duong vao noi tam - ns tri hai

8/3/2019 Duong Vao Noi Tam - Ns Tri Hai

1/215

ng Vo Ni Tm

Ns.Tr Hi---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 8-8-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc Lc1. NGI NGY XA2. TRI TIM CA M3. GI GN CY PHP4. HOA VN TI CNH5. NI LNG TU-I6. CNG PHT7. PHT TIP KHCH8. BY BC THNG TRM

9. LC THNH NH MI10. C S THI PHT11. B TT THN NAI12. BI PHP TRN NI13. PHT NNG GNH NC14. KHNG RU M SAY15. VNG M NHN16. CI HA NANDA17. VUA N THT NGI18. TNG H CHU19. VNG PHU20. GI NH GI THNH21. B LO D K22. NG TRNG GI KEO KIT23. TN GI T HON24. NH NGHIP KH TRNH25. LI TRA HA LA26. NGI CHN B NANDA27. CH TIU HIN TR
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Sach%20Noi/Viet%20Nam/Duong%20Vao%20Noi%20Tam%20-%20Ns%20Tri%20Hai/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Sach%20Noi/Viet%20Nam/Duong%20Vao%20Noi%20Tam%20-%20Ns%20Tri%20Hai/


2/215

28. MNH LC LI NGUYN29. NG X NNG30. CHUI NGN TAY (M QUT MA LA)31. TN GI BT LI32. GI PHT BNG BN

33. CON NHN NHN34. NAN S NAN 35. TAM NGHIP HNG THANH TNH36. TR HA THNG37. THAM Y HA RN38. DUYN XA NGHIP C39. O TRNG CA B TT40. TM THNH TNG41. TN GI X LI PHT42. CHUYN VUA A-DC (U G QU?)43. HOA SEN GIA BI I

44. CH VN TINH KHN45. LNG CHA46. THY GIO O47. O HA

---o0o---

1. NGI NGY XA

(phng tc mt mu truyn Liu trai do Ha thng Tr Th k)

Sinh l mt anh hc tr ngho kit xc tha phng cu hc. Anh tr trongmt ngi cha, ngy m di mi kinh s ng th. Quan huyn s ticng l ngi x khc b nhim n, thng lui ti cha v quan rt m o.Quan c mt c con gi tui trng trn, nhan sc m miu dim l. Mthm nhn ngy l Vu lan, c gi theo cha n cha. Va trng thy ngingc, Sinh m lng thm yu trm nh. Nhng chng c v con qunh, li thuc gia nh ngho kh, m nng th ang xun xanh, l ngc

cnh vng. Chuyn lng duyn tht kh ni c m. Mi tnh b chngduyn ngn tr cng thm nng nn thm thit, mc d cha mt li traoi, tnh yu ch n phng. Chng nh nut nc bt ngm cu "tnhtuyt vng":

Lng ta chn mt khi tnhTnh trong giy pht m thnh thin thu.


3/215


4/215

Sinh tnh dy mng r, ghi r ngy thng nng hn ln vch, ghi lun ca ch mi ca c gi. T chng xp bt nghin, chuyn ch tng Kimcng n su ngn ln nh nng dn, phi ht mt ba nm. Nm chng bn mi lm tui. Cn nhng mi hai nm na mi gp li ngi pngy xa! Sinh vn m lng ch i, hnh nh yu kiu ca nng mi ngymt m nt trong tr tng.

V phn c gi, qu nhin thn thc c thc sinh vo mt gia nh thngdn a ch trn, p li tm tnh si ca anh hc tr. C mang hnh ngmt c gi nhu m d yu, nhng khng c g gi l c ln chim sa cho lm.Mi tnh eo ng t lc cn nm trong quan ti, khin tim thc c vn mtmc i ch anh chng th sinh mt trng. Vi tnh yu mi n, c tngtng hnh dung ca anh chng t ra cng bng chng Kim:

"Phong t ti mo tuyt vi.Vo trong phong nh, ra ngoi ho hoa."Ngy thng thoi a, sp n ngy hn. Chng th sinh by gi tui xpx lc tun, ru tc hoa rm, sm mt phong trn v ni i ma nng.

Nhng mi tnh th vn ti tr nh thu ban u, v n v hnh v tngnn khng c gi bnh nh ci th xc ca anh. Tnh yu khng i, nnhnh nh nng trong tim anh khng cht i thay, l nt p m nguytsay hoa ca mt ln s ng. Anh yu, l yu ci hnh bng ca nng th nghn. V nu nng cn sng th chc chn by gi nng cng khng cn nhhnh bng anh tn th.

Ci ngy hn h n. Anh chng thng b y phc mi tinh, chi li mitc na en na bc khng bit bao nhiu ln, c che du cng nhiu tc bccng hay. Anh cng khng qun bi du lng mt nh thi trang do .

Nhng lm g th lm, khng th ha trang ci gi thnh tr. Khng th noxa ht nhng vt hn nm thng khc su trn vng trn nhn nheo.

"Phong trn n c sn khTang thng n c hoa kia c ny."Hung chi l con ngi, d n c n lc bao nhiu xa b vt tch thigian trn thn th. Nhng tm hn ca chng, mi tnh si ca chng vnkhng chu gi theo tui tc, m n vn l mi tnh u ca tui i mi,ca ci ln s ng. Cho nn anh chng hng hi, hm h thu xe tc xi na ch nng hn gp li tnh xa. Phn nng cng vy, con tim rn r vitnh yu, vi mng p v vi hnh nh chng th sinh kh i. Chc hn mtchng phi p nh mi tnh ca chng! Chc hn chng phi ti tr nh


5/215

hoa xun phong nhy! i, cm ng lm sao s l ci pht giy gp g!Ngn nm h d ai qun.

...Mi ngi sng trong tm tng hnh nh tuyt vi ca ngi kia, v cami tnh, tng tng n ci lc gp g m sut cht ngt ngi v sungsng. Chic xe tc xi dng li trc mt ngi nh chng c d dy.

Nng con gi ra ng ta ca trng ch. M no thy u bng hnh"hong t ca lng em"? Ch l mt c gi trng cng gi hn do bi n lclm cho c v tr. C gi but ming hi:

- ng kim ai?

- Xin li, cho ti hi thm nh tiu th...

- ng l ai?

- Ti l th sinh tr cha B m. Xin c c tha li vi tiu th nh vy.

C gi a khc, ni trong tc ti:

- Khng phi, khng phi! Tri i! Chng ph tnh, la di ta! Chng si m ngi khc, nn a ng gi ny n thay! Chng la di ta! Thtchng khinh ta qu mc!

Nng m mt b chy mt mch vo nh trong. C th sinh li thi l bctrn ng v. Chng nh bng tnh cn trng mng: hnh nh c tiu th cht tht ri, nh chng va tai nghe mt thy. Vng, nh thy ngi congi sng, m chng cht c trong tim hnh nh ngi con gi cht. By luhn ma vn sng mnh lit trong lng chng di hnh nh mt c nnghoa nhng nguyt thn. Nhng by gi, sau mi lm nm ch i, chngch bt gp mt c gi nhan sc tm thng nh trm ngn c gi khc, noc g u?

Chng tr v, gi li Kinh Kim Cng ra tng, n cu kt:

Ht thy php hu viNh mng huyn o nhNh sng v nh chpHy qun st nh vy.Chng tnh ng, thm nh:


6/215

"Cm n nng. Nng em li cho ta S THT. Nng cho ta thy ciphi l ca tng tng. Ta s khng cn m gi mt hnh nh no, v Pht dy: Php cn phi b hung chi phi php. Nhan sc nng, ci nhan scm mi lm nm nay ta tng say m, khng thc, hung chi l hnhnh, hoi nim v nhan sc y. Ci thc khng thc, hung h l mngtng trong tm."

-ooOoo-

2. TRI TIM CA M

Ngy xa, c mt cu b vi m trong mt tp lu ven rng. Ngy ngycu i vo rng hi ci bn nui m. M cu nh nu cm, v o, chmsc nhng lung rau. Hai m con sng ngho nn hm ht, nhng khng

km v m m, bi v tnh thng ca m vn l iu kin cn v chomt con ngi.

Nhng cu b ln dn v bt u i xa hn trong nhng bui kim ci. Hncu cng bay xa hn trong nhng mng c, mong ch. Cho n mt chiun, trn ng hi ci cu bt gp mt bng hng thiu n bn sui bic. Kt hm y, bt cm ngui trn tay m u ym a cho cu n i lngmi khi tr v, khng cn hng v na. Cu bt u tic nh bng khung,ngi tr nn th thn, mt hn. B m lo lng hi han, cu gt gng vim. Tnh yu hay ng hn, s m gi, lm cu l ln m mui ri. M

cng chm sc n cn, cu cng kh chu, mun b nh ra i... theo bnghng bn sui bic.

i, phi chng nng l tin n ging trn? Cu cm nh cha bao gi thymt ngi con gi p n th. Mi ng v, ng tc ca nng u lm chocu m mn tm thn:

Trc xinh trc mc b aoEm xinh, em ng ch no cng xinh.Hung chi nng li ng bn b sui phn chiu nh tri chiu long lanh vi

mun mu sc: mu xanh ca my, mu vng, , tm ca hoa rng, mu lcbic ca cy l ...Gia thin nhin k tuyt y, nng ni bt nh mt a hoavng gi khoe ti.

"Thm yu trm nh by lu chn"... Thanh nin nh bo n gn ngip. Thiu n va trng thy cu khc a:


7/215

- Chng i! Thip khng cn sng c bao lu na nu ....

Ging oanh vng nc nghn. Thanh nin hi dn:

- Ti sao, ti sao, nng hi! Ti s lm bt c g em li s sng cho

nng, d c phi mt mng.

Thiu n m ln i mt b cu xinh:

- Tht khng, xin chng hy cu thip! Thip au bnh nan y, thy thucbo ch c nut vo mnh tri tim nng hi ca mt ngi mi tt th, hamay ht bnh. Nu chng cu thip, thip xin ha s trn i sa ti nngkhn.

- Xin nng hy ng ch.

Thanh nin chy nh bay mt mch v tp lu. B m ta ca trng con,trong ch tranh sng tranh ti, cu va ci cc vo u m. Tin th, cu rtngay con dao vch lu, thc vo ngc b, moi ra tri tim cn nng hi.Cu bng tri tim m hi h chy ngc tr li b sui.

Mt tri ln khut sau i. Bng l cy en dy che rp li i. Ba bn lncu sut vp ng v vi vng hp tp. Bng nghe mt ting ni hin t uy vng li:

- Con i, chy chm bc li ko t, con !

Cu git mnh ng li ng ngc nhn quanh. Nhng cu cht hiu. Th rating ni kia vang ln t trong hai lng tay cu, t TRI TIM CA M!

-ooOoo-

3. GI GN CY PHP

(Phng thut theo Kinh Tng Chi B)

Khi c Th tn ni Linh Thu thnh Vng X, c tn gi Dhammik,sau khi lang thang ht ch ny ti ch khc qua by tr x m khng ni nochp nhn, cui cng ln m v ch Pht. Nguyn do l v, tn gi i nu cng gy s vi cc t kheo , khin h khng chu ni, b i. Cc


8/215

c s bit chuyn, n mi Tn gi i ch khc. Th l cui cng Tn gi vthnh Vng X yt kin Pht. Ngi hi:

- Ny Dhammik, sao ngi tr v ?

- Bch Th tn, con b cc c s ti cc tr x mi i ch khc.

- Th y! Ngi cng chng h g c, v cn ta y cho ngi quay v.Phi ngi ngh vy khng?

Tn gi ci u im lng. c Th tn li bo:

- Thu xa, ny Dhammika, cc nh bun i bin thng mang theo mtcon chim. Khi tu ra khi, khng trng thy b bn, mun bit c hn ono gn gh tu, ngi ta th con chim ra. N bay i t pha, nu khngc ch no u, khng gp b bn, th n tr lui v tu. Nay nh ngi cngvy , Dhammika.

Tn gi ng im lng, Th tn li tip:

- Thu xa, ny Dhammika, c mt cy bng cha to ln, chu y tri ngonngt. Vua v cc cung n hng th mt cnh, qun i hng th mtcnh, dn chng mt cnh, cc sa mn, b la mn mt cnh, th rng vchim chc mt cnh. Mt hm c ngi n n tri no bng xong, b gy

mt cnh ri b i. Khi y v thn tr ni cy bng ni vi cy rng: "Thatn gi, loi ngi tht l c c, n no ri cn b gy cnh. Tn gi ngc sinh tri na." Cy bng cha nghe li, nm sau khng thm sinh tri na.Khi thy cy khng cn sinh qu, vua bn yu cu tri thch trit h cy

bng cha. thch lin ra lnh cho Thin li ni sm st bt tung gc rcy bng ln, lm cho n ng nm sng soi ra gia t. V thn cy mt chtr ng, ng khc lc nc mt y mt, lm cho tri thch ngc nhinhi: "Ny thn cy, sao ngi su mun th?" Thn cy p: "Tha tn gi,c cn ma to gi ln ni ln, lm cho tr x ca con, cy bng cha ny, bng xung trc gc."

thch hi: "Ny thn cy, ngi c gi gn cy ny, cho n sng ngnh php khng?" Thn hi: "Th ngha l g, tha Tn gi?" thch ni:"Ngha l ngi phi ngh, vi ci cy ny, ngi cn r n ly r, ngicn l n ly l, cn hoa ly hoa, cn tri ly tri. Nh vy khng c g dnhdp n v thn cy, khin cho v y khng hoan h. Th l gi gn Php cacy."


9/215

Thn cy ni: "Tha Tn gi, con s gi gn cy y theo php ca cy.Mong rng tr x ca con tr li nh xa." Ri thch vn thn thng lmcho cy bng cha dng ng tr li.

Cng th, ny Dhammika, nh ngi c gi gn php ca sa mn, khi cc cs mi ngi i ch khc hay khng?

- Nhng bch Th tn, th no l gi php ca sa mn?

- Ny Dhammika, sa mn khng mng nhic li ngi mng nhic mnh,khng tc gin ngi tc gin mnh, khng khin trch ngi khintrch mnh. Nh vy l gi gn php sa mn.

- Bch Th tn, con khng gi gn sa mn php, khi cc c s mi con i nikhc.

- Vy, ny Dhammika, t nay v sau, ngi cn phi hc tp php sa mn.

- Tha vng, bch Th tn.

-ooOoo-

4. HOA VN TI CNH

Kinh thut tm tt mt on kinh Di Lan (Milinda-panha)

Hoa tn m li thm tiTrng tn m li hn mi nm xa (Kiu)Mt hm, vua Di Lan (Milinda) ngh vi t kheo Na tin (Nagasena):

- Bch Tn gi, php ca c Nh lai tht l hng v, cao qu, tuyt vi,thun tnh, khng cu nhim, khng li lm. Tht khng nn cho c s

phm phu gia nhp Tng on thanh tnh. Hy dy Pht php cho chng, nkhi chng chng c qu D lu ri mi nn cho xut gia. V sao? V khi

nhng con ngi cn cu u xu xa y c gia nhp Php v Lut thuntnh nh th kia, ri chng b o na chng, a lc tr li ni h lit, thdo s a lc ca chng, ngi ta s ngh rng: "Chc l Php Lut ca samn C m chng c ra g, nn nhng ngi kia b."

