ekonomİk gÖrÜnÜm raporu - karacadag...sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı)...
TRANSCRIPT
Mustafa BALTACI
EKONOMİK
GÖRÜNÜM RAPORU
Sayı: 73, TEMMUZ 2016
Bu Rapor Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından,
Türkiye ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Bölgesi
güncel ekonomik gelişmelerinin bölge aktörlerince
takip edilebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Her hakkı
saklıdır.©
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
İÇİNDEKİLER
3
TÜRKİYE
Endeksler Sayfa
Tüketici Fiyatları Endeksi 6
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi 8
Sanayi Üretim Endeksi 10
Sanayi Ciro Endeksi 14
Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları 17
Sektörel Güven Endeksleri 20
Tüketici Güven Endeksi 22
Dış Ticaret Endeksleri 25
İstatistikler
İhracat 28
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
İÇİNDEKİLER
4
TRC2 Bölgesi
Endeksler Sayfa
Tüketici Fiyatları Endeksi 33
İstatistikler
Diyarbakır İhracatı 35
Şanlıurfa İhracatı 36
Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri 37
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
5
TÜRKİYE
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – HAZİRAN, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016a. 6
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %0,47 arttı
TÜFE’de (2003=100) 2016 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %0,47, bir
önceki yılın Aralık ayına göre %3,63, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,64 ve
on iki aylık ortalamalara göre %7,74 artış gerçekleşti.
Aylık en yüksek artış %1,16 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda oldu
Ana harcama grupları itibariyle 2016 yılı Haziran ayında endekste yer alan
gruplardan eğitimde %0,95, sağlıkta %0,74, ulaştırmada %0,67 ve lokanta ve
otellerde %0,49 artış gerçekleşti.
Aylık en fazla düşüş gösteren grup %1,33 ile giyim ve ayakkabı oldu
Ana harcama grupları itibariyle 2016 yılı Haziran ayında endekste düşüş gösteren
bir diğer grup ise %0,19 ile eğlence ve kültür oldu.
Yıllık en fazla artış %12,80 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda
gerçekleşti
TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler (%11,33),
lokanta ve oteller (%9,95), sağlık (%9,81), ev eşyası (%9,75) artışın yüksek
olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – HAZİRAN, 2016
7 Kaynak: TÜİK, 2016a.
Tüketici fiyat endeksi (2003=100), Haziran 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ – HAZİRAN, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016b. 8
Yurt içi üretici fiyat endeksi aylık %0,41 arttı
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2016 yılı Haziran ayında bir önceki aya
göre %0,41 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,19 artış, bir önceki yılın
aynı ayına göre %3,41 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %4,91 artış gösterdi.
Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve
taşocakçılığı sektöründe %2,56 artış, imalat sanayi sektöründe %0,29 artış,
elektrik ve gaz sektöründe %0,83 artış ve su sektöründe %0,90 artış olarak
gerçekleşti.
En yüksek aylık artış ham petrol ve doğal gazda gerçekleşti
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; ham petrol
ve doğal gaz (%17,38), kok ve rafine petrol ürünleri (%5,61), metal cevherleri
(%2,19) alt sektörleridir. Buna karşılık ana metaller (%-1,00), mobilya (%-0,66),
giyim eşyası (%-0,57) bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler
oldu.
Ana sanayi gruplarında en yüksek aylık artış enerji mallarında gerçekleşti
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı Haziran ayında en yüksek aylık
artış enerji mallarında ve en yüksek yıllık artış dayanıklı tüketim mallarında
gerçekleşti.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ – HAZİRAN, 2016
9 Kaynak: TÜİK, 2016b.
Yurt içi üretici fiyat endeksi (2003=100), bir önceki yılın aynı ayına göre
değişim oranı, 2015-2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – MAYIS, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016c. 10
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre
%1,6 arttı
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Mayıs
ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,1,
imalat sanayi sektörü endeksi %1,9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme
üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %0,3 arttı.
