậtchấpthuậnthọlễ.BàquỳxuốngdướichânPhật.TrưởnglãoYasavàcácnhàsưđứngsaulưngngười.Usatuyênthệ.BuddhamSaranamGacchami.DhammamSaranamGacchami.SanghamSaranamGacchami.Cảtăngđoànvàcáctínđồhòatheovangrền::ĐệtửnươngtựaPhật.ĐệtửnươngtựaPháp.ĐệtửnươngtựaTăng.Khôngmộttiếngreohònhưlàmlễcúngdường.Mộtsựimlặngtônnghiêmtrùmkhắp.Ngherõtiếnggióthổiàoàoquàvườncây.Lắngthìngheđượccảtiếngđêm.Rấtsâu.

ĐứcPhậtĐạivươngPasenadiduhànhquanướccộnghòaSakya.Ngàivẫnthườngxuyêncôngduđếncácnướcchưhầu.Lúcnàyvuađãbảymươisáutuổi.BằngtuổiPhật.ĐếncộnghòaSakya,vuađượcbiếtPhậtcũngmớiđếnngụtạithiềnviệntrongmộtthịtrấn.Thậtlàmộtsựtìnhcờ.Haingườibạntâmđắc.MộtgiáochủvàmộtPhậttửgia.VuabènlệnhchođoàntùytùngquayngựatìmđếnthiềnviệngặpPhậttrước.Vuaxuốngxetrướccổngthiềnviện.Ngàitháovươngmiện.Gỡcảthanhbảokiếmđeobênhông.Cảhaivậtbáu,ngàitraochođạitướnggiữ.-NếuđạitướngcũngmuốnvàovấnanPhậtngàicóthểgửitướngkhácgiữgiúpmàvào

VuabảođạitướngKarayana.-Đatạ,thầngửilờithămPhật.Thầnxinđứngđâychochutoàn.Đạitướnglàtổngchỉhuyquânđội.Ôngtagiữnghiêmquânlệnh.Khôngcònvũkhílẫnđấuhiệucủavươngquyềntrênngười,PasenadibấygiờmớibướcquacổngtinhxávàogặpPhật.VuakhôngngờrằngsaukhiNgàibướcchânvàothiềnviện,ởbênngoàikiađãbắtđầumộtâmmưulậtđổ.KhicònlàmônsinhởViệnĐạihọcTakkasila,vuaPasenadicómộtngườibạnthânthiếtlàBandhula.Đólàmộtchàngtraitrungthựcvàgiỏigiangkhoaquânsự.Lênngôiđạivương,Pasenadinhớngayđếnngườibạncũ.VuachomờiBandhulađến,phonglàmđạitướngtổngchỉhuyquânđội.Mốiquanhệvuatôibạnbètưởngkhôngcógìhòahợphơn.PasenadiđôikhivẫnthanvớiPhậtrằngmìnhchánnảntrướcviệctriềuchính.Tínhtìnhưasuyngẫm,thíchnghiêncứucáctriếtthuyếtthựcracócảntrởviệccẩmquyền.Khôngưanhữngđiềudốitrámưumẹolừalọc,nhưngvuangàyngàyphảichủtọanhữngphiêntòa.Lúcấyvuaphảigắnggồngmìnhđểkhỏitỏrauể

