eiwit in brijvoerrantsoenen - harry snitselaar
TRANSCRIPT
Eiwit in brijvoerrantsoenen
1
Harry Snitselaar
Nutritionist / productmanager varkenshouderij
www.duynie.nl
Eiwit in brijvoerrantsoenen
�Het nutriënt eiwit is een belangrijk nutriënt in de varkensvoeding en is nodig voor:
onderhoudsbehoefte, groei (vleesaanzet), biggen en melkproductie
� Teveel aan eiwit in het rantsoen is niet gewenst:� extra belasting van het dier (verteringsstoornissen)
� gebruik voor energievoorziening (eiwit = duur)
nadelig voor milieu (N in mest), Carbon Footprint
2
�Eiwitten bevatten naast C - H - O ook N en (S)
�Om RE te bepalen kan men N bepalen =16% van RE (N x factor 6.25 = RE)
� nadelig voor milieu (N in mest), Carbon Footprint
Hoe efficiënt is een varken met N (stikstof)
Fase 1: 25-45 kg
voeropname 50 kg
RE gehalte 170 g kg x 16% N = 27,2 g N kg
N opname = 27,2 x 50 kg voer = 1360 g N
Fase 2: 45-115 kg
voeropname 180 kg
RE gehalte 165 g kg x 16% N = 26,4 g N kg
N opname = 26,4 x 180 kg voer = 4752 g N
Gemiddelde N aanzet in het dier
Vleesvarken 115 kg 2990 g N - big 25 kg 650 g N
= 2340 g N
38,3 % productie (groei)
15,0 % mestdd
3
N opname = 26,4 x 180 kg voer = 4752 g N
1360 g N + 4752 g N = 6112 g N
Gemiddelde N excretie
(onderhoud & verlies)
input 6112 g N – dier 2340 g N
= 3772 g N output100% 61,7 %
10,0 % onderhoud36,7 % niet benut
46,7 % urine
dd10,0 %
VC 85,0 %
Vastgelegd in het dier 14,625 kg RE
------------------------------------------------ x100 = 38,285%
Opname via het voer 38,2 kg RE
Vertering van eiwit bij het varken
Enzymatische vertering in de maag
knippen van eiwit (pepsine, chymosine)
(chymo)-trypsine uit de pancreas en dunne darm splitsen de
ketens verder tot losse aminozuren
Fracties van voederstikstof, ureum
(slijmstoffen/vliezen), verteringssappen, en
bacteriën worden samen met
4
Maagzuur
pH3,5
Opname via darmvlokken
naar de bloedbaan
opbouw in lever
�eiwitsynthese (opbouw)
�N vrij deel als energie bron
�N houdend deel via urine
ureum / ammoniak
bacteriën worden samen met
fermenteerbare koolhydraten distaal door
bacteriën afgebroken (gefermenteerd) en
omgezet in ammoniak, vluchtige vetzuren
en bacterieel eiwit.
Opname van voedereiwit
met aminozuren
Maatstaaf verteerbaarheid
Welke niveaus van vertering kennen we?
