Jak szkoła ma przyjmować i

wspierać przybyszów z innych

kultur ?

prof. dr hab. Halina Grzymała-Moszczyńska

Uniwersytet Jagielloński

Dlaczego ja?

• Psycholog międzykulturowy ( UJ)

• Badania:

Dzieci cudzoziemskie w ośrodkach dla uchodźców i

społecznościach lokalnych od 1995

Dzieci polskie projekt: „Niełatwe powroty”

• Kształcenie:

Studia podyplomowe dla mentorów kulturowych

Warsztaty dla nauczycieli UNESCO „Wielokuturowa klasa szkolna”

LAKM dla nauczycieli szkół ( sobotnich punktów konsultacyjnych) polskich zagranicą

Uczniowie z innych kultur w polskich

szkołach

• Dzieci cudzoziemskie ( migranci dobrowolni i przymusowi)

• Dzieci z małżeństw mieszanych

• Dzieci polskie z powrotów emigracyjnych

Dziecko w systemie

Zróżnicowanie pozycji dziecka z innej

kultury z uwagi na sytuację rodziny

Przyjazdy dobrowolne ( migranci ekonomiczni, małżeństwa m-k, emigracyjne powroty Polaków)

Przyjazdy wymuszone ( uchodźcy)

Polska w oczach rodzin: kraj docelowy, pułapka, kraj tranzytowy, powrót do siebie

Zróżnicowanie pozycji dziecka z innej

kultury z uwagi na kompetencje szkoły

• Rzadko: Wcześniejsze doświadczenia w pracy z takimi uczniami, udział w warsztatach i szkoleniach

• Najczęściej: zaskoczenie, brak przygotowania

skutek

dziecko traktowane jako obciążenie

a nie zasób

Najczęstsze trudności szkoły

• Jak oceniać? Brak wystandaryzowanych narzędzi do pomiaru osiagnięć dzieci – przybyszów, po każdym roku nauki

• Dzieci często nie rozumieją ocen (w szkołach za granicą oceny opisowe)

• Trudności szkoły w kontakcie z rodzicami ( nieobecni, nieuczestniczący, nierealistycznie wymagaja od szkoły,

• Nauczyciel zdany na intuicję w rozwiązywaniu konfliktów

• Nauczanie języka polskiego bez przygotowania glottodydaktycznego

• Godziny dodatkowe – niejasne dla nauczycieli zasady przyznawania, zależność od decyzji dyrekcji i wójta gminy

Zróżnicowanie pozycji dziecka z innej kultury z

uwagi na odmienność kulturową

• Dziecko emigrant

( popularny błąd „dzieci powracające”)

• Różne zakresy niekompetencji kulturowej i

językowej (tylko język potoczny, nieznajomość sposobów odnoszenia się do nauczycieli )

Wycofana postawa bo lęk przed ośmieszniem się vs. zachowanie zwracające uwagę.

• Niedopasowanie do stylów nauczania

Sprzymierzeńcy nauczyciela

• Psycholog

• Pedagog

We wszystkich wypadkach brak wiedzy na temat pracy z dziećmi z innych kultur w programie studiów

Zasoby on-line

• Polska Akcja Humanitarna - Uchodźcy do Szkoły

• IOM Podręcznik interaktywny

• ORE