oảihoặcđểkiềmchếcơnphẫnnộ.Vuachỉmuốnmauchóngkết thúccôngviệc, trởvềđắmchìmvàonhữngtrangsáchthánhhiền.Cũngvìphảinghequánhiềuđiềuvukhốngxúcxiểmcủaquầnthần,nhiềukhiPasenaditrởnênđanghi.Thậmchívualuônluônngờvựcxungquanhmìnhchỗnàocũngđầyâmmưu.Chuyệnkhủngkhiếpnhấtđãxảyravàomộtthờiđiểmnhưvậy.Cóngườipháthiệnramộtkhovũkhíbímậtởgầnhoàngcung.MộtđạithầnquảquyếtrằngđólàbằngchứngđạitướngBandhulasửasoạnquânbinhgiànhngôivua.Soátxétlạithìthấygầnđâyđạitướngcónhiềuhànhviđángngờthật.Đạitướnglúcấyđangcùngmấyngườicontraiđidẹpgiặccỏởbiêngiới.VuaPasenadilậptứcchớpthờicơ.Ngàichongườiđemmậtlệnhđếnchophótướngđangtháptùngđạitướngởnơibiênải.Nửađêm,phótướngchoquânvào trại cắtđầuđại tướngcùngmấyngườicon trai.Tin tứcđưavềhoàngcung làđạitướngchếttrận.Nhưngítngườitin.Khônglâusau,tínhbáobắtđượckẻxúcxiểmtronglúchắnđangmưuphản.Chínhhắnmuốndùngtayvuagiếttướngđểlàmsuyyếuquânđội.Sauđóthìhắnmớiratay.ĐạitướngBandhulađượcminhoanthìđãchếtoan.-Đệtửđãmắcsailầmnghiêmtrọng.ĐệtửxinĐángGiácNgộcầusiêucholinhhồnngườibạn.ĐệtửsẽđưacháucủaBandhulalênlàmđạitướngthaychoôngbácđãchết.VuaPasenditìmđếnthổlộhếtvớiPhật.-Mọiviệcđềuphảicẩntrọng.Ngaycảsámhốicũngphảicẩntrọng.Phậtnhắc.Khônglâusau,vuaPasenadiphongchứcđạitướngtổngchỉhuyquânđộichoKarayana,cháugọicốđạitướngbằngbác.ThờicơđếnkhiđạitướngKarayanađứngchờvuatrướccổngthiềnviện.Ôngtađanggiữtrongtayhaidấuhiệuvươngquyềnquantrọngnhấtlàvươngmiệnvàbảokiếm.Ôngtarunngười,khôngngờviệcrửahậnchongườibáclạidễdàngđếnthế.Nhưngkhôngvộivàng.Ôngtađiquađilạitrướccổngthiềnviệnsuytínhmêmải.-Chẳnghayđạitướngcócầnnghỉngơi?Đểthiếpbảotùytùngthuxếp?Mộtnữtìcủavuahỏi.Nàngthấyđạitướnghơikháclạ.Đạitướnggiậtmình:-Takhôngcầnnghỉ.À,phảirồi,tacầnphảiđi.Ôngralệnhđểlạimộtconngựa,dặnngườinữtìởlạitrôngcoiconngựađangbuộctrướccổngthiềnviện.Nàngphảiởđấymàchờvuara.Rồiôngtakéotoànbộđoàntùytùngtứckhắctháptùngxagiátrởvềkinhđô.Giữatriềuđình,mộtcáilễphongvươngcấptốcđượctổchức.Cóđủtếsưvàcácđạithần.ĐạitướnggắnvươngmiệnlênđầuhoàngtửVidudabha.Thànhkínhtraokiếmbáu.HoàngtửVidudabhatrởthànhđạivươngcủavươngquốcKosala.Lâunayhoàngtửvẫnnónglòngnhòmngóngôivuamàchưacóthờicơ.ĐạivươngPasenadiđàmđạođượcdịpôncố tri tân.Baonhiêu triết thuyếtđượcđưarabànbạc.BaonhiêuchuyệnnhàvuacầnxinýkiếncủaPhật.Chỉcómộtvấnđềkhôngthểxinýkiếnđượclàchuyệnđangdiễnrangoàicổngkia.Lúcrađếnngoàicổngvàgặpngườitìnữđứngchờbênconngựa,vuaPasenadihiểungay.Xagiácủavuakhôngcònchờởđónữa.Khôngcònvươngmiện.Khôngcònkiếmbáu.Mộtôngvuamấtdấuhiệuvươngquyềnkhôngcònlàôngvua.VuađịnhchạytrởvàonươngnáuPhậtvàngheýkiếncủaNgười.Nhưngđoạtlạivươngquyềnkhôngthểdungcáctriếtthuyết.Phảidungbiệnphápquânsự.NhàvualeolênconngựaphivềphíakinhđôRajagahacủaôngvuacháu.Cầuviện.VuaAjatasattusẽnghelờiôngbámàđemquânsangchinhphạt.ChỉcóthểphếtruấtVidudabhabằngcáchduynhấtấy.Đisuốtngàytrongnắngvàgióbụi.Ôngvuabảymươisáutuổidồnsứckiệtcùngphingựa.Lâulắmrồingàikhôngphảiphingựanhưthếnày.NgàiđếnRajagahakhi trờiđã tối.Cửabắc thànhđãđóng.Ngàivòngsangmấycửakhác.Cũngđóngcả.Thậmchíngàikhôngcònđủsứcđểtrượtxuốngkhỏilưngngựa.Vuaphảibuôngtấmthânphụcphịchxuốngđất.Từđóbòvàomộttúplềuởbênngoàitườngthành.Nằm

vậtra.Hìnhảnhcuốicùngngàithấylàmộtconmèohoang.Conmèogiàkhôngtìmđượcchỗnàotrúquađêmthìgặpnhàvuanằmđây.Conmèoxơxácrúcvàolòngngàitìmhơiấm.Ngàirunbầnbật.Nócũngrunbầnbật.Cảhaicứthếnươngvàonhautựavàonhau.Hơiấmcủangàikhôngđủchonó.Nhiệtdươngtíchtrongcơthểnócũngkhôngđủtruyềnthêmsinhlựcchongài.Chođếnnửađêm,conmèobỗngngaomộttiếng,nhảyvọtrakhỏilòngngài.Nógiậtmình.Mộtluồnghơilạnhbuốtđộtngộtphóngratừthithểnhàvua.Sauđóthìđêmlạnhtriềnmiên,khôngtìmđâuramộthơiấmnữa.