�Fecale
5
�Fecale
�AID (schijnbare)
�SID (gestandaardiseerd)
�Ware verteerbaarheid
Fecale verteerbaarheid
= opname RE voer – eiwit in de mest
(incl. microbieel en endogeen eiwit)
Ware darmverteerbaarheid =
ware benutting aan het einde van de dunne darm
Opname RE voer – (onverteerbare RE einde dunne darm – (s&b) il endogeen RE)
Opname RE voer X 100 = VC
ileaal verteerbare (schijnbaar) RE
uit
sch
eid
ing
N
6
AID (schijnbaar) ileaal verteerbaar RE benutting einde dunne darm
= schijnbaar (incl. endogeen eiwit uit dunne darm)
Opname RE voer – onverteerbare RE einde dunne darm
Opname RE voer X 100 = VC
SID gestandaardiseerde ileale verteerbaarheid =
aan het einde van de dunne darm
Opname RE voer – (onverteerbare RE einde dunne darm – il basaal endogeen RE)
Opname RE voer X 100 = VC
N aandeel in voer
Sojaschroot, RC 50 - 70 g/kg, RE > 450 g/kg
(AID) Schijnbare il dv RE = RE 460 g/kg x 84,3% = 388 g/kg
Bruto RE
Samenstelling basaal eiwit dat onverteerd de
dunne darm verlaat (gehalte per kg ds opname)
7SID= RE 460 g x 86,5% = 398 g/kg il verteerbaar
Opname RE 460 g – (onverteerbare il RE 72 g – 10 g basaal endogeen RE)
Opname RE 460 g/kgX 100 = 86.5%
460 g/kg inname RE
-388 g/kg (AID dv (schijnbaar)
= 72 g/kg
-10 g/kg (11,43 g kg ds x 0,875 = 10,0 g/kg)
Bruto RE
Voorbeeld berekening AID en SID verteerbaarheid Sojaschroot
86,5% VC SID
84,3% VC AID
8
De schijnbare verteerbaarheid is dus altijd een onderschatting van de
ware verteerbaarheid. Hoe hoger het eiwitgehalte in het voeder, hoe
dichter de verschillende maten elkaar benaderen.
Opbouw van het eiwit
�Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren
In de varkensvoeding zijn 22 aminozuren van belang:
Essentiële aminozuren:
lysine
methionine
threonine
tryptophaan
arginine
Niet- essentiële aminozuren:
alanine
asparginezuur
cystine
glutaminezuur
hydroxy-glutaminezuur
glycine
Liebig = vat
9
arginine
histidine
isoleucine
leucine
valine
phenylanine
glycine
norleucine
proline
hydroxy-proline
citrulline
serine
tyrosyne
limiterend
lysine
methionine
threonine
tryptophaan
arginine
histidine
isoleucine
leucine
valine
phenylanine
�In brijvoerrantsoenen worden over het algemeen
5 essentiële aminozuren gebuikt bij formulatie van het brijrantsoen.
dv Lysine + dv Methionine + (dv Cystine) + dv Threonine + dv Tryptofaan
toevoegen van synthetische aminozuren
om maximale eiwitsynthese te behalen
onvoldoende
RE wordt benut
Aminozurenprofiel en het nut van synthetische aminozuren
Lager RE
Lager RE
10
lysi
ne
behoefte
me
thio
nin
e
lysi
ne
me
thio
nin
e
lysi
ne
me
thio
nin
e
try
pto
faa
n
thre
on
ine
try
pto
faa
n
thre
on
ine
try
pto
faa
n
thre
on
ine
Ideaal eiwit