Na Tin t kheo tr li:


10/215

- i vng, gi s c mt ci h tm, y nc trong sch mt m. C mtngi d dy, mnh lm c t bn, i n h nc nhng khng chu tm,li b v, vn d dy nh c. Trong trng hp y ngi ta s ch ngi kiahay ch ci h?

- Bch Tn gi, ngi ta s ch ngi kia, ch h tm c li g. Lm sao cih tm t ty sch ngi y c, nu ngi y khng chu tm?

- Cng vy, i vng, gio php c Th tn v nh h nc trong schmt m kia. Mt ngi y cu bn ti li, tu theo Ph?t php s ht nhngnhim , nhng nu khng tu, b v th cng nh ngi d khng chu tm.Li khng Pht Php.

V ny, i vng, gi nh c mt v lng y tr lnh cc chng bnh, v

mt ngi mc bnh i n lng y nhng khng cha tr, b v, bnh vncn nguyn, th li ngi kia hay lng y?

- Bch Tn gi ngi kia ch. Lng y lm sao cha bnh cho n, nu nnht nh khng chu cha?

- Cng th, i vng, i vi c Nh lai. V ny, i vng, gi nhlng y c nhiu thuc hay tr b bnh, tuyn b rng: "B con c bc no

bnh th ng n y. Ch c ngi khe mnh mi c n." Khi ynhng ngi mnh c cn n thuc ca lng y khng?

- Bch Tn gi khng cn! V nhng ngi y khe mnh.

- Cng vy, i vng. Ngi chng qu th cn cn gia nhp Tng onlm g na. Nhng ny i vng, khng v s thi a ca nhng ngi bcuc m Pht php mt gi tr. Tri li, n cn chng t nm im vi diuca chnh php:

Th nht, chnh php cao thng th thng nn nhng ngi kia khng theoni. Nh mt ngi ngho dt nt c quyn lm ch mt vng quc, th

v khng bit g c, chng bao lu y phi b ht xung, tr li tnh trng khncng. K ngu cng vy, khng th ng ni Pht php.

Th hai, chnh php trong sch khng t vt, nh l sen khng thm nc.K ngu vo o ri i ra, nh nc tut khi l sen.


11/215

Th ba, chnh php thanh tnh khng dung k ti li, nh bin khng chathy cht, thy phi git vo b.

Th t, chnh php cao su nh ch kh trng vi mt ngi bn tn d.

Th nm, gii lut rt kh gi, nn k yu ui khng th theo.

Li na, ny i vng, nh bi bng li c nhng hoa b su n, r rngna chng, th bi bng khng v th m mt gi tr, v n cn c nhng hoakhc ta ngt hng li. Pht php vi diu cng th, khng v nhng ngithi a m mt gi tr, bi v vn cn nhng ngi li trong Tng on sta ngt hng gii hnh khp th gii nhn loi v ch thin.

- Hay thay, bch Tn gi. Bng nhiu v d chnh xc, tn gi kho trnhby s vi diu, v cu ca gio php c Nh lai. D c nhng ngi bo, cng vn chng t c cc iu th thng ca Pht php.

-ooOoo-

5. NI LNG TU-I

S thng ng k:

Ngy xa, c mt con ch b bnh gh lc, nn b ch qung b ra ngoi bsng. Cnh b sng c mt v s gi sng trong mt am cc ngho nn, ngyngy i kht thc sng. Trng thy con ch i bnh, v s ng lng tmn, em v sn sc, chia st cho n phn n hng ngy s xin c, tmra, xc thuc cho n. Chng bao lu nh s tn tm ca s m con chkhi bnh, lng l mc li trn thn, tr thnh mt anh ch bnh bao, dnhn. Nh s t tn n l "Tu i", c mun th k n pht tm tu hnh chuyn nghip ch.

Nhng t khi khi bnh, Tu i m ra a lu lng. N tm gm nhng ccxng ca ngi ta vt bn b sng, v bng thy ht a mi v tng chao

ca nh s tt bng, ngi cu t n. Ngy ngy n i tm n nhng cmtha c vn nn m ra quen mi trn tc. Mt hm n ang ngi bn bsng nghnh mm nhn mng sang bn kia b, bng mt ln gi t bn ytt qua, thm phc mi tht xo hnh m. N tung mnh nhy xung sng liv hng y. Khi n li n gia dng th nh s cng va v ti am, khngthy Tu i ngi ra sng tm. Thy con ch thn yu ang chi vi gia dngtheo ting gi ca dc vng, nh s tha thit gi n quay v:


12/215

-Tu i! Con n no b thy gi yu cho nh? Con hy mau quay v vithy. Tu i, No c mi v g ni mt mnh xng kh ca trn tc, con cht n nc bt chnh con tit ra y m thi. Hy quay v, hi Tu i!

Con ch nghe li thy gi vi v quay tr li, nhng n va quay lng vib kia th bng mt ln gi t bn y ht li, tt mi tht ngon lnh vo min. Khng cng c, n li bi tr lui v hng tht xo. Bn b ny v sli thit tha khuyn nh. Con ch cm lng khng u cng quay li, nhngva mun quay li vi thy, th gi li a mi tht xo n mi n, c thTu i quay qua ln li gia ging sng khng th quyt nh c. V cuicng n b cht chm ngay gia ging.

K xong cu chuyn, s lui v tnh tht ngh. Cc t ngi li kho nhau:

- Huynh cho cu chuyn y c ngha g?Mt ngi ni:

- l ci cht thm khc ca mt k bi bc, phn ch.

Ngi th hai:

- Tai ha xy n cho nhng k no khng quyt on.

Ngi th ba:

- Cc huynh ni u ng c, nhng theo ti th, thy mnh c ng . Conch tng trng cho ngi khi s tu tp, ti gia hay xut gia. V thy lPht tnh, lng tri sn c ni mi ngi. Mi tht xo vi ln gi l s cmd mi gi ca sc thanh hng v xc php, tc su trn. Ging sng tngtrng cho sanh t. Ngi no thm nhun cht o l, th o l y trongh tr thnh mt th i b hoc kch c. i b l khi sng thun theo nhsng mnh thy, kch c l khi mnh khng cng ni ting gi ca sctrn m quay lng vi o, chy theo thanh sc. Thnh thong ting gi ca

lng tri ni dy, nn ngi y khng th no dt khot chy theo thanh scnh ngi th tc cha tng bit o, m cng khng th quay v, cho nnphi cht chm gia ging sng sanh t.

-ooOoo-


13/215

6. CNG PHT

(Phng theo mt on vn p trong kinh "Di Lan vn" - Milinda-panha)

Vua Di Lan hi: - c Pht nhp Nit bn c nhn nhng s cungknh cng dng hay khng? Nu Ngi c nhn th chng t Ngi cha giithot, vn cn quanh qun u trong ba ci. Nu Ngi khng nhn, th scung knh cng dng Ngi tht v ch.

Na Tin p: - c Pht l ng gii thot hon ton. Ngay khi Ngi cnngi di ci B , cn thn hu d, Ngi khng cn n s cung knhcng dng, hung chi sau khi Ngi nhp V D Nit bn.

Nhng chnh v lm phc in cho th gian, m khi cn ti th, Ngi th nhn nhng s cung knh cng dng tuy Ngi khng cn n. Nhngngi cng dng nh c phc c ln. Sau khi nhp Nit bn cngvy, mc d Ngi khng nhn, nhng nhng k cng dng cung knh Ngivn c phc bo ln do nhn lnh y.

Vua Di Lan hi: - Nhng li Tn gi ni ch thuyt phc c cc tkheo t Pht m thi. Nh con cao cha, tr cao thy, khng thuyt phc ngi ngoi. Xin hy nu nhng bng chng c th, khch quanth trm mi tin c.

Na Tin t kheo: - i vng, i vng c ngh rng t bng lng nhnnhng g ta gieo xung t hay khng?

- Bch Tn gi, khng! Nhng t lm mi trng cho ht ny mm, mhoa kt tri.

- Cng vy, i vng. Tuy c Th tn khng nhn s cung knh cngdng, ngi ta vn gt hi kt qu ca s cung knh do nhn duyn cungknh cng dng Pht.

V ny i vng, nhng con sc vt hay con ngi, c nhn cho nhngcon vi trng trong thn mnh c khot c th hay khng?

- Khng, tha Tn gi.

- Th th ti sao chng vn b vi trng c khot?


14/215

- y l do t lu xa, chng to nhng iu kin, nh?ng mi trng cho vitrng sinh trng, do c nghip ca chng.

- Cng vy i vi thin nghip cng dng cung knh, mc d Pht khngnhn, vn c qu bo tt p. V ny i vong, i vng c nghe chuyncon qu Nalaka b t chn sng khng?

- Bch Tn gi, c nghe.

- V sao qu b chn sng?

- Bch Tn gi v qu Nalaka xc phm n trng lo X Li Pht lcNgi ang nhp nh.

- Th th trng lo X Li Pht c chp nhn ci vic t chn sng quNalaka khng?

- Bch Tn gi, khng! Nhng do c nghip ca qu m qu t rc ly qubo.

- Cng vy, ny i vng, mc d c Nh lai khng nhn s cung knhcng dng, nhng do thin nghip cng dng ca chng sanh, s t cqu bo tt p.

- Hay thay, tha Tn gi, ngoi o s nh nhng v d c th ca Tn gim tiu tan nhng thnh kin trong vn ny.

-ooOoo-

7. PHT TIP KHCH

Vo mt ma an c, trng lo Yasoja dn v vn Cp C c 500 tkheo yt kin Pht. V mi th gii cha lu, uy nghi cha thun thc,nhng v ny gy nhiu ting ng khi xp t ch ngh di gc cy, v ln

ting cho hi nhau. T trong hng tht ca ngi, c Th tn gi th giA nan dy:

- Ny A nan, ting g n o ngoi kia, nh l ting hng c ngoi ch tranhginh c vi nhau vy?

- Bch Th tn, l 500 v t kheo t ca trng lo Yasoja mi n.


15/215

- Ngi hy cho cc t kheo y vo.

- Tha vng, bch Th tn.

Tn gi A Nan mi 500 khch tng vo hu Pht, vi Yasoja, thy h dn

u. n ni h nh l Th tn ri ngi mt pha. c Th tn qu trch:

- Ny cc t kheo, cc ngi khng xng ng cnh ta. Hy i i. Ta uicc ngi.

Ch t kheo nh l Pht ri lui ra. Tn gi Yasoja khuyn khch h:

- Ch hin, c o s qu trch ch hin v li ch cho ch hin. Hy tinhtn tu hc, c o S hoan h.

- Tha vng, bch Tn gi.

Ri Tn gi dn 500 T kheo i n mt b sng dng chi an c trongma ma. Cc t kheo tinh tn tu hc, mn h, tt c u chng qu A LaHn. T vn Cp C c, c Th tn nhp nh thy ho quang sng rmt vng, ni ch t kheo c tr. Ngi cho gi Tn gi A Nan bo:

- Ny A Nan, hy nhn danh ta, n b sng mi cc t kheo li y.

- Tha vng bch Th tn.

Khi 500 T kheo n yt kin c Pht sau ma an c, c Th tn angnhp nh. Ch t kheo ny vi tm thanh tnh, r bit rng: "Nay Th tnang an tr nh bt ng, vy chng ta cng an tr nh y." Ri h cngngi kit gi nhp nh. Khi mn canh mt (u m), Tn gi A Nan n

bn Pht nhc:

- Bch Th tn, xin Th tn hy xut nh n tip cc t kheo. Con mi h n. H ch lu.

c Th tn im lng. Canh hai tri qua, tn gi A Nan, con ngi lch shiu khch, li ti bn Th tn bch:

- Bch Th tn, Th tn nhp nh lu, cc t kheo ch i lu, xinTh tn xut nh n tip h.


16/215


17/215

nm. Ln ny, khi tr v nh, vic u tin chng nh lm l ci mt chv thay i khng kh, ha may i chng c cht n nh no chng.Chng m chn ci bnh a thay i ca chng, v mun thay i mt lncht. Do chng ci v.

i sng hn nhn chng bao lu cng lm cho chng chn ngy ln ti c.Mt m kia, chng trn trc khng ng c, dm qua thy ch v angng say, mp tit ra mt ng nc bt trn gi, bng mang bu ln tngnh mt con c "bng m" sp ti k sinh n. Chng bng thm tha s du, khn nn ca dc lc v lp tc m bt chy ra ng (y bt ca chngqua nm ln xut gia ri hon tc, chng vn gi nh ngi ta gi mt civa-li ch dp i xa). Trn ng vng, m khuya thanh tnh, mt mnh tinv rng Cp c c, bao nhiu ht ging tt p chng gieo trong rungthc qua nm thi k xut gia trc y bng nhin cng tri dy mt lot,

m chi ny lc. Chng chng c qu D Lu khi ang cn i trnng.

Trong lc y, ti vn Cp c c, cc t kheo sau thi ta thin ang ngibn tn v chng:

- Tn , ln ny nu cn tr li, chng ta nht quyt ng cho xut gia. Cchuynh ng khng?

- ng ! Cho y xut gia chng khc no bt cc b da. Y c nhy ra nhy

v hoi, lm no ng np sng thanh tnh ca chng tng.

- Phi y, nhng m ch hin ngh sao? Y c cn tr li hay khng? Chc ys xu h khng tr li. Nm ln l qu lm ri!

- Chng ta hy ch xem!

ng lc y Citta m bt tin vo vn. Mt y rng r nh trng rm, cccn tch tnh. Ch t kheo khng ai bo ai, u im lng khi Citta ng li xinc gia nhp tng on tr li. C ngha h bng lng.

Ln th su xut gia, Citta nhit tm tu tp v nhanh chng t n t thin,ni tm nh tnh. Chng v cng hn hoan, v mong mi c dp t lthnh qu. Mt hm vi v chng A La Hnang ngi m lun v Php.Citta cng tham d, v khng ngt ngt li v trng lo khi ngi ang pht

biu. Trng lo i Cu thi la ni:


18/215

- Ny Citta, ch hy i nhng v Thng ta ni xong ci , ri hy phtbiu kin ca mnh.

Vi t kheo bnh vc Citta:

- Bch Thng ta, huynh ny c php nhn, c th ni ln nhng g thc chng. Xin Thng ta ch khin trch y.