**BộtộcThíchCacủaPhậtbịtànsát.ToànbộkinhđôKapilavatthubịxóasổ.SaukhivuaPasenadi

bănghà,hoàngtửVidudabhamớilênngôiđãmấylầnđịnhđemquânsangbáothùnướccộnghòaSakya.Phậtphảimấylầnxinnhàvuathamạngchodânchúng.Tộiainấychịu,saolạicứphảidiệttrừcảmộtbộtộcvôtội?VuaVidudabhanểlờihiềntriết.Cuộcchinhphạtđượchoãnlại.Hoãnmấylần.Chođếnkhihậnthùnhứcnhốiphábungra,nhàvuakhôngdừngđượcnữa.NguyêncớcủahậnthùlạiởngaytrongsựrađờicủavuaVidudabha.Ngàytrước,đểnốitínhgiaohảovớinướcchưhầuSakya,vuaPasenadiđềxuấtnướcnàygửimộtthiếunữsangđể làmhoànghậu.Thôngthườngcácnướclânbangvẫnchọnmộtnàngcôngchúadòngdõi.Nàngphảihoàntoànlàngườiđẳngcấpvõtướngtrongtriềuđình.Hoàntoàn.Thuầnchủng.Phảinhấnmạnhnhưvậyvìthuầnchủngcaoquý.NànglàcongiácủahoàngtửMahanamavớimộttìthiếp.NhưngtriềuđìnhSakyakhônghềtiếtlộviệcnày.Thiếunữlênngôihoànghậu.BàsinhchovuaPasenadimộtcontrailàVidudabha.Hoàngtửthừahưởngnhansắccủamìnhvàsự thôngminhsáng lángcủangườicha.Nhưngcómộtđiềumàsuốt thời thơấu,hoàngtửcũnglụclọiquàtếtvàhỏimẹmộtcâu:-Thưamẫuhậu,saoconcóquàcủaôngnộibànội,cóquàcủaôngngoạimàkhôngcóquàcủabàngoại?

Bịhỏimãi,mộtlầnhoànghậuphảinóidối:-Bàngoạiconkhôngcònnữa.Từđóhoàngtửbéconkhôngthắcmắc.NướccộnghòaSakyacũnggiấukínchuyệnnày.Lộrathìđólàcảmộtsựbángbổvớivươngtriềulánggiềng.Chođếnkhihoàngtửlớnlên.Chàngvềthămquêngoại.Gặpôngngoạilàmộthoàngtử.Gặphọhàngthânthích.Trongmộtbữatiệc,mộtbàtiểuthưconquankhenhoàngtửgiỏitraiđẹpđẽ.Thuậnmiệng,bàgiàhỏi:-Bàngoạiđãlàmbánhsữachohoàngtửănchưa?Bàlàngườilàmbánhsữangonnhấttrongkinhthànhđó.Hoàngtửkhôngmuốnnóilàbàtiểuthưđãnhầm:-Conđãănrồi.Conđãănbánhcúngbàngoạicon.Bàtiểuthưgiàtỏrarấtminhmẫn.Bàthốtlên:-Phỉphui.Bàấyluônkhỏemạnh,cóaiđicúngngườisốngbaogiờ?Bàlàchịembạngáivớitamà.Hoàngtửđểýtìmhiểu.Bàgiàmàngườitabảolàkếmẫucủamẹchàngthựcralàbàngoại.Bàâmthầmravàotrongcung.Hoàngtửcănvặn,bàngoạichỉkhóc.Chàngănvậnlàmthườngdânlacàquánxátrongthành.Dângianhayđồnđạiđưachuyện.Nhưnglờiđồnđạibaogiờcũngcómộtphầnsựthật.Bàngoạixưakialànữtì.Cónghĩarằnghoànghậumẹchàngkhôngphảidòngdõicaosangthuầnkhiết.Đámdânchúngvôtìnhđộcác.HọcườigiễuđạivươngPasenadibênlánggiềngbịlừa.Hoàngtửnuôihậnthaycha.Mấychụcnămuấthậngiữtronglòng.Naylênngôivua,Vidudabhaquyếtrửahận.Vuachọnđúngngàythứba,ngàyMagalvarcủathầnĐộcHại,ngàynàykhởibinhlàchỉcóchiếnthắng.BinhmãtổnglựcnhằmđôthànhKapilavatthumàlaotới.Vóngựacàyxớiđấtđai,khôngmộtngọncỏnàocònnguyênvẹn.Đốtsạchnhữngcánhrừng,khôngmộtmuôngthúnàocònchỗẩntrú.Giếtsạchmọicông

dânnamđếntuổiđilính.Phónghỏathiêutrụikinhđô.ThànhKapilavatthucháyđếnmấyngày.Xácngườichồngchất.Cảbộ tộckhôngcònmộtmốngngười.Sôngngòihồaohàng tháng trờicònđặcquánhmáungười.Cuộcdiệtchủngtrênquymômộtđấtnước.Thựcranguycơchiếntranhđãrậprìnhvàinămtrước.Nhiềungườitrongbộtộcđãloxa,ditảnchạytrốnsangcácnướclánggiềngtừtrước.Saucuộcthảmbại,vuaVidudabhađãhảhêvìcuộcbáothù,dânditảnmớiquayvềkinhđôhoangtàn.Họđứngkhóctrêntrobụi.Họlàmlễcầusiêutậpthểchocảbộtộc.Xongrồi,họbỏthànhcũ,lưulạcsangxứkháccáchchừngnửangàyđixengựa.Ởđóhọtạodựngnơiđịnhcưmới.ĐặttênlàĐạiKapilavatthu.ThànhcũngàynayởtrênđấtNepal.ThànhmớithìởtrênđấtẤnĐộ,cáchnhaumộtquãngđườngbiêngiới.