�Ideaal eiwit formuleren op basis van aminozuren behoeftesde aanbevolen verhouding van essentiële aminozuren in relatie tot lysine (SID ileale verteerbaarheid)
(Bron: Mc Donald et al., Animal Nutrition 7th edition)
Verhouding aminozuren behoefte:
�diercategorie
�ras en type
�leeftijd (fase)
11
% van Lysine 8 - 25 kg 25 - 60 kg 60 - 115 kg
Lysine 100% SID AID SID AID SID AID
Threonine : Lysine 65 62 67 64 68 65
Tryptofaan : Lysine 22 21,5 20 19,5 19 18,5
Meth+Cyst : Lysine 60 59 60 59 60 59
Valine : Lysine 70 68 >65 >63 >65 >63
Ileucine : Lysine 53 51 53 51 53 51
Leusine : Lysine 100 99 100 99 100 99
Histidine :Lysine 32 31 32 31 32 31
Ideaal aminozuurprofiel voor
vleesvarkens, t.o.v. 100% Lysin:
(SID) gestandaardiseerd ileaal verteerbaar
aminozuur
(AID) schijnbaar ileaal verteerbaar aminozuur
Bron: Orffa varkensbedrijf.nl nr-11 dec 2014
�leeftijd (fase)
�sexe
�Beschikbaarheid (alternatief)
�Houdbaarheid (conservering en voersnelheid)
�Kwaliteit (verteerbaarheid en overige nutritionele kenmerken)
�Aminozurenpatroon per 100 g RE
�Roeren voor inname (homogeniteit)
�Opname % (diergroep specifiek)
RE in de praktijk met vochtrijke diervoeders
Keuze van eiwitbron
12
�Opname % (diergroep specifiek)
�Smaak
�Prijs per % droge stof (voerderwaardeprijs)
�Rantsoeneisen (max RE / min eisen dv aminozuren (ideaal AZ-patroon)
40,00
50,00
60,00
70,00
d.v. tryptofaan v d.v. threonine v d.v. cystine v d.v. methionine v d.v. lysine v
Ranking totaal grammen (AID 5) dv aminozuren per kg droge stof
am
ino
zure
n(5
) p
er
kg
dro
ge
sto
f
Sojaschroot HP
Raapschroot
Zuivel productenBier producten TGC producten
0,00
10,00
20,00
30,00
Soj
ascc
hroo
t 49/
3,5%
Bie
rgis
t 500
Bie
rgis
tV
oerm
elk
Bie
rgis
t B
ierg
ist
Sm
ulm
elk
Raa
psch
root
ong
emal
enK
aasw
ei
Gis
tcel
wan
den
BE
rwte
n E
iwit
Gra
inpr
o T
GC
Erw
ten
eiw
itF
eedm
elk
Gis
tcel
wan
den
DE
rwte
n C
rèm
eW
ei B
orcu
loT
arw
econ
cent
raat
FR
Ber
gapr
o T
GC
Hed
imol
Zon
nepi
tsch
root
Kaa
swei
Mai
s D
DG
SO
ptip
ro T
GC
Am
ypro
TG
CP
rotiw
anze
TG
CE
rwte
n on
gem
alen
Sas
tapr
o T
GC
Bie
rbos
tel
Cor
ami
Tar
wez
etm
eel C
oram
iT
arw
e E
iwit
90%
Tar
wez
etm
eel C
oram
iT
GC
Cor
ami B
EB
ivam
ixB
onda
tar
TG
C 5
0%V
oorc
once
ntra
atT
arw
ezet
mee
l Am
idyn
Ham
ino
Spe
zial
Tar
wez
etm
eel K
rone
rF
eedW
ei 1
0F
eedW
ei 2
0F
eedW
ei 3
0A
grub
rijA
arda
ppel
zetm
eel D
AB
oste
lmix
30
Tar
wez
etm
eel P
rem
ium
Tar
we
Grie
s D
ET
arw
e G
ries
BE
Tar
wez
etm
eel P
rem
ium
Opt
itar
Bos
tel
Bas
iQT
arw
ezet
mee
l Hed
ista
rke
DB
Plu
sH
amin
oF
H P
erm
eaat
Tar
wez
etm
eel B
arby
Bie
rT
arpr
o B
onda
mix
Bro
odm
eel
Mai
s en
ergi
eH
amin
o K
leie
Bro
od N
atE
nerg
ie M
ixT
arw
ezet
mee
l Alls
tarc
hR
ijstz
etm
eel
Bie
rB
rood
Nat
Bro
odm
elan
geW
ei C
apra