- Ta bit y c thin chng, nhng vic y khng ngn ni y hon tc ln na.V nh mt con b khi c buc cht vo ci cc, th n c v hin lnh ann, nhng th ra n s dm p nt ht rung la. Cng vy mt t kheo khing trc bc o s hay trc nhng bc thnh, c th t ra khim cung,o hnh, nhng khi th lng, y c th thi a, t b hc gii m hon tc.Mt ngi c th chng c bn thin, ni tnh nht tm, v trong khi an tr

cc thin chng ny, y c n nh, nhng khi x thin, li ba hoa khoclc, khng th t km ch, a khoe khoang thnh qu. Khi y tm y ytham v mn, khen mnh ch ngi, v cui cng phi t b hc gii. Khihoan h tham m cc thin chng, th chnh nhng thin chng y s a yn ch tn mt. Bi v cu u ca tm rt vi t, thin chng ch lm chochng lng xung ch khng mt. Nh khi mt o qun cm tri trongrng, th v nhng ting trng kn ng loa xe c, m ta khng nghe ting cntrng trong c, ta tng chng lng im. Khi o qun nh tri i chkhc, ting cn trng li vang ln nh c.

V sau, qu nhin Citta t b i sng xut gia, hon tc ln th su. Chngt kheo hi trng lo:

- Bch ngi, ngi bit trc vic ny do thin qun, hay do ch thinmch?

- C hai.

H n ni Pht, k li s v v t tic cho Citta. Th tn dy:

- Khng sao, Citta cn tr li ln na, v s l ln cui y.

Mt hm, Citta cng i vi Potthapda mt nh kh hnh, n hu Pht hi v Php. Nhng li Th tn dy cho v kh hnh lm chng rt hi lng.Chng li xin Pht xut gia ln th by. c Pht chp nhn, v ch trongthi gian ngn, chng chng qu La hn.


19/215

c Pht k li nguyn do ti sao Citta phi v ra by ln nh vy michng thnh qu. Vo mt tin kip, thi Pht Ca Dip ti th, chng i cngvi mt t kheo bn. Bn chng ng mun hon tc, v khng chu ni khhnh. Thay v khuyn bn tip tc tu hnh, Citta li c tm xu, xi gic bn

b tu, cho bn b ch, mnh c khen. Do vy m kip ny Citta phichu s s nhc l v ra tng on by ln mi c qu.

-ooOoo-

9. LC THNH NH MI

Mt thi, Th tn ngh ti tinh x Nigrotha thnh Ca t la v. Dn chng y va dng mt ging ng cho cc sa mn, b la mn s dng. Khikhnh thnh, h cung thnh Pht v chng t kheo n ngi ging ng y

trc tin, cu phc.c Pht im lng nhn li. Dn chng tr v xp t ch ngi cho Pht vch tng trong ging ng, t gh nc ra chn, treo n du thp sn,(bui lc thnh c l v chiu). Ri h n thnh Pht v ch tng. cTh tn p y, mang y bt cng chng t kheo i n ging ng. Ngi rachn, ngi vo ch dnh sn. Chng t kheo cng ra chn ri vo ngiquanh, i din vi c Pht trong ging ng. Sau khi chng t kheo vcc v trong dng h Sakya an ta, Th tn thuyt php n qu na m,khch l, lm cho hoan h phn khi cc v Sakya Ca t la v. Ri ngi bo

tn gi A nan:

- Thy A nan, thy hy ging Hu hc o cho cc v Sakya. Ti b aulng. Ti mun nm ngh.

Ri c Th tn tri chic i y ra gp lm bn m nm xung hng bnphi, chnh nim tnh gic. Khi y tn gi A nan ging cho cc v Sakya vs tu tp ca mt v thnh t, gm su vic nh sau:

- Mt l thnh tu gii hnh, sng ng theo gii bn t kheo, y uy

nghi, thy nguy him trong nhng li nh.

- Hai l h tr cc gic quan, ngha l khi mt thy sc, tai nghe ting...khngnm gi tng chung (nh ton th mt con ngi), khng nm gi tngring (nh i mt, tng i ca ngi no). Nhng nguyn nhn g khintham i u bi khi ln, v t kheo ch ng nguyn nhn y, gi gn gic quanv tm .


20/215

- Th ba l tit trong s n ung. V t kheo nhn v dng thc phm vis qun st rng ta n khng phi vui a, khng am m, khng trang sc, m ch thn ny khi kh v i, gi gn phm hnh. V yn tr cm th c l cn i, m khng lm pht sinh cm th mi nhtham v ngon.

- Th t l ch tm cnh gic cc php bt thin c th khi ln trong tnguy nghi i ng nm ngi, vo mi lc.

- Th nm l thnh tu by diu php: Tn (tin tng vo kh nng t gic),Tm (t thn, khng lm by khi mt mnh), Qu (thn vi ngi khc,khng lm by khi chung), a vn (nghe, hc nhiu v Php), Tinh tin(sing nng v vic lnh), Nim (nh ngh chn chnh), Tu (sng sut) vTrch php (bit chn lc cc php tu tp).

- Th su l c kh nng chng v an tr bn thin mt cch d dng.

Khi mt v thnh t thnh tu c su vic k trn, v y c gi lang i trn o l bc Hu hc, c trng khng b h hoi, c kh nnggic ng. V nh mt con g mi c trng kho p, kho , th d n khngcu mong, g con vn n ra. V t kheo cng th, nu hon tt c su victrn th s thnh tu ba s sng sut, ging nh g con ba ln ph v vtrng chui ra:- V y chng tc mng minh, nh c cc i trc, l s ph v u

tin.

- V y chng thin nhn minh, thy r hnh nghip chng sinh ngi p kxu ngi sang k hn u do nguyn nhn chng t to ra t i trc. yl s ph v th hai.

- V y on tn lu hoc (phin no m lm), chng v lu Tm gii thot(gii thot nh thin nh), Tu gii thot (nh tr tu). l s ph v cuicng, con g con bc ra ngoi nh sng.

Su php hu hc thuc v HNH c, ba minh thuc v TR c, thnhtu c nh vy, v thnh t c gi l bc MINH HNH TC.

Khi tn gi A nan ging xong, c Th tn ngi dy, khen ngi tn gi, vbo cc v Sakya rng: "Nhng li thy A nan ni khng khc g li cNh lai, cc ngi hy ghi nhn nh vy."


21/215

Trn y l kinh thut theo kinh Hu hc v mt bui lc thnh nh mi vothi Pht. Ngy nay, thit ngh Pht t chng ta rt nn lm sng li truynthng tt p ny. Mi khi cng tn gia hay bt c l lc g, thay v by binn ung linh nh tn km, hy thnh mt v ging s v ging Php cho tongia nghe. Nh vy cng tt nh trai n chn t, m li t tn v t n.

---o0o---

10. C S THI PHT

Mi khi mun khch l cc t kheo tu tp, c Th tn thng nhc n haiv t kheo l tng l X Li Pht v Mc Kin Lin. Nhng khi thuytging cho c s v mt mu ngi ti gia l tng, c o s li nu danhhai c s uyn bc ca Ngi, l u b tc Citta v Hatthaka. Kinh TngChi B, tp I, k nhng bc thuyt php nht trong ba v c lit ku tin l t kheo Tunna, t kheo ni Dhammadinna v u b tc Citta.Trong kinh tng Pali, khng mt c s no vt hn Citta v phng dinthuyt php.

tin vic pht m, v ph hp vi c gi ngi Vit, ta hy gi Cittal c s Tm trong cu chuyn v i ng.

C s Tm l mt thng gia giu c s hu c mt khu lng tn NigaPathaka v mt khu rng rng ln. ng cng khu rng ny cho Tng on

ca Pht xy dng mt tinh x ln y.Mt hm c s Tm mi mt s cc v Trng lo trong tinh x v nh dngcm. Sau ba n, c s thnh v Thng ta thuyt ging nhng li Pht dyv s sanh khi ca cc php. V Thng ta khng ging c. Sau ba lnc s cu thnh, mt v h ta t kheo tr tui nht trong on tn Isidatta,ng ln xin php v Thng ta ging cho c s. V Thng ta chpthun, v Isidatta t kheo tr bt u gii thch rnh mch s sanh khi cc

php. ng ging rng mi php khi ln u do t 18 "gii": l su nix hay cn (mt tai mi li thn ), 6 ngoi x hay trn (sc thanh hng

v xc php) v su thc (su ci bit ca 6 cn trn).

Sau thi php, cc t kheo ra v. Trn ng v tinh x, v Thng ta tkheo khen ngi h ta t kheo v thi php va ri:

- Lnh thay, hin gi trnh by gn v r. Ln khc, nu c dp, hnh gic t do trnh by.


22/215

V Thng ta chng nhng khng m lng ganh t vi t kheo tr, tri liNgi cm thy h lc khi ln trong tm trc s uyn bc ca ngi s .V s , v phn ngi, cng khng t l cht no hnh din hay kiu cngtrc nhng li ca tng. (Tng ng b kinh 41,2)

Vo mt dp khc, c s Tm hi: "Do nhn g m nhng t kin xut hin?"Thng ta t kheo cng khng p c, v Isidatta xin thay ngi trnh

by. T kheo Isidatta bo: t kin khi ln l do tin tng tht c mt ci Ti(gi l ng kin hay thn kin). C s Tm hi: ng kin hay thn kin dou m c? T kheo p, k phm phu do khng hc tp Pht Php, thngxem nm un - tc nhng yu t vt l (sc) v tm l (bn un cn li) nimt con ngi - l ci "ti" v "ca ti", do to nn mt ci ng tngtng, gi l thn kin hay ng kin.

C s Tm rt hoan h vi li gii thch y, v hi qu v T kheo u. Khiv T kheo cho bit Avanti, c s hi:

- Vy tn gi c bit mt ngi tn Isidatta y khng? Y l bn th t viti. Ti thng vit th m lun Php vi y, v khuyn y xut gia. Khng

bit y ngh sao v li khuyn y, lu nay ti mt lin lc.

i bn cha h gp nhau, nn khi c s Tm bit v t kheo chnh l Isidatta lin lc th t vi mnh do trc, ng rt vui mng. C s xin c cngdng cc th cn dng cho T kheo Isidatta, nhng v ny cm n v i

bit khng bao gi tr li. Ngi chng A La Hn.

Vo nhng dp khc, c s Tm l ngi tr li nhng cu hi v Php docc T kheo t.

Mt ngy n, mt nhm T kheo Thng ta ang ngi trc cng tinh xtho lun vn : nhng kit s (s buc tri) l mt hay khc vi cc dctrng dng (sc thanh hng v xc). Nu cc dc trng dng chnh ltri buc, th ch cn xa chng l ht tri buc. Nhng nu dc trng dngkhc vi tri buc, th d xa lnh chng, cng khng chc ht tri buc.

C s Tm tnh c i qua, nghe lt s bn ci ca ch tng v vn , linxin gia nhp cuc tho lun. Khi c php pht biu, ng tuyn b:

- Bch ch i c, con tin v bit chc chn rng: kit s v cc dctrng dng l hai chuyn khc nhau, khng nhng trn danh t m c v ngha. Nh ci ch buc chung cp b en trng, con b en khng phi l


23/215

ci tri buc con trng, con b trng cng khng phi l ci tri buc conen, nhng c hai u b tri buc bi cng mt si dy gim ca ci ch.Cng vy, cn (mt, tai, mi, li, thn, ) khng tri buc c trn, trncng khng tri buc c cn, nhng c hai cn v trn u b Dc thamtri buc vo ci ch kh.

Chng t kheo rt hoan h vi gii p ca c s a vn y, v cho rng v y c Php nhn.

c Pht cng dy, su ni ngoi x (6 cn 6 trn) l nhng vt b tri buc,nhng ch c Dc tham l xing xch tri buc chng. Bi th, tht v chnu ch xua ui ngoi cnh, trnh n sc thanh hng v xc, hay ch cgng nn ni cn (nh bng tai nhm mt), bi v chnh Dc tham mi lyu t tri buc.

V d ca c s Tm rt xc ng: B en d cho su ni cn v kh bit khthy. B trng d cho su ngoi trn, v hin r d thy.

Mt dp khc, c s Tm m lun vi mt lnh t gio phi la th lNathaputta (Ni kin t). ng ny bo:

- Bn c tin rng c mt cnh gii hon ton khng c t tng?

- Khng, ti khng tin c mt chuyn nh th.

V la th rt hi lng trc cu tr li y, v khng hiu c ngha thcca n. ng tng s chinh phc c c s ni danh ny theo gio phimnh, phn khi tuyn b:

- ng th, tha bn. Ti cng ngh rng, dng li dng t tng tun chyth chng khc no ly tay ngn ging nc sng Hng li. Qu th, khngth no lm ngng dng tm thc.

C s Tm hi:

- Theo bn, lng tin v s thc chng bng kinh nghim, ci no ng gihn?

- D nhin l s thc chng bng kinh nghim c gi tr hn ch.


24/215

- Vy th ti bit, thc chng mt iu rng, trong bn thin, th bathin sau l khng c t tng. Bi th i vi ti, khng phi l chuyn tintng na, m l thc chng bng kinh nghim, li dy ca Th tn.

Khi y la th ngoi o cc lc thng trch c s Tm, v lc u ni"khng tin c chuyn y". C s Tm hi:

- Lc u, bn khen ti ng, by gi bn li ch ti ngu. Vy thc s, tingu hay ng?

La th khng tr li.

Mt ln khc, c s Tm gp la th Kassapa v hi:

- Bn thc hnh la th nh vy bao lu?

- Ba mi nm.

- Bn chng c nhng trng thi h lc hay c tr tu siu phm cha?

- Cha. Cn bn, bn quy y Pht bao lu?

- Ba mi nm.

- Th bn chng c ci g?

- Ti chng bn thin, v nu ti cht trc khi c Th tn nhp Nitbn, th chc chn ng o s s ni v ti nh sau: C s Tm khng cnb tri buc vo ci no trong dc gii.

iu y khin v la th hiu rng c s chng qu Bt hon, th ba trongbn qu thnh. V kh hnh rt i kinh ngc khi thy mt c s ti gia li cth t mt trnh tu chng cao nh vy. ng suy rng, cng v xutgia ng s cng d chng hn nhiu. Do ng nh c s gii thiu n Pht xin xut gia th gii. Chng bao lu ng chng qu A La Hn,

C s Tm cn dn dt ba ngi bn na xut gia c qu, mt ngi trong l Isidatta ni. C ba u vt hn c s v qu chng.

Khi c s bnh nng, ch thin xut hin khuyn ng hy tr tm vo ngi vChuyn lun vng trong i k tip. ng tr li:


25/215

- Khng, ti khng lm vua Chuyn lun. Ti ang hng n ci g cn caoc hn, hnh phc hn ngi v y. Ti ang hng n Nit bn.

Quyn thuc vy quanh ng trong lc y, v khng trng thy ch thin nntng ng ni nhm. ng trn an mi ngi:

- Ta ang ni chuyn vi phi nhn, cc ngi ng s.

Ri ng dn d:

- Sau khi ta cht, cc con chu hy lun lun t nim tin vng chc voPhp, v gi s cng dng hu h ng o s cng thnh chng ca ngi.

Ni xong, ng nhm mt an tng nhp nh.