ĐứcPhậtTindữđếnkhiPhậtsangtuổitámmươi.NgườibiếtNgườiđãxinvuaVidudabhamấylầncũngchỉngănchohậuquảđếnchậm.Ngườikhôngthểdiệttrừđượcnguyênnhânđãbénrễtừlâu.Nhânnàoquảấy.Quảnàylàvìnhânấy.Tuổi támmươi,Phậtnghe trongmìnhđãbiếtkhôngcònđượcbaolâunữa.NhiềunămrồiNgườiđãbịxươngkhớphànhhạ.ỞRajagahacósuốinướcnóng.Ngườiphảithườngxuyênrasuốingâmnướcnóngđểchữatrị.Bệnhđườngruộtcũnglàmngườikhổsở.Phậtphảichườmnướcnóng,uốngmậtmíavàcácloạithảodược.MộtngàyPhậtgọicáctrưởnglãothântínlạibảo:-TacùngvềKapilavatthuđithôi.Ởnơiquêhương,tasẽtừgiãcácthầy.Anandakhóc:-SuốtbaonhiêunămNgườiđãdẫnđườngchocácđệtửđi.ĐệtửbiếtlàmgìđâynếukhôngcònNgườinữa?

-Đừngcókhóc,Ananda.Taluôndạycácthầyrằngcáichếtlàmộtphầntựnhiêncủacuộcsống.Cógìđángsợđâu.Vàkhitađãđirồi,hãyđểchonhữnglờidạycủatalàmngọnđèndẫnlốichocácthầy.Nếucácthầyhiểunhữnglờidạyđó,cácthầykhôngcầnđếntanữa.Nào,tađi.Hànhtrìnhkéodàicảthángquamấyvươngquốc.ChuyếnđinhìnlạinhữngnơibànchânNgườiđãđặttới.Nhìnlạidânchúngnayđãthànhtínđồ.NhữngnơiNgườiđiqualầnnày,dânchúngtruyềntinchonhau,tìmđếnnghegiảngthuyếtvàthamvấnnhữngchuyệncủamình,chuyệntronglàngngoàinội.TạinhàmộtngườithợrèntênlàCunda,Phậtvuivẻăncácmónănthíchủbàyra.CómộtmónNgườiănchovuilòngthíchủ,nhưngNgườilạibảonhỏcácđệtửđừngăn.Ngườingờmónấykhôngvệsinh.Quảthựcngaysauđó,Ngườibịbệnhhuyếtlỵ.Nhưnghànhtrìnhvẫntiếptục.PhảiđiquahaiconsônghướngvềphíabộtộccủaNgườimớiđếnđịnhcư.ĐếnthànhKusinarathìPhậtbáo:-Đừngđinữa.Đâysẽlànơitavĩnhbiệtcáccon.Phậtchọnmộtrừngcâysalađểvàonghỉ.Loàicâynàythườngmọcthànhđôi,cứhaicâymộtởcạnhnhau.Ngườitagọilàcâysalasongthọ.Phậtnằmxuốngởchỗgiữahaicâysala.Thángtưhoasalabắtđầunởrộkhoesắc.Mộtônggiàbước lại gầnxinđượcgặpPhật.Các trưởng lãobảoônghãy lui ra,Phật đangnằmnghỉ.Ngườingheđược,bèngọi:-Chưvịcứđểngườiấyvào.CơnđaukhiếnPhậtphảinằmépvềbênphải,nhưngNgườivẫnlắngnghechuyệncủaônggià.Giúpôngđôibalờikhuyên.Xongcuộcđàmđạo,ônggiàxinquyy.Phậtchấpnhận.ĐólàđệtửcuốicùngđượcchínhPhậtlàmlễquyy.TênônglàSubhadha.LúcnàytrưởnglãoAnandalạikhóc.NgàilàemhọPhật.Mộtngườingheđâuhiểuđấyhọcđâunhớđấy.SaunàyngàilàngườisẽthuậtlạimọilýthuyếtcủaPhậtchocácđệtửghilạithànhsách.AnandakémPhậthaimươichíntuổi,tứclàbằngtuổiRahula,contraiNgười.Rahulalàmộtnhàsưkhôngcógìxuấtsắc.Anandathìlàmphụtá,thậmchílàmphụgiảngchoPhậtđãđượchaimươilămnăm.Giờ