Bon
data
rP
ower
FE
Hed
icor
nLa
ctos
e pe
rmea
atT
arw
e on
gem
alen
Wijn
Bie
rA
arda
ppel
stoo
msc
hille
n (g
em)
Soj
ahul
len
Ger
stB
onda
tar
CC
MD
WC
50
Per
spul
pC
CM
Mai
szet
mee
l 90%
Kro
ketp
uree
Mai
svoe
rmee
l vet
rijk
DB
Ble
ndC
igar
ant
Mai
s on
gem
alen
Ham
ino
Sta
rke
Rob
isco
palle
tsA
arda
ppel
prod
uct V
oorg
ebak
ken
Pur
ee s
teek
vast
Aar
dapp
el P
uree
/kro
kette
nC
hips
PL
Voo
rgeb
akke
n aa
rapp
elpr
oduc
tT
arw
ezet
mee
l Pre
miu
m P
lus
Wei
Per
mea
at 3
0C
itrus
pulp
13Matrix (oktober -2015) Duynie – Bonda – DML FF – Rined – Myfeed – AR coproducten
Gra
mm
en
(A
ID)
dv
am
ino
zure
n
10,00
12,00
14,00
16,00
18,00
d.v. tryptofaan v
Ranking (AID) gram dv aminozuren per 100 g RE (eiwitproducten)
am
ino
zure
n p
er
10
0 g
ram
RE
Sojaschroot HP
Raapschroot
Zuivel producten Bier productenTGC producten
0,00
2,00
4,00
6,00
8,00
Vo
erm
elk
Ka
asw
ei
Ka
asw
ei
We
i Bo
rcu
lo
Fe
ed
We
i 1
0
Fe
ed
We
i 2
0
Fe
ed
We
i 3
0
Fe
ed
me
lk
Ta
rwe
zetm
ee
l Kro
ne
r
Vo
orc
on
cen
tra
at
Sm
ulm
elk
Biv
am
ix
Bie
rgis
t
Ha
min
o S
pe
zia
l
Bie
rgis
t
Bie
rgis
t 5
00
Bie
rgis
t
Gis
tce
lwa
nd
en
D
So
jasc
chro
ot
49
/3,5
%
Gis
tce
lwa
nd
en
B
Erw
ten
Crè
me
He
dim
ol
Ra
ap
sch
roo
t o
ng
em
ale
n
Ta
rwe
zetm
ee
l Co
ram
i
Erw
ten
Eiw
it
Ta
rwe
Eiw
it 9
0%
Erw
ten
on
ge
ma
len
Gra
inp
ro T
GC
Be
rga
pro
TG
C
Erw
ten
eiw
it
Bo
nd
ata
r T
GC
50
%
Zo
nn
ep
itsc
hro
ot
Bie
rbo
ste
l
Op
tip
ro T
GC
Am
yp
ro T
GC
TG
C C
ora
mi B
E
Pro
tiw
an
ze T
GC
Ta
rwe
con
cen
tra
at
FR
Sa
sta
pro
TG
C
Ma
is D
DG
S
d.v. tryptofaan v
d.v. threonine v
d.v. cystine v
d.v. methionine v
d.v. lysine v
14
Gra
mm
en
(A
ID)
dv
am
ino
zure
n p
er
10
0 g
ram
RE
Matrix (oktober -2015) Duynie – Bonda – DML FF – Rined – Myfeed – AR coproducten
Brijrantsoen 1.10 EW dv-Lysine 7.6
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
25,00
5,00
7,50
15
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
35,00
7,50
20,00
Aandelen op ds basis %
9,62
30,00
7,826Aanvullende mengvoer
Water
Aardappelstoomschillen
Tzm Hamino Spezial
% product- en drogestofaandelen in het brijrantsoen eindfase
35,005,00
7,50
9,50
8,86
15,00
19,20
Tzm Hamino Spezial
CCM kuil zonder spil
Kaaswei
Erwten Eiwit
16
Rantsoen 5 vochtrijke producten
65% vervanging op ds basis
EW 1.10 (7.60 dv lysine)
ds % brij 24.0
7,50
20,00
25,00
ds basis
Waar komt het RE vandaan in het brijrantsoen (160 gram RE)
70,00
80,00
90,00
100,00
25,00
5,00
7,50
Erwten Eiwit
Kaaswei
120
140
160
22
10
23
17
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
35,00
7,50
20,00
Kaaswei
CCM kuil zonder spil
Tzm Hamino Spezial
Aardappelstoomschillen
Aanvullende mengvoer
0
20
40
60
80
100
74
9
23
Aandelen op ds basis gram RE (88% ds)