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre
%5,6 arttı
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Mayıs
ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi
%0,8 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi %6,3 ve elektrik, gaz, buhar ve
iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %3,2 arttı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en yüksek
artış sermaye malı imalatında gerçekleşti
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki
aya göre en yüksek artış %3,5 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – MAYIS, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016c. 11
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek artış
diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki aya
göre en yüksek artış %12,0 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu
artışı, %11,1 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork)
imalatı ve %10,5 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı takip etti.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek azalış
deri ve ilgili ürünlerin imalatında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki aya
göre en yüksek azalış %7,7 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu
azalışı, %3,5 ile içeceklerin imalatı ve %2,4 ile kok kömürü ve rafine edilmiş
petrol ürünleri imalatı takip etti.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016c. 12
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – MAYIS, 2016
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi (2010=100),
Mayıs 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016c. 13
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – MAYIS, 2016
Ana sanayi gruplarına göre endeks ve değişim oranları (2010=100), Mayıs 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - MAYIS, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016d. 14
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir
önceki aya göre %2,4 arttı
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2016 yılı Mayıs
ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %7,4 ve
imalat sanayi sektörü endeksi %2,3 arttı.
Takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir önceki yılın
aynı ayına göre %8,7 arttı
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2016 yılı Mayıs
ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi
%1,2 ve imalat sanayi sektörü endeksi %8,9 arttı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en fazla
artış dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki
aya göre en fazla artış %6,5 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - MAYIS, 2016
15 Kaynak: TÜİK, 2016d.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde en
fazla artış diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki aya
göre en fazla artış %30,7 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu
artışı %19,1 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı ve %10,9 ile
bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı takip etti.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde en
fazla azalış deri ve ilgili ürünlerin imalatında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki aya
göre en fazla azalış %12,1 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu
azalışı %5,6 ile içeceklerin imalatı ve %4,0 ile diğer metalik olmayan mineral
ürünlerin imalatı takip etti.
Ana sanayi gruplarına göre endeks ve değişim oranları (2010=100), Mayıs 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016d. 16
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - MAYIS, 2016
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi ciro endeksi (toplam)
(2010=100), Mayıs 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ
ORANLARI – HAZİRAN, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016e. 17
Aylık en yüksek reel getiri Devlet İç Borçlanma Senetleri’nde (DİBS) oldu
En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile
indirgendiğinde %1,60, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise
%1,54 oranlarıyla DİBS’te gerçekleşti.
Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Borsa İstanbul (BIST) 100
Endeksi %2,51, Euro %1,78, Amerikan Doları %1,07, külçe altın %0,04 ve
mevduat faizi %0,03 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde
ise BIST 100 Endeksi %2,57, Euro %1,84, Amerikan Doları %1,12, külçe altın
%0,10 ve mevduat faizi %0,09 oranında yatırımcısına kaybettirdi.
DİBS üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %2,28, TÜFE ile
indirgendiğinde ise %2,88 oranıyla yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan
yatırım aracı olurken, BIST 100 Endeksi, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %6,14,
TÜFE ile indirgendiğinde ise %5,60 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren
yatırım aracı oldu.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016e. 18
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ
ORANLARI – HAZİRAN, 2016
Altı aylık değerlendirmeye göre külçe altın; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %15,09,
TÜFE ile indirgendiğinde ise %14,60 oranında yatırımcısına en yüksek kazancı
sağladı. Aynı dönemde Amerikan Doları, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %3,20, TÜFE
ile indirgendiğinde ise %3,61 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım
aracı oldu.
Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri külçe altında gerçekleşti
Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde külçe altın; Yİ-ÜFE ile
indirgendiğinde %12,39, TÜFE ile indirgendiğinde ise %7,97 oranında
yatırımcısına en fazla reel getiriyi sağladı. Diğer taraftan, BIST 100 Endeksi Yİ-
ÜFE ile indirgendiğinde %8,69, TÜFE ile indirgendiğinde ise %12,28 oranında
yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016e. 19
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ
ORANLARI – HAZİRAN, 2016
Finansal yatırım araçlarının aylık reel getirileri (%), Haziran 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - TEMMUZ, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016f. 20
Hizmet sektörü güven endeksi %5,3 arttı
Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Haziran ayında
95,75 iken, Temmuz ayında 100,86 değerine yükseldi. Hizmet sektörü güven
endeksindeki bu artış; son üç aylık dönemde “iş durumunun” iyileştiğini,
“hizmetlere olan talebin” arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde
“hizmetlere olan talebin” artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının
artmasından kaynaklandı.
Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve
hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %3,8, %2,5 ve %9,1 arttı.
Perakende ticaret sektörü güven endeksi %3,9 arttı
Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Temmuz
ayında 103,56 değerine yükseldi. Perakende ticaret sektörü güven endeksindeki bu
artış; son üç aylık dönemde “iş hacmi-satışların” arttığını, “mevcut mal stok
seviyesinin” mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendiren ve gelecek üç
aylık dönemde “iş hacmi-satışların” artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının
artmasından kaynaklandı.
Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar, mevcut mal
stok seviyesi ve iş hacmisatışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %5,6 ve %2,8 ve
%3,5 arttı.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016f. 21
SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - TEMMUZ, 2016
İnşaat sektörü güven endeksi %2,5 arttı
Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 80,94 iken,
Temmuz ayında 82,95 değerine yükseldi. İnşaat sektörü güven endeksindeki bu yükseliş;
“alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyini” mevsim normalinin üzerinde değerlendiren ve
gelecek üç aylık dönemde “toplam çalışan sayısında” artış bekleyen girişim yöneticisi
sayısının artmasından kaynaklandı.
İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi ve toplam
çalışan sayısı beklentisi endeksleri sırasıyla %2,9 ve %2,2 arttı
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016g. 22
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - TEMMUZ, 2016
Tüketici güven endeksi %3,5 azaldı
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim
anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Temmuz ayında bir önceki aya göre %3,5
oranında azaldı; Haziran ayında 69,43 olan endeks Temmuz ayında 67,03 oldu.
Hanenin maddi durum beklentisi %3,1 azaldı
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi Haziran ayında 91,21 iken Temmuz ayında 88,36 oldu. Bu
düşüş, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının
azalmasından kaynaklandı.
Genel ekonomik durum beklentisi %1,6 azaldı
Haziran ayında 91,32 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi %1,6 oranında azalarak, Temmuz
ayında 89,82 oldu. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı
yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir.
İşsiz sayısındaki düşüş beklentisi azaldı
İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %3,3 oranında azalarak, Temmuz ayında 68,31 oldu.
Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı.
Tasarruf etme ihtimali %11,9 azaldı
Tasarruf etme ihtimali endeksi %11,9 oranında azaldı. Haziran ayında 24,55 olan endeks, Temmuz
ayında 21,62 değerine düştü. Bu azalış, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme
ihtimallerinin bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016g. 23
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - TEMMUZ, 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016g. 24
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - TEMMUZ, 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – MAYIS, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016h. 25
İhracat birim değer endeksi %5,9 azaldı
İhracat birim değer endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,9
azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %11,6,
''ham maddeler''de (yakıt hariç) %11,4, ''yakıtlar''da %25,6 ve ''imalat (gıda, içecek,
tütün hariç) sanayi''nde %5,3 azaldı.
İthalat birim değer endeksi %10,7 azaldı
İthalat birim değer endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %10,7
azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %5,7,
''ham maddeler''de (yakıt hariç) %10,5, ''yakıtlar''da %36,2 ve ''imalat (gıda, içecek,
tütün hariç) sanayi'nde %3,2 azaldı.
İhracat miktar endeksi %16,5 arttı
İhracat miktar endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %16,5 arttı.
Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %11,2 ve ''imalat
(gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %9,3 artarken, ''ham maddeler''de (yakıt hariç)
%4,1 ve ''yakıtlar''da %23,7 azaldı.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016h. 26
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – MAYIS, 2016
İthalat miktar endeksi %7,7 arttı
İthalat miktar endeksi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,7 arttı. Endeks bir
önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %6, ''ham maddeler''de (yakıt hariç)
%10,2 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %4,9 artarken, ''yakıtlar''da %1,3
azaldı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %4,5 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Nisan ayında 131 olan
ihracat miktar endeksi %4,5 artarak, 2016 Mayıs ayında 137 oldu. Takvim etkilerinden
arındırılmış seriye göre ise; 2015 Mayıs ayında 117,9 olan ihracat miktar endeksi % 16,5
artarak, 2016 Mayıs ayında 137,3 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %0,7 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Nisan ayında 127,1 olan
ithalat miktar endeksi %0,7 artarak, 2016 Mayıs ayında 127,9 oldu. Takvim etkilerinden
arındırılmış seriye göre ise; 2015 Mayıs ayında 128,1 olan ithalat miktar endeksi % 3,4
artarak, 2016 Mayıs ayında 132,5 oldu.
Dış ticaret haddi 2016 yılı Mayıs ayında 112,5 olarak gerçekleşti
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve
2015 yılı Mayıs ayında 106,9 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2016 yılı Mayıs
ayında 112,5 oldu.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016h. 27
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – MAYIS, 2016
Dış ticaret miktar endeksleri (2010=100), Mayıs 2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
İHRACAT (BİN $)– HAZİRAN, 2016
28
9.2
08
.150
10
.79
0.2
36
11
.46
6.4
93
11
.98
3.3
84
10
.79
4.0
67
11
.86
4.8
37
0
2.000.000
4.000.000
6.000.000
8.000.000
10.000.000
12.000.000
14.000.000
16.000.000
2014
2015
2016
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TİM,2016a.
İHRACATIMIZDA İLK 20 ÜLKE, (Bin $)
29
İHRACAT - HAZİRAN, 2016
ÜLKE HAZİRAN PAY %
1. ALMANYA 1.217.480,33 10,26
2. BİRLEŞİK KRALLIK 774.826,47 6,53
3. İTALYA 716.848,08 6,04
4. IRAK 571.344,34 4,82
5. BİRLEŞİK DEVLETLER 634.125,90 5,34
6. FRANSA 557.072,02 4,70
7. İSPANYA 442.755,65 3,73
8. İRAN (İSLAM CUM.) 317.547,71 2,68
9. HOLLANDA 333.935,42 2,81
10. SUUDİ ARABİSTAN 297.427,98 2,51
11. İSRAİL 268.047,25 2,26
12. BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 296.016,35 2,49
13. POLONYA 233.994,13 1,97
14. MISIR 196.897,29 1,66
15. ROMANYA 271.931,56 2,29
16. BELÇİKA 234.796,90 1,98
17. BULGARİSTAN 231.383,69 1,95
18. ÇİN HALK CUMHURİYETİ 204.433,18 1,72
19. CEZAYİR 178.995,99 1,51
20. RUSYA FEDERASYONU 125.596,24 1,06
İLK 20 ÜLKE TOPLAM 8.105.456 68,31
GENEL TOPLAM 11.864.837 100,00
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
İHRACAT - HAZİRAN, 2016 (Bin $)
Kaynak: TİM,2016a. 30
SEKTÖRLER 2015 2016
I. TARIM 1.611.672 1.709.457
A. BİTKİSEL ÜRÜNLER 1.147.440 1.173.299
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 480.768 535.587
Yaş Meyve ve Sebze 181.172 171.042
Meyve Sebze Mamulleri 110.251 118.698
Kuru Meyve ve Mamulleri 92.532 99.645
Fındık ve Mamulleri 207.594 156.137
Zeytin ve Zeytinyağı 17.737 15.907
Tütün 54.936 73.103