đâysắpvắngNgười,Anandakhônghoangmangsaođược.-Đệcònnhiềuđiềuphảihọc,màbậcđạosưlạisắprađi.Đệbiếtlàmchođây?Phậtbảo:-Tavẫnthườngbảocácthầyrằngaicũngphảichialìavớinhữnggìmìnhthânthiếtyêuquý.Khôngcógìtồntạimãimãi.Bấtcứviệcgìcósinhthìcódiệt.Vậtgìmàcókhởisinhrađời,đượctạodựnghìnhthànhthìtấtphảicóngàymòncũtiêutan.Anandangừngkhóc.Tấtthảyđềuyênlặnglắngnghe.-Mọithứdùsớmmuộnđềusẽđổithay,chonênđừngcókhưkhưcốsởhữumộtcáigì.Thayvàođócácthầyhãydànhtrọncuộcđờiđểlàmtrongsạchtinhthần,đặngmàtìmkiếmchânlý,tìmkiếmniềmhạnhphúclâubền.Ngườinằmnghiêngvềbênphảimàrađi.NhữngbậcgiácngộnhưPhật,khiởtrênđời,ngườiđờigọiđólànhữngngườiđếnviếngthămthếgiannày.TámmươinămPhậtđãđếnviếngthămcuộcđờitrầnthế.**Phậtdichúcviệctanglễdànhchocáctínđồtạigia.NhưngNgườimấtởtrongmộtrừngcây,kháxaphốthị.TrưởnglãoAnandaphảivàothànhbáochodânchúng.Cưsĩtạigiaởvùngnàyítỏi.Họkhôngtiếccôngmanghươnghoađến.Khôngtiếclờichiabuồnxuýtxoa.Nhưngtanglễthìkhôngaimuốnđứngranhận.Họngầnngạinhìnnhau.Đùnđẩychonhau.Củitrầmlẫncủithườngthìcũngcầnmộtsốlượnglớn.Dầubơtinhkhiếtnữa.Phítổnchothầytếnữa.Ailàngườiphảichịuphítổnbâygiờ.Bànbạcphâncôngmãi.Đẩyquađẩylạimãi.Cuốicùngmỗinhàmớichịuđónggópmộtphầnnhỏ.Vừađủmuamộtlượngcủibìnhthườngítỏi.Tiếpđólàbấtđồngvềhìnhthứclễtang.CáccưsĩđịaphươngbảođemPhậtrabờsônghỏatáng.Theođúngtụclệ.-Tụclệnàoởđây?Phậtlàgiáochủcủamộttôngiáokhôngcổvũviệccúngtếlửa,cũngkhôngthanhtẩybằngnướcsông.Mộttrưởnglãobảo.-NhưngPhậtxuấtthânhoàngtửcủamộtdòngdõivõtướngtheođạoBàLaMôn.Dòngdõiấyđềunhúngnướcsôngthiêngtrướckhihỏatáng.Mộtcưsĩphảnbác.Saurốtcáctrưởnglãoquyếtđịnhhỏatáng,nhưngkhôngphảilàtrênbãisông.Xongmộtviệcthìlạinảyraviệckhác.TrêngiànhỏatángcóđặtPhậttrongtưthếngồi,tưthếchỉdànhchocácvịvuahoặccácdusĩ?Bànbạcmãi,đasốbácbỏtậpquáncủađạoBàLaMôn.Phậtlàngườicủatôngiáotỉnhthức,lễhỏatángcũngsẽkhôngtheotậpquánBàLamôn.Phậtphảiđượchỏatángởtưthếnằm.Làchuyệnkhácđặtra.Hỏatángởhướngnào?Hướngnamhayhướngđông?Đasốđồngtìnhlắmởhướngđông.Phậtđãhướngvềphíamặttrờimọcmàđắcđạo.Việctanglễlúngtúngvàkhálộnxộn.PhảihoãnđihoãnlạiMấtgầnmộttuần..Thihàiđượcquấnvãitrắngkínmít,đặttrêncáng,rồiđượckhiêngvàothànhquacửabắc.Đámtangítngười,lặnglẽđitrongthànhrồirabằngcửađông.Thihàiđượcmangđếnmộtngôiđền.Việchỏatangđượclàmởđây.Khôngcònmộttiếngkhóc.Cácsưđãnhắcnhởđámcưsĩtạigiatừtrước.PhậtđivềcõiNiếtBàn.Đượcgiảithoátvĩnhviễn.Phậtkhôngmuốnnghetiếngkhóc.Đoànnhàsưchỉcómấyngườiđibờvòngquanhbệhoảtáng.Bavòng.KhôngphảibảyvòngnhưtậptụcBàLaMôngiáo.Hếtbavòng,họchắptaybúpsenlễPhậtrồichâmlửa.ĐôichânPhậtbọctrongvãitrắngvẫncònchìarakhỏibệcủi.Lượngcủigỗthuthậpđượcquảítỏi.