-ooOoo-

11. B TT THN NAI

Thu Pht ti th, c nh triu ph sinh c ngi con gi xinh p trng cn lnh t v lng kip, c tr tu ca bc xut trn thng s. Khiln ln nng khng mng chuyn chng con, m mun xut gia trong Phpv Lut ca Pht. Nng xin cha m:

- Tha cha m, con khng a i sng gia nh, xin cha m cho con xutgia, sng i gii thot nh Pht Th tn.

ng b triu ph kinh hong bc ngay li nng:

- Ny con yu du, ng ni by. Nh ta i ph, con mun cng dng bth bao nhiu cha m cng khng cm. Nhng con l con gi cng c nhtca cha m, khng i no cha m li cho php con xut gia.

B t chi, c gi suy ngh: "Vy, khi no cha m g chng, ta s xin chngxut gia." V cha m chn ngi r xng ng, g nng. C gi theo vnh chng, thm tm vn nui nh xut gia. Vo mt ngy hi ln trongnc, mi ngi u trang sc lng ly, nhng c gi vn khng eo ntrang, y phc vn n gin nh thng ngy. Chng nng hi:

- Ti sao em khng trang im phn son g c? Hm nay l ngy hi vui cnc, em khng tham d sao?


26/215

- Thn ny l y da cha ton u, phn son trang im cho n chng khcg trang hong mt ci thng phn.

- Em ni nghe nh l ngi thot vng tc ly. Vy sao em khng vocha tu lun i?

- Nu c php, em s xut gia ngay by gi.

- Vy th c, cho php em xut gia.

Nng hoan h cm n, v chng nng a nng ti mt ni vin di s lnho ca b t a (Devadatta). b t a gy chia r trong tngchng, bng cch a ra nm iu lut khc khe hn gii lut Pht ch, vnh vy thu c mt s ng t mi ca Pht v phi mnh, nhngngi c khuynh hng cc oan, khoi kh hnh.

Thiu ph khi xut gia, hon ton khng bit mnh mang thai. Sau khi thgii c tc, bng cng ngy cng ln. Chng t kheo ni trng thy, bn imch vi b. b ra lnh trc xut ngay, v cho l c y phm gii. Ccc lc phn i, bo:

- Ti xut gia vi c o s, khng phi xut gia vi s lnh o caDevadatta. Xin cho ti n yt kin c Pht Th tn.

Chng ni bn a nng n trc Pht. Pht bit nng v ti, song v nng trong tng on B, nn ngi mun lm sng t vn trc vua Ba tnc qun chng khi d ngh, cho rng Ngi tranh ginh t. Mt phinx cng khai c triu tp xt x ni v. Nhiu trng gi, i thn,mnh ph tham d, trong c b Visakha l mt ph n ni ting. B c c khm xt thiu ph t kheo ni. Sau khi khm, b cng b c c thaikhi cn l gia ch, v do c v ti. Phin x kt thc m mn, t kheo nic tr v cha. n k khai hoa n nhy, c h sanh mt b trai cnui trong cha. Khi vua Ba t nc i do chi ngang cha, nghe ting trkhc bn hi quan hu cn:

- Qui l, sao trong cha li c ting tr khc nh?

- Tu i vng, l hi nhi ca v ni c c triu nh tuyn b v tido trc.


27/215

Vua nh ra, bn xin Pht cho a a b v cung hong hu v cc cungn nui gim. n k t tn, hi nhi c tn l "hong t Ca Dip", cnui dy chung vi cc hong t. Khi ln by, hong t Ca Dip xin Phtxut gia. Sau khi th i gii, trng lo Ca Dip tr thnh v thuyt php nht trong tng on ca Pht. Trng lo ni m ca ngi v ngi u chngqu A La Hn.

Mt hm, ti Diu php ng trong tinh x K hon, chng t kheo angngi ca tng n c Th tn, cu c hai m con v li cn t ln ngiv thnh. c Pht i vo bit chuyn, dy:

- Ny cc t kheo, khng phi trong i ny Nh lai cu hai m con CaDip, m trong i kip lu xa khi cn lm sc sanh, ta cng tng cu haim con y.

Ri Ngi k li chuyn tin thn ngi lm Nai cha nh sau.

Thu y c Pht lm mt con nai cha t c n nai trong rng. Nai chac b lng v i mt tuyt p. V vua tr v lc by gi rt khoi tht nai,ngy no cng bt dn chng vo rng sn by nai em v cung cp cho u

bp nh vua. V phi b b vic nh vo rng sn nai hng ngy, dn chngbn nhau huy ng ton lc bt ht tt c nai trong rng v, vy li trongvn thng uyn u bp mi ngy vo m bt nai, khi phin nhiuti dn chng. n nai ca B tt b tm trn, cng vi mt n nai khc

cng do mt nai cha cm u, l tin thn ca Devadatta.

Khi c hai n nai u b bt v ng uyn, vua n xem, v trng thy haicon nai cha xinh p, lin bo u bp cha li ng git. Nhng con khcth c mi ngy lm tht cho vua dng. T y hng ngy tn th sn v u

bp ca vua li n, dng cung n bn h mt con trong hai n nai vlm tht. Mi khi th sn n, hai n nai chy tn lon, th sn bn tn vochng, nhiu con b trng thng, phi chu au n nhiu ngy trc khicht. Thm kch ti din hng ngy, khin cho n nai hi hng khngkhip. B tt nai lin hp tt c n mnh v n nai b thng ngh:

- trnh tnh trng kinh hong cho hai by nai, chng ta hy lun phin btthm, ngy hm nay n nai ti np mt mng, ngy mai n nai anh npmt mng. Nh vy nhng nai cn li c sng yn n, cho n khi ti

phin mnh np mng.


28/215

Ton th u chp thun s sp t y. Mt hm, n lt n nai b bcthm, trng phin mt ch nai c bu sp sinh. Nai m khn khon vi naicha:

- Xin hy tha cho ti, nu ti b git th cht ti hai mng ch khng phimt, Nh vy khng cng bng. Ti s xin np mnh sau khi sanh n xong.

Nai b nht quyt khng chu. Nai m bn n cu cu nai B tt. B ttni:

- c, ch yn tm tr v i. Ngy mai, ch khi phi n np mng.

Nai m mng r cm n ra v. Hm sau, khi tn u bp ca vua i n chhnh quyt nai, th thy B tt nai cha ang nm k u trn ci tht ch ltao cht xung. i mt Nai trong sng m bun, nhng bnh an. Naingc nhn tn u bp vi v thng xt, khng l v g l s st, th hn.u bp ngc nhin hi:

- Ny b i, sao nm ? Vua bo tha cht cho b kia m. n nai ca bcht tit c ri sao?

- Khng phi u, u bp. n nai ti cn nhiu, nhng hm nay ti phinmt ch nai c bu np mng. Nu ch y cht th cht c m ln con. Tikhng n bo ai thay th ch, v ai cng tham sng s cht c. Do vy ti np

mnh thay cho ch. u bp c vic h ao i.Ngi u bp tr v tu vua chuyn l. Nh vua ch thn theo ng nvn nai, thy Nai cha vn nm k u trn tht, i mt long lanh nh haivin ngc ngc nhn vua. Do nng lc t tm ca B tt, vua pht sinh mtlng thng v hn. Vua ngi xung bn nai:

- Ny nai cha, hy ng dy. Ta tha cht cho ngi.

- Tu i vng, ngi tha cht cho ti, nhng cn nhng nai khc trong

vn th sao?

- Ta cng tha lun tt c nai trong vn.

- Nai trong vn c tha, cn tt c loi nai th sao?

- Ta cng tha git tt c loi nai.


29/215

- Loi nai c tha, nhng cc loi th khc trn mt t th sao?

- Ta cng tha nt.

- Loi th trn t c tha, nhng c di nc th sao?

- Ta cng tha lun loi c.

- Loi di nc c tha, cn loi chim bay trn khng th sao?

- Loi chim bay cng c tha lun.

- Lnh thay, i vng. Tt c chng sinh u tham sng s cht, bi thkhng nn git hi, nh p, gieo rc s s hi. Ngi hy sng vi t tm,th i ny c an lc, gic ng nh nhng, sng khng bnh tt, cht c

an lnh, sinh ln cc ci tri trng th.

Nh b tt Nai cm ha, t y nh vua pht tm n chay, khng cn tng git hi.

Nai m c b tt cu, v sau sanh h mt ch nai con khu khnh, ltin thn hong t Ca Dip ngy nay. Nai m chnh l t kheo ni c Phtgii oan trong kip hin ti, cn nh vua l tin thn ca A nan tn gi.

-ooOoo-

12. BI PHP TRN NI

Mt thi, cch thnh Vng X khng xa, c ba anh em dng h Kasyapa(Ca Dip) theo o th la sng trong nhng bit th dc sng Ni Lin.

Ngi anh c tn Uruvilva (u Lu Tn Loa) gi trn 120 tui, anh th lGaya (Gi Da) v em t l Nadi (Na ) c hai u trn trm tui. H tu luyn lu nm v bit php thn thng bin ha nn c rt ng ,k c vua Bimbisara (Bnh sa). Tuy vy, h khng c gio l no dy d

ngi b c lm lnh, sng lng thin, m ch chuyn biu din php l le thin h, v t chc nhng l t thn la.

Lc by gi, c Th tn ang thnh Vng X. Sau khi c c thinnh, Ngi quan st thy n thi cm ha anh em Ca Dip vo chnho. Mt khi nhng ngi tinh tn th la c ng y c cm ha,h s c o nhanh chng, v nhng t ca h cng s ni gt theo h


30/215

m ra khi rng t kin. Sau khi suy ngh nh vy, c Th tn mang y bti n tr x ca u Lu Tn Loa, ngi anh c. Ngi i b mt mnh,khng ty tng th gi. Ngi bc i bnh d v oai phong nh s t cha,n trc t tht ca v B la mn gi th la vo lc tri sm ti, v ng lixin ngh li mt m. Ca Dip nhn Ngi t nh u n gt chn, thmngh: "Sa mn con nh ai m p trai, tun t n th! Tic thay y khng

phi l ca ta." (ng o s lc y ch mi trn ba mi tui, sau khit chnh gic khng bao lu).

Ri ng t chi khng Ngi li, ly c ht ch. Nhng c Th tnvn khng nao nng, Ngi ng im lng. B la mn ngh, "c l cn phihm da th sa mn ny mi chu i." V ln ting:

- Nh ht ch, ch cn ci in th thn la, nhng c mt con c long

to b trong , ai vo s b n phun c cht ti.c Th tn nhn nhn p:

- Cng c, hy cho bn tng tr ng mt m trong .

Khng bit t chi cch no khc, Ca Dip bt c d phi Ngi li, vihy vng ngi khch khng mi ny s b trng pht ch ng v ti btknh i vi thn la nh vy. Nhng Ca Dip v ngc nhin xit baolc sng hm sau, h vo in th nh em xc v sa mn tr ra, th khng

nhng v y khng b c long lm hi m cn cm ha c n. Con rnph phc mt bn Ngi, trong khi c Th tn ly tay xoa u n nh xoau mt a tr. B la mn Ca Dip ly lm kinh ngc, thm phc sa mn,nhng cha bit y l c Pht, ng Chnh ng gic. ng ta ngh rngv sa mn ny chc c bit t ch thut ba php. i vi o b la mn tht t v ba php l vic chnh, ai kin ton c nhng th y uc xem l

bc thnh. Nhng Pht gio th khng th, i vi c Pht, thn thng, t tkhng quan trng, m ci iu lm cho con ngi tr thnh mt bc thnhchnh l tr tu thy c s vt mt cch nh tht, khng b che lp bi ngusi, ng mn, t kin. l nhng iu m c Pht mun dy cho anh emCa Dip, nhng trc ht Ngi phi dng phng tin thn thng bin ha nhip phc ng ta, v l s trng ca h. u Lu Tn Loa bt ucm thy khoi v sa mn tr, ng mi Ngi li trong nh, vi dng thulm v nh th ng s c thm mt s ng t theo gt v sa mnti hoa kh i ny. c Th tn nhn li. Ngi li nh Ca Dip bn hm,ln lt thi trin nhng thn thng vt ngoi kh nng Ca Dip, lm cho


31/215

ng ta phi th nhn thn thng mnh thua xa thn thng ca Pht. Khi yc Th tn mi bo ng:

- Ny Ca Dip, ngi s khng bao gi tr thnh mt bc thnh nh vonhng php l. Ch c ngi no t n tr tu rt ro mi ng gi l bcthnh chn tht.

Ca Dip ph phc di chn Ngi, xin Ngi tha th, v xin lm t Ngi.c Th tn khuyn ng ta nn hi kin 300 ng trc . Ca Diphi vi , v tt c u cng nhn s v i ca Th tn v u xin quiy. H cn mnh dn by t ch ci t quy chnh bng cch nm ht dngc th la xung nc, cho tri theo dng sng Ni Lin (Neranjana). Haingi em ca Ca Dip sng h lu con sng, vi chng ring, mt hmtrng thy th thn la ca anh c ang tri theo ging, vi v tm ti nh

anh xem xy ra tai nn g. H kinh ngc xit bao khi thy anh c cng500 co tc p y. u Lu Tn Loa bo hai em:

- Con ng chng ta theo by lu nay khng phi l chnh o, by gi anh r. Mun chm dt kh sanh t, ch c gio php ca c Th tn, bcChnh ng gic. V l do anh quy y Pht. Cc em cng nn suy nghli v can m dt khot nh anh, v gp c c Pht ra i l chuyn rtkh.

Hai ngi em cng s thy anh c theo Pht nn cng xin co tc

xut gia. Sau khi c ngn chng anh em Ca Dip xut gia, c Th tna h v thnh Vng x. Trn ng i, Ngi dng li trn nh ni Gaya,t trng xung xuyn qua mt cch ng, Ngi c th trng thy rngUruvilva, sng Ni Lin v ni Pragbodhi. a tay ch xung dy rng nitrng ip, Ngi dy cc tn t:

- Hi cc t kheo, tt c th gian ang bc chy d di, cc ngi nn hiu.Con mt chng bc la, v khi nhn s vt bng con mt bc la ca chng,th bt c g chng thy u trng nh ang bc chy. L tai chng bc la,nn khi nghe m thanh bng l tai bc la ca chng, bt c g chng ngheu nh ang bc la. Mi chng bc la, nn khi ngi bng l mi bc laca chng, th bt c mi g chng ngi u nh bc la. Li chng bcla, nn khi nm bng ci li bc la, chng cm thy nhng v chng nmu bc la. Thn ca chng bc la, nn bt c g thn y chm xc nu nh bc la. Tm chng bc la, nn khi suy tng vi tm bc la,mi s m chng ngh n u nh bc la i vi chng. V, hi cc t


32/215

kheo, la g ni chng ang bc chy? Ta ni chnh l la tham, la sn, lasi, la sanh, la gi la bnh, la cht, la su bi kh u no... Khi ccngi khng cn bm vu nhng ngn la y, th cc ngi c th gii thotkhi nhng au kh m mui tri buc cc ngi vo th gian ny.