Süs Bitkileri ve Mam. 2.450 3.180
B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 109.719 155.789
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 109.719 155.789
C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 354.513 380.368
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 354.513 380.368
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TİM,2016a. 31
İHRACAT - HAZİRAN, 2016 (Bin $)
SEKTÖRLER 2015 2016
II. SANAYİ 9.651.285 9.792.672
A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 986.924 1.011.418
Tekstil ve Hammaddeleri 678.623 714.260
Deri ve Deri Mamulleri 115.520 124.773
Halı 192.780 172.385
B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM. 1.416.857 1.322.607
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.416.857 1.322.607
C. SANAYİ MAMULLERİ 7.247.504 7.458.647
Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.456.442 1.531.503
Otomotiv Endüstrisi 1.969.910 2.131.505
Gemi ve Yat 53.594 58.516
Elektrik Elektronik ve Hizmet 961.653 924.843
Makine ve Aksamları 470.042 474.763
Demir ve Demir Dışı Metaller 543.287 539.023
Çelik 830.152 909.197
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 238.436 240.171
Mücevher 232.756 157.468
Savunma ve Havacılık Sanayii 159.704 143.124
İklimlendirme Sanayii 321.366 335.559
Diğer Sanayi Ürünleri 10.164 12.975
III. MADENCİLİK 393.505 362.708
Madencilik Ürünleri 393.505 362.708
T O P L A M (TİM*) 11.656.461 11.864.837
İhracatçı Birlikleri Kaydından Muaf İhracat
T O P L A M (TİM+TUİK*) 11.656.461 11.864.837
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
TRC2 BÖLGESİ
(ŞANLIURFA-DİYARBAKIR)
32
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016a. 33
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – HAZİRAN, 2016
Aylık en yüksek artış %1,02 ile TR82’de (Kastamonu, Çankırı, Sinop) oldu
İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir
önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %4,51 ile TR51 (Ankara) bölgesinde,
bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %9,47 ile TR62 (Adana, Mersin)
bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %8,55 ile TR62
(Adana, Mersin) bölgesinde gerçekleşti.
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TÜİK, 2016a. 34
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – HAZİRAN, 2016
İstatistiki bölgelere göre tüketici fiyat endeksi ve değişim oranları (2003=100),
Haziran 2016
İstatistiki bölgeler
Bir önceki
aya göre
değişim
oranı (%)
Bir önceki
yılın Aralık
ayına göre
değişim
oranı (%)
Bir önceki
yılın aynı
ayına göre
değişim
oranı (%)
On iki aylık
ortalamalar
a göre
değişim
oranı (%)
Endeks
Türkiye 0,47 3,63 7,64 7,74 279,33
TRC2 (Şanlıurfa,
Diyarbakır) 0,62 3,64 7,83 7,66 285,53
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TİM,2016b.
DİYARBAKIR İHRACATI – HAZİRAN, 2016 (Bin $)
35
SEKTÖR 2015 2016
Çelik 352,27 178,38
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 203,37 191,77
Demir ve Demir Dışı Metaller 1.557,70 1.342,14
Deri ve Deri Mamulleri 0,00 218,43
Diğer Sanayi Ürünleri 13,67 1,89
Elektrik Elektronik ve Hizmet 1.439,49 598,69
Gemi ve Yat 0,00 0,00
Halı 20,71 1,42
Hazırgiyim ve Konfeksiyon 46,76 716,50
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 3.538,31 3.306,86
İklimlendirme Sanayii 178,36 267,11
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.491,66 814,13
Kuru Meyve ve Mamulleri 22,93 0,00
Madencilik Ürünleri 12.167,59 3.282,01