SavitriĐánglẽtalàtínđồcuốicùngđượcchínhgiáochủthọlễquyy.Lúcôngnằmmàgiáohóachotínđồcuốicùng,tacũngcómặt.Nghetinôngsắpnhậpdiệttrongvườncâysala,tavộivànggọingườixàích,mộtmìnhmộtxe,mộtngàytrờimớiđếnnơi.Kịp.Tứclàcòngặpđượcôngvàongàycuốicùng.NgàytrăngtrònthángVesakha.Khiônggiàđược thọ lễquyy lui ra, taxích lại thếchỗ.Giáochủmệtmỏinhắmmắt lại.Tất thảyvây

quanhđềunghĩôngđangrađi.Mộtlátthìôngmởmắtnhẹnhàng.-Nàngđấyư?

Taquaynhìnrasaulưngánhmắtôngnhìnxuyênquavaita,hướngrađằngsauấy.Phíasautachỉcómấythầyđangchắptaytrướcngựcmàđứng.Rõrànglúcnàyởđâychỉcómộtmìnhtalànữnhân.Rồiravụthiểu.Ôngkhôngnhìnthấybàgiàngồitrướcmặt.Ôngnhìnthấymộtthiếunữtrongbàgiàấy.CôngchúaSavitri.Ônggọithiếunữấylànàng.-ĐatạSiddhattha.TacũngkhônggọiônglàĐấngGiácNgộhaylàPhật.Tachưabaogiờgọinhưvậy.Vớithiênhạônglàmộthiềntriết,mộtgiáochủ.VớitaôngmãimãilàhoàngtửSiddhattha.Ôngphảilàhoàngtửthìtamớicònnguyênhyvọngmộtngàynàođóchiếmgiữđượcông,sởhữuđượcông.Nhưđọcđượcýnghĩthamsânsicủa ta,giáochủmỉmcười.Baodung.Như làkhắngđịnh tanghĩ thếcũngchẳngcógì sai.Rộnglượng.-HoàngtửSiddhattha,thiếpmuốnnhânlúcôngchưavàocõi,thiếpxintặngchogiáohộicủaôngmảnhvườnđểlàmnơituhọcmùamưa.

Tanói.Mảnhvườnấytađãmuatừlâu.Mụcđíchlàđemtặngchohoàngtử.Nhưngmuarồithìtađắnđomãi.Đemtặngtứclàmặcnhiênthừanhậnviệcchàngxalánhcõitụcmàđitu.Talạichưabaogiờmuốnthừanhận.Thừanhận,cókhácgìtamấthẳnchàngchochínhphápcủachàngvậy.Phậtlạikhẽmỉmcười:

-Ngườinhưnàngrấtcầnchogiáohội.Nànghãyxâydựngnơiấychogiáohộikhắpbốnphươngtámhướng,cảhiệntạilẫntrongtươnglai.Nóivậy,giáochủcoiđâychỉlàsựchomượnvĩnhviễnmàchủsởhữuvẫnlàta.Khôngcầnmộtvănbảnsởhữu.Lễbàngiaođượcthựchiệnngay.Phậtvẫnnằmnghiêngvềbênphải,haibàntaykhumlạitrênmộtcáibát.Tarótnướcchotrànquahailòngbàntaycủaông.Nướcchảyxuốngcáibátgỗkhấtthực.Thủtụchoàntất.Tacầmlấycáibátnướcômkhưkhưtronglòng.LúcấytrưởnglãoAnandalạikhóc.TanghePhậtbàoôngta:

-Tavẫnthườngbảocácthầyrằngaicũngphảichialìavớinhữnggìmìnhthânthiếtyêuquý.Khôngcógìtồntạimàmãi.Mọithứdùsớmdùmuộnđềusẽđổithay,chonênđừngcứkhưkhưgiữlấymộtcáigì.

Lúcấytrongđầutachỉlưulạimộtcâucủagiáochủ.Ngườinhưnàngrấtcầnchogiáohội.Quảthực.Nhữngngườikhôngphảilàtínđồnhưngluôngiữlòngthiếtthavớigiáochủ.Vớigiáohội.HọkhônglàmtínđồkhôngvụlợiđượcchứngquảnhậpNiếtBàn.Họởbênngoàinhưnghọtrảinghiệmthếtục,họchứngnghiệmnhữngchânlýmàgiáochủđúcrútđược.Nghĩđượcnhưvậy,takhôngcònhoangmanghiểutheonghĩakhác.Ngườinhưnàngrấtcầnchogiáohội.Không,khôngthểhiểurằnggiáochủkhíchlệtaquyy,làmtínđồcuốicùngđượcôngthọlễ.Đứctinlàcáimàngườitađượctựdolựachọn.Cáinàyvàcáikhác.Nơinàyvànơikhác.Thờiđiểmnàyvàthờiđiểmkhác.Giáochũlặnglẽđi.Saumộtcơngiónhẹ.Nhưlàcơngióphẩyquamộtngọnnến.Mộtlátsauthìcảrừngcâylaoxao.Mộtcơngiómạnhtriềnmiênthổiquarừng.Mộtcáigìmạnhmẽlắmvừathoátravàbaylên.Cuốntheocảlácảhoamàbaylên.Tagầnnhưđãlaorakhỏinhàmàđếnđâychokịp.Quênmangtheocảtiềnbạc.Đệtửchỉcókhoảngchụcthầy.Đámcưsĩtạigiacũngkhôngaithựcsựthấymìnhcótráchnhiệm.Giữađámtínđồđịaphươngnhốnnháođùnđẩyviệcchonhau,tatìnhnguyệnnhậnngayviệctắmrửachogiáochủ.Cáiđầukhixưađộikhănxếpmàuđỏ.Gươngmặtsánglángtuyệtvời.Thânngườimàtatưởngđãtậndụngômđượcmộtlầntrongđêmmưabão.Thờithanhxuân,tabiếtbaolầnmơchạmvàongườichàngnhưthếnày.Mơđượctắmchochàng.Giờthìtađãđượctựtaymúcnướctắmchochàng.Lầnduynhất.Tađãđiđếntậncùngthõanguyện.Saulễhỏatáng,taômcáibátgỗrađi.Cáibátđựngnướctronglễhiếntặngkhuvườnchogiáohội.