Bi ging trn nh ni Gaya khng nhng tm thu ct ty o Pht, m ncn cho ta thy ng li gio dc ca ng Thin nhn s, bc thy siuvit. ng li y l "ly c tr c" hay "i tr tt n" v "v nhn ttn" trong bn bin th (hai ci cn li l Th gii tt n v nht nghatt n). i vi ngi khoi thn thng, Ngi s dng thn thng gioha; i vi ngi th la, Ngi ly v d ngn la tham, la sn, la siang t chy tm can con ngi v Th gii. Tt c khng khng ngoimc ch cui cng l a h n nht ngha tt n, ra khi v minh khch nh tr tu thy Nh tht, chn l khch quan chi phi vn php, khng

cn b che m v lp knh mu ca ng chp v cung vng.

-ooOoo-

13. PHT NNG GNH NC

(thut theo Ha thng Tr Nghim k)

Mt bui sng, tn gi Anan mt mnh trn ng v tinh x K vin, gpmt c gi ang gnh i thng y nc. ang lc kht, tn gi tin li xin:

- Ny ch, cho bn tng t nc ung.

C gi t thng nc xung, ly bnh bt ca tn gi, mc y nccng dng. Khi n gn, c bng ch v p siu phm ca tn gi, vlin b mt ting st i tnh ging xung. Tn gi i xa, m c gi vn cnng , theo di bng ngi cho n khi ngi khut dng v hng Kvin. "Anan, Anan..." c lm bm ghi nh ci tn m c hi vi sau khitrao bt nc. V nh, c bo m:

- Tha m, khi no m g chng cho con, th m g con cho ng Anan mnh. Con ch mun c ng Anan m thi, ngoi ra con khng ng ng noht.

- Anan l ng no? (b m ngc nhin)

- Ci ng khoc o vng !


33/215

- H, con ci ln thn cha. Bit bao nhiu l n ng mc o vng, ta bitng no vi ng no.

- Con ch mun ng Anan! Con ch yu ng Anan! M i tm ng Anan chocon, khng th con cht! Hu hu hu.

C gi b n, ru r sut my ngy lin v bnh tng t. B m qu yu ccon mt, bn qua nh hng xm hi d.

- Ny, b con c bc c ai bit ng Anan o vng l ng no khng?

C ngi tng cng dng tn gi, p:

- Bit. Tn gi Anan l t v l em ca Pht, p trai lm.

- Vy ? Th ng ta u?

- cha K vin y.

B m ln d n cha K vin, v hi thm ln ra manh mi. Tr v, bbo con gi:

- M tm ra ng y ri. Con rn dy m n ung i, m s tm cch ming v cng dng mt ba. Ri m s tnh cho con. Th no chc ng cng

bng lng, v con gi m xinh p Th kia. V li, m cn k ny na. (b ktai ni nh)

C vui v tr dy n ung. B m n tinh x K vin, mi tn gi A nan vnh th thc. n ngy th trai, tn gi p y m bt ti nh hai m con. Saukhi th trai, b m li:

- Tha sa mn, ti c a con gi mun g cho mt mnh sa mn thi. Nkhng ng ai ngoi ng ra ht. Vy, xin ng hy hon tc ci con ti. Ticho khng, khi tn ng xu no ht.

Tn gi A nan sng s, lng tng. Kt l l n ti nh ngi ta... ang tinthi lng nan, bng c gi i ra kha tri ca li, xch cha kha tr vo.B m th bng ra mt l la t ngay gia nh, than hng hng hc. Tngi lm lt nhn l la, ri ni:


34/215

- Chng ti l sa mn t c Pht. Thy ti dy, ngi xut gia phi gign gii cm, khng c lm vic dm dc.

B m tr ging anh thp:

- Ty sa mn. Mt ng l c v p, mt ng l l la , mun ngno?

Thy nguy, tn gi thm ku cu Pht: "Ly c Th tn, con ang gp nn,Ngi n b con sao?"

T hng tht, ng lng t, c Th tn sai hai t em thn ch Lngnghim n gii vy cho tn gi. Nguyn v Anan b ba lc ca b Ma nggi, m c gi, nn khng ra khi nh b c. Khi hai v t Pht i nvi thn ch Lng nghim, ba lc Ca t ca la ca b y mt cng hiu.Anan thong th ra v.

C gi mt Anan, ln khc thm thit. C chy theo n cha K vin, tmPht i li Anan cho bng c. c Pht hi:

- Ngi mun i Anan lm g?

- Ti mun ng y v lm chng.

- Cng c. Nhng hnh thc ngi khc, ng y khc, lm sao c?Ngi phi ging nh Anan, co trc u, th ta mi giao Anan cho ngi.

- c, vy ti s ra ph co tc.

Thy c gi qu si, c Pht li dng k hon binh:

- Khoan , ngi phi v xin m c bng lng cho ngi co khng ch.Ta khng chp nhn ngi co tc, nu khng c m ng .

C gi tr v xin m. B ni trn li nh:

- Con ci g ngu ngc! Ci tc l vc con ngi, my co tri li ci u ith cn nc ni g na? H? Thiu g chng, m my li nht quyt i choc ci lo sa mn trc u kh tnh y, h ngu? Ta nht quyt khngcho my co tc.


35/215

Th l hai m con thi nhau b n, nm v. C gi khng ngt khc lc. Bm lun mm nguyn ra.

B con li xm bu ng, k bn ra, ngi ni vo, khuyn ln b m.

- Ny ch Ba, chi bng ch c cho c y co tc i, c chng. Nghe ning Anan l con vua, th no mai mt cng ln lm vua. Con ch s clm hong hu, chng sung sng lm sao?

B m nghe bi tai, lin bng lng. C gi co tri u tc, trang im lmc du n cha K vin. Bao nhiu king xuyn hoa tai c eo htvo ngi c, phn son le lot ng iu c du, ch khc mt iu l ciu trc lc. B con bm bng ci thm, tin a c du n tinh x.

c Pht cng ngc nhin khng km. T ngy thnh o ti nay, Ngicha tng trng thy cnh tng no ng nghnh tc ci hn. Tng ldng k hon binh, b m ngn cn c y, no ng by gi n dn xc trli i Anan cho bng c. Tht l mt phen bi ri cho c Th tn. Chcn mt cch l ... thuyt php gio ha th xem sao, ch n bt Anan ith cn g! Ngi chm chm m li:

- Ny, con yu Anan im no?

C gi tr li mt mch:

- Con yu i mt, ci mi, ci ming, tay chn thn hnh ging ni c chtng i ca ng Anan.

c Pht ngh, "Con nh ny tuy si m, m kh thnh thc. C g ni ny.Hay lm, tm ngay thng l o trng. N cn ngy th lm, cha bit gn cu u ca sinh t." Ngi du dng bo:

- Ny con, tt c nhng g con yu ni Anan u khng sch. Trong thn thngi ta, tt c u bt tnh hi thi. ng Anan cng nh mi ngi, nh ta

v nh con. Thn con c sch khng?

C gi ci mt ng im. Pht bi thm:

- V chng, c chng th phi sanh con ci. M sanh con th trn trung,xu x. Con ng him sanh t y, ch c k ngu mi dn thn vo!


36/215

Nghe ng ti s trn trung, c gi cm thy h thn cc , tm nhmchn ln tuyt nh. Ngay ti ch, c chng qu D lu, ngha l vo dngthnh nhn.

-ooOoo-

14. KHNG RU M SAY

(Thut theo chuyn k ca Ha thng Tr Nghim)

Vo mt bui chiu tnh mch K vin tinh x, sau khi ging php cho chtng v c s khp ni t v, c Th tn vo Hng tht an ngh. Va tlng xung, Ngi bng nghe ting p ca thnh thch v ting kh kh camt g say ru tha lc cng m, ln vo tinh x. Hn va p ca vagi:

- ng Pht i, ng Pht! Cho tui lm Pht vi! Tui cng mun ... lm Pht!Kh kh! B ch mnh ng lm Pht c m thi ? H?

c Th tn ngi dy ra m cht. Thy g say d dy, y phc t ti, Nging lng trc n gi th gi A Nan:

- Ny, A Nan, ng tm ra, co tc v cho n mt ci y sch. Ri tm chcho n nm ngh.

A Nan vng lnh. Sau khi tm ra sch s, co tc p y, g say c an mt gc cy im mt trong tinh x. G nh mt gic ngon lnh cho nsng hm sau. Khi tnh dy, hn b ng nhn quanh thy ton thy tu mc ovng i bch b, dm li mnh cng ang p y, s u nghe tri li, hnkinh hong khng bit mnh l ai, vi vng b chy mt mch ra pha cng.Cc t kheo ui theo bt li. Nhng mt s khc bit chuyn, ngn bn:

- Ny, ch hin, cho hn chy. Hn ch l mt g say, hm qua Th tnbo tn gi A Nan tm ra co tc p y vo cho hn y.

- Tht Th sao? Ti sao c Th tn lm chuyn l nh? Bit hn say m vn cho hn xut gia?

- Hy hn i cho khut, ri chng ta s n thnh gio c Th tn v vicny.


37/215

Th l h ko nhau n Hng tht c Pht, bch hi:

- Bch c Th tn, chng con khng hiu v nguyn nhn g Ngi li cho mt g say nh th? Xin ng Thin Th gii r cho chng con.

- Ny cc t kheo, cc ng dng nh trch ta v cho mt g say.Nhng ta hi cc ng, trong lc hn say, ti sao khng cu chuyn g khc,m li cu lm Pht? Nh th l hn gieo mt ci nhn tt p, ta phigip duyn cho hn, v ta khng hp g m khng cho hn lm Pht. V li,c bao nhiu ngi "tnh" bit cu lm Pht nh hn? Vy th ai tnh, ai say?Hung chi, hn c nhu ru vo m say, th bt qu ch say vi ting ngh ri tnh li. Cho nn, bnh say ca hn, ta khng cho l trm trng. Trili, bit bao k trn th gian ny, d khng ung ru m vn say, khng

phi say vi ting ng h nh hn, m say mun kip ngn i cha tnh.

Ci bnh say , say trong v minh i dc, Ta mi gi l mt chng bnhtrm kha!

-ooOoo-

15. VNG M NHN

Vo mt ngy p tri, vua Pasenadi (Ba t nc) x Kosala do chi trongvn ng. Khi nhn ngm nhng gc i th ni tnh mch, vi nhng tnl ta rng che bng mt tht kh i, p mt, vua bng nh n c Th

tn, v ngh: "Nhng gc cy kh i, p mt, ni vng v thong gi, xaht mi t hi huyn no, thch hp cho trm t ny, chnh l ni Th tnthng ng ta. Chng ta hy i nh l c Th tn." Ri vua quay sangngi hu tn Kryana bo:

- Ny Kryana, ta nh c Th tn. Ngi c bit hin gi? ng Chnhng gic ang u khng?

- Tu i vng, lnh thay i vng ngh n c Pht Th tn. Ngi cngvi i chng du hnh khp ni, ry y mai khng c tr x nht nh.

Tht l mt cuc i my bay hc lnh kh tm du vt. Nhng may thay,lc ny Ngi ang dng chn ti th trn Meladumpa, cch y khng xalm, c th i v v ni trong mt ngy.

- Th th ngi hy cho thng c xe, chng ta i yt kin c Th tn.

- Tha vng, tu i vng.


38/215

Vua cng cc quan hu cn i n th trn Pht ang tr. Vua i b vo ngitinh x. Lc by gi mt s ng t kheo ang bch b ngoi tri, vua hi:

-Tha ch i c, c Th tn hin u? Chng ti mun yt kin Ngi.

Cc t kheo ch vo mt gian nh m bo:

- Tha i vng, gian nh ca ng kn kia l ni Th tn ang ngh. Hyim lng n gn, bc vo hnh lang tht nh, sau khi tng hng, hy gca. c Th tn s m ca cho i vng.

n trc ca, vua ci vnh khn i u, v trao thanh kim h thn choquan hu cn. Quan hiu , dng li ch vua trao kim. Vua tng hng ri gca. c Th tn m ca. Sau khi bc vo gian nh, vua qu xung nhl di chn Pht, ly tay s chn Pht ri t xng tn mnh:

- Bch Th tn, con l vua Pasenadi x Kosala.

Th tn hi:

- Do duyn c g m i vng h mnh tt bc trc thn ny nh th?

Vua tha:

- Bch Th tn, trong khi con thy nhng sa mn b la mn cc gio phikhc hnh tr phm hnh ch mt thi gian, ri tr v th hng dc lc, thcc v t kheo t Pht thc hnh phm hnh vin mn cho n trn i.Do vy con ngh: Th tn thc l bc Chnh ng gic, Php c Th tnkho ging, ch Tng t kho hnh tr.

Li na, bch Th tn, trong cc tp th th gian, con thng thy vuacha ci ln vi vua cha, b la mn ci ln vi b la mn, gia ch ci lnvi gia ch. Trong gia nh, cha m anh ch em cng thng gy g nhau.Cn trong Php v Lut ca Th tn, con thy cc t kheo sng vi nhau

thun ha, khng tranh ci, ha hp nh nc vi sa, nhn nhau bng conmt i knh. Bch Th tn, con khng thy mt ni no khc c phm hnhvin mn thanh tnh nh th. Do vy con knh ngng Th tn.

Li na, bch Th tn, khi du hnh, con thng gp cc sa mn gy g khnkh bc nhc khng p mt cht no. Con hi, v c h tr li rng, tui vng, chng ti b bnh gia truyn. Tri li, con thy cc t kheo t


39/215

Pht lun lun hoan h, cc cn thoi mi, tch tnh, khinh an. Do vy, conknh ngng Th tn v ngh, Php c Th tn kho ging, ch Tngkho an tr trong Php y.

Li na, bch Th tn, con l vua c nc, c quyn sinh st trong tay, vym khi con ngi x kin i lc c ngi dm ngt li con, mc d con ralnh khng c ngt li. Cn trong khi Th tn thuyt php, th khng mtai gy ting ng. Mt ln, c mt v c s ho ln trong khi Th tn thuyt

php, v b ngi ngi cnh kh p vo u gi. Con ngh, tht l vidiu, hi chng ca Th tn c hun luyn khng cn n gm gio gygc.

Li na, bch Th tn, con thy nhiu hc gi tht uyn bc, mun n chtvn Th tn, bn sn nhng li kch bc, nhng khi n trc Th tn, th h

cm lng, v sau khi c Php thoi ca Th tn lm cho hoan h, phnkhi, tt c u xin quy y Th tn, tr thnh t. Do vy con knh ngungTh tn.

Li na, bch Th tn, con c hai quan gi nga, n cm ca con, i xe cacon, nh con m sng, chnh con em li danh d cho chng. Vy m chngkhng h mnh vi con nh vi Th tn. C mt ln, trn ng hnh qun,con v hai quan gi nga vo ngh m trong mt cn nh hp gia rng.Sau khi cng nhau tho lun v Php ca Th tn ging cho n qu nam, h nm xung ng, u hng v ni m h c nghe l Th tn

ang ng ta, v tr chn v hng con nm. Bch Th tn, khi y con ngh,tht s nhng ngi ny chc phi thc mt s th thng trong gio l Thtn, nn mi c thi tn trng tt mc n ni coi nh mng sng nhvy. Do th, con li cng knh ngng c Th tn.