Makine ve Aksamları 75,05 157,53
Meyve Sebze Mamulleri 0,00 0,00
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 745,27 235,08
Otomotiv Endüstrisi 225,02 112,03
Savunma ve Havacılık Sanayii 0,00 0,00
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 201,93 187,48
Süs Bitkileri ve Mam. 0,00 0,00
Tekstil ve Hammaddeleri 65,48 327,71
Yaş Meyve ve Sebze 0,00 0,00
Zeytin ve Zeytinyağı 68,34 76,60
TOPLAM 22.413,92 12.015,76
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
Kaynak: TİM,2016b. 36
ŞANLIURFA İHRACATI – HAZİRAN, 2016 (Bin $)
SEKTÖR 2015 2016
Çelik 1.232,49 372,27
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 1.904,48 617,73
Demir ve Demir Dışı Metaller 684,42 428,18
Deri ve Deri Mamulleri 189,92 85,67
Diğer Sanayi Ürünleri 0,00 0,00
Elektrik Elektronik ve Hizmet 1.138,51 1.122,06
Fındık ve Mamulleri 0,00 0,00
Gemi ve Yat 0,00 0,00
Halı 0,00 0,00
Hazırgiyim ve Konfeksiyon 3.136,64 3.175,00
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 448,73 432,47
İklimlendirme Sanayii 452,70 527,78
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.017,24 1.320,86
Kuru Meyve ve Mamulleri 70,51 0,00
Madencilik Ürünleri 44,44 5,27
Makine ve Aksamları 439,78 1.076,70
Meyve Sebze Mamulleri 5,23 0,11
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 9.395,51 3.410,19
Mücevher 0,00 0,11
Otomotiv Endüstrisi 379,75 499,07
Savunma ve Havacılık Sanayii 0,00 0,00
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 0,00 0,61
Süs Bitkileri ve Mam. 0,00 0,00
Tekstil ve Hammaddeleri 1.230,95 1.340,01
Yaş Meyve ve Sebze 298,31 648,07
Zeytin ve Zeytinyağı 0,00 0,00
TOPLAM 22.069,60 15.062,19
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
KURULAN ve KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ –
HAZİRAN, 2016
Kaynak: TOBB,2016. 37
İL ADI
2016 HAZİRAN (BİR AYLIK) 2015 HAZİRAN (BİR AYLIK)
KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN
ŞİR
KE
T
KO
OP
.
GE
R. K
İŞİ
TİC
. İŞ
L.
ŞİR
KE
T
KO
OP
.
ŞİR
KE
T
KO
OP
.
GE
R. K
İŞİ
TİC
. İŞ
L.
ŞİR
KE
T
KO
OP
.
GE
R. K
İŞİ
TİC
. İŞ
L.
ŞİR
KE
T
KO
OP
.
ŞİR
KE
T
KO
OP
.
GE
R. K
İŞİ
TİC
. İŞ
L.
DİYARBAKIR 51 1 28 1 0 5 0 3 74 2 24 8 1 6 0 9
Ş.URFA 64 0 33 4 1 1 0 3 44 1 36 4 0 0 0 8
TÜRKİYE 5.486 85 3.409 472 103 786 92 1.409 5.817 79 4.024 1.124 229 852 128 1.442
KA
RA
CA
DA
Ğ K
AL
KIN
MA
A
JAN
SI
TE
MM
UZ
201
6 –
SA
YI
73 E
KO
NO
MİK
GÖ
RÜ
NÜ
M R
AP
OR
U
• TÜİK (2016a). “Tüketici Fiyat Endeksi”, Sayı: 21690, 04 Temmuz 2016
• TÜİK (2016b). “Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Sayı: 21733, 04 Temmuz 2016
• TÜİK (2016c). “Sanayi Üretim Endeksi”, Sayı: 21634, 14 Temmuz 2016
• TÜİK (2016d). “Sanayi Ciro Endeksi”, Sayı: 21618, 15 Temmuz 2016
• TÜİK (2016e). “Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları”, Sayı: 21702, 13 Temmuz
2016
• TÜİK (2016f). “Sektörel Güven Endeksleri”, Sayı: 21834, 25 Temmuz 2016
• TÜİK (2016g). “Tüketici Güven Endeksi”, Sayı: 21846, 20 Temmuz 2016
• TÜİK (2016h). “Dış Ticaret Endeksleri”, Sayı: 21789, 18 Temmuz 2016
• TİM (2016a). “Yıllık İhracat Rakamları”, http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-ihracat-rakamlari-
tablolar.html
• TİM (2016b). “İller Bazında Rakamlar”, http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-ihracat-rakamlari-
tablolar.html
• TOBB (2016). “Kurulan – Kapanan Şirket İstatistikleri”,
http://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php
KAYNAKÇA
38