TôiSavitri và tôi đi tàu hỏa đến Gorakhpur. Từ đó đi xe khách thêm năm chục cây số nữa mới đến

Kushinagar.Kushinagarlàtênmới,ngàyxưalàKusinara.Rừngcâysalađượctrồnglạitừgiữathếkỷhaimươi.Nhữngcâysalamọcthànhđôixanhtốt.NơiPhậtnằmrồirađi,bâygiờlàmộtbảotháphìnhbáncầu,đỉnhtròn.ThápMahaPatinirvana.ĐạiNiếtBàn.BêncạnhlàngôichùakiếntrúctheokiểutinhxábằngtreláthờiPhật.Ngườitauốncongnhữngcâytredainhấtthànhhìnhbáncầurồicứthếlợptranhlálêntrên.Chùanàycũnghìnhdángnhưvậy,chỉcóđiềuchùaxâybằnggạchđá.TrongchùacótượngPhậtnhậpNiếtBàn.Ngườinằmnghiêngvêbênphải,đầuhướngvềphươngbắc, tayápdướimá.Photượngbằngsathạchnguyênkhối,dàihơnsáumét.Photượngđượckhaiquậtlêntừdướilòngđấtvàođầuthếkỷmườichín.Toànbộkhubảothápvàchùachiềnởđâycũngđượckhaiquậtvàpháthiệnlạivàokhoảngthờigianấy.Trướcđólànhiềuthếkỷbịhủydiệtvàlãngquên.BuổichiềuchúngtôingồibênbảothápđánhdấunơilàmlễhỏatángdihàiPhật.ĐámtangPhậtthìvắngngười,nhưnghỏa tángxong thìnhiềusứ thầnđãkịpcómặtđòichiaphầnxá lợi.Nhữngcưsĩbảnđịakhôngngờlạicóđòihỏinhưvậy.Chútnữathìhọđãchôncáibìnhđấtđựngtrocấtđirồi.Thếlàchỗcốttrođượcchialàmtámphầnchotámxứ.Mộtbộtộcđếnmuộnxinphầntrotrêngiànhỏatáng.MộtgiáosĩBaLaMônxingiữcáibìnhđựngcốttrobanđầu.Nhưvậytoànbộcómườidivật,đượcthờtrongmườibảothápởcácvùng.Bảothápởđiểmhỏatángxâybằnggạch,hìnhdạngmộtquảđồinhỏ.Cảchỗnàynữa,tôi cũng đã qua lạimấy lần.Chuyến này trở lại cùng với Savitri là để lần theo dấumà nghemột câuchuyện.ChuyệncủanàngSavitri.

-Sauđâytrởvềanhsẽlàmgì?Savitrihỏi.Lẽraphảilàtôihỏicâuấy.Mỗichuyếnđivớimộtngườikháchnhưthếnày,mấtcủacômườingàyđếnnửatháng.Khôngchỉlàđihướngdẫndulịch.SaumộtchuyếnduhànhquađờiPhật,ngườitakhôngcònlàngườicủatrướcchuyếnđinữa.-Tôisẽviếtmộtcuốnsách.