V bch Th tn, Th tn cng thuc dng St l?i, cng nc Kosala,cng tui tm mi nh con. Do vy con sn sng h mnh tt bc i viTh tn v biu l tnh thn i.

K xong nhng l do trn, vua Pasenadi nh l Th tn, thn pha huhng v Ngi ri kiu t. Sau khi vua ra v, Pht k li cu chuyn trn chocc t kheo, v dy:

- Ny cc thy, y l cc php trang nghim, cc thy nn hc tp. Ccphp y l cn bn ca phm hnh.


40/215

LI BN: c xong kinh Php trang nghim, k hu bi khng khi cmkhi vi ngh.

1. Vua Ba t nc trc cnh p thin nhin, phi tn m n khng nh, rungon tht bo khng ngh, m ch nh tng n Th tn, tha thit nh nhcha m, v tc tc tm n ni nh l ngi. Tht l mt v vua hin, xngng c sinh ng thi Pht. V c Pht chng ta cng may mn hn

Khng phu t nhiu. V trong lc th bc thnh Trung hoa phi thanphin v ng vua b bi say m nng Nam t: "Nh vua trng sc hn trngc." Nhng i vi vua Ba t nc ngy xa, cng nh vi Pht t chng tangy nay, th c Pht qu l NGI P CA MUN I V VN

LOI. Do c cu: "Vng m nhn h, thin nht phng."

2. Trong by l do vua k v sao m vua knh ngng Pht, th ht nm l do

lin h n t cch ngi t, l: sng phm hnh trn i (trn nguyntc, khng k ngoi l), khng ci ln, lng tai ch thnh nghe Php, nhansc vui ha, v bit tn knh Thy (hai quan gi nga knh Pht hn vua). thy t cch ngi theo Pht thc quan trng, gi l "nhn nng hongo, phi o hong nhn".

3. V chuyn hai quan gi nga. Vua thy hai b ti phm ti khi qun, dmng quay chn v hng mnh, m khng vi ni sn i chm u, li lnd tm hiu l do ti sao chng li knh Pht hn mnh, trong khi mnh lngi cm gi sinh mng chng. Thi y qu l thi ca mt v vua

c tr.

4. V im cui cng, vua ngng m Pht v ngi cng mt "ca lp" vimnh. l kiu suy t ca mt hng ngi m i vi h, Pht tnh qu c

Nam Bc. H s khng chu quy y vi mt chng bn ci nh Lc t HuNng kh knh ca chng ta. C l v vy, m Pht phi ging sanh vodng vua cha, cho hng vng gi. Tt c u l phng tin ca Btt sanh: khi cn ngi xe b thuyt php, c ngi xe b.

---o0o---

16. CI HA NANDA

i khi v mc ch gio ha, c Th tn cng s dng thn thng, nhtrng hp ci ha Nanda, ngi em cng cha khc m vi ng.


41/215

Lc cn ti gia, Nanda c ngi v mi ci rt xinh p thuc dng Sakya.Mt hm Pht v thm v khi ngi t gi, do mnh lc t tm ni ngi,

Nanda ly ci bt ca ngi v nh theo tin chn mt on. No ng,h ti cng tinh x lc no khng hay. Lc y ch tng ang ta thin trongvn cy kh i, bu kh thanh tnh trang nghim gy chn ng su xatrong tm Nanda. ng cao hng xin Pht co tc tu lun. Pht ha kh.

Sau mt thi gian, ng m ra thn th, bun b, khng thch ta thin, khtthc na. Ngi ng cng ngy cng b ph hc hc, ru tc mc di, ngsng nh mt k xa l gia chng tng. Bng hu hi thm, ng th thc:"i sng phm hnh khng lm cho ti hoan h. Ti mun hon tc." Cct kheo n bch Pht, ngi bn cho gi Nanda n hi:

- Nanda, c phi ngi khng thch sng i phm hnh na?

- D phi, bch Th tn.

- Ti sao th, Nanda?

- Bch Th tn, con c ngi v xinh p mi ci. Khi con m y bt theohu Th tn, nng ang ng ta ca, tc mi chi na u, u ym nhncon m bo: "Qu t hy mau v." Bch Th tn, con khng th no qunc hnh ng v ging ni ca nng lc y.

c Pht cm ly tay Nanda. Bng nhin, tn gi thy mnh i theo Pht, tt thng h khng, cng lc cng nhanh hn c phi c phn lc. Ngang mtkhu rng bc chy, Nanda trng thy nhng con kh b chy ui, mt mynhn nh trng rt bun ci. Nanda cng Pht n cung tri thch. Tiy, trong nhng khu vn khoi lc, c v s thin n tuyt p ang hihoa kt thnh chui m eo cho v vua tri, trng tht l mt cnh dp duti t. Nanda ang ngy ngt trc v m miu ca cc nng tin, th cTh tn dt tay ng tr v trn th, n vn Cp c c. Th tn hi:

- Nanda, ngi thy sao? Cc thin n trn cung tri so vi ngi con gi

ngi tng nh, ai p hn ai?

- Bch Th tn, so vi nhng thin n kia, th nng con gi dng Sakyatrong nc ny ch nh con kh chy ui m con thy.

- Vy, Nanda, hy hoan h li tu tp, ta s n b cho ngi nm trmthin n.


42/215

Nanda phn khi tha:

- Bch Th tn, nu Th tn ha cho con nm trm thin n, th con rt hoanh li.

Cc t kheo khi bit Nanda v mun th hng khoi lc ci tri m tu tp,bn ch riu tn gi l k lm mn, k bun bn. H dn dn lnh xa tngi. Nanda cm thy ti nhc, bn xin Pht rt vo rng su c c thintnh. Tri qua mt ma an c, tn gi chng qu A La Hn. Sau khi chngqu, tn gi tr v bch Pht:

- Bch Th tn, con xin gii ta cho Th tn li ha n b nm trm thinn.

- Lnh thay Nanda, nay ngi chng qu, nh vy ta c gii thot khili ha n b thin n cho ngi. Ch thin cng bo trc cho ta vicny.

(Thut theo Kinh Pht t thuyt - Bn dch ca Ha thng Minh Chu)

-ooOoo-

17. VUA N THT NGI

Thu y B tt ra i ti kinh x Kuru, lm thi t vi tn Sutasoma. Khithi t n tui trng thnh, vua cha cho i du hc. Cng du hc vi thit, c hng trm ng cung thi t ca cc tiu quc khc thuc x n ,trong c bn thn nht l thi t con vua x Ba la ni. Chng bao lu thit Sutasoma t ra bc xut chng, thy bn u knh n. Cc v hong tkhc b thy, xin th gio cng thi t Sutasoma. Khi tt c thi t thnhti tr v ni ngi vua, h u suy tn Sutasoma l bc quc s ca h vha s vng theo tt c nhng li gio hun ca thi t y. Sutasoma t chcmt tic chia tay trc khi mi ngi tr v bn quc lnh o quc dn.Trong tic y, thi t khuyn cc v vua tng lai hy gi ng gii, tun

hnh l b tt mi na thng, v cai tr vi c cng bnh bc i, t quynli ton th ln trn quyn li v s thch bn thn. Sau khi mi ngi lm llong trng tuyn ha, thi t cng h chia tay v bn quc. T y, khicc vua c vn kh gii u gi th n hi kin ca thi t. Thnhthong km theo th l nhng gi qu biu hin lng thng mn ca h ivi Sutasoma.


43/215

Nhng c mt v vua, ngi bn u tin ca thi t ti kha hun luynngy trc, by gi m ra lu lng. Khng ba n no ca ng m khngc tht, v mc d ng cng tun theo li dy ca thi t Sutasoma gi k btt mi na thng v n chay vo ngy rm mng mt, vua ny khng thqun tht n ni ngi nu bp ca ng phi lm sn con g con nai g khi 12 gi m im qua ngy mng hai hoc mi su mi thng, l

phi dn ra cho vua n ngay. Mt hm phn tht dnh b ch trong cungtha mt, tn u bp gn n gi pht gic mt tht, hong ht bi ri y

bn ny ra mt kin, v vi chy ra ch giam t t sp hnh quyt, y xomt ming tht i ca mt t ti em vo, ct thi, b gia v nu em dngvua. Khi 12 gi im, Vua ngi vo bn tic, xung quanh c nhiu cnthn tc trc. Vua cm ming tht i ngi ln n. Va b vo ming, vua

bng nghe mt chn ng rung chuyn tt c th thn kinh trong ngi, oln c c th nh vua. Ti sao vy? Ti v trc y trong tin kip va qua,

vua l mt qu D xoa n bn tht ngi, cho nn by gi vua thy khoicm tn ty sng.

Nhng vua ngh nu im lng n th c l tn u bp s khng chu ni yl tht con g, nh vy lm sao vua bit c? Bi vy vua gi v nn e ramt ming. Tn u bp ng bn bin sc, nhng vi trn tnh li v tu:"Tu b h, b h c n i, khng sao u ". Vua cho mi cn thn lui vngh, ri bo tn u bp: "Ta bit l khng sao u. Nhng tht con g vy?"- Tu b h cng nh tht mi ngy. - Nhng, ta nghe c mi khc. - Tu bh, c l hm nay thn nu ngon hn. - Nh ngi b cng mt th gia vnh mi ngy ch? Tn u bp yn lng lng tng. Vua gic: - Ni tht i,khng th nh ngi s cht. Tn u bp nh ni tht, sau khi khn khonxin vua tha mng sng. Nhng l thay , khi nghe xong nh vua bo: - ngni cho ai bit. T nay, cho ngi n phn tht ca ta, v hy nu tht ngicho ta n. - Tu b h... vic y ... k h thn thy tht l kh khn. - ngs,khng kh chi c. - Lm sao k h thn c th kim ra tht ngi mic? - H chng phi trong ngc tht lun lun c t nhn hay sao? Tnu bp lm theo lnh y.

Khi ht c t nhn ly tht, y li tu vua. Vua bo: - Ngi hy nm mtbao tin vng ra ngoi ng, ri chc ai lm th bt khp ti trm, phi thnh. Tn u bp lm theo. Dn dn dn chng khng cn ai dm nhn n

bc vng hay bt c g ri gia ng na. Tn u bp khng kim ck trm git, y tu vua. Vua bo: - Na m, vo gi gii nghim, ngita tp np i v nh. Ngi hy np mt x no , nh gc mt ngim ly tht. T hm y, ngy no cng c thy ngi cht nm sng soi khi


44/215

ch ny, lc ch khc. Dn chng ku than, k mt cha ngi mt m, anhem, ch em. Ton dn sng trong hi hng khip s, bo nhau: "Chc hn ccon s t hay con cp g n tht nhng nn nhn".

Nhng khi khm xt nhng t thi, h nhn ra rng trn mi t thi u c vtdao xo tht li vt thng m rng. H kinh ngc ku ln: "Qui l!Chc chn phi c ngi n tht ngi!" Mi ngi x n cung vuakhiu ni: - Tu b h, trong thnh c mt k cp n tht ngi. Xin b hhy cho bt tn gic y. - Lm sao ta bit n l ai c? Chng l ta phich thn tun hnh quanh ph th hay sao?"

Dn chng bo nhau: - "Nh vua khng lu g n vic nc vic dn. Tahy ti quan t tng". H i ti quan t tng yu cu ngi phi bt choc tn cp. Quan tr li: "Hy ch by ngy, ta s giao th phm cho cc

ngi". Quan cho dn chng gii tn, ri triu tp cc s quan di quyn libo: - Hi cc s quan, trong thnh ph c mt tn cp n tht ngi. Ccng phi phc kch nhiu ch bt tn y.

Cc s quan tun lnh, v t y h bao vy ton thnh ph. Khi y tn ubp ang np trong mt l tng ca mt ngi nh. Y git mt ph n v btu b nhng ming tht ti ca b ta vo y gi. Cc s quan tm bt y,tri tay y li v la ln " y ri, bt c tn cp n tht ngi ri".m ng vy quanh h. Tn u bp b nh p ti bi, b ct gi thtngi lng lng vo c v mang n trc v t tng. Khi thy y, v t

tng ngh: "C th no tn ny li n tht ngui, hay y ch trn chung thtkhc bn? Hay y git ngi di mt mnh lnh ca mt ngi khc?"ng cho m tri v hi cung tn u bp. Y khai tht. Do , quan t tngsai tri y tht cht li nh c v cng mi ngi i thng ti cung vua.

Sut ngy hm d nh vua nhn i ch i tn u bp. Cng v chiu vuacng st rut. Bng nghe huyn no ngoi cng thnh, nhn ra vua thy tnu bp yu qu ang b tri li xnh xch, trn c eo lng lng gi thtngi. Bit mi vic bi l, nhng vua thu ht can m leo ln ngai vngnh thng l thit triu, quan t tng n gn v khi s cht vn nhvua:- Tu b h, phi chng tn u bp ny c lnh b h sai ra ngrnh git ngi ly tht v cho b h? - Phi y, ta ra lnh cho n y.Th th ti sao ngi pht n, khi n ch lm theo lnh ca ta? Nghe vy vt tng ngh thm: "Th ra chnh ming nh vua th ti ri y. , thtkinh khng. Khng ng lu nay vua vn n tht ngi! Ta phi lm cho vuachm dt vic y!" Ri quan bo vua: - Tu b h, ng lm th na, b h


45/215

khng nn n tht ngi. -Ny t tng, ng ni g y? Ta khng th bvic y c na. - Tu b h, nu b h khng b vic y th b h s tiuma c vng nghip, c bn thn b h. - D vng nghip ta c tiu tan, tacng nh. Ta khng b c." Khi y quan t tng mun cho vua sngmt, bn k mt cu chuyn:

Ngy xa, trong bin ln c mt con c khng l sinh sng, tn n l Knhng. Tt c c trong bin u thn phc Knh ng, tn Knh ng lm ngvng, vua cc loi c. Mi sng chiu u c tng by c ng c n vnan Ng vng. Ng vng lu nay vn n rong bin m sng, mt throng khng l mc di y bin tng khi ln bng c cm rng. Mt hm

Ng vng n nhm mt con c mc trong cy rong. Nghe mi v ngon cbit, Ng vng ly ra khi ming xem l ci g, th ra l mt ming c. Ngvng ngh, "Th m lu nay ta tht ngu ngc qu i thi. Ta cha tng n

th ny bao gi. T nay, mi sng chiu khi by c ti thm ta, ta s n btmt vi ch c, n mt cch thm lng kn o nhu m, v nu ta n chngmt cch l liu, n o, th khng cn ch no dm bn mng ti y mthm ving na". Bi th Ng vng nm di coi b rt hin lnh v hi mikhi by c ti thm, nhng ch lc chng ko nhau ra v, c con no bichm lo o sau cng th Ng vng thp ngay n tht. Khi by c phtgic qun s b gim thiu ln ln, th bt u mt cuc iu tra xem minguy t u ti. Mt hin s trong bn c bng lu n Ng vng: "Ta

phi d chng tn qu quyt y . Kh nghi lm". Th ri khi by c n vnan Ng vng, hin s np sau mang tai Ng vng quan st. Qu nhiny bt gp Ng vng thp nhng ch c chm sau cng. V hin s bnthng bo cho by c khin ai ny u kinh hong b chy. T y khng aiti gn Ng vng na. Nhng Ng vng th v n quen bn mi nnkhng thit g n rong ru na. m ngy y ch m tng n nhng chc bo ngy ngon lnh. Y gy hn ngi v i bng.