46,25% van het RE
RE verdeling bij 160-150-140 gram RE (dv Lysine 7.6)
90
100
110
120
130
140
150
160
23
22
10
23
100
110
120
130
140
150
22
10
23
90
100
110
120
130
140
22
10
23
Erwten Eiwit
Kaaswei
CCM kuil zonder spil
Tzm Hamino Spezial
18
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
74
9
160 gram RE (88% ds)
46,25%
van het RE
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
64
9
23
150 gram RE (88% ds)
42,66%
van het RE
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
54
9
23 Aardappelstoomschillen
Aanvullende voer
140 gram RE (88% ds)
38,57%
van het RE
5,000
6,000
7,000
8,000
0,317
0,971
0,352
0,620
1,221
5,000
6,000
7,000
8,000
0,317
0,971
0,352
0,620
1,221
5,000
6,000
7,000
8,000
0,317
0,971
0,352
0,620
1,221
Erwten Eiwit
Kaaswei
CCM kuil zonder spil
Tzm Hamino Spezial
Aardappelstoomschillen
Aanvullend voer
dv Lysine (7,6) verdeling bij 160-150-140 gram RE
0,000
1,000
2,000
3,000
4,000
4,119
0,317
0,000
1,000
2,000
3,000
4,000
4,122
0,317
19
0,000
1,000
2,000
3,000
4,000
4,119
0,317
160 gram RE (7.6 dv Lysine) 150 gram RE (7.6 dv Lysine) 140 gram RE (7.6 dv Lysine)
2,827 SYN dv Lys2,166 SYN dv Lys1.410 SYN dv Lys
18,55% 28,50% 37,20%
AZ patroon (9) bij rantsoen met 5 vochtrijke producten
Droge stof rantsoen 24%
Energiewaarde 1.10 EW (eindfase 5 bijproducten)
65% vervanging door bijproducten
Ruw eiwit 160 g t/m 135 g (88%) dv Lysine 7.60
min-eis AZ-patroon beren
35,00
7,50
20,00
25,00
5,007,50
20
% van deze AZ
dalen of komen
onder de norm
(Pd-max)
%RE uit AVV
norm uitkomst rantsoen A uitkomst rantsoen B uitkomst rantsoen C uitkomst rantsoen D
beren ruw eiwit 160 46% ruw eiwit 150 43% ruw eiwit 140 39% ruw eiwit 135 36%
100% 7,600 dv Lysine 7,600 dv Lysine 7,600 dv Lysine 7,600 dv Lysine 7,600
31% 2,356 dv methionine 2,406 32% dv methionine 2,536 33% dv methionine 2,708 36% dv methionine 2,821 37%
64% 4,864 dv Meth + Cyst 4,864 64% dv Meth + Cyst 4,864 64% dv Meth + Cyst 4,864 64% dv Meth + Cyst 4,864 64%
70% 5,320 dv Thronine 5,320 70% dv Thronine 5,320 70% dv Thronine 5,320 70% dv Thronine 5,320 70%
19% 1,444 dv Tryptofaan 1,444 19% dv Tryptofaan 1,444 19% dv Tryptofaan 1,444 19% dv Tryptofaan 1,444 19%
32% 2,432 dv Histidine 3,133 41% dv Histidine 2,837 37% dv Histidine 2,557 34% dv Histidine 2,434 32%
53% 4,028 dv isoleucine 4,703 62% dv isoleucine 4,170 55% dv isoleucine 3,711 49% dv isoleucine 3,564 47%
100% 7,600 dv Leucine 9,912 130% dv Leucine 9,095 120% dv Leucine 8,338 110% dv Leucine 8,025 106%
68% 5,168 dv Valine 5,677 75% dv Valine 5,157 68% dv Valine 4,685 62% dv Valine 4,503 59%
Optimale eiwit inzet, in combinatie met de juiste overige
nutriënten geeft het maximaal resultaat
bedankt voor uw aandacht