Tôinói.TôiđưachoSavitricặpkínhrâmcủamình.Côđangnheonheomắtvìnắng.Trướcđâytôiđãviết,nhưngbâygiờsẽviếtlại.CóthểđưathêmchuyệnnàngSavitrivàođó.-Tôinóithầm.-AnhnhớgửichotôicuốnsáchấyCôdặn.-Cóthểvìcuốnsáchmàsẽcóthêmdukháchđếntìmtôi.Savitrinóinhưmộtchuyệntấtnhiên.Côkhôngđùabằngchuyệnđòibảnquyền.Lúcấychợtxảyramộtchuyệnlạ.Khônggiantựđộngvàngphơphơra.Cólẽcũngkhônglạlắm.Trướcmộtcơndông,trờiđấtcũnghayđổimàuvàngnhưvậy.Vàngnhờnnhợt.Vàngnhưmộtcáikẹonhạt.Đấttrờicứbợtdầnrachờđếnkhitrờitối.Savitribỏcặpkínhrâmratrảlạitôi.Côvộivàngđứngdậyquờtaynhặtmấycáibaotải.-Vềthôianh,cóthểcònkịp.Côlàmtôicũngvộitheo.Tôiđứngdậyngay.Khônghỏixemcáigìcònkịp.Savỉtrixáchmỗitaybacáibaotảiđitrước.Mỗicáibaocómộtâmtiết,táchratừcâutiếngSankrit,Ommanipadmehum.Thầnchú.Rồidầndầnthànhcâucửamiệng.Tronghoasencóngọc.Ngọcquýởtronghoasen.Thậmchíkhôngdịchnghĩa.Hiểuthếnàolàtuỳtâmtùytrítừngngười.Mộtbướcđượcmộtđoạn,Savitriđứngsữnglại.Mắtcônhắmnghiềnnhưvừabịbụiậpvàocảhaimắt.Trờikhônggió.Màuvàngđãnhợtđichuyểndầnsangnhánhem.Đâylàlúcchạngvạng-Tôikhôngnhìnthấygìnữa.Savitribảo.Lẽrachúngtôiphảiquayvềsớmhơntừhômđivớicôđếngiờ,chúngtôichưabaogiờởngoàiđườngvào

lúcnàynêntôikhôngbiết.Dườngnhưcômắcmộtchứnggiốngbệnhquánggà.Ngườiquánggàthườnglóamắtvàolúcchạngvạng,lúcgàcuốngcuồngvàochuồng.Điđứngđâmquàngđâmxiên.Savitrikhôngchỉbịlóa.Nhữnglúcnhưthếnàycôhoàntoànkhôngthấygì.Tốinhưbưnglấymắt.Côthườngtínhđểlúctrờinhánhemthìđangngồiđâuđó,chờtốihẳnmớiđitiếp.Tôi dẫnSavitri đi.Nhớ cái lầnnửađêmvề sáng côdẫn tôi đi trongbóng tối vàothămcâybồđề củaPhật.Côđitrước.Tôibámhaivaicôđitheonhưngườimù.Bâygiờđổivịtrí,ngượclại.Nhưngcôkhôngthểbámhaitaylênvaitôi.Haitaycôkhôngbaogiờrờisáucáibaotải.Saurốt,Savitrichấpnhậnđểtôiđisaulưngcô.Haitaytôigiữhaibênhôngcônhưcầmvôlăngxehơi.Côđi.Tôilái.Tránhngườitránhxemàkhônglaosangvệđường.Nhữngcáibaotảicăngphồngmàrấtnhẹ.Tôicũngsẽkhônghỏicôtrongấyđựnggì.Nhưngrồitôivẫncócâuđểhỏi:-Cóthểkểchuyệnmàkhônglụctaytrongnhữngcáibaotảihaykhông?-SavitrilàmộtcáiđĩaCD.AnhcóthểngheđượcâmthanhtrongmộtcáiCDmàkhôngcầnmáyđọcCDhaykhông?Côhỏilại.Rồicôcườirộnhưnóiđùa.Haichúngtôicứthếmàdắtnhauđi.YnhưôngvuamùDhritarashtratrongsửthiMahabharata.Lúcmộttrămcontraicủaôngrachiếntrườngđánhnhauvớinămanhemconnhàôngchú,ôngvuamùcũngđượcdắt taydòdẫmđira.Quansátchiếntrườngbằnggiácquancủangườimù.Đếnđâurồi?Muôntâu,bãichiếntrườngKurukshetraởngaytrướcmặt.Mộttrămthằngcontađâu?Cácchàngởvềbêntả.Nămthằngcháutađâu?Cácchàngởvềbênhữu.Hòabìnhkhôngcòncứuvãnđượcư?Thưa,binhmãđãsẵnsàng,gươmgiáođãtuốttrần...Bàvợcủaông,khivềlàmdâu,thấychồngmù,bàcũngtựnguyệnsuốtđờikhôngnhìngìnữa.Bàlấymộtbăngvảichengangmắtsuốtđời.Mộtôngvuavàmộthoànghậu.Đềukhôngnhìnđời.Haingườikhôngnhìnđờicứthếdắtnhauđi,điềmnhiêntrướcmộtcuộcđờicứdiễntiếnkhôngnhưmongướccủahọ.ĐiquarừngcâysalacủaPhật,tôibảo:-Tacóthểngồiđâychờchotrờitốihẳn.Lúcấythìcóthểngượclại,côsẽdắttôiđi.Savitricười:-Thếcũngđược.Khônggiancứvàngnhợtmãiranhưbịgiặtquátay.Chúngtôikhôngdừngmàcứđitiếp.Savitriđeokínhrâmcủatôiđitrước.Vẫnnhắmnghiềnmắt.Tôiđisau,nhưngthựcralàđangláicôđi.Xuyênquađêmtối.Vớicôlúcnàyđanglàđêmtối.Cònvớiđôiđâylàmộtbuổichạngvạngbìnhthường.Mộtbanngàyđangnhợtrathoithópđểsửasoạnnhậpdiệtvàođêmtối.