"Qui! chng cht tic c ri hay sao? i u mt, nhng con c ngony?" Ng vng i qu th thn nh k mt hn. Y khng thy bng ngmt ch c nh no sut my hm lin. Y li i tm, v gp mt ngn ni

ln. Y thm ngh : "c l bn c s ta nn np sau ci ni ny. Ta phi baovy bt chng ". Th ri y qun trn ngi bao quanh chn ni. (Thnhnh y rt ln, di c my cy s ngn). Trong cn gin gi y bt gp ciui ca y, m y ng l mt con c, v dn ging: "Gan l nh! Ngi ymy hm ry, m c trnh mt ta!" V ly ht sc bnh sinh, y cn n mtci cho t i. Rc! Xng sng Ng vng t on, mu tun c mtvng bin, Ng vng cm thy au n tn ty sng. nh hi c mi


46/215

tanh ca mu, n c t li mi lc mt ng, v bt u ra tht Ng vngcho n khi Ng vng ch cn l mt ng xng ln nh ni.

K xong chuyn, quan t tng khuyn vua b tp qun n tht ngi khi chu s phn nh Ng vng n. Nhng vua vn khng nghe, li dnchng mt cu chuyn khc chng minh s thm kht nu khng ctha mn s lm cho con ngi cht i c. l cu chuyn cu con ngtrng gi Sujta Ba la ni ngy xa, v thm n mt qu to hng mkhng c, nn cu tuyt thc by ngy ri cht.

Quan t tng tu: - Tu b h, nu b h khng b n tht ngi, dn dn bh s b gia nh b ri v mt lun c s quang vinh ca vng v. Tu bh, ngy xa cng x Ba la ni ny, c mt gia nh B la mn tun gi nmgii cm rt cht ch. Gia nh c mt cu con trai c nht, thng minh

ngoan ngon, c cha m yu thng nh ngc qu. Cu thng i chivi mt ton bn ng la, bn ny n tht ung ru ? khng king c g.Mt ngy kia chng lp mu lm cho cu phi nm qua mi ru tht.Chng lm mt ba tic, mi cu nhng cu t chi, bo rng cu khngung ru. Chng bo khng sao, s c sa ti dnh ring cho cu. Cu

bng lng. Bn kia b ru mnh vo trong l sen trong h, v khi ticbt u, chng em sa ti cho cu.

Ri mt a la ln: Bi, em cho ta nc mt ngm hoa sen. Th ru cttrong l sen c em ti, chng chia nhau nhm nhp. Cu con ng trng

gi tng l mt hoa, cng ung mt t. Khi cu va nm th chnhchong, bn kia em tht mi cu n lun. Ru c rt thm cho cu, cuva nhu tht va ni: "Th m lu nay ti khng bit. D u ru c miv ngt ngo nh vy! em thm cho ti". Sau khi n ung no say tr vnh, cu nm m man run ry. Cha cu khm ph cu ung ru, ch khicu tnh, ng ni: - Con i, con hnh ng rt sai quy. L con chu camt gia nh B la mn gio, con khng khi no c ung ru c. Hy t

b vic y i. Cha bo sao, tha cha? - Con khng c ung ru na. - tha cha, sut i con cha c nm mi v ngt no nh th. Ngi cha

lp li li cm on. Cu con bo: -Con khng th b ru c. -Vy thy l li cui cng ca cha: Mt l con cha ru, hai l cha phi t con vui con ra khi lnh th ca cha. - D c phi b cha t b, con cng khngth no b ru. - Th th, v con b cha, cha cng phi b con.


47/215

Ngi B la mn a con ra ta trut quyn tha k v ui cu i khi khulng di quyn cai qun ca ng. Cu trai y v sau i lang thang xin ndc ng, v cui cng, ta lng vo mt bc tng hoang ph m cht."

Quan t tng k chuyn trn, ct d thc tnh nh vua, v ni: - Tu b h,nu b h khng chu nghe li h thn b n tht ngi, th dn chng s xuaui b h ra khi vng quc. Nh vua mt mc khng nghe li v ttng. Vua li k mt t d chng minh rng ngi ta c th cht v dcvng khng c tha mn. Trng gi Sujta ni trn kia, mt hm ivo rng tm 500 v tu kh hnh nghe php, bng thy vo gia m ctri thch xung rng cng vi ng o ty tng ci tri. nh sng tthn th h thot ra mt lung m du rc r. Sujta t trong chic lu cnhn ra thy c nhiu thin n i theo thch, v va thy cc thin n ngta say m ngn ng.

Sau khi thch nghe thuyt php xong li tr v tri, th trng gi Sujtai n hi d cc v sa mn: "Hi hm, c ngi no n nghe php vi ccngi th?" l tri thch! - " V nhng ngi no vy quanh ng tavy?" - " l nhng thin n." Trng gi Sujta cho cc Sa mn rav, v t nh ng ta khng ngt ku la nh k in: "Cho ti mt thinn". Ngi xung quanh tng ng lon tr, i xin xm bi qu. Nhng ngvn khng ngt la: "Cho ti mt thin n". Ngi ta a ti ng mt b vv cc nng hu, ng u xua ui: "Khng phi, y l qu ci. Ta bothin n kia m". Ri ng nhn n m cht.

V t tng nghe vy nh thm: "Nh vua ny tht l si n am m. Ta philm cho ng m mt". V t tng ni: - C mt by ngng tri cng v ntht ng loi m phi b tiu dit. Ngy xa, trong mt hang ng gia ni,c chn mi ngn con ngng tri tr n. Trong bn thng ma ma chngkhng bay i u c, v nc s thm vo cnh, t c mnh my lmthn th chng nng n khng th bay xa v s ri xung bin. Do chng li trong ng, nhng khi sp n ma ma, chng lo bay i lm la tmt cnh ng ln cn tch tr n qua ma. Va khi chng tr v ng th

c mt con nhn khng l, ln bng c mt chic phn lc c ti tn nht,n n ng ngay ca ng v bc nhn khi s ging t, mi thng bcging ra mt mng li to b chon c li ra vo. Mi si t bc nh ra to

bng c si dy neo tu ngoi bin. n ngng tri trong ng bt u lolng khi lng thc vi dn. Chng chn ra nhng thanh nin khe mnh,cho n gp i khu phn ng bn, xng pha ha may ph c vi nutt nhn c bn chui ra ngoi tm lng thc.


48/215

Khi thc phm sp cn, mt con ngng tri ngh: "Mun sng st ta phin trng ngng". Ban u chng n trng, dn dn n lun c ngng con vcui cng ngng gi. Khi ma ma chm dt, bc nhn ging ra bnmng li dy chc chn. n ngng v n tht ng loi nn yu sc dn,khng ph c mng nhn. Ht con ny ti con khc hc u vo mngli ri mc cn y, b nhn cha ht mu tt c. Bi th, tu b h,khng nn n tht ng loi.

T tng cn mun khuyn can vua thm na, nhng qun chng ng lnla : - Tha t tng, ngi nh lm g by gi? Nu vua khng b n thtngi, hy trc xut nh vua ra khi thnh chng ta. Nh vua nghe th

bt u hong s. T tng tu: - Tu b h, b h c bng lng t b thtngi chng? - Khng th c. Quan t tng ra lnh cho tt c hong gian mc trang sc lng ly ng ng trc mt nh vua ri ni: - Tu b

h, b h hy nhn ton th hong thn quc thch ca b h, nhng v c vnv nh thn ng ang trc b h y. C th no b h b h csao? B h ch cn t b n tht ngi, th tt c chng ti y u theo vvi b h. Nh vua ni: - Tt c y i vi ta u khng qu bng thtngi. Khng c g qu hn tht ngi. - Vy th, tu b h, xin b h hyri khi ni y, ra khi cung in, khi vong quc ny. - T tng takhng cn cung in, vng quc. Ta sn sng ra i, nhng t tng hy chota mt c n cui cng: y l cho ta em theo cy bu kim v tn u bp.

nh thn ng cho nh vua em theo gm bu, mt ci cho nu tht

ng?i, mt ci gi v mt tn u bp. V h trc xut nh vua ra khi cungthnh ngay hm y. Nh vua i vo mt khu rng v tm tr di mt gccy. Ngy ngy vua ra chc gia ng rng, git ngi em xc v cho tnu bp nu v c hai thy tr cng n. Mi khi thy bng ngi vua la ln:"Ta y tn cp n tht ngi!" Th l h hong s t xu , vua n git rixch v bt c ngi no trong bn, nu i ng. Mt hm vua khng gpc ngi no trong rng, v khi vua xch kim v tay khng, tn bp hi:- Sao ri y, tu b h! Tht u? - , ta s kim ra tht. Tn u bp hongs, ngh: "Thi, cht ri. Ta ti s ri". Ri y bt ni nc ln la. K n tht

ngi chm y mt lt t i v bt u t nu ly thc n t .Tin n lan khp n v mt tn cp n tht ngi i rng. Mt ngi bla mn giu c a 500 c xe sp i qua rng nghe th bn thu mt on htng ng o bo v on xe. Ring ng ngi trn c xe i sau cng.


49/215

K n tht ngi ngi trn cy cao quan st. Khi thy ton l hng ho y lylm tc gin. Ri on ngi tin n. Y bng ch ti ngi b la mnngi trn xe sau cng, ming y bt u r nc bt v thm tht ng ta. Ri ynhy x ti , la ln: "Ta y, tn cp n tht ngi". C on b chy, v yxch ngi b la mn i vo rng. Trong m ngi c ngi b la mnmn bo v, c mt ngi la ln "Cc bn! Chng ta nhn tin, hy lm

bn phn i". Y bt u h la ui theo tn n tht ngi. Mt thanh ninkhe mnh ui kp, nh vua ngoi lui bt gp bn nhy qua mt tng n n di mt cy cau rng. Vua vp ng, chn chy mu m a. onngi ui kp, vua th ngi b la mn lo thot thn. Khi ngi b lamn thot nn, c bn khng bun ch ti k n tht ngi na, tip tc rai.

Nh vua lt n di cy cau rng, khn nguyn: Hi v thn cy, nu b

lm cho vt thng ni chn ti lnh li trong by ngy, th ti s tm chothn cy ca b bng mu ct t c hng ca 101 ng hong ca x n ,v s treo lng rut ca h khp trn cy ca b v cng cho b ba tic thtngi by mn". Nh vua nm lit di cy by ngy khng n ung g c.Thn th nh vua gy da bc xng, nhng vt thng kh ro lnh ln.

Nh vua ngh rng y l nh thn cy cu cha, nn sau khi i ng cv n tht ngi tr li cho li sc, vua ngh: "V thn cy ny gip ta. Ta

phi thc hin li ha". Vua bn xch kim ra i tm 101 ng vua ca n em v t thn. Trn ng, vua gp mt con qu D xoa nhn ra nhvua v i trc vua cng l mt qu D xoa lm bn vi n, cng i btngi n tht. Khi tn qu nhc li, nh vua nh ngay v tay bt mtmng ra chiu tng c. Khi tn qu hi nh vua kip ny lm g, vua kcho y nghe u ui cu chuyn, t khi vua nm c tht ngi cho n khivua b trc xut v by gi ang i kim 101 ng vua t thn cy. Vuanh D xoa gip mt tay trn ng i bt nhng ng vua y. D xoa tchi: - Ti bn qu. Nhng ti c th gip anh mt cu ph ch s dng.Hy hc thuc lng ph ch ca ti, n s em li cho anh sc mnh, i rtnhanh v thm uy lc. Nh vua nhn li v hc cu ph ch, nh vua inhanh nh gi v thm sc mnh nh thn. Trong vng by ngy vua bt

xong c c 100 ng vua khp lnh th n, trn ng h i sn v i dungon. Vua xch ngc u tt c vua kia v rng. Ch c Sutasoma khi bbt cn bao nhiu u b treo ln cy t thn.

Vua ngh: "Sutasoma l bn v thy c ca ta. Hy cha y li. Khng nn x n mt ht ngi lnh o". Ngh vy ri, nh vua bt u nhm lav ngi xung mi mt ci cha ba, chun b lm tht 100 ng vua ang b


50/215

treo ngc trn cy t thn cy. V n thn ca cy y thy th ngh thm,"hn nh t l cho ta, nhng u phi nh ta m hn lnh vt thng? Bygi, hn sp gy cuc lu huyt ln. Phi lm sao by gi? Ta khng thngn hn c". Bi th thn cy i n T thin vng nh can thiplm sao cho vua ngng vic git chc m tn kia. T thin vng cng nhchu. Thn cy li i n tri thch. thch ni: - Ti cng khng ngny c. Nhng ti s cho b bit ai c th lm vic y. - Ai? - T ci tri th33 tr xung, khng ai lm c, nhng c mt ngi vng quc Kuru lvng t Sutasoma c th lm cho y thun li v cu mng tt c vua kia.

Ngi y s cu y khi ti n tht ngi v em hnh phc cho ton x n.Nu b mun cu 100 v vua kia, th hy bo k n tht ngi rng, b munem Sutasoma n cho b trc , ri hy dng l t.

V thn nghe li, nhanh nh chp, ci trang thnh mt nh tu kh hnh i

n k n tht ngi. ang mi cha ba, nghe ting ng nh vua ngng ln,ngh thm: "L no c k li thot c?" Nhng trn cy, mt trm ng vuavn chc ngc u, bt ng. K n tht ngi ngoi li thy nh kh hnhth mng r ngh: "A, tn ny chc cng l tay hip s dng St li, cngngang vua. Ta c th bt y cho s 101 ng vua t thn." Ngh xong nhvua ng ln cm kim ui theo nh kh hnh. Nhng chy c my cy sm vn ui cha kp, m hi bt u lm tm trn ngi vua, chy xunghai chn. Vua ngh: "Ta tng ui bt d dng c voi, nga, xe chy httc lc, m sao hm nay mc d ta chy kit sc vn khng kp ci nh tuhnh ny vn i mt cch khoai thai. Th l ngha l g?" Vua li nh rarng, nhng nh kh hnh thng lm theo mun k khc, vy hy bong ta ng li, ri mnh s bt ng. Ngh th nh vua la ln: - Dng li,tha ngi - Ta ang dng y. Ngi cng hy dng i thi. - ka, nh tud cht cng khng ni di, m sao ngi ni di vy? V thn di dng nhtu kh hnh p: - Ta ng vng trong chnh o. Cn ngi do cnghip nn s mi mi di chuyn trong cc no lun hi. Hi nh vua hyem li Sutasoma,v thi t ni danh y cho ta. Bng l hin cng y ngis c hnh phc ci tri. Ni xong, nh kh hnh hin nguyn hnh l vthn cy trong ho quang chi li. K n tht ngi thy th hi, ngi l ai.

Khi bit ri vua vui mng v hn, bo: -Tu ly thn linh, xin ngi ng bntm, hy vo li trong cy ca ngi i. N thn vo li trong cy trc mtnh vua.

Mt tri va ln v trng cng va ln trong rng. Vn thng thin vn, vuangng nhn sao v bit rng ngy mai l ngy l, th no Sutasoma cng itm sng Hng, ta s nhn dp y m bt y. Theo d tnh, ngy hm sau k


51/215

n tht ngi i n sng Hng. Vng t Sutasoma cng va n y vion h tng y nghi v. Vng t sp sa thay tm xung sng thgp ngay mt ngi B la mn i ti, tay cm mt ti da thp vng. NgiB la mn mun gp vng t: Tha vng t nghe n ngi l mt bc chnh, ti tm n bn cho ngi mt bu bt m c l ngi s v cng trntrng. - Ci g y, tha ngi? - Tha vng t, y l mt bi k v gi caPht Ca Dip. Mi on ng gi tng trng mt trm ng tin vng. -Tha ngi, tt lm. Nhng ti phi i tm . y l ngy l thnh ty cati. Khi tr v ti s nghe ngi c. Xin ngi vui lng i ti.

Ri vng t ra lnh cho mt ngi ty tng a ngi B la mn n nhmt ngi ng giai cp ngh ngi i vng t. Xong xui vng txung tm. Sut thi gian y, k n tht ngi np di mt ao sen idp bt vng t. Khi vng t va tm xong, ty tng mang n b l phc

cho vng t mc, v th trang sc qu gi nng n, thm c nc hoadu thm ri u v thoa trn mnh. K n tht ngi ngh, ch cho vngt mc xong b l phc v eo cc trang sc vo th s nng n thm, chi

bng bt ngay ng ta khi cn mc o tm. Th l k n tht ngi xng ra, laln: "Ta y, k cp n tht ngi!" Tt c voi nga v on ty tng cathi t nghe ting ht u t xu. K n tht ngi tm ly vng t, nh vuan tht ngi khng xch ngc u nh cc nh vua kia m li vc vngt ln vai chy. Nh qu lc ca ba ch qu cho, vua chy nh bay, khngai ui kp. Bng nghe nhng git nc mt lung xung vai v tay chn,nh vua n tht ngi ct ting hi: - Hin gi, mt bc tri thc li lc, mcng s cht sao? Ti sao ngi khc? C phi nh v con nh cha nh mchng Hay tic cung in vn hoa vng bc ngc ng m khc? Vng tp: - Khng, ti khng khc cho ti, cng khng phi v v con cung in,ngc ng. Ch v ti ha vi mt ngi B la mn s nghe bn cu k ca

pht Ca Dip t ni v y. Ti mun gi li ha i vi ng ta, tr v nghebn cu k ri s ti cho ngi lm tht.

- Lm sao ti tin ngi c? Mi vo trong tay, ai di g th ra? - Thangi chng ta bit nhau t nh. Ti l bn v l thy ca ngi, vi danh d

ca giai cp hip s, ti khng bao gi ni di d phi hi sinh tnh mng.Nh vua tin li vng t, v cn dn: - V thn cy ch mun hin cng ngitrc nht cho b ta. Bi vy, xin ngi ng lm hng mt l t thn ca ti

bng cch sai hn - Xin ngi yn tm. Ngi mai ti s tr li ngi lm thtti m t l. Khi vng t tr li ni hn gp ngi B la mn, ng ta angch i. Thi t xin li xong bt mt chic gh thp hn, ngi xung, vtha: - Tha ngi,by gi ti sn sng nghe bi k Pht Ca Dip do ngi tha


52/215

k. - Tt. Vy xin ngi hy lng nghe bn on ca bi k. Mi on nggi tng trng mt trm quan tin vng. N c nng lc hy dit mi dcvng, kiu cng v cc thi xu khc, gip ngi t n s tch tnh ca ccgic quan, chm dt vng lun hi sinh t, t n Nit bn. y l cngnng ca bi k m c pht Ca Dip truyn cho ti. Ngi hy lng nghey:

- Hi Sutasoma, hy tip xc d ch mt ln vi nhng bc thnh. V ngbao gi gn k xu c, nh th ngi s c bnh an. Ch lm bn vi bcthnh, giao dch vi bc thnh. V ch t bc thnh ta mi hc c chnho v thng tin bn thn. Xc thn ta s suy mn mc nt. Nh nhngchic xe bng lng s dn h. Nhng c tin ca bc thnh th khng baogi tn t. c truyn qua mun i kip cho nhng thnh gi v sau. ttht bao la, tri rt cao su Bin thm mnh mng khng u b bn. Nhng

ln lao v c tm xa rng hn c bin, t, tri l nhng l thuyt tt hayxu m bc thnh hay k ti li ni ra.

Nghe xong bi k vng t v cng hn hoan. "y khng phi ch l lini ca thi nhn hay bc thnh hay mn bc thnh, m chnh l li dyca ca ng Chnh Bin Tri. Ta khng th lng c gi tr ca nhngli ny. D c hin tt c ci Ta b Th gii t ci Phm thin tr xung,cht y by mn bu vt, i bi k ny vn cn cha xng. Ta c thhin c ngi bu, cung in ca ta v bi k ny". Vng t mun nhngngi li cho ngi B la mn, nhng nhn li ngi kia, do kh nng d

on c tng lai ca con ngi, vng t khng thy du hiu g chngt ng ta c mng lm vua. Vng t li ngh n cc chc quan m ngimun phong cho y, song cng khng thy y xng hp vi a v no. Vngt cng bm n n cung ti li th thy ngi B la mn kia c th t tili tc ti a l bn ngn quan tin vng, do nh biu y mt ngn quancho mi on k. Vng t hi: - Tha ngi, khi ngi dy bi k cho cc vvua cha khc, ngi nhn c bao nhiu tin? - Mt trm quan mi on. -Tha ngi. ngi khng bit ti gi tr v bin ca mn hng ngi rao bn.Hy nh cho n mi on mt ngn quan. Vng t tr bn ngn quan cho

ngi B la mn xong, bo gia nhn tin y v nh.Thn sinh vng t nghe vng t thot nn tr v th v cng mng r,nhng vn tnh keo ln, ng rt tic khi nghe tin vng t va tr mt mntin ln cho ngi B la mn. - Con i, cha rt vui v con va thot khi mttn cp d dn. Nhng nghe li n con va tr ti bn ngn quan tin nghe bn on th phi khng? Khi c vng t xc nhn, ng bc u


53/215

bc tai: - Tri t qu thn i, th g m t qu thn qu i vy? Nmchc quan mi cu l qu lm ri. Nu l cu di th tm chc quan cng l t. M ht sc cng cc th tr cho ti mt trm quan l tt bc t.T thu cha sanh m ti gi, ti cha tng nghe ai mua mt bi th mti bn ngn quan? Vng t n tn: - Tha cha, iu con yu chungkhng phi l tin ca, m l s tng trng tr tu. Xin cha ng ry con vtin. Con tr v y sau khi ha vi k n tht ngi rng con s tr li cho ylm tht. Con v ch nghe bi k y. Vy xin cha nhn li ngai vng cungin, con xin t bit. Ngi cha kinh hong ku ln - Sutasoma, con ni g?Ta s em theo tt c voi nga xe c binh s bt k cp y. Con ng rai na. C thn quyn vng t, tam cung lc vin u ko ti khc lc khinghe tin vng t sp ra i b mng.

Vng t vn cng quyt gi li ha vi k n tht ngi, nn sau khi y

d cha m v nh thn, vng t ra i. Khi thy vng t i n, k n thtngi mng r hi cho: - Bn i, bn lm xong vic bn mun lmcha? - Vng, tha ngi, ti nghe c bi k ca Pht Ca Dip, v biTh ti tr li cho ngi lm tht y. Nh vua n tht ngi thy vng tkhng t v g s hi trc ci cht th ly lm ngc nhin, ngh thm: "Chc

phi nh mt nng lc no y, khin vng t khng s cht. Ta nghevng t va ni, "ti nghe c bi k ca ngi Ca Dip". Vy chcchn nng lc y phi do bi k kia. Ta phi bt ng y c li cho ta nghe,v nh vy ta cng s c c nng lc v y nh ng y". Ngh xong nhvua ln ting: - Hy thong th, ch la chy m nng tht cng ngon.

No, bn hy c li ta nghe bi k i . - Hi vua n tht ngi , ngi lmt k cng hung cc c v tnh hu n m phi mt c ngai vng. Bi k ch dnh cho ngi no mun nghe theo chnh o, u cho k t c nghec? Li dy ca thnh nhn u c n nhm g ti nh ngi? Ngay cnhng li l gay gt y cng khng lm cho nh vua n tht ngi tc gin.V sao? Chnh v n pht xut t nng lc t tm ca vng t mun ci hak c, khng phi t sn tm, hn tm, si tm. cha thn, nh vua nhtrng lp bo: - Ny vng t, hi nh chng ta u hc qua cc mn thinvn l s. Ngi bm n khng bit hm nay ti s hay sao m tr li y

np mng? - D nhin nhng nh vua dng St li tinh thng mi khoahc thn b v kin thc su rng. Nhng tt c kin thc khoa hc y tikhng s dng na. N khng phi l chnh o, n c th a ngi xunga ngc. V gi vng chnh o m ti gi li ha vi ngi, ti y chongi lm tht. Hi vua n tht ngi, ngi c n ti quch i cho xong. -Vng t, cung vng in ngc, v yu con qu, quyn tc danh vng, ttc nhng th vng t khng thm hay sao? Chnh o l ci g vy?


54/215

Ngi thy g trong m chp nhn b tt c?- Trong mi th tt p nhtca th gian ny, khng c g em li cho ti mt nim vui tuyt vi nhchn l. Ngi kin tr trong chn l, trong chnh php, th khng cn sng trong vng sng cht, vt qua b bn kia.

Nh vua nhn mt vng t, thy ngi rng r nh nh trng rm, ly lmqui d: "Anh chng Sutasoma ny, nhn thy ta mi cha v nhm ci lm tht em nng m tuyt khng l v s hi. Phi chng l thn lcca bi k m y hc? Ta phi hi y". Ri vua hi: - Ti sao ngi khng scht? - Ti sng y gii hnh, chuyn lm vic lnh, tm hn ti khng

phi ray rc v ti li, th cn s ni g? i ai cng mt ln cht. - Ngikhng nh cha m, v con, thn thuc, thn dn sao? - Nhng ngi y, smmun ti cng phi xa h. Khng ai vi nhau sut i c. Bi th khign h nh ngh n lut v thng trong cuc sng ti ht lng yu mn

h. Khi vi nhau ht lng th khng cn g phi n hn lc xa nhau.

Khi nghe vng t ni th, nh vua thm ngh y l mt con ngi thnhthin nhn t, nu n tht ng y, u ta s v thnh by mnh, t s nt rachn sng ta mt". V ni: Bn i, ngi khng phi hng ngi m ti ntht c. Ngi ging nh mt mn c cht ngi. Ai dm n tht ngi? Vngh n c v y ca vng t m nh vua cho l do thn lc ca bi k,vua hm h mong c nghe, v bo: -Tha vng t, hy cho ti nghe bik ngi va hc: c l nghe xong, ti c th tm ngun vui trong chnh php.

Nhn thy n lc nn cho vua nghe, vng t bo: - c, xin ngi hythn trng ch lng nghe. Ri vng t c ln bi k vi ging hng hnm m i nh ting hi triu. Do thn lc ca bi k c tht ra t mingmt ha thn B tt, nh vua cm khi su xa v pht sinh nim hn hoanknh trng bt ngt khng b. Nh vua pht chc mong mi gi mnh cnngai vng in ngc th s em hin tt c cho vng t n ci n khaing. Vua bo: - Tha vng t, bi k ca ngi lm cho ti chn ng tmhn, v vui mng v hn. Xin ngi hy pht ly bn li nguyn c, ti chongi chn la. - Ngi cho ti c ci g? Mt con ngi khng phn bit

c tt xu, mt tn n l cho dc vng xc tht khn nn nh ngi, th lmsao thc hin c mong ca k khc? Gi s ti nguyn c "ngi hy choti iu ny, iu n" ri ngi nut li th tnh sao? Ti di g i chuc lyvic tranh chp y? - Ti ni tht m, ngi hy c i, ti s lm ngi toinguyn, d ti phi mt mng cng nh.


55/215

- Vy th ti xin c nguyn. iu th nht l c sao cho ngi sng ti mttrm tui. Nghe th nh vua n tht ngi ly lm cm ng, ngh: "Th ravng t vn yu mn v chc lnh cho ta, mc d ta mun n tht ng?i."V vua p: - c. Cn iu th hai? - iu th hai l xin vua ng n thtmt trm ng vua ang b treo trn cy kia. - Ti cng chp thun. Cn iuth ba? - iu th ba l cho h c tr v cc tiu quc ca h coi scdn chng. - Ti cng bng lng, cn iu na? - iu th t l xin nh vua

b thi n tht ngi. Nh vua git mnh, ci ln: - Ny, bn ni g? Lmsao ti tha mn c li y? Bn khng bit l v mn ngon y m ti

phi b tt c cung in ngi bu v con hay sao? Lm sao ti nhn c cimn duy nht khoi khu ca ti? Xin ngi hy la chn iu nguyn ckhc vy. - Ngi va ni l v ngi khoi tht ngi, ngi khng th nhn ntht y. Mt k ch lm theo thch ca mnh d thch y l iu ti li, thchnh l mt ngi ngu. - Bn Sutasom, ti yu tht ngi. Bn phi bit nh

vy. Ti khng bao gi c th nhn mn y. Bn hy chn li iu th t i.- K no ch thch theo mnh, v hy sinh c tnh mng cho th vui xc thtth c i ny ln i sau phi kh s. Nu bit trnh th vui bt ho, lmtrn bn phn th i ny ln i sau c an vui.

Nh vua sa nc mt ni:

- Ti b c mi th vui ng dc cung vua, b cha m v con, v a mtcht tht ngi m phi chu sng cnh c n chic bng gc rng ny.Lm sao ti b lun c th vui ny tha mn ngi c?

- Ngi ha cho ti bn iu mong c. By gi ngi khng tha mnc. Nh vy u l tinh thn thng v.

Nh vua vn khc lc nn n: - Ti chu bao nhiu thit thi, b c danhd, cha m, v con c n tht ngi. Sao ngi bt ti tha mn iu cuxin y c. - Xin ngi hy nh li li ha: Ngi s tha mn iu c mongca ti d c phi mt mng. L no by gi ngi li nut li sao? Bctrng phu chng th cht khng th mt danh d. Xin ngi hy thi hnh liha ca ngi. K giu c sn sng b ht ca ci cu cha mt ci chn,v sn sng ca mt ci chn bo tn sinh mng, k tr sn sng b cchn tay, mng sng bo tn chn l. Mt ngi nh th s c thnhhin yu mn, n v. Nh vua n tht ngi trm ngm suy ngh. Vng ttip: - Hi ngi bn c tr

duong vao noi tam - ns tri hai

Documents